Republic of the Philippines

Commission on Higher Education

Region IV – A CALABARZON
Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
Captivating knowledge Through Education

VISION
A center of human ARALIN 1
development committed to the
pursuit of wisdom, truth, justice, I. KURSO: Filipino 114- Estruktura ng Wikang Filipino
pride, dignity, and local/global
competitiveness via a quality but II. PAKSANG ARALIN: Aralin 1- Estruktura ng Wika at Kalikasan ng Wikang
free education for all qualified
clients. Filipino

MISSION III. LAYUNIN: Natutukoy ang katuturan ng wika at kalikasan nito.

Establish and maintain an IV. PAKIKIPAGPALIHAN:
academic environment promoting
the pursuit of excellence and the
total development of its students Pagganyak na Gawain
as human beings, with fear of God
and love of country and fellowmen.
Narito ang isang awiting pinamagatang Isang Mundo, Isang Awit
GOALS ni Leah Navarro. Nais kong basahin mo ang liriko nang awitin. Maaari mo
Kolehiyo ng Lungsod ng Lipa aims ring pakinggan ito sa youtube gamit ang link na ito:
to:
1. foster the spiritual, intellectual, https://www.youtube.com/watch?v=95bo_ApeyVE
social, moral, and creative life of its
client via affordable but quality Isang Mundo, Isang Awit
tertiary education; Leah Navarro
Ngayon mundo'y gulung-gulo
2. provide the clients with reach
and substantial, relevant, wide At lahat tayo'y litung-lito
range of academic disciplines, Pag-ibig sa kapwa tao
expose them to varied curricular Sa daigdig dapat ituro
and co-curricular experiences Kung bawa't puso ay marunong magmahal
which nurture and enhance their Kapayapaa't kasiyahan tiyak na makakamtan
personal dedications and Lahat tayo'y pantay-pantay
commitments to social, moral,
cultural, and economic Sa biyaya ng Maykapal
transformations. Lahat sana'y akbay-akbay
Handang tumulong kanino man
3. work with the government and Kung bawat tao ay marunong magmahal
the community and the pursuit of Ano mang kulay o salita
achieving national developmental Tiyak na makiki-isa
goals; and
Jet'aime, te amo, I love you
4. develop deserving and qualified Watashi wa anata o aistomasu
clients with different skills of life Ich liebe dich, iniibig kita
existence and prepare them for Gua ay di
local and global competitiveness. Paano man sabihin
Ang mundo'y turuan natin
Tanging lunas ang pag-ibig
Isang mundo, Isang awit, isang sigaw
Pag-ibig.

visit us at: www.facebook.com/College-of-Teacher-Education

 Republic of the Philippines
Commission on Higher Education
Region IV – A CALABARZON
Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
Captivating knowledge Through Education

Pangganyak na tanong:
1. Batay sa awitin, ano anong mga salita ang itinumbas sa salitang mahal kita? Ano anong wika
ang ginamit dito? (14 na puntos)

Ano nga ba ang Wika?

Ito ay isang mahalagang instrumento na ginagamit ng tao upang ipahayag ang
kaisipan at damdamin. Ito ay ginagamit sa lahat ng larangan ng disiplina at sa lahat na
gustong paunlarin, tuklasin at pagyamanin. Ang wika ay binubuo ng masistemang
balangkas; makahulugang tunog o pasalita; masistemang kayarian kung pasulat. Ito ay
may kapangyarihan na manghikayat, mag-utos, manira, manggulo, makiusap,
magpaalaala, magturo, magtanong, manakit at iba pa.
Ponolohiya ang tawag sa maka-agham na pag-aaral ng ponema. Morpolohiya naman ang tawag
sa pag-aaral kung paano binubuo ang mga salita. Sintaksis naman pag-aaral ng istruktura ng mga
pangungusap at tinatawag namang semantika ang pag-aaral ng mga pagpapakahulugan ng isang wika.
V. AKTIBITI

Pagsasanay 1
PANUTO: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ang sagot sa sagutang papel. (5 puntos
bawat bilang)
1. Ano ang wika?
2. Ano ang ponolohiya? Magbigay ng 5 halimbawa ng ponema.
3. Ano ang morpolohiya?
4. Ano ang pinagkaiba ng sintaksis sa semantika?

