100% found this document useful (1 vote)
2K views

Complex Number CQ - MCQ Practice Sheet

Uploaded by

mashrafik53
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
100% found this document useful (1 vote)
2K views

Complex Number CQ - MCQ Practice Sheet

Uploaded by

mashrafik53
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 11

RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 1

03
RwUj msL¨v
Complex Number

Board Questions Analysis


m„Rbkxj cÖkœ
†evW©
XvKv gqgbwmsn ivRkvnx Kzwgjøv h‡kvi PÆMÖvg ewikvj wm‡jU w`bvRcyi
mvj
2023 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2022 1 1 1 1 1 1 1 1 1
eûwbe©vPwb cÖkœ
†evW©
XvKv gqgbwmsn ivRkvnx Kzwgjøv h‡kvi PÆMÖvg ewikvj wm‡jU w`bvRcyi
mvj
2023 4 4 4 4 5 4 4 4 5
2022 4 4 5 4 4 4 3 4 4

weMZ mv‡j †ev‡W© Avmv m„Rbkxj cÖkœ 4| `„k¨Kí-1: z = rcos + irsin [Kzwgjøv †evW©- Õ23]
(K) (1 – i)–2 – (1 + i)–2 Gi gvb wbY©q Ki|
1| DÏxcK-1: x = a + b + c2, y = a + b2 + c (L) `„k¨K‡í  = 45 I r = 1 n‡j, z8 + z6 + z4 + z2 + 1
DÏxcK-2: 7 + i8 = (p + iq)3 [XvKv †evW©- Õ23] Gi gvb wbY©q Ki|
(K) GK‡Ki GKwU KvíwbK Nbg~j  n‡j †`LvI †h, (M) `„k¨Kí n‡Z cÖgvY Ki †h, Arg(z2) = 2Arg(z)
1 +  + 3  = 64
6
DËi:
 
(K) i ; (L) 1
(L) DÏxcK-1 Gi mvnv‡h¨, hw` x3 + y3 = 0 nq, Z‡e
1
†`LvI †h, b = 2 (c + a) 5| Z1 = 1 – ix Ges Z2 = a + ib †hLv‡b a, b 
7 2 [PÆMÖvg †evW©- Õ23]
(M) DÏxcK-2 Gi mvnv‡h¨ cÖgvY Ki †h, p2 – q2 = 4p + q
(K) x = 3 n‡j, Z1 †K †cvjvi AvKv‡i cÖKvk Ki|
Z1 –
2| `„k¨Kí-1: z1 = – 1 + 3i Ges z2 = 1 – 3i (L) cÖgvY Ki †h, x Gi GKwU ev¯Íe gvb — – = Z2
Z
`„k¨Kí-2: g(x) = l + mx + nx2 [ivRkvnx †evW©- Õ23] 1
mgxKiY‡K wm× K‡i †hLv‡b a2 + b2 = 1
(K) i Gi eM©g~j wbY©q Ki|
(L) cÖgvY Ki †h, arg (z1z2) = arg(z1) + arg(z2) 3 a b
(M) Z2 = p + iq n‡j, cÖgvY Ki †h, – 2 (p2 + q2) = p – q
(M) DÏxcK-2 G, l + m + n = 0 n‡j, cÖgvY Ki †h,
3 2 3 DËi:
{g()} + {g( )} = 27 lmn
 
DËi: (K) 2 cos 3 – isin 3
1  
(K) i =  (1 + i)
2 ––
6| z = x + iy RwUj msL¨vwUi AbyewÜ RwUj msL¨v z |
3| i. x + y + z = R [wm‡jU †evW©- Õ23]
ii. p = x + iy [h‡kvi †evW©- Õ23] 4
(K) – 49 Gi gvb wbY©q Ki|
(K) (– 1 – 3i) msL¨vwUi Av¸©‡g›U wbY©q Ki|
(L) x = 2 Ges y = 2 n‡j, z Gi eM©g~j wbY©q Ki|
(L) p RwUj msL¨vwUi AbyeÜx RwUj msL¨v q n‡j ––
|p + 3i| = |q + 4| Øviv wb‡`©wkZ mÂvic_ wbY©q Ki| (M) |z + 4| – |z – 4| = 10 Øviv wb‡`©wkZ mÂvic‡_i
(M) hw` R = 0 Ges  GK‡Ki GKwU KvíwbK Nbg~j nq Z‡e, mgxKiY wbY©q Ki|
cÖgvY Ki †h, (x + y + z ) + (x + y + z) = DËi:
2 3 2 3

