‫اتصال کوتاه در نرم افزار دیگسایلنت و استانداردهای مختلف‬

‫فهرست‪:‬‬
‫مقدم‪$$‬ه ‪........................................................................................................................‬‬
‫‪4.........‬‬
‫خط ‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ای‬
‫متقارن ‪6....................................................................................................................‬‬
‫مولف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه ه‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ای‬
‫متقارن ‪9.............................................................................................................‬‬
‫‪1‬‬
‫مدل ه‪$$‬ای ت‪$$‬والی مثبت‪ ،‬منفی‪ ،‬ص‪$$‬فر ‪..................................................................................‬‬
‫‪10‬‬
‫خط‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬وط ت‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ک‬
‫مداره ‪10......................................................................................................‬‬
‫خط ‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬وط دو‬
‫مداره ‪11........................................................................................................‬‬

‫بارها ‪12..........................................................................................................................‬‬

‫ژنراتورها ‪13...................................................................................................................‬‬
‫ترانس دو سیم پیچ‪$$‬ه ‪................................................................................................‬‬
‫‪14‬‬
‫انواع خطاهای اتصال کوتاه موجود در نرم افزار ‪15.............................................................‬‬
‫اتصال کوتاه سه فاز ‪.................................................................................................‬‬
‫‪15‬‬
‫س‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از‬
‫نامتقارن ‪16.......................................................................................................‬‬
‫س‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از ب‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه‬
‫نوترال ‪16......................................................................................................‬‬
‫سه فاز‪ ،‬نوترال به زمین ‪...........................................................................................‬‬
‫‪17‬‬
‫اتص‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ال کوت‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬اه دو‬
‫فاز ‪17..................................................................................................‬‬
‫دو ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از ب‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه‬
‫زمین ‪19.........................................................................................................‬‬
‫دو ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از ب‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه‬
‫نوترال ‪20.......................................................................................................‬‬
‫دو فاز‪ ،‬نوترال به زمین ‪............................................................................................‬‬
‫‪21‬‬
‫ت‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ک ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از ب‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه‬
‫زمین ‪21......................................................................................................‬‬
‫ت‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ک ف‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬از ب‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ه‬
‫نوترال ‪22....................................................................................................‬‬
‫تک فاز‪ ،‬ن‪$$‬وترال ب‪$$‬ه زمین‪..........................................................................................‬‬
‫‪22‬‬
‫تبدیل مولفه های متقارن ‪ +‬نوترال‪23................................................................................‬‬
‫قسمت های ثابت پنجره ی ‪basic option .................................................................23‬‬
‫شکل جریان خطا‪............................................................................................................‬‬
‫‪24‬‬

‫‪2‬‬
‫روش تحلی‪$$‬ل اتص‪$$‬ال کوت‪$$‬اه‪...............................................................................................‬‬
‫‪27‬‬
‫پنج‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ره ی ‪ basic‬در ح‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬الت‬
‫‪complete .........................................................................29‬‬
‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪complete ...............................................................30‬‬
‫پنجره ی ‪ basic‬در حالت ‪VDE0102,IEC60909......................................................33‬‬
‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪VDE0102,IEC60909 ...........................................34‬‬
‫پنج‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ره ی ‪ basic‬در ح‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬الت‬
‫‪ANSI..................................................................................35‬‬
‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪ANSI .......................................................................39‬‬
‫پنج ‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ره ی‬
‫‪Verification .............................................................................................40‬‬
‫مث ‪$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$‬ال‬
‫ها ‪41........................................................................................................................‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 1‬‬
‫‪41‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 2‬‬
‫‪43‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 3‬‬
‫‪45‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 4‬‬
‫‪48‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 5‬‬
‫‪50‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 6‬‬
‫‪52‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 7‬‬
‫‪54‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 8‬‬
‫‪56‬‬
‫مثال ‪................................................................................................................. 9‬‬
‫‪58‬‬
‫مث‪$$‬ال ‪.............................................................................................................. 10‬‬
‫‪60‬‬
‫مث‪$$‬ال ‪.............................................................................................................. 11‬‬
‫‪62‬‬
‫مث‪$$‬ال ‪.............................................................................................................. 12‬‬
‫‪64‬‬
‫ضمیمه ‪ -1‬مدلهای موجود و امپدانس توالیهای مختلف در نرم افزار ‪66.....................‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ضمیمه ‪-2‬توضیحات نشانه ها و عالمت های مختصر ‪69..............................................‬‬

‫مقدمه‪:‬‬
‫اتصال كوتاه يكي از مباحث مهم در تحلي ل و آن اليز سيس تم‌هاي ق درت محس وب مي‌ش ود‪ .‬در نرم‌اف زار‬
‫‪ DIgSILENT‬تابع محاسبات اتصال كوتاه به كاربر توانائي مدل كردن انواع خطاها را در سيس تم می‌ده د و‬
‫محاسبات را با توجه به استاندارد‌هاي معتبر اجرا مي‌كند‪.‬‬
‫(‪ )calculate short circuit‬از ن وار اب زار اص لی پنج ره ای‬ ‫با انتخاب گزینه ی اتصال کوتاه‬
‫همانند شکل ‪ 1‬باز می شود که پس از انجام تنظیمات م ورد نظ ر و کلیک روی دکم ه ی ‪ execute‬می‬
‫توان جریان اتصال کوتاه و ولتاژ شین ها پس از خطا و نتایج دلخواه دیگری را دید‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫شکل ‪1‬‬

‫محاسبات اتصال کوتاه‪ ،‬با دو قصد مختلف برای یک سیستم قدرت انجام می پذیرد‪ .‬اولین ه دفی ک ه می‬
‫توان برای این مطالعات داشت‪ ،‬برنامه ریزی و تعیین المان ها پیش از بهره ب رداری از سیس تم یا پیش از‬
‫تغییر سیستم در حال کار است (‪ )system planning‬برای مثال ‪ ،‬اگر بخ واهیم ح د ح رارتی کاب ل ه ا و‬
‫تجهیزات را برای یک سیستم طراحی شده بسنجیم‪ ،‬باید مطالعه اتصال کوتاه را انجام دهیم‪.‬‬
‫دومین هدف مشاهده ی عملک رد سیس تم در ح ال ک ار اس ت (‪ )system operation‬ب رای مث ال اگ ر‬
‫بخواهیم رله های حفاظتی موجود در مدار را تنظیم کنیم ‪ ،‬باید مطالعه اتصال کوتاه را ب ا ه دف مش اهده ی‬
‫عملکرد سیستم در حالت کار‪ ،‬انجام دهیم‪.‬‬
‫تفاوت این دو‪ ،‬در این است که در حالت پیش از بهره برداری از سیستم‪ ،‬ش رایط ک اری سیس تم ‪ ،‬درک‬
‫نشده و بسیاری از پارامتره ا ب ه ص ورت عملی ب ه دس ت نیام ده ان د ‪ ،‬پس تخمین زدن اجب اری می ش ود‪.‬‬
‫استانداردی همچون )‪ IEC909(VDE0102‬که در اروپای غربی پذیرفته ش ده اس ت و نس خه ی تک املی آن‬
‫در سال ‪ 2001‬استاندارد ‪ IEC60909‬می باشد‪ ،‬محاسبات اتصال کوتاه را بدون نیاز به پخش بار انجام می‬
‫دهد‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫شکل ‪2‬‬
‫کاربردهای مطالعه اتصال کوتاه پیش از بهره برداری از سیستم‪:‬‬
‫مطمئن شدن از اینکه با گسترش سیس تم و یا نیرومن د ک ردن سیس تم ‪ ،‬از ظ رفیت اتص ال‬ ‫‪-‬‬
‫کوتاه سیستم خارج نشویم‪.‬‬
‫هماهنگی ابزارهای حفاظتی‬ ‫‪-‬‬
‫بزرگ تر کردن ابعاد سیستم زمین‬ ‫‪-‬‬
‫تعیین ظرفیت اتصال کوتاه در نقاط بار‬ ‫‪-‬‬
‫تعیین حد حرارتی مجاز برای کابل ها و خطوط انتقال‬ ‫‪-‬‬
‫کاربردهای مطالعه اتصال کوتاه در سیستم در حال کار‪:‬‬
‫مطمئن شدن از اینکه پس از تغییر سیستم ‪ ،‬از ظرفیت اتصال کوتاه خارج نشده ایم‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫تعیین تنظیمات رله های حفاظتی و اندازه ی فیوزها‬ ‫‪-‬‬
‫آنالیز کردن خطاهای سیستم‬ ‫‪-‬‬
‫آنالیز کردن تداخل بین دو خط موازی در طول مدت خطا‬ ‫‪-‬‬

‫خطای متقارن‪:‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪1‬‬
‫فرض کنید در شکل ‪ ،3‬خطای سه فاز متقارنی بین شین دو و زمین اتف اق بیفت د‪ .‬ب رای تحلیل اتص ال‬
‫کوتاه ابتدا باید ماتریس امپدانس شبکه ساخته شود‪ .‬ب رای لح اظ ک ردن امپ دانس ه ای بین ش ین و ژنرات ور‬
‫(امپدانس زیر گذرا) ‪ ،‬از تبدیل نورتن استفاده کرده که در نتیج ه امپ دانس ه ا بین ش ین و زمین متص ل می‬
‫شوند‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫شکل ‪3‬‬

‫پس از معکوس گرفتن از ماتریس ادمیتانس یا به دست آوردن مستقیم ماتریس امپدانس‪ ،‬در نه ایت ‪ZBUS‬‬
‫مانند ماتریس زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪Z 11‬‬ ‫‪Z12‬‬ ‫‪Z 13‬‬ ‫‪Z 14‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪Z22‬‬ ‫‪Z 23‬‬ ‫‪Z 24‬‬
‫‪[ Z BUS ]= 21‬‬
‫‪Z 31‬‬ ‫‪Z 32‬‬ ‫‪Z 33‬‬ ‫‪Z 34‬‬
‫‪Z 41‬‬ ‫‪Z 42‬‬ ‫‪Z 43‬‬ ‫‪Z 44‬‬

‫اگر روی شین ‪ 2‬اتصال کوتاه برقرار شود‪ ،‬مدار حاصله را می توان به صورت شکل ‪ 4‬نشان داد‪.‬‬

‫شکل ‪4‬‬

‫پس ولتاژ هر شین را با استفاده از قانون ‪ superposition‬می توان به صورت زیر نوشت‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫] [] [ ] [‬
‫~‬
‫‪V1 ∆V1‬‬
‫‪V1‬‬
‫~‬
‫‪V2‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪∆V2‬‬
‫‪= ~2 +‬‬
‫‪V3‬‬ ‫‪V3 ∆V3‬‬
‫‪V4‬‬ ‫~‬
‫‪V4 ∆V 4‬‬
‫اگر جریان قبل از خطا برابر صفر باشد‪ ،‬پس ولتاژ تمام شین ها برابر ‪ Vf‬خواهد شد‪.‬‬

‫] [] [ ] [‬
‫‪V1‬‬ ‫‪Vf‬‬ ‫‪∆V1‬‬
‫‪V2‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪∆V2‬‬
‫‪= f +‬‬
‫‪V3‬‬ ‫‪Vf‬‬ ‫‪∆V3‬‬
‫‪V4‬‬ ‫‪Vf‬‬ ‫‪∆V 4‬‬
‫همچنین برای تغییر ولتاژ هر شین رابطه ی زیر را داریم‪.‬‬

‫[] [] [‬ ‫] []‬
‫‪∆V1‬‬ ‫‪∆V1‬‬ ‫‪Z 11‬‬ ‫‪Z 12‬‬ ‫‪Z 13‬‬ ‫‪Z 14 0‬‬
‫‪∆V2‬‬ ‫‪−V f‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪Z 22‬‬ ‫‪Z 23‬‬ ‫‪Z 24 −I f‬‬
‫=‬ ‫‪= 21‬‬
‫‪∆V3‬‬ ‫‪∆V3‬‬ ‫‪Z 31‬‬ ‫‪Z 32‬‬ ‫‪Z 33‬‬ ‫‪Z 34 0‬‬
‫‪∆V4‬‬ ‫‪∆V4‬‬ ‫‪Z 41‬‬ ‫‪Z 42‬‬ ‫‪Z 43‬‬ ‫‪Z 44 0‬‬
‫از رابطه ی باال می فهمیم که تنها به ستون دوم ماتریس امپدانس نیاز داریم‪.‬‬

‫] [] [‬
‫‪∆V1‬‬ ‫‪−Z 12 I f‬‬
‫‪−V f‬‬ ‫‪−Z 22 I f‬‬
‫=‬
‫‪∆V3‬‬ ‫‪−Z 32 I f‬‬
‫‪∆ V 4 −Z 42 I f‬‬
‫‪Vf‬‬
‫= ‪If‬‬
‫‪Z 22‬‬

‫][‬
‫پس ولتاژ تمام شین ها پس از خطا‪ ،‬از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪Z 12‬‬
‫‪1−‬‬

‫][‬
‫‪Z 22‬‬
‫‪V1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪V2‬‬
‫‪=V f‬‬ ‫‪Z‬‬
‫‪V3‬‬ ‫‪1− 32‬‬
‫‪Z 22‬‬
‫‪V4‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪1− 42‬‬
‫‪Z 22‬‬
‫در حالت کلی‪ ،‬اگر جریان قبل از خطا را در نظر نگیریم‪ ،‬برای یک شبکه ‪ n‬شینه ‪ ،‬ولتاژ تمام شین ه ا‬
‫پس از خطا در شین ‪ k‬از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫[ ][‬ ‫]‬
‫‪Z1 k‬‬
‫‪1−‬‬
‫‪Z kk‬‬
‫‪V1‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪V2‬‬ ‫‪1− 2 k‬‬
‫‪Z kk‬‬
‫‪⋮ =V‬‬
‫‪Vk‬‬
‫‪f‬‬ ‫⋮‬
‫‪0‬‬
‫⋮‬
‫⋮‬
‫‪Vn‬‬
‫‪Z nk‬‬
‫‪1−‬‬
‫‪Z kk‬‬

‫از رابطه باال‪ ،‬جریان شاخه ی ‪ ij‬که با امپدانس ‪ Zb‬به هم وصل شده اند ‪ ،‬به صورت زیر ب ه دس ت می‬
‫آید‪.‬‬

‫= ‪I ij‬‬
‫‪V i −V j‬‬
‫‪=V f‬‬
‫(‬ ‫‪1−‬‬
‫()‬
‫‪Z ik‬‬
‫‪Z kk‬‬
‫‪− 1−‬‬
‫‪Z jk‬‬
‫‪Z kk‬‬ ‫)‬ ‫‪=V f‬‬
‫‪Z jk −Zik‬‬
‫‪Zb‬‬ ‫‪Zb‬‬ ‫‪Z b × Z kk‬‬
‫اگر جریان های قبل از خطا در نظر گرفته شود و فرض شود که خطای سه فاز در شین ‪ k‬ب ا امپ دانس‬
‫‪ Zf‬اتفاق بیفتد ‪ ،‬روابط به صورت زیر در می آیند‪.‬‬

‫][‬
‫‪V1‬‬
‫‪V2‬‬
‫¿= ⋮‬
‫‪Vk‬‬
‫⋮‬
‫‪Vn‬‬
‫~‬ ‫‪Z jk −Z ik‬‬
‫‪I ij =V k‬‬
‫¿ ‪Z b ×(Z ¿ ¿ kk + Z f )+ I ij , pre−fault‬‬
‫اگر بین خطوط خطا رخ دهد‪ ،‬در محل خطا شین جدیدی باید اضافه کنیم و ماتریس امپ دانس را اص الح‬
‫کنیم تا به ماتریسی با ابعاد (‪ )n+1(*)n+1‬برسیم‪.‬‬

