SBM LEVEL OF PRACTICE VALIDATION FORM

SY: 2019-2020
School : ____ESPERANZA NHS______________________________ District: MATALOM SOUTH
Division : LEYTE
Date of Assessment/Validation:

Part – I:
A. ACCESS 1.35

School Year Enrolment % of Increase Formula: (A-B)/B(100) Rating & Equiv. Pts.
2017-2018 300 (300-291)/291 (100)=3.093
2018-2019 298 (298-291)/291(100)=2.405 1-marginal (at least 3% increase)
2019-2020 285 (285-291)/291(100)= 2.062 2-average (at least 5% increase)
3-high (at least 7% increase)

Average % of Increase 3.436 3

B. EFFICIENCY .33

School Year Dropout % of Decrease Formula: (A-B)/B(100) Rating & Equiv. Pts.
Rate (Baseline - 7.06)
2017-2018 1.98 -5.08/75(100)= -11.29 1-marginal (at least 25% dec.);
2018-2019 0.33 -6.73/75 -8.97 (2% dec.)
2-average (at least 50% dec); (4%
2019-2020 0.35 -6.71/75 -8.95
dec)
=29.21 3-high (has 0 dropout or 100% dec);
-9.74 (7.06% dec)
Average Decrease 2
School Year Completion % of Increase Formula: (A-B)/B(100) Rating & Equiv. Pts.
Rate (Baseline - 75%)
2017-2018 72 72-75=-3/75= -4 1-marginal (at least 5% increase)
2018-2019 56.96 -18.04/75=-24.05 2-average (at least 7% increase)
3-high (at least 10 increase)
2019-2020 52 .94 -22.06/75=-29.41 (-57.46/3)
Average Increase -19.15 1
School Year Cohort % of Increase Formula: (A-B)/B(100) Rating & Equiv. Pts.
Surv. Rate (Baseline - 76%)
2017-2018 86.25 11.25/75(100)=15 1-marginal (at least 5% increase)
 2018-2019 70.89 -4.11/75=-5.48 - 8.23 2-average (at least 7% increase)
2019-2020 72.94 -2.06=-2.75 3-high (at least 10% increase)
Average Increase 6.17/3
Average EFFICIENCY Rating DR + CR + CSR / 3 = 2.26 =1
2+1+1=4/3 1.33

C. QUALITY 0.9

School Year NAT MPS % of Increase Rating & Equiv. Pts.

Baseline: Elem. = 67% Sec. = 48%
2017-2018 71.60 71.60-48=23.6/48×100=49.16 1-marginal (at least 2% Elem.; 7%
2018-2019 75.81 75.81-48=27.81/48×100=59.02 Sec. increase)
2-average (at least 5% Elem.; 8% Sec.
2019-2020 76.33 76.33-48=28.33/48×100=59.02
increase)
3-high (at least 7% Elem.; 10%
Sec. increase)

Average Increase =55.37 3

Total=2.58
SUMMARY:
Category Weight Ave. Rating x Weight Weighted Rating
Access 45%
Efficiency 25%
Quality 30%
Total 100%
INTERPRETATION: ______________

Legend: Good: 0.5 – 1.49 Formula: where A= Accomplishment

Better: 1.5 – 2.49 B= Baseline
Best: 2.5 – 3.0
Sample Score Sheet for Part-II
Indicator Level I Level II Level III

A. LEADERSHIP AND GOVERNANCE

1 ✓

2 ✓

3 ✓

4 ✓

5 ✓

Computation per Level 0×1=0 4×2=8 1×3=3

 Average Rating 0+8+3=11÷5 = 2.2

B. CURRICULUM AND INSTRUCTION

1 ✓

2 ✓

3 ✓

4 ✓

5 ✓

6 ✓

7 ✓

Computation per Level 0×1=0 5×2=10 2×3=6

Average Rating 0+10+6=16÷7 =2.29

C. ACCOUNTABILITY AND CONTINUOUS IMPROVEMENT

1 ✓

2 ✓

3 ✓

4 ✓

5 ✓

Computation per Level 0×1=0 3×2=6 2×3=6

Average Rating 0+6+6=12÷5 =2.4

D. MANAGEMENT OF RESOURCES

1 ✓

2 ✓

4 ✓
 5

Computation per Level 0×1=0 3×2=6 0×3 =0

Average Rating 0+6+0=6÷5 =1.2

SUMMARY:
Principle Weight Ave. Rating x Weight Weighted Rating
A 30% 2.2 x 0.3 0.66
B 30% 2.29 x 0.3 0.687
C 25% 2.4 x 0.25 0.6
D 15% 1.2 x 0.15 0.18
Total 100% 2.127

INTERPRETATION: ________________

Legend: Good: 0.5 – 1.49

Better: 1.5 – 2.49
Best: 2.5 – 3.0

OVERALL ASSESSMENT:
Area Weight Rating x Weight Weighted Rating
Part – I Performance Improvement 60% 2.58 x 0.60 1.55
Part – II SBM Practice 40% 2.127 x 0.40 0.851
Total 100% 2.401

SBM LEVEL: 2 Maturing

Legend: Level I “Developing”: 0.5 – 1.49

Level II “Maturing”: 1.5 – 2.49
Level III “Advanced: 2.5 – 3.0 Certified Correct by the School Assessment Committee:

_______________________________________ __________________________________________

_______________________________________ __________________________________________
_

_______________________________________ __________________________________________
_
_______________________________________ __________________________________________
_

_______________________________________ __________________________________________
_

________________________________________ __________________________________________
_

Validated by Division Assessment Committee:

_______________________________________ __________________________________________

_______________________________________ __________________________________________
_

_______________________________________ __________________________________________
_

_______________________________________ __________________________________________
_

_______________________________________ __________________________________________
_

________________________________________ __________________________________________
_
jmsinoy_18

Visit me on instagram and Twitter on jmsinoy_18

Huwebes, Disyembre 15, 2016

Pag-aaral sa Wikang Cebuano

Pag-aaral sa Wikang Cebuano

Isang pag-aaral na iniharap sa

Kolehiyo ng Sining at Agham

PAMANTASANG BAYAN NG MINDANAO

Buug, Zamboanga Sibugay

Bilang Parsyal na Pangangailangan

Sa kursong Filipino 54,

Panimulang Lingwistika

Nina:
JONA D. BAYONA

FAYE ANN S. JOMUAD

JOHN MARK C. SINOY

CHERRIE MAE TRAZO

Nobyembre 2015

Kabanata I

ANG SULIRANIN AT ANG SANDIGAN NITO

INTRODUKSYON

Wika ang kadalasang nagbibigay identidad sa lahi na kinabibilangan ng isang tao. Hindi magkakaroon ng
kaisahan ang mga tao kung walang tanging iisang wikang ginagamit sapagkat wika ang siyang
nagsisilbing sangkap ng huwarang bansa na kasama ang kaisahan ng lahi. Wika ang isa sa kayamanang
minana natin sa ating mga ninuno. Sa pamamagitan nito ay napapahayag natin ang tinitibok ng ating
damdamin at maging inilalarawan ng ating kaisipan.

