Stenson Word
Stenson Word
WORKBOOK
RNF 6/23/08
CONTENTS
Ceacht 1 - Lesson 1................................................................................................... 2
Ceacht 2 Lesson 2.................................................................................................... 3
I. Verbs................................................................................................................... 3
II. Ann..................................................................................................................... 4
III. Vocabulary......................................................................................................... 4
Ceacht 3 Lesson 3.................................................................................................... 5
I. Lenition............................................................................................................... 5
II. Vocabulary........................................................................................................... 6
Ceacht 4 Lesson 4.................................................................................................... 8
I Conversation Practice............................................................................................ 8
II.Gender................................................................................................................. 8
Ceacht 5 Lesson 5.................................................................................................. 10
I. Eclipsis:.............................................................................................................. 10
II. Ann:................................................................................................................... 11
Ceacht 6 - Lesson 6................................................................................................. 12
Litri:..................................................................................................................... 12
I. Tenses of B....................................................................................................... 12
II. Indirect questions............................................................................................. 14
Ceacht 7 Lesson 7.................................................................................................. 16
Foclir.................................................................................................................... 16
I. Tense................................................................................................................. 16
II, Plurals............................................................................................................... 18
Part 2.................................................................................................................. 19
II Plurals................................................................................................................. 21
Ceacht 8 Lesson 8.................................................................................................. 23
I. Conditions with m............................................................................................ 23
II. The Article........................................................................................................ 24
III. Conversations.................................................................................................. 26
Litri an Chaighdein:........................................................................................... 27
COMHR................................................................................................................ 27
Ceacht 9 Lesson 9.................................................................................................. 28
Litri an chaidein:................................................................................................ 28
I. ar....................................................................................................................... 60
II. Ag vs. Ar........................................................................................................... 61
III. Plurals.............................................................................................................. 63
IV. Vocabulary--Colors........................................................................................... 63
Ceacht 18................................................................................................................. 65
Litri an Chaighdein............................................................................................ 65
I. Indirect Relative Clauses................................................................................... 65
II. Idioms.............................................................................................................. 68
III. As.................................................................................................................... 69
IV Verbal Noun Choice........................................................................................... 69
Ceacht 19................................................................................................................. 71
Litri an Chaighdein............................................................................................ 71
I. Comparison....................................................................................................... 71
II. Exercise............................................................................................................ 74
III. Numbers.......................................................................................................... 78
Ceacht 20................................................................................................................. 79
Litri an Chaighdein............................................................................................ 79
I. Le...................................................................................................................... 79
II. Relative of the copula....................................................................................... 80
III. Le danamh..................................................................................................... 80
IV. Verbal nouns.................................................................................................... 81
Ceacht 21................................................................................................................. 82
Foclir.................................................................................................................... 82
I. Future Tense...................................................................................................... 82
II. Faoi................................................................................................................... 83
III. Preposition review............................................................................................ 84
IV. Verbal noun review.......................................................................................... 85
Ceacht 22................................................................................................................. 87
I. Conditional......................................................................................................... 87
II. The preposition .............................................................................................. 88
III. A+ lenition....................................................................................................... 89
IV. Plurals.............................................................................................................. 90
Ceacht 23................................................................................................................ 91
I............................................................................................................................. 91
II. Do..................................................................................................................... 92
CEACHT 1
- LESSON 1
Here are a few dialogs based on common greetings which Siadhail in his wisdom
doesn't see fit to introduce until lesson 23. Most may be familiar to beginners anyway.
A.
B.
B:
R:
B.
R.
C.
R:
P:
R:
P:
R:
P.
Brd:
__________ dhaoibh.
Mirtn agus na: Dia 's ___________ dhuit.
Brd:
C h sin?
M:
Seo _______ na.
B:
T __________ romhat a na. Brd ________ orm.
B.
Cit:
Mirtn:
C:
M:
C:
C.
na agus Brd:
___________ dhuit.
Cit:
Dia 's Muire ___________. _________ chaoi a bhfuil sibh?
U:
T m go maith, go raibh ___________ 'ad.
B:
Agus ______ mise go ___________ freisin. An ________ tusa go
maith? (see lesson 2 for the question form)
Dia ______________.
__________________ dhuit. Mise Mirtn.
Mise _____________. Cn chaoi __________________ t?
T m go _____________. Agus thusa?
__________ maith.
C:
B:
:
C:
CEACHT 2 LESSON 2
I. VERBS
A. Convert the following sentences to negatives.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
T timpiste ann.
T cta ansid
Deir s go bhfuil muid ssta.
T daoine agus tithe anseo.
An bhfuil teach eile ann anois?
Tthar ssta anois.
T Cit ann freisin agus t s ssta.
An bhfuil minteoir ansin?
Deir s go bhfuil fir agus gasir ann freisin.
T lampa ansid.
T sise anseo, ach t seisean ansin.
Nl duine ar bith anseo anois.
T boird agus ruda eile anseo.
Tthar ansin.
Nl muide n sibhse ssta.
T minteoir eile ssta.
T teach anseo, ach nl doras ann.
T cupin anseo freisin.
II. ANN.
Add *ann* to the sentences where it is needed. It is not necessary in every sentence.
Where *ann* is not required, just add appropriate punctuation.
1. T mise anseo ach an bhfuil sise
2. T bord anseo, ach nl cupn
3. An bhfuil duine eile ssta
4. Nl rud ar bith anois
5. Deir siad nach bhfuil Brd n Mirtn anseo
6. N lampa anseo ach t cot
1. 6. Nl lampa anseo ach t cta (ignore the preceding w/ typos)
7. Nltear ssta ach a oiread
8. T Brd anseo agus t s ssta
9. T minteoir anseo ach nl duine eile
10.Deir Cit nach bhfuil Mirtn n duine ar bith
III. VOCABULARY.
Fill in the blanks with an appropriate word. (There may be more than one possibility)
1. T mise agus Brd anseo agus _________ muid ssta.
2. Ta sibhse anseo ach __________ duine ar bith eile ann.
3. _____ bhfuil duine eile ssta?
4. T timpiste ann, agus nl duine ar _______ ssta.
5. Deir siad _______ bhfuil gasir _________ freisin.
6. Nach __________ cupn ansin?
7. Nl mise ssta, ach ____ bhfuil ________ ssta?
8. T Mirtn anseo agus deir _________ go bhfuil s ssta.
9. Nl muide ssta agus nl Cit sasta ______ a oiread.
10.An bhfuil minteoir _______ bith anseo?
CEACHT 3 LESSON 3
I. LENITION.
Fill the blanks with the name as an answer.
Sampla: C bhfuil Mirtn? T *Mirtn* anseo agus t muintir *Mhirtn* ansin.
1. C bhfuil Peige?
Ta ___________ ansin agus t muintir __________ansid.
2. An bhfeiceann t Brd?
Feicim _________, ach n fheicim muintir___________.
3. C bhfuil Glinsce?
T __________ ansin; t bthar ________ anseo.
4. C bhfuil Samaisn?
T muintir __________ anseo, ach nl a fhios agam c bhfuil _______________
5. An bhfuil Cit anseo?
T muintir ___________ anseo, ach nl _______ann.
6. An bhfeiceann t Tr an Fhia?
Feicim bthar ________________, ach ni fheicim _____________.
7. C bhfuil Donncha?
Nl a fhios agam c bhfuil __________, ach t uncail _____________ anseo.
8. An bhfuil Ciarra i (=in) Sasana?
Nl ____________ i Sasana, ach ta muintir ____________ann.
9. C bhfuil Sasana?
Nl a fhios agam c bhfuil___________,ach t mapa __________ anseo.
10.C bhfuil Fionnasclainn?
Nl a fhios agam c bhfuil ___________, ach t muintir __________ ansin.
11.An bhfeiceann t Mire?
N fheicim ___________, ach feicim athair ____________.
12.C bhfuil Bairbre?
T ________ anseo, agus t muintir _________ ansin.
13.An bhfuil Diarmaid anseo?
T mac _________ anseo, ach nl __________ anseo.
II. VOCABULARY.
A. Fill the blanks with an appropriate word.
1. C ________ Peige? T __________ i Sasana.
2. 2. Nl feilmara Chonamara ssta ar ______ ar ______, agus nl muintir
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ann.
9. T mise ssta. An bhfuil __________ ssta?
10._________ fth? Nl a fhios _________.
B. Write the plural of the following nouns?
bord ___________
cupn ____________
fear __________
cta__________
lampa___________
minteoir_________
bd ____________
mac ____________
peictur ____________
pipar _____________
tarbh _________
duine ___________
teach ___________
garra _____________
doras_________
bthar _________
am ____________
rud___________
timpiste _____________
feilmara ______________
geata___________
mapa ____________
seomra _____________
fuinneoig __________
uncail ____________
athair ____________
anam ___________
leabhar _____________
Which plurals seem to be the commonest? Are there any generalizations that
can be made about the forms of nouns that have particular plural forms?
CEACHT 4 LESSON 4
I CONVERSATION PRACTICE
A. Fill in the blanks with appropriate items to complete the conversation.
Some blanks can be filled in more than one way, others only one way.
1.
Donncha:
Cit:
Donncha:
Cit:
2.
D:
C:
D.
C:
II.GENDER
A. Make a single sentence out of the following, as shown.
Feicim fear. T s mr. --> Feicim fear mr.
Feicim bean T s mr. ---> Feicim bean mhr.
1. Feicim clirseach. T s go bre.
2. Feicim feilmara. T s ssta.
c.
d.
e.
f.
fuacht
minteoir
it
talamh
CEACHT 5 LESSON 5
LITRI:
Learning Irish
cisteanach
cupla
farc
limh
spnig
suleil
compirteach
Caighden
cistin
cpla
forc
lmh
spng
sleil
comprtach
I. GENDER REVIEW:
A. Make a single sentence, as follows:
Feicim fear. T s mr--> Feicim fear mr.
1. Feicim plta. T s mr.
2. Feicim cathaoir. T s compirteach.
3. feicim gloine. T s mr.
4. Feicim clog. T s go bre
5. Feicim deoch. T s go maith.
6. Feicim spnig. T s beag.
7. Feicim leaba. T s mr.
8. T Gaeltacht ann. T s beag.
9. T orlr ann. T s go deas.
10. T tine ann. T s go bre.
11. T cisteanach ann. T s compirteach.
12. T bia ann. T s go maith.
13. T stail ann. T s mr.
14. T cailn ann. T s ciin.*
15. T abhainn ann. T s mr.
*Cailn, though grammatically masculine, uses feminine pronouns. Treat adjectives as
masculine.
B. Fill the blank with each noun listed, changing the initial consonant
of the adjective, if necessary.