‫مولفه های متقارن‬

‫استفاده کردن از مولفه های متقارن‪ ،‬سبب می شود که یک شبکه س ه ف از ک ه ش امل اث رات ‪coupling‬‬
‫بین فازها می باشد به ‪ 3‬شبکه مستقل تک فاز که آنها را مثبت‪ ،‬منفی و صفر می نامیم ‪ ،‬تجزیه شود‪.‬‬
‫جریان و ولتاژ هر فاز را می توانیم به ص ورت جم ع س ه جریان و ولت اژ مس تقل مثبت‪ ،‬منفی و ص فر‬
‫بنویسیم‪.‬‬
‫البته گاهی اوقات با انجام تبدیل زیر‪ ،‬بین توالیهای مختلف اثر کوپلینگ وجود دارد که باید این پدیده را‬
‫نیز در نظر گرفت‪* .‬ارجاع به مثال‪1‬‬
‫) ‪a=1 ( 120°‬‬
‫‪−1 √ 3‬‬
‫=‪a‬‬ ‫‪+j‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1+a+ a =0‬‬

‫‪9‬‬
 ‫شکل ‪5‬‬

‫] [] [] [] [‬
‫‪Ia‬‬ ‫‪I a0 I a1 I a2‬‬
‫‪Ib = I b 0 + I b 1 + I b 2‬‬
‫‪Ic‬‬ ‫‪I c 0 Ic 1 I c 2‬‬

‫] [ ] [] [ ] [‬
‫‪I a 1 1 1 I a0‬‬ ‫‪1 1 1‬‬
‫‪I b = 1 a a I a 1 [ A ] = 1 a1 a 2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪I c 1 a2 a1 I a 2‬‬ ‫‪1 a2 a1‬‬

‫پس‪:‬‬

‫] [ ] [] [ ] [‬
‫‪I a0‬‬ ‫‪1 1 1 Ia‬‬ ‫‪1 1 1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1 1‬‬
‫‪I a1 = 1 a a I b [ A ] = 1 a a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪I a2‬‬ ‫‪1 a a Ic‬‬ ‫‪1 a a‬‬

‫مدل های توالی مثبت‪،‬منفی‪،‬صفر خطوط‪،‬بارها‪،‬ژنراتورها‪،‬ترانس های دوسیم پیچه و سه سیم پیچه‬
‫‪ -‬مدل های توالی مثبت‪ ،‬منفی‪ ،‬صفر خط تک مداره ‪:‬‬
‫برای خط سه فازه شکل ‪ 6‬وقتی کوپلینگ بین فازهای مختلف وجود دارد به رابطه ‪ 1‬می رسیم‪.‬‬

‫[] [‬ ‫] []‬
‫́‪V a a‬‬ ‫‪Z aa‬‬ ‫‪Z ab‬‬ ‫‪Z ac‬‬ ‫‪Z an‬‬ ‫‪Ia‬‬
‫́‪V b b‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪Z bb‬‬ ‫‪Z bc‬‬ ‫‪Z bn‬‬ ‫‪Ib‬‬
‫‪= ba‬‬
‫́‪V c c‬‬ ‫‪Z ca‬‬ ‫‪Z cb‬‬ ‫‪Z cc‬‬ ‫‪Z cn‬‬ ‫‪Ic‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪Z na‬‬ ‫‪Z nb‬‬ ‫‪Z nc‬‬ ‫‪Z nn‬‬ ‫‪In‬‬
‫رابطه ‪1‬‬

‫شکل ‪6‬‬
‫با انجام حذف کرون به رابطه ‪ 2‬می رسیم‪.‬‬

‫‪10‬‬
 [ ][ ][ ]
~ ~ ~
Z aa Z ab Z ac Z aa Z ab Z ac Z an
~
Z ba ~
Z bb ~ −1
Z bc = Z ba Z bb Z bc − Z bn [ Z nn ] [ Z na Z nb Z nc ]
~
Z ~
Z ~
Z cc Z ca Z cb Z cc Z cn
ca cb

[ ] [ ][ ]
~ ~ ~
V a á Z aa Z ab Z ac I a
V b b́ = Z ba ~
~ Z bb ~
Z bc I b
V c ć ~ ~
Z ca Z cb ~
Z cc I c
2 ‫رابطه‬
.‫ می رسیم‬3 ‫ در نهایت به رابطه‬،‫اگر خط را متقارن و ترنسپوز شده فرض کنیم‬

[ ][ ][ ]
Va ZS ZM ZM I a
Vb = ZM ZS ZM I b
Vc ZM ZM ZS I c

[] [ ] []
Va ZS ZM ZM I0
−1 −1
[ A ] × V b =[ A ] × Z M ZS Z M ×[ A ] × I 1
Vc ZM ZM ZS I2

[ ] [ ] []
V0 ZS ZM ZM I0
−1
V 1 =[ A ] × Z M ZS ZM × [ A ] × I 1
V2 ZM ZM ZS I2

[ ] [ ]
ZS Z M ZM Z S +2 Z M 0 0
−1
[ Z 012]=[ A ] × Z M Z S Z M × [ A ]= 0 Z S −Z M 0
ZM ZM ZS 0 0 Z S −Z M
3 ‫رابطه‬

: ‫ صفر خط دو مداره‬،‫ منفی‬،‫ مدل های توالی مثبت‬-

2 ‫*ارجاع به مثال‬

7 ‫شکل‬
.‫ امپدانس فاز به صورت زیر می شود‬،‫ جابجا شده باشند‬7 ‫اگر خطوط به صورت دلخواه همانند شکل‬

11
 ‫[‬ ‫]‬
‫‪Z ' S1‬‬ ‫‪Z 'M1‬‬ ‫‪Z 'M1‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬
‫‪Z 'M1‬‬ ‫‪Z ' S1‬‬ ‫‪Z 'M1‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬
‫'‪Z‬‬ ‫‪Z 'M1‬‬ ‫‪Z ' S1‬‬ ‫‪Z 'P Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬
‫‪[ Z ' phase ]= Z 'M 1‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z ' S2 Z ' M 2‬‬ ‫‪Z 'M2‬‬
‫‪P‬‬
‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z ' M 2 Z ' S2‬‬ ‫‪Z 'M2‬‬
‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'P‬‬ ‫‪Z 'M2 Z 'M2‬‬ ‫‪Z ' S2‬‬

‫با انجام تبدیل زیر‪ ،‬ماتریس ‪ 012‬امپدانسی به صورت رابطه ‪4‬درمی آید‪.‬‬

‫[‬ ‫[ ]‬ ‫]‬
‫‪−1‬‬
‫]‪[A‬‬
‫=] ‪[ Z '012‬‬ ‫‪0‬‬
‫] ‪[ Z ' phase ] [ A0 ] [ A0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪[ A ]−1‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫'‬
‫‪Z zero−1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪Z ' zero−c‬‬ ‫‪0 0‬‬
‫'‬
‫‪0‬‬ ‫‪Z pos−1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬
‫'‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪Z ¬−1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬
‫=] ‪[ Z 012‬‬
‫'‬
‫'‬ ‫'‬
‫‪0 0‬‬
‫‪Z zero−c 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪Z zero−2‬‬
‫'‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫‪pos−2‬‬ ‫‪0‬‬
‫'‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪Z ¬−2‬‬
‫رابطه ‪4‬‬

‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬

‫‪Z zero−1=Z S 1+ 2 Z M 1 , Z zero−2=Z S 2+ 2 Z M 2‬‬
‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬ ‫'‬
‫‪Z pos−1=Z ¬−1=Z S 1−Z M 1 , Z pos−2=Z ¬−2=Z S 2−Z M 2‬‬
‫'‬ ‫'‬
‫‪Z zero−c =3 Z P‬‬
‫البته همیشه عناصر دیگر صفر نیست‪ ،‬بلکه مقداری دارد که محاسبات را پیچیده تر می کند‪.‬‬

‫‪ -‬مدل های توالی مثبت‪ ،‬منفی‪ ،‬صفر بارها‪:‬‬

‫‪:Error‬‬ ‫مدار های توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر بارهای با اتصال ستاره‪ ،‬مثلث و ستاره ی زمین ش ده را در‬
‫‪ Reference source not found‬می بینید‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫شکل ‪8‬‬
‫‪ -‬مدل های توالی مثبت‪ ،‬منفی‪ ،‬صفر ژنراتورها‪:‬‬
‫مدار های توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر ژنراتور ب ا اتص ال س تاره ی زمین ش ده را در‬
‫‪Error: Reference‬‬
‫‪ source not found‬می بینید‪ .‬اگر ژنراتور با اتصال ستاره ی زمین نشده باشد ‪ ،‬کافی است در همین م دل‪،‬‬
‫امپدانس اتصالی به زمین را به بی نهایت میل دهیم‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫شکل ‪9‬‬

‫‪14‬‬
 ‫شکل ‪10‬‬
‫‪ -‬مدل های توالی مثبت‪ ،‬منفی‪ ،‬صفر ترانس های دوسیم پیچه‪:‬‬
‫مدارهای توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر ترانس در مبنای پریونیت‪ ،‬در‬
‫‪Error: Reference source not found‬‬
‫نمایش داده شده اند‪ .‬وقتی که اولیه یا ثانویه ترانس‪ ،‬ستاره ی زمین نشده باشد‪ ،‬کافی است در همین مدل ه ا‬
‫امپدانس اتصالی به زمین را به بی نهایت میل دهیم‪.‬‬

‫شکل ‪11‬‬
‫انواع خطاهای اتصال کوتاه موجود در نرم افزار‬

‫‪15‬‬
‫در قسمت ‪ fault type‬پنجره ی اتصال کوت اه (ش کل ‪ )1‬می ت وان یکی از ‪ 11‬ح الت زیر را انتخ اب‬
‫کرد‪.‬‬

‫‪phase short circuit-3-‬‬

‫*ارجاع به مثال ‪1‬‬
‫در بخش ‪ 2‬به طور کامل در مورد محاسبات این حالت توضیح داده شده است که جریان خطا از رابط ه‬
‫ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪Vf‬‬
‫= ‪If‬‬
‫¿‪Z 22+ Z +‬‬
‫¿ ‪f‬‬

‫امپ دانس خط ا را در قس مت ‪ fault impedance‬باید وارد ک رد‪ .‬اگ ر گزین ه ی ‪enhanced fault‬‬
‫‪ impedance‬تیک بخورد ‪ ،‬امپدانس خطا به دو جزء تقسیم می شود که در شکل ‪ 12‬و ‪ 13‬نشان داده ش ده‬
‫است‪.‬‬

‫شکل ‪12‬‬

‫شکل ‪13‬‬

‫در اینجا چون خطای متقارن را مورد بررسی قرار می دهیم و شبکه متقارن است‪ ،‬تنها ب ا نم ودار ت ک‬
‫خطی می توان مدار را حل کرد‪ .‬پس تنها به امپدانس توالی مثبت نیاز داریم‪.‬‬
‫در حالت ‪ enhanced fault impedance‬امپدانس خطا از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‪+‬‬
‫¿)‪Z f =(Zf ( ¿ ) )∨¿ (Zf ( ¿ ) /3‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪phase short-circuit (unbalanced)-3-‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪3‬‬
‫اگر در سیستم‪ ،‬نامتعادلی وجود داشته باشد و پخش بار نامتعادل گرفت ه ش ود و بخ واهیم خط ای اتص ال‬
‫کوتاه سه فاز رخ دهد‪ ،‬حتما باید این گزینه انتخاب شود‪.‬‬
‫در ح الت کلی‪ ،‬وق تی بین توالیه ای مختل ف‪ ،‬کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬جریان خط ا از رابط ه ی‬
‫ماتریسی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‬
‫در حالت ‪ enhanced fault impedance‬امپدانس خطا از روابط زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‪+‬‬
‫¿)‪Z f =(Zf ( ¿ ) )∨¿ (Zf ( ¿ ) /3‬‬
‫¿‪−‬‬
‫¿)‪Z f =(Zf ( ¿ ) )∨¿( Zf ( ¿ ) /3‬‬
‫‪0‬‬
‫) ¿ ( ‪Z f =Zf‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪4‬‬
‫‪phase to neutral-3-‬‬
‫در اینجا خطا به این صورت است که سه فاز با امپدانس معینی به نقطه ی نوترال برخورد می کند‪.‬‬
‫در ح الت کلی‪ ،‬وق تی بین توالیه ای مختل ف‪ ،‬کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬جریان خط ا از رابط ه ی‬
‫ماتریسی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‬
‫که امپدانس های خطا از روابط زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‪+‬‬ ‫¿‪−‬‬
‫¿ ¿ ‪Z =Z =Zf‬‬
‫‪f‬‬ ‫‪f‬‬
‫‪0‬‬
‫∞= ‪Z‬‬ ‫‪f‬‬

‫همچنین برای به دست آوردن ولتاژ نقطه ی نوترال در ش ین ه ای مختل ف ناچ اریم دیاگرام ت ک خطی‬
‫توالی صفر را رسم کنیم‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪5‬‬
‫‪phase, neutral to ground-3-‬‬
‫در اینجا خطا به این صورت است که سه فاز با امپدانس معینی ب ه نقط ه ی ن وترال برخ ورد می کن د و‬
‫نقطه ی نوترال زمین می شود‪.‬‬
‫در ح الت کلی‪ ،‬وق تی بین توالیه ای مختل ف‪ ،‬کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬جریان خط ا از رابط ه ی‬
‫ماتریسی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‬
‫که امپدانس های خطا از روابط زیر به دست می آید‪.‬‬
‫¿‪+‬‬ ‫¿‪−‬‬ ‫‪0‬‬
‫¿ ¿ ‪Z =Z =Z f =Zf‬‬
‫‪f‬‬ ‫‪f‬‬

‫همچنین برای به دست آوردن ولتاژ نقطه ی نوترال در ش ین ه ای مختل ف ناچ اریم دیاگرام ت ک خطی‬
‫توالی صفر را رسم کنیم‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪6‬‬
‫‪phase short circuit -2-‬‬
‫همانند شکل ‪ 14‬و ‪ ،15‬دو فاز با امپدانسی به هم متصل می شوند‪ .‬با توجه به تس اوی ه ای زیر‪ ،‬م دار‬
‫معادل این خطا همچون شکل ‪ 16‬می شود‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫شکل ‪14‬‬

‫شکل ‪15‬‬

‫[] [ ][‬ ‫]‬

‫‪0‬‬
‫‪I0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪( a−a2 ) I b‬‬
‫] ‪I 1 =[ A‬‬ ‫‪Ib = 3‬‬
‫‪I2‬‬ ‫‪−I b‬‬ ‫‪1 2‬‬
‫‪( a −a ) I b‬‬
‫‪3‬‬
‫‪V bg−V cg=Z f I b‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫¿ ¿ ¿)‪(V ¿¿ 0+ a V 1+ a V 2)−(V ¿¿ 0+ a V 1+ a V 2)=Z f ( I ¿¿ 0+ a I 1 +a I 2‬‬
‫‪( a 2−a ) V 1 −( a2−a ) V 2=Z f ( a 2−a ) I 1‬‬
‫‪V 1−V 2 =Z f I 1‬‬
‫در حالت کلی‪ ،‬وقتی بین توالیهای مختلف کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬ابت دا م اتریس ادمیت انس ت والی‬
‫‪ 012‬را با اضافه کردن امپدانس خطا اصالح ک رده س پس پخش ب ار ش بکه را انج ام می دهیم و ولتاژه ای‬
‫شینهای مختلف را به دست می آوریم‪ .‬این موضوع در مثال ‪ 7‬به طور کامل نشان داده شده است‪.‬‬
‫همچنین برای به دست آوردن ولتاژ نقطه ی نوترال در ش ین ه ای مختل ف ناچ اریم دیاگرام ت ک خطی‬
‫توالی صفر را رسم کنیم البته چون جریان خطای توالی صفر‪ ،‬صفر می باشد‪ ،‬معموال ولتاژ ن وترال براب ر‬
‫صفر می باشد‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪7‬‬

