0% found this document useful (0 votes)
703 views22 pages

Data and Information Sinhala

The document discusses how various sectors in Sri Lanka are adopting information and communication technologies (ICT). It outlines how ICT is being used in education (e.g. e-learning), health (e.g. telemedicine), banking and finance (e.g. ATMs, online banking), communication (e.g. telecommunications), transportation (e.g. air traffic control, e-ticketing), and construction (e.g. CAD software for design). The government aims to enhance public services and economic development through increased ICT implementation across all sectors.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
703 views22 pages

Data and Information Sinhala

The document discusses how various sectors in Sri Lanka are adopting information and communication technologies (ICT). It outlines how ICT is being used in education (e.g. e-learning), health (e.g. telemedicine), banking and finance (e.g. ATMs, online banking), communication (e.g. telecommunications), transportation (e.g. air traffic control, e-ticketing), and construction (e.g. CAD software for design). The government aims to enhance public services and economic development through increased ICT implementation across all sectors.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 22

1

fuu mdvu yeoEÍfuka Tng"


Ø f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh hkq l=ula o@
Ø úúO lafIa;%hkays f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh Ndú; lrk wdldrh
Ø o;a; yd f;dr;=re y÷kd .ekSu

Ø mß.Klfha b;sydih
Ø mß.Kl j¾.SlrKh

ms<sn| j ukd wjfndaOhla ,nd .ekSug yels jkq we;'

1'1 f;dr;=re iy ikakf


s õok ;dlaIKh

ñksid Ys,d hq.fha isg tla tla hq. miqlrk úg ikaksfõokfha wjYH;dj
jeä úh' tfia u ;SrK .ekSug" ie,iqï lsÍug" wkdjels m%ldY lsÍug wdÈ fkdfhl=;a
lghq;= i|yd f;dr;=re wjYH úh'

Ys,d hq.fha isg u ñksid úiska ;ukaf.a wjYH;d i|yd fuj,ï ks¾udKh
lrk ,o w;r tA i|yd Bg wÞ< ;dlaIK Ndú; lrk ,È' f;dr;=re hq.fha ñksidg
f;dr;=re ks¾udKh lsÍu" l<ukdlrKh lsÍu" ikaksfõokh lsÍu iy Ndú; lsÍu
hkdÈ ld¾hhka bgq lr .ekSu i|yd ;dlaIKh wjYH úh'

fuu wjYH;d bgqlr .ekSu i|yd Ndú; lrk ;dlaIKh f;dr;=re iy


ikaksfõok ;dlaIKh f,i ye¢kaúh yels h'

1
úúO lafIa;%hkays f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha Ndú;h

mß.Klh ks;r wei .efgk idudkH WmlrKhla njg fï jk úg


m;a j we;' mß.Klh yd ne÷Kq f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh (Information
and Communication Technology) ñksidf.a ffoksl Ôú;hg w;HjYH jQ wx.hla njg
m;a j we;s fyhska f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh ñksidf.a tÈfkÞ lghq;=
i|yd fhdÞ .kakd wdldrh ms<sn| j m<uq j úuid n,uq'

wOHdmk lafIa;%h ^Education Sector)

mß.Klh" wOHdmk lafIa;%h ;=< Ndú; jk jeo.;a u WmlrKhla njg m;a


ù we;' l,ska ilia lrk ,o mß.Kl wOHdmksl jev igyka kej; kej;;A mx;s
ldurh ;=< Ndú;hg .ekSug yels ù ;sîu fuys § we;s jQ iqúfYAI ,laIKhla f,i
fmkajd Èh yels h'

m%d:ñl wOHdmkfha isg oaú;Shsl wOHdmkh olajd Ndú; jk fndfyda úIh


Odrdjka wo mß.Kl .; lr ;sîu;a" úfYaIfhka u fujeks jevigyka nyqudOH
;dlaIKh ^Multimedia Technology& Ndú;fhka ilia lr ;sîu;a fuys ,d i|yka l<
hq;h
= 's

mka;s ldurhla ;=< .=rejrhl= yd isiqka w;r mej;s idïm%Þhsl bf.kqï


l%shdj,sh miq ld,Sk j ÿria: wOHdmkh ^Distance Education& olajd ÈhqKq úh' fuys
§ .=rejrhd tla ia:dkhl isg igyka yd Wmfoia ,nd ÿka w;r isiqyq Tjqkag myiq
ia:dkhl § wjYH mßÈ bf.kqu ,enQy' .=rejrhd yd isiqka uqK.eiSfï wjYH;djla
fkd ù h' fndfyda úg ÿria: wOHdmkh ;eme,a fyda ÿrl:k ud¾.fhka isÿ úh'
f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKfha ÈhqKqj;a iu. u ÿria: wOHdmkh b;d
ckm%sh úh' mka;s ldurh ;=< § fiajh ,nd §ug yels jkafka b;d u iSñ; isiqka
msßilg muKla jqj o nyq udOH ;dlaIKh fhdÞ .ksñka isÿ lrk úoHq;a wOHdmkfha
§ ^e-Education& tljr fndfyda isiqka msßilg tu fiajh ,nd .ekSug yels ù ;sîu
o fuys § úfYAIfhka i|yka l< hq;= h'

úoHq;a bf.kqu ^e-Learning& iy tA wdY%s; há;, myiqlï j¾Okh lsÍu


flfrys fï jk úg Y%S ,xldj ;=< jeä wjOdkhla fhduq ù we;' úYajúoHd,
lafIa;%h fï jk úg tys mqfrda.dóka f,i lghq;= lrk w;r bÈß ld,fha § mdi,a
moaO;sh olajd úoHq;a bf.kqu jHdma; jkq we;'