1. T ___________________maith anseo.
bord
fuinneoigf
coliste
Gaeilge
Fraincis
peictir
bean
stail
2. Feicim _______________ compirteach.]
leaba
cathaoir
seomra
cisteanach
bd
teach
it
3. C bhfuil ___________________ beag?
gasr
pota
Gaeltacht
scian
gloine
an
deoch
4. T _____________deas ann.
sagart
cailn
tine
tr
abhainn
minteoir
oche
5. An bhfeiceann t ______________ mr?
clirseach
plta
garra
cearc
beabn
cloch
clog
scian
II. ECLIPSIS:
A. Fill the blank with an appropriate form (eclipsed) of each word.
T s in aice leis an ________________.
fear
garra
feilmara
tarbh
doras
pota
it
bthar
bd
tine
cearc
bean
leaba
bord
clirseach
fn
abhainn
gloine
duine
plta
cupn
Gaeltacht
cathaoir
geata
cloch
teach
minteoir
seomra codlata
fuinneoig
pipar
lampa
balla
II. ANN:
Add ann, where it is needed, punctuation otherwise.
1. T cloch in aice leis an teach
2. T feilmara maith
3. Feicim bean deas
4. C bhfuil an bord
5. T daoine go leor ann, ach an bhfuil sagart ar bith
6. B'fhidir go bhfuil cathaoir chompirteacj
7. T an it go hlainn
8. T an fear mr anseo, ach nl an fear beag
9. T Gaeltacht bhre i gConamara, agus t coliste mor freisin
10. T ocheanta go hiontach anseo, ach nl an bhisteach go deas
CEACHT 6
- LESSON 6
LITRI:
LI
brig
amireach
Caighden
brg
amrach
I. TENSES OF B
A. Transform the following into negative sentences
1. Bh muid anseo inn
2. An raibh t tinn?
3. An raibh mrn daoine ag an siopa?
4. Deir siad go raibh an bhisteach go dona.
5. Bh line Dhonncha go deas.
6. Bh neart cathaoireacha ann.
7. Beidh muid anseo amireach.
8. An mbeidh mrn daoine ag an siopa?
9. Beidh t tinn.
10.Deir siad go mbeidh an bhisteach go dona.
B. Convert the following to questions.
1. Bh srideanna go leor in mBaile Atha Cliath.
2. N raibh siad ann arst.
3. Bh garra mr ag an bhfeilmara.
4. Bh ada saor.
5. N raibh duine ar bith ssta.
6. Beidh siad ag an siopa mr.
7. N bheidh siad ann arst.
8. Beidh airgead go leor ag an bhfeilmara.
9. Beidh 'chuile shrt daor.
10.N bheidh duine ar bith ssta.
C. Change the following sentences each to past and future tense.
1. An bhfuil mapa ann?
2. T go leor treacha ar an mapa.
D. Change the tense and sentence type as indicated by the adverbs and punctuation
n. X marks negation. Example:
T siad anseo anois.
inn?
An raibh siad anseo inn?
amireach X
N bheidh siad anseo amireach.
anuraidh
Bh siad anseo anuraidh.
anois?X
Nach bhfuil siad anseo anois?
1. Bhi mo ghasr go holc.
amireach
anois?
2. T gna lainn ar an mbean anois.
amireach?
amireach X
inne?
3. Bh go leor carranna ar an mbthar inne.
anois X
anuraidh X
4. Nl rud ar bith arn an mbord anois, ar aon chaoi.
amireach? X
inn X
anois?
CEACHT 7 LESSON 7
FOCLIR
LI
feilm
inn
muic
soibhir
Caighden
feirm
inon
muc
saibhir
I. TENSE
A. Change each of the following to the appropriate habitual tense
(t-->bonn, bh--> bhodh)
1. Bh Baile tha Cliath go hiontach.
2. An raibh t tinn?
3. T Mirtn ssta leis an minteoir.
4. Nl duine ar bith ann.
5. Bh m i gConamara.
6. Nach bhfuiltear ssta anseo?
7. T m cinnte go raibh siad daor.
8. Bh muid ag an teach canna.
9. N raibh mrn tithe anseo.
10.N raibh mise ann ach a oiread.
11.Nl m \cinnte an bhfuil siad ssta n nach bhfuil.
12.An bhfuil siopa Bhaile tha Cliath go deas?
13.Nach raibh m go maith, a Mhaime?
14.Bh siad rasnta saor.
15.An raibh line bhre ar an ngasr?
B. Change the tense, as indicated:
1. Bh gasir bheaga ag Mirtn.
used to have:
would have:
has:
2. T fuinneoga mra deasa anseo.
used to be
will be:
3. T croinnte mra agus garranta deasa anseo anois, ach beith
(that's beidh) tithe agus colist ann.
used to bare now:
are now/used to be:
would bare:
4. Bhodh go leor beithigh agus caiple anseo ach nl mrn
ann anois.
will baren't
are now/didn't use to be:
are usually/ aren't now:
were yesterday/won't be tomorrow:
5. Bhds ssta leis an bhfeilm, nach mbds?
will be:
would be:
are usually:"
6. N bhodh an talamh go maith anseo, agus bhodh an iomarca
uisce ann.
wouldn't bwould be:
won't bwill be:
isn't/is:
wasn't last year/was:
7. An mbeife\ ssta leis an saol ar an bhfeilm? Bheinn, cinnte.
will you be?/yes, I will:
were you./yes I was:
are you usually/yes, I am:
did you use to byes, I did:
8. Bheadh an geimhreadh agus an samhradh go deas anseo.
used to be:
will be:
are always:
9. Bh neart daoine anseo.
used to be:
would be:
will be:
are often:
II, PLURALS
A. Write the plurals of the following nouns:
treabhsar
cupn
bd
bord
pipar
nisin
sagart
minteoir
lampa
cta
timpiste
feilmara
geata
mapa
athair
uncail
inn
mthair
tr
cathaoir
an
orlr
ssar
seaicad
asal
cratr
cnoc
cat
tarbh
gasr
mac
fear
carr
clog
deoch
farc
fn
am
bus
srid
taobh
m
garra
oche
cearc
cloch
ceann
brig
seomra
coliste
plta
pota
cabaire
pca
sciorta
siopa
gna
peata
rud
seachtain
cailn
fuinneoig
spnig
bliain
saol
crann
leabhar
moladh
talamh
madadh
teach
scala
bean
limh
muic
it
feilm
rifneach
geansa
geimhreadh
culaith
stail
line
tine
leaba
gloine
anam
abhainn
doras
capall
bthar
solas
adach
ireannach
cisteanach
beithoch
francach
caora
clirseach
b
duine
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
dall
maith
deas
fuar
bre
ard
rasnta
daor
uasal
bocht
lainn
glic
canna
tinn
olc
cinnte
aoibhinn
comprteach
cosil
tbhachtach
dona
bradach
seal
beag
leisciil
mr
g
saor
spisiil
PART 2
A. Change the tense and sentence type as indicated by the symbols.
(X=negative, ?= question, ?X=negative question, etc.)
1. T ada ar an orlr.
conditional:
inne
amireach?
blianta shin?
2. T siad ssta.
go minic X:
blianta shin? (use past habitual with this adverb)
Deir Peige...go minic
amireach:
3. Tthar leisciil.
amireach
blianta shin X?
conditional X:
anuraidh?
4.Bh an bh dall.
blianta shin?
anuraidh X:
amireach?
conditional:
5. An bhfuil an aimsir fuar anseo?
go minic?
amireach ? X:
blianta shin?
i gcna:
6. T 'chuile dhuine ag an siopa.
i gcna:
conditional? X:
blianta shin:
Deir siad ....anois X:
7. Nl an freagra ceart ag Bairbre.
blianta shin:
amireach?
conditional?
inne:
8. An bhfuil t cinnte?
inn:
Corrections: inn:
inn?
amireach? X:
Nl a fhios agam.....go minic:
9. T m compirteach.
go minic X:
blianta shin:
amireach X:
Deir siad ......conditional:
10. T croinnte ar an gcnoc.
conditional:
Deir s.....blianta shin X:
anuraidh?
anois? X:
11. B'fhidir go bhfuil an minteoir ssta.
amireach:
conditional X:
inn X:
blianta shin:
12. T beithigh go leor ar an bhfeilm.
blianta shin?
go minic:
anuraidh X:
anois X:
conditional?> X
II PLURALS
B. Write the plural forms:
cailn maith
sagart dall
ford seal
fuinneoig bheag
rifneach bradach
mthair shsta
cathaoir chompirteach
beithoch saor
bean chiin
clirseach mhaith
gasr tinn
inn bheag
fear soibhir
clog mr
stail mhr
oche chiin
deoch fhuar
b thinn
feilm bhocht
tine bhre
caora dhaor
C. Using the pattern shown and the lists below, create ten phrases consisting
of a noun+adjective, and write each in both the singular and plural. Use
both masculine and feminine nouns.
E.g., ceann amhin:
go leor:
compirteach
maith
beag
mr
tinn
leisciil
bradach
soibhir
bocht
daor
saor
fuar
bre
deas
ard
seal
doras mr
fuinneoig mhr
gasr mr
caora mhr
doirse mra fuinneoga mra
gasir mhra caoirigh mhra
cupn
geansa
teach
talamh
tarbh
orlr
bord
cat
crann
garra
clog
leabhar
madadh
siopa
stoca
bthar
gloine
line
feilm
tr
b
suleil
cathaoir
cearc
tine
abhainn
cloch
leaba
muic
cisteanach
brig
srid
lainn
spisiil
ciin
tbhachtach
athair
capall
plta
gna
noc
geimhreadh
mthair
stail
scian
culaith
clirseach
bliain
CEACHT 8 LESSON 8
I. CONDITIONS WITH M
A. Change an affirmative sentence to negative and vice-versa.
1. M bhonn an leabhar tbhachtach, beidh s spisiil.
2. Mara mbodh an aimsir go maith, b bhds ssta.
3. Mara bhfuil t cinnte, cuir ceist. (Use n for negative command, as with b)
4. M bh na anseo, bh s ag isteacht.
5. Mara mbonn bainne ag an mb, n bhonn an feilmara ssta.
6. M bhonn an gasr dna, bonn Maime agus Deaide cantalach.
7. Mara mbeidh an trthnna go deas, n bheidh an oche go deas.
8. M bhonn an tseachtain uilig fliuch, n bhonn an minteoir ssta.
9. M bhonn tusa anseo amireach, beidh mise anseo freisin.
10.Mara mbeidh an eochair ag Ruair, n bheidh s anseo.
11.M bhonn gasir tuirseach, bonnn siad dna.
12.M bh s ag obair, n raibh s leisciil.
13.M t feilm mhr ag muintir Phidn, t siad soibhir.
