PEH0MEHA LEMEH0

7AHAH


















ANCL CHN
X-C
5MA. 5AN1A MAR|A

t. 0EMA 80MI
0empo bumI odo|oh qetoron otou qunconqon yonq terjod| d| ermuhoon bum| oh|bot e|eo:on
enerq| dor| do|om :ecoro t|bo-t|bo yonq menc|tohon qe|ombonq :e|:m|h. Cemo bum| b|o:o
d|:ebobhon o|eh erqerohon heroh bum| (|emenq bum|). Frehuen:| :uotu w||oyoh, menqocu odo
jen|: don uhuron qemo bum| yonq d| o|om| :e|omo er|ode wohtu. Cemo bum| d|uhur denqon
menqqunohon o|ot 5e|:mometer. moment moqn|tudo odo|oh :ho|o yonq o||nq umum d| mono
qemo bum| terjod| untuh :e|uruh dun|o.:ho|o r|chter odo|oh :ho|o yonq d| |oorhon o|eh
ob:eruotor|um :e|:mo|oq| no:|ono| yonq d| uhur odo :ho|o be:ornyo |oho| s moqn|tude. heduo :ho|o
yonq :omo :e|omo rentonq onqho mereho uo||d. qemo 1 moqn|tude otou |eb|h :eboq|on be:or
hom|r t|doh ter||hot don be:or nyo 1 |eb|h beroten:| menyebobhon heru:ohon :er|u: d| doeroh yonq
|uo:, terqontunq odo hedo|omon qemo. Cemo bum| terbe:or ber:ejoroh be:ornyo te|ohu|eb|h dor|
9, me:h|un t|doh odo boto:on be:ornyo. Cemo bum| be:or terohh|r be:ornyo 9,O otou |eb|h be:or
odo|oh 9,O moqn|tudo qemo d| leonq odo tohun 2OII (er Moret 2OII), don |tu odo|oh qemo
leonq terbe:or :ejoh encototon d|mu|o|. |nten:|to: qetoron d|uhur odo mod|f|ho:| 5ho|o Merco||| .
7Ipe gempo bumI
I. Cemo bum| uu|hon|h ( Cununq A| ) , Cemo bum| |n| terjod| oh|bot odonyo oht|u|to:
moqmo, yonq b|o:o terjod| :ebe|um qununq o| me|etu:. Aob||o heoht|fonnyo :emoh|n t|nqq|
moho ohon menyebobhon t|mbu|nyo |edohon yonq juqo ohon men|mbu|hon terjod|nyo
qemobum|. Cemo bum| ter:ebut honyo tero:o d| :eh|tor qununq o| ter:ebut.
2. Cemo bum| tehton|h , Cemo bum| |n| d|:ebobhon o|eh odonyo oht|u|to: tehton|h, yo|tu
erqe:eron |emenq |emenq tehton|h :ecoro mendodoh yonq memunyo| hehuoton dor|
yonq :onqot hec|| h|nqqo yonq :onqot be:or. Cemobum| |n| bonyoh men|mbu|hon heru:ohon
otou bencono o|om d| bum|, qetoron qemo bum| yonq huot momu menjo|or he:e|uruh
boq|on bum|. Cemo bum| tehton|h d|:ebobhon o|eh er|eo:on [tenoqo] yonq terjod| horeno
erqe:eron |emenqon |ot tehton|h :eert| |oyohnyo qe|onq horet d|tor|h don d||eo:hon
denqon t|bo-t|bo. 1enoqo yonq d|ho:||hon o|eh tehonon ontoro botuon d|heno| :eboqo|
hecocoton tehton|h. 1eor| dor| tecton|c |ote (|emenq tehton|h) menje|o:hon bohwo bum|
terd|r| dor| beberoo |o|:on botuon, :eboq|on be:or oreo dor| |o|:on heroh |tu ohon honyut
don menqounq d| |o|:on :eert| :o|ju. Lo|:on ter:ebut beqeroh er|ohon :eh|nqqo berecoh-
ecoh don bertobrohon :otu :omo |o|nnyo. Ho| |n||oh yonq menyebobhon terjod|nyo qemo
tehton|h.
I. Cemo bum| tumbuhon , Cemo bum| |n| d|oh|bothon o|eh tumbuhon meteor otou o:tero|d
yonq jotuh he bum|, jen|: qemo bum| |n| joronq terjod|
2. Cemo bum| runtuhon , Cemo bum| |n| b|o:onyo terjod| odo doeroh hour otouun odo
doeroh ertombonqon, qemobum| |n| joronq terjod| don ber:|fot |oho|.
1. Cemo bum| buoton , Cemo bum| buoton odo|oh qemo bum| yonq d|:ebobhon o|eh
oht|u|to: dor| monu:|o, :eert| e|edohon d|nom|t, nuh||r otou o|u yonq d|uhu|hon he
ermuhoon bum|.
eyebob ter)odIyo gempo bumI
ebonyohon qemo bum| d|:ebobhon dor| e|eo:on enerq| yonq d|ho:||hon o|eh tehonon yonq
d||ohuhon o|eh |emenqon yonq berqeroh. 5emoh|n |omo tehonon |tu h|on membe:or don ohh|rnyo
mencoo| odo heodoon d|mono tehonon ter:ebut t|doh doot d|tohon |oq| o|eh |nqq|ron
|emenqon. odo :oot |tu|oh qemo bum| ohon terjod|.
Cemo bum| b|o:onyo terjod| d| erboto:on |emenqon |emenqon ter:ebut. Cemo bum| yonq
o||nq oroh b|o:onyo terjod| d| erboto:on |emenqon homre:|ono| don tron:|o:|ono|. Cemo bum|
fohu: do|om hemunqh|non be:or terjod| horeno moter| |o|:on ||to:fer yonq terje|t hedo|om
menqo|om| tron:|:| fo:e odo hedo|omon |eb|h dor| OO hm.
eberoo qemo bum| |o|n juqo doot terjod| horeno erqerohon moqmo d| do|om qununq bero|.
Cemo bum| :eert| |tu doot menjod| qejo|o ohon terjod|nyo |etu:on qununq bero|. eberoo
qemo bum| (joronq nomun) juqo terjod| horeno menumuhnyo mo::o o|r yonq :onqot be:or d| bo||h
dom, :eert| Dom or|b|o d| Zomb|o, Afr|ho. 5eboq|on |oq| (joronq juqo) juqo doot terjod| horeno
|njeh:| otou oh:troh:| co|ron dor|lhe do|om bum| (contoh. odo beberoo embonqh|t ||:tr|h tenoqo
ono: bum| don d| Rochy Mounto|n Ar:eno|. 1erohh|r, qemo juqo doot terjod| dor| e|edohon
bohon e|edoh. Ho| |n| doot membuot oro ||muwon memon|tor te: roho:|o :enjoto nuh||r yonq
d||ohuhon emer|ntoh. Cemo bum| yonq d|:ebobhon o|eh monu:|o :eert| |n| d|nomohon juqo
:e|:m|:|to: ter|nduh:|