Ayon kay Dr. Constantino, isang dalubwikang Pilipino, may higit na isang daang (100) mga wika at apat
na raang (400) wikain ang matatagpuan sa Pilipinas. Ito ang sumusunod : Tagalog, Waray, Ilokano,
Kapampangan, Cebuano, Hiligaynon, Bicolano, at Panganense.
Sa surbey na isinagawa, lumabas na nangunguna ang Tagalog at pumapangalawa naman ang Cebuano
kung wikang ginagamit sa tahanan ang pag-uusapan. Ngunit nakakalamang ito nang kaunti sa Tagalog
kung ang pag-uusapan naman ay unang wikang natutuhan.

Ang wikang Cebuano ay tinatawag ding Sugbuhanon, Cinibwano at Binisaya. Ang wikang ito ay kabilang
sa angkang Malayo Polinesyo. Ayon kay Bunye at Yap, humigit kumulang sa 32 milyon o 24 porsyento
ang kabuuang populasyon ng mga katutubong Bisaya sa Pilipinas (1971:8). Ito ang ikalawa sa
pinakamalaking wika na sinasalita sa Pilipinas na may humigit kumulang 20 milyong mga nagsasalita nito
bilang kanilang unang wika at 11 milyong nagsasalita nito bilang pandagdag na wika. Ang mga ito ay
ginagamit sa sumusunod na lugar o lalawigan: Cebu at ang pulo ng kanlurang Leyte, Negros Occidental,
Siquijor, bahagi ng Bukidnon, Agusan del Sur at Norte, Davao, Cotabato, Zamboanga del Sur at Sibugay,
Lanao del Norte, Misamis Occidental at Oriental, at iba pang bahagi ng Mindanao. Ang Cebuano ay may
50 porsyentong kogneyt ng Bicolano, 21 porsyentong kogneyt ng Ilokano, 24 porsyentong kogneyt sa
Pampango at 76 porsyentong kogneyt ng Hiligaynon. Ang nasabing wika ay may labinlimang (15) katinig
(b, k, d, g, h, l, m, n, p, r, s, t, w, y) at tatlo (3) ang patinig (a, i, e). Subalit nang dumating ang mga kastila,
ito'y nadagdagan dalawang (2) patinig at ito ay (o at u), kaya sa kabuuan ay may limang (5) patinig.
(Mansa, 2002)

Mahalagang matuklasan ang pagkakatulad at pagkakaiba ng Wikang Filipino at Wikang Cebuano upang
maiwasan ang hindi pagkakaunawaan sa bigkas at kahulugan. Ang pagkakaroon ng maling paggamit ng
dalawang wika ay siyang dahilan ng pagkakaroon ng maling kahulugan sa pahayag.

PAGLALAHAD NG SULIRANIN

Ang pag-aaral na ito ay naglalayong alamin ang pagkakaiba at pagkakapareho ng aspekto ng pandiwa ng
wikang Cebuano. Upang matamo ito, sinikap na masagot ang sumusunod na katanungan:

Ano-ano ang mga salitang magkakatulad at magkakaiba sa wikang Cebuano at wikang Filipino ayon sa
kayarian nito?

Ano ang pagkakatulad ng aspekto ng pandiwa sa wikang Cebuano at wikang Filipino?

May pagkakaiba ba ang panlaping ginagamit sa wikang Cebuano at wikang Filipino?

BATAYANG TEORITIKAL
 Ayon kina Santiago at Tiangco (1991), sa istrukturang pananaw, ang pandiwa nakilala sa
pamamagitan ng mga paraan nito sa iba't ibang aspekto batay sa uri ng kilos sa isinasaad. Nagbabago
ang anyo ng pandiwa sa iba't ibang aspekto ayon sa isinasaad nitong kilos.

SPEECH COMMUNITY

Ayon kay Dell Hymes, ito ay ang pangkat ng mga taong hindi lamang gumagamit ng wika sa magkatulad
na paraan, kundi nababatid din nila ang mga patakaran at pamantayan kung paano ginagamit at
nauunawaan ang mga gawaing pangwika.

Nakabatay ang pagkakaroon ng varayti at varyasyon ng wika sa paniniwala ng mga lingwist ng pagiging
heterogeneous o pagkakaiba-iba ng wika (Saussure, 1916) at "hindi kailanman pagkakatulad o
uniformicidad ng anumang wika", ayon kay Bloomfield (1918). Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao
na may iba't-ibang lugar na tinitirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa. Sa pagdaan ng panahon
nagiging ispesyalisado ang mga gawain at tungkulin ng tao at ito ay nagreresulta sa pagkakaiba-iba ng
kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng tao (Roussean, 1950). Ang mga pagkakaibang
ito ng sa wika ay nagbunga ng iba't ibang pagtingin, pananaw at atityud dito kaugnay ng di
pagkakapantay-pantay ng mga wika pati ng mga tagapagsalita, kultura at sibilisasyon (Constantino,
2000).

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL

Ang pag-aaral na ito ay makapagbibigay ng kaalaman upang maiwasto ang kamalian ng Cebuano o di-
tagalog sa pagbuo ng aspekto ng pandiwa sa Filipino. At sa pamamagitan nito ay mapapalawak ang
kaalaman sa wika at magiging epektibo sa komunikasyon. Naniniwala rin ang mga mananaliksik na ang
resulta ng pag-aaral na ito ay may maidudulot sa mga sumusunod.

Sa mga mag-aaral. Mapapadali ang pagkaunawa at pagkatuto ng mga mag-aaral sa Wikang Filipino
bilang minor o medyur na asignatura kung malalaman ang kaibahan sa paggamit ng Pandiwa sa iba't
ibang aspekto.