‫‪18‬‬
 ‫شکل ‪16‬‬

‫در حالت ‪ ،enhanced fault impedance‬امپدانس های وارده بنابر شکل ‪ ، 17‬تفاوتی ب ا امپ دانس‬
‫های خطای حالت ‪ default‬ندارد‪.‬‬

‫شکل ‪17‬‬

‫‪Phase to ground-2-‬‬
‫همانند شکل ‪ 18‬و ‪ ،19‬دو فاز با امپدانسی به زمین متصل می شوند‪ .‬با توجه به تساوی های زیر‪ ،‬مدار‬
‫معادل این خطا همچون شکل ‪ 20‬می شود‪.‬‬

‫شکل ‪18‬‬

‫‪19‬‬
 ‫شکل ‪19‬‬

‫] [][ ][‬
‫‪I0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪I 1 =[ A ] I b = aI b +a I c‬‬
‫‪2‬‬

‫‪I2‬‬ ‫‪Ic‬‬ ‫‪a2 I b +a I c‬‬

‫‪I a=I 0 + I 1 + I 2=0‬‬
‫‪V bg=V cg →V 1=V 2‬‬
‫‪V bg=( V 0 +a V 1 +a 2 V 2 ) =( V 0−V 2 ) =Z f ( I b + I c ) → ( V 0−V 2 )=3 Z f I 0‬‬

‫شکل ‪20‬‬

‫در برنامه ی ‪ digsilent‬همانند شکل ‪ ،21‬دو ف از ب ا امپدانس ی ب ه هم متص ل می ش وند و ب ا امپدانس ی‬

‫دیگر به زمین وصل می شود‪.‬‬
‫در حالت کلی‪ ،‬وقتی بین توالیهای مختلف کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬ابت دا م اتریس ادمیت انس ت والی‬
‫‪ 012‬را با اضافه کردن امپدانس خطا اصالح ک رده س پس پخش ب ار ش بکه را انج ام می دهیم و ولتاژه ای‬
‫شینهای مختلف را به دست می آوریم‪ .‬برای اص الح م اتریس ‪ ،‬خط ا را ب ه ص ورت یک ب ار درنظ ر می‬
‫گیریم‪ .‬با تبدیل زیر ماتریس ‪ 012‬بار مجازی که به جای خطا درنظر گرفته ایم‪ ،‬به دست می آید‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬
‫] ‪[ Y f ] =[ A‬‬ ‫‪Zfll Zfle‬‬ ‫‪Zfll‬‬ ‫]‪[A‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Zfll‬‬ ‫‪Zfll Zfle‬‬
‫این موضوع در مثال ‪ 8‬به طور کامل نشان داده شده است‪.‬‬
‫همچنین برای به دست آوردن ولتاژ نقطه ی نوترال در ش ین ه ای مختل ف ناچ اریم دیاگرام ت ک خطی‬
‫توالی صفر را رسم کنیم‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫شکل ‪21‬‬

‫*ارجاع به مثال ‪8‬‬

‫‪phase to neutral-2-‬‬
‫در این نوع از خطا‪ ،‬دو فاز دلخواه با امپدانس ثابت ‪ Zf‬به نقطه ی نوترال وصل می شود‪ .‬در اینج ا ن یز‬
‫شبکه را با اضافه کردن این امپدانس اصالح کرده و سپس پخش بار می گیریم‪.‬‬
‫همچنین در این نوع از خطا چون از سیم نوترال جریان می گذرد‪ ،‬نقط ه ی ن وترال ولتاژه ای متف اوت‬
‫داشته پس ولتاژ خط به نوترال با ولتاژ خط به زمین تفاوت دارد‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪9‬‬

‫‪phase, neutral to ground-2-‬‬

‫در این نوع از خطا‪ ،‬دو فاز دلخواه با امپدانس ثابت ‪ Zf‬به نقطه ی نوترال وصل می ش ود وس پس نقط ه‬
‫ی نوترال به زمین وصل می شود‪ .‬در اینجا نیز شبکه را با اضافه کردن این امپدانس اصالح کرده و سپس‬
‫پخش بار می گیریم‪.‬‬
‫همچنین در این نوع از خطا چون از سیم نوترال جریان می گذرد‪ ،‬نقط ه ی ن وترال ولتاژه ای متف اوت‬
‫داشته پس ولتاژ خط به نوترال با ولتاژ خط به زمین احتماال تفاوت دارد‪.‬‬

‫‪single phase to Ground-‬‬

‫همانند شکل ‪ 22‬و ‪ ،23‬دو فاز با امپدانسی به زمین متصل می شوند‪ .‬با توجه به تساوی های زیر‪ ،‬مدار‬
‫معادل این خطا همچون شکل ‪ 24‬می شود‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫شکل ‪22‬‬

‫شکل ‪23‬‬

‫[ ] [ ] [ ] [] [‬ ‫] []‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫][ ][‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬
‫‪I0‬‬ ‫‪Ia‬‬ ‫‪0 0 V ag‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪V0‬‬ ‫‪V0‬‬
‫‪V‬‬
‫‪[A] V1 = 1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪−1 Zf‬‬ ‫‪−1 Zf‬‬
‫] ‪I 1 =[ A ] 0 =[ A‬‬ ‫] ‪V bg =[ A‬‬ ‫= ‪V 1 → I 0=I 1=I 2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬
‫‪I2‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0 0 V cg‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪V2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 V2‬‬
‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬ ‫‪3 Zf‬‬

‫‪ 24‬شکل‬

‫در حالت کلی‪ ،‬وقتی بین توالیهای مختلف کوپلین گ وج ود داش ته باش د‪ ،‬ابت دا م اتریس ادمیت انس ت والی‬
‫‪ 012‬را با اضافه کردن امپدانس خطا اصالح ک رده س پس پخش ب ار ش بکه را انج ام می دهیم و ولتاژه ای‬

‫‪22‬‬
‫شینهای مختلف را به دست می آوریم‪ .‬برای اص الح م اتریس ‪ ،‬خط ا را ب ه ص ورت یک ب ار درنظ ر می‬
‫گیریم‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪10‬‬

‫‪phase to Neutral-1-‬‬
‫در این نوع از خطا‪ ،‬یک فاز دلخواه با امپدانس ثابت ‪ Zf‬به نقطه ی نوترال وصل می شود‪ .‬در اینجا نیز‬
‫شبکه را با اضافه کردن این امپدانس اصالح کرده و سپس پخش بار می گیریم‪.‬‬
‫همچنین در این نوع از خطا چون از سیم نوترال جریان می گذرد‪ ،‬نقط ه ی ن وترال ولتاژه ای متف اوت‬
‫داشته پس ولتاژ خط به نوترال با ولتاژ خط به زمین احتماال تفاوت دارد‪.‬‬

‫‪phase,neutral to ground-1-‬‬
‫در این نوع از خطا‪ ،‬یک فاز دلخواه با امپدانس ثابت ‪ Zf‬به نقطه ی نوترال وصل می شود وسپس نقط ه‬
‫ی نوترال به زمین وصل می شود‪ .‬در اینجا نیز شبکه را با اضافه کردن این امپدانس اصالح کرده و سپس‬
‫پخش بار می گیریم‪.‬‬
‫همچنین در این نوع از خطا چون از سیم نوترال جریان می گذرد‪ ،‬نقط ه ی ن وترال ولتاژه ای متف اوت‬
‫داشته پس ولتاژ خط به نوترال با ولتاژ خط به زمین احتماال تفاوت دارد‪.‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪11‬‬

‫تبدیل مولفه ی متقارن ‪ +‬نوترال‬

‫وقتی سیم نوترال داریم و جریانی از سیم نوترال می گذرد یا ولتاژ نوترال غیر صفر است یا خط ایی ب ا‬
‫برخورد به سیم نوترال ایجاد شود‪ ،‬از این تبدیل استفاده می شود که به صورت زیر است‪.‬‬

‫] [ ] [] [ ] [‬
‫‪Ia 1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪0 Ia 0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Ib‬‬ ‫=] ‪0 I a1 [ A‬‬
‫‪=1‬‬ ‫‪a a‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪a a‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪Ic 1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪a a‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0 I a2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪a a‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪In‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪1 In‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪1‬‬
‫*ارجاع به مثال ‪8‬و ‪9‬و ‪ 10‬و‪ 11‬و ‪12‬‬

‫قسمت های ثابت پنجره ی ‪basic option‬‬

‫‪23‬‬
 ‫شکل ‪25‬‬

‫‪ :Output‬در صورت ‪ on‬شدن اين گزينه‪ ،‬يك گزارش متني به صورت خودكار در پنجره خروجي‬
‫نمايش داده مي‌شود‪ .‬مرجع دستور ايجاد گزارش را مي‌توان براي انتخاب نوع گزارش مطلوب در خروجي‬
‫مورد استفاده قرار داد‪.‬‬
‫‪ :Fault Impedance‬امپدانس خطا معادل با مقاومت و راكتانس خود خطا تعريف مي‌شود‪( .‬مانند‬
‫امپدانس قوس يا مسير اتصال كوتاه)‪.‬‬

‫‪ :Fault Location‬موقيعت خطا در سيستم قدرت یکی از سه یا چهار گزینه ی زیر می تواند باشد‪:‬‬
‫‪ :Busbars and junctions/internal nodes-1‬برای همه ی ترمینال های شبکه‪ ،‬محاسبات اتصال‬
‫کوتاه مستقال انجام می گیرد (پشت سر هم)‪.‬‬
‫‪ :All busbars-2‬برای همه ی باسبارهای شبکه‪ ،‬محاسبات اتصال کوتاه مستقال انجام می گیرد (پشت‬
‫سر هم)‪ .‬تفاوت این گزینه با گزینه ی قبلی در این است که لزوما همه ی ترمینال ها باسبار نیستند‪ .‬باسبار‪،‬‬
‫گره ای است که تجهیزاتی همچون بریکر و سکسیونر دارد‪.‬‬
‫‪ :user selection-3‬برای باسبار یا باسبارهای دلخواه یا نقاط دیگر شبکه‪ ،‬محاسبات اتصال کوتاه را‬
‫انجام می دهد‪ .‬برای محاسبه اتصال کوتاه برای چند شین پس از انتخاب چندين شين باید تنظیمات این بخش‬
‫روی ‪ SetSelect‬باشد‪.‬‬
‫اگر در این حالت‪ ،‬نقطه ای را انتخاب نکنیم‪ ،‬محاسبه ی اتصال کوتاه را برای تمامی باسبارها انجام می‬
‫دهد‪.‬‬
‫‪ :Multiple fault-3+1‬فقط در روش ‪ ،complete‬وقتي گزينه مربوطه فعال باشد محاسبات خطاي‬
‫چندگانه را انجام مي‌دهد‪ .‬چهار حالت زیر برای تعریف خطاها وجود دارد‪:‬‬
‫)‪Intercircuit Fault Event (EvtShcll‬‬ ‫‪-1‬‬
‫)‪Outage Event (EvtOutage‬‬ ‫‪-2‬‬
‫)‪Short-Circuit Event (EvtShc‬‬ ‫‪-3‬‬
‫)‪Switch Event (EvtSwitch‬‬ ‫‪-4‬‬

‫‪24‬‬
 ‫در حالت کلی وقتي بيش از يك محل خطا انتخاب شده باشد‪ ،‬يك توالي از محاسبات اتصال كوتاه براي‬
‫هر محل خطا يكبار اجرا مي‌شود‪ .‬نتايج كلي جريان‌هاي اتصال كوتاه هر محل خطا را به صورت جداگانه‬
‫براي هر شاخه متصل شده نشان خواهند داد‪ .‬بنابراين نتايج نشان داده شده روي هر دو طرف يك شاخه به‬
‫دو محاسبات اتصال كوتاه متفاوت مرتبط مي‌باشند‪.‬‬
‫‪ :Short circuit duration‬از عددهای این گزینه برای محاسبه ی جریان قطع بریکر و جریان قطع‬
‫کلیدهای حرارتی استفاده می شود‪ .‬نحوه ی تاثیر گذاری این اعداد در فرمول ها‪ ،‬در بخش بعدی (در‬
‫جدول) آمده است‪.‬‬

‫شکل جریان خطا‬

‫مدار ساده ی ‪ RL‬شکل ‪ 26‬را در نظر بگیرید که در آن‪:‬‬
‫) ‪e=E m sin ( ωt +θ‬‬

‫شکل ‪26‬‬

‫اگر کلید ‪ s‬را در لحظه ی ‪ t=0‬ببندیم‪ ،‬جریان ‪ i‬از رابطه ی زیر تعیین می شود‪:‬‬
‫‪di‬‬
‫‪e=L‬‬ ‫‪+ Ri‬‬
‫‪dt‬‬
‫که در نتیجه‪:‬‬
‫‪−R‬‬
‫‪L‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪Em‬‬
‫‪i=K e‬‬ ‫‪+‬‬ ‫) ‪sin ( ωt +θ−Φ‬‬
‫‪Z‬‬
‫که در آن داریم‪:‬‬
‫‪ωL‬‬
‫‪Z=√ R + ω L , Φ=tan‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪R‬‬
‫در معادله ی باال‪ ،‬مقدار ‪ k‬به گونه ای است که در ‪ ، +t=0‬جریان ب ا مق دار آن در ‪ ،-t=0‬یکس ان اس ت‪.‬‬
‫اگر جریان در ‪ -t=0‬مساوی ‪ i0‬باشد‪ ،‬داریم‪:‬‬
‫‪Em‬‬
‫‪K=i 0 −‬‬ ‫) ‪sin ( θ−Φ‬‬
‫‪Z‬‬
‫از معادله ی باال‪ ،‬مشخص است که جریان اتصال کوتاه‪ ،‬دو مولفه‪ ،‬یکی مولفه ی گ ذرای یک طرف ه و‬
‫دیگری مولفه ی حالت ماندگار متناوب دارد‪ .‬حضور مولفه ی یکطرف ه ب اعث می ش ود ک ه از ع دم تغییر‬
‫لحظه ای جریان‪ ،‬اطمینان حاصل شود‪ .‬این مولفه با ثابت زمانی ‪ L/R‬به سمت صفر میل می کند‪.‬‬
‫اگر اتصال کوتاه ناگهانی سه فاز در پایانه های یک ماشین س نکرون اتف اق افت د‪ ،‬جریان ه ای س ه ف از‬
‫مطابق با شکل ‪ 27‬خواهند بود‪ .‬به طور کلی‪ ،‬جریان در هر فاز‪ ،‬دو مولفه ی مشخص دارد‪.‬‬
‫الف‪-‬مولفه ای با فرکانس اصلی که در ابتدا سریعا ک اهش می یاب د(در ع رض چن د س یکل) و س پس ب ه‬
‫طور نسبتا آهسته( ظرف چند ثانیه) به مقدار حالت ماندگار خود می رسد‪.‬‬
‫ب‪-‬مولفه ی دی سی که به طور نمایی ظرف چند سیکل‪ ،‬به سمت صفر میل می کند‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫شکل ‪27‬‬

