ytf-14 Mkt ytf-134 kk-4 rft{-2 Yrk k.01.06.2015 hS.fkko.

rfh,ke
yt

qxfuMk fhkk qx kqx khu Mefko : {kueLke MkkV kk

Lke rne,kk. 30
zkkLk LkhuL {kueyu yksu {w rhku kk
fkUkuMk Wkh kuke nkhku fko nkk yLku fkwt nkwt fu,
ykhu A f Mkwe u kh kMkLk fko kk fkUkuMk
kkxeoLku nu yufkyuf khek kufkuLke k yke kE Au.
yuf yke Mk{k[kh MktMkkLku ykkuk RLxhw{kt
{kueyu fkwt nkwt fu, qx kwx fe Mkhfkh qxfuMkLke Mkhfkh
fhkk khu Mefko Au. 60 koLkk ktkk kkk kk

fkUkuMk kkxeoLku yufkyuf khek kufku k ykk kke

kk Au. Mkhfkh {kxu khtkh qx kqx fe Mkhfkh suk
kuLkku Wkkuk fhLkkh hknw kkteLke uhkh kxfe
fkZkk {kueyu fkwt nkwt fu, qx kqx fe Mkhfkh qxfuMk
fhkk w ku Au. ku{u yu{k fkwt nkwt fu uLkk
kufkuLku khu kezk ykkWLkk kMkLk hr{kLk kR nke.
fkUkuMkLke Mktfwr[k LkerkykuLkk krhk{Mku khek
kufku khek hne kk Au. fkUkuMkLke LkerkykuLkk krhk{u

yLku kuLkk 60 koLkk kMkLkLkk krhk{Mku kheke

nsw k {kuxk kzfkh khefu Au. ku{Lke Mkhfkh
Wkukke Au yu khek rhkue Au kuk fkUkuMkLkk
ykkukkuLkku skk ykkkk {kueyu fkwt nkwt fu, Auk
60 ko Mkwe fkUkuMkLke Mkhfkh nke. u kuyku
khekke nkk kku khk{kt nsw k kheke
fu{keo hne Au. fkUkuMkLkk kufku kkMku ykk &kuLkk
skk Lkke. zkkLku yu{k fkwt nkwt fu, xwS

Mkux{fkiktz yLku fkuMkk kuf Vke fkiktzLkk

krhk{Mku Mk{k u n[{[e WXku nkku.
yk fkiktzkuke uLke rkckLku khu LkwfMkkLk
kwt nkwt. fkuMkk yLku Mkux{suk wk s f{ke
fwhke MktMkkLkku ku{Lkk Vurhx Wkukkrkykuu su
kufku ykke hkk nkk ku kufkuLku yk fkhLke kk
fhkLkku fkuRk yrfkh Lkke. wkeyuLkk kMkLk
hr{kLk yuf kAe yuf fkiktzku Mkkkxe Wkh ykk

nkk yLku hhkus ykkhku{kt fkiktzkuLkk Mk{k[kh

fkrk kR hkk nkk. nu Mkrk kkE [wfe Au
yu Auk yuf ko{kt k[kh suk ku Mkktk
{k Lkke. ku kMkLk ykkk{kt yke hkwt Au.
yMkhfkhf Lkerkyku y{e kLkkk{kt yke Au suLkk
eu ykkf rfkMkLke krk zke kLke hne Au.
rLkk Mkkike zke Whkk ykoktk khefu khk
yke kwt Au.

yuMke kMkLkk kzk{kt rk-kr{{kuLkMkwLk

sqLkke 0.5 xfk khku xqtf{kt fuh{kt knkU[u
Lkerne,kk. 30
LkqhLkk h Wkhktk kuMkuLsh xuLk{kt VMxo kMk yu yuMke kMk {kxuLkk kzk{kt knue sqLkke 0.5 xfkLkku
khku fhk{kt ykLkkh Au. fkh fu, Lkk MkMk xuMk knue sqLkke y{e kLkLkkh Au. huu {tkkLkk yuf
rhc yrfkheyu {krnke ykkkk fkwt Au fu, nk{kt yuMke kMk, VMxokMk yu Lkqh {kxu 3.708 xfk MkMk
xuMk uk{kt yku Au. xuLk kzk Wkh yk MkMk xuMk kkq kzu Au su nu sqLkke eLku 4.2 xfk kR su. ykLkku
{kk yu kku fu, 0.5 xfkLkku khku hnuu. u yuMkeLkwt kzw 1000 Yrkk Au kku Mkk{kL xuLk kkeLku nu 10
Yrkk khu [wfk kzu. MkMk xuMk{kt yk khku knue sqLkLkk rMku ykk kku khkk hek{kt
ykue rxrfx Wkh kkq ku. ku{u yu{k fkwt nkwt fu, kuMkuLsh kzk{kt yk khku yuMke yLku VMxo kMk
Wkh s kkq kzu. MkMk xuMk huu khk krhnLkke kke k{k{[esMkwyku Wkh kkq ku.
yrfkheykuLkwt fnuwt Aufu, yk khku LkSku Au khtkw Mkk{kL ksuxLke hkMk {wsk yk khku fhk{kt yke
hkku Au. MkMk xuMk{kt khku fhk{kt ykk kk xuLkLkk kkeykuLku khu Lkkk [wfkLke Vhs kzu. fkh
fu, MkMk xuMkLkk rnMkkku Mkeeheku kke kzk{kt khku ku. yuMke kMk yLku VMxo kMkLkk kzk{kt khkLku
RLku Mkk{kL kMkeyku ktku WXku kuk Mktfuk k ukE hkk Au. MkMk xuMk kkq kk kk kuMkuLsh
xuLkku{kt VMxo kMk yu yuMke kMk{kt {wMkkVhe fhkk kufkuLku xuLk kkk khu {kUe Mkkrkk ku. huu {tke
Mkwhu wyu Vukwykhe {rnLkk{kt ksux hsq fhke uk yk hkMkku {wfe nke.

