0% found this document useful (0 votes)
289 views52 pages

Kristian Tlangau - January, 2017

This document provides a summary of events from the Mizoram Synod in January 2017. It discusses a Calvin Seminar held in November 2016 on Calvinism and theology. It also summarizes Mission Board activities like crusades in Cambodia, Nepal, and India. The Synod Hospital in Durtlang honored an ophthalmologist. The CK|P held leadership trainings. The 264th Synod Executive Committee met in November and discussed new programs like a pastoral counseling diploma and hostel construction. The Synod Bookroom held a literature night for sales.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
289 views52 pages

Kristian Tlangau - January, 2017

This document provides a summary of events from the Mizoram Synod in January 2017. It discusses a Calvin Seminar held in November 2016 on Calvinism and theology. It also summarizes Mission Board activities like crusades in Cambodia, Nepal, and India. The Synod Hospital in Durtlang honored an ophthalmologist. The CK|P held leadership trainings. The 264th Synod Executive Committee met in November and discussed new programs like a pastoral counseling diploma and hostel construction. The Synod Bookroom held a literature night for sales.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 52

Kristian Tlangau 1

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 2
Kum 106-na January 2017 Bu 1,252-na
Editor :
Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)
Joint Editors :
Rev. P.C. Pachhûnga
Upa H. Ronghâka
Upa Prof. R.L. Thanmawia
Rev. P.B. Mankima
Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga
Synod Office, First Floor
Mission Vêng, Aizâwl – 796 001
Office Phone 2324590; e-mail: [email protected]

Kum khat lâk man : Rs. 50.00


A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First
Floor, Mission Vêng, Aizâwl hriattîr tûr.
Thu chhuahte hi Editor ngaih dân a ni vek kher lo.

A C H H ÛNGA T H U AW MT E
1. Editorial 1
2. Mizoram Synod 2
3. Lâwrk hâwm 10
4. Zawhna leh Chhânna 14
5. Se rmo n: (1) Dam chhûng nite chhiar dân 19
(2) Malsâwmna leh ânchhia 22
6. Thih pawh hlâwkna 26
7. Kum 2017 Puitling SS zir Thupuan thlîr lâwkna 33
8. Synod vawi 93-na thlîr lêtna 38
9. Sûnna 44

Synod Puipate
Moderator : Rev. Lalzuithanga
Secretaries : Rev. Lianhmingthanga Sailo (Sr.)
Upa R. Dêngzîkpuia (Jr.)
Finance Officers : Rev. P.C. Pachhûnga
Rev. H. Remthanga
Statistician : Upa Dr. Vânlalhluna
Sr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana Pachuau
Executive Secretary : Rev. B. Sângthanga
The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 3

Editorial
KUM THARAH RILRU THARIN
Kum 2017 chu kan lo chuang kai leh ta hlawl mai. Zawhna
chhân tûr pawimawh tak awm ta chu - he kum thar hi engtia chuang
kai ta mai nge maw kan nih le? Engtin nge he kum thar hi kan hman
ang? Hêng zawhnate hi chhân kan tum dâwn a ni.
He kum thar hmu châk ve ngawih ngawih tam takte chuan
dan rual lohvin mual min liamsan ta si a. Khâng kan hmangaih kal
tate ai khân kan \ha bîk chuang hauh lo va, Pathian lung kan tiawi
bîk pawh a ni chuang lo. A nih leh eng vânga he kum thar hi chuang
kai bîk nge maw kan nih le? Kan Pathian thu chuan, “Tihborala ka
awm lo hi Lalpa zahngaihna a lo ni, a khawngaihna a kang ngai loh
avângin” tiin min hrilh a. Pathian khawngaihna leh zahngaihna avâng
liau liauva tûn hun hi thleng kan ni.
Mi tam tak chu kum hluiah khân eng emaw vângin kan rilru
leh ngaihtuahna a chauvin a kun reng tawh pawh a ni mai thei. ‘Ka
tân ni rêng a êng tawh lo’ng’ tiin beidawngin boralna lam kan pan
mêk pawh a ni mahna! Sam ziaktuin “Aw! Ka nunna, engah nge ka
chhûngah hian i kun reng. Pathian beisei la, a hmêla damna avâng
chuan amah chu ka la hmu dâwn si a” tia a nunna a sâwm ang khân
kan nunna hi i sâwm ve ang u. He hun lâwmawm tak hi awmze nei
lo leh chhan awm lo chuan min hruai thleng hauh lo vang. Hla
phuahtu chuan, “Kan Pathian kan puipa pângngai, kan hma lam
beiseina” a lo ti a. Kan Pathian hi beidawngte tân beiseina,
lungngaite tân lâwmna, chak lote tân chakna, \apte tân nuihna leh
hlimna a ni a. Chu vâng chuan he kum tharah hian rilru thar nên
Lalpa hnung zui ila, kan inchhîr leh ngai tawh lohna tûr kawng i
zawh teh ang u.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 4

Inkhâwmpui hi Rev. K.
Lalrinmawia, Secretary, SMB,
Pu K. Ronghâka, Mission
Promoter leh Rev. Lalthlanpuia,
Director, Masihi Sangati Kendra
ten an hmanpui a. Anni bâkah
hian Hlimen Pastor Bial Masihi
Sangati Zaipâwl, Thênzâwl
– Executive Secretary Masihi Sangati Zaipâwl leh
i/c Publicity, etc. Synod Mission Choir te an kal
bawk. Mi 31 laiin Baptisma an
1. Calvin Seminar buatsaih
chang a ni.
November 5, 2016 khân
Calvin Study Centre, Aizâwl  November 6, 2016 khân
Theological College buatsaihin Vapâr khaw daiah Masihi
Bâwngkâwn Presbyterian Sangati Bialtu Pastor Rev.
Kohhran Hall-ah ‘Kohhran leh Lal\hatluanga hoin ringlo mi 30
Ram Rorêlna’ thupuia hmangin vêl hnênah Pathian Thu hrilha
Calvin Seminar buatsaih a ni. inkhâwmpui a ni a, mi pakhatin
Seminar hi session hnihah \hen baptisma a chang. Nov. 7 - 13,
a ni a, chawhma lamah Rev. 2016 khân Synod Gospel Team
Vânlalrova Khiangte thuziak chuan Dâpchhuahah rawng an
‘John Calvina’n Kohhran leh bâwl a, November 8 - 13, 2016
ram rorêlna chungchâng a zirtîr chhûng vêk khân Gorkha
dân’ tih zir ho a ni a, chawhnu Gospel Team chuan Bairabi-ah
lamah Rev. R. Vânlaltluanga rawng an bâwl bawk.
thuziak ‘Tûnlai Kohhran nêktu  November 15 - 24, 2016
thil chi hrang hrang leh a chhan khân Cambodia-ah School of
lêtna’ tih zir ho a ni bawk. Discipleship Graduation Day
2. Mission Board hmanpui leh rawngbâwlna hmun
 November 4 - 6, 2016 hrang hrangte tlawhin Rev. K.
khân Chhim Bial Masihi Sangati Lalrinmawia, Secy, SMB a kal.
Convention vawi 5-na Lunglei  Nov. 16 - 20, 2016 khân
Vênglai Kohhranah neih a ni a, Nepal-ah Healing Crusade neiin
Speaker Rev. Lalfakawma Dr. Robert S. Halliday,
Chhangte i/c Masihi Sangati a ni. Coordinator, SMB a kal.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 5

 November 19 & 20, rawngbâwlna lama infuih tharna


2016 khân Rev. B. Sângthanga, hun hman a ni.
Executive Secretary leh Pu H. 3. Hospital
Vânlalchhuanga, Supervisor of  Oct. 20 - 24, 2016
Schools chu High School din tûr chhûnga Asociation for
chungchâng leh Bial chhûng Community Ophthalmologist
kohhran tlawhin Damparêngpui India (ACOIN) leh International
Salem Boarding & Teirei Assembly of Community
Forest-ah an kal. Ophthalmologist (IACO) ten 7th
 November 20, 2016 Annual Conference, Trichi,
khân Tlawng Area Meet Lallen Tamil Nadu State-a an neihah
Kohhranah hman a ni a, meet hi Dr. R. Lalrindiki,
ringtu ni tawhte insawh nghehna Ophthalmologist, Synod
hun atâna hman, ringthar neih Hospital, Durtlâng chu
tuma hma lâk a ni vak lo chungin Community Service-a a hna a
ringthar baptisma chang pakhat thawh \hat avângin ‘Dr. Kala
an awm a ni. November 20, Bhattacharjee Memorial Award
2016 (Pathianni) hmang vêk 2016’ hlan a ni.
khân Bethel Area Meet,   Synod Hospital,
Edenthar Kohhranah hman a ni Durtlânga thawk tûrin Doctor
bawk a, hemi hunah hian Specialist (Opthalmologist) Dr.
Baptisma chang thar mi 11 an Malsawmtluanga s/o Dr. B.
awm. Ruantlâng Pastor Bial Lalramzauva, Zârkawt lâk a ni
Masihi Sangati buatsaihin a, December 1, 2016 a\angin a
Gorkha Team-te nên crusade hna a zawm a ni.
neih a ni a, mi pangain baptisma
an chang bawk. Khawlailung 4. K|P
Pastor Bialin Ramthar  Nov. 1 - 3, 2016 khân
Inkhâwmpui an buatsaih chu Pârvatui Branch Diamond
Bangla Vêng Kohhranah nghah Jubilee lawm a ni a, CK|P
a ni a. Speaker-ah Pu hruaitu Pu Vânlalpêka leh Dr.
Lallianthanga, Agape Gospel Lalrotluanga ten an hmanpui.
Rhema Team niin, Synod  Nov. 5-6, 2016 khân
Mission Choir te pawh sâwm an Damparêngpui Bial Leadership
nih angin an kal a, Ramthar Training neihpuiin CK|P hruaitu
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 6

Pu Lalchhuanliana leh Pu F. a, kohhran pâwl dang a\anga lût


Lalremruata te an kal. an awm bawk. Ei rawngbâwl
 Nov. 10 - 13, 2016 khân leh Security hi Chawlhhmun
Kohhran Pavalai Pâwlten an
Tuithumhnâr Bial Leadership
Training neihpuiin Tv. Joseph buaipui a ni.
Lalsângzuala leh Dr. David C.  Synod Revival Camping
Vânlalfakawma te an kal. Centre inkaihhruaina chu
Revised a ni a, kum thar a\ang
 Nov. 19-20, 2016 khân
chuan hemi inkaihhruaina thar
Mizoram Synod Choir ten
ang hian hma lâk tûra kalpui mêk
Bairabi Bial chhûngah hun an
a ni.
hmang.
6. SEC vawi 264-na
 Nov. 20, 2016 khân
November 9 - 11, 2016
Champhai Vêngsângah Jt. K|P
khân Synod Executive
Farewell hmanpuiin Rev.
Committee vawi 264-na chu
Zothansânga, Leader, CK|P
Synod Office-a JM Lloyd Hall-
leh T.Upa H. Ramnunsânga,
ah an \hu. Committee hi Synod
Comt. Member te an kal.
Moderator Rev. H.
5. Revival Dept Lalrinmawian a kaihruai a,
 Nov. 10 & 11, 2016 khân member 133 an kal. Synod
Sairâng Kohhranah P re- Secretary Reports leh sum lam
Crusade neih a ni a, hemi hunah reports te ngaihthlâk a ni.
hian Rev. K. Rolungmuana, Synod Secretary-in kumin
Director, Revival Dept, Pi chhûnga Synod chêt vêlna
Vânlalchhuani, Vênghnuai leh Pu langsâr zual leh thil tawn hrang
F. Hmingthangsânga, Republic hrangte a report a, chûng zîngah
Vêngthlang te an kal. chuan Aizâwl Theological
 Nov. 8 - 13, 2016 khân College a Diploma in Clinical
Synod Revival bul tumin Synod Pastoral Counselling (DCPC)
Revival Camping Centre, zirna hawn thu te, P.C. Girls’
Neihbâwihah camping buatsaih School Hostel hawn thu te,
a ni a, speaker Lalremruata, Synod Moderator-in PC Wales
Sinners Friend a ni. Camp lût General Assembly a hmanpui thu
zawng zawng hi mipa 129, te, Health & Family Welfare
hmeichhia 8 an vaiin 137 an ni Minister leh OM-te nêna
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 7

inkawm thu te, Serampore  Nov. 29, 2016 nilêng


College hotuten Missionary khân Synod Bookroom leh
Training College an rawn tlawh Lêngpui Presbyterian School
thu te, Pastoral Ministry \ang kawp chuan Presbyterian
Kaihhruaina (Revised & School-ah Literature Campaign
Enlarged) 2016 leh Synod hun an hmang a. Synod
Ramthar Rawngbâwl Dân Bookroom a\angin Pu Lalniliana,
Kaihhruaina (Synod Mission Manager Synod Bookroom,
Manual) 2016 te a buin chhuah Upa Lalzârmawia leh Pu
a nih thu te, Tuihna humhalh Lalchhanchhuaha te an kal a,
chungchânga inrâwn khâwmna lehkhabu chhiar hlâwkna leh
buatsaih thu te, Overseas \angkainate zirtîr an ni.
Missionary Fellowship (OMF) 8. Worship
leh OM inkawm thu te, 2015  November 9-10, 2016
Synod-in a rêl angin Synod Bu khân Zâwlnuam Bial K|P Solfa
chi hniha chhuah a nih thu te, Training neihpuiin Pu
Pastor Refresher Course neih Lalromawia, Senior Instructor
thu te chu a langsâr zualte a ni. leh James Hauthangliana, Dâm
7. Bookroom Vêng te an kal.
Synod Bookroom chuan  Nov. 24-25, 2016 khân
Hmunthar Branch K|P sâwmna Hnahlân Bialah Khuang vuak
angin November 7, 2016 zân Training neihpuiin Pu
khân Literature Nite an hmang Lalromawia leh Upa
a. Hemi hunah hian Upa Râlkâpthanga, Worship Comt.
Lalzârmawia, Sales Promoter, member te an kal.
Synod Bookroom-in thu a sawi.
Literature Nite pual hian special  Nov. 26, 2016 khân
sales kalpui a ni bawk. Synod Music School chuan
Music Elementary Course
 Nov. 28, 2016 zîng khân zirlaite tân exam a buatsaih a, mi
Synod Bookroom Chhingchhîp 28 an exam thei a. Hetiang hi an
Distributor chu Pastor result a ni–
Lalnunziran a hawng a, Honours - 4
Chhingchhîp Distributor hi Pass - 10
Synod Bookroom Distributor 1st Div. - 3
30-na a ni. Supplement - 4
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 8

2nd Div - 4  Nov. 20, 2016 hmangin


Failed - 3 Kolasib-ah Career Guidance &
9. MSSU Moral Reforms Campaign neiin
Nov. 12, 2016 khân hun an hmang.
Mualphêng Bial chhûngah  Nov. 18, 2016 khân
Sunday School Zirtîrtu Training Phûldungseiah zirlaite pualin
buatsaih a ni a, |awizo ‘Awareness Campaign &
Kohhranah Upa Lal\hahluna Career Guidance’ leh ‘Zirtîrtu
Râlte, MSSU Asst. Coordinator Refreshers Training’ neih a ni a.
leh Upa Lalchhuanawma, Chawhma lamah Rev.
MSSU Trainer, Zuangtui te an Lalchungnunga, Director-in hun
kal a, Lênchîm Kohhranah Upa a hmang a, zirna leh eizawnna
Lalrosânga Kâwlni, MSSU kawnga zirlaiten hma hun êng an
Office leh Upa Zohmangaiha, neih theih nân an hmaa duhthlan
MSSU Trainer, Zemabâwk tûr awmte hrilhin tûnlai sualna
Vêngthar te an kal. hrang hrang laka fihlîm tûrin a
10. Campus Ministry chah bawk.
 Nov. 12-13, 2016 khân Chawhnu hunah Upa Dr.
Sesawng Kohhranah hun an C. Lalremruatan zirtîrtute
hmang a, Inrinni nilêngin zirlai Refresher Training neihpuiin,
pual Awareness & Crusade neih naupang an enkawlna kawnga
a ni a, Inrinni zân leh Pathianni an hriat tûr pawimawh tak tak
nilêngin kohhran inkhâwmah a sawi a ni.
Crusade Programme hman zui
nghâl a ni.  Nov 20, 2016 chawhnu
 Nov. 13, 2016 khân khân Kolasib Diakkâwn
Zotlâng Kohhran Chawhnu leh Kohhranah hun an hmang a.
Zân Inkhâwmah Rev. Thupui atâna thlan ‘Zirna leh
Lalchungnunga, Director, Moral Reform’ tih chu Rev.
Campus Ministry-in hun a Lalchungnunga, Director-in a
hmang. sawi.
 Nov. 17 - 19, 2016 khân 11. Finance Dept
Phûldungseiah zirlaite pual Nov. 12-13, 2016 chhûng
Seminar leh Crusade neihpui khân Damparêngpui Bialah
tûrin an kal. Finance Campaign hmangin
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 9

