q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ

*∫ºu+¨=Ú 7 =∞O^ÀK«ÛÅ∞ 40
(1) QÆ}˜`å^蕺ܫ∞=Ú 8 „QÆǨÏk# =∞^茺QÆ`«∞Å∞ 40
1= áê~î°=Ú HÀ+¨ªHõ=ÚÅ∞ 1 9 JÜ«∞<åOâ◊Å∞ 40
2 —— QÆ}˜`« ã¨iÉèÏ+¨ 2 10 „QÆO^ä•`«∂Ê~°º„QÆÇ¨Ï QÆ}˜`«O 41
3 —— ã¨O*Ï˝ x~°‚Ü«∞=Ú 2 (3) ã¨∞Êù\Ï^蕺ܫ∞=Ú
4 —— ã¨O*Ï˝™ê÷# x~°‚Ü«∞=Ú 2 11 ã¨∂~°º ã¨∞Êù@=Ú 42
5 —— ã¨OHõÅ#=Ú 3 12 K«~°Ñ¶¨Å™ê^èŒ#<å^Œ∞Å∞ 44
6 —— =º=HõÅ#=Ú 5 13 ã¨fi^Õâ◊ =∞^茺„QÆǨϙê^èŒ#O 46
7 —— QÆ∞}HÍ~°=Ú (K«`«∞„+¨Êu) 7 14 K«O„^Œã¨∞Êù@=Ú 47
8 —— #=„Ѩu 8 15 ‰õΩ*Ïk ã¨∞Êù@=ÚÅ∞ 49
9 —— ÉèÏQÆǨ~°=Ú 10 16 ‰õΩ*Ïk QÆ`åºÜ«∞#O 56
10 —— ã¨∂„`«=ÚÅ∞ 11 17 ~åÇ¨ï ˆH`«∞=ÙÅ∞ 61
11 —— QÆ∞}HõÉèÏQÆ qâı+¨=Ú 14 18 ^Œ$‰õΩû Êù@ ~°qK«O„^Œ∞Å∞ 61
12 —— ™ê=∂#ºaè#fl=ÚÅ∞ 16 19 ѨOKåOQÆ ã¨∂~°º K«O„^Œ∞Å∞ 62
13 —— aè#fl=ÚÅ =∂~°∞Ê 16 (4) ѨOKåOQÍ^蕺ܫ∞#Ü«∞<å^蕺ܫ∞=Ú
14 —— aè#fl ã¨∂„`«=ÚÅ∞ 18 20 ukä Hõ~°}™ê^èŒ#=Ú 64
15 —— Ü«∞Öò.ã≤.Ü«∞O. 21 Ü≥∂QÆ #HõΔ„`«™ê^èŒ#=Ú 66
Hõ.™ê.QÆ∞. 18 22 ѨOKåOQÆ QÆ}˜`« qâı+¨=Ú 67
16 —— ã¨OHõÅ#=Ú 21 23 #HõΔ„`«`åº*Ϻ=∞$`«=ÚÅ∞ 69
17 —— =º=HõÅ#=Ú 22 24 ‰õΩ*Ïk„QÆ#HõΔ„`«áê^Œ„Ѩ"Õâ◊=ÚÅ∞ 71
18 —— QÆ∞}HÍ~°=Ú 23 25 Ѩ~åºO`« Kå~°QÆ`åº#Ü«∞#O 72
19 —— ÉèÏQÆǨ~°=Ú 24 26 áê^Œ„Ѩ"Õâ◊ QÆ}˜`«O 73
20 —— =~°=æ Ú 25 27 áê^ŒQÆ`åº#Ü«∞#O 73
21 —— =¸Å=Ú 35 28 ~°qKå~°=Ú 75
22 —— HõÖÏk QÆ}˜`«=Ú 29 29 ѨOK«„QÆǨϖ=„Hõ=„Hõ`åºQÀ^ŒÜ«∂
23 ã¨OˆH`«"åHõº=ÚÅ∞ 31 30 㨄HÍO`«
ÎHÍÅ ™ê^èŒ#„Hõ=∞=Ú77
ã¨O[˝ 78
(2) =∞^茺„QÆǨ^蕺ܫ∞=Ú 31 ѨOK«â◊ÖÏHõ"Õ^èŒ 79
1 „QÆO^䌙ê÷O ã¨ûO*Ï 34 32 ã¨Ñ¨Îâ◊ÖÏHõ"Õ^äŒ 79
2 JÉÏÌ^•º#Ü«∞#O 34 33 „QÆǨÏ"Õ^èŒ ã¨O*Ï˝ 79
3 „QÆO^äÀ`«ÊuÎ x~°‚Ü«∞O 35 34 k# Éèí∞‰õΩÎÅ∞ 80
4 JǨÏ~°æ}Ï#Ü«∞#O 37 35 +¨_»ju=ÚY=ÚÅ∞ 81
5 JǨÏ~°æ}Ï„^ŒæǨ#Ü«∞#O 37 36 JÜ«∞# x~°‚Ü«∞=ÚÅ∞ 81
6 ÅOHÍ=∞^茺„QÆÇ¨Ï ™ê^èŒ#O 39 37 JQÆ™êκã¨Î=∞Ü≥∂^ŒÜ«∞O 81
38 ukä x~°‚Ü«∞O 82 70 K«O„^Œâ◊~°™ê^èŒ#O 110
39 KåO„^Œ=∂<å~°…ó 83 71 „QÍ™êOâ◊=ÚÅ∞ 111
40 ™œ~°=∂<å~°…ó 83 72 =∞^茺ã≤÷`«º~°÷=Ú 112
41 K«O„^Œâ◊$OQÆ=Ú 84 73 ã¨Ê~°≈"≥∂HõΔ^Œà◊=ÚÅ∞ 112
42 Pkè=∂ã¨x~°‚Ü«∞O 84 74 q=∞~åÌ~°÷=ÚÅ∞ 113
43 LѨiu^䕺^Œ∞Å∞ 84 75 ã¨Ê~å≈kHÍÖÏ#Ü«∞#O 114
44 Hõ~°Îs q+¨Ü«∞O 85 76 kQÆfi~å‚^Œ∞Å∞ 114
45 J==∂^ŒÜ«∞ó 85 77 K«O„^À^ŒÜ«∞HÍÅ*Ï˝# 115
46 Jyfl #HõΔ„`«O 85 78 ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂n+ª̈Ѷ¨∞O\Ï 116
(5) „uó„Ѩâßfl^蕺ܫ∞=Ú ™ê^èŒ#O
47 â◊O‰õΩ™ê÷Ѩ<å^Œ∞Å =¸ÅO 87 (7) ã¨∂~°º„QÆǨÏ}Ï^蕺ܫ∞=Ú
48 â◊O‰õΩ `åIILII ã¨z„`«=Ú 92 79 ^Œ∞ºQÆ`« ™ê^èŒ#=Ú 118
49 q+¨μ=KåÛùÜ«∞ 93 80 =∞^茺ÅO|# ™ê^èŒ#=Ú 118
50 JHõΔHõ~å‚#Ü«∞#O 93 81 =∞^茺ã¨O™ê¯~°„Hõ=∞=Ú 119
51 ÉèÏ*Ϻ#Ü«∞#O 94 82 #`«™ê^èŒ#=Ú 120
52 =∞^蕺Ǩ~å#Ü«∞#O 94 83 MÏ~å¯#Ü«∞#O 121
53 Jaè=∞`«Ç¨~åÜ«∞#O 95 84 MÏ~å¯=#u 121
54 #`«™ê^èŒ#O 95 85 ã¨fi^Õâ◊ ^ŒH˜Δ}Ï=#u 122
55 W+¨ìѶ¨∞\˜HÍ™ê^èŒ#O 96 86 J=#u ã¨∞Êù@=Ú 123
56 #`À#fl`«Åã¨fi~°∂Ѩ=Ú 97 87 â◊~°™ê^èŒ#=Ú 123
57 Ǩ~°Hõã¨∞Êù@=Ú 98 88 aO|™ê^èŒ<å^Œ∞Å∞ 124
58 W+ì̈KåÛùÜ«∂™ê^èŒ#O 99 89 „QÍ™êOâß^Œ∞Å∞ 124
59 K«~° YO_»=ÚÅ∞ 100 90 =∞^茺 ã≤÷`«º~°÷=Ú 125
60 ÅOHÀ^ŒÜ«∞=ÚÅ∞ 100 91 ã¨Ê~°≈"≥∂HõΔ ^Œà◊=ÚÅ∞ 125
61 ÅQÆfl „Ѩ=∂}Ï#Ü«∞#O 100 92 q=∞~åÌ~°ú=ÚÅ∞ 126
62 ã¨∞Êù@„QÆǨÏ`«`å¯eHõ=Ú 101 93 ã¨Ê~°≈"≥∂HõΔ^Œà◊=ÚÅ∞ 126
63 =∞^茺„QÆǨÏ`«`å¯eHõ=Ú 102 94 ã¨Ê~°≈ ã¨O™ê¯~°„Hõ=∞=Ú 128
64 ÅQÆfl ã¨∞Êù@„Hõ=∞=Ú 103 95 ã¨Ê~å≈k HÍÖÏÜ«∞#O 129
65 ÅQÍfl n+¨ìHÍÖÏ#Ü«∞#O 105 96 kQÆfi~å‚^ŒÜ«∞ó 130
66 ^ÕâßO`«~°Ü≥∂[# ™ê^èŒ#O 107 97 z„`«„QÆǨÏ}=Ú 130