2
ls%hdldrlu
1'1

úoHq;a bf.kqu ^e-Learning& ms<sn| jeäÿr úia;r i|yd www.schoolnet.lk fjí


,smskh Tiafia mdi,a cd,h fj; msúi tys we;s oE Tnf.a wOHhk lghq;= i|yd
fldf;la ÿrg m%fhdackj;a ±hs úuid n,kak'

mß.Kl Wmfhda.s lr .ksñka wOHdmkh ,eîu zmß.Kl wdOdrl bf.kquZ


^CAL- Computer Assisted Learning& f,i;a mß.Kl weiqßka b.ekaùu zmß.Kl wdOdrl
b.ekaùuZ ^CBT-Computer Based Teaching& f,i;a wka;¾cd,h Ndú; lrñka wOHdmk
lghq;= isÿ lsÍu zfjí wdOdrl b.ekaùuZ ^WBT-Web Based Teaching& f,i;a y÷kajkq
,nk w;r" fujeks bf.kqï moaO;s wo Tng t;rï w¨;a fohla fkdjkq we;'

mdi,a lghq;=j,g wu;r j mdi,a mßmd,k lghq;= i|yd o mß.Klh Ndú;


fõ' mdif,a mßmd,k lghq;= i|yd mß.Kl Ndú; lsÍu uÕska wOHdmk lafIa;%fha
.=Kd;aul nj jeä ÈhqKq lsÍu myiqfjka l< yels h'

fi!LH lafIa;%h ^Health Sector&&

mß.Kl Ndú;h nyq, j isÿ jk ;j;a lafIa;%hla f,i fi!LH lafIa;%h


ye¢kaúh yels h'

úúOdldrfha úYAf,aIK hka;%" úfYaI mÍlaIK i|yd Ndú; lrk 'CT


Scanners', 'MRI Scanners', 'ECG' yd 'EEG' hka;% wo frday,a ;=< ke;s j u neß Wmdx.
njg m;a ù we;s w;r" fujeks WmlrK yeisrùu yd l%shd;aul lsÍu i|yd mß.Kl
fhdÞ .efka' mß.Kl wdY%; s Wmdx. Ndú; lsÍu ksid ksje/È frda. úksYpa h ld¾hlaIu
j l< yels jk w;r" tu.ska fi!LH lafIa;%h ;=< jvd;a .=Kd;aul yd ld¾hlaIu
fiajdjla iemhSug yels ù we;' úfYAI{ ffjoHjreka iïnkaO lr .ekSu jeks
(e - channeling) lghq;= muKla fkdj ÿria: Y,Hl¾u lsÍu olajd u wo mß.Klh
fuu lafIa;%h ;=< úYd, fufyhla bgq lrhs'

nexl= iy uQ,H lafIa;%h ^Bank and Finance Sector&&

wo jk úg nexl= jeks uQ,H lafIa;%h ;=< b;d úYd, f,i mß.Kl iy


ikaksfõok ;dlaIKh Ndú; lrkq ±lsh yels h' úfYaIfhka u nexl= iy uQ,H
wdh;k" ;u YdLd ld¾hd, ujq YdLdj iu. mß.Kl cd, moaO;s yryd iïnkaO lr
;sîu ksid ´kE u YdLd ld¾hd,hl isg ;ukaf.a uQ,Huh lghq;= id¾:l j bgq lr
3
.ekSug yelshdj ,eî we;' iajhxl%Sh fg,¾ hka;% ^ATM-Automatic Teller Machines&
u.ska uQ,H wdh;k iïnkaO lr ;sîu ksid" l=uk nexl=jlg wh;a nexl=lrejl=g
jqj o ;u lghq;= iajhxlS%h fg,¾ hka;% u.ska myiqfjka bgq lr .; yels h'

ish .kqfokqlrejkag ;u nexl=jg fyda YdLdjg fkdf.dia ish .sKqï lghq;=


lr .ekSu i|yd úúOdldr myiqlï nexl= u.ska imhd § we;' WÞyrKhka f,i
'Telebanking', iy 'Phonebanking' fiajd fmkajd Èh yels h' fuu fiajd u.ska ;ukaf.a
u fyda fjk;a whf.a .sKï q w;r uqo,a yqjudre lsÍu" f;dard .;a fiajd i|yd jQ ì,am;a
f.ùu jeks lghq;= /ila ;u mß.Klh Ndú;fhka ksjfia isg u lr.; yels h'

wka;¾cd, myiqlï Ndú; lrñka cd;Hka;r uQ,H wdh;k iu. jqj o


myiqfjka ;u .kqfokq lr .ekSfï wjia:dj o WÞ ù we;'

ls%hdldrlu
1'2
Y%S ,xldfõ m%isoaO rdcH yd jd‚c nexl= lsysmhl fjí wvú ksÍlaIKh lr
Tjqka ,nd fok mß.Kl.; fiajdjka ms<sn| j flá jd¾;djla ilia lrkak'

ikaksfõok lafIa;%h ^Communication Sector&&

mß.Kl ;dlaIKh iy ikaksfõok ;dlaIKh tlsfklg iïnkaO jQ


;dlaIKhka h' wka;¾cd,h u.ska úYAj .ïudk ixl,amh yryd rgj,a iy cd;Ska
w;r ÿria:Ndjh wvq lr we;' cx.u ÿrl:kh wo ´kE u flkl= Ndú; lrk
idudkH WmlrKhla njg m;a j we;' fï ksid ieu úg u wka wh yd wjYH lrk
iïnkaO;dj mj;ajdf.k hdfï yelshdj ,eî ;sfí'

.=jkaúÿ,sh" rEmjdysksh jeks ckudOH wdh;k ish ikaksfõok lghq;=


i|yd mß.Kl nyq, j Ndú; lrhs' uqøK l¾udka;hg mß.Klh ke;s j u neß
WmlrKhls' uE; b;sydifha § i;s .Kkla ld,h jeh lrñka ks¾udKh lrkakg
fhÿKq fmd;a iy mqj;am;a ks¾udKh lsÍu" Èk lsysmhlska lrkakg yelshdj wo ,eî
we;' wo bÈßm;a lrkq ,nk fndfyda .=jkaúÿ,s iy rEmjdyskS jevigyka ks¾udKh
i|yd mß.Klh weiqre lr .ekSu ckm%sh wx.hla njg o m;a j we;'

4
ls%hdldrlu
1'3
Y%S ,xldfõ m%isoaO rdcH iy fm!oa.,sl udOH wdh;k lsysmhl ikaksfõok
lghq;= i|yd mß.Kl Ndú; lrk wdldrh fidhd n,d flá jd¾;djla ilia
lrkak'

m%jdyk lafIa;%h ^Transportation Sector&&

wd.uk iy ú.uk fomd¾;fïka ; = j " fuda g ¾ r:jdyk ,s h dmÈxÑ


lsÍfï fomd¾;fïka;=j" fudag¾ r:jdyk fomd¾;fïka;=j jeks wdh;k fï jk úg
;u jev lghq;= bgq lr .ekSu i|yd mß.Kl Ndú; lrhs'