Upa PC Vânlalrova, Upa V. Fellowship (PWF) Inkhâwmpui


Thanghuama leh Pu C. hi Khatla Presbyterian
Lallianthanga, Revival Speaker Kohhranah nghah a ni a, thlarau
te an kal. lam thupui atân “Lalpa chu zawng
rawh u” (Is 55:6) tih a ni. PWF
13. Synod Finance Comt.
hi kum 1985-a ding \anin kum
vawi 120-na
khat danah inkhâwmpui neih \hin
Synod Finance Committee a ni a, Mizoram hian inkhâwmpui
vawi 120-na, ni thum chhûng vawi li kan thlenna a ni. Tûn \um
awh chu Nov. 15-17, 2016 PWF Inkhâwmpuiah hian PWF
khân JM Lloyd Hall, Synod Unit 9 leh Associate Unit 2
Office-ah neih a ni. a\angin palai 678 an tel a ni. Kum
April, 2016 a\anga 2018-a PWF Inkhawmpui chu
October, 2016 chhûnga Synod Ribhoi Synod PWF-in an thleng
sum dinhmun chu Pastoral-ah ang a, thupuiah “In thawhrimna
`50,67,47,633 hmuh tawh a ni chu Lalpaah chuan a thlâwn ngai
a, hei hi za zêla 53.70 a ni a, lo” (1 Kor 15:58) tih thlan a ni
Mission budget-ah a, Mrs. G.P. Posshna, KJP
`40,27,45,995 hmuh tawh a ni Synod Mihngi-in a sawi ang.
a, hei hi za zêla 48.89 a ni. Kum 2016-2018 chhûnga
Pastoral leh Mission budget hruaitu tûr thlante–
belhkhâwm chu `90,94,93,628 Chairperson : Mrs. W.A.
a ni a, za zêla 51.46 hmuh tawh
Sokhlet, KJP Synod Sepngi
a ni. (PCI ruat)
12. PWF 16 th B iennial Vice Chairperson : Mrs. R.
Conference Nongrum, Ribhoi Synod
Presbyterian Women Secretary : Ms. C. Hmangaih-
Fellowship (PWF) Biennial zuali, Manipur Synod
Conference vawi 16-na chu Asst. Secretary : Mrs. Sailûti,
November 11 - 13, 2016 chu Mizoram Synod
tluang takin neih a ni.
Treasurer : Mrs. A. Budon,
Presbyterian Church of KJP Synod Mihngi
India hnuaia Kohhran Ex-officio member : Rev.
Hmeichhiate inzawm khâwmna Rolianthanga Lalsim, Adminis-
Pâwl, Presbyterian Women trative Secretary, PCI i/c PWF
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 10

13. SMTC 16. Goodwill visit Programme


Nov. 11, 2016 khân Pûkzîng Nov. 23 - Dec. 1, 2016
Pastor Bial huap Lay Leaders’ khân Goodwill Visit Prog-
Training neihpuiin Rev. ramme-in Uniting Presbyterian
Vânsâwma, Prog. Director, Rev. Church in Southern Africa
Lalhlûma Sailo leh Rev. K. a\angin Rev. Lungile Mpetsheni,
Lalthangmawia te an kal. Rev. George Marchinkowski,
14. Kohhran Hmeichhia Rev. Boitumelo Gaborone leh
 Nov. 19-20, 2016 khân Rev. Christopher Judelsohn te
Lawngtlai Chanmari Bialah chu Mizoram Synod tlawhin an
Leadership Training leh Kristian rawn kal a. Synod Office leh
Chhûngkaw Campaign neihpuiin Synod hmun hrang hrangte fang
Pi C. Zopâri, Pi B. Zomawithangi kualin kohhran \henkhat an
leh Pi Lalramthangi, Comt. tlawh.
Member te an kal. 17. Zin
 Nov. 25, 2016 kha Nov. 22-24, 2016 khân
Kohhran Hmeichhe Ni a ni a, CWM Consultation, Shillong-a
Bial/Kohhranah \ha an tih angin neihah Dr. Robert S. Halliday,
programme an hmang. Kohhran Coordinator, SMB leh Tv.
Hmeichhe Ni hi kum 1997 Zaihmingthanga Fanai,
a\angin hman \an a ni a, vawi 19 Accountant te an kal.
an hmanna a ni. 18. Prison Ministry
15. ATC Day 2016 Nov. 22 - 30, 2016 khân
Nov. 18, 2016 khân Aizâwl Rev. R. Lalvulluaia, Pastor i/c
Theological College Day hman Prison Ministry chu District Jail
a ni a, Synod Moderator Rev. tlawh programme-in Sêrchhîp,
H. Lalrinmawian programme Lunglei, Lawngtlai leh Saiha
kaihruaiin Rev. Lalramliana District-ah te a kal.
Pachuau, Executive Secretary- 19. SEC vawi 265-na
in zirlai ti \hate hnênah lâwmman November 30, 2016 khân
chi hrang hrang a sem a. Rev. Synod Executive Committee
Dr. Sundara Raj, Principal, vawi 265-na a \hu a. Hetah hian
Allahabad Bible Seminary, Synod Board leh Committee
Allahabad chuan College Day dangin an thlîr tawh, SEC-a lo
Address a sawi. lût leh agenda 24 ngaihtuah a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 11

20. Lay Leaders’ Training 23. Moderator Programme


November 24, 2016 zân Synod Moderator Rev. H.
khân Lay Leaders’Training vawi Lalrinmawia chuan hetiang hian
194-na khârna inkhâwm Synod hun a hmang:
Multipurpose Training Centre-  Nov. 5, 2016 (Inrinni)
ah hman a ni. Ngopa Chhim Vêng Biak In
SMTC-ah hian Lay hawn
Leaders’ training hi 1996 a\angin  Nov. 6, 2016 (Pathianni)
neih \an a ni a. SMTC hmunah Chawhma : Ngopa Kohhran
\um 158 leh hmun dangah \um Chawhnu : Ngopa Vênglai
35 training neih tawhah Kohhran Kohhran
Upa 6156 training an awm tawh Zân : Ngopa Chhim Vêng Koh.
a ni. Training-ah hian Kohhran  Nov. 13, 2016 (Pathianni)
kaihhruaina leh châwmna chi PWF Inkhâwmpui, Khatla
hrang hrang zir \hin a ni.
 Nov. 18, 2016 Zirtâwpni
21. PBS 38th Batch Farewell ATC Day hmanpui
& Dedication Service  Nov. 19, 2016 Inrinni
November 25, 2016 khân Thingdawl Kâwn Vêng
Pi Zaii Hall, Synod Conference Kohhran Biak In hawn
Centre-ah Presbyterian Bible
School chuan 38th Batch zirlaite  Nov. 20, 2016 (Pathianni)
pualin Farewell & Dedication Chawhma : Se\hâwn Kohhran
Service hun an hmang. Chawhnu: Thingdawl Vêngthar
Chairman, Rev. B. Sângthanga, Zân: Thingdawl Kohhran
Exe. Secretary-in thuchah  Nov. 26, 2016 Inrinni
sawiin zirlaite hlanna hun a E. Lungdâr Biak In hawn
hmang. Zân : Lêng Kohhran
22. Chhawmdâwlna pe  Nov. 27, 2016 Pathianni
Mizoram Synod chuan Chawhma : Mualchêng Koh.
Synod Relief Fund a\angin Chawhnu : Mualchêng BC
chhawmdâwlna hetiang hian a Zân : E. Lungdâr Kohhran
pe: Khawsak harsa chhûngkaw  Dec. 4, 2016 Pathianni
pakhat hnênah `5,000, accident Chawhnu : Bethlehem North
tâwk chhûngkaw pahnih hnênah Kohhran
`12,000. A vaiin `17,000. Zân : Tuithiang Kohhran
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 12

Kristiante tihduhdah nasat ber


berna hmun a nih thu an târ lang
bawk. Kristiante ham\hatna tûra
pâwl dintu World Help pâwl
President chuan, “Khawvêl
chanchin han en hian tûn kum
Bible letlingtuten zabi aia Kristiante tawrhna nasat
harsatna tâwk nasa hi a awm lo ang, mi \henkhat
Wycliffe Associate, Florida, chhût dân phei chuan Kristian
USA-a hmunpui neite chuan martar hi kum zabi sâwm leh
Kristiante \awng\aipuina ngênin pakua kalta belhkhâwm aiin tûn
Bible lehlinna lama harsatna nasa kum zabiah hian an tam zâwk
tak an tawh thu an târ lang. daih a ni,” tiin a sawi bawk.
Wycliffe Associates te hi Bible- Tihduhdahna leh harsatna tam
a ram mite \awnga letling \hîn tak thleng mah se, kohhran tam
pâwl an ni a, khawvêl hmun tak a\angin anmahni \awng ngeia
hrang hranga an thawnpuiten Bible chhiar theiha awm tûra
tihduhdahna leh buaina an tâwk duhna a nasa êm êm reng tho a
tih report kâr tin an dawn thu an ni. Kumin chhûng hian Thuthlung
târ lang bawk. Bruce Smith, he Thar Bu \awng hrang hrang 58-
pâwl President leh CEO ni in an letling zo tawh a, 100 dâwn
bawk chuan, “Kâr tin kan zawh \êp tawh a nih thu an târ
thawhpuiten harsatna an tawh lang bawk.
thu report kan dawng reng a, -CHRISTIANPOST
thlarau indona ni berin kan hria China ram zirlaibuah
a, a ram mite \awnga Bible kan Bible thu telh sawisêl
lehlin hi Setana hian a do hle niin Beijing Secondary School
kan ngai,” tiin a sawi bawk. naupangte zirlai buah Bible
Kum kalta a\ang khân Wycliffe chungchâng teltîr a ni a. Hei hian
Associates te hian Bible a ram mi tam tak sawisêl a tâwk mêk.
mite \awnga lehlin hna hi thawkin Beijing Academy of Education
ram 76-ah \awng hrang hrang Science (BAES)-a thawk mêk
314-in lehlin hna hi an thawk mi pakhat chuan, “He zirlai bu
mêk a, harsatna leh tihduhdahna chhûngah hian Bible-a Genesis
tawhna hmun tam ber hi chhûng a\anga lâk chhâwn
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 13

thawnthu \henkhat teltîr a ni a, Kohhranin sum nei lote


hei hi zirlaite tâna hriat zauna tûr \anpui
atân te, khawthlang ram leh Prime Minister thupêk
Kristiante rinna an hriat theihna avâng leh black money tihbo
atâna teltîr a ni,” tih thu Beijing tumna avânga `500 leh `1,000
Youth Daily a hrilh. He zirlai bu note tihthih chuan mipuiteah
hi kum 2006 khân chhuah \an a kawng hrang hrangin harsatna a
ni a, Chinese hmasâng thawnthu thlen nasa hle a, hei vâng hian
hluite pawh telh a ni a, Middle Kerala-a kohhran pakhat chuan
School First year zir tûra sum lama harsatna tâwk mêkte
ruahman a ni. BAES textbook \anpuina tûr siamin hma a la.
centre director Wang Kai chuan, Ernakulam district-a St. Martin
“He zirlai bu hi Beijing khawpui De Porres kohhran chuan
secondary school 40% ten zirlai thuchhuah siamin, an sum dah
bua an hman mêk a ni,” tiin a khâwmna bâwm chu sum
sawi bawk.
mamawh hmanhmawhte tân an
Columnist Wang Xiaoshi
hawnsak reng dâwn tih an sawi
chuan he zirlai bu hian China
a, phût lêt eng mah an nei lo tih
Education Law a bawhchhiat thu
a târ lang a, he dânah hian China an sawi bawk. He kohhran
ramah chuan zirna leh sakhuana Puithiam Jimmy Poochakkad
hi kal kawp a thiang lo tih dân a chuan, “Kan kohhranah hian
awm a ni. Chutih laiin, Jinan Uni- chhûngkaw 200 vêl awmin,
versity Professor Yao Xinyong hêng zînga a tam zâwk chu bank
chuan he zirlai bu hi sakhuana account nei lo leh ATM hman
lampang emaw, politics lampang dân pawh thiam lote kan ni
ang zâwnga thlîr lovin, mihringte hlâwm a. Sawrkârin pawisa note
nun dân phung zirna pakhat anga a tihthih avâng hian tam tak hian
chhiar leh zir zâwk chi a nih thu an ni tin khawsakna atâna
leh chumi chu he zirlai buin a tum mamawh leina thlengin harsatna
ber a nih thu a târ lang. an tâwk a ni,” a ti. Kohhranin
Online a\ang pawhin he pawisa a dah khâwmna bâwm
China rama zirlaite zirlai bu atâna a\ang hian an mamawh ang zât
Bible thawnthu a tel ta mai hian an la thei dâwn a, an sum lâk
sawisêlna a tâwk nasa hle a ni. chu an theih hun hunah an rûl mai
-GLOBALTIMES dâwn a ni. Kohhran Committee
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 14

Youth Wing Convener Shelson sûkthlêkte chu tihdanglamsakin


Francis chuan, “Tu nge bâwm an zirtîrtute that tûrin an zirtîr \hin
a\anga pawisa la chhuak tih thu an târ lang bawk a ni. Boko
chhinchhiahna siam a ni chuang Haram te an rawn inlâr \an tirh
lo a. Bâwmah hian `10 leh `50 kum 2009 a\ang khân zirtîrtu hi
note-te dah a ni tlângpui a, 611 chuang thah an ni tawh a,
hêngte hi an tân a \angkai êm êm school 910 lai hâl ni tawhin,
a ni,” a ti. Sum bâwm hi dân school 1500 vêl chu loh theih
pângngai chuan thla ruk dânah lohna avângin khâr a ni tawh
an hawng chauh \hîn a; mahse, bawk a ni. Hêng school beihna
tûnah chuan zîng dâr ruk a\anga tam zâwk hi zirlai naupang hlui
tlai thim dâwn thleng an hawng Boko Haram-ten an thluak an
\hîn a ni. Father Poochakkad- sûksakte leh an zirtîrte an ni a,
an a sawi chhunzawmnaah an zirna in hluia che tûra an
chuan pawisa hi lâk theih chin zirtîrte an nih thu report a ni
siam ni lo mah se, tu mah duhâm
bawk. Hêng bâkah hian school
tak leh mi dang ngaihtuah miah
naupang hmeichhia tam tak rûk
lova pawisa la chhuak an awm
bo an ni \hîn bawk a, hêng an
lo va, mahni mamawh tâwk ang
hmeichhe rûk bote hi mi nupui
zêl an la zâwk a ni.
-CHRISTIANTIMESINDIA tûrin an hralh mai bâkah, Islam
sakhuaah inleh luihtîr an ni a,
Mipa naupangte thihchilh bomb keng tûr leh
tualthat tûra thluak tipuak tûra zirtîr an ni bawk \hîn
sûksak an ni a ni.
Boko Haram, Nigeria rama -CHRISTIANPOST
Islamic firfiak pâwlte chuan mipa
naupangte chu an thluak Nigeria ramah Biak In
sûksakin an school-a an zirtîrtute chim
leh zirlai naupang a tam zâwk Nigeria rama Uyo khuaa
Kristiante chu that tûrin an zirtîr Reigners Bible Church Interna-
a. Los Angeles Times te leh In- tional Biak In chu an inkhâwm
ternational Christian Concern te laiin a chim a, he chhiat
chuan hêng mipa naupangte hi tawhnaah hian mi 160 vêlin
Boko Haram te hian nunna an chân a ni. The Associ-
khuahkhirhin an rin dân leh rilru ated Press-in a târ lan dânin Biak
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 15

