0% found this document useful (0 votes)
75 views

CHDÑ SL Yev, Ndú Fhka Ks Udklrkh: 2'1 WMLRK Y'Ÿkd .Ksuq' Yev, W'Èuq'

This document provides instructions on how to use various drawing tools used in technical drawing. It describes the following tools: 1. Ruler - Used for measuring and drawing straight lines at various angles. 2. Set square - Allows drawing lines at exact 90 degree angles and common angles like 45 and 60 degrees. 3. Protractor - Used for measuring and drawing angles. It also describes different types of pencils, erasers, paper, and other tools used for technical drawing. Precise measurements and angles are important in technical drawing to accurately depict designs and plans.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
75 views

CHDÑ SL Yev, Ndú Fhka Ks Udklrkh: 2'1 WMLRK Y'Ÿkd .Ksuq' Yev, W'Èuq'

This document provides instructions on how to use various drawing tools used in technical drawing. It describes the following tools: 1. Ruler - Used for measuring and drawing straight lines at various angles. 2. Set square - Allows drawing lines at exact 90 degree angles and common angles like 45 and 60 degrees. 3. Protractor - Used for measuring and drawing angles. It also describes different types of pencils, erasers, paper, and other tools used for technical drawing. Precise measurements and angles are important in technical drawing to accurately depict designs and plans.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 32

cHdñ;sl yev;, Ndú;fhka

ks¾udKlrKh
02
2'1 WmlrK y`ÿkd .ksuq' yev;, w`Èuq'

wm wjg mßirfha we;s ks¾ñ; iEu fohl u cHdñ;sl yev;, ±lsh yels fõ'
iEu ks¾udKhl u lsishï yev;,hla fyda yev;, lSmhl tl;=jla ±lsh yels h'

cHdñ;sl we`§u" f¾Ldj,ska yd ixfla; rdYshlska iukaú; jQ úYaj NdIdjla
f,i ye`Èkafõ' fuu cHdñ;sl we`§u" fowdldrhlska y`ÿkd .; yels h'

01' ;, cHdñ;sh

;, rEm Ndú; lr w`Èk ,o úúO ks¾udK ;, cHdñ;sh f,i ye`Èkafõ'

02' >k cHdñ;sh


>k jia;=ka Wmfhda.S lr w`Èk ,o ks¾udK >k cHdñ;sh hkqfjka
ye`Èkafõ'

1' ;, cHdñ;sh 2' >k cHdñ;sh

12
cHdñ;sl WmlrK lÜg,hg wod< WmlrK yd øjH y`ÿkdf.k tajd
Ndú;fhka l< yels ld¾hhka y`ÿkd .ksuq

cHdñ;sl WmlrK lÜg,h

fldaÿj - RULER

² ñkqï ,nd .ekSug Ndú; lrhs


² fldaÿfõ tla mfil fikaáóg¾ tallfhka o wfkla
mi w`.,a tallfhka o l%udxlkh lr we;'

úys; p;=ri% hq.,h - SETSQUARE

² tla úys; p;=ri%hl fldaK folla 45x l w.hla


.kakd w;r úYd, jQ wks;a fldaKfha w.h 90x fõ' fuh
iDcqfldaKsl ;%sfldaKhla f,i o" iuoaúmdo ;%sfldaKhla
f,i o ±laúh yels h'
² wks;a úys; p;=ri%fha úYd, jQ fldaKfha w.h
90x o wfkla fldaKj, w.h ms<sfj<ska 60x yd 30x o
fõ' fuh o iDcqfldaKsl ;%sfldaKhla f,i yd úIumdo
;%sfldaKhla f,i ±laúh yels h'
² fuu úys; p;=ri% hq.,h Ndú; lr ir, f¾Ld" ir, f¾Ldjlg ,ïn f¾Ld"
iudka;r f¾Ld we`§u fuka u" wxYl 90" 180" ;sria yd isria f¾Ld yd wxYl 60" 30"
45" l w.he;s wdk; f¾Ld" we`§u o l< yels h'
² 15x .=Kdldrfhka hq;a w.hhka iys; fldaK blaukska we`o .ekSugo" fuu úys;
p;=ri% ;ks j fyda hq.,h u jYfhka o fhdod.; yels h'
fldaKudkh - PROTRACTOR

² fuu WmlrKh Ndú;fhka fldaK uekSu yd i,l=Kq


lsÍu l< yels h'

13
ljlgqj - COMPASS

² fuu WmlrKh Ndú;fhka" jD;a; we`§u" pdm we`§u" jl% f¾Ld


we`§u" hkd§ úúO cHdñ;sl ks¾udK l< yels h'

fnÿï lgqj - DIVIDER

² cHdñ;sl we§fï§ ´kE u f¾Ldjla iudk fldgiaj,g


ksjerÈ j fnod .ekSug;a" ñkqï mÍCId lsÍug;a" Ndú;
lrhs'

cHdñ;sl we`§fï øjH


we`§fï lvodish - DRAWING PAPER
841
cd;Hka;rj iïu; jQ lvodis j¾.SlrK
j¾.SlrKh A0 A1 A2 A3 A4 A5 A6
ñ,sóg¾ 841« 594« 420« 297« 210« 148« 105«
A1
1189 841 594 420 297 210 148

841mm « 1189mm } A0 lvodish

² fuu lvodis i`oyd cd;Hka;rj iïu; jQ A6 A6


1189

A4
m%udKhka y`ÿkajd § we;' by; olajd we;af;a A2 A5
tu m%udKhka h'
A3

14
mekai, - PENCIL

24 mm
HB

8 mm

² cHdñ;sl yd hdka;%sl we`§fï § w;HdjYH u jQ WmlrKhls" mekai,'


² mekai, Ndú;fha § uymg we`.s,a, yd on/`.s,a, w;r lerleùug ie,eiaúh
hq;= h' fuh f¾Ldj we`o wjidk jk ;=re u isÿúh hq;= h' túg mekaif,a ;=v
taldldß j f.ùu isÿùfuka w`Èk f¾Ldj o tlu >klulska mj;ajdf.k hd
yels h'
² fufia lrleùu jvd;a myiq" rjqï mekai, ksid cHdñ;sl ks¾udKj, § jvd;a
iqÿiq jkafka rjqï mekai, h'
² ,S l+rl ueo l=yrhla idod ta ;=<g ñksrka l+rla hjd mekai, idod we;' fufia
fhdok ñksrka l+f¾ ;onj yd j¾Kh wkqj mekai,a j¾. flf¾' mekaif,a tla
fl<jrl wCIrhlska yd wxlkhlska igyka
lr we;af;a tu j¾.SlrKh hs' Wod (- '''''''''2H, H, HB, B, 2B...... wd§ jYfhks'
² fuys§ B (Black) wCIrfhka olajkafka ñksrkaj, uDÿ .;sh fkdfyd;a msá
iajNdjh hs' B wCIrh iu. fhfok b,lalfï w.h jeäjk úg ñksrkaj,
uDÿ .;sh o jeä fõ' jeä uDÿ .;shlska hq;a mekai,la Ndú;fhka w`Èk
lvodish" wmsßisÿ ùug bv we;s fõ'
² H (Hard) hkq ñksrka l+f¾ ;o .;shhs' fï H wCIrh iu. fhfok b,lalfï
w.h jeäjk úg ;onj jeäùu ksid w`Èk lvodish o bÍhdug bv we;'
² tksid cHdñ;sl ks¾udK i`oyd jvd;a iqÿiq mekai, jkafka" 2H, HB, 2B hk
rjqï yevfhka hq;a mekai,a h'
² cHdñ;sl we`§fï§ mekai,a ;=v b;d jeo.;a fõ' mekai,a ;=v W,a lsÍu by;
±la jQ wdldrhg úh hq;= h' ;=fvys m%udKh wkqj w`Èk f¾Ldfõ .klu ;SrKh fõ'

ulkh - ERESER

² iqÿ j¾Kfhka yd uDÿ rn¾ ñY%Khlska ksmojd we;s


ulk ld¾ñl we`§u i`oyd jvd;a fhda.H jk w;r
fuh wvqfjka u Ndú; l< hq;= fuj,uls'