(6) K«O„^Œ„QÆǨÏ}Ï^蕺ܫ∞=Ú (8) áê`å^蕺ܫ∞=Ú
67 „QÆǨÏ}ã¨OÉèí==Ú 108 98 áê`«ã¨fi~°∂Ѩ=Ú 131
68 ã¨∞Êù@ Ѩ~°fi™ê^èŒ#O 109 99 áê`À`«ÊuÎ 131
69 aO|™ê^èŒ#O 109 100 áê`«x~°‚Ü«∞=Ú 132
101 ~°q K«O„^Œ„HÍ#∞ÎÅ∞ 132 23 „HÍOu ã¨∞Êù@=Ú 165
102 „HÍOuQÆ`åfi#Ü«∞#O 134 24 ^Œ∞ºQÆ`« Ѷ¨∞\˜HÍ ™ê^èŒ#=Ú 165
103 áê`«QÆ`≥·+¨º=ÚÅ∞ 134 25 JHõΔ^Œ$Hõ¯~°‡=Ú 166
104 áê`« <å_çHÍ™ê^èŒ#O 135 26 JÜ«∞# ^Œ$Hõ¯~°‡=Ú 169
105 „QÆǨÏ`å`å¯eHõ=Ú 136 27 „QÆǨÏkQÍO`«~°™ê^èŒ#O 169
106 „Ѩ"Õâ◊ x~°æ=∞#=ÚÅ∞ 138 28 ѨOK«„QÆÇ¨Ï aO|=ÚÅ∞ 169
107 áê`«ÉèÏ= x~°‚Ü«∞ó 139 29 [Ü«∂Ѩ[Ü«∞=ÚÅ∞ 170
108 áê`«„ã¨â◊O™ê 140 30 „QÆǨÏÜ«Ú^Œú=~°‚#=Ú 171
(8) ã¨∂~°º ã≤^•ú#Î ã¨O„QÆǨÏ=Ú (9) ^Œ$H˜û^•ú#Î~°`åflHõ~° ã¨O„QÆǨÏ=Ú
1 Ü«ÚQƄѨ=∂} x~°‚Ü«∞ó 141 1 „ѨHõ$`«HÍÅ=Ú#‰õΩ xÔ~· fi+¨=∞º
2 ã¨$ëêì ºk QÆ`åÉÏú#Ü«∞#O 142 =ÚQÆ „QÆǨÏã¨∞Êù@=ÚÅ <≥`«∞Î@ÔH·
3 JǨÏ~°æ}Ï#Ü«∞#O 143 `«y# ã¨O™ê¯~° qâı+¨=Ú 173
4 =∞^茺„QÆǨ#Ü«∞#O 144 (10) LѨܫÚHõÎ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞
5 ^ÕâßO`«~° ã¨O™ê¯~°=Ú 147 1 ~°"åºk„QÆÇ¨Ï k<å~åú^Œ∞Å∞ 175
6 ^Œ$HõûO™ê¯~°=Ú 148 2 qѨs`« r=Å∞ 176
7 J~°¯ÉÏǨïѶ¨Å ã¨O™ê¯~°=Ú 149 3 LѨ„QÆÇ¨Ï ã¨∞Êù@=ÚÅ∞ 176
8 =∞O^ÀKåÛ#Ü«∞#O 150 4 ѨOKåOQÆ=Ú q∂^Œ „QÆǨÏ
9 ѨOK«„QÆǨÏáê`« ™ê^èŒ#O 151 ã¨∞Êù@=ÚÅ <≥`«∞Î@ 177
10 JÜ«∞<åOâ◊ ™ê^èŒ#O 151 5 ~åâߺk–#HõΔ„`å^Œ∞ʼnõΩ=∂~°∞Ê 178
11 „Hõ=∞r=Å∞ 152 6 =∂#ã≤Hõ r=Å∞ 178
12 *ϺQÆ}˜`«=Ú 153 7 ã¨∂~°º ã¨∞Êù@=ÚÅ∞ 178
13 ^èŒ#∞~°æ}˜`«=Ú 153 8 K«O„^Œ=∞O^Œ ã¨∞Êù@=Ú 179
14 =∞O^ŒÑ¶¨Å ™ê^èŒ#=Ú 154 9 ѨOK«ã¨O™ê¯~°K«O„^Œ ã¨∞Êù@=Ú 180
15 j„Ѷ¨∞Ѷ¨Å™ê^èŒ#=Ú 155 10 QÆ∞~°∂^ŒÜ«∂ÉÏÌ#Ü«∞#O 182
16 ã¨∂~°º ã≤^•úOuѶ¨Å 11 ÉÏǨÏ9ã¨Ê`«º|úx~°‚Ü«∞ó 182
ã¨O™ê¯~°=ÚÅ`À, ~°"åºk 12 #=<åÜ«∞HÍ^ŒÜ«∞ó 183
„QÆǨÏã¨∞Êù@„Hõ=∞=ÚÅ∞ 156 13 "Õ∞Ѷ¨∞ x~°‚Ü«∞ó 184
17 „QÆÇ¨Ï ã¨=∂QÆ=∞<å^Œ∞Å∞ 161 14 HõO^•Ü«∞ x~°‚Ü«∞ó 184
18 „QÆÇ¨Ï QÆ`≥·+¨º*Ï˝#=Ú 161 15 „QÆǨ}ÏO qâıëêkèHÍ~°
19 „QÆÇ¨Ï HÍÅ™ê^èŒ#=Ú 162 x~°‚Ü«∞ó 184
20 áê`«Å ã¨∞Êù@=Ú 163 16 P^•Ü«∞„=ºÜ«∞QÆ}˜`«O 184
21 =∞^茺„HÍxÎ ™ê^èŒ#=Ú 164 17 =+¨9^è•<åº^ŒÜ«∞ó 185
22 qˆHΔѨ ™ê^èŒ#=Ú 164 18 ã¨O„HÍxÎ #~°ÅHõΔ}O 186
19 „QÆǨÏ#HõΔ„`« ã¨OKå~å^Œ∞Å#∞ 13 ‰õΩ[ j„Ѷ¨∞Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 200
`≥Å∞Ѩ٠z„`«=∞L 187 14 ‰õΩ[ =∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 201
20 Ѷ¨∞\©Ü«∞O„`«=Ú 189 15 |∞^èŒj„Ѷ¨∞ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 203
(11) Ѩ^ŒHõ ã¨O„QÆǨÏ=Ú 16 |∞^èŒ =∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 204
1 ~°q k#=∞^茺QÆu Ü«Ú`« 17 QÆ∞~°∞ j„Ѷ¨∞ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 205
Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 190 18 QÆ∞~°∞ =∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 207
2 K«O„^Œ —— —— 190 19 â◊√„Hõ j„Ѷ¨∞ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 208
3 ‰õΩ[ —— —— 191
4 |∞^茈HO„^Œ —— —— 191 20 â◊√„Hõ =∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 209
5 QÆ∞~°∞Œ —— —— 192 21 â◊x j„Ѷ¨∞ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 211
6 â◊√„HõˆHO„^ŒŒ —— —— 193 22 â◊x =∞OQÆ Ñ¨^ŒHõ=ÚÅ∞ 212
7 â◊x —— —— 193 23 ~°qK«O„^Œ„HÍOu 213
8 K«O„^ÀK«Ûù —— —— 194 24 K«O„^ŒqˆHΔѨ„HÍOu 214
9 áê`Œ —— —— 194 25 ѨHõΔk#QÆu „HÍOu 215
10 ~°q=∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 195 26 ™êÜ«∞#x~°Ü«∞#ã¨O„HÍO`«∞Å∞ 216
