0% found this document useful (0 votes)
137 views

Issue: April 2010

This article discusses Jehova Iptepui (God the Father) Part II. It talks about how God is all-knowing and present everywhere at once. It mentions that pastors should preach based on the Bible rather than their own opinions. It also discusses how pastors and church leaders should guide church members according to the teachings in the Bible. The article emphasizes that God wants people to worship him in spirit and truth, not just through rituals and traditions. It encourages pastors to teach and guide church members with love, care and wisdom so that they can grow in their faith.

Uploaded by

Lalhlimpuia
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
137 views

Issue: April 2010

This article discusses Jehova Iptepui (God the Father) Part II. It talks about how God is all-knowing and present everywhere at once. It mentions that pastors should preach based on the Bible rather than their own opinions. It also discusses how pastors and church leaders should guide church members according to the teachings in the Bible. The article emphasizes that God wants people to worship him in spirit and truth, not just through rituals and traditions. It encourages pastors to teach and guide church members with love, care and wisdom so that they can grow in their faith.

Uploaded by

Lalhlimpuia
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 32

April 2010 1 |halai Entu

Mizoram |halai Kristian Pâwl Chanchinbu Thla Tin Chhuak

|HALAI ÊNTU
Kum 33 - na April 2010 No 04 - na
Editor : P.Lalhmachhuana 9436383625/9862655774
Jt Editors : F.Lalropuia 9862982639/9863421387
: C.Lalêngzuala 9436150844/9863697018
Cir. Manager : Rev R.Lalrintluanga 2342108/9436157131
Cir. Staff : Johny K.Lalchungnunga Lunglei 9436191110
: Zothansangi Aizawl 9436193963
: C.Lalhmangaihzama Lawngtlai 9436387594
E- mail: \halai _ entu @yahoo.co.in
A man : Kum khatah Rs 60. Bu khat Rs 5.

 Thu chhuah tur chu editor Address-a thawn t<r a ni a, Agent


inthl^k leh a man p>k thuah Circulation Mananger d^wr tur.

 Thu chhuah rêng rêng hi a ziaktu mawhphurhna a ni a, Editor


leh Mizoram |halai Kristian Pâwl ngaihdân a ni vek kher lo.

A chh<nga Thu Awmte

1. Editorial -2
2. Article : Jehova Iptepui -II -4
3. Article : |KP Khawvela Thumal Pathum -8
4. Article : Zonunmawi leh Tunlai Nun -12
5. Article : Change -18
6. Article : Min hre reng ang Che - 23
7. Article : Vohbik - 26
8. Diary : |KP Diary - 30
|halai Entu 2 April 2010

editorial.... "
Tun \um April |halai Entu zet chu keima kutchhuakah chuan
sap\awng takin ‘Last Issue’ a ni ve ta reng mai. Kum hnih
chh<ng (2008 - 2010) |halai Entu ka lo vahvaihpuina beitham
tak hian rah duhawm chhuah maw ? Chhuahlo maw ? Kan
tarmit bun azir a ni ngei ang.
Iptepui l^wm Dika Pukpui roh hian Jehova Iptepui-II a rawn
chhawp chhuak leh hlawl mai. Iptepui nge nge a fun tam thei
ngiang e.
The Thingtlangpa in upat lamah ‘Zonunmawi’ a rawn ti \ial
ruan bawk. Hepa hian min tichhangchhe \hin a nia!! A chang
changa network a neih ve chhunah lah a la rawn intithu em
em leh nghal. A awmna a hlat avang hian kan ngaithiam !!!
Biak pawh theih miah lohin Chhuga of Missionary lah in a
phone veivak No a thlak nge a dang a hman rih tih pawh kan
hre lo. 2010 kum chu thil thleng a mak. Pu Remlalsiama of
Aizawl Co-ordination Committee chairman lahin inkhawmpui
inbuatsaih buai lai laiin naute kan nei dawn a lo ti ve chamchi
bawk nen. |KP ah Thaibawih min tipung.
Lalhmangaihhluii pa ka lo intih ve tawh teh reng n>n, kan
Joint Editor pahnihte awhth$kin naute duhawm tak neiin
z^nmu pawh kan chhing hman lo kha a ni a. Remtuattuin
remruatna \ha zawk hmangin ni 15 lekah kan duatlai min laksak
leh ta bawk si a. Lung a z$ng a, pa tirho chu kan tuar a zuau;
rawngbawlpuite phatsanin M|KP 2010 pawh kal ve thei lovin
mahni inah kan tawm ta z^wk a. Aizawl hi ka ngeih lo. 2007
Rorel pawh chhiat tawhlai bawk. Pathian z^rah ka ngeih ve
tawh >m ang chu.!!
April 2010 3 |halai Entu

Tuai Theology avang pawh ni chuang lovin Hmingtea Elec-


tion Officer Saiha chuan ‘Change’ ngaihnawm tak a rawn
chhawpchhuak ve leh bawk. A ni pawh hi ka duh aiin a rawn
huangtau mah mah zel. Tholeha Chhakchhuak hian khawchhak
chan chin chauh a hria emaw kan tih laiin khawthlang lam
chan chin pawh a lo hre z>k nia.!!
Ka mit a chiangkuan loh av^ngin |hianpa Madika of
CompuArts chuan March Issued zawng zawng min puitlinsak
a, a tur ve rengah ngaiin lawmthu pawh ka la sawi \ha hman
lo. A rawngbawl ve naah min lo ngaihsak ve mai teh se.
Thingpui ka la khilai ang.
Kan President leh Organiser kalchhuak turin thu an ziak
ve hman ta lo hi chuan min barakhaih deuh mahse, inkhawmpui
lamah rilru an pek tawh avangin ngaidamtu nih a ngai bawk.
Nupui pawh la hmulo Hmingmawia hian ‘Vohbik’ te a
rawn ti ve a, engang tak maw ?? A vawikhatna atan Lusen
tlangval lamin ‘Min hre reng ang che’ a rawn ti bawk. I chhiar
vek phawt teh ang
Kan ti nek nek a, kan hun a t^wp hmain RNI kan nei hman
ta lo hi pawi kan ti. Thla hnih khat hnuah erawh kan nei hman
turah kan ngai. I \awng\ai zel ang u.
Copy 6200 a\angin Copy 7500 kan thleng hman chauh a,
a k^kpui kan l^wn hman chauh. A z^r, aler thlengin |halai
Entu hi a l^wn thei. Chutiang ni tur chuan Unit tina Agent
ten mawh kan phur a. A copy lak tamah te, a man p>k \hatah
te, Missionary laksak ah te hian theiht^wp i chhuah zel ang u.
Krista leh Kohhran Tan |halai Entu vul zel rawh se. Ka l^wm e.
|halai Entu 4 April 2010

JEHO
JEHOVVA IPTEPUI – II

F.Vanlaldika

bag an ngah vang emaw sum leh pai,


s a w i neihnun av^nga hruaitu nihna
ang maiin Jehova Iptepuiah leh chanvo pawimawh tak chelh
zawng leng lo hi a awm lo a ni sawi tur pawh lo awm nise a mak
ber mai. Hnawhluh apiang hi a hauh lo. Pulpit a\anga Pathian
leng a ni ber mai e. Hemi a nih chu Sual hua Pathian a nih lam
av^ng hian chhangchhe ta viau sawi ai a, Pathian chu
tura ngai pawh awm nise a mak Hmangaihna Pathian a nih lam
hauh lo. Fel thlap tura ngaih sawi nuam ti z^wk tlat te pawh
ngawt tur pawh a nilova, a awm se a mak chuang hauh lo.
chh<ngah meuh chuan hnawk Eiruk \hulh chuang lo, sum leh
a in phum tam viau lawi si a. pai ngainat sim chuang silo
Jehova Iptepui meuh zawng hruaitu tan chuan Thlarauva
maksak, dangdai, theuneu lo kohhranho chawm zawng a har
tak a ni ber mai. ngawt ang le.
Jehova Iptepuiah hian thil Kohhran mipuiho lah hian
engkim hi a kim a ni deuh ber kan kohhran Upa leh
mai a. Thl$rna tukverh hrang Rawngbawltute thusawi hi
hrang a\anga thl$rtu t^n chuan hl^wkpuina lam hawi a
a landan leh nihphung pawh a ngaihtuah lovin kan ngaithla
danglam thei viau reng a ni. liam mai mai a. Thusawi thiam
Hriatthiam zawh chi pawh a ni kan tih zawngte lah chu huaisen
lova, hmuh zawh sen chi rual taka Kohhran hruaitute sawisel
pawh a ni lo. pap pap ngam, an fel lohna leh
Kohhran huangchh<ngah tlin lohna sawi ngam tute hi an
thlarau lam dinhmun san vang ni leh nghalin, kan ei z^wng tak
ni hauh lova, chhungkhat laina pawh a ni a. Kan lem duak duak
April 2010 5 |halai Entu

