-Manifestarse
gracias al otro
Jean-Marie RobineMANIFESTARSE GRACIAS
AL OTRO
Estudios sobre psicoterapia
Jean-Marie Robine
Traducibn:
Carmen Viaguee Bandinindo dee fic gia
Sapper 3 ssn det ext, Ede oul pope
Boru, Feapime, 204
Scie de Calas lenin
fests
"ends Boe
Dieses de Cesine
areca Ve Buin
ts Cras Gack Se Ee
RARASIN SA add
Toye FARESO, SA. ad
Ison. sesseenres
Depa pat. 1256.2006
INDICE
Peliminares
Prilgo ala elicin epaiols, Mya Maso Poi
rile, Michael Vincent Mile enon
Parte primera
Estados sobre picoverapia
Inroduciin a losers de Is pane primera,
1 mee poeta en pcp.
2. Sy alguien .
53. Mostaeenlo abet de asic.
4 Dal campo ala smacisn
5. Laslinss de emo
6 La intencionaldad, en carne y uso
7. “Yo soy yo y mi crunstanca™
Part segunda
Fjemplos
Inwvoducién 2 los ejemplos piocerapdcins.
Le Larner de as evden cnn
2. "No eng las paras pura desi’.
3, "Esoy ens de desspersién”
4. “Siento vergiema de pensar de un modo difeent”
5. "Paes nimble wna
6. Una camiser con una corte de pj...
7. *ELhombre peli y sud
Cand: ein ic. -
Bibliogralia -
165
m1
183
19
oT
2
23
Fi
251
265PRELIMINARES
(Parteners recenemeazemonnuometemenenenPROLOGO A LA EDICION ESPANOLA
ede advenie que mi vin de ee lio ed maids por mi
respetoyrconcinient por Jar Mare como maesto¥ erage, ¥ pe
laf yap que sino hai come penons. Adio spouse
denial teria y enigucinien del Psorerapia Gs,
‘sf eam eta hae por dfn ex todo el mundo, Su apasionsda
ceva —ue le chad ve ficinante— noha sid vans ha loge
bo eaformar as deas aaa comenidas en mess aks esc
‘ren as eseanas qu depen ecbié de doe From, eplanis-
falas con gra eno
HL ator race en ee ib a ara del fy ei tere
placa dedeuoa vin de “amp” como un verdadero mast, mos
‘dado vvumene y enteieno aco reexions
CContiament ls feneaextdics que Jean Mai h em
tio ean novos, o ono se a quedo ald sino que ba ido
fpoando un econcinien cried pare d muchos de ss cols
feos cules me incu, So presencia —eonceamente en los ise
tor que tj en Méico— ha dspgado un cabajo ascendenl en
cuanto a Pscoreapa Gel on un eagu de capo.
Su bones cenficay vent pesona le han pei
sat el eign de radical so pensamiema pra pone push, y no
Taino ell: nos st con ws eas exzera on linen de
swenecerosy ver que tan eos puede lege
‘lo leg de todo su abso sear slit inci
aia pment esd puesto «campru experienc penozls, en
expec su propia vere. Eta cided de fa honsidad La aor
apr, pos ls consider enialpara ements era e contac
seni gin
‘Cincida con aoe atl ellen desentiao einene
ado vole al pari nvidia, me observe en muchas oxo
se vohindo al de mane automatics designe de alo que be
inuojecado oy duane mchn Geno me esta dl. Por ell
8un ibeo como exe me ivi 2 tomat concen revi, een, v=
cando doa y ova ver et ceded mind loge eraderon ences
‘nuanos ¥ ea Yeacién humana hacia To comunity eine.
Enea libeoepcalete alloo para el focmador ys lum-
nosy qu init mir de una nue manera yprofundsn0 en
Ince dela PcoeapiaGesak, sino + ndamentlmence eas p=
La visén de campo que enslaa alcién apt, preeae
a en eto, pds hacen replant lapsed de una “wcologia
colic” poes parce daborad pos um cislgoconacedor dl po-
00 humano de “ecru ete os
Me paece eviene I infec de Cat Roget en segunda y
tecera pat dl libro pore auto pere yaaa rela re
cea slo condo edulis yd gran wor tap,
“Termino de le ee libs siniendome enrsasmad con tds is
pesibldades que se aren pa men la ef y a prc; sin em
tery, tengo I inpresén de haberocomprendid sos meds, me
gl ncsdd de eto naam, despa, para mascobin. Lo
ism me saci cuando le Cnty rain en Preys ambi
‘ecto por Jan Mave
“Me queen ls ganss de que el autor contin haciendo eabor-
oe be le pe edn imag gu ee Boo
sau pare de oxos mips exits que nos emqueeds. Eee i
pes 2 gue nos eng
Minsn Mus Pout
és, Spb de 2005
PROLOGO
av lanes incase Tg Gee 8 ec a
‘nce tan tu bead de ua conc holies dl
Funes concep eta nua pepe de capo soe
te dees deep anon igus equclgea
Uhl en bee denver moe
fronted aves) an haa apn Hace as de
eas, Es aj, no Ba io esl por eae
chal poses tax ines. Qi losses de me
pute det movie ins 9 ele no soe, ho
Prensa esd dels iar Sa ear a ae Fa
trios capensis ao endear te movie con
Sisto ar eons nee sien muchos Iss
Forman en Tei Gov x rer pies en chs oes
to Caen nen anus oie ange ape pare de
Den ir purer ade hay evs yen Te
ws Gera Sin enol ay ene reap ges
ad de pres de pas y deat ue Kan congo
{ifr ava as pisos aban eo cuando pain
ty pre iar ea Sr De se psu rp, J Me
te Robi que vie en aes, Francs sea po el nds
Cher onan ergot nada gu et mie qu re
tahoe cam un des gu impor ye ves
‘even conenorne
demo cont de Rota nt qu een ree co
seid que po ded sere dee loti en
(Gece ot Bs comps feces del ein por ees
GSS dl compen Nos encventan ches sebisde
re oe vans toch psp. Wil as amas
to en teapua ea loo y inn de un ben lies). p>
po Te os pant koelgs Lads Baswanges Need
Bou) Vine by Enh Sas como dat eelsLacan son ls nombyes que me vena 3a cabea. Ese edo de sbido-
tia lsbfica con la fina terapéaria parce la combinacién idea de os
faleawes necearios paral elaboracién de una nueva tela picolgica.
Gon respect a én, es necesatio recordar que se considera, basa fia
les del siglo XIN, ala psicalogia como una rama del isola, Pero, a
mismo tempo ges inveaaba la pscoeapa, se whva prions de wn
nuevo desalo soil esalido de las profsones en sacerdots ios
cspeciiados. La picorerpi yl sia psicogia han aio bajo ln do-
Ininscdn de una concepciin médica, La Terapia Ges sin embargo, por
To menos en sus comienzos, se ba mantenido en etecha relaién con a
Filosofia. Pasar por I experiencia de leer los pmeros capo dl vol
men estito por Gaodran en Pers Heffeline y Goodman: "Terapia Gs
{ai se parece ms al descubrimiento de un nuevo libro de James, de
Bergson o de Mere Pony que al lecture de un manual de picologla
convencional oa un libro de pscoaalisi (mis adelante, en el libro,
tono ye esl cambian un peco cuando la inflaencia de a piologt de
yo asreciena su inlueci).
‘Después lea suceido a la Terapia Gesale una cos extras en 0
«amino hacia Caifarna, en los aos seta Bujo el halo carismitco de
Frederick Peels que habla abandorado en New York a sus colaboradors
aque estaban mis inclinadoshacs ls eraur y a files Ginchyendo
quia su mer Laura, 2 Pal Goodman y a Isadore Fron, la Teapia
Gest a england con algunas de as canctersicas de un moxiniento
spiritual evanglico Bj et forma, ba tendo na épaca de gran popu
Taridad. A ena ver, se la podea lamar tambiga “Terapia Gestalt co-
‘min o popult’, porgue se parece ano a le concepién original de Des
1 Goodinan como el mantmo comin 0 popult, puede piteces 2 los
etitos de Karl Mars, "Torna la responsabilidad de wus seriments’, "Yo
Soy tiny TU eres TA”, proclamaba sa versn de a Terapia Gesal.Blé-
poe: que sonaban pefecaren, cee, peo impacts reduces,
que ofrecian al praccante pocaoxenacd pare el tabsjo minuciwo,
Complejo ycomsemplative que conse ex acompatar ls ncesiades de
TPs, erarenung 2 Gago #1 a Gn acy ot ge
Specter 2 Ses NSC a
‘ozo y sus poids ineploatas. Eno noha sido una desgaca sol
mente pata la Terapia Gestalt sino para el progres de la psicoreapia en
ene
‘BL mensaje de Pes, Hefieine y Goodman, en lo esti se ha
pedido en elena que ls ameicnos manifeaban als “hoot?
on efectos ripldos (aunque incluso Pes habla pueso en guarda cone
to) y despretiado por la mayor de les clinios que se colocaban fra
‘de estos clos indies de a Terapia Gest. Esa desgaiaconinda
‘ransmiténdove amliamenteen nuts ds.
Robine bs eso sempre pofundamente comprometido con la
“Terapia Gestapo le nacrleza misma desu compromiso le baa
‘aren una diecién muy dfsene de la Teapia Gest de los fs se-
Sens. Es un peasador rade, ene mejor sentido dela palabra, de eta
clase de cadclsmo que abe nueas fosters a empezar eit a bait
(que ese verdadero sgaifcd de la alba “adil. Teneros tnden
cd pensar gue ls races soa gente que esd studs tan 2 a inquir-
gue romp con la polis of cultura tadcionales ys encuentra fa-
ta del map, De hecho, los joes radicals cenen un lado conseradon
“Tenen un fet inlnain avers instucionalizacions actuals como
corupciones burocrazadas de wadicione vidas, por ejemplo a eicibn
{dl libertad oa dela exelenc, El punto de pata del radicalsmo de
Robine se encuenrs en 41 veka al eco orginal de Ves, Hefei y
Goodman que repats con peine ino, asl como en direcién alos pense
doves que han iad a Pers y 2 Goodman como Oxo Rark, Kure Le
sniny Jon Doves: Ex ema bisqueda, ecuerda sobre todo al de Jaques
Laan en su famosa vel «Fred, Laan ha waado de despa as cr
pss de supetfiiidd y mediocrdad qo se abian acumulado en los
{sto de Freud para poder investiga as bases verdadess. Robie bs he-
cho algo similaz con Goodman. El reseltado produce posibilidedes
radiclmentengeva llevar primer plan impliaciones que se hablan|
descuidao o ignorado por las generaciones de sacesores
Tanovedad dls ideas de Robine proviene del hecho de que eta
set tds noes para y simplemente una val hacia el pasado, Ea sus
Tagan ere enests tebcos Robin poe a prsbapernanntemene hs princios
Pel, Helene y Goon mismo dempo quelo mie con spo
pio emperamento con ls cambios apareios emf cura orien
dead I pati de ee libra Es por compl peinente, desde et
punto de vita, gus Robie ses Hanes. La fos sae ax dada
tu io giant dure a segunda tad del imo sia pase def
moti slo ues canoe cao ‘posodeidad’. Ea esos ee
18 dl pensnicata que ienen mach lac confpicooga a ps
corp ete gba dala el cen de avedad de Alemania yas,
Esados Uidos en donde dninub infueniade Feu, Has He
ge Buber Levi, como deus qutlenesaercanas cot J-
ses 0 Dewey (por aombra solamente let que evn rs elaine con
te Teopa Ges) hacia Fania en donde Lczn, Mera Pony Levi
tas, Dard y Dele in recompueso ea nes paedigmas fo que ha
bien romado de us tepid eran. Robin ha some al Te
giz Ges lilo dl ensign de eos grupos, al voir 3 quienes,
‘an indid en Pi yen Goodman yl mismo tempo, evan a de-
lamer us compaioas mas eines (xcept Lacao, por quien Robi
eno mesa iter
{Qu puede apres pnp ls omplicacons dea lo-
sof contemporias? Eo no bar mi cil a via del pscoerapeus?
