0% found this document useful (0 votes)
264 views12 pages

Mihisara Newspaper - November 2010

The document discusses a 2010 incident where a group of Buddhist monks and lay people attacked a mosque and several Muslim owned businesses in Dambulla, Sri Lanka, damaging property and injuring 4 people in an effort to have the mosque relocated as they felt it threatened a sacred Buddhist area. Tensions had been rising between the Buddhist and Muslim communities in the area for some time prior to this incident. The attack highlighted religious tensions and the need for further inter-faith dialogue and understanding between religious communities in Sri Lanka.

Uploaded by

Chamille Zue
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
264 views12 pages

Mihisara Newspaper - November 2010

The document discusses a 2010 incident where a group of Buddhist monks and lay people attacked a mosque and several Muslim owned businesses in Dambulla, Sri Lanka, damaging property and injuring 4 people in an effort to have the mosque relocated as they felt it threatened a sacred Buddhist area. Tensions had been rising between the Buddhist and Muslim communities in the area for some time prior to this incident. The attack highlighted religious tensions and the need for further inter-faith dialogue and understanding between religious communities in Sri Lanka.

Uploaded by

Chamille Zue
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 12

yïnkaf;dg

f.dúhkag;a
w,skaf.ka
lror
jvd hym;a foaYhla Wfoid yïnkaf;dg
u;a;, m%foaYfha
bÈfjñka mj;sk
2010 fkdjeïn¾ m<uq ldKavh fojk l,dmh cd;Hka;r

tlai;a cd;Skaf.a
.jkaf;dgqm,
i`oyd j,a
w,skf a .a bvï
,nd.ekSu
fya;=fõka ta wjg
ù" ;," uqx"

wjOdkh Y%S ,xldjg


lrlalx yd
fjk;a f.dv
f.dú;ekaj,
fhfok f.dùkag
fï uy lkakfha
f.dú;eka
i`ÿka ;=vq., cd;Skf a .a ixúOdkfha ta iïnKaOfhka iïmQ¾Kfhkau
fhdckdjka l%h s d;aul woyia ±lajQ lñgq w;yer oukakg
lsÍu i`oyd lemùfuka ksfhdað;hska mjid isÿ ù ;sfí' hd<
wd¾Ól" idudÔhS yd ixialD;sl whs;Ska ms<sn`o tlai;a cd;Skaf.a jfkdaoHdkhg
jev lrk nj;a ta i`oyd isáfha fõ.j;a wd¾Ól
lñgqfõ 45 jk ieisjdrh ðkSjd kqjr me,ia ú,aika kï ia:dkfha§ iïnkaO
cd;sl yd cd;Hka;r j¾Okh iïnkaOfhka
miq.sh od meje;aùh' 2010 fkdjeïn¾ 01 jkod isg 15 jkod olajd iuia: isú,a ixúOdk iu. ;uka i;=gq jk kuq;a ¨Kq.ïfjfyr
ieisjdrh meje;s w;r 08 iy 09 hk foÈk fjkafldg ;snqfKa ,xldfõ iyfhd.fhka lghq;= ;uka jvd;a wjOdkh rlaI; s fhka
rdcH ksfhdað;hskg a yd isú,a ixúOdk ksfhdaðhskg
a woyia ±laùu i`oydhs' lsÍugo Y%S ,xld wdKvqj fhduq lrkafka .=jkaf;dgqm<
ish leue;a; m, l<d' tajdfhys m%;sM, i`oyd N+ñh ,nd
ta i`oyd Y%S ,xld rch ksfhdackh lrñka iaúÜi¾,ka;fha Y%S ,xld .ekSfuka
wdKavf q õ idudkH ck;djg
;dkdm;s fYakqlS fifkúr;ak we;=¿ rdcH ksfhdað;hska y;a fofkl= tajdfhys isá j,a
ksfhdað;hska úiska lrk fld;rï m%fhdckj;a
iyNd.S ù isáhy' tfiau f.dú ixúOdk" jD;a;Sh iñ;s" ldka;d ixúOdk" ,o iudrïNl jkafkao hkak .ek yd w,s wjg
j;=lrfha ck;dj yd ;j;a wxY lsysmhla ksfhdackh lrñka ku m%ldYfha§ fï jk úg Tjqkaf.a wd¾Ól" m%foaYfha
fofkl=f.ka hq;= isú,a ixúOdk ksfhdað; msßilao iyNd.S ù isáhy' ,xldj iS.% wd¾Ól idudÔhSh yd j.djkag ydks
j¾Okhla <`.dlr.ksñka ixialD;sl whs;Ska lsÍfï m%jk;djh
wd¾Ól" idudÔhSh yd wi;H;djh tys§ i,ld ke.=Kd' fï jk úg isák nj;a fldgia fld;rï ÿrg ;yjqre by< f.dia ;sîu
ixialD;sl whs;Ska ms<sn`o ne¨kd' by; lafIa;h % kaf.a we;s fj<`ofmd< b;d hym;a jkafkao hkak .ek Bg fya;=jhs'
tlai;a cd;Skaf.a hqoaOfhka miq Y%S ù we;s ;;ajh ms<sn`oj uÜgul mj;sk nj;a nj;ah' ¨Kq.ïfjfyr yd
m%{ma;sh ,xldj ;=< ,xldfõ isÿjk udkj lñgqfõ ±ä wjOdkh m%ldY l<d' tfia jQfha flfia fj;;a ;Ku,aú, hk
l%h
s d;aul lsÍfuka ysñlï lvùï" wNHka;r fhduq ù ;snqKq w;r tu 1977 isg ;uka wkq.ukh wdKavqj jdÑlj yd m%dfoaYSh f,alï
,xldj fuf;la ,nd wj;eka jQjkaf.a ;;ajh ;;ajhka hym;a l< ksoyia fj<`o ,sÅ;j bÈßm;a l< fldÜGdY j,
we;s m%.;sh ms<n
s `oj ms<sn`oj;a" ldka;d" <ud" lr.ekSu i`oyd yels wd¾Ól m%;sm;a;sh ksid ms<s;=re j< m%udKj;a" f.dú ck;dj
,xld wKavqj úiska lïlre" wOHdmk" blaukska úÈu;a mshjr nj;a tu ksid ta ksjerÈ f;dr;=re fï j,a w,s
tlai;a cd;Skaf.a fi!LH" wdydr yd ksjdi .kakd fuka tu lñgqj m%;sm;a;shu ;jÿrg;a rg fkd;sîu iïnkaOfhka ;¾ckhg ,la j
ixúOdkh fj; bÈßm;a whs;kS a W,a,x.kh ùï wdKavqfjka b,a,d isáhd' ;=< l%shd;aul lrk lñgqj ±ä wm%idOh m, is à ' •
l< jd¾:dfõ i;H ms<sn`oj m%YaK mek ;uka tlai;a nj;a m%ldY l<d' lr isáhd' •

ñksiqkaf.ka f;dr ixj¾Ok ySkh


ó.uqj l<mqjg iS maf,aka
f.dvneiaiùfï rcfha
jHdmD;shg tfrysj miq.sh
fkdjeïn¾ 17 jk od ëjr
ck;dj oyia .Kkla
iyNd.S fjñka Woaf>daIK
jHdmdrhl ksr; úh' tys
m%;sm,hla f,i je,s f.dv
ouk hka;% ;djld,slj
bj;alr.ekSug rchg
isÿùh'
cdhdrEm
iïm;a iurfldaka

b;d jeo.;a mßir


moaO;shla fõ'
.jka hdkd f.dv
neiaùfï§ ksrka;rfhka
l<mjg ±úf;,a yd
wfkl=;a wmøjH neyer
ùu je,elaúh fkdyels
ldrKdjls' ;jo fujeks
jHdmD;s i`oyd iydh
±laùfï wruqkska ta
m% f oa Y h wê wdrla I l
l,dmhla fyda ëjrhkag
.ukal< fkdyels
m%foaYhla ùu ;=< iDc
yd jl%j ëjr
l¾udKa;fha kshef,k

ó.uqj l<mqjg iS maf,aka


mjq , a 7000lf.a muK
wdodhï ud¾. yelsf,a'
Bg wu;rj l<mq j
wdY% s ; ¥m;a ixpdrl
m%h
s kað;a wdf,dalnKavdr ia : dkhla jk ó.uq j rch lghq;= lrñka isáhs' i`oyd j¾. lsf,daógrhl iuia: ó.uqj l,mqj yd jHdmD;sj,g úlskSu
l<mqj ;=< uqyoq u; f.dv tys Odjk m:h bÈlsÍug jmißhla je,s f.dv ouk úfYaIfhka uv fndlal i`oyd mq j ;a m ;a ±ka ù ï
ëjr l¾udKa;h nE yels .= j ka hdkd fhdað;j we;af;a l<mqfõ hka;% fhdod .eUqre lsÍug wdY% s ; m% f oa Y h u;iH m<lr we;ehs o jd¾;d
iïnKaOfhka b;d jo.;a jHdmD;shla we;s lsÍug uv fndlal wdY%s;j h' ta lghq ; = lrñka is á hs ' iïm; j¾Okh ùu i`oyd fõ' •
2 2010 fkdjeïn¾

bx.%Sisfhka .%ekSia lshkafka wd;a;ïug


kuq;a wms fï lshkak hkafka .%ekSia lsh,d y`ÿkajk
fjk;a fohla .ek l;dkaorhla' z.%ekSiaZ wf,úh .ek
f,dl= .eg¿jla wmg kE
f;acd f.dvlkaowdrÉÑ uy;añh yd ;siai fiarisxy
uy;d fï l;dkaorfha l;d kdhlhd iy kdhsldj'
wudrefjka bf.k.;a; fï fokak úYaj úµd,fha
.syska WmdêOdÍka úÈyg iudchg tkafka ;ukaaf.a
±kqu" ld,h yd Y%uh fhoj,d fï rgg jevodhl
fohlaa lsÍfï fkd;s;a wdidfjka' kuq;a Ôúf;a fokk mq¿jka rdcH fyda
ie,lshhq;= ld,hla fï rfÜ rdcH yd rdcH fkdjk rdcH fkdjk ixúOdk
wdh;k j, jev lr,d f;areï .;af;a tfyu WK lShla ;sfhkjo lsh,d
;snqK m,shg" ±kqu ;snqK m,shg jevlrkakg ysf;kjd' l¾udka;
fkdyels njhs' ta ksid wo ta ish,a,kaf.kau bj;a ixj¾Ok wêldßh ^IDB&
fj,d fï fokakd ;ukaf.a rfÜ ixialD;sfhka ;uka jf.a ;eka jqk;a jev
fj; Wreu jQ wdydr ms<sn`o idïm%odhsl ±kqu;a" lrf.k .shdg yß
iudcfhka Wmhd imhd .;a; ±kqu;a" úYaj b,lalhla ke;s nj
úµ,fha wOHdmkfhka ,o ±kqu;a" wdh;k j, fmakjd' ta f.d,a,
jevlsÍfuka ,o w;a±lSï iuqodh;a tl;= lrf.k lrkafk;a idïm%odhsl
idïm%odhsl wdydr l,a;nd.;yels f,i weiqreï mqyqKq jevigyka lsÍu
l< wdydr ksIamdokh lrñka isákjd' wdydr muKhs' rdcH fkdjk
iïnkaOfhka nyq cd;sl iud.ï úiska wdh;k lrkafk;a ta
taldêldrhla mj;ajdf.k hk fujka wjÈhl áluhs' mqyqKq lr,d
Tjqkaf.a W;aidyh wêIaGdkh ffOrh wm ;=< rg w;Er,d odkjd' odyla
;siai fiarisxy f;acd f.dvlkaowdrÉÑ
.ek kejqï n,dfmdfrd;a;= we;slrk iq¨hs' fÜ%ksx l<du
uy;d uy;añh
tlaflfkla
fokafklaj;a yefokjo
fldfyduo kuq;a wjqreÿ follg wdh;khla úÈyg' wms lshk tl ielhs' ug úÈyg yok tajd lsh,d
biai,a,du jeäh lEula mrK okafk kE if;di lshkak ;sfhkafka mdßfnda.l
s hkag
zz.ekSiZa Z jqkyu ñksiaiq tajd ñ,§ tfyu fm!oa.,sl ,xldfõ tfyu f;dard.kak mq¿jka
mgka .kak .kak ue,s lula wdh;khla lr,o jevms,sfj,la kE lshk fjkak ´fka' •
woyi we;s jqfka@ olajkjd' ta ksid pÜks lsh,d' tlhs' uu fmdä fohla
;siai - uu jf.a j¾. muKla f;acd - wms fokaku lshkakï" wms fï yok .%ekSia ksIamdok ñ,§
fmdäldf,a uf.a wjqreÿ folla ;sh,d WmdêOdÍka' ug Bsc ksIma dokhlg *ka.ia .;yels fj<`oie,a
hd¿fjla ysáhd" fmdä wfklajd wjqreoao udi tlla ;sfhkjd' ;siaig tlla wdfjd;a yka.¾ leïfmahska
ldf,u thdf.a ;d;a;d yh jf.a ld,j,a ;sínd' Msc tlla ;sfhkjd' fohshxf.u msyg s hs' wjqÜ,Ü
ke;s jqkd' b;ska Ôj;a zz.%ekSiZa Z lsh,d ku wdKavf q jka /lshd fglafkda,ð tl fokak .d¨mdr" foysj,'
fjkak fudkjd yß ±ïfï wehs@ n,df.k bkakjd lsh,d flfkla fufy kE' fi;afy< Tiq
lrkak jqkd' thd tl f;acd - wms BMICH WmdêOdÍkag f,dl= l;d ±ka Tn ksIm a dokh we;a.u" .d¨mdr"
tl foj,a lr,d ±ka tfla wdydr m%o¾Yk lshkafk;a ta whuhs' wms lrk weiqreï.; wdydr l¿;r'
f,dl= iud.ula n,kak hkjd' tl tl jf.a iajdëkj jev foaYh S l%uhg l%D;su øjH fudaksia fíl¾ia wekaâ
mj;ajdf.k hkjd' uu mqyqKq jevigyka j,g lrkak" ke.sákak yok lsisjla uqiq fkdlr yok friagrq kag
n,df.k ysáhd thd hkjd' kuq;a wfma whj Wkkaÿ lrk tlhs ,o tajd' ta ksid idudkH u.af.dk'
áflka ál Èhqkq fjk ´.ksla fyda wd;a;ïu,d Whk yeá ta wh lrkak ´fka' thd ksIma dok j,g jeäfhka frdamd fuäl,a
yeá' tal;a uf.a ysf;a n,df.k b`o,d" ld,hla È.ska È.gu lsjqfõ uf.a ñ,la tajdg ;sìh hq;=hs fikag¾
yeuodu jev flrejd' foaYSh lsh,d ;siafia f.or whg" fY,a*a tfla odkafka lsh,d Tn ys;kjdo@ u;af;af.dv'
wksl úúO wdh;kj, jeä ñ,lg hd¿jkag ta úÈyg lEu kula ;sfhk ksIm a dok f;acd - ´.ksla fyda iqjfi; fld< le`o
fiajh lr,d isiagï yo,d §,d w;ayodne,Sï ú;rhs lsh,d' foaYSh lsh,d jeä ñ,lg ñßydk'
tfla wdh;kj, jev úl=KkAk lr,d ;uhs f.dvdla iajdëk úl=KkAk wjYH keye' iúia;%s
lrkak ;sfhk wudrlï wjYH keye' bf.k .;af;a' jHjidhlhskj a fyd`o keye' thg wod, md¾la f,aka" rdc.sßh'
fudkjo tajdfhys ;shk we;af;kau wd;a;ïu,dg Èß.kajk wdh;k ñ< lsÍu muKla .%ekSia .ek
ÿ¾j,lï fudkjo fyd`o keye' msx isoao fjkak ;uhs ,xldfõ kE lsh,o Tn m%udKj;a' idudKH jeä úia;r i`oyd
lsh,d wÿk.;a tl thg wod, fufyu ksIm a dokhla wo lshkafka@ ñksii a k
q g
a " idudkH 0112750996
b;du jeo.;a jqkd' wms lrkafka' ta whf.a ;siai - ±ka fïjd ñ,lg tajd .kak
2010 ud¾;= j, wms ñ< lsÍu cdkj,ska ;uhs wmsg fï iajhx /lshd .Khgfka mq¿jk fjkak ´fka' igyk
mgka .;af;a' mgka muKla ±kqu ,enqfKa' ta ksihs jefgkafka' we;a;gu ta yenehs tajd foaYSh m%shkað;a
.kakfldgu wms ìiakia wms .%ekSia lsh,d wfma jf.a jHdmD;s j,g w; ksIamdok iajNdúl wdf,dalnKavdr
fm%dfmdai,a tll=;a m%udKj;a' ksYamdok j,g ku
yo,d ;snqKd' fï idudKH ±ïfï'
m%Odk Odrdfõ
fjkfldg tafla ;snqKq
gd.Ü j,g jvd wms ñksiaiqkag" ksIm a dok jf.au Tfí
f.dvdla biairyska
bkakjd'
idudkH ñ,lg ksIamdok j,;a b,lalh
iqmsß fj<`oie,a iy
f.dvdla wh wmg tajd .kak wmkhkho@
lsjqfõ ksIamdok y;rla
ú;r lrkak lsh,d'
mq¿jka f;acd - iqmsß
fj<`oie,a wfmka úYd,
tahd,d tfyu lsjqfõ fjkak ´fka' fldñia uqo,a
fïfla ;sfhk wjodku yenehs n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
tfyu fldñia uqo,la
ksid fjkak ´fka' kuq;a
wms ±ka ksIamdok 16 la tajd foaYSh tl;= l<du wfma
lrkjd' ±jeka;u fj<| ksIamdok ksIamdok fï ñ,g
mdßfnda.l s hkag fokak
kdu hgf;a ;sfhk
ksIamdok w;f¾ wfma iajNdúl wudrehs' wksla tl wmg
taj;a m%udKd;aulj úÈyg yok w,úh me;af;ka f,dl=
m%Yka hla kE'
fukau .=kd;aulj;a b;d
by<ska ;sfhkjd' tajd lsh,d if;di jf.a rdcH
l,a;nd.ekSu i`oyd mdßfnda.ls hkag wdh;k j,ska Tfí
ksIm a dok w<úhg fudk
ridhksl øjH ndú;d
lrkjdo ke;akï f;dard.kak jf.a rel=,lao
fudkjf.a ;dlaIKhlao mq¿jka ,efnkafka@
;siai - if;dfika
Ndú; lrkafka@
f;acd - ta i`oyd wms fjkak ´fka' wmg ,enqKq m%;spdr
iajdNdúl l%uuhs wka;u s hs' wms .sy, s ,
a d
mdúÑÑ lrkafka' ueá uqK.eyqfKA w<ú
we;s,s" ,S fmd,algq ye`È wka;¾ cd,fhkq;a hï úOdhl jrfhlaj' uu
mdúÉÑ lr,d foaYSh hï f;dr;=re .;a;d' ys;kafka thd
l%uhghs lrkafka' lEu yo,d ld,hla kS;s{fhla' thd l;dj
l,a ;nd.ekSfï l%u ;sh,d w;ayodne,Sï l<d' mgka .;af;u wmsj
ms<n
s `oj l¾udka; wfma iSks iïn,a tl nh lkaafvï lr,d' thd
ixj¾Ok wêldßfha ke;=j wjqreÿ follg if;di ye`Èkajf q õ
^IDB& fidh,d ne¨jd' jeäh ;shkak mq¿jka' thdf.a fm!oa.,sl
2010 fkdjeïn¾ 3