.=jka .uka lghq;=j, § mß.Klh w;HjYH fuj,ula njg wo m;a j we;'


.=jka .uka md,kh ^Air Traffic Controlling&" úoHq;a .=jka m%fõYm;a ksl=;a lsÍu
(e-ticketing)" wdik fjka lsÍu (Reservation of Seats) jeks lghq;= i|yd wo nyq,
f,i mß.Kl Ndú; lrkq olakg ,efí'

bÈlsÍï lafIa;%h ^Construction Sector&

bÈlsÍï i|yd mß.Kl Ndú; lsÍu ksid jvd fyd| fmkqula iys; Yla;su;a
f.dvke.s,s ks¾udKh lsÍug wo yels ù ;sfí' f.dvke.s,sj, iels,s ks¾udKfha isg
tys wjika fmkqu ,nd .ekSu olajd jQ iEu wjia:djla i|yd u mß.Klh Ndú;
lrkq ,efí'

mß.Klh weiqre lr .ksñka mßir ys;ldó f.dvke.s,s ilia lsÍfï øjH


ks¾udKh lsÍu wo nyq, j isÿ fõ' wvq úhoulska f.dvke.s,sj, jev wjika lr
.ekSu o mß.Klh ksid ,efnk ;j;a jdishls'

tfia u k.r ks¾udK lghq;= i|yd o mß.Klh Ndú; lrkq ,efí' mßirh
iqrlsñka ukd whqßka ixúOdkh jQ k.r ks¾udKlrKh mß.Klh ksid wo b;du;a
myiq ld¾hhla ù we;'

5
ls%hdldrlu
1'4
bÈlsÍï lafIa;%fha § mß.Kl Ndú; lsÍu ksid we;s jk jdis iy tA i|yd
Ndú; lrkq ,nk mß.Kl uDÿldx. ,ehsia;=jla ilia lrkak'

wdrlaIl lafIa;%h ^Security and Defence Sector &

wdrlaIl wxYj, f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh Ndú;h by< uÜgul


mj;S' ñihs, yeisrùfï iy kHIaál n,d.dr yeisrùu jeks b;d u ixlS¾K iy
wjodkï iy.; jQ ld¾hhka i|yd o wo mß.Kl Ndú;hg .efka'

nqoaê f;dr;=re tla/ia lsÍu iy úYaf,aIKh lsÍu i|yd mß.Kl fkdue;s


jgmsgdjla .ek is;Sugj;a fkdyels h'

mß.Kl l%Svd ^Computer Games&&

idudkH ck Ôú;fha § l%Svdjg ysñ j we;af;a iqúfYAI ;ekls' tu.ska


úfkdaÞiajdoh fuka u ldhsl iy udkisl iqjh o w;am;a lr .; yels h' wo
mß.Klh iu. úúO fuj,ï iïnkaO lr .ksñka l%Svd NdKAvhla f,i Ndú;hg
.efka' tu.ska ,nk úfkdaÞiajdoh ;=<ska úúO úIh lafIa;%hkays ±kqu j¾Okh lr
.ekSug o wo th WmldÍ ù we;'

mß.Kl l%Svd Ndú;fha § tu l%Svd ksmojd we;s wdldrh wkqj úúO jhia
ldKavhkg .e<fmk wdldrhg fyda ±kqu fyda yelshd uÜgï wkqj ;ukg reÑ
wdldrhg mß.Kl l%Svdj ilia lr .ksñka Ndú;hg .ekSug yels ùu jeo.;a
,laIKhls' úfYaIfhka u fpia jeks l%Svd WÞyrK f,i ±laúh yels h'

fujeks l%Svd u.ska flkl=f.a nqoaêh" laI‚l ;SrK .ekSfï yelshdj iy


ks¾udKYS,S;ajh jeä ÈhqKq jk nj ms<s.;a u;hls'

.‚;h" úoHdj" ;dlaIKh muKla fkdj NdIdj" ix.S;h" Ñ;% Ys,amh hkd§
wm%udK jQ úIh lafIa;%hkays ±kqu" ks¾udK l=i,;d fuka u úYaf,aIK yelshdjka
m%j¾Okh lr .ekSu fuka u ldhsl fjfyi yd udkisl wd;;sh wvq lr .ekSu i|yd
o fuh myiq yd ckms%h udOHhla njg m;a ù we;'

6
flfia jqj o mß.Kl l%S%vdj,g weíneys ùu iy iQ¥j jeks ÿisß;a i|yd
mß.Kl fhdÞ .ekSu wdÈh mß.Klfha w÷re me;slvj,g WÞyrK f,i ±laúh
yels h'

by;ska idlÉPd lrkq ,enqfõ f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh Ndú;


lrk m%Odk lafIa;% lsysmhla ms<sn| j muKls' f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh
Ndú; fkdlrk lafIa;%hla wo fidhd .kakg fkdyels ;rï h'

1' wm by;ska idlÉPd l< lafIa;%j,g wu;r j f;dr;=re


iy ikaksfõok ;dlaIKh Ndú; lrkq ,nk wfkl=;a
lafIa;% iy tys Ndú;h ms<sn| j úia;r fidhd l=vd
mejreï 1'1 jd¾;djla ilia lrkak'

2' by; idlÉPd lrk ,o tla tla lafIa;%h ;=< mß.Kl Ndú; lsÍu ksid
isÿjk jdis iy wjdis ms<sn| j j.=jla ilia lrkak'
3' mka;sfha isiqka lKavdhï follg fn§ mka;s ldurfha isÿ lrk idudkH
bf.kqu iy mß.Kl Ndú; lrñka isÿ lrk úoHq;a bf.kqu ms<n s | újdohla
mj;ajkak'