14.Mara raibh siad anseo coics shin, nl siad anseo anois.
B. Fill in the blanks with a form of the verb b.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Baininscneach (Fem)
asal: an ________
leis an ________
bd: an __________
ar an __________
cnoc: an ________
ar an __________
doras: an ________
ag an __________
an: an ___________
ag an __________
feilmara: an __________
eis an ______
geata: an___________
ag an ________
aimsir: an _______
leis an )
bean an __________
leis an _________
cathaoir: an ____________
ar an _________
driofir: an ________
leis an _________
eochair: an __________
leis an ________
feilm: an ________
ar an __________
gloine: an ______
ins an ____________
lampa: an ________
ag an _________
mapa: an ______
ar an _________
orlr: an _______
ar an _______
pca: an ______
ins an __________
samhradh: an_________
ins an _________
teach: an _________
ag an ___________
leaba: an ________
ins an _________
mthair: an ________
leis an ________
oche: an_______
leis an _______
pingin: an ________
leis an ________
seachtain: an _______
ins an ____________
tine: an _____________
ag an ________
B. Add the definite article to the words below, making appropriate changes:
leabhar_______________
abhainn:
cro:
Gaeltacht:
uncail:
fuinneoig:
lla:
stail:
nisin:
srid:
it:
madadh:
uisce:
caora:
culaith_____________
timpiste:
sciorta:
sil:
coliste:
geansa:
dearthir:
aois:
deoch:
am:
b
ige:
muic:
C. Fill the blank with the noun, plus any necessary mutations:
srid: ar an ________
uisce:
siopa: ag an _________
posta:
coliste: ag an _______
nisin:
an:
leis an ________
sil:
gloine: ins an _______
seaicad:
stail:
ar an _________
am:
scoil: in aice leis an ____________
III. CONVERSATIONS
ins an ___________
ag an _________
ag an ___________
leis an _________
ar an ______________
ag an ___________
Pidn:
___________:
Pidn:
________:
Pidin:
B. Ar an bhfn:
A.
B.
A.
B.
A.
B.
A:
LITRI AN CHAIGHDEIN:
Standard spellings for idiosyncratic forms in LI (Ch. 8)
LI
driofr
posta
lla
lla
tigim
uilig
mara
Caighden
deirfir
post
ll
lla
tuigim
uile
mura
COMHR
Ruair:
na:
R:
:
R:
:
R:
R:
CEACHT 9 LESSON 9
LITRI AN CHAIDEIN:
LI
bricfsta
caraid
leitir
Caighden
bricfeasta
cara
litir
mhuic
t-lla
chaora
tseachtain
madadh
bhean
feilmara
teach
tsrid
sagart
an
an
an
an
an
an
an
an
an
an
abhainn
tine
oche
fheilm
t-am
timpiste
chlirseach
eochair
sliabh
fharraige
II. PRONOUNS.
Fill in the correct form of the pronoun.
Ex. T (you) *t* anseo. Feicim anois (you) *th*.
1. T Mire ansin. Feicim anois __________.
2. Feicim _________(him) ach n chloisim ________(him). An bhfuil_________(he) ag
caint?
3. T _____(we) anseo, ach nl __________(they_) anseo. Mar sin, n
fheiceann__________(they)_________(us) agus n fheiceann __________(we)
4.
5.
6.
7.
8.
_________(them).
Beidh ________(I) agus _______(you, pl) anseo arst amireach.
C bhfuil ___________(you)? N fheicim ___________(you).
Tigim __________(him) agus_________(her).
Slim go bhfuil __________(you) agus ________(she) ssta.
Beidh mo mhuintir anseo amireach. T Mire agus _________(they) i
gConamara anois.
9. Cloisim __________(you, pl.); an gcloiseann ___________(you, pl._) __________(me)?
(Note the order of pronouns in conjoined phrases, they are not always in the same
order as in English.
Fill in ann or a pronoun where necessary. Where nothing is needed to complete the
sentence, just add punctuation.
1. Ta neart beithigh ar an bhfeilm, ach nl caora ar bith
2. C bhfuil na minteoir uilig
3. T feilmara maith
4. An gcloiseann t na daoine sa teach sta? N chloisimse
5. T an chathaoir compirteach
6. T an chathaoir chompirteach
7. Feicim go leor daoine, ach n fheicim Mire
8. Bh Mirtn anseo arir, ach n fheicim anois
9. Bonn an sagart ag caint ach n thigeann duine ar bith
10.T cait glic, ach nl siad go deas.
11.T minteoir maithe ag an gcoliste, agus t leabharlann iontach
12.C bhfuil Peige? Bh s anseo inn, ach nl s anois
CEACHT 10
LITRI AN CHAIDEIN:
LI
oifige
tilleadh
falamh
ar chla
dhrre
ar?
ar (possessive)
'ur
Caighden
oifig
tuilleadh
folamh
ar chl
dirre
an?
r
bhur
Dh
Dh
Dh
Dh
Dh
Dh
Dh
Dh
Mara ______________________________________________________
10.N raibh sneachta ar bith ann. Mar sin, bh t sch te.
Dh ________________________________________________
III. POSSESSIVES
A. Answer the questions using an appropriate possessive form.
Sample: C bhfuil do mhuintir? T mo mhuintir anseo.
1. An bhfeiceann t mo chta?
Feicim ______ _____________ ansin.
2. C bhfuil muintir Mhirtn?
T ______ _____________ ansin.
3. An dtigeann t athair agus mthair Bhrd?
Tigim ____ _____________ ach, n thigim ______ ______________.
4. An bhfuil do ghoile tinn?
T ______ ____________ rasnta tinn.
5. Cn chaoi a bhfuil 'ur gcairde?
T ______ ____________ go maith.
6. C bhfuil m'athair?
T ____ _____________ ag an aifreann.
7. An raibh t ag siopa Phidn?
N raibh m ag ____ ____________ ariamh.
8. An bhfuil teach do mhuintir mr?
T _____ -_____________ mr.
9. An bhfeiceann t ar ngasir?
Feicim ____ _______________ ansin.
10.C bhfuil asal Dhonncha agus na?
T _____ __________ ansid.
11.C bhfuil cairde Ruair?
T _____ _________in irinn.
12.An bhfeiceann t buidal Chit?
Feicim ______ _________ ansin.
B. Fill in the correct form of ceann or cuid, as appropriate.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
CEACHT 11
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
oifige
tilleadh
falamh
ar chla
dhirre
ar
Caighden
oifig
tuilleadh
folamh
ar chl
drre
an
I. COPULA
A. Convert the following to questions.
E.g., Is ise na --> Ab ise na?
1. Is thusa bean an t.
2. Is teach an phobail
3. N h sin Pidn.
4. Is an it sin feilm Mhirtn.
5. N mise an sagart.
6. N h Brd do dhriofr.
7. Is Peige .
8. Is iad na hoilein na h iteacha bre.
9. Is an mla sin mo mhlasa.
10.N muide na strainsara.
B. Write an affirmative and a negative answer to each question.
1. Nach mise an minteoir?
2. Ab sin an oifige?
3. Ar thusa an t-ireannach?
4. Ab Mire an bhanaltra?
5. Ab sin teach do mhuintir?
6. Ab seo an tseachtain saoire?
7. Ab Donncha an fear soibhir?
8. Ab Diarmaid t'uncail?
9. Ar sibhse na dochtir?
10.Ab iad do mhuintir na feilmara?
______________________________________.
N mise Mire. T m cinnte ______________________________.
Ab sin teach an phobail? Nl m cinnte _____________________________.
Is bre do theach! Slim ______________________________________.
Is an sagart . Deir Seinn ______________________________.
Ar sibhse cairde Pheige? Nl a fhios agam ___________________________.
N h mo dheochsa an buidal falamh. T m ssta
______________________________.
9. Is an fheoil an dinnar. B'fhidir _________________________----10.Is thusa bean an t. T a fhios agam ________________________.
II. IS VS. T.
A. Answer the following questions, noting the difference in usage of is and t. Give
both a short (normal) and long (full sentence answer.
E.g., AR thusa an minteoir? Is m Is mise an minteoir.
An bhfuil t anseo? T. T m anseo.,
1. Ab Cit do mhthair? Is _______. ____________________________.
2. Ar thusa Pdraig? N__________. __________________________.
1. 3. An bhfuil s tinn? _________. _______________________________
3. Ab iad sin do ghasir? _________. ____________________________
4. Nach sin feilm Mhirtn? __________. _________________________
5. An bhfuil Brd anseo? ___________. _________________________
6. An raibh t ssta? _____________. _________________________
7. Ab sin Peige Leitir Mhir? _________. _______________________
8. Ab an sagart an mlinteoir? __________. ______________________
9. Nach kthusa Mire Shamaisn? ____________._____________________
10.An bhfuil siad psta? ________________. ________________________
11.An raibh an bhisteach trom? __________. _____________________
12.Ab Pidn fear an t? _________. _______________________
13.Ar sibhse na minteoir nua? ___________. ____________________
14.An bhfuil sibh ag an scoil? __________. ______________________
15.Ab uncail Ruair an fear soibhir? __________ . ___________________
16.An bhfuil uncail Ruair soibhir? ___________.___________________
III. NUMBERS.
A. C mhad ______ at ann?
Normally, I do this with pictures of the objects to be counted. Since I can't do pictures
here, as far as I know, I'll give you the words and use slashes for the number. Write the
number out, ar ndight, don't use the numeral.
1. teach: ////: T ___________________________ann.
2. treabhsar, //////// T _____________________ ann.
3. leabhar, //:
T etc.
4. bd, ///:
5. cathaoir, /////:
6. bord, ////////:
7. clog, //////////:
8. buidal,///////
9. sil, //////:
10.cupn, ///:
11.lla,///////:
12.leitir, /////////:
13.gna, /////:
14.punt, ////:
15.focal, //////:
B. Do the arithmetic.
1. galn amhin + cheithre galin = ________________
2. cheithre fhuinneoig + dh fhuinneoig _______________
3. tr chisen + cheithre chisen =| ____________
4. bhliain amhin + dh bhliain = ________________
5. dh oilen + chig oilen = ________________
6. ocht dteach + dh theach = ________________
7. cheithre dhoras + chig dhoras = ________________
8. dh sheachtain + cheithre sheachtain = ______________}
9. tr huibhe + chig uibhe = ______________
10.tr theanga + teanga amhin =___________________
11.cheithre phlta + cheithre phlta = _____________
12.dh phingin + tr pingine = _________________
IV ADJECTIVES.
Fill in an adjective that fits the context.