VI. AWTPUT

Pagsasanay 2
PANUTO: Bumuo ng graphic organizer ukol sa natutunan sa aralin. Gawin sa sagutang papel.
(15 puntos)
Pamantayan sa pagmamarka:
Nilalaman 50 puntos
Kaisahan at pagkamalikhain 30 puntos
Wastong gamit sa graphic organizer 20 puntos
KABUUAN 100 puntos

visit us at: www.facebook.com/College-of-Teacher-Education

 Republic of the Philippines
Commission on Higher Education
Region IV – A CALABARZON
Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
Captivating knowledge Through Education

VII. PAGTATAYA

Gamit ang iyong natutunan sa aralin gayundin ang iyong mga natutunan sa nagdaang aralin
noong nakaraang semestre, sagutin ang mga sumusunod na pagsasanay.
Pagsasanay 3
PANUTO: Tukuyin ang hinihingi ng mga sumusunod na pahayag. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Ito ay isang mahalagang instrumento na ginagamit ng tao upang ipahayag ang kaisipan at
damdamin.
2. Ito ang tawag sa maka-agham na pag-aaral ng ponema
3. Ito naman pag-aaral ng istruktura ng mga pangungusap.
4. Ito naman ang tawag sa pag-aaral kung paano binubuo ang mga salita.
5. Ito ang pag-aaral ng mga pagpapakahulugan ng isang wika.

Pagsasanay 4

PANUTO: Basahin ang mga pangungusap sa ibaba. Isulat sa iyong sagutang papel ang T kung tama
at M kung mali ang ideyang ipinapahayag sa pangungusap.

1. Ang ponema ay makahulugang tunog.

2. Ang dating Abakada ay may 20 letra.

3. Dalawampu (20) ang ponema sa wikang Filipino.

4. Ang alfabeto ng wikang Filipino ay may 28 letra kaya may 28 ponema rin

5. Lima (5) ang ponemang patinig sa Filipino: /a, e, i, o, u/.

6. Ang impit na tunog ay nakapag-iiba sa kahulugan ng salita pero hindi ito makikita sa pagbaybay
o ispeling ng salita.

7. Ang mga salitang kulay, daloy, aliw at ayaw ay mga halimbawa ng mga salitang may diptonggo.

8. Ang mga diptonggo sa mga salita sa Blg. 7 ay ay, oy, iw at aw.

9. Ang mga salitang kulayan, kamayin, daluyan at ayawan ay may diptonggo rin.

10. Ang klaster ay dalawang magkaibang katinig na magkasama sa iisang pantig.

visit us at: www.facebook.com/College-of-Teacher-Education

 Republic of the Philippines
Commission on Higher Education
Region IV – A CALABARZON
Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
Captivating knowledge Through Education

11. Ang mga salitang drama, braso, gripo at trapo ay mga halimbawa ng mga salitang may
klaster.

12. Ang mga klaster sa mga salita sa Blg. 11 ay dr, br, gr at tr.

13. Pareho lamang ng kahulugan ang dalawang pangungusap sa ibaba:

i. Hindi, akin ang kendi sa mesa.

ii. Hindi akin ang kendi sa mesa.

14. Ang tekstong narativ ay nagsasalaysay o nagkukwento.

15. Ang tekstong expositori ay naglalahad o nagpapaliwanag.

Inihanda:

RAYMOND JOSEPH S. MAKALINTAL, MAEd

Instruktor 1

Iwinasto:

Department Module Editing Committees

Binigyang-pansin:

DR. BIBIANA JOCELYN D. CUASAY

Pinuno, Editing ng Modyul

DR. AQUILINO D. ARELLANO

Pangalawang Pangulo, Ugnayang Pang-akademiko

Pinagtibay:

MARIO CARMELO A. PESA, CPA

Pangulo ng Dalubhasaan

visit us at: www.facebook.com/College-of-Teacher-Education