Sia dud, pr ls irsades de a eieacshunana son eas miss
tes yes decompeende. Una eadencia carient en exapi cons
teen sedacidas«deeminimos, como hacen quince preteen ie Ia
cofeenedal mentale colieat bilge, un waa ine own al
‘endionamiento seterpias no van sborda complejo a
‘testa de nc vida gue. Eun punta muy inporante a de
‘act en nes teen. Feds inp en Sra yep I antiga
ica floss de eonainieta de uno mismo. So eoncepin ali
‘io de umn mental implica una diciphns de explarcén de uno
rnisno en presencia de agen que euch einepet, con enpac y
comgetencia. Eto ha contin dete hace nacho empl cocepiba
collate dominance del sca, per walment ck co
wrauna medieazacény ua exon de los servis desu que
sfean por toss pate epic rept, Fl efague wockien eh
“
ca pli de dap pot lo meos co el medi hospital einss-
tudo Pee wali ei sigaica evra ives f-
Tova que pee rane en I prior come fa investiga pia
iro netlgi, Pen que Robie exa de acuerdo conmig en det
{uel mor pcoerpia ua epee de fsa pind
Como ya he dk, a Teapa Gel pres especie bien
‘a ininenis leo, La Terapia Ges ha suid lo que hat
do d scans no solamente de la pscolgla de la Ges sino wa
bidn de is conceciones eomenolgiasy exten, eh aad
2 eta ex na genera ds de pragmtsmo amercno, Esha dado
ig una modal de pricca ea ln que el prcoterapeeebiecon
ec se ade taper pd rec
thea mane en la que los paces confren sus propos tls de
tapes epectea Gadupend agai os siavomas) a su expsenca de
Cl mismos como deus mands pan ser mds eso, pe
Cia de los mismos ea ts mundo. La ayoe pare de los tapes ge
tds nclen ee pico en u peta. Pao une buena pare de
teva dela Tein Gevat no a petmanesdo ale aur. Le Herrura
ele Tenpia Gest dus de Ps, Hedieline y Goodman, epeca
nent la sri en ngs, ot lpcada de refzencas sobre la enone
‘olga dl paint” osobre “nesta efoque fenomenaéyce coms
furs una alguien obvi que todo mundo sper lo que ees
expresones queen dei Ce se puede ampliar una ides Uevindslaa
tevin nes cuando Se la ensieacomo ago obo por misma,
3 de mance spec ie noc aa Bos nivel eros debe
Tomar en ea logue dn los iif en eosin. Sin embargo Robi
equ ba eva a a corse a Terapia Gels conocien en
lpia del floras fname y exec po ba tendo x
cha compat en cura!
accor cous, os prtamas que Robine ba romado del flo
soa sonieen el pincpo (ue para mucho e acumen una ies po
fala cde ma) seg call consdeni sa condi pv dl a>
bio etpéuica. El conocimienta de no mismo, fundamen dela
train sera y cm car end, mentale la conepién psoane
lice sein cual cnornieno de oo mismo consaye cua eis
6ss Tadconmen, eo tb lope para pone n macha ua in
‘estigacd isespec, un vie al el ietesor. eo agu Robie He
+2 ms los luna implacions del Terapia Gea fasta comet
un cambio fundamen de punto de visa. La empresa penance
concentra oigiamene esl compensa del vid nso dlp
iene indiua, con ss confi neni, ls pubes ati
vas bloquads ys meanismos de defen. Mas eientemene le pie
Seay a eos picoanalica se han cra cada ve mi la ots de
In Terapia Gv dee hace ccna aos in recooce sin embargo
4s pedo cetinds ena lacy ea los specs inc
jess del emporamno humo, Robe encanta sempre en aba
de Goodman temas quel ewan a empuar la Teapa Gee macho
sms aldo, para set mis conrems, a un-eadiode fa contac de a
experiencia may anterior «ls prgestaeeacionaese inert,
Aunque steps pcoaralias ain e nests deplean
Jn ateacin, en vers grads, dvd inion dl pace rel
Cio ene el pane y erage, planes epi de que ta
lac iene la nt os “el ya individuals en go gues are
cere a prodictosacabedos
Eso el hips de Robne. No ext nunca preocupa por
ppcnsaa neal Epi
Bajos eins, oa pce ponen en mach in opnin pe
cand ne wf madi ens oulcite Ren ag
sffinividaindo i rampoen eran oinesubvo, cel
cs ems objeto del psclogi? que efecto puede tener eta ea a
rein de picorerapi? Se pude encontrar el fundamen dela rer
ues a ets peguns en ls cis del inicio de Per, Heftine y Go-
Gian cuando Goodnan ere: "Hablamos del ongunismo en conto
co cl encono pero el contac el edad ms simple «ined
{2002 (1951), pig. 5) En oma palabras el “const” defo come en
fuer contins, avo fran ene egaiso y eto, es
sismo el appiado jet fndanessal dea plo Lo que ime
plo aq es quel expec psioligcs to se lcla den de
le pon, en tant que combinacin de pune repesenaconer,
metas de un mundo eine interessant ene ut fs
16
jaivo yn mundo obj, sino en lo encuntes aos ence I per
ona en un mundo en el que ya exe enguzada, es deis en los ent
tote le que cada uno deforma lor pr lo tata ningun pe
«at stparao del oxo sn un profndo empobrecinieno des eeren
clay sin la pedi del senda,
Robine habia emperao a examins ya eiborrexasitks en“
contacto, epee pen, uno de sus primers eas (1980) pa
ico ens bro” anon. Bs necetio entender bien gue, pre
ropa Gal, el contact (edadero acta de encuene) pee x cual
quiero cosa que pudira ecenderse como relacién, ya sea defi en
senina de elaions de obj dee un puto deve exnencel
ddloga (imerubjeviad. Semone el once el eadmans po
sere dela vida mena huang, ssobie ea actividad misma sob
ue la ci psig y la rica de a picoterapia deen dig su
Ena Redanntm Relneprsieten be es
clay extemadamen radical, intoduids por la Tapia Geale hace
8 medi silo, en reli cone penuienco piclépica deere
sobre exe tema,
ocalzao alga lemenldl contac ens ter, papel
je a idea de ie” ne Terapia Gest Es een eubloe
"ncn, sobre odo par los lec de lengua ingle, entre logue Robi
se ensiende por el “ety los mados de pensumienee convenes e,
bee a, y y compen por gut loam “ie en despa Elsa
siempre ha contd una pit cen de I wore peligica agl-
american; 5 le destin como si compari sus erates cor oe
bjs mates exe paca (peo en qué epee podiiamospegun.
tuo ee elf) Hl a comado as una natura efi poo
tens dcuble, usa eablidad iso, come ss fuera esgute cos
<8 pie encerae con un comomno, dep eed, dgrnsie
iy taads por un terapeuta, o eximada, ralade 9 converte on ae,
tac por un pace
De tes concepciones cosas dl fev advisers
1 del einen ep consis indus encapuleds gue tan
TERRE tm: cuca y mers EC et annde gobenar un mado material bine Ea as ulus ecient
‘epaacién habla sda a wtizds por as teaogts protesantes, ev con
{cto Jos canvas y fos paranos, que piilegiton le mired bade
irr asnemen en cmc) yap dc
po. Por pare lis, e porivsma dl sig XDX el que lo a desacto-
lado. Els ecu de pica bricnicsy americans posta
nas, 6 han prodigado fo sf aetna eff" y oes if
rlears” (reef Inleaso bs pialgis humanists del meio sg
aneior an echo del lorecinicnn dell (elcid duro mismo 0
onpleamieno de uno mismo) objeto.
En s en de lov af eets ce I Tepia Ges, els ha
acheido en ecacil ae concep individual y exp lf
End la base dens concep de scapes dl filo serosa a
rededor de un afaienc yreprimido ue sper ecoionar i
cabs ein desu cots dl “poy dl unde * ue da
Jn impresign de se como verdons ea papa dels incemdizacines €
idenficacions del tui de fs elcons de objeto, Peto en les erie
tor de Goodman er alg complemen diferent lo ue aparece, Fra
segunds parte dl omen wc de es, Heiney Goodman, lf
no ex dfnido i dete dent hacia exctorcom en as tes si
codinanic), ni dl exaie bac den (como eae compartment
lim) sino come una sctidd es a acidad que conse en dt
{ov ln epeinia en lps misma eel que se producen ls ene
vers ete le peony sen I oden Bs una ogni facinane
Ge defina al efeomo proce tempo mis que oo una ential que
‘feipcl,yquesupone oc ropa ad unqu se uma par gut
elit Good estes de mantener una manera coheras con
Invudicisnoseidensldominane. Bsa pti de exe sgiicad de pro-
cero tempord done Robineesablees linea de
‘No e que Robinerchace ls concepionesinwapguicasw oos
ssloqueseaructarles dela pags, Sbelo que han aporado deux modo
onaderable a nurse compenin dal fanconamintohumano. No
ier sin embargo, dj al fall endo pa qu seque,come s
{Tapa yin een noe wtacae zeae yr
suis clgdo en ws pce de cpio men intro: Sense
orl qe ocr el eos decane deci qu ace
Goodnan del elfen unt qe cede de formas, & mismo cambind
de farm, ua ll donde arpnimo y entre competes
tin es murameneentansieones cabins. A puesto en mov
rent en alin elf ln que rls denen tendencies
Glo dot ya dene el uno ene oo. Lo qe queda etm ev
gece deri que se uno dermis mets pan yn a
{eels crinoner ee uo mimoy eet, dent fit sen por
AEsapaser sexo sn oma de falar En la conepei de Rabie,
slinfioment pack figs prensa como wa pe
Sie de eto, pron por alg nec como en nombre Fara del
‘eft cost po po dei msg por csc qe
fps epacia
Exe aco sobre la engridal no gif qe la experila
no toe css qu consis ea ona ruin Haunt et
‘movimiento La Tepa Goa ere, pone ms de ua aan dl
verbo, del ade, que de ers dl nombre, Noon ls oat
Ths ue nore.» ci Lata Pe) sino oma en
soviet a force forma neg dt de Ro
fine emt dena pars bates qu mo pede jams er ap-
ted porque ya caiado o yah deprcd oman enc qe
In percents de noma, nr veror neato
pede, de hehe, pai, Cons para stacey enees le
Imps qe en yu lane rial chan ja de
‘spo eco preen ue debe eral, Conan hemp
ral logue qed des son la fs de lh eaprecn, No puter ex
{congas eco Epitope ba pra
Gp seams Peo ya ev nox lege, contin pinando
Ves lamar en een spin "Ym ene
disci. eens pln spr lg de aod
Robie Camo en cle Tepa Get enecaente compen,
imei de eget e Robin, sempre eg una atin
Speci la manea sb cn sea nets co cla oma oe
Sele als exper en lace mitne de expen Ciba es uno
8dele gia de pia "Ge. Ya ue ein de form
Can pemapsine opi de ats 0 ede 6,
he an pole ce qe ein a des ees, pi
Ite en sls te de pepe (988) y
REN Tg Geka de unt sd cio,
‘Selmi ences ls be dare onan
algerie espe tadnanen dela ec,
Peasy dear gu lesa come
exon la gcse errno sible) cand a ge he
ton erm hs engin de idee jo 50
sein ney ean is deo epost ti
See ean ponent tai Es lense dl epi
Seo ner ar en eins exes eo viene
aap inputs en espe que easly lle
Sguotone eran alge onions acon Te
Eccl pep Robin vn ee
Peeps ea un tend plainer pegs:
ee aotcodconeps de gue tombe oan
TE Sem moment y de man adds aa R-
Te Gtncs ome ncn nn ee os robes,
see Feeder quater pera o a in et
Se nA fs ora cag de dra epea sg
ee ete pny le apeyen ns capa de impose ea als
rest Eto wpa utr des mies dai
iesTer eee inn, ao nocd ana
fede Tp Coed unos vita igs A pes
See muna Rabin po lel by pss 7 snes pt
sa empl sos eer od op en
wey est ssn de qu ay an een vl ne
“soca so grea ys epeenc cn ao ue ep
Cid pcos oe vl en coc meee un i
cease at etn be ea wn mln ge pods my Ben
eetndeScotbun ns np aa tn es cy
apa.