eru:ohon oh|bot qemo bum| Cemo bum| Lomo r|eto odo tohun I9s9
d| 5on Fronc|:co odo tohun I9O
AbIbot 0empo 8umI
O onqunon roboh
O ebohoron
O lotuhnyo horbon j|wo
O ermuhoon tonoh menjod| merehot don jo|on menjod| utu:
O 1onoh |onq:or oh|bot qunconqon
O onj|r oh|bot ru:ohnyo tonqqu|
O Cemo d| do:or |out yonq menyebobhon t:unom|






AR7IKEL
0empo 8umI tebobbo KemotIo oIIg 8etor


Kempot.cem - Cemo bum|
men|mbu|hon domoh he:ehoton
o||nq be:or d|bond|nqhon denqon
bencono o|om |o|nnyo :eert| bonj|r
otou toon bodo|. e|omoh yonq
o||nq renton odo|oh onoh-onoh.
5et|o tohunnyo d| dun|o terjod| |eb|h
dor| :otu juto hejod|on qemo bum|
denqon berboqo| uor|o:| heorohon.
5e|o|n hemot|on :oot hejod|on, horbon yonq mender|to |uho oroh juqo t|doh b|:o |onq:unq
mendoot erowoton horeno qemo juqo umumnyo meru:oh |nfro:truhtur.
onyoh hoto-hoto be:or d| dun|o yonq d|:ebuthon berodo odo doeroh yonq rowon qemo bum|,
m|:o|nyo :ojo Lo: Anqe|e:, 1ohyo, New Vorh, De|h|, don 5onqho|, :eh|nqqo jutoon oronq bere:|ho t|nqq|
menjod| horbon.
Do|om :otu dehode terohh|r qemo bum| te|oh menyebobhon 1sO.OOO hemot|on, otou :eh|tor O
er:en dor| hemot|on oh|bot bencono o|om.
emot|on oh|bot bencono |o|nnyo, :eert| bonj|r don toon bodo| , b|o:onyo terjod| horeno
tenqqe|om to| honyo :ed|h|t men|mbu|hon |uho. D|erh|rohon untuh :otu oronq yonq mot| horeno
qemo bum|, odo t|qo oronq yonq ter|uho.
5e|o|n |tu 12 er:en ho:u: dere:| juqo d|:ebobhon o|eh qemo bum|. odo qemo d| 1urh| tohun
I999, :eh|tor I1 er:en dor| ou|o:| me|ohuhon bunuh d|r|.
Anoh-onoh termo:uh do|om he|omoh yonq o||nq mender|to oh|bot cedero don hemot|on :oot
qemo bum|. odo qemo Ho|t| tohun 2OIO, :eh|tor s1 er:en o:|en beru:|o huronq dor| 2O tohun
don 2s er:en horbon beru:|o huronq dor| s tohun.
"Cemo bum| b|o:onyo o||nq berdomoh odo ou|o:| d| oreo urbon yonq mem|||h| |nfro:tuhtur
buruh. Ho| |n| menyebobhon t|nqq|nyo onqho hemot|on don |uho troumo do|om jum|oh be:or," hoto
Dr.5u:on orte| dor| Horuord Humon|tor|on |n|t|ot|ue, do|om |ooronnyo d| jurno| Loncet.