1. T airgead go leor ag Donncha. T s -----------.
2. Nl airgead ar bith ag Brd. T s ____________.
3. Nl rud ar bith sa mbuidal. T s _____________.
4. T s ag bisteach. T an l ______________.
5. Nl Seinn sean. T s ________________.
6. N fheiceann an cat rud ar bith. T s _________.
7. Bonn fuacht ann sa ngeimhreadh. Bonn s ______.
8. Bh Peige sa leaba go luath arir, mar bh s _______.
9. T go leor leor fata in ireann. T siad _______.
10.Nl an teach sean. T s __________,
11.Bh a dthain bia ag Bairbre. T s ____________.
12.N bhonn Maime ssta ariamh. Bonn s _____________.
13.T Pidn ins an ospidal. T s ____________.
14.Nl duine ar bith ag caint. T siad ____________.
15.Nl an tsuleil seal. T s _____________.
16.T bean ag Mirtn. T s ___________.
17.Nl an gna seo go deas. Nl s go hlainn. T s _____.
18.N bhonn bean an t ag obair mrn. Ta. s ________
19.T an iomarca daoine anseo. T an it.______________.
20.T praghas (price) ard ar an gcarr. T s _____________.
CEACHT 12
LITRI AN CHAIGHDEIN
Learning Irish
Cluife
trua
Pratastnach
Caighdean
cluiche
trua
Protastnach
I. COPULA
A. Make the following negative
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Is minteoir Tomisn.
N dochtr th.
Is bean dheas Mire.
Is duine soibhir sin.
Is l bre seo.
Is cailn sibhse.
N aimsir mhaith aimsir Shasana.
Is ospidal seo agus is scoil sin.
Is teach sta an teach mr sin.
II. NUMBERS
an
an
na
an
an
na
an
an
na
na
an
na
na
na
na
na
na
na
na
na
na
seacht bpingine
tr galin
tr bhrig
seacht bpeann
tr bliana
seacht mbuachaill
seacht gcathaoir
tr seachtain
tr clocha
4 crowded buses
the one good horse
the 7 eggs
the 4 full bottles
10 big rocks
the 6 new houses
10 pence
fourscore and 7 years (say 7 years & 4score)
6 stone of potatoes
these 9 islands
CEACHT 13
LITRI AN CHAIGHDEIN
Learning Irish
gnaithe
eicnt
sol m
a bheas
a bhonns
Caighden
gn
igin
sula
a bheidh
a bhonn
I. RELATIVE CLAUSES
A. Make relative clauses of the following sentences, according to the example:
T fear anseo--> FEicim an fear at anseo.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
B. Fill the blanks with an appropriate relative form of the verb, e.g.,
Bh duine ag an siopa inn Bh duine eile ag an scoil.
________ __________
Is an
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
7. T an ceol go bre.
an:
for:
barr:
8. Bonn an bus luath.
an:
ro:
sor:
9. T m uaigneach anseo.
ro:
an:
for:
10. T am mla sin trom.
an:
ro:
sch:
barr:
III. PRONOUNS
Insert the correct pronoun in each blank.
1. Bh cailn Mhire dna inn, ach t _______ go maith anois.
2. T an geansa sin go deas. C bhfuair t _______?
3. Tig an plta, agus glan __________.
4. An dtigeann t an cheist? N thigimse __________.
5. Fuair m punt, ach nl __________ anois.
6. C bhfuil an bus? Bh __________luath inn
7. T an fheoil daor, ach t _________ go maith.
8. T buidel falamh ar an mbord. Cuir ar an gcabhantar ________.
9. T an leabhar seo tbhachtach. T ________ spisiil freisin.
10.T scoil mhr ann, ach t ________ grnna.
11.Feicim an capall; t _____ ag an ngeata.
12.C bhfuil an sicra? T __________ ar an mbord.
13.N nigh an cupn sol m bhonn _________ falamh.
14.Bh leitir fhada agat. 'Spain dhom ________.
15.T an peictir sin aisteach, ach coinnigh ___________.
16.Cn chaoi a bhfuil an t-iasc? T ________ sch daor.
17.Bh an t-eitlen mr, ach n raibh _________ compirteach.
18.C bhfuil mo chaipn? Bh ________ anseo noimad shin.
19.T an oifige nua, ach nl _______ go deas.
20.T mo charr nua anisn; an bhfeiceann t ________?
CEACHT 14
I. VERBAL NOUN
A. Write the verbal noun for each imperative form below.
coinnigh:
clois:
bruith:
cuir:
bris:
ps:
imir:
leag:
ligh:
oscail:
pinteil:
tigh: goil
feic:
sl:
airigh:
dearg:
glan:
slaigh:
siil:
creid:
nigh:
b:
tig:
teara: teacht, tocht
___________________.
8. Nl muid in ann an scal sin a _________________.
9. An bhfuil t in ann an doras a _________________.
10.T an leabhar sin ro-dheacair; nl na gasir in ann a ________________.
11.An gloiseann t an ceol? Nl mise in ann a __________
12.T na fir ssta carta a _______________ Tchuile oche.
13.Bh na tithe ro-shean; bUigean iad a _______________.
14.RN bris an plta sin,S a deir Maime. Ach n raibh Seinn in ann gan a
_____________.
15.N m in ann an bosca a ______________ar an mbord; t s ro-throm.
16.An bhfeiceann t na slibhte? Nl mise in ann iad a _____________.
17.T Cit an-leisciil; nl s ssta obair a_______________.
T
T
T
T
Mirtn anseo.
mo dhearthir ansin.
feilm mhaith ansid.
mo thuairim anseo.
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
mle fada
monarcha mhr
eochair mhr
teanga dheacair
timpiste uafsach
oifige mhr
ceol maith
ceist mhaith
srn fhada
beirt shoibhir
banaltra ghrnna
finne mr
pingin bheag
B. Add the article the adjective heading the list to each noun below it.
falamh:
mr:
buidal
eitlen
monarcha
cisen
nua:
sol
obair
aois
feilm
aifreann
crta
carraig
uafs
ubh
bre:
frinne
focal
meaisn
coics
bosca
CEACHT 15
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
p
tig
tigeil
Caighden
p
tg
tgil
I. VERBAL NOUN
A. Complete each sentence using the verbal noun form corresponding to each
mperative.
1. Scrobh! T m ag _________________.
2. Tosaigh anois! T m ag __________________.
3. Fan anseo! T m ag ____________________.
4. Pcil do mhla! T m ag _______________________.
5. Pinteil! T m ag ____________________.
6. Nigh do chuid ada! T m ag ____________________.
7. Ligh! T m ag __________.
8. Siil abhaile! T m ag _____________.
9. Teara anseo! T me ag ________________.
10. Coinnigh ort! T m ag _________________orm.
11. N ps! Nl m ag _________________.
12. B ag obair! T m ag ________________.
B. Fill the blanks with the verbal noun from the preceding sentence.
Sampla: T an fear sin ag l fuisce.
C bhfuil an fuisce at s a l?
1. T an fear seo ag saothr p.
C mhad p at s _________________?
2. Feicim fear ag ithe lla.
C bhfuair s an t-lla at s _________________?
3. T siad ag pl ceisteanna.
T na ceisteanna at siad ________________ casta.
4. T Mirtn ag lamh leabhar.
C bhfuil an leabhar at s __________________?
II. AG VS. A
A. Finish the following sentences with the verbal noun that appears earlier in the
sentence, changing the construction if necessary.
Sampla:
______________________.
7. N Seinn ag danamh ceoil anois, ach t s in ann ___________________>
8. T tusa ag iarraidh carr nua a cheannacht, ach nl mise ag
goil____________________.
9. Feicim daoine ag imirt charta, ach nl mise ssta___________________.
III. ADVERBS
Convert the adjective to an adverb in the sentences below, and fill the blank with it.
Sampla: T m ssta. T m ag caint go ssta>
1. T Mire leisciil. T s ag obair ____________________.
2. T Maime cantalach. T s ag caint ____________________.
3. T an bus luath. T s ag teacht ____________________.
4. T an fear sin spisiil. T s ag caint __________________.
5. T Brd compirteach. T s ag obair__________________.
6. T caint mhaith ag Pidn. T s ag caint ________________.
7. T bisteach throm ann. T s ag bisteach ______________.
8. T an cailn sin ciin. T s ag obair _______________.
9. T an fear sin uafsach. Bonn s ag caint ______________.
10.T an buacaill sin glic. T s ag caint ______________.
11.T Seinn dna. T s ag caint __________________.
12.T do charaid aisteach. T s ag caint __________________.
13.T an obair sin crua. Bonn muid ag obair _________________.
14.Bonn saoire choitianta ag Peige. Bonn s ag goil go Conamara ar saoire
_________________.
15.Fear dreach Mirtn. Bonn s ag caint _________________.
16.T bisteach bhog anseo. Bonn s ag bisteach ______________.
17.Bean lch sin. Bonn s ag caint _______________
18.T tusa uaigneach. T t ag caint __________________.
19.T sibh ag danamh obair mhaith. T sibh ag obair________________.
20.Bm cramach i gcna. T m ag obair ________________anois.
CEACHT 16
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
sinara
tit
titim
Caighden
sinir
tuit
tuitim
I. AG.
A. Lon an bearna leis an bhforainm ramhfhoclach (Fill in the blank with the
prepositional pronoun form of the pronoun in parentheses).
Sampla: T a fhios agam (m)
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
bhfuil
teach agat?
gasir ag Brd agus Mirtn?
foighid ag Cit?
sil agaibh go mbeidh sibh anseo?
an ceart agam?
ada deasa ag Mire?
rud ar bith ag Pdraig?
gasir eile ag do mhuintir?
an t-am againn?
teangacha eile ag Tomisn?
C. Lon na bearna (Fill the blanks with prepositional pronouns corresponding to the
underlined words).
1. Deir Cit go bhfuil foighid ____________.
2. An bhfuil t cinnte go bhfuil an ceart ____________?
3. T feoil ag Pidn, agus t iasc __________ freisin.
4. Feicim sibh, agus t leabhartha ________________.
5. C bhfuil mo chairde? T an t-airgead _____________.
6. Beidh m anseo, agus beidh carr ___________.
7. T beithigh ag an bhfeilmara, ach nl caoirigh __________.
8. Fanaig ansin agus bodh foighid _______________.
9. A Bhrd, an bhfuil mo chta _____________? T do cheannsa___________.
10.N raibh na mn ssta fanacht; bh ciall _____________.
11.Cloisim Peige ag casadh amhrn; t an-cheol ____________.
12.N raibh muid anseo, mar bh obair _______________.
13.Slim nach bhfuil a fhios _____________ sin.
14.Tigeann an cailn sin an cheis, ach nl an freagra______________.
15.Nl dearthair ar bith ag Donncha, ach t seisear driofracha_____________.