»
La manera como Robie aon una ssi erapatiaconse ea
esgerr con los menos pejucosposbls¥ mantnene abiero a ca
quer cos gue pueda past A media que surgn ls figuras, sors,
Tos eaquemas ls sles, terapeata y piece pueden minuciosimente
sina lo manera en gue ess coniguracones participa, de hecho,
{El prceso que conse ener colcadsjnras en la sin misma. En
al lenguse la postderidad se podria pensar qu en nd de
desconswuctin del expen, Robin hora I ssn mia deb
teapia como unto concede eonsrccién, un aeloinprovisado
fr un campo de pstldages en donde se pda crear un mimero in
‘kendo de constucones, Elobjevo es acces a conscience as
posdiidaes (isd aque pain leva y que en general ons
F sintoméias) en acta dea experiencia a medida que se fr
Jnu A parr dee pon vets, el terion puede ear aeante
{ aveaaldn pel tapes experinentrel modo en que nos pe
Gente cere en ina colaborcn aca, van adr esac s-
fides la suai presente, plbra gue toma de Goodman, y que
Goodman habia tmado de john Devey. Enel caso del ssn dete
reps puede die soacén camo la obra de tea cn a gue
‘Bs penonas ee pct yet tapas, sent unos empiean
‘habla (no hay ninguna dod de gue hay un mimetoinelbe de
ters desipone pole) La suai extendas es un foo we
snente abit, en donde neve considers como que ven de wo mis
tho sine aio hecho para a exlrein yn experimectacén resins
Cr evibrain Pa Robin I oocacia nomenon pont eo-
te putes spans conse el punto de pars, pono de
ota cua les en fememente panda en la ora esa de
Tenpia Gevale
‘acer cg dela snacén, ua palabra de todos dis, como
conceto tein fundamental pra pzoapia puede pees» pi
ter visa, ua ea dems imple prune ipl que veces.
trlicondmene alr srano Ge erminglga. Tal como Rabin
liza de hecho, sun concep de wa fiery de una comple con-
tiebls aputece en 8 ios msec gis el eral de
tray que pede ei og de oon sus ess. ara com
aender plzamen mv ngoanc snr ver no nn
rag adil eta dang en Tep Gre
Yecuele Trap Gol ene pete human co na
seven de conten ati, eee he peg
Sutra eo dela beget sowie sc
Llanos rie Aimar eno gal con
fod as oes de Tei Ger on dl ehiona
caren qd ur te nas ia ego toot aes
Nia too de Gand nile ands prods qe Rabie
Aste sccobemen comes pce preps er
Felsy Goodnan fa hips de gue go ee es de ax
poten "lang opel’, en pj nena
Foiled que peat cenoer ener una,
Ir df tg aan nao nds m0 90
Inte y oo) aa de uo dad pes equi pres
fm disse expos xt sha nen en Tea Ge
tas puri dnoncons ey nte ls se aten de J
Sas de Kt sn or tan ida prods Pt),
Ups a meri d Deve oa ang et
Ctr rev sel et
po por mre ps gn ar ee be Te
Pin Ce desde ae ncn de son in yd eric
‘en pede ede ra deep ena cl
pein nl lp
To cbane cane paket, qs deouido sx
iad, ha emperor sgn deg 5 de parce et
doen aang se pce a di esd Ytere ancy
celal, Ee pte ain niece Len, Lein ce
Ses de ded cc cle ya pcg Ha aad
inde tes elm anges cgi dlo capa
fens au tan Seta! npc del abr pay es
pobre tina en da et i eta Won ee
Tene pas peib foe l puy bs orken va
‘dadas ene La tors del campo ha etlucionado la fsa, pero spo
newn orden de absezcén muy evade, en concteto cuando se apie al
composite humano, Aa una buena pare de la cota del campo de
Ja Terapia Gea contempocines viene l eden empl el dae
sade ler ndvdoos que conse Is exiencahurnna porns grandes
abacactones que pscen ear muy js de Toque verdad hae
cen los pcterapeuts
"En ais propor crs, Robin, se ha enfietado con el ema de
is concep titi del campo orgnisme-
snes telaones con elena, “eons de ober, con dl isgo
de rect campo anbienlen aera yal Ouo en para a una
Funciénineramencly eligi, “cus dl deal yde ss peru
tacionee
‘Vohimos lgempo qu iba mis ark
rs en au imo pet, pone el acento en l ocin de “elf
suppor. Lo opona inca al ‘apoyo del ambiente. Se puede ver dae
tment aul a oposici ee fy nrrma, en donde en suo comin
«an Goodan hablanesenconado “ergansme" y enorme”
“Ai auperponemos “sel” “persons” “gan, vamos
2 promovero anima el desanall de cualquier tipo de poy asc
idades, propor recurs, et, del individ, ex una poscén ego-
Si cosieos elfen tae gu contac, vanosa pomerer 0
a.anitar el descbrimizno dl apoyo en e contac con al campo (-
coxdando que el campo ince eal xarismo y leno)
"Nad poed evar condi que ex consteurnci exams en
cea dos pias muy diets. Podemas lamar 2 es dos sic
teas a cre “Teapia Gesal?
Excs aspects eens y contadictios pueden sr conser
des como los savor de eslacin moderidad/ponodeiad
raceriios de ea Specs ydncaentepoilamos, ex mi opin, que
jaros los ars Forel eoswara, me pee que han sbi hacer un
”
sii en sus teflesones para estos figmentos tan avanzades en reli
con el pensamiento comtinmente admicdo en su époc y ens conte
to. A noscos, con nuestas eamienas contemporineas de rei,
nos conesponde saber sobrepsr algunas de estas oscuridadeso fils de
coherencia
C. Hagamos una pausa en nuestra letra de la Terapia Ges
spurt mira logue propone I "pestmodernidad”
La posmodernad, bien presenta un cea coherencia ado
sels aborda a wars de uno ode oto de sus eins, me parece que et
ps dese: conserda hoy en ds como un movimiento bamogéne. Voy
2 poner de mani, ambi fclmens, i pofundizamos en nossa
tele, ls conradiciones eae ls difeetesteenos que srefeten
2 ee concept. La nein de posemederida en risa ut parime-
tos muy deena, incluso contadictros en tlc alos qu we la
anyutectr, as ve difeenes alos de as ares pics is abordan
ov or pare Ls lias de fea sugeridas pote flosofla, pot a scio-
Teta, pot epserolagi y oasis se pods perder iene
cualier ren, Conf posimedenidad surge, por rma a ele
formula de Max Weber, el desc de ceenantamiento él mundo. Las
Formas son a ees cabs, per incluso la nocién misma de cana dda
7 ls tensones quel ein aocadas, forman pate integeance del para
digma porenodemo. Muchos trcenos son obj de un devage: cone
twin, decompoicin,dexenualiacié, deep, desta
cidn, desinformacén...La“postmodeenad” firma la pédida de las
Flsones (dl proteso, dela inca de I verdad, del macs y dela
calera dominant),
En piooga. se ne lcosuinbre de reacionar conf posi
demidad,o mis xactamente con una de us amas ¢ constuctvimo,
la ver quel ora dels Gena obra de iages, yale eas de
le Essa de Pala Alto. Ene emeno police y picoeepétio,
sin daa bj el cn de un dabeimpulso como la postmodern hizo
su presenti: el del movies constructivist, ncluyendo aque se
4“cage
‘mismo del movimiento analitic (bien reprsenado en Franca, por elem
plo, por S. Vidrman),y el de fs oposcin ene decubriniotey cms
‘cin en el que vamos 2 profundzar, por una part; y el movimiento
slalogal empeado por Buber y coatinuado por Levins, Riceuty oto,
Jos movimienosimeracionisa, intesubjetv,comvenacionaly ots d
clinaciones dela primacia de serided yl elacin, del caro me ate
veil a deci, eal defn de lo humane.
Quiero recordar el impacto dl pensamiento constructivist que es
‘una de ls cocientessctas de ea posemoderidad. Coa dl aparece la
conssatacin de que no existe ove realidad salvo I que consumo, be
trend ate mico dela objevded de a cencia y de rods los enfogus,
isdulds ln Cinci Hamams que fies fon ol mado cet
modernidad se apey2 en una prema que podria racionane
esac ute H ensue dita gj "Salb
Con el consrecinisn sock, movinieato de pensmsieno ace
do de! contacnismo por Bergery Luckmanny desrrliado por Gergen
7 oios, este acento ed puesco dela manera siguiente lo que me incre
ss ademés esque se unen ag eos dos ingredenes dela posted
ad que acibo de cir): no exse ora reshidad que ls gue constuios
axle velin
Esa hipdesis tee sus incidencisen la posture risa del pico
terapeuca en el eampo de su rehcin oon oe pacientes, Esalamos inp
‘idos en une coaonsrucin de sentid basa en To que se vite en a exe
peviencia dela eli, las paras que dan forma a le experienla al
mismo tiempo que a expeinca que las enema
Bgjo Lain luencia de flésofos como Wingensei, Risa, Lyo-
tard, Gadamer, por citar sol los mis inflayens, se pone el acento ene
leguje. “Los limites de nuesus lengua aporcan los limites de nuestro
mundo", esrbia Wingeastin en 1953, indicanda con ello que los i
tes de as estructura de nuestra converscia, de auesuos propos y de
Jos que tenemos sobre e exo, de nuestacapacida de ponela en pla:
bras, definen nuestra postildad de compsendse de explics,ycazan los
separa eyo del campo
fra dela persona
obser: “objea™
das obscrables
confor com las
orm: pressable-
as el objeo se des
seal,
‘puesta individue
Paradis del campo
la inegracion dela expriene
ia interna y exerns, om-
prendiendo agt la lain
fundamentamente socio
cen tanto que palo co-igualia
tio de fa experienced yo
awoorganizaion sgnifestis
ela experiencia, a consruc-
cid de signiicades como
pelign poimara
primar, ujero-sujeo
tune yo" al Sor, unin del
proceso dl yo: Lies fuera
{4 proce da yo
dl observadar eta decor
ender el mundo del sje
purée de un punto de visa
deseo
Das orgarizados en téri-
nos de intenciones y mas
dd sujeto: Fenomenalgico
1a elaboracdn de ites
jisvded ene apo
puede ser un st desfse En efecto, si la hermenéatica es pete de
una “cencia” de imexpretaci dels teas excites, en st origen de los
textos saiado, para amplanerdpidamence en divenas dieecines y el
‘vast ema del “tendo del sentido lo diica que queda una cei con-
notin ovientada hci a inerprecin de losers. Me gusa mc
cho la defncin de lo humano pepueea pore fésofo bela Hens Van
Lier “el animal frmado", yl iden de ler Jo humno como un sil
recubirto de eles es ios de no tener inter, Enel rma queda por
saber. de nue, sla pioterapia debe ser aboudadsen primer la como
exfamiento 0 como consruecin. Creo (es un ateulo def) que a
“Terapia Gesu se construe ms bien sobre concepto de experiencia, ¢
baxindonos en to, el send no es ms que uno de fos constiyenes
deb experiencia,
(Con seguridad, ya ea aelndo aa hermetic, al poser
ida, alas rods de as elacines de objeto, af referencia psicoaal-
tie al inconsiente, 2 a tanslzecia 0 etosconcepos, a la feaome-
nologis 0 a fe Picologia dels Ges, y podria seguic le coheenca
«pistemolgica que s ficient elaide por los investigadores se platen
‘on instencia. Nose puede pasar impunemente de una diipina ota,
dds un sema de pensar y de referencias a otto sin corer el spo
dela epuera consiguiente a posible fina,
8fi Le eperentia
La eerie vv (‘Bik que designa el axpecrosubesvo de
un aconccinin, al comp el sje lo toma acuainente en una sige
‘cc pasond india y conc, me patece de ech el nico eon-
cpio oraizador de le subjeidad y de la dleenacn eae campo
Permiidme que ce algunas leas de Ervin Sus, ee cere
priquitra de oremacisn fenomenolgia que, api del fenémeno del
suspito, public en 1952 una magnifica “Tntoducién a una tra dela
expresi","Desgraciadament, exrbe a experiencia inmate in
file; nose cone por sf misma no porque ex inconscient, ino por
‘que no es eed Como uns Bla Durmiene que debe esperar a Pein
ope que romperd el sore, a experiencia iamadias debe esperar &
‘quien ext i sufcientemente dorado del poser de as palabras pra po-
dbl scr alr. Pero en el momeneo en que tose rela Ia expe-
‘iencia est amenazada pr oo plz’, Y desanolaenoncs el impac
rode a edi, de a formacié, dela interpre, dels exereogos
1 de los pris en le puesa en palabas def expsienca, obviamen-
‘ey por lo taneo de le necesdad de no onfundr I experiencia eon le
conscincia que e tee de ela o cone sentido que sled
‘Seruss contnda: “Expeiznca es sinduimo de ‘experenciadel-
rmunda'y de ‘expetiensadesinorismoen-e-munde Exel orierada ex
deci al wos pero no see la experiencia del oro masque en 1e-
lida co uno mismo, y vice. Bsa rearén noes ux compuesto de
dos paces: Yo l Mundo, slo ext como un todo
Lewin habia dicho qu ls heshoshumanos “ependen no dela
prsenciaoauencs de un coro de un ceo amen defectors aber
Alados aishdamente sna dea conselacin essucaas y furs) dl cam-
po epectinabondado como tulad.
Es en esta dala del contacto del campo en el campo, dela
capeién del eampoy en el campo, ds ls palabra del campo y end cam-
pe por la dntmica compl dels imaciones y de as incon, de
las resonancls y dl Einfingo empat, como le expen y la pla
tra eotrbuyen a hecerme ast defn a pscoerapia coro experienc de
ue pares cain de oo.
Conelsién
He watado de car cme la perenencia ala referencia moder
1a pou ser diferente de la perenenca a a referencia postmedeaisa y
algunas de sus conseuencss ene een de l Terapia Get. El 66
sofo J. F Lyotard, que fe el primero en excibir numerososensyoe so
Ie estos ems, examin cuidadosamente el concepro de postmodern-
dad, Destaca que esta "postmodernidad” implics la ceferencia ala
‘modenidad “Pos” no significa verdaderamence rupara con relacién alo
gue le precei, sino qu ese “post” implica, de alguna manera, una con
vinuidadysgifca que todo ello se encuenea replegado denre dee mo
emidad. Pasa un teapene gesitico, famlariado con el conepte de
“pestcontaco" eta idea es el de comprende ya que el poston no
6 una experiencia independiente del enntact: forma pate del contac,
una modaldedconcrea, una etapa temporal de laconssuccién de und
(Gesal especfca a saber ade la deconsuecin por asia La pe
tmodernidad que he cdo agi, con oda as recencias asia
‘nino, debe considers, por lo rans, come prolongacén y resompos-
in, y no como rupee
“Tambifn, a veces de manera dif, es precsamente lo que parse
que stds ene libo de Pts y Goodman: eratiron de combina y de die
leer en su “tora del eff algunas de as modaldades de edna
«que surgen de In mederidad, con ous que petenecen fla pos
‘modernist, Exo es posible graces 2 una dilécica de la empoaidad
que podemas caper en esa concepién, pero para hacerlo nesames
siempo 7 jmuchasconversacone!
