Solution Manual for Microeconomics 8th Edition Perloff 0134519531

9780134519531
Full link download:
Solution Manual:
https://testbankpack.com/p/solution-manual-for-microeconomics-8th-edition-perloff-
0134519531-9780134519531/

Test Bank:
https://testbankpack.com/p/test-bank-for-microeconomics-8th-edition-perloff-0134519531-
9780134519531/

Chapter 2. Supply and Demand

 Chapter Outline
Challenge: Quantities and Prices of Genetically Modified Foods
2.1 Demand
The Demand Curve
Effect of Prices on the Quantity Demanded
Effect of Other Factors on Demand
Application: Calorie Counting
The Demand Function
Solved Problem 2.1
Summing Demand Curves
Application: Aggregating Corn Demand Curves

2.2 Supply
The Supply Curve
Effect of Price on Supply
Effect of Other Variables on Supply
The Supply Function
Summing Supply Curves
How Government Import Policies Affect Supply Curves
Solved Problem 2.2
2.3 Market Equilibrium
Using a Graph to Determine the Equilibrium
Using Math to Determine the Equilibrium
Forces That Drive a Market to Equilibrium

2.4 Shocking the Equilibrium

Effects of a Shock to the Supply Curve
Solved Problem 2.3
Effects of a Shock to the Demand Curve

© 2018 Pearson
© 2018Education,
Pearson Education,
Inc. Inc.
6 Perloff • Microeconomics, Eighth Edition Chapter 2 Supply and Demand 6

2.5 Effects of Government Interventions

Policies That Shift Supply Curves
Licensing Laws
Application: Occupational Licensing
Quotas
Solved Problem 2.4
Policies That Cause the Quantity Demanded to Differ from the Quantity Supplied
Price Ceilings
Application: Venezuelan Price Ceilings and Shortages
Price Floors
Solved Problem 2.5
Why the Quantity Supplied Need Not Equal the Quantity Demanded

2.6 When to Use the Supply-and-Demand Model

 Teaching Tips
This chapter reviews basic supply-and-demand concepts from the principles level. Your interactions with
the class from the first session or two should give you a good indication of how much class time to spend
on it. If it has been some time since their principles course, students may need fairly consistent prompting
to recall the basic supply-and-demand model. For example, many will remember that there is a Law of
Demand but will not remember the law itself. Encourage students in the strongest terms to read the chapter
carefully. It is well worth the time spent at this stage to make sure everyone has solid recognition of these
basic tools and concepts.

© 2018 Pearson
© 2018Education,
Pearson Education,
Inc. Inc.
7 Perloff • Microeconomics, Eighth Edition Chapter 2 Supply and Demand 7

A good way to motivate the chapter is by beginning with the genetically modified food example found in
the Challenge. Try to keep the conversation focused on possible effects of entry or of the ban. Let students
brainstorm about which parties might be in favor of a ban and who would be opposed and why.

When reviewing demand, be sure students are clear on the difference between movement along the curve
and a shift of the entire curve. Two points should be helpful. First, note to them that both in Equation 2.1
and on the graph in Figure 2.1, price is the only independent variable present. Thus, only price can cause a
movement along the curve. Second, underscore the role of other variables. After compiling a list of the
factors that can shift the demand curve (once they get started, the class as a group should be able to provide
you with this list), I ask what factors are held constant along a single demand curve. Surprisingly, this question
is often greeted by a protracted silence. By realizing that it is the same factors that shift the curve when
they change, students develop a more solid understanding. The text makes this point well in Equations 2.2
and 2.3.
The introduction of demand curves and equations is a good opportunity to review the basic geometric concepts of
slope and intercept. This does not take much time, as most students can recognize slope and intercept of a
written equation, but there is sometimes a surprising lack of connection between what appears in an equation
and the resulting graph. Draw a demand curve and tell the class that the slope of this curve is
–2. Then ask the students what will happen in the graph if the slope changes to 4. Although it is likely
that several, perhaps most students will know immediately, some will not.

Rather than referring to the slope increasing or decreasing, I tend to refer to it as becoming steeper or
flatter, and thus this way I can talk about the shift in supply and demand curve slopes the same way (an
increase in slope would cause the demand curve to become flatter and the supply curve to become steeper,
which can be confusing for students). I try to use the simple algebra and geometry in these early chapters
to help me to gauge what portion of the class is likely to struggle when the material gets tougher.
Assigning some of the quantitative problems at the end of the chapter and collecting them (even if you do
not intend to collect homework throughout the term) is another good diagnostic. Alternatively use five
minutes of lecture time to ask students to answer two or three basic quantitative questions and collect their
responses. Assure the students that their answers will not be graded and will simply be used to gauge
comprehension. This will allow you to adjust your next lecture if necessary, and by walking around while
students are working, you can answer any basic questions they might have.

It is also valuable to discuss the inverse demand curve and the process of inversion. I usually motivate this
review by noting that this process will be needed later when formulating a total revenue equation from a
demand equation. I combine this with the discussion of the problem of the reversed axes. At this point, you
can refer back to the graph and show how to find the intercept and slope from Equation 2.3
I try to keep the discussion of supply parallel to that of demand. For factors that can shift the entire supply
curve, note that they can all be lumped together under the broader heading of costs, government rules and
regulations, and other variables (as is done in the text). The text notes that there is no “Law of Supply,”
and most students have learned this in their principles course. Be aware, however, that some principles
instructors refer to the upward slope of supply curves in the short run as the “Law of Supply.” Adopting a
uniform taxonomy and vocabulary reduces confusion. This includes uniformity with the text with respect
to symbols and upper- versus lower-case labeling.

When combining supply and demand in the discussion of equilibrium, press the students for a usable
definition of the term. You will likely receive the suggestion of “where supply equals demand.” Though
incorrect, this definition is useful in the introduction of price floors and ceilings where the quantity supplied
does not equal demanded at the equilibrium quantity. An important point regarding equilibrium solutions
of supply-and-demand problems is that they are typically stable and self-correcting. To illustrate this point,
use examples of commonly purchased items such as discounted clothing where reduced prices reflect
excess supply.

© 2018 Pearson
© 2018Education,
Pearson Education,
Inc. Inc.
8 Perloff • Microeconomics, Eighth Edition Chapter 2 Supply and Demand 8

Now that students have an idea of what a market looks like in equilibrium, I might ask for examples of
markets that are not in equilibrium. This leads in to the discussion of government interventions and how
they distort the market. This is also a good place to use a news article to show students how to use graphs
to explain effects mentioned in the article.

When discussing floors and ceilings, I stress the definitions using simple graphs as illustrations. Although
it seems counterintuitive to some students that an effective floor must be above the equilibrium price and
an effective ceiling must be below, suggest that they use this as a mnemonic device. In this section, I try to
engage the class in a discussion of unintended or secondary effects of government intervention. This issue
deserves significant class discussion time. Most students have not thought much about the consequences of
ceilings and floors beyond the simple price effects. The text has a good description of the unintended
effects of price controls in Zimbabwe. A discussion on the initial reaction to the price controls, and then
the actual effect of the controls, would lead students to realize the importance of looking beyond the initial
effect and using economic models to predict outcomes.
Another good example for discussing secondary effects is rent control. On the supply side, landlords’
incentives to provide efficient levels of upkeep and safety measures in rent-controlled buildings are
distorted. On the demand side, time spent searching and undesired doubling-up reduce consumer
satisfaction. Secondary effects of floors are also worth noting. I recommend that you discuss the text’s
example of the possible negative effects of minimum wages. Again, students are likely to view minimum
wages as strictly a benefit to workers because they have not considered that job loss will mean that some
workers are harmed rather than helped by the establishment of minimums or increases in their level.