‫در معادالت باال‪ ،‬چون همواره جانب محافظه کاری را حفظ خواهیم نمود‪ ،‬جریان لحظه ی اول را صفر‬
‫می گیریم تا در سخت ترین شرایط معادالت را حل کنیم‪ .‬همچنین اختالف فاز اولیه (تتا) را برابر صفر می‬
‫گیریم‪.‬‬
‫‪Em‬‬
‫=‪K‬‬ ‫) ‪sin ( Φ‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪−R‬‬
‫‪Em‬‬ ‫‪ωt‬‬ ‫‪E‬‬
‫) ‪i= sin ( Φ ) e ωL + m sin ( ωt−Φ‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪Z‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪−R‬‬
‫‪Em‬‬ ‫‪ωt‬‬
‫=‪i‬‬ ‫¿ ‪sin ( Φ ) e ωL +sin ( ωt−Φ ) =√ 2 I } left [sin {left (Φ right ) } {e} ^ {- {R} over {ωL} ωt} + sin {left (ωt-Φ right ) } right‬‬
‫‪Z‬‬
‫در نرم افزار ‪ digsilent‬در هنگام اتصال کوتاه چندین متغیر وجود دارد که در شکل ‪ 28‬رسم ش ده ان د‬
‫و در جدول زیر نیز توضیحاتی در مورد آنها داده شده است‪.‬‬
‫‪I dc (t )=√ 2 I k‬‬
‫¿ ‪} {e} ^ {-2πf {R} over {X} t‬‬
‫مولفه ی دی سی جریان‬
‫اتصال کوتاه (‪)I-dc‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪−2 πf t‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪=κdc‬‬
‫مولفه ی متناوب جریان‬ ‫)‪I ac ( t )=I ( t )−I dc (t‬‬
‫اتصال کوتاه (‪)I-dc‬‬

‫√‬
‫جریان حرارتی معادل مدار‬ ‫‪Tk‬‬

‫اتصال کوتاه‬ ‫‪∫ i2 dt‬‬

‫‪0‬‬
‫= ‪I th‬‬
‫‪Tk‬‬
‫)‪T k =fault clearing time(Ith‬‬
‫جریان زیر گذرا (‪ )Ikss‬یا‬
‫جریان لحظه ی اول خطا‬
‫‪I kss=max‬‬
‫|(‬ ‫‪√2‬‬
‫‪,‬‬ ‫||‬
‫) ‪Upper ( t )−DC ( t ) Lower ( t )−DC ( t‬‬
‫‪√2‬‬ ‫)|‬
‫زمان اتصال کوتاه =‪t‬‬

‫‪26‬‬
 ‫توان زیر گذرا (‪ )Skss‬یا‬ ‫‪Skss =√ 3 V I kss‬‬
‫توان لحظه ی اول خطا‬
‫پیک جریان اتصال کوتاه(‪)ip‬‬ ‫|) ‪i p=|Upper (t peak‬‬
‫‪π‬‬
‫‪+Φ‬‬
‫‪2‬‬
‫= ‪t peak‬‬ ‫‪for 50 hz ,Φ=0 → t peak =0.005 s‬‬
‫‪2 πf‬‬
‫جریان اتصال کوتاه بریکینگ‬ ‫)) ‪I b=rms value(Iac ( t b‬‬
‫(‪)Ib‬‬ ‫‪t b=cicuit−breaker time‬‬
‫مولفه ی دی سی جریان‬ ‫|) ‪I b =|Idc(t b‬‬
‫‪dc‬‬

‫اتصال کوتاه بریکینگ(‪)Ib_dc‬‬ ‫‪t b=cicuit−breaker time‬‬

‫همچنین مساله ی دیگری که وجود دارد این است که موتور سنکرون‪ ،‬پس از خطا امپدانس متغیر با‬
‫زمان دارد که می توان این زمان را به سه بخش تقسیم کرد‪ :‬زیر گذرا ‪ ،‬گذرا و دائم‬
‫در چند سیکل اول از امپدانس زیرگذرا استفاده می شود و پس از آن از امپدانس گذرا و سپس از‬
‫امپدانس حالت دائم استفاده می شود‪ .‬این موضوع در شکل ‪ 28‬و ‪ 29‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪28‬‬

‫شکل ‪29‬‬

‫روش های تحلیل اتصال کوتاه‪:‬‬

‫‪27‬‬
‫براي اجراي محاسبات اتصال كوتاه روش‌هاي محاسباتي ذيل را مي‌ت وان در گزين ه ‪ Method‬انتخ اب‬
‫نمود‪:‬‬
‫‪Complete-‬‬
‫روش '‪ ،'complete‬ب ا اس تفاده از نت ايج پخش ب ار قب ل از ه ر خط ا ‪ ،‬محاس بات را انج ام می ده د‪.‬‬
‫جوابهای به دست آم ده از این روش‪ ،‬جوابه ای دقیقی هس تند‪ ،‬ولی ب ا اس تفاده از این روش در ش بکه ه ای‬
‫بزرگ‪ ،‬برنامه گاهی اوقات برای انجام محاسبات با مشکل روبرو می شود‪.‬‬

‫‪according to IEC60909 , according to VDE0102-‬‬

‫این دو روش محاسبات را منطبق با استاندارد بين المللي ‪ IEC‬یا اس تاندارد ‪ German VDE‬انج ام می‬
‫دهد‪.‬‬
‫در اینجا‪ ،‬برای محاسبه ولتاژ در شین ها پس از خطا‪ ،‬ولتاژ شین ها پیش از خطا را براب ر ولت اژ ن امی‬
‫می گیرند که باعث می شود محاسبات ساده تر شود‪.‬‬

‫شکل ‪30‬‬

‫پس این دو روش‪ ،‬مستقل از نتایج پخش بار کار می کند‪ .‬برپایه مقادیر نامی و بعضی ابعاد محاسبه شده‬
‫ی شبکه ی در حال کار ‪ ،‬محاسبه را انجام می دهد‪ .‬همچنین می توان با استفاده از ‪، correction factor‬‬
‫برای ولتاژ و امپدانس نتایج را به قسمت امن تری برد‪ .‬پس تفاوت عمده ی این روش با روش ‪complete‬‬
‫در این است که‪:‬‬
‫‪-‬مقادیر نامی را برای کل شبکه در نظر می گیرد‪.‬‬
‫‪-‬از بارها صرف نظر می کند‪.‬‬
‫‪ -‬همچنین می توان با استفاده از ‪ ، correction factor‬برای ولتاژ و امپدانس نتایج را ب ه قس مت امن‬
‫تری برد‪.‬‬
‫این دو روش ساده شده‪ ،‬ممکن است برای بعضی از اپلیکیشن های عملی‪ ،‬قابل قبول نباشد ک ه می ت وان‬
‫با استفاده از ضریب اصالح امپدانس‪ ،‬نتایج را قابل قبول کرد‪.‬‬
‫به این نکته نیز باید توجه کرد که این دو روش ‪ ،‬المان های تک فاز را نیز در نظر نمی گیرد ( البته ب ه‬
‫جز المان های تک فاز در سیم نوترال)‬

‫‪28‬‬
‫همچنین اگ ر جریان اتص ال کوت اه ح داقل یک ژنرات ور از دو براب ر جریان ن امیش بیش تر ش ود‪ ،‬این‬
‫استاندارد همواره فرض می گیرد که خطا در نزدیکی ژنراتور است‪.‬‬
‫‪according to ANSI-‬‬
‫روش محاسبات منطبق با استاندارد ‪.American ANSI/IEEE‬‬
‫‪according to IEC61363-‬‬
‫این استاندارد‪ ،‬روشهایی را که برای محاس به جریان اتص ال کوت اه در ش بکه ه ای الک تریکی س ه ف از‬
‫متناوب شعاعی که بر روی کشتی ها و واحدهای ثابت یا متحرک دریایی وجود دارد را توصیف می کند‪.‬‬
‫پنجره ی ‪ basic‬در حالت ‪complete‬‬

‫شکل ‪31‬‬

‫‪ :Load Flow‬روش كامل پخش بار قبل از خطا را در سيستم در نظر مي‌گ يرد‪ .‬دس تور پخش ب ار از‬
‫حالت مورد مطالعه فعال جاري گرفته شده و تنظيم‌ه ای پخش ب ار و گزينه‌ه ا مربوط ه از اين قس مت قاب ل‬
‫اعمال است‪.‬‬

‫‪ :Fault Impedance‬امپدانس خطا معادل با مقاومت و راكتانس خود خطا تعريف مي‌شود‪( .‬مانن د‬
‫امپدانس يا مسير اتصال كوتاه)‪.‬‬

‫‪ :Short-Circuit Duration‬از عددهای این گزینه برای محاسبه ی جریان قطع بریکر و جریان قطع‬
‫کلیدهای حرارتی استفاده می شود‪ .‬همچنین گزینه ی دیگری به نام ‪ used break time‬دارد که می توان‬
‫یکی از سه انتخاب زیر را داشت که بنابر هر کدام زمان بریکینگ تفاوت می کند‪.‬‬
‫‪ :global-‬با این انتخاب‪ ،‬عدد تعریف شده در همین صفحه را به عنوان زمان بریکینگ می گیرد‪.‬‬

‫‪29‬‬
‫‪ :min of local-‬کوتاهترین زمان بریکینگ کلیدهای بریکر وصل شده به باسبار را ب ه عن وان زم ان‬
‫بریکینگ می گیرد‪ .‬برای تعریف زمان بریکینگ باید به صفحه ‪ complete short circuit‬ه ر عنص ر‬
‫رفت‪.‬‬
‫‪ :local-‬برای ه ر بریک ر زم ان مرب وط ب ه خ ودش را ب ه عن وان زن ان بریکین گ درنظ ر می گ یرد‪،‬‬
‫همچنین برای باسبارها ‪ ،‬سریعترین زمان بریکرهای وصل شده را درنظر می گیرد‪.‬‬
‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪complete‬‬

‫شکل ‪32‬‬

‫‪ :Initialization‬برای شروع محاسبات اتصال کوتاه‪ ،‬نیاز به ولتاژ های قبل از خطا داریم که یا باید‬
‫از نت ایج پخش ب ار آغ از ک رد یا اینک ه از مق ادیر ن امی و ب ا اس تفاده از ض ریب اص الح (‪correction‬‬
‫‪ )factor‬استفاده کرد‪ .‬نحوه ی کار ضریب اصالح‪ ،‬در استاندارد ‪ IEC‬آمده است‪.‬‬

‫‪ :Peak, DC currents, R/X ratio‬برای محاسبه جریان پیک و دی س ی ب ه ث ابت زم انی این دو‬
‫جریان یا همان نسبت مق اومت ب ه راکت انس در نقط ه ی خط ا نیاز داریم ولی محاس به ی چ نین پ ارامتری‬
‫دشوار است چرا که شبکه‪ ،‬حلقوی است‪ .‬ابتدا ببینیم چرا به این پارامتر نیاز داریم‪.‬‬
‫جریان دی سی به صورت زیر می شود که پارامتر ‪ Ta‬در اینجا همان نسبت مقاومت به راکتانس است‪.‬‬
‫‪−R‬‬
‫‪ωt‬‬
‫‪i dc ( t )=√ 2 I‬‬
‫{ ^ }‪} {e} ^ {- {ωt} over {{T} rsub {a}}} = sqrt {2} {I‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪e‬‬
‫‪i dc ( t b )= √ 2 I‬‬
‫{ ^ }‪} {e} ^ {- {{R} rsub {b}} over {{X} rsub {b}} ω {t} rsub {b}} = sqrt {2} {I‬‬
‫‪κdc‬‬
‫همچنین جریان پیک هم به طور تقریبی از رابطه ی زیر به دست می آید که در نهایت ب ه فرم ول زیر‬
‫می رسیم‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪i p= √ 2 I‬‬
‫{ ^ }‪} + sqrt {2} {I‬‬
‫‪e‬‬
‫‪−R π‬‬
‫)‪( +Φ‬‬
‫‪X 2‬‬
‫‪= √2 I‬‬
‫{ ^ }‪} left (1+ {e} ^ {- {R} over {X} ( {π} over {2} + {tan} ^ {-1} {{R} over {X} )}} right ) ≈ sqrt {2} {I‬‬
‫‪(1.02+0.98‬‬
‫پس برای به دست آوردن جریان لحظه ای دی سی و پیک جریان ب ه نس بت ‪ R/X‬نیاز داریم‪ .‬همچ نین‬
‫چون جریان حرارتی معادل مدار اتصال کوتاه از فرم ول زیر ب ه دس ت می آید‪ ،‬مق دار آن ب ه نس بت‪R/X‬‬
‫وابسته است‪.‬‬

‫√‬
‫‪Tk‬‬

‫‪∫ i2 dt‬‬
‫‪0‬‬
‫= ‪I th‬‬
‫‪Tk‬‬

‫برای به دست آوردن این نسبت ‪ 4‬انتخاب وجود دارد‪- -B ، 2-C(1) ، 3-C(012) ، 4-1:‬‬
‫البته روش به دست آوردن نسبت ‪ R/X‬برای محاسبه ی جریان دی س ی و محاس به ی پیک جریان می‬
‫توان د متف اوت باش د ک ه در اس تانداردهای ‪ IEC , VDE‬این موض وع هس ت ولی در اینج ا در روش‬
‫‪ complete‬این دو نسبت از یک روش به دست می آید‪.‬‬

‫روش اول برای محاسبه ی جریان پیک‪ -B-‬نسبت ‪R/X‬در نقطه ی خطا را برای محاسبه ‪ κ‬در نظ ر می‬
‫گیرد‪ .‬این مقدار برای ‪ κ‬بسیار کوچک است پس الزم است که اصالح شود‪.‬‬

‫) (‬
‫‪Rk‬‬
‫‪Rk‬‬ ‫‪−3‬‬
‫‪X‬‬
‫‪κ b=κ‬‬ ‫‪=1.02+0.98 e‬‬ ‫‪k‬‬

‫‪Xk‬‬
‫¿ ‪i p=1.15 × κb × √ 2 × I‬‬
‫برای اصالح ‪ κ‬شرایط زیر وجود دارد‪:‬‬
‫اوال‪ -‬اگر نسبت ‪ R/X‬برای همه ی شاخه ها کمتر از ‪ 0.3‬بود نیازی به اصالح نیست‪.‬‬
‫ثانیا‪-‬برای سیستم های ‪ low voltage، 1.15κb‬نباید از ‪ 1.8‬بیشتر شود‪.‬‬
‫ثالثا‪ -‬برای سیستم های ‪ medium/high voltage، 1.15κb‬نباید از ‪ 2‬بیشتر شود‪.‬‬

‫روش اول برای محاسبه ی جریان دی سی‪ -B-‬در اینجا نیز نس بت ‪ R/X‬همانن د جریان پیک از نس بت‬
‫‪ R/X‬در نقطه ی خطا به دست می آید‪ .‬در اینجا نیز مقدار برای ‪ κ‬بسیار کوچک است پس الزم است که ب ا‬
‫ضریب ‪ 1.15‬اصالح شود‪.‬‬

‫روش دوم برای محاسبه ی جریان پیک‪ -C(1)-‬نسبت ‪ R/X‬همانند روابط زیر در فرک انس مج ازی ‪40‬‬
‫درصد فرکانس نامی محاسبه می شود‪ .‬این فرکانس مجازی در ‪ 50‬هرتز برابر ‪ 20‬هرت ز و در ‪ 60‬هرت ز‬
‫برابر ‪ 24‬هرتز می باشد‪.‬‬
‫¿‬
‫‪Ri =Ri‬‬
‫¿‬ ‫‪fn 1‬‬
‫‪X i =X i‬‬ ‫=‬ ‫‪X‬‬
‫‪f e 0.4 i‬‬
‫¿‬
‫‪Ri− p Ri‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪= ¿ =0.4 i‬‬
‫‪X i− p X i‬‬ ‫‪Xi‬‬
‫روش دوم برای محاسبه ی جریان دی سی‪ -C-‬این روش فرک انس مع ادل ن ام دارد و همانن د روش ‪IEC‬‬
‫براس اس ج دول زیر و رواب ط زیر آن این نس بت حس اب می ش ود‪ .‬فق ط در ح الت ‪ complete‬ض رایب‬