1a pocas eflsones ehoradas aqui son una inscacén a ef
xidn comparida y no 2 un dogmatism, se cual tea. En el fond, ka
vac dea postmodernidad es sobre todo una inviacién a deonsetit
yral ddlogs. Bl ecepicimo questa ale realidad y ala verdad se am
pla al conocimieno al poder, al sf al lengua... que no son interpe-
[adosla maori dels veeesy que sven par legitita yperennizar mie
tea cultuesoccidenal. Lot indviduos consruyer aus realidad y las
selidades son manteidas pos inracidn soil que, asu ve, coni=
sma las renin, qu son, de hecho, de rigen social La pestmoderided
apusde manqulirnos en nuestra aceidad de cere, y
baila novedad en lo yz conocido. Es posible salir ei al encuenro de
lo ? Angus Recorder ello del elo psiquidico no
velado de Hannah Green «quien Pel le gustabe car: "Nunc te pro-
un jr de roa
38
CAPLTULO 2‘NOTA SOBRE EL CAPITULO “;HAY ALGUIEN:
Exeter ed redactado casa misma tempo quel accor ‘Ae
‘ese ala posmosemidad en pricterai’ peso digo, en forma de cor
feencia, 3 un pblicodifeeace que peteneea un context concer, Un
buen nimero de pros son por lots comunes en ls ds capitals,
lun a fo que ciaba en a inwedacid: tomar forma de un
oe de algunas ides para bajar ys prolongacones sues en for
ima de aps en a reflex en a elaboracin,
A pen de ete aictera ves redundant, en concreo nla
via dela modenidad y la apertura a le postnodeaided, he eagido mar
rene aga! porque radical una eapa esencialy un punto de ruprta
cca ene ls enfoques: eincontrwetblepermaneni dl aren Ie
pevewia Ese vena va er tomado de un modo mis ampli y ampli
doen os ensayospontriores Agradecera que el lector me perdone lo de
agale del epeticin episbice.
6“HAY ALGUIEN?
Thnzoduct ef concepo de expres en el campo de las Ciencias
Hlumanis en general y dels Ciencias Humanas Clinicas en conceto,
del modo a que me he unido a parc dl principio de ls fos ssa,
fen un eamino que he craado al pincpi de los aos seen con el de
Guy Lafarge, el de Jean Browse, despus el de Max Paps y de ale
os ovo sefala un tipo deinseripci filosca y episcemolégic cuyas
premizes pueden mostdrenes con més latidad algunos decenios mis
tale,
Ee as tefeencias poses para el als, voy a retener espeil-
mente un di. Lee aos ssentay cuatro me paecenactulmente que r-
presentan el apogeo delo que cominmnente se Tama I "modenidad™. Lt
tmodesnida corerponde a exa modalidad que, cone Sg de as Luces,
ha rata de absie maces perspec de progesocincfc y sic,
de conocinientos en ruprus con ls taicones ms 0 menos eseurants-
tarde los sigs anceires
A nivel socal, incluso aunque los pesedores, socidlogosy cxticos
socials, prdan isnt en us sis, en todos de acuerdo en asia
2 esa “modernidad” el surgiiento de la pimacla dela nocién de indi-
vid, y des efecto perveso: el ndidualsmo,
sen efecra con Is moderidad con el que se elacons el aonce-
mica dela enbn y dela ciecis, los derechos del Hombse con sus
prinepioe de igulded y de iberad a destrccin del edo social de a
fomunidad cial en benefcio del concepta de sociedad, y po lo eno,
Ja primaca dl individual y del concep de sje, can central en ls
(Cencis Humanas comemporiness.
“La modeaniad po lo ano a permit el romantics, y con
Alla consdercén def emocion como preeminence, La actad een
eemplzaenvnces 2a aciudelgios,
“Toda exo patie de ahora et colocad para que nazca de ete
‘mantle el ners por la express, la ceatvidad, la exponczneldad cra.
tiv, tan exechamente ligedas ala defen misma de sjeto.
6
“reine rere omen reaper creer carrer eer Ragnar TA pore ene PMT SPOTS ES EE SORES ENE1. La expres, exterorzacin 0 construcién
En 1979, ava efor el ime erpsci qb esis “Te
pis Bcomerc" dedcaba a les ebjos del IRAE", el ancesoe del
ADAEC Ar Cu on esas palabras de Michel Toure, plas as
‘queyo me mancego, 2 poss de todo ligado accent:
“Exige decir en? Quire deci ea ft sie. Lo
eee eae. Lo gu doa J. Lago wie
Inne rst para exis. Todo ete peg mundo empuj a puerta
el ods, mde vere. Veco ie ee ine”
[Lo que me parce esencial deeds, inca aunque algunos de
mis yd mesa ets esaban ms matizdos Sabet que se
‘iniban aelsor dl projec de cee mais, pone fa ex
primi coma s puede hablar de ein ua ana jug que ove
_azsc exit peviment Tourn di “istendo) det dee i.
tops de la misma cree de pensanin que aque lo
deo dest, el inconsciene (miso menos euanirado), el
sda dea historia, api (nis © menos logis) y oes
feencs, ots cosas a eglds de, us bulls, potencies trans
escondides cya eer, epulién y eiboriciéneudadom en
campo de le conscincia one bj ye medi de “eau” cue.
$Examot en eligi dl "descbinient o del “dab, comer
tado mya menudo por Feud mediante sre aque,
Sin embargo, en un arelo cari (1937), “Conseueons en e
andl, Feud ented, me parc, oe 4 mic pena de
lovaforsiguicns, apoindos en ena idea de contain, que acre
ando adem lilo ds ines polo menos ea acinar
esa aque no be endo acces al exo original) en eons. "Es
secearo, esrb, qu, depus dels indo eapads del lid, e
(wala) avn o mis aacamene consuuy logue ha so didi
s ERMC Rites sreoatl BA wi easy tn ue ew
x ee atl, conga su analog nn el abajo dea arquecog,y
esto me ha hecho record mi vst al Mote dl Palacio de Knossos, en
Cita, esr prs lakring yen el qu se oda ver en una del pe
rede I ecorstrccién de un fesca eaboado por un aquelag de pt
tere desig a parr de gues grees encodes por aly por
2, Ua poco mis jos ou feo, muy deren, exaba preerado
Gomo ota reonruié, Leads 2 abo por or arguslgo a pir de
lov mianosFngments, y epots os vein presenta alginos metas
sus es. “Un ans comecamene Levalo eanrenee fmenent al
paca dela veracidad dea construc, I que, dedeel puta devi
fe eapético, ene el miamo eco que un recur epee" t=
bia Feud en late qu he ado
"No chants puede ve agu uno des igaos precursor deo
en poco mis tarde roma forma en cance joel impuo del
Thovimiznt constrict, inlido dente del eno mismo del movi
temo analico, de opascén desubrinicuoconsuecids Porte
inl aunque ames Sefals yan elon se haya pd ide
fis conceament en sds dl ae y dl pesamiento, ene
ces espera conitnas de sas stents pra eu le efnicions
nmbren I “posmodeadal” y sefln la pclae sine (el
progess, dele cen delved, dela marty el caer doi
antes
ona posmoderidad sui, por rtm ale emus de Max
Weber“ doo de eencatanien dl mundo’. Las formas on edi
cas, nso fn mis de cans, adda ys esiones qu eta
seria forman pare negra del pandigns postmodern Nachos
Jnbios son ojao de un drags: deoaseacin, dexomposin,
dtscenalzii,deseglcén, descr, desnfrmacin
ibs el input del pensaniena eons que ena de
las cones acs dea postoernided. Con @ aparece conte
de qaeno by xara ao lagu constaines,baxzndo se mi
dele jedan y decane efoque compendia is
‘Gnciss Humes, que coquetean con méoda cena
on el coastuciensno soil, movin de penanien ex
tno dl coneretisnopor Bee yLudanana (1960 y devrlada
6vide de a misma manera queen fse de integracia, de asimilcén, de
rettada, de por, de meditacdn 0 de prepascin
‘A menudo he tendo ls oportunidad, y no he sido el dnic, de
tar como tuna analog el enfogue que sigue a fsa cuca, Esa Uk
‘ma, cuando abora, por jemplo le lz, reconoce que se la puede cons
éerar como un fenémeno coepuscalat, una mata becha deftones, ©
‘oma un fenémeno “endulatoro’formado por process, movimiento
‘Cuando los fico I aodan de una 0 de ota manera, saben que slo
representa tna pute dl fendmeno, y que ao son capaces de aprehender=
Ia seg las dos modalidaes ala ver, mateia y onda. Plantae b cues
vidn de la verdad de uno u oo dels enfogues, sin duds es plantane
ml la cueién, Trt de “econ” exo ds enfoques levata ambien
probablemente aun ingase Qué han “desebiero” enonces pes com
pend eta dulidad? Un hecho aparenremente muy simple peo pesado
de consecunciae pare na mente que se considera cine hablar de
condas o de fotones, solamente es hablar de algunas heramienas que el
hombee ha consruido para poder abordar lz ln! Esto quiee dec, &
algo que nosotros, en las Ciencias Huranassabemos desde hace mech
tiempo (en concreta dede Kut Levi) peo qu a veces tenemos eno
joss propensién de dlvder, que no existe ningn fendrneno en el que el
Stead an se “hu’ no me pe nega ce
‘Como postblemente voto hors, en mi momento yo habla pes
‘ado posa aencidn a un “dele” poquesisimo de mi ta de Tourniet. La
wuevo a dese en su rida:
“Exit, qué quiero dei? Est quiere decir esa fer sere x
Lo que est fers ens. Lo que etd dentro no exe [.]. Lo que no
cake inte, nse pare eis Todo ee pequetio mundo empuj ba
pra del grande, de mundo verdadero. Ye ro quien tiene Lave
{Es dou quien sen ave!
Sin el uo, nose abr nada. Sin otro, no ease nad, Sin elow,
clef no existe sin el oz, J expresén ao exe; sine to, no exit
palbr,
4, oto, co-rendor de mi expres
Hl ato expesivo como ato def abs, en mil epi, sila
con Sura que “hay ase cafe, alguien qu a perme, laces, la
once glen qu in ea epesin o esx pare no er aque
pose Alafia! exo no ety teinodadendo la antiga dni que
ETlinguisa De Saute aba intodcio ent enguy pb, ocr
tee dco y pala, a primera dead de lo social y de lo genet y
Tn segunda def individual yds lo cncreo. Esa distinc ba sido se
Fierce malatda pra que yo wate de aporameen ela. Digo mis
cspefcamene quel acto expe, ¥por lo ato la produc, et un
feo campo y qi eta sala 24ers como ap
tor, por ulna: el vocab de as cers dela comarca, Ese
ref psi dec el xl asa, poramplar un conepn de
Ie Tein Gee qu hala veces del “lode fa stain” y no sla
tented ella deus ienficndo:
MMe he sentido may impesioado durante la décds de Cet
naa por Fliay Jus choc (191), con Hen Malng,
Roland Kuk, Telenbuck, Blakenbug Kimura Bin y muchos os
rico yFenomendoges, or sna comunicacdn de los Cristie una pte
jade lvesigadares sion. A paride protocols de tet de Ronchach,
Jodian empeado un exdio comparativo en el qu contrsaban as 20-
tes tomada ene sein ya tans esablecia a pare de wae
fo aulvinal. Por car bewementelgaosdesus reads, qe po-
flan move de un mod experiment, ene ots cos, rea cs
Smposbl pan digo el 1086 de i espuestas dads is iia pe
‘eral, deermiar ses pars “prensa” al pacer o ali
Co han sid ponuneads incluso, por uno o pr elo, como mi
no, qui babia indus palabras oo
ora cir ora analog. Muchas veces an hecho dese 0-
icons tne el soy la ceca. Me guar oer sobre Toque htcio Hew Maney (1973 sobre Birgu y qu xn
Gide con ar eos enfoques oes de sci cho por Tepe Ge
tle Maldie i en cone, qe Palio ba demos, pene,
ee! mel elmer ein nn ma oes
20 del suo, io por el eto dl oad, cra que ce
feuta oad sabes, bane, po que anos “od. Es
Ar que ease hecho a pu dl sie cement, pr am
ie pa hacer ee low omen cet dines qin ee
cuenta Hie er sini, ao conan vould lee
pea seco aur ete del sci como dl
desinao ol eagean,un dec que 0 ube de ts medias eo
dese en ex apc y owen eno qu ot, pls
lexnads oo slments leapt neq el pcent bl de
weap de ine eli con
"La eben dl nid ane devel sei mnie
‘941 mime, aba Mili eo os mprets omens me.
recaps dee apie
1 pei, co eps ge pt a at ver de “a
fain dels bose, pr ela emialog ds hemenec,
4a fad inximoo del fnd ean, por aponenos cau velo
sgn, pr dex dap consent oo ee
duo cocrads sin dual qevas pir ltencaciay ain
Gracin
Esa ig, expe opr fama xi
teal onde" pr roma apc xn de Madiny 990, “La
fon exiteal eno, del mimo mado qe nots exisings ea nus
106 deci eno queen not, como in monent indepen
Sem ce imo ye ot lena ine
tant, ectbedemenene ens “Exe uae phenol
cane Exe dune pheronénlogie de
Sil fondo el coma, ques oot an Sino, ue
6: de ali de donde exami pl, ea pla sid! ae
90,7 no examen dl seo. Un aie clad xls
Sn conde por ls Chr en einen Gah tae ce
"80, podiaprmanezr pepo con rpc aber nde serine
n
ca paldn, Acpemos prviionlmente, aunque esta propuess mori
ce west contest, qu xa alba pede surgi dl campo en gar
sui det cal de su consents dena, Pecianene
ta deena os eens del campos decir lpaciente yal ep
‘sen asic que as ecu, al eoneepo de experiencia al qu me
pee que fay que inves.