1'2 o;a; iy f;dr;=re y÷kd .ekSu

o;a; (Data) iy f;dr;=re (Information) hkq fudkjd ±hs úuid n,uq'

o;a; hkq fudkjd o@

lsisÿ wdldrhl ilia lsÍulg Ndckh fkdl< lreKq" ixLHd" rEm" wl=re"
Ñ;% iy ñkqï iuQyhla o;a; f,iska ir, j ye¢kaúh yels h'

o;a; ms<sn| j wjfndaOhla ,nd .ekSu i|yd my; i|yka WÞyrKh foi
úuis,su;a j n,kak'
WÞyrK ( Okql" 95" 85" ;reñ‚" 75" 80" i|,s" 60" 55" reisre 70" 78" ks¨mq,a 68" 65"
p;=rx." 64" 70" ;reIs" 51" 71" u,s;a" 80" 71

by; i|yka WÞyrKhg wkqj lsis hï jQ ld¾hhla i|yd o;a; iuQyhla


f.dkq lr we;s nj Tng yefÕkq we;'
7
tfy;a ksje/È woyila ,nd .ekSu i|yd tu o;a; lsishï wdldrhlg ilia
lsÍulg Ndckh l< hq;= nj Tng o yefÕkq we;'

f;dr;=re hkq fudkjd o@


,nkakdg lsishï w¾:hla f.k fok mßÈ l%udkql+, j ilia lrk ,o o;a;
f;dr;=re f,i y÷kajkq ,efí'

f;dr;=re Ndú; lrñka myiqfjka ;SrK .ekSu fyda tfia;a fkdue;s kï


myiqfjka ks.ukj,g t<öug fyda yels fõ' tfia ks.ukj,g t<öfï myiqj
i|yd o;a; lsishï ilia lsÍulg Ndckh lr f;dr;=rla njg m;a l< hq;= h' tfia
ilia fkdlrk ,o o;a;j,ska ksje/È ks.ukj,g t<öu i|yd úYd, mßY%uhla
±Íug isÿ fõ'

by; WÞyrKh u.ska mdi,l isiqka lsysm fokl=f.a kï iy úIhhka folla


i|yd Tjqka úiska ,nd .kq ,enQ ,l=Kq my;ska bÈßm;a lr we;'

ku m<uq jk úIhfha ,l=Kq fojk úIhfha ,l=Kq

Okql 95 85
;reñ‚ 75 80
i|,s 60 55
reisre 70 78
ks¨mq,a 68 65
p;=rx. 64 70
;reIs 51 71
u,s;a 80 71
j.=j 1'1 - úIhhka folla i|yd isiqka úiska ,nd .kq ,enQ ,l=Kq

fuu j.=j ksÍlaIKh lsÍfï § by; WÞyrKh u.ska fok ,o o;a; igykg
jvd jeä f;dr;=re ^úia;r& m%udKhla Tng ,nd .; yels h'

fuu j.=j ;j ÿrg;a úia;r ,nd fok j.=jla njg myiqfjka u m;a l<
yels h' tla tla YsIHhd fyda YsIHdj úiska ,nd .;a ,l=Kqj, tl;=j" úIhhka i|yd
,nd .;a idudkH ,l=Kq .Kkh lsÍu jeks foa myiqfjka l< yels h' ^j.=j 1'2
n,kak&
8
ls%hdldrlu
1'5
my; j.=j iïmQ¾K lrkak'

ku m<uq jk úIhfha ,l=Kq fojk úIhfha ,l=Kq ,l=Kqj, tl;=j

Okql 95 85
;reñ‚ 75 80
i|,s 60 55
reisre 70 78
ks¨mq,a 68 65
p;=rx. 64 70
;reIs 51 71
u,s;a 80 71

idudkH
,l=Kq

j.=j 1'2 - úIhhka folla i|yd isiqka úiska ,nd .kq ,enQ ,l=Kq" Tjqkaf.a ,l=Kqj, tl;=j
iy úIhfhys idudkH ,l=Kq

j.=j 1'2 ys we;s f;dr;=rej,ska wmg fndfyda ks.ukj,g t<ôh yels h'
WÞyrKhla f,i tla tla YsIHhd fyda YsIHdj úiska ,nd .;a ,l=Kqj, tl;=j
wdY%fhka jeä u ,l=Kq ,nd .;a YsIHhd fyda YsIHdj fyda wvq u ,l=Kq ,nd .;a
YsIHhd fyda YsIHdj fidhd .ekSu myiqfjka l< yels h'

tfia u j.=j 1'2 ys we;s idudkH ,l=Kq wdY%fhka YsIHhkag jvd;a wmyiq jQ
úIhh l=ula o hk lreK;a ±k .ekSug yels h'

by;ska ±lafjk j.=j 1'2 Ndú;fhka YsIHhka úiska ,nd .kq ,enQ ,l=Kqj,
tl;=j iy idudkH ,l=Kqj,g wu;r j ;j;a fndfyda f;dr;=re .Kkh l<

9
yels h' WÞyrK f,i b;du;a myiqfjka ud;h" uOHkHh jeks w.hhka .Kkh
lsÍu fuys § fmkajd Èh yels h'

f;dr;=rej, iqúfYAI;d

f;dr;=re ms<sn| j idlÉPd lsÍfï § tAjdfha jeo.;alu ;SrKh lsÍu i|yd


my; i|yka lreKq Wmfhda.S jkq we;'

f;dr;=re ieu úg u"

• wÞ< ld¾hh i|yd WÑ; úh hq;= h'

• wÞ< ld¾hh i|yd m%udKj;a úh hq;= h'

• wÞ< ld¾hh i|yd ksje/È úh hq;= h'

• Ndú; lrkakdg meyeÈ,s j f;areï .; yels úh hq;= h'

• Ndú; lrkakdg úYajdi l< yels úh hq;= h'

• ksje/È mqoa.,hd fj;g <Õd úh hq;= h'

• kshñ; fõ,dj jk úg § ilia ù ^iQÞkï ù& ;sìh hq;= h'

• ksYAÑ; jákdlulska hqla; úh hq;= h'

1'3 mß.Klfha w;S; l;dj

mß.Klh fï jk úg Tng b;d u yqremqreÿ jpkhls' mß.Klhla Tng


b;d u myiqfjka y÷kd .ekSug;a yels h' tfy;a wo wm olsk fuu mß.Kl ìysùu
i|yd fndfyda ld,hla .; úh' tfia u fï i|yd fndfyda msßila ;u Þhl;ajh o
,nd ÿkay'

le,fha ;u Ôú;h .; l< ñksid l%ul%ufhka iudcYS,S ùu;a iuÕ u ;u


jev lghq;= myiqfjka iy l%udkql+, j bgq lr .ekSu i|yd fkdfhla wdldrfha
WmlrK ks¾udKh l< nj Tn wid we;'