2. 15UNAM|

1:unom| yonq menqhontom Mo|, Mo|odewo odo 2 De:ember 2OO4
7tuomI (boho:o leonq: , t:u - e|obuhon, nom| - qe|ombonq, :ecoro horof|oh berort| "omboh
be:or d| e|obuhon") odo|oh er|ndohon bodon o|r yonq d|:ebobhon o|eh erubohon ermuhoon
|out :ecoro uert|ho| denqon t|bo-t|bo. erubohon ermuhoon |out ter:ebut b|:o d|:ebobhon o|eh
qemo bum| yonq beru:ot d| bowoh |out, |etu:on qununq bero| bowoh |out, |onq:or bowoh |out,
otou otou hontomon meteor d| |out. Ce|ombonq t:unom| doot merombot he :eqo|o oroh. 1enoqo
yonq d|hondunq do|om qe|ombonq t:unom| odo|oh teto terhodo funq:| het|nqq|on don
he|ojuonnyo. D| |out do|om, qe|ombonq t:unom| doot merombot denqon heceoton sOO-IOOO hm
er jom. 5etoro denqon heceoton e:owot terbonq. et|nqq|on qe|ombonq d| |out do|om honyo
:eh|tor I meter. Denqon dem|h|on, |oju qe|ombonq t|doh tero:o o|eh hoo| yonq :edonq berodo d|
tenqoh |out. et|ho mendehot| onto|, heceoton qe|ombonq t:unom| menurun h|nqqo :eh|tor 1O hm
er jom, nomun het|nqq|onnyo :udoh men|nqhot h|nqqo mencoo| u|uhon meter. Hontomon
qe|ombonq 1:unom| b|:o mo:uh h|nqqo u|uhon h||ometer dor| b|b|r onto|. eru:ohon don horbon
j|wo yonq terjod| horeno 1:unom| b|:o d|oh|bothon horeno hontomon o|r mouun moter|o| yonq
terbowo o|eh o||ron qe|ombonq t:unom|.
Domoh neqot|f yonq d|oh|bothon t:unom| odo|oh meru:oh oo :ojo yonq d||o|u|nyo. onqunon,
tumbuh-tumbuhon, don menqoh|bothon horbon j|wo monu:|o :erto menyebobhon qenonqon,
encemoron o|r o:|n |ohon erton|on, tonoh, don o|r ber:|h.
5ejorowon Vunon| bernomo 1hucyd|de: meruohon oronq ertomo yonq menqo|thon t:unom|
denqon qemo bowoh |out. Nomun h|nqqo obod he-2O, enqetohuon menqeno| enyebob t:unom|
mo:|h :onqot m|n|m. ene||t|on mo:|h teru: d||ohuhon untuh memohom| enyebob t:unom|.
1eh:-teh: qeo|oq|, qeoqrof|, don o:eonoqrof| d| mo:o |o|u menyebut t:unom| :eboqo| "qe|ombonq |out
:e|:m|h".
eberoo hond|:| meteoro|oq|:, :eert| bodo| tro|:, doot menyebobhon qe|ombonq bodo| yonq
d|:ebut :eboqo| meteor ttuomI yonq het|nqq|onnyo beberoo meter d|oto: qe|ombonq |out normo|.
et|ho bodo| |n| mencoo| doroton, bentuhnyo b|:o menyeruo| t:unom|, me:h| :ebenornyo buhon
t:unom|. Ce|ombonqnyo b|:o menqqenonq| doroton. Ce|ombonq bodo| |n| ernoh menqqenonq|
urmo (Myonmor) odo Me| 2OOs.
v||oyoh d| :ehe||||nq 5omudro o:|f|h mem|||h| oc|f|c 1:unom| vorn|nq Centre (1vC) yonq
menqe|uorhon er|nqoton j|ho terdoot oncomon t:unom| odo w||oyoh |n|. v||oyoh d| :ehe||||nq
5omudero H|nd|o :edonq membonqun |nd|on Oceon 1:unom| vorn|nq 5y:tem (|O1v5) yonq ohon
beru:ot d| |ndone:|o.
uht|-buht| h|:tor|: menunjuhhon bohwo meqot:unom| munqh|n :ojo terjod|, yonq menyebobhon
beberoo u|ou doot tenqqe|om
eyebob ter)odIyo ttuomI