11 K«O„^Œ =∞O^Œ Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 196 27 Éèí∂QÀà◊ ÉèíQÀà◊ ã¨∂II 216
12 k#QÆ`åºk Ѩ^ŒHõ=ÚÅ∞ 198 28 g~°=ã¨O`«~åÜ«Ú}˜ *Ï`«HõO 217
D „QÆO^äŒ=Ú#∞ ™êO`«=ÚQÆ Ñ¨ijeOz# "åiH˜ xII Å∞II QÆ`« „ѨÉèí= ã¨OII
QÆ∞~°∞"å~°=Ú# ^è#Œ ∞ã¨ûO„HÍxΠѶ∞¨ _çÜ∞« Å∞ 54 ÅHõkHè "õ ∞≥ Ü
ÿ Ú« ºO_»QÍ ^è•<åºnèâ◊ x~°Ü ‚ ∞« =Ú#O^Œ∞
– QÆ∞~°∞_À† â◊√„‰õΩ_À, â◊#QÆÖˇ·#<Õq∞† J#∞=ÚÖˇ·# <Õq∞ W~°∞=Ù~°∞#∂ =∞O„`«∞ÖË. XHõ~°∞
^Õ = `« Å ‰õ Ω , =∞iÜ≥ Ú Hõ ~ ° ∞ ~åHõ Δ ã ¨ ∞ ÅHõ x Ü« ¸ *„Ѩ " ≥ ∂ ^Œ ∂ `åÜ« Ú ^Œ Å Ü« ∞ O^Œ e ukä
x~°‚Ü«∞„Hõ=∞=ÚÅÖ’, H˜ΔÜ«∞º=∂}Ë`«∞ ѨÓÔ~· fi= =~°ú=∂<Õ`«∞"≥Ѩ~å I ã¨=∞`ÕfiÑ≤ `«^ä≥·"å™ê
=∞Ѩ~åǨς^ŒfiÜÕ∞Ü«∞k II J#∞KÀ@ ѨÓ~Àfi`«Î~° k#=ÚÅ Ü«∞O^Œe JѨ~åǨςHÍÅ=ÚÅÖ’
ukä"åºÑ≤Î ã¨=∞=∞QÆ∞#ѨÙ_»∞ â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔ=Ú# Ô~O_»=<å_»∞#∞ Hõ$+¨‚ѨHõΔ=Ú# "≥Ú^Œ\ ˜<å_»∞#∂,
Hõ~°Î=º=∞xÜ«¸– W@∞¡ |Ǩï=∞~°‡=ÚÅ`À „"åã≤Ü«ÚO_»∞ ѨOKåOQÆ Ñ¨iëê¯~°‰õΩÅQÆ∞,
=∞Ǩ=∞Ǩϟáê^蕺ܫ∞ „|II ã≤^•úxÎ t=â◊OHõ~° âß„ã¨∞ÎÅ Ü≥ÚHõ¯ Hõ$áêHõ\ÏHõΔ=ÚÅKÕ h
„QÆO^èŒ=Ú#H˘Hõ "≥∞~°∞QÆ∞ɡ@ì^ŒÅzÜ«ÚO\˜x QÍh „ѨHõ$`«=Ú#O^Œk ^ŒÑ≤ÊÉ’~Ú ##∂
„QÆO^ä=Œ ÚÜ≥ÚHõ¯ <≥[· QÆ∞}=Ú =∂~°Ö^Ë xŒ =∂ áê~ Ωõ ʼnõΩ "Õ~∞° QÍ *ˇÑC¨ @ Ü«∞O^˘Hõ ™êǨÏã¨=Ú
ÖË^Œ∞. – „QÆO^äŒHõ~°Î
*WK«Û@ Ô~O_»∞ ^è•#º=ÚÅHõO>ˇ#∞ JÅã¨O^Œ ^è•#º=Úq∞QÆ∞Å ~°∞zHõ~°=∞QÆ∞@KÕ
`«^ŒkèѨuÜÕ∞ =∞#∞+¨μºÅ‰õΩ „Hõ=∞=ÚQÆ ã¨z"å`«ûѨÎ=∂kèHÍi QÍ=Öˇ#x QÆuOz# <å
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ "åkOzÜ«ÚO_çi. =∞Ǩ[#"åHõº=ÚÅ#∞ QÆ∂iÛ =∞#∞=∞@∞¡
"åkOѨQÆ∂_»^Œ∞† "åˆ~q∞Ü«¸^è•~°=ÚÅKÕ J@∞¡ „"åã≤~À =∞#Hõk `≥eÜ«∞^Œx *ˇÑ≤Ê–J<ÕHõ
^Œ$ëêìO`«=ÚÅKÕ q∞QÆ∞Å „â◊=∞<˘Ok "åix âßO`«Ñ¨~°zÜ«ÚO\˜x.
 „QÆO^äŒ Ñ¨iëê¯~° „ѨHõ@#=Ú
P~°º =∞Ǩâ◊Ü«ÚÖÏ~å!

D z#fl „QÆO^äŒ=Ú#∞ ™êOz`«=ÚQÆ Ñ¨ijeOK«∞ q^Œfi#‡Ç¨ [#∞ʼnõΩ WO^Œe

™ê~åOâ◊=ÚÅ#∞ "Õé˘Hõ¯KÀ@∞# LáÈ^•…`«=∞x „"åã≤ `≥Å∞Ѩ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞.

QÍHõ#∂ LáÈ^•…`«=Ú#∞ =∂„`«=Ú Ez Éèí∂+¨} ^Œ∂+¨}Ï^Œ∞Å#∞ *ËÜ«Ú

=∞ǨÏhÜ«ÚÅ "åHͺ~°÷=ÚÅ #∞O_çÜ«Ú x¿+kèOѨ|_çÜ«ÚO_»∞@KÕ JO^Œ∞Å#∞ QÆ∂iÛ
qâı+¨=ÚQÆ „"åÜ«∞ #â◊‰õΩÎO_»#~Úux.

=∞iÜ«¸ #㨇^Œ`«ºO`« "≥∞ÿ„`ÕÜ«ÚÅQÆ∞ `Àw~° J„QÆǨ~° „QÍ=∞ "åã¨Î=ÙºÅ~Ú#

"ÕII „|II Zãπ. ~å=∂âß„ã≤Î ã≤^•úxÎ QÍi „¿Ñˆ~Ѩ}Ï ™êǨÜ«∞º=ÚÅÖËHõ<Õ h „QÆO^äŒ=Ú
Ü≥ÚHõ¯ ÖËYHõ „ѨKå~°Hõ=ÚÅ xѨÙ_»OkÜ«ÚO_»ÖË^Œ∞. QÆ#∞Hõ 㨈~fiâ◊fi~°∞_»∞ ã¨^• "åix
~°H˜ΔOK«∞QÍHõ Ü«∞x =O^Œ#â◊`«=ÚÅ`À „áêi÷OK«∞K«∞O_≥_ç.

q∂ „¿Ñ=∞ áê„`«_»∞,
„QÆO^äŒHõ~°Î.
 QÆ∞~°∞=#Ì#=Ú
â’¡II Jz<åκ =ºHõÎ~°∂áêÜ«∞ x~°∞æ}ÏÜ«∞ QÆ∞}Ï`«‡<ÕI
ã¨=∞ã¨Î [QÆ^•^è•~° =¸~°ÎÜÕ∞ „|Ǩχ}Ë ã¨=∞óII
"åwâß^•ºã¨∞û=∞#㨠ã¨û~åfi~å÷<å=Ú Ñ¨„Hõ"Õ∞I
Ü«∞O#`åfi Hõ$`« Hõ$`åºã¨∞º ã¨Î#fl=∂q∞QÆ*Ï#ã¨OII
„QÆO^äŒHõ„~°∞Î =Oâß=oó.
=II WHõ¯eÜ«ÚQÆ=Ú#O^Œe #„QÆǨ~° „ѨuëêªÑ¨‰õΩÅÖ’ #kfifÜ«Ú_»~Ú#
N=∞KÀÛà◊#$áêÅ∞xKÕ ™ê÷Ñ≤OѨ|_ç Ѩ~°ã¨Ê~° Ѩ„`« =º=Ǩ~°=ÚʼnõΩ _≥OHõ}˜ HÀ@
HÍ~åºÅÜ«∞"Õ∞ „Ѩ^•è #™ê÷#"≥∞#ÿ \˜ì ^Õ=~°Çï¨ e=∞OQÆÅ J„QÆÇ¨ ~° „QÍ=∞ "åã¨=ΠٺŠܫ∞O^Œe
Q“iÃÑkÌ =Oâ◊ã¨÷~å„#ú q„ѨÙÅÖ’ N=∞^•ƒù~°^•fi[㨠QÀ„`«Ñ¨ã¨ÎOÉèíã¨∂„`« Ѩq„`åã¨=∂#
=∞O„`«=¸iÎ „|II "≥OHõ>âË É◊ @íè ¡ #ѨΠ$O_»∞#∞. K«`∞« ~ˆ fi^Œáê~°OQÆ`åÜ«Ú~ˆ fi^Œ q^•º„ѨHÍtHõ
a~°∞^•OH˜`« "ÕII „|II ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}Éèí@¡ ᜄ`«∞O_»∞#∞ PÜ«Úˆ~fi^Œ q^•ºqâß~°^Œ
*’ºuâß≈G „Ѩ=~°ÎHõ "ÕII „|II ~å=∂Éèí@¡ Ѩل`«∞O_»∞#∞ ã¨HõÅ ã≤^•ú#Î QÆ}˜`« q^•º
ѨijÅ∞O_»∞#∞ Ü«∞QÆ∞ Ѩ\Ïìaè~å=∞Ü«∞º Ü«∞#∞<Õ#∞.
