NA TAVUKI NI VANUA
SEREKALI ME BALETI KASAVU
Na serekali qo e volai me talanoa taki kina na kena kabai o Kasavu mai vei ira na mataivalu I Ratu
Naulivou na Turaga na Vunivalu na Tui Kaba kei Jali Seveti (Charles Savage). E serekali taki tiko kina na
cava e vakavuna nai valu qo, kei na veisau e kauta vata mai.
Na ulutaga na Tavuki ni Vanua e dusia tiko na veisau e lako curuma na Vanua o Kasavu vakabibi ena kena
liutaki vakavanua. Na kena mai wili na Vanua o Kasavu ena rukudra na Turaga na Qaranivalu.
1. Ni vakarorogo lei ra yavusa;
E dua nai tukuni au mai tukuna;
Sai tukutuku tu ni vei gauna;
Na kena mai tavuki na noda vanua.
2. Na vanua oqo meu tukuna mada;
Nawainovo saka e liutaka;
Na Vosaibaleni e noda Turaga;
A nodra I kasakasa tu na vuda;
Ko Kasavu e vakatokai kina.
3. Ni bera ni mai vakacoko taki na noda ucuna
A vica mai na nodra koro taumada
Wainalumu kei Nainawanawa
Vica na vata na kena vei tikotiko e yasa
Ra tawana na tukuda ka ra vakatoka yaca taka
4. Na koro oqo ni ra tukuna
Ra vakadewataka mai na tubuda
Ni dau dredre sara na kena karusa
Ni kena bai voli na vanua
Nai bulibuli ni kalou bula.
5. Ulunivanua e rau toka e tutuna
Uluinasau vata kei Tadravula
Wailevu e drodro malau e yasana
Ki dakuna na loma ni buca
Kenai kuri tu na bai ka volita
6. Na Vosaibaleni ni ra dabe toka
Ena loma ni nodra tikotiko turaga
E dua nai tukutuku esa vura
A nodrai tukutuku nai Taukei Namana
Na Turaga levu mai Burebasaga
7. Nodra mai dab era vakananuma
Na veika ra vakananuya
Ni ra sa vakadeitaka tu na nodra nanuma
Ko Suva me sana nodra vakadua
Ni bukia vata na kena druadrua
8. Na nodra I tukutuku ra vakasavuya
Kina loma ni nodra veiyavusa
Ai tukutuku ni druadrua
Ko Suva me sana kabai kina
A nodra druadrua nai Taukei ni Tabua Vula
9. Ratu Naulivou na Vunivalu era maqusa
Ni ra rogoca nai tukutuku ka sa mai bika na nodra vanua
Na kena sa mai yavalati tu na tikidra
Ni ra sa bukia na Vosaibaleni e dua na druadrua
Na kena sana mai valuti tu ko Suva
10. Ena gauna ka donuya
Ra yaco mai kina na tamata vulavula
E mai kureu tu na vanua
Ena kenai tukutuku e dua vei ira
Jali Seveti na yaca e vakatokai kina
11. Na tamata oqo ni ra tukuna
E nonai kaukau tu mai e dua nai yaragi ese qai laurai vakadua
Na dakai mai nona vanua
A kena gasau tu na gasau bula
Na gauna e vanataki kina e kainaki ni laba na kurusiga
12. Na mataivalu mai Bau era maqusa
Ena kaci i Naulivou na Sau ni nodra vanua
Ena kena sagai me tarovi nai naki ni druadrua
Na kena maroroi ko Suva
Ni a tiki tu ni nodra Matanitu Vanua
13. Nuidei tu ko Naulivou ena nodra sasaga
Ni sa vakadeitaka ni na sega ni suka lala
Ni dua e lewe tu ni waqa
A tamata mai vanua yawa
Ko Jali Seveti na nodrai lawalawa
14. Mai Kasavu ni ra qai yadra
Sa tawa toka na nodra matasawa
E tawa toka yani vakayawa
Ni ra sa yatuni tu na waqa ni vala
Na drotini mai Bau e cecebuya toka e delana
15. Era vosa na nod aka ra kaya
A cava beka era mai caka
Sa ca beka na nodra koro turaga
Era nanuma nio Kasavu e kabai rawarawa
Tou dredrevaki ira rawa nibera ni tou yavala
16. Ai tukutuku mata ni davui
Sa qui virai tu e dai
Ni sa lomadra na turaga ni Bau
Me ra tuvai valu e dai
Era tuva i valu mai wai
17. Toso tiko mai na waqa ni vala
Ko Drekeinakelo ni sa tawa
Na mataivalu ni Bau esa tekivu mera vanavana
Kena seva ni nodra gasau kece e vuka lala
Ni nodra bai Nakasavu e bau cere vinaka.