These policy issues provide an opportunity to use current affairs in class. Using an article from a
newspaper or online source, I often break down the predictions in the article and use the theory learned in
class to determine their veracity.
In the section on when to use the supply-and-demand model, be sure to define and discuss transaction
costs. Most students will not be familiar with this term from principles, and it has important implications
on the functioning of thin markets and markets where there is substantial uncertainty.

At the end of the chapter, you can return to the discussion of genetically modified foods (or another
appropriate example) and use the supply and demand model to analyze the effects of entry.

 Discussion Questions
1. Can you think of any reasons why the Law of Demand might not hold?

2. Would you expect most supply curves to have an upward slope? Why or why not?

3. What are some examples of markets that are competitive?

4. In which markets that would otherwise be competitive would you expect transaction costs to be
very high?

5. Can you think of situations where the government would want to take actions that cause shortages?

6. In what markets and situations would you expect that the quantity demanded would not equal
the quantity supplied?
7. Can you think of an example where a good is sold below equilibrium price without government
intervention causing excess demand? Which property of perfect competition is violated?

© 2018 Pearson
© 2018Education,
Pearson Education,
Inc. Inc.
9 Perloff • Microeconomics, Eighth Edition Chapter 2 Supply and Demand 9

 Additional Questions and Problems

1. Suppose you are planning to conduct a study of the running shoe market. List the factors that you
believe would cause changes in the demand for running shoes. In each case, note whether the
relationship would be positive (direct) or negative (inverse). Also list the factors that you believe
would affect the supply, again noting the nature of the relationship.

2. In each case below, identify the effect on the demand curve for steak (a normal good).
a. An increase in the price of lamb
b. A decrease in the population
c. An increase in consumer income
d. A decrease in the price of steak sauce
e. An increase in advertising by chicken producers

3. In each case below, identify the effect on the supply curve for coal.
a. The development of a new, lower cost mining technique
b. An increase in wages paid to coal miners
c. The imposition of a $2 per ton tax on coal
d. A government ban on all imports of coal
e. A new government regulation requiring air purifiers in all work areas

4. In a competitive labor market, demand for workers is QD  10,000 – 100W, and supply is QS  2,000 
1,900W, where Q is the quantity of workers employed and W is the hourly wage. What is the initial
equilibrium wage and employment level? Suppose that the government decides that $5 per hour is the
minimum allowable wage in any market. How would this new minimum wage alter this market?
What would the new employment level be? What would happen to total payments to labor? Would
there be any excess supply of labor? If so, how much?

5. For each of the following sentences describing changes in the tangerine market, note whether the
statement is true, false, or uncertain, and explain your answer. You will find it helpful to draw a graph
for each case.
a. If consumer income increases and worker wages fall, quantity will rise, and prices will fall.
b. If orange prices decrease and taxes on citrus fruits decrease, quantity will fall, and prices will
rise.
c. If the price of canning machinery (a complement) increases and the growing season is unusually
cold, quantity and price will both fall.

6. If demand for show tickets is described by the equation QD  100 – p, and supply is QS  20  p,
find the equilibrium price and quantity. How would your answer change if the supply curve shifted
to QS 10  p due to increases in actor salaries? What would the supply curve look like if the

capacity of the theatre was 50 people?

7. Suppose the demand for onion ice cream was described by the equation QD  20 – p and the supply
was described by QS  –40  p. What are the equilibrium price and quantity? Show your answer
using a graph.

8. If demand for toy drums is described by the equation QD  300 – 5p and supply is QS  60  3p, find
the equilibrium price and quantity. How would your answer change if a decrease in consumer income
shifted the demand curve to QD  220  5p?

© 2018 Pearson
© 2018Education,
Pearson Education,
Inc. Inc.
Another document from Scribd.com that is
random and unrelated content:
TIENDE HOOFDSTUK.
 P O .
Het groote feest te Koeningan zou twee dagen duren. Eerst had men het
op drie gesteld, om van oude gewoonten niet af te wijken; maar de
„positie” van Roos werd in aanmerking genomen. Het zou, meende
mama, veel te vermoeiend voor haar zijn. Er kwam toch nog na het feest
een dag van rameh-rameh voor de boedjangs, en dan had zij toch nog
weêr drukte genoeg. Twee dagen en twee nachten,—het was toch al wèl!
De heele familie was weken te voren in ’t getouw. Aan zaken kon haast
niet gedacht worden. Eerst had de verzoening met tante Clara plaats
gehad; zij en Roos hadden elkaar onder veel gehuil en zenuwachtigheid
gezoend, links en rechts; toen, opdat het compleet zou zijn, had Geber,
die, verlegen met z’n figuur, er tamelijk onbeholpen bijstond, ook een
hand gekregen en een zoen; dat laatste vooral had hem bijzonder vreemd
aangedaan. Hij vond het gek. Al de jaren, die hij tusschen zijn korte
relatie met Clara en zijn huwelijk op het land had geleefd, op de
gebruikelijke wijze, had hij daaraan zoo goed als nooit gedacht en
gebeurde het—eer met schrik en tegenzin, dan met genoegen. Nu sedert
hij wel en wettiglijk was getrouwd, en zelf de verplichtingen had, die hij
ten volle besefte, en die hij vast van plan was na te komen, maalde het
hem telkens door het hoofd, met een begin van begeerte, dat hij zijn best
deed te onderdrukken, doch waarmeê hij meer moeite had dan hem lief
was.

Een der drukke dagen van het feest was weêr afgeloopen. Er was een
onophoudelijk verkeer tusschen Koeningan en de stad, met de rijtuigen
der Uhlstra’s en der Geber’s; met karretjes vol boodschappen-doende
bedienden, met grobaks, beladen met dranken, eetwaren en bedden.
Tweehonderd gasten zouden twee nachten logeeren! Al wat maar
eenigszins beantwoordde aan het begrip „kamer” was in beslag
genomen, en nog schoot er ruimte te kort, want het waren niet de eersten
de besten, die te gast zouden komen; het waren, zoo ambtelijk als
particulier, de meest notabelen, en nu kon men wel de jongelui, die men
natuurlijk voor de vreugde had gevraagd, bij troepjes logeeren, de
bokken bijeen, en de geitjes bij elkaar,—maar voor de gehuwde
deftigheden stelde men zich vanzelf veel hoogere eischen; het was
onmogelijk het stelsel van „samenpakking” op hen toe te passen.
Daarom [67]had Uhlstra een groot bamboezen gebouw laten zetten, in
twaalf kamers verdeeld, om het hoofdgebouw zooveel mogelijk vrij te
hebben voor lieden als Markens, Lugtens en zoo.

Mama logeerde nu al acht dagen op Koeningan. ’s Morgens klokke vier

was het of haar zenuwgestel gelijk een uurwerk tot springens toe was
opgewonden; het liep door den heelen dag, zorgend, beredderend, van de
kamers naar de goedang, vandaar naar de aankomende grobaks, lijstjes
makend van wat er nog noodig was; iedereen onder hoogen druk en in
sterke spanning brengend door onophoudelijk gepraat, door opdrachten
en bevelen, tot de aan rust en kalmte gewende inlandsche bedienden
heelemaal bingoeng waren, en het Geber als dronken makend naar de
hersenen steeg.