15
we`§fï mqjrej - DRAWING BOARD

² we`§fï lvodis iú lr r`ojd ;nd.kq


,nkafka fuu mqjre u; h' tys tlsfklg iïnkaO
odrhka wxYl 90 fldaKhg msysgd ;sìh hq;=
w;r" u;=msg ;,h iqug yd iu;,d jk mßÈ
ilia ù ;sìh hq;= h'

² we`§fï mqjre A0, A1, A2, A3 yd A4 m%udKfhka ksmojd we;s w;r iEu we`§fï
lvodishlg jvd uola È. m<, jeä jk fia ilia lr we;'

² we`§fï mqjrefõ m<, me;a;g f.ùug Tfrd;a;= fok ,Sfhka iE¥ máhla ju;
yqre whg ol=Kq me;a;g o ol=K yqre whg jï me;a;g o iúlr we;' à
rE, tyd fuyd ksjerÈ j f.k hkafka fï máhg fya;a;= lrñka h'

à rE, - T - RULER

² we`§fï mqjrej Ndú; lsÍfï § ;sria f¾Ld we`§ug à rE, Ndú;


lrhs'
² à rE,a o foj¾.hls' ju; yqre whg à rEf,a ndyqj ol=Kg;a
ol=K yqre whg tu ndyq fldgi ju;g;a iúlr we;'
² fuu isria ndyqj rE,g wxYl 900 fldaKh msysgk fia iúlr
we;'

mqjre lgq - DRAWING CLIPS

² we`§fï mqjrejl we`§fï lvodish fkdfi,ajk fia


r`ojd ;nd .ekSug ;djld,sl j iúlr .kS'

16
cHdñ;sl ks¾udKlrKfha § úúO f¾Ld j¾. Ndú; lrkq ,efí' tjeks
f¾Ld j¾. y`ÿkd .ksuq

f¾Ld j¾.

ir, f¾Ld jl% f¾Ld

;sria f¾Ld isria f¾Ld wdk; f¾Ld iudka;r f¾Ld jl% iudka;r f¾Ld

iEu f¾Ldjla u ,CIhlska wdrïN ù jHdma; fõ'


2' iïu; f¾Ld
ld¾ñl we£u úIhfha § muKla Ndú; jk iïu; jQ f¾Ld j¾. lsysmhla we;'
fïjd iïu; lr we;af;a cd;Hka;r m%ñ;s ixúOdkfhks' ld¾ñl we£u kï jQ úYaj
NdIdfõ" wlaIr f,i fuu f¾Ld Ndú; lrhs' f¾Ld j¾. lsÍu my; j.=fjkaa ±lafõ'

iïu; f¾Ldj ku Ndú; jk wjia:d


>k wLKav f¾Ld jia;=jl fmfkk Þr ±laùu i|yd
isyska wLKav f¾Ld ñkqï f¾Ldj" w`ÿre lsÍï f¾Ld" §¾> lsÍfï
f¾Ld i`oyd
lv f¾Ld ieÕs Þr ±laùu i|yd
isyska Þu f¾Ld uOH wlaIh fyda iuñ;sl nj ±laùu i|yd
fofl<jr >k Þu f¾Ld fþokh l< hq;= ia:dk ±laùu i|yd
ksoyia w;ska w`Èk f¾Ld fþokh jk ia:dkh ±laùu i|yd

f¾Ld j¾. y`ÿkd.;a Tn ir, f¾Ldjla iudk fldgiaj,g fnok wdldrh
y`ÿkd .kak'
fok ,o ´kEu ir, f¾Ldjla fok ,o ´kEu fldgia .Kklg fn§fï
l%uh my; l%shdldrlfuka ±lafõ'
l%shdldrlu 2'1
fi'ó 6 È. AB kï ir, f¾Ldj iudk fldgia y;lg fnod we;s wdldrh fyd`Èka
ksÍCIKh lrkak' imhd we;s Wmfoia ms<smÈñka l%shdldrlfuys kshef,kak'

17
² ir, f¾Ldjla iudk fldgia y;lg fn§u'
6 cm ² m%:ufhka fok ,o ir, f¾Ldfõ È.g iudk
A0 1 2 3 4 5 6 7
B f¾Ldjla w`Èkak'
1 ² bkamiqj A ,CIHfha isg AB g iq`M fldaKhla
2 iEfok fia AC keue;s wdOdrl mdoh w`Èkak'
3
4 ² ´kEu flá ÿrla ljlgqjg f.k A ,CIHfha isg
5 AC mdoh ir, f¾Ldj fnÈh hq;= fldgia .Kkg
6
7 C iudk jk fia fnod th 0"1"2"3''''''''' hkd§ jYfhka
wxlkh lrkak'
² wjika ,CIHfha isg ^tkï 7& B ,CIHhg f¾Ldjla
we`o tu f¾Ldjg iudka;r j wfkl=;a wxlj, isg
AB f¾Ldj olajd f¾Ld w`Èkak'
² túg AB ir, f¾Ldj wjYH iudk fldgia
.Kkg fnfoa'

l%shdldrlu 2'2
01' 88mm È. ir, f¾Ldjla we`o th AB f,i kï lrkak'
02' wdk; f¾Ld" isria f¾Ld" ;sria f¾Ld ;=k ne.ska" tlsfkl w;r 2mml
mr;rh we;sj w`Èkak'
03' ´kEu ir, f¾Ldjla we`o th iudk fldgia 9lg fnod olajkak'
04' 69mm È. ir, f¾Ldjla we`o th iudk fldgia 8lg fnokak'
05' 76mm È. ir, f¾Ldjla we`o th iudk fldgia 8lg fnokak'
06' 65mm È. lvodishla f.k th iudk ;Sre 06lg fnod olajkak'
07' iudk ;Sre má fhdod .ksñka l< yels ks¾udK folla olajkak'
08' 4mml ;Sre má 15 la lemSug wjYH lvodisfha È. fidhkak'

18
2'2 fldgia y`ÿkd .ksñka jD;a; ks¾udKh lruq'
² jD;a;h hkq fufia w¾: olajuq'
hïlsis wp, ,CIHhlg iu ÿßka msysá ;j;a ,CIHhl .uka m:h jD;a;h
f,i y`ÿkajhs'
ks¾udK l%shdj,sfha§ jD;a; wdY%s; yev;, wOHhkh lsÍu Tng b;d jeo.;a h'
ljlgqj yd mekai, Ndú; lr ksjerÈ j jD;a; we`§fï l%u Ys,am
m%dfhda.sl j w;ayod n,uq'
1' jD;a;h ks¾udKh lsÍu
² wjYH wrfha ÿr ljlgqjg .kak' w`Èk lvodisfha wod< ia:dkfhys ksYaÑ; ,CIHh
,l=Kq lr tu wp, ,CIHh flakaø lr.ksñka ljlgq ;=v tys ;nd ljlgq ysfika
w,ajdf.k mekai, iys; ndyqj N%uKh lrùfuka ksjerÈ j jD;a;h we`§ug Tng
yelsjkq we;' fkdie,ls,su;a f,i ljlgq ndyqfjka we,a,Sfuka yd ljlgq ysi fodaI
iys; ùfuka w`Èk jD;a;fha .uka m:h fjkia ùu fkdje<elaúh yels njo Tng
jegfykq we;'
2' jD;a;hl fldgia y`ÿkd .ksuq

êh fl wrh
akaø úYalïNh
h w¾O jD;a;h

isria f¾Ldj jD;a; mdoh ^uyd& jD;a;LKavh


wNs,ïNh
jD;a; mdoh flakaøsl LKavh pdm
2 1 ,laIHh
;sria f¾Ldj
oh

3 4 cHdh
md

jD;a; mdoh ^l=vd& jD;a;LKavh


;a;
jD

,laIHh

² wrhka follska yd ta ;=< jQ pdmhlska fjka jQ ^wka;¾.; jQ& fldgi flakaøsl


LKavh f,i y`ÿkajhs' tysjQ l=vd fldgi l=vd flakaøsl LKavh f,i o
úYd, jQ fldgi uyd flakaøsl LKavh f,i o y`ÿkajhs'
² pdmhlska yd cHdfhka wka;¾.; jQ fldgi jD;a; LKavh f,i y`ÿkajhs'