18. Visau e macawa na gasau ni vala
Ni saumi mai vanua na vanavana
Vica mai waqa era lauvana
So vei ira era bale e waqa
Kina Wailevu me so era tawana
19. Ko Naulivou me qai vosa cake
I Jali Seveti sa vakacava
Au sa vakarau tu noqu turaga
Me tei dua mada na vatavata
Kina loma ni koro meu rai vakavinaka
20. Mai vanua era yavala
Na kena mataivalu era waraka
Ra waraka na veivala
Ni waqa ni vala sa voleka sara
E dua mai Bau e vicoka bula toka e matasawa
21. E loma ni koro era kidacala
Ni sa sega ni namaka
Na kena kacabote na rorogo mai macawa
Tauvata nodra lutu e vica na turaga
Ra lutu matemate koto ga e yasadra
22. Na karuwadra na Turaga era sa lauvana
Ra lauvana vata kei na nodra Ravouvou na Turaga
Ena vuku ni nodra sasaga
Me ra vakacoko taka e dua nay asana
Ena vuku ni kena taqomaki nai tikotiko vakaturaga
23. Ko Jali Seveti era vanavana
E warai ni dua na gasau e vuka cala
Mai vanua era davo yarayara
Na nodra mate era sa tuvana
Me ra vuni mai kina vei koya ka vanavana
24. Mauwe na loma ni koro ni ra kurabui taka
Na cakacaka veivakurabui taki ra mai sotava
Tekivu maqusa na nodra sasaga
Ki koro makawa mera vakanamata
Isa lei Nainawanawa
Bau vunitaki keimami mada
25. Na mataivalu ni Kasavu era davo yarayara
Ni ra sa mai laulau vana
Na kena vo ra ravuti bula sara
Mai vei ira na turaga
Ka ra mai tekia tu na nodra i sausau ni vala
26. Na kai Bau era sa butuka
Loma ni koro era sa curuma
Kina rara mera laki tekia
Na nodra drotini ni vanua
Nai takelo ni nodra sasag
27. Na mate ra tawana na veiyasana
Na loma ni koro esa lala
E tolusagavulu era lau vana
Mai vei koya na dau ni vavana
Ni kaba toka ena vatavata
28. E dua na uciwai e drodro kaya
Wainikai oqori na yacana
Me ra biu kina na sa bale rawa
Na kena roka ra vukica kaya
Me se tei damu toka mada
29. Na gauna era suka kina na mai vakayadra
Era kauta vata eso na gone vakamarama
Me vakadinadina bula ni qaqa era sa mai rawata
Na kena tarovi tu na druadrua ni vala
Ra soqoma mai Bau ni ra qusia na kena loa
Ni ra meke era kaila vaka toka
O ira Nakasavu era sa vakavuai
30. Na bai ni koro esa lala
Ni sa sega na kenai vakatawa
Na kena veibure era kama vaka
Me vakacavari kina na sasaga
Ni sa lagilagi na nodra lalawa
31. E dua na ucuna esa cadra
A nodra ucuna na Tui Kaba
Eda sa yaco meda nodra tamata
Ni da sa druka tu ena valu ka ya
Ni ra sa mai lagilagi na Tui Kaba
32. Nai tukuni oqo era tukuni ka taka
Na nodra yaco mai na turaga i talatala
Na nodra mata na tamata sa tabogo
Ko Viliame Kakili oqori na yacadra
Ena gauna ra sikova voli mai kina na veiyasana
33. Nai tukuni oqo ni ra dau vakananuma
E vukica vakadua na noda vanua
Ena vuku ni vosa era a tukuna
Na Turaga na Vunivalu na Tui Kaba nai liuliu kei Kubuna
NI ra mai vosaki tu na marama lailai nodra ulumatua
34. Ratu Timoci Vakaruru na Qaranivalu ka donuya
Era vasu levu ni Kubuna
Ra nanuma me ra sema na vuvale kei na vanua
Ra laki vosaka kina na Ulumatua
I Ratu Seru Cakobau na Vunivalu kei Kubuna
Ko Adi Arieta Koila na yaca era vakatoka taki kina
35. Vakadonui tu na nodra sasaga
Me ra laki kauta mai na Marama
Ra mani vosa kina na Tui Kaba kara kaya
Ko Kasavu kei na tolu na kena koro e volekata
Me ratou qarava na Marama kei na nodra kawa
36. Na vosa oqori lei ra yavusa
Tou sa mai veisau tu kina
Ko Matanikutu me da sa vakanamata yani kina
Me da qarava na Turaga na Qaranivalu
E dai ke yacova ni rusa na vuravura
37. Me tei yala toka mada e keri lei ra yavusa
Na kena tukuni ka taki na veika me baleta na noda vanua
Ka me da nanuma sara vakagumatua
Ka meda kakua sara ni biuta
Ni veika oqori era yaco ka dina
38. E dua na ka au via vakananuma
Au via vakananuma na noda mai druka
Mai vua na tamata vulavula
Kei na nona dakai kurusiga
E mai qaqa tu ena keda maliwa
39. Au sa tatau meu sa suka
Meu suka lesu ki noqu ucuna
Bati ni Wainikeli au vakacagicagi tiko kina
Nai takitaki mai Batiki au mai vakavuravura
Vola ko: Manoa Nagatalevu Tupou
Koro ko: Kasavu, Naitasiri, Naitasiri.