a ni ber mai e. ch^k tlat, hriatt$rna puan \ul


Khualchawm Kohhran nih hi tlatte, Thlarau dawng inti
kan duh lo tlangpui hle a. \henkhatte lah chuan
Kohhran enkawl t<ra Pathianin lamtualah Ram inchuhin indo
min p>k Kohhran Upa leh an lo puang m>k ve bawk n>n.
Rawngbawltute kan ngaihsan Hriatthiam hi chu har tak a ni.
loh chh<ng chuan, duh lo Ze hrang hrang nei leh ngaih
engang mah ila Khualchawm dan hrang hrang neite nimah
Kohhran kan ni kumkhua tho ila, hetiang ang hun a lo thlen
vang. Kan Kohhran Upa leh hi chuan Insumtheihna hi a
Rawngb^wltute thusawi pawimawh ber a ni fo.
engahmaha kan ngaih loh
Hlimna a lo thlen hian vung
chh<ng chuan Ram ropui kan
tak maia kal hi a awl hle a.
thleng hauh lovang. Kohhran
Hruaitute duh khawp t^wk
mipuite pawh kan harh chhuah
lohna te, hmuh rau loh riauna
hi a hun khawp mai.
te hi a lian duh khawp mai.
Kohhran hlimna kan Hruaitute han nek deuh rap rap
tehnaah hian zaia lam hlimna leh han sawisel mai te pawh hi
hi a s^ng berah kan dah a awl >m >m a. A tlangpui thuin
tlangpui a. Khuangpui leh te hetianga hruaitute sawisel rap
chumchilha pawnpui sawr ang rap tute hian an daihrei mawh
tluk tluk a, zai hlimna a lo thlen tlangpui. An phurna leh hlimna
hian hlimna chang s^ng hl> ah a reh rualin an reh nghal mai a.
inngaihna pawh lo awm se a An harsatna tawh chhan
mak hauh lo. A nuam >m a chhuanlamah hruaitute an
lawm.!! Zai hlimna tel lova, mawhphurh duh fo bawk.
Thlarau lam hlimna awm lo ang
Hruaitute tlin lohna leh fel
hial a ngaihna awm thei erawh
lohna te hi hmuh a awlin
hi chu kan ngaihtuah ngun
hriatsak an awl hle a. Sawisela
chian deuh chu a \ul ta
sawichhe mai lovin an t^n
khawpin a lang.
\awng\aisak z^wk ila, chu chu
Jehova Iptepuiah hi chuan Pathian duh zawng a nih b^kah
thil hi a kim khawp mai, zai mimal leh p^wl pawhin a
hlim lai tak a thusawi tura din \hatpuiin a s^wtpui z^wk ngei
ang le.
|halai Entu 6 April 2010

harsa zawng hl$ra thil thl$r tlat


Pathian rawngb^wlnaah hian \hinte pawh an awm tih hi hriat
zaip^wl hi a pawimawh hle a. bawk tur a ni. Lam ngaina leh
Kohhran Nung leh nunglo teh nuam ti tak an awm laiin lam
n^na lo hmang te pawh an awm ngai der lo, lam d^wn ai chuan
\hin hial a. Zaip^wl ban mai duh te pawh an awm
rawngb^wlna hi hlu leh bawk a. Jehova Iptepuiah
pawimawh tak a nih rual hian chuan eng mi pawh nise an
member te hian an nun leh leng vek a ni.
chetphung hi an uluk a ngai
Jehova Iptepuiah hian eng
zual hle a. Mi satliah ang mai
ang mi pawh leng vek mahse
mai a, an nun hi a thiang ve lo.
Jehova duh zawng angin an
Bial zaip^wl a ni emaw awm vek hauh lo. Thinlung leh
Kohhran zaip^wl a ni emaw a tih tak zet a Lal Isua zui tlat an
dang chuang lo, midangin an en awm laiin; ti ve mai mai pawh
b$k a ni tih a inhriat a \ul. hmuh tur an awm tho mai. Kan
|henrual pawl n^n mai emaw khawv>l kin niah chuan tute
inpholanna hmun at^na pawh hian Pathian Rorelna hi
zaip^wl hi ngai a, tel an awm kan pumpelh d^wn hauh lova,
anih chuan chutiang mi chu chumi tur t^na kan inpeih hi a
mualphona hmunah an tlu l<t pawi mawh tak zet a ni.
fo tih hi theihnghilh miah loh tur
‘Pathian rorelna \hutphah
a ni. Kan Pathian hi thikthu
hm^ah kan vaiin kan la ding
chhia Pathian a ni tlat.
d^wn si a. Chutichuan kan
Kohhran huangchh<ngah zain Pathian hn>nah mahni
hian mi chi hrang hrang, ze chanchin kan la sawi \heuh tur
hrang hrang nei, ngaihdan a ni’ Rom 14:10,12. Ror>lna
pawh in ang lo nuai awm niah chuan zam lo leh zak lova
kh^wm kan ni a. Khun kh^n rorelna kan hmachhawn
taka thil ngaihtuaha ch$kmi an theihna turin mahni Nun \heuh
awm laiin, ni mai rawhse a \ha hi inenfiahin, Lal Isua hi kan
khawp mai ti thei zel te pawh lo pen bosan tawh a nih pawhin
awm a ni a. Zozang taka thil hawh u, Lalpa hn>nah I kir leh
ngaihtuahmi an awm laiin a ang u. A ni chuan dawhthei
April 2010 7 |halai Entu

takin min la nghak reng e.


Jehova Iptepuiah hian Buh lem leh Buh tak chu awmho mah ila,
thliarin kan la awm ngei d^wn a ni.“Buh seng thlengin \o za
rawh se; tin, buhseng hunah chuan buh ^ttute hn>nah,
Buh lem chu la khawm hmasa zet ula, hal turin t>l rawh
u; buh erawh chu ka buh inah seng l<t rawh u” Mathaia
13:30 Lal Isua’n a la ti ngei d^wn a ni. Buh lem nge I nih
buh tak, lo in bihchiang rawh le?

ZONUNMAWI HLA

1. Hmatiang s^wn zel zofate sualin min hual vel,


Eirukna leh hlemhletna nun dawngdahna ten
Kristian ram hi min chimbuai mek si.
|halai rual ten i do zel ang u.
Chatuan lungpui Lal Krista chu thianghlimna a ni si a.
A hniakhnung zuitute kan kan lo pungkhawm;
Hmalam pana sual ral lian chutawn zel turin,
|halai Kristian Pawl kan lo ding chhuak.
2. Ruihhlo chi tin kan ching a, zuk leh hmuamte nen,
Nulat tlang valna kawngah nuam kan chen bawk si.
Ringloten engtin min ngai maw,
Kan Lal Isuan \ah a bang lawng e.
3. Hunin a herchhuahpui nge Zonunmawi a chuai i phal em ni
Tlawmngaihna liam mai tur an zawng.
Nang leh kei hu Lalpan min sawm e.
Zonun zemawi dinthar tur hian.
Birdge: Chhantu ka ngai min chhan thei em,
tiin min au kan zoram hian.

-Lal\hakima Fanai
Kawrthah Unit
|halai Entu 8 April 2010

a kan a ni. A tawi zawngin kan \awng


hmuh hi kan nun a ni a, kan nun hi
d^n chuan \awng chi hrang kan \awng a ni bawk.
hrang lo chhuah chhan chu
Pathian laka mihringte an hel Thumal Pathum
v^ng a ni. In s^ng sain Pathian
Zo hnahthlakte hi a leilung
an phiar a, hei hi duh lovin
ramri zawng chuan India ram
Pathianin chuan an \awng a tih
hnuaiah kan awm a, thlahtu
danglamsak ta a. Tichuan an
bul chhui erawh chuan
hnate an chhunzawm thei lo va,
khawchhak lam mi kan ni
khawv>l hmun hrang hrangah
thung. Amaherawhchu, kan
an darh zui ta a ni. An hna
rinna av^ngin Mingo Pathian
lungrual taka an thawh chhung
thuhriltute kan ngais^ng \hin
chuan an \awng kha a inang a
a. Hun eng emaw chen hnuah
ni. |awng pakhat hian rilru
phei chuan mingo hrim hrim leh
hmun khat te, inpumkhatna te,
an nun phung zawng zawng
lungrualna te, thawhhona \ha
kan ngais^ng tel ta a. An \awng
te a kawk hrim hrim \hin. He
hi an nihna leh khawsak phung
thil thleng letling thawk hian
tarlangtu a nih rualin an
Zo hnahthlakte chanchinah
\awngah hian kan hnam
erawh thil a thleng
hlimthla pawh kan hmu thei.
thung.Tualte khuaah a thleng
Hemi hrulah hian tunlaia
a, ral hlaua inthurualin khaw
American thuziak mite
lian tak an din av^ngin chi bil
\awngkam pathum atang
\awng hrang hrang chu zai khat
chauhin kan nun i enfiah teh
deuh thawah an luan phah ta
ang:
April 2010 9 |halai Entu