Lkerne,kk. 30
uh{kt fkk kh{e yu rnxuLkk fkhu kufku kkrn{k{kkufkhe kk Au. rk kr{{kuLkMkwLk ykkk{e Mkkn fuh knkU[u kuk
Mktfuk nu ukE hkk Au. yk xLkk{Lku Mk{koLk ykkkk yu{Rxe rkkLkk rzhuxh MkwuLku yksu fkwt nkwt fu, {kuLkMkwLk keS sqLk knuk fuh{kt
knkU[u kuk Mktfuk ukE hkk Au. Wkh kr{Lke rk{ktke ke kLk fuhLkk rhkfktXk khV ykk e hkk Au yLku kuLke krk 45-50
rfku{exh rk fkfLke Au. ykkk{e 24 fkf{kt ek{kt knkU[u kuk Mktfuk Au. yrfkheykuLkwt fnuwt Au fu, ke kLkLkk krhk{Mku
rhk{kt Lk sk {kAe{khkuLku [uke ykkE Au. hr{kLk kr{Lkkzw, kkUze[uhe, yktu, kutkkk, fkoxfLkk yktkrhf kkku{kt fuxef
skykuyu kkses Mkkku hMkk kze fu Au. fuh yLku ykt{kt k hMkke kkxkLke kk ukE hne Au. keS kkswke kh{e yu
rnxuLkk fkhu {kukLkku yktfzku yksu eLku 2005 Mkwe knkU[e kku nkku. khtz{kt kk{w kku kkhku 47 rzke Mkwe knkU[e kku nkku.
yktu yu kutkkk{kt {kukLkku yktfzku 1979 Mkwe knkU[e kku Au. yk ktLku hkku{kt kRfk kkke 205 kufkuLkk {kuk kk Au su kife
ykt{kt 156 yu kutkkk{kt 49Lkk {kukLkku Mk{ku kk Au. ykurhMMkk{kt w 17 kufkuLkk {kuk kkkt yn k {]kktf yrk zkke ku Au.
Wkh uLkk k kkku{kt kkhku 47Lkk yktfzkLku kkh fhe kku Au. ynkkk{kt 47 rzke kkk{kLk LkkUkwt Au. keS kksw hksMkkLkLkk fkuxk{kt
Mkkike khu kh{e LkkUkE Au. rkfkLkuh, skwh, ys{uh, Wkwh{kt rnxuLke Mkrk uk {e hne Au. k{k{skykuyu kkhku 45ke Wkh
knkUku Au. nrhkk, ktk, {nkhkx{kt k yke s Mkrk Mkoue Au. ktkk{kt k kufku kh{eLkku yLkw fhe hkk Au. k{k{kufku nu
rk kr{{kuLkMkwLkLke WMkwfkkkqof hkn uR hkk Au su ykkk{e Mkkn{kt fuh knkU[u kuk Mktfuk Au.