„Goede God, Roos!” zei hij nu en dan. „Je ma, je ma!”

Zij lachte er hartelijk om.

„Ze zorgt maar lekker voor alles, weet-je. Als ik háár niet had, was het
me niet mogelijk klaar te komen met den boel.”

„Dat is waar. Ze zorgt voor alles, ze werkt zich op; maar ’t is soms
verschrikkelijk om te zien en te hooren. Ik word er halfgek van.”

Dat vond Roos allergrappigst. Zij was dit van haar moeder gewoon van
kindsbeen af, en zij wist dus niet beter of ’t hoorde zoo. Zelf bleef zij er
doodkalm onder, heel leukjes met haar als ’t ware elken dag
toenemenden omvang door het huis loopend in een soort
zeemansgangetje, de armen van het lijf, de handen min of meer bemorst
met deeg voor taarten en gebakken, maar rustig en gemoedelijk haar
gang gaand den heelen dag.

Tot ’s avonds.
Dan konden mevrouw Uhlstra en Roos nauwelijks den etenstijd
afwachten, en gingen zij zoo vroeg mogelijk slapen om den volgenden
ochtend de vertooning opnieuw te beginnen.

Geber zat den heelen avond alleen met z’n sigaar; zoo erg alleen als men
’s avonds zit in de binnenlanden. Dan pikirde hij ook al over het
aanstaande feest en wat er voor noodig was; over zijn gasten, de manier
om hen bij het logeeren te verdeelen, en ten slotte dacht hij dan vanzelf
aan Clara, die met Lugtens de kamer naast de zijne zou betrekken. Hij
drong het idee terug, maar het kwam na tien minuten of ’n kwartier als
vanzelf weêr op den voorgrond.…

Het maakte hem bang. Bij het halve licht der enkele lamp in de groote
galerij, met de zwarte duisternis buiten den verflauwend uitstralenden
kring, en in de stilte der eenzaamheid, had hij een gevoel, dat hem vrees
aanjoeg en telkens weêr over hem kwam. Zou het de straf [68]zijn? Zou
men niets kunnen doen buiten de lijn van het conventioneel goede,
zonder dat het zich wreekte vroeg of laat? Sleepte elke verkeerde
handeling altijd haar eigen noodlot achter den mensch aan, vroeg of laat,
zijn leven lang? Stond het vast, dat hij, nu zoo rustig en gelukkig, weêr
onverbiddelijk zou gedreven worden in de richting, waarin hij beloofd
had niet te zullen gaan?

Het was om te lachen! Men mocht dan eens ’n stommiteit doen, dacht-ie,
maar daarmeê was het uit! Hij was niet ezelachtig genoeg zich tweemaal
te stooten aan denzelfden steen. Eigenlijk was het toch een plezierige
herinnering! Met het gewone spottende glimlachje op z’n gezicht, rookte
hij welbehagelijk voort, den rook nakijkend, die opwaarts spiraalde. Als
men altijd even behoorlijk en fatsoenlijk was geweest, moest het leven
gruwelijk vervelend worden. Zoo’n enkele „grap” bleef altijd ’n goede
herinnering; men denkt ten slotte meestal met meer sympathie terug aan
z’n „stoutigheid”, dan z’n „braafheden”. Maar geen recidiven! Daar zou
waarachtig niets van komen. Het zou hem belachelijk maken, zoo er nu
nog iets bestond tusschen hem en Clara, die al ’n heel eind in de veertig
was, terwijl hijzelf zoo’n jonge vrouw had, al was die wat ongracieus,
vooral tegenwoordig.
In de slaapkamer had mevrouw Uhlstra zijn plaats ingenomen naast haar
dochter; Geber ging in de gewone logeerkamer, ongezellig, alleen.

Hij mijmerde steeds voort.

Voor het eerst vond hij, dat het huwelijk soms iets tegen had. Als hij
enkel met Roos op Koeningan was, deed ieder zijn werk, en daarna
praatten ze samen en amuseerden zich met elkaar. Nauwelijks was er een
derde iemand, of dat was uit.

Kwam er een mannelijk familielid of een vriend, dan had hij afleiding,
en mocht zij het leven vervelend vinden; logeerde er een dame, dan kon
hij zich als tijdelijk op stal gezet beschouwen.

Nu kwam nog dat ophanden kinderen-krijgen erbij, waarover de heele

famielje Uhlstra zoo in haar schik was. En eerst die vervelende partij!
Tien duizend gulden zou hem dat grapje, ruw-weg gerekend, kosten. Het
leven was duur, vreeselijk duur, en wat had men eraan? Moeiten en
kosten met een minimum genot. Mocht men ergens plezier in hebben,
dan liet men het meestal na om ’t onfatsoenlijke of de soesah!

Roos, die nooit in Europa was geweest, kon niets in de krant

geadverteerd zien of ze moest het hebben. Naar den prijs werd niet
gevraagd. Het huis stond vol met nonsens-dingen, die duizenden gekost
hadden, en waarnaar nooit iemand omzag. Nu weêr die partij; straks de
bevalling! Hijzelf kocht altijd de fijnste wijnen, de duurste sigaren; [69]de
nieuwst-modische kleeren bij den voornaamsten kleermaker, die droeg
hij enkel bij gelegenheid. Roos kon haast geen modejournaal zien of zij
schreef naar Parijs om een nieuw toilet, en ze leefde maand in maand uit
in sarong en kabaai! En zoo was het met alles. Terwijl zij haast nooit
anders at dan rijst met sambal, een stukje gedroogd vleesch of zoo, en
inlandsche vruchten, stond haar goedang volgepropt met de fijnste
blikjes, die opeengestapeld geheele muurvakken bedekten, als in een
toko.

Zij zelf leefden feitelijk van zoo weinig, dat het uit een gewoon
ambtenaarstractementje had bestreden kunnen worden, niettemin kostte
het huishouden schatten; het zou hoe langer hoe meer gaan kosten, dat
stond, bij het in aantocht zijnde kinderleger, vast als een muur. Hij,
Geber, was niet jong meer, en kon zijn kans om voorgoed naar Europa te
gaan, wel als verkeken afschrijven. In den eersten tijd van zijn huwelijk
had hij daaraan heelemaal niet meer gedacht. Nu kwam het ineens bij
hem op met een hevig verlangen. Nog vier, vijf jaren had hij tijd om
prettig te kunnen gaan, wat in zijn, zooveel jaren door het old-
bachelorschap vastgewoekerde begrippen, beteekende, dat hij zich nog te
Parijs op bals en zoo kon vermaken. Dan was het uit. Dan kon hij er nog
wel eens heengaan, maar ’t was het ware niet meer; hij zou aan zichzelf
verplicht zijn zich tot de buitenkantsche genoegens te bepalen; hij kon
dan evengoed ’n optrekje huren aan den Rijn bij Leiden en zich daar
oefenen in ’t pooieren.…

Geber vloekte, woelend met het hoofd in zijn kussens.—

Wel Gévédé, dáár zat hij nu zóóveel jaren in een uithoek van een uithoek
der wereld, met geen ander vooruitzicht dan dàt! Want over vier, vijf
jaren kon hij aan zijn vijfde of zesde kind wezen? Wat het leven dan zou
kosten, durfde hij niet berekenen!

Om wanhopig te worden was het zeker! Het leven?

Weêr ging hij in één zet van zijn pessimistische opvatting over tot zijn
meer gewoon onverschillig en spotziek cynisme.