Geo qu, ctvaneat indo ungue haya aepado a ip
‘essen cule plabra se rig enprinerlgar ene campo, na
dic ests pensando en dae qo, ea cal ea el eaxctee “oma de
Cc fondo i experienc de cada uno v er dice, La experienc
vids (Eni) que desgna spec sijetivo de un aconeimie,
} como en sctasdad ecto pore sjeto conn signa pe
Eon ida! y epic, me parce de ech el en conepo of
spnizados dea subjeidady deb ifenciin en campo
Paricdme qu os ct algnas ines de Ervin Sas (1952), ce
cee piquiaua de ewan fenomenolgca que, apie dl ae
nen dl spi, ha relacado una magi “lnuodacia 2 una wo
side le expen, "Deggaadanene, ciel experienc inmedia
evince no se conoce misma no porque ses neni sop
«eno efx. Como un Bella Dcmene que debe expr al Pi
pe que rps sre, experienc nmedaa debe pears quien
to sufieeente dorado dl poer dels palabras para pode le-
vac alex eo en el momento en que doseage, expen td
‘menazaia por ovo page’ Y delle etoncs el inpaca del ae
ib, de oman, einer, de ls exergy de os
julio, ca a pus en palabras de a experiencia, pr saps y con
In ecaidad de no confundi a experiencia onl consiens Qu i=
sede dl
‘Sau contin: “La pein sade de ‘aperencidel
mun’ de expiring snomiamo-ee-munde. Es ariertada en
direc aloe pc element tne la expr dl ono cont
len uo misma yin Esa asin es un empuede ds
pares eo el Mando, sno que exe como un ead
Tein (1952) habia dha qu shes manos depend 0
de la prsencao de I aca de un for ode un Geto nine de
nfactoressbordadosaidadamente, sng de la conselacién (esucturas y
fuereas) del campo especticoabordado como toaidad”
Es en esa décca del contacto del campo yen el campo de la
expesn dl campo yen el campo, de a palabra del campo y en lca
2, debido ale diniicecomplj dels confrmacions y dels inch
Siones, dels reonancas 7 del Enfthlingo empata,como la expresén
yl palabra contibuyen «haceume defn as hoy I psiotrpia: °Mos
tare gracias al or"
CAPITULO 3
all‘MOSTRARSE EN LO ABIERTO DE LA SITUACION
Dispoaemes de una oportunidad excepcionl, I de dispone de
tun enfoqe rico aber, inegativoyrigutos al smo tiempe, que
permite poner en prcica ddiaciones, al poner en acién la pica,
‘arias para los estos de cada uno y de cada una en el encuentro con
Ia espsfiidad de nuesos pacientes Si est opertanided me paree ex
capcional e& por waa rain muy sencla: cas incuenc alos despus de
su sedan, nvsre reo fundaional puede someterse a una lecura
con las gar def ellen fasta, scilégic,psicolgia, eis:
{gic contemporinesy mostare con una sorpendenteaccalidad. Ob-
viamence, ao djarén de enconteatse contaticcones, incabereacis, ia
sufencas, Obviamente, se van a encontat (sobre todo con a mirada
dd hoyen da, ejetcitada por dceios de reflexions sobre lo humano, lz
pricoterapa el sujet yl sociedd) algunos aclsmes y referencias xe
tos vicjos paradigmas que son hoy el Banco de una refleién mis een-
ada,
uesrs fundadons nos hicieron una recomendacisn al fer
os Goal therapy, por lo menor clo que dice fa wadicin veiclada
por Isadore From que cncibuyé, en el grupo inci a dar forma 3s
inruicinese investigaconeseiginles: ee libro no le mingin «em
plo, pa que cada uno lene ess propuesus con s propia experienc,
fon 8 propio enerdimiento,Tado ol mundo recurda I ndinacén de
Tels hacia agtsvidad ora, decir pol inclzcidn 2 desesrecura,
rmasicz, aprepanse, 0 Sea tmbiéa 2 no coger Ia menor propust sit
abel tabsjado, Cada uno de nototros eacurda también el apego de
Goodman a a idea del juste creative, es deci ae wansfrmacién mu-
sa de sly del mundo, incu en el mundo de as ideas, mediante ce-
asin desigifeados. VBnalmenerodo reordamos a invitei de Laue
ra Tera "vv enka fone, es deci, a formar cualquier relién y|
cualquier pci par dl “comtate™, Can tl erenci,cémo no nos
‘nose venir teeadoe de consnuarcon aves mascaién crea, ea
7conac con mesos contempt at pats ao tics
‘lag
7 gn a dee a via
tiubeoy ype ose epee “emp en ta pao le
Feo cote dl oes oan del ene Bp
inn oni en sale un oma jeeanpo ye pee
soi cue om en td el
fs Lop ee ye cap, opts ge
pling el yep i nog ea La
concede apa panne se cei dun
‘Tropa punt cand ee jo nb
fran Le gu apa puso gr te +b
oman Sl so pri menor gue ex dead oo el
peel pope njee
"Qué es por lo tanto ese mara ene yo mismo y yo?"
Tor dc co is pairs de Fs ni dig
gual es por fo tanto ese inrervalo entre "yo mismo y yo"? °
‘fon puede wc ert por sms EL ie
to wo elt am eddy por onigat orem ic
ents en Es ero gotta de elds mayors ue
Chroma et compe dela eo dl of de Tapia Ge
ey eneonetenin du apain ly, bah dpe
Gr de lsum de nuevo cntepn dei. Eames somes 2 se
propeniclulqu ohne ee dl of ace mio ac
{Teo ees po tanto a oa co
fines be nas mune qe on pode mala 0 poe ese
Sono dt de entare yee, De ext mod ls priest
ca que dear deo sites Ge mpreenaciots ora
fot suse nga =v ae cn Gein er ndiiad
“Eni, qe vane compen sie, der
wpa ee,
78
‘Nesta resenca a no consieramos como “usa”, como
to uifieado, come sujeo en l orden del contnsidad, os inci con
Teen a sperpoe a nocéa snglsgjon de ef ede s mis p=
dd deo flo.
Sin embargo, aceptamos con facidad que es! mismo, uifado
con, use gu cone al eis, pueda ear casio pr
7 eimiieaa, Es movimento, orgor dicho el aucomovimieno (un
han ur plese sand de alge Se fs epenci
tercntn qe ns Ya apa un soma cl efgue
Tralee ap nl ue ap tl acon
Dec mole idion conse en aos Vo “ans
cw est ide et dss
~ dl indviduo no e otra cos qu a las rlacones, ls oper
Clones de indvidvain que enueva y quel crea al insii-
Jo como viacalo ene fos difrencs dxdenes desu expetenis
= yes ademis la reacén que d consienci al sr, es deci,
realidad
india ae og asin en rai ou ek
ta deca Clg nan de rea dun indian con
Genser ann oa mies du cues ero emi,
Sl ce 7 To pe pa
radi a por oh ere dio pace
Sti ene co fu end en pst gee
far By obama se mono gir dge caer, Urs
Seances names de Godan ren temp
chp te rl ea a is
cg opr inp tin on ero os
ee clindnd conse stant eva read ope y
a con equ pd emi acorn de sop
Sion deco eo set tse en operas deco
8Lo abiero dela sian
rise fain de se una substance ser un ser separado dela
situasia, Nuestra vidas srzién-oranisms” yet comprometide pcs
earticpar de por via nla suai. La libertad aes del ldo del ot
{atismo, cen que ser pensda del lado de a stun, Laaienacdn no
‘sci dello del organi, tine que er pensada del lado del sin
‘én. Hl desarrollo noes del lado del exganismo, tiene que pesas del
lado de la sitwaién, Porque nus ida es prtcipaién en a snacié,
«compromiso conf suaién (el descompromererees una forma de cuts
promis com la stuacin, por la misma razda que e a poi decir que
‘a soled es una dels modaldads del etar con.
1a sic “unit” ala disnci6n sjtoobjeo, Es un can-
‘epto que habla del campo, campo que consituye el rentorio los po=
cos de integrin y de dfrencacén,
Sil hombre es unser stuaconl, es en el erue de una mukipl-
clad de punts de vty de constenie (“consi sein Simona).
Pleguesy despigus. La verdd tiene que pensar entoncs en éminos
de enh de perspective (Benasyag, Une sinacn significa sence po.
Acc de lo que es. No hay diferencia entree ejercer una acién en una
sian y el estar abl acuard, De manera que pensar en tino d
‘uacén sigifica buscar ef proceso de producién dee stain y no wna
Joatnacién qu jusficaa el ser desde un punto de vista metafion. Ese
prosesa de producién es integracin/dfrencacié,perteneniaycompee
tio el stuacn mismo tempo que indvdscia. Es lo que funds
‘ental libenad, La awencia de Uno dels téains dels patgja pete
hencia-a-la-sruacinlindividuacién ce vuelve ignoraneiz de as
a cine vnc ined e nepal deb
Seetate deine yer gue" ua fn dl ap
eee Remon on tos dcop je de
PeEeeT Seal penumlnon Ss eesobe ad
5el campo oxganismolentono y son el medio de hacemos conscients de
‘acer peop de auesaspreacupaiones. En calidad de conocimien-
10s, son able
Esa alibldad dela emocién y polo tanto dela subjevdad, des.
cubira por el terapeut,confima la posture de inceridumbrepreconi-
‘ada con respect alla. Peter Lomas un gran pioanalist ing, preso-
rizaba en efecto: “Is inceridumbre comprometida’. Retome est
propuests como mi La incertdumbre noes la duda. La inceridumbre
cs el cadcer de lo que noes conocido de antemano, de lo que no pue-
de ser bjeo de canerursy que permanese, or lo ant, sbi, mien-
tras que la duda dsigna una vaclzcién par tomar partido, una inter
tia sobre I ridad dein cho, sobre le verdad de wn juco ode
tuna acibn La duds pusde roe a experiencia vivida mientras quel in
certidumbre puede abi a siacién. Por esta rnin y para deco con la
precios expres de Frank Semmes, rerapeutagesitico ale, lain
ciado de un modo diferente y subjevo, Cuando se habla aside campo
{elde Ace de B)ya nose puede hace el mimo uso del concep que
cuando se habla del campo grupo tipersond
‘ialmente pare os i reduxo a ues familias el empleo del cor
cepio de campo, la referencia se aeea 2 ua conepcin fenomenel
(hea le que es un tema del campo de consiencia o del eampo de expe
tienca. En esa pespectiva, que pola ser cificada de subjeiva 0 de
‘vena el eampo sca et "espaco® nd de pereepcions y aocones
Uesentinientosy de sigifados de un individuo dado. Een esa defini-
td, por lo anc, lo que hr el “campo” para un individu dado pue
(ese efclnent vvenciado por ott y solamente se puede aprosimat
mediante la empati, la compreasn, la inti, la infrenia wu oa
tmodaldad habitulmentewilaada yaa abordar la subjeividad de a x
petenia del oxo
“AL habla: del contact y de etros fenémenos de campo, Des y
Goodman intoducen en dives osines la dsncia eae “nl am
poy campo. Done al sje, a gain, al enna. coma
‘Nonteiniento del campo yno ee campo alata oponindols los dos
tmbpleos principales del eoncepto de campo, equ va reer como coa-
Sectenca I osfiiid, el que leva mantener como fj.
