Mihisara Newspaper - November 2010
Mihisara Newspaper - November 2010
f.dúhkag;a
w,skaf.ka
lror
jvd hym;a foaYhla Wfoid yïnkaf;dg
u;a;, m%foaYfha
bÈfjñka mj;sk
2010 fkdjeïn¾ m<uq ldKavh fojk l,dmh cd;Hka;r
tlai;a cd;Skaf.a
.jkaf;dgqm,
i`oyd j,a
w,skf a .a bvï
,nd.ekSu
fya;=fõka ta wjg
ù" ;," uqx"
ñysir
wxl 997$43"
md¾la f,aka"
rdc.sßh'
ÿrl;k'
0112865084" 0115711095
ck;djf.a
is;=ï me;=ï ish,a, cEï l<
f*ä%ld cEkaia
ck;djf.a is ; = ï me;= ï jvd;a jeo.;a
fjf<ka`okag' ta jf.au ;uhs foaYmd,lhkag;a' ta
u; mokï fj,d ;uhs ikaksfõokh f.dvk.d
.;af;a' fjf<ka`okag NdKav wf<ú lr.kak;a
foaYmd,lhkag ;ukaf.a foaYmd,k jHdmD;sh
f*
ck;dj ;=< ia:dk.; lr.kak;a ´fka' fï jefâg
myiqldrl jefâ lrkafka udOHlrejd' ck;djg ä%ld fojrla fkdjk nj mj;S' tho ;uka ms<sn|j w.;sh fjkqfjka y`vla
f;dr;=re olajkafkla úh hq;= jQ udOHlrejd wo iekavd% wehu ms<f s .k ;sfí' wi;H f;dr;=re m, k.kakg lsif s jl=
jvd;a ióm ù we;af;a udOH l,djg jvd m%pdrl ldfu,d miq.sh Èfkl wêlrKh lsÍu iïnkaOfhka fkdue;s jkq we;' tu
l,djg' cEkaia m;a;r l,dfõ bÈßfha idlaIs foñka f.daGdNh rdcmlaI úiska ksid weh jekakkaf.a
yeuodu;a fj<`odu jefvñka wo olajd meñK ku .sh pß;hls' ish ,Êcd f*ä%ld Ndú;djka yuqfõ uqksj;
we;af;a ,dNh miq mihs' wd;au ,dNh fkd;ld l< fuf;la m;a;rldrhska iy.; cEkaig a rlsk udOH lrejkag
hq;= jD;a;Ska folla jQ foaYmd,kh yd udOH fol;a we;=¿ udOH i.hska yd yeisÍï tfrysj lSug we;af;a fuh ;uka
fï ,dNh kï jQ l%shdodufha msgqmi .uka lsÍu fï tla mka;shla muKla Wcdrefjka f.dkq úiska wysñ lr .kakd
wkqj wmg jgyd .kak mq¨jka' ye¢kf.k isá ueh jkk lrk ;u ksoyi fjkqfjka
óg;a jvd bÈßfhka ysgmq jD;a;Slfhda" l,d ms<sn| ±ka ,xldfõ whqre ,oaols' ke.S isàug wjia:djla
lrefjda" úm¾hldrlfhda yeuúgu is;kafka ck;d fkdokakd wfhla ke;' ldg;a ±l fukhska lr .; hq;= njh'
is;=ï me;=ï fjkia lrkafka fldfyduo lsh,hs' fmr<sldr m;a;r l,dfõ .; yels neÆ l< w;S;h lshdfokafka
jvd hym;a f,dalhla i`oyd Tjqka ck;dj fjkqfjka kj bula igyka lrñka úh' f*ä%ld weh jerÈ ksjerÈ lr
isysk olskakka jekshs' tfyjq tfla fï wh;a wr ueh m;a;rldrhskg a wêlr- yd fkd.kakd njh' tfia
foaYmd,kh yd udOHlrejd fiau jqfkd;a ienE W.kajk mdvu iq¿fjka Khg f.daGdNh kï ;j ÿrg;a udOH ;=<
iudc fjkila h hka k we;a ; gu is y s k hla ' ;elsh fkdyel' udOH wmydi w;r wehf.a wkd.;h idlaId;a
foaYmd,kh yd udOHlrejd fjf<`ofmd, ;=< l,djg iajhx úfõpkh lsÍfï mriamr lr §u udOH lrejka
.yf.k hdu fjkqjg iudc fjkila hkak ;u fl;rï jeo.;ao hkak fpdaokdjg úfrdaë úiska ish;ska f., is|
ldrHNdrh lr.; hq;j = ;sìh§ fjf<`ofmd, yrydu u;la lr §ug f*ä%ldg jrolre ù ;djhla .ekSula jkq we;'
,dNh fidhd hk .ukg ;Èkau tl;= fj,d bjrhs' isÿù we;af;a fuf;la ;uka mej;s udOH lrejka
fï w;r iudc fjkila lrkjdhehs is;k ish tjka Ndú;hla ms<sn| fldkafoais njg is;kafka ;ukag úreoaO
Ndú;dj;a yiqrejk l,d lrefjd" Ñka;lfhda" kso¾Ykhla iemhSug úrys;j m%i;
a ;
= hla jkafka foaYmd,lhska
úm¾Hldrlhka ish,a,;a wr ,dNh fidhd hk / ,xldfõ udOH wiu;a jQ wêlr- f.dv ke;akï fmd,Sih s
,a,g jegqfkd;a fudllao fjkafka' neúks' Kfhka k.d .; muKla lshd kï ta
fï ±ka fj,d ;sfhkafka" fjñka mj;skafka f*ä%ld miq.sh jif¾ iudj .;a yel' ms<sn| ;jÿrg;a is;d
tu wnd.Hiïmkak ;;a;ajhhs' ta ;=< jk f,dal foieïn¾ ui 13 jk od nj weh iqÿ ne,sh hq;= ld,h t<U
ú.%yh yßu ÿYalrhs' yeufoau i,a,s lrk fï Sunday leader mqj;am;g ú;a;f s ha fldä we;s nj lsj hq;=h'
Ñka;dj,sh;a tlal f.da,Sh iu;=,s;Ndjh;a bfíu m%jD;a;shla ,Sjdh' mqj; yria mqjf;kao udOHfha meje;au /£
iS.f
% hka ì`o jefgkjd' iïm;a laIh fj;au f.da,h S m%Odk isria;,h f,i m%Yk
a hl§ weh we;af;a ck;d úYajdih
WIa K ;a j h by< hkjd' meje;a u ;¾ckhg uqøKh úh' tys i|yka ms<;s r
= e wfmalI a d u; ksid fujka mgq
,lafjkjd' fi!kao¾Hh i,a,s njg m;a fjkjd' jQfha Gota ordered to foñka lshd isáhdh' lf<a f,alï jrhdg wruqKq fjkqfjka ;u
fidndoyu úlsfkkjd' wïud .ek uyfmdf<dj .ek shot them hkqfjks' iqÿfldä kvqj f.aula fokakg úh jD;a;h s kskoa d iy.;
ye`.Su úl,a fjkjd' Wmqgd ±laùu Sarath yereKqfldg úúO yel' th yßhg jev f,i ì,s fok msßia ;u
udOH Ndú;h m%fõYfuka yd mq¨,a úÈyg Fonseka hkqfjka igyka md¾Yjhka úiska wehg lf<a kï Tyq wo fidhd /fyka mkakd oud
l,amkd lrk udOHfõÈhd f,dalhg jvd;a jeo.;a úh' fuh úYd, úreoaOj mjrd we;s ;j;a .kakg;a ke;' f*ä%ldg f.da;%h mú;% lr
fjkafka fï fj,djg ;uhs' ukqIH;ajh" wdorh u;fNaohlg ;=vq Èh yels kvq ;=kla o úNd. Wjukd jkakg we;af;ao .;hq;=h' ,smagka jg
jf.au hym;a f,dalh wkHhkaf.a Ôú; Wfoido nj weh ±k isáhdh' th fjñka mj;S' thhs' wdrlaIl f,alï rjqug /iaù fldgqj
jeo.;a nj l,amkd l< hq;af;ah hkak jgyd .; tfiau úh' kuq;a ta wE bka kvq folla u jrhd cd;Hka;r kS;shg ÿïßh fmd< bÈßhg /ia
hq;=hs' foaYmd,lhd fï l,amkdfõ msysgqùug wfmalaId l< mßoafoka wdrlaIl f,alï mgyeks ksfhda. foñka ù ;ukag fødays jk
neßkï ta i`oyd Tjqkag n,mEï lsÍuj;a l< hq;a; fkdfõ' kuq;a tlg f.daGdNh rdcmlaI úiska f,dal iïu;hka ;ukaf.a Wkag úreoaOj
l<hq;= fjhs' f,dal meje;afï ;Srkd;aul idOl ijqÈh msrE msßia iS iS mjrk ,o tajdh' W,a,x>kh l< nj lshd uq,ska fm<md,s hd hq;=h'
jk ud;D;ajh yd fidndoyug jvd;a ,xù is;kak lv úisrùug weh iu;a iqÿfldä kvqfõ o m%Odk f.daGdNh flfrys we;s rxð;a .=Kj¾Ok
hehs wms lshkafka tneúks' jvd;a ldka;duh ±laulska úh' md¾Yjlrefjl= f,i ;u ffjrh msg lr rdjfha fcHaIaG
f,dalh foi n,kakhehs wm lshkafka talhs' meje;au ;%smqoa., úksiqre f.daGdNh rdcmlaI f.daGdNh lr<sfhka udOHfõÈfhl= jYfhka
.ek l;d lr;a§ th ia;%Sjd§ fjkafka;a talhs' uvq,a,la yuqfõ úNd. uy;d fmkS isà' w;=.d ±óug wehg wjYH fla' mS' ms<sn|j fy<
meje;au lshkafka uf.a muKla jQ fohla jk iqÿ fldä kvqfõ hqoaOh mej;s iufha jkakg we;' weh ;u Wreufha u;h uQ,dY%
fkfuhs' wfma wfkld Ôj;ajk jgdmsgdfõ c,h ksñ;a; WmÈkafka hqO úfrdaë u;hl fm!oa.,sl wNsu;d¾:hla rys;j m, fldg wdpdr
iq<f`. wyi" id.r" l`ÿ" j.=reìï" le,E" .x.d- t;eksk's kvq úNd.h ys¢ñka wdrlaIl f,alï fjkqfjka udOH O¾u lv lsÍfï jrog
we< fod< fukau i;d isjqmdjdf.a isg laIqøÔúhd wjika jkq we;' jrhdg úreoaOj iodpdrh n,a,dg oud ovqjï ,enqfõ
olajd jQ ish¨ fokdf.au meje;auhs' ta .ek wdorKSh ;Skaÿjlao ,efnkq we;' wmlS¾;su;a m%ldY iy lghq;= lr we;' Widúhlska fkdfõ'
fkdjk ish¨ foa ÿIaghs' úkdYldßhs' ixj¾Okh udOH b;sydifha ;j;a wi;H lreKq we;=<;a udOHfha§ wehg iajhx kshdukhlg
ÈhqKqj" ;dlaIKh jqk;a fï ;ekÈ m%YaK lr,d msgqjla fmrf<kq we;' mqj;a Sunday leader úYd, n,hla ;snQ nj hg;aj we;s udOH
n,kak fjkjd' meje;aug Wjukd" Wjukdu foa kuq;a fï fmrf<k msgq mqj;amf;a m, úh' wújdÈ;h' fcHaIaG lafIa;%fha meje;au r|d
ú;rhs' tÉprhs' j, ,shejqKq mdvï Y%S f.daGdNh rdcmlaI udOHfõÈkshla f,i mj;skf a ka fldf;la
is;kak jvd;a WÑ; foa f;drd.kak' th l< ,xldfõ udOH ljod ms<sn| wmlS¾;su;a foa wehf.a Ndú;djg ÿrg tu hdka;%Khg
yelafla ienE ukqIH;ajhg ú;rhs' • bf.k .kSúo@ fkd,shk njg údrdaOh t,a, lsÍug ;uka wjk;o hkak
b;sydifhka mdvï wêlrKh bÈßfha weh fjk;a ndysr md¾Yjhla u;h' iajhx úfõpkh
bf.k .;a;d kï fmdfrdkaÿ úh' rfÜ fkdue;' ukao weh ojfia f;audj úh hq;=jd
f*ä%ld wo Widú fmdfrdkaÿj lv lsÍu isÿ lrk fohska w.;shg fiau f*ä%ld jekakjqka
Tng;a fkdhkq we;' ukao ksid f.daGdNh rdcmlaI m;a md¾Yjhkag t;rï n,hlska ikakoaO
lúhla" flá l;djla" wehf.a udOH Ndú;dju kej;;a wehg úreoaOj wêlrKhg f.dia ta ùfï wk;=ro
m%jD;a;shla" ,smshla'''' óg fmro wehg mdvï kvq mejÍh' ±ka weh fjkqfjka idOdrKhla udOHlrejka úiska jgyd
fyd`og ,shkak mq¿jkao@ W.kajd we;s neúks' isákafka wem u;h' bgq lr .; yels jqjo .; hq;=j we;' •
,sh,d tjkak' weh udOH kï wúh .,alsiai Widúfha ;j;a wehf.ka udOHhg yd tys
wjNdú;d lf<a jrla kvqjla úNd. fjñka wkd.; .uka u.g jk y¾Id rEmr;ak
4 2010 fkdjeïn¾
y rudksia f.dú
mshdfKda 2010
b,a ui 07
jeks Èk u< ysre niskd b`oska f.dúrc;=uks
j.lS u la nj;ah'
wf.daia;= 17 jkod
jk úg yrudksia
uy;df.a fi!LH ;;ajh
wms Tng
ijia hdufha t<U isá fõ.fhka msßfyñka
ukd isyf s hka ikaikq a widOH ;;a;jhg m;aù
j;ska ish Èúfhka we;s nj nqoaê wxY úiska
iuq.;ay' rcfha by< kdhl;ajhg
t;=ud ,la jeis jd¾;d lr ;snqKs'
<
fldfyduo lsjf
ud ld,h yd
mdi,a ld,h
.;jqfka
q jd;a@
wiykh jdf.a' mqxÉ wïuf.a
mq;d <`. fmd;a ;sínd' ta;a
wmg fokafka kE' uu
nqoO
a d.ï fmd; thdf.ka
mdi,a hk wjÈfha §u
iudch jvd hym;a lrk wruqkska hq;=j
71 le/,a,g iïnkaO fjk iaj¾KiS,S"
tlaflfklaf.a b,lafla
yokak thd biairyg .sy,
;jlal= nfÜ biaij q d'
t;fldgu w,a,x ysáh flkd
s , a d
lsh,d' ta;a B <`. udfia
thdj;a ksoyia l<d'
Bg miafia wms l=l,
megõ yeÿjd' miafia wms
= a
ta fjkqfjka isrn;a lEfõh' bka ksoyia jQ miqjo
;d;a;d uy fydrlï l<d' ta fjkfldg w;ska fldld .eiaiK q d' ir;a wïmdf¾ wd;,f.a f.or .shd'
iudc ixj¾Ok jevlghq;= rdYshlg il%Shj yd
j,õldrfhla' ueïn¾ yrla n,kavhs" lvhmamka úfÊisxyf.a k,,g wd;g l=Urq e ;sfhkjd' wms
wjxlj odhl jQ weh wo jk úg
flfkla' wïud jHdmdßl ;ïnkavhs wïuf.a jev j,g ys,l
a rf.k .sh uQki s ia x f.dhï lmkav hkjd'
iudc l%shdldßkshla f,i cd;sl bvï yd lDIsl¾u
mjq,l ldka;djla' thd wfma Wojq jqkd' wïud mdkaor ì;a;f s ha jeÿkd' 11 fofkla ojilg wlalr Nd.hla wms