Wat deed het er eigenlijk ook toe? Was het leven niet, in zijn geheel
genomen, een enorme flauwiteit, waarin hij enkel den nar speelde, die
het als ernst opvatte? Alle genot en levensvreugd waren immers toch
weêr dadelijk voorbij.… Wat deed het er dus toe of men ze had genoten
of niet. Men bleef toch altijd even wijs of even dom, en het verledene
maakte alles weg, niets overlatend dan herinneringen, waarmeê men zich
kon amuseeren als een hongerige maag met de schaduw van een
boterham.—Wel, hij zou den „huwelijks-zegen” in kalmte aanvaarden,
en daarmeê basta! [70]

Hij sliep op dit besluit rustig in.

Den volgenden morgen begon alweêr heel vroeg het bedrijvig leven.

Geber mocht de boodschappenlijstjes opmaken, die zijn schoonmoeder

opnieuw had uitgedacht, en wel honderdmaal haar stéréotype vraag
beantwoorden, of zij nu niets had vergeten en of hij niet nog iets wist.

’t Was een soesah!

[Inhoud]
ELFDE HOOFDSTUK.
 H F .
Koeningan was haast onherkenbaar toen het feest zou aanvangen. Door
het volk, onder aanvoering der mandoors, was het met weelderig groen
versierd, ’n beetje naar inlandschen trant, maar dat hoorde er zoo bij, had
Geber lachend opgemerkt.

„De gasten moesten den indruk krijgen, dat ze heelemaal buiten waren
en niets moest worden verzuimd dat het locaal karakter kon verhoogen.”

„Dan moest je ze ook maar rijst te eten geven met visch,” zei Roos
spijtig.

„Nou,” had hij leukweg geantwoord, „ik weet er wel, die dat heel wat
lekkerder zouden vinden dan fazant uit blik.”

Zijzelf vond het lekkerder; maar zij trok nu den neus ervoor op, net
doende, als gastvrouw, wat haar meeste gasten straks zouden doen; dure
gerechten, die hun niet smaakten, als voortreffelijk prijzen, alleen omdat
ze duur waren! De rijtuigen, waarmeê de genoodigden kwamen, had
Geber alle gehuurd, zoodat voor andere menschen op die dagen geen
huurwagen te krijgen was op de plaats. Toen zij ’s namiddags
langzamerhand opreden, ontving Geber de voornaamsten zelf; de
jongelui liet hij voor elkaar zorgen, en dat gelukte wonderwel; de
stemming was al dadelijk onder hen opgewonden vroolijk, aanstekelijk
vond Geber, die aan de groote tafel in de voorgalerij direct in een serieus
zakengesprek werd gehaald door de ouderen, waaraan hij zich met een
beroep op zijn plichten als gastheer zoo gauw mogelijk onttrok.

Men kwam dien heelen eersten feestnacht niet uit den toon van
opgewonden vroolijkheid; die was hier, midden in het landelijke, met
den nachtelijken boschgeur, die allen omzweefde, en het vroolijk
fantastisch licht eener kleurrijke venetiaansche illuminatie,
dronkenmakend.
Geber had naast het huis een houten dansvloer gelegd, en die was
[71]geen tien minuten verlaten, den heelen nacht. Zelfs Lugtens had zijn
grimmige deftigheid niet kunnen bewaren; hij had, heelemaal tegen zijn
teetotalersgewoonte, een sigaar gerookt en een glas Champagne
gedronken, kijkend bij het plancher; een der jonge meisjes was bij hem
gekomen en had plagend gevraagd of hij niet eens met haar wou dansen.

Hij wist wel, waarom hij nooit iets gebruikte op partijen! Nu had hij
maar één glas gedronken en het zat hem al verkeerd in het hoofd. Zijn
oogen glinsterden; hij keek met begeerige oogen naar de blanke
schoudertjes van frisch jong vleesch, glimmend z’n gezicht, en lachend,
met dikke vooruitgestoken lippen, alsof hij ’n zoen geven wou, en hij
boog, haar den arm biedend, met ouderwetsche manieren om zich te
ronden, wat bij zijn dikke figuur niet noodig was, en waarover de
anderen tegen elkaar spottend glimlachten. Maar ze hadden het voor
geen geld gemist, dat Lugtens zich te buiten ging. Dàt was een der
aardigste momenten; men rangschikte zich als het ware om het te zien,
de hoofden ’n beetje vooruit, in vroolijke oplettendheid.

„Ik vind het erg aardig van u,” zei het vroolijke meisje, dat hem
„gevraagd” had.

„Hou-je stil!” antwoordde hij, zoo familiaar als hij wel wezen mocht
tegen dat jonge goed, dat hij als het ware had zien geboren worden.
„Hou-je stil! Ik mag wel oppassen!”

„Waarvoor oppassen?”

„Wel, ik heb in jaren … ik weet zelf niet in hoeveel … niet gedanst.”

„Het is maar een quadrille,” zei ze met de minachting van echte

liefhebbers van dansen, voor wie de wals eigenlijk de eenige dans is,
zooals voor kaartspelers het homberen ’t eenige spel.

Maar Lugtens vond dit juist het moeilijke van de zaak.

„Zie-je,” zei hij. „Ik ben er nog een uit de oude school. Jullie jongelui
danst geen quadrille; je loopt haar.”

Zij keken om naar een vis-à-vis.

Uhlstra, die het zag en wel begreep, hoe hij nu Lugtens een dienst kon
doen, zei tegen zijn vrouw, die naast hem stond:

„Zeg Leen, heb je lust?”

En terwijl zijn oogen ondeugend keken achter de brilleglazen, met

vroolijke spot-trekjes op zijn goedhartig donker gezicht, nam hij haar
arm in den zijnen. Zij trok haastig terug, zich boos houdend, maar
innerlijk plezierig gestemd, in stilte met een groot hart voor hem, als
oude getrouwde lui die elkaar nog heel aardig vinden.

„Och vent, je wordt gek,” zei ze. [72]

„Kom,” hernam hij, meêlachend om de grap van het geval en doorgaand

in den huiselijken toon. „Kom, ajo! laat ons de beenen nog eens van den
vloer gooien!”

Ze aarzelde, maar liet zich toch gemakkelijk meênemen, lachend het

hoofd schuddend tegen haar vriendinnen en kennissen over den „gek van
’n vent,” de anderen met prettig aanmoedigend terugknikken, onbewust
genietend in het aangenaam gezicht van een paar gezonde, kloeke
menschen met grijze haren, die al zoolang naast en met elkaar hadden
geleefd en nog zoo jolig konden wezen met elkaar.

Lugtens kreeg een gevoel van groote tevredenheid, toen hij daar
onverwachts Uhlstra voor zich zag staan, lachend hem toeknikkend in
goede verstandhouding. Hij begreep ten volle, dat het een dienst was, die
hem daar bewezen werd, en terwijl hij ’t juffertje met een voor zijn doen
vroolijk praatje bezighield, zelf veel lachend zijn zwaren bas-lach, zocht
zijn tweede-ik, de zaken-mensch in hem, stil naar een gelegenheid voor
dadelijken wederdienst.
Er was niet lang tijd voor. De figuren werden aangegeven, schetterend
voor de eerste nummers uit de koperen instrumenten, bommend op de
groote trommen van het inlandsen muziekcorps, dat den bijnaam van de
„ronzebons” droeg.

