Bunsen. Christianity and Mankind: Their Beginnings and Prospects. 1854. Volume 5.
Bunsen. Christianity and Mankind: Their Beginnings and Prospects. 1854. Volume 5.
^
CHRISTIANITY
MANKIND,
THEIR BEGINNINGS AND PROSPECTS.
BY
IN SEVEN VOLUMES.
FIFTH VOLUME.
PHILOLOOICAL SECTION.
ANALECTA ANTE-NICiENA.
VOL. I.
RELIQUI^ LITERARIvE.
LONDON:
LONGMAN, BROWN, GREEN, AND LONGMANS.
1854.
.
London :
A. and G. A. Spottiswoodb,
New- strefet- Square
ANALECTA ANTE-NIC^NA.
VOL. I.
RELIQULE LITEEARI^.
LONDINI:
LONGMAN, BROWN, GREEN, ET. LONGMANS.
1854.
LONOINI :
Excuderunt A. et G. A. Spottisayoode,
New-street- Square.
:
INDEX CAPITUM.
Prolegomena -------
A. Loci Christologici Novi Testamenti
Pag.
Appendix.
VOL. I.
A.
I.
EVANGELIUM MaTTH^I.
(XI. 25 —27. Vide infra, Luc. x.)
XVI.
XXII.
Kvplcp jiov Kddov e'/c be^Lwv fxov ecos av SfcS tovs €)(-
EVANGELIUM LuC^.
I.
IX.
ayyeXoiV,
X.
(Confer Matth. xi. 25—27.)
(f)eL9 TTpos Tovs fxaOrfTas eiirev ' Ylavra jxoi TrapeSoOr] vtto
XI.
* Cf. Joa. vi. 44. 46. Irenaeus iv. 14: Hi qui peritiores Apostolis
Tolunt esse sic describunt : Nemo cognovit Patrem, nisi Filius, nee
Filium nisi Pater et cui voluerit Filius revelare, et interpretantur
quasi a nullo cognitus sit verus Deus ante Domini nostri adventum
Nemo novit filium nisi pater, neque patrem quis novit nisi filius
Tovro elirev »y arofia' cmroffTeWu) elg avTovq Trpo(j>i]Tag Kal Trept al'/xaroe
Zaj^apioi/ Koi'A^eX Koi tG>v irpoiprjTuiv' oti eK^r]Tr]dricreTai airo rrjg yeveag
TavTT]c. Nos locum quoniam nihil esse credimus nisi
hie posuimus,
glossema antiquum e Matthreo xxiii. 34 36. petitum et margini ad- —
scriptum, eam ob causam memorabile, quia Christus, cujus verba ilia
uTToiTTeXio, etc. sunt, dei Sapientia appellatur, qua? hebraica est Verbi
Dei significandi ratio, ut ex Proverbiorum Salomonis capite vii. et
II.
EvANQELUntt JOHANNIS.
II. 14—18.
14. KaOco9 M.a>varJ9 vyj/coae rov 6(f)Lif eV rfj ipi^/ncp,
ovTCos vyf/coOrjvac del tov vlov tov dvOpcoTrov, 15. tua nds
V. 19—37.
19. ApLTjv dpirjv Xeyco vpuv, ov SvvaTai 6 vloy'^ Troteiv
aAAa Trfv KptaLV iracrav SedcoKe tco vlco, 23. iva 7ravT€9
KCLL TTiaTevcov TO) Trefxyj/avTL fxe e^eu ^(orjv alcovLOV kou els
ety TTjv ^(orjv} 25. dpLTjv djxrjv Xeyco vplv otl ep^eTat
€jJ,OU.
VI. 32.
40. TOVTO yap ecTTL to '^eXrfpa tov TraTpos pov , iva Trots
VOL. I. C
15 LOCI CHRISTOLOG. NOV. TEST.
epxerat irpos fie. 46. ov)( otl tov Trarepa ecopaKev rc^y
VIII.
.... 19. ovTe ifie otSaTe ovTe tov iraTepa fxov el efie
XaXco. 29. Kol 6 TTCfx^^m /xe fxer ejxov eariV ovk d(f)rJK€
51. afJUYfv afiTju Xeyco vfitv, eav tl9 tov efiov Xoyov
TrfprjcTj}, '^avarov ov firj ^eayprfar} els tov alcctua.
XeyeTC otl Seoy vficov eaTL^ 55. KaL ovk eyvcoKaTe avTOV,
eyco oe OLoa avTOV. Kav etTTw otl ovk OLoa avTov, eaofiai
ofxoL09 vfuv '^evaTTfS' aXXa oiSa avTov Kai tov Xoyov
avTOv TTjpco.
X.
' non legendum esse Trarpt fiov testatur Origenes expressis verbis,
sed add. fiov Cantab, et Latini Veron. Vercell. Colbert.
^ Origenes mox iic, mox Trapa, mox cnro. anb etiam Hilarius.
3 ijfxHJv semel Origenes.
II. EVANGELIUM JOHANNIS. 13'
KOL ^vcrr) KOL oLTroXearj' eyco -qXdov Iva <^(£>riv eycoaLV kol
Trarrjp dyaira, otl eyco TiOrjixL Trjv yj^vxyi^ fiov, Iva ttoXlv
XI.
XII.
rov Trepiy^ravra /xe. 45. /cat 6 ^ecopcov e/ie ^ecopel rov Trejx-
•
Uti'Cov Alex. Veron. Vcrcell. Colbert. Latini.
2 Laudat Hippolytus c. litereses 5, 7.
11. EVANGELIUM JOHANNIS. 15
yJAavTa /ne, 46T eyco (f)cos ^Is tov Koo-fiov eXyXvOa, tva
iras 6 TTLO-revcou eh efte eu rfj arKOTLO. jxrj /xeii'r]. 47. kol
kav TLS fJLOV aKOvay t(ov prj/jLarcoi/ kol /xt] ^vXa^ri^ eyco
ov Kplvco avTOV* ov yap rjXOov tva Kplvco tov koct/xov,
aXX tva (Tcoaco tov koot/xov. 48. o dOeTcov e/xe kou firj
XIV.
6. 'E/GJ elpLL Tj 68of Kal^ rj dXrjOeLa Kal^ r) {finr}*
XVII.
I.
yeXXofxev vpuv rrju ^corju ttju alcovLov, rJTLs riv irpos tov
^eop KOL €<pau€p(od7j rjjJuv), 3. o ecopaKafxeu kol ukt^ko-
Apocaltpsis Johannis.
V.
12. '
A^Lou ecTTL TO ccpvLOv TO €(r(pay/JL€UOi' Xa^etif ttqv
XIX.
fJLol aVTOV «$• (f)Xo^ TTVpoy, Kol €771 TYjV K€(f)aXrjlf aUTOV
dLaSrjfJLaTa TroAXa, e^^^ ovofxa yeypapp^evov o ov^eis
VOL, T. I)
18 LOCI ClIRISTOLOG. NOV. TEST.
III.
I.
III.
K.T.X.
Vfiag
2 TTiGTsvovraQ codex Ephraemi rescriptus.
3 t-KuQe Vatic, contra Alex. Cypr. vulgatam.
^ vnaq Vatic. ^ rw ^tJ om. Vatic.
^ KUTaK£K\eiaf.i£roiQ add. codex Ephrseini rescriptus.
IV. ArUD TAULUM APOSTOLTJM. 19
IV.
I. 3. 4.
XV. 22—28.
Q,97r€p iif ASa/jL TTauTes aTroOurjaKOvaiPf ovTCoy Kai
D 2
20 LOCI CHRISTOLOG. NOV. TEST.
XV.
V.
^ oTuv —
vTToriraKTai oniittit Hilai'ius locis plurimis, sed idem
duobus locis orav yap v-rrorayT] avrw ret Travra cum Alex. Vatic. Cla-
rom. Boerneriano Irenaeo et fere etiam Origene qui legit. oray cs :
Epistola ad Ephesios.
I.
IV.
EpISTOLA ad PniLIPPENSES.
II.
III.
V.
I.
II.
IV.
o/JLoXoyia^.
V.
VII.
IX.
XIII.
eh Tovf alwvasJ^
B.
2.
3.
'
Akysi xupiog
Idov TTOLT^a(o ra ea^ara wy ra Trpcora.
4.
'
OuTO) <^y)<riv [o 'It^o-ou^j
Barnabas, 7. fin.
' '
5.
JLIttsv XrjL
6.
TTLaTOS IcTTLV.
dpa, ouv rouTO T^iysi' Tr}prj(raTS rr]V (rapxa oi.yv7]V xai t^v
(Tippayida acrTriAov, iva rrjV aiwvtov (^uiTjV UTroXabcoixsu.
7.
Aiysi 6 fiupiog
'
Kcreade coy dpula iv fieacp Xvkcov.
'ATToxpiSslg Ss Tlerpog aurco T^sysi' 'Eav o5i/ ^lOiO'Trotpa-
3a(7<Xsja, sIttsv
9.
Unde dominus in mysterio dixerat
10.
Ideo dominus dicebat ingratis In eum existentibus :
vobis ?
11.
12.
13.
14.
15.
16.
11.
18,
19.
VOL. I. F
:
20.
c.
X^pi^y '^ov ^sov, als rjv sanjKaTS. Ubi v/uliv non ut quidam
voluerunt ad inaTov referendum est, quoniara turn et loco minus
apto positum foret (debuerat enim dici Triarov v/xtv aSs\(f)ov)
neque cur positum esset quum, qui quibusdam
elucesceret,
Christianis fidus frater probabatur, omnibus erit idem. Jam
magnopere errare illos manifestum est, qui de ipsa ilia epistola
quam priorem vocare consuevimus et cujus perorationi iiTLcpdo-
vr]/.ca mode exscriptum annexum habetur loqui Petrum existi-
demus sypa^lra j^ro js<ypa(fia vel jpucjio) dici potuisse, quid magis
absonum quam iu ipsius epistolae fine rubricam addere et quid
in ea contineatur narrare ? Adde quod prior nostra Petri qute
vocatur epistola minime ea sit, iu quam verba ilia quadrent:
possint efficere. Primo enim loco (v. 1 — 4.) eos quibus scribit
Petrus beatos praedicat, ut qui omnia possideant ad veram vifam
necessaria, deinde v. 5 — 9. exhortatur ut vitam illain divinam
revera vivant, quam exhortatlonem ultimo loco gravius inculcat,
dum pra^mium pite vitas aeterni coelorum regni cum Christo
communionem esse dicit. Quid vero qujeso hoc aliud est quam
quod Petrus prioris qute dicitur epistolae fine anterioribus suis
6 KoXsaas v/nds sis ttjv alooviov avrov So^av 1 Petr. 6, 10. Pra3-
clarum illud Iva yEvrjads ^slas kolvcovoI ^vascos apud nostrum
V. 4 comparetur cum 1 Petr. 4, 14 to Trjs Bo^tjs koL Evvd/u-scos
Kol TO rov S^sov TTVSv/jLa i^' v/jids dvairavsrai,. Doxologia denique
in nostra epistola tov Kvplov rj/jioi)v Koi acorrjpos ^Irjcrov ^picrrov.
avru) Tj So^a koi vvv kuI sis rjfispav alwvos. dfn']v — et in altera
nETPOT A.
iv iTTLdvfjLLa (^Oopas.