Inah hian mi za chuang chu an thleng ve chiah a, chutia kan zaia


kohhran dintu Akan Weeks kan lâm mêk lai chuan, building
Bishop atâna nemngheh chu a rawn chim thut a, ka harh
inkhâwm hmang tûr an ni a. chhuah leh chuan hospital-ah ka
Akan Weeks pawh hi vânneih- lo awm tawh a ni. Pathian min
thlâk takin kea hliam tuarin a chhan chhuahnaah ka lâwm êm
chhuak hrâm a ni. Pastor Anietie êm rualin, nunna chânte vângin
Daniel, an kohhran thupuangtu ka rilru a hrehawm hle a ni,” tiin
chuan he chhiat tawhna avâng Punch chanchinbu a hrilh.
hian an kohhran an ngui êm êm -CHRISTIANPOST
a, pawi an tih tak zet thu târ Hotel room-a Bible dah
langin mitthi chhûngte an chungchâng
tawrhpui thu a târ lang bawk a, Marriott International chuan
Akan Weeks Bishop atâna an Hotel siam thar tûrho
nemnghehna pawh eng tikah nge ‘Millennial-Oriented hotel
chhunzawm leh a nih ang tih sawi brands’ an tih, the Moxy and
a theih loh thu a târ lang bawk. Edition hotel-ahte chuan Bible
Udom Emmanuel, Akwa Ibom leh Book of Mormon hote chu
State Governor, he inkhâwmnaa dah an tum tawh loh thu an târ
tel ve, vânneihthlâk taka dama lang. Khawvêla hotel company
chhuak ve chuan sawrkârin lian ber Marriott International te
theihtâwp chhuahin he chhiat hian a hma chuan an hotel room-
tawhna hi a chhui tûr thu leh ah hian Bible leh Book of Mor-
hetiang chhiatna râpthlâk thleng mon te hi an dah \hîn a. Hotel
tawh lo tûra hma an lâk tûr thu room-a Bible emaw sakhaw
a târ lang bawk a ni. Eno Etim, lampang bu hrim hrim dah tawh
dam chhuak pakhatin a sawi loh an tum chhan ber hi non-re-
dânin, “Biak In chhûngah ka ligious pâwl pakhat Freedom
awm a, engkim chu ni dang angin from Religion Foundation-ten
pangngai takin inkhâwmna hun kum kalta a\ang khân hotel com-
kan hmang a, hmeichhe pakhat pany lian tak tak 15 hnênah
praise and worship hruai tûrin a kohhran leh sawrkâr dah hrang
lo chhuak bawk a, chutih mêk tûra an ngen vâng a ni.
lai chuan Governor pawh a lo -CHRISTIANHEADLINES
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 16

sakramen bu têa mi kha an


khung tel vek bawk a.
Sacrament Department Leader
tûr hian Kohhran Upa ni thei sela
a duhawm khawp mai. Kohhran
Lalhmachhuana, Electric \henkhatah chuan Sacrament
Vêng, Aizâwl zawhnate Department Leader atân hian
Z 1. Rev. J.M. Lloyd-a khân Kohhran Upa kher an dah hrâm
sakramen hi a ngai pawimawh \hîn. Hetiang hian kal vek thei
êm êm a, “Ka zirtîr ang a, ka ila a duhawm khawp mai.
awm loh chuan Pastor Z.2. Pastor nghâwngawrh vâr
Chhuahkhama Senior Pastor- hi hmânlai chuan a vâng nge
in a zirtîr ang,” a ti a. Kan Missionary leh Pastor Senior
hriat ve \an tirhah chuan Upa - Saiaithanga te, Thanga te
Junior deuhte zirtîrtuah an leh Liangkhaia te khân an
dah a, tûnah chuan nula/ awrh \hîn a, tûnah chuan a
tlangvâl kutah an dah ta a, tam ta nge, Pastor zawng
Sakramen hi kan ngai zawngin an awrh/nei ta a.
pawimawh lo/ngainêp ta deuh Serh leh sâng bîk i.e. Inneih,
em ni? Mitthi vui, Sakramen-ah te an
Ch. I thil rawn sawi leh i ngaih awrh \hîn a. Tûnlai hian an
pawimawh hi a dik chiah mai. awrh common ta viau a, T.V.
Tûn hma kha chuan Pathianni Interview-ah te an awrh ta fur
chawhnu inkhâwm bânah hian mai a. Kum 10 lai kal taah
Upa pakhat hian sakramen bu khân Pastor pakhat chuan
tê kan tih mai \hin kha sakramen Gas Agent hawnna hunserhah
zirlaite an zirtîr \hîn a. Tûnah hi a rawn awrh ta a, a va narân/
chuan Sacrament zirlai (Kum 13 common ta ve?
pumhlûm chin) te hi Naupang Ch. Pastor kawr nghâwng vâr
Sunday School Department hi a hmanna tûr hun leh hmun bîk
zînga pakhat an ni ta a. Zirlai bu sawi lan a ni lêm lo va. Ordain
pawh a hranpain buatsaihsak an Pastor-te chuan an hmang thei
ni a. An zirlaibuah hian tûn hma vek tûra ngaih a ni a.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 17

Amaherawh, chu i rawn sawi Chu vâng chuan Nilai leh


ang hian a hmanna tûr hun leh Beihrual thupui hi \antu dawhkân
hmun thliar thiam a pawimawh (lectern) a\anga hawn tûr tih a
khawp ang. ni ang e. Tin, K|P leh Kohhran
Z.3. Hmânah chuan Nilai leh Hmeichhia te hi kohhran
Beihrual Thupui hawngtu hian chhûnga a hranpa deuhva
Pulpit a\angin an hawng \hîn inrêlbâwl an ni a. Pulpit
a, tûnah erawh chuan \antu rawngbâwltu atâna an ruatte
dawhkân a\angin an hawng ta pawh Kohhran Committee
a, hei hi engtizia nge? Synod pawmpui tûra rawn thlen thlap
hian a ngainêp ta deuh em ni? \hin an ni a. Kohhran
A ngainêp ti dâwn ila mi Committee-in a lo pawmsak
thiam a ziahtîr, Synod-in a hnuah Pulpit an lâwn ve thei
approved thlap a ni si a, K|P chauh rêng a ni.
leh Kohhran Hmeichhia te Upa Chawngkhûma
pawhin Pulpit-ah thu an sawi zawhna te
ve tho si a, eng nge a Z.1. Kan Kohhran Thurin III-
awmzia? naah mi nung pathumte -
Ch. Presbyterian Kohhranah Nihna thuhmun, thiltihtheihna
hian Pulpit hian hmun pawimawh leh ropuinaa intluk tih a ni a.
tak a luah a, ‘Biak Inah chuan Chanchin |ha Johana 14:28
Pulpit hi kan hmun thianghlim ber (a tâwp lam)-ah chuan Lal
a ni’ ti ila kan sawi sual âwm lo Isuan, Pa chu keimah aiin a
ve. Pulpit lâwn thei chin pawh ropui zâwk si a, a ti a. Ropui
Kohhran Committee-in uluk tak zâwk an awm em han sawi
leh fîmkhur takin a rêl \hîn. Kum fiah teh?
2000 kum khân Synod Ch. Isua hian nihna pahnih a nei
Inkhâwmpuiah ‘Pulpit leh a, chu chu Pathian tak leh
Maichâm humhalh leh hman mihring tak a nihna hi a ni a. Kan
dân’ fel tak a siam nghe nghe a thurin hian a Pathianna a sawi a,
ni. Nilai leh Beihrual thupui a Pathiannaah chuan Pa nên an
hawngtute hi Pulpit rawngbâwltu intluk a. Johana 14:28-ah hian
atâna ruat an ni lo tlângpui a. Lal Isuan mihring tak a nihna
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 18

a\angin a sawi a, a mihrinna mite thlamuan nân Zâwlnei


zâwn a\ang chuan ‘Pa chu Isaian BC 550 vêla a sawi
keimah aiin a ropui zâwk’ a ti a angin, zirlai bu siamtu khân a
ni ang e. rawn sawi a, hei hi a dik rêng
Z.2. Nova lawnga hruai luh em? Ka Holy Bible hman lai,
ve tûrte hi Genesis 6:19-ah Mizo (Lushai) O.V. Re-Edited.
tisa zawng zawng, tuak khat 10F 0050/2012/15M phêk
zêl tih a ni a. Genesis 7:2-3- 402-na BIBLE HUN KUM an
ah chuan sathiang, tuak sarih ziahna zâwlneite leh Lalte hun
zêl a ni leh si a, a eng zâwk hi lai an târ lannaah chuan Isaia
nge kan pawm dâwn? hun BC 781 - 740 Lal Uzia lal
Ch. Hetia sawi dân inang lo hi lai angin a rawn târ lang bawk
Genesis bu ziaktu thu lâkna hnâr a, Bible-a mi nge dika kan
inan loh vâng niin ngaih a ni. Sunday School zirlai bua mi,
Hetianga thil sawi dân chi hnih khawngaihin min han hrilh teh.
awm ang chi hi kan Bible-ah hian Ch. A dik thei ve ve tiin chhâng
kan hmu nual mai, Mosia phawt teh ang. Hetiang hian
lehkhabu panga (Genesis- sawi fiah leh ang aw. Hun rei tak
Deuteronomy)-ah hian a tam chhûng chu Isaia lehkhabu pum
lehzual. ‘Unau thawnthu sawi pui hi zâwlnei Isaia kutchhuak a
mah a hrang’ an lo tih \hin ang nih rinhlelhna lam kalpui a awm
kha a ni ber mai a. Hetiang thilah meuh lo va. Kum zabi sawm
hian a dik zâwk thlan tum aiin pariatna tâwp lam a\ang erawh
‘sawi dân chi hrang a awm a nih chuan Bible zir mi thiam
tak hi maw le’ tih hi a him ber \henkhatten he lehkhabu hi ngun
mai âwm e. lehzuala an zirin mi pakhat
G. Chawnbîka, Kâwlbêm kutchhuak ni theiin an hre ta lo
zawhna te va. Mi pathum tal kutchhuak a
Z.1. Kumin Sunday School nih an ring ta a. Hetiang hian an
zirlai 11-na, March ni 20-a \hen nghe nghe a: Isaia 1-39
kan zirlai sawi hawnna - Israel Isaia pakhatna (Proto Isaiah), a
fate sal tâng chhuah leh hun thuah pawh kum zabi
beiseina pawh nei tawh lo, chu pariatna lai, sal tân hma lam hun.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 19

Isaia 40-55 Isaia pahnihna Ch. Man leh mual pawh lo inhlân
(Deutero-Isaiah) a hun thuah mah se, kohhran dâna an inkutsuih
chuan sal tân hun lai, hun loh chuan lo in\hen leh pawh ni se,
hrehawm leh hun thim lai. Isaia RC leh RL lâk a ngai lo.
56-66 Isaia pathumna (Trito Z.3. Kohhran dâna nupui
Isaiah), a hun thuah chuan sal pasal inneite an in\henin a tu
tâng chhuah hnu. ‘Kumin emaw zâwkin RC/RL dîlin Bial
Sunday School zirlai 11-na, Standing Committee-in lo pe
March ni 20-a kan zirlai sawi ta se, a dîl lo zâwk hian RC/
hawnna - Israel fate sal tâng RL nei lovin kohhran dân
chhuah leh beiseina pawh nei chhûngah a luh theih em? A
tawh lo, chu mite thlamuan nân dîl zâwk ta hi a rin theih dân
Zâwlnei Isaian BC 550 vêla a a awm em?
sawi angin’ tih hi Isaia pahnihna Ch. A kawppui \hen tâkin RC
hun lai nia ngaih a ni a. Zirlaibu leh RL a lo la tawh a nih chuan
siamtu sawi hi dik lohna awmin RC a lâk ve kher a ngai tawh lo
a lang lo. Tin, kan Holy Bible va, RL erawh chu lâk ve ngei ngei
hman lai tâwp lama BIBLE HUN a ngai. RC leh RL lâk ngai chu
KUM an ziahnaa zâwlneite leh RC leh RL a lâk hma chuan
Lalte hun lai an târ lannaah chuan kohhran dân chhûngah lâk luh
Isaia hun BC 781 - 740 Lal Uzia theih a ni lo.
lal lai anga lo lang kha Isaia
Khuangthankima leh
pakhatna nia ngaih a ni a. Hei
B. |huamliana, Khawlian
pawh hi dik lohna a awm chuang
zawhna
lo. A dik thei ve ve e.
Z.1. Kristian Hla bua, ‘Thihna
Z.2. Mi, khawvêl dânin lo leh nakin hun’ zînga tel \hîn
innei ta se, man leh mual khawhar ina nu leh pain
pawh lo inpe fel diam se muang deuh dapa kan sak
kohhran dâna inkutsuih si \hin, “Engah kan lainat ang?
lote hi, in\hen leh si sela, An nun khaw nuam alâwm;
Kohhran Committee hian Hrehawm an kalsan ta. Lalpa
Bial Standing Committee-ah hnênah an awm. Lâwm takin
RC leh RL dilpui a ngai em? Vân nuam an thleng ta, Isua
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 20

hnênah nuam ngei tûrin” tih sawi fiah a ni lo va, ti kher lo


hla kha tûn Kristian Hla bu pawh an awm nia sawi te
chhuak tharah hian a awm ta pawh a awm a, ngaih dân a
hauh lo mai a, engtiziaa tel ta inang lo nên; chuvângin, kan
lo nge? Kristian Hla Thar Bu inhrilhfiah a \hain ka hria.
lamah dah a ni bawk si lo, Ch. I zawhna hi zawhna âwm
chhut leh hunah chuan telh leh tak pawh a ni e. ‘Lei chu leiah,
hrâm ni se kan va ti êm. vaivut chu vaivutah’ tih paha lei
Ch. ‘Engah kan lainat ang...’ tih zu lâka thlân chhûnga zu dah hi
Kristian hla bu chhuak thara an tih ngei ngei tûr emaw, tih loh
telh tâk lohna chhan zawhna hi tawp tûr tihna emaw a awm lo
Kristian Tlângau August 2016 niin a lang a. Aremchân dân azira
thla chhuakah khân kan chhâng vuituin an lo tih châng a awm a
tawh a, i lo en mai dâwn nia. nih pawhin a hnawkna a awm
Kristian Hla bua telh leh i duhna hranpa lêm lo ve.
erawh chu kan han chhâng ang Upa Lâwmsânga Râlte,
e. Kristian Hla bu hi a \ûl dân Riangtlei zawhna
ang zêla ennawna chhut thar \hin Z. ‘Inkhâwmpui nge
a ni a. Chumi hunah chuan hla Khâwmpui?’ A lam dân tûrah
telh thar duh kan nei a nih chuan hian ‘pui’ tih hi inang tlânga
Synod Music Committee lamah hman a nih theih nân min sawi
rawtna thlen mai chi a ni e. chiansak tûrin ka ngên a che.
Upa Dârkûnga Râlte, Ch. Khâwmpui tia sawi hi a
Dârlâwn zawhna awlsam a, hmang pawh an awm
Z. Kan Kohhran Pathian Biak ve fo. Amaherawhchu,
Inkhâwm Hruaina Bua, mitthi Inkhâwmpui tih hi chu tûn hma
thlâna vuinaah: “Lei chu a\ang tawh khân kan kohhranin
leiah, vaivut chu vaivutah kan kan hman dân zâwk chu niin a
dah ta a ni” tih sawi zawha lang. ‘Pui’ tih lam rîk dân tûr tak
lei zu laa, thlân chhûnga thlâk erawh chu ngaih dân a inchen lo
luh hi tih ngei tûr a ni em? thei viau mai, a ri hniama lam hi
Khaw chhiat ni chirhdiak chu kan hman dân tlânglâwn
pawh ni se? Hruaina Buah deuh zâwk chu a nih hi.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 21

