0% found this document useful (0 votes)
170 views

Issue: May 2014

This document provides a summary of the May 2014 issue of Kohhran Beng, a Christian magazine. It includes the following: - An article by Dr. Remsangpuia discussing the meaning of being "branded" or "marked" by Christ and arguing that the Christian church is the people of God rather than a building. - Highlights from the editoral noting growth in Christian and Baptist populations in Mizoram from 1948 to 2003. - Brief mentions of other articles on topics like the Sande school for girls and relations between Christians and Zais. - Statistics from China reporting that an estimated 70-80% of Communist party members in China are also Christian believers.

Uploaded by

Hlima Ralte
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
170 views

Issue: May 2014

This document provides a summary of the May 2014 issue of Kohhran Beng, a Christian magazine. It includes the following: - An article by Dr. Remsangpuia discussing the meaning of being "branded" or "marked" by Christ and arguing that the Christian church is the people of God rather than a building. - Highlights from the editoral noting growth in Christian and Baptist populations in Mizoram from 1948 to 2003. - Brief mentions of other articles on topics like the Sande school for girls and relations between Christians and Zais. - Statistics from China reporting that an estimated 70-80% of Communist party members in China are also Christian believers.

Uploaded by

Hlima Ralte
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 32

Kohhran Beng May, 2014

May, 2014 hian Kohhran Beng


copy 11,200 chhut a ni
A chhnga thu awmte
Thla Tina Tel thn
@ Krista Taksa
- Dr. Remsangpuia 3
@ Kristian Chhungkaw
Hlutna
- Upa R. Hrangkima 11
@ Zo-sap Missionary te
Pakhatin an tl>m leh ta
- Rev.Dr.CL.Hminga 15
@ Sande Skul hi a lo
ropui hle mai
- JV. Nunchunga 18
@ Kohhran leh Zai
- Upa C. Hrangdula 21
Editorial - 2
Tunhnai Khawvel - 8
SUNNATE - 28
Upa Lalkaia
Upa Lalmuanpuia Jongte
Upa Lalrinawma
Upa Hmingdailova
Chhungkua
@
Khawvel hi eng ti
anga awm tur nge a
nih; tunah leh
nakina a awm dan
tur enna khawl \ha
ber chu Chhungkua
hi a ni.
-Prof.Garner Murphy
@
Chhungkaw \ha din
hi khawvela hna
pawimawh ber a ni.
- Dr.Kenneth Chaffin
Kumin Kristian
Chhungkaw Ni leh
Chhungkaw Hapta
hi hmang \angkai
ang u aw.
Kohhran Beng
2
Editorial:
Kristian Chhungkua
England ramah khuan kum 1995 leh 2010 inkar kum 15
chhung khan innei zawng zawng hmun 3-a \hena hmun 1 chu
an in\hen leh an tih chu maw le! University of Toronto-a Prof.
Thompson-a leh a hoten mi 6647 an zirchianna a\anga an
hmuh chhuah chu nu leh pa in\hente chu mi dang aiin a l>t
thumin mahni intihhlum duhna rilru an nei hma bik an ti a.
The New York Times chanchinbu chuan kum 18 hnuai lam,
an nu leh pate in\hen hi mahni intihhlum an awlsam bik a ti
tlat bawk. America rama nupa in\hente chanchin kum 10 zet
zirbingtu Wolfinger-a chuan nupa in\hente inkara seiliante hi
nu leh pa kara seiliante aiin a let thumin nupui pasal \hen an
awlsam bik a ti bawk.
Kohhran ngelngheh nan te, khawtlang nun siam \hat nan te,
Naupang kawng dika hruai turtein Mizoram Baptist Kohhran
chuan Chhungkua hi pawimawh hlein kan hria a. Chuvangin
kum 50 chuang (1948 a\angin) Kristian Chhungkaw Ni kan
lo hmang tawh a; chu chu tawk zo lova hriain kum 10 zet
(2003 a\angin) Kristian Chhungkaw Chawlhkar kan hmang
leh tawh a. Kan thlen chin erawh chu tuna kan hmuh leh hriat
ang zawng hi a ni mai.
Kristian chhungkaw Ni te, Chawlhkar te hi tihian langsar takin
kan hmang a. A hmangtu tak tak chhungkua hian kan ruahman
angin kan hmang lo emaw, Kohhran hian ngaiah neih titih
tawhin he mi ni Pathianni te hi kan hmang \angkai tawk lo
em ni aw, tih a ngaihtuah theih rum rum mai. Kuminah pawh
inkaihhruaina fel tak siamin thuzir turte pawh kan buatsaih
leh a. Hei hi urhsun taka hmang chung leh kan chhungkua
leh Kohhranah \heuh a \angkai leh awmze nei thei ang ber
tura kan hman hi chu a va pawimawh em ve aw!
May 2014 3
Krista Taksa
- Dr. Remsangpuia
Tun achinah hian tu mahin mi tibuai tawh suh se; ka taksaah
hian Isua chhinchhiahnate ka pu si a. (Galatia 6:17)
Thuthlung Thar hun laia Greek \awnga stigmata an tih chu ramsa
emaw, sal emaw, a neituin ama ta a nihzia lantirna tura thir sa emaw,
thil zum hriam tak emaw hmanga a taksaa chhinchhiahna (brand/
sign) ser a nemkai sawina a ni a. Galatia kohhrante hnenah Tirhkoh
Paula chuan a tuarna hrang hrang- lunga den te, vuak te, damlohna te
leh kawng hrang hranga Krista avanga a tuarna serte chu Isua Krista
ta a nihzia chhinchhiahna stigmata a ni tiin a sawi a ni.
Roman Catholic kohhran
chuan he stigmata hi a hring a
hranin mihring taksaah a lang
chhuak a, Paula pawh khan Isua
angin a kut, ke leh n^kah ser nung
a nei a ni an ti a. Francis Assissi
pawh khan hetiang ang ser
stigmata hi a taksaah a nei an ti
bawk a. Mahse, Pathian thuin a
sawi tum an \helh niin a lang.
Krista taksa Kohhran
chungchang hi ka ngaihtuah ve fo
thin a. Kohhran tih chu ekklesia,
Israel mipui pungkhawm ho tihna
a ni tih i hre fo tawh ang a. Thuthlung
Tharah kohhran chu Abrahama
rinna \awmpuina avanga thutiam
roluahtu, Thuthlung Thar Israel,
Isua Krista thisena lei tawh mipui
pungkhawm ho sawina a ni.
Sap \awng Bible an lehlin
dawnin Grik \awnga ekklesia
tih chu Presbyterian hovin
assembly tia lehlin an duh a.
Mahse, Anglican kohhran ho an
\ang khawng tlat a, chumi avang
chuan church tiin an letling ta
a ni an ti a. Sap \awnga church
tih chu Grik kurios (lalpa) tih
a\anga lo kal, kuriake oikia
Lalpa in tihna, building sawina
a ni a. Bible-a kan hmuh
kohhran sawina ekklesia tih
erawh chuan sunagoge tih a
pawl viau a, a awmzia chu Israel
mipui pungkhawm ho tihna
bawk a ni. Mizo kohhranah hian
Sap kohhran chh<l chhuak kan
nihna a lang nasa hle a. Mipui
tam tak chuan Kohhran, Krista
Kohhran Beng
4
taksa tih hi Biak in tihna ang
hialah kan ngai ta a. Pathian
hmun thianghlim kan tih pawh
hian kan taksa leh thinlung,
Pathian in leh ch>nna, hmun
thianghlim a nihna aiin hmun bik
emaw, Biak in emaw, pulpit
emaw, kan kawh tir bik ta tlat
thin a ni.
Paula chuan, Chutichuan
nangni ho hi Krista taksa chu
in ni a, a p>ngte in ni \heuh
bawk a, tiin a sawi a (1 Korinth
12:27). Chu Krista taksa chuan
thil nung lo Biak in (building)
emaw, hmun emaw, tlang
emaw, pulpit emaw, a kawk lo
va. Krista ringtu inpawlkhawm
ho, Pathianin khawvel ata a koh
chhuah, Thuthlung Thar Israel
mipui pungkhawm, keiniho hi
min kawk a ni.
Kan furlough laiin
Adelaide khawpui min fan
kualpuitu pastor chuan Biak in
hlui tak tak min kawh hmuh a.
Chung Biak in hlui \henkhatte
chu tunah chuan a \hen zu
zawrhna leh intawll>nna hmunah
te an hmang tawh a, a \hen chu
muslim leh buddhist hoten an
pathian biakna turin an lei
chhawng bawk a. Kum za vel
kal taa Biak in hlung tak te kha
chhan hrang hrang avangin tunah
chuan a lo ram zo ta. He thil hi
Europe ram hrang hrangah pawh
nasa takin a thleng mek bawk a
ni tih kan hria. Kawng tam
takah hei hian Kristianna
tlakhniamna leh hnungtawlhna a
kawh mek laiin a \henah chuan
a ni vek bik chuang lo.
Biak in building tam tak chu
a ruak ang a, a ram ngei bawk
ang. Pathian biaa inkhawm thin,
mipui pungkhawm hote an p>m
darh a, an thi \hen bawk a, thil
nung lo building chu a ram mai
a ni. Krista taksa, thil nung, a
thisena lei mipui pungkhawm ho
erawh chu a chhe ve thei lo.
Kohhranin kan buaipui tur leh
kan hna \ul ber chu \hang lo la
thar leh z>l tur ten Biak in ropui
an neihna tur lam aiin an
thinlungah Pathian ram a lo thlen
a, anmahniah Pathian a ch>n
theihna tura thlarauva an pianna
tura \an kan lak chu a ni.
He hringnun hi Sapho
pasal\ha nun mawi chivalry
emaw, kan chhuan >m >m
Zonunmawi, tlawmngaihna
hmanga siam \hat mai theih a ni
lova, a pumpuia thinlung thar
May 2014 5
hlaka thlak a ngai zawk a ni.
