1

LAGAW KASHIN YA AI HTE SENG AI KARAI MASA

Ga Hpaw: Dai ni na aten, anhte Kachin ni a wuhpawng hta lagaw kashin ya ai lam ni law law
galaw wa nga ai hpe mu mada lu nga ga ai. Dai lam hte seng nna ga san ni mung law law paw
pru wa nga ai. N bung ai hku chye na hkam la ai lam ni mung law law rai nga ai. Dai rai nna,
Chyum Laika hta rawng ai lam ni hta mahta nna, lagaw kashin ya ai hte seng ai Karai masa hpe
tengman jaw ang ai hku chye na da ra ga ai ngu myit la lu let, n dai article hpe ka ginlen dat ai
nngai.
I. Lagaw kashin ai lam hte seng ai chyum ga madung ni
Yawhan 13:4-5, 14-15 - Shat sha nga ai kaw na shi rawt nna, shi a palawng kaba raw kau n
htawm, hpajet langai mi la nna nshang e kyit wu ai. Dai hpang angdung hta ntsin bang la nna,
sape ni a lagaw hpe kashin ya nhtawm, shi kyit ai hpajet hte katsut kau ya ya di mu ai.Dai
rai nna, Madu mung, sara mung rai da ninglen, ngai pyi nanhte a lagaw kashin nngai rai yang
gaw, nanhte mung, nanhte shada a lagaw mai kashin myit dai. Nanhte hpe ngai galaw ai zawn,
nanhte mung hkan galaw myit ga, ngu nna ngai nanhte a matu kasi kamang tawn da ni ai.
I Tim 5:10 - Kaja ai bungli galaw yu ai rai nna gumhkawng nga ai jan; kashu kasha hpe lanu
lahku yu ai, manam daw yu ai, chyoi pra ai ni a lagaw hpe kashin yu ai, nni nkri hkrum ai ni
hpe galaw bau ai hte, kaja ai amu bungli shagu hta azin ayang hkan galaw yu ai rai a yang gaw,
gaida jahpan laika hta shang u ga.
N.N 18: 3-4 - Nye a madu e, na a man e ngai myi man pa nga nngai rai yang gaw, na a mayam
wa kaw na hkum lai sa wa et; ntsin loi mi la sa ya de ga, nanhte a lagaw kashin kau ngut jang,
dai hpun npu e naw sa nga mu. N.N 19:2 Madu yan e nan a mayam a nta de shang nna, dai na
tup nga nga marit; nan a lagaw kashin mu; hpawt de jau jau rawt nna, lai sa wa mu. N.N 24: 32
dai wa a lagaw hte shi kaw hkan nang ai ni a lagaw kashin na matu ntsin mung jaw mu ai.
N.N 43: 24 - Dai hta kaga dai wa gaw Yosep a nta de shanhte hpe shashawn nhtawm, ntsin jaw
wu ai rai nna, shanhte lagaw shin ma ai.
I Sem 25:41-42 Shing rai Abigela rawt nna, ga de dingnyawm dagup let, Yu u, ngai gaw, nye
madu a shangun ma ni a lagaw kashin ai mayam rai dam u ga, nga nna tsun nhtawm, alawan
rawt nna, shi a mayam num marai manga hte lawze jawn let, Dawi shangun dat ai ni kaw hkan
wa ma ai rai nna, Dawi a madu jan tai nga ai.
II. Lagaw kashin ai hkringhtawng a shingdu labau
Abraham a lak htak kaw nna, lagaw kashin ai hkringhtawng nga sai hpe mu lu ai. Israela
myu sha ni nga pra ai shara ni gaw, lam ni n tsawm ai. Ga n hpu htat ai. Marang ta hta hkum pup
htat ai shara ni rai ma ai. Shanhte din ai hkep din ni gaw, lagaw hpe ga n hpu hte hkum pup ni n
achya na matu n lu makawp ya ma ai. Dai majaw nta htinggaw shagu a chyinghka lam shawng
kaw, lagaw kashin na matu hka di bu (sh) hka angdung ni tawn da ma ai. Manam ni shang wa ai