DAM CHHÛNG NITE CHHIAR DÂN


(Gen 6:3; Sam 90:9-12; 2 Kor 6:1;
Jak 4:14)
- Upa R.K. Thanga
Mission Vêng
Kan thupui hi han en mai chuan awlsam
hmêl tak, dam chhûng ni, thla, kum leh dârkâr
thleng pawha chhiar thiam lo tu nge awm ang, kan ti mai âwm e.
Nimahsela, a nihna takah chuan thil awlai lo tak, tu te tân pawh zir
fê tham, ni tina zir belh tûr awm, dam chhûng daih zirlai bu chhah
tak ang hi a ni, kan ti thei hial âwm e. A thil zirtîr tum en chuan dam
chhûng nun chhiar dân ti ila a fiah zâwk mah âwm e.
He thupui hi khawvêl finna Pathianin kum 120 kan dam thlen
leh remhriatna te, chhiarkawp a phal a, Mosia \awng\ainaa kum
hisâp thiamna leh zir sânna 70/80 dam thlen thu te pawh hi
tinrêng hmanga zir thiam theih ni kan pha ta lo lutuk a, a pawi
sela chuan tûnlai kan \halaite hi khawp mai. Chuvângin, kan dam
zirtîr an ngai hauh lo vang a, kum chhûng nite kan chhiar thiam theih
lama upa, zir sâng vak lote hi min nân kan thupui hi \hen thumin lo
zirtîr zâwk tûr ni âwm tak a ni a; sawi zui ila.
tin, hruaitu ropui Mosia pawh
hian Pathian chu dam chhûng 1. Dam chhûng ni chhiar
nite chhiar dân zirtîr tûrin a thiam lote nun dân: Anniho hi
mamawh bîk kher âwm lo ve. anmahni duh dân leh nuam tih
Chu bâkah, tûnlai hian thih thut zâwnga hma lam nun ngaihtuah
thut a tam sâwt hle a, a bîk takin lêk lova nun hmangte an ni a.
\halaite zîngah dam chhûng ni Lehkha thiam sâng tak tak,
chhiar thiam loh avâng leh thil \ha computer leh mobile phone
lo laka insûm theih loh avânga hmang thiam leh zei tak tak, mut
natna khirh tak tuara dam rei ta nachâng leh thawh nachâng hre
lo, naupang tê tê kan vui liam lo, tûnlaina hriin a ei chhiat mêk,
hnem ta lutuk te hi a veiawm hle thil changkâng tam tak a \ha
a ni. Kan Bible-ah chuan zâwnga hmang duh lêm lo, a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 22

chhe zâwnga hmang lui tlat, ti chung zêla hun hman \hin a
mahni intodelh si lova pawimawh tak zet a, chutianga
intihchangkân chîngte an ni a. An hun hmang \hate chu leiah leh
nun dân her danglama Pathian vânah ham\hatnain a ûm zui zêl
duh dâna an nun phawt chuan \hîn a ni tih hriat reng a \ha.
mi \angkai tak an ni thei tih hria (iii) Ni tin lâwm chunga
se a \ha hle. Hêng mite hian an Lalpa rawngbâwl tûr leh thinlung
nun an hman thiam lohna lamah leh tih tak zeta Lalpa fak leh
Pathian an dem lêt hlauh a, a chawimawi tûra inhlan fo a \ûl
pawi hle a ni. Ni khua a lo rei a. Tin, inngaitlâwm leh
chuan an inchhîr ngawih ngawih thuhnuairawlh taka ni tin Pathian
a, taksa lam leh rilru lamah nêna lên dun a pawimawh hle
harsatna nasa tak avângin de- bawk.
pression leh harsatna dang te an
neih phah a; mahse, Pathian (iv) P athian kohhran
hnaih an tum chuang lêm lo va, thianghlim leh Biak In belh
a tâwpah phei chuan mahni tlata, mahni hrehawm pawisa
intihhlum hial an duh \hîn. lo va, ni tin kraws pua Lal Isua
hnung zuia, a tâna tuar leh chân
2. Dam chhûng ni chhiar dân ngam a, Chanchin |ha puan
tûr: He thil chungchângah hian darh zêl hi a pawimawh êm êm
kawng tam tak awm thei zîngah bawk a ni.
hêngte hi lo luh chilh ila.
3. Dam chhûng ni chhiar
(i) Khawvêl hi kan khual thiamte nun dân tûr leh
zinna ram mai a ni tih hriat renga, chan tûr: He thil pawimawh
kan châm rei dâwn emaw, rei tak hi sawi tûr tam tak a awm
dâwn lo emaw kan hre lo va, laiin, a hnuaia thil pali chauh hi
eng thawnthu nge kan ziah ve târ lang ila.
dâwn tih ngaihtuah chunga a \ha
(i) Lâwm zêl nun leh chan
lam thawnthu ziah ngei tum tlat
tâwka lungawi an thiam \hîn a.
a pawimawh.
An rethei emaw, an hausa emaw,
(ii) Mahni tûn hun zêl hman an mi lianin an tê emaw, an
\hata, Pathian duh zâwng thil \ha chanpualah an lungawi zêl a.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 23

Duhâmna sualin a tibuai pha ve chante hre rengin mana lei,


lo, an hausakna thurûk chu Krista kraws thisen hlua tlan
Lalpaah a ni. an nih an theihnghilh ngai lo va;
chuvângin, a \ûl huna Krista
(ii) An hlimin an thlamuang
\hîn a, vânduaina an tawh châng tâna tuar leh chân ngam ve tûrin
an inpe thar \hîn a. Lâwmna
pawhin Pathian lakah an vui mai
kim chu rawngbâwlna hi a ni
lo va, thlarau lam malsâwmnaah
tih an hre chiang a, an nunah
an chantîr hlauh zâwk \hîn.
Thlarau Thianghlim a zalên \hîn
Thlarau khawvêl hmu pha
bawk a ni.
chungin an khawvêl nun an
hmang thiam a, beidawnna sualin Chutichuan, kan thupui
a tibuai pha ve lo. Inhmangaih ‘Dam chhûng nite chhiar dân’ tih
tawnna leh inngaihdam tawnna kan sawi tâk a\anga thil chiang
rilru an pu a, mi dangte nên inrem tak chu, he khawvêl finna leh
takin an khawsa ho \hîn a, mite remhriatna te, zir sânna tinrêngte
tân malsâwmna an lo ni \hîn. hi dam chhûng nite chhiar thiam
Pathian hmangaihna leh theihna hmanrua atân a tâwk
khawngaihna thu chu an thil hauh lo va, kan ni tin nun min
tuipui ber a lo ni \hîn. kaihruaitu leh zirtîrtu atân chuan
Lal Isua Krista hi thlang mai ila
(iii) Ringtu nun \han len nâna
a \ha ber a ni tih hi a ni. Hla
\ûl - Bible chhiar, fianrial
siamtu chuan ‘Lal Isua ka duh
\awng\ai, P athian biak
ber, min hruaitu atân’ a lo ti a,
inkhâwm, ni tin chhûng
keini pawh he kum tharah hian
inkhâwm, thilpêk rawngbâwlna
kan ni tin nun kawng min hruaitu
leh Chanchin |ha puan darh hna
leh zirtîrtu atân Lal Isua Krista
te hi an ngaihthah ngai lo.
hi i hmang zui zêl ang u, chu ngei
(iv) Chu bâkah Chanchin chu dam chhûng nite chhiar dân
|ha zâra ham\hatna tinrêng an dik ber leh \ha ber a ni si a.
Sir Michael Faraday-a kha a thih dâwn hnaihin chanchinbu
miten an kâwm a. Ani chuan, “Ka kalna tûrah ka chiang a, ka
chhandamtu hi a nung a, kei pawh ka nung ang,” tiin a chhâng.
- Gospel Trumpet
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 24

MALSÂWMNA LEH ÂNCHHIA


(Deut 11:10-12, 26-28)
- Upa C. Hualkûnga
Mission Vêng
Mosia lehkhabu pangana Deuteronomy-ah hian Pathian hnam
thlan Israela thlahten sala an tânna Aigupta ram a\anga Kanan ram,
khawizu leh hnutetui luanna ram an pan lai, an thlen \êp tawh thu te,
Pathianin hruaitu ropui Mosia hmanga a fuihna thute kan hmu a.
Kanan ram awm dân leh tih âwm leh âwm lohte kawng hrang hrangin
a hrilh mawlh mawlh a ni ber mai. Tûnah hian kan sawi sêng hauh
lo vang a. A tlângpui deuh chauh kan sawi dâwn a ni.
“Ngai teh u, vawiinah hian in uain in ching suh u, chhiatna bul
hmaah malsâwmna leh ânchhia a ni e,” (Eph 5:15-18) a lo ti a.
ka dah a... Lalpa in Pathian Hmun dangah pawh mihringte
thupêk chu in zawm loha, in hriat zalênna hre rengin, “Thil engkim
ngai loh pathian dangte be tûra tih ka tân a thiang a; nimahsela...
ka thupêk che u in pênsan erawh eng bâwihah mah ka inphal lo,”
chuan ânchhia,” (Deut 11:26-28) (1 Kor 6:12) a lo ti leh a. Kan
tiin Mosia hmangin Lalpan a zalênna ropui tak hi ringtute
hriattîr a. chuan eng bâwih emawa tân nân
Hei hi keiniho tân pawh kum i hmang lo vang u.
thar 2017 kan hman chhoh tûr Malsâwmna te leh ânchhiate
thlîr nân \ha hlein ka hria, kan hi kan chungah hian a lo thleng
khawvêl nun hman chhoh zêl tûr nghâl mai lêm lo a ni thei e.
tân pawh a pawimawh hle. Eng Mahse, awmna dik te, hawi lam
kawng nge kan zawh dâwn, kan dik te, pan lam dik te, tum dân
hmaah hian malsâwmna leh dik te, beiseina dik te, innghahna
ânchhia a awm \heuh a nih chu. dik te hi a pawimawh a ni.
Thuthlung Hluia Mosia fuihnate Sam 37:3-5-ah “Lalpa chu
hi Thuthlung Thara Tirhkoh ring la thil \ha ti rawh. He ramah
Paula sawite nên pawh khân a hian awm la, rinawmna ûm zêl
inang khawp mai. “In khawsak rawh...” tih kan hmu a.
dânah fîmkhur hle rawh u... Malsâwmna dawn dân kawng
Lalpa duh zâwng eng nge tih nia kan hriat hi a dik loh chuan a
hriat thiam tum zâwk rawh u, rei emaw, rei lo emaw a tâwpah
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 25

chuan ânchhia kan dawng dâwn. awm lohna tûrah Lal Saula
He leiah mai pawh hian ânchhia hlauvin a hmêlma Philistian lal
chu kan la dawng tho tho dâwn. Akisa a zu bêl a, ani chuan a
Abrahama nên an in\hen mite 600 nên Ziglag khuaah a
dâwn khân Lota chuan ama duh awmtîr a. An mipa hovin râl
thuin sualna khurpui Sodom rûna an thang bo hlânin an
khaw lam Jordan lui phai zâwl awmna khua chu Amalek hovin
ram \ha, awlsam tea hausak leh an lo rûn a. A nupui fanau leh an
ropui theihna lam chu chên nân, ran zawng zawngte nên salah an
khawsak nân a thlang ta a. man vek a, an in leh lo an hâlsak
Pathian lamah Bible meuh bawk a (1 Sam 30:1-26).
pawhin, ‘Mi fel’ tia a sawi ve Davida leh a hoten an
ngat kha a ni a. A tîr chuan chênna khua an va thlen chuan
Sodom khuaah chuan a lût nghâl tu mah hmuh tûr an awm tawh
mai bîk lo. lo, an in leh lote chu a lo kâng
Mahse, Bible-a a lan dân fai vek tawh a. An lungngai
chuan a puan in chu Sodom beidawng lutuk chu Bible-in a
khaw lam hawiin a sawn zêl a. sawi dân chuan, “Davida leh a
Sualna khurpui Sodom khuaah hnêna awmte chuan an aw an
chuan khua leh tui satliah mai chhuah a, \ap hlei thei tawh lo
pawh ni lovin, khaw hotute zînga khawpin an \ap a,” tih a ni. An
mi a ni a. A mak lo ve, a hawi awm lohna tûra an awm avângin
lam, a beisei lam kha a ni tlat mai sipai huaisen, Goliatha meuh
a. Mahse, a nun tâwp lam chu a pawh thattute chu \ah pawh \ap
râpthlak hle mai. A kal chhan hlei thei lo khawpin an \ap ta a
ber, a in leh lo, a sum leh paite nih chu.
chu a kâng ral vek a. A nupui Jerusalem Temple meuh
leh a fate leh a mâkpate a chân satu lal Heroda tâwp dân pawh
deuh vek a. A fanu pahnihte chu hi a mak asin. Alal puan sina thu
an him ve hrâm a. Sodom zia an a’n sawi chuan a ngaithlatute
lo kai nasa hman hle mai. An chuan an ngaisâng khawp a,
pahnih chuan an pa lakah chuan “Pathian aw a nih hi, mihring aw
fa an pai ve ve a ni. a ni lo ve,” ti hialin an ngaisâng
Pathian hriak thih Davida a; nimahsela, a hnu maia Bible-
pawh hi a che fuh lo hle mai. A in a sawi dân chuan, “Ani chuan
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 26

Pathian hnênah chawimawina hremna kan la tuar zêl ang tih a


chu a pêk loh avângin, Lalpa hlauhawm khawp mai. Sum
vântirhkohvin chawplehchilhin a emaw, dinhmun emaw, nawmsip
man a, rûlhûtin a ei a, a thi ta a,” bâwlna lam emaw kan ûmna
tih a ni (Tirh 12:19-25). Ngun kawngah hian kan lo petek thui
takin i ngaihtuah ang u, Lalpa fak deuh va, awm lohna tûr hmunah
leh chawimawite hi a lo va te kan lo awm palh a nih pawhin
pawimawh êm! Kan Pathian Davida ang hian Lalpa lam i
hian min hmangaih mah sela, a hawi leh vat ang u. Lungngaiin
thîk thu chhiatna lamah hi chuan \ap nasa hle mah sela Bible-in
tu mah a zuah lo. engtin nge min hrilh kha,
He laiah hian thil mak tak a “Nimahsela Davida chu a
inchher chhuan zawm a, lal ropui Pathian Lalpaah chuan a intichak
thihna chuan Pathian thu, a... Lalpa lamah a nun a siam
Chanchin |ha a tibahlah chuang rem leh,” tih a ni.
miah lo nia! “Rûlhûtin a ei a, a thi Lota nên an in\hen dâwn
ta a,” tih dawtah chuan, “Pathian khân Abrahama chuan ama thuin
thu erawh chu a darh a, a pung duh a thlang ve mai lo. Lalpa lam
ta zêl a...” tih kan hmu a ni. Kan a hawi a, Lalpa a nghâk a,
sual, kan \ha lo kan ti a, eng emaw Lalpan duh a thlansak ta zâwk
chen chu a dik ang; mahse, a \ha a, Lalpan engtin nge a tih kha,
lam hawi, kawng dik lam pan hi “Dâk la, i awmna a\ang khân
an \hahnem khawp mai, a hmâr lam te, chhim lam te, chhak
thlamuanthlâk asin. Kum tinin lam te, thlang lamte en rawh, i
missionary atâna inpe leh Pastor ram hmuh zawng zawng hi nang
tûr lâk sên loh kan nei thei zêl te leh i thlahte kumkhua atân ka pe
hi a va ropui êm! “Pathian thu dâwn che a ni,” tiin Lotan ama
erawh chu a darh a, a pung ta zêl thua a lo thlan ve zawng zawngte
a,” tih kan Bible thu hi a la dik zêl pawh kha a pe ta vek a.
a ni lâwm ni. Abrahama chu kawng engkimah
Mizote hi Lalpan a Lalpan mal a sâwm a, kum 100-
Chanchin |ha puang darh tûrin a upa a nihin a roluahtu tûr
min la hmang zêl dâwn. Hetih lai Isaaka chu a nupui Sari kum 90-
hian ringtu ni si, Sodom lam a upa chuan a hrinsak bawk. A
hawite hi chuan Lota angin chungchâng thu Pathianin a

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 27

sawite hi a ropui hle mai, “Ka engtin nge kan tih ve dâwn?
thiltih tum hi he lai maia Khawi a\angin nge kan lo nghah
Abrahama lakah ka zêp ang em ve ang?
aw?” a ti a nih chu. Amahah Mitdel kutdawh Bartimaia
chuan leia hnam tin an la chuan a sum hmuh tam theihna
thawveng dâwn te a ti a. Sodom khawpui lûn lai chu kalsanin
a tihboral lai khân Pathianin malsâwmna pe theitu Isua hnên
Abrahama chu a hre reng a. panin kawngpui sîr a\angin a lo
Amah ringtu, amaha innghat, châng a. Chhiahkhawntu Zakaia
amah pâwl \hîn hnênah Lalpan pawhin a kalna ngei tûr kawng
a thu rûkte pawh a zêp lo, a hrilh
sîra theipui kûngah chuan zah
ve nia! A thu zâwmtu Lalpan a
pawh dâwn lovin a lâwn a, chuta
hre reng, thil râpthlâk tak thlen
\ang chuan a lo châng a, anni
laite chuan ani chu Lalpan a hre
pahnih hian an ti fuh khawp mai.
reng tih Bible-in min hrilh.
Tirhkoh Paula chuan,
“Ngai teh u, vawiinah hian
in hmaah malsâwmna leh “Krista hi kohhranho lu a ni a,
ânchhia ka dah,” a ti a. A dawn kohhran hi a taksa a ni,” a lo ti
dân pawh min hrilh nghâl a. a. Kohhran hi mi chak lo tê tê
Malsâwmna dawng tûr chuan a awm khâwm ni mah ila, a ropui
pe theitu Lalpa Pathian thupêk a ni. Taksa chu lu nên thliar hran
zawm a ngai. Abrahama chu, theih a ni lo, a inzawm tlat,
“Ram ka la entîr tûr che lamah chutiang chuan kohhran pawh hi
kal rawh,” a tih chuan a thu khawvêla eng pâwl emaw ang
âwihin a kal chhuak nghâl mai mai mai a ni ve lo. Pathian nêna
a. A fapa neih chhun Isaaka hâl inzawm, a chênna vân ropuina
ral thil hlana hlân tûra a tih nêna inzawm malsâwmna pe
pawhin a thu âwihin a inbuatsaih theitu duh zâwng leh duh loh
a, a kal leh mai. A kalna zâwng kan hriat ve theihna hmun
apiangah Lalpa Pathian chu a ni. Chuvângin, kan Lalpa Isua
chibai a bûk theih nân leh a duh Krista chênna leh a zawmpui, a
zâwng leh duh loh zâwngte a taksa kohhranah hian a
hriat theih nân maichâm a siam malsâwmna dawng tûr chuan
zêl a, Lalpa be hmasa lovin hma kum bul a\ang hian rinawm takin
thar a la ngai lo. Keini pawh a awm phawt mai ila, kan châng
malsâwmna dawng tûr hian thlâwn lo vang.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 28