Khawtlang, ram leh hnam siam
\hatnaah pawh kohhran
mawhphurhna leh rawngbawlna
chu thlarau lam thil a nih avangin
dan, thupek leh khap beh lam
panga \an laa duh tawk ngawt
lovin mihring nun man tura
Pathian ring chunga thawh
mawlh mawlh hi hnapui bera
neih tur a ni.
Kohhran chu Krista taksa
a nih angin lu pakhat chauh a nei
a, chu chu amah Krista ngei chu
a ni. A chhunga awm zawng
zawngte hi man to tak pe a a lei,
a chhiahhlawh, ama rawngbawl-
tute kan ni. Chhiahhlawh zingah
lo intih thuneih leh lo intih lal viau
hi a Pathian thu lo va, thuneihna
leh hotu nih duha khelh phei chu
a tiha tih hauh loh tur a ni.
Kohhran hian khawvel sawrkar
a entawn tur a ni lo va;
inentawnna a thleng a nih pawhin
khawvelin kohhran atangin tih
dan \ha a entawnin a zir chhuak
zawk tur a ni ang. Khawi lai ram
leh culture-a Vai Lalpa chan
chang ang deuha kohhran
chhung thlenga intih lal duhna
Babudom te hi kohhranah kan
lo seng l<t palh hlauh ang e.
A nih leh eng tin nge
khawvel miten Krista taksa chu
an hriat theih ang? Michael
Card-a chuan heti hian a ziak a:
Isua ph<ma a awm a, a
thawhleh hnu khan a taksaah
danglamna mak tak mai a
thleng a. A hma ni hnih thum
vel lek kal taa amah hnai taka
zui rengtu te pawh khan tu nge
a nih an hre thei tlat lo. Mari
chuan Isua a hmuhin huan
enkawltu emaw a ti tlat a, tu
nge a nih a hre thei lo. Isuan
Mari tia a koh a\angin, a aw-
ah tu nge a nih a hre thei
chauh a ni.
Thoma leh Isua intawhna
(Johana 20:24-29) atang hian zir
tur tam tak kan hmu thei awm e.
Tholeh Isua Krista taksaah
chuan a kut, ke leh a n^ka an
vihna ser chu a awm ngei a,
chung a ser a\ang te chuan a
nihna chu a chiang a, hai rual a
ni lo. Krista taksaah chuan ser a
awm a ni. Thupuan bua kan
hmuh angin Johana chu
lehkhabu zial hawng theitu tu mah
an awm loh avngin a \ap a.
Upa pakhat, Vn mipui znga a
bula ding chuan, |ap suh, Juda
hnam Sakeibaknei chu en teh,
a ti a. Johana chu Sakeibaknei
Kohhran Beng
6
hmuh tumin a han dk chhuak
a, mahse Berm No a hmu ta
tlat mai. Chu Berm No chu
Johana chuan tu nge a nih a hria
a, a ser a\angte chuan a hre
chiang a ni.
China ramah Kristianna a
pung chak >m >m tih i hre thin
a. Hong kong Chanchinbu
South China Morning Post
chuan Communist party
member maktaduai 70-80 vel
an awm laiin Kristian maktaduai
127 an awm, Communist Party
member aiin an tam zawk tiin a
ziak a. Kum 2012 June thla
chhuak Time magazine chuan
China-a Kristian awm zat an
ziak chu maktaduai 130 a ni.
China rama Bible chhutu Amity
Printing Press chuan China-ah
Bible an indaih theih loh thu an
sawi. Eng pawh ni se, China
rama Kristian tam zawk te hi
sawrkara Kristian tia inziak l<t
an nih l>m loh avangin a zat chiah
hi hriat theih a ni lo.
Amaherawhchu, hmuh theih leh
phat rual lohvin Kristian an pung
nasa a, an tam hle a ni.
Kawng tam takah chuan
hetiang taka China rama Kristian
an pun chakna chhan hi n>k-
ch>pna leh tihduhdahna leh en
hrana an awm vang a ni a. A
tlangpuia chhutin China rama
Kristianna chu a tak bik a, a
hming maia Kristian nih chu
awmzia a awm lo, a chhan chu
China rama Kristian nih chu a
man p>k tur a s^ng a ni. A man
p>k tur chhut hmasa lovin tu mah
an Kristian mai mai lo. China
ramah Kristiante tana zal>nna
awm tura kan \awng\ai fo lai hian
kan dil hi kan ngaihtuah ngun a
ngai khawpin ka hria.
Isua chuan amah zuia
engkim kan kalsannaah hian
engkim a l>t zaa p>k l>t leh min
tiam a. Chu lawmman min tiam
zingah hmaih theih hauh loh,
pawimawh tak mai chu
tihduhdahna te nen tih lai hi a
ni. Hitler-a hun laia Pathian
rawngbawltu huaisen tak mai,
German kohhran hruaitu pakhat
chu Dietrich Bonhoeffer a ni
a. Kristan mi a koh hian, a
hnenah lo kal a, thi ve turin a ko
a ni, a ti hmiah mai. Amah
pawhin a thih phah reng a.
German ram chhiat lai bera ka
tl^nsan chuan, a din chhuah leh
hunah eng mah chanvo ka nei lo
vang, a ti a, a sahimna zawnga
May 2014 7
a rinna avanga tl^n chhe lovin
Germany-ah a kir leh ngat a ni.
Krista zuinaah hian a man p>k
tur a awm a, nawmsakna ngawt
ni lovin tuarna a awm a ni.
Tunlai kan inzirtirna tam tak
hi fimkhur taka enchian tur a awm
nualin a lang. Rinna thlai chi kan
tih ang chi leh financial
campaign angah te pawh hian
kan p>k tam avanga Pathian hnen
a\anga thilp>k tam z^wk dawng
tur angin kan inzirtir fo mai a.
Bible Society campaign-na lamah
pawh motor leh in leh lo te an life
member tir chuan malsawmna
tam tak dawng turin an inzirtir fo
mai. Pathian hi kan Vai pathian
biak deuh roh ni te hian a lang a,
a hnen a\anga malsawmna dawng
turin kan thiam tawkin kan puja
chu a ni ta ber lom ni? Zu zuar
pakhat pawhin Zing \awng\ai
inkhawm ka kal \hat chuan zu ka
hralh \ha thei a, ka zu pawh min
man sak ngai lo, a ti ve tlat!
Mahse Pathian hian kan p>k ang
z>l hian min r<l lo tih kan hria.
Mana lei theih loh thil thl^wn p>k
chhiar s>n loh kan dawng si a.
Mahni ins>ngso leh ch^n pawh
huama kan p>kna hi Pathianin a
duh z^wk chu a ni.
Tunlai hunah chuan mi tam
takin Isua hi tu nge a nih an hre
fuh thei tlat lo. Malsawmna,
l^wmna leh hlimna, hausak thutna
leh dam chh<ng nawmsakna te
an hmu a, E, heta hi Isua, an ti
a, a malsawmnaah chuan an
thinlung zawng zawng an nghat
a. Amah avanga ch^nna leh
tuarna te chu, hei chu a mawi lo
>m mai, Isua a ni thei lo vang,
an ti tlat a ni. Mizote Kristianna
hian tuar leh ch^n aiin nawmsakna
min pe nasa lutuk ta a ni lom ni?
Rinna avanga tuar aiin rinna
avanga chawimawina dawng leh
chawimawina beisei tlat kan lo ni
zo ta.
Kristian ziaktu CS Lewis-a
chuan, I hringnun awlsamna
leh nawmna siam theitu
sakhuana i zawng a nih chuan
Kristianna hi chu ka awh pui
lo tawp mai che, a ti. Keini
kohhran Krista taksa inti hote
hian eng chhinchhiahna nge kan
put ve le? Krista taksa chu Krista
thu a zawm avanga a ch^nna leh
a tuarna serah a hriat tur a ni.
(A ziaktu: Dr.Remsangpuia hi
China rama kan missionary,
thuziak ei tling rawn thawh leh
zoh \hin a ni a, kan lawm hle)
Kohhran Beng
8
TUN HNAI KHAWVEL
Mission Platinum
Jubilee lawm
Mizoram Baptist Kohhran
chuan mi dangten Pathian ram
chanchin an hriat theih nana
Mission rawngbawlna an neih
\an a\anga kum 75-na Mission
Platinum Jubilee (1939-2014)
chu March thla chawhnu lam
khan BCM Hqrs. leh khawpui
dang pathumah a hu-hoa
lawmna programme siamin an
hmang. Mission Platinum Jubilee
lawman pui ber, Main
Celebration hi March 20-23,
2014 chhungin Serkawn bialin
Serkawnah an thleng a. BCM
Missionary-te an tel kim deuh
vek bakah field \henkhat a\angin
kan thawhna hnam ring tharte
eng emaw zat an lo tel thei bawk.
He kan Jubilee min hman-
pui hian BWA a\angin Fausta
Vasconcelos, BMS a\angin
Rev.Jeff Taylor, Global
Interaction Australia a\angin
Ministries Director leh
Wycliff Bible Translation
a\angin Dehee Lee te an lo tel
thei a, a lawmawm hle.
Serkawna Main Celebration
chhunzawmin March 28-30,
2014 ah Aizawl, Hnahthial leh
Lawngtlaiah te Platinum Jubilee
lawmna hi chhunzawm a ni a.
Heng khawpui pathumah hian
kan missionary te insem darhin
programme zangkhai leh hlim-
awm tak an hmang hlawm a.
Aizawlah chuan Vana Pa Hall
leh AR Ground-ah programme
an hmang a, Hnahthial leh
Lawngtlaiah chuan Bazar Biak
inah ve ve hun an hmang thung.
Zobawkah Pastor Bial
Pahnih awm ta
Mizoram Baptist Kohhran
Pastor bial 77-na atan Zobawk
South Pastor bial chu April 12,
2014 (Inrinni) khan Zobawk bial
a\anga indangin hawn a ni ta.