shaloi shangun ma (sh) mayam langai gaw lagaw hpe katsut na hpa jet hte hka gawm lang nna,
ga n hpu (sh) hkum pup kap nga ai lagaw hpe ka shin ya nna hpajet hte katsut ya ma ai. Dai
majaw Israela ni a hkringhtawng hta lagaw kashin ya ai ngu ai gaw, shangun ma (sh) mayam ni a
lit (sh) magam bungli rai ma ai.
III. Lagaw kashin ai lam hte seng nna Madu Yesu tsun sharin ai lam
Yesu hte Shi a sape ni a wuhpawng hta shangun ma (sh) mayam kadai mung n lawm ma
ai. Sape ni hkam la ai hta lagaw kashin ya ai bungli gaw shanhte a bungli n re, mayam ni a
bungli she re ngu myit la nga ma ai. Shanhte gaw lagaw kashin hkam la ging ai ni she re ngu
hkam la ma ai. Bai nna shanhte shada kadai wa grau ai/kaba ai/hkik hkam ai ngu ai hpe shada
tsun dang rang nga ma ai re (Luka 22:24). Yawng gaw tinang she grau ai/ kaba ai/ hkik hkam ai
ngu hkam la nga ma ai re. Dai hpe position hku chye na hkam la ma ai. Dai majaw sape ni hta na
kadai mung hka angdung la nna shangun ma (sh) mayam zawn kaga wa a lagaw hpe n kam
kashin ya ma ai. Shanhte yawng mungkan lam hku myit ai majaw, grau ai/kaba ai/ hkik hkam ai
ngu ai hpe arawng aya hte daw dan ai ngu hkam la ma ai. Dai majaw lagaw kashin ya ai wa gaw
grau ai/ kaba ai/ hkik hkam ai wa n re ngu myit la ma ai.
Rai tim shanhte a madu rai nga ai Yesu Hkristu gaw angdung hte hpajet la nna shanhte a
lagaw hpe kashin ya let hpajet hte katsut ya ai re. Shanhte hpe mung mayam (sh) shangun ma
nsam hpe dagraw let shada lagaw kashin ya hkat na matu matsun ai hte, mayam (sh) shangun ma
zawn shagrit shanem nna dau jaw ai wa she grau ai/ kaba ai/ hkik hkam ai wa re ngu, ti nang nan
ta tut kasi madun let shanhte a chye na hkam la ai lam shut nga ai ngu madi madun let sharin ya
ai re. Yesu ta tut kasi madun let sharin achyin ya ai hta lagaw kashin ya ai wa gaw, lagaw kashin
ya ai hpe hkam la ai wa hta grau ai/ kaba ai/hkik hkam ai ngu tsun sharin ai re. Mungkan a masat
ai lam hte Karai Kasang masat ai lam tsep kawp shai hkat ai hpe sang lang dan let, nanhte hta
grau mayu ai wa kadai rai ti mung nanhte a ali ama tai u ga, nanhte hta baw tai mayu ai wa kadai
rai ti mung nlang a mayam tai u ga (Marku 10:43-44), ma kaji zawn,tinang a myit shanem ai wa
kadai rai timung, sumsing lamu a mungdan hta, grau kaba ai wa tai na ra ai (Mahte 18;4) ngu
tsun sharin ai re. Bai nna Yesu yawhan 13:1-17 hta tsun sharin ai gaw " ngai pyi nanhte a lagaw
kashin nngai rai yang gaw, nanhte mung, nanhte shada a lagaw mai kashin myit dai. Nanhte
hpe ngai galaw ai zawn, nanhte mung hkan galaw myit ga, ngu nna" htet da ai re.
IV. Anhte a matu sharin la na lam
Yesu Hkristu a aten hta Hparishe ni, Hkinjawng ni, laika ka sara ni, tara sara ni, sape ni,
mung shawa ni yawng gaw, lagaw kashin ya ai hpe hkam la lu ai wa gaw, lagaw kashin ya ai wa
hta grau ai/kaba ai/hkik hkam ai ngu hkam la ma ai re. Rai tim Yesu ta tut kasi madun ai hte tsun
sharin ai gaw lagaw kashin ya ai wa gaw, lagaw kashin ya hkrum ai wa hta grau ai/kaba ai /hkik
hkam ai ngu tsun sharin ai re. Dai ni anhte a ginra ni hta hpung magam gun ni hpung masha ni
hpe lagaw kashin ya ai hpe n mu lu ai daram re. Hpung masha ni mahtang she hpung magam gun
ni hpe lagaw kashin ya ai hpe mu lu nga ga ai. Dinghku ni hkan mung dinghku kawa (hpung