K« ` « ∞ +¨ ¬ +≤ ì Hõ à Ïq^Œ º Å #O`« \ ˜ Ü « ∞ O^Œ ∞ #∞ "åºÑ≤ O z "Õ ^ Œ K « ‰ õ Δ Ω =ÙÅ#∞
a~°∞^•OH˜`«=Ú#∞ ÉÁOkÜ«ÚO_»∞ ã¨HõÅ ã≤^•÷#Î =∂#ã≤Hõ `åO„fHõ „QÆO^äŒ~°∂Ѩ=ÚÅQÆ∞
|∞∞HõΔ`«O_»=ÚÖ’ xâßHõ~°∞x É’eÜ«ÚO_»∞ ã≤^•ú#Î z<åÎ=∞}˜ ~°`«fl ѨOK«Hõ—— =∞#∞
###º „QÆO^äŒ=∂Å#∞ „"åÜ«∞|∂x, =∞kÜ«∞º W+¨ì^Õ=`å QÆ}Ѩ`«∞ʼnõΩ |∂lOz
ã¨~fi° ™êHΔ̃Ü∞« QÆ∞ ã¨∂~°∞ºx #=∞㨯iOz J㨇uû^•ú#Î QÆ}`˜ « q^•ºQÆ∞~°∞ „QÆO^ä~Œ å[=ÚʼnõΩ
„"≥ÚH˜¯ hã≤^•ú#Î ~°Ç¨Ï㨺=∞#∞ „Ѩ^äŒ=∞ ~°`«fl=Ú#∞ „"åÜ«∞<åOaèOzux QÆ#∞Hõ h „QÆO^äŒ
=∂KåO„^•~°¯=ÚQÆ `«\ ˜Å¡`«Å#∞ *’eÜ«ÚO_»∞ #<ÕHõ ã≤^•ú#Î „QÆO^äŒ=ÚÅÖ’
#„QÆ Q Æ } º=∞~Ú# ™œ^•q∞x=Öˇ „|HÍtOK« ∞ K« ∞ *’ºuifi^•ºaè Ö Ï+¨ μ Å
ǨÏã¨Î=ÚÅ#O`«\ ˜Ü«∞O^Œ∞#∞ Hõ_çÜ«∞=ÚÅ ÉèíOy "≥∞éÜ«ÚQÍHõ.

– „QÆO^äŒHõ~°Î.
 *∫ºu+¨=Ú
ã¨∂II „|Ǩ‡O_» q∂â◊fi~À^ÕǨÏó Ñ≤O_®O_À r=LK«º`Õ, „|Ǩ‡O_À ¿Ñº= "Õ∞=™êº
*’˚ºu ~°^•è º`«‡ã¨Ol˝HOõ II HÍÅK«„Hõ„Éè=í ∞O *Ï˝`åfi =∂#∞ëê ǨÏOã¨ãO¨ YºHÍóI *Ï˝<åH˜ÑΔ Ó¨ ~°aóè
HÍÅHõÖÏK«„Hõ q∞u㨇 $`«ó II ã¨Ñ¨ÎqOâ◊uÉèíO *’ºu =∞ëÈì`«Î~° â◊`åO„Ѷ≤∞HõOI #"åO„Ѷ≤∞
Éèí=<å„^•t¿ãÎ# ^•fi^Œâ◊Ü«∞ 㨇 $`«óII
`åII 㨠~ åfi#Î ~ åºq∞Ü« Ú #∞ 㨠H õ Š㨠fi ~° ∂ Ѩ Ù _» ∞ #∞ #QÆ ∞ #=ºÜ« ∞ =¸iÎ
K«~åK«~å`«‡Hõ=∞QÆ∞ hѨ$kä"åºk ѨOK« =∞ǨÉè∂í `«=ÚÅ`À KÕiÜ«ÚO_»∞ „|Ǩ‡O_»=Ú<≥@∞¡
QÆsƒùHõiOzÜ«ÚO_»∞<À #^Õ q^èŒ=Ú# r=HÀ@¡Ö’ Ñ≤O_®O_»=Ú *ËiÜ«ÚO_»∞#x
`≥eÜ«∞=Åã≤#k.
JO^Œ∞ Ñ≤O_®O_»=Ú Ü≥ÚHõ¯ âßfiã¨QÆu Ѩi=~°Î#HõÖÏ „Ѩ=∂} ã¨OYº Ü«∞QÆ∞
21,600 #∂fl „|Ǩ‡O_»=Ú#O^Œe HÍÅK«„Hõ HõÖÏ „Ѩ=∂}"Õ∞Ü≥ÿ∞Ü«ÚºO_»∞#∞.
(HÍÅK«„Hõ=Ú#‰õΩ tOâ◊√=∂~° K«„Hõ=∞xÜ«¸ ÉèíK«„Hõ=∞xÜ«¸ ~åtK«„Hõ=∞xÜ«¸ #HõΔ„`«
K«„Hõ=∞xÜ«¸ W`åºkQÍ *ˇÑ¨Ê|_»∞#∞). ^•xÖ’HÍO`«=Ú#O\˜ â◊H˜Î QÆey#
„|Ǩ‡O_»=Ú#O^Œe HÍÅK«„Hõ=Ú ã¨*ÏuÜ«∞º=Ú`À „Éèqí ∞OѨÙK«∞O_»∞@ KÕ`#« ∞, „|Ǩ‡O_»
Ñ≤O_®O_»=ÚʼnõΩ QÆÅѨi=~°Î# HõÖτѨ=∂} ™ê=∞º=ÚKÕ`«#∞, J<Àº#º ѨOK«Éèí∂`«
ã¨O|O^èŒ=ÚÅKÕ`«#∞, WOHõ#∞ W\˜ì Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨O|O^èŒ=ÚÅ∞QÆÅ W`«~° HÍ~°}=ÚÅ
KÕ`«#∞ =∞#Å Ü≥ÚHõ¯ â◊√ÉèÏâ◊√Éèí Ѷ¨Åã¨∂K«#=ÚÅ#∞ zOuOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞
Ñ≤O_®O_»=Ú#O^Œe HÍÅK«„Hõ= QÆu qâı+¨=ÚÅ#∞ ^≥eÜ«Ú@ ^Œ∞ã¨Î~°O|QÆ∞@KÕ "åxH˜
„ѨuxkèÜ∞« QÆ∞ „|Ǩ‡O_»=Ú Ü≥ÚHõ¯ HÍÅK«„Hõ ã≤u÷ QÆ`∞« Å#∞ |\˜Ü ì ∞Õ â◊√ÉèÏâ◊√Éèí Ѷ֨ Ï^Œ∞Å#∞
zOuOK«∞@ *∫ºu+¨=∞#|_»∞#∞.
JO^Œ∞ 21,600 HÍÖτѨ=∂}=ÚQÆÅ Éèí K«„Hõ=Ú#∞ 27 #HõΔ„`«=ÚÅ∞QÆ#∞ 108
áê^Œ=ÚÅ∞QÆ#∞ 14 ~åã¨∞Å∞QÆ#∞ ~åt 1–H˜ 9 áê^Œ=ÚÅ∞QÆ#∞ qÉèlí OѨ|_çÜÚ« O_»∞@KÕ
#HõΔ„`«"≥ÚHõ\ ˜H˜ 800 HõÅÅ∞#∞ ~åt 1–H˜ 1,800 HõÅÅ∞#∞ áê^Œ"≥ÚHõ\ ˜H˜ 200
HõÅÅ∞#∞ ^èŒ$=„Ѩ=∂}=ÚÖˇ·Ü«ÚºO_»∞#∞.
J\˜ì K«„Hõ=ÚÖ’ „áêV√‡Y=ÚQÆ ™ê÷Ñ≤OѨ|_çÜ«ÚO_»∞ |∞∞HõΔ*ÏÅ=Ú#O^Œe
#tfi<åºk #HõΔ„`«=ÚÅ#∞ =~°∞㨠„Hõ=∞=ÚQÆ ##∞ÉèíqOѨÙK«∞ ~°"åºk „QÆǨÏ=ÚÅ∞
ã¨OK«iOK≥^Œ~°∞.
JO^ŒÅÊ „áêQÆæuQÆÅ „QÆǨÏ=ÚÅHõO>ˇ#∞ ѨâßÛ^Œæu QÆÅ HÍÅK«„Hõ =∞kèHõ QÆu`À
„Éè í q ∞OѨ Ù K« ∞ O_» ∞ @KÕ ~° " åºk „QÆ Ç ¨ Ï =ÚÅ∞ `« ∂ ~° ∞ Ê# #∞O_ç Ü « Ú Ñ¨ _ » = ∞~° ‰ õ Ω
É’=ÙK«∞O_»∞#@¡QÆ∞ |_≥^Œ~°∞ QÍh "åiH˜ "åã¨Î=º=Ú# ѨâßÛ^Œæu ÖË^Œ∞. (ѨâßÛ^ŒæuÜ«∞#
=„HõQuÆ Ü«∞QÆ∞#∞) ^•xx |sH˜OΔ K«∞@ÔH· U^˘<˘Hõ <å\˜ ~å„u HÍÅ=Ú# PHÍâ◊=Ú#O^Œe
#HõΔ„`«=ÚÅÖ’ q∂‰õΩ ÉÏQÆ∞QÆ QÆ∞~°∞Î `≥eã≤# <˘Hõ #HõΔ„`«=Ú#‰õΩ#∞ K«O„^Œ∞#‰õΩ#∞
#_»∞=∞QÆÅ ^Œ∂~°=Ú#∞ k‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOz K«∂K«∞H˘xÜ«ÚO_ç ~Ô O_»= k#=Ú#^Õ „á⁄^Œ∞#Ì
"å\˜<Õ K«∂_»QÍ `«=∞ˆH `Õ@|_»∞#∞.