Pastor bial thar hawnna
inkhawm hi Ebenezer Biak inah
neih a ni a, General Secretary,
Rev.H.Lianngaia leh AGS i/c
Mission, Rev.Dr.K. Lalrin-
thangaten hawnna hi an neihpui
a. Bialtu Pastor atan Rev.A.
Zohranga awm nghalin Pastor
Quarters sak hma chu Bialtu
Pastor hi Horeb Kohhranah a
May 2014 9
lawi ang a, Pastor Quarters sak
zawhah Ebenezer-ah a lawi ang.
Zobawk South Bial chhungah
hian Kohhran panga- Ebenezer,
Hlumte, Horeb, Sairep leh
Venglai te an awm a, member
1802 an awm a. Tuna bialtu
pastor awmna sa Zobawk bial
ni \hin chu Zobawk North ti a
vuah nghalin Kohhran panga tho
awmin member 1489 an awm.
Kohhran thar 3 leh
Fellowship 1 ding thar
Tun hnai thla khat chhung lekin
Mizoram hmun hrang hrangah
Mizoram Baptist Kohhran a
ding thar nual a. Kan hriat theih
chinah Champhai Pastor bial
huam chhung Lianpui khuaah
March 30, 2014 khan member
30 velin bul an \an a. Aizawl
Luangmual Bial chhung Govt.
Complex vengah April 6, 2014
khan Mizoram Baptist Kohhran
a ding thar a; member 40 chuang
an ni a. Rei loteah mi dang pawh
lawm luh beisei an ni. April 25,
2014 (Zirtawpni) khan Kolsaib
Kohhran a\angin Diakkawn
Kohhran an indang thar a.
Member 200 chuang awmin
Kohhran thar hawnna leh Biak
in thar an hawng kawp a. Tin,
he mi hma, April 13, 2014 khan
Paithar Pastor bial huam chhung
Lower Saikah khuaah
Mizoram Baptist Kohhran
Fellowship a ding thar bawk.
Pu H. Lalsangliana a
Pension ve ta
BCM Headquarters Office-a
Peon hna vuantu, Pu H.
Lalsangliana chu April 1, 2014
a\ang khan pension-in a chhuak
ve ta. Amah thlahna hi a
thawhpuiten Sap Upa leh Pu
Buanga Hall-ah an nei. Pu
Sangtea hi kum 32 lai a thawk
a, tunah hian a nupui leh fate 5
nen in leh lo neiin Ramzotlang
Kohhranah an awm.
BHSS in Bus thar
an nei ta
Baptist Higher Secondary
School (BHSS) chuan hun rei
tak a\anga nghakhlel taka an lo
thlir School Bus thar an nei ta.
BHSS Bus thar hi Guwahati
a\angin Rs. 15,00,000+ in lei a
ni a, seat 36 a awm. Hqrs. Office
chuan April 14 khan Bus thar
hlanna hi neiin April 15 a\ang
khan BHSS kutah hlan fel nghal
a ni a. May thla tir lam a\angin
service tir nghal beisei a ni.
Kohhran Beng
10
Mizoram Baptist
Federation General
Conference
Mizoram Baptist Federation
(MBF) chuan a vawi khatna atan
Lunglei Chanmari Biak inah
April 25-27, 2014 khan
General Conference an nei a,
thupui atan Inpumkhatnaan
thlang.Mizoram chhunga Baptist
Principle kengtu Kohhranhote hi
kum 2 kal ta a\ang khan
inhlawmkhawmin Mizoram
Baptist Federation (MBF)
hming chawiin an ding a. Tunah
hian MBF-ah hian Kohhran
pawl 5 an tel a. Chungte chu:
1. Baptist Church of Mizoram,
Lunglei
2. Lairam Isua Krista Baptist
Kohhran (LIKBK), Lunglei
3. Zomi Baptist Church (ZBC),
Champhai
4. Evangelical Baptist Conven-
tion (EBC), Mimbung
5. Congregational Church of
India, Maraland (CCIM),
Serkawr.
Tuna MBF hruaitute chu:
Chairman : Rev.H. Lianngaia
(BCM)
Chairman Elect: Rev.Dr.Ral-
tawnga (BCM)
Secretary: Rev.Dr.LH. Lalpek-
hlua (LIKBK)
Asst. Secy:Rev.AZ.Beirakhaw
(CCIM)
Treasurer : Rev.TC. Lalsang-
hmuna (LIKBK)
Fin.Secy.:Upa L. Laizika (EBC)
Thusawitute leh Kohhran hrang
hrang aiawhte bakah heng
zaipawlte hi an tel thei: ZBC
Choir, IKK Choir, CCIM
Choir, LIKBK Assembly
Choir, BCM Zotlang bial
Zaipawl, LIKBK Chanmari bial
zaipawl, BCM Choir Hqrs.,
Aizawl leh Lawngtlai Area
bakah Serkawn leh Chanmari
Kohhran zaipawl te.
Missionary 5 Furlough
Kan Missionary-te zingah
Platinum Jubilee chhunzawma
April-May thla chhunga Fur-
lough programme hmang 5 an
awm a; chungte chu: Pu R.
Tuikhurliana, (Tuichawng)
Pu L.Vanlalzuia (Bengal
field-Area Supervisor)
Pi J. Laldampuii (AP West-
Ziro) Pu HL.Liantluanga
(AP West-Demaji) Pu C.
Vanlalsawma (Tripura-
Headmaster, St. James H/S)
May 2014 11
(May 18, 2014 hi Kristian Chhungkaw Ni a ni a; chumi
chhunzawm chuan Kristian Chhungkaw Hapta hman a ni
dawn bawk. He thuziak hi kan programme nen a va indawn
\ha em! Hmang \angkai ang u aw)
Kristian Chhungkaw HLUTNA
- Upa R. Hrangkima
Khawvela pawlho ding hmasa ber chu chhungkua hi a ni a,
Eden huana din daih tawh kha a ni. Pathian hian mimal siam teuh
hi a tum a ni lo va, chhungkaw hmanga mimal awmze nei siam a
tum zawk niin a lang. Kan Bible pawhin Pathian chuan mi malte
chu chhungkaw zingah a tel tir zel thin tiin min hrilh. (Sam 68:6)
Pathianin mi mal tinte hi chhungkuaa tel ngei tura min tih avang
hian chhungkaw pawn lama cheng turin tu mah a siam lo va,
chhungkuaa cheng turin mi malte hi min siam zawk a ni.
Chawngkaw pawimawhna:
Mihringte hi ramsa ang
hian chhungkaw bik nei lovin
awm ta ila eng tin nge kan awm
ang? Chhungkua inhmangaihna
a awm dawn loh avangin kan
inthat r>m thuai ang. Kan
damlohin enkawltu bik kan nei
dawn lo a, kan hrisel loh
changin chaw kan zawng peih
lo anga, min zawn sak tu kan
nei dawn si lo a, tun ai hian a
let enge maw zatin kan thi tam
ang, min hringtu nu bik chu nei
vek mah ila, pa bik kan nei
dawn lo. Min hringtu nu ngei
pawhin min ngaihsak bik thei
lo anga, mahni a ding
khawchhuak thei lo te chu kan
vanduai ngawt ang. Chhungkua
hi khawvel in awp dan a fel
theih na turin Pathian in min lo
din sak a ni. Ramsa te chu an
nu ten an hring, rei lo teah an
kal san a, an mahni in an in
tungnung thei mai a, mihring te
erawh chu chutiang in Pathian
in min siam ve lo, mahni a kan
mal tlat theih hmain kan
chhungkaw rinchhan in kum
eng emaw zat awm phawta
ngai a, chumi chhung chuan
kan puitlin hun a kan mizia tur
kan chher khawl a. Chhungkua
chu kan school hmasa ber atan
Pathianin min buatsaih sak a ni.
Kohhran Beng
12
Chhungkuain khawtlang a
nghawng dan:
Rinna leh thiltih a in zawm
ang hian chhungkaw nun leh
khawtlang nun hi a in zawm a,
chhungkaw nun chu khawtlang ah
a in lar chhuak a, mahni chhungkua
theuh a kan khawl khawm chu
khawtlang ah kan chhungkhawm
ta a ni. Khawtlang nun a tawp hle
chuan a hma in kan chhungkaw
nun a tawp hmasa tawh tih na a ni
a, chhungkaw tha kan din hmasak
loh chuan khawtlang tha kan din
thei lo ang. Kenneth Chaffina
chuan Khawtlang sualna kan
tih hi chhungkua ah zung a kai
tlat a ni tih hre lo a siam that
kan tum chuan kan hlawh-
chham ang tih a sawi. He thu
hian khawtlang tan a
chhungkaw pawimawh na chu
a sawi chiang hle.
Thuthlung hlui ah pawh
misual bik an chhui reng reng in
chungkaw tin ah an dap a,
Chhungkua atangin an chhui
chhuak nalh nalh thin a ni.
Chuvangin khawtlang sualna kan
tih hi a mal din lo a, chhungkaw
sualna chu khawtlang ah a rawn
in lar chhuak a ni zawk. Tunlai a
corruption kan tih pawh hi
chhungkua bawk a ni. Eng
sawrkar ah mah hian hlemhlet hi
phal a ni lo a, amaherawhchu
eng vangin nge eiruk te, hlepruk
te, kan sawi uar viau si? A chhan
chu eng dang a ni lo a,
chhungkua in zirtirna tha lo
atangin sawrkar hnathawk te
kan lo awm ta a chungte chuan
sawrkar ah an chhungkaw zia an
rawn pho lang ta a ni. Zirtir theih
kan nih chhung zawng in
chhungkua ah kan inkhung a,
chumi chhung a chawmna tha
kan dawn loh chuan chhungkaw
pawn lamah kan insiam tha thei
tawh lo a ni.
