Cc b tng ng lc trc

I. Tng quan v b tng ng lc trc

II. Cu kin chu nn b tng ng sut trc
2.1. S un dc ca ct di tc dng ca lc ST:
Xem xt mt cu kin ct b tng ct thp di tc dng ca ti trng
ngoi (H2 -1(a)). Khi ct b bin dng, s xut hin mmen ph thm trong
mt A- A do ti trng ngoi s tc ng ln mt ct vi mt lch tm c
sinh ra do s bin dng ca ct. Mmen ph thm s gy ra s un dc trong
ct. Mt khc, khi xem xt mt cu kin ct chu lc nn ST nhng khng
chu lc tc dng ca ngoi lc (H2 - 1(b)). Do b tng v ct thp ST bin
dng cng nhau nn lch tm ca lc nn trc tc dng ln ct l khng
i, do s khng sinh ra mmen ph thm khi ct b bin dng v khng
xy ra s un dc trong ct. Khi c ti trng ngoi tc dng vo ct b tng
ST, s bin dng ca ct s lm thay i mmen v hin tng un dc s
xy ra.

Hnh 2 - 1: S un dc ca ct di tc dng ca lc ST.
Vi mt cch khc, khi xem xt s lm vic ca thp v b tng mt
cch ring r nh 2 cu kin c lp (H2 - 2). Khi b tng lm vic mt mnh
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
1

di dng ct chu tc dng ca lc nn trc tip, vi bt k mt lc un nh
tc dng ln ct cng sinh ra mt lch tm ti mt ct A-A, v do ct s
c khuynh hng b un cong. Mt khc khi xem xt thanh thp lm vic nh
mt cu kin c lp, s tn ti mt lch tm cn bng to ra mt lc cn
bng nhng ngc chiu, lc ny s c xu hng ko thng thanh thp,
khuynh hng ko thng thanh thp cn bng v ngc vi khuynh hng un
cong b tng v do s khng xy ra bin dng. iu ny l khng ng v
lc ny coi nh cu kin c tc dng lc ST ngoi v do qu trnh
cn bng khng xy ra v kt qu l ct vn b un dc.

Hnh 2 - 2: Qu trnh cn bng ca b tng v ct thp
Nu ct thp v b tng khng c lin kt dc theo sut chiu di cu
kin, kt qu s khc. (H2 - 3). B tng di tc dng ca lc nn s c xu
hng b bin dng. Bin dng ny u tin s khng ko thanh thp ST
bin dng cng, v do lch tm ca lc ST trong b tng s thay i,
ct s b un dc. Khi phn ln s bin dng ca b tng xy ra thanh thp
s c lin kt cht vo b tng v chng bin dng cng nhau. Bi vy s
un dc ca ct s xy ra ti mt gii hn nht nh n khi 2 loi vt liu
bin dng cng nhau.
Nu ct thp c lin kt trc tip vi b tng ti mt vi im v d
im E v im F, nhng khng sut chiu di cu kin (H2 - 4) th s un
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
2

dc ca ct s ph thuc vo khong cch gia cc im lin kt. Nu cc
khong cch ny l ngn th s un dc ny l khng nguy him.

Hnh 2 - 3: S tip xc ca B tng v ct thp sau khi b un cong.

Hnh 2 - 4: S lin kt ca b tng v ct thp ti mt vi im
Tip theo ta xem xt mt cu kin c un cong tnh, xc nh chu
lc ni ng sut trc (H2 - 5) nu lc ST ng tm ti tt c cc mt ct
(trng tm thp ng sut trc trng vi trng tm mt ct b tng) th b tng
s c i x ging nh mt cu kin vm chu ti trng dc trc vi gi
thit cc lc nn vo b tng trn thanh thp s di chuyn theo s bin dng
ca b tng v vn lun ng tm. Bi vy cu kin ng sut trc ny s
khng c khuynh hng b b cong ging nh b tng ct thp chu ngoi lc
tc dng, ng p lc s c quy nh bi ti trng v c th di chuyn
cng vi s bin dng ca vm. Trong v d trn, thm ch ti nhng v tr cu
kin c th o chiu cong (H2 - 5) vic a vo cc ST ng tm s khng
gy ra xu hng ko thng cu kin mc d ti cc vng nh a phng lun
tn ti cc p lc ngang tc dng ln vm. Nu lc ST l lch tm nh mt
ct G-G v H - H (H2 - 6), lc nn trong b tng vn bng v ngc chiu vi
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
3

lc ko trong ct thp. Bt k s bin dng no ca cu kin cng lm cho b
tng v ct thp dch chuyn cng nhau v s khng c s un dc xy ra di
tc dng ca lc ST. Tuy nhin, s lch tm ca lc ST trong b tng vn
lm cho cu kin b bin dng. Nu bin dng ny ng k th trc bin dng
ca cu kin nn c s dng trong vic tnh ton cu kin ct khi chu tc
dng ca ngoi lc


Hnh 2 - 5: Cu kin un cong di tc dng ca lc ST ng tm.

Hnh 2 - 6: S lch tm ca ti ST v s un dc ca cu kin chu nn
2.2. Cu kin chu nn ST
Mt cu kin ST chu nn c hiu l cu kin ST chu thm tc
dng ca ti trng nn ngoi. Nh gii thch phn trn, cu kin ch chu lc
ST khng xy ra hin tng un dc di tc dng ca lc ST nhng khi
chu ti trong nn ngoi hin tng un dc trong cu kin vn xy ra nh bt
k mt loi vt liu no.
Rt t khi cu kin b tng ST c tn dng chu lc nn v dng
lc ST cho mc ch chu nn. Hin nhin, b tng c th chu c ti
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
4

trng nn tt hn khi khng c lc ST trong ct thp v khi lc cng ST
s ph thm phn lc nn tc dng ln cu kin. Tuy nhin phn ln cc cu
kin chu nn bn cnh vic chu cc ti trong nn dc trc cn chu cc ti
trng ngang v cc ng sut ko do cc ti trng ngang ny gy ra ti mt s
im c th ln hn ng sut nn do cc ti trng ng gy ra v kt qu l ti
mt s im, vng ca cu kin b tng c th chu ko v nh vy vic a
cc lc nn trc vo cc cu kin l cn thit. Ni mt cch khc, cc cu
kin chu nn thng cng lun chu un v cc li ch ca vic ST cho dm
cng c p dng cho vic ST cho cc cu kin chu nn nh ct, cc
Xem xt mt nh my cng nghip mt tng, c ct hoc tng chu
lc, ch c kh nng chu c cc ti trng ngang nh. Nhng chng li phi
chu lc un ny trong sut qu trnh s dng, hoc chu cc ti trng khi vn
chuyn, lp t nu chng c ch to trc trong nh my; hoc chng phi
chu cc ti trng tc dng nh gi, ng t sau khi cng trnh c xy
dng xong. Trong trng hp ny, vic s dng phng n ST cho cc cu
kin nu trn l hp l v mang li hiu qu cao.
Mt li ch ca vic a lc ST vo cu kin chu nn l c th lm
hn ch bin dng ca cu kin di tc dng ca ti trng ngang. Mt chic
thp cao 30,5 c thit k chu lc ng t 10900KN tc dng ngang dc
theo thn thp. Kt qu tnh ton cho thy, bin dng ti mt ct c ST ch
bng 40% bin dng ti mt ct khi khng truyn lc ST. Ngha l khi thp
c ST, n s cng hn 2,5 ln so vi thp lm bng vt liu b tng ct
thp thng.
Rt nhiu cc cu kin b tng SL c chiu di ln c s dng
trong cc nh nhiu tng. Lc ST trong cc ct ny cho php chu c
trng lng bn thn ca ct khi vn chuyn, cu lp m khng gy ra vt nt.
Vic neo gi tm thi cc cu thanh mnh trong giai on trung gian khi xy
dng ti khi lp cc dm sn vo v tr cc tng l rt quan trng. An ton
trong qu trnh xy dng l yu cu ht sc cn thit khi lp t cc cu kin
ct c chiu di ln.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
5