m%;sixialrK jHdmdrfha fiajh lrhs'
wïuj nf,ka wrka .syk s a ;=kg ú;r ke.sg,d lsß l,kaf;a od,d jegqkd' fokakd lmkjd' remsh,a 20la
.eyeKq orejka fofofkl=f.a ujla jk weh
;sfhkafka' wlald" whshd" uu" fodjkjd' uu lvhmamka f.dvdla whg l;d lr.kak yïn fjkjd' Bg miafia
iudc l%shdldßlhl= jk meá%la m%kdkaÿ uy;df.a
kx.s ;uhs wfma mjqf,a wrf.k mdkaor mfya nia neß jqkd' lEïma tl we;=f<a w,a,mq l=Urq e j,;a l=,h s g
ìß`o o fjhs'
ysáfha' uu bmfokfldg tfla ke.,d w,j;=f¾ 250 la ú;r ysáhd' Tlafldu f.dhï lmkak .shd' ñksii a q
Tlafldau n,dfmdfrd;a;= gjqug .sky s ka taj ñksii a q lE .ykak mgka Wfokau weú;a nq,;a È,d
;shdf.k b`o,d ;sfhkafka lvj,aj,g od,d ;uhs .;a;d' f.dvdla wh .shd' wdrdOkd lrkjd' .shyu
mqf;la yïnfjhs lsh,d' biafldf,a hkafka' f.or wfkla whf.a ys; ÿ¾j, lKav fndKav ,efnkjd'
kuq;a ,enqfKa ÿfjla ksid jev lr,d ke;s ksid jqKd' yuqodj <`.u tk ksid tfyu bkakfldg wfma wf;a
kekaoïuf.ka ks;ru wïug biafldf,È yeuodu .=á wmg lSjd u.dßkak lsh,d' iEfyk uqo,la b;sß jqKd'
lror fj,d ;sfhkjd' ojila lkjd' uu ljodj;a wïug uu f.or .shd' wïuhs kx.shs t;fldg fï jf.a iudc
;d;a;hs wïuhs uu ksid lshkafka kE biafldf,ka tlal lkao Wvg .syk s a ixj¾Ok jev j,g iïnkaO
rKavq fj,d udj fmdf<dfõ ug .eyqjd lsh,d' ta;a f.or yex.s,d ysáhd' ? wfma fjkafka fldfyduo@
.ykfldg Th w,j;=f¾ .shdg fjkod jf.au f.org yuqodfjka weú;a Bg miafia fgla tfla
úð;jxY lsh,d ysáh biafldf,a jev lrkak fodr lv,d fjä ;shkjd wjqreÿ foll .Kldêlrk
yduqÿrejkaf.a ;;a;d ;uhs fjkafka kE' Th m%ios Oa weyqkd' wms l`ÿ Èf.a fldaia tlla flrejd' udláx
udj fírdf.k ;sfhkafka' fyaur;ak ,shkwdrÉÑ weúof.k lef,ka lef,ka .ek bf.k .;a;d' m%elaál,a
tod uu fmdf<djg uy;a;hd uf.a lïuq,g hd¨fjl=f.a f.or .shd' tl lf<a rlaIK ixia:dfõ'
jegqkdkx wo uu kE' .y,d we;s wkka;j;a' chjvq t;kska lE.,a, gjqug .syka ta w;r wïug wxYNdf.a wdjd'
Bg miafia mjq, fjkia ú;dk uy;a;h;a tfyuhs' .ïmy udu,df.a f.or .shd' fodia;r lSjd Thd tlaflda
jqkd' wmg wlalr myl ta;a tfyu .y,d ok .iai,d thd yuqodfõ idcka fïc¾ wïuj f;dard .kav ke;a;x
bvula ÿkakq ;d;a;d wmg lú mdvï .;a;yu ug tajd flfkla ksid wms fírekd' riaidj f;drd .Kav lsh,d'
fjku i,lkak mgka u;l ysáhd' tfyu mdvï kuq;a ysf¾ bkak;a isoO a uu wïudj f;dard .;a;d'
.;a;d' fldia fo,a fmd,a fjk yßhla ;uhs' fjk jqkd fkao@ 77 wdKavj q wdjd'
m,;=re yeufoau ;snK q d mdvï lsß,a,la kE' ta;a yeu Tõ' ÿgq ;ek fjä ;shk w;aiklaj;a .ykak okafka
c'ú'fma' mka;s my
tafla' lsß yrla tfyu;a ke;s whgfka riaid ÿkafka'
ysáhd' whshg wjqreÿ 17la ug fudlj;a yïn jqfKA kE'
fjkfldg .,ali s i a uy Bg miafia wïud ke;s jqkd'
fydagf,a m;aùula yïn jqkd' ug lE.,a, tmd jqkd'
t;fldg ;d;a;d ;=kf a jks meá%lf a .a wlald ;uhs
úh<s l<dmfha
rcjre
l,an,d isáhdu wgq fldgq msfrkafka
fudllao fï i
i
jeys M, ,eî f.dhug ñ, ,efnkafka
yeu lkakfhu tA isyskh ìf|kafka zziúia;%sZZ hkq úia;Z%s wdrïN isiag¾ úlagÍka jf.a wh bka
.;a Kh ;=reia wms ljo o f.jkafka ^ixj¾Ok úl,amhka lsÍu i`oyd m%Odkhs' rfÜ mej;sÉp
i`oyd jk ia;%Ska& wä;d,u ukaofmdIK ;;ajh .ek
wyiska j;=r kE jlalv n|skafka jefgkafka fldfyduo@ Èia;%slal oyhl iólaIKhla
iudch ksjerÈ f,i
wUq orejkaf.a l÷<ska th msfrkafka ziúia;Z%s mgka.;af;a lr,d tA ;;ajh uev,kak we;s
u,ajere f.dhu kE lsß jÈkafka
ixj¾Okh lsÍfï
1994 È' lßgdia YS% ,xld wms we;slr.;a; jev ms<sfj,ska
wfma ys;a lSß .efyñka j,a joskf
a ka wruqkska ±kg lshk wdh;kfha ;uhs ziúia;s%Z wdrïN jqfka'
,xldfõ Èia;%slal ^fifvla& ldka;d tA jevms<sfj, m%dfhda.slj
ÿIalr ls%hdfjka ù l÷<la .kafka 06 l l%shd;aul jk wxYfha jHdmD;shla ls%hdjg kkajkak tA fjkfldg
l=Kq fld,a,hg wehs l÷<e,s b,a,kafka ldka;d m%uqL fldg.;a úÈyg' YS% ,xld 2001 ixúOdkh ù isá lKavdhï tl;=
lfkare .i muKs <sm .sks .ek okafka
cd;sl jHdmdrhls' kñka' iudc ixj¾Ok lr.;a;d' Bg miafia wms ilia
fj,djl i;=g iekiqu §mkafka
fï zziúia;%sZZ lafIa;%fha ls%hdldÍka lr.;a; jevms<sfj, ls%hd;aul
wo f.dúhka fj,d wms ÿla ú¢kafka wdrïNh yd j;auka fndfyda fofkla ta lrkak Èia;%slal j, úúO
wdKavqfõ uy;ajre nK lshkafka l%shdldÍ;ajh .k jevigyk wdrïN ixúOdk j.lSï ndr .;a;d'
fikiqrd ,nd,hs fï mõ f.jkafka tys cd;sl f,alï lrkak uQ,sl jqKd' uq,skau iudc ú.%yhla lr,d tA
f,dõ;=rd nqÿks wm .ek n,kafka *do¾ *¾;a" *do¾ kkaok" whj ±kqj;a l<d' Bg miafia tA
;=ñh úiska olajk
ir;a m%kdkaÿ" y¾uka jgd ck;dj ixúOdkh lrkak
hÔjd Y%shdldka;s iqNisxy ,o woyia h' l=udr" wekSgd fmda,a" mgka .;a;d'
f;
.eyeKshl jQ we.akia" foõueÿf¾ ndysr miqìula we;s kulska meúÈ Èúhg we;=<;a ,nd§ug lghq;= ie,eiajQ weh mka;s ldurfhau
f¾id uõ;=ñh fuf<dj jev j,g b;d ´kElñka odhl jQ w;r" úh hq;=hehs ;SrKh l< fnfy;a Yd,djla wdrïN lrñka ,dÿre" msg.eiau"
t<sh ÿgqfõ j¾I 1910 m,a,sfha jev lghq;= ksudlr m,a,sfha ksid iamd[a[ l%uhg f;f¾id hk fld,rdj" uydudßhd jeks frda.k S g
a Wjegka l<dh'
wf.dai; a = ui 26 jeksodh' mqia;ld,hg f.dia fmd; m; lshùu ku ;u meúÈ ku jYfhka Ndú;d lsÍug wehf.a iudc fiajd lghq;= bkaÈhdjg muKla
±ßh bm§ Èklg miqj lf;da,sl wd.ñl mq r eoa o la lr .;a ; dh' fodf,dia úh ;SrKh l<dh' miqj f,dfrfgda ksldhg iSud fkdjqKq w;r zzñIka T*a peßáZZ kñka
pdß;%dkQl+,j wehj we.akia hk kñka imsreKq we.akiag lkHd fidfhdßhl wh;a lkHdrduhlg meñKs f;f¾id wdh;khla msysgqjd ;u fiajh f,dalfha rgj,a
fn!;siau lrk ,§' fïß we.akia mjqf,a ùug leue;a;la ±lajQjo uj úiska thg lkHd fidhq ß h tu lkHdrduhg .Kkdjlgu fok ,§' ,xldjg o lsysmjrla
nd,hd jQ w;r wehg jeäuy,a úreoaO jQfha weh mqxÑ jhil miqjk wkqnoaê; Ydka; ußhd úÿyf,a .=rejßhl meñKs f;f¾id uõ;=ñh jrla fyÜáùÈfha úisr
ifydaorfhla yd ifydaoßhla o jQjdh' fyhsk's f,i fiajh lsÍug meñKdhdh' tys§ ;u isá wirK uy,a,ka fodf,diafofkl= /f.k
we,afíkshdkq cd;sl ksfld,dhs m,a,sh ;=<ska wdrïN lrk ,o .sys lghq;= Wiia uÜgfuka bgql< isiag¾ f.dia Wjegka fldg /ln,d .;a;dh'
fndclaiayshq wehf.af.a mshd úh' Tyq O¾u¥; iñ;s h l idudðl;a j h ,enQ f;f¾id miq lf<l tys úÿy,am;sksh wehg ysñ jQ iqúfYaI iïudk w;r fkdfn,a
fojk f,dal hqoaOfhka miqj we.akia t;=<k s a idka;j
= r Ôú; yd O¾u¥; f,io lghq;= l<dh' idu ;Hd.h" ue.aihsfia ;Hd.h" 23 jk cqjdï
ueifodakshdfõ w.kqjr njg m;a jQ lgh;= ms<sn| fndfyda foa ±k bf.k tys§ Èkm;d mdi,g hk weh ÿgqfõ isysjgk ;Hd.h jeo.;a ;ekla .kS' fkdfn,a
iafldmafma yS k.r iNdfõ kd.ßl .;a ; dh' lkH fidfhdßhl f,i me,am;a uqvqlal= j, ÿl fõokdj wd;auh ;Hd.h ms<s.;a f;f¾id uõ;=ñh tys§ .íidj
uka;S%jrfhl= yd f.dvke.s,s ÿmam;=kg a Woõ Wmldr lsÍfï msmdifhka fldg l=ig wyrla ke;=j je/ye,s we| ks¾oh f,i úfõpkh l<dh' ZZ wïu,dg tl
fldka ; % d ;a l refjl= muKla fkdj fmf<ñka isá we.akiag tys§ bkaÈhdkQ Ôj;afjk ñksik q h
a " .eyeKqkha " orejkah' t,af,a ;u l=i Wmka orejd urd ±óug yelskï
lreKdfjka iy ffu;sf % hka msreKq W;=ï fnx.d, m%dka;fha t;=<ska Ôú; hd:d¾;h Tnj urd ±óug ug we;af;a l=uk ndodjlao@ ud
yoj;la we;s ñksfil=o úh' fï Wodr O¾u¥; fiajfha fh§ wjfnda O lr.;a weh udrd ±óug Tng we;af;a l=uk ndodjlao@ lsis;a
ñksid msgqmi isá uõ .=Kfhka yd foaj isá msh;=uka,df.a yd wka; ÿ.S nfjka iudc ke;eZZ hs weh i|yka l<dh'
Nla;f s hka msßmqka v%ekd*hs,a n¾kdhs kï fidhqre fidhqßhkf.a úIu;d yd ,dÿre frda.kS fa .a .yK jQ k.rh mS; % s m%fudaofha
jQ Wodr ldka;dj we.akiaf.a uj úh' fiajdfõ w;a±lSï wid fkdie,ls , a , ks i d k.rhla njg yerjQ wïud hk wdor kdufhka
b;du;a ne;su;a lf;da,l s hka jQ fïß ±k.ka k g ,eîfuka úkdYj hk ñksia Ôú; f,dal ck;djf.a iïudkhg n÷ka jQ iqjdiQ oyila
we.akiaf.a foudmshka ke;s neß whg wehf.a yoj; ms k d iqÅ; uqÈ; lsÍu flfia È<s`ÿ ck;djf.a n,dfmdfrd;a;=j" wfmalaIdj"
fkdmels,j msysg jkakg ;rï .sfhah' fj;;a Tjqkaf.a /ljrKh yd ùrjßh jQ l,algdfõ f;f¾id
lreKdjka; úh' ;u ujf.a wdor Wmldr fhdjqka úfha miq jQ fYdapkSh ;;ajh uolg uõ;=ñhg ish Ôú; ld,fha§u idka;=jßhl
m;d tk ÿmam;=kag uEKshka úiska frÈ we.akia lkHd fyda ;= k S lr wdorh f,i ck;dj úis k a i,lk ,§' Wm;s k a
ms<"s wdydr mdk iy kjd;eka §fïka lrk fidhqßhl ùug;a" fkd,o oyil=;a tl;a bkaÈhdkqfjl= fkdjqKq we,afíkshdkq cd;sl
,o Woõ Wmldr flfrys l=vd we.akiaf.a .=rejßhl ùug;a ms ß ig wdorh §ug;a f;f¾id uõ;=ñh l,algdj uOH fldgf.k
is; ksrka;rfhkau we§ .sfhah' ;u uj fmru. ilia lr jir 19g wdikak ish ohd fiajd cd,h Èh;a l<dh' iudc ia:rfha
wdo¾Yhg .;a fïß we.akia o <udúfha .;a;dh' jhi wjqreÿ 18 ld,hla fia j h l< ldKq m,a,g f.dia fkdfhl=;a ke;sneßlï yd
isgu .=KO¾u j,ska msßmqka foúhka msreKq l, lkHd lkHdrduhg iuq§ ish odßø;dj úiska fy,kq ,enq ck;djlg kj
jykafiag .re l< ;eke;a;shlau jQjdh' fidhq ß hl ùug weh Ôú; .uka u. fjkia n,dfmdfrd;a;=jla yd W;a;u ñksialfï Wreuh
;u ujf.a yd mshdf.a Ôú; o¾Ykhka ujf.ka wdYs¾jdo b,a,d lrkakg ;SrKh lrk ,ndÿkakdh' j¾I 1997 iema;eïn¾ ui 05 jeks
we.akiaf.a Ôú;hg fndfyda fia n,md isáhdh' foaj Nla;f s hka ,§' isl=rdod Èk f,dju y~jd ZZÈ<s÷kaf.a
we;s wka o u wmg wjfnda O jka f ka " msreKq we.akiaf.a uj j¾I 1948 wf.daia;= idka;=jßhZZ jQ f;f¾id uõ;=ñh fuf,dúka