nu yktkuzfhLke sL{trk
{kuxkkku WskLkku rLko

Lkerne,kk. 30
rk ykEfkuLk keykh yktkuzfhLku Ru ksk yLku fkUkuMk khk khtkh kk fhk{kt yku Au yLku yktkuzfhLku
RLku ksk yLku fkUkuMk {kkhkuLku U[kLkk kMk fhk{kt yku Au khu fuLe furkLkuxu yksu khke ktkhLkk
zik kkkk Mkknuk yktkuzfhLke 125{e sL{trkLku {kuxkkku WskLkku rLko fkuo Au. heku ykLke Wse
fhk{kt yku. fuLe furkLkuxu yksu yk rLko ukk hksfe kwoku{kt k yk rkLku RLku [[ko Au. zkkLk LkhuL
{kueLkk Lkuk] nuX fr{rxLke h[Lkk k fhk{kt yke [wfe Au su swk swk fko{ku ytku Mkq[Lk fhu. Mkkku Mkkku rr
{tkkku khk nkk hk{kt ykLkkh fko{ku ytku k kk fhu. yktkuzfhLke sL{trkLku k{k{hkku, fuL krMkk
uku yLku rkkku{kt {Lkkk{kt yku. ku{Lke r[khkhkLku kuMkknLk {u kuk kMk fhku. su fr{rxLke h[Lkk
fhk{kt yke Au ku{kt hksLkkkMkn, y suxe, Mkw{k Mhks, utfik Lkkzw, M{]rk RhkLke, hk{rkMk kkMkkLk
yu Mkwhu wLkku Mk{ku kk Au. fuLe furkLkuxLke kuXf kk r{rzk Mkkku kk fhkk fuLe {tke hrtfh Mkku fkwt
nkwt fu, furkLkuxLku Mkk{krsf Lk yLku yrfkhefk {tkk khk nkk hk{kt ykLkkh 16 {kuxe ]rk ytku
fhk{kt yke Au. yktkuzfhLke r[khkhk kufku{kt Vuk kuk kMk fhk{kt yku. yk ]rkyku{kt e uMkhLke
]rkykuLkku Mk{ku kk Au. yktkuzfh RLxhLkuLk MkuLxhLke h[Lkk fhk{kt yku suLkk Wkh 197 fhkuzLkku [o
fhk{kt ykLkkh Au. Mkku fkwt nkwt fu, MkhfkhLke {nfktke kusLkk kkA fkuRk hksLkerk Lkke khtkw kuykuyu
fkUkuMkLkk Wk{w hknw kkteLke kxfe fkZe nke. fkUkuMkLkk Lkukkyku khk k kikhe fhk{kt yke Au. fuL
MkhfkhLkwt fnuwt Au fu, fkUkuMkLke nkk nu fVkuze kLke Au khu ku{Lku khek kufku k yke hkk Au. ksk yLku fkUkuMk
ktLku yktkuzfhLke sL{trkLku uhkhheku WskLke kikhe [ke hne Au. rk Mk{wk Mkwe knkU[kLkk yuf kMk
khefu k ykLku kk{kt yku Au. yk kuo rknkh{kt rkLkMkkLke [qtxe kuLkkh Au. ksk khk rk yu
{nkrk Mk{wkLkk kufkuLku ykfkk fhkLkk kMk kR hkk Au. Aue kufMkkLke [qtxe{kt Wkhu yu rknkh
ktLku{kt kskLke kLkkh Sk kR nke yLku kskLke rk Mk{wkLkk {kuxkkku {k k {k nkk.

tke
Mkkuke....
{wtkE kuf {rnk fku[{kt Mkk{ke
{kxu MkeMkexee fu{uhk kk

2015e 29{e {u u wkhku r {nkh {wtEe

{kweykue k{ee rk{kt yirnkrf r hefu kutku.
{wtEe Skkuhe {e hkte xukuk {rnkyku {kxuk
fBkxo{uLx{kt yu{e k{e yu wkfkhe {kxu kke
hke fk yu nuwke yu{kt eexee f{uhk {qfke kuske
ok{ kkurf Yyk yk ru kE. {rnk fBkxo{uLxku{kt
eexee f{uhk kkue xu [[ouxke ktk E yu ktke
kAe yke. yk ku-kkk hr{k ku yu{kt rT[{ huuk
sh {uush yu kfkhku-ehfkhku s nk. yks (rkh)ke
s rT[{ huue hkte yuf xuk {rnk fBkxo{uLxku{kt yk f{uhk
ke k Au. {rnk keyku, {rnk tXku, {rnk yrfkh
f{oeku kk k{krsf yu xuf rkkuk rkku {ue
yk uk{kt sYhe wkhk khk ku. u {k{kt k xuk {rnk
fBkxo{uLx{kt yu ke su.
{wtE huu-rT[{ huu yu kih E fu fu hkte
xuk {rnk fBkxo{uLx{kt eexee f{uhke wrke kh{kt
Yyk ynke kE Au. ukt {wtE rnkt {nkhku{kt kuze
{uxku-{kuku hue e huf eexee f{uhkke nku Au yu k
swe Au.
{rnkykue k{eku T yksu yt rfx e [qku
Au. fwxwte ykf{kt xufku qhku kzk, kukkt h-nwkh-k{kfkku rrku fhk, ku fu { kh h nkh hnu e
{rnkykue tk e {kuxe nku Au.
ykwrf {{kt fkuE {rnk, fkuE h-{nkh{kt,
fkuE {u, fkuE kke kku fu yufe nheVhe fu yuwt kkh
uk fhke kfku yu kue rnk k{e hkfkue Vhs Au.
yk rk{kt k k kuku kk hnu Au yu rkke ykwrf kukuku
yu{kt sYh {ws rrku kku hnu Au.
hkte xuku{kt yuf-kuf {rnkwt o qtxe ske fu yue
kku yTe nhfkue tk kt {wtEe {k{ hkte xukuk
{rnkyku {kxuk k s fBkxo{uLx{kt yuf yuf huu kue hkkwt
wt y{e Lwt. yk kyu {rnkykuk fBkxo{uLx{kt wkkuhe
ytfw{kt ke ee nkuk Akt yu r{qo ke kE khu yk eexee
f{uhk {qfkwt wt [ku Wfkhf u yu{ {kk yku
uhkEyu Aeyu.
ykW khu yk kusk nuh kue khu fuxef {rnkyu
yu fuxkf {rnk tXu yuku yu{ fneu rhku fhuku fu y{khe
kEe (wk) ykke AekE su. Ae Euxkurf uoL
eMx{ ykkrh eexee f{uhk kzkku ro ukku. yu ytu
{rnkykuk rkkue huu ekk fhu.
uf {rnk fBkxo{uLxk {k{ rMkhu ykhe uk [khke
ykX f{uhk ukzkk Au. e xukuk {rnk fBkxo{uLxku{kt yk f{uhk
{qfkku fw [o Yrk A fhkuz suku {k{we yku. f{uhk kkuk
k s fBkxo{uLx{kt yue M q[k ue nu fu {u f{uhke
sh nuX Aku. fkuEe nkh yue h f{uhkke sh hk
yu r{wt yuke k ku kk {rnk fBkxo{uLx nkukke uknhVh{kt kkuze Aqx ue nuku yuke k kEu eo fu.
rrzkue uoL eMx{ {k{ zuxk rzrsx rrzku hufkuzoh{kt
hufkuzo fhe uu. yk zuxk 30 r we whrk hkke yue k{k
nu yuxu 30 r{kt ue fkuE xkwt hufkuz [fkke sYh
ze ku ku yu fk u. yu quok rwt hufkuz uk {kxu
e Mkk nu yu nS nuh ke kwt. { huue hkte xukuk
{rnk fBkxo{uLxku{kt yk eexee f{uhk khu ku, yue yu
rke {rnkykue qAhAku sk fkuE ku ke. ykk
skukue k{kt { huu w rt n s fhu yue yku
ykk hkeyu. yk kkt yurk rhk{ku {kt ku Ae
nkhk{e-ktk ythe xukuk {rnk fBkxo{uLxku{kt
eexee f{uhk yu{kt {wfk yue yukk Mkkrf hke fk.
{ke {krfk k kt we wkkuhe r{qo s kE
fu yu nfef nkuk Akt kkkkyku yu k{e hkfku yue hkn
uE ue hne fu. yuxkt ykfhkt yu yuxkt fke
kt yu{u ku ukt s hnuwt zu. ykwrf ikkrf kuku-kkuku
yu{kt rrku yu{k Wuu kh qhe kzu Au.
{wtEe rT[{ huue hkte xukue {rnk {wkVhku {kxu
k we Yyk kE [qfe Au yuxu yu{u sYh we ku. yu {kxu
yu{u {kk shkf k hnuke s f{ [qfke hnuu yu yuku
yu{u shk ktku n s nku.