‫‪31‬‬
‫اصالحی ‪ correction factor‬درنظر گرفته نمی ش ود‪ Tb.‬زم ان بریکین گ می باش د‪ .‬ب ا اس تفاده از این‬
‫روش به جواب دقیقتری می رسیم‪.‬‬
‫‪fn*Tb‬‬ ‫<‪1‬‬ ‫<‪2.5‬‬ ‫<‪5‬‬ ‫<‪12.5‬‬
‫‪fc/fn‬‬ ‫‪0.27‬‬ ‫‪0.15‬‬ ‫‪0.092‬‬ ‫‪0.055‬‬
‫‪Ri−b f c R i‬‬
‫=‬
‫‪X i−b f n X i‬‬

‫روش سوم برای محاسبه ی جریان پیک‪ -C(012)-‬نس بت ‪ R/X‬در ه ر س ه ت والی در فرک انس مج ازی‬
‫‪ 40‬درصد فرکانس نامی محاسبه می شود‪ .‬این فرک انس مج ازی در ‪ 50‬هرت ز براب ر ‪ 20‬هرت ز و در ‪60‬‬
‫هرتز برابر ‪ 24‬هرتز می باشد‪.‬‬

‫روش سوم برای محاسبه ی جریان دی سی‪ -’C-‬نسبت ‪ R/X‬همانند روابط زیر در فرکانس مج ازی ‪40‬‬
‫درصد فرکانس نامی محاسبه می شود‪ .‬این فرکانس مجازی در ‪ 50‬هرتز برابر ‪ 20‬هرت ز و در ‪ 60‬هرت ز‬
‫برابر ‪ 24‬هرتز می باشد‪ .‬این انتخاب باعث سرعت بخشیدن به محاسبات می شود‪.‬‬
‫‪Ri−b‬‬ ‫‪Ri‬‬
‫‪=0.4‬‬
‫‪X i−b‬‬ ‫‪Xi‬‬

‫روش چهارم برای محاسبه ی جریان پیک ‪ - - -‬نسبت ‪ R/X‬برای طوری انتخاب می ش ود ت ا ‪ κp‬براب ر‬
‫‪ 2‬شود‪.‬‬

‫روش چهارم برای محاسبه ی جریان دی س ی ‪ - - -‬نس بت ‪ R/X‬ب رای ط وری انتخ اب می ش ود ت ا ‪κdc‬‬
‫برابر ‪ 1.15‬شود‪.‬‬

‫‪ :Consider Protection Devices‬اين گزينه موجب محاسبه جريان‌هاي‌اندازه‌گيري شده براي تم ام‬
‫ادوات حفاظتي خواهد شد و زمان‌هاي تريپ ك ردن را ب رآورد مي‌كن د‪ .‬در ص ورت نب ودن نیاز ب ه ادوات‬
‫حفاظتي و غيرفعال كردن اين گزينه س رعت محاس بات اف زايش مي‌ياب د‪ .‬ب ا انتخ اب ‪ all‬هم ه ی تجه یزات‬
‫حفاظتی را درنظر می گ یرد‪ none ،‬هیچ یک از ادوات را حس اب نمی کن د‪ main ،‬تنه ا ادوات حف اظتی‬
‫اصلی(اولیه) را درنظر می گیرد و ‪ backup‬تنها ادوات حفاظتی ثانویه را به حساب می آورد‪.‬‬

‫‪ :Calculate max.Branch Currents = Busbar Currenrs‬اين گزينه م وجب خواه د ش د ك ه‬

‫ماكزيمم جريان‌هاي بريكر شاخه‌ها در مح ل خط ا‪ ،‬مع ادل ب ا جريان‌ه اي اتص ال كوت اه ش ين ش ود‪ .‬از اين‬
‫گزينه براي داشتن يك حاشيه امنيت براي مطالعات طراحي سيستم اس تفاده مي‌ش ود‪ .‬در ص ورت غيرفع ال‬
‫شدن‪ ،‬ماكزيمم جريان‌هاي بريكر همچون م اكزيمم جري ان ش ين‪ -‬ش اخه‪ ،‬جري ان ش اخه محاس به مي‌ش وند‪.‬‬
‫جريان‌هاي ماكزيمم محاسبه شده براي بررسي نصب مدار بريكرها مورد استفاده قرار مي‌گيرند‪.‬‬

‫‪ :Over line modeling‬در هنگام محاسبه ماتریس امپدانس خطوط شبکه برای محاسبه اتصال کوتاه‪،‬‬
‫اگر گزینه ‪ transposed‬را تیک بزنیم امپدانس خودی و متقابل هر سه فاز با هم برابر شده و ماتریس خط‬
‫شکلی مانند شکل زیر پیدا می کند که سبب می شود ماتریس خط بین توالی های مختلف کوپلینگ به وج ود‬

‫‪32‬‬
‫نیاید‪ .‬اگر گزینه ی ‪ untransposed‬را تیک بزنیم‪ ،‬ماتریس خطوط هم ان گون ه ک ه هس ت مدلس ازی می‬
‫شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪ZS‬‬ ‫‪ZM‬‬ ‫‪ZM‬‬
‫‪[ Z Bus ]= Z M‬‬ ‫‪ZS‬‬ ‫‪ZM‬‬
‫‪ZM‬‬ ‫‪ZM‬‬ ‫‪ZS‬‬

‫پنجره ی ‪ basic‬در حالت ‪VDE0102, IEC60909‬‬

‫شکل ‪33‬‬

‫‪ :Published‬با اين گزينه مي‌توان نسخه استاندارد استفاده شده به وسيله سالي كه انتشار يافت ه اس ت را‬
‫انتخاب نمود‪.‬‬

‫‪ :Calculate‬يك فهرست به صورت عمودي براي انتخاب مي نيمم و م اكزيمم جري ان اتص ال كوت اه در‬
‫اين گزينه ارائه مي‌شود‪ .‬اين گزينه در حالت اتصال كوتاه كامل قابل دسترسي نيست‪.‬‬

‫‪ :Max. Voltage tolerance for LV systems‬منطبق با استاندارد‌هاي ‪ VDE‬و ‪ ،IEC‬اين تلرانس‬

‫ولتاژ براي تعريف يك ضريب ولت اژ كمكي‪ ،co-voltage ،‬ب ه ص ورت مج زا ب راي اتص ال كوت اه فش ار‬
‫ضعيف به كار مي‌رود‪ .‬زماني ك ه ض ريب ولت اژ كمكي توس ط ك اربر تعري ف ش ود تل رانس ولت اژ م ورد‬
‫استفاده قرار نمي‌گيرد‪.‬‬

‫‪ :Fault Impedance‬امپدانس خطا معادل با مقاومت و راكتانس خود خط ا تعري ف مي‌ش ود‪( .‬مانن د‬
‫امپدانس قوس يا مسير اتصال كوتاه)‪.‬‬

‫‪33‬‬
‫‪ :Short-Circuit Duration‬از اين گزينه‪ ،‬دوره زماني اتصال كوتاه‪ ،‬براي محاسبه جريان‌هاي قط ع‬
‫بريكر و كليدهاي قطع حرارتي استفاده مي‌شود‪.‬‬

‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪VDE0102, IEC60909‬‬

‫شکل ‪34‬‬

‫گزينه‌هاي پيشرفته اتصال كوتاه که براي تنظيم محاسبات اتصال كوتاه به كار مي‌روند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬
‫‪ :Grid Identification‬الگوريتم اتص ال كوت اه ب ه ط ور خودك ار اين واقيعت ك ه سيس تم ق درت ب ه‬
‫صورت مش مي‌باشد يا خير را تش خيص مي‌ده د‪ .‬اين گزين ه م وجب مي‌ش ود ك ه ش بكه ب ه ح الت مش در‬
‫نظرگرفته شود‪.‬‬

‫‪ :C-Voltage Factor‬اين ضريب امكان تنظيم دس تي توس ط ك اربر را دارد‪ .‬زم اني ك ه ض ريب ‪c-‬‬
‫‪ Voltage‬روي “‪ ”User defined‬تنظيم شود از ماكزيمم تلرانس ولتاژ ب راي سيس تم‌هاي ‪ LV‬در ص فحه‬
‫گزينه‌هاي پايه استفاده نمي‌شود‪.‬‬
‫این ضریب برای این تعریف می شود که نتایج به مقدار حقیقی نزدیک شود‪ .‬امپدانس ها نیز با توجه ب ه‬
‫مقدار ضریب ولتاژ و نوع عنصر اصالح می شود‪.‬‬
‫{ ‪} = {{U} rsub {k} rsup‬‬
‫‪Ik‬‬ ‫¿ ‪¿ = c U n =I‬‬
‫‪√3 Z k √ 3 kZ k k , IEC‬‬
‫‪cmax‬‬ ‫‪cmin‬‬
‫‪Low voltage Un<1kV‬‬ ‫)‪1.05(Umax<1.06Un‬‬ ‫‪0.95‬‬
‫)‪1.10(Umax<1.10Un‬‬
‫‪Medium voltage‬‬ ‫‪1.10‬‬ ‫‪1.00‬‬
‫‪34‬‬
 ‫‪1kV<Un<35kV‬‬
‫‪High voltage Un>35kV‬‬ ‫‪1.10‬‬ ‫‪1.00‬‬

‫ضریب اصالح امپدانس مثبت و منفی و صفر ترانس به صورت زیر است‪.‬‬
‫‪c max‬‬
‫‪K T =0.95‬‬
‫‪1+ 0.6 x krT‬‬
‫اگر شرایط عملکرد ترانسفورمر قبل از وقوع خطا را بدانیم عبارت زیر برای ضریب اصالح امپ دانس‬
‫به کار می رود‪.‬‬
‫‪Un‬‬ ‫‪c max‬‬
‫=‪KT‬‬
‫‪U b ,max‬‬ ‫‪I Tb, max‬‬
‫( ‪1+ x rT‬‬ ‫‪)sin ΦTb ,max‬‬
‫‪I rT‬‬
‫ضریب اصالح امپدانس برای ترانس سه سیم پیچه به صورت زیر است‪.‬‬
‫‪c max‬‬
‫‪K TƩ 12=0.95‬‬
‫‪1+0.6 x krTƩ 12‬‬
‫‪c max‬‬
‫‪K TƩ 23=0.95‬‬
‫‪1+0.6 x krTƩ 23‬‬
‫‪c max‬‬
‫‪K TƩ 31=0.95‬‬
‫‪1+0.6 x krTƩ 31‬‬
‫در ماشین سنکرون طبق این استاندارد‪ ،‬مقدار واقعی مقاومت ‪ Rs‬به کار نمی رود بلکه مقدار مجازی ‪RS‬‬
‫‪ G‬که طبق جدول زیر محاسبه می شود‪ ،‬به کار می رود‪ .‬این مقدار مجازی نس بت ب ه مق دار واقعی افت دی‬
‫سی را مدل می کند‪.‬‬
‫”‬
‫‪RSG/X d‬‬ ‫‪UrG‬‬ ‫‪SrG‬‬
‫‪0.15‬‬ ‫‪<1kV‬‬ ‫دلخواه‬
‫‪0.07‬‬ ‫‪>1kV‬‬ ‫‪<100MVA‬‬
‫‪0.05‬‬ ‫‪>1kV‬‬ ‫‪>100MVA‬‬
‫عالوه بر این در ماشین های سنکرون‪ ،‬برای ضریب اصالح‪ ،‬عبارت زیر به کار می رود‪.‬‬
‫‪Un‬‬ ‫‪c max‬‬
‫=‪KG‬‬ ‫¿}}‪} sin {{Φ} rsub {rG‬‬
‫‪U rG 1+ x d‬‬ ‫¿‬
‫ضریب اصالح برای پست های قدرت وقتی که تپ چنجر آن روشن باشد‪ ،‬به صورت زیر است‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪U n , Netw c max‬‬
‫(=‪K PS‬‬ ‫)‬
‫¿ ¿ ‪U rG t r 1+‬‬
‫ضریب اصالح برای پست وقتی که تپ چنجر آن خاموش باشد‪ ،‬عبارت زیر است‪.‬‬
‫) ‪U n , Netw (1+ pT‬‬ ‫‪c max‬‬
‫=‪K PS‬‬
‫‪U rG (1+ pG )t r 1+ x d‬‬ ‫¿}}‪} sin {{Φ} rsub {rG‬‬
‫¿‬
‫‪ :Asynchronous Motors‬با استفاده از اين گزينه تاثير جريان موتور‌هاي آسنكرون بر روي اتصال‬
‫كوتاه را مي‌توان لحاظ کرد‪ ،‬همچنين در صورت امكان مي‌توان از آن‌ها چشم‌پوشي نمود‪.‬‬

‫‪35‬‬
‫‪ :Conductor Temperature‬دماي اوليه هادي (قبل از خطا) را مي‌توان به طور دستي تنظيم نمود‪.‬‬
‫اين عمل موجب خواهد شد كه ماكزيمم حرارت محاسبه شده از رس اناها ك ه ب ه وس يله جريان‌ه اي اتص ال‬
‫كوتاه حاصل شده است‪ ،‬تحت تاثير قرار گيرد‪.‬‬

‫‪ :Consider Protection Devices‬اين گزينه‪ ،‬موجب محاسبه جريان‌هاي‌اندازه‌گيري شده براي تمام‬
‫ادوات حفاظتي خواهد شد و زمان‌هاي ت ريپ را ارزي ابي مي‌كن د‪ .‬در ص ورت ب ه ک ار نگ رفتن ابزاره اي‬
‫حفاظت و غيرفعال كردن اين گزينه سرعت محاسبات افزايش مي‌يابد‪.‬‬

‫‪ :Calculate max. Branch Currents = Busbar Currents‬اين گزينه موجب خواهد شد ك ه‬

‫ماكزيمم جريان‌هاي بريكر شاخه‌ها در محل خطا معادل با جريان‌هاي اتصال كوتاه شين شود‪ .‬از اين گزين ه‬
‫براي داشتن يك حاشيه امنيت براي مطالعات طراحي سيستم اس تفاده مي‌ش ود‪ .‬در ص ورت غيرفع ال ش دن‪،‬‬
‫ماكزيمم جريان‌هاي شاخه به صورت ماكزيمم محاسبه خواهند شد‪ .‬جريان‌هاي ماكزيمم محاس به ش ده ب راي‬
‫بررسي نصب مدار بريكرها مورد استفاده قرار مي‌گيرند‪.‬‬
‫‪ :Automatic Power Station detection‬اين گزينه رديابي اتوماتيك تركيب ژنراتورها با بلوك‬
‫ترانسفورماتورها را فعال خواهد كرد‪ .‬بلوك ترانسفورماتور و ژنراتور زماني كه آن‌ها به شين ي ا ترمين الي‬
‫مشابه متصل شده باشند يا وقتي كه به وسيله كليدهایي با جزئيات كامل به يك ديگر اتص ال يابن د‪ ،‬ب ه عن وان‬
‫قس متي از ي ك پس ت ق درت درنظ ر گرفت ه مي‌ش وند‪.‬در ص ورت غيرفع ال ش دن این گزین ه‪ ،‬بل وك‬
‫ترانسفورماتور را مي‌توان با تنظيم گزينه‪ Unit Transformer‬در كادر ترانسفورماتور‪ ،‬منظور نمود‪.‬‬