l,algdfõ ÿ.S" u.S hdplhkag fiajh ÈhKshf.a leue;a; bgq ui 17 jk Èk iuq.;a;dh' •
lsÍu i|yd f;f¾id uj kñka weh ùÈ lr.ekSug bv i,id l,algdfõ l=,ySk
neiSu;a iu.h' ÿks' tA wkqj .fï ldka;djka úiska w`oskq frdaIskS .uf.a
2010 fkdjeïn¾ 7
ï iúia;%s @
wms úúO uÜgfï
ixúOdk iu. cd;sl yd
cd;Hka;r uÜgfï
idlÉcdj, bkakjd' tAfia
idlÉcd fjk lreKq wfma
Èia;s%la uÜgfï lKavdhï
wjqreÿ 7 lg miafia fï f.ksys,a,d ;snqfK' iu. ksrka;rfhka
jevms<f s j, iïnkaëlrKh b;sß lsÍfï jevigyka idlÉcd lrñka Tjqkaj
lrkak Ndrldr wdh;kh nE .ek .fï ñksii a k
q g
a ta.ek ±kqj;a lrkjd'
lsõjd" Bg wu;rj ta wdh;kh;a ;snqfKa tA ;rï fyd| c,h úlskSfï mk;"
wfma jevigykg iu.dój hk w;a±lSula fkfï' kuq;a PRSP fyj;a h<s mqnqouq YS%
iudc iÔùlrK jevigykla wms mgka .;a; ,xld jevms<sfj, jf.a
mgka .;a;d' 2000 jir ú;r jevms<f s j, .ek wjia:dj,a j, jf.au
fjkfldg wmsg f;dar.kak ñksiaiqkag f;areï .shd' wog;a tAjf.a tk wys;lr
ud¾. folla b;sßj ;snqKd' wms tA i,a,s j,ska jevigyka .ek wms .fï
tlla wfma jev ms<sfj, lßgdia ld¾hd, kv;a;= whj ±kqj;a lrkjd' Bg
tlg wkqhqla; lsÍu' ke;skï fkdlrk nj;a" wfma miafia cd;sl uÜgfï
iajdëk wdh;khla úÈyg úhoï Wmhd fkd.kakd ueÈy;aùï j,§ tA ±kqj;a
;jÿrg;a Yla;su;a ùu' nj;a" wfma ixúOdk jQ msßia tA ls%hdj,shg
iajdëkj jev lrkak wmg kv;a;= fkdlrk nj;a wi,ajeisfhd;a tlal" idudkHfhka mqxÑ nexl= msßñ fíohla ke;sj ish¨ il%Shj iïnkaO fjkjd'
ck mokula f.dvke.s,d ;snqKd' Tjqkag f;areKd' tA uqo,a w,a,mq .fï lKavdhï iudchl idudðlhska 50la fokdu fï mqxÑ iudch wmsg ;sfhk wjqreÿ
kuq;a lßgdia tAflka t<shg ta f.d,a,kaf.au hym; tlal fnod .kak mqreÿ 60la bkakjd'wfkl=;a we;=f<a bkakjd' oyhl muK w;a±lSï
nyskfldg wmg hkak ;ekela fjkqfjka lsh,d f;areï fj,d ;sfhkjd' ish¨ ±kqj;a lsÍï .%dufiajl uy;d" tlal f,dl=jg i,a,s
;snqfK kE' t;fldg *do¾ *dr;a .;a;d' tA ksid ñksiaiqka .d,a," ud;r jf.a flfrkafka fï mqxÑ .=rejre" yduqÿrefjda jf.a úhoï lr,d" lE flda
lsjqjd ;,dfyafka thdf.a f.or tA jgd f.dKq fjkak ëjr m%foaYj, lrj," nexl=j flakaø lrf.khs' wh;a bkakjd' udkj .y,d lrmq Woaf>daIK
je/kavd tl ld¾hd,h úÈyg mgka .;a;d' fï jk úg Wïn,lv jf.a ksIamdok wfkl=;a jev j,g ysñlï lKavdhug .fï j,ska rfÜ f,dl=
mdúÉÑ lrkak lsh,d' ta;a fmd;a úYd, uqo,la Tjqka b;sß jHdmD;s mgka .;a;d' iïnkaO fjkav kï ish¨ fokdg iïnkaO fjkialï fj,d kE
ál ;shd.kakj;a tys bvla fldg ;sfnkjd' lelsrdj" fudKrd., wksjd¾Hfhkau mqxÑ nexl= fjkak mq¿jka úÈyg lsh,hs ysf;kafka' tAjd
;snqfKa kE' fmda,a whshhs" idudkH jdksc jf.a m%foaYj, l=rlalka iudcfha iudðl fj,d mq¿,a lr,d ;sfhkjd' ±ka fndfyda úg tAjdg
weksgd wlalhs lsõjd thd,f.a nexl=jlhs" mqxÑ nexl= msá" uqx weg jf.a foaj,a ;sfhkak ´fka' kuq;a ±ka biafi,a,d jf.a b;=reï uQ,ls ;ajh .kakd
fÜ%kska fikag¾ tfla tAjd iudchl=hs fjkia jqfka melÜ lr,d wu;r jHqyh fjkia lr,d yd wdfhdack iñ;sfha msßilf.a Wjukdjg isoaO
;djld,slj ;shd.kak lsh,' fldhs úÈygo lsõfjd;a @ wdohï Wmhkjd' ud;f,a ;sfhkafka' ^mqxÑ nexl= iudcfha& fjk foaj,a ñila jeä
uuhs" .dñKs refíre whshhs ;uhs .fï .EKq flfklag jf.a m<d;aj, l=¿nvq fudllao we;slr,d idudðl;ajh ;uhs ks, fofklaf.a wjfndaOfhka
tfyu t<shg wdfõ' miafia yÈiaishlg i,a,s álla melÜ lsÍu flÍf.k ;sfhk fjki@ idudðl;ajh ms<. s kafka' lrk foaj,a fkfuhs'
udfk,a fmf¾rd wfma iydhg ´kjqKdu f,dl= kS;s hkjd' tA idïm%odhsl mqxÑ nexl= iudch ±k mdßißl f.j;= ziúia;Z%s woyialrk
wdjd' tA fjkfldg wms ljqre;a Í;s ke;=j" f*daï foaj,a j,g wu;rj wms mqxÑ iudch lsh,d jevigyfkka wd¾Ólh ldka;d jHdmdrh
mä .;af;a kE' .uka úhoï f.dvj,a mqrjkafk y;=" weka;+ßhï jf.a u,a y÷kajkjd' fudlo nexl=j jf.au fmdaIKh ms<sn| f.dvk.kav tA úÈyg jev
remsh,a 1000 la .;a;d tÉprhs' ke;=j" f.dvdla ÿr j¾. jjkak" we÷ï lsfhk ku odmq .uka tA .%dóhj ;sfnk m%Yk a lr,d m%udKj;a fjkafk
Èia;%slal jYfhka iúia;%s hkafk ke;=j" l=vd uykak fhduqfjÉp wh;a whf.a l,amkdjg tkafka úi`od .ekSu wruqKq lr kE lsh,d wms ys;kjd'
jHdma; fjkafka fldfyduo@ uqo,la jqK;a iykodhs ysáhd' m,odhl foaYSh uqo,a" Kh" b;sßlsÍï jf.a ;sfnkjd' f,v frda. ñksiaiq wfma jev lrkak
wms lßgdia tfla bkak úÈyg .kak mq¿jka' ksIamdokhla l< hq;af;a woyia' kuq;a iudchla .ek wjfndaOhla wrf.k fkfuhs tkak ´fka'
ldf,a Èia;%sla uÜgñka jev l<d' fjkod 20] fmd,shg wehs lshk ixjdoh Tjqka úÈyg i,lkfldg uqo,a ji úi lEfuka je,ls,d ñksii a q ñksii a k
q f
a .a jev
ixúOdk fol ;=kla wfmka whska i,a,s .;a; wh ±ka w;r mgka .;a;g lshkafk tla ldrKhla fmdaIHodhs wdydr fõ,la lrkakhs fm< .efykak
jqKd' lka;f,a kef.kysr fmd,S ldrhska <`.g miafia mka l¾udka;h" ú;rhs' iudc ;ukag;a ;ukaf.a ´fka'
tlai;a ldka;d ixúOdkh bka hkafk kE' ;ukag fldyq ,Kq" w;alï jf.a mßj¾;khla lrkak <uhskg a ;a ,nd fokafka ldka;d kdhl;ajh
tlla' wms fmdä we.hSula lr,d wjYH uqo, mqxÑ nexl= foaj,a j,g keUqre n,dfmdfrd;a;= fjk fldfyduo lsh,d ck;dj T¨f.äj,ska f;dar,d
ud;f,a" fudKrd.," ud;r" iudcfhka wrf.k B<`. fjkak .;af;a' ^îr¨ lKavdhulg tAl m%n, Wkkaÿ lrkjd' yßhkafka kE' iudc
.d,a," wkqrdOmqr" kqjrt<sh hk udfia f.j,d odkjd' úhkak" inka yokak" tAllh lsh,d y÷kajkak b;=reï yd wdfhdack fjkila .ek wjfndaOhla
Èia;%slal f;dard.;a;d' ta wksla w;g Kh whùu iufmdaI yokak& ±ka nE'ta ksid mqxÑ nexl=j iñ;s fyd| ksIm a dokhka ;sfhk" Wjukdjla
Èia;%slAl yfha f.dú" ëjr" j;= yd úYajdikShNdjh Tjqka n,kafka ;ukaf.a úiska lrf.k .sh uQ,H i|yd uqo,a wdfhdackh ;sfhk" m%dfhda.slj jev
lïlre lshk lafIa;%hka 100] la lsh,d lshkak iïm;a" ;ukaf.a {dkh" lghq;a; wms ±ka lrkav ´fka' .fï lrk wh ;=<ska ;uhs
wdjrKh fldg l%shd;aul l< mq¿jka' ljqre;a jxpd Y%uh mdúÉÑ lr,d .ug y`ÿkajkafka b;=reï yd ksIma dolfhda yd ksIm a dok tjeks kdhl;ajhla
jev ms<sfj, wo olajd lrf.k lr,d kE' ñksiaiqkag .e,fmk ksIm a dokhla wdfhdack iñ;s lsh,d' f.dvk.d.kav ´fka' f.dvke.sh yelafla'
hkjd' fyd| ye.Sula ;sfhkjd" lrkakhs' b;=reï yd wdfhdack t;fldg tA whu ;uhs tfyu uq¿ .ugu
tA fjkfldg wms;a tlal fï wfmau i,a,s fkao jHqyhla úÈyg mqxÑ iñ;sh ±ka mqxÑ iudch fj<| fmd< yd kdhl;ajh fokak mq¿jka
Èia;ls% a iïnkaêldÍkshka lsh,d' wy< my< luhs nexl= iudch l%hs d;aul ;=< ;sfhk ;j;a tla ñksii a k q f
a .a mdßfNdack msßilg ú;rhs fï u;h
;=kfa okd ne.ska ysáhd' wfma luhs tlal tA jqfka fldfyduo @ tAllhla ú;rhs' rgdj fjkia lrkafk;a" jvd fyd¢ka jHdm;a l<
jevlrkf.k wdjg wmsg rfÜ jefâ msßisÿj lrf.k .fï wy< my< mqxÑ iudcfha ish¨ tA jf.a mq¿,a .ukla yelafla'
m%Yak .ek" lrkak ´k fudkjo hkjd' lÜáh l=vd lKavdhï j.lSï bgq lrkak ´fka hkak ;uhs" b;=reï yd ñksii a q fï fjkig
lsh,d yßhgu wjfndaOhla .fï f.dvdla f,i tl;= fjkjd' tla mqxÑ iudcfha ñksiaiq" wdfhdack iñ;s jev leue;a; olaj,d
;snqfka kE' cd;sl bvï yd ldka;dfjda we`.¨ï lKavdhul wju ks,;, j,g m;afjkak lrkafka' wjidkfha§ ;sfhkjdo@
lDIsl¾u m%;sixialrK lafIa;%fha /lshd j,g jYfhka 5 fofklaj;a ´fka" ;Skaÿ ;SrK .kak ziúksmdZ iúia;%s 'ñksiaiq fï w¨;a
jHdmdrh" cd;sl ëjr weú,a,d' ke;akï bkak ´fka' tA jf.a l=vd ´fka" .ug isÿfjk úl,am ksIm a dolhskf a .a fjkileu;sh's Tjqkg a
iyfhda.S;djh jf.a wh;a tlal úfoaY.; fj,d' ±kg lKavdhï 5 la tl;= ys;lr foa wys;lrfoa yd mdßfnda.l s hskfa .a n,h ,efnkjg Tjqka
n,kfldg wms ta ;rï fudar,d b;sßj bkak wh;a tlal jqkyu mqxÑ nexl= f;areï .kak ´fka tA wh' iñ;s .fï i;=gqhs' wms ixjdo
ysáfha kE' tA whf.ka wms fï jefâ lrf.k hkak iudchla yefokjd' wju fuh ck;d jHdmdrhla l%h
s d;aul fjñka lsysmhla meje;ajqjd' tA
f.dvla foaj,a bf.k .;a;d' tA mq¿jka fj,d ;sfhkjd' jYfhka mqxÑ iudchl f.dvke.Su yqre lsÍfï ;sfhkjd' ixjdo bjr fj,d ñksiaiq
ksidu wms wr jevlrf.k wdj tA wh f.or bkak 25 fofkla bkak ´fka' uQ,sl wÈhr úÈyg .fï bkak fï wh .sfha fjkog jeä
ffY,sh mjd fjkia jqKd' Bg .uka lrkav mq¿jka jev Wmßuh f,i .fï y÷kajkak mq¿jka' cd;sl uÜgfï fmdÿ j.lSula" nrla T¨fõ
miafia m%;sm;a;suh fjkila .ek Wkkaÿhs' wms tA bkak ish¨ fokdgu ±ka .fï nd," lghq;; a lÈ iïnkaO ordf.k' fuf;la wd l%uh
i|yd n,mEï lrk ixúOdkhla wh;a tlal mdßißl iïnkaO fjkak mq¿jka' ;reK" uy¨" .eyeKq" fjkafk fldfyduo @ ;=< Tjqkag f,dl= j.lSula
úÈhg ;uhs wms lr<shg wdfõ' f.j;= j.d jevigyk mejrefka kE' ish,a,
±ka iúia;%s l%shdj,sh ;=< mgka.;a;d' tA .ek l%shd;aul jqfka Èia;%sla
úl,am jevigyka fndfydauhla Tjqkaj fyd¢ka ±kqj;a iïnkaëldrljßhka
l%h
s d;aul fjkjd fkao@ l<d' tAjdfhka tk yryd' iuyr
wms úl,am jevigykl m<odj f.or whf.a wjia:dj,È fm!oa.,sl
wjYH;djh .ek f;areï .;af;a m%fhdackhg .kakjd' wNsu;d¾: bgqlr
wdrïNfha§ jqj;a l%uj;a j yd jeäyßh úl=K,d b;sß .ekSug ck;dj
ksIaÑ; f,i m%dfhda.sl lrkak lsÍï j,g i,a,s fydhd fufyh ùula fj,d
mgka .;af;a 2006 jifrka .kakjd' mqxÑ nexl= ;sfhkjd'
miafia' .fï uqo,a .fïu b;=re iudcfha /iaùï wjia:d hym;A iudc
lrk" .ug iajhx uQ,HlrKhla" j,g Tjqka Tjqkaf.a fjkilg wjYH ia;%Suh
iajhxmd,khla lshk ixl,amh m<odj wrf.k weú;a ueÈy;aùu" wo hq.fha
Wv mqxÑ nexl= iudchla ilia l=vd fmd<la mj;ajkjd' wjYH;djhla' Bg ;reK
l<d' ta w;r wd¾Ól yd iudc tfyu tA whf.a úúO cjh wjYHhs •
ixj¾Ok jevms<sfj,la ksIma dok fnod .kak
l%shd;aul l<d' tA fjkfldg yqre fj,d ;sfhkjd' igyk