CEACHT 17
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
aimhreas
bil
fasig
tincara
Caighden
amhras
bile
fasg
tincir
I. AR
A. Lon an bearna leis an bhforainm ramhfhoclach (Fill the blank with the
prepositional pronoun to match the word in parentheses).
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
thas _____________(m)
deifir _____________(ise)
brn ______________(iad)
cli ______________(sibh)
fearg _____________(muid)
imn _______________()
tart _________________(mise)
ocras _________________()
nire _______________(iad fin)
adan deas _________________(th)
agam cn fth.
10.T ocras ar na daoine sin, agus t tart ___________freisin.
11.Beidh Diarmaid deireanach, mara mbonn deifir___________.
12.Chonaic m do dhriofr ag an siopa, ach n raibh fonn_____________ a bheith
ann.
13.Nl m cinte c bhfuil mo ghasr, agus t imn________.
14.Is deas do line! Bh gna deas _________ inn freisin.
15.T m fin agus Peige ag goil ag an teach sta, mar gheall go bhfuil an-tart
_____________
II. AG VS. AR
A. Lon an bearna leis an bhforainm ramhfhoclach ceart.
Fill the blank with the correct prepositional pronoun form of ag or ar, as appropriate.
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
11.T
12.T
13.T
tart _________ ()
deifir ___________ (m)
foighid ___________(muid)
aifal ___________(iad)
sil ____________ ()
ciall ____________(th)
aimhreas ____________ (sibh)
a fhios ______________(m)
brn ______________(iad)
fasig ___________(th)
imn ______________()
faitos _______________(muid)
an ceart ___________()
14.T
15.T
16.T
17.T
18.T
19.T
20.T
cli ____________(sibh)
Fraincis _____________(iad)
drogall ____________(m)
fearg ____________()
ceol ____________()
moill _____________(sibh)
nire ____________(muid)
III. PLURALS.
Scrobh an uimhir iolra. Write the plural form.
amhrn
slaghdn
crs
eitlen
suochn
adn
fasig
billeoig
pionta
hata
crsa
cluife
gnithe
finne
gire
coslacht
toitn
comrda
rna
clscrobha
soitheach
monarcha
ceathr
amharclann
peann
muic
bs
fios
cs
ceird
seans
moill
caoi
cla
tr
bil
damhsa
teanga
pingin
tuairim
bainis
carraig
cloigeann
focal
caraid
baile
mle
sol
ceol
saol
comhr
leora
IV. VOCABULARY--COLORS
Cn dath at ar na ruda seo?
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
11.T
tintreacha________________.
gruaig seandaoine __________________.
billeoga _________________ sa samhradh.
billeoga _________________sa bhfomhar.
pingineacha ________________.
an spir _______________nuair at an aimsir go maith.
an sneachta ________________.
irinn ________________.
an ghrian _________________.
airgead Meireacnach ___________________.
an leabhar Gaeilge (Learning Irish) ____________________.
CEACHT 18
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
baladh
Caighden
boladh
1.
2.
3.
4.
5.
6.
hbhair_______________________?
7. T *crann* lainn in aice leis an ngeata. Cn cinel crann an crann
________________________?
8. Bh m ag cur ceist ar an mbean sin. C h an bhean
__________________________?
9. T airgead ag *an bhfear sin* ar Mhirtn. C h an fear______________________.
10.Thinig go leor daoine as irinn blianta shin. T na
daoine__________________________ i Meireac anois.
E. Dean ceisteanna astu seo.
Sampla:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
II.
IDIOMS.
shrt.
9. Slim go bhfuil an minteoir for-mhaith.
10.T Peige ag goil ag cur ceist ort.
11.Dirt sibh Rgo raibh maith agatS leis an mbean sin.
12.Is maith leat Pdraig.
III. AS.
A. Fill in the prepositional pronoun form.
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
CEACHT 19
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
loigh
loighe
Caighden
luigh
lu
I. COMPARISON
A. Change the comparatives with *is* to comparatives with *nos* as follows:
Sampla: Is blasta bainne n uisce --> T bainne nos blasta n uisce.
1. Is
2. Is
3. Is
4. Is
5. Is
6. Is
7. Is
8. Is
9. Is
10.Is
11.Is
12.Is
13.Is
14.Is
15.Is
16.Is
17.Is
18.Is
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
11.T
12.T
13.T
14.T
15.T
C. Fill the blank with the correct connector from among the following: le, leis, is, sin,
or canna.
1.
2.
3.
4.
5.
II. EXERCISE
This exercise depends on a picture, which I will try to schematize below.
________
teach sta
A.
B.
C.
A and B are standing outside the pub. C is inside with a drink in hand, inviting them
in.
A says: T tart orm. Dh mbeadh muid __________ ansin, bheadh deoch againn.
B says: T an it sin go dona. T s nos fearr againn fanacht __________.
C says: Gabhaig _____________. T s go deas __________. N fanaig ___________.
Fill in the blanks with isteach, amach, istigh or amuigh. Likewise for the sentences
below based on the scenario above.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
B. Another picture: Samais/in on the roof of a house, a dog standing at the foot of
the ladder, Cit below, yelling at him.
Cit says: Card at t a dhanamh ___________ ansin? Gabh _________go beo!
Semaisn says: RNl m ag iarraidh a ghoil _________. T m ag fanacht _________.
Gabh thusa ____________.
Fill in the blanks above and below with suas, thuas, anuas, sos, thos or anos, as
appropriate.
1. T Samaisn _______________ar an teach.
2. Chuaigh s (=he went) ____________ leis an drimire (=ladder), agus t s ssta a
bheith _____________.
3. T s ag breathn ________ ar Chit.
4. T Cit ______________ar an talamh, ag breatn __________air.
5. Nl sise ssta ar chor ar bith go bhfuil s ____________, mar t faitos uirthi go
mbeidh s ag titim _____________>
6. T clocha beaga ag Samaisn, agus t s dh gcaitheamh _________ ag Cit.
7. Deir s le Cit teacht ________________, ach nl s ssta a ghoil ___________.
8. Deir sise le Samaisn teach ____________, ach t seisean ag iarraidh fanacht
_____________.
9. Ach beidh aifal ar Shamaisn ar ball, mar t madadh _______ in aice leis an
drimire, agus t s ag goil dh leagan.
10.Nuair a bheas an drimire __________, n bheidh Samaisn in ann a thocht
_____________.
11.Beidh ocras air, freisin, ach n bheidh s in ann aon bhia a thabhairt (=-bring)
_____________.
12.Beidh air fanacht ____________ go mbeidh Maime n Deaide sa mbaile, mar nl
Cit in ann an drimire a chur _________ arst.
Eirinn
M: Nan,
Sasana
Birminghamd: Brid
Londain: Mairin
Fill the blanks with thall, i bhfus, anonn, anall, where possible. Other directionals
may be needed in some cases. Assume the perspective of someone in Ireland.
1.
2.
3.
4.
5.
slim nach maith le Mchel a ghoil it ar bith. Bonn seisean ssta fanacht
_____________>
14.N raibh Cit_____________ le fada, ach deir Nan go mbeidh s ag tocht
_____________ an samhradh seo chugainn, bUfhidir.
15.Bh bean eile as Meireac ag fanacht sa nGaeltacht tamall. Thinig s _________
ar saoire, agus dUfhan s cheithre bliana ___________ ag obair. Ach chuaigh s
_____________ arst.
D. Fill the blanks with an appropriate adverb of direction or position.
2. Beidh muid ag goil _______ go hirinn an samhradh seo. N bheidh r gcairde
ag goil anonn; beidh siad ag fanacht ____________.
3. T Brd ar an gcapall; t an capall ag rith ro-scioptha; mar sin, t Brd ag titim
____________.
4. A Shamaisn, glan ____________do sheomra go beo; Ansin, gabh ____________
(as an teach), agus imir cluif le do chuid cairde _________ in aice leis an
ngarra.
5. C bhfuair t an rud grnna sin? Cuir _______ ar an talamh go beo !
6. Beidh muid ag goil ____________ California an Nollaig seo chugainn. Beidh muid
ag fanacht le mo mhuintir ___________ in aice le San Francisco, agus ansin,
beidh muid ag goil ____________ go San Diego. Beidh muid ag teacht
_____________ go Minnesota sa mbliain nua.
7. An bhfuil t tuirseach? Luigh ___________ agus tig scth.
8. Tig __________ an mhin at sa gcisen ___________ ar an orlr, agus cuir
___________ ar an tine .
9. T an cat _____________ sa gcrann; t faitos ar an gcratur a thocht
___________>
10.Ab Tin Donncha Rua? Shl m go raibh s i Sasana. Cn uair a thinig s
_____________?
11.T St. Paul taobh ___________ den abhainn Mississippi; t Minneapolis taobh
___________.
12.T m ag goil abhaile anois; beidh m __________ ag 5:00.
13.T duine ag an doras; abair leis a theacht ______________.
14.Nach bhfuil t fuar thall ansin in aice leis an bhfuinneoig? Gabh _________; t
s noss fearr in aice leis an tine.
III. NUMBERS
Translate.
15 times
19 bags
40 cigarettes
300 potatoes
12 roads
60 planes
16 TVs
80 pens
13 weeks
12 weddings
600 towns
13 fish
15 rats
500 pieces
17 languages
60 eggs
19 universities
40 gallons
60 minutes
18 eyes
50 factories
14 beards
12 boats
140 questions
18 opinions
2000 miles
11 pipes
60 pence
15 elementary schools
20 fires
14 months
18 cliffs
17 nations
180 causes
13 cities
11 rings
120 years
1500 windows
16 curraghs
700 names
CEACHT 20
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
nuaocht
Caighden
nuacht
I. LE
A. Fill the blank with the correct form of le.
1. T
2. T
3. T
4. T
5. T
6. T
7. T
8. T
9. T
10.T
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
Cit
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
ssta
_______________(m)
_______________(sibh)
______________()
______________(mise agus thusa)
______________(th)
______________(mise)
________________()
______________(iad)
______________(thusa agus ise)
______________(muid)
B. Fill the blank with a prepositional pronoun corresponding to the marked noun
phrase.
1. Is maith le *Peige* iasc, ach is fearr __________feoil.
2. Deir *an minteoir* nach mbonn na mic linn ag isteacht________.
3. T *Pidn* ag caint, ach nl duine ar bith ag aont ________
4. T *leabhartha* ar an mbord, agus t do mhla in aice _______
5. Bh fearg ar Bhrd, ach dirt *mise* gur cuma __________.
6. Sleann *mo chairde* gur fi ____________ an carr a cheannacht.
7. T *Bairbre* anseo, agus t a fear in ind __________.
8. Bh *t* deireanach arir; bh Tchuile dhuine ag fanacht _______.
9. Nuair a bh *muid* anseo cheana, bh na daoine d ag caint _________>
10.Nuair a bh *siad* in irinn, bh muid ag obair in ind ________.