 J\˜ì K«„Hõ=Ú#O^Œe „QÆÇ¨Ï ã¨OKå~° HõHΔͺ=∞O_»Å ÉèË^Œ=ÚÅKÕ "åiH˜ ~åâߺk
K«Å# QÆ`«∞Å∞ ÉèË^ŒÑ¨_çÜ«ÚO_»∞#∞.
Z@¡# XHõ |O_ç K«„Hõ=ÚÜ≥ÚHõ¯ =∞^茺 ÉèÏQÆ=Ú#O^Œe ~°O„^èŒ=Ú#H˘Hõ *Ï<≥_»∞
„Ѩ=∂}=ÚÖ’ <˘Hõu~°∞QÆ∞ u~°∞QÆ@HõO>ˇ#∞ J^Õ ~°O„^èŒ=Ú#∞ Ô~O_»∞ *Ï<≥Å
„Ѩ=∂}=ÚÖ’ <˘Hõ u~°∞QÆ∞ u~°∞QÆ@‰õΩ <˘H˜O`« HÍÅ=∞kèHõ=∞QÆ∞#∞. J^Õ q^èŒ=Ú#
=¸_»∞ *Ï<≥Å „Ѩ=∂}=ÚÖ’ <˘Hõ K«∞@∞ìK∞« @∞ì@ H˜OHõ#∂ HÍÅ=∞kèH=õ ∞QÆ∞#x |iH˜OΔ z
`≥Åã≤H˘#∞_»∞.
J^Õ q^èŒ=Ú# K«„Hõ ~°O„^茙ê÷#=Ú`À ã¨=∞=∞QÆ∞ hÉèí∂q∞H©h <åÜ«∂„QÆǨÏHõHΔͺ
=∞O_»Å=ÚʼnõΩ#∂ QÆÅ Ü≥∂[#=ÚÅ∞. Éè∂í HõHΔõ º 5,027 K«O„^Œ=∞O_»Å=Ú 50,770,
~°q |∞^èŒ, â◊√„Hõ =∞O_»Å=ÚÅ∞ 6,86,627, ‰õΩ[ =∞O_»Å=Ú 12,95,911, QÆ∞~°∞
=∞O_»Å=Ú 81,26,433, â◊x =∞O_»Å=Ú 1,01,57,804, ~åǨï =∞O_»Å=Ú
1,28,28,879 #Hõ„Δ `« =∞O_»Å=Ú 4,18,64,846, Éè∂í "åºã¨=Ú, 1,600, K«O„^ŒaO|
"åºã¨=Ú 480 ã¨∂~°ºaO| "åºã¨=Ú 6,500, Éèí∂Hõ~°‚=Ú 800, (Éèí∂Ѩikè 5,060
Jx =∞`åO`«~°=Ú QÆÅ^Œ∞.) WO^Œ∞ ~°q |∞^èŒ â◊√„‰õΩÅ#∞ UHõ =∞O_»Åã¨∞÷Å∞QÍ
*ˇÑ¨Ê|_çÜ«ÚO_ç##∞ ~°q |∞^èŒ∞ʼnõΩ #_»∞=∞ ã¨fiÖÏÊO`«~åà◊=ÚÖ’ â◊√„‰õΩ_»∞O_»∞#x
`≥eÜ«∞=Åã≤#k. JO^Œ∞ K«O„^Œ |∞^èŒ â◊√„Hõ ~°q ‰õΩ[ QÆ∞~°∞ â◊#∞Å ã¨OKå~° HõHΔͺ
=∞O_»Å=ÚÅ∞ =~°∞ã¨QÆ <˘Hõ^•x q∂^Œ <˘Hõ\ ˜ #∂~°úfi=ÚY=Ú QÆey Ü«ÚO_»∞#x
`≥eÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
=∞é˜Ü«¸ h„Hõ=∞=Ú#∞ |\˜ìÜÕ∞ #xfl „QÆǨÏ=ÚʼnõΩ#∂ q∂^Œ #∞O_ç â◊x
„QÆǨÏ=Ú#‰õΩ kQÆ∞= 4= „QÆǨÏ=∞QÆ∞ ~°qx "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì „ѨuK«`«∞~°÷ =∞O_»Åã¨÷
„QÆÇϨ =ÚÅ#∂ =~°∞ã¨QÆ ÖˇH¯˜ OѨQÍ ~°q K«O„^Œ ‰õΩ[ |∞^èŒ QÆ∞~°∞ â◊√„Hõ â◊#∞Åx „Hõ=∞=ÚQÆ
QÆ}˜`«=ÚÖ’ =K«∞ÛK«∞O_≥^Œ~°∞.
D J~°÷=Ú#∞ QÆ∂iÛ ™œ~°ã≤^•ú#Î=Ú#O^Œ∞.
â’¡II Ü«ÚQˆ ã¨∂~°º[˝ â◊√„HÍ}ÏO... ѨÓ~°fiÜ«∂~Ú<åOII H˜OK«, ѨâßÛ„^Œfi[O`Àu["åó
#HõΔ„`≥· ã¨û`«`«O „QÆǨó II rÜ«∞=∂<åã¨∞Î ÅO|O`Õ `«∞ź"Õ∞= ã¨fi=∂~°æQÍóII
„áêQÆuæ `«fi=∞`«¿ãëÎ êO ÉèQí }Æ óÿˇ „Ѩ`º« ǨÏOQÆ`ó·≥ I Ѩi=∂}=âßkƒù<åfl ã¨fi^Œfiâß^•ƒù xÉè∞í O[`ÕII
=∞O^•=∞ˆ~[º Éèí∂Ѩل`« ã¨∂û~°º â◊√„ˆHO^Œ∞ *ËO^Œ#ó I LѨ~°∞ºÑ¨~°º^èÀ ^茙ê÷ó
ã≤^Œúq^•º^èŒ~åѶ¨∞<å II =∞O^•^Œ^äŒó „Hõ"Õ∞}ã¨∞º â◊Û`«∞~å÷kÌ=™êkèáêóI (ã¨∂.ã≤. 225).
^èŒ$=^ŒfiÜÕ∞ =∞^茺QÆ `å~°HÍ„t`«O K«Å^Œƒù K«„HõO [Å Ü«∞O„`« =`«û^•I qkèã¨û ã¨~å˚tfix
ѨÓ~°fi =∞^茺ÔQ·ó „QÆÃÇ·Ïã¨ûǨϟ Ѩ~°∞ºÑ¨i =º=ã≤÷`≥·óII ã≤.~°. â’¡II 80.
W\˜ ì ã≤ ÷ u QÆ ` « ∞ Å∞ QÆ Å „QÆ Ç ¨  ^Œ ∞ ʼnõ Ω =∞#ÅH˜ + ¨ ì = ∞QÆ ∞ QÍÅ=ÚÅÜ« ∞ O^Œ ∞
Ü«∂=„QÆǨÏ"≥∞KÀÛ@<Õ ã≤÷ux á⁄OkÜ«ÚO_»∞<À h "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åxx ã¨∞Êù@=ÚQÆ
^≥eÜ«Ú@‰õΩ ã≤^•ú#Î âßG=ÚÖË =ÚMϺ^è•~°=ÚÖˇ· Ü«ÚºO_»∞#∞.
JO^Œ∞ ã¨HÅõ ã≤^•ú#=Î ÚÅÖ’ ™œ~ÀѨx+¨^•#Î~∂° ƒù`=« ∞QÆ∞ ã¨∂~°º ã≤^•ú#"Î ∞Õ "≥Ú^Œ\^˜ ·≥
t~ÀÉèí∂+¨}=Ú=Öˇ `Õ[iÅ∞¡K«∞O_»∞#x Ö’Hõ=Ú# "åã≤ÔHH˜¯Ü«ÚO_»∞ ã¨OQÆu
ã¨~fi° ™ê^è•~°}"≥∞#ÿ #∂ ^•x Ü«∞O^Œ∞ *Ϻ^è#Œ ∞ ~°} æ `˜ å^Œ∞ÖË "≥Ú^ŒÅQÆ∞ QÆ}`˜ « ÉÏǨïà◊º=Ú
Å<ÕH=õ ÚÅ∞QÆ =K«∞ÛK«∞O_»∞@ =Å# xѨÊ\˜Ö’ QÆ}`˜ =« Ú #O^Œ∞ `ÕÅx #<ÕHõ ã≤^•ú#HÎ Í~°∞ÖË
<å „QÆO^äŒ=Ú#∞ qѨÊ@Hõ#∞=∂#Ѩ_çÜ«ÚO_»∞ ã¨OQÆu QÆ∂iÛ H©iÎâı+¨μÅQÆ∞ ã¨fi~À¡Hõ"åã≤
"ÕII „|II *ÏfiÖÏѨuã≤^•úxÎQÍi QÆ`« q~Àkè Hõ$^Œfi`«û ѨOKåOQÆ Ñ‘iîHõ 3= ѨÙ@Ö’
#∂`«# ã≤^•úxÎHÍ^èŒ=∞ t~À=∞}∞Å#∞ QÆ∂iÛ ''â’¡II HõˆHΔ xH˜ΔѨº ѨOKåOQÆO g^蕺O
g^蕺O =∞~î°O uÜ«∂OI aèHΔÍ@# [<≥·ˆ~`« uû^•úhÎu „ѨHõ^䌺`Õ—— `åºk =K«<å~°÷=ÚÅ#∞
=$kúѨ~°K«∞ „QÆ™ÈÎ^ŒÜ«∞ „QÆ™êÎã¨Î ã¨∂~°º „QÆǨÏ=ÚÖË „ѨHõ$`«=Ú# ™ê‰õΔΩeK«∞ÛK«∞O_»...