f.dvla ixúOdk .ug .sys,a,d ;ukaf.a f.j;af;a m%shkað;a
ñksiaiqkaf.a i,a,s .fuka msgg njfnda.j, îc wdf,dalnKavdr
8 2010 fkdjeïn¾
lúfmd;l fmrjokla
lf<aj;a ke;' breKq" kQ,a
.sh ;=jd lene,s" fnâISÜ
lene,s fyda idfrdx j,ska
Tjqyq ysi" uqyK q fyda Yßrfha
fldgila wdjrKh lr
fudfydf;a fyda mek tk ''''' tA uÈjdg bjiSula lreKdjla lrkd ;reKshka wm ÿgqfõ isáhy' tA w;r ;ekska ;ek
f;la oEia fkdmshd n,d isá tA orejka fjkqfjka fyda ffu;sh % la ;snf
q kao ke;' wf;a isá ;u is`.; s s nekafâÊ máj,ska YÍrfha
uõjreka ish .Kkla miq.h s wmg lsij s la u l< yels ke;' weúÈk fndaïnhla mq;f
= .a ysi fidhñka lE fkdfhla fldgia fj,d
wjqreÿ .Kkdj mqrdjg ug jQfha ke;' ;u orejka fírd f,i tA wh foi fkdneÆ wm fudr fok uõjreka wm .;a;jQjkao úh'
kef.kysr§ uqK.eiS ;sìK' .kSu i|yd jQ tA uõjrekaf.a w;r isáhjqkoa ^Tjqka isxy, ÿgqfõ ke;' bÈßmi ñÿf,a ;eka
tA uõjrekaf.a fõokdj yqfol,d igkg lsiÿs muKla l;d l<;a f*hd¾ wms l÷`M fyda f,a ÿgqfõ ;ekaj, weK Tnd b|
uf.a fhfy<shla fufia iykhla jkakg mjd wms ìh wekaâ ,õ,s Púfhka isáhd ke;' hqoO a fha kmqre l=ßre isáhjqka ;uka /f.k hdug
lúhg k.d ;sìK' ùuq' ;u orejka flfia fyda jqj;a& iel lsÍug ;rï ñf,aÉP;ajh wm bÈßmsg iqÿ ;u l|jqf¾ isg meñfKk
mek wd Èfkl Tjqka wmf.a wkdrlaI; s nju wêl i¨jlska jeiS ;sìK' wms nia r:h fldhs fõf,a fyda
wo oskfhaj;a urKfhka .,jd .ekSu ù l,a f.jñka isáfhuq' Tjqka fjkqfjka tlÿ l÷<la tkf;la bkakdjqka nj
tAú uf.a orejd i|yd /ljrKhla fokag b¢ka" wd whg jQfha j¢kak fkdie¨fjuq''''' ±k.;sñ' nia r:h tkafka o"
b¢ lvq,, a mksñka lshdù hehs lkak,õ lrkd .sh fkdj hÈkak .sh jkakf s ha hqoOa hg tkafkakï tA fldhs fj,dfõ
wïud nv.skh s s lshd uõjreka flfrys fkdweiq foajd,h bfya lvd jeàuls' ueÈjQjka ud m<uq jrg o" kdfjd;a lrkafka l=ulao
.s
h i;sfha ug /|úh fkdhq;fa ;ñ lka we;a;kaj isáfhuq' fjk fohla fjk f;la ÿgqfõ f,aä ßÊfõ <ud jeks m%Yk a wikakg" W;a;r
jõkshdj" ud mq;= wjidkfha § hqo msáfha§ b;sßjQ ;u orejka yd yrld frdayf,a§h' f,v jQ orejka fokakg lsif s jla isáfha
udkal, = ï" fudfyd;lg fyda i;=rka f,i urd ±uqKq tA ndk /lf.k" bkakd ;eku ;u <ueog ;=re`M fldg ke;' frdayf,a m%Odk
ls,fs kdÉÑ iqoyd .skfa kys''' orejkaf.a mrdch jQ isrere bkakd whf.a nyg hg;aj f.k ysia wjldYh foi n,d fodfrka we;=<a jQ ;eka mgka
m%foaYhkayS weú§ug Nd.H n,d ysÈkafkñ oEia o,ajd''' foi n,ñka Woïfjñka wms isàug Tjqka fm<UjQfha fï isá uy`M jQ ;reK uõjreka fldaßfvdaj Èf.a o" jeisl, s s
Wodúh' we;af;kau th yer oud we; fodr ljq¨o lsßn;a lEfjuq' ldrKdjka h' lsym s fofkl=u uu ÿáñ' ly ,E,s u; o" .ia hg o" ldKq
Nd.Hhlao" wNd.Hhla ±hs ug '''' hqoO
a hl fmrksñ;s ±l tA .eyeKqkg a ñksik q g
a .eyqk"q yels¨kq" úhe¨kq ore whsfka o" we|ka Wv o" we|ka
;ju;a m%fya,l s djls' hqoO
a h iS;,h ±ka ±l;a fíÍ m,d ú;a ;u yd ore megjqkg a fokakg megjqkf a .a isyk s a bls .eiSï hg o frda.s jQ .eyeKq" msßñ"
ksud ù yßhgu udi oyj,a fnÿ m;a m; orejka fírd fkd.;af;a wmg n,dfmdfrd;a;j = la fkdwefikd ;rugu <ud" ,má" nd," uy`M
myf,djla .;ù ;snK q o ksud '''' uka±hs tA m%foaYj, ck;dj ;snf q Ka ke;' ;r.ldÍ ÿ¾j,h' nekafâÊ fj,d fNaohlska f;drj isáhy' tA
jQ hqoO
a h .ek i;=áka lsßn;a Wodfõ ;j;a tla /hla .ek wms iel my< lr mßfNdackjd§ f,dalfha ;j;a we|ka u; oud isá iuyr weia" w;a" ll=,"a Wrysia jeks
lk fyda r;s[[ a d m;a;= m;g jefgkd WKq n;a .kafkuq' iuyrúg wfma ys;a tla ;r.lrefjla njg m;a megjqka weia wer neÆfha YÍr fldgia wysñ jQjkah'
lrk tlu .eyeKshla" iu`.k s a iqjm;a lr.ekSu i|yd jQ ù jv jvd w;a lr .ksñka b;d l,d;=rlsk's uu Tjqka fkdfhla j¾.fha WK
ñksfila fyda orefjla ug '''' fyd|u l%uh tA ksid jkakg fidank Ôú;hlau .; foi kej;S n,d isáfhñ' je<÷kjqkh a ' f;dard fírd
tu m%foaY j,§ yuq jQfha rd;sh% isi, s a fjoa§ o mq`Mjk' tfy;a m,d hEug lsÍfï isyk s fha wm fndfyda fõ,djla hk ;=reu .;a" fkd.;a fkdfhla
ke;' isÿ jQ foaj;a isÿfjñka fkdyelaflñ ud fk;= ;ekQ whg uq, isgu fndfyda ysrlrejka lrKq ,en Tjqka bÈßfha lsif s jl= isákd j¾.fha frda. je<ªkjqkh a '
mj;sk foa j;a bÈßfh§ isÿ mshkakg ;dvk mSvk j,g ,la isáfhuq' ;eka ;ekaj, nj j;a Tjqka ÿgqfõ ke;' ud;D jdÜgqj o b;d
ùug kshñ; foaj;a f;dard tAú jkakg is¥ jQ nj tA ms<ns |j msmrs eKq ñksia fndaïn" ÿgqnj ±k.;a fudfydf;au l,n, ;ekela ù ;sìKs'
uu iskdiqfkñ' uqúka f,aka megõ f,i fmkqKq
fkdfodvdu tA uqyK q q ug w¨; Wmka orejka irx
oyila l;kaor lSfjdah' lene,sj, T;d.;a ;reK
fld<U muKla fkdj uõjreka we|ka Wv ;=ka
úúO m<d;aj, frday,aj,g o y;r fokd ne.ska yels,S
jkaks hqoO a hg ueÈj ;=jd, isáhy' bv myiqj wjYH
jQjka yd fjk;a frday,a whg isÿù ;snf q ka jdÜgqfõ
j,ska widOH jQjka tjd fldßfvdafõ isfuka;h s g ysi
;snKq 's Tjqka uqK .eiSug" ;nd .ekSUgh' f,a iqj|
l;d ny lsÍug msgia;rhkag muKla ñil inka"
wjia:dj ,enqfka ke;' tA wh ´äfldf<x" mqhr iqj| ;shd
yuqùug Wjukdjla ;snj Q kao lsß iqj|j;a ug tys ±kqfka
wm w;r isáfha b;du;a ke;' w¨; Wmka ;u orejka
w,amhls' tA wh .ek y~la ne,Sug" w¨; ujl jQ ;u
k.kakg mlaIhla" ìß| ne,Sug tlÿ msßñfhl=
úmlaIhla fyda úl,amhla fyda wm isá ld,h ;=< tu
;snf q kao ke;' tA mejf;ñka jdÜgqjg meñKfhao ke;'
;snQ hqoO a hg tA yryd ndOd l|jqru ñi hdug
fõ hehs ìfhks' ndOd fjk;a ;ekela fkdue;s
lrkakka foaY fødayk S a fõ fyhska iqj ù jqj o ;ju;a
hehs ìfhks' hqo N+ñfha frday,a N+ñfha Ôj;ajk tll=
fmdf<dfõ h:d¾;hg wm fokafkl= o tA w;r úh'
w|" f.d`M" ìysrka jQfha merKs hqoO a hlska ll=,a
.ekSug fkdyelsj lnf,ka ud mq;'= ''' fidhd neÆ ´kEu flfkla md¾i,a fndaïn j,ska tf,isk's folu wysñj jkaks fmfofia
,smg jegqkjqka fia ms<i s i
a "S b¢ lvq,, a mksñka wªf¾ u okakd ldrKhls' lsih s ï ;s.eiaiK q q úg wm yeu úgu fojeks jr ud Tjqka wdndê; ksjil úiQ b;d
lrù" wirK ù .shjqku a lshdù ldrKdjlg fyda t<shg tAug lf<a Wka yd wm w;r ÿgqfõ hqo ch.%yKfhka m%ikak iskdyjla iys;j isá
kej; kej;;a uqK.eySfuka wïud nv.skh s s lshd hful=g yelsjf Q ha ;u f.a mr;rh jeä lr .ekSuh' tA yßhgu uilg miq fld,af,l= wmg uqK.eiqK's
ug we;s jQfha fmd<j m,d "''' fodr" bvlvï oka §h" mr;rh jeä lsÍu i|yd u jõkshdfõ§h' jõkshdj uy ;j ÿrg;a frda.S fkdjQ ksid
hk ;rfï ,eÊcdjls' WKq n;a fnokakg b,a,k ;rula uqo,a §h" tfia lsh
% d l< fome;af;au frdayf,a f.aÜgqj wi< isgu frday,a lEu md¾i,h Tyqg
uu lsis Èfkl hqoO a hg wjÈfhka isáh hq;fa ;ñ'''' ke;skï ;u orejka Wlig wka;jd§kag wjeis ish¨ ug ±kqfka ±jqKq uyd .sKs fkd,enqK's fldßfvdafõ isá
fmï fkdlf<ñ' wid lshjd '''' ;ndh' fmdfrdkaÿ jQ Èkfha myiqlï yd whs;h s ,nd f.dvl w`M u; weúÈñka Tyq tk wfhla fok
fyda Ñ;%mgj,ska ±l ;sfnk '''' wdmiq fkd.shfyd;a Tjqyq foñka wms kej; ksføam.; isákakd fihls' ksjk q q wdydrhlska l=i mqrjd
ish¨ hqoO a j, ìysiK q q nju iejq,ka y~k hdufha le,E kS;h s g f.dÿre jQy' tA" ùuq' .skk a l isyk s a ÿudrh yryd .kafkls'
ud is;g ks;r jo foa' lsis mshù f.disks ud fk;=''' tA me;af;a i;Hh hs' wfkla wd,skoa fha rEmjdyskh
s .uka lrñka bkakd fihls' udkisl wdndOhla iys;
Èfkl hqoO a hla .ek ;s.eiafiñ me;af;ka wms lsis f,il tA bÈßmsg Èkm;d rka fomeh frday,ska lsif s jl=g ;u uj úiska fldKavh b;d
wikakg olskk a g wjÈfjñ m%foaYj,ska t<shg wd jQkg krUk whqßkau hqo mqj;a t<shg mek hdug fkdyels fldgg lmd oud ;snQ ksid"
fkd,efíjd hehs uu tA yeu fohshfka iekiqula iykhla fyda kerUq wms tA .eyeKqka jk fia ;dmam Wv muKla mdohla wysñ jQ fl,a,la
úgu m%d¾:kd lf<ñ' Èkqfjda wdjdo ud mq;= i;=gla ,nd fkdÿkafkuq' wm ñksik q a w;aolsñka isák fkdj f.aÜgqj Wäka mjd frdayf,ka álÜ lemQ miq o
fyda merÿfkda ljqreka jqjo mshjQ ksfïIfha§ ud fk;= w;rg wd iekska Tjqka iel NS;h s " ;%dih" úfhdaj" úhjq, wu;r lgq lïì oud ;snQ t<shg fkdf.dia frday,a
tA yeu hqoO a hlu neg lEfjda" yeÍ .sfh o ud mq;= lrejka njg m;a úh' isxy, b;d myiqfjka wu;l lr w;r f.aÜgq háka n,a,kag N+ñfha isáh§ wmg
wirK jQfjda mSä;fhdauh' irKla ke;s neõ ±kS l;d lsÍug fkd yels w÷re oeuqfjuq' fI,a m%ydr j,sk"a ßx.d hdyels fldgi o uqK.eiqK's
ÿmam;=ku a h' hqoOa hg wd jevQ" ud mshi hg jqj o'''@ meye iulska fyì u,aáne/,aj,ska .e,ùug ñksik q a ßx.dù hehs ielfhka hqoO
a h wjYHhehs lshk
Woï wekQ" wjYh;djhka '''''oyjf,ys meñfKkq we; ;reKfhla" ;reKshla iSilS vj ÿjk ore megõ wm lïì .id jid oud ;sìKs' lsifs jl=f.a lsif s jl=u fï
iemsrE yd tA yryd wdohï Tyq flfia fyda muKla fkdj jeäysáfhl= ÿgqfõ ke;' nxl¾ ;=< .=,ù s frday,a f.aÜgqfjka ks;r frday,a N+ñfha fld;eklj;a
,enQjka yeu úgu isáfha hqo WKq n;a fnÈh hq;= fjñ jqj nifha§ ÿïÍfha§ uy lEu' j;=r fkdue;sj yqiu a tyd fuyd .sfha l|jqre j, fkdisá nj ug b;d
msáfhka fndfyda ÿria;jh' fidaod oukafkñ uf.a § yuqjjq fyd;a wms .ekSug wmyiqfjka ñh hk isg f,vqka f.k tk yd úYajdih' wvqu jYfhka tA
hqomsáhg heùu i|yd /fhys ;e;s .;af;uq' l;d ny orejka wm ÿgqfõ ke;' ;u frdayf,ka l|jqrg f,vqka fudfydf;aj;a Tjqka tys
mqyKq q lsÍug ;u ;=ref<ka yS,a jQ fldg ielh yer .ekaug oEia bÈßmsg l=vq ù .sh f.k hk nia r: fyda rjqula weúo wdjdkï uekjhs
Wÿrdf.k .sh orejka fldhs fn¥ n;a m; wmg NdIdjla ;snf q kao ke;' ujf.a uia je±,s w;ska tl;= weïìhq,kaia r:hs' tAjdfha ug is;K = 's tfy;a tfia úh