19
3' jD;a; fldgiaj,g fn§fï l%u Ys,am
01' jD;a;hla brÜfÜ .=Kdldrj,g fnouq'
¸ mshjr --- m<uq j jD;a;hla ks¾udKh lrkak'
P C ¸¸ mshjr --- - flakaøh yryd hk mßÈ ;sria yd isria f¾Ld
we`o tu f¾Ld AB iy CD f,i o fþok
,CIHh O f,i o kï lrkak'
¸¸¸ mshjr --- - lsishï wrhla ljlgqjg f.k A ,CIHhfha
A B isg jD;a;fhka msg; pdmhla we`o tu pdmh
o C ,CIHfha isg tu wrfhka u fþokh lr
tu fþok ,CIHh P f,i kï lrkak'
¸¹ mshjr --- - ±ka tu P ,CIHh yd O ,CIHh hd lr tu
D
f¾Ldj jD;a;fha mßêh olajd Èla lrkak'
¹ mshjr --- - fï wdldrhg b;sß fldgia o iuÉfþol
l%shdj,sh fhdod .ksñka tu jD;a;h 4"8"16"'''''
jYfhka iudk fldgiaj,g fnod .kak'
úys; p;=ri%hka fhdod .ksñka o jD;a;hla iudk fldgiaj,g
fnÈh yels h'
jD;a;hla ´kEu fldgia ixLHdjlg fnÈh yels h'
E ¸' m<uq j jD;a;hla ks¾udKh lrkak'
¸¸' flakaøh yryd hk mßÈ AB hd lrkak'
¸¸¸' AB f¾Ldjg wdOdr f¾Ldjla ks¾udKh lr th C hehs
kï lrkak'
¸¹' AC f¾Ldj wjYH fldgia ixLHdjg fnod wxl
A 1 2 3 4 5
0 B lrkak'
O
1 WodyrK(- fldgia 06 g
2 ¹' tu AC f¾Ldfõ we;s wxl wärE, yd úys; p;=ri%h
3 Ndú; lr AB f¾Ldjg m%lafIamKh lrkak'
4
¹¸' AB f¾Ldfõ we;s ,CIHh hd lrkak'
5
C ¹¸¸' AB ,CIhhkaj, ljlgq ;nd D ,CIHh ks¾udKh
lrkak'
¹¸¸¸' D ,CIHh AB f¾Ldfõ 2 ,CIHh yryd mßêhg Èla
lrkak' th E f,i kï lrkak'
D º¸' AE ÿr ljlgqjg f.k mßêfha pdm 6la ks¾udKh
lrkak'
º' jD;a;hla ´ku fldgia ixLHdjlg fnÈh yels h'

20
idrxYh
cHdñ;sl ks¾udK ksjerÈ j we`§ug cHdñ;sl WmlrK wod< lr.;
hq;= h' tys§ wod< ks¾udKhg iqÿiq WmlrK f;dard f.k Ndú; l< hq;= h' tu
WmlrK ksjerÈ l%u Ys,am wkqj Ndú; lsÍfuka ks¾udK l%shdj,sfhys
id¾:l;ajh ±lsh yels h' úúO l%ufõo wkqj úis;=re ks¾udK l< yels h' iEu
ks¾udKhl§ u ie,iqï.; l%shdj,shl ksr; ùu jeo.;a h'

l%shdldrlu 2'2'1
01' 50 mml wrh we;s jD;a;hla we`o th iudk fldgia 4"8"16 g fnokak'
02' 30 mml wrh we;s jD;a;hla we`o th iudk fldgia 6"12"24 g fnokak'
03' 40 mml wrh we;s jD;a;hla we`o th iudk fldgia 4 g fnokak'
04' 60 mml úIalïNh we;s jD;a;hla we`o th iudk fldgia 8"16 g fnokak'

21
2'3 jD;a;dldr yevhg u,a iliuq tl<ia lruq

wm wjg mßirfha jQ fndfyda u,a" jD;a;dldr


yevhla f.k we;s nj" Tno ±l we;s nj fkdryils' u,a
jD;a;dldr yevfhka hq;= jQj;a tys u,a fm;s úúO wdldrhg
fn§ fjka ù we;s nj ±lsh yels h'

fâ,shd u,a
jD;a;h ks¾udKh ms<sn`o l=i,;d ,nd.;a Tn jD;a; iuÉfþokh lrñka
úúO ks¾udK lsÍug fhduqjkak'
1' jD;a; iuÉfþokh lrñka lvodis wdY%s; u,a l<Ula iliuq
lvodis u,a l<U iE§ug wjYH øjH yd WmlrK$fuj,ï y`ÿkd .kak'
m<uq j wjYH øjH" WmlrK yd fuj,ï /ialr .kak'
øjH WmlrK$fuj,ï
² j¾Kj;a lvodis ^A4$ jd¾ksIa$ iõ$ ² ljlgqj
äuhs lvodis&' ² mekai,
² f.%aÊ 24 lñì ² fldaÿj
² mq`Mka ² l;=r
² kQ,a ² w`vqj
² .ïfÜma
² .ï
² >k lvodis

u,a l<Ula iE§ug wjYH øjH iy WmlrK$fuj,ï y`ÿkd .;a Tn fâ,shd


u,a lsks;a;la iE§ug wjYH Ys,amSh l%u y`ÿkd .kak'
fâ,shd u,a b;a;la ks¾udKh lruq
mshjr
² fâ,shd uf,a fm;s m%udK 3lska iukaú; jk ksid úlik ;=kla we`§u wjYH fõ'
² m<uq úlikh" wrh 50mm jk fia jD;a;hla we`o jD;a;h iudk fldgiaj,g
fn§fï cHdñ;sl l%uh wkq.ukh lrñka fldgia 12g fnod.kak'
^>k lvodishla u; jD;a;hla we`o cHdñ;sl l%uh wkq.ukh lr fmr fia
fldgia 12g fnod .kak&'

22
² fojeks úlikh" 40mm m%udKfha wrh
isák fia >k lvodishla u; jD;a;hla
we`o cHdñ;sl l%u wkq.ukh lrñka
iudk fldgia 12g fnokak'
10 mm
² ;=kajeks úlikh" 30mm m%udKfha
wrhla isák fia jD;a;hla >k
lvodish u; we`o cHdñ;sl l%u Ndú;
lr fldgia 12g fnod .kak'
² l=vd úlikh Ndú; lr ;o meye;s
j¾K lvodisj,ska jD;a;dldr yev;,
3 la lmd .kak' tys ueo wrh 10mm l jD;a;hla b;sß jk fia w. isg ueog
l;=frka fm;s lmd fjkalr .kak'
² fojeks úlikh f.k fmr .;a j¾Khg ;rula ,d j¾K lvodisj,ska jD;a;
03 la lmd .kak' tys ueo wrh 10mm l jD;a;hla b;sß jk fia w. isg ueog
lmd fm;s ilia lr .kak'
² ;=kajeks úYd, m;frdu f.k wvqu j¾K iys; lvodisfhka jD;a; 03 la lmd
fmr fiau uOH ,CIHh olajd u`ola ÿrg fm;s lmd .kak'
² iEu u,a fm;a;la u w. fldgi ;=vq wdldrhg fyda rjqug isák fia lmd" w.
isg ueog tk fia folg kjd ksh .d .kak' u,a fm;s" l;=re ;=fvka msß
ueo yev lr .kak'

u,a ueo ilia lr .ekSu

² fufia yev lr.;a u,afm;s 9 mfil ;nd 200mm la muK È. lïì


lene,a,la f.k" tys w. fldlalla fia kjd .kak' uf,a mdákau lvodis
lene,a,la f.k ^m<, 2'5 cm È. 5 cm& tys tla mil isyska ;Sre lmd .kak'
;Sre lmd.;a tu lvodis lene,a, rEm igyfka mßÈ jfÜg ;nd kQ,lska ;Èka
.eg .ikak'
² bkamiq m%:ujrg l=vd u m%udKfha u,afm;a;la f.k th 3 g lmd .kak' tla
tla fldgi f.k fmdfydÜgqj jgd th fkdfmfkk fia ojgd w,jd .kak'
bka miq ;j;a l=vd u,a fm;a;la f.k 2 g lmd m<uq fmdfydÜgqj jgd w,jd
.kak' B<`.g b;sß ;=kafjks u,a fm;a; ueo isÿre lr lïìh w.ska wuqKd
Wvg f.k m<uq fldgi jgd fyd`Èka w,jd .kak'