1. Bushism: America mipuite \hin. Mahse, amah thurawn


zingah rau rau khuan Texas petute thu a awih v^ng a ni.
biala ch>ngte khu an \awng 2. Sexting: Sexting tih thumal
hmang a dang deuh a ni an ti hi “Sex” tih leh “Texting” tih
\hin. Ram bial danga awmte a\anga lak a ni. Texting hi chu
khuan an Sap \awng khu thu pawimawh inchahna t<r a
fiamthu thawhna at^n an ni a. India ramah chuan Short
hmansak ve fo \hin. An Presi- Message System kan ti. Sex tih
dent hlui George Bush-a pawh chu sex a ni mai, hrilhfiah aiin
kha Texan bial a\anga hrilhfiah lohin a chiang zawk.
chawrchhuak a nih av^ngin Sex chungchanga an
thuziaktu \henkhat chuan a suangtuahna te, rilru
Sap \awng kha fiamthu nunphung pangngaia an
thawhnan an hmang ve fo mai. puahchhuah ngam loh chu an
|awngkam pakhat hemi “Text” hmang hian an puang
chungchang sawina at^n hian chhuak ta zaih zaih mai a ni.
an phuah nghe nghe a, chu chu Midang hriatpui lem loha an
“Bushism” an ti. A awmzia inthawn zung zung theih
berah chuan Bush-a khan a av^ngin zal>nna a keng tel
thusawi tam tak kha a hre bawk. Hei hian nula leh tlangval
thiam tak tak lo va. Hre chiang inkarahte, tleirawl leh rawlthar
mang lovin a sawi pawp pawp inkarahte an ngaihtuahna
a, amahin a hre chiang lo chung thianghlim lo tunhmaa ualau
pawhin a lo dik leh mial \hin. taka an puanchhuah theih loh
A thil sawi tam zawk kha chu a leh an puanchhuah ngam lohte
Chhura Awmpawng Mu hriat an puanchhuah theihna t<rin
deuh mai mai a ni an tihna a hlet a siamsak a, an rilru nasa
ni. Mahse, ani chu President a takin a kalsualtir a ni. Sex hrim
ni a, thurawn petu \ha tak tak hrim piah lamah thil tha lo
a neih av^ngin a chesual meuh dang pawh a huam vek. A ruk
lo. Thurawn petu nei ve lo t^n emaw kan tih te, a ruk at^na
chuan chhiat hlen hlauhna kan tih te hi thup tak tak theih
emaw mualphona thamna an ni ta lo. Hei hi mi tam tak
t<rah khan a dai sual lo tlat buaina a ni. Tun hma zawng
|halai Entu 10 April 2010

aiin hmingchhiatna hi a darh hawklak laia awm hlei v^nga


zau thei tawh a, a langchhuak an tih kha piangthar \ha tak an
rang bawk a, tin eng thur<k nih hnuah pawh a la bei vaw
pawh hi nuaibo ral \hak chu a vaw thei. Sual \henkhat hi chu
har tual tual zel a ni. kan tihsualnaten min ngaihdam
hnu leh kan inchhir a, kan sim
3. “Tatoo’s Regret”:
hlauh hnuah pawh fiah taka la
Pathumna chu “tattoo’s regret”
cham bang reng a awm \hin.
tih a ni a. He \awngkam an
Chu khawvelah chuan \halaite
phuahna khawv>la ch>ng kan
hi kan cheng mek a ni.
nih av^ng hian hrilhfiah loh
pawhin a chiang tawk viauin a
Thumal Pathum Khawv>l-a |KP
lang. Eng hnamah pawh hian
tleirawl lai hi thil dai sual tam |halai khawv>lah chuan rin
hun lai a ni. Thil tam tak kan zawng sawi mai te, ch^k zawng
ti a, a hnua kan inchhir lehna tih mai te a awlsam em em.
t<r te pawh chhin duh v^ng mai Hmalam hun t<r thui tak
tein kan ti \hin. Tleirawl tam thlirlawk phei chu a har lehzual.
takin chhin an chak fo chu an Changkanna hrang hrang
taksaa tattoo chhut “chhin” a ni. av^ngin thil sual pawh tun
A hun lai chuan rual pawlna a hma zawng aiin a nghawng a
ni. Mahse, tattoo buaithlakna n^ a, a cham rei fo. Ngaihtuah
em em chu tihreh an duh huna chiang mang lova kan tih mahse
an tireh thei tawh lo hi a ni. nuai reh theih tawh mang loh
Khawthlang ramah chuan te a awm bawk. kan fimkhur
khawl >ng zung hmangin an tawk loh av^nga kan tih
tireh thei a, mahse, a lar lo nge thenkhat chu kan sim a, kan
a to lutuk zawk mi tam tak ban insiam\hat vek tawh hnu pawha
phakah a la awm chuang lo. He reh ve tawh ngai t<r hum sual
thiltih av^nga inchhirna hi kan dai thei a ni. Dam chhunga
“tattoo’s regret” chu a ni. Tat- a khat tawka inchhir a min
too ni kher lo thil dang kan kaikuntir fotu sual hi, sual hrim
inchhir lehna tur kan thiltih hrim v^ng ni chuang lovin
emaw, kan inchhira kan sim dawngdahna satliah av^ngin
hnu pawha la reh lo dai sual kan dai thei \heuh a ni. |KP
theih chu a huam vek. Tleirawl member tinte hi heng thumal
April 2010 11 |halai Entu

pathum khawv>lah hian kan hriatna te, kan \hiante leh kan
ch>ng \heuh a ni. rawngbawlpui te pawh Pathian
hmanrua an ni thei bawk.
Lal Davida khan thilsual lian
Kawng tam takah kan nun hi
tak a ti a, thup a tumna lamah
awlsam zawk z>l mah se, a
a darh zau tual tual a, a tuartu
lehlamah chuan kawng dik tak
an tam tual tual bawk. A inch$r
zawha mi puitling ni t<r chuan
a, a sim hnuah pawh a fateah a
min puitu kan mamawh \heuh.
lang chhunzawm z>l tho mai.
Kan hmalama min hmuak
Pathian chuan a ngaidam ngei
mektu kan hriat si loh
a, mahse a sual rah kha a reh
hmachhawn t<r hian tun hma
ve mai tawh lo. Amaherawhchu
zawng aiin puitu kan mamawh
hun pawimawh tak takah a
zawk a ni. Chu puitu min
\awng fuh thung. A thiltihsual
finchhuahna chu hre thiam lo
av^nga hremna pathum an
chung chunga kan sawichhuah
thlan tir \um te, Philistia mi
te, hre thiam lo chung chunga
ropui a hmachhawn \uma a
kan zawmte pawh a ngai \hin a
tawngkamte kha a ropuina bul
ni.
an ni, a uire laia zawlneiin a
chhuahchhal avanga a
inchhirna \awngkam kha a
chakna an ni zui bawk.
Lal Davida nun kha a
famkimin bik lo, mahse
rinchhan t<r dik tak mi tam
takten an hmuhpui loh kha a |halai Entu Missionary
nei tlat \hin. Chu chu a laksak tur chuan Agent kal
inpuanchhuahnaah kan hmu, tlang kher lo pawhin Direct-
“I Thu hi ka ke at^nte hian in Manager hnenah a
khawnv^r a ni” tih pawisa a pek theih reng e.
\awngkamah khan. Pathian
Laksaktu hming leh Copy
thu leh Pathian hi \hen hran tak
tak theih an ni lo. Pathian thu laksak zat chiang taka
chu Pathian hi a ni. Tunlai ziakin pawisa nen pekluh
khawv>lah chuan kohhran te, tur a ni.
nu leh pa te, kan chhia leh tha
|halai Entu 12 April 2010

The Thingtlâng Pa

izoram |KP in kan chhûngkua, in\henawm


zâwlnei lian GS khawvenna leh upa, \halai leh
hovin Zonunmawi naupang nun inkungkaih dân
Beihpui kan thlâk te, vântlâng rorêlna leh anmahni
a. Mizoram pumah thawm na nun nêna inkungkaih thil
takin M|KP hruaitute nên kan dangte nêna an khawsak dân
bei a. He Beihpui hi a zawng zawng kha ‘Mizo nun chu
hlawhchham a ni emaw, a rah a a ni e’ ti ila, lei ka chawi ka
chhuak hmuh tûr a awm lo a inring lo.
nih chuan kan hotute
Hmân lai kan Mizote nun
fehchuahna tlângdung leilung
kha tûn laia kan nun ni ve atân
hi lei phawsawlh, lei thaw a nih
kan ît ngawih ngawih a. Chu
loh vek paw’n buhchi thehtu
nun, Mizo originality chu kan
buhchi theh chhuahna hmun
nunah tuh thar a nih theih nân
pialtlep emaw, hnimhlingnei
leh a lo pâr chhuah leh theih nân
awmna hmun a ni ang. Chuti a
beih a ngai a, chu hna chu ka
nih loh paw’n kawngsir, sirva
kutah a awm. Mizo nun mawi
chau zualten an chhar zawhna
tak kha kan bo hmin ta der a
hmun kha a ni ngei ang.
ni, kan ti lo, Zo nun ze ril (genes)
Mizo nun chu eng nge? chu keimahniah hian a la awm
Mizo chhulchhuak, Mizo hnam, reng a, chu chu kaih thawh a
Mizoram leh Mizo hnahthlâk ngai a ni. Hemi tihlawhtling tûr
awmna hmuna Mizote nun, an hian mi dang an pawimawh ber
vântlâng nun leh tualzal nun lo, nang leh kei hi a thawk tûr
hman dân te, mimal leh chu kan ni. Hun inthlâk (tran-
April 2010 13 |halai Entu