Para sa mga guro. Ang resulta ng pag-aaral na ito ay magsisilbing batayan sa pagbabalangkas ng mga
halimbawang banghay aralin sa aspekto ng pandiwa. Sa pamamagitan nito, malalaman ng guro kung
saan dapat pahuhusayin ang kahinaan ng kanyang mga mag-aaral na Cebuano. Nakakatulong ito sa mga
guro dahil ginagamit nila ang wikang Cebuano bilang midyum na panturo sa bagong kurikulum K-12
(Mother Tongue) mula kindergarden hanggang sa ikatlong baiting ng elementarya.

Sa mga mananaliksik. Ang nagiging resulta sa pag-aaral na ito ay makapagbigay ng karagdagang

kaalaman ng mananaliksik tungkol sa wastong paggamit ng tamang aspekto ng pandiwa sa pagbuo ng
pangungusap sa gayon ay maiiwasan ang pagkakamali sa paggamit ng aspekto ng pandiwa.
Sa mga mag-aaral ng Lingwistika. Makapagbigayng karagdagang impormasyon sa kanilang pag-aaral at
mapalawak ang kanilang kaalaman sa wikang pinagmulan. Anumang resulta nito ay maaaring
makatulong sa pag-unlad ng kanilang Gawain.

Sa Lipunan. Makakatulong sa pagbukas ng kanilang kamalayan tungkol sa wikang ginagamit sa

pakikipagtalastasan partikyular sa wikang Cebuano. Sa pamamagitan nito, malalaman nila ang wastong
paggamit ng mga salita tungo sa epektibong komunikasyon.

Kabanata II

SURING-BASA SA MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Bago itaguyod ang kabanatang ito, ang mananaliksik ay sumangguni sa iba’t ibang aklatan upang
makakuha ng mga kaugnayan na literatura at pag-aaral. May mga aklat, di-nalathalang tesis, at internet
na binasa ng mananaliksik para makatulong sa pag-aaral.

KAUGNAY NA LITERATURA

Ayon kay (Sauco, Consolacion P et al.,), ang wika'y ginagamit ng lahat ng uri o antas ng tao sa lipunan.
Nagagamit ito sa iba't ibang aspekto ng pamumuhay ng tao; pang-ekonomiya, panrelihiyon, pampulitika,
pang-edukasyon at pang-lipunan. Ito ay mahalagang salik na makatutulong sa pag-unlad ng isang bansa.
Ito'y isang mabisang instrumento sa pambansang pagkakaunawaaan at pagkakaisa.

Ayon naman sa pagpapakahulugan ng Komisyon ng Wikang Filipino (KWF), ang wikang Filipino ay ang
katutubong wika na ginagamit sa buong Pilpinas bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo.
Katulad ng iba pang wikang buhay, ay dumaan sa proseso ng paglinang sa pamamagitan ng panghihiram
sa mga wika sa Pilipinas at mga katutubong wika at sa ebolusyon ng iba't ibang barayti ng wika. Para sa
iba't ibang sitwasyon, sa mga nagsasalita nito na may iba't ibang sanligang sosyal at para sa mga paksa
ng talakayan at iskolarling pagpapahayag. Bilang kabuuan, ang wikang Filipino ang pinakagamitin sa
lahat ng transaksyong nagaganap lalo na sa iba't ibang antas ng pagkatuto, pakikipagkalakalan,
relasyong sosyo-pulitikal at sa lahat ng larangan para sa mabisang pagkakaunawaan, nararapat lamang
na ito ay ma-intelektwalisa upang makasabay ang Pilipinas sa kaunlaran tungo sa global na pagbabago.
Kung kaya't sa kasalukuyan nakatalaga ang mga mag-aaral sa bansa na payabungin ang wikang Filipino
bilang behikulo ng pag-unlad ng lipunan (Mabilin, 2012).

Ang kasalukuyang pag-aaral ay mayroong kaugnayan sa pag-aaral nina Villanueva at Sebastian, (halaw sa
di-lathalang tesis ni Mansa) sapagkat ang kasalukuyang pag-aaral ay gumagamit din ng panlaping
maladiwa. Ang mga ito ay ang mga sumusunod: panlaping um, in, nag, at mag. Ngunit lamang ang
analisis sa hambingang pagsusuri ng aspekto ng pandiwa sa Filipino at Cebuano.

Ayon nina (Sebastian Ph. D, Del Valle, at Villanueva, Ph. M. A) "Pag-aaral sa mga salita" na ang mga salita
ay hindi lamang kakayahan sa pagbabaybay. Kabilang nito ang kakayahan sa pagbigkas, pagpapantig,
pagkilala sa mga bahagi ng pananalita, kaalaman ng kahulugan ng mga salita, at kakayahan sa wasto at
makabuluhang paggamit ng mga ito sa pangungusap.

Halaw sa aklat ni John V. Wolf "Beginning Cebuano Part I",sinabi ng may akda na ang pagkatuto ng isang
wika ay isang bagay na ng nakagawiang pagbubuo. Sa ganitong dahilan kaunting panahon sa klase ang
iuukol sa pagpapaliwanag sa balarila ng isang wika. Ang kusang katugunan ay di lamang malilinang
hinggil dito o sa pagsubok sa nilalaman nito kundi sa palaging pagsasanay nito. Ito ay may malaking
maitutulong sa kasalukuyang pag-aaral dahil binibigyang-diin ng aklat na ito kung paano nagsimula ang
wikang Cebuano.

Ayon parin kay Dr. Constantino, batay sa kanyang pag-aaral na ginawa sa mga wika ng mga Pilipino
umpisa noong 1962, may mga karakteristik ang ating mga wika at gamit nila sa pakikipagkomunikasyon
ng Filipino sa isa't isa. Ayon sa kanya, maraming pagkakaiba sa tunog, salita, pangungusap, at ispeling
ang mga wika. May mga wikang gumagamit ng "ay" sa pagitan ng "subject" at "predicate", may mga c, q,
j, at x sa ispeling ng mga salita at may mga wikang hindi gumagamit ng mga letrang ito.