23
u,a fm;s ilia lr .ekSfï mshjr uks m;%
² bkamiq B<`. u,a fm;s o ueÈka isÿre lr tu u,g u wuqKd w,jd .kak'
tf,ig u úYd, u,a fm;a; olajd b;sß u,a fm;s w,jd .kak' bkamiq b;sß
úYd, u,afm;s folo fkdmsgg isák fia yrjd u,g wuqKd w,jd .kak' bka
wk;=rej uks m;%hla fld< mdáka lmd uf,a w.g w,jd .kak'
² bkamiq lïìh jgd fld<mdg .ï fÜma fyd`Èka ;ojk fia T;d .kak'

² u,a ieliqug$ l<Ulg$ lsks;a;lg wjYH jk mßÈ l=vd iy úYd, u,a


lSmhla idod .kak' l=vd u,a iE§fï § tys w.g úYd, u,a fm;s fhdod
fkd.; hq;= h' u, ueo fldgi ieliQ wdldrhg fmdfydÜgq o lSmhla
;kd .kak'
² bkamiq u,a fuka u m%udK lSmhlska fld<mdg ^j¾K .ekajQ& lvodisj,ska
Tn leu;s mßÈ fld< lmd f.k tu fld< folla ne.ska f.k tys ueog
.ïfÜma T;k ,o lïìhla ;nd w,jd .kak' tu fld< o yevh fok fia
gQ,a lr .kak' uf,a kgqjg fhdod .;a lïìho .ïfÜma T;d ;Èka w,jd ksu
lr .kak'
² bkamiq 300mm È. lïìhl uqÿkg fmdfydÜgqjla .eg .id bkamiq l=vd
fld<hla fyda folla iïnkaO lrkak' bkamiq m%udKfhka l=vd u u,
^u,afm;s 2 l iys;& tu lïìhg iïnkaO lrk w;r l=vd fld<hla o
iïnkaO lrkak' fï wdldrhg l%u l%ufhka úYd, jk fia ieliQ u,a yd
fld<" uq,a lïìhg u wuqKd .kak'fufia ieliQ u,a lsks;a; u,a n`ÿkl ;nd
yev n,kak'
² fufia ieliQ u,a lsks;s 3la muK tlg tl;= lr u,a l<Ul isß krUkak
Tng yelsjkq we;'

24
² u,a l<Ula fia ieliSfï § u,a lsks;s w;rg fjk;a l=vd u,a yd iajdNdúl
fld< b;s fh§fuka Tn ;ekQ u,a l<fò isßh jeälr .ekSug yelsjkq
we;' ta i`oyd fldlafudg" ;=;a;sß.ia jeks ishqï iajdNdúl øjH fõ,d jd¾ksIa
wdf,am lr ilia lr .ekSu iqÿiq h'
² fjka fjka j ieliQ u,a" fld< yd fmdfydÜgq lsishï wdOdrlhla u;
.e<fmk fia /`oùfuka u,a ieliqula idod.; yels h'

idrdxYh
úúO udOH fhdod .ekSfuka úúO wdldrfhka lD;%Su u,a idod.;
yels h' jD;a; iuÉfþok l%shdj,sh ;=<ska fm;s fjkalr ksjerÈ yev ,nd f.k u,a
iEÈh yels h' u,l iajdNdúl .;s ,CIK we;s lsÍug u,g WÑ; j¾K fhdod.;
hq;= h' fndfyda u,aj, jD;a;dldr yevh ^Wvjeähd u,a yer& ±lsh yels h' iajdNdúl
u,l fmkqu ,efnk fia úúO u,a j¾. lvodis udOHfhka o iEÈh yels h'

wNHdih
01' jD;a;dldr yeve;s u,a j¾. 5 la kï lrkak'
02' u,a iE§ug iqÿiq udOH" WmlrK" fuj,ï ,ehsia;= .; lrkak'
03' u,a l<Ula iE§ug jvd;a iqÿiq u,a j¾. 5 la kï lrkak'
04' u,a l<U jvd;a w,xldr lsÍug fhdod .; yels fjk;a iajdNdúl øjH 5la
kï lrkak'
05' iajhx ks¾udKhla f,i u,a lsks;a;la iE§fuka ;uka ;=< we;sjk hym;a
wdl,am fudkjd oe hs i`oyka lrkak'

25
2'4 ;, .Kk jeä lrñka ksu jQ úúO weiqreï

fjf<`ofmdf<a we;s fndfyda NdKav i`oyd lsishï is;a.kakdiq¨ weiqreula


fhdod we;s nj Tn ±l we;' thska tu NdKavfha jákdlu o jeäjk nj
fkdryils' tfia u wm fj; ,efnk ;Hd. fuka u wm úiska fokq ,nk ;Hd. o
j¾Kj;a w,xldr weiqreul $ nyd¨ul oud §u w.h l< hq;= isß;ls'
cHdñ;sl yev;, lSmhl tl;=fjka ks¾udKh lr.kakd weiqreï ieliSug
W;aiql ùfuka Tnf.a ks¾udK yelshdj o jeä ÈhqKq lrk w;r wd¾Ól jdiso
tu.ska ie,fikq we;' ta wkqj úúO weiqreï ks¾udKh lsÍfï l=i,;d j¾Okh lr
.ekSug msKsi tys uQ,sl mshjr jk úúO ;, rEm we`§ug yqre fjuq'
fldaK ks¾udKh
flda
K ye¢kaùu
fldaKhla hkq ir, f¾Ld foll YS¾I folla tlg iïnkaO ùu ksid
iEfokakls' fuu f¾Ld fol w;r msysàu fldaKhla f,i y÷kajhs' fuu fldaKj,
w.h wxYlj,ska ukskq ,nhs'

flda
K j¾.

1' iq¿ fldaKh - fldaKfha w.h 900g jvd wvq h'


3 2' iDcq fldaKh - fldaKfha w.h 900 fõ'
2
4 1
3' uyd fldaKh - fldaKfha w.h 900 jeäh wxYl 1800 wvq h'
4' ir, fldaKh - fldaKfha w.h 1800 fõ'
5
5' mrdj¾: fldaKh - fldaKfha w.h 1800g jeä h'

fuu ish¨ u fldaK tl rEmigyklska ±lajQ úg fufia ±laúh yels h'


fldaK we`oSu yd ks¾udKh
1' ljlgqj yd fldaÿj Ndú;fhka fldaK ks¾udKh l< yels h'
2' úys; p;=ri% hq.,h Ndú;fhka fldaK we`§u l< yels h'
3' fldaKudkh Ndú;fhka fldaK we§u l< yels h'

26
fldaK ks¾udKh
² 600 fldaKh ks¾udKh
) m<uq j AB kï ir, f¾Ldjla we| tys A ,CIHh ,l=Kq
lrkak' bkamiq ljlgqjg flá ÿrla wrh f,i f.k thska
A ,CIHh flakaø lr .ksñka pdmhla wÈkak'
) bkamiq tu ÿr fjkia fkdlr pdmfhka fþÈ; AB
f¾Ldfõ jq C ,CIHh flakaø lr .ksñka tu pdmh kej;
D
fþokh lrkak' tu fþÈ; ,CIHh D f,i kï lrkak'
) oeka tu fþÈ; D ,CIHh yd A ,CIHh hd lr Èla lrkak'
A C B
) ±ka Tng wxYl 600 fldaKhla ,eî we;s nj ±lsh yels h'
DAB = 600
fldaKudkh ;nd tu fldaKh uek n,kak'

² w¢k ,o 600 fldaKhla iuÉfþokh lsÍu'