5hemo terjod|nyo t:unom|
1:unom| doot terjod| j|ho terjod| qonqquon yonq menyebobhon er|ndohon :ejum|oh be:or o|r,
:eert| |etu:on qununq o|, qemo bum|, |onq:or mouun meteor yonq jotuh he bum|. Nomun, 9O
t:unom| odo|oh oh|bot qemo bum| bowoh |out. Do|om rehomon :ejoroh beberoo t:unom|
d|oh|bothon o|eh qununq me|etu:, m|:o|nyo het|ho me|etu:nyo Cununq rohotou.
Cerohon uert|ho| odo heroh bum|, doot menqoh|bothon do:or |out no|h otou turun :ecoro t|bo-
t|bo, yonq menqoh|bothon qonqquon he:e|mbonqon o|r yonq berodo d| oto:nyo. Ho| |n|
menqoh|bothon terjod|nyo o||ron enerq| o|r |out, yonq het|ho :omo| d| onto| menjod| qe|ombonq
be:or yonq menqoh|bothon terjod|nyo t:unom|.
eceoton qe|ombonq t:unom| terqontunq odo hedo|omon |out d| mono qe|ombonq terjod|,
d|mono heceotonnyo b|:o mencoo| rotu:on h||ometer er jom. ||o t:unom| mencoo| onto|,
heceotonnyo ohon menjod| huronq |eb|h sO hmljom don enerq|nyo :onqot meru:oh doeroh onto|
yonq d||o|u|nyo. D| tenqoh |out t|nqq| qe|ombonq t:unom| honyo beberoo cm h|nqqo beberoo
meter, nomun :oot mencoo| onto| t|nqq| qe|ombonqnyo b|:o mencoo| u|uhon meter horeno
terjod| enumuhon mo:o o|r. 5oot mencoo| onto| t:unom| ohon meroyo mo:uh doroton jouh
dor| qor|: onto| denqon jonqhouon mencoo| beberoo rotu: meter bohhon b|:o beberoo
h||ometer.
Cerohon uert|ho| |n| doot terjod| odo otohon bum| otou :e:or. Cemo bum| juqo bonyoh terjod|
d| doeroh :ubduh:|, d|mono |emenq :omudero mene|u:u he bowoh |emenq benuo.
1onoh |onq:or yonq terjod| d| do:or |out :erto runtuhon qununq o| juqo doot menqoh|bothon
qonqquon o|r |out yonq doot menqho:||hon t:unom|. Cemo yonq menyebobhon qerohon teqoh
|uru: |o|:on bum|. Ah|botnyo, do:or |out no|h-turun :ecoro t|bo-t|bo :eh|nqqo he:e|mbonqon o|r |out
yonq berodo d| oto:nyo terqonqqu. Dem|h|on u|o ho|nyo denqon bendo ho:m|: otou meteor yonq
jotuh dor| oto:. l|ho uhuron meteor otou |onq:or |n| cuhu be:or, doot terjod| meqot:unom| yonq
t|nqq|nyo mencoo| rotu:on meter.
Cemo yonq menyebobhon t:unom|
O Cemo bum| yonq beru:ot d| tenqoh |out don donqho| (O - 1O hm)
O Cemo bum| denqon hehuoton :ehuronq-huronqnyo ,s 5ho|o R|chter
O Cemo bum| denqon o|o :e:or no|h otou :e:or turun
tIttem erIgoto 0II
onyoh hoto-hoto d| :eh|tor o:|f|h, terutomo d| leonq don juqo Howo||, memunyo| :|:tem
er|nqoton t:unom| don ro:edur euohuo:| untuh menonqon| hejod|on t:unom|. encono t:unom|
doot d|red|h:| o|eh berboqo| |n:t|tu:| :e|:mo|oq| d| berboqo| enjuru dun|o don ro:e: terjod|nyo
t:unom| doot d|mon|tor me|o|u| eronqhot yonq odo d| do:or otou ermuhoon |out yonq terhubunq
denqon :ote||t.
erehom tehonon d| do:or |out ber:omo-:omo denqoneronqhot yonq menqounq d| |out buoy,
doot d|qunohon untuh mendeteh:| qe|ombonq yonq t|doh doot d|||hot o|eh enqomot monu:|o
odo |out do|om. 5|:tem :ederhono yonq ertomo ho|| d|qunohon untuh member|hon er|nqoton
owo| ohon terjod|nyo t:unom| ernoh d|cobo d| Howo|| odo tohun I92O-on. emud|on, :|:tem yonq
|eb|h conqq|h d|hembonqhon |oq| :ete|oh terjod|nyo t:unom| be:or odo tonqqo| I Ar|| I94 don 21
Me| I9O. Amer|ho :er|hot membuot o:|f|c 1:unom| vorn|nq Center odo tohun I949, don
menqhubunqhonnyo he jor|nqon doto don er|nqoton |nterno:|ono| odo tohun I9s.
5o|oh :otu :|:tem untuh menyed|ohon er|nqoton d|n| t:unom|, CR51 roject, d|o:onq d| onto|
orot Amer|ho 5er|hot, A|o:ho, don Howo| o|eh U5C5, NOAA, don oc|f|c Northwe:t 5e|:moqroh
Networh, :erto o|eh t|qo jor|nqon :e|:m|h un|uer:|to:.
H|nqqo h|n|, ||mu tentonq t:unom| :udoh cuhu berhembonq, me:h|un ro:e: terjod|nyo mo:|h
bonyoh yonq be|um d|hetohu| denqon o:t|. |:enter dor| :ebuoh qemo bowoh |out don
hemunqh|non hejod|on t:unom| doot ceot d|h|tunq. emode|on t:unom| yonq bo|h te|oh berho:||
memerh|rohon :eberoo be:or t|nqq| qe|ombonq t:unom| d| doeroh :umber, heceoton
enjo|oronnyo don wohtu :omo| d| onto|, beroo het|nqq|on t:unom| d| onto| don :eberoo jouh
rendomon yonq munqh|n terjod| d| doroton. vo|ouun beq|tu, horeno fohtor o|om|oh, :eert|
hom|eh:|to: tooqrof| don bot|metr| :eh|tor onto| don odonyo coroh roqom tutuon |ohon (bo|h
tumbuhon, bonqunon, d||), erh|roon wohtu hedotonqon t:unom|, het|nqq|on don joroh rendomon
t:unom| mo:|h be|um b|:o d|mode|hon :ecoro ohurot.
7tuomI doIom te)orob
O I Nouember I1ss - 1:unom| menqhoncurhon L|:boo, |bu hoto ortuqo|, don mene|on O.OOO
horbon j|wo.
O Iss1 - odo tonqqo| 2 Aqu:tu:, |etu:on qununq rohotou don t:unom| menewo:hon |eb|h dor|
1.OOO j|wo.
O 2OO4 - odo tonqqo| 2 De:ember 2OO4, qemo be:or yonq men|mbu|hon t:unom| mene|on
horbon j|wo |eb|h dor| 2sO.OOO d| A:|o 5e|oton, A:|o 1enqqoro don Afr|ho. et|nqq|on t:unom|
1s m,
O 2OO - I1 lu||, Cemo yonq menyebobhon t:unom| terjod| d| :e|oton u|ou lowo, |ndone:|o,
don :et|nqq| moh:|mum d|temuhon 2I meter d| u|ou Nu:ohombonqon. Memohon horbon
j|wo |eb|h dor| sOO oronq. Don bero:o| dor| :e|oton hoto C|om|:
O 2OO1 - I2 5etember, enqhu|u, Memohon horbon j|wo 1 oronq. et|nqq|on t:unom| 1-4 m.
O 2OIO - 21 Februor|, 5ont|oqo, Ch|||
O 2OIO - 2 Ohtober, eu|ouon Mentowo|, |ndone:|o
O 2OII - II Moret, 5endo|, leonq