KAUGNAY NA PAG-AARAL

Ang pag-aaral ni Cuaro, Zoraida P. (2000) na "Ang Paghahambing sa wikang Filipino at wikang Arabic" ay
nakatuon sa kung ano-ano ang pagkakatulad at pagkakaiba ng wikang Filipino at wikang Arabic. Ito ay
may pagkakatulad sa pag-aaral ng mga mananaliksik dahil ito rin ang pangunahin nilang layunin sa kung
ano ang pagkakaiba at pagkakatulad ng wikang Filipino at wikang Cebuano. Natuklasan ng mananaliksik
sa kanyang pag-aaral na may malaking pagkakatulad at pagkakaiba ang wikang Filipino at wikang Arabic.
Nagkakatulad ang mga ito sa dami ng titik sa alpabeto, sa palabaybayan, sa ponemang katinig at patinig,
sa impit na tunog, digrapo at sa mga ponemang malayang nagpapalitan. Nakakaiba lamang sila sa istilo
ng pagsulat, sa mga diptonggo, sa klaster, at sa pares minimal..
Ang pag-aaral ni Mansa, Egin T. (2002) na "Isang Paghahambing sa Aspektong Pandiwa sa Wikang
Filipino at Wikang Cebuano" ay may kaugnayan sa pag-aaral ng mga mananaliksik sapagkat ang pag-
aaral ni Mansa ay nakatuon din sa pormula sa pagbuo ng mga aspekto ng pandiwa sa Wikang Filipino at
Wikang Cebuano na siya ring layunin ng mga mananaliksik. Natuklasan ni Mansa na may pagkakaiba at
pagkakatulad sa dalawang wika sa bawat aspekto ng pandiwa na banghay.

Ang pag-aaral ni Tangcay, Marites R. (2013) na "Isang Paghahambing sa mga Aspekto ng Pandiwa ng
Wikang Filipino at Wikang Hiligaynon ", sa pag-aaral ni Tangcay ay isinagawa ang paghahambing sa
aspekto ng pandiwa sa Filipino at Hiligaynon. Ano ano ang mga pagkakatulad at pagkakaiba ng mga
aspekto ng pandiwa sa Wikang Filipino at Wikang Hiligaynon. Ito ay may kaugnayan sa pag-aaral ng mga
mananaliksik sapagkat inihahambing din ang dalawang wika sa kanilang mga aspekto. Natuklasan ng
mananaliksik na may pagkakaiba at pagkakatulad ang wikang Filipino at wikang Hiligaynon sa aspektong
pandiwa na banghay.
Kabanata III

METODOLOHIYA

Ang kabanatang ito ay naglalahad ng pamaraang ginamit ng mananaliksik. Kasama ang

pinagkunan ng mga datos, pangangalap ng datos at pagsasaayos ng mga datos.

Pamaraang Gagamitin

Ginamit sa pag-aaral ang pamaraang palarawan o diskriptib sa pag-uri at pag-analisa ng mga datos.

Lugar na pinag-aralan

Description: http://w0.fast-meteo.com/locationmaps/Buug.10.gif

Larawan 1. Mapa ng Buug, Zamboanga Sibugay

Lokasyon

Ang Buug ay isa sa munisipalidad ng Zamboanga Sibugay sa loob ng Zamboanga Peninsula at isang parte
ng rehiyon IX sa isla ng Mindanao. Ito ay mala hugis na parang pentagon sa porma. Ang timog nito ay
Dumaguillas Bay, sa hilaga ay ang Bayog, Kumalarang sa Silangan, Diplahan ang kanluran, ang Malangas
ang timog-silangan. Ang distansya nito sa Maynila a 790 kilometers (490 miles). Ito ay limang oras mula
Zamboanga City, isang oras at 45 minuto mula Ipil, at 57 kilometers (35 miles) mula Pagadian City.

May katamtamang temperatura 26°c (79°F). Ito ay malayo sa tinatawag na Typhoon Belt at nakararanas
ng Tayp IV (4) na klima. Ang populasyon ng Buug base sa May 1, 2010 na may 35, 969 kabuuang
populasyon.

Pangangalap ng Datos
Ang mga mananaliksik ay gumawa ng balangkas upang maging basehan sa pangangalap ng datos. Sa
pamamagitan nito, mapadali ang pagsasagawa ng pag-aaral. Bukod dito, maiayos ang pagkasunod-
sunod ng datos sa pagsagot ng mga suliranin na hinaharap ng mga mananaliksik.

Rounded Rectangle: WIKANG CEBUANO

Kayarian at Aspekto ng Pandiwa

Rounded Rectangle: Pagbuo ng Balangkas

Rounded Rectangle: Pagpunta sa Library

Rounded Rectangle: Paghahanap ng Pagkukunan ng Datos

Rounded Rectangle: Pagtatala ng Datos

Rounded Rectangle: Pag-uri at Pag-aanalisa ng mga Salita

Larawan 2. Daloy ng Gawain

Makikita sa larawan I, ang daloy ng mga gawain ng mga mananaliksik. Nagsimula ang daloy ng gawain sa
pagbuo ng balangkas sa nasabing paksa. Pumunta sa library upang mangolekta ng datos. Pagdating sa
library ay naghanap ang mga mananaliksik ng pagkukunang datos katulad ng nga libro at mga di-
nalathalang tesis. Itinala ang mga nakokolektang datos, pagkatapos ay isinaayos ang mga nakalap na
datos at inuri ayon sa kayarian at pagsasagawa ng masusing pagsusuri sa aspekto ng pandiwa.

Pagsasaayos ng mga Datos.

Mula sa nakalap na datos, inuri ang mga salita ayon sa kayarian at binigyan ng angkop na katumbas sa
wikang Cebuano upang malaman ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga salita sa dalawang wika.