27xyz 7
DËi: (K) x =  2
(1  i) ;
2 x2 y2
(K) – 3 ; (L) 8x – 6y + 7 = 0 (L)  ( 2+1+i 2 – 1) ; (M) + =1
52 32
nd
2  Higher Math 2 Paper Chapter-3
7| z1 = – 1 – i 3, z2 = 3 – i. [ewikvj †evW©- Õ23] DËi:
–1
(K) z1 Gi eM©g~j wbY©q Ki| (K) 8 +  8  i ; (L)  ( 2 + 5 + i
5
5 – 2)
(L) †`LvI †h, Argz1 = Arg z1 – Arg z2
z
2 (M) 0
n n
(M) cÖgvY Ki †h,2 z1 + 2 z1 = 2, hLb n Gi gvb 3 12| DÏxcK-1: z = – 1 + i GKwU RwUj msL¨v|
1 –– 1

Øviv wefvR¨ A_ev, – 1, hLb n Gi gvb Ab¨ †Kv‡bv DÏxcK-2: z = x + iy [Kzwgjøv †evW©- Õ22]
c~Y©msL¨v| –
(K) z = i n‡j z Gi eM©g~j wbY©q Ki|
DËi:
(L) DÏxcK-1 G DwjøwLZ RwUj msL¨vi gWzjvm I Av¸©‡g›U
1
(K)  (1 – 3i) AvM©Û wP‡Î †`LvI|
2
(M) DÏxcK-2 Gi mvnv‡h¨ |z + 2| = 5 e„‡Ëi †K›`ª I
e¨vmva© wbY©q Ki|
1 + 5i
8| P = 1 + i , Q = 3 – 2i, 2x = – 1 + – 3 , DËi:
1 3π
2y = – 1 – – 3 [w`bvRcyi †evW©- Õ23] (K)  (1 – i) ; (L) 2 ;
2 4
(K) – 3 + 4 – 1 Gi eM©g~j wbY©q Ki|
–– (M) †K›`ª (– 2, 0); e¨vmva© 5
(L) Q – 2P Gi gWzjvm I Av¸©‡g›U wbY©q Ki|
(M) cÖgvY Ki †h, 3x4 + x3y + xy2 + y4 = – 3
DËi: 13| M = – 5 + 12 –1, p = 3 a + ib Ges q = x + iy
[h‡kvi †evW©- Õ22]
(K)  (1 + 2i) ; (L) 13 ; –  + tan–13
2
(K) 1 + 2i †K AvM©Û wP‡Îi mvnv‡h¨ cÖKvk Ki|
(L) M Gi eM©g~j wbY©q Ki|
9| z = x + iy Ges p2 + p + 1 = 0 mgxKi‡Yi g~jØq a b
 I | [gqbgwmsn †evW©- Õ23]
(M) p = q n‡j, cÖgvY Ki †h, 4(x2 – y2) = x + y
4 DËi:
(K) – 2401 Gi gvb wbY©q Ki|
(L)  (2 + 3i)
(L) |z + 4| + |z – 4| = 10 Øviv wb‡`©wkZ mÂvic‡_i bvg
D‡jøLmn mgxKiYwU wbY©q Ki|
14| `„k¨Kí-1: |z + 6| + |z – 6| = 20 †hLv‡b z = x + iy
(M) cÖgvY Ki †h, s + s = – 1, hLb s Gi gvb 3 Øviv
`„k¨Kí-2: (1 + y)n = b0 + b1y + b2y2 + b3y3 + ..... + bnyn
wefvR¨ bq Giƒc c~Y©msL¨v|
[PÆMÖvg †evW©- Õ22]
DËi:
(K) 6 – 2 3i RwUj msL¨vi gWzjvm I Av¸©‡g›U wbY©q Ki|
7 x2 y2
(K)  (1  i) ; (L) 2 + 2 = 1
5 3 (L) `„k¨Kí- 1 Øviv wb‡`©wkZ mgxKiYwUi mÂvi c_ Ges
2
Dnvi bvg D‡jøL K‡i wPÎ AsKb Ki|
10| DÏxc‡K: z = x + iy [XvKv †evW©- Õ22] (M) `„k¨Kí-2 Gi mgxKiY n‡Z †`LvI †h,
(b0 – b2 + b4 ......)2 = (b0 + b1 + b2 + b3 + ....)
(K) – 1 + 3i Gi gWzjvm I Av¸©‡g›U wbY©q Ki|
– (b1 – b3 + b5 – ......)2
(L) 3 p + iq = z n‡j, †`LvI †h, 3 p – iq = –z DËi:
(M) 3|z –1| = 2|z – 2| Øviv wb‡`©wkZ mÂvic‡_i mgxKiY (K) gWzjvm 4 3 ; Av¸©‡g›U –  ; (L) x 2 + y2 = 1
2 2