De heele omgeving keek enkel naar Lugtens en Uhlstra, verwonderd

over een vlugheid, die niemand achter hun corpulenties had gezocht; zij
dansten wat men in hun jeugd nog een carré noemde, met kunstige
figuren, in schuine danspassen van vijf en drie, achteruit en vooruit, met
buigingen en strijkages, bewegelijk, druk, vermoeiend in de avants,
chaines en balancés, zoodat het was of bij de snelle tempo’s eerst hun
beenderen zelfstandig manoeuvreerden en de vleeschmassa dan daarna in
die beweging kwam deelen; het jonge meisje wist haast niet waar ze
bleef in die ouderwetsche quadrille; ze werd er heelemaal bingoeng van,
zich vast voornemend nooit weêr voor de grap een van die ouwe heeren,
die zoo raar en zoo gek deden, ten dans te vragen.

De jongelui vergaten haast hun eigen dansen om naar dat van Uhlstra en
Lugtens te zien, proestend achter hun handschoenen van het lachen, bij
elken sierlijken kuitflikker, dien ze sloegen.

De oudjes om het plancher keken toe met weemoedig genoegen, als naar
een in beeld gebrachte herinnering uit hun jongen tijd. Zóó was het
geweest, ja, toen ze nog jong waren, dertig, veertig jaren geleden!

Met veel succes hadden de twee het eraf gebracht. Lugtens, met groote
zweetdroppels op z’n voorhoofd, een gevoel in z’n beenen of ze onder
hem wegzonken, en in z’n buik of die er los bijhing,—deed [73]zijn best
het meisje, dat nu wel een beetje verlegen was met de zaak, in trotsche
houding naar haar plaats te brengen.

Uhlstra, beter bestand tegen lichaamsvermoeienis, door de oude

gewoonten van een buitenman, ging met z’n vrouw rustigjes terug.

En ze werden allen lachend gefeliciteerd.

„Nou hoor! dàt hadden ze ’m geleverd! Dat was dan toch maar „je”! Wat
beduidde daarbij het dansen tegenwoordig.”

Véél gracieuser was het, naar de oude manier!

Zoo maalden ze Lugtens aan het hoofd, de ouden omdat ze het meenden,
de jongen voor de ui, en beproevend hem voor ’t lapje te houden.

Doch toen ’t juffertje weêr op haar plaats zat en hij terugging naar de
zijne, had Lugtens zijn quant-à-moi heelemaal weêr; hij liep stijf als ’n
wandelende bougie, met ’n norsch terugstootend gelaat, nu en dan enkel
’n kort knikje uit de hoogte, teruggevend als eenig antwoord op allerlei
gepraat om hem en tegen hem, met bij zichzelf „vervloekt” het land aan
dat eene glas Champagne, dat hem had gefopt.

Clara had het aangezien met groote ergernis, de lippen opeengeklemd,

het hoofd teruggetrokken. Zij kon het zien van Uhlstra en haar zuster, die
zooveel ouder was dan zij, maar van Lugtens vond zij het walgelijk.

Ze had al zoolang een hekel aan hem; en was dan ook, zonder hem ooit
te hebben liefgehad, getrouwd om een man te hebben. Onder de
aanhoudende werking van de vrees en de onderdrukking, had zich die
hekel tot haat ontwikkeld.

Maar ze zag nog liever zijn stereotiep nijdig gezicht, dan zijn mal figuur
in de ouderwetsche danspassen.

Geber stond ook er naar te kijken, met den spotlach sterker dan ooit
uitgedrukt op z’n gezicht.

Onwillekeurig monsterde Clara hem van het hoofd tot de voeten. Hij zag
er zeer gentleman-like uit, met zijn rustig, eenvoudig gezicht, stil
neerziend op de anderen, critisch en ironisch; met zijn goede taille, die
hem in zoo’n overigens leelijken zwarten rok te midden der andere
heeren altijd stond, vond ze, of hij de president was en de anderen de
mindere goden.
Wat was er toch een verschil op de wereld! Hoe gunstig stak de een, die
toezag, af bij den ander, die zich als een dwaas aanstelde in het zweet
zijns grimmigen aanschijns.

Mevrouw Lugtens ging langzaam naar Geber toe.

„Moet jij ook niet meêdoen?” vroeg ze scherp, haar woorden afbijtend
tot korte uitgestooten klanken met een licht indischen toon. [74]

Hij lachte zachtjes, zonder haar aan te zien, zonder verwondering. ’t Was
net zooals hij het zich had voorgesteld, wat hij verwachtte.

Nadat hij haar uit het rijtuig gearmd had binnengebracht, had hij met
opzet haar gezelschap vermeden. Zij zou hem komen aanspreken, dat
wist hij vooruit.

Nu gebeurde het.

„Als je óók meêdoet,” antwoordde hij.

„Dank-je. Ik ben wel oud, maar daar toch nog te jong voor,” zei ze op
dezelfde snibbige manier, nu werkelijk ’n beetje boos op hem.

„Neem ’t me niet kwalijk! Ik zal, als ik soms lust krijg in zoo’n

aardigheid, naar een andere danseuse omzien; een, die meer in leeftijd
met me overeenkomt.”

„Ik heb niet bedoeld, dat jij voor zulke krankzinnigheden oud genoeg
bent.”

„Je hebt het toch gezegd. Maar dat is ook de quaestie niet. En wat doet
het er toe? Je wou wat zeggen; wat onaangenaams, zoo mogelijk. Dat is
alles.”

Zij zweeg even, verschrikt, dat hij dit dacht. Of het waar was, wist ze
zelf niet. Voor zoover zij kon nagaan, had ze geen bepaald doel beoogd.
Maar het kon toch wel zijn, dat hij gelijk had.
„Je bent ’n gedachtenlezer,” zei zij, op haar beurt spottend.

Het woord trof hem; het bracht hem uit zijn gewone doen; het werd geuit
op goedig-spottenden toon, lang niet scherp of hard; maar hij kon er niet
tegen en werd boos.

„’t Is nog de vraag of dat altijd een kunst is of een verdienste.”

„Je bedoelt, dat er zooveel domme menschen zijn.… zoo dom als ik
bijvoorbeeld?”

„Dat wilde ik niet zeggen.”

Zij zag hem aan en zeide:

„Zeg het gerust, Willem; het is waar.”

Daar ging het nu toch een kant op, dien hij zoo graag had vermeden. Het
was met vrouwen zoo zonderling. Als zij het in ’t hoofd hadden gezet
een gesprek in ’n bepaalde richting te brengen, leidde elke weg
onvermijdelijk naar Rome!

Hij keek, zonder te zien, naar de quadrilledansers, zwijgend, niet wetend

hoe uit deze phase te komen, die veel erger was, dan elke andere. Zij zag
er goed uit. Zeker, ze was geen jong meisje en ze miste dus veel en had
van veel te over. De onvermijdelijke onderkin; het zilveren draadje hier
en daar, het onvaste in de huid van ’t gezicht, dat alles behoorde er niet te
zijn; maar haar mooie lenige taille, haar [75]fijne, veerkrachtige buste
was, bij den goeden smaak waarmede zij zich altijd kleedde, een lust om
te zien, en zooals zij daar stond in een ook door kleur passend lichtbruin
foulard-zijden japon, waarin zij gegoten scheen en die elke losse
beweging van haar lijf volgde, vormde zij een opmerkelijke tegenstelling
met nicht Roos, wier vuurroode blouse op een donkerblauwen rok een
gemeenen kermis-indruk maakte.