Matapos ang masusing pag-aanalisa sa mga datos nabuo ang pagbabanghay ng mga pandiwa ayon sa
panlapi nabuo ang pagbabanghay ng mga pandiwa ayon sa panlaping ginamit. Bunga nito, nalikha ag
Talahanayan na makikita ag mga panlapi, salitang-ugat at pawatas sa wikang Filipino. Makikita rin sa
talahanayan ang mga panlapi, salitang-ugat, mga salitang pawatas, aspekto ng pandiwa (Perpektibo,
Imperpektibo, Kontemplatibo)
Kabanata IV

PRESENTSASYON, INTERPRETASYON AT ANALISIS

Kayarian ng Wikang Cebuano

Talahanayan 1. Pangngalan: Mga salitang Pangkamag-anakan

Filipino

Cebuano

Ina

Mama

Ama

Papa

Lolo

Lolo

Pamangkin

Pag-umangkon

Pinsan

Ig-agaw

Biyanan
Ugangan

Kambal

Kaluha

Lola

Lola

Tiyo

Uyuan

Tiya

Iyaan

Anak

Anak

Apo

apo

Sa talahanayan ng mga pangngalang Pangkamag-anakan. May mga salitang magkatulad sa wikang

Filipino at wikang Cebuano. Tulad ng mga salitang lolo, lola, anak, at apo na magkapareho. Makikita rin
sa talahanayan na may mga salitang magkakaiba sa dalawang wikang nabanggit. Ang "ina" sa Filipino ay
"mama" naman sa Cebuano, ama sa papa, tiyo sa uyuan, tiya sa iyaan, pamangkin sa pag-umangkon,
pinsan sa ig-agaw, biyanan sa ugangan, at kambal sa kaluha.

Talahanayan 2. Pangngalan: Mga salitang Pangkalikasan

Filipino

Cebuano

Buwan

Bulan

Bituin

Bituon

Ulan

Ulan
Bagyo

Bagyo

Baha

Baha

Hangin

Hangin

Dagat

Dagat

Ilog

Sapa

Paligid

Palibot

Puno

Kahoy

Pampang

pangpang

Sa talahanayan 2, kapansin-pansin na ang mga salitang pangkalikasan ay may pagkakatulad o pagkakaiba

ang anyo. Sa magkakatulad ay ang salitang ulan, bagyo, baha, hangin, at dagat. Mapapansin din sa mga
salitang magkakatulad ay malaki ang naging epekto nitoa kapaligiran at buhay ng tao,kaya siguro ay
kataga ng nasa Filipino ay magkatulad lang sa Cebuano. Ang naiwang mga salita naman ay ang mga
magkaiba tulad ng buwan, bituin, ilog, pampang, paligid, at puno.

Talahanayan 3. Pangngalan: Salitang Parte ng Katawan

Filipino

Cebuano

Buhok

Buhok
Kilay

Kilay

Mata

Mata

Ilong

Ilong

Ngipin

Ngipon

Tainga

Dalunggan

Leeg

Li-og

Bisig

Bukton

Kamay

Kamot

Kuko

Kuko

Balat

Panit

Dibdib

Dughan

Tyan

Tiyan

Pusod
Pusod

Puson

Pus-on

Balikat

Abaga

Baywang

Hawak

Tuhod

Tuhod

Paa

tiil

Sa talahanayan 3, mababtid nating may mga salitang magkatulad sa wikang Filipino at wikang Cebuano
tulad ng buhok, kilay, mata, ilong, kuko, pusod, at tuhod. May mga salita naman na magkaiba sa wikagn
Filipino at wikang Cebuano tulad ng labi, tainga, ngipin, leeg, bisig, kamay, balat, dibdib, puson, balikat,
baywang, at paa. Mapapansin din natin, maliban sa pagkakatulad at pagkakaiba may salita rin na
magkaiba lamang dahil sa isang letra katulad ng ngipin naging ngipon, leeg naging li-og, napapalitan ng
ponemang "o" ang "u". Meron ding salita tulad nang tiyan at puson magkaiba naman sila sa paraan ng
pagbigkas.

Talahanayan 4. Pangngalan: Salitang Pangalan ng Hayop

Filipino

Cebuano

Pusa

Iring

Aso

Iro

Kalabaw

Kabaw

Baka
Baka

Kambing

Kanding

Baboy

Baboy

Manok

Manok

Unggoy

Unggoy

Kabayo

Kabayo

Ibon

langgam

Sa talahanayan 4, mapapansin na ang mga pangalan ng hayop sa wikang Filipino ay karamihan sa

pangalan ay magkapareho sa wikang Cebuano. Gayundin, magkatulad din ang pagbaybay at pagbigkas.
Samantala, may pangalan din ng hayop na magkaiba sa tawagan tulad ng aso sa iro, pusa sa iring,
kalabaw sa kabaw, at ibon sa langgam.

Talahanayan 5. Mga Salitang Pang-abay sa Buug

Filipino

Cebuano

Kahapon

Gahapon

Dito

Diri

Diyan

Dinha
Sa harap

Sa atubangan

Sa likod

Sa likod

Sa gitna

Sa tunga

Sa ibabaw

Sa ibabaw

Sa ilalim

Sa ilalom

Ngayon

Karon

Bukas

Ugma

Mamaya

Unya

Kanina

Ganina

Araw-araw

Kada-adlaw

Gabi-gabi

Kada-gabii

Doon

didto

Sa talahanayan 5, mapapansing may magkatunog na mga salita sa wikang Filipino sa wikang Cebuano
tulad ng kahapon, ngayon, bukas, mamaya, kanina, araw-araw, gabi-gabi, diyan, gitna, doon, at sa loob.
Sa mga salitang kahapon at kanina mapapansin na napalitan ang unlaping "ka" ng unlaping "ga" para
maging gahapon at ganina. May mga salita namang walang pinagkaiba katulad nang sa "ibabaw", ngunit
ang ibabaw ay di magkatugma ang pagbigkas sapagkat sa Filipino ang ibabaw ay "ibábaw" ang pagbigkas
at sa Cebuano ay "ibabáw".

Talahanayan 6. Mga Salitang Pang-uri sa Buug

Filipno

Cebuano

Maganda

Gwapa

Pangit

Maot

mabait

Buotan

Masaya

Malipayon

Madilim

Ngit-ngit

Malaki

Dako

Maliit

Gamay

Maluwag

Lu-ag

Masikip

Gu-ot

Mabagal
Hinay

Mabilis

Paspas

Mahaba

Taas

Maputi

Puti

Maitim

Itom

Maliwanag

Hayag

Marami

daghan

Sa talahanayan 6, ang salitang pang-uri ay malayong-malayo ang katumbas na salita sa Cebuano maging
sa pagbigkas. Lahat halos ng salitang-ugat ay nadadagdagan ng unlaping "ma" sa wikang Filipino para sa
eksaktong tumbas sa wikang Cebuano. Sa "maputi" naman sa wikang Filipino ay makikita ring kinaltas
lamang ang "ma" para sa tumbas sa wikang Cebuano.