10
wenlih ^Abacus& ñksid ;u .‚; lghq;= myiq lr .ekSu i|yd Ndú;hg
.;a ir, wdldrfha jQ WmlrKhls' fndfyda fokdf.a ms<s.ekSu jkafka wenlih wo
wm Ndú; lrk mß.Klh i|yd wä;d,u jQ njhs'

ñksid .‚; l¾u i|yd uq,ska u Ndú; lrkq ,enQ WmlrKh f,i i,lk
wenlih jir oyia .Kkl isg f,dalfha úúO cd;Syq .‚; l¾u myiq lr .ekSu
i|yd Ndú; l<y' tfia u Ökh" cmdkh jeks wdishd;sl rgj, fuka u W;=re
wefußldj o .‚; l¾u i|yd wenlih Ndú; lrkq wo o olakg ,efí'

ñksid wenlih jeks WmlrK fidhd .ekSug uQ,sl u fya;=j jqfha ;u


lghq;= ld¾hlaIu j yd ksje/È j lr .ekSu i|yd jQ fm,Uùu hs' wo Ndú; lrkq
,nk wenlihl mska;+rhla Tng 1'1 rEmfhka ±l.; yels h'

rEmh 1'1 - wenlih

1617 § iafldÜ,ka; cd;sl fcdaka fkamsh¾ ^John Napier& úiska ,>q.Kl


isoaOdka; f,djg fy<s lrk ,È' ixLHd .=K lsÍfï l%shdj,sh ,>q.Kl Ndú;
lrñka myiq tl;= lsÍulg mßj¾;kh l< yels h' ,>q.Kl Ndú;fhka .eg¨
úi£fï § ,>q.Kl j.= Ndú; l< hq;= h' fcdaka fkamsh¾ úiska wjYH lrk w.hhka
we;ao< ;Srej, igyka lrñka fï i|yd wk¾> jQ úl,am l%uhla Ndú; lrk ,È'
fuf,i Ndú; lrk ,o ,>q.Kl w.hhka igyka jQ we;ao< ;Sre 'Napier's Bones'
f,iska y÷kajkq ,efí'

11
rEmh 1'2 - fkamsh¾f.a we;ao< ;Sre

fcdaka fkamsh¾f.a ,>q.Kl ixl,am Ndú; lrñka 1632 § muK tx.,ka;fha


§ i¾mK rE, (Slide Ruler) ks¾udKh úh ^rEmh 1'2&'

rEmh 1'3 - i¾mK rE,

j¾I 1642 § muK m% x Y


cd;sl .‚;{hl= jQ íf,aia meial,a
^Blaise Pascal& úiska .‚; lghq;=
;jÿrg;a myiqfjka lr .ekSug
yels jQ wdl,k hka;%h (Adding
Machine) ks ¾ udKh lrk ,È'
fuu WmlrKh Ndú;fhka tl;=
lsÍu iy wvq lsÍu myiqfjka isÿ
lsÍug yels úh' fuu WmlrKh
'Pascaline' f,iska o y÷kajkq ,eî
h ^rEmh 1'4&'

rEmh 1'4 - meial,af.a wdl,k hka;%h

12
j¾I 1674 § muK c¾udkq .‚;{hl= jQ f.dâ*%â S ú,afy,aï ^Gottfried Wilhelm&
úiska íf,aia meial,af.a fuu hka;%h ;jÿrg;a jeä ÈhqKq lrk ,È' fuu jeä ÈhqKq
lsÍu fya;=fjka tl;= lsÍï iy wvq lsÍï o Bg wu;r j fn§ï iy .=K lsÍï i|yd
o wjia:dj WÞ úh' f.dâ*%Sâ ú,afy,aï úiska jeä ÈhqKq lrk ,o hka;%h 'Step
Reckoner' f,iska y÷kajkq ,nhs'

j¾I 1822 § bx.%Sis cd;slhl= jQ pd,aia nefíÊ ^Charles Babbage& úiska m<uq
hdka;%sl mß.Klh i|yd wjYH lrk wdlD;shla ks¾udKh lrk ,È' th
'Difference Engine' f,iska kï lrk ,o w;r tys wdlD;sh 1'5 rEm igyk u.ska
olajd we;'

rEmh 1'5
pd,aia nefíÊf.a
'Difference Engine'

ld¾ñllrKh;a iu. úúO hka;% iQ;% ks¾udKh jQ w;r m%xY cd;sl fcdaIma
cel=jdâ ^Joseph Jacquard& úiska Tyqf.a frÈ úùfï ld¾hh myiq lr .ekSu i|yd
1801 § muK hdka;%sl frÈ úhk hka;%h (Mechanical Looms) ks¾udKh lrk ,È'
fuys § isÿre lrk ,o ldâm;a Ndú; lrñka frÈj, úúOdldrfha rgd ks¾udKh
lsÍug fcdaIma cel=jdâ iu;a úh'

rEmh 1'6 - mß.Kl i|yd Ndú; l<


isÿre m;l wdlD;shla (Punch Card)

13
pd,aia nefíÊ úiska 1833 § muK ks¾udKh lrk ,o wek,sál,a hka;%h
^Analytical Engine& i|yd uQ,sl wä;d,u jegqfKa fuu isÿre m;a ixl,amhhs' flfia
jqj o tu wjêfha § mej;s ;dlaI‚l ±kqfuka pd,aia nefíÊg Tyq is;+ wdldrfhka
wek,sál,a hka;%h ksmoùug wjia:dj WÞ lr .ekSug fkdyels úh' my;ska
±lafjkafka pd,aia nefíÊ úiska ks¾udKh lrkakg W;aidy l< wek,sál,a
hka;%fhys rEm igykls'

rEmh 1'7
wek,sál,a hka;h
%

fuu wek,sál,a hka;%fhys l%shdldß;ajh ms<sn| j i,ld ne,Sfï § olakg


,efnk úfYAI ,laIKhla jkafka tys o;a; wdÞkh (Input)" ;ekam;a lsÍu (Storing)"
ilia lsÍu (Processing) iy m%;sÞkh (Output) hk ld¾hhka isÿ lsÍu i|yd wjYH
lrk Wmdx.hka tA ;=< ks¾udKh ù ;sîuhs' miqld,Sk j ks¾udKh lrk ,o mß.Kl
i|yd pd,aia nefíÊf.a fuu ixl,am fndfyda fihska bjy,a jQ w;r tA ksid u pd,aia
nefíÊ mß.Klfha mshd f,iska i,lkq ,nhs'