sitional period) ah kan awm hle. A zawmthaw apiangte hi


mek a, peksa chang theology hlawh lâk ngâkhlel kan ni
a\angin Zonun mawi theology lehnghal vei nên.
ah raltianng kai pâwla tel ve
Puipunnaah rual u zâwkte
thei tûrin inher rem rawh le.
\hutna ken chu khawi lamah!
Kan natna lai leh Mizo nun “Engah nge a kal tlai, ka \hu
tihmêlhemtu kawng hnih thum hmasa alâwm” ti ni âwm tak
chauhvin i bih teh ang, a tuam hmêl pu, \hutna \ha chuha
dam dân tûr pawh keimahniah \hahnemngai, bân hun hmâa
\heuh a awm sa e. bân/haw nuam ti tak kan awm
\hîn; a Kristian lo va, a Mizo lo
1. Aia upa zahna:
khawp mai. Ruai\hehnaah aia
“Saw, a aia upain a bia a, upa i dawh khalh ngai em, nge
kal pahin a chhan leh tâk zawrh i kian zâwk \hîn? ‘Aia upa an
zawrh saw, rual u zâwkten a bar khalh ngai lo’ an ti asin.
nunzia en pahin an fiam a, a
2. Nula tlangval
fiam lêt ve bawrh bawrh saw!
inchhungkhurah:
Aia upaten an tîr a, chhuanlam
a siam leh ta, a tîrtu a zak hle Mizo tlangvalte in chhûng
mai. Thuawih chu sawi loh ‘An lamah an awm hle, chhûn lama
chawm ka ni lo va, a duh leh a ram lama hna thawh bâk tihtûr
naute tîr ang hmiang,’ zu ti a, an nei vak lo, hei erawh
hrep takin! Nula zîngah aia upa chhawm zêl loh a \ha. Nula leh
zâwk leh val upa khawlai lêng nuho an hah hle a, zîng takah
tuibur dil ngawt chîng, zah thovin buhhâk an lâwk a,
ahnêka inuan nâna hmang sumhmunah buh dêngin in
(Chhim lamin ‘Nghaltâm’ kan chhûng lamah chaw bel
ti) kan awm fo ta mai. Hmân chhuangin an vil bawk. Khaw
lai Mizo nulate khan an ti ve a \henkhatah tuikhur a hla hle a,
ngem aw? Nula tlangval zîngah tui chawiin an buai thei hle
‘Khawi maw’ tih pai chhuak bawk, heit chung hian in lama
\hîn, NREGS thawh nikhuaa an tihtûr a tlêm chuang lo, an
zawmthaw tak, \hiante chawlh kut a awl lo a ni ber e. Chhûn
laia chawl, \hiante chawlh loh lamah lo lamah fehin zân lamah
lai pawha chawl kan tam thei In lamah an buai reng a, tlanng
|halai Entu 14 April 2010

inlêngten rei tak menpuiin mut dik’ thupuia kan neih lai hian
chhuak hle mahse an mu thlu kan inkhâwm/meeting/com-
ngam ngai lo. Nula tlâwmngai mittee kan kal dânah hian
lo awm dân a ni tlat a ni. An hmsawnna a la lang êm êm lo.
muhil chauh ang tihah zîng âr Kan inpeih hun kha dâr bituk
a khuang a, an tho nghal a, mei a ni lova, dâr bitukah kan
chhem nghalin tihtûr an ti inpeih vek tûr a ni zâwk.
nghal \hîn. Tûn lai kan nulate
3. Nulât tlangval
inenfiah ila. Tûnlaia kan
thianghlimna:
\halaite awm dân hi kan pipute
khan min rawn hmu se an vân Nula tlangval inrim hnam
ram (Pialrâl) kha ni ngeiin an kan ni a, tlangvalin zân lamah
rawn hmuh a rinawm hle a ni. nula an rim a, hawihhawm tak
Kan duh hun hunah kan tho va, leh zahawm takin an inkâwm
kan inchei a, kan duh tâwkin \hîn. Pâwn lamah chuan favang
kan ei a, hna kan thawh pawhin hun awl leh chapchâr awllên
a hming chauhvin kan thawk a laia thingphurh dun/
nih hi. Zânlamah Kohhran thingphur inzui hi an
programme a awm loh chuan Lei inkawmna hun a ni ve mai âwm
phel lehlama mite khawsak dân e. An nun a mawl aiin an
leh an nuam tawl hlimthlâ chu thianghlim a, chesual chhunten
kan duh chen chen kan en mai invenna tlâkchham vângte
a nih hi. Kan awl êm mai! pawh a ni ang, sawn pai an
awm ve zauh zauh. Che sual
Mizo nula tlangvaltena In
chhunte an mualpho \hîn. Tûn
leh lo lâkna leh in chhûnga hun
laiah erawh kan \halai tam
an hman dân en hian an nunah
takte hi an chêt sual apiang
‘Chau’ tih leh ‘Hah’ tih
hian mualpho zêl ta se, hming
\awngkam hian awmzia a nei na
\hat lai an va nei hman lo mai
nge, tih tûr a ni. Hmân lai miten
âwm êm, ka ti. Kohhran pawhin
‘tlai’ an hlau va, tûn lai miten
mi phuar seng ngut lo vang.
‘hma’ kan hlau thung.
Tlangval laka che sual lo tûra
Thiltihhonaah kan kal tlai thei
inthiarfihlim hi Mizo nulate nun
êm mai. Hun hian kan nunah
timawitu a ni. Pawla, nula
awmzia a nei meuh na nge tih
thianghlim lote sairawkherha
tûr a ni. M|KP in ‘Hun hman
April 2010 15 |halai Entu

sai \hîntu kha tûn lai hunah chenin an thlahte an inchhui


khawpuiahte hian rawn lût ta \hîn. Chutiang mi an lo nih
se a saihlum a zo rang hlein ka hlauh chuan an inbânsan mai
ring. \hîn a ni âwm e. Vawiina
\halaite hian Kristian
Inzirtîrna \ha lo tak,
chhûngkua kan dinpui tûr hi
tlangval nula ngaih nei lo
kan va duhtui lo ta êm! Zan
Pawla’n a sai \hîn tih leh nula
khat inhmuhnaa innei ta mai
ngai tûra infuih kha a Kristian
te, khualzinnaa pasal nei ta
lo va, a Pathian thu lo hle mai.
maite pawh kan awm nawk ta
Mahse heti zâwng hian
mai. Engpawh nise kan nupui
ngaihtuah ila, nula ngai thei
pasal tûr hi uluk hle ila,
intite hi khawvêl tawp rorêlnaa
Pathian rawn chungin kawppui
thiam chang lo tûr leh zak tûr
âwm mi kan ngaihtuah a \ha
chu an ni. “Nangni in
hle mai. Zonun mawi chawi vul
thianghlim tûr a ni, kei ka
leh tûr hian kawppui kan
thianghlim si a,” titu hian
inzawnna a\anga bul kan \an
vawiina kan nun hi a duhtui hle
leh pawh a \ul a ni. Innneihna
tawh a nia.
uluk loh avânga chhûngkaw
4. Nupui pasal zawn: kehchhia an va tam êm! Kan
Hmân lai kan Mizo nula innneih hmâa kan pawi tih loh
tlangvalte khan kawppui tûr hi inneih hnuah kan pawi ti
zawn kawngah hmathlir an nei hnuhnawh a, tlangval zu in \hîn
thui hle. Nupui pasal neih an pasala nei chuan an inneih
hmanhmawh ve chuk chuk lo. hnuah zu in lo se tih a duh,
Kum hnih khat tal inzui hman mahse a tlai tawh \hîn a nih hi.
loh chuan nupui pasal inneih Dawra i thil lei tûr kha a
mai an duh lo. An inrim chhûng pawn lam chauh en lovin a
hi kum hnih khat tal ni tûrah chhûnglam enfiah la, a
an ngai a, hei hi an inenfiahna chhûnglam i hriat chian loh
hun pawh a ni. An nupui pasal chuan lei rih lo mai rawh. Sum
atâna an beiseite chu vântlâng tam tak i seng thlawnmai ang.
sawi kai an ni em? hri benvawn Kumkhuaa i kawppui tûr a nih
nei an ni em? Kutkem nei avângin Mizo nula tlangval,
chhûngkua an ni em? tih Lusei fahrinah pawh
|halai Entu 16 April 2010

Zonunmawii leh Zonunmawia Cell phone kan lei a, Top up


ngei chu thlang ang che. leina pawh kan la dil zui zêl.
NREGS ah kan inhlawh a,
5. Rual elna:
sikret changkang tak kan zu
Kan Mizo nunah rual elna nghal bawk. Hetih lai hian kan
a lian êm êm a, englaipawhin nute erawh chuan retailer-ah
hmun laili a chang reng tih tûr buhfai a bain an la thung.
a ni. Sa tla a awmin tlangvalho Zirnaah rual elna nei lo na na
zîng a\angin tlan hmasaber nih na chuan result lamah pawh a
an tum \heuh va, mi \anpui \ha lamah Simple kan kai awrh
ngai awm se che hmasa nih an a, |KP member-ah pawh a mem-
tum ngar ngar \hîn. Tûn laiah ber satliah kan tam ber âwm
erawh a che hmasa nih kan asin. Rawngbâwlnaah hian
hlau hle si. Lawmrual fehnaah mite aiin ka hniam bîk ang tih
pawh hmathen lai pawhin ‘Bur hlauvin intlansiak ang u.
chhe rah’ nih an hlau êm êm a,
Tlâwmngaihna kan tih hi
chhaw eiho sela a kham hmasa
vawiina kan hriatthiam dânah
nih an tum a, mut duh lutuk
chuan ahuhova thawh, ahuhova
nih leh mut tui lutuk avânga
tlâwmngaih, ahuhova mi \anpu
mualpho hlauvin puanhlap
a ni mai em? Mi hriat lohva mi
pakhat an sin a, kaihthawh
\anpui leh tha sen chu âtthlâk,
harsa an awm ngai lo. Tih harh
mi peih loh titu nih chu
an awlsam dân ngaihtuah hian
âtthlâkah kan ngai zo ta.
an muhil ngai meuh na nge tih
Tlâwmngaihna kan tih hi
tûr a ni. Heng hi an rual elna
vântlâng hriat lohvah a ni a lan
rilru tilangtu tak pawh a ni.
fo zâwk ni. Hemi kawngah kan
Vawiina \halaite hi rual piputen rual el an tina êm êm
elna rilru tlâkchham avânga a, chu chu vawiina YMA te
‘Bawih \hahnem lo’ ni deuh vek pawhin kan la chawi vul chu a
kan ni. Sipai lâkna tûra ni. Mahse a thu chauh hi kan
tlangval, kei ka tia intlar ngam chawi vul a ang khawp mai.
kan tlem tial tial a, chhûngte
Lal Isua khawvêl tâna a
chawmtu nih ai chuan
inpêkna hi inpêkna thûk ber a
chhûngte châwm nih kan zak
ni a, Mizo nun lairil, midanng
lo zâwk. Nu leh pa sum a\angin
April 2010 17 |halai Entu