) fmr mßÈ 600 fldaKhla ljlgqj Ndú; lr ks¾udKh


lrkak'
E
) bkamiqj ljlgqjg Bg u`ola jeä jq wrhla f.k uq,a
D
F pdmfha fþÈ; C yd D ,CIHhka u; ;nd tlsfkl
G
fþokh jk mßÈ pdm folla wÈkak tu ,CIHh E
A B f,i kï lrkak'
C
DAE = EAC = 300

) oeka tu fþÈ; E ,CIHh yd A ,CIHhka hd lrkak' túg 600 fldaKh


iuÉfþokh ù we;s nj ±lsh yels h' EA f¾Ldfjka DC pdmh fþÈ; ,CIHh
F f,i kï lrkak'
) fldaKudkh ;nd tu fldaK uek n,kak'
) ±ka kej;;a fmr fiau F yd C ,CIHhka u; ljlgqj ;nd tlsfkl fþokh
jk mßÈ pdm folla w`Èkak' tu fþÈ; ,CIHh jk G ,CIHh yd A ,CIHh hd
lrkak'
) ±ka Tng tu EAB fldaKh kej; iuÉfþokh ù we;s nj;a" tu fldaKj,
^GAB yd GAE& w.h 150 nj ±lsh yels h'

27
² 900 fldaKh ks¾udKh yd ,ïnlh ks¾udKh lsÍu
01 ² ir, f¾Ldjl ueo jQ ,ËHhlg ,ïnlhla ks¾udKh
D
) m<uqj ir, f¾Ldjla we| th u; A ,CIHh ,l=Kq
lrkak'
) bkamiq ljlgqjg flá ÿrla iys; wrhla f.k A
,CIHh u; ;nd tu f¾Ldj lemS hk fia fomig
pdm folla w¢kak' tu fþÈ; ,CIHhka C yd B f,i
kï lrkak'
) ±ka tu pdmj,ska fþÈ; C yd B ,CIHhka u; ;nd
C A B
ljlgqfõ wrh Èla lr tlsfkl fþokh jk mßÈ pdm
folla CB f¾Ldjg by<ska w¢kak' tu fþÈ; ,CIHh
DAC = DAB = 900
D f,i kï lrkak'
) bkamiq D yd A ,CIHh hd lrkak'
) ±ka Tng 900 fldaKh ks¾udKh ù we;s nj ±lsh yels h' tfiau CB mdohg DA
mdoh ,ïnl nj lsj yels h'
) fldaKudkh ;nd uek n,kak' fmr mßÈu tjeks fldaKhla ks¾udKh lr
iuÉfþokh lr olajkak'
² fldaK we`§u i`oyd fldaKudkh iy úys; p;=ri% fhdod .ekSfuka o l< yels
nj ksÍCIKh lr n,kak'

nyq - wi% ks¾udKh

;%sfldaKh p;=ri%h mxpdi%h IvdY%h

by; oelafjk fujeks jQ ixjD; ;, rEm nyq wi% f,i y`ÿkajhs' ta tla tla
nyqwi% thg wod< mdo ixLHdj wkqj kï lr we;'
mdo .Kk ;=klska iukaú; ixjD; ;, rEmh ;%sfldaKh fõ' tu ;%sfldK
mdoj, msysàu yd fldAKj, w.h wkqj kej; j¾. lr olajhs' ;%sfldaKj, mdo
msysgd we;s wdldrh u; ;%sfldaK j¾. lsysmhlg fnfoa'

28
I' iumdo ;%sfldaK -
II' iuoaúmdo ;%sfldaK$ ;%sfldaK
III' úIumdo ;%sfldaK

• nyqwi% - ;%sfldaK
01 02 03

60

iumdo úIumdo
iuoaúmdo
;%sfldaK ;%sfldaK
;%sfldaK
60 60

mdo ;=ku iudkhs' mdo folla muKla iudkhs' tu mdo ;=k tlsfklg wiudkhs'
fldAK ;=k u iudkhs' mdo folg iïuqL fldaK folo tksid fldaK ;=k u wiudk fõ'
fldaKhl w.h 60xls' iudk hs

I' iumdo ;%sfldaK - mdo ;=k u iudkhs'

iumdo
;%sfldaK

iq`M fldaKS ;%sfldaKhls'


fldaK 90xg wvq w.hla .kS'
fldaKhl w.h wxYl 600 hs

II' iuoaúmdo ;%sfldaK - mdo folla muKla iudkhs'

iq`M fldaKS uyd fldaKS


iDcq fldaKS

fldaK ;=fkys u w.h 90x g wvqh' tla fldaKhla 90x fõ' mdo folla tla fldaKhl w.h 90xg jeäh
iudk mdo folg iïuqL jQ fldaK iudk neúka b;sß fldaKj, w.h b;sß fldaK fofla w.h tlsfkl
fol iudkhs' 45x ne.ska fõ' iudk h'

29
III' úIumdo ;%sfldaK

iq`M fldaKS iDcq fldaKS uyd fldaKS


úIumdo úIu mdo
úIumdo ;%sfldaKh ;%sfldaKh ;%sfldaKh

mdo ;=ku wiudk h' fldaK ;=fkys mdo ;=k u wiudk h' tl fldaKhl mdo yd fldaK wiudk h'
w.h o wiudk h' muKla w.h 90x fõ' tla fldaKhl muKla w.h
yeu fldaKhlu w.h wxYl 900g 900g jvd jeä h'
jvd wvq h'

;%sfldaK ks¾udKh
² iumdo ;%sfldaK
C

) m<uqj ir, f¾Ldjla fok ,o ñkqug wkqj we| th A


60
yd B f,i kï lrkak' ±ka AB w;r ÿr ljlgqjg
f.k tlsfkl fþokh jk mßÈ A yd B ,CIHhkaj,
isg pdm folla wÈkak' tu fþÈ; ,CIHh C f,i kï
lrkak'
) oeka tu C yd A ,CIHhka iy C yd B ,CIHhka hd
lrkak'
60 60 ) túg ,efnk ;s%fldaKh iumdo ;%sfldaKhls' tys È. yd
A B
fldaK w.hhka uek n,kak'
180 = 60 0

3 ² cHdñ;sl ks¾udKhlg wkqj iuoaúmdo ;%sfldaK yd úIu


mdo ;%sfldaK ks¾udKh lrkak'
p;=ri%
mdo y;rlska iukaú; jQ ;, rEmh p;=ri% kñka y`ÿkajhs' tajdo yevh
wkqj fufia j¾.lr olajhs'

I'
wdh; p;=ri% - ² mdo yd fldaKj, w.h wiudk fõ'
wdh; p;=ri%h ² iïuqL mdo iudka;r fkdfõ'

30
II'
;%smSishu - ² iïuqL mdo folla muKla iudka;rj msysghs'
² mdo È.ska wiudkhs'
;%smSishu

III'
iup;=ri%h - ² mdo yd fldaK iudk fõ'
² fldKhl w.h 90x fõ'
iup;=ri%h ² úl¾K tlsfkl iudkjk w;r iDcqfldaKS j
tlsfkl iuÉfþokh fõ'
² YS¾I fldaK o iuÉfþokh fõ'
² iïuqL mdo iudka;r fõ'

IV'
frdïnih - ² mdo iudk jk w;r iïuqL fldaK iudk fõ'
frdïnih
² úl¾K wiudk kuq;a tlsfkl iDcq fldaKS j
iuÉfþokh lrhs'
² iïuqL mdo iudka;r fõ'

V' iDcqfldaKdi%h - ² iïuqL mdo iudk yd iudka;r fõ'


iDcqfldaKdi%h
² fldaK iDcq fldaKS fõ'
² úl¾K iudk fõ'
² úl¾K iuÉfþokh fõ'

VI'
frdïndNh - ² iïuqL mdo iudk yd iudka;r fõ'
² iïuqL fldaK iudk fõ'
frdïndNh
² úl¾K È.ska wiudk fõ'
² úl¾K iuÉfþokh fõ'