64{ktke xkzeLku 48 kuzo rLkkorhk fhkk

y{kkLkk 48 kuzo......
y{kk, kk.30
y{kk {nkLkkhkkrfk{k Mk{kr rMkkh{kt yksu nuh kuk rMk{ktfLkLkk kuzo {wsk 64{kke
xeLku 48 kuzo rLkkorhk fhk{kt ykk Au. fkukkuohuLkLkk 48 kuzo {kxu kuzoeX [kh fkukkuohuxhLke kuLk
{wsk fkukkuohuxhku hnuu. y{kkLkk 48 kuzo Lke[u {wsk Au.
kuzo
knue kuXfLke
keS kuXfLke
keS kuXfLke
[kuke kuXfLke
yLkk{kLke
yLkk{kLke
yLkk{kLke
yLkk{kLke
rkk
rkk
rkk
rkk
1.kkukk
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL
2.[ktkurzk
kAkk ko
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
3.[ktuzk
Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
4.Mkkkh{ke
yLkw.rk
Mkk{kL
kAkk ko
Mkk{kL
5.hkrk
Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
6.Lkk kzs
kAkk ko
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
7.kxkurzk
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk ko
Mkk{kL
8.kkus
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk ko
Mkk{kL
9.Lkkhkwhk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
10.Mk.k.Mxurz{ yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
11.MkhkhLkkh yLkw.ykrrk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
12.Lkhkuzk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
13.Mkiskwh
Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
14.fwkuhLkkh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
15.yMkkhk
yLkw.rk
Mkk{kL
kAkk ko
Mkk{kL
16.knekkk
yLkw.rk
Mkk{kL
yLkw.ykrrk
Mkk{kL
17.knkwh
kAkk ko
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
18.Lkhtkkwhk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
19.kkuzfu
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
20.ukwh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
21.rhkkwh
kAkk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
22.ELzk fkukuLke Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
23.XfhkkkkLkkh Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
24.rLkfku
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
25.rhkxLkkh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
26.kkkwLkkh
yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
27.MkhMkkwh-hr kAkk
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
28.krzk
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL
29.s{kkwh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
30.kkze
yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
31.kMkk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
32.uskwh
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL
33.Mkhus
kAkk
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
34.{fkkwhk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
35.knuhk{kwhk
yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
36.kee{zk
yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
37.{rLkkh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
38.kku{kekwh
Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
39.y{hkEkze Mkk{kL
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
40.ykuZ
kAkk
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
41.k
kAkk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
42.ELkwhe
yLkw.rk
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL
43.kEkwhk-nkx. yLkw.rk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
44.kuhk
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
45.EMkLkkwh
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
Mkk{kL
46.ktk
kAkk
Mkk{kL
yLkw.rk
Mkk{kL
47.xk
Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL
48.hk{ku-nkkes Mkk{kL
Mkk{kL
kAkk
Mkk{kL