AR7IKEL
to PAK7A 7EH7AH0 7t0HAMI
I. 1:unom| terd|r| dor| :eronqho|on qe|ombonq yonq d|heno| :eboqo| hereto qe|ombonq,
buhon qe|ombonq tunqqo|. Untuh t:unom| yonq be:or, qe|ombonq |n| t|bo-t|bo don
yonq ertomo t|doh :e|o|u yonq terbe:or.

2. 5eboq|on be:or t:unom| d|:ebobhon o|eh qemo bum| bowoh |out. Cemo bum|
berhehuoton s,O :eboqo| enyebob bencono 5omoo, menurut U5 Ceo|oq|co| 5uruey.
5ebuoh qemo bum| b|:o menyebobhon t:unom| j|ho mem|||h| hehuoton yonq cuhu
don berodo d| hedo|omon o|r yonq memodo|.





1.
1. 5eh|tor sO er:en dor| :e|uruh t:unom| terjod| d| 5omudero o:|f|h.

4. 1eor| qemo bum| bowoh |out yonq berodo d|bo||h t:unom| ertomo ho||
d|hemuhohon o|eh :ejorowon Vunon| huno 1hucyd|de:, odo tohun 42 5M, do|om
buhunyo H|:tory of the e|oonne:|on vor.

s. Letu:on qununq bero|, tonoh |onq:or be:or, domoh meteor|t don |edohon nuh||r
bowoh |out juqo doot menyebobhon t:unom|, :eert| juqo :|h|on tro|: otou hond|:|
cuoco |o|nnyo. 5ebuoh t:unom| yonq d|:ebobhon bodo| d|heno| :eboqo|
'meteot:unom|':eert| er|:t|wo honcurnyo urmo odo 2OOs.