Khawvela
chhungkaw hlutna:
Mizo te hi huau huau ngaina
hnam kan ni a, chhungkaw pawn
lamah inhnangfakna tur kan
zawng a, mahni chhungkuaah hlim
tum lo in pawn lamah hlimna kan
zawng a, kan ri luai luai a, mahni
inchhung chu hotel ang chauhvin
chaw ei nan leh mut nan kan
hmang. Nupa ngei pawh tul lem
lo ah kan in len san daih a, mahni
chhungkuaa tawng duh lem lo tak
tak te pawh hi mahni chhungkaw
pawn lamah chuan kan tawng
duh phian zel a. Tunlai phei chuan
May 2014 13
kan thalai te chuan chhungkua hi
an luahlum lo hle. Kan sitting
room-ah thutthleng dup nuam hle
mah se chutah chuan an thu ngai
lo a, chuta thut ai chuan hmeithei
zu zuar thutthleng ruh tak a nileng
a thut pawh an peih daih zawk a
ni. Mi pakhat Howard Paine-a
chu a chhungkua chhuahsan in
French ram Paris khawpui ah a
awm a, tlai khat chu veranda
atangin Paris khawpui mipui phu
mur mur chu a thlir a, nakin deuh
ah chuan an bo zo ta vek mai a,
khawnge an awm tak tiin a
ngaituah a. Anmahni in lamah an
haw fel ta dial a ni tih a hre ta a,
chuta tang chuan chhungkaw
pawimawh zia hi a hre chhuak ta
uai uai mai a, New York khaw
dai fem Long Island a an in te
reuh te kum kua(9) lai a lo
chhuahsan tawh hlutzia chu a hre
chhuak ta a, Paine-a hian hlimna
zawng in chhungkua a chhuahsan
a. Hlimna tak tak hmu turin
chhungkua a kir leh a pawimawh
zia a hria a, rilru inngaitlawm takin
dawl zawr a zawrin, ka tlan bo
san leh tawh ngai lo ang, tiin mittui
nen an in lamah a kir leh ta a ni.
Bible a fapa tlan bo pawh
kha hlimna zawngin a
chhungkua a chhuahsan a a
tawp ah chuan vawkchaw bel
bulah a va in hmuchhuak ta
hlawl mai a, lungchhir mittui nen
an in lamah a haw leh a,
chhungpui fa nih pawh phu lo
in tiin chhiahhlawh pakhat ang
a awm pawh a duh hial a a pa
erawh chuan a fapa ah pawh
puan tha ber, zungbun tha ber,
pheikhawk tha ber, dawng tlak
ah a lo lawm lut a. He fapa tlan
bo hian chhungkaw hlutzia chu
a hre chiang hle tawh ang.
Chhungkua chu
nakin atan a ni:
Chhungkua chu van mi te
nun chan zir nan Pathianin min din
sak a ni tih hi kan ngaituah ngai
emaw. Tuna kan chhungkua hi
hman a kan chhungkua kha a ni
tawh lo a, tuna kan chhungkua
pawh hi awm hlen tur kan ni lova,
chhungkaw thar in ka in leh lo hi
an la rawn luah zel ang. Kan
chhungkua hi kan awm ve a ni tih
pawh hre lo te khan kan
chhungkua ah te hian neitu chan
an la rawn chang ang a,
chhungpuinu an la ni ang.
Chuvangin leia chhungkua hi chu
a hlim thla mai a ni a, hlaphuahtuin
Khawvelah hian hlun tur reng an
Kohhran Beng
14
awm lo tih hla a phuah angin, tu
chhungkua mah hi awm hlen tur
kan awm lo.
Ka sawi duh tak chu hei hi
a ni, hmanlai atanga chhungkaw
ral tawh zawng zawng kha in
tawhkhawmna tur kan nei a, chu
chu van ram emaw hrem hmun
emaw a ni, chutah chuan
chhungkua chu kan awm hlen ve
ve tawh ang, kan pi leh pu kan
hmuh phak loh te nen chutah
chuan chatuan in kan awm tlang
tawh ang a, tu chhungkua mah
hi kan inthen tawh lo ang, chu ti
a nih chuan khawvel a
chhungkaw din chhan leh a tum
ber chu lungduh zawng zawng
chatuan hmunah kim leh ni a
awm a ngem? tih zawhna hi a ni,
chu chu sawiin Paula hian kan
awmna leia in hi \hiat mah se la
vanah in kut a sak loh chatuan a
awm tur Pathian hnen ata in
nghet chu ka nei tiin min hrilh a.
(II Korinth 5:1) Chutah chuan
kim tak a kan chhungkua hi kan
lawi theihna turin leia chhungkua
te hi kan inbuatsaih a
pawimawh a ni.
Kum rei lo te chhunga
chhungkaw hausa nih a, thih
huna chatuana chhungkaw
rethei, Bible a mi hausa pa pawh
khan hremhmun atangin van a au
va, a unau la dam te chu
Chanchin |ha va hrilh turin a
ngen a. Van lamin a dilna chu an
hnawl a, leia tirhkohte leh
zawlneite thuawih lo tute chu an
vanduai dawn a ni tih an hrilh a.
He mi hausa pa ang hian kan thih
dawnah emaw, hremhmunah
emaw chhungkua hi kan vei
khawtlai ang tih i hlau vang u.
Kan nat te pawhin sum tam tak
s>ng in phai lam damdawi in kan
pan nal nal a, chutiang taka kan
inhmangaih a nih chuan chatuan
natna tuar lo turin kan in duhsak
dawn lawm ni? Hremhmuna kan
luh laklawh tawh chuan phai lam
pan tur a awm tawh lo va,
chuatuanin kan cancer tawh
dawn a ni.
(A ziaktu: Upa R. Hrangkima
hi Ai zawl El ectri c veng
Kohhran upa, thuzi ak
hmanga kohhranho mi n
chawmtu \angkai a ni)
Kohhran Beng hi \ha i tih chuan mi dangte hriattir
ve la; \ha i tih loh chuan keimahni min hrilh ta che.
May 2014 15
Zo-Sap Missionary
PAKHATIN AN TLEM LEH TA!
- Rev. Dr.CL.Hminga
Kan hriat reng leh kan \awng\aisak \hin, kan Zosap la dam
pathum kan tihte zinga pakhat Kathleen Cox (Pi Sangi) chuan
ropuina ramah min hawnsan ve ta. Pahnih chuan min la dampui a,
min hawn zawhsan hun chuan khua an tihar dawn mang e.
Pi Sangi thih thu hi kan hre
lawk lova, ka tunu Dr. Manin
telephone-a min hrilh hnuin E-
mail-in hetiang hian min rawn
hrilh a ni. Pi Sangi chu
5.8.2013 khan Pu Zauva te nen
kan va kan a, (hei hi TV-a an
rawn tihlan kha a ni)
20.12.2013 khan Lalrinawma
nen kan va tlawh leh a, krismas
card leh chocolate box kan pe
a, a damlo mu kha a rawn \hu a,
a photo lak chu kha mi zan khan
a duh lo va, a tuk kha a thih ni a
lo ni ta mai a ni. Kum 90 leh thla
hnih, Lalpan a duhsak zat a lo
dam a, nat chhiat lutuk a nei lo.
A lawina kohhran member-a a
thiannu,a aia naupang daih zawk
khan chawlhkar hnih danah a ei
ch^k z^wng leh a mamawh dang
leipui turin super market-ah a
hruai thin a, super market a
thawkten i mamawh leh i duh
zawngte chu super market hi
telephone-in rawn hrilh mai la, i
awmnaah kan rawn pe mai ang
che a, a man pawh i bank
account atangin kan la mai ang
a, a \ha ang an tih pawhin, a,
han inchei ve a, ka \hiannu nena
rawn shopping a, mahni duhthlan
ngei han lei ve hi ka thlang zawk
e, ka thiannu pawhin Lalpa
rawngbawl nan tia min hruai
chhuak ve thin hi a enjoy ve tho
bawk nen, tiin a chhang a ni. A
awmna lamah pawh 8Am-8Pm
a tul apiang tihsaktu, enkawltu a
nei bawk a. Vana amah latu
Lalpa chauh in mi tam tak a
siam lo tih kan hre bawk. Leia
a zan hman hnuhnun berah kei
leh ka vah Lalrinawman kan va
hmu thei pawh hi kan lawm hle
a ni, tiin.
Dr. Mani hi a vuina
inkhawmah pawh a va tel a,
Kohhran Beng
16
(Mat. 25:1-13)
Mizorama a awm lai
A hun hnuhnung lam
inkhawm programme te pawh
min rawn thawn a. Kumin BCM
Assembly thlen kim ni khan Pi
Sangi vah nuin a thih thu min
hrilhna lehkha a lo thleng a,
hetiang hian a rawn ziak, in la
hriat loh takah Kathleen Cox (Pi
Sangi) chu krismas hma lawk, a
kum 90 birthday a hman hnu thla
hnihah thlamuang takin a thi ta
tih ziakin ka rawn hrilh che a ni.
January 13, 2014 Thawhtanni
khan New Southgate creama-
torium ah chhungkhat leh
\henrualte nen amah vuina
inkhawm neih a ni. Order of
service ka rawn thawn tel a. Hla
sak hnuhnun zawk hi amah Pi
Sangi thlan a ni tiin. Inkhawm
programme ah hian Zorama a lo
chhuah lai vela a thlalak leh kum
90 a tlina a thlalak a chuang a,
kan han ti lang ve e. A dam laia a
\anpui \hin Wicliffe Bible
translators tan amah hriat rengna
thil pe duhte chuan pek theih a ni
tih a chuang bawk. December 24
khan a krismas card rawn thawn
a lo thleng a, a krismas card ka
hmuh hnuhnun ber a ni ta.
A thih thu ka hriat hian
Aizawlah ka awm a. Serkawna
kan kohhran hruaitute ka hrilh
nghal a, January 26 Pathianni
zing inkhawmah amah s<nna
Serkawn kohhran chuan an nei.
BCM Assembly 2014 ah
kohhran hruaitu thite s<nnaah
telh ve a ni bawk. A chanchin
ka ziak hnuhnun ber ni tura
ngaiin ka ziak sei deuh a ni.