2010 fkdjeïn¾ 9
f.da,Sh WKqiqu
tlafldg tla mfil mefmd, yd merokjqka meyeÈ,sj
frda.k S oa " ;j mfil ly fldgia folla f,i ÿgqfjñ'
WKska fmf<kakkao r|jd fof.d,a,kaf.au iudk lula
isáhy' rdcH fkdjk úh' fomd¾Yajhu ±ä
wdh;khla lKq isgjd fjfyislk s a fyïn;aj
Nd.hg glrx .id idod § ;snq isáhy' ÈkQjka lE .iñka" kshx iuh È.= ùu lDIs l¾u
úYd, f.dvke.s,f a ,a jy, wKfoñka" ;rjgq lrñka" flaI; a h% g ±ä w,dN ydkS
me;a;la iq<`.g .e,ù f.dia yiqrjñka" fnoñka" f.k fohs' ksh.fhka fyda
;snKq 's iq<`.k s "a iS;,ska ñ§ug wdrlaIdlrñka isáhy' Tjqka .xj;=ßka fyda jekfik j.d
;ek ;ek t,a,d ;snQ fmd,a w; úúO wdhqO úh' ìï ksid f.dú ck;djf.a
w;=o iq<`.g bÍ" .e,ù" ,syS iuyfrl= w; mEkls' lvd jefgk wd¾Ólh Tjqka
f.dia ;sìKs' ìu tÆ fgkaÜ ke;skï yekaols" tfia;a È.= ld,Sk È<skoa ka njg m;a
frÈ u; frda.S jQjka fma,h s g ke;skï ;=jlalj = ls" f,v lr we;' fï foaY.=Kl s
ksod isáhy' n,k k<djls" nd,aÈhls' úm¾hdihka ksidfjka jßka
orejkg ÿka weUq,a merÿKjqka fndfyda úg jr fujeksu jHdikhkag
flfi,a f.ä folla ,nd isáfha È.= fmda,xs j,h' j;=r uqyKq §ug isÿùu Bg n,md
.ekSug orejd jvdf.k ,nd .ekSug" lEu ,nd ;sfí' f.jqKq jir lsym s h
w
fmda,f S ï meñKs ujl w; .ekSug" fok ´kEu fohla foi úmrï lr ne,Sfuka tA
flfi,a f.ä follg jvd ,nd .ekSug" ku oud m Ôj;a fjk ^CH2&" laf,dafrda*f a ,dafrd nj mila lr .; yels fõ' fjñka mj;sk rgj,a w;r
;sfnkq ÿgq flfi,a f.ä .ekSug" fnfy;a ,nd mßirh ldnka ^CFC& ;jo iq<s l=Kdgq" uqyoq f.dv iyfhda.fhka yß;d.dr jdhq
fn¥ ;eke;a;h s wehg fodia .ekSug yd ll=li a= h
s la jdhqf.da,h" yhsfv%d*af,dafrd ldnka .e,Sï" ffcj úúO;ajhg úfudapkh wju lr .ekSu&
mejrejdh' wjqreÿ follg mdúÉÑ lsÍug wd§ jYfhks' f.dvìu" ysu iy ^HFC& jeks yß;d.dr jdhqka ydkS meuekSï" fnda. Bg ksoiqkh a '
wvq <uhskg a ÿka hï È.= fjñkau mj;sk whsi"a id.r l<dm" ñßÈh" u.ska wjfYdaIKh lrhs' wiajekak wvq ùu" lrÈh ixj¾ê; rgj,a yd
meleÜgqjla .ekSug ;u fmda,xs j, meh .Kkla mqrd .x.d we< fod< yd c,dY tu.ska mD;=ú mDIAGh u;=mg s ñßÈh ñY% ùu" widudkH iD;= iei`§fïÈ yß;d.dr jdhq
leyegq orejd jvd fmda,f s ï boa§ jqjo Tjqyq lsi; s a mßir j,ska fukau WIaK;ajh by<g f.k ths' fjkia ùu wd§ .eg¨ /ila o úfudapkh i|yd YS% ,xldj
wd ujlf.ka weh tu fkdfovQy' lsif s jl= foi Ôùkaf.ka ieÿï ,oaools' tu fuh yß;d.dr wdprK mek k.S' tA fya;f = jka odhl jkafka fkdue;s
orejdf.a jhi yßhgu fkdneÆy' tA uqyK q j q , lsiÿs iEu ixrplhla w;ru lsh
% dj,shhs' lDIsl¾udka;hg muKla ;rïh' tfy;a f.da,h S
úuikjd uu ÿgqfjñ' m%ldYhla fkd ;sìKs' Wka nqÿ isÿjk wka;¾ lsh % djkays tfy;a wo jk úg iS>% fkdj ëjr l¾udka;hgo WKqiu q by< hdfuka isÿjk
uyd ihqrla fuka me;sr ù we;a±hs ug iel my< úh' m%;Ms ,hla f,i ñysu; Ôjh ld¾ólrKh;a" ck.yK ndOd meñfKa' foaY.=Kl s úm¾hdihka ksid
;snQ l|jqre ÿgq ug we;sjf Q ha nqÿjkafkda mrÈkafkda úh bÈßhg mj;ajd .kS' j¾Okh;a" fmdis, bkaOk .xj;=r" iq<s l=Kdgq" kdh YS% ,xldj ±ä f,i mSvdjg
lïmkhls' fuÉprla fï fkdyelso @ fi!r.%y uKav,h ;=< oykh;a fya;f = jka hEï ksid isÿjk Ôú; yd m;afjk ¥m;ls' wfkla
wõfõ fï úÈyg tA .ukska miq f.or wd Ôjh mj;sk njg ±kg jdhqf.da,hg uqod yßk foam, ydkS w;s uy;ah' fï lreK kï fï iajdNdúl
yeu l|jqrlau wfkla ud yg Èk lsym s hlau ksod y÷kdf.k ;sfnk tlu yß;d.dr jdhq idkaøKh jHdik fya;f = jka ckhdf.a jHdihkhkag ksrka;rfhka
l|jqfrkao t<sfha .; fkdyels úh' l;dlr.; .%yf,dalh mD;=úhhs' Bg by< hñka mj;sh's m%Odk tÈfkod Èú fmfj; jHdl+, uqyK q mEu ixj¾Okh fjñka
f,dalfhkao fjkafldg yels jQjdkï ta orejka fya;j = kï mD;=úh u; jYfhka jdhqf.da,fha ;;ajhg m;a ù ;sfí' jix.; mj;sk rgla jk YS% ,xldfõ
;snf q Ka ;og .eiQ lgq lïì jeäysá wfmka hÈkafka" Ôjfha meje;aug iqÿiq ldnkavfhdlaihsâ m%;Y s ;h frda. me;sÍugo fujeks wd¾Ól miqnEug fya;j = ls'
fmdgj,a .Kkdjlsk's iuyr wheÈkafka l=ula±hs ug b;d mßirhla ;sîuhs' c,h" by< hdu ksid mD;=úfha wjia:djkays jeä bvlvla yß;d.dr wdprKh
;ekaj, fma<os .Kkdjla meyeÈ,sh' ;j;a fujka WIAK;ajh yd jd;h iEu .eà mrdj¾;kh flfrk ,efí' flfrys jeä odhl;ajhla
úh' wm .sh l|jqrl fomi fohla jkakg bv fkd Ôúfhlaf.au meje;aug wfOdarla; lsrK jeä tA wkqj ixj¾Okh' olajk jdhqjkï
isg msg;ska tk kEoEhka ;nk f,ih' uu hqoO a hg w;HjYH idOl fjhs' jYfhka wjfYdaIKh ld¾ólrKh" ck.%yK ldnkavfhdlaihsâh'
uqK .eiSug we;s fldgfia Ydm lrñ' tfia Ôjfha meje;aug mD;=ú flfrhs' tys m%ÓM,hla kï j¾Okh wd§ ñksidf.a ueÈy;a jdhqf.da,fha by< hk
ueo lïìfrda,a Wäka jeämqr fkdl<fyd;a ug Ydm jkjd mDIAGh u;=mg s yd Bg jdhqf.da,h S WKqiu q by< ùfïka isÿ flfrk ldnkavfhdlaihsâ m%;Y s ;h
;j;a lïì frda,la ±óug we;' wdikakj jdhqf.da,h S hduhs' fkdfhl=;a lsh % dldrlï j, my< fy<k tlu iajdNdúl
isÿjq nj flfkla lshkjd fï fmdf;a ,shù we;af;a WIaK;ajh ksis uÜgul jdhqf.da,h
S WKqiu q by< wjika m;s:,h ksid ñksid lsh% dj,sh m%NdixYaf,aIKhhs'
ug weiqK's tA w;=f<a isá ug fmkqK"q weiqK"q ug mj;ajd .; hq;h = ' tA wkqj hdu ksid mD;=ú jdiSka ^Ydl muKla fkdj uq`M uy;a ixj¾Ok lsh % dj,sh
ujla ;ud ne,Sug wd lshKq ,enq i;Hhh' isÿjQ foa mD;=ú jdhqf.da,h S WIaK;ajh yd i;aj& mdßißl w¾nqo / ffcj f.da,hu mSvdjg m;aj fjkqfjka jkiïm; úkdY
kEoEhl= w; <orejd t<sfha wef;l= ,jdj;a wdmiq ksis uÜgul mj;ajd .ekSfï ilg ueÈj isà' fidndoyfï isà' we;eï úg fï fya;f = jka lrkq fjkqjg jkiïm;a
f,dalhg fï uj msg;alr weoaoúh fkdyels nj uu jeo.;a ld¾h Nd¾h tla jeo.;a ixrplhla jQ ñysu; Ôjh ioygu ;=rka iqrlsñka jk .ykhla
yeßhdh' f.aÜgqfjka t<shg oksñ' tfy;a ud ,shkakg bgqfjkafka yß;d.dr ñksidgo bka iudÔh" wd¾Ól ùfï wjodkulao mj;S' mj;ajdf.k hdfuka jdhq
/f.k hñka isáh§ ZZwïud" fm<Uqfka ukqIH;ajh wdpdrKh kï lsh % dj,sfhks' .eg¨ /ilg uqyK q mEug f.da,hS WKqiu q by< hdu f.da,fha ldnkavfhdlaihsâ
wïudZZ hehs fudr fok <uhd fjkqfjks' ukSurkafkl= yd fuu yß;d.dr wdprK isÿj we;' md,kh lr .ekSug we;s idkaøKh wju lr.; yel'
iu`. hñka isá .eyeKsh uu tl`. fkdfjñ' ñkS lsh
% dj,sh fkdjkakg f.da,hS WKqiu q by< tlu úi`ÿu kï yß;d.dr Tng;a tla me,hla fyda
keje;ajQ wdrlaIlhska wïud urkafkl= t,a,d ueÍugo jdhqfq .da,fha WIaK;ajh hdu;a iu`. we;sjk jdhQka jdhqf.a,hg uqod yßk frdamkh lsÍfuka tA uy.=
fldfya± hs weiQ úg orejd uu tl`. fkdfjñ' th ud fi,aih s ia wxYl - 18la jk foaY.=K úm¾hdikhays m%;Y s ;h my< w.hlg f.k ld¾h Nd¾hg odhl úh
frday, fj;g w; È.= lr úYajdi lrk o¾Ykhg tl`. nj úoHd{hskf a .a u;hhs' m%;Ms ,hla f,i we;sj tAuhs' tA i|yd f,dalfha úúO yelsh' wE; w;S;fha mgka
we;' jydu uj le|jd ;rjgq ke;s ksidh' kuq;"a ñkSurejd mD;=úh u; m;s;jk ;sfnk iajdNdúl jHdikhka rgj,a cd;Hka;r jYfhka wfma me/kafkda rela
fldg orejd wehg ÿka Tjqyq ñkSurefjl= jkakg l,ska iQ¾h úlsrK j,ska jeä Bg fya;= ù ;sfí' fï ksid fkdfhla tl`.;djhkag frdamkfha ksh¨fka f.da,HS
bka miq frday,g we;=`M jk tfia fkdùu i|yd wmg fldgila mD;=úh lrd l,g jeis fkd,efí' meñK ;sfí' lshf;da WKqiu q wju lr .ekSug
wh iy msgjk wh w; isák l<yels lsij s lau ;snf q Ka meñfKa' thska fldgila mßirfha WIaK;ajh by< ikaOdkh ^ld¾ñl rgj,a 37 fkdfõ' tfy;a fidndoyu
orejka .Kk igyka lr ke;a±hs u;=fjk m%Yk a hg id.r whsia l÷" uy fmd<j f.isk's kshx ld,h È.=h' la msglrk yß;d.dr jdhq yd iómj ne£ isá Tjqyq rela
.ekSug mgka.;a nj lSy' uu ixfõ§ fjñ' wdÈfhka wjfYdaIKh lr jisk úg§ fjkodg jvd m%udKh 2008 - 2012 ld,h frdamkfha uy`.= wdksixi ±k
tA l|jqre ;=< wvqjla fkd kiñka fkd .kS' ;j;a fldgila kej; jeä j¾Idm;khla ,efí' jk úg tu rgj,a úiska 1990 isáhy' wo ñksid yd
ke;sju ;snf q Ka riakh" kiajñka fkd Èkñka fkd mrdj¾;kh fõ' mD;=úfha jeis ;=r,a jkafka kdh hEï" È msgl< jdhq m%udKfhka 5] fidndoyu w;r mej;s ióm
iq<`. yd ¥ú,a,hs' tla ;ekl Èkjñka fYdal fkdlrñka .eà mrdj¾;kh flfrk .xj;=r jeks jHdiko ka wvq lsÍu& ;a" mú;% ne|shdj foford f.disk's bka
j;=r ,nd .ekSu i|yd fYdal fkd lrjñka ±yeñka wfOdarla; lsrK j,ska we;sùfuka miqjhs' .a,eishr ixj¾Okh hdka;K % hla mSvdjg m;aj isákafkao
ma,diaála yd ieye,a¨ rdcH lrjkakg yels±hs rÊc fldgila jdhqf.da,fha we;s Èh fjñka mj;sh's tu ksid ^ixj¾ê; yd ixj¾Okh ñksiduhs'
we`Mñkshï nd,aÈ" uqÜá" yÜá" iQ;f % ha l;sjdla fõ' wm ldnkavfhdlaihsâ ^Co2& uqyÿq c, uÜgu by< hñka tfy;a Tfí f.j;af;a
fldamm a " fcda.= mjd fmda,f s ï mjiñka isákafka fï jdhqj" khsgi % a Tlaihsâ ^N2O&" mj;sh's jefvk .y fld<g tA
;nd ;snK q 's tAjd iq<f.a hdu f.!;u nqÿkaf.a foaYh njhs' óf;;ka ksis l, jeis fkd,eîu' ine¢hdj kej; f.dv
je,elaùug tAjd ;=<g je,s tfia jq wmg rÊc iQ;f % ha fï ke.sh yel' th f.da,h S
oud rojd ;snK q 's je,s fkdhd l;sldj wod< fkdjkafka WKqiu q wju lrkakg uy`.=
lEu Whkafka yd fnokafka flfia±hs ;¾l lsÍug uu odhl;ajhla imhkjd fukau
flfia±hs ;uka fkdokakd fkdokafkñ' tys w;=reM,hla f,i udkj
nj lEu Whk lKavdhu ±ka wmg fndaïn NS;h s ixy;sho iqrlaI; s lrkq we;'
lSh' ug is;f = ka fï ke;' hqoO a hg hejQ wfma tA flfia jqjo Tn frdamkh
.eyeKqk"a ñksik q "a orejka orejka weia" w;a" md wysñj lrk .yfld< Tng
lkafka" fndkafka" yqiu a ke;fyd;a weK .id jeiQ fijKla i,ik njo iqjodhs
.kafka je,su njhs' fmÜáhl je;sr f.or jgmsgdjla f.dvk.k njo