Para cereanosy wate d ene unz mejor comprensin dfs fe
dmenosea una pespectva de campo, puede sentra Hevado a wile
flgunas beramiens yconeeposcontides por erences enfoques
‘apo y ambién por lgans que no he mencionad aqu, coe a 0+
tia de los campos morfogendsics ya que tan, a manera, lo que si-
fone une de las interes princpls cols campos pueden ces fer
Fras da forma a moeta experienc ec. Peo nos hace falta ie mis
‘lane en la bisque de eoberenci.
1a suacid weapéatica
Cio, efcivarmente, babar del amido “campo nies” que e=
saa femado por un pacientes yun tapeuc? Es importate setae que,
Sungue els y Goodinan, colacan elena del campo ene eau dl i-
%patito teérico que chboran, no lo cian dresamente salvo alguna vex
Porel conari, un estudio aento v2 a monrarqu, muy fecuntemen
eemplean el concept de saci, concept en el que me voy 2 ene
tener un poco ya qe epteena, ex a opiién, una imporante posi
liad desiamieateycfcacén de ha especie que are
EL dosti terapéutio, sea eval, es ante todo un tipo de s-
tuscin, Ser consents de cm I sivacén ene un impacto en nos
‘oes tabidn una manera de eomprender mj emo hemes podide
ser impacdospo luna seacons lo go de mess hori. Ser
coniciates dee manera en la que poems er creadors 0 cocreadores
Ge as siuacines en el aguhora es gualmene ura manera de escurar
ode refrar nuesasapcades para juste crt.
EL poor de pada demi pega sobre “esac y as sor
presque sgueron se encuenra en una “paquets de Pes y Go-
fdman que can “lo de situa, in deals de ninguna ma
nent (De nue, jo «el ello en un saci). Nos tea 2 nosocos
tear de neolver ode compnder ea propuesa soxprendente que nos
rst jos dels sends dels caminas fecuenados por Groeck 0
Fred, jos de ator das puionesy des feras ineroresque nos
simar,Inmeditamente después de eno he descabieto queen numeo-
sas ocasonts,nuecos autores muchas veces hacen eferenia al cocepto
de acid: por empl, wna des caacersics del esque “ek
camprometid en a situa’ f neuroses devia coma sinc de
‘gnc cic de bj ites” a preter ese misma me
yor pte d wc yea primer Inga robrads en trios de sina
‘ibn, como en esas ines ques pueden encontrar ena inodaci ge-
seal pig shi")
“Ta stain rerapéatica, por ejemplo, es algo mds que on. aco
‘ecient ead, foemado por un médico yun paciee.(..] Niunz
compresin completa d as funcones del organist i un mejor cor
nocimieno del enor (ocidad, ec) dan cent de a sac oa
Unicamens a ineercin del eranismo y del exormo, conse las
W Sonate 8 HERING 8 SGA Ene
|
i
|
|
|
|
tin piy medina on
do. [..]"
Teaco ambi usc vis els pi.
ta lease conver en un sui expeinen
"A memo we sennpendidoleomseaat gu sepa
geodon 58 an mayor, ban doses competes dl
So dr on ng eonocintenta des inines dl ens ike
gh czas een vcs asin ers dt pigusmoe)
devon much mis tao: bs go axa “un mr coocneto dd
vin acd ee) td cog esol ene
fig. Camere eto eng on den nes et, Fee
wero cian plume cos spars 0 ps
Toner Togo eles lauren sbcxcione (Signndo a ano alo
{beso eto lence) y= expe ea ono nel ado dee
wae
Ee concipt desman ede un gle tan conte que
poet ce iB ee ea alo
‘ipcoy meen pus como gts Si embu, dee ace we
ced a, iets bares conse edo dsp
So Evng Gana Esai de Chins), han cola ee cone
Sinan on cent dear tnajr. Es ncctonale aes ue
fe pede hacer eon in Dewy linet po ene eo, No
Sees scar inpoaca de Dery en forr=
Tne e Gowan A ee presen iin ur
enced aba enreen el ano” ye campo" qe ie
lace Goodman no viene ietent de Dey que pss gue
hemi no vie coun enim sao "ide as mie de ut
‘Comprometido en a situacién
‘Cuando Pes y Goodman, al bord las aac dle lo
escten como “compromnetido en la saci’, concen: "Queremos
‘deci (eon esto) que no et un sentiment de uno mistio ode los exos
”fara de a propia experiencia que enero del sai. Esty he
‘ho de a stain al mismo tempo que parcip con cl oxo en la ae
cin de situa. Ants quel consi de una ges se ingli
ue en I ssn de terapa, sci ha emperado a cease y va ase
«lfndo de ls gus por ven Es viel con una suacin ea ta
sea logue lea al sea deplete, ono. Si acetamos la concepcin de
1 como fincién en movmieno del campo, a funisn mova
‘cuando y porque un guste ctv een marca ramos aver pec.
mente enibles a deal las condiciones favorable prea stale.
Gino a rstauracén def La neurosis dena como la peda del
Fancionaminco del eff gue permite al ia, la olga sunda-
aa ema de hibits aguas los utes minimos, puede ser emi
eras como una negacién del suai, La neuro eta como la
ovedad dels sinacinaquahora no exc, como sea sta fice
#2 reducible a algunos de ss contisayents fs ana ver porto en
fouma de esqemas de pensaminto, de ventinint y destin
Vobamos ta defi de neurosis como “tuacda de gence
«ctinica de bj inteasial” ya ls consecuensas que Pes y Goodman
s3can con reseco af trap Colocdo en una stan eve de de
sguilvi, de pei, de amenaza, de saperivenca, que los autores de
Terapia Goat dein con el emi genio de "isc? de urge
Gia, el onaismo core ua espucta global y adaptadglabl ports
pone ca juego ls propacepons ls epeseatacone y el peasant,
te cctvdsd motor, ce: adaptds,porgue le posblidad en l ones,
contacto qu a vata permite a esti dl anetecieno de mae
‘ex espntinsy rear, Las expcidadesdeoretcn de manip
lecién em el campo se desplcgan en se plne medida y estan
esonganiacién dl apo,
ero pore juego de as repeticonesy el facaso en el rable
neato del equi o de! “eigen I eres 0 en a alsa’
se 2a dar una confi dl develo y de a Gea slapd
baja inside. Ls resi ahore va sr dale peli p Guta,
‘qe = porncian mutvamente haa la neuro Eso ela que Pes 7
1 Fin ke si te er,
98
Goodman lan “saci deugencia crnica de baa ites’, qu
proponen como uns ds definisones del euros En ea snc,
Ir expennca en frontere-ontaco vende simplifar eleampo gr
cite pues enjugo de dos fnciones de ungencia: Ia reps del
bead yl hipercviad no delbead. “Sie sad newtio ee
pute a uns suicién de ugencia ebica de Ai ited que no
exe, carcerzada por un too medi, una viglanca boro y tea
lage de uns rjc o un tno era y un vigancia Boley au
a exonces el objeio teapltco consi en concentra en sit
cibsdeurgenciaexnete de fet mesa aque el pacene puc
ehacer fem ya deli’.
1a picorerapa es enon concaids como una stadia deur
jena open, que ve arom primers manteidos de asian
de ugenca contcada pero que, en ee nusvo conto Seg yep
fimena a pial pace dens ropucnas obsolete pra vert
Is cea de spas nurs aust loved de a sai, Es
erro que“ ns concenemos en erctra del saci
fo ano gusts del sje crea, sar de hacer uns snes
rene nucra,y hace de ela el puno lve de a sesie. * Ea acid
tecondemas an rego deer nse, elo quel Terapia Ge li
sna el “eff El uaa de resauracién dal sf parce, pot lo n,m
cho mis gad un enraamiento elastin ue una rns de
no a pops del pique de oxo. .
"ene en cuenta la sta,“ ello dea swab", bse poe
ln eso pig inae dea et ic
sa pre ep del que lamamnas "econ eo el presaacta
to ye oie een como tn moet enh exec
conta, ain es una modadd. As a wes, incluso duane ses
dor del desma de aga nos eos Heads 2 "ole alas
Sorina ees ce et ais
Intnl reac figurfodo. Ls eatin dl desaroloa isis
con regular eel hatha de qu cada cfs no emp a
to sao que se fade a ela yg sconcenias de cada ise contin
Fae are etcen einpoeareree mer rrerer ne
senda cborads indo duane as caps posters cf Datel Se,
por emp). Ev Poaer me conceal, date ua enti ice
‘0s aos Robie, 1952) quelque sin duds his pends como lo mis
imporante de Goedman em conser ol exado alo com un “ata
oink y no como un “dsp. Esa igen del mio
iempo gue” en ops 2 ade “ea ged impgin, cecramente,
coda le Teapia Ges, EI desarollo ques conse con el pase de lo
sos sgn eas modnldades, eeacuenaa ea ost de ua ge
tal gue eascureea une dua ms bree dante I sia de epi
La stun, d pode se omtderads como una epee de xSalo del em
nto espace elibora al ago de cada sn, Esa mena te
scl lsconninyeres mada qu van eolconando ya que ot
‘vac nos crea al miso empo que es esta cess.
Qué implica esta stencin ala suacin?
Geando un pacientes sienta fens my me dice que esl ane
sinso, puedo hacer la lecién de tomar sus palabras no solamente como
palabras pronunciadssen una ciertasracéa, sin tarbign como as pa
lebras dels sitcdn, como s esas pelebrs pereneieran a un campo
indferencado que vee water de conceta yno al indigo que ls pro-
‘sunca. La posta cise e individuals se enc, como hehe du
ante afs, sobre I ansiedad del pacene:cémoseaia eta asd, de
inde evens, qué le tecordaba, gracias «qué propescione e padi ot-
una, ec. Esta pour evs al serapeuta a cosiderar que consgue ws
‘conocimiento cada ve mis ino desu paint. Esa post, aunque pe
da parecer ‘natural por lo habil que e, solamente es una “lecién?
Aesvada de un prj
Ona clei, asociada a oxo prec, me permite considera este
ssiedad como perteneiente al “principio dele stuacién. sa ansedad
pede ener spuest al modo cémo me mire? {Quins level mis
‘nsioso? Quins e vuelve més ansiogo por em le miro yo? Pot nue
‘eo ncuenic Su" ansiedad no ex ore cos que lami? 0 ela atnée-
fra que se crea inmedztameate ene rosa?
109
‘Mi ec de pat de a stuacn nose basa para naa en in-
guna verdad: simplemente es una elecin merodolégc, basa en una
lec teapécca. Lo que yo le generale "yo mista” pace =
senudo se aborddo como une difenciacibnprematura de amo, “Ls
experiencia es acral ‘rg! yal trons, qu on abscaccone
dela experienc” (P Goodman, 1972), La difeenciacin progres y con
lou, ls ids y vend icegciénlndividuaci, a desesabiliaién
canscuent del stem fj de repeeseataciones de uno mismo (exo es,
yell que noe 7)... einen el cto del eabsjo tecapéutico y def
‘onsici dll por eed.
sa poise difeenci un poco del posta dloga, aunque
suchas de ls proposciones que dearai no czezcan dee. Lape
pect dlogal, ics, aunque tiene en cuenta el remade campo,
‘a, en mi opnia, como si hubiea ye previamente dos inividues da-
ramente identificades, distinos, dos sujetos que se encuzntan y
ema cs a pee
emologa ex el campo” qu del campo. Dos personas individuals,
Tas sian sm inderinadss
La eo picologl, por d conto, consider que ls seuacones
sou: en gran parte indeermnadas se muestany st descuben pogtesive-
mente én funcin de un compromiso en el curso de la acién. Apoyine
ose en le pecalogia de a Gere yen a fenomenoogl, los eto-mszo-
logos consideran que las cizcunstancias, las sitwaciones, los
scontecimientes manifentan una lative tanspaenca en enn dela co
sexién inmediaca dela sensibilidad y del significado, de la percep y
del moviient, El sentido dels stuiconesproviene de Lz coenistenci
con ellos, fuente de una comprensin rit,
fst un eli ne stacon Bare}. pt)
EL sgifieads sre de la prcipcn del comprenin?
‘Wingensein (1985), ques ba ispirado mucho en os abajo de
Kahler y los psidlogos del Gest, ha mantnido una polémica sobre
punto imporan pas cevvamene, se pede habla de pec
Gié de los signiicads sn imple infrencia, La percepidn del igi
cao forms inseam pred a porepién des coms, conti
rence la esd Kehler que tenia qe ls sifcados prod del
aco de dar senido, ode la merpetin, que vena desputs de per
106
cept de las unidades sensornles. Wingeastcin en esto ett cere de
tess enomencligics de“ uenldad” que nos ace captaren un mis
fo aco una slay 9 “para senar”. Varco a volver a encontrar mis
temo concpila bce dl coco de “hilar” undo
bos detengamos all, Pecbimes decamente los objeos, ls acon
-nienos ls snacones con su sgncado ininseco.
sh La “aidan”
“Taf sige woe los meds para hacer algo, El concep
de “ofndanca”, en ls abajo de Lewin sobre la “alenca, parece haber
sido intoducido por Gibson (ctado por Quésé L. en de Forme & al
Ta afrdanca” design por la an a maner como el envore pusde sx
echo en farsi de los meas de los que disponemos para interve-
iz en él Pero para exe time, la “aidance” de las cosss del eniorno
ts direcamente pribidayls valores y sigificados son exeros a quien
pete. Le percepign active de as stuaciones s asf concoads por ls
busqueda dels ifodancia Uno se encuentra as con Gibson cas a+
tipodas def es consracvva sein la unl no hay ota calidad per
‘hia ao la que construe, Sin embargo ls etudis eros de em-
pleo de este concepto han puesto caramente en evidencia que las
E firdancas de lor objets, de los aconecimientos y dels sitaciones
penden del punto devi intecionaly del Sema de pespetivs es
tandarzdaeysocialmence onganizass.