tâna inphalna, inpêkna hi a lo thûk khawp mai. Kan pipute kha


Biak Ina inkhâwm \hîn an nih kan hre hran lo. Ringtute awm
dân tûra Lal Isua thupêk an lo zâwm \ha hle a lo ni. Vawiina
\halaite hian Zonun ze mawi hi kan thlarau mi-na hmanga kan
partîr thei lo a nih pawhin Mizo kan nih avâng tal pawha kan
chhawm nuna kan partîr leh hi Pathianin mawhphuurhna min
pêk chu a ni.
Sawi tûr a tam, rilrua inkap \ul chungin i tawp rih ang le.
Engpawh nise kan mawhphurhna hi hlen tum ila, theihtawp i
chhuah ang u. Kan thusawiah hian a thip lai a lo awm palh a nih
pawhin Zonunmawi hian min tuam dam rawh se.

 Tv PC.Vanlalrova Asst.Secretary M|KP chu West Phaileng


Bialah BKHP Inkhawmpui ah Speaker a ni a. Upa B.sangkawia
chuan a \awiawm. M|KP Hruaitu BKHP lamin Speaker a an hmang
hi a chhuanawm hle.

 Kan Organiser Rev R.Lalrintluanga chu Ramchhung Director


atan thlan a nih angin tun thla hian a hna a zawm ang. Tin, kan
President Rev Dr.K.Lalrinthanga pawh AGS hna hi tun thla hian
a zawm bawk ang.

 |halai Entu ah hian thuziak kan pung chho zel a. M|KP in


Kristian chhungkua inzirtirna avanga Danpuitlinga inneite kan
rawn tarlan \hin kha thu leh awm hma chu tih chhunzawm zel
kan tum a. Tun thla erawh kan rawn tarlang ta lo. Rel \hat a nih
hnuah chauh kan rawn tarlang ang.

 |halai Entu hi tun dinhmunah chuan kan lo intodelh chho


\an ta a. Tun ang renga a man kan pek \hat a, a copy pawh a
pun chho zel theih n^n Unit tin ten \an ila zel ang u.
|halai Entu 18 April 2010

- H.Lalhmingthanga
Camp : New Saiha

‘Change’ tih \awngkam hi “Danglamna hi hringnun zia a


tlem lai deuh a\ang kh^n ni a. Hun kal tawh leh tun hun
khawv>lah a lar hle mai a. US chauh thlirtute chuan hmalam
Presidential Election, 2008 laia hun an hmuh \helh \hin,” a ti
Barak Obama campaign au-hla a. Max Depree chuan, “Kan
‘Change : Yes, We Can’ tih awmdan ngaia kan awm reng
a\anga lo l^r ta hluai kha ni chuan kan nih duh ang kan ni
berin alang. Ama’rawhchu, he thei ngai lo,” a ti bawk. Ziaktu
\awngkam hi tun hma a\ang pakhat chuan, “Danglamna
tawh kh^n mithiamte chuan an tuifawn chungah i chuan loh
lo khel nasa tawh \hin a. chuan, nangmah z^wk kha a la
Khawvel nihphungin a kentel a chim pil ngei d^wn che,” a lo ti
nih tlat av^ngin khawvel awm ve m>k bawk. Hmas^wn tur
chh<ng chu a bo thei d^wn lo a chuan a \ul anga inher rem
ni. Greek Philosopher, thiam a ngai a; sahuai-thing-
Heraclitus-a chuan, vawn tlut hi hmas^wnna daltu
“Danglamna chauh lo chu a ni thei.
engmah hi a pangngai reng lo”,
Amaherawhchu, ‘change’
a ti hial. Chumi awmzia chu,
zawng zawng hi a \ha vek kher
engkim hi a danglam reng a ni.
lo a; nghawng \ha leh \ha lo
1. ‘Change’ Chu Engnge Ni? (positive and negative impacts)
‘Change’ chu ‘thlakthlengna a nei tih kan hriat a pawimawh.
emaw danglamna’ kan ti mai Kalphung/awmdan pangngai
ang chu. Politician hovin nin av^ng ringawta tihdanglam
‘kalphung thar’ an tih ang hi a tum hi a \ha ber kher lo, tum
ni ber mai ! John F.Kennedy, fel tak leh ruahmanna fel tak
US President chuan, kan nei a nih si loh chuan.
April 2010 19 |halai Entu

Tin, ‘change’ hi kan neiht$r \hin.


hlenchhuah tum (goal) a ni lova,
(c) A ngai ninna : Kalphung
kan tum tak kan hlenchhuah
leh nihphung pangngai nin
theihna tura hmanrua/
hrim hrimna hian thil thar min
kalphung (process) mai a ni.
ch^kt$r a. Kalphung thar leh
|awngkam dangin han sawi ta
dinhmun thar neih min duht$r
ila: change chu kan thlen tum
\hin. Hei hi \halaite’n kan uar
ram (destination) ni lovin kan
zual.
khualzin kawng (journey) mai
a ni. Chuvangin ‘change’ hian (d) Technology v^nga
hlawhtlinna leh hmas^wnna a hmas^wnna : Technology
thlen vek kher lo. av^nga hmas^wnna chi hrang
hrangte hian danglam turin
2. Change Lo Awm Chhante
min hn<klui a ni deuh ber mai.
‘Change’ lo awm chhan sawi
Computer, internet, cellphone,
tur tam tak a awm thei ang.
etc, awlsam, tl^wm leh \uan
Tlemte chauh han tarlang ila:-
rang, a leitu rilru leh
(a) Kalphung pangngai sitna : ngaihtuahna lam inpeih hmaa
Famkim lohna khawv>lah vantl^ng ban ph^ka lo thleng
famkim lo mihring kan chen thutte hian min ‘barakhaih’ a
av^ngin tunhmaa \ha tawk tak nih ber hi maw!
nia kan hriatte kha, hun kal
(e) Ram rorelna : Ram rorelna
zelin a \hat t^wk lohzia a
kalphung (policy) hian mipuite
tarlang a. Tuna kan dinhmun
a nghawng lo thei lo a.
leh kalphung duhkhawplohna
Roreltute an inthl^k av^nga an
hian ram \ha lehzual min
policy danglam \hin hian
ch^kt$r \hin.
mipuite-ah kawng hrang
(b) Rual-elna : Mahni nihphung hrangin thil thar a thlen \hin.
hrim hrimah lungawi thawkhat
3. Change Dodaltute
mah ila, mi dangten hma an
sawn zel si avangin anmahni A chhia emaw a tha emaw,
tluk ve duhna thinlung kan nei change chuan buaina a keng tel
thuai \hin. Chu chuan kawng ve hrim hrim. Thlen tum ram
hrang hrangin danglam/ (goal) hriat chian loh vang te,
hmas^wn duhna leh tumna min thil kalphung hriatfiah t^wk loh
|halai Entu 20 April 2010

vang te, hlauhthawn hrim hrim (a) Goal hriat chian :


avang tein change hi duh loh Tihhlawhtlin kan tum, kan
theih a ni a. Tin, kalphung thlen tum ram (goal/destina-
pangngaia lungl>nna hian mi tion) kan hre chiang hle tur a
tam tak rilruah change thlen a ni a. Chumi tinzawn ran chung
hrehtir \hin. Hei hi kum upa chuan kal kan siam tur a ni.
lamah a nasa zualin a lang.
(b) Ruahmanna fel neih :
Change an duh loh hrim hrim
Change thlen tur chuan hmalak
vang ni kher lo thei. Peter
dan tur indawt te, a hun dik
Senge-a chuan, “Tumah hian
te, hmanraw dik te, hlenchhuah
danglamna (change) hi an do lo.
tum hun chhung te fel taka
Anmahni tihdanglama awm an
ruahman vek a \ul. Kan
duh lo a ni z^wk,” a ti a. Rus-
hmal^kna chu a tak tak,
sian mifing leh ziakmi, Leo
tihhlawhtlin theih ngei leh kan
Tolstoy-a chuan, “Mi tin hian
hmas^wn dan pawh teh theih
khawv>l sawi danglam dan tur
ngei a nih a \ul. Chuti a nih loh
an ngaihtuah a; mahni
chuan ‘negative change’ mai a
intihdanglam dan tur erawh
ni thei.
chu tumahin an ngaihtuah lo.”
a ti bawk. Italian hlaphuah- (c) Mahni dinhmun hriatchian
thiam leh ziakmi, Dante : Change siam hmain kan
Alighieri chuan, “Danglam dinhmun enfiah hmasak a \ul.
hrehna hi thil thar hlauh vang Kan chakna/\hatna (strength)
mai a ni e,” a ti ve thung. te, kan tl^kchham (weaknesses)
te, hlawhtlinna chance kan neih
Change a awm dawn reng
theih dan (opportunity) te leh
rengin dodaltu an awm zel a.
harsatna/buaina kan tawn
Mahse, awmze nei taka
theih tur (threats) te zir chian
hrilhfiah leh kaihhruai an nih
hmasak vek phawt tur a ni.
chuan a t$ra dodaltute kha
Chumi hnuah thutl<kna siam
change thlen tura hmanraw
chauh ni se.
\angkai ber ber an ni thei.
(d) Mi dangte hman \angkai :
4. Positive Change Nei Tura
Change hlawhtling nei tur
Thil |ulte:
chuan change thlen kan duhna
April 2010 21 |halai Entu