ñysir
wxl 997$43"
md¾la f,aka"
rdc.sßh'
ÿrl;k'
0112865084" 0115711095

ck;djf.a
is;=ï me;=ï ish,a, cEï l<
f*ä%ld cEkaia
ck;djf.a is ; = ï me;= ï jvd;a jeo.;a
fjf<ka`okag' ta jf.au ;uhs foaYmd,lhkag;a' ta
u; mokï fj,d ;uhs ikaksfõokh f.dvk.d
.;af;a' fjf<ka`okag NdKav wf<ú lr.kak;a
foaYmd,lhkag ;ukaf.a foaYmd,k jHdmD;sh

f*
ck;dj ;=< ia:dk.; lr.kak;a ´fka' fï jefâg
myiqldrl jefâ lrkafka udOHlrejd' ck;djg ä%ld fojrla fkdjk nj mj;S' tho ;uka ms<sn|j w.;sh fjkqfjka y`vla
f;dr;=re olajkafkla úh hq;= jQ udOHlrejd wo iekavd% wehu ms<f s .k ;sfí' wi;H f;dr;=re m, k.kakg lsif s jl=
jvd;a ióm ù we;af;a udOH l,djg jvd m%pdrl ldfu,d miq.sh Èfkl wêlrKh lsÍu iïnkaOfhka fkdue;s jkq we;' tu
l,djg' cEkaia m;a;r l,dfõ bÈßfha idlaIs foñka f.daGdNh rdcmlaI úiska ksid weh jekakkaf.a
yeuodu;a fj<`odu jefvñka wo olajd meñK ku .sh pß;hls' ish ,Êcd f*ä%ld Ndú;djka yuqfõ uqksj;
we;af;a ,dNh miq mihs' wd;au ,dNh fkd;ld l< fuf;la m;a;rldrhska iy.; cEkaig a rlsk udOH lrejkag
hq;= jD;a;Ska folla jQ foaYmd,kh yd udOH fol;a we;=¿ udOH i.hska yd yeisÍï tfrysj lSug we;af;a fuh ;uka
fï ,dNh kï jQ l%shdodufha msgqmi .uka lsÍu fï tla mka;shla muKla Wcdrefjka f.dkq úiska wysñ lr .kakd
wkqj wmg jgyd .kak mq¨jka' ye¢kf.k isá ueh jkk lrk ;u ksoyi fjkqfjka
óg;a jvd bÈßfhka ysgmq jD;a;Slfhda" l,d ms<sn| ±ka ,xldfõ whqre ,oaols' ke.S isàug wjia:djla
lrefjda" úm¾hldrlfhda yeuúgu is;kafka ck;d fkdokakd wfhla ke;' ldg;a ±l fukhska lr .; hq;= njh'
is;=ï me;=ï fjkia lrkafka fldfyduo lsh,hs' fmr<sldr m;a;r l,dfõ .; yels neÆ l< w;S;h lshdfokafka
jvd hym;a f,dalhla i`oyd Tjqka ck;dj fjkqfjka kj bula igyka lrñka úh' f*ä%ld weh jerÈ ksjerÈ lr
isysk olskakka jekshs' tfyjq tfla fï wh;a wr ueh m;a;rldrhskg a wêlr- yd fkd.kakd njh' tfia
foaYmd,kh yd udOHlrejd fiau jqfkd;a ienE W.kajk mdvu iq¿fjka Khg f.daGdNh kï ;j ÿrg;a udOH ;=<
iudc fjkila h hka k we;a ; gu is y s k hla ' ;elsh fkdyel' udOH wmydi w;r wehf.a wkd.;h idlaId;a
foaYmd,kh yd udOHlrejd fjf<`ofmd, ;=< l,djg iajhx úfõpkh lsÍfï mriamr lr §u udOH lrejka
.yf.k hdu fjkqjg iudc fjkila hkak ;u fl;rï jeo.;ao hkak fpdaokdjg úfrdaë úiska ish;ska f., is|
ldrHNdrh lr.; hq;j = ;sìh§ fjf<`ofmd, yrydu u;la lr §ug f*ä%ldg jrolre ù ;djhla .ekSula jkq we;'
,dNh fidhd hk .ukg ;Èkau tl;= fj,d bjrhs' isÿù we;af;a fuf;la ;uka mej;s udOH lrejka
fï w;r iudc fjkila lrkjdhehs is;k ish tjka Ndú;hla ms<sn| fldkafoais njg is;kafka ;ukag úreoaO
Ndú;dj;a yiqrejk l,d lrefjd" Ñka;lfhda" kso¾Ykhla iemhSug úrys;j m%i;
a ;
= hla jkafka foaYmd,lhska
úm¾Hldrlhka ish,a,;a wr ,dNh fidhd hk / ,xldfõ udOH wiu;a jQ wêlr- f.dv ke;akï fmd,Sih s
,a,g jegqfkd;a fudllao fjkafka' neúks' Kfhka k.d .; muKla lshd kï ta
fï ±ka fj,d ;sfhkafka" fjñka mj;skafka f*ä%ld miq.sh jif¾ iudj .;a yel' ms<sn| ;jÿrg;a is;d
tu wnd.Hiïmkak ;;a;ajhhs' ta ;=< jk f,dal foieïn¾ ui 13 jk od nj weh iqÿ ne,sh hq;= ld,h t<U
ú.%yh yßu ÿYalrhs' yeufoau i,a,s lrk fï Sunday leader mqj;am;g ú;a;f s ha fldä we;s nj lsj hq;=h'
Ñka;dj,sh;a tlal f.da,Sh iu;=,s;Ndjh;a bfíu m%jD;a;shla ,Sjdh' mqj; yria mqjf;kao udOHfha meje;au /£
iS.f
% hka ì`o jefgkjd' iïm;a laIh fj;au f.da,h S m%Odk isria;,h f,i m%Yk
a hl§ weh we;af;a ck;d úYajdih
WIa K ;a j h by< hkjd' meje;a u ;¾ckhg uqøKh úh' tys i|yka ms<;s r
= e wfmalI a d u; ksid fujka mgq
,lafjkjd' fi!kao¾Hh i,a,s njg m;a fjkjd' jQfha Gota ordered to foñka lshd isáhdh' lf<a f,alï jrhdg wruqKq fjkqfjka ;u
fidndoyu úlsfkkjd' wïud .ek uyfmdf<dj .ek shot them hkqfjks' iqÿfldä kvqj f.aula fokakg úh jD;a;h s kskoa d iy.;
ye`.Su úl,a fjkjd' Wmqgd ±laùu Sarath yereKqfldg úúO yel' th yßhg jev f,i ì,s fok msßia ;u
udOH Ndú;h m%fõYfuka yd mq¨,a úÈyg Fonseka hkqfjka igyka md¾Yjhka úiska wehg lf<a kï Tyq wo fidhd /fyka mkakd oud
l,amkd lrk udOHfõÈhd f,dalhg jvd;a jeo.;a úh' fuh úYd, úreoaOj mjrd we;s ;j;a .kakg;a ke;' f*ä%ldg f.da;%h mú;% lr
fjkafka fï fj,djg ;uhs' ukqIH;ajh" wdorh u;fNaohlg ;=vq Èh yels kvq ;=kla o úNd. Wjukd jkakg we;af;ao .;hq;=h' ,smagka jg
jf.au hym;a f,dalh wkHhkaf.a Ôú; Wfoido nj weh ±k isáhdh' th fjñka mj;S' thhs' wdrlaIl f,alï rjqug /iaù fldgqj
jeo.;a nj l,amkd l< hq;af;ah hkak jgyd .; tfiau úh' kuq;a ta wE bka kvq folla u jrhd cd;Hka;r kS;shg ÿïßh fmd< bÈßhg /ia
hq;=hs' foaYmd,lhd fï l,amkdfõ msysgqùug wfmalaId l< mßoafoka wdrlaIl f,alï mgyeks ksfhda. foñka ù ;ukag fødays jk
neßkï ta i`oyd Tjqkag n,mEï lsÍuj;a l< hq;a; fkdfõ' kuq;a tlg f.daGdNh rdcmlaI úiska f,dal iïu;hka ;ukaf.a Wkag úreoaOj
l<hq;= fjhs' f,dal meje;afï ;Srkd;aul idOl ijqÈh msrE msßia iS iS mjrk ,o tajdh' W,a,x>kh l< nj lshd uq,ska fm<md,s hd hq;=h'
jk ud;D;ajh yd fidndoyug jvd;a ,xù is;kak lv úisrùug weh iu;a iqÿfldä kvqfõ o m%Odk f.daGdNh flfrys we;s rxð;a .=Kj¾Ok
hehs wms lshkafka tneúks' jvd;a ldka;duh ±laulska úh' md¾Yjlrefjl= f,i ;u ffjrh msg lr rdjfha fcHaIaG
f,dalh foi n,kakhehs wm lshkafka talhs' meje;au ;%smqoa., úksiqre f.daGdNh rdcmlaI f.daGdNh lr<sfhka udOHfõÈfhl= jYfhka
.ek l;d lr;a§ th ia;%Sjd§ fjkafka;a talhs' uvq,a,la yuqfõ úNd. uy;d fmkS isà' w;=.d ±óug wehg wjYH fla' mS' ms<sn|j fy<
meje;au lshkafka uf.a muKla jQ fohla jk iqÿ fldä kvqfõ hqoaOh mej;s iufha jkakg we;' weh ;u Wreufha u;h uQ,dY%
fkfuhs' wfma wfkld Ôj;ajk jgdmsgdfõ c,h ksñ;a; WmÈkafka hqO úfrdaë u;hl fm!oa.,sl wNsu;d¾:hla rys;j m, fldg wdpdr
iq<f`. wyi" id.r" l`ÿ" j.=reìï" le,E" .x.d- t;eksk's kvq úNd.h ys¢ñka wdrlaIl f,alï fjkqfjka udOH O¾u lv lsÍfï jrog
we< fod< fukau i;d isjqmdjdf.a isg laIqøÔúhd wjika jkq we;' jrhdg úreoaOj iodpdrh n,a,dg oud ovqjï ,enqfõ
olajd jQ ish¨ fokdf.au meje;auhs' ta .ek wdorKSh ;Skaÿjlao ,efnkq we;' wmlS¾;su;a m%ldY iy lghq;= lr we;' Widúhlska fkdfõ'
fkdjk ish¨ foa ÿIaghs' úkdYldßhs' ixj¾Okh udOH b;sydifha ;j;a wi;H lreKq we;=<;a udOHfha§ wehg iajhx kshdukhlg
ÈhqKqj" ;dlaIKh jqk;a fï ;ekÈ m%YaK lr,d msgqjla fmrf<kq we;' mqj;a Sunday leader úYd, n,hla ;snQ nj hg;aj we;s udOH
n,kak fjkjd' meje;aug Wjukd" Wjukdu foa kuq;a fï fmrf<k msgq mqj;amf;a m, úh' wújdÈ;h' fcHaIaG lafIa;%fha meje;au r|d
ú;rhs' tÉprhs' j, ,shejqKq mdvï Y%S f.daGdNh rdcmlaI udOHfõÈkshla f,i mj;skf a ka fldf;la
is;kak jvd;a WÑ; foa f;drd.kak' th l< ,xldfõ udOH ljod ms<sn| wmlS¾;su;a foa wehf.a Ndú;djg ÿrg tu hdka;%Khg
yelafla ienE ukqIH;ajhg ú;rhs' • bf.k .kSúo@ fkd,shk njg údrdaOh t,a, lsÍug ;uka wjk;o hkak
b;sydifhka mdvï wêlrKh bÈßfha weh fjk;a ndysr md¾Yjhla u;h' iajhx úfõpkh
bf.k .;a;d kï fmdfrdkaÿ úh' rfÜ fkdue;' ukao weh ojfia f;audj úh hq;=jd
f*ä%ld wo Widú fmdfrdkaÿj lv lsÍu isÿ lrk fohska w.;shg fiau f*ä%ld jekakjqka
Tng;a fkdhkq we;' ukao ksid f.daGdNh rdcmlaI m;a md¾Yjhkag t;rï n,hlska ikakoaO
lúhla" flá l;djla" wehf.a udOH Ndú;dju kej;;a wehg úreoaOj wêlrKhg f.dia ta ùfï wk;=ro
m%jD;a;shla" ,smshla'''' óg fmro wehg mdvï kvq mejÍh' ±ka weh fjkqfjka idOdrKhla udOHlrejka úiska jgyd
fyd`og ,shkak mq¿jkao@ W.kajd we;s neúks' isákafka wem u;h' bgq lr .; yels jqjo .; hq;=j we;' •
,sh,d tjkak' weh udOH kï wúh .,alsiai Widúfha ;j;a wehf.ka udOHhg yd tys
wjNdú;d lf<a jrla kvqjla úNd. fjñka wkd.; .uka u.g jk y¾Id rEmr;ak
4 2010 fkdjeïn¾

y rudksia f.dú
mshdfKda 2010
b,a ui 07
jeks Èk u< ysre niskd b`oska f.dúrc;=uks
j.lS u la nj;ah'
wf.daia;= 17 jkod
jk úg yrudksia
uy;df.a fi!LH ;;ajh

wms Tng
ijia hdufha t<U isá fõ.fhka msßfyñka
ukd isyf s hka ikaikq a widOH ;;a;jhg m;aù
j;ska ish Èúfhka we;s nj nqoaê wxY úiska
iuq.;ay' rcfha by< kdhl;ajhg
t;=ud ,la jeis jd¾;d lr ;snqKs'

iqN .uka hehs lshuq


f.dúck fkdksñ ffjµ jd¾;d ú,ska
wr.,fha wNS; y`vla lshd isáfha jydu
jQfhah' ta p;=r ;SrKhla fkd.;fyd;a
lÓl;ajh yd f.dúck úfYaIfhka yrudksia
m%Yakh .ek jQ ukd uy;df.a Ôú;h .ek
wjfndaOh ksid muKla j.lsj fkdyels njhs'
fkdj .egjr úfha isg fï w;r;=r
mkakrh ,o igkaldó ksidh' f.dúck m%YaKh .ek jQ ys.r= laf.dvg uE;
Èú ießho ksidh' yrudksia ;reKhd oeKqï mrdiho mq¿,a b;sydifha wd uyd
jrla Tyq bvï ,dNS ia:djr úh' ck.`. .,d tkakg úh'
fmdf<dkakrej ÈYdfõ f.dúfhla njg m;a f,dal nxl= yd wdKavqfõ uqrKavqNdjh
f.dúck wr.,fha .sKs jkafka 1956 §h' ta 56 cd;Hka;r uq,H fu,a, ùug .;jQfha
is¿j úh' ta .sKs mqmqr foaYmd,k fmr<sfha wruqof,a ie<iqï wkqj meh 24la muKs'
±,aaù wfõ inr.uqfõ m%;M s ,hla yeáhgh' lDIsl¾u m%;sm;a;s w.ue;sjrhdf.a
mSä; .eñ ckhdf.a t;eka isg Tyqf.a .u ie,iqï lsÍu fuhg uQ,sl;ajfhka idlÉpd
wr.,fha kshuqfjl= jQ jkafka háh,am;dkhs' fya;j = k wkaou uekúka wdrïN úh' ta jk úg
ish mshdf.a wdNdih yrudksia ;reKhd jgyd.;a iy th .eñck idudkHfhka remsh,a
,nñks' .fï kdhlfhla n`ÿ úh' ffY,sfhka 7'00la fkdblaujQ ù
yrudksia uy;d óg .fï ÈhqKqjg bjy,a f.dúck;djg lshdÿka lsf,dajl ñ, jydu
jir 82lg fmr Wm; jk fndfyda lghq;= j,§ .=rejrhd" p;=r lÓlhd l%shd;aul jk mßÈ
,enqfõ lE.,a, Èidfõ úúO .%dóh iñ;s jQfha Tyqh' f,dal nexl= remsh,a 13' 50 olajd jeä
j,a.ïm;a;= fldar,fha ixúOdk j, kdhl;ajh n,y;aldrhg tfrysj lsÍug ;SrKh úh' fï
Wvq.u .ï mshfia§h' ta f.k l%shd lf<a wkd.; Èjhsk isidrd .sh wr.,fha§ Èú lem
1928 §h' Tyq mjqf,a f.dú kdhlfhl=f.a f.dúck yf`â lsÍug yrudksia uy;d
jeäu,d jQfhah' yqrenqyá q lu m%o¾Ykh fodxldrh jQfha Tyq .;a ;SrKfha m%;sm,hla
yrudksia uy;df.a mshd lrñks' iS' mS' o is,ajd jekafkdah' jYfhka Tyq l,a mj;sk
mSä; .ïjeis okka ue;s;u = d yrudksia 1994 ck;d y`ÿkdfkd.;a frda.S
fjkqfjka ro, uy;df.a ióm wfmalaIdjka ñ,dk ù ;;ajhlg f.dÿre úh'
wêm;sNdjhg lsisÿ foaYmd,k jeäysáfhla hoa§ h<s lr,shg 2006 È kej; nrm;,
Èfkl isri fkdkeuQ n`ÿ úh' 1965 § Tyq meñfkñka ;snf q Ka f,i frda.S jQfhao ta
yqol,d igka lrefjla tlai;a cd;sl mlaIh f.dúhdg urKh le`ojQ ksid nj ffjµ u;h
úh' Tyq fuf,dúka iuq iu. tla jkafka lDIsl¾u m%;m s ;a;hs u úh'
.;af;a ielhg ;=vq ÿka yrudksia uy;df.a w;o nj f;areï.ekSu fu f.dúck
wl,a urKhlg f.dÿre w;a fkdyßñks' f.dúck m%;sixialrKh yeáhg fkdfõ' Widú yrudksia uy;df.a kdhlhdf.a wkkH;djh
fjñks' ish mshdf.a wl,a tfy;a yrudksia ;=< cd;Ska w;r iu.sh jegÆ f.dùkaf.a täh jegfyk kqjkg fufia igyka lr ;eîu
urKh fl;rï ielhg uy;d wkq±lafla ;yjqre l< yelsh hk jQfha fujeks lem jQ wd.ka;l = fkdùh' újdo iys; úh yelsh' ta
;=vq fokakla jQfho h;a foaYmd,k mlaIhl bÈß oelaula Tyq i;= Èßu;a kdhlfhdah' úfrdaOfha wr.,h Tyqf.a ienE wkkH;dj
yrudksia .egjrhdg m%;sm;a;shg jvd mq¿,a jQ jQfhao ta ksidh' YS% ,xldfõ merKs;u mqoa.,sl ,dN r;= lñihlska m%ldY
wirK .ïjeishkaf.ka cd;sljd§ m%;m s ;a;k
S h
a ' 80 oYlfha mekke.s iy igkldó cd;sl m%fhdackhg ys,jq lsÍu fkdjQ ksido úhyelsh'
,enqKq Tjok jQfha lDIsl¾uh yd f.dúck c,nÿ úfrdaë wr.,fha f.dú jHdmdrh jQfha Tyq jekakl=f.ka tfy;a f,dal nexl=
jydu .fuka kslaó Ôú; m%YKa h iïnkaOfhka fmdf<dkakrej Èidfõ iuia: ,xld f.dú wfmalaId lf<da n,y;aldrhg tfrysj
wdrlaIdj i,id .kakd th iqúfYaIS úh' zzyß; lemS fmfkk kshuqfjl= iïfï,khhs' Èjhsk wkqjkfhda jQy' ta nj wefußldfõ f,dal
f,ih' úma,jhZZ iïnkaOfhka jQfha yrudksia uy;dh' mqrd c,nÿ úfrdaë Tyq Tmamq lf<a Èú nexl= uQ,ia:dkh bÈßmsg
t;=ud inr.uqfõ .;al< miqld,Sk tys§ Tyq ms<smeoafoa wr.,h fufyhjñka mrÿjg ;nd Èh;a l< Tyq udrdka;l s
lE.,af,ka kslaó 1944 t'md'c' mdlaIslfhl=g;a zzfkdtl`.ùfïZZ .dkaê isá iuia: ,xld f.dú 2000 uyd f.dú Wmjdihlg ,l ,Eia;s
jif¾§ W;=reueo jvd" Tyq ã' tia' ms<sfj;hs' widOdrK c, iïfï,kfha Wmjdih iu.sk's jQfha ienE
fmdf<dkakrej Èidfõ fiakdkdhl noaO f.ùu fjkqjg l%h
s dldÍ;ajh 2000 wf.daia;= 13 jk igkaldñfhl= f,isks'
ñkafkaßh ckmohg jdÈfhlajQfha ta ksid úh fyf;u isrn; nqÈkakg cjiïmkak jQfha Èk fuu uyd f.dú wefußldkq ;dkdm;s
meñKsfhah' yel' ;SrKh lf<a hg;a ùula fujeks ck;d kshuqjkao Wmjdih wdrïN jQfha ld¾hd,h Tyqg ùid
1933 § wdrïN jQ tfukau cd;sljdoh Bg tlaùu;a iu.h f.dùkaf.a fmdÿ b,a,Sï n,m;a ,nd fkd§ug
ñkafkaßh f.dú yd cd;sjdoh tlsfklg hkak w;sYfhdal; a h
s la 28 la fmroeßjh' bka ;SrKh l< ksid tu
ckmohg ta jk úg;a fjkia jk whqre Tyq fkdfõ' c,nÿ úfrdaë tla m% O dk b,a , S u la m%h;akh je,lsk's
mÈxÑhg meñK isá jgyd .;af;a iyc cd;sl fufyhqu f.dú jQ f ha ù ls f ,da j la Tyqf.a pß;h
fld;auf,a jhs' nqoê
a fhka fuks' ck;djg ch w;alr i`oyd idOdrK yd újO;ajfhka yev ú
wmamqydñ;a" lE.,af,a rc foñka ksudjlg m;a jk ia : djr ñ,la ,ndÈh ;snqKs' Tyq jrla
wmamy q dñ;a ;reK úg yrudksia uy;df.a hq ; = nj;a ta rcfha ys`.r= laf.dv m%foaYhS
yrudksiag fijk;a / iNdfõ tlai;acd;sl
ljrKh;a ,nd mlaI ksfhdað;fhla
ÿkafkdah' ta
yereKqfldg fï kdfyg
f,dal nexl= n,y;aldrhg jQfha ta ksid úh yel'
tfia úug Tyq fm<U
kdyk .egjrhdg tfrysj wefußldfõ jQfha Tyq ;=< jQ
yslaóu;a Ôú;h Wfoid cd;sljd§ keUqrej nj
u.fmkaùu;a ,nd ÿka f,dal nexl= uQ,ia:dkh ;;= okafkda oks;s'
ckys;ldó m%Nj + rfhlao Tyqf.a f,dal oelau
úh' fya ú;dk rd,ydñ bÈßmsg Tyq udrdka;sl ;j;a mq¿,a fjñka
kï úh' ta hq.fha ;snqKs' f.dú ck;djf.a
fmdf<dkakrej Èidm;s Wmjdihlg úuqla;sh fjkqfjka jQ
jQ iS' mS' o is,ajd uy;d Tyqf.a is;=ï ñksia
mjd m<uqfjkau ,l ,Eia;s jQfha j¾.hdf.a ienE
yrudksia ;reKhdj ksjy,aNdjh foig
y`ÿkd.;af;a ú;dk ienE igkaldñfhl= f,isks' úlis; úh' Tyq ÿgq
rd<ydñ ksidh' ú;dk
rd<ydñ fnfyúka fmd; wefußldkq ;dkdm;s mQ¾jdo¾Yh Èia jQfha
lshn q dkq ck;djf.a
m; weiqrel< Èúfha weiQ
msrE ;eka iys; .eñ
ld¾hd,h Tyqg ùid wmrdð;Ndjh foisk nj
Tyq l;d ny l<
úhf;ls' yrudksia
;reKhd fmd;m;
n,m;a ,nd fkd§ug fndfyda ldrKdj,ska
wkqudk lr.;
lshùu yd bka ,o
±kqfuka ;u
;SrKh l< ksid yelsh' •