IGNATII
EPISTOL^ 'QUOTQUOT EXSTAT^T GEIS^UIN^,
TEXTir DENUO
EECOGNITO.
VOL. T.
43
I.
UVOX nOAYKAPnON.
r)pds VTTopelvavTa.
'
e CODJectura. vulgo 6 Kaiphc, cm-curu ae.
I. AD POLYCARPUM. 45
Seo?3 yLveaOco.
1
kct/corexnae vulgo. e conjectura emendavi.
2 TTipX rovTtjy vulgo. 7rp£«7€vrt?wj' e conjectura scripsi.
/
46 IGNATII EPISTOL^..
a)(oXaQ:i. '
AcrTrd^o/jiaL tov /JLeXXoura Kara^LOvadai
Tov ei9 AvTLO^elav iropeveaOaL avrl ifjLOv, KaOcos^ euerei-
Xa/X7]v aoL.
ir. AD EPHESIOS. 47
11.
nPOS E^ESIOT^.
II. AD EPHESIOS. 49
VOL. J. - II
50 IGNATII EPISTOL^.
III.
nPOS P12MAI0TS.
)^alpeLV»
^ ita scripsi. fXvai om. Syr. Arm. ^tov ante a^iwdfjvai omittunt
Syr. Arm. A. Latin. B.
III. AD ROMANOS. 51
eacodev kol e^codev, tva firj povov Xeyco^ dXXa koH SfeAo),
Koapov.
2. Kyco ypa(f)co tols eKKXrjCTLais kcu euTeXXopcai
^
secundum Syrum. Interpolatores : Eo-o/xat rpixf^v.
7rpaoT7]T09f ev fj
KaraXverac 6 apywv rov alwvos tovtov.
Avva/xai vp.LV ra eirovpavLa ypayj/aL, aXXa (jyo^ovpaL,
'
[xaprvg e conjectura. excidit propter similitudinem vocis proxime
sequentis. vulgo nihil habetur, nisi quod Syrus tuuivtci addat.
n.
BASILIDIS FMGMENTA
APUD
SERVATA.
BASILIDIS FRAGMENTA.
*»* Ipsius Basilidis verba quantum fieri potuit literis majoribus expressa distinximus
ab iis quaj explicationis aut refutationis causa adjecit Hijipolytus.
'Hi/, <^7]o-/v, ore rjv ovSeu, aXX ov8e to ovSeu rjv tl tcov
afxaT09 rju hXco9 ovSe ev. ' Orav Be Xeyco^, ^^^o'i* to yju,
ov^ OTL r]v XeycOf aXX Iva arj/jLaifco tovto oirep jSovXofiaL
Sel^ai. Aeyft), tpr](riv, otl yv oXco^ ovbev. 'Eort ya/?,
piaig xara^i^T^r^rai 7\oyov, 'ov cog 'loiov oitrai xai xaivov riva.
21. 'ETret ovBeu rjv^, ov\ vXtj, ovk ovcrla ovk dvov-
'
?>/ codex, emend. Bernays, qui paullo post avroiq codicis dis-
pescuit in oh role.
2 ovofiara codex. emend. Miller.
3 Kctl codex. ^ Kpv(pi6v Tiva codex.
5 7]y add. Bernays. Apodosis incipit verbis ovk wv ^wq.
6 OVK cktvvQetqv codex, emend. Miller.
^ emend. Bernays.
XeiTToi-upwe cod.
BASILIDTS FRAGMENTA. 59
7rpo€o7vT^v Tiva, rov [xr] ovrog ^sou ysyovsvcti ri oux hv ' ^suysi
yap TTuvu xa.) ^sooixs rct^ xara. Trpo^oT^^v rwv ysyovorcov
oixrias J^arr iT^eiorig • Tvolag yap 7rpo^oX% X?^^^ '^ TTolag
a Genes. 1, 3. ^ Joh. 1, 9.
'
C. Trpotryu'eaiv ovaiag. corr. Bernays.
2 cod. v\i]c vnudeffig. emend. Bernays ^ .- ^ o ^£^'. cod.
BASILIDIS FRAGMENTA. 61
TOU ^d)Oll 3ot>V, ITTTTOV, OLvQpCOTTOV' OTTep IcTTIv OVK OU. 'YlTOKeL-
fievov TOLVVV Tov Koa/JLLKOV aTrepjiaros sxslvoi "ksyoiKriv o^tl
<JL09 5
yevrjTT] e^ ovk. ovtwv. TavTrjs tt]9 vlott^tos
^ C0(3. O UTTO.
2 avriS Bernaysius, C. eaurw. Pro codicis Beofioov(nog. Millerus •Sew
hfxoovffioQ. Bernaysius librum decimum p. 320, 82, (ubi pro ttcu'toju
Se ^ 'ETrrepcoo-ev
/lovcra, dvaSpafJLOvaa aireXeLTrero.
oaprjv •
Kol TOVTO ecttl to Xeyopievov ''Oy pvpov eVt
Ke(l)aXrjs TO KaTa^alvov eVt tov Trcoycoua tov' Aapcov,
Tj diTO tov TTvevpaTos tov dyiov (pepopevr] oaprj avwOev
KaTco p^^xpL Trj9 dpopcjjLaf kol tov SiaaT^paTOf tov
KaO' rjpag, oOev rjp^aTO dveXOelv r] vIot7]9 olovel eirl
« Psalm. 32, 2.
' kyhtTo cod. Jacobius ita scribendum esse censet : kciWoq lyhtTo
rw v'lo) TOV fisyaXov ap-)(OPTog.
^ avTov cod. Mox infra recurrit (c. 24) tov kut avToy vlov.
VOL. I. K
66 BASILIDIS FRAGMENTA.
VTTO TOV ra peXXovra yiveaOaL ot€ Sel kol ola^ Sec Kal
Qjs 8(1 XeXoyiapteuov, K.al tovtcou ecTTiu eTTLaraTys rj
* XeXoyifTfiivf Codex.
BASILIDIS FRAGMENTA. 67
a Rom. ^ Rom.
8, 22. 5, 13, 14.
vloTTjTOS. '
AiTTeL pL€V yap Kal Xap^avei Ta vorjpLaTa
KaTOL TOV va(])dav tov IvSlkov, olov vacfjdas tls cov 6 tov
a Prov. i>
Cor. 2, 13.
1, 5. 1
a Psalm. 31, 5:
'
OTav odv eXOrj, (^ijo-*, Trdaa vlotttj^ kol eaTai virep
'
TO p-eOopiOu, TO TTUcvpLay TOTe eXerjOrjaeTai rj ktIctls
^ 2reVei yap pie^pt tov vvv Kal jSaaai/L^eTai /cat
a Joh. 2, 4.
VOL. I. L
74 BASILIDIS FRAGMENTA.
1 emend. Bernaysius,
cod. Kara rriv A'tyvirrov qu£e si sana essent,
id quod sequitur avrHv referri deberet ad philosophos gr^ecos
irap
L 2
III.
VALENTINI FRAGMENTA
APUD
SEKVATA.
VALENTINI FKAGMENTA.
hi^d(rxoit<riv epoo[/.£v,
TjvTToprjcre pi^as.
^PXV "^^^ oXcov KOL pi^a Kol ^aOos kol ^v9o9 8vvaT(io9
o XeyeL Mcoucr^s" *
^'H Be yrj rjv aopaTos koX ocKaTa-
crKevaaT09. Avttj eaTL, (^tjo-Jv, r] ayaOrj y eirovpavLOS
a Gen. 2.
1,
TviariQ iraTpiKCJQ kul eXttiq i^irjrptKuiQ kcu liyaivr] alwvoQ koX avveaiQ ekkXtj-
VALENTINI FRAGMENT A. 83
a Exod. 33, 3.
VALENTINI FRAGMENTA. 87
*
AlttXtJ 8e TL9 ecTTL, (pr](rh, r) 8vua/JLL9 rod irvpos
eari yap irvp iraiKpayov, Karaa^ea-drjvai /jlt] bwdpLevoi',
^ Prov. 1, 7. ^ Deut. 9, 3.
uTrtf rov (po^ov. Totus locus sic vertendus : 'Et ex eis (sc. passionibus
Sopliice) effecit essentias substantiales; e essentiam Metu quidem effecit
animalem, e Dolore autem materialem essentiam, porro ex Inopia da3-
monum [sc. essentiam v. p. 192, 7 r))c ^e twv lainorwv ovaiag ijric
:
88 VALENTINI FRAGMENTA.
Aia^oXo^ 8e 6 '
Ap^cov rod Koa/xov, BeeA^e^ouA 6 rau
SaL/JLOUCOU.
' Ex Pytliag. Carm. aur. 48. v. Hippol. p. 179, 32. >/ ante Kara
OvaX. positum legitur.
2 CwvTiiiv pro Zwiov riitp codicis. Ita etiain correxit Bernaysius, ad
Genes, 3, 20. respicere auctorem docens.
3 'lE^ouo-aXvjit addit codex. * KOLyutyog cod.
VOL. I. *A^
90 VALENTINI FRAGMENTA.
^ Gen. 2, 7.
^ Eph. 3, 14 — 18, confer varias lectt. ap. Lachm.
'
cod. o k(TTLv vXiKOQ. ^ teXeioq cod. emcud. Miller.
^ Cf. nobilissimura Valentin! fragmentum apud Clement. Strom.
ij. 22. 114. pag. 744.: elg eaTiv ayadoQ, ov irapovaia >/ Zia tov vlov 0a-
ripuxTiQ cat 2i' ahrov fiovov hvfniro av f] KapSia Kadapa yzviaQai, iravToq
TTOVqpCV TTVEVflUTOQ E^OjOoVflil'OV T^Q KapSiuQ. TToXXo. JCip EVOtKOVVTa aVTtj
>»
1 Cor. 2, 14. " Job. 10, 8.
<:
Eph. 3, 9, 10. Rom. 16, 25. ^ Luc. 1, 35.
92 VALENTINI FRAGMENTA.
<Pa(ri ro o"co^a rou 'Ii^a-ou ysyovivat xa) ^la. rouro stt) toO
^a7Tri(r[xarog ro lilvsd[xa cog TrepKrrspu xars'XrJT^uQsy roor-
e(rriv o Aoyog o t% [xrjrpog avwSeu, rrjg 'Xo<^iag, xa) yiyovs
' TfjQ ^ocpiac Kui delevit Miller, lacunam non suspicatus quam
vidit Bernaysius, quamque recepimus uncis inclusam.
2 'O de 'Itjffovc cod. correxit Miller.
'
VALENTINI FEAGMENTA. 93
'E^SofJidSa '
i8Ldd)(d7] yap vtto TrJ9 'Eo(pia9 6 ATJ/J-Lovp-
yo9, OTL ovK eaTLV avTos Seoy fiovos coy kvofxi^e kol
a Exod. 3, 6.
Aiovixnov^ ToiovTov Tiva TpoTrou "Kiycov " 4>pa(rr£0v 8^5 coi 8i'
b avayvoog jarj yv(S' whs yup sp^s* ' Trsp) rou TraVTcov jba(riXia.