„Je hadt op onze laatste partij wel kunnen komen,” zei ze, hem
aanziende.
„Roos was.…”

„Ik weet het, ik weet het. Je bent ’n heel bijzonder mensch, Willem!”

„Omdat ik het haar verteld heb? Het is waar. Ik had het niet mogen doen.
Vergeef het me, en erken, dat je er zelf de schuld van bent geweest.”

„Och ja, dat ben ik.”

Verwonderd keek Geber haar aan.

Ze zei dat lachend, alsof ze, wel ver van het kwalijk te nemen, er plezier
in had.

„Je hadt in elk geval op de partij moeten komen. Ik zou je, hoop ik, niet
hebben opgegeten. Het is krankzinnig, weet je.”

Zij wachtte een oogenblikje en vervolgde toen:

„Heb ik in al die jaren ook maar de minste poging gedaan?”

„Neen. Dat was voor mij juist het gekke. Waarom heb je zoo’n vreemde
in het oog loopende houding aangenomen bij ons engagement en ons
huwelijk?”

„Ik weet het niet.”

Hij ook niet en toch weêr wel, ten minste hij gevoelde het, hij hoorde
met een soort van genot, dat hij niet kon en ook niet trachtte te verklaren,
haar zuchten toen ze bekennen moest, dat ze het niet wist. Toch zeide hij
zachtjes tot haar:

„Wil ik je eens wat zeggen, Clara? Je hadt er het land aan.”

„Misschien wel.”

„Er zijn menschen, die zelf nooit den mond slaan aan tal van zaken, die
ze in overvloed bezitten, maar die toch een ander daar niets van gunnen.”
Zwijgend knikte ze.

„Het is een soort van egoïsme; geen mooi soort,—daarmeê mag ik je niet
vleien.”

„En welk soort van egoïsme,” vroeg Clara vroolijk lachend, „hou-jij er
op na? Zéker ’n erg charmant, hè? Kom, laat ons in godsnaam ’n eind
oploopen. Die dansende clowns daar maken me onpasselijk.” [76]

„Met alle respect van je man en je zwager gesproken.”

Hij lachte hartelijk mee, want hijzelf was er ook misselijk van, en haar
den arm biedend, liepen ze het pad op naar ’t landhuis, uit den lichtkring
tredend der lampions van het plancher.

Toen zij zoo gearmd de trap opkwamen, het landhuis binnen, waar ook
een troepje muzikanten speelde, groote airs uit italiaansche opera’s
havenend,—ontstelde Roos. Zij gaf zich geen rekenschap van den
indruk, dien zij ontving, maar zij voelde, dat dit van uiterlijk een bijeen
behoorend menschenpaar was; een paar, door de natuur aangewezen om
te tjotjok.

„Aan het dansen geweest, tante?” vroeg ze met een onhebbelijke klem op
den graad van bloedverwantschap, terwijl ze op Clara toetrad.

Doch de andere, die heel goed begreep, glimlachte vriendelijk.

„Neen, kind, daar ben ik te oud voor; dat laat ik aan de jongelui over.”

„U ziet er van avond zoo jong uit!”

„Dat tref ik dan bijzonder, ditmaal.”

„Toch niet,” zei Geber argeloos, „je ziet er altijd nog jong uit.”

Mevrouw Lugtens lachte luid op.

„Komaan!” riep ze, „dat is een leventje hier van avond. Ik wordt met
complimenten overstelpt!”

Er kwamen andere menschen tusschen; dozijnen paren, die lachend en

schertsend de galerij binnenstroomden; opgewonden jolige gezichten;
vroolijke stemmen luid vragend om „stroop” en ijswater, wat door de
heeren met de benaming „flauwe kul” werd vereerd, in tegenstelling van
den wijn en de spiritualiën, min of meer met water verdund, die zij zelf
dronken; ieder kreeg zijn eigen conversatie; men zag elkaar niet meer.

Geber dwaalde af naar de achtergalerij bij de speeltafeltjes; Roos had

geen oogen genoeg voor de bediening; Clara geen woorden genoeg om
de praatjes bij te houden, die tegen haar werden gemaakt, omdat zij.…
de vrouw was van haar man.

In dans en spel vorderde de nacht. De hombertafels werden na drieën

verlaten; de eere-plaatsen voor de oudere dames waren reeds leeg; het
gedeelte der gasten, dat niet meer meê kon doen zooals de jongelui, was,
zoo mogelijk, gaan slapen; op het plancher werd nog gedanst, maar niet
veel meer; de meisjes waren ook moê en velen reeds in haar kamer
gegaan; bij de buffetten stonden jonge mannen te praten, in traag en
hortend gesprek, sommigen nog in zwarte rokken, anderen reeds uit hun
groot toilet en met ’n wit jasje aan; ze aten [77]sandwiches, hongerig van
het laat opblijven en de vermoeienis in de open lucht, en ze dronken
erbij, deze grog, gene Champagne,—het deed er niet meer toe, als ’t
maar nat en koel was.

In de voorgalerij, alleen, was Geber neêrgezonken in een grooten rieten

stoel, doodmoê, doch zich verplicht rekenend, als gastheer, de laatste te
zijn, zoowel als hij de eerste was geweest.

Geber was klaar wakker; zijn voeten gloeiden van het twaalf uur
achtereen op de been zijn, drentelend over het erf en door het huis. Als
hij na zijn gewonen tijd opbleef en zich oververmoeid had, kon hij nooit
slapen; dan raakte zijn zenuwgestel in de war, en werd hij hoe langer hoe
helderder van geest, schoon hij weinig lette op wat om hem heen
gebeurde.

Hij zat, de beenen over elkaar geslagen, de handen over een knie
gevouwen, stil te pikeren, onbeweeglijk rechtuit kijkend in de flauwer
wordende lichtjes der illuminatie van zijn erf; het werd al stiller en
stiller; de vermoeienis was langzamerhand allen de baas geworden; tot
zelfs de bedienden, ook letterlijk op, sliepen nu hier en daar op den
grond of op banken.

Alleen de wachtman waakte en sloeg geregeld zijn uur.

En terwijl de groote stilte over de geheele omgeving kwam, die altijd

kort voor het aanbreken van den dageraad intreedt, beving hem
langzamerhand een gevoel van moedeloosheid, van stillen haat tegen
alles, van onverschilligheid voor het verleden, het heden en de toekomst;
het doordrong hem, haast onbewust dieper en dieper, en net of het hem
omwoei met een sluier, die telkens dichter aantrok, hield dat gevoel hem
gevangen, zoodat er geen uitkomst meer scheen, naar welken kant ook.
Hoe hij zich ook keeren mocht of wenden, hij zat,—dacht hij, zuchtend,
—gekluisterd in en aan het leven en zijn omstandigheden; hij kon niet dit
doen of er stond altijd een dat naast, waarover het hem onmogelijk was
heen te komen.

Zijn gezicht kreeg trekken van groote zwaarmoedigheid, zijn oogen

gingen vanzelf dicht alsof het weinige, dat ze zagen van het in de verte
verflauwend schijnsel, hem verveelde. Er was in hem een opkomen van
drift, van heftig protest tegen het leven, zooals het voor hem was, maar
het kwam niet tot een uitbarsting, het kwam op en zonk weêr weg, als de
machtelooze poging eener verzwakte energie, de nawerking eener eens
krachtige vitaliteit; het overblijfsel van geschiktheid tot strijd en verzet;
de nagalm van verloren hoop en vertrouwen; hij voelde het hem
ontzinken, en was zich heelemaal bewust dat hem een groot ongeluk
overkwam; dat hij in de wereld stond als een ongewapende in den strijd.