fï ¥ú,s iu`. fï tAfodahs fo.sähdjla ke;' fi!LH iïmkak wdydr yd
orejka /l.kafka flfia±hs b¢ka wmg i;=áka wfma m<;=re ksrka;rfhka ,nd
uu l|jqf¾ m%Odkshdf.ka mßfNdackjd§ Ôú;h .; fok njo wu;l
weiqfjñ' Tyq weiqfõ ud 10 jeks msgqjg fkdlrkak' •
mqÿud;,ka f.dia we;ao
lshdhs' ud keye lS úg Tyq l==udß ;laI,s
lSfõ mqÿud;,ka yS óg jvd 2010 wf.daia;= 28 ymqwdrÉÑ
10 2010 fkdjeïn¾
ta bvï j,
whs;sldrhska ;ju;a isào@
wÈkafka n,y;aldr fuf;la Ôj;a jQ m%foaYu ia:dms; l< hq;= hehs
isxy, ckmolrKhlg f;dard .kakg we;' tfia fhdackd l< yel'
kï th wkd.; mrmqf¾ fyhska fudjqkf a .a fï merKs whs;slrejka yd
kdufhka kj;d ±ñh meñKSu m%;sM, odhl w¿;ska mÈxÑ jQjka w;r
hq;h = ' hdmkfha bvï jkq we;ehso Tjqka tlÕ;djhla we;slsÍug
isxy,hskag ñ,hg .; wfmalaId lrhs' ta ksid n,h we;s fyda úl,am
fkdyel' hdmfka fudjqkaf.a wirK bvula fyda foam,la
Èidm;skh s m%ldY Ndjfhka m%fhdack ke;akï wju jYfhka
lrkafka fudjqkag §ug .ekSug lsis÷ jkaÈhla fyda ,nd §
hq
rchg wh;a bvï o md¾Yjhlg bv fkdÈh ish¨u md¾Ijhkag
Oh wjika nj f,dalhg fmkajñks' we;' fuh i¾j idOdrK b;sßj fkdue;s njh' hq;h= ' ch.%dyS úi÷ï ,nd Èh
wÈhf¾§ rcfha hqoaOh Èkk idia;rh kS;shla f,i ;snQ ìï fldgia o ;j ÿrg;a yels foaYmd,k
wdrlaIdj m;d ±k .;a muKskau idOdrKSlrKh l< úfoaYSh yd foaYSh fudjqkf a .a meñKSu w;fmùï j,ska úhqla;
meñKs ,laI 3 ck;dj Èkd .; fkdyels jqj;a fou< wdfhdaclhskag úl=Kd hqoO
a fhka mSvd ú¢ñka jQ ish¨ jd¾.slhska
la jQ wj;eka ckhdf.ka fkdyels nj wdKavqjg ck;djg fï rg ;=< fï ;sfí' ±ka fudjqkag jqj;a ta m,d;a yer oud ksfhdackh jk
fo,laI ye;a;Emkaoyila jgyd fokakg fï ;rñka j;a bvla fokafka ldf.a bvïo@ fkd.sh ck;djf.a fldñiula m;a fldg
h<s mÈxÑ fldg wjika ñksiqka iu;a ù ;sîu ,enqfKa fuu kS;sfha flfia fyda fudjqkag ksoyfia Ôj;a ùfï fudjqkag úi÷ula ,nd
nj rcfha ixLHdf,aLk i;=gg lreKls' uysufhka nj kï lsj hdmfka bvï j, whs;sh whs;shg n,mEula o fokjd ñi iq¿;rhlf.a
wjOdrKh lrhs' rchg fï ñksik q a uyd hq;=uh' Tjqka ta mSvkh ,nd fok nj rch fkdúh hq;=h' fudjqkaj whs;kS a fjkqfjka
wkqj fï h<s ks¾NS; msßila nj kï msg lf<a W;=re m%ldY lrhs' ta flfiao@ mÈxÑ lrjkafka fou< nyq;rhlf.a whs;k S a
mÈxÑlsÍfï lghq;af;a ms<s.; hq;=j we;' ukao kef.kysr fjku wu;l l< ck;djf.ka nf,ka ,nd W,a,x>kh fkdjk
wjidk wÈhf¾§ w¿;a ysÕkakka n,a,ka mjd rdcHhla ia:dms; lsÍu fkdyels b;sydihla o .;a fyda bj;a ùug njg j. n,d .; hq;=h'
.eg¨jlg uqyK q mdkakg uy u. urd ouk rgl fjkqfjka hqoaO lsÍug wmg we;' wm Ôj;a n,lrkq ,en veye .;a fujka .eg¨
Tjqkag isÿù ;sfí' ta ;uka f.a y`vg lka ;SrKh lsÍu;a iu.sks' jkafka Pkao whs;h s wysñ bvï j, kï hym;a ´kEu hqoO a hlska miqj
hdmfka ;u bvï whs;sh fkd§u ksid hdmkh mrdch jQfha Tjqka ta lrkq ,ÿj nqre;= msáka m%;sixúOdkhla flfia n,dfmdfrd;a;= úh hq;=
b,a,ñka hdmkh ÿïßh ÿïßh ia:dkhg ú;a tys i|yd wkq.ukh l< ráka fkrmd yeß j;a n,dfmdfrd;a;= úh jqj;a fïjd fyd¢ka
ia:dkfha ,e.=ï f.k /£ isáug .;a ;SrKhu ud¾.h ñi Tjqkaf.a ck;djla Ôj;a jQ fkdyel' hdmfka bvï l<uKdlrKh
isák 400 la muK jQ fudjqkaf.a ks¾NS; Ndjh u;jdo fkdfõ' rch wr rglh' hqO iufha .eg¨ we;af;a fï fkdlsÍu ksid úkdY ù
isxy, ck;djf.a Tmamq lrkakla jk fld<U ;djld,sl ,e.=ï isxy,hska lsysm fokdg .sh cd;Ska ms<sn| f,dal
m%Yakhhs' NSIKldÍ l¿ neúks' hdmkh ÿïßh y,a j, fyda /£ isàfï
cQ,sfha ;j;a w;=re ia:dkfha fudjqka tla hdmkfha whs;sh wysñ lrkq ,enQ
muKla fkdfõ' ta
m%foaY j, fou<
b;sydih ´kE;rï
WodyrK imhhs' tu
M,hla f,i jir ;syla
.;ù we;;a fudjqkf a .ka
jru ,e.=ï .;af;a ke;'
hdmkh Èidm;skh s
bvï ck;djla fjfik
rglh' ol=fKa iriú
ck;djgo fï .eg¿ fï
wdldrfhkau n,
ksid fï wysxil
ck;dj ;lalä
wefik fï wf|dakdj
lshd mdkafka wm jroaod
fukau v.a,ia foajdkkao
ue;s;=ud mjd fuu
isxy,hskga j,g meñKs fou<
isik q f a .a yd hdmkh
meje;afjhs' tu ksid
úi¢h hq;af;a
foaYmd,kfha
iq¿;rhlf.a ;djld,sl
.;a rfÜ brKu fjkia ñksik q a ;ukag ñ,hg iriúhg .sh isxy, isxy,hskf a .a m%Yka ix;Dma;sfha f.dÿrla
l< ;j;a tla idOdrKhla isikq f a .a wOHdmk whs;h s muKla fkdfõ' ùug bv fkd;eìh
ixêia:dkhla muKlau n,dfmdfrd;a;= jk nj .; /l §ug wiu;a jQ fmdÿfõ fkdúi£ we;s hq;=h' •
fkdfõ' fuh rfÜ oks;s' jrla fojrla ;u cd;shla fjfik rglh' bvï .eg¿ ksrdlrKhg
wkd.; brKuo fjkia udkqISh .eg¨j rchg fkdyel' ta b;sydifha jerÿKq fldñIka iNdjla y¾Id rEmr;ak
l< yels ft;sydisl okajd isáho fudjqkaf.a ;eka h' tajdg úmdl
ixêia:dkhlao jkq we;' .eg¨j f,dalhd hdmfka úkao wm ;j ÿrg;a jrod
ukao mYapd;a hqO Y%S
,xldj h<s f.dv
±k.kafka fudjqka ÿïßh
ia:dkfha kjd;eka
Èidm;sksh .; hq;o= @
wd¾Ól"
uyd hqoaOhg miq'''
ke.Sfï lghq;f
n,OdÍkag wu;l jQ
a ;a§ .ekSu;a iuÕsk's fuh
wfkla m%Yak jid ±óug
m%ldY foaYmd,ksl" ixialD;sl
yd idudÔh hk fï iEu l< yelsh' miq.h
9 jeks msgqfjka
s ish,a, wu;l lr oud lsios d fkduefrkakka
iudÔh ixj¾Okh
keue;s w;HjYH
rch .kakd mshjrlsku
wyjr lsÍug wdKavqjg
a lrkafka w;lskau nxfldf,d;a jQ
l,dm j,g tajd w;a yer
f,i Ôj;a úh yelsh' tfy;a Èfkl wmf.a orejkaf.a orejka
fufia wikjd we;' fï hqoO a h fjk fldg wdÉÑwïu,d ysáfha
l¾;jHfha m<uq w;miq ld,hla fkd§u ksoyi" fudjqkag oud .sh ck;dj kej; fldfyao @ lf<a fudkjo @ hqoO a fha ueog wiqù ish¨u foa wysñ
ùu f,i fuh igyka iduh" whs;Ska wfmalaId meñfKkq we;ehs lr.;a .eyeKqk"a ñksikq a yd orejkaf.a ÿl fnod .;af;a flf<io@
jk neúks' wu;l ùu lrk wfkl=;a ck;djg §ug rchg wfmalaId l< todg wms meianreka fia je,af,a ysia i`.jd .kafkuq'
úkdYh f.k fokakla fyd|u wdo¾Yhla jkq fkdyelalla jqj;a fï ±ka wmg ìh ùug lsiu s ldrKhla ke;' ish,a,u wm leu;s
nj rchg jegyS we;af;a we;' kuq;a mdG,S pïmsl wh;a bvï o isxy, ck;dj ta m%foaY mßÈ fyd¢ka isÿù ;sfí' tfy;a ;=jd, jQjka u ;j ;j;a mdrñka
jir ;sylg;a wêl rKjl ue;s;=udg wkqj j, mÈxÑ ùug bÈßm;a fldks;;a ñka wms fï /ia lr.kafka l=ulao@ .eUqßka jQ ;=jd, iqj
ld,hla tlu kï fudjqkf a .a ks¾NS; b;sßj ù we;' fuh hym;a jkakg kï wmf.a ohdj Tjqkg wjYH fkdjkafka o@ tA ;=jd,
n,dfmdfrd;a;=jla u;
Ôj;a jQ fuu ck;dj
lu jkafka hdmkhg
f.dia ;u whs;sh
fkdue;s m%jk;djhla jqj;a we;sù
;sfnk .eg¨j úi£ug
j¾Okh ù Tvq ÿjkakg w;ayer oud isáuqo@ túg wkd.;fha Èkl
;j;a ll=,la lmd oukakg isÿ fkd fjõúo@
;u whs;k S a fjkqfjka
wjia:djla ,enqKq
b,s,Suh' isxy,hska fï
fou< ck;djf.a ìï
njh' idOkSh m%fõYhla .;
hq;h = ' fudjqka hdmkhg
fï wdorh lrkakg ld,h hs' Èkkakg fkdj Èkd.kakg
ld,h hs'
iefKlska wr., j, mÈxÑ lrùug ;snQ ìï meñKsfha lsisjl=f.a Wis zzÈkk ;eke;af;a ffjrh ^i;=rka& /ia lrkafka h' merÿk
;eke;af;a ÿlfia jikafka h' Èkqï merÿï folu yer oud ikaik q a
lrkakg mgka f.k fmdgla fidhñka isá .ekaùula u;
we;s fï fudfydf;a§ h' by; i|yka l< fldgia o fkdjkafka kï fuh iemfia jikafkah'ZZ
fujka .eg¿ hqoO a hlska we;a;kag kï fuh we;af;kau hym;a mGu ix.S;s iQ;%h
wk;=rej ´kEu rglg Tjqkaf.a cd;sjd§ úfoaYSh yd m%jk;djhls' tfia N+ñh u;l igyka yd nqÿkaf.a oyu fjkqfjka jQ isoO a dia:dk
iudchlg fmdÿ nj ±k j¾.jd§ foaYmd,k fkdù foaYmd,k jdis ±l .ekSug wms je, fkdleã W;=rg hkafkuq' tfy;a u. È.g
W.;a wdKavf q õ we;a;kag u;jdohkaf.ka jdis ,nd foaYhS ;ld lsisfjl= fudjqkaj bkakd ñksik q f
a .a ienE Ôú; ±l .kakg wmg biamdiqjla ke;'
wuq;=fjka lsj hq;= ke;' .; yels fyd|u Ndú;d lrkafka kï" fmr<d ±uQ j;=r gexlsh f*dfgda .kakd wmg Wka ±ka j;=r fndkafka
rchg wkqj Y%s ,xldj wjia:djls' ta ksid Tjqka wdfhdaclhskg
a fudjqka meñKsfha iaj flfia±hs wikakg u;la jkafka ke;' fvdai¾ l< bvïj, kej;
mrdch lf<a f,dalfha
ìysiK q u
q ;%i; a jd§ka
m%ldY lrkafka flfia
fyda fudjqkg a hdmkfha
úl=Kd ;sfí' leue;af;ka fkdfõ kï"
fudjqkaj fï m<d;a j,
mÈxÑl<jqka lkafka mia ±hs wikakg okafka ke;' ;yvq lene,s
lsym s hla fyda fgkaÜ froaola hg f.jkd Ôú;fha wyq uq`M olskk a g
fldÜGdYhhs' ±ka tl÷
fldáhl= ,xldfõ ke;'
bvï j,g we;s whs;sh
;yjqre lr fok njh'
±ka mÈxÑ lrùfï lsis÷
m%;sM,hla ke;' fuf;la
ksjdvqjla ke;' fid,aodÿjka msß mßirhl ;reK jekaoUq
.eyeKqkf a .a fodr cfk,a ke;s f,dal .ek wikakg wmg NdIdjla
±ka l< hq;af;a úkdY jQ wêrdcHjd§ka fudjqkag l,la jir ;sylg ke;' wms tfya ÿjkakka jdf,a ÿjkafkuq' tA miafiu miajkla
iudch h<s k.d fï isxy, rfÜ fou<dg wdikak ld,hla fuu mS;
% f
s hka Woï ù f.a fodr n,d ieme;a jkafkuq'
isgqùuhs' f,dalfha lsij s la ke;sjkq we;ehs fokafka ñksik q a fkdld fkdî .sh i;sfha ug we;sjf Q ha fmdf<dj m,d hk ;rfï ,eÊcdjls'
mj;sk fyd|u hqO ±k isá ksidfoda Tjqkag Ôj;a jQfha ke;' Ôj;a tA wehs ±hs ud Tng úia;r lrkafka ke;' leu;skï f.dia n,kak'
fuj,ï yd Wmdhka odhdo fldg .sh ldf.a ùug wdodhï ud¾.hla iaj¾.hg jeà w;s tA- 9 mdf¾ fkdj we;=<g hkak' yelskï tA
fhdod .ksñka hqoaOh ch f;aij,fï kS;sfha flfia fyda iß lr .eyeKqkg a " orejkag l;d lrkak' yojf;a bvla ;sfí kï Tjqka
.;af;a isxy,hska nf,ka Tjqkg a bvïo@ .kakg we;' we;efula .ek is;kak' ksjka mqr rejka fodr wefrkakg tA msku iEfykjd
hqoafogu Wmka cd;shla hdmfkaj;a bkakg ,eî iaÓr mÈxÑh i|yd ksiel h' •
2010 fkdjeïn¾ 11
f.da
,Sh Okjd§ w;a±lSula úh' .%dóhj
wd¾Ól uqyKq mEug isÿjk
lsh
% dj,sh wd¾Ól w¾nqohg úiÿï
fya;f= ldg fiùfï tlu u.