(`«H˜¯#"å~°ÖËq∞ *ˇÑ¨Ê=K«∞Û#∞).
J~Ú##∂ NѨ`åºk *Ï`«Hõ Ѩ^`úŒ ∞« Å HÍq^èVŒ #`«ºO`« #∞ѨÜÚ« Hõ=Î ÚQÆ #∞O_»∞@
KÕ`#« ∞ P QÆ}`˜ « qkè „Hõ=∞=Ú Öˇ~∞° QƉΩõ O_ç#KÀ hã≤^•ú#*Î Ï˝#"Õ∞ â◊¥#º=∞QÆ∞@ KÕ`#« ∞,
Wk =~°Ö’ =Ú„^•Hõ~Δ åOH˜`=« ÚÖˇÜ · Ú« O_»∞ #<ÕHõ ã≤^•ú#Î âßG=ÚÅÖ’ <åqkè „Hõ=∞=ÚÅ#∞
QÆ∞iOz ÉÏQÆ∞QÆ qÑ≤Ê *ˇÑ¨Ê‰õΩO_»∞@KÕ`«#∞ #`«ºO`« ã¨∞ÅÉèí=∞QÆ∞ QÆ}˜`«„Hõ=∞=ÚÅKÕ
xÔ~· fi+¨=∞º=ÚQÆ #xfl Ѷ¨Å=ÚÅ#∂ ã¨∞ÅÉèí=ÚQÆ `Õ^Œy#h ã≤^•ú#Î ~°Ç¨Ï㨺=∞#∞
„QÆO^äŒ=Ú#O^ŒkÜ«¸ <˘Hõ Ü«∞^蕺ܫ∞=ÚQÆ ã¨O„QÆÇ≤ÏOz „"åÜ«∞|_»∞#∞.
q*Ï˝Ñ¨<å! P~°º =∞ǨÏhÜ«ÚÖÏ~å!!
D „QÆO^äŒ=Ú#O^Õq^èŒ=∞QÆ∞ á⁄~°ÉÏ@∞ÅQÆ∞|_ç##∂, "å\˜#O`«\ ˜h HõΔq∞Oz
HÍ~°∞}º=Ú`À ^ŒÜ∞« *Ëã≤ `≥eÜ«∞Ѩ~K° =« ÅÜ«Ú#x q∞H˜¯e q#Ü«∞=Ú`À „áêi÷OK«∞K«∞O_≥_.ç

ã¨∞[# q^èÕÜ«Ú_»∞
_ç.ÃÇÏKü.P~ü. Ѩ\Ïìaè~å=∞Ü«∞º
ã≤^•úxÎ.
^Õ=~° Ǩïe=∞OQÆÅO,
_≥OHõ}˜HÀ@ áÈã¨∞ì, (¿ãÅO _ç„ã≤ìH±ì)
 N~°ã¨∞Î
N ã¨^Œ∞æ~°∞ Ѩ~°„|Ǩχ}Ë#=∞ó

™È^•Ç¨Ï$`«
ã≤^•ú#Î z<åÎ=∞}˜ „QÆ#÷ã¨÷
ã≤^•ú#Î ~°Ç¨Ï™Èº <å=∞
„Ѩ^äŒ=∞ ÉèψQ
J^Ò
QÆ}˜`å^蕺ܫ∞ „áê~°OÉèíó.
â’¡II N=∞^Œæ VÍæ^èŒ~°ã¨∞`«O K«„#̈~MÏ=`«Oã≤#O I
ã≤kú^ŒO ã¨~°fiq^•º<åO =<ÕÌǨÏO QÆ}<åÜ«∞HõOII
(1) QÆ}˜`å^蕺ܫ∞=Ú
=∂#HÀ+¨ªHõ=ÚÅ∞ áê~î°=Ú. 1
ã¨∂~°ºã≤^•ú<ÕÎ II qѨ~å}ÏO Ѩ~å+¨ëêì º `«`«¬ëêì ºqHõÖÏ
㨇`«ó I qHõÖÏ<åOHõÖÏ+¨ ëêì º `«`«¬ëêì ºÉèÏQÆ LK«º`ÕI
`«„uÎOâ◊HÍ Éèí"Õ„^•tó ^èŒQÆ}À ^•fi^Œâ‹·= `ÕII
1. 60 qѨ~°Å∞ 1 Ѩ~°, 60 Ѩ~°Å∞ 1 qHõÅ, 60 qHõÅÅ∞ 1 HõÅ, 60 HõÅÅ∞
1 ÉèÏQÆ, 30 ÉèÏQÆÅ∞ 1 ~åt, 12 ~åã¨∞ÖÁHõ ~åtK«„Hõ=Ú.
2. * 6 Jã¨∞=ÙÅ∞ 1 qѶ¨∞_çÜ«∞, 60 qѶ¨∞_çÜ«∞Å∞ 1 Ѷ¨∞_çÜ«∞, 60 Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞
* ã¨∂–ã≤II (fHõΔ ‚ã¨∂Kåº|˚ ѨÙ+¨Ê㨺 ^Œà◊"Õ^èŒã¨Î $\˜~°ƒù"Õ`ü `«K«Ûù`«O Å=q∞`«∞ºHõÎO
`«„uÎOâ◊ã¨∞Îx"Õ∞+¨HõóI x¿Ñ¶∞¿+ã¨ûѨΠxOâ◊`åºó HõÖ’ QÆ∞~°ºHõΔO
1 k#=Ú, 30 k#=ÚÅ∞, 1<≥Å, 12 <≥ÅÅ∞ XHõ ã¨O=`«û~°=Ú, 60 ã¨O=`«û~°=ÚÖÁHõ
+¨+¨ì º|Ì (=+¨9) K«„Hõ=Ú.
QÆ}˜`« Ѩ^ŒÑ¨iÉèÏëê "åHõº=ÚÅ∞ áê~î°=Ú 2
1. HõÅÅ#∞@‰õΩ eѨÎÅxÜ«Ú! ÉèÏQÆÅ#∞@‰õΩ JOâ◊ÅxÜ«Ú! ~åt K«„Hõ=∞#∞@‰õΩ
K«„Hõ=∞xÜ«Ú! ÖËHõ ÉèíQÆ}=∞xÜ«Ú! *ˇÑ¨Ê|_»∞#∞.
2. J^Õ q^èŒ"≥∞ÿ# Jã¨∞=ÙʼnõΩ „áê}=ÚÅxÜ«Ú ÖËHõ Ô~ѨÊ"åÅ∞ÊHÍÅ=∞xÜ«Ú!
qѶ¨∞_çÜ«∞ʼnõΩ qѶ¨∞\˜HõÅxÜ«Ú ÖËHõ q<å_çHõÅxÜ«Ú! Ѷ¨∞_çÜ«∞ʼnõΩ Ñ¶¨∞\˜HõÅxÜ«Ú ÖËHõ
<å_çHõÅxÜ«Ú! k#=Ú#‰õΩ JǨϟ~å„`«=∞xÜ«Ú! <≥ÅʼnõΩ =∂ã¨=Ú ÅxÜ«Ú!
ã¨O=`«û~°=Ú# Hõ|Ì=∞xÜ«Ú ÖËHõ =+¨9=∞xÜ«Ú Ñ¨~åºÜ«∞Ѩ^Œ=ÚÅQÆ∞#∞.
ã¨O*Ï˝ x~°‚Ü«∞=Ú áê~î°=Ú 3
1. HõÖÏkÜ«∞#QÆ – HõÖÏqHõÅÅxÜ«Ú, ÉèÏQÍkÜ«∞#QÍ ÉèÏQÆ–HõÖÏ qHõÅÅxÜ«Ú
– ~åâߺk Ü«∞#QÆ, ~åtÉèÏQÆ HõÖÏ qHõÅÅxÜ«Ú, ÉèíQÆ}Ïk Ü«∞#QÆ – ÉèíQÆ}~åtÉèÏQÆ
HõÖÏ qHõÅÅxÜ«Ú `≥eÜ«∞=Åã≤#k.