Condsisn
"Les suacones no promocan nutseos actos, peo no representa
ceelusamente el egando plano sabre el que rezamos ness incen~
‘ons. Solamenteperibims una stoacin en funcién de muss apt-
tudes y de nests disposes aces para actun” (H, Jos)
‘Vaca de eo, una yee ms, 2 uno de mi ejemplos favor.
‘Una mujer de unos ssenta aos me hblaba constantemene, dane
105‘nests primera o segunde ses, de su laud ante arog ine
sionss de us his y ews que invadian su vida y a devoraban. Fue da
save ed cupo de un bonito meioda de verano yun ray de sal expecil
‘mente ntenso le deb en lacy ls dedumbrabs sin que ela tiv le
senor consciencia (‘Se but wnnatied como les gusta dec 3 lost.
ricos dela tac, vio pero no neds). Le hubira besa moves
sila algunas cncinewos aun do par evar eta intrusin dal ol que
lc hacia hacer guts holes. Pero “solamente percbimes una Ssacin
cn fancién de mueses spuds y de muses dipoccone acules para
sccuar deca Jou y ea completamente eidene au carencia de disposi
in para acu a que le impedia peril swan... Sin ninguna
(luda, va a er poco eax poate a taejar con ella sis elaciones mi
aes, su dicta para clocar sus foterasy us limes en tana que
‘0 Sea mis consient su contacto direct con la sinaién al come lo
emoseaba in i,
El cerapeuragestico traboa cone poceo de constr de
sures (La eropa oe ands del Gest, PHG I, 1, 7). Peo no et.
tole Sgur en si misma lo que mantene nus atnci sno la claisn
|e Ie igure mantene con el fondo quel eoasapey la leva. Una fi
rs alla, no Gene send, Mare! Duchamp, al “scat” un cabo del
AWC del cuatto de bio pre exponerl sabre una tarima en un soo de
peri Ia eeldara que es en mi desacho camo una posbi
dad de acceso a tant fra demi sleanc.“Lasscsiones no po-
3 Sta NG Sse prec tt in
16
cin musts cos, per eampoco represent imple segundo plano
nal que reazamos musts ieniones,Soameneperbos una
func en Func de muss actus y de nues dispoii acal
fern? cei Jos”, Enel enaeno tapas, somos uno para
lento, ato conscience como no consistent el elemento cos
tio enn dea suai,
lero me afte
Es de cain y un eco del expeiencia comin reconocer que el
cao me aaa desde e momento que estoy en su presencia. Me afc,
(3 decs me leva a tener sersacones, a pena a infers a expeimentar
erpraly emocionament.. nds mi neuridad, ei a newt
Tide, mi iniferencia, no sone producto puro de mi volumad o de
ris decones Lo que esperimenr evinclo, Est tclaionado con mi
inteaconaliad ieramente, pero tmbién con la presencia del oo y con
su propia inten.
Mi hipéeis de trabajo conse en presuponer qu I conscencia
de lo que experimento en el aqufaors del situacién es un iseruren-
to prviegado de conocinient dela intencionlidad de oo. Me set
tie cetido a sehcionar ta siemacién con los propéstos que Pes 7
‘Goodman tenlan con respec al emociin cuando dicen "La emocién
ten concienciainmediataeintegradora dela acén eae el orga
tho ye encnro. Ea tao qu ees una func del campo...) Ea a
fecutnca de figuras fondo, ls emciones toman el contol del fue
adel mosvaion de los deseos yde lox apts (] Son los medies de
anid. (.-) Sons nies infooaciones sobre el etado del campo
Trin que sent en preseaca de! oro cpr To tant, un indicadoe
deo que hay en campos el elo baba de mile haba del ore, el
do tabla de a sowcin, el lo Habla del ander, el eli habl de
fs encucnto, Coinida de Reco con Peds y Goodman cuando 1e-
wreonoen ut en. an cgi, a emacs niles eo qu
sles cog cacy ie Ye sas a
edeloguee
Cuando ea mje ue scampi ex wep de pee
cx nn pi td in des cole api fe
titans pets dre de enomtpeay Sl am
to mdr aed copia nema compre Aa nia ome
Gina lagu urs para tre me ene alo gir
pent gx, poco reams aoa dun da de copa en
Banos camo poisson un bb uncon ds, ne
ep, let Cao uo vb scans pis
hard dt gub fia cadena bo jn ado
toes ep a dele eae semera Even cat
dscn de end quien olde asi eo
pre cofuanene
Antencionaidd concinte yn conte
Bs ope sj ea Gok nn pe
autre lltyyeesnan dbmmn gepoles
Sieve us cool
wens ne sri rw dopa
elas “isa dcoromiay de las que hablan Pes y Goodman ®. Nuestro
eb con sr dle
chips denen nean pled ome
tts Eee ae Sunn pe nk cee Woes
sige nnn nt pei cee a
em girls cary won
doe bcp pels a cs
El go mmonincna ee fc cour een nos
seca qe te Sens cote pe oe
BR Eran. yotine et
poe dem mate onl nde pest ete eo a ampli
SCTE gente Stenag ees ens
se ern qu nonplanar ee ae one
ee ows ods de onc dees el 0
socal dom tra aman co boss de eon
Aros qe me pure frdanen can cnpendenor dix
oxo a gel amma tine pace se el x0
ec cca cm aaa ro cna novia a
te Pl lpr Ensen a io ess ua pode a=
sep ued em encod
sauna Gs en que dita ba empnd
de encl nomen de consi u aj ceo + a,
se a tna dear de rane € pblna ens
ee einmentl mens dewesinaa Sunde
set ig,
Aposiadome en ls tajs de Brentano de Hse y de algun
de sus sucesres, sin inscelirme, sin embargo, en tna fidelidad ral asus
‘rapmienes be taado de moszar emo el concept de itncion-
ad pia ser eit en el ene dee pio, os aor
ipetas gideos PtaCataia® eo oncet, ban coal exe on
honed cen desu ein Yme puree imposible sea Caren
he deieén qu popone cuando sala “delibeatenes” (eid
‘Eibet)de Goodman ala inencondida hasean. De ee modo,
tr inencionalad s conver, pact en una cca deff eo
faconameno dal ep yo Yo oocar, con faa, al contain
tomo consiyva def eocgencia dea figura yl vet, de ee modo,
‘eo iad al dela sitac, x una especie de campo, Silia-
“Trl hay que Bucs como yo popongo, ea apa de sara
Ins fs ees de ena inencionlded, no puedo ahora, e su
“Teas Fri amen crate ema weg Geiim clinica, sao eal ago y lo conf. Solameate una velar
tba de as intenciones debiberadas, por parte de ea imencomalidad i
precisa que habla deo mismo tanco como dsl ou y del sini, va
8 permit desavar al eff de una parte del uego de as represencciones
preesablecdas por la fund personalidad para peice gar a un
‘odo yo sldarenteligao al ello dela sisacién. Es por lo ant a una
psicopitologia del pre-contaco lo que nos v2 a levar nucsta reflex,
‘que va a consti Ia epunds parce de resco ensayo.
UL, Lovage yo confuse
Es de Bagine Minkowski de quien he wmado presado esos dos
concepios que me pzeen expcialmenteapeopiados pare evocar eta fie
det proceso de consrucccidn-deruccion de as gests ques sa x
moment del suigimientoylo de le eonstaccien de fa Bigur, al slr
del vaca fel que define, segin Ps, el grado ceo, el después y el an
tes de cualquier gest.
Ene proceso wrapéatc, tly como lo pone en pals el te
puta gesihice, ada seaena Se ordena en un “bale de gus yfon-
dos. Durante el preconcacto, una figura se constimye y se diferencia pro
‘resvamente del fondo, l segundo plano de esta Ogura —o fondo—
‘ne ssn agus y solamente een aan manteida ene a
figura y se fondo en donde se encuena el seni. La figura d sentido
a fondo qus sin ell, solo sia consi o asacacones vag, del mi
‘mo mado que el frdo da sentido a la figura que erigey svine. Esta
relacin fgur-fondo es intacionalidad, diecion de senco,extaciin
hacia En la fe siguience de toma de contacto, la intencionlidad de la
relaciin igure-fondo va a ganar en amplizud y en precsn, en aidad
yen cir, wavs dt despliegue del conaco seg lt modaldades do-
rinantss ata, inteniorls,dbiberada.
‘A vce el pocene entra en ssn con un tema sblidamente for
nado, un problems, uaz demands, una emocién.. Ea frmacidn, st
sore Ea or cope Ck
130
fry une y muy cpa, 00 abe ide pede
Pedra dei pms be“ popes dl campo" yc ses
san innradoa?
Ceo que xt una fla en ls verapeutas geste: que no
compares todos I misma defen de "campo"
dl eta deficit?
Exisen dor manerssignifiasias de defncin y vamos y verimos
exe estos dos modes, Uno andlogo al campo fscoy el oto es mas
omenolégico, coma el campo del experiencia.
19Gal pede were ep del capo ie?
(Me siento tenado a decir que l campo fico el conten in
wo stbiendo que est noe a definicién exacts por ejemplo, aul
toy en ae campo fico (u despaco, ex), pero lo que ocure ene nes
‘us, exactamente ahora, es un campo experienc dees para ty
part mi. Como rerapew, a cuestién permanente para mi se artiua
reledor de le experiencia sepa la cual, cuando t digo algo o cuando ti
ime dices alg, sengo la seria, el seatinienc que, ene pimer cis,
ay yo comm sujet quien decide hablar; eso es como yo lo vxo. Sin em
bargo, no estoy seguro de qu ea as camo ex ocuniendo. Me interes.
consderar cfs mi palabra y mi pensamiento se cean pazlpor el a>
poy no solamente por mi en tanto que encdad separa
Pima tena aes Bh Gal f L ds
coneid levado a a sli ye me parce may rede com
(bine, 1995) emg)
Si hay mero rsonancis mumas, Y 6 UR caNespO que Yo
urls mucho, Tambin me ga much el concept de ronan mie.
fica de Sheldrake, Peso ge x muy Gl. Peso gue fuer oto en-
sera, no sara diind lo mismo ahora y que sit esas en
tweritando 2 evo dis cous diferente. Meinceroverlderenc oe
ese poco cmo se puede uti eae procs tapi
(Our especie de experto
Ciro adel sen? Una de a case que me gt de
ito, experiencia qu tno al era, gue set. Una prepara gue
te gue plantar, cmos puede uslzar ew es terapia?
sel gran problema yl verdad propunc: imo formalza ete
pensamienco! Pare mi, lo que ha cambiado en ess cinco 0 seis aos tl
times, ha sido dejar de wabajar como un experts, O, seca mejor dei,
150
centr dg de aes y pr dw niet de ames
Preset anda tua mara dele gu pede ou x
tsa pn may deme Pobublement ay usa
ee tcc alto mb rnc 20 ao pan indo qe
a Sue sen, a gor ul oie eno de ura mane
ee ne pun eel, ee pede mp
ce campo dl ovr yhoend ambi ny
icons psa
ee dunce. Mes deen eapeins
sp deuce teun pam de fac, Dare
ences han a on cet cono enw pram #
ees pial come eco de doo qe g-
Sa lenge Lana dca cage ct 0
ecu poten. Too i apes noms
de for oan ips con epoca Et
cay de, sees eee pod tbe
ree pce eat soa sa agin omen opin
de nm a bn
en idee
inns ie aia
le
Practice ls picoreapia desde have 35 af, y po lo canto tengo
tun certo bague ex l segundo plane. Seca muy fil deci, come dete
Duser"Be una mierda’, o "No tenemos necesidad de diagndstic’, Pero
paras x aby debe ser integra, El dgaéstcoy a pcopstalogs
Puede dames apoyo pau comprede fs procts en lor qu
ie cicate extn. mplicdos, Noes una bate que vas a peri cama
Te bisteria ota cosa, peto nos da informacin. Conoce los proosos de
teasrolepreco sil ambi, No eoy seguro de que nesses dt
tim pscopalogaepecfca en Tap Gea i de una eri spec
adel dearollo- Tenens un buen nimero de puntos de referencia que
‘esos para ser capaces de dr apoyo al proceso. Tenemes muckos
51concepts para descbe experience dl cline ys pede aif u-
lar ls eonepos dead dl pind, de la Fenomeoologi de
Binswanger... peo ao bay frmalaaién, No bay, po ejemplo, voce
lei pare def anes en la que ecient cs capa de crea? ura
‘Gevalt 0 un waco, un conto nuevo 0 reduc novel de sco
sas ya conoid, Me parse que tenemos mchas hear, pe no
‘enemos un exquema desi glbl. Oxo Rank deci que cada cen
te nos oblate a chacestodalapicopitoog. El pensaiento dag
Aico clsicn desc certas cers de process yo erat 76
ser mds ens ademds ls poco er cap eves. Pe en fo get
demos lamarons, un edad bso de explora, Ls cago-
ts yl tesinoegsdezben diferentes mancrs de hacer ent 2 mi-
rere custines inden, como el acl, el pone de ave
de, la verge, ls ansedad, el econocinint, ty en tpi,
csmcanece abgames eos problemas, Peo apoyase ens stan”
tipo y en eas de eee, e demasiado Fc no ee pode expo-
ssi eigen de aq alo
1 fenomenologl en Francia
Aly elomencs epics om le Tesi Gena, tly como se pac
con Fanci, qu la ditingue de ors maneras de pascal?