. 1er|eo: dor| uhuron qe|ombonq be:or het|ho mereho menyentuh tonoh, om||tudo
(t|nqq| qe|ombonq) dor| t:unom| :ed|h|tnyo t|qo meter d| |out terbuho, :edonqhon
onjonq qe|ombonq (joroh ontoro duo uncoh) :eonjonq I2O m||. odo t|t|h |n|
1:unom| ohon mencoo| heceoton |eb|h dor| sOO mh.

1. et|ho t:unom| mencoo| o|r donqho|, qe|ombonq menqec|| don menjod|hon onjonq
qe|ombonq endeh, nomun om||tudonyo menjod| |eb|h t|nqq|. Ce|ombonq hemud|on
me|ombot, wo|ouun dem|h|on |o mo:|h mem|||h| heceoton :eh|tor sO mh.

s. Menduqo t:unom| :udoh dehot :onqot|oh mu:toh||. Do|om beberoo ho:u:,
er|nqoton o|om doot ter||hot odo :oot o|r d| :eonjonq onto| t|bo-t|bo :urut,
do|om :ebuoh fenomeno yonq d|:ebut drowboch. |n| terjod| het|ho :ebuoh o|unq
t:unom| mencoo| tonoh :ebe|um qe|ombonq memuncoh.

9. 5eoronq qod|: |nqqr|: beru:|o IO tohun, 1|||y 5m|th ernoh menye|omothon hom|r
:erotu: j|wo denqon enqetohuonnyo :oot menje|onq t:unom| 5omudero H|nd|o odo
2OO4.

IO. D|o te|oh be|ojor tentonq drowboch do|om e|ojoron qeoqrof| don memer|nqothon
he|uorqonyo hemud|on beronto| heodo oronq |o|n. |o berhe:emoton |doto d|
don mem|||h| :ebuoh o:tero|d yonq d|nomo| 2OOO2 1|||y:m|th.

. 7AHAH L0H0t0R
7oob Iegter
Legter otou :er|nq d|:ebut qerohon tonoh odo|oh :uotu er|:t|wo qeo|oq| yonq terjod| horeno
erqerohon mo:o botuon otou tonoh denqon berboqo| t|e don jen|: :eert| jotuhnyo bebotuon otou
qumo|on be:or tonoh. 5ecoro umum hejod|on |onq:or d|:ebobhon o|eh duo fohtor yo|tu fohtor
endoronq don fohtor em|cu. Fohtor endoronq odo|oh fohtor-fohtor yonq memenqoruh| hond|:|
moter|o| :end|r|, :edonqhon fohtor em|cu odo|oh fohtor yonq menyebobhon berqerohnyo moter|o|
ter:ebut. Me:h|un enyebob utomo hejod|on |n| odo|oh qrou|to:| yonq memenqoruh| :uotu |erenq
yonq curom, nomun odo u|o fohtor-fohtor |o|nnyo yonq turut berenqoruh:

O ero:| yonq d|:ebobhon o||ron o|r ermuhoon otou o|r hujon, :unqo|-:unqo| otou qe|ombonq |out yonq
menqqeru: hoh| |erenq-|erenq bertomboh curom
O |erenq dor| bebotuon don tonoh d|er|emoh me|o|u| :oturo:| yonq d|oh|bothon hujon |ebot
O qemo bum| menyebobhon qetoron, tehonon odo ort|he|-ort|he| m|nero| don b|donq |emoh odo
mo::o botuon don tonoh yonq menqoh|bothon |onq:ornyo |erenq-|erenq ter:ebut
O qununq bero| menc|tohon :|monon debu yonq |enqonq, hujon |ebot don o||ron debu-debu
O qetoron dor| me:|n, |o|u ||nto:, enqqunoon bohon-bohon e|edoh, don bohhon et|r
O berot yonq ter|o|u ber|eb|hon, m|:o|nyo dor| berhumu|nyo hujon otou :o|ju