Trong phm vi lm vic, ng sut trong cc cu kin ST chu nn do
tc dng ca lc ST v ngoi lc tc ng gy ra, v c th c phn tch
theo phng php n hi. Nhng thit k cu kin li l vn khc. Do
phng php thc nghim c p dng khi thit k ct b tng ct thp
khng th p dng trc tip cho cu kin ST. ng sut trong cu kin b
tng ct thp khng th c p dng cho cu kin b tng ST, mt phn v
ng sut do ti trng ST gy ra khc vi ng sut do ngoi lc gy ra, ng
sut do ngoi lc gy ra un dc cn ng sut do lc ST gy ra th khng.
c phng php thit k cho cu kin b tng ST chu nn, phi p dng
chnh xc cc l thuyt c bn v cu kin chu nn v lc ST, chn ra tiu
chun chnh xc, m bo cho s an ton ca kt cu trong tng trng hp
ring r.
Xt mt ct chu nn c din tch mt ct ngang l A
C
, chu lc ST F
c lch tm e, chu ti trng ng tm P v mmen M.
ng sut ti mt ct ny xc nh theo cng thc.
t
I
M.C
t
A
P
c
I
F.e.c
c
A
F
c
f + = (2 - 1)
Nu cu kin ct l thanh mnh, s bin dng ca cu kin do c lc
ST t lch tm v ti trng ngoi gy ra c th nh hng n mmen
ngoi lc M v phi c k n trong tnh ton. iu ny s c lm r
phn sau.
Nghin cu gn ng tc dng ca lc nn trc trong phm vi ng sut
cho php ca ct, di tc tc dng lc nn ngoi, cu kin ct b co ngn li
v lc nn trc trong ct thp b gim bt. Nu ti gi tr ti trng gii hn,
chiu di ca cu kin b tng gim i mt lng 0,3% th chiu di ca ct
thp cng b gim i mt lng tng ng v nh vy gi tr lc ko cn li
trong ct thp ST s nh hn gi tr ban u. Cc tnh ton cho thy phn
ln gi tr ST s b mt ti gi tr ng sut ti hn trong b tng. iu
ngha l gi tr ti trng ti hn tc dng ln ct s khng c gim nhiu bi
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
6

lc ST. Mt khc, nu ct khng chng c gy, ko mt mt no do
tc dng ca lc un th thanh thp mt c th b ko ti gn gi tr ng
sut gii hn ca n.
ng sut ti hn trong mt cu kin ct mnh lc ST ng tm chu
lc nn vn ang c nghin cu da theo c l thuyt v thc nghim ti
cc trng i hc khc nhau. Mt kt lun chung c a ra l ti trng
ST s khng gy ra tc dng ph thm cng ti trng ngoi trong tc dng
un cong ct. S dng vt liu cng cao trong b tng ST s cn tit
din c mt ct nh hn khi s dng BTCT thng. S gim ng sut trong ct
mnh phi c nghin cu da trn l thuyt n hi, p dng tnh ton cho
ct mnh.
2.3. Ct chu nn lch tm
Tng v ct b tng ch to sn c ST nhm mc ch tng kh
nng lm vic n hi v iu chnh cc thuc tnh ca chng, nhm tng kh
nng chu ti ngang trong gii hn n hi v phm vi ti hn. Chng khng
th c thit k tnh ton hon ton theo cc nguyn tc p dng cho ct v
tng b tng ct thp thng. Chng ch c thit k mt cch chnh xc
da trn cc nguyn l c bn v c hc v thuc tnh ca vt liu. Phn ng
v sc chu ti ca ct b tng ST di tc dng ca ti trng lch tm nh
H 2 - 7 c d on vi mt kt qu kh chnh xc, mc d cc php kim
tra cn kh hn ch. Mc chnh xc ph thuc vo vic la chn gi tr
Modul n hi, cng chu un v cng chu nn ca b tng. Trc
khi b tng b nt, ng sut v bin dng ca ct c th c tnh ton theo
trng thi n hi. ng sut ti bt k mt ct no cng bng tng ng sut do
lc nn trc, lc dc trc tip, mmen do lch tm v mmen do bin dng.
t t t t min
max
I
C . . P
I
c . e . P
A
P
A
F
f

= (2 - 2)
Trong :
F: Tng lc ST hiu qu, tr i tn hao ng sut do bin dng n
hi ca b tng di tc dng ca cc ti trng t ln P.
P: Cc ti trng nn t ln cu kin.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
7

e: lch tm ca ti trng P tnh n trng tm ca mt ct
c: Khong cch ti im xa nht ca tit din ti trc trung ho ca cu kin
A
t
: Din tch quy i ca tit din
I
t
: Mmen qun tnh ca mt ct quy i
: Bin dng ca mt ct ct.

Hnh 2 - 7: Ct di tc dng ca ti trng lch tm
Bin dng ln nht ti v tr gia ct ln nht c tnh ton theo cng
thc:

= 1
4
2
t C
I E
PL
Sec e (2 - 3)
Theo l thuyt n hi hin tng nt xy ra khi ng sut t ti gii
hn bn un. Khi b tng b nt, l thuyt n hi khng cn chnh xc na.
Vic d on ti trng ti hn c th da trn l thuyt n hi cho rng l
ti trng ng sut nn trong b tng t n kh nng chu nn ca b tng.
Khi ng sut xp x gi tr ny (khong 90%), nn p dng phn tch do, da
trn b rng vt nt ca b tng di ng sut ko, tnh do ca b tng di
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
8

tc dng ca lc nn v tnh do ca ct thp. Ni mt cch khc khi phn
tch n hi khng cn chnh xc mt kha cnh no , ta ch thu c cc
kt lun tht thng, tr khi ta p dng cc phn tch do.
ng sut ti hn ca mt ct di tc dng ca t hp ti trng ng v
mmen c th c d on theo quan h sau. Theo nh trn hnh 2 -8, s
cn bng lc ca mt ct yu cu 0 P =
P
n
= C - T
1
- T
2
(2 - 4)
Cho 0 M =
M
n
= (T
1
- T
2
)
C
t
y . C
2
y
+ (2 - 5)
Bng cch gi thit v tr trc trung ho ca tit din, bin dng tng
i v cng ti hn f
C

ca b tng ti thi im b tng t ng sut

ti hn, ta c th v c biu ng sut ti hn ca b tng v t tnh
c ti trng ti hn P
n
v M
n
.