11.Cn fth a seann *sibh* nach mbon duine ar bith ssta ____________.
12.T *m* cinnte nach miste _________an obair a dhanamh.
13.Bh *Pdraig Beag* dna, ach bh an-fhoighid ag a mhthair __________.
14.T an obair sin deacair ag *na gasir*; an bhfuil duine ar bith ssta cuidi
________?
III. LE DANAMH.
Paraphrase the following sentences using a verbal noun with le, as shown.
T orm obair a dhanamh--> T obair le danamh agam.
T obair agam le danamh
1. T ar Mhirtn pipar a chur ar an mballa.
2. T orainn na mla a phacil.
3. T orm leitir a scrobh.
4. T oraibh staidar a dhanamh.
5. T ar mhuintir Ruair carr a dhol.
6. T ar Mhire soith a nochn.
7. T ort vta a chaitheamh.
8. T orthu seomra a phinteil.
9. Bonn ar na mic linn go leor leabhartha a cheannacht.
10.An bhfuil t ag iarraidh focal a r?
11.Bheinn ssta dh mbeinn in ann airgead a chaitheamh.
12.Nl Bairbre in ann a ghoil ag an teach sta, mar t uirthi leabhar mr a lamh
anocht.
13.Beidh obair ag Tchuile dhuine: beidh an siinara ag tigeil tithe, agus bheidh
na feilmara ag cur solta.
14.Nach bhfuil t ag goil ag feiceil duine eicnt?
15.Bonn ar bhean an t an iomarca a dhanamh.
codail
ist
fan
nigh
pligh
buail
goid
seas
cas
scrdaigh
tit
oscail
pinteil
foghlaim
iarr
gabh
caith
cuir
ceannaigh
ith
ps
athraigh
bris
saothraigh
cirigh
roinn
sn
clois
b
irigh
fg
faigh
coinnigh
feic
fs
ligh
glan
airigh
dearg
tig
sl
bruith
CEACHT 21
LITRI AN CHAIGHDEIN
LI
gabiste
din
thar is
Caighden
caibiste
dn
tar is
I. FUTURE TENSE
A. Convert the following to questions.
1. Riteoidh Maime an dinnar
2. Glanfaidh m mo sheomra.
3. Diseoidh t go moch ar maidin amireach.
4. Dolfaidh Mire an carr.
5. Plifidh lmuid an cheist sin arst amireach.
6. N thosidh siad in am.
7. Brisfidh sib Tur gcloigne mara mbeidh sibh cramach.
8. N iroid m ag a 8:00.
9. Fanfaidh lmo dhriofir liom.
10.N shnmhfaidh Pidn Beag san abhainn.
11.N chodlidh Caitrona go maith ar an leaba sin.
12.Casfaidh m leat ag an teach sta anocht.
B. Make the following sentences negative.
1. Gearrfaidh Mchel a mhir.
2. Pgfaidh Brd a huncail.
3. Scuabfaidh m an t-orlr.
4. An bhfeicfidh t do mhuintir faoi Nollaig?
5. Bruithfidh Cit na fata.
6. An gceannoid sibh bia ag an siopa sin?
7. An osclidh duine eicnt fuinneoig?
8. Fagfaidh m thiar ag teach an phobail th.
9. Saothridh t p nos fearr ar an bposta nua.
10.Roinnfidh Bairbre Bheag an cca leis na gasir eile.
11.An greidfidh t na ruda a deir s?
12.Imreoidh na fir crta an oche ar fad.
II. FAOI.
A. Fill the blanks with an appropriate pronoun form of *faoi*.
1. T fuadar _________().
2. T __________Fraincis a fhoghlaim. (muid)
3. Card at ____________ a dhanamh? (sibh)
4. Bh leaba mhr ann, agus go leor ruda ____________ ()
5. Bh muid ag caint ____________. (th)
6. An bhfuil fs _________? (iad)
7. Nl muid ag r rud ar bith __________. (sibh)
8. T __________ a ghoil a chodladh go luath anocht. (m)
9. Bh Mirtn ag caint __________ () arir.
10.Bh __________ coinneil ag l. (iad)
B. Fill the blanks with a prepositional pronoun to match the marked noun phrase.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
mbliana.
C bhfuil Diarmaid? Ar thinig sibh ______________(without him)?
Thinig s _____________(to m) agus thosaigh ag caint ________ (to me)>
T an leabhar *agam*, ach n _____________ (mine) .
Gabhfaidh *muid* abhaile. N fi ________ fanacht.
Tarraing _________ (to yourself) an t-arn, agus ansin sn__________ (to me) ,
ms do thoil .
8. N fheicim carr ar bith taobh amuigh, ach bh go leor ___________ (of them)
anseo arir.
9. T coslacht aisteach ar *shean-Pheige*, agu bonn na gasir ag gir __________
(at her).
10.T *an sagart* ag caint. An bhfuil t ag isteacht __________(to him)?
CEACHT 22
I. CONDITIONAL
A. Change the following from future tense to conditional.
1. Tastidh airgead go leor le goil go hirinn.
2. N chuimhneoidh t ar an leabhar sin.
3. istfidh siad leat.
4. Diseoidh Mire go moch.
5. Riteoidh Maime dnnar maith.
6. An bhfanfaidh sibh linn?
7. Dinfidh muid an doras.
8. Nach labhridh na gasir Barla?
9. An aithneoidh t m?
10. Gnthidh s an cluife.
B. Dan ceist astu seo.
1. Bhraitfinn ort.
2. D'fhiafrdh na gasir c bhfuil sibh
3. N chuideodh s linn.
4. Chodldh muid go maith ansin.
5. Tharldh s sin.
6. N chuirfinn cheist mara mbeadh a fhios agam.
7. Ghlanfa an t-orlr.
8. Lifids leabhar 'chuile l.
9. D'fhadf cuidi liom.
10. N bhacfadh Mirtn leis an amadn sin.
C. Dan abairt diltacha, mar seo:
Bheadh s anseo --> N bheadh s anseo.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
B. Fill the blank with a prepositional pronoun form of that agrees with the
underlined pronoun.
1.
2.
3.
4.
III. A+ LENITION
Finish the sentences with the verbal noun of the verb in parentheses, with or without
a + lenition, as appropriate.
1. Bh m ag iarraidh ________________, ach n raibh s ssta
(fiafraigh)
_______________ c raibh s ar-arir.
(abair)
2. Nl m in ann ________________ card at siad a dhanamh
(samhlaigh)
ansin.
3. Bh muid ssta ___________ amach go mbeife ag teacht ar ais.
(faigh)
4. T s ag caint, ach n m in ann ____________________.
(tig)
5. Sin rud nach bhfuil s in ann _________________.
(samhlaigh)
6. T Pidn ag iarraidh _____________ ar na daoine a bh ann.
(cuimhnigh)
7. An bhfuil na in ann _______________ cn fth a bhfuil cogadh
(tig)
ar sil?
8. Bh muid ssta an freagra ______________ amach.
(faigh)
9. Bh m ag iarraidh ______________ amach c h, ach bh
(faigh)
drogall orm _____________.
(fiafraigh)
10. T s deacair __________________ (amach)
(dan)
11. Sin rud nach bhfuil muid in ann ________________.
(samhlaigh)
12. Beidh m ssta _______________ dhobh card at ar sil,
(fiafraigh)
ach n bheidh siadsan ssta ___________ liom
(caint)
IV. PLURALS
A. Give the plural forms of the following nouns.
binse
blth
siinara
toghachn
amadn
staighre
mac linn
sipal
mistir
citeal
bean rialta
scolireacht
braon
pinsinara
leac
cad
arasn
paidir
sruth
dar
fasig
pirt
halla
csta
cibh
cor
deis
posa
loch
droim
leath
curach
scuab
droichead
marc
pirc
lacht
tom
seol
Francach
aill
cogadh
oibr
ainm
fl
-acha
uncail-uncaileacha
-anna
bus- busanna
CEACHT
23
I.
A. Dan ceisteanna astu.
1. Cleachtann sibh Tur gcuid Gaeilge Tchuile l.
2. N ghlanaim an t-orlr go minic.
3. Salaonn na gasir a gcuid ada nuair a imronn siad clluif taobh amuigh.
4. Cuireann madra faitos ar Bhairbre.
5. Goidtear go leor carranna sa gcathair.
6. N chodlaonn t go maith san oche.
7. isteann siad leis an lachtir agus tigeann siad
8. Labhraonn Tomisn Fraincis agus Gearminis.
9. Imronn na buachaill peil sa bpirc sin.
10.Danann s obaith mhaith, agus saothraonn s go maith.
11.Suonn Mire ag an mbord canna Tchuile l.
12.N lim leabhratha deacaire go minic.
B. Dan abairt diltacha (negative) astu seo.
1. Cuireann Pidn geall ar na caiple Tchuile sheachtain.
2. Ligeann Peige uirth go bhfuil s ssta leis an scoil.
3. Disonn Maime go moch muid.
4. Bearraim m fin Tchuile mhaidin.
5. Dineann s doras a seomra i gcna.
6. Ceannaonn Brd go leor iasc.
7. Aithnm th.
8. An bpgann s a cuid pist nuair a bhonns siad ag goil a chodladh?
9. Ritonn Cit dnnir iontacha.
10.An ritheann an capall sin go scioptha?
11.Caileann t do chuid eochracha.
12.Casaim le Pdraig uair sa tseachtain.
C. Change the following sentence to the present habitual.
1.
2.
3.
4.
5.
Scrobfaidh m agat.
Seachnidh Seinn droch-chomhldar.
Chasfaids amhrn dh n-iarrf orthu .
DUoscldh sibhse an geata ach n imreodh muide cluife.
Dan do chuid ceachtanna go scioptha.
6. C air a mbraithfidh t?
7. ireoidh m go moch ar maidin.
8. Gnthoidh muid na cluif deacaire, ach buailfear muid ag na cluif furasta.
9. osfaidh m posa arin, agus lfaidh m cupn tae.
10.Rithfidh muid ag an siopa, agus siilfidh muid abhaile.
11.N bhearrfainn mUfhasig ariamh.
12.Gortidh t th fin mara gcuideoidh m leat.
13.Thastdh cnamh liom.
14.Scuabaig amach an dusta agus an salachar Tchuile l.
15.Fiafridh s de Pheadar an ndiseoidh s go moch.
