0% found this document useful (0 votes)
227 views61 pages

Tarjetas Con Relatos - Quechua Wanka

Uploaded by

Carlos Sánchez
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
227 views61 pages

Tarjetas Con Relatos - Quechua Wanka

Uploaded by

Carlos Sánchez
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 61

Utuluwan atuqkaa

Tarjetas con relatos en lengua originaria Quechua central (variante wanka)

PERÚ Ministerio
de Educación

Huk utulushi wallpankunawan, chipchinkunawan huk ćhaklaćhu aśhpipaakuña tupśhupaakuña.


Utulushi mana mikuywan uytunta huntachil, wallpankunapi kalupalun haypi, tutaypakulun.
Haypishi mana wasinman tutapa kutiyta atipal huk haćhaman ishpikuykul puñukun.
Hapallan utulukaa ćhawpi tuta haćha puñuśhanćhu takiyta qallaykun.
Huk atuq tutapa pulipakuu, utulu takishanta musyaykul, amsaypa ashiyta allaykun.
Atuqkaa, utulupa takishanta uyaliykul haypii utulukaata hapallan huk haćhaćhu takiyaqta talilun.
Atuqkaa, utuluuta nin: -tayta utulu, ima tukitam qam takiñayki, ama manchakuychu, yaami
achikyanankama likaśhayki.
Ñaa waala waalaña yapa utulukaa takiyta allaykuptin, atuqkaa, tuśhuyta allakuykun, hinalkul utuluta
nin: -ashllata ulaykamuy manam yaa pii utulutapis qamnu takiqta uyalilaachu nin.
Yapa utulukaa takiptin, tuśhuśhtin yapa alawaykun kaynu nilkul:
-ma kanan yapa ulaykamuy ulay ramakaaćhu ñawiykita imchikuykul llapan kallpaykiwan takiy, llapan
malkakunamanćha uyalichiyanki nin.
Kaynu utulukaa haynuućha nil ñawintapis wićhakaykul takiyaptin, huklla atuqkaa paćhkaykul
ćhakipi chalaykul utulu sapsapyaykaqta apakun.
Tawa kapishkuna

Huk michiq walaśhshi, tawa kapishninkunata walan- walan ulquman qatiq kalqa, mishki
llullu paśhtu ulakunata mikuchinanpaq.
Huk muyunshi inti palpuyta, kapishkuna ulakunata mikuyal, mana wasinman kutiyta munapaakunchu.
Haypishi huk llama aśhuykul tapun, ¿imapiimi waqakunki? walaśhkaa nin: mana kapishchakuna
wasiiman kutiyta munanchu, mamaami aspi kutiluptiy piñakunqa.
Haypishi llamakaa nin: -ama waqaychu, yaami yanapaśhayki nilkul, kapishkunata qatiyta qallaykun,
kapishkuna manash imalaykupis munapaakunchu, hina mikuyalkan.
Llamakaapis waqakuytashi qallakuykun, mana kapishkuna qatiyta atipal, hayćhushi huk puma
kamalilun, ¿imapiimi waqanki llama? nilkul pumakaa tapun, yaa waqa walaśhkaa waqaptin, waqa mana
kapishninkuna wasinman kutiyta munaptin.
Haypishi pumakaa nin: ama waqaychu yaami yanapaśhayki nilkul kapishkunata qatiyta qallakuykun,
kapishkunakaa manash, imalaykupis kutiyta munapaakunchu, paśhtutash mikuyalkan.
Pumakaapis waqaytashi qallakuykun mana kapishkuna qatiyta atipal, hayćhushi huk mishki
tanracha kamalilul, nin -puma, ¿imapiimi waqanki? Pumakaa nin: -yaa waqa, walashkaa waqaptin,
llamakaa waqaptin, mana walaśhkaapa kapishninkuna wasinman kutiyta munaptin.
Haypishi mishki tanracha nin: -ama waqapaakuychu. Yaami yanapaśhayki niptinshi walaśhchakaa,
llamakaa, pumakaapis asiypi wañukuyan, mana yaakunapis atipaakulaachu, qam ñatan atipalunki nilkul.
Haypishi mishki tanracha uma kapishkaapa linlinćhu waćhiilun, haypi kapishkaa hukaq
kapischakunapis qipanta paćhkaypa qatikulkan. Isisii manchaliśha wasinman wayralla kutikulkan.
Kulluśhkaawan anka