oon iTS oe poe ete
ce ee eee
ec om cee mse
ea cere Oar
sep geil nin wee Pie
or soe er
Se
regs wom epopec cpe N
Paeetinm chet Sear meen
1
las veces, hace referencia ala experiencia vivid, como en: Me puedes
dec eu fenomenologi. En Franca, I uclizamos con referencia sl co-
tame filosfice de Hussey de Heidegger, de Binswanger 0 de Meren-
Booey. Y be tatado de ual para clanicar algunos concepos dela Te-
rapia Gest, por ejemplo: ":Que es In introyecin”, *:Qué esl
Conflucnca?”.E concep de confiuenciaha sido muy modifcado 2 lo
Jango del tempo desde Peis y Goodman y la visién actual noes a mis-
ta que lide comieno. Mi mujer ba escito ua ico sobre la conflen-
Gay yo be etto un cpl sobre el contact, Pudes ver que sar
amos los conceptos bcos gue son uizados pot la comunidad, pero
{gr es neces adaraz. Oro jpl es el de a palabra experienc
‘Ra quiz dee por “expen”? Ta fnomerelogs dene mucho
{be ensenrns sobre l significado de la “experiencia
Oe sfc pra sctabente?
agree ie nomen en to on dees
went gtesun soem heen ree
tcp se cet hve ese ih
Se ee emepei Infant tans ms
a ee gh tuba: & b onelon mo &
SPE anspor man os ne dena
A cme aplits ena ills de wna manensconcea
“Teamos de desis Io que es experienc, gar deplegar lo
qc ex agulyTo qu etal de manera impli. Pot ejemplo el mé-
Abdo compende Toque Huse lama la pohé el poner ee paresis
{julio as concepiones previa, lsprjicos, ee. Y podemoscontide-
fat dl mismo modo aueneaorganizacin en el espacio, en. el tempo,
ana web on wn lee, pdes exper ims een ee
poendopai yell m prin dl emp.
a Dae gare 2 meron ms
153Si Por gemplo, cuando es sun piu 0a un pico
1a fenomendlogo, mo Binoange, Blakenburg® o Bin Kimura és
tien leepenia is pesos. Por ejemplo, manera como or
za el derpo,Deben ino unio epee de pcstio pus irr
62 prea on fica ed ru Sons edb ape
Tencis de ene tipo con una gan preci, uliando daicamene ee
teats
ePadves deci alg ae abe la experiencia del sempa?
Par tea dl empo eds yr compendet elo
ceo defen Ten ee esa de ne pea
‘ote uc on pia Es my Sel eer uaa,
Cio as Fel qe conten heii el cent de
pete, dcr cet randoms
Fin fount ogmicn cal aman uc ps
ree ain fags oe vives ion
Tomorata crs feos un pe, podes vet qe
Spee see nonce pense drone
ire ny nf capo
Md de na nia Pst Grodan fv de
Ghai nema neta Le biped Gon:
Intend eye concept dt fee dle Go
Ginun ope Syeifverel toda eons. laf do
Geers ela x bin us pe de usd
‘tar eyo ono: alexi ies,
Sey uname en otra put, nde
Boer ur gaie rwrr e e
wuieret Lunt desmasieemamare tinea
158
eS ee ee ee PS
setifis pbble gue ce noo de ue
cx Be en pnt cf 7
eo pl? Esa sti
“ere am cena Gu ibs
i et ty en Coad
a i rs hye ay may on af 2G
a en pin, ea 0 Sle
a i Came d ov planar de Pal
Genes
ly os dead epoca qu defran uprin de Toe
pin Geral
Destio mucha anc y empleo mucho tempo « fase de pre
comacte, Eno opiibn, pobablerente dehio a hecho de I infer
gee gpoca de Eslen en mi formacn, de lo que Yoo lama: “a
‘Spa boum bout, aumeroses tapes ein nen le endenct
teeta demasiado tdpidamente en as faes de roma de contacto, Can
cn tempo se dediqu a Lz consucién de punto de pada de lx
‘Gaga, mt fuer y bilane ser. la Gestalt, Cuanto meno tempo #€
Gelgae 1 eta fase, mi eva. 2 cba omo lo haa un conducts
i Utnosaaes (Del campo 2 satin, 200), y "Ta itencie
dad en ean y hues”, 2002) mean ayudado 2 desarollar es pet
fect en pert comprende mejot lo que Sti ae
ana pecspecia del campo, y que 8 ea simplemente un lpn.
1 es lo que dixingue ala Terapia Gest?
‘Me usa pei oe cos Alpers en I Tia Gv
lie deerme roc, coal Tei Gas o
‘Tp gue ass de, cre man
Pee btn mel moment prec o lies ue dene in
ie doar enue de azo oct? 0 erin rc ies
Teds mpocnca del cme lo gue mo ding?
155
lie ee en £8 EERE ESEPara uso tex funda sbee numero pode. La
rayor part de oso ban dio wa oenacn eset ete ce
ts posilades As ea PHG, puedes enconzar con aidad que "al
compres’ cei nel sefcomoidenidad”.Y worms a me
nado come si esas das conepions de “20 spac a misma
ca, de hecho como sbi des dps de ef Lo qu ees pa
legis zen que see dem cada insane. Obrien, pods
desc que el sefeome-poce es una delist mis Gini
de nuestro enfqu, pro exo noes muy imporane so canines
desplegando y delgado ambi ex ides, con ss numero cone
conc, ya ean eas pcs.
esondmet, 90 mz gusta lekmsno “proces, inclu sungue
‘sees Jo tla camo una ssa fe, Noe muy fname
[No se puede tener I experiencia de un procen solamente e puede er
conscente de endo ha acaba, o cuando mies bcs ya de
cauender qu ba pss, Cando PG esrbion sot aeons
de as Gals sobre el aj cetio,ulinazo el omin “secuenis
due sia simplemente que un aonecmie sig 2 0, yet a
‘ot, as Se pads obser una scvenc experinentads. Y esndo se
Jnhecho, se pce desir proce pte pod dai, e ua s-
cuenci, donde estoy, peo no puedo dct déade etay en un pros
“Me guata deve quel qu os disigue,e el tener pepe
tna de campo como mecodelog’y como acetvacén. Peo no ety de-
masa spur ya que ey los de secre sur de qu lhabl de
campo, nos esas een aa misma encepeén, Maya mend,
campo aricamere eum gan yl manera ee gue praczn ge
os de nosous, en it emunidad ges, est mi elconada cone
‘mods individuals, Incl a propio Pes net catego. Po me
sea dif deci que Pers 20 hai Tepia Gaal apo, ea
este es, consis izaent en tener en ents el cho de gue ne
toc paints vie 0 vivn) en un cone expecta? Qué pcre
ia es consented lt
tra penpecta es msi, pero tenendo en cent als
a ambigidads en as ieas de Lei, el campo 2 wes costed,
como sil campo fea un eid. Un eres concept dl emp
156
ep fh
'
css nomen, afalia u nine as inencis poso-
Soman, na pesos fli capo ei por
he mire dai earcun lex. Hl posmederisn 6
‘tue Che (Gan pln) postr melee
Teinponnca de a Sina cerca la experiencia (Te as
Ghdnvacan de qu en PHG, eb sei emi wa oe
Tepe apo), Soa dd pr le stuacons liso emp
(peter cama nants insane a seep dl amps
fekeomeadpen
® “Adernis, dirfa "x!" a la perspectiva del campo y “s{” al aqui y aho-
su ye qu asian no 0 soa gee agar, pe con
Te qusibo de meni in bag a0 oy coves de
(pests cone que eet gue conte epic
SESE pn eos repeat gs Bs un ago ecetio
Ghee dog planer aan Hay ua cera pepsi de can
Fe (cote qu eafoqu nme on ealgie po de ei,
Malorne por cone de qc gue Tames “gu shore
retires de oq oe pcan Laman “seen!
Seas pn ec aga ours peu, diego
concn is ndene sine dla er dea Terapia
Gord dn loan tbe or lo menor el que ba edo
aor np een prea ea porto on a
Br velco ene concep dl elo ea sua’
Difiencacidn en el campo
EE del staciba” aparece enol PHG, pero quad 1 pod mis
tei Pobias dei ale mss sabe gue eo gin pars ty dma hx
sido reslcionaria one mons de praca?
Cun a in as td eno
bs gene congruent
ay Eats equ ren clay ona La mae be
Sil dele cheno icselinac eben
19ati de la epaieni’, epic po a emergenca de ura pu,
tn aero o una necetad qu ed Situal? den del sigs 0 del or
arisme, Eso implia quel Fanci ello pence al organi (ya
‘nis aunque aepemo eo, en algunos cao eed extimlada pore en
core). Exo sugire que el ogame es attor al campo. Esto no ext
uy alejado de la teoia de las pukiones de Freud, con su divisién
‘ujtolaje, Un sera yada hain un ojo ytomando ded Es une
els manens poses de teva.
Después Goodman ose mun poco mieras “ello dee sue
ciéa, el allo" peteneciend ala situacin en lugar de “sar eno mas
profndo del sie’ Qué cambio, que reali! Hl desi por
tan la propuests sein I ule campo (oi situacfn) es aneioea
sujco. No tomo eo coma una verdad, spo como una prope meio
dole. En eanseuenca,&xo silica que, la mayor pare de ls veces,
Jo que Hamamos sujet” pace se considrado como ura dfsencicién
premature dl campo. Una dieencicinprematra ya. que, por lamar
io undo individual de ete tpo ea, de hecho macko mis ancle-
doy modelo por I fancdn personalidad (que viene a cendencia a -
‘ar I experienc hac le efersben conoid dl sé quid).
Cada vee mis, aro de wabjur a pric dea siuacién 0 dl cam
po indifeenciao, evtando una dfrenciacénprematuaente “x0 S07
Je" fen “eo nosy op tabjend el proceso deeifrencacin en
lagu y ahora de asian
Qu gies decir oo del “compa es enterir al jt" Agana
lec nave a coprenr ei Paras ponerse eemplo gue pueda
lero?
Dede pence del Hho, PHG afiman que orn”
“elcome on barca” del campo. En cena modo, ugjzen que
no ee send cence enna de esas sbaccions, sine que es me-
jar cease ene contac Un paso ms podcast en considera
Ge prier lua saién prs el (ol campo). De ee md,
consderems ex prner gal situacén came sendo lo aio, sn
ferent tov ence ua TH yy Yo, con el in de ve el impazco de a
sieuacéin en nosotes dos. Y deputs,progesramene, difeencia ls dos
peer I914, el gan flsofo eal Onaga y Gasset dec: "Yo soy
yo y mi crcansanca'. Consideremos en primer lugar mi (nuestra) ci
funsandé, ye que et cirunstnes me crea y cea al oto, del mismo
modo que yo ye oto cteamos aves ccunstanca. Metodo¥gicamer-
tes weneros le costumbre de prcticar sobre do ex un slo enti a
manera en gue creams as siuaciones (so crea lo que yo amo “una
responsiiidad prematun), Raramente,conderamos el oxo modo:
modo en el que is staciones nos eran.
En la mesodologia tradicional la funcin pesonaidad del fe
ne tendencies reftire a la expetinca presente alo que sabes ye s0-
be nosotos. El banco de sgifcados, es In memoria del- individ, Lo
que me gusta hacer, lo mis recuentemente que puedo, es cortocicuitat|
Tn iterencin premarura dela fancién personalidad y cer confusi,
la indiferendacién” ola “peadifeenciacée. Por ejemplo, un pacene
se sentay me dice que est angusado, Una manera tradicional de prac
tea ela cence directa en "so" angustia Jos aconecmientos, a
historia, el content, y ou cosas de este génere). Oca manera pos
coir en partic de una inceridumbre ceatv: ;Cémo puedo generar
Sa angosti?