pawl/kohhran memberte kha kohhran committee-in min


inhnamhnawihtir (involved) hn^wlsak changte hian, “Kan
ngei ngei tur a ni a. Barhluih kohhran hruaitute hi an \hing
(imposed) change a ni tur a ni em mai!,” kan ti bai bai \hin a
lo. Siam\hat kan duh mihringte ni lawm ni kha? Upaho kan
ngei kha hmanruaa hman dan han tinzawn deuh lehzual a!
zawn hram hram tur a ni. Kohhran committee-a rawtna
Anmahni ngei kha hmalatuah kan thehluh hmain kan
an \an chuan hlawhtlin a awl kohhran hruaitute kan
b$k a ni. hrilhfiah hmasa \hin em aw?
Nge, kan thehl<t tawp a, annin
(e) Inhrilhfiah : Thil kalphung
blind takin an lo ngaihtuah
tihdanglam kan duh chhan, a
mai ? Kan thil tumah kan
hun, tihdanglam duh dan, tuna
chiang t^wk em? Inenfiah thar
mi aia a \hat z^wk dan leh \ul
ila.
dangte chu memberte hn>nah
uluk taka hrilhfiah thlap tur a |KP kalphungah leh \halaite
ni. Thil hriatchianlohna hian nunphungah hian ‘positive
rinhlelhna, helna leh change’ kan mamawhna tam
inkiltawihna a thlen \hin. tak a awm ngei mai. |KP
huangah a ni emaw, kohhran
(f) Mahni insiam \hat hmasak :
pum huap pawh ni se, thil thar
Mi dangte siam\ha tur chuan
kan rawt a nih chuan awmze nei
keimahni kan insiam\hat
taka kalsiam kan r>l a \ul a ni.
hmasak a \ul; model-ah kan
E khai… kan senior member-
\ang ngam tur a ni. Chuti-lo-
te pawh hian eng change emaw
chu, chakai nufa kal inzirt$r ang
tak chu an mamawh a ni lo
chauh kan ni mai ang.
maw? ‘Kum heti zozai liam
Hmahruaitu nih ngam a \ul.
hnuah pawh ka la CRP mut ran
5. |KP Leh Change mai si a. Chuvangin ka style
Kohhran huang chh<ngah ka’n thlak teh ang,” an tih te
chuan |KP-te hi ‘change’ lawm pawh a \ul maithei e. An hmai
ber kan nih a rinawm. Kohhran vuna ‘negative change’ awm
t^na \ha tur ni ngeia kan ngaih, rengte hi ‘positive change-ah an
rawtna thar kan siamte, siam a \ul a ni. Phone-a han
|halai Entu 22 April 2010

biak apianga nula/tlangval aw ringawt mai, \hangkhatlian zet


han hriatte hi, a betu nih pawh a inthlahrunawm lek lek \hin!
Kan senior-te u, \ang teh u. “Change : Yes, you can!”
6. Tlangkawmna
Mihringte hi kan danglam \hin a; leilung leh a chh<nga ch>ngte
pawh hi an danglam \hin. Hei hian kan famkim lohzia a tichiang
hle. Mahse, danglam ve ngai lo Pathian kan nei. Ani chu Chatuan
Pa a ni a; khawv>la ‘change’ awm zawng zawng thununtu a ni.
Hei hian kan Pathian chungnunzia a tarlang. Mihring thinlung
hi suala khat, chhe lailet der a ni a. Danglam ve ngai lo Pathian
chuan, “..in rilru a thara awmin lo danglam z^wk tawh rawh u,”
min ti. Pathian tan i rilru i ‘change’ ve ngam dawn em le?

Engnge An Sawi ?

 Eng ram pawh hian a phutawk chiah dawrkar a nei \hin.


- Joseph De Maistre

Mi tih entawn ringawtin mi ropui a nih theih loh


- Samuel Johnson

 Midang huat hi sazu tihhlum tuma mahni in hal ang a ni


- Henry Emerson Fosdick

 Mi huat neih hi zawi muanga mahni intihhlum ang a ni


-Dougglas Steere
April 2010 23 |halai Entu

- Lalrotlinga
Lungsen Venglai

Min hre reng ang che, tih Eden huana thlahtu bul Evi leh
\awngkam hi mawi ka tiin \ha Adama bawhchhiatna v^ngin
ka ti riau. Khawi khawi an mihringte hi thiamloh chang,
emaw kan zin kual \hin a, tuten thia hremhmun kal tur kan ni.
emaw, i hawn hunah chuan min Tuna kan thil tihsual hi chu sual
han hre reng ang che,” an han rah chauh a ni. Sualin kan
tih bawih hn^p hi chuan piang a, mihringte hian tlanna
theinghilh a har duh khawp kan mamawh a, min tlan theitu
mai. A l^wmawm a, thinglung chu Pathian chauh a ni. Ama
hi a khawih b$k tlat. Isua pawh thuawi tawhlo ni mah ila hrem
in he \awngkam hi \ha a ti a, a kan tuar tur chu a ngaingam
chhang lo phal lo a ni. thei thl^wt silo va. Johana 3:16
Pathian in khawvel a hmangaih
Kalvari tl^ng, Luruhhmun an >m >m a, chutichuan a Fapa mal
tih ah chuan misual Pathum, neih chhun a pe a, Amah chu
thi tl^k \hah, Kross-ah tupawh a ring apiang an boral
khenbehin an awm a.A lai ah loh a, chatuana nunna an neih
Isua, a vei lamah Dumaka, a z^wk n^n, tih kan hmu a ni.
dinglamah Tita. Ni, an pathum Min hmangaih >m >m a, ama
hian misual, hremtl^k, Kross- thilsiamah ngei a rawn chang
ah khenbeh ph< vek a ni.An duh a ni. Mistiri-in dawhkan
sual dan erawh a inang lo nalh deuhin siam sela,
hlawm. Dumaka leh Tita hi dawhkanah a chang duh
misual turu lutuk, angem? Teuh lo. Pathian chu
suamhmang, mirawk leh mihringah changin tl^wm takin
tualthah hmang an ni. a rawn kal a sin.!!
|halai Entu 24 April 2010

Tl^wm takin ran inah a lo chhuak zawih zawih a, atui a


piang a, a puitlin a d^n a zawh hal huam huam a, tuma’n tui
famkim hnuah Pathianin intur an pe si lo. Mipuite lah
khawv>la sualna zawng zawng chuan an tihel a, “Nang Pathian
mihring sualna zawng zawng Biak in \hiat a, nithum a sa leh
chu Isua hn>nah belin a tu; in tidam rawh,Pathia fapa i
phurht$r vek a, chuvang chuan nih chuan Kross ata kha lo
Isua chu Pathian mithmuhah chhuk ta che” an ti a.
chuan misual, thi tl^k a ni. Isua
Puithiam Lalte pawhin,
hian a huphurhin a lungngai ve
midang mah a tidam \hin a,
>m >m a, a thlan pawh thisen
mahni a intidam thei si lo. Is-
angin a far a ni. Aw ka pa, a
rael lal a ni al^wm ; tunah hian
theih chuan he No hian mi pel
Kross ata chu lo chhuk ang
lul rawh se, a han ti zet a, a
hmiang, tichuan amah chu kan
ngaingam thei ngang silo,
ring ang. Pathian a ring alawm,
nimahsela; keima thu nilo in,
amah hi a duh chuan tunah
nangma thu thu ni z^wk rawh
hian chhandam rawh se,
se tiin nang leh kei min
Pathian fapa ka ni, a ti si a, an
hmangaih vang hian a \awng\ai
ti a.
a ni.
An tihelna \awngkam zawng
Isua-in Kross a pumpelh
zawng chu engtinmah Isuan a
chuan mihringin damna kan
chh^ng lo. Dumaka pawhin
chang thei d^wn silo.
chapo takin Isua chu a
Chuvangin nang leh kei, a
chhuahchh^l ve a. “Krista chu i
thilsiam ve mai av^ng hian
nilo vem ni? In tidam la, kei ni
mualpho takin a thi a ni.
pawh min tidam ta che,” a ti a.
Hrehawm tin reng vuak leh
Isua chu Pathian fapa anih tak
nghaisak a tuar a,
tak chuan in tidam sela an ni
chilchh^kkhum leh nuizat bur
pawh tidam ve se a duh tak zet
a hlawh a, amah thihna tur
zet a ni. Ani pawh chu Isuan a
ngei Kross a pu a sin. A
chh^ng chuang lo. Tita chuan
kutphah leh a kephah an kilhna
a \hianpa chu zilhhau pahin a
a\angin leh Hlinglukhum an
chh^ng a, ‘Pathian meuh pawh
khumt$rna a\angin thisen a
i hlau nange ? Thuhmun reng
April 2010 25 |halai Entu