rEmh 1'8 - pd,aia nefíÊ

pd,aia nefíÊf.a ñ;=ßhl jQ wevd T.iagd ,õf,aia (Ada Augusta Lovelace),


Tyqf.a fuu hka;%h i|yd wjYH lrk jevigyka ilia lsÍu i|yd Wkkaÿ jQjd h'
fufia ilia lrkq ,enQ jev igyka miq j mß.Kl jev igyka ilia lsÍu
i|yd ork ,o m%:u W;aidyh f,i i,lk ,È' tksid u wevd T.iagd ,õf,aia
14
f,da l fha m% : u mß.Kl jevigyka Ys , a m s k s h ^First Computer Programmer&
^l%uf,aLk Ys,amsksh$mß.Kl l%uf,aÅldj& f,i y÷kajkq ,nhs'

miqld,Sk j yuqÞ lghq;= i|yd Ndú; lrkq ,nk mß.Kl NdIdjla jk


'Ada' mß.Kl NdIdj wehg f.!rj lsÍula jYfhka wehf.a uq,a kñka kï lrk ,È'

rEmh 1'9
wevd T.iagd ,õf,aia

fcdaIma cel=jdâf.a isÿre m;a ixl,amh Ndú; lrñka 1890 § weußldkq ck


ix.Kkh b;d u id¾:l whqßka isÿ lsÍug y¾uka fydf,aß;a ^Herman Hollerith&
kue;a;d iu;a úh' b;d u wvq ld,hlska fuu ix.Kkfha m%;sM, ,nd §ug y¾uka
fydf,aß;ag yels jQfha" ksje/È wdldrfhka fuu isÿre m;a ;dlaIKh Tyq Ndú; l<
ksid h'

wo b;d u ckm%sh mß.Kl ksIamdok wdh;khla jk IBM (International


Business Machines) wdh;kh ìysjQfha o y¾uka fydf,aß;af.a uQ,sl;ajfhks'

rEmh 1'10
y¾uka fydf,aß;a

1937 § ydj¾â úYajúoHd,fha fydaj¾â thslka ^Howard Aiken& pd,aia nefíÊf.a


ixl,am jeä ÈhqKq lrkakg úYd, W;aidyhla ±refõ h' tys m%;sM,hla f,i 1944
§ muK fydaj¾â thslkag iy ydj¾â ys IBM wdh;kfha fiajh l< Tyqf.a ñ;=rkag

15
'Automatic Sequence Controlled Calculator' kï jQ WmlrKh ks¾udKh lsÍug yels
úh' flfia kuq;a fuu 'Automatic Sequence Controlled Calculator' kï jQ WmlrKh
miqj ud¾la I ^Mark I& f,iska kï lrkq ,eî h'

rEmh 1'11 - fydaj¾â thslka ud¾la I hka;%h iu.

ud¾la I hka;%h .ek i,ld ne,Sfï § thg b;du;a myiqfjka tl;= lsÍï"
wvq lsÍï" jeä lsÍï iy fn§ï bgq lsÍug yelshdj ;snq‚' o;a; we;=¿ lsÍu ^o;a;
wdÞkh& i|yd h;=re,shkhla iïnkaO lr ;snQ w;r o;a; m%;sÞkh i|yd isÿre m;a
Ndú; lrkq ,eîh' ud¾la I hka;%fha ;=kaoyilg wêl jQ úoHq;a hdka;%sl fldgia
^Electromechanical relays& wvx.= j ;snQ w;r th nßka fgdka myla muK úh' tfia u
fuu ud¾la I hka;%h jir 15lg jeä ld,hla mß.Kl f,dj ;=< Ndú; lrkq ,eîu
o fuys § i|yka l< hq;= h'
1937 iy 1942 w;r ld,fha § n,af.aßhdkq cd;sl uydpd¾h fcdaka úkaikaÜ
wgdkdfid*a (John Vincent Atanasoff) úiska la,s*¾â fnÍ (Clifford Berry) f.a o iydh
we;s j mß.Klhla w¾O jYfhka ksu lrk ,È' miq j fuu mß.Klh 'Atanasoff
Berry Computer' ^ABC mß.Klh& f,iska kï lrkq ,eî h'

rEmh 1'12 rEmh 1'13 - ABC mß.Klh


fcdaka úkaikaÜ wgdkdfid*a Atanasoff - Berry Computer

16
flfia jqj o m%:u úoHq;a ixLHdxl mß.Klh ms<sn| j fndfyda jdo újdo
mj;S' iuyreka mjikafka m%:u úoHq;a ixLHdxl mß.Klh uydpd¾h fcdaka úkaikaÜ
wgdkdfid*a úiska ilia lrkq ,enQ ABC mß.Klh njhs' flfia jqj o fuu ABC
mß.Kl ks¾udKh w¾O f,iska ksu lr ;snQ neúka tA i|yd wjYH jk fmagkaÜ
n,m;%h ,nd .ekSug Tjqkg fkdyels úh' fuu fya;=j ksid u miqld,Sk j
ksIm
a dokh lrk ,o ENIAC ^Electronic Numerical Integrator And Computer& mß.Klh
f,dj m%:u úoHq;a ixLHdxl mß.Klh f,iska i,lkq ,efí'

1945 § muK .‚;{hl= jQ fcdaka fjdka kshQudka (Jhon Von Neumann) úiska
mß.Kl i|yd Ndú; l< yels kj ixl,amhla y÷kajd fok ,È' tys .eí jQ uQ,sl
woyi jQfha mß.Kl hka;%fha fN!;sl fjkialï isÿ fkdlr tys ;ekam;a lrkq
,nk jevigyka ^Stored-program& wdY%fhka tla mß.Klhla u.ska úúOdldrfha jQ
jev lghq;= lr .ekSug yels ùu hkakhs' wo wms Ndú; lrkq ,nk mß.Klj,
Ndú; lrkq ,nkafka fcdaka fjdka kshqudka úiska y÷kajd fokq ,enQ fuu
ixl,amhhs'