Ôú;djfndaOh yrj;a tu m%h;akh je,lsks' fm%aumd,


lr.;af;a ta weiqr fyajdngf.a
2010 fkdjeïn¾ 5

<
fldfyduo lsjf
ud ld,h yd
mdi,a ld,h
.;jqfka
q jd;a@
wiykh jdf.a' mqxÉ wïuf.a
mq;d <`. fmd;a ;sínd' ta;a
wmg fokafka kE' uu
nqoO
a d.ï fmd; thdf.ka
mdi,a hk wjÈfha §u
iudch jvd hym;a lrk wruqkska hq;=j
71 le/,a,g iïnkaO fjk iaj¾KiS,S"
tlaflfklaf.a b,lafla
yokak thd biairyg .sy,
;jlal= nfÜ biaij q d'
t;fldgu w,a,x ysáh flkd
s , a d
lsh,d' ta;a B <`. udfia
thdj;a ksoyia l<d'
Bg miafia wms l=l,
megõ yeÿjd' miafia wms
= a
ta fjkqfjka isrn;a lEfõh' bka ksoyia jQ miqjo
;d;a;d uy fydrlï l<d' ta fjkfldg w;ska fldld .eiaiK q d' ir;a wïmdf¾ wd;,f.a f.or .shd'
iudc ixj¾Ok jevlghq;= rdYshlg il%Shj yd
j,õldrfhla' ueïn¾ yrla n,kavhs" lvhmamka úfÊisxyf.a k,,g wd;g l=Urq e ;sfhkjd' wms
wjxlj odhl jQ weh wo jk úg
flfkla' wïud jHdmdßl ;ïnkavhs wïuf.a jev j,g ys,l
a rf.k .sh uQki s ia x f.dhï lmkav hkjd'
iudc l%shdldßkshla f,i cd;sl bvï yd lDIsl¾u
mjq,l ldka;djla' thd wfma Wojq jqkd' wïud mdkaor ì;a;f s ha jeÿkd' 11 fofkla ojilg wlalr Nd.hla wms
m%;sixialrK jHdmdrfha fiajh lrhs'
wïuj nf,ka wrka .syk s a ;=kg ú;r ke.sg,d lsß l,kaf;a od,d jegqkd' fokakd lmkjd' remsh,a 20la
.eyeKq orejka fofofkl=f.a ujla jk weh
;sfhkafka' wlald" whshd" uu" fodjkjd' uu lvhmamka f.dvdla whg l;d lr.kak yïn fjkjd' Bg miafia
iudc l%shdldßlhl= jk meá%la m%kdkaÿ uy;df.a
kx.s ;uhs wfma mjqf,a wrf.k mdkaor mfya nia neß jqkd' lEïma tl we;=f<a w,a,mq l=Urq e j,;a l=,h s g
ìß`o o fjhs'
ysáfha' uu bmfokfldg tfla ke.,d w,j;=f¾ 250 la ú;r ysáhd' Tlafldu f.dhï lmkak .shd' ñksii a q
Tlafldau n,dfmdfrd;a;= gjqug .sky s ka taj ñksii a q lE .ykak mgka Wfokau weú;a nq,;a È,d
;shdf.k b`o,d ;sfhkafka lvj,aj,g od,d ;uhs .;a;d' f.dvdla wh .shd' wdrdOkd lrkjd' .shyu
mqf;la yïnfjhs lsh,d' biafldf,a hkafka' f.or wfkla whf.a ys; ÿ¾j, lKav fndKav ,efnkjd'
kuq;a ,enqfKa ÿfjla ksid jev lr,d ke;s ksid jqKd' yuqodj <`.u tk ksid tfyu bkakfldg wfma wf;a
kekaoïuf.ka ks;ru wïug biafldf,È yeuodu .=á wmg lSjd u.dßkak lsh,d' iEfyk uqo,la b;sß jqKd'
lror fj,d ;sfhkjd' ojila lkjd' uu ljodj;a wïug uu f.or .shd' wïuhs kx.shs t;fldg fï jf.a iudc
;d;a;hs wïuhs uu ksid lshkafka kE biafldf,ka tlal lkao Wvg .syk s a ixj¾Ok jev j,g iïnkaO
rKavq fj,d udj fmdf<dfõ ug .eyqjd lsh,d' ta;a f.or yex.s,d ysáhd' ? wfma fjkafka fldfyduo@
.ykfldg Th w,j;=f¾ .shdg fjkod jf.au f.org yuqodfjka weú;a Bg miafia fgla tfla
úð;jxY lsh,d ysáh biafldf,a jev lrkak fodr lv,d fjä ;shkjd wjqreÿ foll .Kldêlrk
yduqÿrejkaf.a ;;a;d ;uhs fjkafka kE' Th m%ios Oa weyqkd' wms l`ÿ Èf.a fldaia tlla flrejd' udláx
udj fírdf.k ;sfhkafka' fyaur;ak ,shkwdrÉÑ weúof.k lef,ka lef,ka .ek bf.k .;a;d' m%elaál,a
tod uu fmdf<djg uy;a;hd uf.a lïuq,g hd¨fjl=f.a f.or .shd' tl lf<a rlaIK ixia:dfõ'
jegqkdkx wo uu kE' .y,d we;s wkka;j;a' chjvq t;kska lE.,a, gjqug .syka ta w;r wïug wxYNdf.a wdjd'
Bg miafia mjq, fjkia ú;dk uy;a;h;a tfyuhs' .ïmy udu,df.a f.or .shd' fodia;r lSjd Thd tlaflda
jqkd' wmg wlalr myl ta;a tfyu .y,d ok .iai,d thd yuqodfõ idcka fïc¾ wïuj f;dard .kav ke;a;x
bvula ÿkakq ;d;a;d wmg lú mdvï .;a;yu ug tajd flfkla ksid wms fírekd' riaidj f;drd .Kav lsh,d'
fjku i,lkak mgka u;l ysáhd' tfyu mdvï kuq;a ysf¾ bkak;a isoO a uu wïudj f;dard .;a;d'
.;a;d' fldia fo,a fmd,a fjk yßhla ;uhs' fjk jqkd fkao@ 77 wdKavj q wdjd'
m,;=re yeufoau ;snK q d mdvï lsß,a,la kE' ta;a yeu Tõ' ÿgq ;ek fjä ;shk w;aiklaj;a .ykak okafka

c'ú'fma' mka;s my
tafla' lsß yrla tfyu;a ke;s whgfka riaid ÿkafka'
ysáhd' whshg wjqreÿ 17la ug fudlj;a yïn jqfKA kE'
fjkfldg .,ali s i a uy Bg miafia wïud ke;s jqkd'
fydagf,a m;aùula yïn jqkd' ug lE.,a, tmd jqkd'
t;fldg ;d;a;d ;=kf a jks meá%lf a .a wlald ;uhs

biafldf,a mdvïj,g jvd fyd`ohs lsh,d ys;=kd


.Eks;a wrf.k' wms ;d;a;;a ysf¾ bkakfldg wmg bx.%i S s
tlal ;snK q q iïnkafoa b.ekakf q õ' wïudf.a
k;ru l<d' Bg miafia whshd ;=ku a dfia odfkaka miafia uu
;uhs Tlafldu úh meyeoï thdg ,shu q la ,sjj q d ug
lf<a' hdmfkaka yß lula kE
biafldaf,a ;snf q Kaa wfma riaidjla fydh,d fokak
f.a biairyd' ta yskoa d hkav wjqreoafou ug Ñ;% j,g" Thdg yßhkafka fïjd ;uhs lsh,d' miafia ta wh .y,d ldf,a bjr jqkyu kx.shs lsh,d' 1984 thdf.a
tkav nia úhoula ´ke ueyqï j,g m<fjkshd fj,d lsh,d' Bg miafia ck;d uq¿ fmd,Sifs hau n,h w,a,d uuhs lE.,a,g weú;a ndr ud¾.fhka ug l=reKE.,
jqfk;a kE' wd;hs" wdÉÑhs ;E.s ;shkjd' ta ksid wudre úuql;a s fmruqfKa mka;s .;a;d' lE.,a, Èia;l s% f
a la wh jqkd' wïud nKavdrfj, foajirK ixj¾Ok
udj ta biafldaf,ka wialr,d Wk;a biafldf,a jev j,g myg iyNd.S jqKd' fnda., m;,g .y,d tafla udu,df.a f.or hejqjd' wms flakøa fha m%.;sY, S S ldka;d
wïmdfr f.ksÉfÉ uu wdidjla ;snK q d' fldfydu;a biafldf,a W.kakk tajg ;snK
q q fjä fnfy;a" b,a,x uerejd lsh,d ys;df.k fmruqfKa jev lrkak
fofla mka;f s ha bka±oaÈ' Bg .Kka ke;sj idudkH fm< jvd tajd fyd`ohs' fmd;a l+re" nQÜ im;a;"= f;dmams wïu;a weú;a fmd,Sih s g ndr ,enqKd' tafla wdidfjka jev
miafia wïmdr ;sii a mqf¾ iu;a jqkd' ke;sj ysáh;a úNdf.a wrf.k weú;a wfma jqkd' Bg miafia wms l<d'
biafldf,g wjqreÿ folla fofjks mdr úNdf.g lrkak ug ta ±kqu Wojq biafldaf,ka ±ïud' fyd,a ;=kfa okdu je,slvg t;fldg meá%la m%kdkaÿ
.shd' .Kka b,a,kav remsh,a jqkd' fjkog jeäh tlla mqfrda, nvq' Bg miafia f.akdjd' wms ys;f = õ wmsj uy;d Tng uqK .efykafka
tfyÈ u,a,g s jeä oyhla ;snf q Ka kE' uu fõ.fhka ,shkak ys;kak wms ta biafldaf,a l`ojqf¾ urhs lsh,d' wms tkfldg fldfyduo@
ie,ls,s ,enqKd' uu .EKq wïug fydfrka ;;a;d <`.g ug mq¿jka jqkd' mka;s my jevlrkak mgka .;a;d' nkaokd.df¾ msß,d' wmsg;a t;kÈ iqkkao foaYm%h s "
<uhd ksid l=ii a f s ha jev' tal .shd remsh,a oyhla b,a,kav' lr,d fldñá lrd ojia oy ;=kla ú;r fmdä bvla yïn jqkd' hg udfk,a r;akdhl jf.a wh
ug;a we,a¨fõ kE tÉpr' t;fldg thdf.a mjq, wfma ^kdhlfhl= iys; .eáuq,, a yßh c' ú' fmka we`ÿu ?ghs" Wv we`ÿu tl;= fj,d udj meá%lg a
ug f;areula ;snf q Ka kE biafldaf,u bx.%i S s .=re' thd miafofkl=f.a lKavdhula& w,a,f.k ysáhd' ñksii a q oj,aghs udrefjka udrejg fcdvq l<d' uu thdj ±l,d
mjq,l bkav Tfka ljqre ke;s fj,dj n,, .syk s a uu fndaïn yokav" m%:udOdr" <uhs jvdf.k lEu lsß fydao fydao ui ;=kla wekaod' ;snf q Ka kE' t;a fyd`og thd
ljqreo lsh,d' udu,d mqxÉ ;d;a;g ;¾ckh l<d ug we`ÿï" nE.a uykak ;snf q Ka b,a,df.k tkav mgka isfuka;"s .,alvq j,ska o;a .ek wy,d ;snK q d' le/,af,aÈ
wïu,d uf.ka fyd`og jev bf.k .kav i,a,s TkE ueyqï okak ksid wms uyk .;a;d' mka;s mfya tl ueomq ksid uf.a o;a yq`.la lE.,af,a flreK jevj,
.;a;d' ta w;a±lSï yßu lsh,d' thd lshkj w,a,mq fldñá tfla ysáfha' mka;h s lj;a tajdg úi`ÿï kdia;s jqkd' je,slv fIdama jereÈ f.dvdla meá%lf a .a lr
wñysßhs' ta Ôúf;a yß f.or flkd wf;a uu 71 le/,af,os fudk lshd §,d ;snf q Ka kE' ug lsh,d inka j¾.hla ÿkafka u; ;snf q Ka' ta ksid thd
wmeyeÈ,s ,iaik ke;s tjkakx ±ka blaukg jf.a ldrHNdrhlao Tn fj; úma,fõ ;s;; a jqKd' tjg fldkafâ f.dvdla .shd' tlal wms úys¨jlaj;a lrkak
Ñ;%hla jf.a' fu;kska hkak lsh,d' uu mejß,d ;snf q Ka@ yuqodj Wäkqhs ìñkqhs we;=f<a bkakfldg le/,af,a .sfha kE' ux nKavdrfj,
uu tfyÈ wikSm jqkd' ys;f= õ ta lSfj we;a;guhs 1971 wfm%,a 05 fjksod tkjd' tal ±kf.k f.dvdla ÿ¾j,lï .ek tl tlaflkd udug ^úÿy,am;s& meá%la .ek
fodia;r lSjd Ôj;a lrkak lsh,d' ta;a ljodj;a i,a,s mdkaor y;rg ú;r wfma f.a wh úisß,d .shd' ir;a woyia yqjudre lr.;a;d' lsjjq d" le/,a,g iïnkaOhs"
nE f,vdj wrka hkak lsh,d' tjqfõ kE' uu .ïmy biairy È fmd,sia Ôma tllg úfÊisxy mlafia f,alï ,xldfju wh t;k ysáh f.dvdla nqoê a u;a" f.dvdla
.ug f.ke;a f;dú,a mú,a me;af;a .=re mjq,l <ufhla c' ú' fmka .eyqjd' wms flfkla thd lÜáhg fjä ksid isÿO jqfka fudllao fyd`ohs lsh,d' udud lsjj q d
lr,d fyd`o jqkd' ta ldf,u n,,d i,a,s tl;= lrf.k weyeß,d ne¨jd fudlo ;shkak mqyk q q lrñka ysáhd' lsh,d mq¨,a ±kqula ,enqkd' mqf;a Thdf.a leue;a;la
wïmdrg uyd .x j;=rla wdjd' .Kka mdia l<d' fmd; m; f.dvdla lsfhjqjd lsh,d' uu;a ;ksfhu
talg nfha wïu wmsj wdfh;a ck;d jsul q ; a s fmruqKg tafla bkak ldf,a' ta;a tlg ysáfha f.or .sysx bkav nE
lE.,a,g f.kak .;a;d' iïnkao fjkafka Ôúf;a f.dvdla ÿla úkaod' ysf¾ .sy,s ,
a ;a l=, fío Wia fnda., m;f,a wh udj
wdfh;a .fï biafldf,g fldfyduo@ ta;a i;=áx ;uhs ta ÿla úkafoa' my;a fío yßhg ta wh n,kav tkjd" n`okv
.shd' wïud udj biafldf,a wfma mx;sfha ysáhd w;f¾ ;snK q d' wykjd' ta ug wdof¾g
kegqï mka;h s lg ±ïud' fvdlag¾ flfklaf.a ÿfjla'
mEf.k ;ef<k ñksiaiq tlal udi ;=klska miafia wms fkfuhs wr bvug ;sfhk
kegqï m<uq mka;h s ;a mdia thdf.a whshd fld<U úYaj bkak tl i;=gla' óß.u mqkre;a:dmk lEor lug' b;sx uu
jqkd" fofjks uOHu úoHdf,a' ta whshd ;uhs l`ojqrlg wrka.h s d' meá%laj nekaod'
úNdf.;a l<d' ta;fldg uu wmg ck;d úuql; a s ks,OdÍkag lsh,d wms ±ka Ôúf;a .ek fudkjo
wfÜ mka;f s ha ú;r' jhfia fmruqK .ek woyia wïuj ksoyia lr,d ysf;kafka@
yeáhg ±kqu j¾Okh fj,d ±ïfï' wfma mjqf,a t,shg hejqjd' wïud wmg yßhg bkav ;ekla
kE' kegqï mq¿jka jqkdg ;snK
q q .eg¨j,sku a ndmam,d mqxÑ,d <`. ;snf q Ka kE' ;eka ;ka j,
m%Yk
a j,g W;a;r fokak th ú.%y lr,d ld,hla ysghd' uu ysáfha' Ôúf;a f.dvdla ÿla
nE' yßhg fmd;a fkd;snK q fmkakj q d' 1972 wf.dia;= 16 úkaod' ;ju;a wvqjla lshkav
ksid yßu wudrefjka ;uhs widOdrfKag ksoyia jqkd' Bg miafia kE' ta;a i;=áx ;uhs ta ÿla
idudkHfm< flrefõ' .fï úreoaOfjkak ´fka wïuhs uuhs fmdä úkafoa' mEf.k ;ef<k
<ufhla ysáhd iquKmd, lsh,d' biafldf,a i¾ me,la yodf.k ysáfha' ñksii a q tlal bkak tl
lsh,d' ta fmd;a j,ska flfkla ysáhd uu kx.sg ,sõjd ±kau i;=gla' •
f.dvdla bf.k .;a;d' ta;a O¾ufiak lsh,d' ta i¾ t,shg tkak tmd
iuyr tajd tfyuj;a yïn ug iudcjdoh.ek f.or fodr cfk,aj;a ixjdo igyk
jqfka kE' fmd;a ke;s ksid fmd;la §,d lsjj q d kE' wdrlaIdj kE m%d¾:kd rKisxy
6 2010 fkdjeïn¾