THIH PAWH HLÂWKNA


(Phil 1:21; Rom 8:29f)
Rev. Dr. H. Vânlalauva
Durtlâng
Kum kal ta 2016 July ni 6 khân ka nupui duh tak maiin chatuan
ram min pansan a. Mizo upain nupa \âng \hen natzia, ‘koki/dâr
lehlam sah thlâk’ nêna an lo tehkhin chhiatna chuan min nang thut
mai a. He thihna thlazâr hnuaia Pathian thu min tiharha, min tichaktu
pawimawh tak mai pakhat chu, “Nun hi Krista a ni si a, thih pawh
hlâwkna” (Phil 1:25) tih thu hi a ni. Kohhran chhûngkua thihnain
thla a zâr hnan loh kan awm lo va, mi mal ang pawhin thihnain eng
emaw ti tala a khawih buai loh kan awm lovin ka ring. He Pathian
thu hmanga Kristian Tlângau chhiartuten Pathian thlamuanna an
chan beiseiin, thihna hi eng nge a niha, Pathian thu leh kan kohhran
thurinten engti angin nge an sawi a, Paulan ‘thih pawh hlâwkna’ a
tih chhan hi eng nge ni tih tûn \umah hian kan ngaihtuah dâwn a ni.
Thihna hi mihring leh Kristiannain a tum ber pawh
thilsiamte hnêna chhiatna thlentu, sualna avânga thihna leh thih
harsatna leh manganna, buaina hlauhna laka mihring leh
leh hrehawmna thlentu a ni a. khawvêl hnêna Lal Isua
Chuvângin, thihna laka chhan chhandamna thlentîr hi a ni.
chhuahna, chhandamna hi Pathian mihringa a lo chan
khawvêl mi zawng zawngin kan chhan, khawvêla Lal Isua Krista
zawn leh kan engto ber a ni. lo kal chhan ber pawh sual leh
UNO leh NGO pâwl hrang thihna laka mihring leh khawvêl
hrangte din chhan leh an chhandam a ni a, a chhandamna
hnathawh bulpui ber pawh hnathawhin a tum ber pawh
khawvêl leh mihring nun honaa thihna laka min chhandama,
inremna thlentîr hi a nih rualin, a chatuan nunna min neihtîra,
tâwp khâwkah chuan thihna laka Pathian chawimawi leh a
chhan chhuahna/chhandamna ropuina tung ding tûra min siam
thlentîr hi a ni. Khawvêla sakhaw thar leh hi a ni.
hrang lo awm chhan pawh hi a Pathian thu chuan mihring
bul takah chuan thihna leh thih chunga thihna lo thleng \hîn hi
hlauhna laka thawvenna/ tlûkna avânga lo awm, sualnain
chhandamna thlentîr hi a ni. a hrin chhuah, ‘sual man’ tiin a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 29

sawi a. Mihring awm dân tûr ni chuan anmahni duh thu ngeiin
lovin, tlûkna avâng chauha lo Pathian dân an bawhchhiaa,
awm chawp a ni tih hi kohhran thiam lohna leh chhiatnaah chuan
hote kan inzirtîr dân a ni. Tlûkna anmahni an inbarh lût ta a’ tiin
hi awm ta lo se, sualna hi kan puang chhuak a ni. Thihna
khawvêlah a awm lo vang a. a lo thlen hian chhûngkuaah
Thihna avânga lungngaihna, \ahna, lungngaihna leh
khawharna leh hrehawmna ka tuar hrehawmna râpthlâk tak a lo
\hinte pawh hi a awm hauh lo vang. thleng a. Taksa chungah ngei
Thihna tem lovin, chatuanin pawh chhiatna râpthlâk tak a lo
Pathian nên inpâwlna neiin, Eden thleng a. Taksa a lo dukin, a lo
huana Adama leh Evi te Pathian puam a, eng emaw tia damdawi
nên an lêng dûn ang khân lêng dûn hmang tea sawisak a nih loh phei
tûr kan ni. Mahse, mihring tlûkna chuan a lo uihin a \awih nghâl
avâng chauhin khawvêlah sual a thuai \hîn. Hetiang taka chhiatna
lo lût a. Chu chuan thihna rawn hi thihna vânga lo awm a nih
thlentîrin, thih hlauhna avângin avângin thihna hi Pathian thu
khawvêla mihringte hi kan buai zo pawhin a sawi angin chhiatna
ta vek a ni. râpthlâk tak a ni.
Thihna hi mihring thlîrna Thihna hi tâwpna leh boralna
a\angin chhiatna, boralna, anga ngaih a ni. Thihna hian kan
tâwpna titein kan sawi \hîn. sawi tawh angin kan taksa a
Thihna a lo thlenin mitthi tichhiain, a tiboral a. Kan thlarau
chhûngte chu chhiat tâwk pawh a tiboralin, eng mah lova
chhûngkua, khawhar chhûngkua a chantîra ngaihna lian tak a
titein kan sawi \hîn a. Pathian thu awm. He ngaih dân hi Pathian
a\ang pawhin thihna hi chhiatna, thuin thui tak chu a \âwmpui ve
mitthi chhûngte pawh chhiat niin a lang. Joba chuan thihna
tâwk chhûngkua, khawhar chungchâng a sawinaah,
chhûngkua tia sawi theih a ni. “Mihring chuan a thlarau a thlah
Genesis bung thum thuin a târ lan a, khawiah nge a awm tâk?” a ti
angin taksa thihna a ni emaw, a (Job 14:10). Sam ziaktu
thlarau lam thihna a ni emaw, pawhin, “Thi ila, leilâwtah chhuk
Pathian tel lo nun hi chhiatna, ila… vaivutin a fak dâwn che em
khawharna nên a inzawm nghet ni? I thutak hi a hriattîr dâwn che
êm êm a. Mihring chungchâng em ni?” (Sam 30:9). “Thih hnu
thurinah ngei pawh ‘Mihring hian nangmah hriatna rêng rêng
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 30

a awm si lo va” (Sam 6:5) a ti a. Chutianga mihring chunga thihna


Thuhriltu chuan, “Thlân i kalna lo thleng chu Welsh Thurinah
tûrah chuan… hriatna emaw, pawh ‘eng emaw ti chhûng
finna emaw a awm lo” (Thu atâna taksa leh thlarau in\henna’
9:10) a ti bawk a. Isaia pawhin tia sawi a ni bawk a. Mihring
“Thihna hian a fak thei si lo, chunga thihna a lo thlen hian, taksa
thihna hian a chawimawi thei si chu leiah thlânah kan phûm a, a
lo che” (Is 38:8) a ti bawk a. \awih ral ta \hîn a. Thlarau erawh
Adama bawhchhiatna avânga chu vânramah emaw,
Pathian hremna lo thleng chu hremhmunah emaw, khawiah
‘vaivutah i kîr leh tûr a ni’ tih a emaw awm tûra sawi a ni. Eng
ni a. Johana 3:16 thu leh Luka pawh ni se, thihna hi Pathian thuin
19:10 thua Lal Isua \awngkam in\henna, Lal Isua lo kal leh hma
a\angte hian sualna avânga loh zawng taksa leh thlarau
mihring dinhmun hi boralna, in\henna tiin min hrilh a ni.
tâwpna a ni tih kan hre thei bawk A chunga thihna awmze
a ni. Thihna hian mihring leh hrang hrang - in\henna, Pathian
Pathian inzawmna te, mihring leh leh mihring in\henna, mihring
mihring inlaichînna te a taksa leh thlarau in\henna a nih
tihchhiata, a tihtâwp avângin thu te, chhiatna, boralna leh
tâwpna, boralna tih loh theih loh tâwpna a nih thute hi Paula hian
a ni bawk. a hre chiang a. Chuti chung
Thihna hi Pathian thuin chuan, “Nun hi Krista a ni si a,
boralna, tâwpna tia a sawi rualin, thih pawh hlâwkna” tiin Phillipi
in\henna (separation) tiin a sawi Kohhran mite hnênah a sawi a
bawk a. A tîr berah Pathian leh ni. Phillipi Kohhran hi Paula
mihring in\henna a ni a, chu phun, kohhran nung tak leh chak
in\henna avâng chuan mihring tak a ni a. Chanchin |ha hrilna
zîngah pawh in\henna a lo thleng kawngah Paula \anpuitu an ni a.
zui nghâl a. Mihring zîngah chauh Paula nêna an inkungkaihna
pawh ni lovin mihring leh pawh a thûk hle a ni. Phillipi
khawvêl, khawvêl, Pathian Kohhran hnêna lehkha a thawn
thilsiam dangte leh Pathian lai hian Paula hi tân inah a awm
inkârah pawh in\henna a thlentîr a. Hei vâng hian tân in lehkha an
a ni. Mihring mi mal nun ngeiah tih zînga mi a ni. A chungchâng
pawh thihna avângin taksa leh thu rêl hmabâkin a awm a.
thlarau in\henna a lo thleng a. Chanchin |ha a hril avânga
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 31

thihna tâwk mai thei, martara thih pawhin thu a lo sawi thei cheu
hmabâk a ni tih pawh a inhria a. dâwn tih a hre chiang hle bawk
Phillipi Kohhran pawhin hetiang ang a (Heb 11:4). Sam ziaktuin
dinhmuna ding a ni tih pawh an “A mi thianghlim thihna chu
hriatpui a. |hahnamngai takin an Lalpa ngaihin hlu tak a ni” a tih
\awng\aisak a. Chutiang pawh a pawm nghet hle bawk
dinhmuna ding a nih hre chung ang (Sam 116:15).
chuan ‘Nun hi Krista a ni si a, Phillipi khuaa mite hnêna
thih pawh hlâwkna’ tih thu hi ‘thih pawh hlâwkna’ tia Paulan
Paulan a sawi chhuak ta a ni. a sawi hi a awmzia kawng hrang
“Nun Krista a ni si a’ tih thu hrangin sawi fiah theih a ni.
hi ringtu nun bul leh tâwp hi Isua Pakhatnaah chuan chatuan
Krista a nih thu puan chhuahna nunna bâkah lâwmman, felna
a ni a. Isua Krista ringtu, ama lallukhum Pathian hnên ata
zârah chauh chhandam, sual dawn tûr a neih avângin Paula
ngaihdamna chang, rinna avânga hian thih pawh hlâwkna tiin a
thiamchantîr a nih thu leh sawi a. Timothea hnêna
chutianga Pathian khawngaihna Lehkhathawnah “Intihsiakna \ha
leh ngaihdamna a chan avânga chu ka bei zo tawh a, ka
Pathian duh zâwng, Chanchin intlânsiakna kawng ka hlen tawh
|ha hril chu a dam chhan a nihzia a, rinna chu ka vawng reng tawh
puan chhuahna thu a ni. Chutiang a ni. Tûnah chuan felna lallukhum
taka Isua Krista ringtu leh a chu ka tân dahin a awm tawh a,
rawngbâwltu chu thuneituten thi chu chu Lalpa ngaihtuahtu fel tak
tûrin a chung thu lo rêl pawh ni chuan chumi niah chuan mi pe
sela, a tân eng mah hlauh tûr leh ang; ka hnênah chauh ni lovin, a
riltu hahna tûr a nei lo mai ni inlârna ngai apiangte hnênah
lovin, hlâwkna hlîr a ni zâwk a, pawh” (2 Tim 4:6 -8) tih thu hi
‘Thih lui kamah zaiin i hming ka Paulan thih hlâwkna a sawi
fak ang’ tia Pathian faka zai mai fiahna a ni. Paula hian lâwmman,
tûr a nih thu a sawina a ni. Paula felna lallukhum chan tûr a neih
hian Lal Isua hi nunna leh avângin ‘thih pawh hlâwkna’ a
thawhlehna a nihzia, tu pawh ti a. Keini Lal Isua Krista ringtu,
amah ring chu thi mah sela ama zâra Pathian khawngaihna
chatuanin a nung reng dâwn tih dawngtu leh Chanchin |ha hril
a hre chiang hle a (Jn 11:25,26). rawngbâwlnaa telte hian kan
Abela ang bawkin a thih hnu hmangaih kal tate zawng zawng
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 32

nên, Paula ang bawkin nakin Krista rin avânga tuarna lo thleng
kan thih hunah chatuan nunna leh \hîn te, Chanchin |ha hril avânga
lâwmman kan la changin, kan la thihna, martarna lo thlengte hi
dawng \heuh dâwn. Chuvângin, Pathian leh Isua Krista ropuina leh
keini Isua Kriata ringtu leh chawimawina a nih avângin ‘thih hi
kohhrana rawngbâwltute tân hlâwkna’ a ni.
hian ‘thihna’ hi chhiatna, boralna Chutih rual chuan thihna
leh tâwpna ni lovin, hlâwkna leh lusûnna kâra ringtute kan
malsâwmna ropui tak a ni zâwk intuarpuina, kan inlainatna leh
tih Pathian thuin min hrilh a ni. kan in\ahpui \hînte hi Lal Isua
Thih hlâwkna chhan dang ropuina, Pathian chawimawina a
Paulan a sawi chu - Pathian ni. Amah Paula ngei pawhin
chawimawina, Krista “Lâwmte chu lâwmpui ula, \apte
chawimawina hi a ni. Paula hian chu \ahpui rawh u” (Rom 12:15)
Pathian leh Krista ropuina lantîr a ti a. Thihna avânga kan
hi Pathian chhandamna intuarpuina hian lusûn
hnathawhin a tum ber niin a sawi chhûngkuate Lal Isua hmêl a
\hîn a. Phillipi 2:5-11 thuah Lal hmuhtîrin, Pathian ropuina a
Isua Krista chhandamna lantîr \hîn. ‘Lungngaihna kan
hnathawh pawh Pa Pathian leh in\âwm, rit phurh inchhâwk
Isua Krista ropuina tûr a nih thu tawnin, Chutin Lalpa dân kan lo
kan hmu. Rom bung 8-11 thu zâwm, Thlarau malsâwm
hian P athian chatuan changin’ tih hla kan sak \hin ang
remruatnain a tum bulpui ber khân, ringtute tân ‘thih’ hi
pawh Pathian chawimawi leh a hlâwkna, thlarau malsâwm luan
ropuina a nih thu a sawi a (Rom chhuahna hmun a ni. Thlarau
11:36). Rinna avânga Thianghlim awmpuina azârah
khawngaihnaa chhandam kan kan hmangaih kalte thihna hi
nih thu te leh kohhran ropui tak lâmnaah a chang thei a (Sam
lo dingte hian Pathian leh Krista 30:11), kan khawharna leh
a chawimawi a. Chanchin |ha lunglênna pawh tui hnaah a
avânga thihna, martarna lo thleng chang thei a (Sam 84:6). An thih
\hînte phei chuan Pathian leh Krista hnuah pawh Abela ang khân thu
ropuina a lan chiantîr zual \hîn a. an la sawi theiin, Pathian
Amah Paula ngei pawh Stephana hmangaihna thûkzia min hmuh
martarnain a kaih chhuah, a hrin fiahtîrtu an ni hlauh thei (Heb
chhuah anga sawi \hin a ni. Isua 11:4). Chutiang khawpa nasa
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 33