Hnh 2 -8: Kh nng chu ti ca ct di tc dng ca THTT ng v momen
Mc d c th bt u t mt nhm phng trnh tnh bn cc ct
chu ti trng dc trc kt hp vi mmen un, nhng khng nn s dng cc
phng trnh ny. Thng thng cc biu tng tc cho cc ct s c
tnh ton bng cch gi nh mt lot cc phn b bin dng, mi s phn b
tng ng vi mt im c th trn biu tng tc, v bng cch tnh ton
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
9

cc gi tr tng ng P v M. Mt khi cc im c tnh ton y , th
cc kt qu s c tng hp li trong biu tng tc. Hnh 2-9 minh
ha mt lot cc phn b bin dng v cc im thu c trn biu tng
tc. S phn b bin dng A th hin lc nn dc trc thun thy. im B
tng ng vi s nn ti mt mt v lc ko bng khng ti im khc.
Nu bn chu ko ca b tng khng c xt n trong cc tnh ton, th
im ny th hin s bt u hnh thnh vt nt mt y ca mt ct. Tt c
nhng im thp hn so vi im ny trong biu tng tc s i din
cho cc trng hp m trong mt ct b nt mt phn. im C tng ng
vi s phn b bin dng c th bin dng ti a 0,003 trn mt mt ca mt
ct v s bin dng
y
, bin dng ti gii hn chy ca ct thp th t ct
thp chu ko. iu ny cho thy s ph hng cn bng trong s nn v ca
b tng v s bin dng do ca ct thp chu ko xy ra ng thi. im C,
im bn phi xa nht trn biu tng tc, th hin s bin i do cc ph
hng do nn i vi ti trng cao hn v s ph hng do ko i vi cc ti
trng thp hn. im D trong hnh 2-9 tng ng vi s phn b bin dng
trnh by. y ct thp bin dng n mc gp vi ln bin dng ti gii
hn chy trc khi b tng t c mc bin dng ti hn nn v ca n. iu
ny dn ti hin tng ph hoi do. Ngc li, i vi s phn b bin dng B,
ct s b hng ngay khi bin dng nn ca b tng ti a t ti tr s 0,003.
Do ct thp chu ko khng b chy do, nn khng c cc bin dng trc khi
hng v ct ny s hng theo kiu ph hoi dn.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
10


Hnh 2 -9: Cc phn b bin dng tng ng vi cc im trn biu tng tc
i vi ct mnh, gi tr ca mmen M khi tnh ton phi c k n
tc dng ca bin dng, bin dng ny c th c tnh ton c th thng qua
biu quan h ti trng - mmen un.
Trong hnh 2-9, nu ct c u khp hai u. Mmen cc u ct l:
M
e
= Pe
Hnh 2 -10:Biu tng tc lc dc v momen trong ct
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
11

Khi nhng ti trng P c t vo th ct b nn bin dng hng sang
pha bn tr s nh trnh by. cn bng, ni mmen bn trong gia
chiu cao ct phi l:
M
c
= P( e+ ) (2 - 6)
un cong ca ct lm tng thm tr s mmen m ct phi chu.
Trong ct i xng a ra y, mmen cc i xut hin gia cao ni m
bin dng un ti a xy ra.
Hnh 2-10 trnh by mt biu tng tc i vi mt ct b tng ct
thp. Biu ny a ra s kt hp ca ti dc trc v mmen m s gy ra s
ph hy mt ct ngang ca ct hoc mt on rt ngn ca ct. ng hng
tm t qung O- A l ng biu th mmen u ct da trn ct trong
hnh 2-7. V ti trng ny c t ti mt lch tm khng i e nn
mmen u mt M
e
l hm s tuyn tnh ca P. ng lin nt cong, O-B l
mmen ca M
c
ti im gia chiu cao ca ct. Vi bt k ti trng cho trc
P no, mmen ti im gia chiu cao l tng ca mmen u mt P
e
v
mmen do un P. ng O-B l ng cong mmen - ti trng i vi
mmen ct cc i.
Hin tng ph hy xut hin khi ng cong mmen - ti trng O-B
i vi im c mmen cc i ct ngang biu tng tc i vi mt ct
ngang. Do ti trng v mmen ti ch h hng c biu th bng im B
trong hnh 2-10. Bi v c s tng mmen ti a do bin dng cong, nn
kh nng chu ti hng trc s b gim t A n B. S gim kh nng chu ti
hng trc ny do hiu qu ca mnh.
Ct mnh c nh ngha l mt ct c s gim ng k kh nng chu
ti hng dc trc do cc mmen un ngang ct. Trong tiu chun ACI s
gim ng k c ty ly bng mt gi tr no ln hn khong 5%.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
12

Nh vy, kh nng chu ti ca mt ct cho c tnh ton lc P
n
v
M
n
thng qua vic gi thit v tr trc trung ho ca mt ct. Phng php ny
c th c m rng p dng cho ct thp khng ST trong ct b tng ST.
ng sut ti hn trong ct b tng ST c th c iu chnh bng
ng sut ca ct thp v cng chu nn ca b tng, ph thuc s lng
ct thp, lch tm ca ti trng. i vi ct mnh bin dng c nh hng
ng k ti ti trng ti hn. Khi lch tm l nh, bin dng ca ct c th
c d on theo phng php n hi vi gi thit mt ct khng b nt.
Khi mmen ln hn cn d on bin dng ca ct da trn cc l thuyt v
mt ct c vt nt. Khi ti trng trong ct l ti trng c duy tr lin tc, t
bin hay co ngt th vn s phc tp hn, cn phi xem xt cn thn. Cc
tiu chun thit k ca cc nc a ra qui phm tnh ton cho cu kin
chu nn ST. Ta c th tham kho qui trnh tnh ton cu kin chu nn ST
theo tiu chun ACI.

III/ Cc b tng ng sut trc
3.1. Tng quan v Cc b tng ST:
3.1.1. Tng quan v cc b tng ST:
Cu kin cc c th chu ng cc ng sut ko trong sut qu trnh
chuyn ch v di cc iu kin lm vic bnh thng, do yu cu ST l
rt cn thit. Loi cc ny c sn xut t nm 1949 v pht trin mnh t
nm 1953. Hin nay cc b tng ST c s dng rng ri trong rt
nhiu d n khc nhau ti nhiu nc, thm ch trn khp th gii. Cc b
tng ST c tnh u vit kh nng chu ct v chu un cao, bn ln v
c tnh kinh t hp l so vi cc loi cc khc.
Vi s pht trin ca rt nhiu loi vt liu v cng ngh xy dng, cc
b tng ST c pht trin mnh m nh mt ngnh cng nghip. Qu
trnh th nghim p dng trong sut qu trnh pht trin ca loi cc ny.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
13