A la dam pahnihte chanchin
sawi chhunzawm tawh ila.
Lehkhathawn ziak taima
ber thin Zomawii pawhin
May 2014 17
(Mat. 25:1-13)
lehkhathawn a ziak thei ta meuh
lo. Nikum April thla khan
Aizawl atangin Hlupuii nen kan
bia a, a hnuah min rawn be ve
leh a. Mi eng emaw zat chanchin
min zawt a, China rama kal leh
a tum chu a hriselnain a tlin tawh
loh avangin Doctor-in kal lo turin
a ti ta a ni. Nikum tawp lam khan
Dr. Mani hnenah a address leh
phone number ka thawn a, lo be
(contact) turin ka hrilh a. A
awmna Scotland a hla deuh a, a
va tlawh thei lova, telephone-in
a bia a. Londona zinah a sawm
a, a aw a zangkhai khawp mai
tih min rawn hrilh. Kumin
February thla tawp lam khan
Lalhlupuiin China ram atangin
min rawn bia a, Hei Zomawii
nen kan inbe zo chiah a, kan
inbiak thu hi Pu Hminga ka hrilh
dawn e ka ti a, ka rawn hrilh
che a ni. Tum \um chu a \awng
a zangkhai a, a dam a ni ang,
Hospital chu la tlawh zeuh zeuh
chuan a insawi, a rawn ti a. An
khuaah hian Chinese student te
pawh an awm a, an inkhawm
thin a ni awm e. |awng\ainaah i
hre reng zel ang u. Be duh tan
phone No +441382665162.
Zopari pa kum 94 mi kha
a la dam a, Krismas card leh
lehkha tawite a rawn thawn a,
December 26, 2013 a ziak a ni.
Computer a chhut a ni a, Zoparin
a chhutsak a ni ang. Hetiangin,
Kum 2014 atan malsawmna
tinreng ka duhsakna ka hlan
che u. Kum 2013 hlim takin ka
hmang ve a, kum \ha tak niin
ka hria. Amaherawhchu mit
khaw hmu fiah lo taka chhiar
ka ni ta tlat mai a, lehkha ziak
ka harsat ta hle mai, E.mail leh
phone chuan ka la biak theih.
Zoparin min kan zingin min pui
nasa hle, krismas pawh an in
lamah ka hmang. Ka fapa Steve
te nupa chuan Greece rama
Felkar-ah an in thar an sa mek.
Dam takin,
Zopari Pa
A kuta a ziak chu naupang
ziak zirtir ziak ang a ni a, a chhiar
theih meuh loh. A phone No.
01865248746, Email:
[email protected].
Hetianga lehkha a la rawn
thawn thei hi a lawmawm hle, i
\awng\aisak zel ang u.
(Rev.Dr. CL. Hminga kum 90
dawn lai tawhin a la rawn ziak
hi kan va lawm em! Lalpan
damna pe zel se kan ti)
Kohhran Beng
18
SANDE SIKUL HI
A LO ROPUI HLE MAI
- Rbt. JV. Nunchunga, Sande sikul Professor
Khawvela zirna in awm zinga ropui tak mai leh mak dangdai
tak, Sande sikul chung chang hi i lo zir chiang teh ang u. Heng te
hian Sande sikul ropuizia leh lo dangdaizia an lan tir a, chuvangin
lungsi tak leh duh thawh takin sande sikul hi i kai ang u.
1. Zirtirtute leh University
Professor ruat dan:
Khawvel zirna lama zirtirtu
sang ber chu Professor hi a ni.
Professor nih dan kawng 2 a
awm. A kawng 1-na: Assistant
Professor a\anga kai chhoin thil
harsa tam tak pal tlang tur a
awm, kum 20 dawn thawh hnua
kaisan theih chauh a ni. Tin,
Doctorate (Ph. D) ni lo phei chu
an kai thei miah lo leh nghal.
A kawng 2-na: A thlangtu
Committee-in tlak nia a hriat,
thiamna dangdai leh thuk tak nei
an nih chuan mi tu pawh
Professor-ah an ruat tawp thei.
Hetianga ruat hi India ramah an
awm zen zen lo, mi 2, 1 bak an
la awm lo ang.
Sande sikul zirtirtu ruat dan
hi Professor nih theih dan
kawng 2-na nen hian a in ang
chiah. Sande sikul kawmi\iin
tling leh tlak ni a a hriat kha a
ruat tawp mai. Chuvangin sande
sikul zirtirtute hi Sunday School
Professor an ni mai.
2. India ram leh khawvela
sikul lian ber pawl a ni:
Khawvel a zirlai ngah ber
ber te chu 1-na Indira Gandhi
National Open University
(IGNOU) a ni a, zirlai nuai 35
neiin a 2-na chu Anadolu
University, Turkey, a ni, zirlai
nuai 19.74 a nei. Tin, 10-na chu
Tribhuvan University, Nepal niin
zirlai nuai 5 a nei. Tin, India
ramah chuan 1-na chu IGNOU
tho a ni a, 2-na chu University
of Pune (zirlai nuai 4.9) niin a 3-
na chu Dr. BR. Ambedkar
Open University a ni, zirlai nuai
4.5 zirlai a nei.
Mizoram mipui 100 zela mi
85 vel hi kristian kan ni a, chu
May 2014 19
chu mi nuai 8 leh sing 5 vel tihna
a ni a, kristian 100 zela 75 velin
sande sikul kai angin chhut ta ila.
Mizoramah hian Sande sikul kai
chu mi nuai nuai 6.37 vel kan ni
tihna a nih chu. Zirlai tam lamah
chuan Sande sikul hi khawvelah
pawh a 10-na bawr vel kan ni
phak a, India ramah chuan a 2-
na vel a nih phak a nih chu.
Sande sikul hi lo pui bem bem
tak a ni.
3. Thiamna famkim zirna
awmchhun a ni:
Khawvel zirnaah chuan
kan zir sang telh telh a, kan zir
bing te telh telh. High School-
ah zirna peng zawng zawng zir
niin Higher Secondary-ah zirna
peng bik (Science, Arts,
Commerce)-ah kan kal tawp.
College-ah phei chuan zirlai a
insawr bing te leh zual.
University-ah ngat phei chuan
subject 1 chauh a ni tawh. Ph.
D-ah leh ngat phei chuan Subject
1 chhung a mi thupui 1 lek nasa
takin kan zir tawh. Kum 5 vel
chhung zir bing thupui pawh
sentence khat chauh (thesis title)
a ni tawh.
Chutih lai chuan Sande
sikulah chuan subject tam tak,
finna peng tam tak heng Physics,
Chemistry, Biology, History,
Education, Political Science,
Administration, War, Peace,
Economics, Literature, Philoso-
phy, Psychology, Sociology,
Astronomy leh sawi sen loh
khawpa tam thil zir a ni.
Khawvel lehkhabu awm zawng
zawngin hriatna a ken aia tam
Bible-ah hian hriatna leh finna a
a awm. Chu chu Sande sikula
kan zirlai bu (Text book) chu a
ni. Heti khawp hian sande sikul
hi a lo ropui a ni.
4. Kan zir ang chiah
zirtu an awm ve:
Khawvel zirnaah chuan
zirlaibu (Text book) inang chiah
chiah hi khawiah mah a awm lo
ti ila a dik thawkhat ang. Pune-
a BA zirlai bu chu Delhi-ah an
zir kher lo ang. Mizoram zirlai
bu (Text book) ang chiah hi
USA-ah an zir hauh lo ang.
Chutiangin Pakistan ho MA
Economics syllabus chu
Thailand University MA
Economics syllabus nen
engkimah a inang dawn lo, a
theih loh bawk.
Mahse, kan zirlai text bu
ang chiah zirtu hi an awm tlat,
Kohhran Beng
20
chu chu Setana leh a pawlte hi
an ni. Kan Bible bak hi Setana
hian Bible dang a nei bik lo a, a
hrang a ziak bik lo. Kan Bible
hi min \awm a, kan zir ang chiah
chiah hi a zir ve tlat zu nia.
5. Nuar miah lo
va chhawr theitu:
Khawvel sikul zirtirtute hi
chu kan nuar zing hle a, mahse,
hlawh pawh nei lo a thawk si hi,
kan nuar ngai lo tlat. Zirtirtu sang
chuang ruai si, nuar miah loa a
han enkawl thei hi ropui dang dai
tak a ni. Lehkhathiam sang tak
pawh zirlai a nih miau chuan
zirtirtu pawl 10 pawh pass lo
zirtirna hnuaiah thuawi takin a
awm tho a ngai.
6.Posting-in a tibuai lo:
Sande sikul kawmi\iin
zirtirtute awmna tur te, an zirtir
tur pawl an han siam \ha a, pawl
sang lam zirtirtu \henkhat te pawl
hniamah an han sawn a, a \hen
lo \ang rei tawh (Senior) te aiin
a la \angrei lo (Junior) te pawl
sang lam zirtirtuah an han dah a.
Lungawi takin kan kal mai. Kei
pawh Senior A-ah hian kum
9 zirtirtuah ka \ang tawh a, kei
aia Junior hi Senior B zirtirtuah
mi engemaw zat kan sawn tawh.
Mahse, thikna emaw, awhna
emaw ka nei miah lo, Senior
B zirlai tam theih nen,
inbuatsaih a hau tak si, Senior
A hi nuam ka ti ber ka ti tlat.
Khawvel lamah chuan College
zirtirtu ka ni a, High School-ah
min dah ta se, ka thawh ka ring
lo, ka bang nal nal duh ang.
Heng point 6 te mai pawh
hian sande sikul ropui zia leh dang
lam zia a lan tir a. Tette a\anga
sande sikul ka lo kai ve leh tunah
sande sikul zirtirtu ka ni ve pawh
hi ka va lawm tak em.
(A ziaktu: Rbt. JV. Nun-
chunga hi Republic Veng-
thl ang Kohhran Asst.