6 10 8
wbY©q Ki|
DËi:
2 15| z1 = 1 + ia, z2 = a + i Ges |z + 2| + |z – 2| = 6
(K) 2 ; 3 ; (M) 5x2 + 5y2 – 2x – 7 = 0
GKwU KwYK, †hLv‡b z = x + iy. [ewikvj †evW©- Õ22]
(K) –1 Gi eM©g~j wbY©q Ki|
1
(L) a = 3 n‡j †`LvI †h, arg z1 = arg(z1) – arg(z2)
11| a = 4, b = – 4, z = n (1 + im) GKwU RwUj msL¨v z
2
[ivRkvnx †evW©- Õ22] (M) KwYKwUi Aÿ؇qi •`N©¨ wbY©q Ki|
2 – 3i
(K) 4 – 4i †K A + iB AvKv‡i cÖKvk Ki| DËi:
1
(L) a + b wbY©q Ki| (K) i =  (1 + i)
2
(M) l = m = 3, n = 18 n‡j |z| Gi Nbg~j¸‡jvi †hvMdj
(M) e„n`v‡ÿi •`N©¨ = 6 GKK ; ÿz`ªv‡ÿi •`N©¨ 2 5 GKK
wbY©q Ki|
RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 3
2x 20| DÏxcK: g‡b Ki g(x) = 2x – 1, x  R GKwU ivwk
16| f(x) = 1 + x2 Ges g(x) = p + qx + rx2 `yBwU
Ges A = {a : a  c~Y©msL¨v Ges |g(a)| < 4} I {t : t 
dvskb| [wm‡jU †evW©- Õ22]
¯^vfvweK msL¨v Ges 2 < t < 4} `ywU †mU| [Kzwgjøv †evW©- Õ19]
1 + 2i
(K) Z = 1 – 3i Gi gWzjvm †ei Ki| (K) –3 < g(x) < 7 †K ciggvb wP‡ýi mvnv‡h¨ cÖKvk Ki|
[kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
(L) f(1) Gi Nbg~j wbY©q Ki|
(L) |g(x) + 2iy| = t Øviv wb‡`© wkZ mÂvic‡_i †K›`ª I
(M) p + q + r = 0 n‡j cÖgvY Ki †h, {g()}2 + {g(2)}2
e¨vmva© wbY©q Ki|
= 3(p2 + 2qr), †hLv‡b  GK‡Ki Nbg~j¸‡jvi GKwU
(M) A †mUwUi mywcÖgvg Ges Bbwdgvg †ei Ki|
RwUj g~j|
[kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
DËi:
DËi:
1 –1+ 3i , –1– 3i
(K) ; (L) f(1) Gi Nbg~j¸‡jv 1,
(K) |2x – 3| < 5 ; (L) †K›`ª 2  0 ; e¨vmva© = 2
1 3
2 2 2