Hin nay cc kinh nghim thu c thit k v ng dng loi cc ny
mt cch an ton v kinh t.
3.1.2. Nghin cu v p dng cc b tng ST:
3.1.2.1. Tnh u vit ca cc b tng ST:
Cc b tng ST c tnh u vit kh nng chu ct v chu un cao,
bn ln v c tnh kinh t hp l so vi cc loi cc khc. c bit loi cc
ny c kh nng chu c ng sut ko, trnh gy nt cc. Cc nguyn nhn
chnh gy ra ng sut ko trong cc l:
3.1.2.1.1. Do vn chuyn, cu lp cc:
Khi vn chuyn, cu lp, c bit khi cc cc c chiu di ln c th
gy ra cc ng sut ko kh ln trong cc.
3.1.2.1.2. Do cc vng xoay cc b trong cc:
Cc vng xoay cc b ny c th xy ra khi cc on cc c ni vi
nhau hoc ti b mt ca cc lp t c cng rt khc nhau. Ti v tr cc
vng xoay cc b s xut hin cc momen gy ng sut ko trong cc.
3.1.2.1.3. Do ng cc:
Khi ng cc s sinh ra ti trng ko trong cc do tc ng ca sng
ng cc. Khi cc b tc ng bi ba ng, sng ng cc c truyn
xung di sinh ra lc nn. Khi sng ny chuyn ng xung pha di ca
cc, n b phn hi tr li v sinh ra lc ko. Vi cc loi cc c kch thc
khc nhau, lc ko do sng ng cc l khc nhau. ln ca sng ng cc
c xc nh ch yu qua thc nghim v p dng trong thit k cc v thit
k mi ni.
3.1.2.1.4. Do tc dng ca lc dc trc v momen:
Khi chu tc dng ca ti trng dc trc, trong cc s sinh ra mt bin
dng , bin dng ny s sinh ra mt momen ph thm ( c bit khi chiu di
cc ln ). Momen ph thm ny s kt hp cng momen tc dng trong cc v
gy ra mt ng sut ko ng k.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
14

3.1.2.1.5. Do p lc y ngang ca t v nc ngm:
Hin tng ny xy ra khi gp cc khu vc a cht c lp t yu vi
chiu su ln, mc nc ngm mnh hoc do thi cng o h mng sinh ra s
chnh p lc t.
3.1.2.1.6. Do lc ma st m tc dng ln cc:
Cc thng c t xuyn su qua cc a tng, n mt tng t ph
hp chu lc cho cng trnh. Di tc dng ca lc nn, cc s chuyn
ng xung pha di lm sinh ra mt lc cn ma st ti b mt tip xc cc-
t. Nu lc cn ngc chiu vi lc tc dng bn ngoi th lc cn gi
l lc ma st dng. Nu cng chiu vi lc tc dng gi l lc ma st m.
Nh vy hin tng ma st m thc cht l hin tng cc b ko xung khi
cc lp t xung quanh cc ln nhiu hn bn thn cc, c th biu din qua
phng trnh:
t t

>

c d
S S
; (3 - 1) Trong :
t: Thi gian; S
d
: ln ca t; S
c
: ln ca cc.
Hin tng ma st m xy ra trong nhiu iu kin a cht v chu lc
khc nhau. C 3 nguyn nhn chnh gy ra lc ma st m:
- Th nht: t xung quanh cc ln c kt di tc dng ca trng lng
bn thn hoc nc ngm dn n c kt v cng gim thp (ln t)
- Th hai: t xung quanh cc ln c kt di tc ng ca ti trng bn
ngoi (t p hoc cng trnh bn cnh).
- Th ba: Do h mc nc ngm dn n t xung quanh cc c kt do
tng ng sut hu hiu. H mc nc ngm c th do s thot nc t
nhin hoc nhn to. Khi mc nc ngm b h thp th p lc nc l
rng gim v ng sut hu hiu tng dn n nn b ln, do s xut
hin lc ma st m trn thn cc, gy ra lc ko trong cc.


Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
15

3.1.3. Mt s mt ct in hnh ca cc b tng ST (Theo ACI):

Hnh 3 -1: Mt s mt ct cc b tng ST in hnh.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
16

3.2. Tnh ton kh nng chu ti ca cc:
Kinh nghim cho thy khi ST trong loi cc trn khong 4,83 MPa th
cc s c an ton trong sut qu trnh vn chuyn di cc iu kin thng
thng. Lng ST trong cc ph thuc vo hnh dng kch c ca cc,
phng php h cc, tc dng ca t nn...
Rt t khi sc chu ti ca cc c quyt nh ch bi lc nn trc tip.
Khi cc ch chu lc nn, vic ng sut trc trong cc l khng cn thit. Cc
cng thc hin ti da trn cc kt qu thc nghim. Ti trng thit k
trong cc thng da trn ng sut ti hn vi h s an ton khong 4 ln.
y l h s vt ti kh cao nhng l cn thit m bo cho cc c an
ton di tc dng ca cc ti trng lin quan. Vi thit k nh vy ng sut
nn trong sut qu trnh lm vic s khng b t ti trng thi ng sut ti
hn v c th t c gi tr chu ti ca cc, m bo cc khng b ph hoi.
3.2.1 Thit k cc theo Tiu chun ACI ( American Concrete Institute):
Vic thit k cc b tng ST cng nh cc kt cu chu nn ST cng
tun theo cc nguyn tc thit k cu kin chu nn BTCT thng thng.
3.2.1.1. Cc gi thit c bn:
1. Bin dng tng i trong b tng l tuyn tnh dc theo tit din.
2. Biu ng sut trong b tng ti vng nn l ng Parabol c
thay th bng biu ng sut trung bnh c hnh ch nht.
3. Biu ng sut - bin dng trong b tng v ct thp ST bit.
4. Bin dng tng i cc i ca b tng l
c
= 0.003
5. Mt ct coi nh b ph hoi khi bin dng tng i cc i t

c
= 0.003
6. Ct thp ST v b tng bin dng cng nhau.
3.2.1.2. Xy dng biu tng tc P
n
-M
n
:
Biu tng tc P
n
- M
n
c xy dng theo l thuyt c bn ni
trong phn cu kin chu nn. Qua biu tng tc ny ta xc nh c gi
tr P
n
, M
n
.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
17

3.2.1.3.H s gim bn :
Bng 2.1 Tiu chun ACI 543R-00 qui nh h s cho cc loi cc
khc nhau, trong cc b tng ST c = 0.7 cho cc chu nn v = 0.9
cho cc chu ko.
3.2.1.4. Ti trng ti hn:
3.2.1.4.1. Ti trng nn ng tm:
- Gi tr ln nht ca ti trng nn N trong cc b tng ST khi tc
dng ca lc un l nh xc nh theo cng thc:
C PC
'
C
A ). f 27 , 0 f 33 , 0 ( N = (3 - 2)
Khi: 50
r
' h
<
h: Chiu di hiu dng ca cc, h= (L) vi L l chiu di cc.
H s ph thuc vo dng lin kt ca 2 u cc. H s ny th hin
trong bng sau:
Lin kt u B Lin kt u A
Ngm Khp
Ngm 0.5 0.7
Khp 0.7 1.0
Ngm trt 1.0
T do 2.0
r: Bn knh qun tnh ca tit din quy i ca cc
C
PC
A
F
f = (3 - 3) (ng sut hiu qu sau khi xy ra s mt ng sut)
A
C
: Din tch b tng ca mt ct cc.
- Ti trng nn ti hn trong cc mnh b tng ST c th c xc
nh theo cng thc Euler:
2
2
) ( L
EI
N
cr

= (3 - 4)
Trong :
N
cr
: Ti trng ti hn, KN
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
18

E: Mdun n hi ca b tng, psi
I: Mmen qun tnh mt ct b tng cc, mm
4
L: Chiu di cc, mm
Trong cng thc trn, gi tr modul n hi E c la chn theo
khong thi gian tc dng ca ti trng. Vi ti trng ng chn gi tr ln v
gi tr nh cho ti trng tc dng c duy tr lin tc. Vi h s an ton bng
4 ln, ti trng cho php xc nh theo cng thc:
2
2
) ( 4 4 L
EI N
N
CR

= = (3 - 5)
i vi cc c
r
' h
> 50, qu trnh thit k phi da trn lc ti hn ca
cc di tc dng ca t hp ti trng ng v momen.