Secretary, Bial TKP President
leh Aizawl lam a\anga M|KP
Committee member ni mek a
ni. College Veng Aizawlah an
chhungkuain an khawsa mek)
Kohhran Beng hi
Thu leh hla-a Kohhranho min phuarkhawmtu a ni
Kohhran Bengah hian
Thuziak turin sawm bik tu mah kan nei lo
May 2014 21
KOHHRAN LEH ZAI
- Upa C Hrangdula
Mizote hi zai ngaina hnam kan ni a. Kan hlimin kan zai a, kan
lungngaihin kan zai bawk. Lus<n ina tlaivar \haka kan inl>npui a, kan
zai te hi ropui tak a ni, hnam dangah a awm ve lo vang. Cathryn MC
Kenzie-in Mizote min hmuh dante hi lawmawm tak a ni. Mizote hi
eng lai pawhin, an zai rimawi tak tak hriat tur a awmtiin.
Mizote hian zaithiam kan
ngah viau a, anmahni pawh kan
ngaihlu thawkhat a. Mizo Idol te,
Youth Icon-te an mahni
khuaten a ropui thei ang bera
an lo chawimawi bakah, an
kalkawngah khaw tin deuh
thawin an lo hmuakte hi zaithiam
kan ngaihlutzia tilangtu a ni.
Kum 1920 daih tawhah
khan Tripura atangin Sakhan
khaw nula zaithiam K^mi,
Thiltlang inkhawmpuiah a zai
dawn an ti a, a zai ngaithla tur
leh amah hmuh duhin Mizoram
hmun hrang hrang atangin
Thiltlang khua an pan ruih ruih
mai a ni awm e. Hman deuhah
khan Manipur atangin zaithiam
Ruotmawii a lo kal bawk. A
luhna khua apiangah a khaw
nawtin an lo hmuak zel a nih kha.
Kan pi leh pu te pawh kha
an lo zai hle tawh. K<t niahte
leh hun pawimawhahte an zai a,
an hla thl<k pawh thl<k n>m a
ni. Missionary lo chhuak
hmasate khan pipute zai thl<kin
hla siam an tum a, mahse ringtu
hmasaten an duh lo va, tichuan
Sap hla thl<kin, Solfa hlain an
siam ta a ni tih hi hriat dan
tlangpui a ni.
Chanchin |ha avanga
ringtu an pun m>k laiin, Pathian
ram \hiat zawngin hla sak nuam
tak, P<ma zai a lo chhuak tlat
mai, a ri vut vut mau an ti. He
hla hian ringtu eng emaw zat chu
khawvel lamah a pawt l>t a.
Z^wngin lalpa, Lalzika chuan
P<ma zai chu sialin a ai a, a
khuain an lam mup mup mai a
ni. Puma zai chu a darh zau thuai
a, khaw tam takah lal leh mi \ha
ten an ai z>l a.
Kum 1916-a Harhnain
Mizoram a nuai a\anga hun eng
Kohhran Beng
22
emaw ti chhung chu Zofate
rilrem zawng tak, zaikhawm hla
kan tih hi a lo chhuak chuai chuai
mai. Patean Ka ropui leh ka
himna hmun a tih te, CZ
Hualan Lei lal puan ropui
chu a tlawm ang a tih te,
Kamlalan Tunah a thar
hmangaihna eng nuam a tih
te leh, R Thanghutan ramhuai
nen an insual thin avanga Ka
ralthuamna ka dah ngam lo
a tihte leh hla tam tak a lo chhuak
z>l. Heng zaikhawm hlate hi rei
lote chhunga Zofate ringtua min
siamtu, Pathian hmanraw pawi-
mawh tak an ni.
Thlarau Thianghlim harhna-
in Mizoram a tuam reng rengin
Pathian faka zaikhawmnaah a
thleng deuh zel. Chuvangin
hnungtawlhte Lalpa hnena kir
lehna te, nun ngui leh chau
tihharh lehna te, Kohhran ngui
tichaktu atan te, Kristian nun
rawngbawl tura ke p>n tirtu leh
Missionary atana inpe tur tein
Pathianin zaikhawm hi hmanrua
lian takah hm^n atangin vawiin
thlengin a hmang a ni. Kohhran
a hlim chuan zaikhawm a awm
a, Kohhran a hlim loh chuan
zaikhawm a harsa thin.
Kum 400 hma lam khan
Biak inah tun laia mipui zai ang
hi a awm lo, puithiamte leh
zaipawl ruat bikte chauh an zai
niin a lang. German ram atangin
Martin Luther-a, Kohhran siam
\hatu, kum zabi 16 naah a lo
chhuak a, kum 1524 a Protes-
tant hla bu, Wittanberg, Ger-
many a an tihchhuahah khan hla
pariat a awm a, he ta hla pali te
hi Martin Luther-a phuah a ni.
England ah Isaac Watts (1674-
1748) Pastor fapa a lo chhuak
a, hla 600 vel a phuah a. Isua
kraws mak tak (1709) te, Kan
Pathian kan puipa pangngai
(1919) te, Khawiah pawh Ni
chhuahna (1919) te hi a hla
phuah kan sak larte hi an ni.
Solfa-a Khuang ben dan tur
leh hla lak leh sak dan tur
Biak ina Kohhrante kan
inkhawmin a changin Solfa
thl<kin hla kan sa a, Kohhran
hlim lai chuan zaikhawm hla kan
sa tam zawk a. Zaikhawm hlaah
chuan sak sual hlauh lam a awm
l>m lo va, Solfa hlaah erawh
chuan a Solfa ang leh chhin-
chhiahna dah ang leh a hla thu
ken azira dik taka sak a ngai a.
Tin, Khuangpute, zaihruaitute
May 2014 23
Solfa thiam tawk loh deuh
avanga hla sak dik loh a tam
khawp mai. Entirnan: KHB.
No.355 Ngai rawh Lalpain a
Grep huanah etc.
Khuangpu/zai hruaitu aw chu
lian \ha sela chutiang mi hla lak chu
mipui tan zawm a chakawm a ni.
Hla lak a ningnel chuan zai pumpui
a khawih chhe tlat.
Khuang ri leh mipui zai tlak
a inrual tur a ni, a eng emaw
zawk zawk a in<m chuan zai a
tui thei lo. Hei pawh hi khuangpu/
zaihruaituin a hruai hneh chuan
a pumpelh theih.
Khuangpu chuan mipui tam
leh tl>m a zirin, zai rin leh rin loh
te, khuang vuak nat leh nat loh
turte a hre thiam tur a ni.
Solfa hla sakah chuan
khuang nawn vak a rem lo, a hla
a zirin a chang lak dawnah leh
nawn remchang laiah a nawn
theih.
Kristian Hlabua hlate hi
Simple Time- vuak 2, vuak 3 leh
vuak 4 te leh Compound Time-
vuak 6, vuak 9 leh vuak 12 te an
ni ber. Simple time hlate hi Beat
tinah khuang vuak tur a ni a,
Compound time hlate chu Bar
puiah leh Bar te-ah khuan vuak
tur a ni. Vuak 6 hi vuak 2 in a
thleh theih a, vuak 9 hi vuak 3 in,
vuak 12 hi vuak 4 in.
Amaerawhchu vuak 6 hla
thenkhat, a vuak muang, vuak 3
anga kan sak an awm ang.
Entirnan: KHB No. 91-na
Zan thiang reh lai takin
KHB No 183-na
Lalpa beramhote chu
KHB No 203-na
A saw raltiang tlangah
Hla thunawn nei emaw, nei
lo emaw, kan sakin thunawn
atanga a chang luh leh dawnin
emaw, chang danga kan luh
dawnin khuang vuak tina hlek ila,
hla lak a rual duh a, a na lutuk
chu a \ha lo.
A chang chuan khuang
vawtu thunei taka awm hun a
awm.Entirnan-Mipui zing
atanga hla lak hmaa la an awm
pawhin, lak chilh hmiah mai a \ha.
Hla thenkhat chu a chang
leh thunawn vuak inang lo an
awm, hetiang hlate hi a Beat kal
pangngai (Tempo) tidanglam
hlekin emaw, tidanglam chuang
lova kalpui a pawi lo.
Entirnan:
KHB No 33 (1)-na
Thil mak chhui sen loh
Kohhran Beng
24
KHB No 39-na
Ngai teh u, Pa hmangaihna chu
KHB No 53-na
Khita van mi thianghlim nen etc.
Hla chham mi, KHB No.
550,551 te hi chham chin tur leh
a Solfa sak tur chin then nan rin
dingngil hman a ni. Solfa
hawrawppuia ziak -DOH,
RAY, ME, FAH, SOH te hi
chham tur chin a ni, a dang zawng
chu Solfa pangngaia sak tur.
A chham rual chiahin
khuang vawi 1 vuak a, a chham
chhung chawlh a, a Solfa luh
ruala vuak leh emaw, chham
hmain khuang vawi 1 vuakin,
vawi 2 vuak rual chiaha chhamin,
Solfa a luh hmain khuang vawi
1 vaw lehin, vuak vawi hnihna
ruala Solfa a luh leh ni se.
Tin, a chham tawpa vuak
1 thl<k an dah hi vuak 2 dang
thluk lehin a tawk viau.
Hla thenkhat chu Beat
chanve a lak ngai an awm.
Hetiang hlate hi vuak 1 emaw,
vuak 2 emaw, vuak zeta vuak
leh hma chiahin lak tur a ni.
Entirnan:
KHB No. 12-na
Lal engkimtitheia chuan
KHB No.43-na
Pathian hmangaihna ropui zia
KHB No. 519-na
Thim zingah ka awm tawh a
Hla vuak 2 leh vuak 4 te hi
dan naranin tho leh nung deuhvin
sak a ni a, a bak zawng hi muang
deuhin sak a ni. Amaherawhchu
hla thuken a zirin a danglam thei
tho. Chutiang bawkin, Chawi-
mawina lam hla te, Lawmna te,
Lal Isua pianna te, Thawhlehna
te, Lo kal lehna lam hlate chu
tho takin sak tur a ni. Tuarna te,
Inserhna te, Sawmna, Thihna leh
nakin hnu lam hlate chu muang
deuh zawkin sak tur a ni. Hetah
pawh hian hla thu azirin a
danglam thei.