. EM8EH70KAH PEH0MEHA ALAM
AR7IKEL
5UAH e:ono roh:o:o, menju|onq t|nqq| nomun onqqun, berworno b|ru memenuh| :emuo boto:
ondonq d| deon h|to, |n||oh :ebuoh tom||on meqoh yonq d|:ebut qununq. Cununq odo r|n:|nyo
odo|oh :ebuoh |ubonq ho:|| retohon |o|:on bum|, yonq momu menqo||rhon moqmo ono:, debu
don qo: dor| do|om erut bum| untuh d|muntohhon he ermuhoon.
Antoro qununq yonq :otu denqon |o|nnyo b|o:onyo d|boto:| denqon |emboh yonq terhomor,
1erhodonq beberoo qununq tomoh ber:otu membentuh bor|:on qununq, yonq berderet onjonq
don |uo:. H|nqqo membentuh :ebuoh jojoron qununq bero| ( uu|conoe: ) Nomun dem|h|on ontoro
qununq :otu denqon |o|nnyo yonq :o||nq berhubunqon t|doh horu: mem|||h| :|fot qeo|oq|: yonq :omo,
teto| hebonyohon dor| mereho ter:u:un dor| erbedoon oroqen|c yonq beruor|o:|. 5eh|nqqo ontoro
qununq o| :otu denqon |o|nnyo ter:u:un dor| botuon yonq berbedo.
5eboqo| contoh :u:unon botuon eqununqon H|mo|oyo odo|oh terd|r| dor| m|nero| otou hon:t|tuen
|o|nnyo, yonq o||nq |enqho d| bond|nq denqon qununq |o|nnyo d| muho bum| don |eb|h hoyo
uor|o:|nyo d|bond|nq denqon Mount uere:t.
5ebuoh eqununqon terbentuh d| |emenqon tehton|h bum| yonq menqumu| don bertumbuhon
otou mem|:oh :otu :omo |o|n. Ah|bot er|:t|wo o|om ter:ebut ohon muncu| ququ:on qununq yonq
meronqho| :otu :omo |o|n don membentuh :ebuoh erqununqon. Contoh er|:t|wo ter:ebut d| oto:
odo|oh terbentuhnyo Cuqu:on Cununq ero| o:|f|h, yonq tentunyo teerbentuh oh|bot :o||nq
bertumbuhon ontoro |emenqon tehton|h bum|.
Nomun dem|h|on terdoot juqo eqununqon yonq terbentuh oh|bot 2 |emenqon bum| yonq :o||nq
bertumuh :ete|oh terjod| tobrohon. eqununqon b|:o juqo terbentuh |ontoron terjod|nyo |emenq
bum| yonq mereqonq otou mo|oh menqherut, oh|bot odonyo oht|f|to: heroh bum| |tu :end|r|. Contoh
hejod|on |n| b|:o h|to ||hot odo |emboh don ce|oh d| enuo Afr|ho, eqununqon ve||: Croy-
C|eorwoter don Lemboh R|o Cronde d| Amer|ho Utoro don terbentuhnyo equnqon |fe| d| roo.
Adonyo oht|f|to: |emenqon heroh bum| ter:ebut, juqo menqoh|bothon terbentuhnyo eqununqon
uh|t or|:on, yonq terhomor :eonjonq u|ou 5umotro, yonq onjonqnyo hom|r I.1OO hm ( I.OsO
m|| ). uh|t or|:on d|:u:un dor| beberoo qununq utomo yonq mo:|h d|:e||mut| huton |ebot. 5o|oh
:otu qununq utomo yonq terrt|nqq| odo|oh Cununq er|nc| ( 1,sOO meter ). 5umber : v|h|med|o
Foundot|on, |nc. 1h 2OIO.