‫پنجره ی ‪ basic‬در حالت ‪ANSI‬‬

‫شکل ‪35‬‬

‫‪36‬‬
‫‪ :Perfault Voltage‬براساس استاندارد ‪ ،ANSI‬ولتاژ پيش فرض در محل اتصال كوت اه را مي‌ت وان‬
‫در اين گزينه وارد نمود‪.‬‬
‫‪ :Fault Impedance‬امپدانس خطا معادل با مقاومت و راكتانس خ ود خط ا تعري ف مي‌ش ود‪( .‬مانن د‬
‫امپدانس قوس يا مسير اتصال كوتاه)‪.‬‬
‫‪ :Consider Transformer Taps‬براساس استاندارد ‪ ،ANSI‬نوع تپ ترانسفورماتور را مي‌توان به‬
‫منظور لحاظ كردن موقيعت‌هاي جاري تپ ترانسفورماتورها انتخاب نمود‪.‬‬
‫‪ :NACD Mode‬ضريب ‪ NACD‬نسبت سهم جريان كنترل شده به كل جريان خطا مي‌باشد‪:‬‬
‫‪NACD=I remote / I fault‬‬
‫سهم جريان كنترل شده‪ ،‬معادل با مجموع تمام سهم جريان كنترلي ژنراتور (ژنراتور الق ائي و ژنرات ور‬
‫سنكرون) و شبكه است‪.‬‬
‫محاسبات ضريب ‪ NACD‬بسيار زمان بر است‪ ،‬زي را محاس بات اتص ال كوت اه ب راي ه ر ژنرات ور در‬
‫زمان وقوع خطا مي‌بايست انجام شود‪ .‬براي محاسبات جريان قطع‪ ،‬كاربر مي‌تواند يكي از س ه گزين ه ذي ل‬
‫را انتخاب نمايد‪ ،‬كه بيانگر مفاد عمومي استاندارد ‪ ANSI‬مي‌باشند‪:‬‬
‫اگر ضريب ‪ NACD‬محاسبه شده باشد دوحالت ذيل موجود خواهند بود‪:‬‬
‫‪ :Predominant‬اگر نت ايج ض ريب ‪ NACD‬محاس به ش ده بزرگ تر ي ا مس اوي ب ا مق دار ‪ 0.05‬باش د‪،‬‬
‫بنابراين از منحني “‪ “ dc decay only‬استفاده مي‌شود و به معناي اين خواهد بود كه تولي د كن ترلي بيش‬
‫از توليد محلي مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ :Interpolated‬اگ ر ض ريب ‪ NACD‬محاس به ش ده باش د و ض ريب جري ان خط اي نامتق ارن مي ان‬
‫منحني‌هاي “‪ “ dc decay only‬و “‪ ”AC/DC decay‬با معادله ذيل جاي بگيرد‪:‬‬
‫‪MF= AC /DC factor +(DC factor− AC / DC factor)× NACD .‬‬
‫اگر (‪ )NACD=1‬سپس فقط ضريب ‪ DC‬به كار مي‌رود و اگر (‪ )NACD=0‬فقط ضريب ‪ AC/DC‬مورد‬
‫استفاده قرارمي گيرد‪.‬‬
‫‪ :all remote‬تمام شركت كننده‌ها براي كنترل تنظيم مي‌گردند‪ ،‬ضريب ‪ NACD‬محاسبه نشده است اما‬
‫معادل با مقدار ‪ 1‬درنظر گرفته مي‌شود و فقط از منحني “‪ “ dc decay only‬استفاده شده است‪.‬‬
‫‪ :All local‬تمام شركت كننده‌ها تنظيم شده با ضريب ‪ NACD‬محلي محاسبه نمي‌شوند اما معادل با مقدار‬
‫صفر لحاظ شده و فقط از منحني “‪ ”AC/DC decay‬استفاده مي‌شود‪.‬‬

‫‪ :Current/ Voltage‬حالت محاسبات جريان‌ها و ولتاژها را مي‌توان در اينجا انتخاب نمود‪.‬‬

‫‪37‬‬
 ‫پنجره ی ‪ advanced‬در حالت ‪ANSI‬‬

‫شکل ‪36‬‬

‫‪ :Calculate‬از اين گزينه براي انتخاب جريان‌هاي مختلف محاسبه شده ذيل‪ ،‬براساس اس تاندارد ‪ANSI‬‬
‫استفاده مي‌شود‪:‬‬
‫جريان لحظه‌اي (‪)Momentary Current‬‬
‫جريان قطع ‪))Interrupting Current‬‬
‫جريان ‪ 30‬سيكل ‪))Cycle Current 30‬‬
‫جريان فشار ضعيف‪))Low-Voltage Current‬‬

‫‪ :Bypass Series Capacitance‬باي‌پس‌كردن خازن‌هاي سري را مي‌ت وان براي‌م وارد‌ ذي ل انج ام‬
‫داد‪:‬‬
‫حالت عدم باي پس كردن (‪)No Bypassing‬‬
‫براي تمام جريان‌ها (‪)All Currents‬‬
‫براي‌جريان‌فشارضعيف‪ ،‬قطع و ‪ 30‬سيكل (‪)LV & Interruption & 30 cycle Current‬‬
‫براي جريان‌هاي ‪ 30‬سيكل (‪)cycle Current 30‬‬

‫‪38‬‬
‫‪ :Consider Protection Devices‬اين گزين ه محاس به جريان‌ه اي ان دازه‌گيري ش ده ب راي تم ام‬
‫ابزارهاي حفاظت را انجام داده و زمان‌هاي قطع ك ردن را ارزي ابي مي‌كن د‪ .‬در ص ورت ب ه ک ار نگ رفتن‬
‫ابزارهاي حفاظت و غيرفعال كردن اين گزينه سرعت محاسبات افزايش مي‌يابد‪.‬‬

‫‪ :Calculate max. Branch Currents = Busbar Currents‬اين گزينه موجب خواهد شد كه‬
‫ماكزيمم جريان‌هاي بريكر شاخه‌ها در مح ل خط ا‪ ،‬مع ادل ب ا جريان‌ه اي اتص ال كوت اه ش ين ش ود‪ .‬از اين‬
‫گزينه براي داشتن يك حاشيه امنيت براي مطالعات طراحي سيستم اس تفاده مي‌ش ود‪ .‬در ص ورت غيرفع ال‬
‫شدن‪ ،‬ماكزيمم جريان‌هاي بريكر همچون م اكزيمم جري ان ش ين‪ -‬ش اخه‪ ،‬جري ان ش اخه محاس به مي‌ش وند‪.‬‬
‫جريان‌هاي ماكزيمم محاسبه شده براي بررسي نصب مدار بريكرها مورد استفاده قرار مي‌گيرند‪.‬‬

‫پنجره ی ‪verification‬‬

‫شکل ‪37‬‬

‫گزين ه ‪ Verification‬در ص ورت فع ال ش دن‪ ،‬ي ك گ زارش بارگ ذاري در پنج ره خ روجي نرم‌اف زار‬
‫مي‌نويسد كه مقادير مختل ف م اكزيمم و جريان‌ه اي محاس به ش ده ب راي عناص ر نس بت داده ش ده را نش ان‬
‫مي‌دهد‪ .‬از جمله‌اين عناصر مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد‪:‬‬
‫‪-‬خطوطي‌كه داراي ‪ Short-Time Current‬نامي بزرگ‌تر از صفر در نوع خط خود مي‌باشند‪.‬‬
‫‪-‬بريكرها يا كليدهاي كوپلينك كه داراي ‪ Type‬با يك جريان نامي معتبر باشند‪.‬‬
‫مثال ها‪:‬‬
‫مثال ‪1‬‬
‫در شکل مثال‪ ، 1 -1‬ولتاژ شین ها و جریان خط را پس از خط ا در ش ین ه ای یک ب ه دس ت آورید‪.‬‬
‫( ولتاژ شین ها قبل از خطا برابر ‪ pu 1.05‬است و از جریان قبل از خطا چشمپوشی شود‪).‬‬

‫‪39‬‬
 ‫شکل مثال‪1 -1‬‬

‫مدل ادمیتانسی این مدار به شکل زیر می شود‪.‬‬

‫شکل مثال‪2 -1‬‬

‫پس ماتریس ادمیتانس و امپدانس به صورت زیر در می آید‪.‬‬

‫‪[ Y BUS ]=− j‬‬ ‫‪[−3.2787‬‬ ‫] ‪8.2787‬‬
‫‪9.9454 −3.2787‬‬

‫‪]=[ Y ] = j [ 0.04580‬‬ ‫] ‪0.13893‬‬

‫‪0.11565 0.04580‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪[ Z BUS‬‬ ‫‪BUS‬‬

‫جریان خطا و توان خطا به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫‪Vf‬‬ ‫‪1.05‬‬
‫= = ‪If‬‬ ‫‪=− j9.079 p . u .=− j 30.66 kA‬‬
‫‪Z 11 j 0.11565‬‬
‫‪S f =√ 3 × I f ×V nominal =732.91 MVA‬‬
‫حداکثر جریان خطا هم از رابطه زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪I p=2 √ 2× I f =86.73 kA‬‬
‫پس ولتاژ شین ها پس از خطا به صورت زیر می شوند‪.‬‬

‫] [‬
‫‪Z 11‬‬

‫[‬ ‫[]‬
‫‪1−‬‬ ‫‪0‬‬
‫] [‬
‫‪V1‬‬
‫‪V2‬‬
‫‪=V f‬‬
‫‪1−‬‬
‫‪Z 11‬‬
‫‪Z 21‬‬
‫‪=1.05‬‬
‫‪1−‬‬
‫= ‪0.04580‬‬
‫‪0.11565‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.6342‬‬ ‫]‬
‫‪Z 11‬‬
‫‪Z 11 −Z 21‬‬
‫‪I 21=V f‬‬
‫‪0.11565−0.0458‬‬
‫‪(Z ¿ ¿line +Z T 1 + Z T 2)× Z 11=1.05‬‬ ‫¿ ‪(− j )=− j2.079 p . u.=− j 0.87 kA‬‬
‫‪0.305× 0.11565‬‬

‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه شکل مثال‪ 3 -1‬رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex1‬می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ Ikss‬جریان زیر گذرا را در هر نقطه نمایش می دهد‪ Ip .‬هم حداکثر جریان خطا را نشان می دهد‪.‬‬

‫‪40‬‬
 ‫شکل مثال‪3 -1‬‬

‫مثال ‪2‬‬
‫در دو خط موازی داریم که با هم کوپلینگ شده اند‪ ،‬برای کوپل کردن دو خط کافی است ابتدا ه ر دو را‬
‫انتخاب کرده‪ ،‬سپس کلیک راست کنیم و از گزینه ‪ line coupling‬را از بخش ‪ define‬انتخاب کنیم‪.‬‬
‫هر کدام از خطوط شعاع خارجی ‪ 30mm‬را دارند و مقاومت ‪ dc‬آنها هم ‪ Ω/km 0.01‬می باشد‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫شکل مثال ‪1 -2‬‬

‫موقعیت این دو خط روی دکل به صورت شکل مثال ‪ 2 -2‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -2‬‬

‫از روی روابط امپدانس خط داریم‪،‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪0.064‬‬ ‫‪0.049 0.049 0.049‬‬ ‫‪0.049 0.049‬‬ ‫‪0.71 0.42 0.31 0.39 0.43‬‬ ‫‪0.38‬‬
‫‪0.049‬‬ ‫‪0.064 0.049 0.049‬‬ ‫‪0.049 0.049‬‬ ‫‪0.42 0.71 0.42 0.39 0.39‬‬ ‫‪0.40‬‬
‫‪[ Z phase ]= 0.049‬‬
‫‪0.049‬‬
‫‪0.049 0.064 0.049‬‬
‫‪0.049 0.049 0.064‬‬
‫‪0.049 0.049 + j 0.31 0.42 0.71 0.38 0.40‬‬
‫‪0.049 0.049‬‬ ‫‪0.39 0.39 0.38 0.71 0.42‬‬
‫‪0.47‬‬
‫‪0.39‬‬
‫‪0.049‬‬ ‫‪0.049 0.049 0.049‬‬ ‫‪0.064 0.049‬‬ ‫‪0.43 0.39 0.40 0.42 0.71‬‬ ‫‪0.41‬‬
‫‪0.049‬‬ ‫‪0.049 0.049 0.049‬‬ ‫‪0.049 0.064‬‬ ‫‪0.38 0.40 0.47 0.39 0.41‬‬ ‫‪0.71‬‬

‫‪42‬‬
 ‫شکل مثال ‪3 -2‬‬

‫با استفاده از تبدیل زیر داریم‪.‬‬

‫[‬ ‫[ ]‬ ‫]‬
‫‪−1‬‬
‫]‪[A‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪[A] 0‬‬
‫=] ‪[ Z '012‬‬ ‫[ ‪−1‬‬
‫] ‪Z phase‬‬
‫'‬

‫]‪0 [A‬‬
‫‪0‬‬ ‫]‪[A‬‬

‫[‬ ‫[]‬
‫‪0.1613 0.0000 0.0000 0.1462 0.0000 0.0000‬‬ ‫‪1.5228 0.0000 0.0000 1.2141 0.0000‬‬
‫‪0.0000 0.0151 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000‬‬ ‫‪0.0000 0.2974 0.0000 0.0000 0.0000‬‬
‫‪[ Z '012 ]= 0.0000‬‬ ‫‪0.0000 0.0151 0.0000 0.0000 0.0000 + j 0.0000 0.0000 0.2974 0.0000 0.0000‬‬
‫‪0.1462 0.0000 0.0000 0.1613 0.0000 0.0000‬‬ ‫‪1.2141 0.0000 0.0000 1.5228 0.0000‬‬
‫‪0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0151 0.0000‬‬ ‫‪0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.2974‬‬
‫‪0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0151‬‬ ‫‪0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000‬‬
‫البته عناصری که در ماتریس ‪ ،012‬صفر نشان داده شده اند‪ ،‬دقیقا صفر نیستند و مق داری خط ا دارن د ک ه ب ه علت ع دم‬
‫جابجایی خطوط‪ ،‬کوپلینگ بین توالی های مختلف به وجود آمده است‪.‬‬
‫ماتریس ‪ 012‬را به طور خالصه در پنجره ‪( VDE/Short-circuit‬شکل مثال ‪ )4 -2‬می توانیم ببینیم‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫شکل مثال ‪4 -2‬‬

‫مثال ‪ :3‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای سه فاز نامتقارن روی دهد‪ ،‬ولتاژ فازهای مختلف شین یک چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫‪44‬‬
 ‫شکل مثال ‪1 -3‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫‪¿ 605+605 j ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫][‬
‫‪0‬‬
‫] ‪0 [0 0 0‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z phase ]= 0‬‬
‫'‬
‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪10+1 j‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪1.67+36.67 j 1.67+ 31.67 j 1.67+ 31.67 j‬‬
‫‪[ Z 012 ]= [ A ] [ Z phase ] [ A ] = 1.67+31.67 j 1.67+ 36.67 j 1.67+ 31.67 j‬‬
‫'‬ ‫‪−1‬‬ ‫'‬

‫‪1.67+31.67 j 1.67+ 31.67 j 1.67+ 36.67 j‬‬

‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪y 00 y 01 y 02‬‬ ‫‪0.0002−0.1367 j 0.0002+ 0.0633 j 0.0002+0.0633 j‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪[ Y 012 ]= y 10 y 11 y 12 =[ Z '012 ] =¿ 0.0002+0.0633 j 0.0002−0.1367 j 0.0002+0.0633 j‬‬
‫'‬

‫‪y 20 y 21 y 22‬‬ ‫‪0.0002+0.0633 j 0.0002+ 0.0633 j 0.0002−0.1367 j‬‬

‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد پس ماتریس ادمیتانس شبکه شش در شش خواهد شد که به صورت زیر‬