• iup;=ri%h" iDcqfldaKdi%h" frdïnih yd frdïndNh hk p;=ri% fmdÿfõ


iudka;rdi% f,i y`ÿkajhs'
• iup;=ri% yd iDcqfldaKdi%" iDcq iudka;rdi% f,io frdïnih yd frdïndNh"
we, iudka;rdi% f,io y`ÿkajhs'

31
iup;=ri% ks¾udK lsÍu
) m<uqfjka u fok ,o È. wkqj ir, f¾Ldjla we| th AB f,i kï
lrkak'
) AB f¾Ldfõ A ,CIHhg ,ïnlhla ^iDcqfldaKhla& w¢kak'
ie'hq' 1' ir, f¾Ldjl fl<jrl jQ ,CIHhlg ,ïNlhla we`§fï l%uh Ndú;
l< yels h'

) ta i`oyd ljlgqjg flá ÿrla wrh f,i f.k A ,CIHh flakaø


C D
lr .ksñka AB f¾Ldfõ isg pdmhla w¢kak' ^th w¾O jD;a;hlg
wdikak úh hq;=h'& AB f¾Ldfõ fþÈ; ,CIHh E f,i kï
lrkak'
) ±ka tu wrh fjkia fkdlr E ,CIHh flakaø lr .ksñka"
G F w¢k ,o pdmh fþokh lrkak' thska fþÈ; ,CIHh F f,i
kï lrkak'
A B
E

) bka miq tu F ,CIHh flakaø lr .ksñka wrh fjkia fkdlr tu pdmh u


kej; fþokh lrkak' tu fþÈ; ,CIHh G f,i kï lrkak'
) ±ka tu F yd G ,CIHhka flakaø lr .ksñka ljlgqfõ wrh uola jeälr"
tlsfkl fþokh jk mßÈ by<ska kej; pdm folla w¢kak' fþÈ; ,CIHh E
f,i kï lrkak'
) bka miq A ,CIHh yd pdm fol fþÈ; E ,CIHhka hd lr Èla lrkak' B <Õg
AB wrh jYfhka f.k A ,CIHh flakaø lr f.k B ,CIHh yryd" w¢k ,o
,ïnl f¾Ldjg pdmhla w¢kak' túg tu ,ïnl f¾Ldj fþÈ; ,CIHh C f,i
kï lrkak'
) bka miq wrh fjkia fkdlr C ,CIHh flakaø lr .ksñka bÈßmiska pdmhla
we|" B ,CIHh flakaø lr .ksñka wÈk ,o tu pdmh fþokh lrkak' tu
fþÈ; ,CIHh D f,i kï lrkak'
) ±ka fuu C yd D ,CIHhka yd B yd D ,CIHhka hd lrkak' túg Tng
iup;=ri%h ks¾udKh ù we;s nj ±lsh yels h'
ie'hq' 2( fuu ks¾udKfha§ A ,CIHhg ,ïnlhla we| .ekSug" AB mdohg iudka;rj
fldaÿj ;nd tA u; úys; p;=ri%hla wxYl 900 fldaKh A ,CIHh u; ;nd tys Þrh
Tiafia A ,CIHfhka bÈßhg f¾Ldjla we§fuka o l< yels nj i,lkak'

32
ie'hq' 3( tu ks¾udKfha§" A ,CIHh u; fldaKudkfha uOH ,CIHh uOHfha jQ
wxYl 90 f¾Ldj lvodish u; ,l=Kq lr tu ,CIHh yd A ,CIHh hd lsÍfuka o
,ïnlhla we| .; yels nj i,lkak'

frdïnihla ks¾udKh lsÍu'
C
C D

fuys§ tla mdohl fyda fldaKhl w.h


,nd § ;sìh hq;= h' tu fldaKfha w.h 900 g
jvd wvq w.hla úh hq;= h' 600 w.hla § we;s úg
fldaKh we`Èug ljlgqj u Ndú; l< yels h'
Bg fjkia w.hla ÿka úg fldaKudkh Ndú;
600
A E 4 cm B l< hq;= h'

² frdïnih hkq (- iup;=ri%h hï lsis w.hl fldaKhlg" we, l< úg ,efnk
rEmhhs
) m<uq j fok ,o mdofha È. wkqj" w`Èk ,o ir, f¾Ldjl fofl<jr A yd B
f,i kï lrkak' f¾Ldj uOHfha ñkqï igyka lrkak'
) B <Õg A ,CIHh u; fldaKudkh fyda ljlgqj Ndú; lr" § we;s w.hg
iudk fldaKhla we| .kak' 600 l w.hg wÞ<j cHdñ;sl ks¾udKh lrkak'
) bka miq fldaKhg wÞ< f¾Ldj bÈßhg Èla lrkak' B <Õg AB ÿr wrh f,i
f.k A ,CIHh flakaø lr .ksñka B ,CIHfha isg w¢k ,o f¾Ldj foig
pdmhla w¢kak' tu f¾Ldj fþÈ; ,CIHh C f,i kï lrkak'
) bka miq wrh fjkia fkdlr C ,CIHh flakaø lr .ksñka bÈßmiska pdmhla
we`o" B ,CIHh flakaø lr .ksñka w`Èk ,o tu pdmh fþokh lrkak' tu
fþÈ; ,CIHh D f,i kï lrkak'

) bka miq C yd D ,CIHhka yd B yd D ,CIHhka hd lrkak' túg Tng


frdïnihl ks¾udKh ù we;s nj ±lsh yels h'

33
iDcqfldaKdi%hla ks¾udKh lsÍu'

) fuys§ iDcqfldaKdi%fha È. yd m<, me;s foflys w.h


C D
,nd § ;sìh hq;= h'
) fuys§ m<uqfjka u È. mdofhys È. wkqj ir, f¾Ldjla
we| th AB f,i kï lrkak'
G F

E
) bkamiq A ,CIHhg" fmr ,nd .;a ±kqu Ndú; lr
A B
,ïnlhla we`o bÈßhg tu mdoh Èla lrkak'

) bkamiq tu mdoh u; iDcqfldaKdi%fha m<, me;af;a È. ljlgqjg f.k A


,CIHfha isg ,l=Kq lr tu fþÈ; ,CIHh C f,i kï lrkak'
) bkamiq AB w;r ÿr wrh f,i f.k C ,CIHfha isg bÈßhg pdmhla w¢kak'
bkamiq AC ÿr wrh f,i f.k B flakaø lr .ksñka l,ska weÈ pdmh fþokh
lr tu fþÈ; ,CIHh D f,i kï lrkak'
) bkamiq C yd D ,CIHhka fuka u B yd D ,CIHhka hd lrkak' túg Tng
iDcqfldaKdi%hla ks¾udKh ù we;s nj ±lsh yels h'
² fufia ,nd.;a cHdñ;sl ks¾udK ±kqu Wmfhda.S lr.ksñka frdïndNh" wdh;
p;=ri%h" ;%smSishu o ks¾udKh lrkak'
mxpdi%
1' wúêu;a l%uh -- fuys§ ks¾udKhla isÿfkdfõ' wúêu;a f,i ksoyia w;ska fyda
fldaÿjla muKla Ndú; lr kshñ; ñkqula fkdue;sj we`Èh yels h' tjeks
rEmj, iunr njla" mdoj, yd fldaKj, w.fhys iudk njla ±lsh fkdyels h'
2' úêu;a l%uh - c
- Hdñ;sl WmlrK Ndú; lr cHdñ;sl l%u Ys,am fhdod .ksñka
isÿjk ks¾udK l%shdj,shla u.ska ks¾udKh lsÍula isÿ fõ' tu ks¾udKj,
iunr nj;a" mdo yd fldaKj, iudk nj;a ±lsh yels h'
úêu;a f,i nyqwi% ks¾udKh lsÍu'
1' fmdÿ l%uh - ) jD;a;hla ;=< nyq - wi% ks¾udKh lsÍu'
) mdohl È. ÿkaúg nyq - wi% ks¾udKh lsÍu'
2' úfYaI l%uh - ) jD;a;hla ;=< nyq - wi% ks¾udKh lsÍu'
) mdohl È. ÿkaúg nyq - wi% ks¾udKh lsÍu'