TTOLVTO. scTTi xdxsivou svsxa iTOLVTO. xaxs7vog aiTiog TravTcvv
T&v xa7\.Cov. Asdrspov irspi to. BsuTspoL xa) Tplrov irspi to.
TTSpl TO, TpiTa TYjV £^(0 TOO "OpOO XOU TOO 7r7iripu)[Jt.OiTQg ^ICL-
OuTwg ravTOL vouiv ' cap^ ecmv tj uXt] xar auroug^ ""jT^S
xpsp.ara,iIk Trig
"^^X^^ '^^^ A^jja/oupyou. ^^X^ ^^ otipog
s^s^sTui, Toureo-rtv 6 Arip,io\jpyog rou Trvsofxarog s^cd ttAtj-
pu)[xaTog. 'A^p OS aWpr^g l^s^srai^ rovTS(rTiv i^ 'e^co %q<^i(x
c. 32. p. 87. (M. 191, 97.) Pro <ro<pia ijjx^pa ij.efxop(pofi4v7i, Sc. vult crocpia t] nefxop-
(pofieur],
c. 34. p. 89, (M. 193, 35.) Pro koivuvSs legit Kotvhs, ut nos.
c. 36. p. 93. (M. p. 196, 21.) KarnxGv correxit, ut nos, KaT-qx^Gv-
„ p. 94. (M. p, 196, 36.)TzKve-r) „ ,, 7rd07j.
Hivai. TovTou rod Siaarri/xaTos Sid(popa ov /3e'Ariof eadem ratione sanavit ut nostro
margini adscriptiim erat item p. 243. airapxyu ut Bernaysius, ex an' apxri^ cor-
:
rexit. Sed fugit me corruptela quam vir ingeniosissimus solus sustulit, verbi ko-
ra\EXiyfjLiv7]v, p. 244, 1. Nam quod scripsit Kara\eXetfj.fi.4v7iu, probatur coUato
loco simillimo, p. 241, 1. eSei ry vl6Tr]Ti rfi iv rrj anopcpia KaraAeAei^/xenj
. . .
MARCIONIS FRAGMENTUM
APUD
SERVATUM.
VOL. I.
99
MAECIONIS FEAGMEJS'TUM.
•
codex [xEaoTrjQ. emendavi ad fidem loci Galat. 3, 19. Nemo un-
quam Marcionem accusavit apostoli verba corrupisse.
o 2
V.
EPISTOLA AD DIOGNETUM.
ACCBDIT
EPISTOLA AD DIOGNETUM.
PB^FATIO.
yvoop{fx,os 8s ovTog ysyovBi IlauAou. Mapxlcov yap xara rijv auT^v avrols
A,
re^ Trj9 irpoOvpia^ ae ravrrj^ kol Trapa tov ^eov tov kul
TO Xeyeiu kul to aKOveiu rjplu -^opriyovvTOs alTOvpat
8o6rjvaL epol pev elTrelu ovtws cos* /zaAicrra av aKovaavTa
o"e"* ^eXTioi yeueaOaL, aol Se ovtcos' aKovaai ays pr]
•
wg add. ante inrepecnr. 2 .j-^y add. L. 3 yj^
* atcovaai ae, emd. Steph. * ooi re, cum Steph. et Sylb.
p 2
108 EPISTOLA AD DIOGNETUM.
jxaOelv.
VOL. I. Q
114 EPISTOLA AD DIOGNETUM.
;*****
SicoKCou, eTre/uLyj/ev coy dya7rcoi> ov Kpiudov' Tre/xyj/ei yap
avTov Kpivovvra , /cat r/y avrov ttju irapovalav viro-
crTrjaeraL
ovTog.
<hv ol fxev nves irvp e(paaav eivai rov '^eov yov fieX-
Xovai ywp-qaeLv avroi, rovro KaXovcn '^eov)^ ol be
'
Kai post -Kd(} om. ^ avQpMTTov ova.y emd. L.
' KpirovTU. * 2oy/torOj emd. St.
EPISTOLA AD DIOGNETUM. 115
ovTOs rju ixeu del tolovtos' kol ecTTL kol ecrTai, ^(prjaTOS
' ^eor. 2 i)v tKowwaaro, emd. St. ^ /cot TroifjtTai tiq civ.
* yhi, emd. L. ^ olKovofiiKioQ, emd. L. ^ fih olv rov, emd. L.
a 2
116 EPISTOLA AD DIOGNETUM.
B.
a 1 Cor. 8, 1.
* opia, emd. L. ^
X"P"] X"P'^' ^md. L. ^ yvwo-fwe i^cd ^vKov ora.
EPISTOLA AD DIOGNETUM. 121
VOL. I.
HEGESIPPI
FRAGMENTUM DE CANONE NOYI TESTAMENTI
QUOD DICITUR
MURATORIANUM.
/. 2
.
125
HEGESIPPI FEAGMENTUM.
PR^FATIC.
cap. 22. Hie igitur Hermani, Pii fratrem, " nuperrime, no-
stris temporibus," Pastorem conscripsisse optime dicere potuit.
Hunc quinque libris tyjv uTrXavrj Trotpadoa-tv tou uTroa-ToXiKou xyj-
debebant Tov 8e xvptov oiids avro g \e\ ov^s ourog siSsv ev (rapKi.
PRyi:FATIO. 129
ipsa docet.
Quaj de Johanne habet Hegesippus, evangelii ipsius quarti
fine firmantur, ubi non unus homo loquitur sed plures. Nam
capitis ultimi versum 25. non esse Johannis clarum est, quum
V. 24* jam perorasset Johannes oxjtos Iotjv 5 ju.a5r,T^f 6 ypa^ug
TavTCi. Qua5 sequuntur 24^ ; ko.) olSaixsv on dXi^Qrjg la-riv r]
ij,ap-
o5v xa» «AA« crj5ju,e7« iTro/rjtrsv 6 'Irjcroyj Ivcuttjov twv jitaSjjTwy, a. ovx. e(rrt
0T( 'IvjiTovj la"T»v 6 ^pt(rTOi 6 vlo; xoD ^sov kui tvu -nKn^vovTii ^w^v
VOL. I. S
130 FEAGMENTUM MUKATOEIANUM.
e^YiTs Iv TO) ov6if,aTi avTov. Haec loco inepto Intrusa, quum capitis
vigesimi primi initlum cum iis qure cap. 20, 26 — 29. narrata sunt
artlssime cohaereat, neque appareat cur Johannes caput vigesimum
primum aut non scripserlt aut serius addlderit. Ut dicam quod
sentio cap. 20, 30. 31. et cap. 21, 24^ 25. ab recognoscentibus
profecta sunt, hcec ab his, ab illis ilia, et nihil sibi volunt esse
adjudicari.
De epistolis cathollcis supra jam egimus, quaruni prior
Petri, Jacobi et prior Johannis unanimiter ab universa ecclesia
receptae fuerunt. Jacobi epistolam homiliae cuidam similiimam
librorum novi testamenti omnium antiquissimam esse credimus,
scriptam paulo post aerae annum 43 vel 44, quo ubique
Christianas
dXvKov jcaj yAuxu tt. vluop, nihil sunt nisi glossema commati unde-
cimo adscriptum, ubi o-kyj et jSpus* explicationis egere visa sunt.
tum ut Matth. 11, 7.; Job. 13, 22. Quarta pars 4, 13.— 5, 20.
FRAGMEFrUM CANOJ^^IS
Ex Mdratorii Antiqq. t. iii. p. 854. (Ed. Mediol. 1740) descriptcm et cum
CoDicE Ambeoslvno (T. 101 fol. lO.sq.) collatum Anno 1847,
M. HERTZ,
PHILOS. DOCTORE IN UNIV. BEROI..
MuRATORius. Codex.
. . . .
^ quibus tamen interfuit,
et ita posuit. Tertio Euan- |
assequi potuit. |
Ita et a na- ad
tiuitate Johannis incipet di-
cere. |
Quarti Euangeliorum,
Johannis ex Discipulis.'^ \
Co- decipolis
hortantibus condzscipulis et e
Episcopis suis |
dixit Conieiu- eps
^
Cum omnia litt. maiusculis cod. cxhibeat, Muratorium arbitrarie
eas posuisse non est quod annotem itidem uirgulas oniittit codex, ;
VOL. I. T
138 HEGESirPI FRAGMENTUM CAN0NI8
MUBATORIUS.
alterutrum ]
nobis e?iarremiis enna
Eadem nocte reue|latum An-
dreae^ ex Apostolis, ut recog-
nosjcentlbus cunctis Johannis i
MURATOBIUS.
Christum, intimans,*^ |
prob'xius
scripsit, de quibus sinf/ulis
MUBATORIUS. Codex.
cleszis scribat [
tamen omnibus
dicit I
Verum ad PAzlemonera
una, et ad Titum una, & ad
Tzmotheum duas pro affec[t?/
natione Ecclesiastical'' [|
^dis-
non I
potest. Eel enim cum
QUOD DICITUK MURATOEIANUM. 141
MURATORIUS. Codex.
scripti I
Johannis duas in Ca- scrictio (sic)
honorem ipsius |
scripta Apo- apo-
calypsis etiam Johanwis, et Pe|- calapse etiam (sic) om.
tri tantum recipmius quam \ ex Q corr.
quidam ex nos|tris legi in Ec-
clesia nolunt Pastorem uero |
in Urbe |
Roma Herma con-
scripsit, sedente Cathe|rfra Ur-
bis Romae ecc/esiae Pio Epis- aecl eps
copo fra^re eius. |
Et ideo legi ex ter corr.
cum quidem ^oportet se pu|^-
licare uero in Ecclesia Populo om.
neque inter |
frophefas com- ofe ;t (s in litura)
fii^Xlou brum
Aey'TEPON evayyeXiov Secundum evangelii li-
^l€Xlou M.dpK09 (Tvvera^e,
brum Marcus composuit,
qui dominum in carne non
OS Ylerpov ep/Jir]uevTr)9 ye-
vidit sed cum Petri inter-
vofxevoSi (09 ifxurjixoi'evaeu pres fuisset, sicut memine-
Textus Codicis.
T0L9
,^
avTOv
^
(rvjjLfxaOrjTaLs^
^s conortantibus condisci-
V > / pulisetepiscopis
r r suis dixit:
KaL eTTLa-KoiroL? TrapaKa- ^
Textus Codicis.
VOL. I. U
:
dicens m semetipsi^wi
paKapLev rols o0^aA-
^ , „ V „ 9 " o'?^(^ vidimus oculis nostris
pLOLS rjpOiV Kat T0L9 coaLV
Trxtus Codicis.
Textus Codicis.
Textus Codicis.
-
TAMEN OMNIBUS DICIT UERUM AD FILEMONEM UNA.
IT
J\at
V ' ^ ,,
Zocpia
, V , ,- eta habeturl. -^
Et Sapien-
7] vTTo (piXcov
recipimus,
•
quam quidam
. -,
Textus Codicis.
roL. I. X
154 HEGESIPPI FRAGMENTUM CANONIS
i , , ,
scripsit, seciente z?z cathedra
, , , ,
urbis RomaB ecclesi^ Pio
KATjaLa^ Kaaeopa lLlov eiTL-
Episcopo, fratre ejus, et
o-KOTTov, avToO a^cA^oO.
Kai Sea TovTo XPV H-^^ i^^^ l^gi ^^^^ quidem opor-
avayivcoaKeLV avTov. dXXa ,.