Hij kon eruit gaan. [78]

Wat belette het hem?

Wat belette hem ten slotte er een eind aan te maken? Hij deed er anderen
geen nadeel mee; ze waren financieel zonder zorgen voor de toekomst.
Het was nog het verstandigste het leven te behandelen als een huis,
waarin men woont en waarin men niet langer blijft, als het niet langer
bevalt.

De redeneering bekoorde hem; het heele idee schrikte hem niet af; hij,
zich latend meêvoeren door zijn langzaam voortwerkende gedachten, zag
het feit en de naaste gevolgen. Stil dramatiseerde het zich voor zijn geest.
En de manier waarop het zou gebeuren, scheen daarbij ineens en vanzelf
bepaald en aangewezen, alsof er geen sprake kon of mocht zijn van iets
anders.

De plaats van handeling was een klein bosch op zijn land bij de rivier;
het werktuig een pistool. Dàt scheen vooraf onherroepelijk te zijn
vastgesteld, en die omstandigheid deed hem bij zich zelven glimlachen.
Hij beproefde te denken aan zelfmoord door vergif of aan zich
verdrinken, maar dat scheen zijn geest zóó dwaas en onmogelijk, dat hij
die richting niet uit kon; geen schrede.—
[Inhoud]
TWAALFDE HOOFDSTUK.
 D D .
Clara was opgestaan; zij was een der eersten geweest, die naar haar
kamer ging, ze had goed geslapen en was nu ook het eerst bij de hand,
hoofdschuddend over den aanblik van de leege feestlokalen, nog door de
lampen hier en daar verlicht.

Verrast zag ze Geber zitten, in den grooten rieten stoel, het gezicht naar
boven, bleek en glimlachend als in een droom.

„Mijn hemel, Wim,” zei ze over hem heen buigend, „lig jij hier te
slapen?”

Hij had haar niet hooren komen, zoo zacht liep ze op haar bloote voeten,
en met een koortsschrik, die hem door merg en been ging, rees hij ineens
op, haar aanziend met een verbaasd en ontsteld gezicht.

Zij keek hem aan met groote oogen, verwonderd, niet wetend hoe ze het
met hem had.

„Wat scheelt je?” vroeg ze bezorgd. „Je hebt zeker koorts gekregen. Hoe
onvoorzichtig ook!” [79]

Geber streek, diep zuchtend, de hand ’n paar malen over het voorhoofd,
en lachte toen zacht, schoon zijn hart nog bonsde van het plotseling
opschrikken.

„Het is volstrekt niets. Ik lag te soezen, ’n beetje overspannen door al die

drukte. Ik weet niet hoe ik zoo opschrikte toen ik je stem hoorde zoo
dicht bij me.”

„En je bent zelfs nog gekleed.”

„Het is waar ook! Ik ga me lekker maken.”

„Ik zou trachten nog rustig een uurtje te slapen. Je hebt er behoefte aan.
Het zal je goed doen.”

„Dat zou het zeker. Nu, ik zal het probeeren.”

Hij haalde zijn horloge uit z’n vestzak en hield het onder ’n lamp.

„’t Is amper vier uur, Clara,” zei hij huiverend. „’t Is een erg koele
ochtend. Wat ga jij doen?”

„Ik? Wel, wat ik elken ochtend doe vóór vijven. Ik zal probeeren een
lekkeren kop koffie te zetten.”

„Dat is een idee. Krijg ik er dan ook een?”

„Als je wilt.… Maar ik zou het je niet aanraden. Het is geen goed middel
als men in slaap wil raken.”

„In ’s hemels naam.… ik heb er zoo’n behoefte aan.… veel meer nog
dan aan slapen.”

Langzaam ontkleedde hij zich in z’n kamer, nog bezig in gedachten met
dat dwaze zoo plotseling opgekomen idee van zelfmoord. Het was al te
gek! Iemand in zijn omstandigheden moest zulke malligheid niet in ’t
hoofd kunnen krijgen. Het zou, meende hij, wel veroorzaakt zijn door
een geringe storing in z’n bloedsomloop, ’n tikje malaria, gevatte kou,
onregelmatige werking van de gal of zoo! Hoe zou iemand, normaal
gezond van lichaam en geest, zulke krankzinnige visioenen kunnen
hebben en die dan als heel gewone zaken opnemen en in gedachten
beschouwen? Het zou hem niet weêr overkomen, dat was zeker, en al
frisscher en helderder wordend in z’n hoofd, stak hij een cigarette op en
wierp, nu in nachtbroek en kabaai gekleed, zich op een divan bij het
opengestooten venster.

Zacht hoorde hij tikken aan de kamerdeur. Dat zou zijn koffie wezen, die
de jongen bracht; daarom antwoordde hij in ’t maleisch. Doch Clara was
het zelf met een grooten porseleinen kop in de hand.
„Er is geen bediende present.”

„Dat begrijp ik,” antwoordde hij.

„Neen, ze hebben óók niet stilgezeten, gister en vannacht.”

Hij nam den kop koffie van haar aan en dronk die met wellust, [80]sterk
en warm als ze was, en toen gaf hij den leegen kop haar niet terug,
schoon ze daarop wachtte, maar hij zette dien op de tafel, sloeg zijn arm
om haar heen, haar zacht meêtrekkend naar den divan bij het venster. En
het was weêr juist als voor jaren geleden, zonder voorbedachten rade,
zonder voorafgegane bedoeling of gemaakt plan, maar als iets, dat
heelemaal vanzelf kwam en vanzelf sprak; er volgde ook nu van haar
kant geen tegenstand; zelfs geen poging daartoe.

Toen zij samen Geber’s kamer verlieten, was er nog altijd niemand
wakker van de huisgenooten en de gasten. Clara ging naar achter bij de
koffie; hij stapte langzaam de trap af der voorgalerij, schrikbarend uit
zijn humeur, hoogst ontevreden met en over zichzelven, ook al net als
voorheen.

Hij liep een landweg op met groote schreden, zonder ergens heen te
moeten, zonder haast zich spoedend, louter uit onbekenden aandrang tot
heftige beweging, als moest die reageeren op zijn stemming.

Er kwam tint aan den horizon, licht rose. Hij volgde denzelfden weg,
dien Jozef had geloopen, den avond voor de ketjoe-partij.

De weg liep tusschen de velden door, haast een uur lang, ombuigend
door de sawahs den anderen kant weêr terug naar het landhuis. ’t
Daglicht brak zachtjes door, lichtgrijs over de velden, rood aan de lucht,
tot de kleurverschillen in één toon smolten en de boomtoppen
verguldden in den zonneschijn.

Toen hij weêr thuis kwam, door en door warm van den geforceerden
marsch, met een kleur op z’n gezicht, was het heelemaal dag en zat de
galerij vol, terwijl werd storm geloopen op de badkamers.
„Jij bent in ’t geheel niet naar bed geweest, hè?” vroeg Lugtens hem,
toen hij, opkomend, zijn gasten een vroolijken morgengroet toeriep.

„Neen. Ik heb nog geprobeerd ’n oogenblik in ’n stoel te slapen, maar

het lukte niet.”

„Je hebt al koffie gehad van tante,” zei Roos, toen zij haar man
bemerkte, met de bedoeling te informeeren of hij misschien nog meer
verlangde. Even keek hij terzijde naar mevrouw Lugtens, maar die was
in gesprek met andere dames en lette niet op hem.