úh<s l<dmfha
rcjre
l,an,d isáhdu wgq fldgq msfrkafka
fudllao fï i
i
jeys M, ,eî f.dhug ñ, ,efnkafka
yeu lkakfhu tA isyskh ìf|kafka zziúia;%sZZ hkq úia;Z%s wdrïN isiag¾ úlagÍka jf.a wh bka
.;a Kh ;=reia wms ljo o f.jkafka ^ixj¾Ok úl,amhka lsÍu i`oyd m%Odkhs' rfÜ mej;sÉp
i`oyd jk ia;%Ska& wä;d,u ukaofmdIK ;;ajh .ek
wyiska j;=r kE jlalv n|skafka jefgkafka fldfyduo@ Èia;%slal oyhl iólaIKhla
iudch ksjerÈ f,i
wUq orejkaf.a l÷<ska th msfrkafka ziúia;Z%s mgka.;af;a lr,d tA ;;ajh uev,kak we;s
u,ajere f.dhu kE lsß jÈkafka
ixj¾Okh lsÍfï
1994 È' lßgdia YS% ,xld wms we;slr.;a; jev ms<sfj,ska
wfma ys;a lSß .efyñka j,a joskf
a ka wruqkska ±kg lshk wdh;kfha ;uhs ziúia;s%Z wdrïN jqfka'
,xldfõ Èia;%slal ^fifvla& ldka;d tA jevms<sfj, m%dfhda.slj
ÿIalr ls%hdfjka ù l÷<la .kafka 06 l l%shd;aul jk wxYfha jHdmD;shla ls%hdjg kkajkak tA fjkfldg
l=Kq fld,a,hg wehs l÷<e,s b,a,kafka ldka;d m%uqL fldg.;a úÈyg' YS% ,xld 2001 ixúOdkh ù isá lKavdhï tl;=
lfkare .i muKs <sm .sks .ek okafka
cd;sl jHdmdrhls' kñka' iudc ixj¾Ok lr.;a;d' Bg miafia wms ilia
fj,djl i;=g iekiqu §mkafka
fï zziúia;%sZZ lafIa;%fha ls%hdldÍka lr.;a; jevms<sfj, ls%hd;aul
wo f.dúhka fj,d wms ÿla ú¢kafka wdrïNh yd j;auka fndfyda fofkla ta lrkak Èia;%slal j, úúO
wdKavqfõ uy;ajre nK lshkafka l%shdldÍ;ajh .k jevigyk wdrïN ixúOdk j.lSï ndr .;a;d'
fikiqrd ,nd,hs fï mõ f.jkafka tys cd;sl f,alï lrkak uQ,sl jqKd' uq,skau iudc ú.%yhla lr,d tA
f,dõ;=rd nqÿks wm .ek n,kafka *do¾ *¾;a" *do¾ kkaok" whj ±kqj;a l<d' Bg miafia tA
;=ñh úiska olajk
ir;a m%kdkaÿ" y¾uka jgd ck;dj ixúOdkh lrkak
hÔjd Y%shdldka;s iqNisxy ,o woyia h' l=udr" wekSgd fmda,a" mgka .;a;d'

wkqka fjkqfjka Ôú;h lem l<


W;a;udúh
m,a,sfha Woafhda.Su;a iudÔldjla jQ weh
ÿre rgl fiajh lsÍu i|yd j¾I 1928
ie;a;Eïn¾ 26 jk Èk wh¾,ka;fha
ví,skays /la*a¾uka yS msysá f,dfrfgda
wdY%uh n,d msg;a úh'
tysÈ bx.Si% s NdIdj uekúka m%.K = l<
l=vd we.akia <ore wOHdmkh i|yd weh tu wdY%ufhka iuqf.k bkaÈhdj n,d
foõ ueÿrg .sh w;r m%d:ñl wOHdmkh msg;a jQjdh' t;ekska fndïndh n,d
,eîug rcfha mdi,lg .shdh' wehg meñKs weh 1929 ckjdß ui 16 jk Èk
jhi wjq 07 la muK úg Tjqkaf.a Ôú; l,algdfõ isg ie;mqï 400 la ÿßka msyá s
.uka u. wkfmalaIs; fjkilg fhduq vd¾c,skays f,dfrfgda wdOqksl
lf<a tjqkaf.a mshdf.a wl,a urKh lkHdrduhg meñKshdh' fuys § weh ysxÈ
ksidfjks' ;d;a;df.a urKh ksid ysiq jQ yd fnx.d,s NdIdj o uekúka m%.K = l<dh'
;ekg meñKs we.akiaf.a uj ;u mjqf,a j¾I 1929 we.akia bkaÈhdjg tkúg
nr lrg .;a;dh' y;a yeúßÈ úfha miq jQ th iqÿ wêrdcHhkaf.a .%yKhg wh;a jQ
l=vd fïß we.akia ;u uj ú`È ÿla .eyeg w;r bkaÈhdjg ksoyi ,eîfïka miq
ish,a, uekúka ±l ;j ;j;a foúhka bkaÈhdfõ mqrjeis lu ,nd.kako wehg
jykafia fj;g;a" ÿmam;=ka fj;g;a ,x yels úh' ,nk ks,a fndavrh iys; ldo¾ idßfhka ieriqKq
jQjdh' j¾I 1931 ud¾;= 24 jk Èk we.akia f;f¾id uõ;=ñh f,dfrfgda wdY%ufhka msgù
b;du;a ksoyia yd t<U.;a ;SrKfha f,dfrfgda ksldfha lkHd fidhqßhl wirKhka fidhd uqvl q l
a = ùÈj, ießirkag jQjdh'
fkdie,S is á ka k g ;rï Èßh we;s f,i fmdfrdka ÿ ÿka w;r wd.ñl l,algdfõ uqvl q la = ksjdi j, orejkag wOHdmkh

f;
.eyeKshl jQ we.akia" foõueÿf¾ ndysr miqìula we;s kulska meúÈ Èúhg we;=<;a ,nd§ug lghq;= ie,eiajQ weh mka;s ldurfhau
f¾id uõ;=ñh fuf<dj jev j,g b;d ´kElñka odhl jQ w;r" úh hq;=hehs ;SrKh l< fnfy;a Yd,djla wdrïN lrñka ,dÿre" msg.eiau"
t<sh ÿgqfõ j¾I 1910 m,a,sfha jev lghq;= ksudlr m,a,sfha ksid iamd[a[ l%uhg f;f¾id hk fld,rdj" uydudßhd jeks frda.k S g
a Wjegka l<dh'
wf.dai; a = ui 26 jeksodh' mqia;ld,hg f.dia fmd; m; lshùu ku ;u meúÈ ku jYfhka Ndú;d lsÍug wehf.a iudc fiajd lghq;= bkaÈhdjg muKla
±ßh bm§ Èklg miqj lf;da,sl wd.ñl mq r eoa o la lr .;a ; dh' fodf,dia úh ;SrKh l<dh' miqj f,dfrfgda ksldhg iSud fkdjqKq w;r zzñIka T*a peßáZZ kñka
pdß;%dkQl+,j wehj we.akia hk kñka imsreKq we.akiag lkHd fidfhdßhl wh;a lkHdrduhlg meñKs f;f¾id wdh;khla msysgqjd ;u fiajh f,dalfha rgj,a
fn!;siau lrk ,§' fïß we.akia mjqf,a ùug leue;a;la ±lajQjo uj úiska thg lkHd fidhq ß h tu lkHdrduhg .Kkdjlgu fok ,§' ,xldjg o lsysmjrla
nd,hd jQ w;r wehg jeäuy,a úreoaO jQfha weh mqxÑ jhil miqjk wkqnoaê; Ydka; ußhd úÿyf,a .=rejßhl meñKs f;f¾id uõ;=ñh jrla fyÜáùÈfha úisr
ifydaorfhla yd ifydaoßhla o jQjdh' fyhsk's f,i fiajh lsÍug meñKdhdh' tys§ ;u isá wirK uy,a,ka fodf,diafofkl= /f.k
we,afíkshdkq cd;sl ksfld,dhs m,a,sh ;=<ska wdrïN lrk ,o .sys lghq;= Wiia uÜgfuka bgql< isiag¾ f.dia Wjegka fldg /ln,d .;a;dh'
fndclaiayshq wehf.af.a mshd úh' Tyq O¾u¥; iñ;s h l idudðl;a j h ,enQ f;f¾id miq lf<l tys úÿy,am;sksh wehg ysñ jQ iqúfYaI iïudk w;r fkdfn,a
fojk f,dal hqoaOfhka miqj we.akia t;=<k s a idka;j
= r Ôú; yd O¾u¥; f,io lghq;= l<dh' idu ;Hd.h" ue.aihsfia ;Hd.h" 23 jk cqjdï
ueifodakshdfõ w.kqjr njg m;a jQ lgh;= ms<sn| fndfyda foa ±k bf.k tys§ Èkm;d mdi,g hk weh ÿgqfõ isysjgk ;Hd.h jeo.;a ;ekla .kS' fkdfn,a
iafldmafma yS k.r iNdfõ kd.ßl .;a ; dh' lkH fidfhdßhl f,i me,am;a uqvqlal= j, ÿl fõokdj wd;auh ;Hd.h ms<s.;a f;f¾id uõ;=ñh tys§ .íidj
uka;S%jrfhl= yd f.dvke.s,s ÿmam;=kg a Woõ Wmldr lsÍfï msmdifhka fldg l=ig wyrla ke;=j je/ye,s we| ks¾oh f,i úfõpkh l<dh' ZZ wïu,dg tl
fldka ; % d ;a l refjl= muKla fkdj fmf<ñka isá we.akiag tys§ bkaÈhdkQ Ôj;afjk ñksik q h
a " .eyeKqkha " orejkah' t,af,a ;u l=i Wmka orejd urd ±óug yelskï
lreKdfjka iy ffu;sf % hka msreKq W;=ï fnx.d, m%dka;fha t;=<ska Ôú; hd:d¾;h Tnj urd ±óug ug we;af;a l=uk ndodjlao@ ud
yoj;la we;s ñksfil=o úh' fï Wodr O¾u¥; fiajfha fh§ wjfnda O lr.;a weh udrd ±óug Tng we;af;a l=uk ndodjlao@ lsis;a
ñksid msgqmi isá uõ .=Kfhka yd foaj isá msh;=uka,df.a yd wka; ÿ.S nfjka iudc ke;eZZ hs weh i|yka l<dh'
Nla;f s hka msßmqka v%ekd*hs,a n¾kdhs kï fidhqre fidhqßhkf.a úIu;d yd ,dÿre frda.kS fa .a .yK jQ k.rh mS; % s m%fudaofha
jQ Wodr ldka;dj we.akiaf.a uj úh' fiajdfõ w;a±lSï wid fkdie,ls , a , ks i d k.rhla njg yerjQ wïud hk wdor kdufhka
b;du;a ne;su;a lf;da,l s hka jQ fïß ±k.ka k g ,eîfuka úkdYj hk ñksia Ôú; f,dal ck;djf.a iïudkhg n÷ka jQ iqjdiQ oyila
we.akiaf.a foudmshka ke;s neß whg wehf.a yoj; ms k d iqÅ; uqÈ; lsÍu flfia È<s`ÿ ck;djf.a n,dfmdfrd;a;=j" wfmalaIdj"
fkdmels,j msysg jkakg ;rï .sfhah' fj;;a Tjqkaf.a /ljrKh yd ùrjßh jQ l,algdfõ f;f¾id
lreKdjka; úh' ;u ujf.a wdor Wmldr fhdjqka úfha miq jQ fYdapkSh ;;ajh uolg uõ;=ñhg ish Ôú; ld,fha§u idka;=jßhl
m;d tk ÿmam;=kag uEKshka úiska frÈ we.akia lkHd fyda ;= k S lr wdorh f,i ck;dj úis k a i,lk ,§' Wm;s k a
ms<"s wdydr mdk iy kjd;eka §fïka lrk fidhqßhl ùug;a" fkd,o oyil=;a tl;a bkaÈhdkqfjl= fkdjqKq we,afíkshdkq cd;sl
,o Woõ Wmldr flfrys l=vd we.akiaf.a .=rejßhl ùug;a ms ß ig wdorh §ug;a f;f¾id uõ;=ñh l,algdj uOH fldgf.k
is; ksrka;rfhkau we§ .sfhah' ;u uj fmru. ilia lr jir 19g wdikak ish ohd fiajd cd,h Èh;a l<dh' iudc ia:rfha
wdo¾Yhg .;a fïß we.akia o <udúfha .;a;dh' jhi wjqreÿ 18 ld,hla fia j h l< ldKq m,a,g f.dia fkdfhl=;a ke;sneßlï yd
isgu .=KO¾u j,ska msßmqka foúhka msreKq l, lkHd lkHdrduhg iuq§ ish odßø;dj úiska fy,kq ,enq ck;djlg kj
jykafiag .re l< ;eke;a;shlau jQjdh' fidhq ß hl ùug weh Ôú; .uka u. fjkia n,dfmdfrd;a;=jla yd W;a;u ñksialfï Wreuh
;u ujf.a yd mshdf.a Ôú; o¾Ykhka ujf.ka wdYs¾jdo b,a,d lrkakg ;SrKh lrk ,ndÿkakdh' j¾I 1997 iema;eïn¾ ui 05 jeks
we.akiaf.a Ôú;hg fndfyda fia n,md isáhdh' foaj Nla;f s hka ,§' isl=rdod Èk f,dju y~jd ZZÈ<s÷kaf.a
we;s wka o u wmg wjfnda O jka f ka " msreKq we.akiaf.a uj j¾I 1948 wf.daia;= idka;=jßhZZ jQ f;f¾id uõ;=ñh fuf,dúka
l,algdfõ ÿ.S" u.S hdplhkag fiajh ÈhKshf.a leue;a; bgq ui 17 jk Èk iuq.;a;dh' •
lsÍu i|yd f;f¾id uj kñka weh ùÈ lr.ekSug bv i,id l,algdfõ l=,ySk
neiSu;a iu.h' ÿks' tA wkqj .fï ldka;djka úiska w`oskq frdaIskS .uf.a
2010 fkdjeïn¾ 7

ï iúia;%s @
wms úúO uÜgfï
ixúOdk iu. cd;sl yd
cd;Hka;r uÜgfï
idlÉcdj, bkakjd' tAfia
idlÉcd fjk lreKq wfma
Èia;s%la uÜgfï lKavdhï
wjqreÿ 7 lg miafia fï f.ksys,a,d ;snqfK' iu. ksrka;rfhka
jevms<f s j, iïnkaëlrKh b;sß lsÍfï jevigyka idlÉcd lrñka Tjqkaj
lrkak Ndrldr wdh;kh nE .ek .fï ñksii a k
q g
a ta.ek ±kqj;a lrkjd'
lsõjd" Bg wu;rj ta wdh;kh;a ;snqfKa tA ;rï fyd| c,h úlskSfï mk;"
wfma jevigykg iu.dój hk w;a±lSula fkfï' kuq;a PRSP fyj;a h<s mqnqouq YS%
iudc iÔùlrK jevigykla wms mgka .;a; ,xld jevms<sfj, jf.a
mgka .;a;d' 2000 jir ú;r jevms<f s j, .ek wjia:dj,a j, jf.au
fjkfldg wmsg f;dar.kak ñksiaiqkag f;areï .shd' wog;a tAjf.a tk wys;lr
ud¾. folla b;sßj ;snqKd' wms tA i,a,s j,ska jevigyka .ek wms .fï
tlla wfma jev ms<sfj, lßgdia ld¾hd, kv;a;= whj ±kqj;a lrkjd' Bg
tlg wkqhqla; lsÍu' ke;skï fkdlrk nj;a" wfma miafia cd;sl uÜgfï
iajdëk wdh;khla úÈyg úhoï Wmhd fkd.kakd ueÈy;aùï j,§ tA ±kqj;a
;jÿrg;a Yla;su;a ùu' nj;a" wfma ixúOdk jQ msßia tA ls%hdj,shg
iajdëkj jev lrkak wmg kv;a;= fkdlrk nj;a wi,ajeisfhd;a tlal" idudkHfhka mqxÑ nexl= msßñ fíohla ke;sj ish¨ il%Shj iïnkaO fjkjd'
ck mokula f.dvke.s,d ;snqKd' Tjqkag f;areKd' tA uqo,a w,a,mq .fï lKavdhï iudchl idudðlhska 50la fokdu fï mqxÑ iudch wmsg ;sfhk wjqreÿ
kuq;a lßgdia tAflka t<shg ta f.d,a,kaf.au hym; tlal fnod .kak mqreÿ 60la bkakjd'wfkl=;a we;=f<a bkakjd' oyhl muK w;a±lSï
nyskfldg wmg hkak ;ekela fjkqfjka lsh,d f;areï fj,d ;sfhkjd' ish¨ ±kqj;a lsÍï .%dufiajl uy;d" tlal f,dl=jg i,a,s
;snqfK kE' t;fldg *do¾ *dr;a .;a;d' tA ksid ñksiaiqka .d,a," ud;r jf.a flfrkafka fï mqxÑ .=rejre" yduqÿrefjda jf.a úhoï lr,d" lE flda
lsjqjd ;,dfyafka thdf.a f.or tA jgd f.dKq fjkak ëjr m%foaYj, lrj," nexl=j flakaø lrf.khs' wh;a bkakjd' udkj .y,d lrmq Woaf>daIK
je/kavd tl ld¾hd,h úÈyg mgka .;a;d' fï jk úg Wïn,lv jf.a ksIamdok wfkl=;a jev j,g ysñlï lKavdhug .fï j,ska rfÜ f,dl=
mdúÉÑ lrkak lsh,d' ta;a fmd;a úYd, uqo,la Tjqka b;sß jHdmD;s mgka .;a;d' iïnkaO fjkav kï ish¨ fokdg iïnkaO fjkialï fj,d kE
ál ;shd.kakj;a tys bvla fldg ;sfnkjd' lelsrdj" fudKrd., wksjd¾Hfhkau mqxÑ nexl= fjkak mq¿jka úÈyg lsh,hs ysf;kafka' tAjd
;snqfKa kE' fmda,a whshhs" idudkH jdksc jf.a m%foaYj, l=rlalka iudcfha iudðl fj,d mq¿,a lr,d ;sfhkjd' ±ka fndfyda úg tAjdg
weksgd wlalhs lsõjd thd,f.a nexl=jlhs" mqxÑ nexl= msá" uqx weg jf.a foaj,a ;sfhkak ´fka' kuq;a ±ka biafi,a,d jf.a b;=reï uQ,ls ;ajh .kakd
fÜ%kska fikag¾ tfla tAjd iudchl=hs fjkia jqfka melÜ lr,d wu;r jHqyh fjkia lr,d yd wdfhdack iñ;sfha msßilf.a Wjukdjg isoaO
;djld,slj ;shd.kak lsh,' fldhs úÈygo lsõfjd;a @ wdohï Wmhkjd' ud;f,a ;sfhkafka' ^mqxÑ nexl= iudcfha& fjk foaj,a ñila jeä
uuhs" .dñKs refíre whshhs ;uhs .fï .EKq flfklag jf.a m<d;aj, l=¿nvq fudllao we;slr,d idudðl;ajh ;uhs ks, fofklaf.a wjfndaOfhka
tfyu t<shg wdfõ' miafia yÈiaishlg i,a,s álla melÜ lsÍu flÍf.k ;sfhk fjki@ idudðl;ajh ms<. s kafka' lrk foaj,a fkfuhs'
udfk,a fmf¾rd wfma iydhg ´kjqKdu f,dl= kS;s hkjd' tA idïm%odhsl mqxÑ nexl= iudch ±k mdßißl f.j;= ziúia;Z%s woyialrk
wdjd' tA fjkfldg wms ljqre;a Í;s ke;=j" f*daï foaj,a j,g wu;rj wms mqxÑ iudch lsh,d jevigyfkka wd¾Ólh ldka;d jHdmdrh
mä .;af;a kE' .uka úhoï f.dvj,a mqrjkafk y;=" weka;+ßhï jf.a u,a y÷kajkjd' fudlo nexl=j jf.au fmdaIKh ms<sn| f.dvk.kav tA úÈyg jev
remsh,a 1000 la .;a;d tÉprhs' ke;=j" f.dvdla ÿr j¾. jjkak" we÷ï lsfhk ku odmq .uka tA .%dóhj ;sfnk m%Yk a lr,d m%udKj;a fjkafk
Èia;%slal jYfhka iúia;%s hkafk ke;=j" l=vd uykak fhduqfjÉp wh;a whf.a l,amkdjg tkafka úi`od .ekSu wruqKq lr kE lsh,d wms ys;kjd'
jHdma; fjkafka fldfyduo@ uqo,la jqK;a iykodhs ysáhd' m,odhl foaYSh uqo,a" Kh" b;sßlsÍï jf.a ;sfnkjd' f,v frda. ñksiaiq wfma jev lrkak
wms lßgdia tfla bkak úÈyg .kak mq¿jka' ksIamdokhla l< hq;af;a woyia' kuq;a iudchla .ek wjfndaOhla wrf.k fkfuhs tkak ´fka'
ldf,a Èia;%sla uÜgñka jev l<d' fjkod 20] fmd,shg wehs lshk ixjdoh Tjqka úÈyg i,lkfldg uqo,a ji úi lEfuka je,ls,d ñksii a q ñksii a k
q f
a .a jev
ixúOdk fol ;=kla wfmka whska i,a,s .;a; wh ±ka w;r mgka .;a;g lshkafk tla ldrKhla fmdaIHodhs wdydr fõ,la lrkakhs fm< .efykak
jqKd' lka;f,a kef.kysr fmd,S ldrhska <`.g miafia mka l¾udka;h" ú;rhs' iudc ;ukag;a ;ukaf.a ´fka'
tlai;a ldka;d ixúOdkh bka hkafk kE' ;ukag fldyq ,Kq" w;alï jf.a mßj¾;khla lrkak <uhskg a ;a ,nd fokafka ldka;d kdhl;ajh
tlla' wms fmdä we.hSula lr,d wjYH uqo, mqxÑ nexl= foaj,a j,g keUqre n,dfmdfrd;a;= fjk fldfyduo lsh,d ck;dj T¨f.äj,ska f;dar,d
ud;f,a" fudKrd.," ud;r" iudcfhka wrf.k B<`. fjkak .;af;a' ^îr¨ lKavdhulg tAl m%n, Wkkaÿ lrkjd' yßhkafka kE' iudc
.d,a," wkqrdOmqr" kqjrt<sh hk udfia f.j,d odkjd' úhkak" inka yokak" tAllh lsh,d y÷kajkak b;=reï yd wdfhdack fjkila .ek wjfndaOhla
Èia;%slal f;dard.;a;d' ta wksla w;g Kh whùu iufmdaI yokak& ±ka nE'ta ksid mqxÑ nexl=j iñ;s fyd| ksIm a dokhka ;sfhk" Wjukdjla
Èia;%slAl yfha f.dú" ëjr" j;= yd úYajdikShNdjh Tjqka n,kafka ;ukaf.a úiska lrf.k .sh uQ,H i|yd uqo,a wdfhdackh ;sfhk" m%dfhda.slj jev
lïlre lshk lafIa;%hka 100] la lsh,d lshkak iïm;a" ;ukaf.a {dkh" lghq;a; wms ±ka lrkav ´fka' .fï lrk wh ;=<ska ;uhs
wdjrKh fldg l%shd;aul l< mq¿jka' ljqre;a jxpd Y%uh mdúÉÑ lr,d .ug y`ÿkajkafka b;=reï yd ksIma dolfhda yd ksIm a dok tjeks kdhl;ajhla
jev ms<sfj, wo olajd lrf.k lr,d kE' ñksiaiqkag .e,fmk ksIm a dokhla wdfhdack iñ;s lsh,d' f.dvk.d.kav ´fka' f.dvke.sh yelafla'
hkjd' fyd| ye.Sula ;sfhkjd" lrkakhs' b;=reï yd wdfhdack t;fldg tA whu ;uhs tfyu uq¿ .ugu
tA fjkfldg wms;a tlal fï wfmau i,a,s fkao jHqyhla úÈyg mqxÑ iñ;sh ±ka mqxÑ iudch fj<| fmd< yd kdhl;ajh fokak mq¿jka
Èia;ls% a iïnkaêldÍkshka lsh,d' wy< my< luhs nexl= iudch l%hs d;aul ;=< ;sfhk ;j;a tla ñksii a k q f
a .a mdßfNdack msßilg ú;rhs fï u;h
;=kfa okd ne.ska ysáhd' wfma luhs tlal tA jqfka fldfyduo @ tAllhla ú;rhs' rgdj fjkia lrkafk;a" jvd fyd¢ka jHdm;a l<
jevlrkf.k wdjg wmsg rfÜ jefâ msßisÿj lrf.k .fï wy< my< mqxÑ iudcfha ish¨ tA jf.a mq¿,a .ukla yelafla'
m%Yak .ek" lrkak ´k fudkjo hkjd' lÜáh l=vd lKavdhï j.lSï bgq lrkak ´fka hkak ;uhs" b;=reï yd ñksii a q fï fjkig
lsh,d yßhgu wjfndaOhla .fï f.dvdla f,i tl;= fjkjd' tla mqxÑ iudcfha ñksiaiq" wdfhdack iñ;s jev leue;a; olaj,d
;snqfka kE' cd;sl bvï yd ldka;dfjda we`.¨ï lKavdhul wju ks,;, j,g m;afjkak lrkafka' wjidkfha§ ;sfhkjdo@
lDIsl¾u m%;sixialrK lafIa;%fha /lshd j,g jYfhka 5 fofklaj;a ´fka" ;Skaÿ ;SrK .kak ziúksmdZ iúia;%s 'ñksiaiq fï w¨;a
jHdmdrh" cd;sl ëjr weú,a,d' ke;akï bkak ´fka' tA jf.a l=vd ´fka" .ug isÿfjk úl,am ksIm a dolhskf a .a fjkileu;sh's Tjqkg a
iyfhda.S;djh jf.a wh;a tlal úfoaY.; fj,d' ±kg lKavdhï 5 la tl;= ys;lr foa wys;lrfoa yd mdßfnda.l s hskfa .a n,h ,efnkjg Tjqka
n,kfldg wms ta ;rï fudar,d b;sßj bkak wh;a tlal jqkyu mqxÑ nexl= f;areï .kak ´fka tA wh' iñ;s .fï i;=gqhs' wms ixjdo
ysáfha kE' tA whf.ka wms fï jefâ lrf.k hkak iudchla yefokjd' wju fuh ck;d jHdmdrhla l%h
s d;aul fjñka lsysmhla meje;ajqjd' tA
f.dvla foaj,a bf.k .;a;d' tA mq¿jka fj,d ;sfhkjd' jYfhka mqxÑ iudchl f.dvke.Su yqre lsÍfï ;sfhkjd' ixjdo bjr fj,d ñksiaiq
ksidu wms wr jevlrf.k wdj tA wh f.or bkak 25 fofkla bkak ´fka' uQ,sl wÈhr úÈyg .fï bkak fï wh .sfha fjkog jeä
ffY,sh mjd fjkia jqKd' Bg .uka lrkav mq¿jka jev Wmßuh f,i .fï y÷kajkak mq¿jka' cd;sl uÜgfï fmdÿ j.lSula" nrla T¨fõ
miafia m%;sm;a;suh fjkila .ek Wkkaÿhs' wms tA bkak ish¨ fokdgu ±ka .fï nd," lghq;; a lÈ iïnkaO ordf.k' fuf;la wd l%uh
i|yd n,mEï lrk ixúOdkhla wh;a tlal mdßißl iïnkaO fjkak mq¿jka' ;reK" uy¨" .eyeKq" fjkafk fldfyduo @ ;=< Tjqkag f,dl= j.lSula
úÈhg ;uhs wms lr<shg wdfõ' f.j;= j.d jevigyk mejrefka kE' ish,a,
±ka iúia;%s l%shdj,sh ;=< mgka.;a;d' tA .ek l%shd;aul jqfka Èia;%sla
úl,am jevigyka fndfydauhla Tjqkaj fyd¢ka ±kqj;a iïnkaëldrljßhka
l%h
s d;aul fjkjd fkao@ l<d' tAjdfhka tk yryd' iuyr
wms úl,am jevigykl m<odj f.or whf.a wjia:dj,È fm!oa.,sl
wjYH;djh .ek f;areï .;af;a m%fhdackhg .kakjd' wNsu;d¾: bgqlr
wdrïNfha§ jqj;a l%uj;a j yd jeäyßh úl=K,d b;sß .ekSug ck;dj
ksIaÑ; f,i m%dfhda.sl lrkak lsÍï j,g i,a,s fydhd fufyh ùula fj,d
mgka .;af;a 2006 jifrka .kakjd' mqxÑ nexl= ;sfhkjd'
miafia' .fï uqo,a .fïu b;=re iudcfha /iaùï wjia:d hym;A iudc
lrk" .ug iajhx uQ,HlrKhla" j,g Tjqka Tjqkaf.a fjkilg wjYH ia;%Suh
iajhxmd,khla lshk ixl,amh m<odj wrf.k weú;a ueÈy;aùu" wo hq.fha
Wv mqxÑ nexl= iudchla ilia l=vd fmd<la mj;ajkjd' wjYH;djhla' Bg ;reK
l<d' ta w;r wd¾Ól yd iudc tfyu tA whf.a úúO cjh wjYHhs •
ixj¾Ok jevms<sfj,la ksIma dok fnod .kak
l%shd;aul l<d' tA fjkfldg yqre fj,d ;sfhkjd' igyk
f.dvla ixúOdk .ug .sys,a,d ;ukaf.a f.j;af;a m%shkað;a
ñksiaiqkaf.a i,a,s .fuka msgg njfnda.j, îc wdf,dalnKavdr
8 2010 fkdjeïn¾