Chawimawina: KHB No.3-na
Lalpa chu chawimawi ru
KHB No. 63-na
Aw mi sang tam tak
Lawmna:
KHB No. 417-na
Ni ai pawha eng ropui zawk
KHB No. 437-na
Ka thlarauin kristaah chauh
Lal Isua pianna:
KHB No. 79-na
Khawvel lawm nan
KHB No. 126-na
An hril Bethlehem daiah
May 2014 25
Bible Chang thlan :Gal 4:5
Thawhlehna:
KHB No. 229-na
Lalpa chu a tho leh ta
KHB No. 230-na
Ngai teh, Pathian ni ropui
Lokal lehna:
KHB No.234-na
Thim a awm tawh lo vang
KHB No. 243-na
Chhandamtu aw mawi tak chu
Tuarna:
KHB No. 196-na
Lui hnar a awm
KHB No. 203-na
A saw raltiang tlangah
Inserhna:
KHB No. 445-na
I hun tithianghlim la
KHB No. 449-na
Ka Nun i tan ka pe
Sawmna:
KHB No. 321-na
Lalpa hmangaihtuten
KHB No. 323-na
Krista rawn pan la
Thihna leh nakin hnu lam:
KHB No. 454-na
Ka hmaah lui ral
KHB No. 460-na
Ni tla ngai lo
Khuang b>ngtu, zai hruaitu
leh Keyboardist (Musiciante)
chuan hla bul in\annaah leh
khawimaw laiah hla sak dan tur:
Hlim takin, urhsun takin, zah
takin tih leh chhianchhiahnate a
awm em tih ngun takin en se la,
chutiang taka hla sak a nih theih
nan kaihruai sela. Entirnan:
Hlim takin :
KHB No. 498-na
Lalpan a hmangaihte ram
Zah takin:
KHB No. 119-na
Chu mi zan reh tak
Urhsun takin:
KHB No. 8-na
Aw Haleluia, Lalpa ropui ber
Staccatissimo(!): He mi
bracket chhunga thaizuih hi
Solfa Note chunga a awm chuan
a rik dan tur hmun 1/4 chauh lam
rik tur a ni, lam dat dat tur a ni,
he mi chhianchhiah hi Breath
Mark an ti bawk. Entirnan:
KHB No. 147-na
Chhandamtu hmangaihna
KHB No. 441-na
Mi an khenbeh chu
Retardando/Ritard/Rit: Zawi
leh muang tial tialin tihna.
Entirnan:
KHB No. 202-na
Kraws ah chuan thisen hlu
KHB No. 270-na
Chhandamtu chatuan nun nan
Kohhran Beng
26
Allergo: Rang deuh leh nung
takin tihna.Entirnan:
KHB No. 52-na
Lal Isua hmina i fak ang u
KHB No. 349-na
Thian \ha Isua rawngbawl turin
Chhianchhiahna dang tam
tak, Kristian Hla bu-ah a la
awm \euh, sawi s>n a ni lo. A
\hen chu a sak dan tur Slow,
Slowly, Joyfully,etc. tiin an
dah. Musi-ciante chuan heng
chhinchhiah-nate hi ngun taka
enin chutiang takin an hruai thei
tur a ni. Hla thenkhatah chuan
hla sak dan tur chhianchhiahna
dah eng mah a awm lo, mahse
a thuken azirin sak dan tur a
awm tlat. Entirnan: Isua
kraws mak tak tih hla hi a bul
atangin Music leh zai, dim
takah tih tur a ni. Engkim mai
hi ka ta ni se tih atang hian
Music pawh aw ri pawh uar
taka tih tur a ni. Tin, Chaute u,
Isua en ru tih te, Juda
Maicham chungah tih te,
Rinna thla zar ila tih te chu sak
vut vut tur chi a ni lo.
Tin, a hma lama sawi tawh
ang khan Simple time hlate chu
Beat tinah khuang vuak rik tur a
ni a, amaherawh chu vuak 3 hla
thenkhat Twice (a thleh) a sak
palh awl tak an awm, fimkhur ni
se. Entirnan:
KHB No. 304-na
Thlarau Thianghlim nunna ber
KHB No. 394-na
Kawlkil thlenga buh awmte
Kan hla sak fo thin, kan sak
dik theih loh an awm nual, dik
taka sa thei turin tan lak ni se.
Entirnan:
KHB No. 33-na
Thil mak chhuisen loh
KHB No. 41-na
Pathianin misual a hmangaih
KHB No. 63-na
Aw misnag tam tak
KHB No. 202-na
Krawsah chuan
KHB No. 355-na
Ngai rawh, Lalpain
KHB No. 437-na
Ka thlarauin Kristaah chauh
Hla Key hriat awmlsam dan
a awm, kan hla sak turah.
Entirnan:
Solfa sang ber m a nih chuan
B Key ni se
Solfa sang ber r a nih chuan
C Key ni se
Solfa sang ber d a nih chuan
D Key ni se
May 2014 27
Solfa sang ber t a nih chuan
E Key nise
Solfa sang ber l a nih chuan
F Key nise
Solfa sang ber s a nih chuan
G Key ni se
Solfa sang ber f a nih chuan
A Key ni se
Solfa thluka hlate kan
sakin, tlem deuh hlekna hmunah
chuan a Key dahsa atanga Note
khata tih hniamin a pawi lovang.
Tin, zaikhawm hla atan chuan
Note khat, Note khat leh a
chanve, Note hnih laia hniam
pawh a tawk mai thei.
Zai hruaitute tan:
Stage atanga zai hruai an
awm chuan inchei thuah fimkhur
deuh hlek a \ul, mi mit la lutuka
inchei loh a \ha.
Zai hruaitute chu z<k leh
hmuamah fihlim se a \ha khawp
mai. Mipui hmuha ha var siau
hmuh leh ha naranlo tak hmuh
chu inang lo tak a ni.
Tin, zaihruaitute chu hla
thlan eng pawh Kristian hla bu a
mi te, Kristian hla bu pawn lam
sak \han deuhte chu sa thiam tura
beisei an ni
Kohhranhote Pathian fak leh
chibai b<k tura Biak ina kan kalin
zaihruaituten phur tak leh, nung tak
leh thiam taka zai an han hruai vut
vut mai chuan zai a nuam a, mipui
rilru leh thinlung pawh Pathian fak
leh chawimawi turin a inhawng nghal
a, thlarau boruak danglam tak a
tem theih nghalin, lam tuala l^m loh
chu uihawm tak a ni.
Hla hriltuten thiam tak mai
a, hla sak Key mila hla an han
hril a, Amen Haleluia nen an
han pawlhsawp ngat phei chu zai
reng mai hi chakawm tak a ni.
(A ziaktu: Upa C. Hrangdula
hi Lunglei Bazar veng Upa,
College Principal retired, zai
lama tawn hriat ngah a ni. A
chemkalna lam tak thu a rawn
ziak hi Kohhranho tan a hlu
hlein kan ring, kan lawm hle.)
Kohhran Beng hian
Baptist Kohhran chhungkaw tin thleng se kan ti
Kohhran Beng
la thar turin kum laklawh a awm lo.
Kohhran Beng
28
SUNNATE
UPA LALKAIA
(1932-2013)
Buarpui
Pu Khawsaa leh Pi
Selhnuni te nupa inkara an fa 6
zinga a naupang ber niin Upa
Lalkaia hi August 20,1932-ah
K^wlh^wkah a piang a. Kum
1942-ah a piangthar a, 1943-
ah Rev Rokunga kutah baptisma
a chang. 1958-ah Pi Thang-
mawii K^wlh^wk nen inneiin
fapa 1 leh fanu 3 an nei. 1967
ah Rawngabwltu a ni. Mizoram
buai avangin 1969-ah Buarpui-
ah hruaikhawm a ni a, mahse
K^wlh^wk kohhranah lawi zelin
1974 ah Upa a thlan a ni a, Rev
Chalhminglianan a nemnghet.
Hruaikhawm let leh hnuah
K^wlh^wk kohhran la
ch^mb^ngte zingah tel vein
1978 atanga a thih thlengin
Buarpui Kohhranah a lawi ta a
ni. A nunah entawn tlak a tam
khawp mai. Pa zaidam,
inngaitlawm, mi fimkhur, fiamthu
duh, dawt sawi ngai lo, mi
rinawm, mi tlin lohna lai sawi mai
mai lo, an \hatna lai sawi hreh
lo, politics inchirhthehna
\awngkam ngaina lo leh ngaithla
duh miah lo, chu mi lam rawngkai
sawi ve duh miah lo, thuhnu
dawn thiam leh rawngbawlpui
nuam tak a ni.
Rinna kawngah a puitlingin
a ngelnghet a, Lalpa leh a
kohhran hmangaih a, rinawm tak
leh taima taka rawngbawl tlat mi
a ni. Tualchhungah leh bialah
kohhran hnarkaitute zingah mi
pawimawh tak a ni a. Pathian thu
leh hlaa tui mi, hlim l^wm l^mna
chang, \awng\ai mi a ni.
Kohhran thiltih leh inpawl-
khawmna ngai pawimawh mi a
ni a, inkhawm leh committee a
tlai ve ngai lo va, a muthlu ngai
lo bawk. Committee naah chik
taka agenda ngaihtuah ran
chunga rorel thin mi a ni bawk.
Kohhranah zirtirna dik lo
leh him tawk lo a luh hi a hlau
hle thin a, hriat chian loh mikhual
rawih leh rawih loh thuah a
fimkhur em em thin. Kohhranah
harhna a thlen apiangin a
inchiahlut hmasa zingah a\ang
ngam zel thin a, a dawngsawng
thiam zel thin bawk. Amah-
May 2014 29
erawhchu, Pathian thu nena
inpersan, kal dik lo nia a hriatah
chuan a pawmmai lo thung, kal
dan dik kawhhmuhin Pathian thu
atangin a counsel mai thin.