B. Aspekto ng Pandiwa sa Wikang Cebuano

Talahanayan 7. Balangkas sa Pagbuo ng nga Pandiwa sa Wikang Cebuano

Aspekto ng Pandiwa

Sistema

Halimbawang Salita

Perpektibo

Nag +salitang-ugat
Nagkaon, nagpalit

Na + salitang-ugat

Natulog, naligo

Mi + salitang-ugat

Miinom, milangoy

Gi + salitang-ugat

Gibasa, gikuha

imperpektibo

Naga +salitang-ugat

Nagadamgo, nagatuon

Gina + salitang-ugat

Gina-ilog, ginakuha

Ga + salitang-ugat

Gabasa, galangoy

kontemplatibo

Mag + salitang-ugat

Magkaon, mag-inom

Ma + salitang-ugat

Matulog, maligo

On/hon+ salitang-ugat

Ilugon, basahon

Ang wikang Filipino at wikang Cebuano ay pawang may mga aspekto. Ito ay ang mga smusunod:
aspektong Perpektibo, aspektong Imperpektibo, aspektong Kontemplatibo. Sa aspektong perpektibo ang
mga ginamit na mga panlapi ay ag mga panlaping "nag, na, mi, at gi". Sa aspektong imperpektibo naman
a ang mga panlaping "naga, gina, at ga". Sa aspektong kontemplatibo ay ang mga panlaping "mag, ma, at
on/hon". Magkatulad ang pormula ng salita sa dalawang wika kapag ang panlaping ginagamit ay
binanghay sa "nag" at "na". Gayunpaman, magkakaiba ang mga salitang nabuo sa aspekting perpektibo
at kontemplatibo depende sa panlaping ginamit.
Talahanayan 7.1 Panlaping "nag"

Filipino

Cebuano

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Perpektibo

Imperpektibo

Kontemplatibo

Nag

Basa

Nagbasa

Nag

Basa

Nagbasa

Nagbasa

Nagabasa

Magbasa

Nag

Aral

Nag-aral
Nag

Tuon

Nagtu-on

Nagtu-on

Nagatuon

Magtuon

Nag

Dala

Nagdala

Nag

Dala

Nagdala

Nagdala

Nagadala

Magdala

Nag

Dasal

Nagdasal

Nag

Ampo

Nag-ampo

Nag-ampo

Naga-ampo

Mag-ampo

Nag
Handa

Naghanda

Nag

Andam

Nag-andam

Nag-andam

Naga-andam

Mag-andam

Sa talahanayan 7.1, ang panlaping "nag" ay parehong ginamit sa wikang Filipino at wikang Cebuano.
Kapansin-pansin na ang salitang pawatas ay magkatulad sa aspektong perpektibo. Halimbawa sa salitang
"nagbasa" na nagpapakita na ang kilos ay tapos na. Mapapansin din sa panlaping "nag" ay naging "naga"
sa aspektong imperpektibo tulad ng salitang "nagabasa" na nagpapakita na ang kilos ay nasimulan na
ngunit hindi pa natapos. Sa aspektong kontemplatibo naman ay naging "magbasa", ang panlaping "mag"
na nagpapakita na ang kilos ay gagawin pa lamang.

Talahanayn 7.2 Panlaping "na"

Filipino

Cebuano

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Perpektibo

Imperpektibo

kontemplatibo
Na

Dama

Nadama

Na

Bati

Nabati

Nabati

Nabati

mabati

Na

Tulog

Natulog

Na

Tulog

Natulog

Natulog

Natulog

Matulog

Na

Ligo

Naligo

Na

Ligo

Naligo

Naligo
Naligo

Maligo

Na

Akit

Na-akit

Na

Tintal

Natintal

Natintal

Natintal

Matintal

na

dinig

narinig

na

Dungog

Nadungog

Nadungog

Nadungog

madungog

Mapapansin sa talahanayan 7.2 ang panlaping "na" ay parehong ginamit sa dalawang wika. Ang mga
salitang pawatas sa wikang Cebuano ay magkakatulad sa aspektong perpektibo at imperpektibo.
Halimbawang salita ay "naligo". "Naligo siya ganina". Sa halimbawang binigay, ginamitan ng pang-abay
na salita sa pangungusap na "ganina" upang maglarawan ng kilos na natapos na o nasa aspektong
perpektibo. Sa aspektong imperpektibo naman, "Naligo siya karon". ANg salitang pang-abay na "karon"
ang ginamit upang maglarawan na ang kilos ay kasalukuyang ginagawa. Napapalitan naman ang unlaping
"na" ng unlaping "ma" sa aspektong kontemplatibo. "Maligo" ay salitang nagpapakita na ang kilos ay
gagawin pa lamang.
Talahanayan 7.3 Panlaping "mi"

Filipino

Cebuano

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Perpektibo

Imperpektibo

kontemplatibo

Um

Basa

Bumasa

Mi

basa

Mibasa

Mibasa

Gabasa

Mobasa

Um

Inom

Uminom
Mi

inom

mi-inom

mi-inom

Ga-inom

Mo-inom

Um

Langoy

Lumangoy

Mi

Langoy

Milangoy

Galangoy

galangoy

Molangoy

Um

Akyat

Umakyat

Mi

katkat

Mikatkat

Hakatkat

Gakatkat

Mokatkat

um
Iyak

umiyak

mi

hilak

mihilak

gahilak

gahilak

mohilak

Sa talahanayan 7.3, kapansin-pansin na ang panlaping "um" sa wikang Filipino ay naging panlaping "mi"
sa wikang Cebuano. Mapapansin din na ang mga salitang pawatas sa wikang Cebuano ay magkatulad sa
aspektong perpektibo. Halimbawa ang "mibasa" na sa perpektibo ay "mibasa" na nangangahulugang ang
kilos ay tapos na. Sa aspektong imperpektibo naman ay napapalitan ang panalaping "mi" ng panlaping
"ga" upang ang mga salita ay masasabing ang kilos ay nasimulan na ngunit hindi pa natapos. Sa
aspektong kontemplatibo naman ay napapalitan ang panlaping "mi" sa panlaping "mo". Katulad ng
"miinom" sa "moinom" na ang kilos ay gagawin pa lamang.