uyd hqoaOhg miq jokla jQ


fodrj, yeu úgu wú w;ska
.;a fid,aodÿjka jQy' fï
r:j, ys| isá .eyeKqka
ñksik q a fi,jqfkaj;a
tlsfkld yd l;d ny

lúfmd;l fmrjokla
lf<aj;a ke;' breKq" kQ,a
.sh ;=jd lene,s" fnâISÜ
lene,s fyda idfrdx j,ska
Tjqyq ysi" uqyK q fyda Yßrfha
fldgila wdjrKh lr
fudfydf;a fyda mek tk ''''' tA uÈjdg bjiSula lreKdjla lrkd ;reKshka wm ÿgqfõ isáhy' tA w;r ;ekska ;ek
f;la oEia fkdmshd n,d isá tA orejka fjkqfjka fyda ffu;sh % la ;snf
q kao ke;' wf;a isá ;u is`.; s s nekafâÊ máj,ska YÍrfha
uõjreka ish .Kkla miq.h s wmg lsij s la u l< yels ke;' weúÈk fndaïnhla mq;f
= .a ysi fidhñka lE fkdfhla fldgia fj,d
wjqreÿ .Kkdj mqrdjg ug jQfha ke;' ;u orejka fírd f,i tA wh foi fkdneÆ wm fudr fok uõjreka wm .;a;jQjkao úh'
kef.kysr§ uqK.eiS ;sìK' .kSu i|yd jQ tA uõjrekaf.a w;r isáhjqkoa ^Tjqka isxy, ÿgqfõ ke;' bÈßmi ñÿf,a ;eka
tA uõjrekaf.a fõokdj yqfol,d igkg lsiÿs muKla l;d l<;a f*hd¾ wms l÷`M fyda f,a ÿgqfõ ;ekaj, weK Tnd b|
uf.a fhfy<shla fufia iykhla jkakg mjd wms ìh wekaâ ,õ,s Púfhka isáhd ke;' hqoO a fha kmqre l=ßre isáhjqka ;uka /f.k hdug
lúhg k.d ;sìK' ùuq' ;u orejka flfia fyda jqj;a& iel lsÍug ;rï ñf,aÉP;ajh wm bÈßmsg iqÿ ;u l|jqf¾ isg meñfKk
mek wd Èfkl Tjqka wmf.a wkdrlaI; s nju wêl i¨jlska jeiS ;sìK' wms nia r:h fldhs fõf,a fyda
wo oskfhaj;a urKfhka .,jd .ekSu ù l,a f.jñka isáfhuq' Tjqka fjkqfjka tlÿ l÷<la tkf;la bkakdjqka nj
tAú uf.a orejd i|yd /ljrKhla fokag b¢ka" wd whg jQfha j¢kak fkdie¨fjuq''''' ±k.;sñ' nia r:h tkafka o"
b¢ lvq,, a mksñka lshdù hehs lkak,õ lrkd .sh fkdj hÈkak .sh jkakf s ha hqoOa hg tkafkakï tA fldhs fj,dfõ
wïud nv.skh s s lshd uõjreka flfrys fkdweiq foajd,h bfya lvd jeàuls' ueÈjQjka ud m<uq jrg o" kdfjd;a lrkafka l=ulao

.s
h i;sfha ug /|úh fkdhq;fa ;ñ lka we;a;kaj isáfhuq' fjk fohla fjk f;la ÿgqfõ f,aä ßÊfõ <ud jeks m%Yk a wikakg" W;a;r
jõkshdj" ud mq;= wjidkfha § hqo msáfha§ b;sßjQ ;u orejka yd yrld frdayf,a§h' f,v jQ orejka fokakg lsif s jla isáfha
udkal, = ï" fudfyd;lg fyda i;=rka f,i urd ±uqKq tA ndk /lf.k" bkakd ;eku ;u <ueog ;=re`M fldg ke;' frdayf,a m%Odk
ls,fs kdÉÑ iqoyd .skfa kys''' orejkaf.a mrdch jQ isrere bkakd whf.a nyg hg;aj f.k ysia wjldYh foi n,d fodfrka we;=<a jQ ;eka mgka
m%foaYhkayS weú§ug Nd.H n,d ysÈkafkñ oEia o,ajd''' foi n,ñka Woïfjñka wms isàug Tjqka fm<UjQfha fï isá uy`M jQ ;reK uõjreka fldaßfvdaj Èf.a o" jeisl, s s
Wodúh' we;af;kau th yer oud we; fodr ljq¨o lsßn;a lEfjuq' ldrKdjka h' lsym s fofkl=u uu ÿáñ' ly ,E,s u; o" .ia hg o" ldKq
Nd.Hhlao" wNd.Hhla ±hs ug '''' hqoO
a hl fmrksñ;s ±l tA .eyeKqkg a ñksik q g
a .eyqk"q yels¨kq" úhe¨kq ore whsfka o" we|ka Wv o" we|ka
;ju;a m%fya,l s djls' hqoO
a h iS;,h ±ka ±l;a fíÍ m,d ú;a ;u yd ore megjqkg a fokakg megjqkf a .a isyk s a bls .eiSï hg o frda.s jQ .eyeKq" msßñ"
ksud ù yßhgu udi oyj,a fnÿ m;a m; orejka fírd fkd.;af;a wmg n,dfmdfrd;a;j = la fkdwefikd ;rugu <ud" ,má" nd," uy`M
myf,djla .;ù ;snK q o ksud '''' uka±hs tA m%foaYj, ck;dj ;snf q Ka ke;' ;r.ldÍ ÿ¾j,h' nekafâÊ fj,d fNaohlska f;drj isáhy' tA
jQ hqoO
a h .ek i;=áka lsßn;a Wodfõ ;j;a tla /hla .ek wms iel my< lr mßfNdackjd§ f,dalfha ;j;a we|ka u; oud isá iuyr weia" w;a" ll=,"a Wrysia jeks
lk fyda r;s[[ a d m;a;= m;g jefgkd WKq n;a .kafkuq' iuyrúg wfma ys;a tla ;r.lrefjla njg m;a megjqka weia wer neÆfha YÍr fldgia wysñ jQjkah'
lrk tlu .eyeKshla" iu`.k s a iqjm;a lr.ekSu i|yd jQ ù jv jvd w;a lr .ksñka b;d l,d;=rlsk's uu Tjqka fkdfhla j¾.fha WK
ñksfila fyda orefjla ug '''' fyd|u l%uh tA ksid jkakg fidank Ôú;hlau .; foi kej;S n,d isáfhñ' je<÷kjqkh a ' f;dard fírd
tu m%foaY j,§ yuq jQfha rd;sh% isi, s a fjoa§ o mq`Mjk' tfy;a m,d hEug lsÍfï isyk s fha wm fndfyda fõ,djla hk ;=reu .;a" fkd.;a fkdfhla
ke;' isÿ jQ foaj;a isÿfjñka fkdyelaflñ ud fk;= ;ekQ whg uq, isgu fndfyda ysrlrejka lrKq ,en Tjqka bÈßfha lsif s jl= isákd j¾.fha frda. je<ªkjqkh a '
mj;sk foa j;a bÈßfh§ isÿ mshkakg ;dvk mSvk j,g ,la isáfhuq' ;eka ;ekaj, nj j;a Tjqka ÿgqfõ ke;' ud;D jdÜgqj o b;d
ùug kshñ; foaj;a f;dard tAú jkakg is¥ jQ nj tA ms<ns |j msmrs eKq ñksia fndaïn" ÿgqnj ±k.;a fudfydf;au l,n, ;ekela ù ;sìKs'
uu iskdiqfkñ' uqúka f,aka megõ f,i fmkqKq
fkdfodvdu tA uqyK q q ug w¨; Wmka orejka irx
oyila l;kaor lSfjdah' lene,sj, T;d.;a ;reK
fld<U muKla fkdj uõjreka we|ka Wv ;=ka
úúO m<d;aj, frday,aj,g o y;r fokd ne.ska yels,S
jkaks hqoO a hg ueÈj ;=jd, isáhy' bv myiqj wjYH
jQjka yd fjk;a frday,a whg isÿù ;snf q ka jdÜgqfõ
j,ska widOH jQjka tjd fldßfvdafõ isfuka;h s g ysi
;snKq 's Tjqka uqK .eiSug" ;nd .ekSUgh' f,a iqj|
l;d ny lsÍug msgia;rhkag muKla ñil inka"
wjia:dj ,enqfka ke;' tA wh ´äfldf<x" mqhr iqj| ;shd
yuqùug Wjukdjla ;snj Q kao lsß iqj|j;a ug tys ±kqfka
wm w;r isáfha b;du;a ke;' w¨; Wmka ;u orejka
w,amhls' tA wh .ek y~la ne,Sug" w¨; ujl jQ ;u
k.kakg mlaIhla" ìß| ne,Sug tlÿ msßñfhl=
úmlaIhla fyda úl,amhla fyda wm isá ld,h ;=< tu
;snf q kao ke;' tA mejf;ñka jdÜgqjg meñKfhao ke;'
;snQ hqoO a hg tA yryd ndOd l|jqru ñi hdug
fõ hehs ìfhks' ndOd fjk;a ;ekela fkdue;s
lrkakka foaY fødayk S a fõ fyhska iqj ù jqj o ;ju;a
hehs ìfhks' hqo N+ñfha frday,a N+ñfha Ôj;ajk tll=
fmdf<dfõ h:d¾;hg wm fokafkl= o tA w;r úh'
w|" f.d`M" ìysrka jQfha merKs hqoO a hlska ll=,a
.ekSug fkdyelsj lnf,ka ud mq;'= ''' fidhd neÆ ´kEu flfkla md¾i,a fndaïn j,ska tf,isk's folu wysñj jkaks fmfofia
,smg jegqkjqka fia ms<i s i
a "S b¢ lvq,, a mksñka wªf¾ u okakd ldrKhls' lsih s ï ;s.eiaiK q q úg wm yeu úgu fojeks jr ud Tjqka wdndê; ksjil úiQ b;d
lrù" wirK ù .shjqku a lshdù ldrKdjlg fyda t<shg tAug lf<a Wka yd wm w;r ÿgqfõ hqo ch.%yKfhka m%ikak iskdyjla iys;j isá
kej; kej;;a uqK.eySfuka wïud nv.skh s s lshd hful=g yelsjf Q ha ;u f.a mr;rh jeä lr .ekSuh' tA yßhgu uilg miq fld,af,l= wmg uqK.eiqK's
ug we;s jQfha fmd<j m,d "''' fodr" bvlvï oka §h" mr;rh jeä lsÍu i|yd u jõkshdfõ§h' jõkshdj uy ;j ÿrg;a frda.S fkdjQ ksid
hk ;rfï ,eÊcdjls' WKq n;a fnokakg b,a,k ;rula uqo,a §h" tfia lsh
% d l< fome;af;au frdayf,a f.aÜgqj wi< isgu frday,a lEu md¾i,h Tyqg
uu lsis Èfkl hqoO a hg wjÈfhka isáh hq;fa ;ñ'''' ke;skï ;u orejka Wlig wka;jd§kag wjeis ish¨ ug ±kqfka ±jqKq uyd .sKs fkd,enqK's fldßfvdafõ isá
fmï fkdlf<ñ' wid lshjd '''' ;ndh' fmdfrdkaÿ jQ Èkfha myiqlï yd whs;h s ,nd f.dvl w`M u; weúÈñka Tyq tk wfhla fok
fyda Ñ;%mgj,ska ±l ;sfnk '''' wdmiq fkd.shfyd;a Tjqyq foñka wms kej; ksføam.; isákakd fihls' ksjk q q wdydrhlska l=i mqrjd
ish¨ hqoO a j, ìysiK q q nju iejq,ka y~k hdufha le,E kS;h s g f.dÿre jQy' tA" ùuq' .skk a l isyk s a ÿudrh yryd .kafkls'
ud is;g ks;r jo foa' lsis mshù f.disks ud fk;=''' tA me;af;a i;Hh hs' wfkla wd,skoa fha rEmjdyskh
s .uka lrñka bkakd fihls' udkisl wdndOhla iys;
Èfkl hqoO a hla .ek ;s.eiafiñ me;af;ka wms lsis f,il tA bÈßmsg Èkm;d rka fomeh frday,ska lsif s jl=g ;u uj úiska fldKavh b;d
wikakg olskk a g wjÈfjñ m%foaYj,ska t<shg wd jQkg krUk whqßkau hqo mqj;a t<shg mek hdug fkdyels fldgg lmd oud ;snQ ksid"
fkd,efíjd hehs uu tA yeu fohshfka iekiqula iykhla fyda kerUq wms tA .eyeKqka jk fia ;dmam Wv muKla mdohla wysñ jQ fl,a,la
úgu m%d¾:kd lf<ñ' Èkqfjda wdjdo ud mq;= i;=gla ,nd fkdÿkafkuq' wm ñksik q a w;aolsñka isák fkdj f.aÜgqj Wäka mjd frdayf,ka álÜ lemQ miq o
fyda merÿfkda ljqreka jqjo mshjQ ksfïIfha§ ud fk;= w;rg wd iekska Tjqka iel NS;h s " ;%dih" úfhdaj" úhjq, wu;r lgq lïì oud ;snQ t<shg fkdf.dia frday,a
tA yeu hqoO a hlu neg lEfjda" yeÍ .sfh o ud mq;= lrejka njg m;a úh' isxy, b;d myiqfjka wu;l lr w;r f.aÜgq háka n,a,kag N+ñfha isáh§ wmg
wirK jQfjda mSä;fhdauh' irKla ke;s neõ ±kS l;d lsÍug fkd yels w÷re oeuqfjuq' fI,a m%ydr j,sk"a ßx.d hdyels fldgi o uqK.eiqK's
ÿmam;=ku a h' hqoOa hg wd jevQ" ud mshi hg jqj o'''@ meye iulska fyì u,aáne/,aj,ska .e,ùug ñksik q a ßx.dù hehs ielfhka hqoO
a h wjYHhehs lshk
Woï wekQ" wjYh;djhka '''''oyjf,ys meñfKkq we; ;reKfhla" ;reKshla iSilS vj ÿjk ore megõ wm lïì .id jid oud ;sìKs' lsifs jl=f.a lsif s jl=u fï
iemsrE yd tA yryd wdohï Tyq flfia fyda muKla fkdj jeäysáfhl= ÿgqfõ ke;' nxl¾ ;=< .=,ù s frday,a f.aÜgqfjka ks;r frday,a N+ñfha fld;eklj;a
,enQjka yeu úgu isáfha hqo WKq n;a fnÈh hq;= fjñ jqj nifha§ ÿïÍfha§ uy lEu' j;=r fkdue;sj yqiu a tyd fuyd .sfha l|jqre j, fkdisá nj ug b;d
msáfhka fndfyda ÿria;jh' fidaod oukafkñ uf.a § yuqjjq fyd;a wms .ekSug wmyiqfjka ñh hk isg f,vqka f.k tk yd úYajdih' wvqu jYfhka tA
hqomsáhg heùu i|yd /fhys ;e;s .;af;uq' l;d ny orejka wm ÿgqfõ ke;' ;u frdayf,ka l|jqrg f,vqka fudfydf;aj;a Tjqka tys
mqyKq q lsÍug ;u ;=ref<ka yS,a jQ fldg ielh yer .ekaug oEia bÈßmsg l=vq ù .sh f.k hk nia r: fyda rjqula weúo wdjdkï uekjhs
Wÿrdf.k .sh orejka fldhs fn¥ n;a m; wmg NdIdjla ;snf q kao ke;' ujf.a uia je±,s w;ska tl;= weïìhq,kaia r:hs' tAjdfha ug is;K = 's tfy;a tfia úh
2010 fkdjeïn¾ 9