1946 § muK fmksis,afõkshd úYajúoHd,fha úoHq;a bxðfkare wxYh jQ uQ¾


mdif,a § ^Moor School of Electrical Engineering of the University of Pennsylvania& f,dj
m%:u úoHq;a ixLHdxl mß.Klh ^Electronic Digital Computer& ìys úh' th ENIAC
kñka y÷kajkq ,enQ w;r th ks¾udKh lsÍu i|yd ßla;l k< ^Vacuum Tubes&
18"000la muK fhdÞ .kakd ,È' ßla;l k<hl rEm igykla my;ska olajd we;'

rEmh 1'14 - ßla;l k<h

ENIAC mß.Klh tla ;;amrhla ;=< § .‚; l¾u 5"000la muK bgq lr§fï
yelshdjlska hqla; jQ kuq;a th m%udKfhka b;d u úYd, ùu fuys olakg ,enqKq

17
m%Odk;u ÿ¾j,;dj úh' tA w;r wêl WIaK;ajh ksid ks;r ks;r ±ù hk ßla;l
k< udre lsÍug isÿ ùu fuys olakg ,enqKq ;j;a ÿ¾j,;djls' úÿ,s n,h wêl f,i
wjYH ùu o fuys olakg ,enqKq ÿ¾j,;djls'
ßla;l k< fhdÞ .ksñka ks¾udKh lrk ,o mß.Kl m<uq mrïmrdfõ
mß.Kl ^First Generation Computers& f,i ye¢kafõ'

rEmh 1'15 - ENIAC mß.Klh

bka jir lsysmhlg miq tkï jir 1950 § frñx.agka /kaâ ^Remington Rand&
wdh;kh úiska ksIamdokh lrkq ,enQ UNIVAC - I (Universal Automatic Calculator - I)
mß.Klhg ;;amrhl ld,hla ;=< § .Kkh lsÍï 10"000la muK lsÍfï yelshdj
;sn‚
q '

rEmh 1'16 - UNIVAC - I mß.Klh

fï w;r j¾I 1957 § 'International Business Machine Corporation' ^IBM& wdh;kh


úiska ks¾udKh lrk ,o IBM 704 mß.Klhg ;;amrhla ;=< § .Kkh lsÍu
100"000la muK bgq lr §fï yelshdj ;snq‚'
mß.Klfhys fojk mrïmrdj wdrïN jkafka g%dkaii s g
a rh ^Transistor& fidhd
.ekSu;a iu.sks' g%dkaisiagrh fidhd .ekSfï f.!rjh fn,a úoHd.drfha ú,shï
fIdlaf,a ^William Shockley&" fcdaka ndãka ^John Bardeen& iy fjda,ag¾ n%dfÜ%ka ^Walter
Brarttain& hk whg ysñ jk w;r fï i|yd Tjqkag j¾I 1956 § fN!;sl úoHdj i|yd
jQ fkdfn,a ;Hd.h o msßkukq ,eî h'

18
m%udKfhka jvd l=vd jQ g%dkaisiag¾ Ndú; lrñka fojk mrïmrdfõ
mß.Klhka ìys jQ w;r ;;amrhla ;=< § .‚; l¾u 200"000;a 250"000;a w;r
m%udKhla bgq lsÍug fuu mß.Kl iu;a úh'

rEmh 1'17 - g%dkaisiagrhla

wvq úÿ,s n,hla Ndú; ùu;a" m%udKfhka l=vd ùu;a fuu fojk mrïmrdfõ
mß.Klj, ^Second Generation Computers& olakg ,enqKq ,laIK h'

;=kajk mrïmrdfõ mß.Kl ^Third Generation of Computers& ks¾udKh lsÍu


i|yd ifudaOdks;$wkql,s; mßm: ^Integrated Circuits fláfhka IC f,i ye¢kafõ'&
Ndú; lrk ,È'

IC Ndú; lsÍu ksid mß.Klh m%udKfhka ;j;a l=vd jQ w;r jeä


ld¾hlaIu;djla o w;am;a lr .ekSug yels úh' uq,a ld,fha § Ndú; lrk ,o
ifudaOdks;$wkql,s; mßm:j, wvq g%dkaisiagr m%udKhla we;=<;a jQ w;r tAjdfha
;dlaIKh SSI ^Small Scale Integration& f,iska ye¢kaú‚' fuu mßm: jvd;a ÈhqKq
lrñka tkï tla mßm:hla ;=< jeä g%dkaisiagr m%udKhla we;=<;a lrñka B<Õ
mrïmrdj, ifudaOdks;$wkql,s; mßm: ks¾udKh lrk ,o w;r tAjd ms<sfj<ska
MSI (Medium Scale Integration), LSI (Large Scale Integration), VLSI (Very Large Scale
Integration) iy ULSI (Ultra Large Scale Integration) hkqfjka y÷kajkq ,efí'

;dlaI‚l ÈhqKj q ;a iu. ìys jQ laIøq mßm: ^Microchips& mß.Klfha y;rjk


mrïmrdj ^Fourth Generation Computers& ksfhdackh lrhs' fuu laIqø mßm:
uhsfl%dfm%dfii¾ ^Microprocessor& f,iska o y÷kajkq ,efí' ^rEmh 1'18&

19
rEmh 1'18 - mß.Klj, Ndú; lrk laIqø mßm:$uhsfl%dfm%dfii¾ lsysmhla

mß.Kl j¾.SlrKh ^Computer Classification&

mß.Kl ms<sn| j l;d ny lsÍfï § wmg tAjd fkdfhl=;a wdldrfhka j¾.


lsÍug yels h' wms fuys § uQ,sl wdldrhka lsysmhla ms<sn| j muKla i,ld n,uq'

(i) mrïmrdj wkqj mß.Kl j¾.SlrKh lsÍu ^Classification of Computers


according to the Generation&

ks¾udKh lrk ,o ld,h iy Ndú; lrk ,o ;dlaI‚l Wmdx. wkqj


mß.Kl m%Odk mrïmrd ^Generations& myla ^5& hgf;a j¾. l< yels h'

1' m<uq jk mrïmrdfõ mß.Kl (First Generation Computers) :-


fuu mrïmrdfõ mß.Kl ks¾udKh lsÍu i|yd ßla;l k< (Vacuum tubes)
Ndú; lrk ,È'

2' fojk mrïmrdfõ mß.Kl (Second Generation Computers) :-


fuu mß.Kl ks¾udKh lsÍu i|yd g%dkaisiag¾ (Transistors) Ndú; lrk ,È'