Talahanayan 7.4 Panlaping "gi"

Filipino

cebuano

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Panlapi

Salitang-ugat

Pawatas

Perpektibo

Imperpektibo

Kontemplatibo
In

Basa

Binasa

Gi

Basa

Gibasa

Gibasa

Ginabasa

Basahon

In

Kuha

Kinuha

Gi

Kuha

Gikuha

Gikuha

Ginakuha

Kuhaon

In

Agaw

Inagaw

Gi

Ilog

Giilog

Giilog
Ginailog

Ilogon

In

Akyat

Inakyat

Gi

Katkat

gikatkat

gikatkat

Ginakatkat

Katkaton

in

inom

ininom

Gi

inom

giinom

giinom

ginainom

inomon

Makikita sa talahanayan 7.4 na ang panlaping "in" sa wikang Filipino ay naging panlaping "gi" sa wikang
Cebuano. Mapapansin na ang mga salitang pawatas ay magkakatulad sa aspektong perpektibo.
Halimbawa sa salitang "gibasa" na nangangahulugang ang kilos ay tapos na. Nadagdagan naman ang
panlaping "gi" ng panlaping "na" at nagiging "gina" sa aspektong imperpektibi upang masabing ang kilos
ay nasimulan na ngunit hindi pa natapos. Sa aspektong kontemplatibo naman, ang panlaping "gi" ay
kinaltas at nadagdagan ng hulaping "on". "Basahon" sa aspektong kontemplatibo na nagpapakitang ang
kilos ay gagawin pa lamang.
ANALISIS NG DATOS

Batay sa presentasyon nabuo ang mga sumusunod:

Talahanayan 8. Bilang ng mga Salitang Magkakatulad at Magkakaiba.

Kayarian ng Wikang Cebuano

Magkakatulad

Magkakaiba

Kabuuan

Pangngalan: Salitang Pangkamag-anakan

12

Pangngalan: Salitang Pangkalikasan

11

Pangngalan: Salitang Parte ng Katawan

12

19

Pangngalan: Salitang Pangalan ng Hayop

10

Mga Salitang Pang-abay

2
13

Mga Salitang Pang-uri

16

16

Kabuuan

23

60

83

Makikita sa talahanayan 8. Ang bilang ng mga salitang magkakatulad at magkakaiba. Sa pangngalan ng

mga salitang pangkamag-anakan ay may kabuuang labing dalawang (12) salita, apat (4) ang mga salitang
magkakatulad at walo (8) ang mga salitang magkakaiba. Sa pangngalan ng mga salitang pangkalikasan ay
may kabuuang labin isang (11) salita, limang (5) salita ang magkakatulad at anim (6) na salitang
nagkakaiba. Sa pangngalan ng mga salitang parte ng katawan ay may kabuuang labing siyam (19) na
salita, pitong (7) salita ang magkakatulad at labing dalawa ang mga salitang magkakaiba. Samantala ang
mga salitang pangalan ng hayop ay may kabuuang sampung (10) salita, limang (5) salita ang
magkakatulad at limang (5) salita ang magkakaiba. Sa mga salitang pang-abay naman ay may kabuuang
labinlimang (15) salita, dalawang (2) salita ang magkakatulad at labing tatlong (13) salita ang
magkakaiba. Labing anim (16) naman ang mga salitang magkakaiba sa mga salitang pang-uri at walang
salitang magkakatulad. Sa kabuuan ay may walumpu’t tatlong (83) salita, dalawampu’t tatlo ang mga
salitang magkakatulad at animnapung (60) salita ang magkakaiba.

Sa aspekto ng pandiwa sa Wikang Filipino at Wikang Cebuano ay may pagkakatulad ang

pagbabanghay sa unlaping na at ma. Samantala magkakaiba ang pagbabanghay sa unlaping um sa
wikang Filipino na naging unlaping mi sa wikang Cebuano. Ang unlaping in naman sa wikang Filipino ay
naging unlaping gi sa wikang Cebuano.
Kabanata V

BUOD, MGA NATUKLASAN AT KONKLUSYON

Buod

Ang pag-aaral na ito ay pinamagatang, Pag-aaral sa wikang Cebuano. Ito ay may layuning; naglalayong
alamin ang pagkakaiba at pagkakapareho sa aspekto ng Pandiwa ng Wikang Cebuano. Ito ang mga
suliranin na dapat sagutin ng mga mananaliksik:

1. Ano-ano ang mga salitang magkakatulad at magkakaiba sa wikang Cebuano sa wikang Filipino ayon
sa kayarian nito?

2. Ano ang pagkakatulad ng aspekto ng pandiwa sa wikang Cebuano at wikang Filipino?

3. May pagkakaiba ba ang panlaping ginagamit sa wikang Cebuano sa wikang Filipino?

Ang resulta ng pag-aaral na ito ay may kabuuang walumpu’t tatlong (83) salita, dalawampu’t tatlo (23)
ang mga salitang magkakatulad at anim na pung (60) salita ang magkakaiba.

Sa aspekto ng pandiwa sa wikang Filipino at Wikang Cebuano ay may pagkakatulad ang pagbabaybay sa
panlaping na at samantala magkakaiba ang pagbabanghay sa panlaping um sa wikang Filipino na naging
panlaping mi sa wikang Cebuano. May panlaping in naman sa wikang Filipino ay naging panlaping gi sa
wikang Cebuano.

Mga Natuklasan

Batay sa pananaliksik ng nasabing grupo, natuklasan ang mga sumusunod:

1. Ang Panlaping “nag-” sa wikang Filipino ay magkakatulad sa pagbabanghay sa wikang Cebuano.

Ang mga salitang ito ay nagbasa at nagdala sa wikang Filipino na katulad din sa wikang Cebuano,
nag-aral sa nagtuon, nagdasal sa nag-ampo at naghanda sa nag-andam.

2. Ang panlaping "nag-" ay nagiging "naga-" sa aspektong imperpektibo.

Ang mga salitang ito ay nagbasa sa nagabasa, natuon sa nagatuon, nagdala sa nagadala, nag-ampo sa
naga-ampo at nag-andam sa naga-andam.
3. Ang panlaping "nag-" ay nagiging "naga-" sa aspektong imperpektibo. Ang panlaping "nag-" ay
nagiging "mag-" sa aspektong kontemplatibo.

Ang mga salitang ito ay nagbasa sa magbasa, nagtuon sa magtuon, nagdala sa magdala, nag-ampo
sa mag-ampo at nag-andam sa mag-andam.

4. Ang Panlaping “na-“ sa wikang Filipino ay magkakatulad a pagbabanghay sa wikang Cebuano.

Ang mga salitang ito ay nadama sa nabati, natulog sa natulog, naligo sa naligo, na-akit sa natintal
at narinig sa nadungog.