II. DO.
A. Fill the blank with the pronoun form of do for the person shown in parentheses.
1. Thug
2. Thug
3. Thug
4. Thug
5. Thug
6. Thug
7. Thug
8. Thug
9. Thug
10.Thug
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
___________.
7. T muid ag obair go crua, c nach furasta _________ a dhanamh.
8. Dirt siad liom nach g ___________ fanacht.
9. Dia
____________________, a chailni.
10.Deir Peige gur hbair ___________ an cluife a ghnthachtil.
11.Bheinn ssta dh ngeallfe _____________ gan imeacht.
12.Dirt Maime leis na gas ir gur fearr _________ a ghoil a chodladh, ach n raibh
siad ssta a dhanamh.
cas
ritigh
ist
fiafraigh
tarlaigh
labhair
cleacht
geall
gnthaigh
aontaigh
seachain
seas
loigh
tabhair
rith
lig
cuimhnigh
taithnigh
lean
tomhais
suigh
scairt
B. Scrobh ainmneacha briathair eile a bhfuil na foirmeacha seo leanas acu (10
gcinn an fhoirm).
-u
-amh
-adh
-t
-acht
no change
CEACHT 24
I. PAST HABITUAL
A. Athraigh go dt an aimsir ghnth-chaite.
(Change the following verbs to the habitual past.
1. Minim Fraincis.
2. Taithnonn cluif carta le Seinn.
3. Briseann siad go leor plta.
4. Aithnonn t 'chuile dhuine.
5. Scanraonn an cigire na pist.
6. Guonn daoine 'chuile l.
7. Ceapaim gur fear lch Pidn.
8. Glanann muid an teach uilig san earrach.
9. An gcleachtann t do chuid Gaeilge go minic?
10.N thugaim na ruda beaga sin faoi deara.
11.Cuimhnonn sibh orainn.
12.An ndnann an siopa sin i gcna D Sathairn?
13.Fanann t tigh Bhrd nuair a bhonn t ar saoire.
14.N chloistear mrn ceol sa teach sta sin.
15.Tigim Gaeilge nos fearr n Risis.
B. Dan ceisteanna astu seo.
1. Stopadh carranna ar an gcnoc sin.
2. Ligeadh sibh 'ur scth 'chuile dheireadh seachtaine.
3. D'istids leis an gceol ar an raidi.
4. Chrochnann an obair in am.
5. Dhisodh Cit na gasir go moch maidin D Luain.
6. Phladh muid ceisteanna spisiile.
7. Ghortate th fin go minic.
8. N bhuailids muid i gcluife ar bith.
9. Thiteadh Mire Bheag go minic, agus bhriseadh s a cois.
10.Phsadh mn an-g blianta shin.
C. Dan abairt diltacha.
(Convert the following to negative sentences.)
1. Mhthann an fuacht nuair a bh m og/.
2. Thastaodh bilocha nos m dhaoine nuair a bhds ag obair nos cruacha.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
II. DE
A. Lon an bearna leis an bhfoirm cheart. (Fill in a correct form of the preposition de.
1. Fiafraidh ________ c bhfuil an teach sta. (muid)
2. T s ag fiafra _______ cn t-am a mbeidh an bus ag tocht (m)
3. Fiafraigh _______c h an fear sin. ()
4. Fiafridh m ________ card a tharla arir. (th)
5. Fiafraigh ________ cn fth a bhfuil an spir gorm. ()
6. Fiafraigh ________ c mhad at ar an bhfeoil sin. (iad)
7. Fiafrdh muid _______ dh mbeadh a fhios agaibh. (sibh)
8. Fiafraigh ___________ c at ansin. ()
9. Fiafraigh ______ card sin. (m)
10.Fiafraigh _____ card at ar sil. (muid)
B. Lon an bearna de rir an focal a bhfuil lna faoi (marc leis).
1. T *Cit* ag bain a cuid ada _____
2. T *an crann* romhr, agus t faitos orm go dtitfidh t _____.
3. T *na daoine sin* ag caint an iomarca, agus t mise tuirseach _______.
4. N *m* ssta mo chta a bhaint ________.
5. Bheadh *muid* in ann freagra a thabhairt dhuit, dh bhfiafrf__________.
6. Breathnaigh ar *an seilp*, agus tig leabhar _________.
7. T *bosca* ar an orlr 'chuile it, ach nl tada taobh istigh______.
8. T siad ag magadh fut*; b cramach, n danfaidh siad amadn_______.
9. Nl m in ann *an bil* a chrochn; ith thusa cuid ______.
10.T *sibh* rodhna, agus t muid ag ir bran ________.
C. Scrobh freagra.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
sin.
8. Is for _____t, maise!
9. Card a bheas againn _______ ithe?
10.Cuir ________ (next to) an mbord , agus coinnigh ________ (away from) na
gasir .
11.Mara mbeadh muid ag obair, bheadh airgead ag tastil ________nn.
12.Caithfidh m geall a chur_____ an gcapall sin.
13.N fheicfidh muid ________ (until) D Cadaoin th.
14.Slim gur ceart _____m fanacht sa mbaile, ach is fearr ______m a ghoil ag an
teach sta.
15.N cuir an cta sin ______t; is _______(mine) .
16.Bain ______t do hata.
17.T dkroch-chuma ______bh; card at mcheart _______bh?
18.T imn orm ______na gasir, ta siad chomh tinn sin.
19.Feicim cuid _____ na daoine a bh ag na rsta inn.
20.Deir Brd go bhfuil s spalptha; t an-tart ________i.
21.Thinig an geansa deas seo _________ rainn.
22.Chuir m am ghloine ar an seilp, ach thit s ______>
23.N g ______t sin a dhanamh.
24.Chuaigh mluid _______ na peictiir in ind ____ chile.
25.An ngeallfaidh t ____n nach ndanfaidh t arst ?
26.Nl m in ann cuimhni _____ rud ar bith a dirt s _____m.
IV UIMHREACHA.
Scrobh amach na huimhreacha. (Where the original exercise had pictures, numerals
are given here)
1. Comhair 1 go dt 10.
2. Cn t-am ? (4:00)
3. Cn bus at ag tocht. (10)
4. Comhair 11 go dt 20.
5. Cn cheist seo?
6. Cn bus at ag goil ag an ospidal? (18)
7. C mhad peictiir at anseo? (5 or 6)
8. 3+5= ______
9. Cn cheist seo?
10.Cn t-am a mbeidh an bistara ar ais? (1:00)
11.20-3=_____
12.Comhair 6 go dt 15.
13.Cn chuid den cheacht seo a raibh t ag obair leis an bhfocal *de*?
14.16+4=
15.Cn seomra a bhfuil an bhanaltra ann? (3)
CEACHT 25
I. GENITIVE
A. Athraigh go dt an tuiseal ginideach (Change the following forms to the genitive
case)
an bistara --> an bhistara
1. an bus
2. an geata
3. na daoine
4. an cuislimara
5. na tintreacha
6. an fhrinne
7. an fata
8. an ph
9. an t-acra
10. na hlla
11. an siopa
12. an piste
13. na pota
14. an tr
15. na beithigh
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
an difrocht
an Bhealtaine
an plta
na cairde
an oche
an Ghaeilge
an bh
an mle
an cailn
an ghloine
an tslinte
na hainmneacha
an tae
an garra
ant-uisce
B. Cuir isteach an fhoirm cheart (Fill in the correct form of the word in parentheses):
1. uncail _______________ (of the boys)
2. ar shon ______________(the language)
3. mar gheall ar ______________ (the work)
4. i lr ______________ (of the town)
5. os cionn _____________ (the sheet)
6. ag bruith _______________ (the potatoes)
7. ag rith timpeall _________________ (the field)
8. ag briseadh ________________( the windows)
9. Bhruith s _________________(the meat)
10.ag deargadh ________________(the fire)
11.os comhair _________________(the factory)
12.bean ___________________(my brother's)
13.deireadh ___________________(of the game)
14.taobh ____________________(of the fence)
B
an minteoir
an duine
an geansa
na pist
Tomisn
an siopa
na fuinneoga
an oche
an t-uisce
Peige
an feilmara
an bh
cois
fad
mthair
bthar
cailn
fuinneoig
an Ghaeltacht
Brd
an bile
an mhonarcha
an rna
an cailn
CEACHT 26
I. PAST TENSE
A. Cuir san aimsir chaite. (Convert the following to the past tense.)
Sampla: Stop ag obair. --> Stop me ag obair.
1. Din an doras.
2. Bailigh na pipir.
3. Fan ag an mbord.
4. N digh an fheoil.
5. Ceangail an bh ag an ngeata.
6. Pacil do mhla.
7. Figh an leabhar sin.
8. Glan an seomra.
9. N salaigh arst .
10.Imigh leat.
B. Dan abairt dearfa astu seo. (Change the following negative sentences to
affirmative.)
1. Nor imir siad go maith.
2. Nor fhoghlaim siad mrn Gaeilge.
3. Nr scrobh s leitir agat?
4. Nor chodail m go maith arir.
5. Nor lasadh an tine.
6. Nor tharla rud ar bith.
7. Nr chas Samaisn leat inn?
8. Nor chuimhnigh m ar an scal sin.
9. Nor bhearr sibh na caoirigh inn
10.Nor ghnthaigh muid an cluife.
C. Crochnaigh na habairt leis an aimsir chaite. (Complete each sentence with
the past tense of the verb marked.)
1.
2.
3.
4.
5.
lon
shbhil
dinnis
chruinnigh
dhigh
diompaigh
cheangail
ghlan
rab
thogh
choisin
scrobh
phligh
rith
ritigh
mhill
ligh
lig
cheannaigh
cheap
d'aontaigh
ghuidh
d'fhoghlaim
throid
dhol
ghortaigh
thomhais
chodail
thinig
d'l
d'fhs
gheall
shocraigh
ghlac
stop
nigh
dfhiafraigh
sheachain
ghnthaigh
mhin
scanraigh
d'aithnigh
III. IN.
A. Lon an bhearna le foirm cheart an ramhfhocail *in*.
1. Minteoir at _________________ (m)
2. Dochtr at __________________()
3. Sibhara at _________________(muid)
4. Banaltra at ______________ (Peige)
5. Feilmara at ______________ (th)
6. Rifneach at ______________( sin)
7. Sagairt at _____________ (iad)
8. Cairde at ________________ (muidne)
9. Mac linn at _______________ (thusa)
10.Mn tithe at _______________ (sibh)
B. Scrobh abairt fheilinach le *in+a* (mo, do, etc.). Finish with an appropriate
phrase using the *in* + possessive idiom.
1.
2.
3.
4.
mhaith.
5. Loigh siar, agus b ___________________.
6. Chodail muid go maith arir, bh muid ____________________ fs nuair a thinig
sibh isteach.
7. Disigh, agus fan _____________________.
8. Shuigh muid sos, agus bh muid ssta _________________.
9. Is mistres , ach nl s ssta a bheith__________________.
10.Nach bean rialta th? Cheap m go raibh t ____________.