f.k wo f,dalh mqrd fujeks /lshdjlg
l%hs d;aul fjñka iïnkaO ùu nj fndfyda
mj;skf a ka n,y;aldrh" msßilf.a u;h ù ;sfí'
m%pKav;ajh yd n,h kuq;a tajdfhka hï
uQ,sllr.;a iudc" wd¾Ól iykhla
wd¾Ól" foaYmd,k ,enqK;a tA yd neªKq
ls%hdj,shls' nrm;, .eg¿ wo jk
m%pKav;ajfhka yd úg idudkH ldrKdjka
n,y;aldrfhka f;dr njg m;aj ;sfí' tneúka
jvd ;sridr jQ;a udkqIsl fuu ls%hdj,sh ;=<
jQ;a ixj¾Ok isÿjkafka udkisl È<s÷
lsh% dldÍ;ajhlg" Ndjh jeäùu"
È.=ld,Sk jev wNsudkhlska f;dr wkqka
ms<sfj,lg mokula u; hefmk ñksik q a
±ñh hq;=jkafka tneúks' ìysùu jeäúu muKs'
tA i|yd ia;S%uh .=Kdx. flfia kuq;a rfÜ
iys; ia;S%uh ±laulska wd¾Ólh r`od mj;skafka
Bg ueÈy;aùu jvd WÑ; ia;S%ka uQ,slj Y%uh fok
nj wmf.a ye`.Suhs' ta we`.`Mï" úfoaY.; .Dy
yenEgu fï ixj¾Okho
i`oyd wmg we;s fyd`ou fiajh" j;=lïlre
yd tlu mrudo¾Yh lafIa;%h iy .DydYs%;
ud;D .=Kh nj ldyg;a lghq;= hk m%Odk
lsisÿ ;¾lhlska f;drj lreKq y;r u;h'
ms<. s ; yelsh' fï jk úg we`.`Mï
b;sydifha ud;D l¾udka;h we;=`M rfÜ
uQ,sl iudchka mej;s lsh % dlsÍfï§ ukqIH;ajh" úuiSulska f;drj tajdfhka mSvd ú`Èkafka ùug ldka;djg isÿ wfkl=;a Ôjk ud¾.
iudchka ;=< ia;S%;ajhg mdßißl idOl yd ls%hd;aul l< tjeks ljqrekao hkak úuid ù;sfí' fndfyduhla wia:djr
uy;a ms<. s ekSula fukau fidndoyfï jHdmD;sj, wjidk ne,sh hq;= ldrKdjls' ldka;djka úiska Ndjhg m;aj ;sfí'
f.!rjhla o ysñ úh' ls%hdldß;ajh ms<sn|j m%;sM,h jQfha ixj¾Ok fï i|yd úfoaY uQ,H tÈfkod f.a fodr uyfmdf<djg noaO
ia;k %S fa .a uQ,l
s ;ajfhka fyda úúO rgj,g wkd:hska ìysùu muKs' wdh;k j,ska .kq ,nk lghq;= lrñka wu;r fkdjQ fujeks l¾udka;
l< iudc" wd¾Ól" wdfõKsl jQ ixialD;sl tfiau uE; ld,Skj Kh fvd,¾ ì,shk wdohï W;amdok lafIa;f % hys fukau
foaYmd,ksl ueÈy;aùï jákdlï" foaYmd,k y÷kajd ÿka zzh<s mqnqouq .Kka fõ' Kh jYfhka ud¾.hka jQ i;aj md,k tAjdfhys Y%uh
ñksia j¾.hdg jHqyhka" wOHdmk YS% ,xldZZ"zzrg .kakd fï m%;m s dok lghq;= yd lsß fhdojkakkaf.a
ñksil a ug yd rgdjka ms<sn|j fmrgZZ"zzrg h<s f.jkakg isÿj we;af;a ksYamdokh" îr¨ yd wia:djrNdjh o Èfkka
fidndoyfï ksh;hkag ie,ls,su;aùug fyda f.dvk.uqZZ jeks uyck;djg ùuo f¾kao f.;Su" mka Èk jeäfjñka ;sfí'
wjk; jQ tAjd úh' zzujZZ ;elSula lsÍug Tjqkg wdl¾YkSh kï ;ju;a ie,lsh hq;= lreKls' lßidka;h" u;iH wúfõlh iy wd¾Ól
uQ,sl jQ iudc l%uh ;=< wjYH;djhla ke;' fuu wfma u;lfhka wE;a ù fmdÿck ixj¾Okh iïm;a iy fldyq wdYs%; w¾nqoh fya;f = jka ksis
msßia n,h jQfha uj ls%hdoduh ;=< ;Skaÿ ke;' rfÜ ÿmam;alu i|yd hehs lshñka ,nd ksIm a dok jeks fmdaIK .=Kfhka hq;=
jgdh' tu j.lSu ;SrK .ekSfï § jeo.;a ke;slsÍug yd wd¾Ól .kakd fuu Kh uqo,a lsh
% dldß;ajhka u.ska wdydr fõ,la fkd.kakd
lsisfjl= úiska jkafka uqo,a j¾Okhg hehs lshñka j,ska isÿù we;af;a mjqf,a wd¾Ólh Yla;su;aa Tjqka yïn lrk ;=Ügq
n,y;aldrfhka megjQ fkdtfiakï m%d.aOkh ÿ¾,N yd jákd w;f,diaila jQ jQjd muKla fkdj fol fndfyda fofkl=
tlla fkdjQ ksidu muKs' tfia .kq ,nk iajdNdúl iïm;a foaYmd,k{hsk"a mjqf,a fmdIKhg o wr msßueiafuka úhoï
iudc j.lSu bgqlsÍfï§ ;Skaÿ ;SrK yeuúglu uxfld,a,hg nyqcd;sl jHdmdrlhska iy úYd, odhl;ajhla lrkafka ;u mjq,a Ôj;a
weh yeuúglu b;du;a wudkqIl s fukau iud.ï j,g fodr újD; ks,OdÍka f,dj m%:u ,enqKs' kuq;a tjeks lrùugh'
wd;aud¾:ldñ;ajfhka m%pKavldÍ jk nj wm lsÍu fuu ixj¾Ok fmf<a Okj;=ka ùu ksIamdok j,g m%udKj;a rla;ySk;djfhka iy
f;drj bÈßm;a úh' ta fndfydafofkl=f.a ie<iqï yryd muKls' ÿmam;=kag isÿù wd¾Ól jákdlula ukaofmdaIKfhka oreKq
ksidu iudcfha w;a±lSuhs' th .uH jk ksrka;rfhka isÿfjhs' we;af;a ;j ÿrg;a fkd,eîu yd újD; f,i fmf<k fudjqka
tlsfkld w;r idOl YS% ,dxlsl wmg;a cd;Hka;r Kh ÿmam;aùugh' ta wm fj<|fmd< ;=< l%ufhka ;jÿrg;a rfÜ Ôj;a jk
fjkialï" ish¨ f,da jeis okkag;a wdh;kj, Wmfoia yd ldf.a;a Ôú;fha wdfoaYl NdKav yd tjekakkaf.a ixLHdj
mriamr;djhka ms<n s `o wkka;h" wm%udKh' ksfhda. u; c,h" bvï" fuf;la ,;a w;a±lSuh' fiajd y÷kajd §u;a ;=< jeälsÍug yjq,a fõ'
ye`.Su j¾Okh jQfha ÈhqKq fjñka mj;sk jkdka;r" LKsc iïm;a nyq;rhla È<s÷ ldka;djkag ta fïjk úg .eìKs
ke;' ´kEu yd ;=kajk f,dalhg muKla fkdj ck;djg hym;a idïm%odhsl l¾udka; uõjreka w;r
ls%hdldß;ajhl iduqysl wh;a rgla hehs lDIsl¾udka;h" ëjr fkdfjk fñ iudc" j,ska bj;a ùug isÿ rla;ySk;djh ishhg 46
oelaula yd iduQysl ie,flk YS% ,xldj l¾udka;h" fjofyolï wd¾Ól" foaYmd,k fjhs' fuh mjqf,a ls'
l%shdldÍ;ajhla" iduQysl ixj¾Okh lsÍfï we;=`M foaYSh ±kqu yd ls%hdj,sh ;=< u;=jk wd¾Ólh fukau jeämqr uqo,la Wmhd
m%;sM,hla olakg wruqfKka rg ;=< úúO ;dlaIKh mjd iud.ï mSvkh ia;S% mqreI fmdIKh ì`o jeàug o .ekSug w;sld,
,enqfKa ta ksidh' fï jHdmD;s yd jevigyka j,g whs;slr .ekSug fomd¾Yjhgu fmdÿ jk fya;=jla ù ;sfí' fiajdj, fhfok ;reK
l%uhg Wm; fokafka l%hs d;aul yelsjk mßÈ kS;sÍ;s kuq;a" ta ksid ia;S%ka zz/lshdjla" ldka;djka ;u ksoyi"
.eyeKsh ksid Nla;sh / fõ'zzixj¾Okh i|ydZZ m%;sixialrKh flßKs' iqúfYaI jQ mSvkhg ,la ms<.s ekSula yd udisl úfkdaoh" mjqf,a
`ÿKq wdorKSh ne£ulska hehs y÷kajk fï jev tfiau ;dm n,d.dr" ù we;' jegqmlaZZ hk wdl,amh iudðlhska iu`. .;
ish,a, ±lSug tl, ms<sfj,j,a Okm;s c, úÿ,s n,d.dr" jrdh rfÜ fmdaIKhg yd .eñ ldka;dj ;=< lsÍug" fmd; m;
iudch ;=< ukd mka;h s úiska fufyhjk mq`M,a lsÍu" wêfõ.S wd¾Ólhg odhl jk f.dvke.Sug udOH yryd lshúug we;s ld,h
ixhuhla úh' f,dal nexl=fõ" ud¾." ixpdrl l<dm" f.dú;ek yd ëjr úYd, n,mEula fldg Tjqka fï i|yd lemlr
tlsfkldg wdorh l<" cd;Hka;r uQ,H wmkhk ixj¾Ok l<dm l¾udka;h ,dN ,eîfï ;sfí' wfkla w;g we;' tfiau hï ksoyila
ñksialug f.!rj l< wruqof,a iy wfkl=;a iy úYd, mßudK mrud¾:fhka úYd, jeäÿr wOHdmkh ,o iekska th wiSñ;
tjeks iudchl" cd;Hka;r uQ,H bÈlsÍfï lghq;= fï mßudKfha jHdmdßlhka fkd,enq .%dóh f,i N=la;s ú§fï úmdl
urd.ekSï" w;=reoykaùï" wdh;kj, fldkafoais jkúg;a wdrïN lr w;g m;a lsÍfuka ldka;djka i|yd ksoyia ú¢k fndfyda ldka;djka
ia;S% ¥IK" n,h fhdod j,g hg;aj úáka úg ls%hd;aul lrñka mj;S' tAjdhska hemqK fj<| l<dm" we`.¨ï wo iudcfha isá;s'
wfkldj u¾Okh lsÍu" rg ;=< ls%hd;aul jk f,dalh .uka lrñka idïm%odhsl f.dù" ëjr lïy,a újD; úh' wojk lsisÿ ±kqï §ulska
tfll= mrhd ;jfll= tajdh' fuf;la mej;s ;sfnk ÈYdk;shg wkqj mjq,a j,g ta uyd úg tajdfhys ,laI 4g f;drj jid ouk
ch.ekSu jeks wdKavqj, iy mj;sk rgl ixj¾Okhg by; jHdmD;s j, l=,Slrejka wdikak ldka;djka we`.`Mï lïy,aj,
lsh
% dldß;ajhkaf.a wdKavqfõ tl`.;djh u; jev ms<sfj,j,a wjYH njg m;aùug isÿù ;sfí' msßila Y%u iQrdlEug fiajh l< oyia .Kka
wjYH;djhla fkdùh' yeuúgu tajd l%shd;aul hehs lsisfjl=g ;¾l ojiska oji Ôjk rgdj ,lafjñka isá;s' tfiau lïlre ldka;djka wo
wo f,dalh u; fõ' l< yelsh' kuq;a iYS%l ixlS¾K ùu;a iu`. ueofmrÈ. uy mdrg weo jeà we;'
fj<|fmd< mokï jQ 1977 isg Y%S ,xldfõ f.dú ìï" rlaIs; Èfkka Èk by< hk .Dyfiaúldjka f,i yßyeá ksudjla iys;
wd¾Ólhla l%shd;aul jk ls%hd;aul l< ixj¾Ok jkdka;r" j.-=reìï Ôjk nrg Wrfokakg .Dyfiajfhys ,laI 2g ksIm a dokhla l<
neúka" fj<|fmd< fhdackd l%u w;r" f.dvlrñka" iajdNdúl ldka;djg isÿù ;sfí' wêl ldka;djka msßila fkdyels Tjqkf a .a Ôjk
yiqrejk w;f,diaila uyje,s ixj¾Ok mßir moaO;s úkdY mjqf,a w.ys`.lï nyq, Y%uh j.=rejhs' tfiau ud¾.h l=ula úh yelso@
msßilf.a n, wêldßhg fhdackd l%uh" Wvj<j lrñka lrk fujeks jk úg ta wjYH;djhka j;= lïlre iy w¾O mqyqKq yd kqmqyqKq
wjk; ùug ish¨ jï bjqr ixj¾Ok úYd, imqrd wfkl=;a lïlre lafIa;% Y%ñlhska f,i t<shg
fokdg isÿj we;' jHdmD;sh" lsߢTh m%udKfha .kakg ;=< ,laI 4g wêl nisk Tjqkaf.a brKu
Tjqkaf.a mru wNs,dIh jHdmD;sh fukau jHdmD;s ;=<k s a fjk;a / ldka;djka msßilf.a lsjyelafla lskï
Wmßu ,dNh /ialsÍuhs' wfkl=;a ud¾. mq`M,a ,dN m%fhdack lshdjka Y%uh iQrd lEug ffoj{fhl=go@" wd¾Ól
iSudjla ke;sj fufia lsÍfï yd ld¾ñl l<dm N=l; a s fidhd .ñka ,lafj;s' .fuka úYaf,aIlfhl=go@' •
,dNh yels;dla ÿrg / mq`M,a lsÍfï jevigyka ú¢kafka k.rhg k.rhg ixl%uKh jk
ialsÍu fjkqfjka m%Odk fõ' uyck woyia ljqrekao@ ixl%uKh ldka;djkag fuh w¨;a moaud mqIamldka;s
12 2010 fkdjeïn¾
ud jjqf,da
j. lsj hq;f a ;a rch nj
lshd mdk fmdaig a rhla
m%o¾Ykh lsÍug fkdyels
úh' Tjqka isÿ lf<a
fmd,sih s msg jro megùu fomhska
muKs' ck;dj mSvdjg m;a
lrkafka fmd,Sih
m%ldY jQjd ñi fmd,Sih
s nj
s
t,a,S isáhy'
ta jia i dk ld,h jQ f hka úydr udydfoa ù
úOdhlfha fldgila nj WoHdkfha ;=re ,;dÈh o ;k ìiaio ks,a meyefhka
ck;djg ta;; a = .ekaùug nen¨fkah' uehs u,a .ylska lvd yef,k b;d l=vd