in an hrem che hi. Keini zawng chuan min lo ngaidam dawn


hrem zia reng kan ni, kan thiltih ani tih a chiang khawp.
man chauh hmu kan nih hi, Dumaka kha chuan Isua kha
hemi hi zawngin engmah a tiel deuhin a bia a, ama sualzia
tisual si lo,’ Isu, i ram i thlen pawh a ngaituah lo. Adamna
hun ah MI HRERENG ANG CHE, tur chauh a ngaituah a, mahni
a ti a. Isuan, “Tih tak meuhvin \anghma hai mi a nih vang a
ka hril a che, vawinah hian ka ni. Mi chapote hi Isuan a ngai
hn>nah Paradis-ah i awm ve theilo a ni tih a lang.
ang, a ti a. Tita t^n kh^n a
Isua kha a duh chuan a in
thlamuanthl^k viau ang. A
tidam thei asin.!! Ni, tuihal,
taksa kha nain chau mahse a
dangro, dangchara hrehawm
rilru zawng a dam ngei ang. A
tin reng tuara ka tui a hal tia a
lei taksa boral mahse, a thlarau
au lai pawh kh^n a intidam thei
zawng a dam ngei ang.
lutuk asin. Mahse, nang leh kei
Isua kha chauin \awng pawh min HMANGAIHNA hi a nasa
peih tawhlo hm>l a put vei n>n, in a th<k >m >m a, a in tidam
engvangin nge kha misual kha duh lo a lo ni z^wk. Mihringte
a chhan a? A hn>na Paradis- hi mana lei kan ni tawh a, duh
ah meuh awm tura a hrilh ? duh dana khawsa thei pawh
Engdang vang a ni lo, Tita kan ni tawh lo. Amah phatsan
kh^n Isua kha Pathin fapa a nih a thilsual ti tur pawh kan ni lo.
zia a hrechiang khawp. Chu loh Thilsual tih tawhloh mai ni loin
ah a sualzia te, hremtl^k leh ringtu te chuan Pathian rawng
hrem phu a nih ziate a inpawm kan b^wl a, amah hre lo ten
thlap a, sawiselna a nei lo reng amah an hriat thei n^n
reng. Mahni thil tihsual z>p chanchin\ha kan hrilh zel a \ul
lova, inpuang a,inchhir ngawi z^wk a ni. Petera’n “Kan
ngawih chunga Isua lam a hawi thilhmuh leh hriatte hi sawi loin
vang a ni. Kan sualna chu kan awm theilo a ni,” a tih ang
engang pawhin nasain tam kh^n chhanchin\ha hi ram tin
mahsela, sima inchhir ngawi ah i puang zel ang u.
ngawih, thinlung puakkeha
Pathin hn>na ngaihdam kan dil
|halai Entu 26 April 2010

PC.Lalhmngmawia
Electric Veng Lunglei

Kan hnam nuna ze mak tak chhui thuah pawh mi tamtak


bet tlat pakhat chu ‘Vohb$k’ nia chuan hnam nunphung, ch>tzia
kan inhriat tlat \hinna hi a ni. leh hm>l-hmaia kan anpuite hi
Kan hnam nunphung leh ringtu kan chipui at^n kan iai deuh
nun kawng pawh hi hei hian a nge ni, hnam chungnung deuh
\ha zawng leh chhe zawng thlahte anga inchhui luh hi
pawhin thui tak a khawihin a kan ch^k hliah hliah mai a ni.
lang a ni.
Kan ram chhe tak mai pawh
Hnam dang aia chi \ha b$ka hi humhalh a \<l tehlul n>n,
kan inngaih tlat av^ngin kan ram \ha b$k, chhe thei lo leh
chhehv>la hnam dang kan tluk mak danglam b$k nia inzirtir
miah lohte pawh hmuhsitna kan ch$n tlat av^ngin
riau kan nei tlat a. Vun ngo ho inthlahrung hauh lovin kum tin
erawh khawv>la hnam kan h^l chhe duai duai mai a.
chungnung an nih vangin kan Thing leh mau leh nungchate
ngais^ng hliah hliah thung a, chenin ram dang neih aia \ha
an tih ang apiang ph^k leh b$k leh r>m thei lo hialin kan
ph^k lovin kan ch$ng ve z>l sawi a, humhalh nach^ng kan
thung a. Kan pumrua leh hm>l hriat hmain \henawm ramte’n
anpui te, kan hnam kan thing leh mau an suat
hnufualpuite khawsak d^n mang takngial d^wn e! Thil
zuan kh<min s^p nuna nun kan siam tinr>ng hn>na Chanchin
tum tlat a, kan pha si lo a, sum |ha hrilh buaipuitute ramah
ngainatna leh hlemhl>tnaah kan hian nungcha pawh an va v^ng
l<t ta r>ng a nih hi. Thlahtu bul ta >m!
April 2010 27 |halai Entu

Thlarau nunah pawh mi tam lehngh^l a! Hrilhl^wkna mak


takin Sekibuhchhuak theory deuh, hri chhe l>ng leh chhiatna
kan chhawm tlat a. Kan thlarau lo thleng t<r tih v>la kan ph$l$
mite z$ngah Pathian Thu ziding \hin d^n ngaihtuah chuan
zir a, humhalh a, vawn nun tum ‘vohb$k’ inti ringtute hi kan thla
ai chuan a b$k taka hriatt$r a muang hlawl lo a ni! R<l chuk
thutna lampang ngais^ng leh hlauh v^nga la sen bun t^wk te
beisei kan tam z^wk ^wm e. Hei pawh kan lo awm r^wl vei n>n!
v^ng pawh hi a ni ang p^wl Kum za chuang Kristian hnam
hrang kan tam a, inl^rna leh zet chu a chhangchhiat theih
hrilhl^wkna mak pui pui dawng ngei mai!
pawh kan kat nuk mai hi!
Pathian zawn chhuah ram
Pathianin a chatuan thil
kan inti a, a dik r>ng a. Mahse
ruahmanna hmangin min
mi \henkhat Pathian min
chhandam a, keini erawh
hmangaihna sawi uar p^wl
chuan a tlachawp hi ‘rau’
hian Mizote min hmangaih b$k
riauah kan ruat miau si a! Kan
riaua sawi ch^ng pawh an nei
Pathian Thua kan hmuh loh,
\h$n a, “Mizo chauh chhandam
khawv>l hmundang ringtute
kan ni d^wn,” ti pawl te pawh
pawhin an hriat ve ngai loh
an awm hial mai! Pathian min
‘Thlarau thilp>k’ tia kan chh^l
hmangaihna hi sawi n>p chi a
si tam tak phei hi chu khawv>l
ni hauh lo va, amaherawhchu
sualna n>n danglamna awm
hmangaih b$k a nei lo tih erawh
chuang lo a ni. Mizoram hmun
chian a \<l a ni. Lal Isua hi v^na
tamtakah hn^ng hlai duai
a lal \hutthl>ng kalsanin
duaia Pathiana inchh^l leh
khawv>lah min chhandam t<rin
khuh bur bur chunga Thlarau
a lo kal a, ram kilkh^wr ber
Thianghlim nia inchh^l tlat
Mizoram thlengin chhandamna
pawh an awm nia! H>ngte v^ng
thu chu hrilh a ni a, keini aia
hian kan Pathian kan tihming
ram pilril z^wk thlengin
chhia a, kan sawi chhe m>k
khawv>l zawng zawngah hrilh
bawk a ni.
a ni z>l d^wn a ni. Pathian
Mi tam tak phei chu ringtu hmangaihna hi a zau >m >m a,
tiha mai lo hian kan puithu-in Mizoram chh<ng chauha khung
kan dawihzep >m >m mai len chi a ni lo va, hnam dang
|halai Entu 28 April 2010