'
,
V
'
, ,
. . ,
, , , ^,
mew, neque inter apostolos
aroXois ety reAoy alcoi^09
bvvaraL.
'^^ finem temporis potest.
Textus Codicis.
CUM CONSTITUTOREM.
\ 2
VII.
CLEMENTIS
IIYPOTYPOSEON LIBRORUM OCTO
Q,U-^ SUPERSUNT.
159
CLEMENTIS HYPOTYPOSEON
QU^ SUPERSUNT.
PR^FATIO.
Clementis Alexandrini aTpwfiarscov feruntur in editionibus
nostris libri octo, verum relatum liabemus apud Photiuin fuisse
codices, qui post septimum loco octavi qui vocatur libri dlsserta-
tionem r/y o ato^S/xsvos irXovcnos exhiberent. Photius banc rem
non ulterius prosequitur, notat tamen octavum librum arpco/jba-
Kal Kvpiov iravroKpdropa, rov Scd v6p,ov Kal 7rpo(f)7]r(i)V, irpos Ss Kal
Oucnqs roLVVV rrjs irpoOiaews rj/MV dirdcri^s rors Brj rrjv rat
Zi] SKros OjJiov Kal b sjBSofios r)pA.v roiv Kara rrjv dXrjBrj (f)LXoao(f)iav
rjdovs avrov cos sv v7roypa(f)7J BrjXcoaavrss ' birolos yap Kara rrjv
VOL. I. Y
162 CLEMENTIS HYPOTYP. QUiE SUPERSUNT,
Fine septimi libri: koI S?) /xsra rov s/BSo/jLov tovtov r]p,lv
Excerpta ex Theodoto.
'FiKkoyal SK rwv Trpocp'rjTLKcov (§ 1 — 37).
Additamentum ad Eclogas propheticas proprie sic dicendas
(§ 38—63).
Commentarius in evangelia.
In postcriorem ad Corinthios.
:
In epist. ad Galatas
fortasse in Ephes. Philipp. Coloss. Thess.
In epist. ad Hebrasos :
PHOTII
DE CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIBRIS JUDICIUM.
TO 8s "XTpcoixaTSug, to 8s YloLihoLycoyoc.
Ai ]U.£V ouv 'TTroruTrtotTsig ^lahaix^avoutTi ttsd) pr^Twv
Tivcov Tr]g tb TzaXaiag xai vsag ypai^7]g, cbv xa) X£<pa7\aiw-
^cbg Ori^sv^ l^riyr^criv xa) sp[j,r}Vilcicv TroisiTai' xa) ev tkt)
^
codJ. ujg h~]d£v, duabus ultimis Uteris vocis (ce^aXiw^wc male
repetitis.
PR^PATIO. 165
"TTTOTUTTaXr £ ig.
^ cod. Kul TU)v KadoXiKwy kuI tov iKKXrjcriaaTtKov. Quod summus con-
jecit Beckerus : riLy KadnXiKwy kuI tov kKKkqaiatJTov, corruptelam eerie
non sanat. Nam de libro Koheleth hoc loco, post Paulinas epistolas
sermo esse non potuit. Non hoc sibi proposuisse Photium, ut singulos
enumeraret libros, inde maxime apparet quod ne Evangeliorum quidem
mentionem facit concludere igitur periodum debebat generali qua-
:
'O OS Ylai^aycoyos
OI he '^Tpcoy.arsig sW) ^su x.ou auToi ev oxrco Aoyoig xab^
xT^ripuyg ourcog'
vTro/jLuy/JLaTCOv ^Tpco/jLarecoi' *
a./S.y.S.e.s".^. kol
V'
'AXX* 6 [xsv TTpcvrog [J-^XP^ ^^^ l^^o^aou ttjv aur^v s^ovcriv
67riypa<prjV xa\ avia7oi ruyxdi/ou(riv sv axa(Ti rolg ^i^xloig. b
AEGUMEIsTTUM.
C. I. Oportet oranes, qui se cum philosophicis turn theologicis quaestionibus exercent,
id agere at certum aliquid inveniant (1—2.). C. II. illud primum obtineri potest claris
rerum quam nominum definitionibus (§3. 4.). C. III. deinde per de-
et perspicuis tani
ISAGOGE DIALECTICA.
VOL. I. z
170 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
Lovra KaTaXyTTTuaju.
II. 3. TiV oLf ovv dXXr] iSeXricov r) evapyearepa fxedoBos
els d(.p)(rju Trj9 roLasde eh] av BLbaaKaXias y to irporaOev
O Xoy09 OVTOS'
III. 5. '^Q.savTcos^ he kol tyjv aTroSei^iU iravres av-
kco/jLlko9 eXeyev'
' Nam, u.t ait Aristot. Analyt. Post. i. init. : Troira diSatrKaXla kui
Tpe(f)6pevoV' YlXaTcov " yap kcll tol (f)VTa ^coa KaXel tov
Ziylpa Kcii (j)VTa kuI aTzip^ara (pv-evOu'ra viro yEwpy/ctc ridacrawg irpoQ
llUac t'^'X^' TTptj^ 8' i]y fiuya ra Twy liypiwy yeV//, -Kpta^vTepa Twy if^ipwv
oyra. Tray yap o,tl Ttep ay jjLsraffxy ''"^ ^J/'^j
i^tooy fitv kv ZiKri XiyotTO
opdorarW n^Tiyti ye p)v tovto, o yvy Xtyo/.iev, tov Tpirov xpv^VS eiSovg^
o ^tTai,v <ppEyu)y ofopaXou te Upvadai Xoyog' o> c6i,i]Q fxtv Xoyiafxov re
VOL. I. A A
'
TTTLKT^s yp^i'XV^ fxerex^LV oUrai to, (f)VTa, ^wa 8' rjSr] 7rpo9-
dXXa KOL TO (pVTOu OVK eivai ^wov oltt 0(^)7] vapLevo9, ov8ev
aXXo eoLKev Xeyeiu, ij otl to Tpe(j)6pLev6p re Ka\ av^avo-
jxevov KoX ^wov icTTL KoX ov ^(ooi>. TL ovv ^ovXeTaL piaOelv
eliroLTCd^ dpd ye el av^eTac Kat TpetpeTat to /cara yacTTpos
7] el alaOrjcrews tlvo9 y kcu tyj^ KaO opp^rju Kiprjo-eco^
KCU vov nireffri fxrjOEV, ultrdijffeijJC ^£ iideiug Kal aXyeivijc j^teTo. kiridv-
vpe^ic fxev yap ewiQvjj.iaQ Ka\ ^vfxog Ka\ povXijmc. ra Be i^wa ttcdtu jxiav
t'^et tCjv al(Td{]irewv Ti)y a<j)iiy. w ce aiirdriaiQ vwap-^ei, tovtm ijCori] te ical
Xvirr] Kal to i/Cv te kuI XvTrrjpov ' oH ^e tuvtu, kui i) Eiridv^ia. l*otter.
FUAG. I. ISAGOGE DIALECTICA. 179
'
coild. TO Kvovj-tit'oi' i) TO K. y. »/ tU Ciu-rreTrX. i'lBi] Ktil r« <^wa (cum
Tott.) /v(ti TO CTTT. avTu. Potterus ita legendum proponit : ro Kvov^emv
T; TO KiiTii y. , . . Kai ro (TwiiJ^a au to k.
A A 2
180 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
Ifidov. aXXr] Be tl9 e'lrj tov ^coov ^vaLS ' evapyas yap
eBeUvvTO TOV TrpayfxaTOS avTOv tov ^rjTOV[xevov^ Xey(o
'
c. Lowtliio. codd. fiaOui'.
FRAG. I. ISAGOGE DIALECTICA. 181
Tai, r]
8* e'/c Tcctv rjbr] (f)OacravTCov d'jro8e8el^6aL, 810,
'
Transposui c. P. codd. kuO' vp^i)v post ro Kvovfjuroi'.
'^
edd. u'iadearOai soloecc.
182 CLEMENTIS HYPOTYPOSEOX LIB. I.
'
c. Sylb. codd. avTov. 2 {._ Sjlb. pro Kvpiui-Ld].
^ r)]y apx')^ ^'C usque ad ctrrecp/r. om. c. cod. Flor. Putterus, male :
VI. 17. YlporaKTeov 8r] kol twv opcov koll tcov utko-
^ Avist. Anal. Post. ii. 13 fere Kara Xt'^u' repetit Clemens. Potter.
2 c. P. codd. on. ^ juxta Arist. li. 11. aJr/ai Ik TEfftrapeg, etc.
* c. Lowth. et P. codd. fu) ante i^rir. Potter.
VOL. I. B B
186 CLEMEKTIS HYrOTYrOSEON LIB. I.
' P. aTroce^ojJitvot'.
•
C. P. codd. Sfwpslr.
188 CLEMENTIS IiyPoTYPOSEON LIB. I.
'
cum Putlero. codd. tvijvu ti)i' r<Ly. ^ ccnf. Arist. de inteipr. c. 1.
190 CLEMENTIS IIYPOTYPOSEON LIB. I,
' suppl. ciiXoi' vel simile quid. ^ cf. Arist. Anal. Post. i. 4. P.
3 c. Pott, pro £7ri cod.
* In codd. lacuna post ra fxiv usque ad ra ^e, supplevit P. ex
Arist. Cat. 2.
5 c. Lowtli. codd. 0. Arist. Cat. 4; t&v kutci f.n]defAiai' (Tvi.nr\oKi)y
\tyojiii'(>}r ov^sj' ovre aXijdig ovrs vpeu^t'c IffTw, olov cit'Opujirog, XevKOi',
vofxa Xoyoc rfjc olaiag 'irEpog' o'lov ^wov v,te avdpoJTroe Kai to yEypufi-
fdivov. Potter.
192 CLEMENTIS IIYPOTYPOSEON LIB. I.
ano oiai'otaf ' kcu tovtcou to. fieu Ka& ojxoLOTiira, co?
1
c Sylb. coild. 010.
FRAG. I. ISAGOGE DIALECTICA. 195
1
c. S}lb. cocid, T(7). P. male dcfendit lectionem. Vide qua?
proxime sequuntur.
FRAG. T. ISAGOGE DIALECTICA. 197
EKTiKa aiTia KUTa yev09 povov, ovk eTL de kol KaT el8o9.
TOV yap evcoSia^eaOac KaTa yevos eVo? ovtos iroXXa Ta
aLTLa KaT el8o9, olou Xi^avcoToy, poSou, KpoKOS, orTvpa^,
rOL. I. JO D
:
203
PR^FATIO.
EXCERPTA EX THEODOTO
I. § 1-3.
^ sc. 'lri(Tovg potius quam 'EcoTi'ip. Quae verba ita leguntur apucl
Lucam (23, 46) : Ylarep, eIq -^^Elpc'ig (jov TvapaTiOEf^uu to Trnv fiu j.iov.
(TO(j)ia Kal »/ E/cfcXT/fTia j'/j' rioy aTZipj.iaTU)i' tmv BuKpepoyriot; >/»' saToXi-
(TUTo ciU TOV aupKiov (sc. Jesus). At § 59 idem prorsus dicit quod
hie legimus : "SiTrep^a fiev ovv irpCbTOV ivaph r»/G T£Kovcrr}g trEhvaaTO.