osfkka osk by< hk


hq;= jkafka wfkl=;a ¥ú,s l=Kdgq mj;sk neúka
wjhjhkag wu;rj Tjqkg a fï orejka tAjdg yqre njhs'
yoj;lao we;af;a kï muKs' ug ;j;a wikakg fohla
mqwßisl, = ïj, mdi,la yd ;snfq Ka ke;'
;j;a f.dvke.s,, a la ta uq¨ .ufkau ÈkQjka

f.da,Sh WKqiqu
tlafldg tla mfil mefmd, yd merokjqka meyeÈ,sj
frda.k S oa " ;j mfil ly fldgia folla f,i ÿgqfjñ'
WKska fmf<kakkao r|jd fof.d,a,kaf.au iudk lula
isáhy' rdcH fkdjk úh' fomd¾Yajhu ±ä
wdh;khla lKq isgjd fjfyislk s a fyïn;aj
Nd.hg glrx .id idod § ;snq isáhy' ÈkQjka lE .iñka" kshx iuh È.= ùu lDIs l¾u
úYd, f.dvke.s,f a ,a jy, wKfoñka" ;rjgq lrñka" flaI; a h% g ±ä w,dN ydkS
me;a;la iq<`.g .e,ù f.dia yiqrjñka" fnoñka" f.k fohs' ksh.fhka fyda
;snKq 's iq<`.k s "a iS;,ska ñ§ug wdrlaIdlrñka isáhy' Tjqka .xj;=ßka fyda jekfik j.d
;ek ;ek t,a,d ;snQ fmd,a w; úúO wdhqO úh' ìï ksid f.dú ck;djf.a
w;=o iq<`.g bÍ" .e,ù" ,syS iuyfrl= w; mEkls' lvd jefgk wd¾Ólh Tjqka
f.dia ;sìKs' ìu tÆ fgkaÜ ke;skï yekaols" tfia;a È.= ld,Sk È<skoa ka njg m;a
frÈ u; frda.S jQjka fma,h s g ke;skï ;=jlalj = ls" f,v lr we;' fï foaY.=Kl s
ksod isáhy' n,k k<djls" nd,aÈhls' úm¾hdihka ksidfjka jßka
orejkg ÿka weUq,a merÿKjqka fndfyda úg jr fujeksu jHdikhkag
flfi,a f.ä folla ,nd isáfha È.= fmda,xs j,h' j;=r uqyKq §ug isÿùu Bg n,md
.ekSug orejd jvdf.k ,nd .ekSug" lEu ,nd ;sfí' f.jqKq jir lsym s h

w
fmda,f S ï meñKs ujl w; .ekSug" fok ´kEu fohla foi úmrï lr ne,Sfuka tA
flfi,a f.ä follg jvd ,nd .ekSug" ku oud m Ôj;a fjk ^CH2&" laf,dafrda*f a ,dafrd nj mila lr .; yels fõ' fjñka mj;sk rgj,a w;r
;sfnkq ÿgq flfi,a f.ä .ekSug" fnfy;a ,nd mßirh ldnka ^CFC& ;jo iq<s l=Kdgq" uqyoq f.dv iyfhda.fhka yß;d.dr jdhq
fn¥ ;eke;a;h s wehg fodia .ekSug yd ll=li a= h
s la jdhqf.da,h" yhsfv%d*af,dafrd ldnka .e,Sï" ffcj úúO;ajhg úfudapkh wju lr .ekSu&
mejrejdh' wjqreÿ follg mdúÉÑ lsÍug wd§ jYfhks' f.dvìu" ysu iy ^HFC& jeks yß;d.dr jdhqka ydkS meuekSï" fnda. Bg ksoiqkh a '
wvq <uhskg a ÿka hï È.= fjñkau mj;sk whsi"a id.r l<dm" ñßÈh" u.ska wjfYdaIKh lrhs' wiajekak wvq ùu" lrÈh ixj¾ê; rgj,a yd
meleÜgqjla .ekSug ;u fmda,xs j, meh .Kkla mqrd .x.d we< fod< yd c,dY tu.ska mD;=ú mDIAGh u;=mg s ñßÈh ñY% ùu" widudkH iD;= iei`§fïÈ yß;d.dr jdhq
leyegq orejd jvd fmda,f s ï boa§ jqjo Tjqyq lsi; s a mßir j,ska fukau WIaK;ajh by<g f.k ths' fjkia ùu wd§ .eg¨ /ila o úfudapkh i|yd YS% ,xldj
wd ujlf.ka weh tu fkdfovQy' lsif s jl= foi Ôùkaf.ka ieÿï ,oaools' tu fuh yß;d.dr wdprK mek k.S' tA fya;f = jka odhl jkafka fkdue;s
orejdf.a jhi yßhgu fkdneÆy' tA uqyK q j q , lsiÿs iEu ixrplhla w;ru lsh
% dj,shhs' lDIsl¾udka;hg muKla ;rïh' tfy;a f.da,h S
úuikjd uu ÿgqfjñ' m%ldYhla fkd ;sìKs' Wka nqÿ isÿjk wka;¾ lsh % djkays tfy;a wo jk úg iS>% fkdj ëjr l¾udka;hgo WKqiu q by< hdfuka isÿjk
uyd ihqrla fuka me;sr ù we;a±hs ug iel my< úh' m%;Ms ,hla f,i ñysu; Ôjh ld¾ólrKh;a" ck.yK ndOd meñfKa' foaY.=Kl s úm¾hdihka ksid
;snQ l|jqre ÿgq ug we;sjf Q ha nqÿjkafkda mrÈkafkda úh bÈßhg mj;ajd .kS' j¾Okh;a" fmdis, bkaOk .xj;=r" iq<s l=Kdgq" kdh YS% ,xldj ±ä f,i mSvdjg
lïmkhls' fuÉprla fï fkdyelso @ fi!r.%y uKav,h ;=< oykh;a fya;f = jka hEï ksid isÿjk Ôú; yd m;afjk ¥m;ls' wfkla
wõfõ fï úÈyg tA .ukska miq f.or wd Ôjh mj;sk njg ±kg jdhqf.da,hg uqod yßk foam, ydkS w;s uy;ah' fï lreK kï fï iajdNdúl
yeu l|jqrlau wfkla ud yg Èk lsym s hlau ksod y÷kdf.k ;sfnk tlu yß;d.dr jdhq idkaøKh jHdik fya;f = jka ckhdf.a jHdihkhkag ksrka;rfhka
l|jqfrkao t<sfha .; fkdyels úh' l;dlr.; .%yf,dalh mD;=úhhs' Bg by< hñka mj;sh's m%Odk tÈfkod Èú fmfj; jHdl+, uqyK q mEu ixj¾Okh fjñka
f,dalfhkao fjkafldg yels jQjdkï ta orejka fya;j = kï mD;=úh u; jYfhka jdhqf.da,fha ;;ajhg m;a ù ;sfí' jix.; mj;sk rgla jk YS% ,xldfõ
;snf q Ka ;og .eiQ lgq lïì jeäysá wfmka hÈkafka" Ôjfha meje;aug iqÿiq ldnkavfhdlaihsâ m%;Y s ;h frda. me;sÍugo fujeks wd¾Ól miqnEug fya;j = ls'
fmdgj,a .Kkdjlsk's iuyr wheÈkafka l=ula±hs ug b;d mßirhla ;sîuhs' c,h" by< hdu ksid mD;=úfha wjia:djkays jeä bvlvla yß;d.dr wdprKh
;ekaj, fma<os .Kkdjla meyeÈ,sh' ;j;a fujka WIAK;ajh yd jd;h iEu .eà mrdj¾;kh flfrk ,efí' flfrys jeä odhl;ajhla
úh' wm .sh l|jqrl fomi fohla jkakg bv fkd Ôúfhlaf.au meje;aug wfOdarla; lsrK jeä tA wkqj ixj¾Okh' olajk jdhqjkï
isg msg;ska tk kEoEhka ;nk f,ih' uu hqoO a hg w;HjYH idOl fjhs' jYfhka wjfYdaIKh ld¾ólrKh" ck.%yK ldnkavfhdlaihsâh'
uqK .eiSug we;s fldgfia Ydm lrñ' tfia Ôjfha meje;aug mD;=ú flfrhs' tys m%ÓM,hla kï j¾Okh wd§ ñksidf.a ueÈy;a jdhqf.da,fha by< hk
ueo lïìfrda,a Wäka jeämqr fkdl<fyd;a ug Ydm jkjd mDIAGh u;=mg s yd Bg jdhqf.da,h S WKqiu q by< ùfïka isÿ flfrk ldnkavfhdlaihsâ m%;Y s ;h
;j;a lïì frda,la ±óug we;' wdikakj jdhqf.da,h S hduhs' fkdfhl=;a lsh % dldrlï j, my< fy<k tlu iajdNdúl
isÿjq nj flfkla lshkjd fï fmdf;a ,shù we;af;a WIaK;ajh ksis uÜgul jdhqf.da,h
S WKqiu q by< wjika m;s:,h ksid ñksid lsh% dj,sh m%NdixYaf,aIKhhs'
ug weiqK's tA w;=f<a isá ug fmkqK"q weiqK"q ug mj;ajd .; hq;h = ' tA wkqj hdu ksid mD;=ú jdiSka ^Ydl muKla fkdj uq`M uy;a ixj¾Ok lsh % dj,sh
ujla ;ud ne,Sug wd lshKq ,enq i;Hhh' isÿjQ foa mD;=ú jdhqf.da,h S WIaK;ajh yd i;aj& mdßißl w¾nqo / ffcj f.da,hu mSvdjg m;aj fjkqfjka jkiïm; úkdY
kEoEhl= w; <orejd t<sfha wef;l= ,jdj;a wdmiq ksis uÜgul mj;ajd .ekSfï ilg ueÈj isà' fidndoyfï isà' we;eï úg fï fya;f = jka lrkq fjkqjg jkiïm;a
f,dalhg fï uj msg;alr weoaoúh fkdyels nj uu jeo.;a ld¾h Nd¾h tla jeo.;a ixrplhla jQ ñysu; Ôjh ioygu ;=rka iqrlsñka jk .ykhla
yeßhdh' f.aÜgqfjka t<shg oksñ' tfy;a ud ,shkakg bgqfjkafka yß;d.dr ñksidgo bka iudÔh" wd¾Ól ùfï wjodkulao mj;S' mj;ajdf.k hdfuka jdhq
/f.k hñka isáh§ ZZwïud" fm<Uqfka ukqIH;ajh wdpdrKh kï lsh % dj,sfhks' .eg¨ /ilg uqyK q mEug f.da,hS WKqiu q by< hdu f.da,fha ldnkavfhdlaihsâ
wïudZZ hehs fudr fok <uhd fjkqfjks' ukSurkafkl= yd fuu yß;d.dr wdprK isÿj we;' md,kh lr .ekSug we;s idkaøKh wju lr.; yel'
iu`. hñka isá .eyeKsh uu tl`. fkdfjñ' ñkS lsh
% dj,sh fkdjkakg f.da,hS WKqiu q by< tlu úi`ÿu kï yß;d.dr Tng;a tla me,hla fyda
keje;ajQ wdrlaIlhska wïud urkafkl= t,a,d ueÍugo jdhqfq .da,fha WIaK;ajh hdu;a iu`. we;sjk jdhQka jdhqf.a,hg uqod yßk frdamkh lsÍfuka tA uy.=
fldfya± hs weiQ úg orejd uu tl`. fkdfjñ' th ud fi,aih s ia wxYl - 18la jk foaY.=K úm¾hdikhays m%;Y s ;h my< w.hlg f.k ld¾h Nd¾hg odhl úh
frday, fj;g w; È.= lr úYajdi lrk o¾Ykhg tl`. nj úoHd{hskf a .a u;hhs' m%;Ms ,hla f,i we;sj tAuhs' tA i|yd f,dalfha úúO yelsh' wE; w;S;fha mgka
we;' jydu uj le|jd ;rjgq ke;s ksidh' kuq;"a ñkSurejd mD;=úh u; m;s;jk ;sfnk iajdNdúl jHdikhka rgj,a cd;Hka;r jYfhka wfma me/kafkda rela
fldg orejd wehg ÿka Tjqyq ñkSurefjl= jkakg l,ska iQ¾h úlsrK j,ska jeä Bg fya;= ù ;sfí' fï ksid fkdfhla tl`.;djhkag frdamkfha ksh¨fka f.da,HS
bka miq frday,g we;=`M jk tfia fkdùu i|yd wmg fldgila mD;=úh lrd l,g jeis fkd,efí' meñK ;sfí' lshf;da WKqiu q wju lr .ekSug
wh iy msgjk wh w; isák l<yels lsij s lau ;snf q Ka meñfKa' thska fldgila mßirfha WIaK;ajh by< ikaOdkh ^ld¾ñl rgj,a 37 fkdfõ' tfy;a fidndoyu
orejka .Kk igyka lr ke;a±hs u;=fjk m%Yk a hg id.r whsia l÷" uy fmd<j f.isk's kshx ld,h È.=h' la msglrk yß;d.dr jdhq yd iómj ne£ isá Tjqyq rela
.ekSug mgka.;a nj lSy' uu ixfõ§ fjñ' wdÈfhka wjfYdaIKh lr jisk úg§ fjkodg jvd m%udKh 2008 - 2012 ld,h frdamkfha uy`.= wdksixi ±k
tA l|jqre ;=< wvqjla fkd kiñka fkd .kS' ;j;a fldgila kej; jeä j¾Idm;khla ,efí' jk úg tu rgj,a úiska 1990 isáhy' wo ñksid yd
ke;sju ;snf q Ka riakh" kiajñka fkd Èkñka fkd mrdj¾;kh fõ' mD;=úfha jeis ;=r,a jkafka kdh hEï" È msgl< jdhq m%udKfhka 5] fidndoyu w;r mej;s ióm
iq<`. yd ¥ú,a,hs' tla ;ekl Èkjñka fYdal fkdlrñka .eà mrdj¾;kh flfrk .xj;=r jeks jHdiko ka wvq lsÍu& ;a" mú;% ne|shdj foford f.disk's bka
j;=r ,nd .ekSu i|yd fYdal fkd lrjñka ±yeñka wfOdarla; lsrK j,ska we;sùfuka miqjhs' .a,eishr ixj¾Okh hdka;K % hla mSvdjg m;aj isákafkao
ma,diaála yd ieye,a¨ rdcH lrjkakg yels±hs rÊc fldgila jdhqf.da,fha we;s Èh fjñka mj;sh's tu ksid ^ixj¾ê; yd ixj¾Okh ñksiduhs'
we`Mñkshï nd,aÈ" uqÜá" yÜá" iQ;f % ha l;sjdla fõ' wm ldnkavfhdlaihsâ ^Co2& uqyÿq c, uÜgu by< hñka tfy;a Tfí f.j;af;a
fldamm a " fcda.= mjd fmda,f s ï mjiñka isákafka fï jdhqj" khsgi % a Tlaihsâ ^N2O&" mj;sh's jefvk .y fld<g tA
;nd ;snK q 's tAjd iq<f.a hdu f.!;u nqÿkaf.a foaYh njhs' óf;;ka ksis l, jeis fkd,eîu' ine¢hdj kej; f.dv
je,elaùug tAjd ;=<g je,s tfia jq wmg rÊc iQ;f % ha fï ke.sh yel' th f.da,h S
oud rojd ;snK q 's je,s fkdhd l;sldj wod< fkdjkafka WKqiu q wju lrkakg uy`.=
lEu Whkafka yd fnokafka flfia±hs ;¾l lsÍug uu odhl;ajhla imhkjd fukau
flfia±hs ;uka fkdokakd fkdokafkñ' tys w;=reM,hla f,i udkj
nj lEu Whk lKavdhu ±ka wmg fndaïn NS;h s ixy;sho iqrlaI; s lrkq we;'
lSh' ug is;f = ka fï ke;' hqoO a hg hejQ wfma tA flfia jqjo Tn frdamkh
.eyeKqk"a ñksik q "a orejka orejka weia" w;a" md wysñj lrk .yfld< Tng
lkafka" fndkafka" yqiu a ke;fyd;a weK .id jeiQ fijKla i,ik njo iqjodhs
.kafka je,su njhs' fmÜáhl je;sr f.or jgmsgdjla f.dvk.k njo
fï ¥ú,s iu`. fï tAfodahs fo.sähdjla ke;' fi!LH iïmkak wdydr yd
orejka /l.kafka flfia±hs b¢ka wmg i;=áka wfma m<;=re ksrka;rfhka ,nd
uu l|jqf¾ m%Odkshdf.ka mßfNdackjd§ Ôú;h .; fok njo wu;l
weiqfjñ' Tyq weiqfõ ud 10 jeks msgqjg fkdlrkak' •
mqÿud;,ka f.dia we;ao
lshdhs' ud keye lS úg Tyq l==udß ;laI,s
lSfõ mqÿud;,ka yS óg jvd 2010 wf.daia;= 28 ymqwdrÉÑ
10 2010 fkdjeïn¾

ta bvï j,
whs;sldrhska ;ju;a isào@
wÈkafka n,y;aldr fuf;la Ôj;a jQ m%foaYu ia:dms; l< hq;= hehs
isxy, ckmolrKhlg f;dard .kakg we;' tfia fhdackd l< yel'
kï th wkd.; mrmqf¾ fyhska fudjqkf a .a fï merKs whs;slrejka yd
kdufhka kj;d ±ñh meñKSu m%;sM, odhl w¿;ska mÈxÑ jQjka w;r
hq;h = ' hdmkfha bvï jkq we;ehso Tjqka tlÕ;djhla we;slsÍug
isxy,hskag ñ,hg .; wfmalaId lrhs' ta ksid n,h we;s fyda úl,am
fkdyel' hdmfka fudjqkaf.a wirK bvula fyda foam,la
Èidm;skh s m%ldY Ndjfhka m%fhdack ke;akï wju jYfhka
lrkafka fudjqkag §ug .ekSug lsis÷ jkaÈhla fyda ,nd §