2006{kt Mkkike w 91.02 xfk krhk{ nkwt

21 koLkwt Mkkike ykuAw rhx

y{kk, kk.30
kwshkk {kr{f yLku W[kh {kr{f rk kkuzo khk uk{kt ykue kuh-12 rkkLk knLke
khekkLkwt 94.98 xfk Mkhuhk khek{ nuh fhk{kt ykwt Au su Auk 21 ko{kt yk knuk Mkkike ykuAw
khek{ ko 2004{kt nuh fhkwt nkwt su 63.16 xfk nkw khu ko 2006{kt Mkkike W[w khek{ 91.02
xfk Lkkukw nkw khu kk ko 66.35 xfk khek{ nuh fhk{kt ykw nkw Auk 21 ko{kt Lkkuku
kuh-12 Mkk{kL knLkwt khek{ Lke[u {wsk Au.
Auk 21 koLkk khek{Lke ke
ko
LkkUku rkkeo
Wrko rkkeo
Mkhuhk krhk{
{k[o-1994
2,24,957
1,53,718
68.33 xfk
{k[o-1995
1,89,423
1,41,368
74.63 xfk
{k[o-1996
1,18,427
80,610
68.03 xfk
{k[o-1997
1,60,161
1,18,476
73.97 xfk
{k[o-1998
1,51,906
1,21,963
80.29 xfk
{k[o-1999
1,48,255
1,29,097
87.08 xfk
yur-2001
2,68,966
1,70,472
88.85 xfk
{k[o-2002
2,76,420
2,40,432
89.39 xfk
{k[o-2003
3,17,704
2,29,037
82.85 xfk
{k[o-2004
2,81,141
2,01,698
63.49 xfk
{k[o-2005
2,66,506
1,78,900
63.16 xfk
{k[o-2006
2,32,640
2,04,319
77.84 xfk
{k[o-2007
2,72,489
2,10,091
91.02 xfk
{k[o-2008
3,06,650
2,40,752
89.25 xfk
{k[o-2009
3,45,876
2,62,876
86.90 xfk
{k[o-2010
3,84,862
2,92,346
85.31 xfk
{k[o-2011
4,24,979
3,01,669
85.91 xfk
{k[o-2012
4,34,756
2,72,373
77.04 xfk
{k[o-2013
5,23,132
2,80,037
68.44 xfk
{k[o-2014
4,99,642
3,31,519
66.35 xfk
t{k[o-2015
5,29,669
2,91,210
54.92 xfk

uL[ ykukLk : Vuzhh yLku

krhLfk ytrk{ 16{kt
kurhMk,kk. 30
koLke keS kkLz Mu{ uL[
ykukLk xurLkMk [uBkLkek nu
rLkkof kkk{kt knkU[e kR Au.
MeMk Mxkh hkush Vuzhh yLku MxkLk
krhLfk kku kkuk kkukkLke {u[ku
SkeLku ykkk{e hkWLz{kt fw[ fhe
kk Au. Vuzh yLku krhLfk kku
ytrk{ 16{kt ue skk VuzhhLkk
[knfku{kt weLkw {kusw Vhe wt Au.
ke {ktrfk Vuzhhu ko 2009{kt

yu f {kk k yn [u BkLk
kLkk{kt MkVkk {ue nke. ku
[kukk hkWLz{kt knkU[e kku Au. ku
Mkkk 11{kt kuo [kukk hkWLz{kt
u fhe kku Au. kkuMLkkLkk nrhV
ukze zk{eh kh Vuzhhu Mkek
Mkuxku{kt 6-4, 6-3 yLku 6-2ke Sk
{ue nke. ku nu w kke
ukze Mkk{u {ukLk{k tyke fu Au.
hr{kLk qkkqo ykuMxurLk
yku kLk [u {Lk krhLfk

{w Mkwrkyku {kxu
kkLxLke Vke kR

Mkkkkh [kh hMkk kkMku keykhxeyuMkLke kMk yu fhe kMk xfhkE nke.

y{kk, kk.30
{rnk yLku kkf fk hks{tke MkwkuLk rkueyu skwt fu
{Lkkh nuh{kt LkkhsLkkuLku rfkMkLke yLkwrw k kk Au nuhLke k{k{kkkLke
Mkwrk{kxuhksMkhfkhkhkkkLxVkefhkEAu. kwshkkLkkrfkMkLkeLke
krke rk kuk k rkueyu {w{tkeLkku ykkh {kLku nkku f]rk
hks{tke sMkkkE kkhzu fkwt fu zkkLk LkhuL{kueLke yu uhkke yLku
{w{tke ykLktekuLk kxuLkk krh{ke kwshkk Mk{k khk{kt {kuz
u Mxux
khefu Whe ykwt Au nu zkkLk LkhuL{kue khkLku rkwhw kLkkk
Mktfkk kk Au {tkeyu MAkk yrkLk, sLkLk kusLkk {w{tke
y{]k{kMkkusLkkLkerMk]krkkku ykkenke.