3.2.1.4.2. Ti trng ko ng tm:
Ti trng ko ng tm ln nht c th xc nh theo cng thc:
P
at
= f
pu
A
ps
(3 - 6)
3.2.1.4.3. M men nt M
cr
v mmen ti hn M
u
:
Mmen ti hn (tnh theo inch - pounds) ca cc b tng ST c th
tnh ton theo phng php trong mc 2 - 3 hoc xp x bng:
M
u
= C. A
PS
.f
PS
.d (3 - 7)
Trong :
C: H s ph thuc vo hnh dng ca mt ct cc, c = 0,32 0,38
A
PS
: Tng din tch ca thp ST (Sqin)
f
PS
: ng sut ti hn ca thp PSI
d: ng knh hay kch c ca cc (in)
Vic tnh ton mmen theo l thuyt ti hn nn c h s an ton bng 2.
Gi tr momen nt v mmen ti hn ca cc loi cc khc nhau c th
c xc nh bng cc th nghim, lp thnh cc bng biu phc v cho qu
trnh thit k cc.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
19

Theo l thuyt n hi, di tc dng ca ti trng ng s lm xut
hin cc vt nt trong b tng v do s xut hin cc momen ph thm,
tng lng momen m cc phi chu. Mt khc, momen ti hn trong cc s b
gim xung di tc ng ca ti trng ng. Bi vy, khi thit k cho t hp
ti trng ng v momen, gi tr momen trong cc cn c kim tra theo l
thuyt ti trng ti hn nh trnh by trong mc 2-3.
3.2.1.5. Tnh ton ct dc ST:
Theo Tiu chun ACI 543R-00, ng sut hiu qu trong b tng khng
nn nh hn 4.8Mpa. Thng ng sut hiu qu trong b tng ln hn gi tr
ny chng li tc dng ko ny sinh trong trong khi qu trnh ng cc
din ra. S mt mt ng sut trong cc b tng ST cng tng t nh cc
cu kin ST khc.
3.2.1.6. Tnh ton ct ai:
Trong cu kin cc, ct ai ng vai tr ht sc quan trng, c bit l
khi cc c thit k trong vng c ng t.
Ti cc vng c ng t, vic thit k cc hay cc cu kin khc da
trn sc chu ti c lp l khng y . Cc cu kin ny phi c tnh
do, v quan trng hn l phi c tnh do di tc dng ca momen i
chiu. Tnh do c th c nh ngha l kh nng chu c s bin dng
khng n hi vi s tng ln ca ti trng trc khi t ti trng thi ph
hoi. un cong hay tnh mm, d xoay ca cu kin l rt quan trng di
tc dng ca ng t. Tnh do l thc o cho bn ca cu kin di tc
dng ca ng t.
Vng xoay cc b trong cc c th xy ra khi cc on cc c ni
vi nhau hoc ti b mt ca cc lp t c cng rt khc nhau. Vic m t
y cc tnh ton ph hp cc vng xoay cc b khng th c nghin
cu chi tit trong phm vi lun vn ny.
Cc cu kin cc u c tnh do nht nh nhng cc gi tr ny l
cha di tc dng ca ng t v v vy chng cn phi c nng cao.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
20

Tnh do ca cc s tng ln trong cc trng hp cc c nhiu ct thp chu
nn, cng b tng tng, lc nn tc dng ln cc gim hoc li cc c
bao quanh bi cc ct ai. Cc kinh nghim qua cc trn ng t hoc cc th
nghim ch ra rng: Cc loi ct ai trong cc cung cp mt lng tnh
do ng k trong cc cu kin cc, ng thi cng ng vai tr ch yu trong
kh nng chu ct ca cc.
Theo ACI 318-95, din tch ct thp ai trong cc c xc nh bng
cch s dng t l ct thp ai xon
s
c o bng t s ct thp ai xon
v din tch li cc:
) 1 ( 45 . 0
'
=
c
g
y
c
s
A
A
f
f
(3 - 8) ,Trong :
f
c

: Cng chu nn ca b tng.

f
y
: ng sut chy do ca ct ai xon.
A
g
: Din tch ton b mt ct.
A
c
: Din tch ca li cc chu nn ct ai xon, o c bn ngoi ng knh
ct ai xon.
Theo nh ngha:
c c
sp sp
s
L A
L A
= (3 - 9), Trong :
A
sp
: Din tch ca thanh ct thp ai xon,
4
2

sp
p
d
A

=
d
sp
: ng knh ct ai xon.
L
sp
: di mt vng ln ca ct thp ai xon, L
sp
= D
c
D
c
: ng knh li cc, o ra mp ngoi cc ai xon.
Khong cch ti a t tim n tim ca cc ai xon xc nh theo cng
thc:

1 ' 45 . 0
2
c
g
c c
y s
A
A
f D
f d
s

(3 - 10)
Theo cu to, t l
s
nh nht phi tho mn iu kin:
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
21


y
c
s
f
f
'
12 . 0 (3 - 11)
Cc cng thc trn ca ACI 318-95 trong tnh ton ct ai cc l tng
i ph hp. Tuy nhin cng thc ny li kh p dng cho mt s trng hp
c th, v d khi tnh ton cc c kch thc mt ct hnh vung. Nm 1993,
U ban v b tng ST ca M a ra cc cng thc tnh ton ct ai cc
mt cch linh hot hn, th hin trong ACI 543-2000. C th l:
a. p dng cho vng c ng t nh v va:
007 . 0 12 . 0
'
=
y
c
s
f
f
(3 - 12)
Vi gii hn: f
c

40 Mpa, f
y
585 Mpa
b. p dng cho vng c ng t ln:
b.1. p dng cho ct ai xon trong cc trn:
)
'
4 . 1 5 . 0 )( 1 ( 25 . 0
'
c g
u
c
g
y
c
s
f A
P
A
A
f
f
+ = (3 - 13)
v khng nh hn:
)
'
4 . 1 5 . 0 ( 12 . 0
'
c g
u
y
c
s
f A
P
f
f
+ = (3 - 14)
P
u
: Ti trng gii hn tc dng ln cc.
f
c

40 Mpa, f
y
585 Mpa
b.2. p dng cho ct ai trong cc vung:
)
'
4 . 1 5 . 0 )( 1 ( 3 . 0
'
c g
u
c
g
y
c
c s
f A
P
A
A
f
f
sh + = (3 - 15)

v khng nh hn:
)
'
4 . 1 5 . 0 ( . 12 . 0
'
c g
u
y
c
c s
f A
P
f
f
h s + = (3 - 16)
h
c
: Khong cch o t tim ti tim ca ct ai, f
y
480 Mpa
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
22