Bible chhiar a thiam hle a,
solfa pawh ama phak tawkah
thiam tak a ni. Tualchhung
kohhranah crusade speaker ah
hman a ni fo thin a. Camp-ah te,
pulpit ah te leh hmun dangah te,
\ap hliam hliam chunga Pathian
thusawi thei leh \awng\ai thei a
ni a, mi thinlung a hneh fo thin.
2007 kum tir lam atang
khan lung lam \hat lohnain a
tlakbuak a, doctor rawnin a
inenkawl zui reng a, chuti chung
pawhin a hriselna a tlahniam hret
hret zel a, 2011 kum tir lam a\ang
chuan kohhran hote zingah a tel
thei ta meuh lo va. Buarpui
Kohhram Centenary mei det,
Dec.29, 2012-ah mei dettu a
hman a nih \uma zan inkhawm
neih chu a inkhawm hnuhnung
ber a ni ta a. Tichuan Nov.1,
2013 zan dar 9:15 ah khuma a
mu chu lungphu chawlin a boral
ta thut a ni.
Amah thlahna in lama hman
zawh hnuah Biak inah neih a ni
a, Rev Lalbiakhlua Chawngthu
Bialtu Pastor-in thuchah a sawi
a, chumi hnuah Lalpa hnenah
chatuana chawl turin thlan-
mualah kan thlah liam ta a ni.
Upa K.Thangkunga
Secretary,
Buarpui Kohhran
UPA LALMUANPUIA
JONGTE
(1970-2013)
Changpui
Upa Lalmuanpuia Jongte hi
Upa Thawngtawna Jongte leh
Pi Palveli (Buangi) te fa upa ber
niin November 16,1970-ah
Bunghmun W-ah a piang a.
March 3, 2011 ah Rev
F.Lalhmingthangan baptisma a
chantir a, 1993 ah BA passed
in he mi kum hian Changpui M/
S ah zirtirtu atan lak nghal a ni
a, Changpuiah a thih ni thlengin
a awm ta a ni.
1995 Sept. 5-ah LH.Lal-
chhuanawmi nen inneiin fa
hmeichhia hlir 5 an nei. 1999-
ah Rawngbawltuah thlan a ni a,
2002-ah Upa atan thlan niin
Rev PC.Lalropuian a nemnghet.
Rawngbawlna lamah
mawhphurhna pawimawh tak
Kohhran Beng
30
tak a chelh reng a, tualchhung
kohhran secretary te, Treasurer,
Chairman elect, SS
Superintendent, Mission
committee chairman te leh FOD
ah adviser te a ni a, bialah
Secretary ni lai a ni bawk. Tin,
Hqrs. lamah Mission, Service
leh Executive committee ah te
member ni tawh a ni a, tuna a
boral lai pawh hian mission
committee-a tel tura a inbuatsaih
lai mek a ni.
Upa Lalmuanpuia Jongte hi
a taksa lamah eng eng emaw
harsatna (a v<ng) thin a.
Doctor-te pawh a rawn fo va.
2013 ABC inkhawmpui hnu mai
khan a insawisel zual a, Nov. 4,
2013 ah Lungleiah a chhova, a
th^wk lamah te harsatna a neih
avangin November 12, 2013-ah
Aizawl an pan a, Damdawi inah
an lut hman nain eng mah
treatment pawh la hman lovin
hemi tlai lam dar 5:00pm velah
a boral ta a ni. Doctorte sawi
dan chuana thihpui ber natna hi
heart attract tih a ni.
A ruang hi Aizawl atangin
Lungleiah, Lunglei atangin
Changpui panpui leh a ni a.
Nov.14, 2013 zing dar 7-ah
Biak inah Rev. Lalrohlua
Pachuau in a vui a, a lei taksa
chu kan thlahliam ta a ni.
Upa Lalmuanpuia Jongte hi
mi zaidam tak, mi huatthu sawi
ngai lo leh kohhran tana inpe tak
a niin mi dangte tana malsawmna
nih hi a thil duh ber a ni thin.
Thawhpui nuam tak, mi inpe zo
em em, Pathian rawngbawl nana
khek nei lova thawk thin kan \hen
ta hi kohhranho kan hrilh a haiin
kan sun tak meuh a ni.
Upa LH. Biakthansanga
Secretary,
Kalvary Kohhran Changpui
UPA LALRINAWMA
(1944-2013)
Bawrai, Zawlnuam
Upa Lalrinawma hi
Siamphunga (L) leh Pi Laldangi
te fa 12 zinga a upa lam atanga
chhiara 5-na a ni a,
Feb.14,1944 ah Kawrthah
khuaah a piang a, kum 39 a nihin
Bible Believing Evangelical
Church (BBEC) kohhranah
Upa atan nemngheh a ni. 1995-
ah Baptist-ah lutin Kohhran upa
a nihna pawm a ni.
May 2014 31
Upa Lalrinawma hian Bial
leh tualchhung kohhranah nihna
pawimawh tak tak a chelh tawh
a. Bial SS Chairman te, SS
Superintendent, BKHP, TKP
Senior Adviser te hun rei tak a
lo ni tawh bawk. Kohhran
changtlunna tura theih tawpa
hma la thin mi leh thlarau bo vei
em em thin a ni a, thlarau bote
tana vawi tam tak chawngheia
\awng\ai thin a ni.
|hahnemngai taka Lalpa
rawng kan bawlho laiin
November 27, 2013 (6:25Pm)
khan cancer natna hmangin
Lalpan a hmangaihte ram a
buatsaihah chuan a lo hruai haw
ta a ni. A ruang hi in lamah
thlahna hun hman anih hnuah
Biak inah Bialtu Pastor, Rev
Zonunvula Ralte in urhsun takin
a vui a, Zawlnuam Pastor Bial
chhunga Kohhran Upa,
Rawngbawltu leh Bial zaipawl
ten ui tak chungin kan thlahliam
ta a ni.
Rbt. Lalthianghlima
Secretary,
Bawrai, Zawlnuam
Pakhat zela an kal bovin
An kiam \hin chhungkaw
tinreng
UPA HMINGDAILOVA
(1933-2013)
New Serchhip
Upa Hmingdailova hi kum
1933-ah Pu Rangthangvunga
Hlawncheu leh Pi Sawibuti
Bawihtlung te fa 3 zinga a milai
a ni a, Lungchhuan khuaah a
piang. Kum 1947-ah Pastor
Sawiluaian Khuanghlumah
Baptisma a chantir a. Kum
1965-ah Khawnglung Biak inah
Pi Kaithiangi nen Upa
Khuangzikan inneihtirin fapa 1
leh fanu 4 an nei.
Kum 1957-ah Khawng-
lungah SS zirtirtu atan lak a ni a.
He hna hi duh taka thawkin kum
1982 khan kum 25 thawk
chawimawina certificate a
dawng a. Kum 1988-ah
Serkawn Bible Schoolah zir ve
in First Class-ah a pass a,
certificate hi roh takin a thih ni
thlengin a vawng \ha a ni. Kum
1959-ah Rawngbawltu atan lak
a ni a, kum 1969-ah Kohhran
Upa atan nemngheh a ni. January
8, 1983 khan Serchhipah pemin
a thih ni thlengin an awm ta a.
Serchhipa an pem hian Baptist
Kohhran a la awm loh avangin
Kohhran Beng
32
Presbyterian Kohhranah a lawi
a. Kum 1983 a Serchhipa
Baptist Kohhran a lo din khan a
sulsutu leh Kohhran ban
pawimawhte zinga mi a ni.
Upa Hmingdailova hi a
naupan lai atanga nungchang
\ha, Pathian ngaihsak leh tleirawl
sual pawh nei lem lova Kohhran
bel tlat a ni a. Mi hlim thei tak
leh a bula awm nuam tak niin,
Kohhran mite ngainat pawh a
hlawh hle thin. Thlarau mi kan
tih zinga chhiar tel ngam leh
chhiar tel tlak, taksa ch>tna
pawh nei a ni a. Pathian thu
ngaina leh hre zau tak mai a ni.
Kohhran hote pawhin Bible
zawnawlna kan ti hial thin a ni.
Serchhip an awm hmain
Kohhran Chairman leh SS
Supdt. hna te a lo thawk tawh
thin a. Kum 1986 a New
Serchhipa Preaching Station din
a nih atanga kum 1988 a
Kohhran puitlinga hlankai a nih
thlengin Chairman a ni. New
Serchhip Kohhran a lo din atang
erawh chuan a beng hriatna a
chak tak loh avangin hming
hmerha rawngbawlna hna vawn
a nei ta lo va. Heti chung hian
inkhawm, hnatlang leh Kohhran
thiltihna dang reng reng a dam
phawt chuan a \hulh ngai lo.
Kum 2006 September thla
vel a\ang khan a insawisel tan a.
Lung n^ leh thisen s^ng te neiin
vawi eng emaw zat Aizawla a
inentir hnuah pawh a natna chuan
ziaawm lam a pan hlei thei ta
lova, kum 2012 vel atang khan
Biak in pawh a thleng mumal
thei ta lo hial a. Tichuan, a chak
lohna chuan zual lam pan zelin
November 5, 2013 dar
12:20AM khan a rawng a
bawlsak thin a Lalpa hnenah
chatuana chawl tawh turin min
lo kalsan ta a ni.
A tuk Nov.6-ah ama inah
leh Biak inah vuina hun neih niin
Bialtu Pastor Rev. C. Lalhung-
lianan a vui a, Kohhran
zaipawlten hla remin a lei taksa
chu kan thlahliam ta a ni.
Upa P.C. Lalremsiama
Secretary,
New Serchhip Kohhran
Min lo kai ang che, aw ka Chhandamtu,
Ka r<mna thlaler a\ang hianin . . . . .

You might also like