hq
rchg wh;a bvï o md¾Yjhlg bv fkdÈh ish¨u md¾Ijhkag
Oh wjika nj f,dalhg fmkajñks' we;' fuh i¾j idOdrK b;sßj fkdue;s njh' hq;h= ' ch.%dyS úi÷ï ,nd Èh
wÈhf¾§ rcfha hqoaOh Èkk idia;rh kS;shla f,i ;snQ ìï fldgia o ;j ÿrg;a yels foaYmd,k
wdrlaIdj m;d ±k .;a muKskau idOdrKSlrKh l< úfoaYSh yd foaYSh fudjqkf a .a meñKSu w;fmùï j,ska úhqla;
meñKs ,laI 3 ck;dj Èkd .; fkdyels jqj;a fou< wdfhdaclhskag úl=Kd hqoO
a fhka mSvd ú¢ñka jQ ish¨ jd¾.slhska
la jQ wj;eka ckhdf.ka fkdyels nj wdKavqjg ck;djg fï rg ;=< fï ;sfí' ±ka fudjqkag jqj;a ta m,d;a yer oud ksfhdackh jk
fo,laI ye;a;Emkaoyila jgyd fokakg fï ;rñka j;a bvla fokafka ldf.a bvïo@ fkd.sh ck;djf.a fldñiula m;a fldg
h<s mÈxÑ fldg wjika ñksiqka iu;a ù ;sîu ,enqfKa fuu kS;sfha flfia fyda fudjqkag ksoyfia Ôj;a ùfï fudjqkag úi÷ula ,nd
nj rcfha ixLHdf,aLk i;=gg lreKls' uysufhka nj kï lsj hdmfka bvï j, whs;sh whs;shg n,mEula o fokjd ñi iq¿;rhlf.a
wjOdrKh lrhs' rchg fï ñksik q a uyd hq;=uh' Tjqka ta mSvkh ,nd fok nj rch fkdúh hq;=h' fudjqkaj whs;kS a fjkqfjka
wkqj fï h<s ks¾NS; msßila nj kï msg lf<a W;=re m%ldY lrhs' ta flfiao@ mÈxÑ lrjkafka fou< nyq;rhlf.a whs;k S a
mÈxÑlsÍfï lghq;af;a ms<s.; hq;=j we;' ukao kef.kysr fjku wu;l l< ck;djf.ka nf,ka ,nd W,a,x>kh fkdjk
wjidk wÈhf¾§ w¿;a ysÕkakka n,a,ka mjd rdcHhla ia:dms; lsÍu fkdyels b;sydihla o .;a fyda bj;a ùug njg j. n,d .; hq;=h'
.eg¨jlg uqyK q mdkakg uy u. urd ouk rgl fjkqfjka hqoaO lsÍug wmg we;' wm Ôj;a n,lrkq ,en veye .;a fujka .eg¨
Tjqkag isÿù ;sfí' ta ;uka f.a y`vg lka ;SrKh lsÍu;a iu.sks' jkafka Pkao whs;h s wysñ bvï j, kï hym;a ´kEu hqoO a hlska miqj
hdmfka ;u bvï whs;sh fkd§u ksid hdmkh mrdch jQfha Tjqka ta lrkq ,ÿj nqre;= msáka m%;sixúOdkhla flfia n,dfmdfrd;a;= úh hq;=
b,a,ñka hdmkh ÿïßh ÿïßh ia:dkhg ú;a tys i|yd wkq.ukh l< ráka fkrmd yeß j;a n,dfmdfrd;a;= úh jqj;a fïjd fyd¢ka
ia:dkfha ,e.=ï f.k /£ isáug .;a ;SrKhu ud¾.h ñi Tjqkaf.a ck;djla Ôj;a jQ fkdyel' hdmfka bvï l<uKdlrKh
isák 400 la muK jQ fudjqkaf.a ks¾NS; Ndjh u;jdo fkdfõ' rch wr rglh' hqO iufha .eg¨ we;af;a fï fkdlsÍu ksid úkdY ù
isxy, ck;djf.a Tmamq lrkakla jk fld<U ;djld,sl ,e.=ï isxy,hska lsysm fokdg .sh cd;Ska ms<sn| f,dal
m%Yakhhs' NSIKldÍ l¿ neúks' hdmkh ÿïßh y,a j, fyda /£ isàfï
cQ,sfha ;j;a w;=re ia:dkfha fudjqka tla hdmkfha whs;sh wysñ lrkq ,enQ
muKla fkdfõ' ta
m%foaY j, fou<
b;sydih ´kE;rï
WodyrK imhhs' tu
M,hla f,i jir ;syla
.;ù we;;a fudjqkf a .ka
jru ,e.=ï .;af;a ke;'
hdmkh Èidm;skh s
bvï ck;djla fjfik
rglh' ol=fKa iriú
ck;djgo fï .eg¿ fï
wdldrfhkau n,
ksid fï wysxil
ck;dj ;lalä
wefik fï wf|dakdj
lshd mdkafka wm jroaod
fukau v.a,ia foajdkkao
ue;s;=ud mjd fuu
isxy,hskga j,g meñKs fou<
isik q f a .a yd hdmkh
meje;afjhs' tu ksid
úi¢h hq;af;a
foaYmd,kfha
iq¿;rhlf.a ;djld,sl
.;a rfÜ brKu fjkia ñksik q a ;ukag ñ,hg iriúhg .sh isxy, isxy,hskf a .a m%Yka ix;Dma;sfha f.dÿrla
l< ;j;a tla idOdrKhla isikq f a .a wOHdmk whs;h s muKla fkdfõ' ùug bv fkd;eìh
ixêia:dkhla muKlau n,dfmdfrd;a;= jk nj .; /l §ug wiu;a jQ fmdÿfõ fkdúi£ we;s hq;=h' •
fkdfõ' fuh rfÜ oks;s' jrla fojrla ;u cd;shla fjfik rglh' bvï .eg¿ ksrdlrKhg
wkd.; brKuo fjkia udkqISh .eg¨j rchg fkdyel' ta b;sydifha jerÿKq fldñIka iNdjla y¾Id rEmr;ak
l< yels ft;sydisl okajd isáho fudjqkaf.a ;eka h' tajdg úmdl
ixêia:dkhlao jkq we;' .eg¨j f,dalhd hdmfka úkao wm ;j ÿrg;a jrod
ukao mYapd;a hqO Y%S
,xldj h<s f.dv
±k.kafka fudjqka ÿïßh
ia:dkfha kjd;eka
Èidm;sksh .; hq;o= @
wd¾Ól"
uyd hqoaOhg miq'''
ke.Sfï lghq;f
n,OdÍkag wu;l jQ
a ;a§ .ekSu;a iuÕsk's fuh
wfkla m%Yak jid ±óug
m%ldY foaYmd,ksl" ixialD;sl
yd idudÔh hk fï iEu l< yelsh' miq.h
9 jeks msgqfjka
s ish,a, wu;l lr oud lsios d fkduefrkakka
iudÔh ixj¾Okh
keue;s w;HjYH
rch .kakd mshjrlsku
wyjr lsÍug wdKavqjg
a lrkafka w;lskau nxfldf,d;a jQ
l,dm j,g tajd w;a yer
f,i Ôj;a úh yelsh' tfy;a Èfkl wmf.a orejkaf.a orejka
fufia wikjd we;' fï hqoO a h fjk fldg wdÉÑwïu,d ysáfha
l¾;jHfha m<uq w;miq ld,hla fkd§u ksoyi" fudjqkag oud .sh ck;dj kej; fldfyao @ lf<a fudkjo @ hqoO a fha ueog wiqù ish¨u foa wysñ
ùu f,i fuh igyka iduh" whs;Ska wfmalaId meñfKkq we;ehs lr.;a .eyeKqk"a ñksikq a yd orejkaf.a ÿl fnod .;af;a flf<io@
jk neúks' wu;l ùu lrk wfkl=;a ck;djg §ug rchg wfmalaId l< todg wms meianreka fia je,af,a ysia i`.jd .kafkuq'
úkdYh f.k fokakla fyd|u wdo¾Yhla jkq fkdyelalla jqj;a fï ±ka wmg ìh ùug lsiu s ldrKhla ke;' ish,a,u wm leu;s
nj rchg jegyS we;af;a we;' kuq;a mdG,S pïmsl wh;a bvï o isxy, ck;dj ta m%foaY mßÈ fyd¢ka isÿù ;sfí' tfy;a ;=jd, jQjka u ;j ;j;a mdrñka
jir ;sylg;a wêl rKjl ue;s;=udg wkqj j, mÈxÑ ùug bÈßm;a fldks;;a ñka wms fï /ia lr.kafka l=ulao@ .eUqßka jQ ;=jd, iqj
ld,hla tlu kï fudjqkf a .a ks¾NS; b;sßj ù we;' fuh hym;a jkakg kï wmf.a ohdj Tjqkg wjYH fkdjkafka o@ tA ;=jd,
n,dfmdfrd;a;=jla u;
Ôj;a jQ fuu ck;dj
lu jkafka hdmkhg
f.dia ;u whs;sh
fkdue;s m%jk;djhla jqj;a we;sù
;sfnk .eg¨j úi£ug
j¾Okh ù Tvq ÿjkakg w;ayer oud isáuqo@ túg wkd.;fha Èkl
;j;a ll=,la lmd oukakg isÿ fkd fjõúo@
;u whs;k S a fjkqfjka
wjia:djla ,enqKq
b,s,Suh' isxy,hska fï
fou< ck;djf.a ìï
njh' idOkSh m%fõYhla .;
hq;h = ' fudjqka hdmkhg
fï wdorh lrkakg ld,h hs' Èkkakg fkdj Èkd.kakg
ld,h hs'
iefKlska wr., j, mÈxÑ lrùug ;snQ ìï meñKsfha lsisjl=f.a Wis zzÈkk ;eke;af;a ffjrh ^i;=rka& /ia lrkafka h' merÿk
;eke;af;a ÿlfia jikafka h' Èkqï merÿï folu yer oud ikaik q a
lrkakg mgka f.k fmdgla fidhñka isá .ekaùula u;
we;s fï fudfydf;a§ h' by; i|yka l< fldgia o fkdjkafka kï fuh iemfia jikafkah'ZZ
fujka .eg¿ hqoO a hlska we;a;kag kï fuh we;af;kau hym;a mGu ix.S;s iQ;%h
wk;=rej ´kEu rglg Tjqkaf.a cd;sjd§ úfoaYSh yd m%jk;djhls' tfia N+ñh u;l igyka yd nqÿkaf.a oyu fjkqfjka jQ isoO a dia:dk
iudchlg fmdÿ nj ±k j¾.jd§ foaYmd,k fkdù foaYmd,k jdis ±l .ekSug wms je, fkdleã W;=rg hkafkuq' tfy;a u. È.g
W.;a wdKavf q õ we;a;kag u;jdohkaf.ka jdis ,nd foaYhS ;ld lsisfjl= fudjqkaj bkakd ñksik q f
a .a ienE Ôú; ±l .kakg wmg biamdiqjla ke;'
wuq;=fjka lsj hq;= ke;' .; yels fyd|u Ndú;d lrkafka kï" fmr<d ±uQ j;=r gexlsh f*dfgda .kakd wmg Wka ±ka j;=r fndkafka
rchg wkqj Y%s ,xldj wjia:djls' ta ksid Tjqka wdfhdaclhskg
a fudjqka meñKsfha iaj flfia±hs wikakg u;la jkafka ke;' fvdai¾ l< bvïj, kej;
mrdch lf<a f,dalfha
ìysiK q u
q ;%i; a jd§ka
m%ldY lrkafka flfia
fyda fudjqkg a hdmkfha
úl=Kd ;sfí' leue;af;ka fkdfõ kï"
fudjqkaj fï m<d;a j,
mÈxÑl<jqka lkafka mia ±hs wikakg okafka ke;' ;yvq lene,s
lsym s hla fyda fgkaÜ froaola hg f.jkd Ôú;fha wyq uq`M olskk a g
fldÜGdYhhs' ±ka tl÷
fldáhl= ,xldfõ ke;'
bvï j,g we;s whs;sh
;yjqre lr fok njh'
±ka mÈxÑ lrùfï lsis÷
m%;sM,hla ke;' fuf;la
ksjdvqjla ke;' fid,aodÿjka msß mßirhl ;reK jekaoUq
.eyeKqkf a .a fodr cfk,a ke;s f,dal .ek wikakg wmg NdIdjla
±ka l< hq;af;a úkdY jQ wêrdcHjd§ka fudjqkag l,la jir ;sylg ke;' wms tfya ÿjkakka jdf,a ÿjkafkuq' tA miafiu miajkla
iudch h<s k.d fï isxy, rfÜ fou<dg wdikak ld,hla fuu mS;
% f
s hka Woï ù f.a fodr n,d ieme;a jkafkuq'
isgqùuhs' f,dalfha lsij s la ke;sjkq we;ehs fokafka ñksik q a fkdld fkdî .sh i;sfha ug we;sjf Q ha fmdf<dj m,d hk ;rfï ,eÊcdjls'
mj;sk fyd|u hqO ±k isá ksidfoda Tjqkag Ôj;a jQfha ke;' Ôj;a tA wehs ±hs ud Tng úia;r lrkafka ke;' leu;skï f.dia n,kak'
fuj,ï yd Wmdhka odhdo fldg .sh ldf.a ùug wdodhï ud¾.hla iaj¾.hg jeà w;s tA- 9 mdf¾ fkdj we;=<g hkak' yelskï tA
fhdod .ksñka hqoaOh ch f;aij,fï kS;sfha flfia fyda iß lr .eyeKqkg a " orejkag l;d lrkak' yojf;a bvla ;sfí kï Tjqka
.;af;a isxy,hska nf,ka Tjqkg a bvïo@ .kakg we;' we;efula .ek is;kak' ksjka mqr rejka fodr wefrkakg tA msku iEfykjd
hqoafogu Wmka cd;shla hdmfkaj;a bkakg ,eî iaÓr mÈxÑh i|yd ksiel h' •
2010 fkdjeïn¾ 11

f.da
,Sh Okjd§ w;a±lSula úh' .%dóhj
wd¾Ól uqyKq mEug isÿjk
lsh
% dj,sh wd¾Ól w¾nqohg úiÿï
fya;f= ldg fiùfï tlu u.
f.k wo f,dalh mqrd fujeks /lshdjlg
l%hs d;aul fjñka iïnkaO ùu nj fndfyda
mj;skf a ka n,y;aldrh" msßilf.a u;h ù ;sfí'
m%pKav;ajh yd n,h kuq;a tajdfhka hï
uQ,sllr.;a iudc" wd¾Ól iykhla
wd¾Ól" foaYmd,k ,enqK;a tA yd neªKq
ls%hdj,shls' nrm;, .eg¿ wo jk
m%pKav;ajfhka yd úg idudkH ldrKdjka
n,y;aldrfhka f;dr njg m;aj ;sfí' tneúka
jvd ;sridr jQ;a udkqIsl fuu ls%hdj,sh ;=<
jQ;a ixj¾Ok isÿjkafka udkisl È<s÷
lsh% dldÍ;ajhlg" Ndjh jeäùu"
È.=ld,Sk jev wNsudkhlska f;dr wkqka
ms<sfj,lg mokula u; hefmk ñksik q a
±ñh hq;=jkafka tneúks' ìysùu jeäúu muKs'
tA i|yd ia;S%uh .=Kdx. flfia kuq;a rfÜ
iys; ia;S%uh ±laulska wd¾Ólh r`od mj;skafka
Bg ueÈy;aùu jvd WÑ; ia;S%ka uQ,slj Y%uh fok
nj wmf.a ye`.Suhs' ta we`.`Mï" úfoaY.; .Dy

yenEgu fï ixj¾Okho
i`oyd wmg we;s fyd`ou fiajh" j;=lïlre
yd tlu mrudo¾Yh lafIa;%h iy .DydYs%;
ud;D .=Kh nj ldyg;a lghq;= hk m%Odk
lsisÿ ;¾lhlska f;drj lreKq y;r u;h'
ms<. s ; yelsh' fï jk úg we`.`Mï
b;sydifha ud;D l¾udka;h we;=`M rfÜ
uQ,sl iudchka mej;s lsh % dlsÍfï§ ukqIH;ajh" úuiSulska f;drj tajdfhka mSvd ú`Èkafka ùug ldka;djg isÿ wfkl=;a Ôjk ud¾.
iudchka ;=< ia;S%;ajhg mdßißl idOl yd ls%hd;aul l< tjeks ljqrekao hkak úuid ù;sfí' fndfyduhla wia:djr
uy;a ms<. s ekSula fukau fidndoyfï jHdmD;sj, wjidk ne,sh hq;= ldrKdjls' ldka;djka úiska Ndjhg m;aj ;sfí'
f.!rjhla o ysñ úh' ls%hdldß;ajh ms<sn|j m%;sM,h jQfha ixj¾Ok fï i|yd úfoaY uQ,H tÈfkod f.a fodr uyfmdf<djg noaO
ia;k %S fa .a uQ,l
s ;ajfhka fyda úúO rgj,g wkd:hska ìysùu muKs' wdh;k j,ska .kq ,nk lghq;= lrñka wu;r fkdjQ fujeks l¾udka;
l< iudc" wd¾Ól" wdfõKsl jQ ixialD;sl tfiau uE; ld,Skj Kh fvd,¾ ì,shk wdohï W;amdok lafIa;f % hys fukau
foaYmd,ksl ueÈy;aùï jákdlï" foaYmd,k y÷kajd ÿka zzh<s mqnqouq .Kka fõ' Kh jYfhka ud¾.hka jQ i;aj md,k tAjdfhys Y%uh
ñksia j¾.hdg jHqyhka" wOHdmk YS% ,xldZZ"zzrg .kakd fï m%;m s dok lghq;= yd lsß fhdojkakkaf.a
ñksil a ug yd rgdjka ms<sn|j fmrgZZ"zzrg h<s f.jkakg isÿj we;af;a ksYamdokh" îr¨ yd wia:djrNdjh o Èfkka
fidndoyfï ksh;hkag ie,ls,su;aùug fyda f.dvk.uqZZ jeks uyck;djg ùuo f¾kao f.;Su" mka Èk jeäfjñka ;sfí'
wjk; jQ tAjd úh' zzujZZ ;elSula lsÍug Tjqkg wdl¾YkSh kï ;ju;a ie,lsh hq;= lreKls' lßidka;h" u;iH wúfõlh iy wd¾Ól
uQ,sl jQ iudc l%uh ;=< wjYH;djhla ke;' fuu wfma u;lfhka wE;a ù fmdÿck ixj¾Okh iïm;a iy fldyq wdYs%; w¾nqoh fya;f = jka ksis
msßia n,h jQfha uj ls%hdoduh ;=< ;Skaÿ ke;' rfÜ ÿmam;alu i|yd hehs lshñka ,nd ksIm a dok jeks fmdaIK .=Kfhka hq;=
jgdh' tu j.lSu ;SrK .ekSfï § jeo.;a ke;slsÍug yd wd¾Ól .kakd fuu Kh uqo,a lsh
% dldß;ajhka u.ska wdydr fõ,la fkd.kakd
lsisfjl= úiska jkafka uqo,a j¾Okhg hehs lshñka j,ska isÿù we;af;a mjqf,a wd¾Ólh Yla;su;aa Tjqka yïn lrk ;=Ügq
n,y;aldrfhka megjQ fkdtfiakï m%d.aOkh ÿ¾,N yd jákd w;f,diaila jQ jQjd muKla fkdj fol fndfyda fofkl=
tlla fkdjQ ksidu muKs' tfia .kq ,nk iajdNdúl iïm;a foaYmd,k{hsk"a mjqf,a fmdIKhg o wr msßueiafuka úhoï
iudc j.lSu bgqlsÍfï§ ;Skaÿ ;SrK yeuúglu uxfld,a,hg nyqcd;sl jHdmdrlhska iy úYd, odhl;ajhla lrkafka ;u mjq,a Ôj;a
weh yeuúglu b;du;a wudkqIl s fukau iud.ï j,g fodr újD; ks,OdÍka f,dj m%:u ,enqKs' kuq;a tjeks lrùugh'
wd;aud¾:ldñ;ajfhka m%pKavldÍ jk nj wm lsÍu fuu ixj¾Ok fmf<a Okj;=ka ùu ksIamdok j,g m%udKj;a rla;ySk;djfhka iy
f;drj bÈßm;a úh' ta fndfydafofkl=f.a ie<iqï yryd muKls' ÿmam;=kag isÿù wd¾Ól jákdlula ukaofmdaIKfhka oreKq
ksidu iudcfha w;a±lSuhs' th .uH jk ksrka;rfhka isÿfjhs' we;af;a ;j ÿrg;a fkd,eîu yd újD; f,i fmf<k fudjqka
tlsfkld w;r idOl YS% ,dxlsl wmg;a cd;Hka;r Kh ÿmam;aùugh' ta wm fj<|fmd< ;=< l%ufhka ;jÿrg;a rfÜ Ôj;a jk
fjkialï" ish¨ f,da jeis okkag;a wdh;kj, Wmfoia yd ldf.a;a Ôú;fha wdfoaYl NdKav yd tjekakkaf.a ixLHdj
mriamr;djhka ms<n s `o wkka;h" wm%udKh' ksfhda. u; c,h" bvï" fuf;la ,;a w;a±lSuh' fiajd y÷kajd §u;a ;=< jeälsÍug yjq,a fõ'
ye`.Su j¾Okh jQfha ÈhqKq fjñka mj;sk jkdka;r" LKsc iïm;a nyq;rhla È<s÷ ldka;djkag ta fïjk úg .eìKs
ke;' ´kEu yd ;=kajk f,dalhg muKla fkdj ck;djg hym;a idïm%odhsl l¾udka; uõjreka w;r
ls%hdldß;ajhl iduqysl wh;a rgla hehs lDIsl¾udka;h" ëjr fkdfjk fñ iudc" j,ska bj;a ùug isÿ rla;ySk;djh ishhg 46
oelaula yd iduQysl ie,flk YS% ,xldj l¾udka;h" fjofyolï wd¾Ól" foaYmd,k fjhs' fuh mjqf,a ls'
l%shdldÍ;ajhla" iduQysl ixj¾Okh lsÍfï we;=`M foaYSh ±kqu yd ls%hdj,sh ;=< u;=jk wd¾Ólh fukau jeämqr uqo,la Wmhd
m%;sM,hla olakg wruqfKka rg ;=< úúO ;dlaIKh mjd iud.ï mSvkh ia;S% mqreI fmdIKh ì`o jeàug o .ekSug w;sld,
,enqfKa ta ksidh' fï jHdmD;s yd jevigyka j,g whs;slr .ekSug fomd¾Yjhgu fmdÿ jk fya;=jla ù ;sfí' fiajdj, fhfok ;reK
l%uhg Wm; fokafka l%hs d;aul yelsjk mßÈ kS;sÍ;s kuq;a" ta ksid ia;S%ka zz/lshdjla" ldka;djka ;u ksoyi"
.eyeKsh ksid Nla;sh / fõ'zzixj¾Okh i|ydZZ m%;sixialrKh flßKs' iqúfYaI jQ mSvkhg ,la ms<.s ekSula yd udisl úfkdaoh" mjqf,a
`ÿKq wdorKSh ne£ulska hehs y÷kajk fï jev tfiau ;dm n,d.dr" ù we;' jegqmlaZZ hk wdl,amh iudðlhska iu`. .;
ish,a, ±lSug tl, ms<sfj,j,a Okm;s c, úÿ,s n,d.dr" jrdh rfÜ fmdaIKhg yd .eñ ldka;dj ;=< lsÍug" fmd; m;
iudch ;=< ukd mka;h s úiska fufyhjk mq`M,a lsÍu" wêfõ.S wd¾Ólhg odhl jk f.dvke.Sug udOH yryd lshúug we;s ld,h
ixhuhla úh' f,dal nexl=fõ" ud¾." ixpdrl l<dm" f.dú;ek yd ëjr úYd, n,mEula fldg Tjqka fï i|yd lemlr
tlsfkldg wdorh l<" cd;Hka;r uQ,H wmkhk ixj¾Ok l<dm l¾udka;h ,dN ,eîfï ;sfí' wfkla w;g we;' tfiau hï ksoyila
ñksialug f.!rj l< wruqof,a iy wfkl=;a iy úYd, mßudK mrud¾:fhka úYd, jeäÿr wOHdmkh ,o iekska th wiSñ;
tjeks iudchl" cd;Hka;r uQ,H bÈlsÍfï lghq;= fï mßudKfha jHdmdßlhka fkd,enq .%dóh f,i N=la;s ú§fï úmdl
urd.ekSï" w;=reoykaùï" wdh;kj, fldkafoais jkúg;a wdrïN lr w;g m;a lsÍfuka ldka;djka i|yd ksoyia ú¢k fndfyda ldka;djka
ia;S% ¥IK" n,h fhdod j,g hg;aj úáka úg ls%hd;aul lrñka mj;S' tAjdhska hemqK fj<| l<dm" we`.¨ï wo iudcfha isá;s'
wfkldj u¾Okh lsÍu" rg ;=< ls%hd;aul jk f,dalh .uka lrñka idïm%odhsl f.dù" ëjr lïy,a újD; úh' wojk lsisÿ ±kqï §ulska
tfll= mrhd ;jfll= tajdh' fuf;la mej;s ;sfnk ÈYdk;shg wkqj mjq,a j,g ta uyd úg tajdfhys ,laI 4g f;drj jid ouk
ch.ekSu jeks wdKavqj, iy mj;sk rgl ixj¾Okhg by; jHdmD;s j, l=,Slrejka wdikak ldka;djka we`.`Mï lïy,aj,
lsh
% dldß;ajhkaf.a wdKavqfõ tl`.;djh u; jev ms<sfj,j,a wjYH njg m;aùug isÿù ;sfí' msßila Y%u iQrdlEug fiajh l< oyia .Kka
wjYH;djhla fkdùh' yeuúgu tajd l%shd;aul hehs lsisfjl=g ;¾l ojiska oji Ôjk rgdj ,lafjñka isá;s' tfiau lïlre ldka;djka wo
wo f,dalh u; fõ' l< yelsh' kuq;a iYS%l ixlS¾K ùu;a iu`. ueofmrÈ. uy mdrg weo jeà we;'
fj<|fmd< mokï jQ 1977 isg Y%S ,xldfõ f.dú ìï" rlaIs; Èfkka Èk by< hk .Dyfiaúldjka f,i yßyeá ksudjla iys;
wd¾Ólhla l%shd;aul jk ls%hd;aul l< ixj¾Ok jkdka;r" j.-=reìï Ôjk nrg Wrfokakg .Dyfiajfhys ,laI 2g ksIm a dokhla l<
neúka" fj<|fmd< fhdackd l%u w;r" f.dvlrñka" iajdNdúl ldka;djg isÿù ;sfí' wêl ldka;djka msßila fkdyels Tjqkf a .a Ôjk
yiqrejk w;f,diaila uyje,s ixj¾Ok mßir moaO;s úkdY mjqf,a w.ys`.lï nyq, Y%uh j.=rejhs' tfiau ud¾.h l=ula úh yelso@
msßilf.a n, wêldßhg fhdackd l%uh" Wvj<j lrñka lrk fujeks jk úg ta wjYH;djhka j;= lïlre iy w¾O mqyqKq yd kqmqyqKq
wjk; ùug ish¨ jï bjqr ixj¾Ok úYd, imqrd wfkl=;a lïlre lafIa;% Y%ñlhska f,i t<shg
fokdg isÿj we;' jHdmD;sh" lsߢTh m%udKfha .kakg ;=< ,laI 4g wêl nisk Tjqkaf.a brKu
Tjqkaf.a mru wNs,dIh jHdmD;sh fukau jHdmD;s ;=<k s a fjk;a / ldka;djka msßilf.a lsjyelafla lskï
Wmßu ,dNh /ialsÍuhs' wfkl=;a ud¾. mq`M,a ,dN m%fhdack lshdjka Y%uh iQrd lEug ffoj{fhl=go@" wd¾Ól
iSudjla ke;sj fufia lsÍfï yd ld¾ñl l<dm N=l; a s fidhd .ñka ,lafj;s' .fuka úYaf,aIlfhl=go@' •
,dNh yels;dla ÿrg / mq`M,a lsÍfï jevigyka ú¢kafka k.rhg k.rhg ixl%uKh jk
ialsÍu fjkqfjka m%Odk fõ' uyck woyia ljqrekao@ ixl%uKh ldka;djkag fuh w¨;a moaud mqIamldka;s
12 2010 fkdjeïn¾