„Ja,” antwoordde hij. „Maar ik lust nog wel wat. Ik heb een flinke
wandeling gedaan: den heelen binnenweg om.”

„Is dat lang?” vroeg Markens, genietend van een boterham met
gerookten zalm.

„Een goed uur als men aanstapt,” antwoordde Geber. „En hebben al de
dames en heeren goed geslapen?” vroeg hij in het rond ziend.

De stroom van antwoorden was zeer verschillend. [81]

Over het algemeen heerschte er dadelijk weêr de vroolijke feesttoon bij.

Er waren jongelui die haast met geweld bedwongen moesten worden,
want ze wilden maar dadelijk weêr aan den dans op het plancher. Toen
stelde er een voor en corps in de kali te gaan baden, en dit vond zelfs bij
hen, die al in de badkamer waren geweest, grooten bijval.

Haast allen gingen meê, velen enkel om te zien wat er te zien viel, al
zwommen ze niet zelf.

Natuurlijk bleef Lugtens thuis en Geber ook; de eerste bij deze

gelegenheid bijzonder vroolijk voor zijn doen en spraakzaam, gaf een
betuiging van tevredenheid over het aangenaam festijn; de andere,
verstrooid, luisterde eigenlijk maar half naar den commandotoon, en
hoorde eerst wat Lugtens zei, toen hij begon te begrijpen, dat er iets te
verdienen viel.
„Je weet,” verzekerde Lugtens, „dat ik jullie graag mag. Maar je moet je
niet terugtrekken. Dat gaat niet. Ik heb nu een mooi houtcontract op het
oog. Wel, dat kunnen we weêr met ons vieren doen. Als we het spoor
door het bosch kunnen krijgen, zijn we heelemaal klaar. Doch één ding,
en dat weet je wel. Ik houd niet van menschen die … die … zoo
eigenzinnig een anderen weg willen gaan. Men moet veel menschen
ontvangen en bij menschen gaan. Ik ben je genegen, en met deze royale
partij heb je ’t weêr eenigszins in orde gemaakt. Het is alles heel goed
hier. Nogeens, ik ben daarover tevreden.”

Ofschoon de meesterachtige toon hem hinderde, en hij te gelijk moest

lachen om het gek geval, dat hij juist thans en van dezen man pluimpjes
moest krijgen,—hield toch een gevoel van schaamte de overhand. Het
was en bleef altijd een gemeene streek;—nu hijzelf getrouwd was,
besefte hij dat beter dan ooit. Maar van een vriend en gastheer te gelijk!.
…

Geber beproefde over zijn eigen gevoel heen te praten, groote

belangstelling toonend in het houtcontract en informeerend of en hoe het
mogelijk zou zijn later een spoor te krijgen door de te exploiteeren
djattibosschen.

’t Bracht hem er heelemaal bovenop bij Lugtens. Iemand die van een of
andere zaak niets begreep, waarvan hij heelemaal op de hoogte was, en
die dan gepaste belangstelling aan den dag lei, zoodat hij, in ’t volle
gevoel zijner meerderheid, hem kon inlichten,—dat was juist een kolfje
naar zijn hand.

„Het moet niet van hier uitgaan.”

„Moet dan niet door de Regeering hier het ontwerp worden

goedgekeurd?”

„Dat beteekent niets. Het is de Tweede Kamer die beslist hoe dat spoor
zal gelegd worden.” [82]

„Het zal geen kleinigheid.…”

Lugtens zag hem aan.

„Het is ook geen kleinigheid, meneer! Daarmee houd ik me nooit op. Ik

heb in Holland er alles voorgespannen, wat ik kon en,… we zullen zien.”

Gelukkig kwamen zij in een stroom van gasten; er waren er die

stilhielden en tegen Lugtens praatten. Geber ontsnapte; het werd hem, nu
de warmte toenam, te machtig; hij zou stil naar zijn kamer gaan, en
ondanks het met de temperatuur stijgend rumoer trachten te slapen.

Een paar uur later werd hij gewekt door Roos; hij sliep zoo schrikkelijk
vast, dat het haar veel moeite kostte hem wakker te krijgen, en toen het
haar gelukte, keek hij haar aan, suf, met oogen rood van vermoeienis, en
in een onaangename stemming.

„Ga toch heen,” bromde hij en ging, vastbesloten, op z’n andere zijde
liggen.

Maar zij hield aan met haar zachte, goedige stem, net als tegen een kind.
„Wim, Wim, Willem! Sta nou op, Wim! We gaan zóó rijsttafelen; daarna
kan je immers nog slapen gaan. Wim, Willem, Wim!.…”

„Gévédé!” vloekte hij. „Schei nu asjeblieft uit. Daar word ik gek van!”

Zij moest erom lachen, want hot doel was bereikt; hij stond op en
verfrischte zijn gezicht en polsen met koud water.

Roos had wel gelijk; hij moest immers aan tafel zijn, zoo goed als zij; ten
slotte had de slaap hem toch aardig, verkwikt en toen hij in een wit pakje
te midden der gasten kwam, stond hij eenigszins als ’n kat in een vreemd
pakhuis, als iemand die heelemaal niet in de heerschende stemming was;
hij had niet meêgedronken van de Champagne, die van tien uren af
duchtig was aangesproken, en ook niet van de twaalf-uur-bittertjes, die
de heeren reeds klokke-elf waren aangevangen te verschalken. Zelfs aan
tafel onder een glas wijn kon hij het peil der heeren-omgeving niet
bereiken. Voor de tweede maal was ook Lugtens de invloed van buiten te
sterk geweest en had hij zich laten verleiden in het warme ochtenduur.
En net als de eerste maal, speelde het hem parten; nu danste hij niet,
maar oreerde, trachtend geestig te zijn, wat hem niet gelukte.

Men lachte niettemin om zijn platte aardigheden, velen uit respect voor
zijn positie, anderen uit plezier, dat de altijd zoo quasi deftige kerel eens
met z’n waren aard voor het front kwam; de jongelui omdat ze er „lol” in
hadden in alle beteekenissen.

„Zoo dadelijk gaat hij weêr aan den zevensprong,” zei er een. [83]

„Hij is er al aan,” fluisterde een ander, „maar met z’n tong.”

„Daar zal je ’m nog ’n kuitflikker meê zien slaan,” gaf een derde terug
met ’n basstem, die haast iedereen verstaan kon.

Ze stikten bijna van ’t lachen; de laatste aardigheid deed de ronde aan

tafel en had het succes dat er in deze omstandigheden natuurlijk van te
verwachten viel. Geber kon hieraan niet meêdoen, flauwtjes, gedwongen
glimlachte hij, omdat hij nu eenmaal gastheer was; hij zag Roos, die
haast niet eten kon van de pret en zich tranen lachte; hij zag Clara
donkere minachtende blikken werpend naar haar man: het was alles naar,
vond hij; heel naar.

Maar hij ontkwam er niet aan. Lugtens sprak door, over het feest, den
gastheer, de gastvrouw.

De jongelui aan het ander eind van de tafel mopperden nu.

„Hij maait ons al het gras weg voor de voeten.”

„Er blijft niets voor ons over.”

„Net zoo’n haai als hij is in zaken.”

Lugtens hoorde er niets van; glimmend en met onduidelijke oogen,

trachtend vastheid bij te zetten aan z’n stem, zich inspannend om zinnen
te zeggen, die niet over elkaar den hals braken, stoomde hij door, tot het
einde, dat voor iedereen ’n verlichting was.