3.3. Thit k ni cc, lin kt cc:
3.3.1. Lin kt Cc-i mng:
Khi cc c lin kt vi i mng, thng khng c yu cu c bit
no v lin kt ngoi yu cu cc phi c lin kt su vo trong i
mng. Trong trng hp ny, cc c ng ti chi cn thit v ct ti
cao trnh thit k.
Trong trng hp yu cu cc phi neo vo i mng, c th p dng
cc phng php sau:
3.3.1.1. Phng php neo dng cc thanh cp nh:
Thanh cp ST c th c ko di t u cc v neo vo trong b
tng. Cc kt qu kim tra cho thy khi cp c a su vo trong b tng
khong 50 ln ng knh l pht trin y ng sut ko trong cp.
Sau khi cc c ng thng hng vo v tr, tin hnh qu trnh ct cc,
l phn cp thp dnh cho neo. Ghi nh l ng sut lm vic y trong cp
khng th tng ln nh ct thp khng ST v s tng ln ny c th lm cho
cp b gin di qu mc.
3.3.1.2. Phng php neo dng cc thanh thp c ng knh ln:
Vic cng sau nhiu thanh cp nh tng i kh thc hin v gi thnh
cao, v vy phng php ny t c ng dng cho cc b tng ST. Trong
cc b tng ST cng sau, vic s dng cc thanh thp hp kim c ng
knh ln s lm cho vic lin kt c d dng hn, hin ang c s dng
rng ri ti Chu u.
C th vic s dng cc thanh thp hp kim c ng knh ln c tnh
ph bin v linh hot cao v phng php ny cng tng t nh phng php
ta quen s dng trong cc BTCT. Trong thanh thp c c trn u
cc b tng ST khi cc c ng ti v tr xc nh theo thit k. Thanh
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
23

thp c t vo v tr cc l trng ch to sn hoc c khoan trn u
cc, sau c pht va lin kt.
Vi loi cc c l rng gia, vic lin kt cc vi i c th thc hin
bng cch s dng b tng ti ch lin kt thanh thp c t sn
vo pha trong l rng v ko di ln i cc. Sau khi va, cng vic cui
cng l lin kt cc vo i theo cc phng php thng thng.
3.3.2. Lin kt ni cc on cc:
Vic s dng cc b tng ST i hi phi c cc thit b c th i
cng, trong vn hn ch vt nt ca cc trong sut qu trnh vn chuyn,
cu lp di tc dng ca ti trng bn thn khi chiu di cc ln c t ra.
gii quyt vn ny, cc c chia thnh cc on c chiu di nh hn,
vn chuyn n cng trng v c ni vi nhau thnh mt cc di khi ng.
Gii php ny c cc u vit sau:
- D dng vn chuyn cc ti cng trng.
- Hn ch vt nt ca cc khi vn chuyn, cu lp.
- Linh hot trong thit k chiu di cc.
- C th ni di cc khi cn thit.
- Gim chi ph cho vn chuyn.
- n gin ha vic lu gi cc trong kho ti cng trng.
3.3.2.1. Cc phng php ni cc:
Vic lin kt ni 2 on cc b tng ST vi nhau phc tp hn nhiu
so vi vic lin kt cc vi i. Hin nay c nhiu phng php khc nhau.
Cc phng php ny da trn mt nguyn l chung l: Ti v tr ni cc, phi
m bo kh nng chu ko, chu nn, chu un v chu ct t nht ngang bng
ti v tr mt ct cc. Phng php ni cc phi m bo hiu qu v kinh t,
mi ni phi c thc hin nhanh, d dng v khng c cc yu cu k thut
cng nh thit b c bit.
Sau y ta s im qua mt vi phng php:
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
24

3.3.2.1.1 Phng php Marier:
y l phng php c hc c cp bng sng ch ti Canada.
Phng php ny dng 4 kha linh ng kha cht cc thanh cp c
c sn trong cc, lin kt cc on cc li vi nhau.
3.3.2.1.2. Phng php Herkules:
y l phng php c hc c bng sng ch ti Thy in. Phng
php ny dng 1 cc thp nh c t sn u on cc di v 1 l ch
on cc trn. Sau khi 2 on cc c t thng hng, on cc trn c
xoay i lin kt cc on cc vi nhau bng cch xoy ct thp nh vo l
ch.
3.3.2.1.3. Phng php NPS (Nippon Concrete Systems):
Phng php ny dng 2 si cp thp c c sn nh on cc cn
ni. 2 thanh cp ny c ni vo on cc bng mt cht neo ko su vo
cc. Cc cp ST c ni cht vo cc si cp trn bng phng php c hc
nh mt thit b c bit. Sau khi cc pha di c ng xong, cc pha trn
c t thng hng vi cc pha di v chng c lin kt hn vi nhau.
3.3.2.1.4. Phng php Cht-Va ximng hoc Cht-Dung dch Epoxy:
Phng php ny hin ang c s dng rng ri, c bit l ti M.
on cc pha trn cn ni c c sn cc cht thp ko di ra khi u
cc, on cc pha di c cc l ch c t sn hoc c khoan sau khi
ng. Sau khi cc c t thng hng, cho cht thp cm su vo l ch v
pht dung dch ximng hoc Epoxy lin kt cc on cc vi nhau.
Kch c v s lng cc cht thp ph thuc vo kch thc cc.
Phng php ny s c lm r trong phm vi lun vn v th hin cc tnh
ton thng qua vic thit k chu un, chu ko, chu ct v chu nn ca mi
ni ca 1 cc hnh vung tit din bxh=30x30. Cc c mt l rng trn
gia, ng knh 18. Vic ni cc c thc hin bng cch a mt ng
thp vo trong l rng ti v tr ni v pht va lin kt ng thp vi cc on
cc, ng thp c ng knh 14, dy 0.5, ch to bng vt liu thp 42.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
25

3.3.2.2 . Phng php Cht-Va ximng hoc Cht-Dung dch Epoxy:
3.3.2.2.1 . Cc nghin cu tin ca phng php:
Phng php ny c xy dng da theo kt qu kim tra 2 mu th
trong cc th nghim sau:
Mu th th nht c ch to vi mt ng thp ng knh 14, chiu
di 10 feet, ko di v mi u cc on 5 feet, ng thp c chiu dy 0.5 v
lm bng vt liu thp 42. L rng gia ng thp v cc c y va
khng co ngt. ng thp vn c rng, khng loi va hay dung dch
no. Cc kch thu lc c t vo khong 2,5" t v tr ni sang 2 bn (Hnh
3-2). Trong sut qu trnh din ra th nghim, cc bt u nt ngang xung
quanh im c xut hin momen bng 255 kip - fit. Qu trnh nt ny vn
din ra trong sut qu trnh kim tra vt nt do un di chuyn theo phng
ng t di cc ln trn. Vt nt ngy cng pht trin mnh v tip tc cho
ti khi cc b ph hoi. S ph hoi cc xy ra khi momen t gi tr 580,5 kip
- fit, mc d theo tnh ton, momen ph hoi ca cc khng b ct, ni l 1000
kip - fit.

Hnh 3-2: Mu th nghim 1
Mu th th 2 gm ng thp c chiu di 15 feet, ko di t im ni
cc sang 2 pha on 7,5 feet (Hnh 3 - 3). ng thp c cng kch c v chng
loi thp nh mu 1. ng thp c ph y b tng, khong gia ng thp
v cc c pht y va khng co ngt nh th nghim 1. Kch thy lc
c t khong cch 5" ti im ni cc sang 2 bn. Momen kim tra gii
hn trong th nghim thu c l 840 kip - fit. Trong khi momen gii hn ca
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
26

cc khng ni theo tnh ton l 1000 kip - fit v ca cc c ni theo tnh ton
l 878 kip - fit. Do , cc th nghim t c 84% theo tnh ton ca cc
khng ni v 96% ca cc ni.