y{urhfkLkk Mxe uLMkLkLku nkh

ykkeLku ykkk{e hkWLz{kt fw[ fhe
kku Au. khu rMk{kuLkLku rLkfkuMk
{knwk Mkk{u uhkh Vkrx fhkLke
Vhs kze nke.
koLke keS kkLz Mu{{kt
nk kw Y kku L kk ko { kt Lkku kf
ufkurf , hkush Vuzhh yLku hkVu
Lkzk nkux Vuhex ukR hkk Au.
yk k{k{ ku ukzeyku{ktke
fkuR yuf ukze rsukk kLku ku{
{kLkk{kt yku Au. u fu {rnk
ko{kt ko{kLk [uBkLk hrkLke
u{h ko {krhk khkkkuk yLku
MkhuLkk [u Mkek Mkko ukR hne
Au . rBkzLk [u BkLk ku x k
xkuk k ytrk{ 16{kt knkU[e
kE Au. kkukkLke nheV ukze Wkh
Mkek Mku x ku { kt Sk {u eLku ku
ykku f q [ fhe kE nke.
[u f khkLke yk u kzeyu
hku{krLkLk kuukw Wkh Mkek Mkuxku{kt
6-3, 6-2ke Sk {ue nke.

kwshkk{kt kke, rk, hkuskkh kuk{kt ykkusLk

y{kk, kk.30
{w{tke ykLktekuLk kxuu hks{kt {kLk rfkMk Mkq[fktfLke ] uLke rkkkk k fhe nke yu yk {kxu kke-rk-ykhku-hkuskkheLkk kuk{kt krhk{ke ykkusLk fhk{kt ykwt nkukLkwt skwt nkwt. yksu {Lkkh kku 111.68 fhkuzLkk
rr rfkMk fk{kuLke kufkko yLku kk{qnqko khk {LkkhLke sLkkkLku ux he nke. xufLkkukuSLkwt {n Mkkrkk fhkkt ykLktekuLku W{uwO nkwt fu, Mkkzku {uk {kxu xufLkkukuS sYhe Au. E-kLkoLMkLkk kuL[k kfe yktkeLkk xuhu Lkkkf [wfe kE fu
Au khu yk MkwrkLkku wLku w k Lkkkrhfku uu yuku ku{u rkMk k fkuo nkku hksLkk LkkkrhfkuLku zkkrkxMk Mkk{u k]k fhk kk. 1 swLk 2015 ke Mk{k hksLkk ke.yu[.Mke- Mke.yu[.Mke MkuLxh kh fkuE k LkkkrhfLku zkkrkxMkLke kkkMk kLk rLk:wf
fhe ykkk{kt yku yue {w{tke yktekuLku nuhkk fhe nke yuLku hksh{kt kuMx kkk MkkoEf fuLMkh ytkuLkk xuMx k {Vk fhe ykkk{kt yku yk Mkkke hksLkk knuLkkuLkwt ykhku Mkwhu kkk krhkhkuLkwt hk kE fu ku{k skwt nkwt.
MAkk yrkLk u kLk furLk fhk {w{tkeyu Lku{k fhe nke suLkkt kkkYku MkkiLku MAkk Mktfk kn fhe uLku yLku hksLku ktfeke kkw LkwfMkkLk yxfkk ku{u nMkeo yLkwhku fkuo nkku. MAkk rk kkheo kLkkk f[hku yufrkk
fhkk knLk kh S.ke.yuMk (kuk kkueLkk rMkMx{) Lkkk{kt yke Au. khu sLkkkLkku yk fko{kt ku{u Mknfkh {kku nkku yLku hksLku MA kLkkkLke qtqku{kt Vkku ykkk xfkuh fhe nke. ko 2017 Mkwe{kt hksLku k-rkk ki[kwk
rLk{koLke fk{kehe kE [wfe Au. khu kkfeLke 5 xfk fk{kehe kqo fhk {kxu hks Mkhfkh Lkkhkkrfk-{nkLkkh kkrfkLku Mkk{wrnf ki[k kLkkk {kxu khkLke kkLxLke Vke fhu. hks{kt MAkk yrkLk{kt 11 kLkwt kukkLk ykkLkkh hekLMk
ELzMxe kkk 2.51 kLkku Vkku ykkLkkh yuMMkkh kuxkue{suk fkukkuohux nkWMkeLke Mkk{krsf rkkkkLku {w{tkeyu MkhknLkk fhe nke. krke kwshkkLkk ukk yLku hksLkk k{{rnk {w{tke ykLktekuLk kxuu {Lkkh kku yuku rkMk k
fkuo nkku fu rfkMkfk{kuLkk kufkko kfe kwshkk uLkk rfkMk{kt ykuMkh kLke hnuu.