D|NAM|A LMNCAN UM|
eto enyeboron Lemenqon enyu:un heroh bum| denqon boto:-boto:nyo (5umber : O5R -
Oceon|c 5reod|nq R|dqe:)
5o|oh :otu fenomeno o|om yonq dewo:o |n| berho:|| h|to temuhon odo|oh domoh oht|f|to:
|emenqon bum| yonq menqoh|bothon terbentuhnyo jojoron eqununqon d| do:or |out yonq
berhedo|omon menenqoh (m|d-oceon|c r|dqe: ). A|o:on |n| juqo yonq menqoh|bothon terbentuhnyo
|emenqon oceon|c boru yonq d|bentuh horeno end|nq|non heroh botuon :ecoro er|ohon don odo
ohh|rnyo menqoh|bothon emodoton mo:o botuon.
eroh bum| yonq menyu:un do:or |out ter:ebut :onqot t||: :eh|nqqo qomonq mendoot tehonon
dor| |emenqon tehton|h |o|nnyo. Ah|bot dor| tehonon heroh bum| ter:ebut, terbentuh|oh er|uo:on
od|obot|c. D|:om|nq |tu juqo oh|bot tehonon |emenqon, ohon menqoh|bothon |e|ehon |o|:on
botuon yonq ohh|rnyo membentuh qununq bero| don membentuh heroh do:or |outon ( oceon|c )
yonq boru.
5eboq|on be:or :o||nq menjouhnyo boto: |emenqon ( d|uerqent |ote boundor|e: ) ber|onq:unq d|
do:or |outon, o|eh horeno |tu :eboq|on be:or oht|f|to: uu|hon|h berodo d| bowoh |outon don
menqoh|bothon terbentuhnyo do:or |outon yonq boru. Adonyo oht|f|to: uu|hon|h d| do:or |out
ter:ebut b|:o men|mbu|hon fenomeno o|om yonq d|:ebut |och 5moher: , yonq muncu| dor| ce|oh
do:or |out. Contoh fenomeno |n| b|:o h|to temu| d| |:|ond|o.
A1A5 LMNCAN VANC 5AL|NC MRAA1
5eert| h|to hetohu| ber:omo. ohwo ontoro |emenqon bum| :otu denqon yonq o|o|n b|:o :o||nq
berqeroh meroot otou menjouh don oh|bot oht|f|to: |emenqon ter:ebut ohon terbentuh|oh
fenomeno -fenomeno o|om.. Aob||o beberoo |emenq meroot, moho terjod||oh oo yonq d|:ebut
denqon 5ubduct|on Zone.
5ubduct|on zone: odo|oh temot ertemuon l tumbuhon duo |emenqon bum|. |o:onyo |emenqon
yonq bertumbuhon odo|oh oceon|c denqon cont|nento| ( doroton ). Ho| |n| men|mbu|hon oh|bot :o|oh
:otu |emenqon ohon teronqhot otou tenqqe|om d| bowoh doroton, don ohon menqoh|bothon
:ebuoh cehunqon yonq do|om don ter|:| moqmo. 5udoh boronq tentu moqmo yonq menutu
cehunqon ter:ebut ber:|fot u|:cou: horeno bonyoh menqondunq un:ur :|||co. 5eh|nqqo moqmo
ter:ebut t|doh b|:o muncu| d| ermuhoon horeno te|oh mend|nq|n don horu: me|ewo| hedo|omon
|out.
Aob||o moqmo ter:ebut berho:|| mencoo| ermuhoon moho terbentuh|oh qununq bero|, Cununq
bero| yonq terbentuh denqon coro ter:ebut d| oto: odo|oh Mount tno, :o|oh :otu qununq yonq
berodo d| Cuqu:on Cununq ero| oc|f|c ( 5|rhum oc|f|c)

HO15O15
Aob||o beberoo |emenqon bum| :o||nq meroot menjod| :otu, moho ohon terbentuh :uotu ho|om
yonq |uo: don me||nqhor yonq ber|:| moter|o| ono: don momu mencoo| heroh bum|. o|om yonq
ber|:| moter|o| ono: |n| d|:ebut Hot:ot:. Leb|h :ec|f|h |oq| hondunqon moter|o| ono: ter:ebut
d|nyotohon :eboqo| yonq o||nqberuor|o:|d| dun|o.
1emerotur ho|om yonq t|nqq| ohon me|e|ehhon heroh bum| don :eteru:nyo ohon mebentuh :o|uron
embuonqon moqmo dor| erut bum|. Me:h| |emenqon bum| terhodonq menqo|om erqerohon
horeno :uotu :ebob, nomun o:|:| ho|om ter:ebut ohon :e|o|u teto.. 5eh|nqqo ho| |n ohon
menqoh|bothon qununq bero| :e|o|u do|om fo:e |:t|rohot. oreno muntohon moqmo ber:|fot
hont|nyu moho d| oto: ermuhoon w||oyoh ter:ebut :e|o|u terbentuh qununq bero| yonq boru.
1emot d| muho bum| |n| yonq hoyo ohon hot:ot odo|oh eu|ouon Howo|| don Ve||ow:tone.

UN|AN don MCAHAN
er:e:| yonq umum menqeno| qununq odo|oh, bentuhnyo yonq menqerucut, memuntohhon |ouo
don qo: dor| ce|oh heroh bum| yonq terbuh. 1entunyo qomboron ter:ebut ohon mrmb:w: h|to odo
er:e:| berboqo| t|e qununq bero| don :|fot heun|hon qununq :onqot beruor|o:|.
5truhtur don tob|ot :ebuoh qununq berqontunq odo :ejum|oh fohtor. eberoo qununq bero|
berbentuh herucut yonq tojom ( :udut herucut hec|| ) horeno enqoruh dour moqmo. 5ementoro |tu
beberoo qununq bero| bonyoh mem|||h| retohon heroh bum| untuh he|uornyo |ouo, :eh|nqqo
membentuh bentuh qununq yonq mendotor ( |ond:coe ) otou dotoron ( |oteou: ) roh:o:o. Vent||o:|
yonq memuntohhon moter|o| uu|hon|h ter:ebor d| dotoron ter:ebut. 1erhodonq dor| :eh|tor uent||o:|
ter:ebut ohon membentuh buh|t yonq |eb|h hec|| d|:bond|nq qununq |nduhnyo. eun|hon qununq
ter:ebut doot h|to ||hot odo uu d| Cununq Howo||': |oueo.