IV. PLURALS.
cathaoirleach
bainis
geall
tairne
citeal
dearmad
lacht
sbh
cinne
peilir
obair
pluid
stl
tuille
rsa
garda
scr
ceacht
cruinni
iascaire
ginn
cos
peileadir
comharsa
pariste
druncaera
saighdir
suipar
cil
seafid
CEACHT
27
I. VERBAL ADJECTIVE
A. Give the verbal adjective for each of the following verbal nouns.
oibri
fanacht
glanadh
scaradh
d
oc
scanr
dnadh
lamh
gearradh
foghlaim
casadh
caitheamh
baint
tos
briseadh
aont
bruith
imirt
saothr
fs
mineadh
gealladh
fliuchadh
psadh
tarlu
goid
sneadh
dol
danamh
B. Change the following sentences to ones with a verbal adjective, following the
model given.
Bh Brd ag danamh tae.--> T an tae danta anois.
Bh Brd ag imeacht. --> T Brd imithe anois.
1. Bh
2. Bh
3. Bh
4. Bh
5. Bh
6. Bh
7. Bh
8. Bh
9. Bh
10.Bh
11.Bh
12.Bh
13.Bh
III. GENITIVE
A. Give the genitive form of each of the following nouns.
bd
arasn
gloine
doras
bosca
cabhantar
seaicad
Mirtn
geimhreadh
capall
saol
buicad
airgead
baile
Sen
sagart
earrach
solas
siopa
Toms
cnoc
cat
far
scal
aifreann
teanga
oifige
capall
t-iasc
sagart
cogadh
ghloine
t-arn
saighdir
garda
poll
an
an
an
an
an
an
an
an
an
an
duine uasal
t-asal beag
cnoc glas
t-adach glan
samhradh fada
leabhar mr
prtar dubh
bd bre
doras bn
t-amadn bocht
IV PREPOSITIONS
Fill in an appropriate preposition form (with pronoun, where necessary).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
_________.
7. Bainaig _________ 'ur gcuid cta, agus fanaig tamall anseo_________nn
8. Tig anos ________ orlr sin, agus leag ______ an mbord .
9. Card a bheas agat ________l?
10.Nor thinig mrn (of them) __________inn.
11.T teach Pheadair ________ an taobh eile ________ bhthar.
12.Mara mbeids ag saothr go maith, n bheadh a ndthain airgid _________.
13.Cas ______ an raidio, t an iomarca torainn _______
14.Is feilmara Pidn, ach t a dhearthir _______ shagart.
15.Tabhair an bil _____ na gasir anois; beidh ar geannsa ______nn ar ball.
16.Minteoir at ____ Brd; dochtr at _______msa.
17.T ad _______ Mire _______ Peige.
18.Deir Cit go bhfuil s spalptha _______ an tart.
19.T na seanada sin ag titim ______ a chile
20.An mbeidh t in ann cuidi ______nn? T _______nn an obair a chrochn
_________ Chisc, ach n bheidh muid in ann a dhanamh__________nn fin.
CEACHT
28
I.IRREGULAR VERBS
A. Dan ceist astu seo.
1. Chuala muid an ceol sin cheana.
2. Rugadh Brd i Sasana.
3. Teagann Mirtn 'chuile shamhradh.
4. N osfaidh Citn an fheoil sin.
5. Tabharfaidh t pg dhom.
6. N 'arf sin as Gaeilge.
7. Thiocfaids arst i mbliana.
8. N bharfaidh na garda ar an rifneach.
9. Dirt an lachtir go mbeadh an scrd Dardaoin.
10.Thug mo chol ceathar an leabha sin don phiste.
B. Dan abairt diltacha astu seo.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
An gcloiseann t an t-amhrn?
Thugadh s a gasr li nuair a theagadh s go hirinn.
An dtabharf rud aisteach mar sin faoi deara?
D'ith muid ar ndinnar go luath inn.
Deareann muintir na Gaeltacht go dtiocfaidh de-aimsir arst.
B'fhidir go mbarfa ar an duine a ghoid an t-airgead.
Teara ar ais arst.
An osf ubh eile?
Dirt muid i gcna g dtugann an rialtas pian dhinn.
10.Tiocfaidh muid ar ais an tseachtain seo chugainn.
II. IDIR
Lon na bearna (Fill the blanks with correct form of idir+pronoun)
1.
2.
3.
4.
5.
danta ________________.
6. N innis *thusa* do aon duine an scal a d/innis *m* dhuit. Coinneoidh muid
________________ agus ___________ .
7. Bhodh *Brd agus Cit* ina gcairde mra, ach thinig rud eicnt
_______________ agus nl siad ag caint anois.
8. Breathnaonn *an crann sin* an-uaigneach. Nuair a bh m anseo cheana, bh
tomacha ag fs ______________ agus an teach.
III. GENITIVE
A. Give the genitive for of each phrase.
an fear
an bord mr
mo cheann
an t-arm
an clampar mr
an curach dubh
do bhal
an droichead bu
an poll domhain
an sps
an tarbh mr
an feall
an diabhal bocht
an leanbh g
an cratr bocht
an sac falamh
an t-oideachas
an buidal ln
mo mhuineal tinn
Dia
an crann
an leanbh
Mchel
an dochar
an ball beag
an gasr tinn
an fl
an carr mall
an cloigeann crua
an rifneach bradach
mo mhac beag
an t-uisce
an breac
an pinsinara
an mac g
an rsa fada
an cluife
an casr trom
an t-ospidal nua
an Domhnach
IV. VOCATIVE.
Give the vocative form of the following words and phrases.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
duine uasal
Mchel
cailn
Maime
Brd
fear an t
cairde dil
Samas
cratir
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
amadn
madadh
diabhal
stcach
gasr
Peadar
fir ga
Dia
str mo chro
V. DIMINUTIVES.
Make the following nouns diminutive, by adding the suffix -in.
it
posa
bean
Brd
spnig
teach
braon
buachaill
fear
bd
oilen
Pdraig
cat
an
piste
beagn
capall
ceann
paidireacha
tithe
mn
scoil
bosca
cnoc
brig
paidir
deoch
cearc
leabhar
carr
str
mac
rud
bthar
stl
sagart
anacha
ruda
brga
leabhartha
CEACHT 29
I. IRREGULAR VERBS
A. Dan ceist astu seo.
1. Gabhfaidh t ag an teach sta anocht.
2. D/fhaigheadh muid p mhaith.
3. Danann s a cuid ada.
4. Chuaigh Seinn ag an aifreann.
5. N bhfuair m an deoch.
6. N fhaca muid mrn daoine.
7. D'fheicfe go minic iad.
8. Dhanadh s an dinnar in am.
9. N dheachaigh duine ar bith a chodladh fs.
10.Rinne siad an obair an-scioptha.
B. Dan abairt diltacha astu (make the following negative).
1. Faigheann muid feoil ag an mbistara seo.
2. Gabhfaidh muid abhaile.
3. Chonaic m Mirtn an tseachtain seo caite.
4. An ndearna t an obair fs?
5. Tann an bus an bealach seo.
6. An bhfaca t mo sheaicad in it ar bith?
7. Danfaidh sibh nos fearr amireach.
8. Feicfidh muid arst iad.
9. Gheobhaidh siad airgead maith ar an seancharr.
10.Dhanfaids obair t dh mbeadh an t-am acu.
C. Cuir 'deir siad go' leis na habairt seo..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
II. GENITIVES
A:
an bhainis
uair
spirt
suim
an chill
contirt
an obair
coics
moill
an chluais
B. Complete each sentence with the genitive form of the phrase in parentheses.
Then rewrite with an appropriate pronoun in the phrase.
E.g., T m ag lamh an phipir. (an pipar)
T m dh lamh.
1. T Brd ag foghlaim ______________ (an cheimic).
2. T m ag nochn _____________(an phluid).
CEACHT 30
I. AG
Convert the following to passive-type sentences according to the model:
Dinnis s an scal--> T an scal insithe aige.
T s ag inseacht scal. --> T scal dh inseacht aige.
1. Bonn an siopadir ag dol iasc.
2. Dith m na fata.
3. Dhigh muid an ghual agus an mhin uilig sa tine.
4. Bh siad ag pinteil na mballa.
5. Bhris Brdn a ritn.
6. Ar chrochnaigh t an obair?
7. T muintir na hite ag cruineil airgid le haghaidh na scoile nua.
8. T mo dhearthir ag baint na mna.
9. Dfhuaigh m an line seo.
10.Shocraigh muid Tchuile shrt.
11.Ar scanraigh an timpiste sibh?
12.Beidh na hoibrithe ag danamh na hoibre.
13.Cheangail Mire an bh ag an ngeata.
14.T na fir ag tigeil sipal nua in aice leis an scoil.
15.Chuir Mirtn sos an citeal.
II. GENITIVE
A. Give the genitive of the following feminine nouns.
tuath
srid
praiseach
uaigh
cistineach
billeoig
baintreach
cearc
bisteach
sceach
sluasaid
leac
cuach
scian
feilm
clann
curach
beilt
brilln
cloch
nead
croch
gealach
speal
uachta
glin
fearg
slat
glac
cil
III. COMPARATIVES.
Fill in the comparative form of the adjective.
1. Thinig mise go moch, ach thinig Mirtn _________________
2. Is gearr an t-achar as seo go Gaillimh, ach is ___________________ an t-achar as
seo go Baile tha Cliath.
3. T an chisteanach glan, ach t an seomra codlata _____________
4. Bh Tomisn failloch, ach bh a dhearthir______________
5. T na brga gorma feilinach, ach t na brga dubha ___________________
6. T m buoch de Chit, ach t m _________________do Mhire.
7. Is deas i an chathair, ach ___________________ an Ghaeltacht.
8. T tithe nua seasmhach go leor, ach bhodh seantithe _______________
9. Bonn carrann mall, ach bonn busanna _______________.
10.T an ghealach geal, ach t an ghrian _________________.
11.Bh do scalsa aisteach, ach t scal ____________________ agamsa.
12.T Sen sean, ach t Mirtn _________________.
13.Is it fhliuch Sasana ach _________________ Albain.
14.T an Life leathan, ach t an Mississippi _________________.
15.T oideachas agus spraoi tbhachtach do ghasir. C acu an rud
________________________?
Seo iad freagra Cheacht 30. Is seo an ceacht deireanach at agam. Nor scrobh m
cleachta eile le haghaidh 31-36, mar n dheachaigh mo rangsa chomh fada sin
ariamh.
[I have no further lessons prepared for Learning Irish, since we never get
any farther than this in my classes. By now, you can probably make up your
own]