‫[‬ ‫]‬
‫است‪.‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪y 00 + y 0 load + y 0 gen‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪− y 00 − y 01 − y 02‬‬
‫‪0. bus 1‬‬
‫‪1. bus 1‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 + y 1 load + y 1 gen‬‬ ‫‪y12‬‬ ‫‪− y 10 − y 11 − y12‬‬
‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22+ y 1 load + y 1 gen‬‬ ‫‪− y 20 − y 21 − y22‬‬
‫‪[Y bus ]=2. bus 1‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪0. bus 2‬‬ ‫‪− y 00 − y 01 − y 02‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬
‫‪1. bus 2‬‬ ‫‪− y 10 − y 11 − y 12‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11‬‬ ‫‪y 12‬‬
‫‪2. bus 2‬‬
‫‪− y 20 − y 21 − y 22‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22‬‬

‫‪45‬‬
 ‫[‬ ‫[‬ ‫[]‬
‫‪0.0010− j 0.2201 0.0002+ j 0.0633 0.0002+ j0.0633‬‬ ‫‪−0.000+ j 0.1367 −0.000−‬‬
‫‪0.0002+ j 0.0633 0.0010− j01788 0.0002+ j0.0633‬‬ ‫‪−0.000− j0.0633 −0.000+‬‬
‫¿‬
‫[‬ ‫] ‪[Y 11 ] [ Y 12‬‬
‫]‬
‫=‬
‫‪0.0002+ j 0.0633 0.0002+ j 0.0633 0.0010− j 0.1788‬‬ ‫‪−0.000− j0.0633 −0.000−‬‬

‫[‬ ‫[]‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫‪−0.000+ j 0.1367 −0.000− j 0.0633 −0.000− j0.0633‬‬ ‫‪0.0002− j0.1367 0.0002+‬‬
‫‪−0.000− j 0.0633 −0.000+ j0.1367 −0.000− j0.0633‬‬ ‫‪0.0002+ j 0.0633 0.0002−‬‬
‫‪−0.000− j 0.0633 −0.000− j 0.0633 −0.000+ j 0.1367‬‬ ‫‪0.0002+ 0.0633 0.0002+‬‬

‫اگر خطای سه فاز متقارن برروی شین ‪ 2‬رخ دهد با استفاده از جمع آثار به نتیجه ی زیر می رسیم‪.‬‬
‫‪0=Y 11 ∆ V 1 +Y 12 ∆ V 2‬‬

‫] [‬
‫‪0‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪−110‬‬
‫‪∆ V 1 =−Y 11 Y 12‬‬
‫‪√3‬‬
‫‪0‬‬

‫[] [ ] [ ] [‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫]‬
‫‪9.74‬‬
‫‪110‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−110‬‬
‫= ‪V 1−012‬‬ ‫= ‪+∆ V‬‬ ‫‪−Y 11 Y 12‬‬ ‫‪= 22.46 kV‬‬
‫‪√3‬‬ ‫‪√3‬‬ ‫‪√3‬‬ ‫‪11.41‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫] [‬
‫‪43.6‬‬
‫‪V 1−abc =A ×V 1−012 = 11.9 kV‬‬
‫‪12‬‬

‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex3‬انجام داده ایم‪.‬‬

‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex3‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -3‬‬

‫‪46‬‬
‫مثال ‪ :4‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای سه فاز نامتقارن با امپدانس ‪ 5j‬به زمین و امپدانس ‪ 5j-15‬به خط روی دهد‪ ،‬ولت اژ فازه ای‬
‫مختلف شین یک نسبت به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪1 -4‬‬

‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬

‫‪xd‬‬ ‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫‪¿ 605+605 j ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬

‫ماتریس ادمیتانس را از مثال ‪ 3‬داریم‪ .‬جریان خطا را همانگونه که در بخش ‪ 5‬توضیح داده شده از رابطه ی زیر به‬
‫دست می آوریم‪.‬‬
‫¿‬
‫¿‪+‬‬ ‫¿‪−‬‬
‫¿ ¿‪Z f =Z f =(Zf ( ¿ ) )∨¿(Zf ( ¿ ) /3)=3.4615+2.6923 j‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Z f =Zf ( ¿ )=5 j‬‬
‫ولتاژ توالیهای مختلف شین یک به روش زیر حساب می شود‪.‬‬
‫¿‬
‫از روی دیاگرام تک خطی توالی صفر‪ ،‬ولتاژ نقطه ی نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪0‬‬
‫‪V n=V 1=7.8098 kV‬‬
‫پس ولتاژ شین یک نسبت به نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬

‫][‬
‫‪a‬‬
‫‪V 1‬‬
‫¿ × ‪V b1 = A‬‬
‫‪V c1‬‬
‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex4‬انجام داده ایم‪.‬‬
‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex4‬می باشد‪.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫شکل مثال ‪2 -4‬‬

‫مثال ‪ :5‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای سه فاز به نوترال با امپدانس ‪ 5j+5‬روی دهد‪ ،‬ولت اژ فازه ای مختل ف ش ین یک نس بت ب ه‬
‫نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫‪48‬‬
 ‫شکل مثال ‪1 -5‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ماتریس ادمیتانس را از مثال ‪ 3‬داریم‪ .‬جریان خطا را همانگونه که در بخش ‪ 5‬توضیح داده شده از رابطه ی زیر به‬
‫دست می آوریم‪.‬‬
‫¿‬
‫¿‪+‬‬
‫¿‪Z f =Zf =5+5 j‬‬
‫‪0‬‬
‫∞= ‪Z f‬‬
‫ولتاژ توالیهای مختلف شین یک به روش زیر حساب می شود‪.‬‬
‫¿‬
‫از روی دیاگرام تک خطی توالی صفر‪ ،‬ولتاژ نقطه ی نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪0‬‬ ‫'‬‫‪0‬‬ ‫'‬ ‫‪0‬‬
‫‪V n=V 2+3 Z × I n =V 2+ 3 Z n × I f =20.6661 kV‬‬
‫‪n‬‬

‫پس ولتاژ شین یک نسبت به نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬

‫][‬
‫‪a‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪V‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪1‬‬
‫¿×‪=A‬‬
‫‪c‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪1‬‬

‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex5‬انجام داده ایم‪.‬‬

‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex5‬می باشد‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫شکل مثال ‪2 -5‬‬

‫مثال ‪ :6‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای سه فاز به نوترال‪-‬زمین با امپدانس ‪ 5‬روی دهد‪ ،‬ولتاژ فازهای مختلف ش ین یک نس بت ب ه‬
‫نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫‪50‬‬
 ‫شکل مثال‪1 -6‬‬

‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬

‫‪xd‬‬ ‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫‪¿ 605+605 j ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬

‫ماتریس ادمیتانس را از مثال ‪ 3‬داریم‪ .‬جریان خطا را همانگونه که در بخش ‪ 5‬توضیح داده شده از رابطه ی زیر به‬
‫دست می آوریم‪.‬‬
‫¿‬
‫¿‪+‬‬
‫¿ ‪Z f =Zf =5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Z f =0‬‬
‫ولتاژ توالیهای مختلف شین یک به روش زیر حساب می شود‪.‬‬
‫¿‬
‫از روی دیاگرام تک خطی توالی صفر‪ ،‬ولتاژ نقطه ی نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬
‫‪0‬‬ ‫'‬
‫‪V n=V 2+3 Z n × I n‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪jx 0‬‬
‫× ‪I n=I f‬‬ ‫'‬ ‫'‬
‫‪=0.0327 kA‬‬
‫‪jx 0+ Z n + Z load‬‬
‫‪0‬‬ ‫'‬ ‫'‬
‫‪V n=V 2+3 Z n × I n =0+3 Z n ×0.0327=0.3291 kV‬‬

‫پس ولتاژ شین یک نسبت به نوترال از رابطه ی زیر به دست می آید‪.‬‬

‫][‬
‫‪a‬‬
‫‪V 1‬‬
‫¿ × ‪V b1 = A‬‬
‫‪V c1‬‬
‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex6‬انجام داده ایم‪.‬‬
‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex6‬می باشد‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫شکل مثال‪2 -6‬‬

‫مثال ‪ :7‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای دو فاز ‪ b,c‬با امپ دانس ‪ j100‬روی ده د‪ ،‬ولت اژ فازه ای مختل ف ش ین یک و دو نس بت ب ه‬
‫نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫‪52‬‬
 ‫شکل مثال ‪1 -7‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ماتریس ادمیتانس را از مثال ‪ 3‬داریم‪ .‬این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‪ ،‬اصالح می‬
‫کنیم‪.‬‬

‫[‬
‫]‪[ Y busold ]= [ 11] [ 12old‬‬
‫‪Y‬‬ ‫‪Y‬‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫]‬
‫[‬ ‫]‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Y 22new ]=[ Y 22old ] + 0‬‬ ‫‪1 /100 j −1/100 j‬‬
‫‪0 −1 /100 j 1/100 j‬‬
‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Z busnew ] =[ Y bus new‬‬
‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‪ ،‬باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬
‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‪.‬‬
‫¿ ] ‪[ V bus ]=[ Z bus‬‬
‫‪new‬‬

‫] [‬
‫‪0.0000‬‬
‫‪[ bus 1−012] 53.9407 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪9.5689‬‬

‫] [‬
‫‪0.0000‬‬
‫‪[ V bus 2−012]= 51.9237 kV‬‬
‫‪11.5855‬‬
‫ولتاژ نقطه ی نوترال صفر است‪ ،‬چون هیچ اتصالی به نوترال وجود ندارد پس ولتاژ فازهای شین یک و دو به صورت‬
‫زیر است‪.‬‬

‫] [‬
‫‪63.5085‬‬
‫‪[ bus 1−abc ] 49.7057 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪49.9950‬‬

‫‪53‬‬
 ‫] [‬
‫‪63.5085‬‬
‫=] ‪[ V bus 2−abc‬‬ ‫‪47.0710 kV‬‬
‫‪47.3486‬‬
‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex7‬انجام داده ایم‪.‬‬
‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex7‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -7‬‬

‫مثال ‪ :8‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای دو ف از ب ه زمین ‪ b,c‬ب ا امپ دانس ‪ +j10022‬بین دو ف از و امپ دانس ‪ 5j‬بین فازه ا و زمین‬
‫روی دهد‪ ،‬ولتاژ فازهای مختلف شین یک و دو نسبت به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫‪54‬‬
 ‫شکل مثال ‪1 -8‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪( .‬از تبدیل ماتریس‬
‫متقارن ‪ +‬نوترال استفاده می کنیم)‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z phase−n ]= 0‬‬
‫'‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪10+1 j‬‬
‫] ‪[ Z '012 n ]=[ Ap ]−1 [ Z ' phase−n ] [ Ap‬‬
‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0n‬‬
‫‪[ Y ' 012 n ]= yy 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1n‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪=[ Z ' 012n‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2n‬‬
‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد و همچنین نوترال را هم در نظر گرفته ایم پس ماتریس ادمیتانس شبکه‬
‫هشت در هشت خواهد شد که به صورت زیر است‪.‬‬

‫‪55‬‬
 [ [ ][ ]
]
y 00 + y m 0 + y l 1 y 01 y 02 y 0 n− y l 1 y 00 y 01 y 02 y0 n
0. bus 1
y 10 y 11 + y m 0 + y l 1 y 12 y 1n − y l 1 y y 11 y 12 y1 n
1. bus 1 − 10
2. bus 1 y 20 y 21 y 22+ y m 0+ y l 1 y 2 n− y l 1 y 20 y 21 y 22 y2 n
n . bus 1 ¿ ¿ y nn+ 3 y l1 yn 0 yn 1 yn 2 y nn
[Y bus ]=

[ ] [ ]
0. bus 2 y 00 y 01 y 02 y0 n y 00 y 01 y 02 y0 n
1. bus 2
y y 11 y 12 y1 n y 10 y 11 y 12 y1 n
2. bus 2 − 10
n . bus 2 y 20 y 21 y 22 y2 n y 20 y 21 y 22 y2 n
yn 0 yn 1 y n2 y nn yn0 yn 1 yn 2 y nn

.‫ اصالح می کنیم‬،‫این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‬

[
[ Y busold ]= [ 11] [ 12old]
Y Y
[ Y 12 ] [ Y 22 ] ]
[ ]
0 0 0 0
0 1 /(5 j)+ 1/(22+100 j) −1 /(22+100 j) 0
[ Y 22new ]=[ Y 22old ] + [ Ap ] −1

0 −1/(22+100 j) 1/(5 j)+1 /(22+100 j) 0

[ Ap ]
0 0 0 0
−1
[ Z busnew ] =[ Y bus new ]
‫ باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬،‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‬
.‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‬
[ V bus ]=[ Z bus ] ¿
new

[ ] [ ]
9.8624 13.9377
[ V bus 1−012]= 31.2123 kV [ V bus 2−012]= 24.4047 kV
12.9646 15.6969

[ ] [ ]
54.0392 54.0392
[ V bus 1−abc ]= 19.9658 kV [ V bus 2− abc ]= 9.7482 kV
19.9946 9.6673

[ ] [ ]
44.1769 44.1769
[ bus 1−abcn ]
V = 27.1402 kV [ bus2−abcn ] 17.7240 kV
V =
27.1785 17.6077

.‫ انجام داده ایم‬ex8 ‫محاسبات را در فایل متلب‬

.‫ می باشد‬short-circuit ، ex8 ‫ خود فایل در قسمت‬.‫ به نتیجه زیر رسیدیم‬digsilent ‫با شبیه سازی در نرم افزار‬

56
 ‫شکل مثال ‪2 -8‬‬

‫مثال ‪ :9‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگ ر ب رروی‬
‫شین دو خطای دو فاز به زمین ‪ a,c‬با امپ دانس ‪+j10022‬بین فازه ا و ن وترال روی ده د‪ ،‬ولت اژ فازه ای‬
‫مختلف شین یک و دو نسبت به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪1 -9‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phas e a=5+100 j Ω‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪( .‬از تبدیل ماتریس‬
‫متقارن ‪ +‬نوترال استفاده می کنیم)‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z ' phase−n ]= 00‬‬ ‫‪0+5 j‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0+5 j‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪10+1 j‬‬
‫] ‪[ Z '012 n ]=[ Ap ]−1 [ Z ' phase−n ] [ Ap‬‬
‫‪57‬‬
 ‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0n‬‬
‫‪[ Y ' 012 n ]= yy 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1n‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪=[ Z ' 012n‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2n‬‬
‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد و همچنین نوترال را هم در نظر گرفته ایم پس ماتریس ادمیتانس شبکه‬

‫[‬ ‫]‬
‫هشت در هشت خواهد شد که به صورت زیر است‪.‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪y 00 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y 0 n− y l 1‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪0. bus 1‬‬
‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y 1n − y l 1‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪1. bus 1‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪2. bus 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22+ y m 0+ y l 1‬‬ ‫‪y 2 n− y l 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪n . bus 1‬‬ ‫¿‬ ‫‪¿ y nn+ 3 y l1‬‬ ‫‪yn 0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫=] ‪[Y bus‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪0. bus 2‬‬ ‫‪y 00 y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪1. bus 2‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y 11‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪2. bus 2‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪n . bus 2‬‬ ‫‪y 20 y 21‬‬ ‫‪y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪yn 0 yn 1‬‬ ‫‪y n2‬‬ ‫‪y nn‬‬ ‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬

‫این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‪ ،‬اصالح می کنیم‪.‬‬

‫[‬
‫]‪[ Y busold ]= [ 11] [ 12old‬‬
‫‪Y‬‬ ‫‪Y‬‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫]‬
‫[‬ ‫]‬
‫‪1/(22+100 j) 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪−1/(22+100 j‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫] ‪[ Y 22new ]=[ Y 22old ] + [ Ap‬‬ ‫‪−1‬‬