2. * Ѷ¨∞\˜HÍkÜ«∞#QÆ – Ѷ¨∞_çÜ«∂ qѶ¨∞_çÜ«∞ÅxÜ«Ú, k<åk Ü«∞#QÆ – k#
Ѷ∞¨ \© qѶ∞¨ \˜HÅõ xÜ«Ú, =∂™êkÜ«∞#QÆ, <≥Å k# Ѷ∞¨ \© qѶ∞¨ \˜ HõÅxÜ«Ú – JÉÏÌkÜ«∞#QÆ
– ã¨O=`«û~° <≥Å k# Ѷ¨∞\©ó Ѷ¨∞\˜HõÅxÜ«Ú `≥eÜ«∞=Åã≤#k.
ã¨O*Ï˝™ê÷#fl x~°‚Ü«∞=Ú áê~î°=Ú 4
1. ~åã¨∞Å∞ 2, ÉèÏQÆÅ∞ 15, eѨÎÅ∞ 4, qѨÎÅ∞ 5, J#∞@‰õΩ =∂~°∞QÆ ~åâߺk
2–15–4–5 Jx `≥eÜ«∞=Åã≤#k. WO^Œ∞Ö’ ~åt ™ê÷#=Ú# 2 Ü«ÚO_»∞@KÕ "Õ∞ëêkQÆ
Ô~O_»∞ ~åã¨∞Å∞ QÆuOz 3= ~åtÜ«∞QÆ∞ q∞^äŒ∞# ~åtÜ«∞O^Œ∞ 15 ÉèÏQÆÅ∞ K≥e¡ 16=
ÉèÏQÆÖ’ 4 eѨÅÎ ∞ QÆuOz 5= eѨÖÎ ’ 5 qeѨÅÎ ∞ K≥e¡ 6= qHõÖÏ™ê÷#=Ú#∞ ã¨∂zOK«∞#x
`≥eÜ«∞=Åã≤#k.
J^Õ q^èŒ=Ú# ~åã¨∞Å∞ 3 ÉèÏQÆÅ∞ 0, eѨÎÅ∞ 4, qeѨÎÅ∞ 5 J#∞@‰õΩ =∂~°∞QÆ
~åâߺk 3–0–4–5 Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Wk "Õ∞ëêkQÆ 4= ~åtÜ«∞QÆ∞ Hõ@Hõ
~åtÜ«∞O^Œe "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆÖ’ 5= eѨΠܫ∞O^Œe <å~°= qeѨÎ#∞ QÆ∞iÎOK«∞#∞.
QÆ=∞xOѨ٠:– D q∂k „Hõ=∞=ÚÅ∞QÆ<Õ ~åâߺk ÉèÏQÍ^Œ∞Å#∞ Ez "Õ∞ëêk

~°â◊Ûã¨ó II ^Œâ◊QÆ∞~°fiHõΔ~ÀKåÛ~° HÍÅó „áê}ÀaènèÜ«∞`ÕI +¨_çƒùó „áê}ˇÿifi<å_ô ™êfi`«Î

`«¬ëêì º<å_ç㨇 $`åI <å_Õ +¨ëêì º^äŒ #HõΔ„`« =∞Ǩϟ~å„`«O „ѨH©iÎ`«OI `≥·ó ѨOK« ^Œâ◊aèó
ѨHõΔ™œÎ =∂™È^•fi =$`«∞~°Êù"Õ`üII „uÉèí¿ãÎ~°Ü«∞#O ^Õfi^Œ=`«û~°ó ѨiH©iÎ`«óII
* „áê} Ѩ~å qѨ~°Å∞ q∞QÆ∞Å ã¨∂HõΔ ‡=ÚÅQÆ∞@KÕ "åx #O`«QÆ ÖˇH˜¯OK«∞@ÖË^Œ∞.
=∞é˜Ü«¸ ÉèíQÆ}=Ú#‰õΩ 12 ~åã¨∞ÖË QÆ`≥·+¨º=ÚÅ∞QÆ =∂iáÈ=Ù@ KÕ`« Jk QÆ}˜`«
q^èŒ∞ÅÖ’ `«Ñ¨Ê =∞iÜ≥∞O^Œ∞#∂ ѨxH˜~å^Œ∞.
~åã¨∞Å Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷# x~°Ü
‚ ∞« =ÚÅ#∞ `≥eÜ«∞=Åã≤#k. JO^≥ÑÙ¨ _»∞#∂ ~åâߺk ™ê÷#=ÚÅ
Ü«∞O^Œe ã¨OYºÅ‰õΩ `«^Œ#O`«~°=Ú =~°∞ã¨QÍ =ÚO^Œ∞ ~åÉ’=Ù ã¨OYºÅ#∞ ™ê÷#
x~°‚Ü«∞=ÚʼnõΩ „Hõ=∞=ÚQÆ #∞ѨÜ≥∂yOK«∞H˘#=Åã≤#k.
L^• : 0–4–0–2, ~åâߺk Ü«∞#QÆ "Õ∞+¨~åt Ü«∞O^Œe 5= ÉèÏQÆÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜
HõÅÜ«∞O^Œe 3= qeѨÎ#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú#x Z~°∞QÆ=Åã≤#k.
2. "å~å^Œ ∞ ÅÖ’ Éè Ï #∞"å~åkQÆ <åÜ« ∂ ™ê÷ # =ÚÅÜ« ∞ O^Œ e 㨠O YºÖ’<Õ
ÖˇH¯˜ OK«∞H˘#=Åã≤#k. L^•–"å~åk 2–7–3 J#QÍ ÉèÏ#∞"å~åkQÆ ~Ô O_»= "å~°=∞QÆ∞
™È=∞"å~°=Ú<å_»∞ ^ŒÜ«∂k Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ 7 qѶ¨∞_çÜ«∞Å∞ 3 Jx `≥eÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
J^Õ q^èŒ=Ú# "å~åk, 6–15–9 J#QÍ â◊√„Hõ"å~°=Ú# L^ŒÜ«∂kQÆ 45–9 Ѷ¨∞\˜HÍk
Ü«∞xÜ«Ú 0–4–5 <å_çHÍk Ü«∞xÜ«Ú D "≥Ú^ŒÅ∞QÍ `≥eÜ«∞=Åã≤#k.
ã¨OHõÅ#=Ú áê~î°=Ú 5
‰õÄ_»∞@ ´KÕ~°∞Û@´"≥Ú`«Î=Ú *ËÜ«Ú@ ´ HõÅ∞ѨÙ@´^èŒ#=Ú KÕÜ«Ú@ ´‰õÄ~°∞Û@
HõeÜ«∞ *Ë~°∞Û@, D ¿Ñà◊§xflÜ«Ú#∂ ã¨OHõÅ#=Ú#‰õΩ Ñ¨~åºÜ«∞ <å=∞=ÚÅQÆ∞#∞. (´
D QÆ∞~°∞`«∞# ‰õΩÉèíÜ«∞ áê~°≈º=ÚÅÜ«∞O^Œ∞#∂ QÆŠѨ~åºÜ«∞ Ѩ^Œ=ÚÅ∞ Ô~O_»∞#∂
<˘Hõ\ ˜`À <˘Hõ\ ˜ ã¨iã¨=∂#=ÚÅ∞QÆ#∞O_»∞##∞@‰õΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú@ÔH· – DHõfiÖòû,
zǨÏfl=Ú #∞ѨÜ≥∂yOѨ|_»∞#x [˝Ñ≤ÎÜ«ÚO_»=Öˇ#∞.
ã¨∂II ~åâߺk ÉèÏQÍk k<åk Ѷ¨∞\˜HÍ^Œ∞ÅÖ’ ^Õxx QÍx KÕ~°Û=Åã≤##ѨÙ_»∞ P
KÕ~°Û `«y# "åx #O`«Ü«Ú#∞ ã¨*ÏuÜ«∞º=∞QÆ∞ ™ê÷# ÉèË^Œ=ÚÅ∞ ã¨iѨÙK«∞Û#\Á¡Hõ ^•x
kQÆ∞=<˘Hõ ^•xx =~°∞ã¨QÆ „"åã¨∞H˘x "åx Ü«∞O^Œe ™ê÷#=ÚÅÖ’ #`«ºÅÊ™ê÷#=Ú#∞
"≥Ú^ŒÅ∞ *Ëã≤ ~°∂áêÜ«∞–J}Ï–ÃÑ·™ê, "≥Ú^ŒÅQÆ∞"åxx ‰õÄ_»∞ q^èŒ=ÚQÆ<Õ <åÜ«∂™ê÷#
ÉèË^Œ=ÚÅ#∞ |\˜ì q∂^Œ1= áê~î°=Ú#O^Œ∞ EÑ≤Ü«ÚO_»∞ HÀ+¨ªHõ=ÚÅ ã¨Ç¨Ü«∞=ÚÅKÕ
„Hõ=∞=ÚQÆ ‰õÄ_»=ÅÜ«Ú#∞. JO^Œ∞ ~åã¨∞Å∞ 12–‰õΩ q∞Oz =K«∞Û#ѨÙ_≥Å¡#∞
J\˜ì~åã¨∞Å#∞ 12–@ ÉèÏyOѨQÍ =K«∞Û Å|ú=Ú#∞ q_çz xÅ∞K«∞ âı+¨=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞
ZuÎ „"åã¨∞H˘#=Åã≤#k. nxH˜ ÉèíQÆ}â’^èŒ#=Ú ÖËHõ K«„Hõâ’^èŒ#=∞x *ˇÑ¨Ê|_»∞#∞.