Quod ad ipsam interpretationem illius dicti servatoris pertinet, earn
iterum aggreditur infra § 62, ratione simili at non eadem.
INTERPRET ATI O.
§ 1. Pater, inquit [Jesus], committo tibi in manus spiritum
meum. Corpusculum, inquit [Theodotus], quod Sophia Verbo
produxit, nimirum semen spiritale, id indutus dcscendit Sal-
vator. Unde in passione Sophiam committit Patri ut recuperet
206 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB, I.
II. § 4. 5.
» Matth. 5, 16.
' TTupoc post yap addidit Bernaysius secundum Jerem. 23, 29 o'l :
Xuyni jxov uigirEf) rrvp Xiyei Kvpiog. Ipsum yap fortasse ex irvpuq
ortum.
gloria [Matth. xvii.], non sua causa id fecit quasi ipse se osten-
''"'
jji-q^ev). ELinqTe o e'/Sere." KalroL ov8e aapKLK0L9
oiK€LOu eKelucp TCD (pcoTL Kai TjjSe TTj aapKL, aXX CDS' r/
a Matth. 17, 9.
'
Ilerodot. 1, 8 : wTa -yap rvyj^avet ayOpw-rrnicri kovra aTtifrrorepa
VOL. I. E E
210 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
TO 8e ^^
fiySevl elirT^Tei'^ tva /jltj o ecmu 6 Kvpuos uorj-
III. § 6—20.
Prologi evangelii Johannis interpretatio.
'
Ante avuTztirXi^Qai excidit lih to sive filiud quid ejusmodi. BuN.
6 KvpLos' *^
" eyw elpn r) ^co^." 1.^ KyvwcTTOs ovv o
iraTijp Cdv rjOeXricrev yvcoaOrjvai To'i9 alwai^ kol Sta Tr)9
scil. in Verbo, " erat Vita,^^ nimirum pars ejus syzygiaj, quaj
constat e Verbo et Vita. Quapropter Dominus quoque dicit
" Ego sum Vita.''^ § 7. Jam Pater cum ignotus esset, cognosci
volebat ab asonibus, et per Enthymesin sui ipsius, quippe qui
F. E 2
:
* loan. 1, 14.
'
Libvi, yiwaei: emendavit Beriiays. ^ vulgo TrpoeXflw*^.
1 Pro (lira Bcrnajs. conj. apyci Vulgaris lectio ita defendi potest,
utsensus sit: quapropter et facta ejus (deminrgi) imaginis sunt facta.
TTOV avTCOP, s]g tyjU svvoiav a'jruiv rr]V sv rvj "^oyT^^ ac^'
r]g TTpwrr^g evspysirai^ Trpcbroroxog 7ra.(n]g xriWecog' h
'^^
t^y](ri' yevr]dijTOi aov Kara rrju TTLarLv'^ oS=v
Ix'K^xTovg' ho <^r^<ri^
'
"/cai el ^vvaTOV tov9 eKXeKTOVs^
'^'
fJLOV.^^ waXiv oTuv 7\.syrj' i^eX0€T€ e'/c tov o'lkov
Kursus ubi dicit : " exite e domo patris met " alloquitur vocatos.
'
''
" rov Trarepa fJLOv ovde).^ €(opaK€v, el /irj 6 uioy"
xou, '" vfiels eare to rod koo-julov' xa), ^'^ira-
(f)co9
" Pair em meum nemo vidit nisi JiUus;" et, "Vos estis lumen
mundi;'''' et, "Pater snncte, sanctijica eos in nomine tuoV
§ 10. Sed
]U.£f iJ.ovoysv7]g hoi l^iwg vospog, l^sa, lola xai oucia l6ia
xsyprj[xsvog oixpcDg s]Xixpivs7 xai rj-ys^ovixcoTarrj, tcai irpog-
ab eodem Sylburgio i^tt' avrovg 'subter eos' pro vulgato v^' avrov,
flagitante sententia.
' yerviqTuy Arccrius, vulgo ytrr]T6r,
2 vulgo TTpoQ alra, correxit Bernaysiiis.
^ 6 Kud' tKacr-oi' i. e. '
singuli' (sc. protoctisti) ex usu Clementis, vide
Clera. Pasdag. 11. 3. : rov Kud' eva twv at'dpwTvwy. cf. iufra annot.
ad § 24. Bei'nai/s.
* Haec omnia Clementis esse probatur iis quie infra profi^'t de
septera TrpbJTOKTiaroic. (Vide fragmentum libri III. Hypotyp.)
TO TsT^siOu a.[xa ty) TrpcoTfi ysvsfrsi Trapoi rou ^sou Oioc roO
xvpiog' '^''
p-T] KaTa(f)poi'Ti]o-rjr€ €vos rcdv fXLKpcov
tovtcov, dp.r]if Xeyco vp.lv '
tovtcov ol ayyeXot
to irposcoTTOv tov iraTpos Sia TravTos ^Xlirov-
•-^
1 Timoth. 6, 16. »»
Matth. 18, 10.
ap'^ayys'KuiV '
(og Tvpog t»jv (ruyxpifriv rcbv Tr^e cto^artov,
o'lov aarpcov ^, afruiixara xai ctvs/^sa, cug Trphg tvjv (ruyxpKnv
Ylsrpog (^r;<rii/ *
o os ulog %ri ro()ro\j xaSapcorspogy ctTrpog-
£u7\.oy7}[xivr] '
raya. 'Kk cog ex Trig aurrig ou(riag tcuv sxT^s-
XTcou xccTOi TO u7rQxsi[XBVov ysiio[xiv(ov, xai wg tolJ auroo
rs'Kovg TSu^o[xsva)v. 14. Ta do(.ip,6via d(rco[xaTa eipvjrai,
ou^ cog (rcop.oL p.T] syovra' sysi yap xa) <r^ii]^a' 6io xai
descehant sicut lumen, fades autem sicut sol [Matt. 17, 2], in
(|uem ne obtendere quidem oculos temere licet. § 13. Is est
quo alitur caro per eucbaristiam, seu potius [ita base verba
'^aireLperaL
'^' eCpope-
(Tuifxa slvai ^slxuurai ri -i^u^iq. 15. 12? 06
apostolus :
" Seritur quidem, inquit, coj'pus animale, resuscitatur
TTpogeoTTOv, xa) losot xai (T^rjfxa xa.) <ru)[xa. (ryr]p.(x. fxev ouv
18. 'O (TcuTrjp co(^(ir} xaTicuu Toig ayysXoig, Sio xa) sur}yys-
a loan. 4, 24. 3, 8.
(rrrj(r£v^ aurovg xai [xsreSrixsv, xa) Truvrsg ^ev rfi (Txia. wjtox)
^y'jfrovTai. crxia. yap rr]g ^o^r^g rou (rcoTr]pog rr^g Trapa. Tip
^Mri(r[x6g 1<jtiv.
=»
loan. 8, 56. ^ Thren. 4, 20. " loan. 1, 14.
•
V. jjLZTiaTiiTEv. Correxit Bernaysius, nixus loco simillimo Cle-
ment. Strom. VI. C. 6. § 47 : vai j.iriv koX aiojjara (j)r](Ti to evayyiXiov
[Matth. 27, 52.] rdv KEKoiiirifxivwv u t'Earaadai, elg cifxeiruj ci]\6i'oti
j.1 UT t Q £
E T i r b) TaL,i y.
I j.1 }'
inquit, " ut videret diem meum " sc. pra3sentiam in carne. Unde
etiam Dominus post resurrectionem evangelium annuntiavit
justis qui in requie erant eosque siiscitavit et transposuit et
omnes in umhra ejus vivent. Salvatoris enim praisentia in
terrls umbra est glorias ipsius apud Patrem commorantis, lu-
minis autem umbra non tenebris constat sed illuminationc.
§ 19.
'^
Et Verbum caro factum est'"' non solum cum hie in
terris commoratus homo foetus est, sed etiam in princij^io
(Joh. 1, 1) cum Verbum in identitate Filius factus est secun-
dum lineamenta non secundum substantiam. Et denuo caro
:'
a loan. b
1, 1. 4. Ephes. 4, 24.
Euseb. vi. 20 : Tbv icvpiov /x>) irpovcpta^ravai kut lo'iav ovalag Trepi-
Ypa<p))y TTpo tT]q eIq avOpwirovQ i7ndr]jj.lag. Est scilicet Trepiypacj)}] cir-
cumscriptio substantias per vKoaraaiv, limitatio personalis, ut ita
dicara.
* vulgo : aire^aXeTO eIq u eKTicrdi] reXog. Duas scilicet proponit
interpretationes verborum Pauli apostoli : evdvcrai tov Kuipoy avOpiDirov
TOV kv S'Ew KTiffdivra. Vertit primum : n-iaTivaov eIq tov kv
Stem \6yov KTiadivTa. Deinde dicit apostoli verba KaTo. ^eov iCTiadii'Ta
finem indicare perfectionis divinas ad quem tendit homo, ita ut sensus
possit hisce fere verbis exprimi : Impoue tibi ilium finem ad quem
<psf>£f
^ ^'^
irpwTOTOKOS 7raar]s KTLcre(DS. aoparou jtAgv
yao ^£oD s\>c6va tov mov "keysi rod 7\.oyou rod sv rau-
rorrirr TrpcoroToxog^ 8s 7raTy]g xTi(rsa)g ysvvriQs^g aTraQcbg^
IV. § 21—23.
Tw^ *'*/car
21. eiKova Sfeou eiroirjo-ev avT0V9,
apaev Kal ^rjXv eTrolrjo-ev avTOVS rrju Trpo^oXrju
» Genes. 1, 27.
* VulgO TO.
^ (TTripua pro Tryevfia scripsit Bernays. collat. § 26 : ol tov ^lafi-
fiovTOQ (nvipfxaTOQ § 35 rove ayyiXovq tov Ziai^ipovToq atrip^aTOi '.
:
qui quasi morte afflicti sumus per banc corporis fabricam ; vivi
6 Qeo8oTO£.
' Sustulimus yifxujy quod ante riov vEKpujp legebatur inepte ; nam ol
(jaTTTi^oixevoi virep twv vtKpwv sunt apostoli verba qua3 deinceps sic
V. § 23. 24.
^ jxera rov Tottov tovtov scripsit Bernaysius pro Kara rov tottov
TovTwv (Potter tovtov) " post eum qui est Locus i. e. secundum ab eo
qui est Locus metuunt ilium" sc. tov aojTrjpa.
VI. § 25.
^ vulgo avTOv.
nuntium ejus qui est. Etiam agones eodem quo Verbum voca-
bulo appellant : Verba. Apostoli, inquit, in duodecim [Zo-
FRAG. II. EXCERPTA EX THEODOTO. 233
7} avayevvqaLS ecpoparai.^
VII. § 26.
unigenitus. Igitur ubi dicit " e(/o sum porta,^' hoc vult usque
: :
ad Terminura, ubi ego sum, vos, qui estis seminis eximil, per-
venietis. Cum vero ipse intrat in pleroma, turn Semen una
cum eo intrat per portam introductum.
VOL. I. HH
284 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
VIII. § 27.
avra-)^UEV.