S f{

kuxeo & yuMxux kufMko

[ktkuzek,kuk,tu{kh{T hkuz,Lw hke rMkh{kt

^uxku/wfkku/tku/kux ruhu

kzu kk u-u[ u{s kuk fk{ {kxu {ku

{ku.9825791618,{ku.7778997176
khk nu VkMxuMx Whkw ykoktk kLw

khk 7.5 xfk kkuk hux

Mkkku nu [eLkke ykk

kRLz kek yuMkkuMkeyuLk{kt [uMkLke MkkoLkwt ykkusLk fhkwt nkwt.

khek{Lke nuhkk ku rMk kkAe XukE

kuh-10 kkuzLo ke khekkLkwt

krhk{ [kukeyu nuh ku
y{kk, kk.30
kw s hkk {kr{f yLku
W[k {kr{f rk kkuzo
khk u k{kt yku ku h 10Lke khekkLkw t khek{
ykkk{e [kh swLkLku kwhwkhLkk
hku s nu h fhk{kt yku
knuk yk khekkLkwt khek{
keS swwLkLkk hkus nuh fhk{kt
ykLkkh nkwt u fu kwshkk{kt
ykLkt eku L k MkhfkhLke k{
kokktXLke WseLkkt kkYku
ku h -12 rkkLk knLkw t
khek{ kkAw XukLke Vhs
kkze nke. suLkkt kku kuh10Lkwt khek{ nuh fhkLke
kkhe k ku rMk kkAe

Xuk{kt yke Au. kk kke

{kneke {w s k kw s hkk
{kr{f yLku W[kh
{kr{f rk kku z o khk
{k[o-2015{kt kuh-10Lke
khekk u k{kt yke nke
hksLkkt 812 khekk fu L ku
Wkhke u k{kt yku e yk
khekk{kt 10,67,536
rkkeoyku WkMkk hkk nkk
yk khekkLkwt khek{ kwshkk
rk kkuzo khk ykkk{e [kh
sw L kLkkt hku s nu h fhkLke
nu h kk fhk{kt yke Au
Wu Lke Au fu kw s hkk
{kr{f yLku W[kh
{kr{f rk kku z o khk

u ku ku h -12 rkkLk
knLkk Mku{uMxh-4Lke khekkLkwt
khek{ nu h fhe u k{kt
ykw t Au khu ku h -12
Mkk{kL knLke khekkLkw t
khek{ ykkefku nu h
fhk{kt ykLkkh Au. khu nu
ku h -10 yLku ku h -11
rkkLk knLkk Mku{uMxh-2Lke
khekkLkwt khek{ nuh fhkLkwt
kkfe hnu Au. su kife kuh10Lke khekkLkwt khek{ 4{e
sqLkLkk hkus nuh fhku khu
ku h -11 rkkLk knLkkt
Mku { u M xh-4Lke khekkLkk
khek{Lke kkhe kkAke
nuh fhk{kt yku.

Lke rne,kk. 30
khku {k[o rk{krMkf
kkk{kt 7.5 xfk Szeke nktMk
fheLku [eLkLku kkA Akuze uk{kt
MkVkk {u e Au . ykLke Mkkku
s khku rLkk Mkki ke zke
rfrMkk yko kt k kLkk{k
MkVkk {u e ee Au .
LkkkkLk yY suxe nu fne
fu Au fu khke yko kt k
rhheLkk {kko kh Au .
Lkkkt f e ko 2014-15Lkk
ke rk{krMkf kkk{kt ykkf
rfkMk hLkku yktfzku 6.6 xfkke
eLku [e Mkkkxe kh knkUku
Au . Mk{k Lkkkt f e ko {kxu
Szeke kkuk 7.3 xfk hkku Au.
su yuf ko ykkV 6.9 xfkLke
ykMkkkMk nkku . MkMk yLku
{u L w V u f [rhk Mku xh{kt u k
w k kLkkh hkku Au .
LkkktkLk yY suxeyu fkw
t A u fu [ku kk rk{krMkf kkk{kt
Szeke kkuk zuxkLkk fkhu Mkke
w k kLkkh hne Au .
{u L w V u f [rhk yLku MkMkLkk
ukke yuk Mktfuk {u Au fu y{u
8-9 xfkLkk rfkMk h Mkkku
ykk kLke Mkke{kt Aeyu.
31{e {k[o 2015Lkk rMku kqo
ku k Au k Lkkkt f e ko L kk
[ku kk rk{krMkf kkk{kt
t { u L w V u f [rhk Mku xh WkkLk

hu x 8.4 xfk hkku Au . MkMk

Mku xh{kt u kkh, nku x u ,
krhnLk yLku fku B w r Lkfu LkLkku
Mk{ku kk Au . ynu k{kt
kku fhk{k tykku Au fu [kukk
rk{krMkf kkk{kt Szeke kkuk
hux 7.5 xfk hkku Au su [eLkLkk
7.4 xfkLkk kkuk hux fhkk wk
Mkkhku hkku Au. suxeyu qkkqo
zkkLk {Lk{kunLkMknLkk yuk
kkLku Vkke eku Au fu
khke ykoktkLke Mkke khu
Mkkhe hne Lkke. i r f {t eLke
Mkke{kt r{kt khk Mkki ke
zkke Whkw ykoktk kLku ku
[kuMkku {kuxe rMke Au. keS
kksw RLzMxe [uBkMko khk kuLke
t M kk fhk{kt yke Au .
Lw y khe-{k[o { kt rk{krMkf
kkk {kxu k k u M k u w y u z u z Lke
ryu Lke fhk{kt yku ku
ykkf rfkMkh Mkwkuo Au. yuf
ko ykkW yk h 5.3 xfk nkku
suLke Mkk{u nu 6.1 xfk kku Au.
{uLwVu[hk Mkuxh{kt kkuk hux
Au k Lkkkt f e ko { kt Au k
rk{krMkf kkk{kt 8.4 xfk
hkku nkku su yuf ko ykkWLke
Mkhk{e{kt 4.4 xfk s khu
hkku Au . MkMk Mku xh{kt k
Mkwkhku kku Au. u fu, {kRLkk
yu Mkt kt r k Mku xh{kt Mkrk
rLkhkksLkf hne Au.