Huk muyunshi, huk mikunaśha anka śhakuu lumi hananinćhu taakuña. Huk kulluśh mana
mamanta kasukul hapallan likuña huk akśhu ćhaklaćhu akśhu mikukuq.
Haypishi huk chiwaku kulluśhkaata nin: -pakakuy pakakuy kulluśh, kulluśh, anka śhayamun nil.
Haypishi kulluśhkaa nin yaa amsayllam pakakuśha, yaata manam mayanpis kay akśhu-akśhu lulinćhu
talimanqanchu.
Haypiishi anka, ancha aycha mikunaśha pishukunata ashiyal kullushkaqta likalun.
Kulluśhkaa, anka śhamuqta likalulshi, haylaq huklla pakakuyta qallaykun, ñaa ankapa likaśhanña kayal.
Anka kulluśkaata likalunshi, amsaylla chalaykul, kalu wanka lumikaman apakun, mallwa anka wawinkuna
mikupaakunanpaq. Kayćhu mana kaasukuq kulluśhkaapa kawsaynin kamakalun.
Kimsa uwishkuna

Huk muyunshi kimsa uwishchakuna mikunanman linanpaq limanakula, wik chimpata llullu
paśhtukaaman ćhaananpaq huk chakata chimpanan kala.
Haypishi uchuk uwishcha ñawpala, haynu chakata Pumakaa nin: -¡Alkapaykamay mikuśhayki!-
chimpayaptin, huk puma kamalilun kaynu nil: nin. Uwishchakaa waqaśhtin nin: -¡Ama
-¡Mayanmi chakaata kuyuchiyan!- nin. Uchuk mikumaychu tayta puma, yaa uchukllam
uwishchalla, ancha manchaliśha nin. -Yaa uchuk kaa, qipa śhamuq manta kapishkaata
uwishcham kaa, llullu paśhtu mikuq liykaa– nin. aśhwan mikukuy- nin. Pumakaa nin. -¡Allinmi
chimpakuy aa!
Haypishi qipanta manta kapiuwishkaa chaka chimpayta qallaykun, pumakaa amsaypa
ñawpaaqninćhu likalilun kaynu nil: -¡Mayanmi chakaata kuyuchiyan!- manta uwishcha ancha
manchalisha nin. -Yaa manta uwishmi kaa, llullu paśhtu mikuqmi chimpata liyaa nin.
Pumakaa nin: -¡Alkay! manam qam chimpankichu ¡Yaa mikuśhayki! nin: uwishchakaa waqaśhtin nin:
-¡Ama mikumaychu tayta puma, yaa mantallalaqmi kaa, qipa śhamuu kapishkaata aśhwan mikukuy
paymi hatun kayan- nin. -Allinmi chimpay hinalla. Pumakaa nin. -Allinmi chimpay hinalla.
Haypishi qipanta hatun uwishkaa chaka Pumakaa nin: -¡Alkay manam chimpankichu
chimpayta qallaykun, pumañatan piña yaa mikuśhayki! nin. Hatun mana manchakuq
piñaśhaña, ñawpaqninćhu likalilun kaynu uwishkaa nin: -¡Maa atipalkaa śhamuy,
nil: -¡Mayanmi chakaata kuyuchiyan!- mikumay ari! nin. Pumakaa piña-piñaśha
-Yaa hatun uwishmi kaa, nil kutichin. chalayta qallaykuyapatin huklla pumakaata
Kaa llullu paśhtu mikuumi chimpata liyaa nin. umanwan wipyalun, mayuman palpunankama,
chayćhu patan paćhyaaśha wañukun.
Hapishi kimsam uwishkuna tinkuylul, mana manchakullalña kushisha tuśhupaakun, paćhkapaakun.
Kay pachapi mana mayakunapiipis halkaśhan, llullu paśhtu mikukuq chimpapaakun.
Ministerio de Educación

Dirección General de Educación Básica Alternativa, Intercultural Bilingüe y


de Servicios Educativos en el Ámbito Rural
Dirección de Educación Intercultural Bilingüe

Tarjetas con relatos en lengua Hecho el Depósito Legal en la


originaria Quechua central Biblioteca Nacional del Perú Nº
(variante wanka) 2021-00654.

©Ministerio de Educación Todos los derechos reservados.


Av. De la Arqueología cuadra 2, Prohibida la reproducción de este
San Borja libro por cualquier medio, total o
Lima, Perú parcialmente, sin permiso expreso de
Teléfono: 615-5800 los editores.
www.gob.pe/minedu Impreso en el Perú/Printed in Peru
Primera edición digital, 2021
Elaboración de contenido
Luis Sanchez Palma
Nila Tovar Gonzales

Asesoría y revisión técnica


(Digeibira-DEIB)
Humberto Avelino León Huarac

Diseño y diagramación
Mercy Kary Bruno López

Ilustraciones
Francisco Valverde Valverde

Cuidado de la edición
Moisés Cárdenas Guzmán

You might also like