3' ;=kajk mrïmrdfõ mß.Kl (Third Generation Computers) :-


fuu mrïmrdfõ mß.Kl ks¾udKh lsÍu i|yd ifudaOdks;$wkql,s; mßm:
^Integerated Circuits - IC& Ndú; lrk ,È'

4' y;rjk mrïmrdfõ mß.Kl (Fourth Generation Computers) :-


fuu mrïmrdfõ mß.Kl ks¾udKh lsÍu i|yd jvd;a ixlS¾K jQ laIqø
mßm: ^uhsfl%dfm%dfii¾ - Microprocessors& Ndú; lrk ,È'

20
5' miajk mrïmrdfõ mß.Kl (Fifth Generation Computers) :-
is;kakg yels mß.Kl miajk mrïmrdfõ mß.Kl f,iska i,lkq ,efí'
lD;%u
s nqoê
a h (Artificial Intelligence) Ndú; lrñka miajk mrïmrdfõ mß.Kl
ks¾udKh i|yd úoHd{fhda W;aidy orñka isá;s'

(ii) m%udKh ie,ls,a,g f.k mß.Kl j¾.SlrKh lsÍu (Classification of


Computers According to the Size)

m%udKh ie,ls,a,g f.k mß.Kl fkdfhl=;a wdldrhg j¾.SlrKh l<


yels h' fuys § mß.Kl m%Odk wdldr y;rlg fnÞ fjka l< yels h'
1' iqmsß mß.Kl (Super Computers)
m%n, ld¾hlaIu;djlska yd yelshdjkaf.ka hq;a hï úfYaIs; ld¾hhla i|yd
ksu jk ,o mß.Kl fï kñka ye¢kafõ'
2' uyd mß.Kl (Mainframe Computers) :
m%udKfhka b;d u úYd, mß.Kl fï kñka ye¢kafõ'
3' uOH mß.Kl (Mini Computers) :
uOHu m%udKfha mß.Kl fufia y÷kajd Èh yels h'
4' laIqø mß.Kl (Micro Computers) :
fuu mß.Kl m%udKfhka b;d u l=vd h'

flfia jqj o b;d u fõ.fhka isÿjk ;dlaI‚l ÈhqKqj ksid wo jk úg


mß.Kl fufia iqmsß" uyd" uOH iy laIqø f,i j¾. lsÍu wmyiq ù we;' fï ksid wo
Ndú;fha mj;sk mß.Kl my; wdldrfhka j¾. lsÍu iy y÷kajd §u isÿ l< yels h'

— mqoa., mß.Kl (Personal Computers) :


;ks;ks mqo.
a ,hskg
a Ndú; lsÍug yels whqßka ilia jQ l=vd mß.Kl fm!oa.,sl
mß.Kl f,iska y÷kajd Èh yels w;r wo jk úg fuu j¾.fha mß.Kl
b;d u ÈhqKq ;;a;ajfhys we;' iuyr wjia:dj, § fïi mß.Kl (Desktop
Computers) f,i o fïjd y÷kajkq ,nhs'

— Wl=¿ mß.Kl (Laptop Computers) :


tyd fuyd f.k hdug yels wdldrfhka ilia jQ mß.Kl fï kñka y÷kajd
fokq ,nhs' fujeks mß.Kl úúO kïj,ska y÷kajd fok w;r jvd;a
m%p,s; kï jkqfha isÕ; s s mß.Kl (Notebook Computers) fyda iqjykSh mß.Kl
(Portable Computers) f,isks'

21
— w;a, mß.Kl (Palmtop Computers) :
w,af,a ;ndf.k jev lghq;= l< yels wdldrfha l=vd mß.Kl fï kñka
y÷kajkq ,nhs' fndfyda wjia:dj, § Palmtop mß.Kl mqo. a , iydhl mß.Kl
(PDAs - Personal Digital Assistants) f,iska o y÷kajkq ,nhs'

— jev ksfla;k mß.Kl (Workstation Computers) :


jvd jeä yelshdjka f.ka hqla; j ks¾udKh lrk ,o 'Desktop PC' ye¢kaùu
i|yd 'Workstations' hk ku Ndú; lrhs' fujeks mß.Kl jvd;a ixlS¾K jQ
;%sudK Ñ;% ks¾udK ^3D Graphic Designing& lghq;= i|yd fiajdÞhl mß.Kl
f,i o Ndú; lrkq ,nhs'

(iii) ld¾hh ie,ls,a,g f.k mß.Kl j¾.SlrKh


(Classification of Computers According to the Purpose)

ld¾hh wkqj mß.Kl m%Odk wdldr follg fnÞ fjka l< yels h'
1' idudkH lghq;= i|yd Ndú; lrk mß.Kl ^General Purpose Computers&&
tÈfkÞ lghq;= i|yd Ndú; lrkq ,nk mß.Kl fï hg;g .efka'
2' úfYaI ld¾h i|yd Ndú; lrk mß.Kl ^ Special Purpose Computers&&
úfYaIs; jQ úoHd;aul m¾fhaIK" hqo fufyhqï" f;,a ksê .fõIKh jeks
iqúfYaIS ld¾hhka i|yd ks¾udKh lrk ,o mß.Kl fï hg;g .efka'

(iv) ks¾udK ;dlaIKh ie,ls,a,g f.k mß.Kl j¾.SlrKh lsÍu


^Classification of Computers According to the Design Technology&

mß.Kl ks¾udKh i|yd Ndú; lrkq ,nk ks¾udK ;dlaIKh ie,ls,a,g


f.k mß.Kl m%Odk wdldr ;=klg fnÞ fjka l< yels h'
— ixLHdxl$wxlsl mß.Kl (Digital Computers) :
oaúuh ixLHd ixl,amh Ndú; lrñka ks¾udKh lrkq ,enQ mß.Kl fï
.Khg .efka'
— m%;siu mß.Kl (Analog Computers) :
m%;i
s u mß.Kl l%hs d;aul ùu i|yd WIaK;ajh" f;rmqu" mSvkh jeks fN!;sl
o;a; Wmfhda.s lr .efka'
— ñY% fyda fouqyqï mß.Kl (Hybrid Computers) :
by; olajk ,o mß.Kl j¾. foflys u iïñY%Khla f,iska ñY% fyda
fouqyqï mß.Kl y÷kajd Èh yelshs'
22

You might also like