* vulgo TO T£ TriraXoy.
2 b deest vulgo. .
^ vulgo d€ap£c, yeroixei'ov Ivtoq.
IX. § 28.2
21. To ^'*
Sfeos" olttoBlBovs iirl TpiTrju /cat TeTap-
TYjv yeveav tols^ aTreLOovai, (paalf ol airo Bacri-
^
vulgo TrapciKuadat.
' Qui refert ea quas proxime sequuntur, Clemens est, Basilidiano-
X. § 29—65.
De Sige et de Pleromate deque animarum lustratione Valentiuia'
norum opiniones refer'iintur, qitceque in eis falsa refelluntur,
^ Col. 2, 9.
1 Pro vulgato icai scripsit kut Bernaysius. inde enim a rat j.n)v
" Ultimum hiijus (31) sectionis enuntiatum sic verti latine, quasi
Graeca legerentur in hunc modum ovtoq tol KaTaTrXeoe mu tCjv
:
alwt'cjy, cifiiXei k.t.X, V. sup. §23 init. TrXijpijt; tCjv aiwj'wi'." Bern.
'
av'Cvyov pro vulgato avl^vyiav scripsit Bernaysius, flagitante
sententia. Neque enim hie agitur cle integi'o aeonum pari, quod est
av^vyia, sed de masculi £eonis socia. Ea autem est Gv'Cvyog, ut supra
(ra)Tr]f>a
— Kol eanv wsirepel pi^a kol K€(j)aXr] yp.coUf r] Be
^
lauTov " xsvcoca^," TOvriaTLV Iktos tov opov yevofxevos
Kara QeoSoTOU, eireu dyyeXos r}v tov TrXrjpcofiaTOf,
rovf dyyeXovs tov diacpepouTOS airepfxaTos avve^rjyayev
iavTco' Kctl avT09 fxev Tr]v XvTpcoaLU «? octto TrXrjpco/JLaTOS
» Dan. 7, 9. 10.
tt/otcwc "iter vltre pergentes per facta qu£E e Fide manant." Jtisfi
'
KUTtG^Ev scripsit pro TvapeaxEv Bernays. "apud se continuit"
flagitante sententia.
2 K\r)TU)v pro KXi'ipiov debetur Bernaysio. opponuntu? mox kh:\eKTiliv
TUiv ayyiKiKthi'.
^ Matth. 5, 16.
'^
ornare " ductum] pervenit, i. e. se ipsum ornat, dum segregat
diis a Patre fit caput omnium. " Omnia enim in ipso condita
' vulgatum avT))v correxi. "adhibet illi, sc. rjj Zocpit}, forma-
tionem." —Paullo post pro vulgato Kardyvwcrii' disjunctim scribendum
esse Kara, yrujaiv vidit Grabius in Iren. p. 23 ed. Oxon.
2 ra ante ri/c tVooj' inseruit Bernays. et paullo post etcTiKu scripsit
pi'o vulgato re ical, conferri jubens Ii*en. II, 8. p. 23 ed. Grabe : j^w-
picrai'Ta 2f avrd [ra Trddi]^ avriic \_Tfis So^t'ac],
fj.)]
cifxeXijaravra de avrwy'
oh yap I'lv ZvvaTO. cKpai'itrdfji'ai, wc ra rijc irporepac, cul to kKTiKo. i'jSr]
Kal ^vyard elvai. Apud Valentinianos terminus technicus est diddecriQ,
vid. Hippolyt. p. 199, 21.
3 diradijQ secundum normam doctrinte Valentinianorum supplevit
Bernays.
VOL. I. K K
250 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
'
pro vulgato erri Bernaysius scripsit tVi.
"^
^' KaL pyj Xv7r€LT€ TO irvevpLa to ayiov tov ^eov iv
(p ia(f)payL(T07]T€' to Se e/c tov (po^ov ra ^ypia,
TO Se eK TrJ9 €K7rXy^€C09^ KOL airopla^ tol aTOL^ela tov
Kocrpov. iv be T0I9 Tptat aT0L-)(eL0L9 to irvp evaicopeiTai
^ Eph. 4, 30.
apostolus :
" Suhjectus est vanitati mundi non volenti animo, sed
a Gen. 2, 23.
UavXos '^^^
vopov oLVTLaTpaTevopevov tm fopco tov
V0 09 p.ov, KUL Srjaai Trapaivei kol apiraaaL ws la^vpov
a Matth. ^
10, 28. Matth. 5, 29.
« Rom. 7, 23. d Eespicit Matth. 12, 29.
e Eespicit Luc. 12, 58. Mattli. 5, 25.
a Gal. 3, 19.
unius non est. Deus autem est ujmsJ' Angell Igitur mascuH
semlnlbus, qua In generatlonem prolata sunt a Sophia, minlstrant
quatenus fieri potest. Etenim sicut Opifex [creator hominis]
FRAG. II. EXCERPTA EX THEODOTO. 257
fiaTLKT]^ rj9 rjV ^r]d. Ka\ 6 p.ev vXlkos^ iaTi /car' eiKOi'a,
a Gen. 5, 1.
=*
Rom. 11, 24.
Abraba; filius genuinus e matre libera Sara, non filius isto car-
Ae/a? eh eXevOepiav.
58. ^Mera rrjv rov ^aparov tolvvv (BaaiXeLap fieya-
Xrjv fxev Koi evirpo^coTTOV rrjv eirayyeXiav ireTroLTqixevqv,
e servltute in llbertatem.
ortum inclult, neque vero ita ut ipse a Seraine sejunctus sit sed
potentialiter prehendit illud, idque paullatim formatur per co-
gnitionem. Ubi autein ad Locum accessit Jesus, invenit quern
7rap6ev(o. 61. 'On fxev ovv avros erepoy rju cou^ avelXr)-
(paLuec' "
^' TO 8e Traidlov -qv^avev kol irpoeKOirTev
o-(f)oSpa. ao(f)ia9 pev yap to TrvevpaTLKOv ^etrai^,
^ loan. 14, 6. ^ loan. 10, 30. <=
Luc. 2, 40. 52.
avaToXfiQ Xeyov(Tiv oti it rev jiut kov y)u to crio fxa tov ^(orrjpog'
. . . i
TTvevfxa yap ayiov i'iXOev ettI t)]v ^lapiav, TovTecr-iv >/ rroipia, Kal >/ ^in'a-
fJLlQ TOV V\pi(TTOV, 7] ZrjfXLOVpyiK?! TSJ^l't] k.t.X.
2 vulgo J, quod in wv mutavit Bernaysius, Sylburgiano ov re-
jecto. Duo enim sunt qu^ suscepisse dicitur (to irvevfictTiKOP kcu to
(j)V(nK6v).
gelista sic] :
" Filiolus aiitemc rescebat [magnitudine] et profecit
* vulgo avTov
^ libri awe.ikt(TE. Sylb. ijireiXeae. Bern. ctTn'iXaae.
a Koin. 7, 5.
ovoidu^erai, alter vero has ipsas nugas adeo verborum ordini infer-
cire ausus est scripsitque ey Iv oy'^oali. Bernays.
KvpiaKJ}, Idem
Bernaysius mox iyovThiv scripsit pro vulgato tyovra.
1 Pro TryevficiTOQ Bernaysius legi vult Trarpog. Idem librariorum
error adfuit supra § 43.
2 corr. Potterus. Libri Kara /.lorac.
73. Aid dr) tov9 dvTLK€Lp€vov9i ot^ Sid TOV awpaTos Kal
1 vulgo o't.
J
(iaTTTKTfjLa avTov TTvpoQ ij/j-dc- At requiritur antithesis ut 7ra0oc
TradovQ. (iaiTTLaiia itvpoQ est mors domini.
iptvyETat. "^
)} ilelendum videtur.
vol.. /. NN
;
' cod. Palat. seed. Sylb. ovtioq earl to kirovpaviov Trvp ticraov ryjv
^Lafopuy (pviTiy, quod Sylb. corrigendum proponit : lia^opav ^vaet.
V. legitur : ovtwq laA to ctt' ovpavov irvp Ziarrov Ti]V (pvoLV, to fxev
^€TaL Tjj Bviyd/xei tov ovojxaTOS^ ov^ tol avTa bvTa /cara
TO (f)aLvoixevov ola eXrjcpdr], dXXd dvvafxei et? SvuafXLv
terrestris ignis hue nil facere ratus in vulgato in' ovpavor et Palatini
codicis scriptura iirovpaviov gravius vitium latere suspicatur, quod
fortasse e permutatione conipendii owov (ovpavov^ et vocabuli orofxa
ortum est. Unde profectus totum locum constituit sic: ovtwq tari
TO tv ovofxa TTvpog Ziaaov t)]v ZLa<popav (pvaEi.
1 ov delendum esse demonstrat oppositio qua^ proxime instituitur
inter kutu to (j)aiv6iJ.ei'ov et Svrdjj.ei.
6 diToaToXos.
XVII. § 86.
'^
Ephes.6, 16. ^ Matth. 22, 20.
ut dicit apostolus.
§ 86. Prolato nummo, non *' cujusnam possessio est " dixit
Dominus, sed " cujusuavi imago et inscriptio ? " " Ccesaris ;
" ut
cujus sit ei reddatur. Item fidclis tanquam inscriptionem
quidem per Christum gcrit nomcn Dei, spiritum vero tanquam
a
CLEMENTIS
HYPOTYPOSEON LIBEI PRIMI FEAGMENTA
ADDITAMENTUM.
ECLOGiE PROPHETIC^.
-
A. § 1—37.
PARS PKIOR: FKAGMENTA ex LIBUO PRIMO, UT VIDETDR, HYPO
TYPOSEON.
I. § 1-8.
De materia et abysso et de rerum principio secundum Scripturam.
a Dan. ^ Dan. c
3, 35. 3, 36. D^n. 3, 37.
d Dan. f
D^n.
3, 38. « i)a„. 3^ 39. 3, 40. s Dan. 3, 67.
VOL. 7. 00
282 CLEMENTIS HTPOTTPOSEON LIB. I.
vXtKol, dcj) (ou TOL eTTL fxepovs yevrj kol Ta tovtcou elSt]
yopeLTau
3. '" ^Kv dpxv i7roL7]aei> 6 Seo? tou ovpavov Kat
Tr]v yr}i>'" ra yrjiva kol Ta ovpavia. otl Be tovto
dXr]6e9) eiirev 6 KvpL09 Trpos 'Q,aT]e' "^^ ^aSc^e^ Xa^e
aeavTco yvvalKa iropvelas, Kai TeKva Tropveta^,
Slotl eKTTopvevovaa eKTropvevcrei rj yrj airo ottl-
'
Glossam uncis inclusimus. ^ ^gvo-ffo^ j/ v\r].
ECLOG.E TROPnETICTE. 283
<"
IIos. 1, 7. ^ Hos. 1,7. « Gen. 1, 2.,
III. § 9—26.
3 Male tentavit Sylb. qui legi vult Trpog ftoXi]}', vel irpog liritoXijy
sive iin^ov\i]v.