chhandamna thu chu hrilh a ni Lalpa lei leh v^n siamtu hn>n
a, keini aia ram pilril z^wk a\angin kan ngh^k chhuak zo
thlengin khawv>l zawng lo va, rulling party leh khawv>l
zawngah hrilh a ni z>l d^wn a miliante a\angin kan beisei leh
ni. Pathian hmangaihna hi a si \h$n! Pathian kan nghah peih
zau >m >m a, Mizoram chh<ng loh av^ngin a ropuina leh
chauha khung len chi a ni lo thiltihtheihna pawh kan
va, hnam dang zawng zawng hn>nah a inpuang tl>m r>ng a
pawh kan thlent$r hi a \<l >m ni. “Mite pawhin an ti tho,” tih
>m z^wk a ni. leh “Khawv>l al^wm,” tih kan
Lal Isua’n khawv>l t^wp changchawi a, khawv>l mite n>n
d^wna thil thleng t<r a sawite kan danglamna a tl>m ta hle
hi a lo thleng dik z>l a, a lo kal mai.
lehna ni a hnai ta takzet mai. Kan Kristian puite Lal Isua
Kan Pathian thua kan hmuh t^na tuar tur leh martar ngam
angin Lalpa duhz^wng titute t<ra kan \awng\aipui lai hian
chu ‘vohb$k’ tia koh an ni anga keini hian kan Pathian,
V^nram an chang d^wn a ni. Thianghlimna Lalpa hriatpui
Tumahin, eng hnam mahin Lal tl^k loha hna leh hl^wkna
Isua kal tlang lo chuan v^nram hmuh ai chuan rethei taka nun
an luah d^wn lo va, chan \ha leh ril\ama thih kan huam ve
an chang hek lovang. Kan em le? Krista tuarna \^wmpui
nihna v^ng emaw kan hnam d^n t<r hi vuak leh sawisak
v^ng emawin engmah kan ch^n tuar ringawt a ni lo va, ni tin
d^wn lova kan s^wtpui d^wn nuna amah av^nga engkim ch^n
hek lo. Pathian thutiam hi kan ngamna hi a ni d^wn lovem ni?
rin a, a l^wmman tiam chang Pathian fak d^n dik tak pawh
t<ra kan inbuatsaih z^wk hi a zai leh l^m chauh te, a \hatzia
\<l a ni. k^-a aupui chiam ringawt te ni
Tun laia ringtu leh Kohhran lovin thinlunga Pathian
tam tak hi chuan Pathian hi a rinawmna rin ngam av^nga
thutiam kawngah kan ring retheihpui ngamna,
ngam meuh lo niin a lang ta! mualphopui ngamna, ^tpui
|anpuina d$lin kan \awng\ai a, ngamna leh mahni Kraws pua
mahse min \anpuina t<r chu zui ngamna leh thihpui
April 2010 29 |halai Entu

ngamna, a ror>lnaa innghah ngamna leh chung zawng zawngah


pawh “Lal Isua hi ka t^n a t^wk a, min dahna apiang hi ka t^n a
\ha a ni,” tih theihna hi a ni z^wk lovem ni? Nu leh pate k^
ringawta fak chiam a, an thu ngaithla peih lo, ngais^ng lo leh
z^wm duh si lo fa chuan a chawimawi chuang lo.
Pathian hian a fapaah hian mi zawng zawng min kovin min
thlang a, Lalpa thlang l>ttu, a duhz^wng titute chu vohb$k an ni.
Pathianin a mite hi mit naute anga mi vawngin duat takin min
enkawl a, hei hi chapopui chi a ni lo va, inthlahdah n^’na hman
chi a ni hek lo. Thlamuang tak leh l^wm chunga a rawng b^wl
n^’n kan hmang z^wk t<r a ni.
Pathian hmangaihna te, kan tih tel lova min chhandamna te,
Pathian lal fa (Israel)-a puan kan nihna te, zal>n kan nihna te,
vohb$k kan nihna te hi a ropui >m a, mihring mihrinna hian a
d^wl zo lo fo va, hman sual awl tak leh leh kal sualpui theih
pawh a ni. A \ha z^wnga kan hman chuan kan ringtu nun pawh
s^ng taka min vawrhtu leh kan hnam pawh min chawi k^ngtu a
ni thung thei. A pawimawh ber chu khawv>la ‘vohb$k’ intite hi
kan chatuan hmun t<r v^nah khian ‘vohb$k’ kan ni vek ang em
le?

MTKP Inkhawmpui Dt.18 - 21 March 2010 khan


Vaivakawn Filed Aizawl-ah tluang taka neih a
ni a. He Inkhawmpuiah hian Thupui “Krista
Thuhretu Rinawm” tih a ni. Rev Dr.K.Thanzauva
General Secretary BCM chu Speker a ni.
Inkhawmpui Palai hi thlenkim ni khan 3510 an
ni a. Inkhawmpui chhunga tawngtai leh Coun-
seling Centre nghah a ni a. Pu Lalhuliana
Chhangte Gospel Herald Team te an inpekna
a hlu hle.
|halai Entu 30 April 2010

ELECTRIC PASTOR BIAL


Dt. 15 - 17 Jannuary 2010 khan Electric Bial Inkhawmpui
BCM Biak In Chanmari Vengthlang ah neih a ni a, hengte hi an
rorel tlangpui chu a ni.
1. Bial huapin Pastor Quarter-ah vawi khat tal hnatlang neih
nise.
2. |halai Entu Copy 50 Missionary laksak.
3. Bial huapin 2010 ah Advent Christmas neih nise.
4. Bial huap |KP Inkhawm inkhawm 2010 chhung hian Unit
tinah vawi khat \heuh buatsaih ni se.
5. Sports neih
6. M|KP Inkhawmpui ah Lalpa zanriah (Sacrament) buatsaih
ni rawh se.
7. |KP Designation Plate (Colour & Size) in ang tlanga hman
ni rawh se.
8. Missionary Support neih chhunzawm nise
9. Bial chhunga Unit intlawh tawn nise
Budget - Rs. 80000/-
Hruaitu thlan tharte (2010 - 2012)
President : Pu PC.Thanzama (Chanmari Vengthlang)
Vice President : Tv PC.Vanlalrova (Electric Veng)
Secretary : Pu P.Lalhmachhuana (Gosen)
Asst. Secretary : Tv F.Lalropuia (Farm Veng)
Treasurer : Pu F.Lalrinngheta (Electric Veng)
Fin. Secretary : Tv CH.Lalremsiama (Chanmari Vengthlang)
Senior Advisers : Upa C.Thantluanga (BCM Electric Veng)
Upa C.Biakchungnunga (BCM Farm Veng)
April 2010 31 |halai Entu

SAKAWRDAI PASTOR BIAL


Dt. 29- 31 Jannuary 2010 khan Sakawrdai Bial Inkhawmpui
neih a ni a, hengte hi an rorel tlangpui chu a ni.
1. Bial |KP ten Signboard siam nise
2. Kum 2010 chhung hian Typewriter lei ni se
3. Bial |KP hian Solfa zir leh nise, budget ah dah nise
4. Bial |KP Member dan puitlinga nupui/pasal neite, ex
ecutive Member bial a\anga kalchhuak turte certificate
hlan \hin nise.
5. Bial |KP Zaipawl din nise
6. TLM hi Rs. 1000/- a donate ve nise
7. Bial hruituten an term chhungin Unit tin tlawhchhuak
\hin se.
8. M|KP Inkhawmpui palaite kalna tur Budget-ah dah nise
9. Pastor Quarter-ah \hutthlengsei pakhat dah nise
10. Bial |KP hian Half Yearly Meet hman \hin nise
Hruaitu thlan tharte (2010 - 2012)
President : Pu Lalhmangaihzuala (New Vervek Unit)
Vice President : Upa Lalzarzova ( New Verkek Unit)
Secretary : Nl C.Mals^wmtluangi ( New Verkek Unit)
Asst. Secretary : Tv Lalrinawma ( Lungsum Unit)
Treasurer : Tv Lianzamuana ( Sakawrdai Unit)
Fin. Secretary : Pu Lianzuala (Zohmun Unit)

## Bial Report leh hmalakna hrang hrang kan dawng nual a, kan
hmuh hma dan indawtin kan rawn tarlang \hin a ni tih Bial
hruaituten min lo hriatsak \hin dawn nia. Unit huap thil chu
|halai Entuah hian kan tarlang dawn lo kan tih tawh kha, i hre
reng ang u.
|halai Entu 32 April 2010

LAWNGTLAI SOUTH PASTOR BIAL


Dt. 9 - 10 October 2009 khan |KP Lawngtlai South Pastor
Bial Inkhawmpui neih a ni a, hengte hi an rorel tlangpui chu a ni.
1. Relief leh hnuchham kan pek dan hi tih danglam nise.
2. Bialtu Pastor Quarter ah Inverter dah nise
3. Bial chhunga hman tur Letter Box siam nise
4. Lawngtlai Town chhunga Bial pathumte Joint Fellowship
neih
5. Chanmari Square( Subji Bazar) hmuna kan thuziak hi
siam\hat nise
6. Bial huap Essay leh Gospel hlaphuah competition neih
nise.
7. Zonunmawi Beihpui pual hian Bial |KP hian thu
inziahsiak (Essay) buatsaih nise
8. Bial huapa Fakna Inkhawmpui neih nise
9. Kum 2013 M|KP Inkhawmpui kalna tur Bialin Budget-
ah dah nise
10. Bial Inkhawmpui thlengtute \anpui nan Budget-ah sum
dah nise
11. 71RCC bulah Hording tar nise.
12. District Hospital ah leh Christian Hospital lawngtlai ah te
Poor Fund dah leh nise
13. Bial huapa \awng\ai tlaivar neih nise.
Budget - Rs. 87000/-
Hruaitu thlan tharte (2010 - 2012)
President : Rbt Joseph LR.Chinzah (Chanmari Unit)
Vice President : Pu C.Champianthanga (Chanmari Unit)
Secretary : Pu C.Lalsiammawia (Bethani Unit)
Asst. Secretary : Rbt. VR.Nghaka Hlawncheu ( Chawnhu Unit)
Treasurer : Rbt.K.Lalsawmliana (Chanmati Unit)
Fin. Secretary : Rbt.H.Lalrinngheta ( Bethani Unit)
Senior Advisers : Upa A.Deng\huama ( BCM Bethani)
Upa V.Renhsanga (BCM Chanmari)

You might also like