34
01' fmdÿ l%uh -
I. jD;a;hla ;=< nyq wdi% ks¾udKh lsÍu - fmdÿ l%uh
kso¾Ykh( wrh 30 mm la jQ jD;a;hla ;=< iúê ;%sfldaKh $ p;=ri%h$mxpdi%h$
Ivdi%h$ ima;di%h ''''ks¾udK lrkak'
l%uh (-
m<uqj wrh f,i 30 mm la ljlgqjg f.k
E
0 ,CIHh flakaøh lr .ksñka jD;a;h
w`Èkak'
) ljlgqj Ndú;fha§ kshñ; Ys,am l%uh
ms<sme§ug wu;l fkdlrkak' th
A 1 2 3 4 5 ks ¾ udKfha ks j erÈ njg fya ; = jkjd
0 B
O fkdwkqudk h'
1
2 ) bkamiq úIalïNh we`o th AB f,i kï
3 lrkak'
4 ) A ,CIHfha isg AB f¾Ldjg iq`M
5
C fldaKhla iEfok mßÈ wdOdrl f¾Ldjla
we`o th AC f,i kï lrkak' ljlgqjg
flá ÿrla wrh f,i f.k w`Èk ,o f¾Ldj
iudk fldgia 5g fnod tu fldgia 0 isg 5
D
olajd wxl lrkak' ^fuys§ we`§ug
n,dfmdfrd;a;=jk nyq wdi%fha mdo .Kkg
iudk ixLHdjlg fuu mdoh fnod .ekSu
isÿúh hq;= fõ'&
) bkamiq wxl 5 ork ,CIHh yd B ,CIHhg hd lrkak'
) bkamiq úys; p;=ri%hl odrhla tu hd lrk ,o f¾Ldjg iudka;r j ;nkak'
) bkamiq úys; p;=ri%fha my<ska jQ odrhg fldaÿj ;nd ;Èka w,a,df.k úys;
p;=ri%h fldaÿj Èf.a fiñka by<g /f.k hkak' ta hk w;rjdrfha§ wxl
4"3"2"1 hk ,CIHhka yryd úIalïNh foig iudka;r f¾Ldjka w`Èkak'
) ±ka Tng úIalïN f¾Ldj o iudk fldgia 5g fn§ we;s nj ±lsh yels fõ'
) bkamiq AB úIaalïNh wrh f,i ljlgqjg f.k A yd B ,CIHhka ys ;nd
jD;a;hg my<ska tlsfkl fþokh jk mßÈ pdm we`o tu fþÈ; ,CIHh
D f,i kï lrkak'
) ±ka tu fþÈ; D ,CIHh yd úIalïNfha ,l=Kq l< wxl 2 ,CIHh hd lr tu
f¾Ldj mßêh olajd f.k hkak' mßêh fþÈ; tu ,CIHh E f,i kï lrkak'
) ±ka tu A yd E ,CIHhka fol hd lrkak' tu ÿr mxpdi%fha tla mdohla jk
neúka tu ÿr ljlgqjg f.k mßêh tu ÿr wkqj fnod .kak'

35
) ±ka tu fn¥ ,CIHhka hd l< úg Tng iúê jQ mxpdY%hla ks¾udKh ù we;s
wdldrh ±lsh yels fõ'
) fï wdldrhg wjYH" nyq wdi%hg wod<" mdo .Kkg wkqj" úIalïNh
fldgiaj,g fnod .ksñka fï wdldrhg u wjYH ks¾udKh l< yels nj
;yjqre lr .kak'

II. mdohl È. ,nd ÿka úg nyqwi% ks¾udKh lsÍu - fmdÿ l%uh


kso¾Yk (-
mdohl È. 40 mmla jQ ;%sfldaKh$ p;=ri%h$ mxpdY%h$ IvdY%h ks¾udKh
lrkak'
) m<uqj 40 mm l f¾Ldjla we`o th AB f,i kï lr tu f¾Ldjg
,ïn iuÉfþolhla w`Èkak' ta i`oyd AB f¾Ldfõ wvlg jeä ÿrla wrh f,i
f.k A yd B ,CIHhkays isg f¾Ldjg by<ska yd my<ska fþokh jk mßÈ pdm
fol ne.ska w`Èkak' ±ka tu fþÈ; ,CIHhka fol hd lr tu f¾Ldj CD
f,i kï lrkak' AB f¾Ldjg CD f¾Ldj ,ïn iuÉfþolhls'
) bkamiq ,ïn iuÉfþolh foig A ,CIHfha isg úys; p;=ri% fhdod .ksñka
wxYl 45x yd 60x la jQ wdk; f¾Ld we`o tu f¾Ld fþokh jk ,CIHh
ms<sfj<ska 4 yd 6 f,i wxlkh lrkak'
) bkaamiq wxl 4 yd 6 w;r fldgi kej; fmr mßÈu iuÉfþokh lr tu fþÈ;
,CIHh wxl 5 f,i kï lrkak'
) bkamiq 5 yd 4 w;r ÿr ljlgqjg f.k tu CD iuÉfþolh by<g yd my<g
iudk fldgiaj,g fnod ms<sfj<ska wxl lrkak'
) bkamiq we`§ug woyia lrkafka wIaGdY%hla kï wxl 8 fh¥ ,CIHfha isg A fyda
B ,CIHhg ÿr wrh jYfhka f.k 8 ,CIHhfha isg jD;a;hla w`Èkak' bkamiq
A yd B w;r ÿr wrh jYfhka f.k tu jD;a;fha mßêh fnokak' túg th
iudk fldgia 8g fn§ hk nj fmfka'
) fufia fnÿKq ,CIHhka hd l< úg iúê wIagdY%hla ±lsh yels h'
) fï wdldrhg wxl 6 flakaø lrf.k IvdY%hlao wxl 4 flakaø lr .;aúg
p;=rY%hla fuka u ta ta mdo .Kkg ysñ wxlh flakaø lr.;a úg wjYH nyqwi%h
ks¾udKh lr .ekSug Tng yelsjkq we;'
WodyrK (-
A yd B w;r ÿr wrh f,i f.k wxl 6 flakaøh lr.ksñka jD;a;h
ks¾udKh lr bkamiq A yd B w;r ÿr wrh jYfhka f.k mßêh fnod.;aúg
jD;a;h iudk fldgia 6g fn§ tu ,CIHhka hd lsÍfuka b;d myiqfjka IvdY%hla
ks¾udKh lr.; yels h'

36
02' úfYaI l%uh
I. jD;a;hla ;=< nyq - wi%hla ks¾udKh lrkak'

^fuysÈ úfYaI l%uh f,i olajkafka tu nyq wi%h ks¾udKh lsÍug muKla u
fhdod .; yels úfYaI jQ l%uhhs' tu l%uhg fjk;a mdo .Kklska hq;a
nyq - wi%hla " ks¾udKh l< fkdyels h'
kso¾Yk - wrh 30 mmla jQ jD;a;hla ;=< mxpdY%hla ks¾udKh lrkak'

C ) m<uqj wrh 30 mm jQ jD;a;h ks¾udKh


lr tys úIalïNh yd uOH wCIh
we`o th AB yd CD f,i kï lrkak'
wCI fþÈ; ,CIHh O f,i kï lrkak'
G ) bkamiq OB kej; iuÉfþokh lrkak'
E tu fþÈ; ,CIHfha E f,i kï lrkak'
A O B
F ) bkamiq E ,CIHh flakaøh lr.ksñka tu
,CIHfha isg C olajd ÿr ljlgqjg f.k
C isg úIalïNh foig pdmhla w`Èkak'
tu fþÈ; ,CIHh F f,i kï lrkak'
) bkamiq C isg F olajd ÿr ljlgqjg f.k
D C flakaø lr.ksñka F isg mßêhg
pdmhla w`Èkak' tu mßêh fþÈ; ,CIHh
G f,i kï lr C yd G w;r ÿr hd lrkak'
tu ÿr mxpdY%fha mdohl È. jk neúka tu ÿr wrh f,i f.k jD;a;fha mßêh
iudkj fnod tu fþÈ; ,CIHhka hd lrkak' túg iúê mxpdY%hla ks¾udKh ù
we;s nj ±lsh yels h'