lsifs jl=g;a fï ;;ajhg

ud jjqf,da
j. lsj hq;f a ;a rch nj
lshd mdk fmdaig a rhla
m%o¾Ykh lsÍug fkdyels
úh' Tjqka isÿ lf<a
fmd,sih s msg jro megùu fomhska
muKs' ck;dj mSvdjg m;a
lrkafka fmd,Sih
m%ldY jQjd ñi fmd,Sih
s nj
s
t,a,S isáhy'
ta jia i dk ld,h jQ f hka úydr udydfoa ù
úOdhlfha fldgila nj WoHdkfha ;=re ,;dÈh o ;k ìiaio ks,a meyefhka
ck;djg ta;; a = .ekaùug nen¨fkah' uehs u,a .ylska lvd yef,k b;d l=vd
Tjqkg a fkdyels úh' zzcv lymeye m;%hla .i mduqf,ys jQ fi,auqjd nxl=jla
fmd,Sih s ZZ lshñka fudr u;g mdù wdfhah' oyj,ald,fha ysre t<sh ;rula
ÿkako zzcv rchZZ lshd iermreY jqjo Wµdkh ;=< isá lsisfjl=g;a ysref.a WKqiqu fkd±fkk
m%ldY lsÍug lsif s jl=;a .dkh'
fkdùh' lsif s jl=g yhshla Wµdkh ;=< .ejfik ñksiqkaf.a úúO;ajh tys msmqKq fkl meye fkl
fkdùh' j¾.fha u,a j,g;a jeäfhka úúOh" pu;aldrcklh' úúO cd;s" wd.ï" jhia
u¾okfha muK j,g wh;a" .eyeKq msßñ" we;s ke;s yd úúO udkisl ;,hkayS mqo. a ,hkaf.ka
okafkda udOHfõ§kau ksid ta Wµdkh .ejiS .;af;ah'
u¾okfhka neg lkafkdao .ia uqÿfkys wd,fhka fj,S isák l=re¨ fcdavqjls' .i mduq, nxl=fjys ta
u¾Okhg ìh jkafkdao foi n,d ;=gq jk rEnr ;reK hqj,ls' iuyr úg ;j;a .ila wiafika tî ta
udOHfõ§ka u neúka hqj,f.a yeisÍï krUk ;kslvfhls' flfia fj;;a fï ish,a, iqkaor yd
bÈßhg;a yhshla we;s lsijs l=g lrorhla fkdjk f,i mßirhg wkq.;j isÿjk lreKq ldrKdjkah'
udOHfõÈfhl=g ;ukag kuq;a wiS,dpdr f,i yeisfrk who fï Wµdkh ;=< ke;=jd fkdfõ' ta
isÿjk fujka wiS,dpdr lï fl;rïo h;a tajd kej; u;la lsÍuo cq.=maid ckl is;sú,s
widOdrKhl§ y`vla ke.sh we;s lrhs' ta wiS,dpdrlï lrkakka o .ia w;frys weúÈñka rEmY%f S hka hq;= jQ

hqoafog ke;s lvqj yd


;reK ;reKshka worh lrk wdldrh ksrka;rfhka úmrï lrhs' tfia úmrï
lrñka fï wiS,dpdrlï lrkafka wka lsif s jl= fkdj Wµdkh Ndrj l%h s dlrk
wrlaIl Wkakeye,dh'
Tjqka úiska ;reK hqj,la l=o,df.k f.dia Wµdkh uOHfha jQ Tjqkaf.a
m%Odk ld¾hd,fha isá m%Odk wdrlaIl ks<OdÍ ;ek fj; bÈßm;a lsÍu;a

fldkaola ke;s udOHh


iu. Wµdkh ;=< we;s jQfha fkdikiqkaldÍ ;;ajhls' u,a j, jid isá
iuk,hska laIKslj tjdhska bj;aj wyig kekaf.ah' ;=re uqÿfkys wd,hka
fj,S isá l=re,af,la lsß,a,shf.ka uE;a ù jgmsg ne¨fõh' fomhska w;a;l
t,a,S b;d wmyiqfjka ta fm%ud,sx.k foi n,d isá ksidpr ud jjq,ka mjd
bka l,n,hg m;a ùh'

; kh miq .sh ch.ekSu t;rï m%n, úh' fkdyels jkq we;' ukao m%Odk wdrlaIl ;ek b;d .re .dïîr ,S,fhka hq;=j iqmqreÿ m%Yakdj,sh
Tlaf;dïn¾ 14 ckm;s iy msßjf¾ fuu ch ckdêm;s uyskoa rdcmlaI ;reK hqj, foig úislf<ah' tajdg ms<s;=re f,i b;d jroldÍ ye`.Sfuka
jkod f,i ;uka j.lsj hq;= iuia; ish fojk OQr ld,h i|yd hq;=j ;ukaf.a ku;a" .u;a" jhi yd újdyl wújdyl nj;a m%ldY lf<ah'
igyka úh' Wiia wOHdmk ck;djf.a mrdchla nj Èõreï §ug kshñ;j kï .ï j, jeo.;a lula fkdjQj;a tajdfhka f;areï .sfha Tjqka fld<ôka
wud;HxY mßY%hg lvd jgyd .ekSug tl÷ udOH we;af;a t<fUk fndfyda ÿrneyer m%foaYhl ÿmam;a mjq,a j, ÿmam;a foudmshkaf.a ÿjd orejka
jeÿKq iriú isik q fa .a hld jkaÈnÜgfhl=g fkdyels fkdjeïn¾ 19 jkod jk njh'
keá,a, wdjrKh lsÍug .sh úh' neúks' fuf;la l,a ;j úkS;j yeisÍu" iNH;ajh" iodpdrh" rg" cd;sh yd wd.u jeks b;d ne?reï
udOHfõ§ka lsym s fofkl=g ck;dj isákafka mSvl wjqreÿ 6 hs fka hs lshñka u;Dld ms<sn`oj m%Odk wdrlaIl ks,OdÍ ;ek úiska l< ë¾> foaYkh Tjqkag
o YsIHhska u¾okh lsÍu rchl md,kh hgf;a nj ys; yod .;a ck;djg ±ka wid isàug isÿ jQfha Tyq bÈßmsg ok ìu Tndf.kh' foaYkfha wjidk
i|yd fhdojd ;snQ fmd,sia ck;djg jegyqfKa uyskoa ta wjia:djo wysñj f.disk's mßfÊoh b;d wiNH jpk j,ska yd wiNH isÿùï j,ska .yK jQ ksid;a
Nghkaf.a myr lEug isÿ ckm;s ù uila folla .; fm!oa.,sl udOH i|yd o iydhl wdrlaIl ks<OdÍkao ta wi, jQ ksid;a ;reKhdg jeäfhka ;reKshg
úh' ckudOH yd f;dr;=re jkakg;a fmrh' lkak ksis n,Orfhl= m;a lsÍug tu mßfÊoh wudre yd wmyiq tlla ù ;sìKs'
wud;HxYh úiska ksl; = a lrk b,a,k" w¢kak b,a,k" 18 jk ixfYdaOkfhka ;ukaf.a wkkH;d m;a fol Tjqka úiska w;awvx.=jg f.k ;snQ ksid
,o jr,;a ckudOHfõ§ mdi,la b,a,k orejkag" rchg n,h ,eìKs' ljodl ;reK fcdvqj isáfha b;du wirK ;;ajhlh' uy ckhd wmyiqjg m;a jk
ye÷kqïm; fmkajoa§ zz´l foudmshkag fukau" ksoyi fyda fjk;a rchla n,hg wdldrfhka yeisrekdh lshd ;ukag wjYHkï Tjqka fofokdj fmd,Sih s g ndr
´k tfll=g fmkak b,a,k udOHfõ§kago uyskoa m;a jk ;=re fm!oa.,sl Èh yels njo Tyq lSfjh'
.ks,, a dZZ hs lshñka ÿkafka zzhqoO a hZZ keue;s udOH i|yd ksis n,Orfhl= Wµdkh mj;ajdf.k hkafka rcfhka ksid ta ;=< wdorh lsÍfuka Tíng
ckudOHfõ§ka hhs y÷kd fmdÿ ms<; s r= hs' fyg wksooa d m;a lsÍug wjYH fkdjkq .sh wiNH foa isÿjkjd±hs ksrka;rfhka ksÍlaIKh lsÍug ks<OdÍka fhdojd
.;a miqjo fmd,sih s Tjqkg a bkaÈhdfjkao fldgila w,a,d we;' ukao mj;sk rch ;sìKs' fï fï foa wiNHhehso fï fï foa wiNHhehso ;SrKh lsÍfï yd
myr § ;sìks' .kakd ;rug ck;djg hgf;a udOH rcfha yqol,dj ;reK hqj,la ism je<`o.kakd whqre ksÍlaIKh lsÍug wdrlaIl
isoêa h;a iu.ska udOH cd;sjd§ n,dfmdfrd;a;= widOdrKlï j,g tfrysj ks<OdÍkag mQ¾K ksoyi yd n,h mjrd § ;sfí'
ksoyi W,a,x>kh lsÍu foñka ish¨ md¾Ijhka ksy`v y`v ke.Sug ;rï ikakoaO Wµdkh ;=< ießirk l=re,a,kag iuk,hskag ud jjq,kag yd wfkl=;a
ms<ns | l;d ny kej;;a u;= lrùug Tyq iu;a úh' fkdjk nj wdKavj q nv.dkd l=r.dkd i;d isjm q djkag rchla fkdjQfhka iNH;ajhlao iodpdrhla
ù ;sfí' miq.h s 19 jkod u;lh wjÈ l< yels iEu fyd|dldrju okakd neúks' o ke;' iNH fï foah wiNH fï foa hehs fnod fjkalr fokakg flfkalao
fldgqj ÿïßh fmd< bÈßhg l,ayu s hqoO a fhka mSvd ú¢ bÈßhg;a udOH fkdue;' kuq;a i;aj Ôú;fha úúO jQ;a ffjj¾K jQ;a yeisÍï rgd keröug
/ia jQ udOHfõ§yq fmd,Sif s ha ck;djg th fyd|u fmd,Sih s g nek jÈkq we;’ wm lsisfjl=;a wlue;a;la fkdolajuq' tla tla i;ajhd.a ,sx.sl p¾hdjka
fuu wlghq;; a g úfrdaOh ms<;s r= la úh' ish,af,dau rg úmlaIhg nek jÈkq we;' w,,d ieliqkq ùäfhd jevigyka oyia .Kka w;r f,dalm%lg jhs,aâ taIshd
mdñka lE.id úisr .shy' cd;sh fjkqfjka lemùï úreoaO u; OdÍkag nek ùäfhda jevigyka m%lgh'
fmdaig a rhl i|ykaj ;snQ l<y' udOH o ta fjkqfjka jÈkq we;' fkdjeïn¾ 19 flfia fj;;a mßirh" wdorh" ,sx.sl;ajh w;r we;af;a fjka l< fkdyels
bx.sßisfhka ,shk ,o zz fjkila fkdue;sj rchg jkod m;a lrk w¿;a ixlS¾K in`o;djhls' iudc" wd¾Ól w;ska muKlau fkdj ixialD;sl w;skoa
don’t kill media iyfhda.h ±laùh' leìfkÜgqfõ§ ;j;a b;d Wiia ck iudchla fia ie,flk m%xYfha iudc úµd{hska" úoaj;=ka fï
freeeeedom ZZ hkak hqO ch.%yKfhka jir zzfmda,a fcdaYma f.dfn,aiZa Z lreKq ;=k w;frys we;s ixlS¾K iïnkaO;djh ;rula fyd ú.%y lr.kakg
cd;Hka;r mqj;a fiajdjka tlyudrla .;j ;sìh§ wo" flfkl= udOH weu;s ;u Ôú; ld,h mqrd W;aidy ord we;' kuq;a ,xldj wd¾Ól w;skq;a iudchSh
yryd f,dalhgu ±l .; rg cd;sh fjkqfjka ;k;=rg m;a jkq we;' w;sk; q a ixialD;sl w;sk;
q a isákafka b;d fkdÈhqKq uÜgul fkdfõ hehs lshd
yels úh' ñksik q fa .a ienE m%Yk a jika ,xldfõ udOH fidhk ;¾l l< yelafla ldgo' ñksfil=f.a Wmam;a;f s ha isg tfia;a ke;fyd;a jhi
mj;sk rcfha l< udOHfõ§kag Tjqkf a .a ksoyi ienE udOH ksoyig ìxÿfõ isg ñhhk ;=re miq lrk <ud" kj fhdjqka" fhdjqka" ueÈ jhia yd
lsh
% dldÍ;ajhkag oi;ska ksoyi ysñ ù ;sfío@ ms<; s r= iïmQ¾Kfhkau fjkia jeäysá ld,j,§ Tjqkaf.a ffcj úµ;aul jQ;a iajNdúl jQ;a wjYH;djhka
úfrdaOh t,a, fjoa§ jqjo hqO ;uka úu¾IKh fldg jQjla neúka ,xldfõ wod, ld,fha§ bgq jkafka kï ta lSfhka lS fofkl=f.ao' ta wjYH;djhka
ch.%yKfha kdufhka fidhd .;a rdcH ¥IKhla" ck;djg ysñ úh hq;= ienE ksil,g bgq fkdùu ksid we;s ù we;s iudc" wd¾Ól yd ixialD;sl .g¨ u
ckm;s ;=ud cd;Hka;rh ch wl%ñl;djhla" n,h ksoyi udOH yryd idlaId;a kej; tu ;;ajh ixlS¾K lrkakg odhl jk wdldrh lK.dgqodh jk w;r
.ksñka isák nj wjm%fhdackhla ms<n s | jkq we;ehs idlaId;a lr ta ms<sn`oj is;Su mjd is; ;=< fjfyi yd wiykh we;s lrhs'
fmfkkakg ;sfí' Tyq m%jD;a;h s ck;djg okajd .ekSug yels jkq we;ehs niar:fha msgqmi uq,af,a wiqk;a" uqyqÿ fjr<l jegflhshd m`ÿre wiafia;a"
cd;Hka;rh ch .ekSug .; fkdyelsj m%jD;a;s ldur lsis Èfkl n,d .=ínEhï n`ÿ jQ fydag,aj, ,dn w`ÿre ldur j,g;a ;,a¨lr ±uQ wdorh
fmr ch .;af;a ,xldfõ j, isák is;ú = ,s" u;jdo urd fmdfrd;a;= úh fkdyel' ñksiqkaf.a uq¿ Ôú;h mqrdu;a" iuia: iudch mqrdu;a úisÍ me;sÍ ;sfnkafka
ckudOHhs' nyq;rhla ±uQ jd¾;dlrejka ñi hqoO a h tla fldaá wkQ mka ,laIhla kï hym;ah'
ckudOH wdh;khkaf.a jd¾;d l< j¾;udkfha jQ uy ckhsks æ Tng ksoyi tfia jQ l< .d¨ fldgqjo" iqkaor jfkdaoHdko" fidandu;a uqyqÿ fjr<o
f,dl= mqgq j,g ;u wud;HxYhkays udOH m%ldYl wysñ ù we;ehs o Tng ksji" ld¾hd,h muKla fkdj u.S m%jdyK nia r:ho wiykfhka f;drjQ
jkaÈNÜghska m;a lr .;a ;k;=re ork wdliañl ksoyi wjYHj we;ehs th iqkoa r ia:dk jkq we;' fmï j;=ka úiska ;u wdorKSh fmïj;shkaf.a ksrej;
Tyq taldêm;ajd§ 18 jk .e;a;ka fkdfõ' miq.h s ,nd .; hq;j = we;ehs o wka;¾cd,hg we;=<a fkdlrkq we;' úydr uydfoaù Wµdkfha wdrlaIl
ixfYdaOkhg úreoaO ùug Èfkl fldgqj ÿïßh fmd< isf;k ojila ks<OdÍkag mÿre wiafia fm%aud,sx.kfha fhfok fmïj;=kaf.a ishqï yeiSÍï
u;hla f.dv ke.sh yels bÈßmsg ckudOHfõ§ka l< meñKshfyd;a" iQodkñka krUd iajhx úkaokfha fhfokakg wjYH fkdjkq we;' •
tl÷ udOHla ks¾udKh Woaf>daIKfha§ j¾;udkfha isákak' •
fkdjk ;ekg lghq;= udOHfõ§ka m;aj we;s m%shkað;a wdf,dalnKavdr
lf<ah' Tyqf.a udOH mSvkh ukdj meyeÈ,s úh' ta y¾Id rEmr;ak
rdc.sßh" md¾la f,aka" wxl 997$43 ork ia:dkfha mÈxÑ mS'ta' nKvdr úiska '''''''''''''''''' uqøKh flg m%ldYhg m;a lrk ,§'

You might also like