ECLOG.E TROPHETIC^. 285
yap ^''
crrei'd^opev eirevBvaaaOaL iroOovvres** ra
d(pdapTa, Trplu €K8vaaadai riqv <p6opav. €7rL)(^eop€vr]f
Sfeco TO hyioV'
13. "^^ Yidv prjpa taTaTai eirl Svo Kal Tpicoi/^ pap-
Tvpcov, eirl iraTpos Kal vlov Kal dyiov TrvevpaTO?, i(p (ov
(r(o(f)poavvrj.
'^^^
fxaKapioL yap ol TretucovTes' kol 8i~
yj/couTey TYjv dLKaLoavurjv tov Sfeou* ovtol yap Ka\
€/Ji7rX7)aOr)(rovTai.' yj^^XV ^^' ^^^ ^^ (TcofJia ttjv bpe-
KaTopOovTau '
6 p.ev iriaTevaas d(f)€aLV dfjLapTrjfxaTcoi/
KopLL^eTau
arco peTpr]aa9.
19. 'E/c 7ri(Treco9 Kal ^o€ov 'jrpoKoy\ra9 e\9 yvcaaiv
a Eom. 14, 9.
Sacrarum Rerum lib. ii. apud Maium (Coll. Vat. vii. p. 88.), qui
tamquam inedita hsec profert
21. Ei Brj TL9 voel ^ebv, KaT d^iav piev ovBap,cos, tl?
'
-wj', quod propter o^oioTiXtvTov exciderat, restitui.
VOL. I. PP
290 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
23. '
QsTTep dta tov acopaTOs 6 acoTyp eXaXei Kai
loLTO, 0VTC09 Ka\ TTpoTepou p^eu dia tcou tt/j 0^97 root', pvv
6p.oiai> acDTTjpiav.
' i^VTTTjptTE'l}',
'
i.iTidi]Ki]v Potter.
'^
corr. Sylb. Libri aytvi]Tov.
:>
hiUTTKpvKOQ Potter. "^
nX\' om. Potter.
''
Conferunt Paxlagog. iii. 18. p. 280.
ECLOGiE PEOPHETIC^. 293
Kcu airposoLVT'qTOS, f}
firjSeu a^vvaTOV, dXXa kol to
OTroXeaai BvvaTov. Trepl TOLavTys dvua/jLeu)9 kol 6
IV. § 27-37.
'
Opponuntur Valentiniani (ex quibus § 25. Heracleonein uomi-
naverat) catholicis, ut in Epitome Theodotiana.
294 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON LIB. I.
a 1 Cor. i. 18.
'
corr. Sylb. Libri d»>pi6wc.
ECLOG^ PROPHETICiE. 295
'
vo^ov. ^ corr. Sjlb. Libri orrwr.
3 4j7<Tfu Kal vTTijplev. Sylb. ^j)ffat ev. Delenda vox.
''
male Klotzius t'ikKWjxivovc.
^
transposui ^liv cum Sylb. Libri : tu oro^ara tvoXvctiij-uoq j.ih' elp.
ECLOG.E PKOPIIETIC^. 297
' OVTLjg.
venit desiderio, irodov scripsi, quas vox eodem sensu occurrit § 36.
Respondit in proxima sequenti sententia fi irpog to ^e'lov acpofioiwfftg
a Jer. 44, 6.
,
2 TTudofieroi'. Vide qua3 adnotavi ad § 33 et 34.
^ eorr. Sjlb. Libri Trpogaw.
ECLOGiE mOPllETlC^. 299
B. § 38—47.
TraiSevcTLS ovcra. * * *
* Luc. 1, 41.
DE
STATUENDO.
loquens :
'
ytyoftei'Of,.
f OL. I. R li
CLBMENTIS HYPOTYPOSEOJS"
ET OCTAVI
FRAGMENTA GKiECA.
R Jt 2
CLEMENTIS IIYPOTYPOSEON
FRAGMENT A GRiECA.
^eu avTov, Iva yvc£>' eireX 8' d8vvaTos ecrTLV d(^Lrjai?, Kai
•^
Ps. 17, 1. 2. " Ps. 18, 2.
^ Ps. 18, 3. '^
Ps. 18, 3.
'
Beat; supplet Pseudogloss. Flor. MS. ubrog est KvpwQ.
2 yj'w El cvvaTOQ IdTiv. lay (j)7](n. S_ylb. e'ia vel eiaas proponit : t^v
'>i]m. Potter. V. Anger ad h. 1. 'A^o/crt est Mattha3i, cetera Lucit.
3 h. e. Liber Henoch, cap. 8. (p. 3. ed. Dilmann).
LIBRI SECUNDI FRAGMENTA. 311
criav '
6 HavTaLUOs de rjixcou eXeyev doplcTTCos Trjv
Tat (pcoTeivoL, ^
XapiyouTes cos o jjXlos' y ev yXico
eirei ap\ovTLKOs ayyeXos ev yXlco '
els ap^rjv yap rjpe-
avTco '
Ka\ iraXiv eTrava^iicropevoL KaTa irpoKOTryv a(j)L-
^eov *
ol de Trpose^eaTepoL tovtols TrpoKO-^ovcTLv els i]v
1
TTtcpoucrtaj' : emendavit Potterus. - XcifixpuTE. ^ irtpl It.
LIBRI SECUNDI FRAGMENTA. - 313
VOL. i. S S
314 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON
alcouof '
T0V9 eK (f)o€ov eh ttlcttlv eTnorTpacpevTas Kai
'
(Hov. d\oQ poetice pro jioyoQ.
LlBIil TERTII FRAGMENTA. 315
dve^LKaKos*
* * *
Ex Macario Chrysocephalo.
irepiyiveTaL '
ety ToaavTTjv Se av^i]P rj (pvr] tov Xoyov
irporjXOeVi cos to eg avTOv (jyvov 8ev8pov, tovto 8 av
e'lrj 7} iravTa^ov yrjs L8pvp.ei>T] tov ^piaTOv e/c/cXT^cria,
'
/Jiwrudcc corr. P. Boetticlier.
l'
Ex LiBRO Quarto.
Apud QEcuraenium in Comm. in I. Ep. ad Cor. 11, 10.
Ex LiBRO QUINTO.
'^
2 Cor. o, 10.
:
TTj}^
fj
aywnav \xe h^eiXere.
KXrjprjf.
8. De Jacobo Martyrio.
p.€V09 '
elpyur) cTOi, eiire^ Kai KaTecjiiXi^aev av-
Tov. Kai ovTO)9 dijL(f)OT€poL 6p.ov eKapaToprj-
Or](Tav.
LIBRI SEXTI, SEPTIMT, ET OCTAVI ERAGMENTA. 323
roiy avOpcoTTOLs*
^ Ktti paXiara tcov olKeicou '
twv ISicou kul tcov
KoXaaei.
Tov p,apTV pr)(TavT 09 eTrl YIoutlov YliXdrov '
T T 2
324 CLEM. HYP. FRAGM. INCERT.
APPENDIX.
FPvAGMENTUM INCERTUM.
almi adspirant.
FRAGMENTA LIBRI HYPOTYPOSEON OCTAVI.
CLEMENTIS ALEXA^DRINI
ADUMBRATIONES IN EPISTOLAS CATHOLICAS,
QUAS CASSIODORUS IN I^VTINUM TRANSFEKUI
JUSSIT.
' irpoKoiri]i'.
^
2 utrumque.
328 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON
vocantur splritus, operatur domlnus. " Quce nunc, inqult (v. 12.),
^ loan. 16, 7.
:;
honos :" hoc est, qui vult scternus et incorruptibilis fieri. Vitara
vero dominum dicit ; dies autem bonos, hoc est, sanctos. " Quia
oculi,'' inquit (v. 11.), " domird super justos, et mires ejus in preces
eorwn,^'' Multiformem spiritus sancti speculationem significat
''Vidtics autem clomini super facientes mala " (v. 12.) hoc estjsive
judicium, sive ultio, sive manifestatio. " Dominum vero
qui sunt secundi ordinis, subditis quoque " virtutibus " qu£e ad
tertium ordinem pertinere declarantur. " Qui reddent,''^ inquit
(cap. iv. V. 5.), **
rationem ei qid paratus est judicare vivos et
" Matth. 6, 9.
t>
J Cor. 5, .5. « Ht^br. 1, 1.
rOL. 7. U U
330 CLEMENTIS HYPOTYPOSEON
modis deus olim lociitus est patribus iiostris.''^ " Gaiidete" inqnit
(v. 13.), " communica7ites passionibus Christi:" hoc est, si justi
passus est. " Beati" inqult (v. 14.), " quoniam qui est ejus ho-
sunt. " Quoniam dominus deus semel populum," Inquit (v. 5.),
:
" de terra ^gypti liberans deinceps eos qui non crediderunt, per-
didit " ut eos videlicet per supplicium erudiret. In prassenti
quippe tempore puniti sunt, et perierunt propter eos qui
salvantur, donee convertantur ad dominum. " Angelas vero,'"'
retur utique non se confitens filium dei, illi non ita de illo sen-
tiebant ; dicens autem, " vos dicitis" vere locutus est. Quod
enim non sapiebant, at verbis dicebant, hoc ille verum esse
confessus est.
tium^ sicut ctiam verbum ipsum, hoc est filius dei, secundum
a loan. 1, 1. ^ loan. 1, 3. 4.
« Tim. d 1 loan. 4, 16.
1 6, 16.
" in eo sunt nulla^'' hoc est nulla Iracundia, nulla passio, nulla
circa queniquam mali retentio, nullum perdens, sed cunctls
salutem trlbuens. Lumen autem signlficat vel pra^cepta legis,
vel fidem, vel doctrlnam. Tenebrje vero horum contrarife, non
veluti altera via sit. Una quippe via est secundum pracepta
divina. Monas namque dei opus est, dyas autem et quicquid
praster monadem constat, ex vitte perversitate contingit. " Et
sanguis Jilii ejus,'''' " inquit, '^ mundat nos'" (v. 7.). Doctvina
quippe domini, quas valde fortis est, sanguis ejus appellata est.
" Quod si dixerimus, quod non peccavimus, mendacem facimus
eum et verbum ejus non est in nobis" (v. 9.). Doctrina ejus,
inquit, sive verbum Veritas est. Cap. ii. v. T. " JSt si q ids, in- ^^
angelo fiebat, audita est. " JVo7i solum autem,^^ inquit (y. 2.),
" sed etiam pro toto munch:'''' proinde universos quidem salvat,
sed alios per supplicia convertens, alios autem spontanea asse-
quentes voluntate et cum honoris dignitate, * " ut omne genu
Jiectatur ei, calestium, terrestrium et infernorum^^ hoc est, an-
geli, homines et animte qure ante adventum ejus de hac vita
migravere temporali. " Et in hoc cognoscimus, quoniam novimus
eum, si mandata ejus custodiamus'''' (v. 3.). Qui enim intellector^
*' Qui vero custodit verhum ejus vere, in hoc caritas dei perfecta
per legem scilicet, et prophetas, ubi dicitur^ " unus est deus."
Idcirco et infert :
" Quoniam mandatum vetus est verbum
quod audistis." Iterum autem dicit (v. 8.): "Mandatum autem
hoc est quod tenebrm transierunt,''^ perversionis scilicet, " et lumen
verum ecce jam claruit ;^^
secundum fidem
scilicet, secundum
^ Philipp. 2, 10.
1 Christi.
2 sc. kTTKTKonftv, gubernationem, quasi dicei'et latino supervisionem.