II. IvdY%hla we`§u - ^jD;a;hla ;=<&

fuys§ o wrh 30 mmla jQ jD;a;h


m<uq j w`Èkak' bkamiq tu wrh fjkia
fkdlr mßêh fnokak' túg mßêh
o iudk fldgia 6g fn§ hhs' tu fþÈ;
,CIHhka hd l< úg iúê IvdY%hla ks¾udKh ù
we;s nj ±lsh yels h'

37
II. mdohl È. § ;sfnk úg - Ivdi%hla we`§u
m<uq ir, f¾Ldjla we`o tys mdofha È. i,l=Kq
lr AB f,i kï lrkak' bkamiq tu ÿr wrh
jYfhka f.k A isg B yryd;a B isg A yryd;a
pdmhka tlsfkl fþokh jk mßÈ we`o tu
fþÈ; ,CIHh O f,i kï lrkak'
o
² OA fyda OB wrhjYfhka f.k O flakaøh
lr .ksñka jD;a;hla w¢kak'
² bkamiq AB ÿr wrh jYfhka f.k tu
jD;a;fha mßêh fnokak'
A B ² tu fn¥ ,CIHhka tlsfkl hd lrkak'
túg Tng iúê IvdY%hla ±lsh yels h'
úlikh

>k lvodisj,ska fyda f,dayj,ska ilia lrk ,o NdKav wm ks;r ±l we;'
fufia ilik ,o NdKav l=yrdldr jev fldgia hkqfjka y`ÿkajkq ,nhs'

fuu l=yrdldr NdKav uQ,sl >k jia;=j, uQ,O¾uhka u Wmfhda.S fldg f.k
ks¾udKh lr we;'

uQ,sl >k jia;=

1' m%siauh
2' msróvh
3' is,skavrh
4' fla;=j
5' f.da,h
hkqfjks'

fuu`.ska m%siaudldr l=yr jia;=j, úlikh ks¾udKh lrk wdldrh úia;r


flf¾' WodyrKhla f,i flala fmÜáhl úlikh ±laúh yels h'

38
cHdñ;sl yev;, Ndú; lrñka flala weiqreula iliuq
1' flala weiqreul úlikh ;ekSug wjYH øjH" WmlrK yd fuj,ï y`ÿkd
.ksuq
øjH WmlrK $ fuj,ï
ldâfndaâ ljlgqj
ì%is,afndaâ l;=r
/mska lvodis mekai,a
Bhï lvodis fldaÿj
frÈ len,s
úis;=re fld<

2' wod< weiqreu fi'ó' 6 È." fi'ó' 4 m<, jQ flala lene,a,la i`oyd hehs
Wml,amkh lruq'
tu ñkqï wkqj m<uqj flala weiqrefï úlikh we`o .ksuq' th tys m;frdu
kñka o y`ÿkajkq ,efí'
I. m<uq j wjYH úlikfha È. yd m<, ;SrKh lruq'
^ish¨u ñkqï fikaáóg¾j,ska .kak' >k lvodisfha .klu ñ'ó 1 f,i .kak&

l%shdldrlu 2'4'1
flala weiqreu ks¾udKh lsÍu i`oyd Wmfoia
² m<uq j >k lvodisfha fi'ó' 12'8 « 12'4 m%udKfha p;=ri%hla w`Èkak'
² bkamiq by; ±lajQ ñkqï ms<sfj<ska tu wdo¾Y úlikfha ,l=Kq lrkak'
² we;=<; jQ kejqï odr yryd lv f¾Ld folla tl <`. w`Èkak' f¾Ld w;r
mr;rh ñ,sóg¾ tlla úh hq;= h'
² kejqï jdish ,nd § A yd B mshkam;aj, fl<jr uq¨ wxYl 600 l wdk;shlg
w`Èkak'
² wod< fkdjk fldgia m<uq j w`ÿre lr .kak' bkamiq ;=vfudg jQ weKhlska
^lvf¾Ld folla w;ßka& we`o >k lvodisfha kejqï odr ^keófï myiqjg&
we;=<g kjd .kak'
² bkamiq w`ÿre l< fldgia lmd bj;a lr .kak'
² C yd D yd E yd F olajdo oaú;aj f¾Ld Èf.a lmd .kak' bkamiq we,jqï odrfha
.ï .d wxl 1 me;slvg w,jd .kak'
² ±ka kejqï odr Èf.a kjd flala fmÜáh ilia lr .ekSug fome;af;a jQ ;,
we;=<g kjd .kak'

39
flala weiqrefï úlikh w`Èk wdldrh my; rEmfha olajd we;'

1.1
A
600 600
D F

2.1

C E

2.1 4.1
2.1 4.1

4mm
we,jqï odrh
12.4 3 4
1 2
6.1cm

C E
2.1

D F
600 600
B

12.8

oaú;aj lv bßj,ska olajd we;af;a fmÜáfha kejqï jdish jQ ñ,sóg¾ 1 l


m%udKhhs'

40
ksul< miq weiqreu

41
l%shdldrlu 2'4'2
² § we;s úlikh Wmfhda.S lrf.k ;%sfldaKdldr yevfha weiqreula o ilia
lr .kak'

1cm
1cm
4'1

4'1cm 4'1 4'1cm 4'1cm


11cm

11cm

4'1cm 4'1cm 4'1cm '5


m
1c

m
1c

42
idrdxYh
mdo ;=kla fyda Bg jeä .Kklska iukaú; jQ ixjD; ;, rEmhka
nyq wi% kñka ye`Èkaúh yels h' tjeks ;, rEm" tys jQ mdo ixLHdj wkqj kï
l< yels h' fuu ;, rEm wúêu;a f,i we`§u;a" úêu;a f,i ks¾udKh lsÍu;a
l< hq;= nj wjfndaO lr.; yels h' úêu;a f,i ks¾udKh lrk ,o nyq wi%j,
mdoj, È. fuka u" fldaK o tlsfklg iudk nj lsj yels h' ;%sfldaK yd p;=ri%
muKla" tajdfha yevh yd mdoj, msysàu;a fldaKj, w.h;a wkqj kej; j¾. lr
±laúh yels h' l%u Ys,am Ndú; lr ksjerÈ j w`Èk ,o cHdñ;sl yev ;, fhdod
.ksñka úúO weiqreï ilia l< yels h' tu weiqreï i`oyd m;frdï ilia l<
yels h' fuu m;frdu tu NdKavfha úlik f,i ±laúh yels h' úlikh hkq
l=yr iys; NdKavhl jQ ;, ish,a, u tl u ;,hlg È.yeßh úg ,efnk
iajrEmh hs' úúO ks¾udK weiqßka wd¾Ól jdis o ,eìh yels h'

l%shdldrlu 2'4'3
01' fldaKudkh Ndú; lr wxYl 38" 96" 32 fldaK w`Èkak'
02' úys; p;=ri%h Ndú; lr wxYl 105" 75" 150 yd 15 fldaK w`Èkak'
03' ljlgqj Ndú; lr wxYl 60" 30" 90 yd 15 fldaK ks¾udKh lrkak'
04' wxYl 36 l fldaKhla we`o th kej; msgm;a lrkak'
05' mdohl È. 50mm lao tla fldaKhl w.h wxYl 105 la o jQ ;%sfldaKh we`o
tu ;%sfldaKh kï lrkak'
06' mdohl È. 45mm la jQ ;%sfldaKhla we`o th kï lrkak'
07' mdohl È. 35mm la jQ mxpdi%h w`Èkak'
08' wrh 25mm la jQ jD;a;hla ;=< Ivdi%hla w`Èkak'
09' fok ,o m;frdu we`o ta wkqidrfhka .uka u,a,la ilia lrkak' tu u,a,
leu;s l%uhg w,xldr lrkak' wod< lr.;a cHdñ;sl yev;, kï lrkak'
10' ìialÜ weiqreulg iqÿiq wäh yd mshk jD;a;dldr fyda IvdY%dldr yevhe;s
fi'ó' 16 Wie;s wdo¾Y úlikhla ilikak'

43

You might also like