Hnh 3 - 3: Mu th nghim 2
Sau khi kim tra s ni cc trong phng th nghim, cc c kim tra
ng ngoi cng trng. Khi ng cc, mt s vn c th gy ph hoi cc.
Th nht: Dung dch va khng kh nng chuyn hon ton ng sut ca
cc khi ng; th hai: on cc pha trn khng c chng v nh v
chnh xc trong khi va c phun vo v tr v bo dng. on cc ny ch
c neo gi bi cn trc, thit b c th cho php dch chuyn trong sut qu
trnh bo dng. Cc vn trong th nghim trn ang c x l trong thit
k ni cc.
Vic thit k ni cc bao gm mt s vn : Thit k chu ko, chu
un, chu ct v chu nn. Cc thnh phn ti trng c xem xt v thit k
a ra mt cch y nht cc tc ng ln mi ni cc.
3.3.2.2.2 . Thit k mi ni cc chu ko:
Ti trng ko trong cc c sinh ra do tc ng ca sng ng cc.
Khi cc b tc ng bi ba ng, sng ng cc c truyn xung di sinh
ra lc nn. Khi sng ny chuyn ng xung pha di ca cc, n b phn
hi tr li v sinh ra lc ko. thit k mi ni, ta phi hiu r c s
truyn sng sinh ra lc ko ny. Lc ko trong qu trnh ng cc c truyn
t on cc pha di qua ng thp, ng thp s truyn lc ko ny ln on
cc pha trn. Dung dch va ng vai tr trung gian truyn lc gia ng
thp, on cc di v on cc trn. Ti im gia mi ni, ng thp phi
chu ton b ng sut ko ny.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
27

thit k mi ni chu ko, ln ca lc ko sinh ra trong qu trnh
ng cc phi c xc nh. Bng thc nghim, ngi ta xc nh c
vi loi cc nh trn khi ng s sinh ra mt lc ko ng l 1124 kip. Lc
ko ny c th qui i thnh mt lc tnh trong phng th nghim. S quy i
ny da trn s gia tng cng ca vt liu theo s gia tng ng sut. T l
qui i ti trng tc ng ln b tng t ti ng sang ti tnh khong 1,75. Do
, gi tr ti ng 1124 kip khi qui i ra ti tnh cn l 1124: 1,75 650 kip.
Gi tr ti ko trong phng th nghim t nht phi bng 650 kip m t lc
ng m cc phi chu trong qu trnh ng ti cng trng. ng thp trong
thit k c din tch mt ct l 19,8 in
2
, vt liu thp 42 c th chu c ti
trng ko l 832 kip trc khi b chy do.
Chiu di ca ng thp c quyt nh bi mt s yu t sau:
- S dn di ca cp.
- S dn di ca ng thp.
- S truyn ng sut gia ng thp, va v cc.
Theo ACI v AASHTO, s dn di ca cp ST c ng knh 0,5 inch
nh sau:
* ACI 318:
( )
se
d b ps se b
f
d f f d 56,8 inch (3 17)
3
l

= + =



Khi d
b
= 0,5 in
f
se
= 194 ksi
f
ps
= 243 ksi
* AASHTO: l
d
= (f
ps
-
pe
f
3
2
)d
b
= 56,8 ich (3 -18)
Khi d
b
= 0,5 in; f
pe
= 194 ksi; f
ps
= 243 ksi
Trong cc cng thc trn, ng sut hiu qu trong cp (f
se
v f
pe
) c
ly bng 80% ng sut chy do ca cp ST. ng sut chy do ca cp 270
l 243 ksi, bng 90% f
pu
theo AASHTO.
S dn di ca ng thp c tnh theo tiu chun ACI 318, mc 12.2.3,
cng thc 12 - 1. Cng thc ny xc nh s dn di khi thanh thp b bin
dng. ng thp ny s lm vic tng t nh thanh thp b bin dng cho n
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
28

khi s bin dng c tnh thm vo lin kt ca ng thp. Mt ng thp c
ng knh tng ng s c a vo trong tnh ton t din tch mt ct
ca ng thp. S gin di yu cu l 82 inch.
Theo ACI 318, Cng thc 12 - 1
in d
d
f
f
l
b
b
c
y
d
82 .
K c '
'
40
3
tr
=

+
=

(3 - 19)
ng knh tng ng ca cp c nh ngha:
in 02 , 5
8 . 19 4 4
= = =

x A
d
s
b
(3 - 20)
Khi:
A
s
= 19,8 in
2
; f
y
= 42000 psi; f
c
= 6000 psi;
c = 15 in; K
tr
= 0; = 1; = 1; = ; = 1.
Chiu di ni cng phi ln cho ng sut lin kt gia ng thp v
va truyn lc ko gia ng thp v cc. Mt m hnh ni cc c dng
ln nhm xc nh ng sut lin kt trong on ni khi ng sut nm trong
giai on n hi tuyn tnh. M hnh i xng theo trc c chiu di thay i
m t s lm vic ca ng thp, b tng ST v va. M hnh ny c tha
nhn kt cu c i x trong phm vi n hi khi ti trng ko nh hn 650
kip v khi trong b tng vn cha xut hin vt nt. Mt m hnh nh nht
c t l chiu di cu kin l 1: 4 c s dng nhm mc ch t c cc
kt qu chnh xc. B tng v va c m hnh ho vi modul n hi bng
4000 ksi v h s Poisson bng 0,17. Thp c m hnh ho vi Modul n
hi bng 29000 ksi v h s Poisson bng 0,3. ng sut lin kt gia ng thp
v va c v biu cho mi chiu di th nghim ca on ni.
Cc biu kt qu ny ch ra rng im cao nht ca biu l nh
nhau cho mi chiu di. Biu ng sut lin kt c dng ng Hypebol
trong phn tch n hi tuyn tnh. Gi tr ln nht ca ng sut lin kt cho
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
29

mi chiu di l 2,5 ksi (Hnh 3-4). Khi ti trng tc dng ln on ni ln,
thc t biu ng sut lin kt trn s khng tun theo m hnh n hi
tuyn tnh. Thay vo , ng sut lin kt s c phn phi li khi b tng v
va bt u chy do. Mc ca s phn phi li ny c th da trn t l
gia chiu di ca i tng bao bc v ng knh ca i tng c bao
bc. Cc nghin cu ch ra rng s phn b li ny s din ra y khi t
l ny bng 6. Nu on ni di 84 inch, t l chiu di trn ng knh l 84
in/14in = 6 th ng sut lin kt s c phn b li y .
Cc nghin cu ch ra rng: ng sut lin kt b mt trung bnh gia
va v ng thp 2700 psi, trong tnh ton c th ly bng 2100 psi; ng sut
lin kt b mt trung bnh gia va v b tng bng 1200 psi trong tnh ton
c th ly bng 900 psi. ng sut lin kt phn b u a ra trn y c
dng xc nh chiu di yu cu ca ng thp truyn lc ko gia
ng thp v cc.