chuan thihna hi hlâwkna, Pathian châwl ve chauh tûr anga inzirtîr


leh Krista ropuina leh a ni. Kohhran \henkhat lahin kan
chawimawinaah a chang thei. hmangaih kal tate tam ber chu
Thih hlâwkna Paulan a sawi vânram thleng nghâl mai lovin,
dang leh chu - Pathian nêna chawlh lâwkna ‘purgatory’-a
inpâwlna tak taka luhna, Pathian awm rih tûr ang tein an inzirtîr
nêna awm dun, lên dun tak bawk a. Keini erawh chuan ‘thih
takna, chatuana a awmpuina a hlâwkna chhan’ Paulan a sawi
taka channa a ni. Philippi 1:23- ang tak hian, ringtute thlarau hi
ah ‘kal chhuaha Krista hnêna thih veleh Pathian hnênah, tho leh
awm châkna ka neih avângin, Krista hnêna châwl tûrin,
chu chu a \ha êm êm zâwk si a’ Pathian awmpuina leh amah
a ti a. Paulan thihna hi Pathian nêna inpâwlna tak tak chang
nêna inpâwlna tak tak chan nghâl tûrin kan inzirtîr a.
theihna, a luhna kawngka tih a Chuvângin, ringtu, an dam laia
hre chiang hle. A famkim lova he Pathian khawngaihna changtute
khawvêla kan chan, kan tem \hin chu an hnuk chah rual khân vân
kha a tak leh famkimin a chang mipui chhiar sên loh zîngah
tawh dâwn tih a hre chiang a. ‘Lal\hutthlêng din hualin an zai,
“Khi vân chanchin khi ka hre Kan chatuan Lalpa fakin” tih hla
tawh, Isua miten an hmu dâwn kan sak ang khân natna leh
a ni” tih hla hi a rilruah a khah hrehawmnain a tihbuai phâk
tlat tawh avângin thih hi lohvin, chatuan ropuinaah lawm
hlâwknaah a pawm nghet tlat a luhin an awm tawh zâwk a ni.
ni. Sualin a tihbuai theih tawh Thihna hi Pathian lalzia leh
lohna vânram a thlîr a, “Kal chungnunzia, engkim hi a rorêlna
chhuaha Krista hnêna awm leh a remruatna hnuaia awm a
châkna ka neih avângin, chu chu nihzia min hriattîrtu leh min hmuh
a \ha êm êm zâwk si a” a ti a ni. fiahtîrtu a ni. Kan nunna hi kan
He thih hlâwkna thu hi duh dân anga awm, kan tih leh
ringtute thih hnu awm dân tûr kan thawh dâna innghat nia
sawi fiahna a ni tih chhinchhiah hriatna nghet tak kan nei a. Kan
bawk ila. Kohhran \henkhat chhandamna pawh hi kan
inzirtîrnaah kan hmangaih kal duhthlannaa innghat, thil tih \hata
tate thlarau hi muhîla ngaih a ni hlawh chhuah theih nia ngaihna
a, nakin thawhlehna niah chauh lian tak kan nei fo bawk \hîn.
tho leha, Pathian âng chhûnga Nimahsela, kan chunga thihna a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 34

lo thlen erawh hi chuan kan A tâwp ber atân, thihna hi


nunna chunga thu kan neih Lal Isua thawhlehna ropuizia min
lohzia, ‘P athian remruat’ hriat fiahtîrtu, chatuan ram min
‘Pathian rorêlna’ hnuaia awm a ngaihtîrtu, Lal Isua lo kal leh
nihzia a lo lang \hîn. Chuvângin, beiseina kan thinlunga min
Paulan, “Pathian hmangaihtu chhêm alhsaktu a ni. Lal Isuan,
amaha ruat anga a koha te tân “Ka pa inah awmna tam tak a
chuan an \hatna tûrin engkimin awm a... ka hnênah ka la ang
a thawhsak hlawm \hin tih kan che u; ka awmnaah nangni pawh
hria” (Rom 8:28) tiin thihna lo in awm ve theih nân” (Jn 14:1,2)
thlenin kan \hatna tûra a tiin a thihna leh thawhlehna
remruatna a nih thu min hrilh a. awmzia a zirtîrte a hrilh a. A
Chutianga kan chunga a rorêlna thihna leh thawhlehna kha
lo thlen chhan zawhna a chhânna chatuan nunna kawngka min
lah chu “Pathian finna leh hriatna hawnsaktu, chatuan ropuinaa
ngahzia chu a va thûk êm! min hruai lûttu a ni. Thessalonika
…Amah avâng leh amah a\ang leh Korinth khuaa khawhar
leh amaha tân thil zawng zawng chhûngte hnemna atân Paulan a
a lo awm a ni si a, a hnênah hmang a (1 Thes 4:13f; 1 Kor
chatuanin ropuina awm rawh 15 & 2 Kor 5). Vawiin thlengin
se” (Rom 11:36) tih hi a ni mai hêng Pathian thute hi khawhar
a. Thihna hi Pathian ropuizia min chhûngte kan inthlamuanna leh
hriattîrtu, a lalzia leh chungnunzia kan inhnemna ber a ni. Thihna
puan chhuahna a ni. Thih pawh fate hi nakin beiseina, vânram
hlâwkna ti thei tûrin Pathian ngaih hla kan sak \hinte hian
thilsiam tlâwm tê kan nih hriaa, chatuan ram min thlîrtîr \hîn a.
thihna hmanga kan chunga a Amah kan Lalpa Isua Krista
rorêlna lo thleng hi khawvêl ngeiin, “Tu pawh mi ring chu thi
sualna leh buaina laka kan mah sela, a nung reng ang” (Jn
chhuah hlenna, kumkhuaa a 11:25,26) a tih avângin hmangaih
hnêna châwl tûra min hruai luhna kal tate nên a nunna leh a
hmanrua a ni tih hi kan pawm thawhlehna \âwmpuiin, kan
thiam a \ûl a. Joban a sawi ang inpâwl a, “Thih luikamah zaiin i
khân “Lalpan a pe a, Lalpan a hming ka fak ang” tiin Pathian
la leh ta a, Lalpa hming chu fakin fakin kan zai \hîn a nih hi. Nun
awm rawh se” (Job 1:21) kan hi Krista a ni si a, thih pawh
tih ve theih hi a pawimawh. hlâwkna a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 35

KUM 2017 PUITLING SUNDAY SCHOOL ZIR TÛR


THUPUAN HRILHFIAHNA- THÎR LÂWKNA
Rev. Lalfakzuala
Aizâwl Theological College
Thupuan bu hi Kristian tam takte tân Bible bu hrang hrang zînga
hriat thiam harsa ber, ‘chhinchhiahna pasariha chhinchhiah tlat’tûn
thlenga ngaihthah hlawh tak lehkhabu a la ni fan. Chutih laiin Kristian
\henkhatte erawh chuan hun lo la thleng tûra hrilh lâwkna hlîr nia an
hriat avângin Bible lehkhabu dang zawng aiin uchuak takin an tuipui
a; chumi avâng chuan mi tam takin an kal sualpui tawh a, an la kal
sualpui mêk bawk. Sakawlh nambar 666 leh kum sâng rorêl tih
phei chu buaipui hlawh tak a ni. Hman a\ang tawhin sakawlh nambar
666 hi Roman Katholik kohhran hotu Pope te, Martin Luther-a te,
Hitler-a te, Mussolini te leh mi dang eng emaw zât an lo puh tawh
\hîn. Tûnlai pawhin India khua leh tui chhinchhiahna tûr UID -
Aadhar Card te pawh sakawlh nambar nên inzawm tlata ngai pawh
an \hahnem hle.
Kumin 2017 hian keini Kan ram boruak te thlîrin
Presbyterian Kohhran chuan kumina Thupuan kan zir tûr
Puitling Sunday School-ah pawh hi Pathian hruaina ngei a
Thupuan Hrilhfiahna, Senior ni tih rinhlelh rual a ni lo. A bu
Executive Secretary Rev. ziaktu hi kan rawngbâwltu
Lalramliana Pachuau ziah kan zir zîngah pawh mi thiam, tawn hriat
dâwn a, a phûrawm hle mai. nghah tak a ni bawk a, kan
Puitling Sunday School zir tûr leh hlâwkpui ngei a rinawm. A
a ziaktute hi kum thum hma lama lehkhabu râwnte han thlîr
lo thlan lâwk \hin a ni a. Nikum pawhin Thupuan Hrilhfiahna bu
lamah kan ramin Thlarau hi belhchian a dâwl tâwk ang
Thianghlim harhna kan chan tih a hriat theih.Thupuan
mêk laiin kan thlarau boruak Hrilhfiahna hi kan theih angin
nêna inmil tak Thlarau kan thlîr lâwk thuak thuak ang
Thianghlim tih kan zir tawh a. a, Book Review anga kalpui
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 36

kan tum chiah lo va, kan zirlai awm chhunzawm leh ta a ni.
bu kamkeuna a ni ber e. Hetih chhûng hian mahnia ro
Thupuan bu hre thiam tûr inrêla zalên tak tak dinhmunah
an ding thei ta lo a ni. Hetih hun
chuan a bu kalhmang te, a
lai hian ualau taka zâwlnei
hun lai boruak leh a thuchah
rawngbâwlna neih kha thil theih
thuk phûm hi man thiam a \ûl
a ni ta meuh lo va, zâwlnei
phawt a ni.
rawngbâwlna kha ze dangin a lo
1. Thupuan hi Khuh hawnna chhuak a, chu chu khuh hawnna
leh, zâwlnei thupuan leh (apocalyptic) kan tih tak hi a ni.
lehkhathawn inpawlh a ni Khuh hawnna lehkhabu tam ber
(a) Khuh hawnna hi hi kum BC 200-AD 100 inkâra
zâwlnei fa hrin a ni: Kan zirlai ziak a ni. Hnam dang awp
bu ziaktu pawhin khuh hawnna bettute chuan Juda-te leh
bu kalhmang zuia Thupuan hi Kristiante an tihduhdah a, an
ziah a nih thu a sawi nual a (p.10- hnam nun leh an sakhua an rah
11). Han tui hnih ve leh ila. Khuh behsak laia ziak a ni.
hawnna kan tih hi a \obul tak chu Amaherawhchu, khuh hawnna
zâwlnei rawngbâwlna chhun- leh zâwlneite thupuan hi
zawm zêlna a ni. Mi thiam H.H. danglamna a nei tih hriat a \ûl
Rawley phei chuan khuh thung. Zâwlneiten a ruh lang
hawnna hi zâwlnei fa hrin/note a râwta thil an sawi laiin khuh
ni e, a ti hial a. Mi thiam tam tak hawnna ziaktute chuan fîmkhur
chuan zâwlnei rawngbâwlna takin, entîrna leh chhinchhiahna
a\anga lo \hang lian niin an ngai. leh thu thup hmangin an sawi \hîn
Babulon salah Juda-te kha kum a ni. Inlârna lam rawng kai a tam
BC 597 vêl a\angin an tâng a, hle bawk.
Babulon sawrkâr kha Persian (b) Khuh hawnna hi awp
sawrkârin kum BC 539-a a beha awm mêkte thil tawn
rawn hneh pawh khân Persian hriat ziah chhuahna a ni:
hnuaiah an awm zui a, chumi Khuh hawnna hi awp beha awm
hnuah Grik sawrkâr hnuaiah mêkte leh tihduhdah tuar mêkten
awm lehin Romho hnuaiah an thuneitu thiltih an dodâlna leh an

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 37

chhân lêtna thuziak tih pawhin a chu ni 1260 a ni (11:3). Kum


sawi theih ang. Thupuan bu thua kan sawi chuan kum thum
pawh hi tihduhdah leh awp beha leh a chanve a ni. Engtin nge
awm mêkte Krista tâna mi Thupuan ziaktu hian hemi
rinawm tawn hriat a\anga nambar hi a hman kher? Hemi
thuziak a ni. Tharumin bei lêt lo hre chiang tûr chuan a hma lama
mah se, chung thuneitute hlei thuziak kan bih chian a \ûl a ni.
lenna leh thuneihna hman sualna Daniela bu keu lo chuan kan hre
chiang thei lo vang. Thla 42
chu langsâr tak ni si lo, hriat thiam
theih tûra an dodâlna kan hmu. emaw ni 1260 emaw Thupuan
Entîr nân, Daniela leh a bua kan hmuh chu Grik lal
\hianten Babulon lal chaw leh Antiochus Epiphanes-a hnuaia
uain an hnar te leh mi lim chibai tihduhdahna kum thum leh a
an bûk duh lote kha tharum tel chanve kha a ni. Chu chu kum
lo, dodâlna (Civil Disobedient BC 168 \hâl lai a\anga BC 165
Movement) a ni. Thupuan bua favâng thlenga Juda-ten
ringtuten tharum tel hauh si lova tihduhdahna an tuar kha a ni.
sakawlh (Rom sawrkâr) chu Antiochus Epiphanes-a
pathian anga chibai an bûk tihduhdahna chu Thupuan
duh hauh lote hi dodâlna chi ziaktu hian Krista dotu rorêlna
khat chu a ni. hun chhûng sawi nâna hman a
ni ta a ni. Juda-ten Makabia hel
(c) Thupuan bu leh Khuh laia thil lo thleng leh awm dân
hawnna bu dangte an inzâr te chu, hun hnuhnûnga Krista
zawm: Thupuan bua chhin- dodâltute nêna inbeihna thu
chhiahna hre thiam tûr chuan a hrilh lâwkna leh kalhmang sawi
hma lama khuh hawnna thuziak nân hman a ni. Khuh hawnna
chhiar a ngai \hîn. Thupuan bu bu hi a chhehvêl boruak nên
pawh hi khuh hawnna bu dang pawh a inthlung thûk hle a ni.
chhiar loh chuan hriat thiam rual A \awngkam leh entîrna chu
chi a ni lo. Entîr nân, Thupuan hun hmasa lama chanchin nei
bua Krista dodâltu rorêl hun tawh a ni deuh zêl. Anmahni
chhûng chu thla sawmli leh thla hun milin an her rem chhawm
hnih tih a ni (11:3;13;5) a, chu tâk zêl a ni bawk.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 38

Suangtuahna, entîrna leh (e) Thupuan hi lehkhathawn


tehkhin thu hmanga khawvêl a ni: Thupuan bu danglamna chu
chanchin kal chho mêk hrilhfiah lehkhathawn a ni tel bawk (1:4-
tumna leh khawvêl hun tâwp lai 6;11). Khuh hawnna leh
lan tumna a ni. Manganna leh zâwlneite thupuan ziarâng chauh
harsatna namên lo tak an tawn ni lovin Asia Tê (Asia Minor)
a\anga lo irh chhuak, thu leh hla kohhran pasarihte hnêna
inthup, tihduhdah tuartute tâna lehkhathawn a ni. Khuh hawnna
inhnemna tûr a ni. Pathian chu lehkhabu dangah kohhran
he khawvêl hun tâwpah a la pasarih tâna thuchah pasarih ang
inrawlh ngei dâwn a, hun thar a hi kan hmu lo
la rawn inher chhuak ngei dâwn A hun lai boruak
a ni. Chhandamna chu hetah leh Thupuan bu hre thiam tûr
tûnah ni lovin hun lo la awm tûrah chuan a ziah hun lai boruak kan
a awm dâwn a ni. hriat a ngai a. Chuvângin, a ziah
(d) Thupuan bu hi zâwlnei hun lai boruak i’n thlîr thuak
thupuan a ni: Thupuan hi khuh thuak teh ang. Kan zirlai bu
hawnna ziarâng tam tak a awm ziaktuin a sawi ang hian Thupuan
kan tih rualin khuh hawnna bu ziah hun lai kum tak hi hriat
thuziak nên chuan a inang diak chiah ni lo mah se, Kristian
diak vek lo tih kan zirlai bu ziaktu hmasate tihduhdah an tuar lai
sawi hi a dik hle. Khuh hawnna huna ziah a ni tih hi pawm dân
bu ziaktu tam ber chuan an tlângpui a ni. Abu chhûng hi ngun
hming tak an thup \hîn a, mi takin han bih chiang ta ila,
hming \ha tu emaw hmingin thu tihduhdahna hi Rom ram awp
an ziak \hîn. Thupuan bu hi hmun tam takah a thleng mêk tih
zâwlneite thupuan dân zûl zuia a hriat a; chuvângin, Rom lal
ziak ang pawhin a hmuh theih Domitian-a hun lai nên a inmil
bawk. Thupuan hi zâwlnei zual hle tih a hriat a. Thupuan ziah
thupuan a nih thu kan hmu a hun thuah pawh kan zirlai bu
(1:3; 22:18,19). Thupuan bu hi ziaktuin AD 95-96 tih emaw,
‘khuh hawnna hmanga zâwlnei tlêma huam zau deuh zâwk AD
thupuan’ tih hi a inhmeh hle a ni. 90-96 inkâr vêl hi pawm dân
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 39

tlânglâwn tak a ni. Mi \henkhat zuai leh hle tawh a, thlarau lamah
chuan Thupuan bu hi Rom lal mei pawh a mit \helh \helh tawh
Nero hun laia ziah niin an ring. a ni (2:4-5; 3:1-3; 3:8; 3;14-
Tirhkoh Petera leh Paula te 18). Hun eng emaw chen chu
pawh kha Nero hun lai martar Rom sawrkâr khân Kristiante
anga sawi an ni \hîn. chu Juda sakhaw vuantute nên
Amaherawhchu, Nero hun lai a thliar hrang êm êm lo va. Kum
hian tihduhdahna a la darh zau AD 95-ah khân Kristiante chu
viau lo va, Rom khawpui bâk a Juda sakhua a\anga hrang hlak
pêl lo niin a lang. Domitian-a a ni tih Rom sawrkâr chuan a
huna tihduhdahna chuan Rom pawm a; chuvângin, Rom
khawpui bâkah Asia Tê (Asia sawrkârin Juda sakhaw vuantute
Minor - tûnlaia Turkey) thlengin tâna a ngaihhnathiam ang chu an
tihduhdahna hi a hluar hle a ni. dawng ve thei ta lo a ni. Hetih
Domitian-a hian ‘Lalpa leh hun lai hian Juda sakhaw
Pathian’ (Dominus et Deus) ang vuantute tân Rom lal ber biakna
hialin a inchhâl a ni. Kohhrante (emperor worship) ngaihhna-
pawh Nero hun lai (AD 54-68) thiam an ni \hîn chu Kristiante
chuan an la ding tîr deuh bawk tân chuan ngaihhnathiamna a
nên, an la nung \ha hle ang tih a awm ve lo. Kristiante chuan an
rin theih a. Tirhkoh Paulan Rom lal ber Pathian anga biakna
Ephesi khuaa a lehkhakhawn chu an \âwmpui thei lo va, Krista
a\ang leh a lehkhathawn dang chauh chu ‘lalte Lal leh hotute
a\ang pawhin kohhrante an la Hotu’ amah chauh chu biak tûr
nung \ha tih a hmuh theih. nia an pawm avângin tihduhdah
Domitian-a hun (AD 81-96)-ah an ni (1:9; 2:10,13; 3:10).
chuan kohhran \henkhat chu an (chhunzawm tûr)