magam gun wa) hpe madu jan hte kashu kasha ni lagaw kashin ya ai sha mu lu nna, dinghku
kawa (hpung magam gun wa) madu jan hte kashu kasha nta masha ni hpe lagaw kashin ya ai hpe
n mu lu ga ai. Chyum Jawng hkan chyawm gaw sara ni jawngyu wa na jawngma ni hpe lagaw
kashin ya ai lam gaw galaw ma ai hpe kalang lang mu lu ga ai. Yesu tsun sharin ai, kadai gaw
grau ai/kaba ai/ hkik hkam ai ngu ai lachyum hku rai yang, lagaw kashin ya ai wa/ kashin ya ai ni
she, lagaw kashin ya ai hpe hkam la ai wa hta grau ai/ kaba ai/ hkik hkam ai ngu ai lachyum rai
nga ai. Dai shaloi lagaw kashin ya ai hpe hkam la ai wa gaw, lagaw kashin ya ai wa/ni hte
shingdaw yang, grit ai nem ai lachyum she pru nga ai.
Bai nna Yesu gaw " ngai pyi nanhte a lagaw kashin nngai rai yang gaw, nanhte mung,
nanhte shada a lagaw mai kashin myit dai. Nanhte hpe ngai galaw ai zawn, nanhte mung hkan
galaw myit ga, ngu nna" htet da ai re majaw shada da lagaw kashin ya hkat ra ga ai re. Kadai
gaw kadai hpe lagaw kashin ya ra ai ngu ai shaloi, kadai mung kadai shada tinang a myit shanem
ai hte shada lagaw kashin ya hkat ra ai lachyum rai nga ai. Yesu madun ai kasi hku nna nga
yang, makam masham grau kaba ai wa shawng kasi tai let kaga ni a lagaw hpe kashin ya ra ai re.
Yesu madun ai kasi hte htet da ai lam gaw "akyu la ai hku, chyeju hkam la na matu" lagaw
kashin ya ai lam n re. Yesu gaw sape ni kaw na "akyu lu la na matu/ chyeju lu la na matu" sape ni
a lagaw kashin ya ai n re. Wenyi a asi, shagrit shanem ai a kum la, Yesu a hpan hkan ai lam,
Karai Kasang a tsawra myit ningja hpe shapraw ai lam she rai nga ai. Yahte hkan internet &
Facebook hkan pru wa ai sumla ni hta Romancatholic Pope wa gaw masha ni a lagaw hpe kashin
ya ai hte lagaw hpe pup ya wu ai. Yesu madun dan lai wa sai kasi hpe bu hpun sumli hkrang
shapraw dan ai lam rai nga ai. Anhte Kachin Hkalup Hpung ni hta gaw hpung masha ni she
hpung magam gun ni hpe lagaw kashin ya ai sumla ni she mara bu nga ga ai (shut ai ngu tsun
mayu ai n re. Hpa majaw nga yang hkalup hpung ni a hkam la ai hta gaw "hpung magam gun ai
wa, hpung hta ningbaw ningla position hku daw jau nga lu ai wa "grau ai ngu ai hku n hkam la
ai. Yawng Hkristu Yesu hta daw shan ni hkrai, kahpu kanau ni hkrai re. Grau myit nem nna
mayam zawn grau daw jau ai wa she K.K a man hta grau ai wa ngu hkam la ai re). Hpung
magam gun ni hpung masha ni a lagaw kashin ya ai lam mung grai ahkyak nga ai. Grau mai kaja
ai lam gaw, "nanhte shada a lagaw mai kashin myit dai" ngu Yesu htet da ai hte maren shada
lagaw kashin hkat ai lam rai nga mali ai.
Ga Hpungdim
Yesu madun ai kasi hte Yesu htet da ai lam hpe lachyum jaw ai hku hkam la let wenyi
asak hkrung lam gaw gap ai gaw mai kaja dik ai lam rai mali ai. Lagaw kashin ai hkring htawng
gaw arawng a matu n re. Htung shadik ai hku hkan galaw na matu mung n re. Yesu Hkristu a
myit masa ningja hpe tinang a asak hkrung lam hku shadan shadawng ai lam she re. Yawng, Yesu
madun ai kasi hte Yesu htet da ai lam ni hpe atsawm chye na hkawn hkrang la lu let, Karai
Kasang sharawng awng ai wenyi asak hkrung lam hpe hkam la lu mu ga! To God Be The Glory!
Ginlen shalai ai,

Rev. Dr. Lahpai Awng Li

MIT, Insein, Yangon.
Nhtoi - 20 Nov, 2016.