B mt chung thp - va
T = dL
L = in
d
T
7
) (
=


T = 650 kip
= 2,1 ksi
d = 14 in.
B mt chung Btng -va
T = dL (3 - 21)
L = in
d
T
4 . 16
) (
=


T = 650 kip
= 0,9 ksi
d = 14 in.
Chiu di on ni c xc nh t vic xem xt, so snh s tng di
ca cp, ca ng thp v ng sut lin kt xc nh chiu di nh nht ca
on ni. S tng di ca ng thp ng vai tr kim tra. 7 feet t mi pha
ca mi ni cho tng chiu di 14 feet l chiu di nh nht cho thit k chu
ko.
Mt yu t khc cng cn c xem xt trong thit k ni cc l lm
th no t c y s lin kt gia ng thp v va cng nh gia va
v b tng. S lin kt gia va v b tng s t c y qua cc g thp
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
30

ca ng ni , th c s dng trong sut qu trnh c trc to thnh l
rng pha trong cc. Cc l rng pha trong cc ny to ra b mt nhm cn
thit cho s lin kt gia va v b tng. Tt c cc on cc c ni u
phi c c trc cc thanh thp c g ny. S lin kt gia va v ng thp
t c bng cch hn cc thanh thp vo pha ngoi ca ng thp, lm tng
b mt tip xc gia va v ng thp.
3.3.2.2.3 . Thit k mi ni cc chu un:
Khi tin hnh ni cc, ln ca mmen ti mt ct ni cc phi c gi
tr gn bng momen ti v tr khng ni. iu ny s m bo cc lm vic
ng nh thit k. ln momen l thuyt ca mt ct cc khng ni rng
30inch c xc nh l 966 kip - fit. Cc si cp nm trong vng chu nn
ca mt ct thng c b qua trong tnh ton ln ca momen. Mt biu
ng sut hnh ch nht c dng xc nh lc tc dng trong vng
nn. Hnh 3-5 s lm r vic tnh ton gi tr momen l thuyt ti mt ct
khng ni ca cc.

Hnh 3-5: Gi tr momen l thuyt ca on cc khng ni.
inch 25 , 4
b f 85 , 0
f . A
a
'
c
ps p
=

= (3 - 22)
fit kip 966
2
a
d f . A M
p ps p n
=

= (3 - 23)
ln momen l thuyt ca mt ct ni cc l 855 kip - fit. Gi tr
momen ny c tnh ton bng tng sc chu ti ca mt ct bao gm ng
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
31

thp 14 inch v b tng m cha k n ti ST chy qua im ny. Bt k
phn no ca ng thp cha b chy do thng b qua trong tnh ton gi tr
momen ny. ng thp chng loi thp 42 c momen n hi bng 29000 ksi,
bi vy ng sut chy do ca ng thp bng 145 ksi. Mt biu ng sut
hnh ch nht c s dng lm gn ng gi tr ng sut trong vng nn.
Sc chu ti ca b tng ti vng ni v khng ni l nh nhau. V tr ca trc
trung ho c xc nh theo bi ton lp cho ti khi lc ko trong cp v lc
nn trong b tng c gi tr bng nhau. Vng chy do ca ct thp c tnh
ton l 17,1 inch
2
. Hnh 3-6 lm r s tnh ton gi tr momen l thuyt ca
on ni cc.
fit kip 855
2
a
d T M
n
=

= (3 - 24)

Hnh 3-6: Gi tr momen l thuyt ca on cc ni.
Ngoi ra, chiu di on ni ca cc phi p ng c chiu di lin
kt cn thit truyn ti trng un trn ton cc. ng sut lin kt phn b
u theo thit k l 900 psi (xem mc 3.3.3.2.1). Cc tnh ton cho mt ct ni
cc ch r lc tc dng 717 kip cn c truyn i nh tc dng ca va. Cho
rng b mt gia phn ng thp b chy do v va vn c th truyn ti trng,
on ni c chiu di 22,5 inch v mi pha ca mi ni l cn thit.
in 5 , 22
180
2
=

=
r r
F
L

(3 - 25)
Khi F = 717 kips, = 7, = 70
0
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
32

3.3.2.2.4 . Thit k mi ni cc chu ct:
Ti trng ct trong cc c th c xc nh vi gi thit va khng
tham gia chu ct v momen tc dng c chia thnh 1 cp ngu lc. V tr
ti tp trung xut hin nh hnh v.

Hnh 3-7: V tr ti trng tp trung.
Mt m hnh bao gm cc thanh chu nn v chu ko c a ra nh
hnh 3-8. M hnh ny c s dng cho c hai pha t v tr ni cc. Ti trng
tp trung vi gi thit cho rng momen tc dng ln mt ct ni cc l 855 kip
- fit chia cho cnh tay n l chiu di ca ng thp bng 7 feet.















Hnh 3-8: M hnh h thanh chu ko v chu nn.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
33

Tt c cc ti trng tc dng c xc nh qua phn tch h thanh ca
m hnh nu trn. Cc lc ko ngang c ln 122 kip. Lc ko trong thanh
bin pha di v lc nn trong thanh bin pha trn tng l 427 kip. Cc thanh
cp ng sut trc lm vic ging nh cc thanh chu ko pha di. Cc ai
xon s chu lc tc dng l cc lc ngang trong cc. Nu cc s dng thanh
ai W4 c din tch mt ct l 0,04 in
2
, ti ngang tc dng l 122 kip th din
tch yu cu l 2,3 in
2
cho cp c ng sut chy do l 70 ksi.
2
in 2,3 = =
y
n
st
f
F
A

Vi: F
n
= 122 kip; = 0,75; f
y
= 70 ksi.
3.3.2.2.5 . Thit k mi ni cc chu nn:
Lc nn c truyn qua cc on cc thng qua va lin kt ti ti v
tr tip xc. Phn cui ca on cc c vt cnh to ra mt khong trng
ti b mt lin kt. (Hnh 3-9). Dung dch va cn c pht y vo khong
trng ny to ra lin kt b mt.
Trong trng hp b mt tip xc ca 2 on cc khng c lin kt,
lc nn c truyn qua 2 on cc thng qua ng thp. Lc nn xut hin
trong qu trnh ng cc thng bng 4500 psi.
Chiu di lin kt phi ln truyn lc nn gia b tng v ng
thp. Va c ng sut lin kt dng trong thit k l 900 ksi, cn chiu di 73
inch mi pha t v tr ni truyn lc nn ny t b tng sang ng thp.
( )
inch 73
.
= =
d
A f
L
c c

(3 - 26)
Trong : f
c
= 4500 psi; A
c
= 646 in
2
; = 900 psi; d = 14 in:

Hnh 3-9: Vt gc phn cui on cc.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
34

3.3.2.2.6 . Yu cu i vi va lin kt:
Va dng lin kt cc b tng ST c mt s yu cu sau:
- Va phi c linh ng cn thit lp u ton b khong trng
gia ng thp v cc. iu ny rt quan trng v n to ra s lin kt tt trong
sut chiu di on ni.
- Va phi c lin kt nhanh chng y nhanh tc ng cc.
- Va phi c bn ln truyn lc gia ng thp sang cc. C
th dng loi va c sn xut bi hng Sika l Sikadur 42 cho lin kt ny.
Bi ging lp cao hc PGS. Phan Quang Minh (B mn Cng trnh BTCT)
35