‫‪0‬‬ ‫)‪0 1/(22+ 100 j‬‬ ‫)‪−1/(22+100 j‬‬

‫] ‪[ Ap‬‬
‫)‪−1/(22+100 j) 0 −1/(22+100 j) 2/(22+100 j‬‬
‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Z busnew ] =[ Y bus new‬‬
‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‪ ،‬باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬
‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‪.‬‬
‫¿ ] ‪[ V bus ]=[ Z bus‬‬
‫‪new‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪8.7891‬‬
‫‪[ V bus 1−012]= 58.9837 kV [ V bus 2−012]= 49.7413 kV‬‬
‫‪4.1976‬‬ ‫‪13.3184‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪56.8522‬‬ ‫‪33.0028‬‬
‫] ‪[ bus 1−abc‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪63.1782‬‬ ‫‪kV‬‬ ‫‪[ bus2−abc ] 63.1782 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪57.1528‬‬ ‫‪55.7297‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪57.1594‬‬ ‫‪28.7995‬‬
‫‪[ bus 1−abcn ] 89.0660 [ bus2−abcn ] 89.9314 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪kV‬‬ ‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪38.5922‬‬ ‫‪36.9919‬‬

‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex9‬انجام داده ایم‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex9‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -9‬‬

‫مثال ‪ :10‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگر ب رروی‬
‫شین دو خطای تک فاز به زمین ‪ c‬با امپدانس ‪ 10‬روی دهد‪ ،‬ولتاژ فازهای مختل ف ش ین یک و دو نس بت‬
‫به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪1 -10‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪pha se a=5+ 100 j Ω‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪( .‬از تبدیل ماتریس‬
‫متقارن ‪ +‬نوترال استفاده می کنیم)‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z ' phase−n ]= 00‬‬ ‫‪0+5 j‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0+5 j‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪10+1 j‬‬
‫] ‪[ Z '012 n ]=[ Ap ]−1 [ Z ' phase−n ] [ Ap‬‬
‫‪59‬‬
 ‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0n‬‬
‫‪[ Y ' 012 n ]= yy 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1n‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪=[ Z ' 012n‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2n‬‬
‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد و همچنین نوترال را هم در نظر گرفته ایم پس ماتریس ادمیتانس شبکه‬

‫[‬ ‫]‬
‫هشت در هشت خواهد شد که به صورت زیر است‪.‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪y 00 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y 0 n− y l 1‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪0. bus 1‬‬
‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y 1n − y l 1‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪1. bus 1‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪2. bus 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22+ y m 0+ y l 1‬‬ ‫‪y 2 n− y l 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪n . bus 1‬‬ ‫¿‬ ‫‪¿ y nn+ 3 y l1‬‬ ‫‪yn 0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫=] ‪[Y bus‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪0. bus 2‬‬ ‫‪y 00 y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪1. bus 2‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y 11‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪2. bus 2‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪n . bus 2‬‬ ‫‪y 20 y 21‬‬ ‫‪y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪yn 0 yn 1‬‬ ‫‪y n2‬‬ ‫‪y nn‬‬ ‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬

‫این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‪ ،‬اصالح می کنیم‪.‬‬

‫[‬
‫‪[ Y busold ]= [ 11] [ 12ol]d‬‬
‫‪Y‬‬ ‫‪Y‬‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫]‬
‫[‬ ‫]‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Y 22 ]=[ Y‬‬ ‫] ‪] + [ Ap‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪new‬‬
‫‪22‬‬
‫‪old‬‬
‫] ‪[ Ap‬‬
‫)‪0 0 1/(10‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Z busnew ] =[ Y bus new‬‬
‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‪ ،‬باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬
‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‪.‬‬
‫¿ ] ‪[ V bus ]=[ Z bus‬‬
‫‪new‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪9.5229‬‬ ‫‪13.4579‬‬
‫‪[ bus 1−012] 46.6296 [ bus2−012 ] 43.3018 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪kV‬‬ ‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪18.6687‬‬ ‫‪22.6031‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪56.7767‬‬ ‫‪56.7767‬‬
‫‪[ V bus 1−abc ]= 62.6111 kV [ V bus 2−abc ]= 62.6111 kV‬‬
‫‪26.3972‬‬ ‫‪23.6104‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪50.2823‬‬ ‫‪50.2823‬‬
‫‪[ V bus 1−abcn ]= 63.4654 kV [ V bus2−abcn ]= 63.4654 kV‬‬
‫‪31.8172‬‬ ‫‪25.4585‬‬

‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex10‬انجام داده ایم‪.‬‬

‫‪60‬‬
 ‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex10‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -10‬‬

‫مثال ‪ :11‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگر ب رروی‬
‫شین دو خطای تک فاز به نوترال‪-‬زمین با امپدانس ‪ 10‬روی دهد‪ ،‬ولت اژ فازه ای مختل ف ش ین یک و دو‬
‫نسبت به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪1 -11‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪( .‬از تبدیل ماتریس‬
‫متقارن ‪ +‬نوترال استفاده می کنیم)‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z phase−n ]= 0‬‬
‫'‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪10+1 j‬‬

‫‪61‬‬
 ‫] ‪[ Z '012 n ]=[ Ap ]−1 [ Z ' phase−n ] [ Ap‬‬
‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0n‬‬
‫‪[ Y ' 012 n ]= yy 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1n‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪=[ Z ' 012n‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2n‬‬
‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد و همچنین نوترال را هم در نظر گرفته ایم پس ماتریس ادمیتانس شبکه‬

‫[‬ ‫]‬
‫هشت در هشت خواهد شد که به صورت زیر است‪.‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪y 00 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y 0 n− y l 1‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪0. bus 1‬‬
‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y 1n − y l 1‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪1. bus 1‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪2. bus 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22+ y m 0+ y l 1‬‬ ‫‪y 2 n− y l 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫¿‬ ‫‪¿ y nn+ 3 y l1‬‬ ‫‪yn 0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫‪[Y bus ]= . bus 1‬‬
‫‪n‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪0. bus 2‬‬ ‫‪y 00 y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪1. bus 2‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y 11‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪2. bus 2‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪n . bus 2‬‬ ‫‪y 20 y 21‬‬ ‫‪y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪yn 0 yn 1‬‬ ‫‪y n2‬‬ ‫‪y nn‬‬ ‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬

‫این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‪ ،‬اصالح می کنیم‪.‬‬

‫[‬
‫]‪[ Y bus old ]= [ 11] [ 12old‬‬
‫‪Y‬‬ ‫‪Y‬‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫]‬
‫[‬ ‫]‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Y 22new ]=[ Y 22old ] + [ Ap ]−1‬‬ ‫] ‪0 0 1/(10) −1/10 [ Ap‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0 0 −1/10‬‬ ‫∞‪+‬‬
‫‪10‬‬
‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Z busnew ] =[ Y bus new‬‬
‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‪ ،‬باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬
‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‪.‬‬
‫¿ ] ‪[ V bus ]=[ Z bus‬‬
‫‪new‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪9.4397‬‬ ‫‪13.3777‬‬
‫]‪[ bus 1−012‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪46.6350‬‬ ‫‪kV‬‬ ‫‪[ bus 2−012] 43.3107 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪18.6828‬‬ ‫‪22.6202‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪56.6297‬‬ ‫‪56.6297‬‬
‫‪[ bus 1−abc ] 62.7228 [ bus 2−abc ] 62.7228 kV‬‬
‫‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪kV‬‬ ‫‪V‬‬ ‫=‬
‫‪26.4172‬‬ ‫‪23.6283‬‬

‫‪62‬‬
 ‫] [‬ ‫] [‬
‫‪56.5848‬‬ ‫‪56.6297‬‬
‫‪[ V bus 1−abcn ]= 62.5258‬‬
‫‪kV [ V bus2−abcn ]= 62.7228 k V‬‬
‫‪26.7114‬‬ ‫‪23.6283‬‬
‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex11‬انجام داده ایم‪.‬‬
‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex11‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -11‬‬

‫مثال ‪ :12‬شبکه نامتقارن زیر را داریم‪ ،‬اطالعات خطوط شبکه را در جدول زیر داده ایم‪ .‬اگر ب رروی‬
‫شین دو خطای سه فاز به نوترال زمین با امپدانس ‪ 10‬بین فازها و زمین روی دهد‪ ،‬ولتاژ فازه ای مختل ف‬
‫شین یک و دو نسبت به نوترال چقدر خواهد شد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪1 -12‬‬

‫‪xd‬‬
‫¿‪} =0.2 p.u.=24.2‬‬
‫‪load =10+10 j MVA‬‬ ‫‪phase a=5+100 jΩ‬‬
‫‪x 0=0.1 p .u .=12.1 Ω‬‬ ‫¿‬ ‫‪605+605‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪ΩYn‬‬
‫‪phase b=0+5 j Ω‬‬ ‫‪phase c=0+5 j Ω‬‬ ‫‪neutral=10+1 jΩ‬‬
‫ابتدا امپدانس توالی مثبت‪ ،‬منفی و صفر خطوط باال را به دست می آوریم که به صورت زیر می شود‪( .‬از تبدیل ماتریس‬
‫متقارن ‪ +‬نوترال استفاده می کنیم)‬

‫‪63‬‬
 ‫[‬ ‫]‬
‫‪5+100 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪[ Z phase−n ]= 0‬‬
‫'‬
‫‪0‬‬ ‫‪0+5 j‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0 0 0‬‬ ‫‪10+1 j‬‬
‫] ‪[ Z '012 n ]=[ Ap ]−1 [ Z ' phase−n ] [ Ap‬‬
‫پس ماتریس ادمیتانس خط به صورت زیر می شود‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0n‬‬
‫‪[ Y ' 012 n ]= yy 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1n‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪=[ Z ' 012n‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2n‬‬
‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫چون بین توالیهای مختلف کوپلینگ وجود دارد و همچنین نوترال را هم در نظر گرفته ایم پس ماتریس ادمیتانس شبکه‬

‫[‬ ‫]‬
‫هشت در هشت خواهد شد که به صورت زیر است‪.‬‬

‫[‬ ‫[]‬ ‫]‬

‫‪y 00 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y 0 n− y l 1‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪0. bus 1‬‬
‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 + y m 0 + y l 1‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y 1n − y l 1‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪1. bus 1‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪2. bus 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21‬‬ ‫‪y 22+ y m 0+ y l 1‬‬ ‫‪y 2 n− y l 1‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫¿‬ ‫‪¿ y nn+ 3 y l1‬‬ ‫‪yn 0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬
‫‪[Y bus ]=n . bus 1‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪0. bus 2‬‬ ‫‪y 00 y 01‬‬ ‫‪y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬ ‫‪y 00‬‬ ‫‪y 01 y 02‬‬ ‫‪y0 n‬‬
‫‪1. bus 2‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y 11‬‬ ‫‪y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬ ‫‪y 10‬‬ ‫‪y 11 y 12‬‬ ‫‪y1 n‬‬
‫‪2. bus 2‬‬ ‫‪− 10‬‬
‫‪n . bus 2‬‬ ‫‪y 20 y 21‬‬ ‫‪y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬ ‫‪y 20‬‬ ‫‪y 21 y 22‬‬ ‫‪y2 n‬‬
‫‪yn 0 yn 1‬‬ ‫‪y n2‬‬ ‫‪y nn‬‬ ‫‪yn0‬‬ ‫‪yn 1 yn 2‬‬ ‫‪y nn‬‬

‫این ماتریس را با اضافه کردن امپدانس خطا بین توالی مثبت و منفی‪ ،‬اصالح می کنیم‪.‬‬
‫‪Y‬‬
‫[‬
‫]‪[ Y bus old ]= [ 11] [ 12old‬‬
‫‪Y‬‬
‫] ‪[ Y 12 ] [ Y 22‬‬ ‫]‬

‫] [‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪[ Y 22‬‬ ‫‪new‬‬
‫‪]=[ Y 22‬‬ ‫‪old‬‬
‫] ‪] + [ Ap‬‬ ‫‪−1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Ap‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪3‬‬
‫∞‪+‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪−1‬‬
‫] ‪[ Z busnew ] =[ Y bus new‬‬
‫چون برای به حساب آوردن امپدانس ژنراتور از تبدیل نورتون استفاده کرده ایم‪ ،‬باید در نقطه ی اتصال ژنراتور منبع‬
‫جریان معادل نورتون قرار دهیم‪.‬‬
‫¿ ] ‪[ V bus ]=[ Z bus‬‬
‫‪new‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪8.6705‬‬ ‫‪7.2343‬‬
‫‪[ V bus 1−012]= 30.0542 kV [ V bus2−012 ]= 16.0995 kV‬‬
‫‪11.1001‬‬ ‫‪4.6795‬‬

‫‪64‬‬
 ‫] [‬ ‫] [‬
‫‪45.6071‬‬ ‫‪4.5103‬‬
‫=] ‪[ V bus 1−abc‬‬ ‫‪25.9434 kV [ V bus 2−abc ]= 23.2044 kV‬‬
‫‪23.4918‬‬ ‫‪21.0117‬‬

‫] [‬ ‫] [‬
‫‪45.3100‬‬ ‫‪4.5103‬‬
‫‪[ V bus 1−abcn ]= 26.2212 kV [ V bus2−abcn ]= 23.2044 kV‬‬
‫‪23.5046‬‬ ‫‪21.0117‬‬

‫محاسبات را در فایل متلب ‪ ex12‬انجام داده ایم‪.‬‬

‫با شبیه سازی در نرم افزار ‪ digsilent‬به نتیجه زیر رسیدیم‪ .‬خود فایل در قسمت ‪ short-circuit ، ex12‬می باشد‪.‬‬

‫شکل مثال ‪2 -12‬‬

‫ضمیمه ‪ -1‬مدلهای موجود و امپدانس توالیهای مختلف در نرم افزار دیگسایلنت‬

‫شبکه خارجی‬ ‫‪-‬‬

‫خطوط هوایی و کابل ها‬ ‫‪-‬‬

‫‪65‬‬
 ‫ترانس های دو سیم پیچه‬ ‫‪-‬‬

‫ترانس های سه سیم پیچه‬ ‫‪-‬‬

‫‪66‬‬
 ‫راکتانس سری‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬ماشین سنکرون‬

‫‪67‬‬
 ‫ماشین آسنکرون‬ ‫‪-‬‬

‫بارها و جبران سازهای استاتیک موازی‬ ‫‪-‬‬

‫ضمیمه ‪ -2‬توضیحات نشانه ها و عالمت های مختصر‪:‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪Current as (time-dependent) amplitude value‬‬
‫‪U‬‬ ‫‪Voltage‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪Current as rms value‬‬

‫‪68‬‬
S Apparent power
c Voltage correction factor according to IEC60909
K Impedance correction factor according to IEC60909
t Ratio of the transformer
 Angle between voltage and current
p Deviation of the operating voltage from the setpoint voltage in p.u. (for generators and transformers)
 Auxiliary factor for IEC 60909 to consider the maximum asymmetric short-circuit current
R Resistance (real component of impedance)
X Reactance (reactive component of impedance)
 Temperature (in °C)
" Sub-transient value
' Transient value
L Line (cable / overhead line)
N External grid
T Transformer
R Reactance / reactor / current limiting coil
S Synchronous machine
G Generator (in IEC 909/60909 usually equivalent to synchronous machine)
A Asynchronous machine
M Motor (in IEC 909/60909 usually equivalent to asynchronous machine)
PS Power station
E Earthing system
Load Load
Conv Converter / inverter
1,2,0 Magnitude / value in positive, negative and zero sequence system
LR Condition of the asynchronous machine with locked rotor
AC Alternating current component
DC Direct current component
k Short-circuit
ij Impedance from side i to side j with impedances switched in series
n Nominal value
r Rated value
d (q) Values on the d (q) axis
Op Operating value
b Operating value (according to IEC60909)
min Calculation of the minimum short-circuit current
max Calculation of the maximum short-circuit current
HV High voltage
MV Medium voltage
LV Low voltage

69