Fiamthu thiam Richard Pryor-a chu kum 1980 khân a kâng vak
mai a, a thi \êp a. A dam leh hnuah ti hian Johnny Carson
Show-ah a sawi a, “Khatih lai khân Pathian koh chauh ka
mamawh. America Bank ka mamawh lo,” a ti. A tâwp khâwkah
chuan Pathian i la mamawh ang.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 40

SYNOD 2016 THLÎR LÊTNA


- Rev. Vânlalzuata
Chawlhhmun
Synod 2016 vawi 93-na chu ni Nov. 30 – Dec. 11 khân
Durtlâng Bial Durtlâng Kohhran Biak Inah tluang takin kan hmang
zo ta. Durtlâng hi lal M. Suakan 1908-a Kristian khua atâna a din
a ni bawk a, an kohhran nun pawh a nghet a, Synod pawh an
thleng zo hle. An vawi 10 thlenna kum 2001 khân hneh takin Synod
an thleng tawh a, an thlen vawi 11-naah phei chuan a bu ang thlap
a ni. Moderator Rev. Lalzuithangan ni li chhûnga rorêl zo hman
ngei tûrin chak takin, thil pawi zui thei khawpa pawr awm si lovin
min kaihruai a, a ni tâwp ber Inrinniah bân hun dik tak dâr liah
chiah kan bâng thei. Junior Secretary Rev. Lianhmingthangan taksa
lamah dam lohna a neih avângin Sr. Secretary Upa H. Ronghâka
pui tûrin Upa H. Zoliana, Durtlâng North (Nikum lama secretary
kal chhuak) chu ruat a ni a, a minute ziak pawh a ziah vawi khatna
a ni lo tih hriat takin a ziak a. Finance Officer Rev. P.C. Pachhûnga
leh Rev. H. Remthanga te, Statistician Rev. R. Lalchangliana te, Sr.
Executive Secretary Rev. Lalramliana Pachuau leh Executive
Secretary Rev. B. Sângthanga te pawhin \ha takin an chanvo an
hlen chhuak bawk. Synod hman dân tlângpui thlîr thuak thuak ila.
1. Palai kal dân leh statistics Darnei-ten Synod min rawn
tlângpui: Palai ni sa 1238, palai hmanpui a, kum 1985 a\anga
thlan 861 leh chhimtu 8 te nên inpalai tawn tawh lo Baptist
kan vaiin 2024 kan ni a. Hêng Kohhran nên kan inpalai tawn
zîngah hian Fraternal deligates \an lehna kum a ni bawk. PCI
Synod 6 a\anga lo kal 11 te, Mizoram Synod hi ram pâwn
inpalai tawnna kan neihpui lamah kan inzâr pharh ve ta tial
BCM, LIKBK, ECM a\anga lo tial a, Mizoram pâwn a\anga
kal 6 te, India ram chhûng leh palai lo kal pawh mi 200 vêl zet
ram pâwn a\anga lo kal 27 te an kan ni ta. Kan statistics tlângpui
tel. Hmêl thar duhawm tak
chu hetiang hian târ lang ila–
CWM Gen. Secretary Rev. Dr.
Collin I Cowan leh CWM (1) Presbytery zât - 53 (ram
Moderator Rev. D.C Haia chhûngah 39, ram pâwnah 14).
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 41

(2) Pastor Bial zât - 299 (ram tihdanglam a awm zauh zauh va;
chhûngah 188, ram pâwnah 111). chuvângin, chanvo inruatah hian
(3) Kohhran zât - 1197 (ram committee member zînga mi
chhûngah 775, ram pâwnah 422). inruat chhuah phei chu loh theih
(4) Kohhran indang lo zât - 841.lohvah tih loh chuan fîmkhur
(5) Minister zât - 537 (ram thiam tûra ngaih an ni. Synod
chhûngah 341, ram pâwnah 91). puipa ruatah te hian mi hming
\ha, sawi sep kai lo, palaite
(6) Pro. Pastor zât - 66 (ram
pawhin âwm rênga an ngaih ruat
chhûngah 56, ram pâwnah 10).
a pawimawh a, Moderator ruat
(7) Kohhran Upa zât - 5253 phei chu kan fîmkhur lehzual \hîn
(ram chhûngah 4582, ram a ni. Kumina Nomination thu hi
pâwnah 671). palaiten lungawi takin an pawm
(8) Dan zawhkim - 410,171 zung zung mai a, a lâwmawm hle.
(ram chhûngah 363,188, ram Moderator, Secretary Junior leh
pâwnah 56855). Statistician atâna kan ruatte hi
(9) Member zât - 611,241 (ram duhthusâm thlap a ni a. Synod
chhûngah 524,519, ram pâwnah aiawh palaina tûr hi 11 lai kan
26,319). nei ta a, pahnih zêlin mi 22 ruat
(10) Chhûngkua - 129,698 a ngai a. Synod OM member-
(ram chhûngah 107,936, ram te hi kum dangah pawh Synod
pâwnah 7131). programme pawimawh avânga
a hun taka tihhlawhtlin theih loh
2. Nomination: Nomination
a awm zauh zauh va, hetiang hi
Committee hi nakkum lama
pumpelh theih a pawimawh.
programme ruahmantu an ni a,
Pastor leh Upa ruatah pawh hian
chanvo chi hrang hrang ruat
kan Synod aiawh thei rau rauvah
thuah hian uluk leh fîmkhur a
a senior deuhte ruat chhuah
ngai hle. Committee member
thiam a pawimawh zêl ang. Dâr
pawh kum tin Presbytery pasarih
a\anga inruat chhâwk a ni a, 10:20 a\anga dar 11:00 ( minute
SEC thlan pathum an awm bawk 40 chhûng)-in Nomination hi
a, Moderator leh Secretary-te kan zo vek a, Pastoral lamah kan
bâk chu thlan an nih loh chuan bung nghâl a ni.
puipa dangte pawh an tel lo. 3. Pastoral: Kuminah hian
Nomination thu hi floor-a Pastor indaih lohna avângin ram
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 42

chhûngah bial thar hawn a ni lo thum term hmang zo tawh, awm


va, ram pâwn lamah erawh zui tûra rawt 2 an awm bawk.
chuan bial thar 4 hawn belh a ni. Tichuan, April thlaa zir zo tûr mi
Kum tinin Pastoral Ministry 7-te nên kumina Pastor thawk
thupui kan nei \hîn a, kumina lai khawih chêt zawng zawng
thupui thlan chu “Pathian leh a chu 145 lai an nih chu.
Kohhran tâna rinawm,” (Thup Pastor transfer & posting hi
2:10) tih a ni a. Tûnlai uluk tak leh fîmkhur taka tih \hin
khawvêlah hian Pathian tâna a ni a. A tîrah Synod Officers’
rinawm nia inhriate ngei pawh Meeting-in an ruahman a,
mahni lawina kohhran tâna Pastoral Committee-in a lo thlit
rinawm lo kan awm thei ta a; fîm hnuah Synod rorêlnaah
chuvângin he thupui hi kohhran pharh \hin a ni a. Pastoral
tinin thuvawn atân nei ila, Committee ruahmanna chu
thusawinaah pawh thupui atâna Synod rorêlnain tihdanglam a
hman fo tûr a ni. Chutih laiin duh avângin inkhâwmpui
kohhran ngei pawh hi belh tlâka chhûngin Pastoral Committee
kan rinawm a pawimawh bawk. \hut rap rap châng a awm zauh
Kum 2017-a pension tûr mi zauh bawk. Tûn \umah pawh
parukte hnênah pension hian rorêlnaah Pastor \henkhat
certificate hlan a ni a, chutih laiin awmna tûra ruahman chu
2016-a nemngheh mi 19 an awm tihdanglamsak rawtna leh
bawk a, Pro. Pastor atâna lâk zawhna a awm a; nimahsela,
thar mi 17 an awm bawk. Pastor ruahmanna chu tidanglam lutuk
thawk laite zîngah D.Th. zir tûra lovin kan pawm ta a. Transfer
phalsak 3, M.Th. zir phalsak 8, & Posting hi mi mal nun khawih
D.Min 2, an vaiin 13 an awm a. thil a nih avângin kan insawnna
Field Secretary ruat nawn 2, ruat tûrah kan mihring rilru chu a
thar 4 an awm a, Bial vawng hliam deuh \hîn a nih pawhin
term hmang zo tawh mi 44 an Pastor-te hi rinnaa mi puitling
awm a, bial vawng lo term kan nih avângin lungawi taka kan
hmang zo tawh mi 5 an awm a, Amen zêl thei hi kan Pastoral
awmna hmun siam rem ngai mi Ministry-ah hian thil chhuanawm
13 an awm a, awmna ngaia kum a tling. Thingtlâng kilkhâwrah hlei
nga awm tawh, awm zui zêl tûra hlei hian Pastor \ha leh
rawt 15 an awm bawk a, kum experiance nei kan mamawhna
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 43

a zual a; chuvângin, kan hotute Moderator-in a khap hmak \hin


hian hmun laili chang ve tûra an avângin chutiang mi inrawlhna a
ngaihte pawh anmahni leng vak lo va, ding zing fâl lutuk
mamawhna avângin a kilkhâwr pawh kan awm lo va, hei hi kan
lama dah châng an nei \hîn a, hei hmasâwnna lâwmawm tak a ni.
hian kan Ministry a tithang mawi Presbytery aiawha agenda
hle a ni. Pastoral thu hi a tam sawi hawngtute hian sawi kual
bawk a, dârkâr hnih vêl kan chai duah lova Presbytery rilru tak
hnuah General lamah kan pakai phawk chhuakin tawi fel taka
thei a ni. sawi thiam hi kan hmasâwnna
4. General: General huam tûr pakhat a ni a, kan agenda
chhûngah hian Presbytery 51 chu pass ngei tûra kan duhna
zîngah 30 a\angin agenda 55 a lamah \awngkam dêngkhâwng
lo lût a. Agenda neite zîngah kan hman chuan palaite rilru tihel
Aizâwl Hmâr Presbytery-in thei zâwk mah a ni thei bawk.
agenda an nei tam ber a, 6 an Kum \henkhatah chuan kan
nei a, a dawttu chu Aizâwl hotute hian agenda lo lût chu
Central Presbytery an ni a, 5 an kum danga kan lo rêl tawh dân
nei a. SEC leh Board a\anga thu an sawi lang hmasa tê tê a, chu
lût 19 a awm bawk a, a vaiin chuan palaite rilru a hruai ngîl a,
General agenda 74 kan nei a. tûn \umah chutiang chu a awm
Nikum Synod-in SEC kuta a tho laiin a tam vak lo deuh.
dah chu ziaka zir chianna Chuvângin, agenda pakhat
chhawp chhuah 8 a awm bawk. pawh Gen. Assembly thuchhuak
Agenda mal khaia kan chai rei kalh zâwnga rêl tlûk a awm a, a
ber chu SEC chhawp chhuahte hnuah PCI General Assembly-
zînga mi, “Nupa Chungchâng a thlen tûra rêl a ni leh ta a. Tûn
Dân leh Pâwl dangte nêna kan aiin OM hian thlit fîm uluk a
inkungkaihna,” tih a ni a, dârkâr pawimawh ang. Kohhran rorêlna
khat zet kan chai a. Synod \awngkam bîk hi a awm a, chu
rorêlnaah hian thutlûkna tûr a lan chu \awngkam nêm leh
ruak tawh hnuah rawtna thar ni hawihhâwm a ni a, hei hi vawn
si lova agenda sîra sawi kual leh nun zêl a pawimawh. Rorêlnaah
chiam chiamte kan awm fo \hîn hian mi chi hrang hrang kan awm
a, tûn Synod-ah hi chuan kan a. Agenda rêng rêng ka pa hawn

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 44

ber emaw tia ding zing riaute hi (4) Beihrual Centenary hriat
an fakawm a, a pawimawh lai rengna siam chu SEC kutah dah
chauhva dingte hi an fakawm a ni a,
lehzual a, din ve duh êm êm si, (5) Presbyterian Kohhran din
inthlahrun avânga ngaih dân sawi \anni Kohhran Ni Pawimawha
ngai lote hi an fakawm hlei hlei dah rawtna SEC kutah.
a, ngaih dân \ha tak nei, dinpui
ve erawh chu tum lêm lo, a huna (6) FC&CC tihchangtlun rawtna
bân pharte hi an fakawm ngawih chu SEC kutah dah a ni a.
ngawih bawk. Ngaih dân fumfe (7) Kolkata khawpuia hmunhma
tak dinpuia rorêlna min tifing \hîn neih rawtna chu SEC kuta dah
te hi an hlu hle a ni. Kan \anna a ni a.
lamah nasa takin kan \ang a, (8) Myanmar rama rawng-
kan \an lohna lamah bân phara bâwlna kawng zawn chu SEC
thu a tlûk pawha kan han nui kutah dah a ni a.
ho ham ham hi Presbyterianism (9) Synod Hospitala khualbûk
chu a ni a, a mawiin a duhawm sak chu SEC kutah dah a ni a.
tak zet a ni.
(10) Pastor/ Minister zirna sâng
5. Rorêl pawimawh zualte: zâwka zir tûr thlan dân SEC kuta
General Agenda 74 kan neihah dah a ni a.
hian passed loh a tam zâwk a. A
(11) MR bill dân kalhmang en \hat
ngaia kal te, inhrilhfiaha tâwk mai
rawtna chu SEC kuta dah a ni a.
te a awm nual a. Board kuta pêk
a awm zauh zauh bawk a. Synod (12) Minister/Pastor badge siam
bu lamah kim taka a lan tho rawtna chu SEC kuta dah a ni a.
avângin hetah hi chuan a \hen (13) Synod Service Rules en \hat
chauh târ lang ila– rawtna chu SEC kuta dah a ni a.
(1) Kohhran pawimawhna (14) Pêm hruai dân en \hat chu
inzirtîr uar rawtna chu SEC SEC kuta dah a ni a.
kutah dah a ni a. (15) Kohhran inpumkhatna leh
(2) Social Media Seminar neih thawh ho rawtna chu SEC kutah
rawtna chu SEC kuta dah a ni a. dah a ni a.
(3) Digital Media hmanga (16) Nupa chungchâng dân en
rawngbâwlna chu SEC kutah \hat mêk chu SEC bawh zui tûra
dah a ni a. dah leh a ni a.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 45