J^Õ q^èŒ=Ú# k<å^Œ∞Å "≥Ú`«Î=ÚÖ’ k# ã¨OYº 7‰õΩ q∞Oz =K«∞Û#ѨÙ_≥Å¡QÆ∞
"å~°â’^èŒ#=∞x 7–KÕ ÉèÏyOz=zÛ# Å|ú=Ú#∞ q_çz âı+¨=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞
„"åã¨∞H˘#=Åã≤#k. JO^Œ∞ k<åk "å~å^Œ∞Å∞ Ô~O_»∞#∞ QÆ}˜`«„Hõ=∞=ÚÅÖ’
™ê=∞º=∞~Ú##∂ H˘xfl ã¨O^Œ~ƒ° =ù ÚÅÖ’ Éè^Ë ÑŒ _¨ ∞» ##∞@#∞ QÆ∂iÛ Ü«∞O^Œ∞ `≥Å∞Ѩ|_»∞#∞.
L^• 2–9–6–7, 10–6–4–8, 3–0–2–29, 4–6–56–11, D ~åâߺ^Œ∞
2–9–6–7 Å#∞ KÕiÛ "≥Ú`«Î=Ú *ËÜ«Ú=Ú. WO^Œe ™ê÷#=ÚÅÖ’ qeѨÎÖË
10–6–4–8 #`«ºÅÊ™ê÷#=∞QÆ∞@KÕ "åx Ü«∞O^Œe ã¨OYºÅ#`«Ü«Ú KÕ~°ÛQÍ 85
8–0–2–29 nxx qeѨÎÅ∞ 60–H© 1 eѨÎÜ«∞QÆ∞@=Å# 60–@ ÉèÏyOѨQÍ xe
4–25–56–41 z# âı+¨qeѨÎÅ∞ 25 HõÖÏ Å|ú=Ú. 1 nxx HõÖÏ ™ê÷#=Ú #O^Œe
8–12–9–25 ã¨OYºÅ‰õΩ KÕiÛ "≥Ú`«Î=Ú KÕÜ«∞QÆ<≥·#k 69 nxx ÉèÏQÆ 1.H˜ 60
HõÅÅQÆ∞@KÕ 60–@ ÉèÏyOѨQÍ eѨÎÅ∞ 9 ÉèÏQÆÅ|ú=Ú 1 nxx
ÉèÏQÆ™ê÷#=ÚÖ’ #∞O_»∞ ã¨OYºÅ‰õΩ KÕ~°ÛQÍ 42 nxx ~åt 1–H˜ 30 ÉèÏQÆÅQÆ∞@KÕ
30–@ ÉèÏyOѨQÍ xez# ÉèÏQÆÅ∞ 12 ~åtÅ|ú=Ú 1 nxx ~åAʼnõΩ HõÅ∞ѨQÍ 20
Ü«∞QÆ∞#∞. Wk 12 HõO>ˇ#∞ q∞OzÜ«ÚO_»∞@KÕ 12 @ ÉèÏyOѨQÍ xez# âı+¨~åã¨∞Å∞
8 HõÅã≤ ~åâߺk 8–12–9–25.
QÆ=∞xOѨ٠:– D q∂k „Hõ=∞=ÚÅ∞QÆ<Õ Ñ¨~åqѨ~°Å∞ =zÛÜ«ÚO_ç##∞ "åx
"åx HÀ+¨ªHõ=ÚÅ##∞ã¨iOz QÆ}˜OѨ=Åã≤#k. (JO^Œ∞ "≥Ú^Œ@ qѨ~°Å#∞ "≥Ú`«Î=Ú
*Ëã≤ =zÛ# ^•xx 60–@ ÉèÏyOѨQÆ Å|ú=ÚѨ~°ÅQÆ∞#∞. (âı+¨"Õ∞ qѨ~°Å∞) ^•xx
Ѩ~°Å‰õΩ KÕiÛ=zÛ# ^•xx =∞~°Å #~°∞=kO@ ÉèÏyOѨQÆ Å|ú=Ú qeѨÎÅQÆ∞#∞.
(^•x âı+¨"Õ∞Ѩ~°Å∞) ^•xx qeѨÎʼnõΩ KÕiÛ#~Ú# ^•xx =∞~°Å 60–@ ÉèÏyOѨQÆ
Å|ú=Ú eѨÎÅQÆ∞#∞. (JO^Œe âı+¨"Õ∞ qeѨÎÅ∞) ^•xx eѨÎʼnõΩ KÕiÛ J~Ú# ^•xx
ÉèÏQÆ`Ö« ’ KÕiÛ =zÛ# ^•xx 30–@ ÉèÏyOѨQÆ Å|ú=Ú ~åã¨∞ÅQÆ∞#∞. (âı+"¨ ∞Õ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞)
^•xx ~åã¨∞ÅÖ’ KÕiÛ ÉèQí }Æ â’^è#Œ =Ú#∞ K«„Hõâ’^è#Œ =Ú#∞ KÕÜ∞« QÍ xez#^Õ ~åã¨∞Å∞)
L^• : 2–0
0–0–04–8
11–0
4–2–6–3–0–16 D ~åâߺ^Œ∞ʼnõΩ ‰õÄ_»∞=Ú.
2–0 gx Ü«∞O^Œe ™ê÷# ÉèË^Œ=ÚÅ x@∞¡QÆ=∞xOz XHõ\ ˜ „H˜O^Œ <˘Hõ\ ˜
0–0–0–4–8 ã¨iQÍ =K«∞Û#@∞¡ ã¨*ÏuÜ«∞º ™ê÷#=ÚÅ#∞ ã¨iáÈeÛ „"åã≤H˘#
11–0 =ÅÜ«Ú#∞.
4–2–6–3–0–16
5–2–6–7–8–16
L^• : 2–8–32, 6–58–9, 3–2–5, D "å~å^Œ∞Å#∞ KÕ~∞° Û=Ú.
2–8–32 WO^Œe q<å_çHÅõ #∞ KÕ~Û° QÆ 46 Wk 60 HõO>ˇ#∞ `«yÜ æ Ú« O_»∞@KÕ
6–58–9 nxÖ’ Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ ÖË^Œ∞ QÆ#∞Hõ xkÜÕ∞ <å_çHõÅQÆ∞#∞. Ñ≤=∞‡@
3–2–5 Ѷ¨∞_çÜ«∞Å#∞ KÕ~°ÛQÆ 68 nxx 60 Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ 1 k#=∞QÆ∞@KÕ
5–8–46 60–@ ÉèÏyOѨQÍ xez# âı+¨ Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ 8–k# Å|^Œú=Ú 1
nxx k#=ÚÅÖ’ KÕ~°ÛQÍ #~Ú#k 12 Wk 7 HõO>ˇ#∞
q∞OzÜ«ÚO_»∞@KÕ "å~° â’^èŒ#=Ú#∞ KÕÜ«∞QÍ xez# k#=ÚÅ∞ 5 "≥~°ã≤ "å~åk
["å|∞ 5–8–46.
QÆ=∞xOѨ٠:– nx Ü«∞O^Œ∞#∂ "≥#∞Hõ\ ˜ =Öˇ<Õ ã¨*ÏuÜ«∞º=∞QÆ∞ ™ê÷# Éè^Ë =Œ ÚÅ#∞
ã¨iáÈeÛÜ«ÚOK«∞H˘x Ü«ÚO_»=Åã≤#k. =∞iÜ«¸ "å~°â’^èŒ# Ü≥∂Qͺ Ü≥∂Qƺ
HÍÅ=ÚÅ#∞ =ÚO^Œ∞^•Ç¨Ï~°} QÆ}˜`« „Hõ=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ѩ|_»∞#∞.
=º=HõÅ#=Ú áê~î°=Ú 6
HõeÜ«Ú@ ´ fã≤"ÕÜ«Ú@ ´ â’kèOK«∞@ ´ ~°∞}=ÚKÕÜ«Ú@ ´ „`Àã≤"ÕÜ«Ú@´
u=ÙK«∞@´JO`«iOK«∞@, D ¿Ñà◊§xflÜ«Ú#∞ =º=HõÅ#=Ú#‰õΩ Ñ¨~åºÜ«∞<å=∞=ÚÅQÆ∞#∞.
 End of Preview.
Rest of the book can be read @
http://kinige.com/book/Surya+Siddhanta+Chintamani

***