Tjqkg a fkdyels úh' zzcv lymeye m;%hla .i mduqf,ys jQ fi,auqjd nxl=jla
fmd,Sih s ZZ lshñka fudr u;g mdù wdfhah' oyj,ald,fha ysre t<sh ;rula
ÿkako zzcv rchZZ lshd iermreY jqjo Wµdkh ;=< isá lsisfjl=g;a ysref.a WKqiqu fkd±fkk
m%ldY lsÍug lsif s jl=;a .dkh'
fkdùh' lsif s jl=g yhshla Wµdkh ;=< .ejfik ñksiqkaf.a úúO;ajh tys msmqKq fkl meye fkl
fkdùh' j¾.fha u,a j,g;a jeäfhka úúOh" pu;aldrcklh' úúO cd;s" wd.ï" jhia
u¾okfha muK j,g wh;a" .eyeKq msßñ" we;s ke;s yd úúO udkisl ;,hkayS mqo. a ,hkaf.ka
okafkda udOHfõ§kau ksid ta Wµdkh .ejiS .;af;ah'
u¾okfhka neg lkafkdao .ia uqÿfkys wd,fhka fj,S isák l=re¨ fcdavqjls' .i mduq, nxl=fjys ta
u¾Okhg ìh jkafkdao foi n,d ;=gq jk rEnr ;reK hqj,ls' iuyr úg ;j;a .ila wiafika tî ta
udOHfõ§ka u neúka hqj,f.a yeisÍï krUk ;kslvfhls' flfia fj;;a fï ish,a, iqkaor yd
bÈßhg;a yhshla we;s lsijs l=g lrorhla fkdjk f,i mßirhg wkq.;j isÿjk lreKq ldrKdjkah'
udOHfõÈfhl=g ;ukag kuq;a wiS,dpdr f,i yeisfrk who fï Wµdkh ;=< ke;=jd fkdfõ' ta
isÿjk fujka wiS,dpdr lï fl;rïo h;a tajd kej; u;la lsÍuo cq.=maid ckl is;sú,s
widOdrKhl§ y`vla ke.sh we;s lrhs' ta wiS,dpdrlï lrkakka o .ia w;frys weúÈñka rEmY%f S hka hq;= jQ
; kh miq .sh ch.ekSu t;rï m%n, úh' fkdyels jkq we;' ukao m%Odk wdrlaIl ;ek b;d .re .dïîr ,S,fhka hq;=j iqmqreÿ m%Yakdj,sh
Tlaf;dïn¾ 14 ckm;s iy msßjf¾ fuu ch ckdêm;s uyskoa rdcmlaI ;reK hqj, foig úislf<ah' tajdg ms<s;=re f,i b;d jroldÍ ye`.Sfuka
jkod f,i ;uka j.lsj hq;= iuia; ish fojk OQr ld,h i|yd hq;=j ;ukaf.a ku;a" .u;a" jhi yd újdyl wújdyl nj;a m%ldY lf<ah'
igyka úh' Wiia wOHdmk ck;djf.a mrdchla nj Èõreï §ug kshñ;j kï .ï j, jeo.;a lula fkdjQj;a tajdfhka f;areï .sfha Tjqka fld<ôka
wud;HxY mßY%hg lvd jgyd .ekSug tl÷ udOH we;af;a t<fUk fndfyda ÿrneyer m%foaYhl ÿmam;a mjq,a j, ÿmam;a foudmshkaf.a ÿjd orejka
jeÿKq iriú isik q fa .a hld jkaÈnÜgfhl=g fkdyels fkdjeïn¾ 19 jkod jk njh'
keá,a, wdjrKh lsÍug .sh úh' neúks' fuf;la l,a ;j úkS;j yeisÍu" iNH;ajh" iodpdrh" rg" cd;sh yd wd.u jeks b;d ne?reï
udOHfõ§ka lsym s fofkl=g ck;dj isákafka mSvl wjqreÿ 6 hs fka hs lshñka u;Dld ms<sn`oj m%Odk wdrlaIl ks,OdÍ ;ek úiska l< ë¾> foaYkh Tjqkag
o YsIHhska u¾okh lsÍu rchl md,kh hgf;a nj ys; yod .;a ck;djg ±ka wid isàug isÿ jQfha Tyq bÈßmsg ok ìu Tndf.kh' foaYkfha wjidk
i|yd fhdojd ;snQ fmd,sia ck;djg jegyqfKa uyskoa ta wjia:djo wysñj f.disk's mßfÊoh b;d wiNH jpk j,ska yd wiNH isÿùï j,ska .yK jQ ksid;a
Nghkaf.a myr lEug isÿ ckm;s ù uila folla .; fm!oa.,sl udOH i|yd o iydhl wdrlaIl ks<OdÍkao ta wi, jQ ksid;a ;reKhdg jeäfhka ;reKshg
úh' ckudOH yd f;dr;=re jkakg;a fmrh' lkak ksis n,Orfhl= m;a lsÍug tu mßfÊoh wudre yd wmyiq tlla ù ;sìKs'
wud;HxYh úiska ksl; = a lrk b,a,k" w¢kak b,a,k" 18 jk ixfYdaOkfhka ;ukaf.a wkkH;d m;a fol Tjqka úiska w;awvx.=jg f.k ;snQ ksid
,o jr,;a ckudOHfõ§ mdi,la b,a,k orejkag" rchg n,h ,eìKs' ljodl ;reK fcdvqj isáfha b;du wirK ;;ajhlh' uy ckhd wmyiqjg m;a jk
ye÷kqïm; fmkajoa§ zz´l foudmshkag fukau" ksoyi fyda fjk;a rchla n,hg wdldrfhka yeisrekdh lshd ;ukag wjYHkï Tjqka fofokdj fmd,Sih s g ndr
´k tfll=g fmkak b,a,k udOHfõ§kago uyskoa m;a jk ;=re fm!oa.,sl Èh yels njo Tyq lSfjh'
.ks,, a dZZ hs lshñka ÿkafka zzhqoO a hZZ keue;s udOH i|yd ksis n,Orfhl= Wµdkh mj;ajdf.k hkafka rcfhka ksid ta ;=< wdorh lsÍfuka Tíng
ckudOHfõ§ka hhs y÷kd fmdÿ ms<; s r= hs' fyg wksooa d m;a lsÍug wjYH fkdjkq .sh wiNH foa isÿjkjd±hs ksrka;rfhka ksÍlaIKh lsÍug ks<OdÍka fhdojd
.;a miqjo fmd,sih s Tjqkg a bkaÈhdfjkao fldgila w,a,d we;' ukao mj;sk rch ;sìKs' fï fï foa wiNHhehso fï fï foa wiNHhehso ;SrKh lsÍfï yd
myr § ;sìks' .kakd ;rug ck;djg hgf;a udOH rcfha yqol,dj ;reK hqj,la ism je<`o.kakd whqre ksÍlaIKh lsÍug wdrlaIl
isoêa h;a iu.ska udOH cd;sjd§ n,dfmdfrd;a;= widOdrKlï j,g tfrysj ks<OdÍkag mQ¾K ksoyi yd n,h mjrd § ;sfí'
ksoyi W,a,x>kh lsÍu foñka ish¨ md¾Ijhka ksy`v y`v ke.Sug ;rï ikakoaO Wµdkh ;=< ießirk l=re,a,kag iuk,hskag ud jjq,kag yd wfkl=;a
ms<ns | l;d ny kej;;a u;= lrùug Tyq iu;a úh' fkdjk nj wdKavj q nv.dkd l=r.dkd i;d isjm q djkag rchla fkdjQfhka iNH;ajhlao iodpdrhla
ù ;sfí' miq.h s 19 jkod u;lh wjÈ l< yels iEu fyd|dldrju okakd neúks' o ke;' iNH fï foah wiNH fï foa hehs fnod fjkalr fokakg flfkalao
fldgqj ÿïßh fmd< bÈßhg l,ayu s hqoO a fhka mSvd ú¢ bÈßhg;a udOH fkdue;' kuq;a i;aj Ôú;fha úúO jQ;a ffjj¾K jQ;a yeisÍï rgd keröug
/ia jQ udOHfõ§yq fmd,Sif s ha ck;djg th fyd|u fmd,Sih s g nek jÈkq we;’ wm lsisfjl=;a wlue;a;la fkdolajuq' tla tla i;ajhd.a ,sx.sl p¾hdjka
fuu wlghq;; a g úfrdaOh ms<;s r= la úh' ish,af,dau rg úmlaIhg nek jÈkq we;' w,,d ieliqkq ùäfhd jevigyka oyia .Kka w;r f,dalm%lg jhs,aâ taIshd
mdñka lE.id úisr .shy' cd;sh fjkqfjka lemùï úreoaO u; OdÍkag nek ùäfhda jevigyka m%lgh'
fmdaig a rhl i|ykaj ;snQ l<y' udOH o ta fjkqfjka jÈkq we;' fkdjeïn¾ 19 flfia fj;;a mßirh" wdorh" ,sx.sl;ajh w;r we;af;a fjka l< fkdyels
bx.sßisfhka ,shk ,o zz fjkila fkdue;sj rchg jkod m;a lrk w¿;a ixlS¾K in`o;djhls' iudc" wd¾Ól w;ska muKlau fkdj ixialD;sl w;skoa
don’t kill media iyfhda.h ±laùh' leìfkÜgqfõ§ ;j;a b;d Wiia ck iudchla fia ie,flk m%xYfha iudc úµd{hska" úoaj;=ka fï
freeeeedom ZZ hkak hqO ch.%yKfhka jir zzfmda,a fcdaYma f.dfn,aiZa Z lreKq ;=k w;frys we;s ixlS¾K iïnkaO;djh ;rula fyd ú.%y lr.kakg
cd;Hka;r mqj;a fiajdjka tlyudrla .;j ;sìh§ wo" flfkl= udOH weu;s ;u Ôú; ld,h mqrd W;aidy ord we;' kuq;a ,xldj wd¾Ól w;skq;a iudchSh
yryd f,dalhgu ±l .; rg cd;sh fjkqfjka ;k;=rg m;a jkq we;' w;sk; q a ixialD;sl w;sk;
q a isákafka b;d fkdÈhqKq uÜgul fkdfõ hehs lshd
yels úh' ñksik q fa .a ienE m%Yk a jika ,xldfõ udOH fidhk ;¾l l< yelafla ldgo' ñksfil=f.a Wmam;a;f s ha isg tfia;a ke;fyd;a jhi
mj;sk rcfha l< udOHfõ§kag Tjqkf a .a ksoyi ienE udOH ksoyig ìxÿfõ isg ñhhk ;=re miq lrk <ud" kj fhdjqka" fhdjqka" ueÈ jhia yd
lsh
% dldÍ;ajhkag oi;ska ksoyi ysñ ù ;sfío@ ms<; s r= iïmQ¾Kfhkau fjkia jeäysá ld,j,§ Tjqkaf.a ffcj úµ;aul jQ;a iajNdúl jQ;a wjYH;djhka
úfrdaOh t,a, fjoa§ jqjo hqO ;uka úu¾IKh fldg jQjla neúka ,xldfõ wod, ld,fha§ bgq jkafka kï ta lSfhka lS fofkl=f.ao' ta wjYH;djhka
ch.%yKfha kdufhka fidhd .;a rdcH ¥IKhla" ck;djg ysñ úh hq;= ienE ksil,g bgq fkdùu ksid we;s ù we;s iudc" wd¾Ól yd ixialD;sl .g¨ u
ckm;s ;=ud cd;Hka;rh ch wl%ñl;djhla" n,h ksoyi udOH yryd idlaId;a kej; tu ;;ajh ixlS¾K lrkakg odhl jk wdldrh lK.dgqodh jk w;r
.ksñka isák nj wjm%fhdackhla ms<n s | jkq we;ehs idlaId;a lr ta ms<sn`oj is;Su mjd is; ;=< fjfyi yd wiykh we;s lrhs'
fmfkkakg ;sfí' Tyq m%jD;a;h s ck;djg okajd .ekSug yels jkq we;ehs niar:fha msgqmi uq,af,a wiqk;a" uqyqÿ fjr<l jegflhshd m`ÿre wiafia;a"
cd;Hka;rh ch .ekSug .; fkdyelsj m%jD;a;s ldur lsis Èfkl n,d .=ínEhï n`ÿ jQ fydag,aj, ,dn w`ÿre ldur j,g;a ;,a¨lr ±uQ wdorh
fmr ch .;af;a ,xldfõ j, isák is;ú = ,s" u;jdo urd fmdfrd;a;= úh fkdyel' ñksiqkaf.a uq¿ Ôú;h mqrdu;a" iuia: iudch mqrdu;a úisÍ me;sÍ ;sfnkafka
ckudOHhs' nyq;rhla ±uQ jd¾;dlrejka ñi hqoO a h tla fldaá wkQ mka ,laIhla kï hym;ah'
ckudOH wdh;khkaf.a jd¾;d l< j¾;udkfha jQ uy ckhsks æ Tng ksoyi tfia jQ l< .d¨ fldgqjo" iqkaor jfkdaoHdko" fidandu;a uqyqÿ fjr<o
f,dl= mqgq j,g ;u wud;HxYhkays udOH m%ldYl wysñ ù we;ehs o Tng ksji" ld¾hd,h muKla fkdj u.S m%jdyK nia r:ho wiykfhka f;drjQ
jkaÈNÜghska m;a lr .;a ;k;=re ork wdliañl ksoyi wjYHj we;ehs th iqkoa r ia:dk jkq we;' fmï j;=ka úiska ;u wdorKSh fmïj;shkaf.a ksrej;
Tyq taldêm;ajd§ 18 jk .e;a;ka fkdfõ' miq.h s ,nd .; hq;j = we;ehs o wka;¾cd,hg we;=<a fkdlrkq we;' úydr uydfoaù Wµdkfha wdrlaIl
ixfYdaOkhg úreoaO ùug Èfkl fldgqj ÿïßh fmd< isf;k ojila ks<OdÍkag mÿre wiafia fm%aud,sx.kfha fhfok fmïj;=kaf.a ishqï yeiSÍï
u;hla f.dv ke.sh yels bÈßmsg ckudOHfõ§ka l< meñKshfyd;a" iQodkñka krUd iajhx úkaokfha fhfokakg wjYH fkdjkq we;' •
tl÷ udOHla ks¾udKh Woaf>daIKfha§ j¾;udkfha isákak' •
fkdjk ;ekg lghq;= udOHfõ§ka m;aj we;s m%shkað;a wdf,dalnKavdr
lf<ah' Tyqf.a udOH mSvkh ukdj meyeÈ,s úh' ta y¾Id rEmr;ak
rdc.sßh" md¾la f,aka" wxl 997$43 ork ia:dkfha mÈxÑ mS'ta' nKvdr úiska '''''''''''''''''' uqøKh flg m%ldYhg m;a lrk ,§'