LIDRI OCTAVI FRAGMENTA, 339
est, qui venit per aquam et sanguinem" et iterum (v. 7.) "quia
ires sunt, qui testificantur , sjnritus," quod est vita, " et aqua,''
'
qua3 ad virgines. Virgo est Evangelista nupdivog.
2 sc. diuj^iy, h. e. fidem consequi neminem posse sine (xwp'c)
caritatc.
^ sc. a patre, quod fortasse cxcidit.
*
pendet infinitivus a verbo adstruit (enjfjairei vel simile quid).
A- -V 2
340 CLEMENTIS HYPOTYP. LIB. OCT. FRAGM.
pacis indicium.
HIPPOLYTI
LIBRORUM DECEM REFUTATIONIS OMNIUM HiERESIUM PROGEMIUM
ET PERORATIO
ET
ADDUHTUR
adjeci.
r y 2
I.
HIPP LYT I
PROCEMIUM.
nPOOIMION.
OvSeva jxvOov tu>v Trap KXXrjcni^ (ouofxao-fxevcou ira-
PROLEGOMENA.
HiPPOLYTUS in llbro sexto, propositis Simonis Menandrlque
fragmeniis, Valentini doctrinara fusius exposult. Quas quan-
tum fieri potuit, supra Valentino restituimus. Quibus per-
actis, capite 38., Irenreum secutus, pauca quaidam de Valen-
tiniana3 scholar post Valentlnum ducibus, Secundo, Epiphane
et Ptolema^o aiFert, interjecta inter Epiphanem et Ptolemjeum
" alioruni " quorundam mentione, qute an ad Epiphanis asseclas
spcctet necne, neque ex Irenseo neque ex Hippolyto poterit
dijudicari. Tu vide qua; in secunda Epistola ad Harium data
hac de re disputavimus, comparatis inter se Irenaei et Hippolyti
verbis.
TrXaprjv.
40.
'
Os" Kai TTOTrjpLOU Trap eTepov Kipvcov edlSov
'
cod. riwpwi'. V. infra C. 41. ore. fitv tcaX Sia cai^i6vii)V ravra erep-
ywi', OTf. Ze. Kol Kv€evu)y, wg irpoeiirofxti',
'^
immittens. Mill, uniov.
356 HIPPOLYTUS DE MARCO MAGO.
poi>T€9 '
Slo (j)povTLS rjp.lf yeyeuTjTai aKpL^earepov eirt-
avTOV {iireLhri, (l>r]ffi, to apptv avTijg 6 KoafiOQ (pipeiv ovk y/Ouraro), Kai
fxrjpvffai tavTrjv ri ?'/>', koi rrjy tCjv TraVTuiv yiyeaiv, ?/v ovhevi TrwTrore
oi»0£ Bswy ovde aydpwirojy uTreKaXv-ipE, tovtm j-ioyioTCiTf li.r)yi](TaaQai,
VOL. I. 3 yi
III.
aiwi/og aicoviog ^ctcrO^sug rtov o7\.a>v ourcog "keysi ' alcov ttols
KpeiTTCCV'
J
ycov '
'
EivOaSe kovTa^'' iiraviaTacrOaL koI (j)vXaKas yive-
voov s^i$STOy a[xcx, 8s xai tov Trig Nov^roO alps(r£a)g 81' oXt-
'
em. Bern., cod. KaXe'ic 2 ^orr. B., cod. eTre^eila.
3
corr. B., cod. irpwrov. * otcotuv, corr. Miller.
5 S-vw/xa adjecit Bern., cod. omisit. ^ em. B., cod. vorjTovg.
'
em. Bern., cod, XiyoKjav zuvtovq. ^ corr. B., cod. rw.
^ corr. M., cod. TZEiprjKivai.
10
corr. B. koX Kparrjrog, in cod. atcparijroQ,
*'
Kal yej'TjToc adjecit Bern.
EPISCOPI ROMANI. 369
Otl 5e Kai Tov avrov v\ov eluat XeycL koI irarepa ov^els
TToXXols.
Tf) T91
'
corr. M., cod. /zz/Se \i^f.i. ^ cod. yivi)To, corr. M.
^ cod. yEvr^Qtic, corr. M. •
corr. M., cod. avaarpffn'Ta.
roL. I. S B
370 HISTORIA CALLISTI,
•
7roXXa>v oveL^ov {ov yap r}v fxaKpav roc vtt avTov reroX-
fX7]fiei/aj, €TL Se Kai tov Ys.ap7r0(p0p0V aVTLTTLTTTOVTO?,
KovaL '
Kol yap Koi yvvai^lv iTrerpeyj/ev, el auauSpot
elev KOL yXiKia ye etcKaioLUTO i^ava^LaL aX eavrcov a^'tav
p,r] l3ovXoLUTO KaOaipeiuY, 8ia tovto vopipcos ya/^^-
VOL. I. 3 a
378 HISTORTA CALLISTI,
• \6yov scilicet.
' El KoX TTia-oe ayaaTpixpcu'Tft. Vocis
t'iij. Triarui; literce aro exesas
(licit M., qui addi vult nc. 3 KaTCiKOVffarra.
EPISCOPI ROMANI. 379
'^
TrXavrjdriyac noXXovt,: Post ttoWovq esse distinguendum viderat
jam Millerus.
3 M. male inseruit a post noWouj. •*
n. emd. M.
3 c 2
:
IV.
SIVB
' c. Mill., pro. aroTT. ^ <,, Mill., pro kuI Kara Xoyia^ov.
382 KEFUTATIONIS OMNIUM H^RESIUM PERORATIO.
'
Scottius conj. oiKeloic. ^ <po}i>)'iv. ^ (iprrera i) S^rj^eiutv,
* desunt. * i/7rap)(£(V tKaarrj rovrojy diiyrai. ^ SeXior.
HIPPOLYTI CONFE8SIO FIDEI. 385
KTiaas 060? KaKOv ovk IttoUl' ovSe TTOiel' ttolcl KaXov Kal
ayaOov^' ayaOo^ yap 6 ttolcou. 'O 8e yev6pLevo9 av-
* ovi: txp-^ov, ov vovv tyov. W. mavult. ovk ap-^ov ov, I'ovv t\ov.
VOL. I. 3 X>
286 HIPPOLYTI CONFESSIO FIDEI.
direLOovvTcov.
7rapecr')(ev.^
' irpOQCOKWl'.
2 cod. Tovrii) T7api(T-)(tQ. Wordsworthius emendationem interpreta-
tionemque meam "a tenore sententiarum aliquantum deviam " judi-
cans, ijjse pro avQpwTrov legi proponit a/durdpuywoy, et hoc mode vertit:
"acknowledging thyself a man of with Christ, and thou
like nature
also waiting for the appearance of what thou gavest him "(human
nature). Quae aliis relinquo judicanda. Scottius yulgatam tueri
conatus erat, " that thou mayest expect those
sic interjoretando :
scum of tbe body, turning to the body that foamed it forth, as to that
which nourisheth it." Vermem commode dici posse a nostro auctore
corporis mortui cnroarTTepfiarKTfxoy (non aTroppo)) sensu latiori vocis de-
fluxus, quod auctoribus graecis incognitum est) equidem negaverim.
Et quid sibi vult tTrirpicpot', quod graece est enutriens ? quidnam quae
enutriens ? num idem corpus mortuum ? Sic revera interpretatur
Wordsworthius. Dixisset igitur Hippolytus, a Wordsworthio sedulo
correctus, talia fere Pie si Christo in hac vita credideritis, effugietis
:
rection, unless one will place the author in contradiction with himself.
He cannot have said that Christ was the Father, which the words in the
present text imply. He cannot have said that Christ ordered men to
wash off sins, ^piarog yap Iotlv 6 Kara Trarrn Qeoc, oq Ttjv afiapriav
UKoya TOVTOV KoXiaag air apxVQ £7!"t ti)v elg cte cui tvttov ^eiKrvfierog
GTopynv. God, according to His eternal purpose of redemption, ordered
Christ to wash away the sins of mankind, making new the old man.
The absurdity of the present text becomes still more glaring, if we
recollect what we have just heard Hippolytus say of the relation of
God the Creator to the Logos. The corruption of the text may be
accidental (through the repetition of the last two letters of Qeog) ;
OR ATIONIS
AD helle:n^es de causa UNIVERSI
PERORATIO.
TrJQ TOV TTavTOQ nlriaQ ' Trepl (^f) ^Cov, ev u> (Tvvi^oyTai \pv)(ai
2 nXdrwva Hoeschel.
VOL. I. 3 E
394 HIPPOLYTI OEATIONIS AD HELLENES
J
KurapepeicpOat B., Le Moyne proponit Karsppifdai, at ilia forma
ferri potest.
^ Tz poQEviyQiq B. 3 j,g qjq_ g
^ i(l>£(7T6T(oy B. 5 ayaduiv om. B.
^ Kairuiv vpojfxivioy irpoQiSoKiif. B.
DE CAUSA UNIVEESI PERORATIO. 395
Tov 7rvpo9 opcoures, Kar air eirrjy acre rrj Trpo^SoKLo. Tr)9
1
we om, B. 2 ^^\ ^^pi ^^(jy ^
•'
vTToce^afxivri Ti]pEl, verbis /y yr] omissis B.
* ytvofxivov. corr. Aufrecht. ^ codd. et edd. kokkvoc.
^ Zk om. B , KeXevafxaTL B. debetur, cod. 11. KsKtvcTfxovTi, quod jam
correxerat Hcescliel.
^
y^ arvfiTTrfyij cod. B., trvfiniyij omisso verbo yy Hoeschel.
® ov ToiovTov (pdeipo^eyoT' B. 9 wg tKaarf B.
DE CAUSA UNIVERSI PERORATIO. 397
erd^aro 6 SeaTroTT]?^ •
ov '^-qplcDV yev^creLS TrdXii', ov8e
"
(Ed. Hceschelii.) (Codex Barocclanus.)
Xa hXevOepid^ovaa ^ e-
'
sic Words w., cod. Xoyoig.
^ sic Wordsw., cod. Ki(iTEvar}Tai 'iatrrQai.
3 sic Southeius, queni sequitur Wordsw., cod. IJxpsadaL (pavipwg.
*
vide Graibe Spicil. i. p. 14 et p. 327. Ezek. xviii. 24, xxxiii
VOL. I. 3 r
402 HIPP. ORAT. DE CAUSA UNIV. PERORATIO.
AB
EUSEBIO.
(Routh. Rel. Sacr. ii. pp. 123—134.)
' hseretici.
3 r 2
404 EX PARVO LABYRINTHO
II.
III.
ET DE EJUSDEM
VOL> I. 3 G
APPENDIX.
I.
II.
LONDIM :
Excuderunt A. et G. A. Spottiswoojje,
New-street- Square.
HISTORICAL WORKS.
)r I
I
I
'lutes and numerous Woo<l<
GARDi:
1)1 I
I'
vcLOP/]:i)i V ui I'l, V
VCLO?
KcnriKci I 1
' n n i
>
i .<!> I I
BW935 .8943 v.5
Christianity and mankind,
their
Sem.nary-Speer Library
lllli"llll nil l^f H?l.°,^'Jf'
r.'irJi'ifsia
km
m^