5. Ang panlaping "na-" ay nagiging "ma-" sa aspektong kontemplatibo.

Ang mga salitang ito ay nabati sa mabati, natulog sa matulog, naligo sa maligo, natintal sa
matintal at nadungog sa madungog.

6. Ang unlaping "um-" o gitlaping “-um-“ sa wikang Filipino ay nagiging "mi-" sa wikang Cebuano.

Ang mga salitang ito ay bumasa sa mibasa, uminom sa mi-inom, lumangoy sa milangoy, umakyat
sa mikatkat at umiyak sa mihilak.

7. Ang unlaping "mi-" ay nagiging "ga-" sa aspektong imperpektibo.

Ang mga salitang ito ay mibasa sa gabasa, mi-inom sa ga-inom, milangoy sa galangoy, mikatkat sa
gakatkat at mihilak sa gahilak.

8. Ang unlaping "mi-" ay nagiging "mo-" sa aspektong kontemplatibo.

Ang mga salitang ito ay mihilak sa mohilak, mi-inom sa mo-inom, milangoy sa molangoy, mikatkat
sa mokatkat at mihilak sa mohilak.

9. Ang unlaping "in-" o gitlaping “-in-“ sa wikang Filipino ay nagiging "gi-" sa wikang Cebuano.

Ang mga salitang ito ay binasa sa gibasa, kinuha sa gikuha, inagaw sa giilog, inakyat sa gikaklat at
ininom sa giinom.

10. Ang unlaping "gi-" ay nagiging "gina-" sa aspektong imperpektibo.

Ang mga salitang ito ay gibasa sa ginabasa, gikuha sa ginakuha, giilog sa ginailog, gikatkat sa
ginakatkat at giinom sa ginainom.

11. Ang unlaping "gi-" ay nagiging hulaping "-on" sa aspektong kontemplatibo.

Ang mga salitang ito ay gibasa sa basahon, gikuha sa kuhaon, giilog sa ilogon, gikatkat sa katkaton
at giinom sa inomon.

12. sa kayarian nito, mapapansin sa wikang Filipino at wikang Cebuano ang mga salitang magkakatulad
at magkakaiba.
Konklusyon

Sa kabuuan, matagumpay na nailarawan sa pag-aaral ang pagkakaiba at pagkakapareho ng mga salita sa

kayarian nito sa wikang Filipino at wikang Cebuano. Pawang may kaugnayan ang mga nasabing wika sa
isa't isa. Batay sa Saligang Batas o Konstitusyon noong 1935 Artikulo XIV, Seksyon 3, ito ang isinasaad:
"Ang kapulungang-bansa ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapairal ng isang
wikang pambansa na batay sa mga umiiral na katutubong wikain". Ang mga pangunahing wika ay ang
mga sumusunod: Bikol, Hiligaynon, Ilocano, Kapampangan, Pangasinan, Tagalog, Waray, Cebuano at
Muslim. Kaya masasabi na magkakahawig na salita ang wikang Cebuano at wikang Filipino dahil kabilang
ang Wikang Cebuano sa pinagbatayan sa pagbuo ng Wikang Pambansa.
TALASANGGUNIAN

Aklat

Constantino, Ernesto et al.1974.Filipino o Pilipino? C.M. Recto Ave., Manila: Rex Book Store.

Sauco, Consolacion P. et al.,1998.Pagbasa at Pagsulat ng Ibat-ibang Disiplina. Katha Publishing

Co., Inc. 338 Quezon Avenue, Quezon City.

Mabilin, Edwin R., 2012. Transpormatibong Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Malabon

City: Mutya Publishing House, Inc.

Mercene, et al., 1983. Sining ng Pakikipagtalastasan para sa Kolehiyo. National Bookstore Inc.,
Mandaluyong City 1550, Philippines.

Pacarro, Jenyn M., 2010. Mga Babasahin sa Varayti at Varyasyon ng Wikang Filipino at Iba pang
mga Wika at Wikain. Iligan City: MSU-IIT.

Santiago, Alfonso L. at Tiangco, Norma C. (1991). Makabagong balarilang Pilipino. Manila: Rex
Bookstore.

Wolf, John U. 1966. Beginning Cebuano Part I New Heaven ang London: Yale University Press

Di-nalathalang Tesis

Cuaro, Zoraida P., 2000. Ang Paghahambing sa wikang Filipino at wikang Arabic. Di nalathalang
Tesis, MSU-Buug Campus, Buug Zamboanga Sibugay.

Mansa, Elgen T., 2000. Isang Paghahambing sa Aspektong Pandiwa sa Wikang Filipino at Wikang
Cebuano. Di nalathalang tesis, MSU-Buug Campus, Buug, Zamboanga Sibugay.

Tangcay, Marites R., 2013. Isang Paghahambing sa mga Aspektong Pandiwa ng Wikang Filipino
at Wikang Hiligaynon. Di nalathalang Tesis,, MSU-Buug Campus, Buug Zamboanga Sibugay.

Internet
http://www.zamboanga.com/z/index.php?title=Buug,_Zamboanga_Sibugay,_Philippines

http://www.scribd.com/doc/96951328/Ang-Papel-Ng-Wika#scribd, Desyembre 2, 2015

https://www.academia.edu/15491081/Teorya_at_Barayti_ng_wika, Desyembre 2, 2015

Jmsinoy_18 sa 10:49 PM

Ibahagi

6 (na) komento:

UnknownOktubre 9, 2018 nang 11:06 PM

Inalis ng isang administrator ng blog ang komentong ito.

Tumugon

UnknownOktubre 9, 2018 nang 11:07 PM

Inalis ng isang administrator ng blog ang komentong ito.

Tumugon

RheyzzaAgosto 7, 2019 nang 5:18 PM

Ang galing!

Tumugon

UnknownAgosto 19, 2019 nang 6:34 PM

nice research
Tumugon

UnknownAgosto 19, 2019 nang 6:34 PM

galing ah

Tumugon

UnknownAgosto 19, 2019 nang 8:26 PM

Inalis ng isang administrator ng blog ang komentong ito.

Tumugon

Home

Tingnan ang bersyon ng web

jmsinoy_18

Jmsinoy_18

Tingnan ang aking kumpletong profile

Pinapagana ng Blogger.