(17) Ruihhlo ngaite enkawlna System-a Pathian ram kan \hen


hmun khata dah khâwm chu dânah pawh hian tûn hma lamah
SEC kuta dah a ni a. kha chuan Pathian ram a tam ber
(18) Minister/Pastor hna a, Ramtharin a dawt a,
bânsante chungchâng rawtna Tualchhûng a tlêm ber \hîn a.
chu pawm a ni a. Eng emaw hun a\ang khân
(19) Youth Empowerment zir Pathian ram kan \hen dân hi a
chianna pharh chu SEC ûm zui veikhawr tâk deuh avâng nge ni
tûra pawm a ni a, Synod hian kan budget kan
phâk lo ta zauh zauh mai.
(20) Synod Hospitala doctor-te
Chuvângin, Pathian ram \hen
tâna Limited Private Practice
dân hi kohhran tinin kan mite
kawng hawn rawtna chu \ha kan
zirtîr a pawimawh zual ta hle.
ti a, SEC ûm zui tûra dah a ni
bawk. Synod Inkhâwmpui boruak
leh a behbâwm te, thuchah kan
6. Budget Estimate for 2017-
ngaihthlâk te, a thlengtu Bial
2018: Nikuma kan budget kha
inpêkna te, palaite inpumkhat-
`2,37,42,97,000 a ni a,
ziate sawi zui dâwn ila hunin min
November 2016 thlenga kan
daih dâwn si lo va. Atâwp berah
hmuh chu `90,94,93,628 a ni a,
chuan PCI Mizoram Synod hi
khûm ngei tûra \an lâk a ngai hle.
sawi chhiatna kârah ram tiam
Nakkum budget chu Pastoral-
panin a la kal muah muah zêl a;
ah `1,55,70,41,000, Mission-
chuvângin, “Aw Pathian
ah `93,75,22,000, a vaiin
khawpui, i chungchâng thu ropui
`2,49,45,63,000 a ni a. Synod
takin an sawi \hîn,” tih hi kan
hian budget chu kan siam \hîn a,
thuvawn ni rawh se.
Bial leh Kohhran tum tûr a bituk
ngai lo va, rinnain chhûngkaw I mawina îtsîk vângin
tinte inpêkna kan nghâk tawp hmêlmaten,
mai a. Kan budget kalhmangah Tihchhiat tumin bei che
hian Pastoral enkawl nân zaa 62 mah se;
zet hman a \ûl a, Mission enkawl Kan Pathian khawpui
nân zaa 38 vêl hman kan tum mawi, i nghîng dâwn si lo,
bawk a. Chuvângin, kohhrana I vêngtu Lalpa a muhîl
chhûngkaw tinte hian Envelope ngai lo.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 46

ngaih a nih laiin a \ha chhuak mai


thei lo va, doctor-te râwna a
inentîr hnuah a chuap lam a fel
lo tih hmuh chhuah a ni a.
Thawhahin a tlâk buak leh a, a
chauh zual zêl avângin ni
UPA LALTHANTLUANGA 21.4.2016 khân Lalpa hnênah
SATEEK min kalsan ta a ni.
A tûkah amah thlahna hun in
lamah Bialtu Upa, Upa
Thangzîkan a hmang a, Biak
Inah Rev. C. Lallungmuana,
Chhimphei Presbytery
Moderator-in a vui leh a,
Upa Lalthantluanga (60), Pu Kohhran Zaipâwlin thlahna hla
Pachhûnga (L) leh Pi Sailiani te an sa a, Presbytery huam
fapa hi ni 20.11.1955 khân chhûng Upate leh kohhran mipui
Bâwlte khuaah a piang a. Kum \hahnem takin ui takin kan thlah
1975-ah Lalthanchhûngi nên an liam ta a ni.
innei a, fa pali an nei. - Upa H. Lalpianmawia
Kum 2007 khân Tual Upa Sateek Kohhran Ziaktu
atân thlan a ni a, kum 2008-ah UPA H. THANGZUALA
Upa atân thlan a ni leh a, kum AIBÂWK
2009-ah Chhimphei Presbytery
Inkhâwmpuiin Sateek Kohhran
Upa atân a nemnghet a.
Kohhranah chanvo pawimawh
hrang hrang a chelh a, Bial
Secretary leh Presbytery
Standing Committee member a Upa H. Thangzuala (80), Pu
ni tawh bawk. Chuhvêla (L) leh Pi Lalhluni (L)
Kum 2016 January ni 14-ah te fapa hi kum 1936 khân
a khua a sik a, dam leh mai tûra Lungphun khuaah a piang a. Ni
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 47

26.4.1968-ah Zahmingthangi A tûkah Bialtu Pastor H.


nên an innei a, fa pali an nei. Lalawmpuian a vui a,
Kum 1975-ah Chhimthlang kohhranhoten ui takin kan thlah
Presbytery Inkhâwmpuiin liam ta a ni.
Lungphun Kohhran Upa atân a - Upa H. Vânlalruala
nemnghet a. Tualchhûng Aibâwk Kohhran Ziaktu
Kohhranah Secretary hlun a ni UPA HRÂNGKIMA
a, kohhran leh khawtlâng vei mi LUNGTAN
a ni a, V/C member a ni tawh a,
YMA Life member a ni bawk.
Kum 1989-ah Aibâwkah a
lo pêm a. Kohhranah mi \angkai
tak a ni zui zêl a, Tual Upaah hun
eng emaw chen a \ang a, SS
Suptd., Social Front Comtt. leh Upa Hrangkima (82), Pu
BSI Comtt. Chairman leh Suakruma (L) leh Pi Chhâwni
committee pêng hrang hrangah (L) te fapa hi December 10,
a tel tawh \hîn. A dam phawt 1934 khân Lungtan khuaah a
chuan kohhran hnatlâng, piang a. Saimani nên May 25,
inkhâwmpui leh committee a 1959-ah an innei a, fa panga an
\hulh ngai lo. nei.
Pa hrisêl tak a ni \hîn a, kum Kum 1980-83 chhûng
70 a nih thlenga rim taka hna Kohhran Committee-ah a \ang
thawk thei a ni. BP sâng a nei a. Kum 1983-ah Upa atân thlan
chho va, luhaia han chauh zeuh a ni a, hemi kum vêk hian
zeuh châng te a nei \an a. Dt. Tuichangrâl Presbytery
19.4.2016 zâna a inthiar tûr chu Inkhâwmpuiin Lungtan Kohhran
a BP sâng vângin a buai \an a, Upa atân a nemnghet a.
damdawi in panpui a nih hnuah Tualchhûng Kohhran committee
stroke a ni tih hriat chhuah a ni pêng hrang hrangah Chairman
a. |ha chhuak mai tûra kan hna a thawk tawh a, Bial leh
beisei laiin ni 22.4.2016-ah Presbytery Standing Committee
Lalpa hnênah min kalsan ta a ni. member a ni tawh bawk. MSSU
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 48

chawimawina Diploma award a a. April 16, 1953-ah Lalthlangi


dawng tawh a, inkhâwm leh nên an innei a, fa pali an nei.
committee ngai pawimawh mi a ni. Kum 1963-ah Hmârthlang
Kum 2016 January thla a\ang Presbytery Inkhâwmpuiin
khân a insawisêl \an a, pum pui Bûkpui Kohhran Upa atân a
cancer a ni tih hmuh chhuah a ni nemnghet a. Kum 1975-ah
a. Aizâwlah eng emaw chen Vênghluiah an rawn pêm a, kum
enkawl a nih hnuah hawpui a ni 1978-ah Vênghlui Kohhran
a, zawi zawiin a chak lo tial tialUpa atân thlan nawn a ni.
a, April 25, 2016-ah Lalpa Bûkpuia an awm lai hian Bial
hnênah min kalsan ta a ni. Secretary hna a zâwnin kum 15
Hemi ni vêk hian amah a thawk a, Bial Chairman leh
thlahna hun in lamah Upa J.H. Treasurer hna te a thawk tawh
Rokiman a hmang a, Biak Inah bawk. Inneihna kawltu term hnih
Tuichangrâl North Presbytery chhûng a \ang a, nupa tuak 20 a
Moderator, Upa K. Remsiaman inneihtîr. Presbytery Standing
a vui leh a, Bial Zaipâwl leh Committee, Sub-Pastoral leh
Kohhran Zaipâwlin thlahna hla Finance Committee-ah a awm
an sa a, ui takin kan thlah liam ta
tawh a, kum 1992 leh 2011-ah
a ni. Vênghlui Pastor Bial Chairman
- Upa Vânlalawia a ni bawk. MSSU chawimawina
Lungtan Kohhran Ziaktu Diploma Award leh Jubilee
UPA ROCHUNGNUNGA Award a dawng bawk. Tin,
VÊNGHLUI bahlah miah lovin Presbytery
Inkhâwmpui vawi 50 a kal thei.
A hrisêlna a \hat vak loh
hnuah pawh a inkhâwm hrâm
hrâm a, a lo upa ve tawlh tawlh
bawk nên, taksa chak lohnain
a tlak buak chho va, thawhah
Upa Rochungnunga (86), te a neih tâk zêl avângin ni
Upa Biltea leh Chiarsawii te fapa 5.5.2016-ah Lalpa hnênah min
hi January 19, 1930-ah a piang kalsan ta a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 49

A tûkah amah thlahna hun in enkawl, SS Supdt. leh Asst.


lamah Rev. Dr. R. Lalbiak- Supdt. leh committee pêng
mawian a hmang a, Biak Inah danga Chairman hna te a chelh
Aizâwl East Presbytery tawh a. Bial leh Presbytery-
Moderator Pastor R. Lalnun- ah committee member a ni
tluangan a vui leh a, Bial tawh \hîn.
Zaipâwlin thlahna hla an sa a, Kum 2005 May thla khân
kohhranhoten ui takin kan thlah stroke avângin a chau a,
liam ta a ni. damdawi ina enkawl a nih hnuah
- Upa Lalzâmlova Pachuau in lama enkawl zui a ni a, a lo
Vênghlui Kohhran Ziaktu chak ve hret hret a, kum 2011-
a Kohhranin Silver Jubilee a thlen
UPA LAMTHANGVUNGA pawhin a tel thei a, Jubilee hriat
PROJECT VÊNG rengna Monument pawh a
hawng nghe nghe.
Upa Lamthangvunga (80), Kum 2012 laihâwl a\ang
Kâp\huama leh Thaikili te fapa khân a chak lo leh ta a, 2015
hi kum 1936 khân N. Châltlâng hnuah phei chuan khum betin a
khuaah a piang a. Kum 1956- awm ta a ni. A tu leh faten duat
ah Vânlalnghâki (Rosali tia hriat) taka an enkawl laiin 14.5.2016-
nên an innei a, fa pariat an nei. ah Lalpa hnênah min kalsan ta a
Mizoram buai avângin 1968-ah ni. A tûkah amah thlahna hun in
Kolasib-ah an pêm a ni. lamah Bialtu Pastor, Rev.
Kolasib Project Vêngah Biaksailovan a hmang a, Biak
kohhran a pian dâwna sûltutute Inah Kolasib Presbytery
zînga mi a ni a, kum 1987-ah Moderator, Upa B. Lalrem-
Tual Upa atân thlan a ni a, 1988- lianan a vui leh a, Zaipâwlin
ah Upa atân thlan a ni leh a, hemi thlahna hla an sa a, kohhran-
kum vêk hian Hmârthlang hoten ui takin kan thlah liam ta
Presbytery Inkhâwmpuiin a ni.
Project Vêng Kohhran Upa - Upa Laldinsânga Chinzah
atân a nemnghet a. Tualchhûng Project Vêng Kohhran
Kohhranah Chairman, sum Ziaktu
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 50

UPA VÂNLALZUIA Kal \ha lo vângin harsatna a


MAUBÂWK WEST tâwk a, chuti chung chuan
\hahnem ngai takin a rawngbâwl
hna hlen chhuah ngei a tum \hîn.
Kohhranten kan la thlâkhlelh êm
êm laiin May 17, 2016 khân
Lalpa hnênah min kalsan ta a ni.
Hemi ni vek hian amah thlahna
Upa Vânlalzuia (76), Upa hun in lamah Pastor Lalremruata
Vanlalhmuaka leh Pi Râlte, Bialtu Pastor-in a hmang
Laithangpuii te fapa hi August a, Biak Inah Aizâwl Chhim-
24, 1940 khân Khuanglêng thlang Presbytery Moderator
khuaah a piang a. Kum 1964- Upa Lalramhlunan a vui leh a,
ah Chhâwnzuali nên an innei a, Kohhran Zaipâwlin thlahna hla
fa pasarih an nei. an sa a, Presbytery huam chhung
Ram buaisawi khâwm avângin Upate leh kohhranten ui takin
1968-ah Ruantlâng (Mualkawi)- kan thlah liam ta a ni.
ah an pêm a, 1970-ah Maubâwk, - Upa H.L. Dingliana
Aizâwlah pêm lehin, Lawipu Maubâwk West Koh. Ziaktu
Vênga kohhran dintute zîngah a UPA LALTHLAMUANA
tel a, 1986-ah Aizâwl Chhim MAUBÂWK WEST
Presbytery Inkhâwmpuiin Lawipu
Vêng Kohhran Upa atân a
nemnghet a ni. Kum 2000 Janu-
ary thlaah Maubâwk kohhranah
a pêm leh a, 2004-ah Maubâwk
West Kohhran Upa atân thlan
nawn a ni. Upa Lalthlamuana (73), Pu
Kohhranah chanvo hrang Suta leh Hrangzuali te fapa hi
hrang, Kohhran Chairman, March 12, 1943 khân Reiêk
Building Committee Chairman, khuaah a lo piang a. Kum 1967
Ramthar Committee Chairman ah Zaikûngi nên an innei a, fa
leh a dangte a lo chelh tawh \hîn. paruk an nei.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 51

Kum 1988-ah Aizâwl Chhim A hun hnuhnûng lamah


Presbytery Inkhâwmpuiin thawhah natnain a tlâk buak a,
Maubâwk Kohhran Upa atân a chuti chung chuan Pathian leh a
nemnghet a. Kum 2000 kuma kohhran tân theihtâwp a chhuah
Maubâwk Kohhran a\anga \hîn. Kohhranin kan la thlâkhlelh
Maubâwk West Kohhran a lo êm êm laiin May 21, 2016 khân
indan khân indanpuitu zînga mi Lalpa hnênah min kalsan ta a ni.
a ni a, kohhranah chanvo Hemi ni vêk hian amah thlahna
pawimawh tak tak, Kohhran hun in lamah Pastor Lalremruata
Chairman, Secretary, Treasurer Râlte, Bialtu Pastor-in a hmang
bâkah Committee hrang hrang a, Biak Inah Aizâwl Chhim-
Chairman a ni \hîn. Bûngkâwn thlang Presbytey Moderator
Pastor Bial leh Maubâwk Pastor Upa Lalramhlunan a vui leh a,
Bialah Bial Chairman a ni tawh Kohhran Zaipâwlin thlahna hla
a, committee hrang hrangah a tel an sa a, Presbytery huam
tawh bawk. Presbytery Auditor chhûng Upate leh kohhranhoten
leh Presbytery Committee hrang ui takin kan thlah liam ta a ni.
hranga tel \hîn a ni. - Upa H.L. Dingliana
Maubâwk West Koh. Ziaktu

 Vawi khat chu William Cooper-a hla “Thisen lui chu


khawngaihnain a khat,” tih hla hi London-a mi lianho
inkhâwmnaah hian an lo sa a. Hmeichhe awm khaw lo tak
hian rawn kal ve a tum a. An Pastor chuan a lo hnar a. Chu
hmeichhia chuan, “Ka pu, kei ang mi sual tân hian hmun dang
a awm ve ang em?” a ti a. Chu Pastor chu a harh chhuak ta a,
“E unaunu, Gilead-ah damdawi a la awm e. Thisen lui chu
khawngaihnain a khat. Chatuan pawhin a kang lo vang. Amah
pantu daih loh leh pawm duh loh a nei lo,” tiin a au chhuak a.
An harh dûn ta a ni.
Ngaihdamna hi phuba lâk aiin a \ha zâwk. Ngaihdamna hi
mi puitlingte zia a ni a, phuba lâk erawh chu mi nunrâwng leh
ramsa rilru pute zia a ni. – Epictetus
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 52

www.mizoramsynod.org

You might also like