ke kh{e [u nuh{kt
kkhku 43.3 Mkwe knkUku
y{kk, kk.30
uh{kt rnxuLke Mkrk keo hne Au khu y{kk Mkrnk kwshkk{kt k
kufku Auk fuxkf rMkke ke kh{eke kkrn{k{kkufkhe kk Au. kRfkhLke
Mkhk{e{kt yksu kh{eLkwt {k khu hkwt nkwt. y{kk{kt yksu {nk{kkk{kLk
43.3 rzke LkkUkwt nkwt khu MkwhuLLkkh 43.8 rzke Mkwe kkk{kLk knkUwt nkwt.
hkLkk yL su rMkkhku{kt kkhku 43ke Wkh knkUku nkku ku{kt Rzh{kt 43.6,
y{hue{kt 43, hksfkux{kt 43 yLku MkwhuLLkkh{kt 43.8Lkku Mk{ku kk Au. nk{kLk
rkk khVke fkuRk [uke rnxuLke he fhkE Lkke khtkw kkk{kLk [w nkukLkk
fkhu kufkuLku hLke knkh Lk rLkfkLke Mkkn ktk khk khtkh ykkk{kt yke Au.
sLkSLk Wkh k kh{eLkk fkhu {kXe yMkh kR Au. kh{e Mktktrk hkukLkk kLkk{kt
khku kku Au. kh{eke k[k k{k{kMkku kR hkk nkuk Akkt fkk kh{eLkk
fkhu swk swk hkukLkk fuMk{kt khku kR hkku Au. kkkuhLkk kkk{kt xkrVf{Lke Mkrk
uk {e Lk nke. hMkkyku Mkw{Mkk{ukk nkk. Auk fuxktf rMkke kze hnue
ek kh{e Mkk{kL sLkSLk yMkMk fhe Lkkwt Au. ke kh{eLkk fkhu q
kkkLkk kLkkku yu kkesL hkukLkk fuMk{kt nk{kt khku kku Au. kLkke yLku
Mkhfkhe nkuMkx kh{e Mktktrk hkukLkk eoykuke nkWMkVw Au. R{hsLMke khk he
fhk{kt ykuk yktfzk Mkkrkk fhu Au fu, {u {rnLkk{kt ke kh{eLkk krhk{Mku
R{hsLMkeLkk k fuMk LkkUkk Au. kwshkk{kt kh{e Mktktrk R{hsLMkeLkk 19628
yu y{kk{kt 4269 suxk fuMkku LkkUkk Au.

EBkfux Ve Mkqkk {kxu

Lke qnh[Lkk y{e

y{kk, kk.30
y{kk fkukkuohuLk kuhfku kktfk{Lku fkuMkh fhkLkku EBkfux VeLkku fkku
yufthu Vkuk hkku Au.EBkfux VeLke yhSLkk rLkfkLke Aue kkhe ykkk{e 18 ykukMx
2015 Au suLkk fkhu fkukkuohu ytrk{kkhe knuk su{kLku yu{yhSLkku rLkfk fhk
kw Au kMk fheLku Lkk kr{kuLkLkk Mkkkeku EBkfu VeLke w Mkqkk {kxu LkkkrhfkuLke
MkkuMkkxeyku Mkwe skLkku rLko fkuo Au nuh{kt k kk rMkkh{kt kuhfku kktfk{Lkk
hkVzk Vkxe Lkefk Au. ku{Akkt BwrLk.ktk ku{Lku hkufk{kt rLkV rLkzk Au. fw 2.43
k yhskhku kife yzk yhskhLkk kktfk{rLkr{k kE fk Lkke. EBkfux VeLkk
{uk kh yMkhfkhf kLk Lkke. Lkk kr{kuLkLkk zuwxe BwrLk.fr{Lkh uktk uMkkEyu
skwt nkwt fu Lkk kr{kuLk{kt EBkfux VeLke yhSyku kzkh Lk hnu ku{s kufkuLku
Mkhkk hnu ku {kxu ktkyu Mkk{uke {nkuk MkkLkwt ykkusLk fhu. yk Wkhktk kuLkLkk k]zk
Mku{kt k[khke xLkkyku kh kwhukwhk yktfzk {qfk ykrMk. fr{Lkh kusMk tzkheLku
Mkq[Lkk ykkE Au. su EBkfux VeLke yhSLkk rLkfkLke rk kh fzf [Ufk fhu.