(M) Inf(A) = – 1 Ges Sup(A) = 2


17| `„k¨Kí-1: z1 = 1 – 3i, z2 = 1 – i
`„k¨Kí-2: |z – 3| – |z + 3| = 4 [w`bvRcyi †evW©- Õ22] 21| Z GKwU RwUj msL¨v Ges f(x) = 5x + 1.
(K) (2 + i) (x + iy) = 1 + 3i n‡j x, y wbY©q Ki| [h‡kvi †evW©- Õ19]
(L) `„k¨Kí-1 n‡Z z1z2 wbY©q Ki| (K) S = {x : x  , – 9 < f(x) < 16} – Gi mywcÖgvg wbY©q Ki|
(M) `„k¨Kí-2 n‡Z mÂvic‡_i mgxKiY wbY©q Ki hLb [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³ ~© bq]
z = x + iy 1 1 1
(L) |f(x)| > 9 , x  – 5 mgvavb K‡i mgvavb †mU
DËi:
(K) wb‡Y©q gvb: x = 1, y = 1 ; msL¨v‡iLvq Dc¯’vcb Ki| [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³ ~© bq]
x2 y2 (M) |2z + 3| = |3z + 1| Øviv wb‡`©wkZ mÂvic_ wbY©q Ki|
(L)  ( 5–1–i 5 + 1) ; (M) – =1
4 5 DËi:
(K) mywcÖgvg, sup(S) = 3 ; (M) 5x2 + 5y2 – 6x – 8 = 0
18| z1 = 1 + ix, z2 = a + ib Ges z3 = x + iy wZbwU
RwUj msL¨v| [gqgbwmsn †evW©- Õ22] 22| `„k¨Kí-1: p(x) = a + bx + cx2
(K) i – 3 Gi Av¸©‡g›U wbY©q Ki| `„k¨Kí-2: GK‡Ki GKwU KvíwbK Nbg~j |
z– [ewikvj †evW©- Õ19]
(L) |z2|2 = 1 n‡j, †`LvI †h, x Gi GKwU ev¯Íe gvb z1 =
1 (K) – 3 – 4i Gi eM©g~j wbY©q Ki|
z–2 mgxKiY‡K wm× K‡i|
3
{p()} + P   = 0
3  1 
(L) `„k¨Kí-1 Gi mvnv‡h¨ hw`
 
b a
(M) 3
z2 = z3 n‡j cÖgvY Ki †h, |z3| = – 1 1
2y 2x nq, Z‡e †`LvI †h, a = 2 (b + c) A_ev c = 2 (a + b).
DËi:
(M) `„k¨Kí-2 n‡Z cÖgvY Ki †h, 1 +  + 2 = 0.
5
(K) 6  DËi:
(K)  (1 – 2i)
19| `„k¨Kí-1: f(x) = |bx – c|.
`„k¨Kí-2: 2x = –1 + –3 Ges 2y = –1 – –3. 23| f(x) = x – 2 [wm‡jU †evW©- Õ19]
[ivRkvnx †evW©- Õ19] (K) – 1 ≤ f(x) ≤ 11 AmgZvwU ciggvb wP‡ýi mvnv‡h¨
(K) – 5 + 12 –1 Gi eM©g~j wbY©q Ki| cÖKvk Ki| [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³~© bq]
1 f(x) f(x + 3)
(L) `„k¨Kí-1 G, b = 1, c = 2 Ges f(x) < 4 n‡j †`LvI (L) f(x + 2) > f(x + 4) AmgZvi mgvavb †mU msL¨v‡iLvq
17 †`LvI| [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
†h, f(x2 – 2) < 16 [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
(M) z = p + iq n‡j, |f(z + 6)| + |f(z – 2)| = 10 Øviv
(M) `„k¨Kí-2 Gi Av‡jv‡K cÖgvY Ki, x4 + x3y + x2y2 + wb‡`©wkZ mÂvi c‡_i mgxKiY wbY©q Ki|
xy3 + y4 = – 1 DËi:
DËi: p2 q2
(K) |x – 7| ≤ + 6 ; (M) 2 + 2 = 1
(K) ± (2 + 3i) 5 3
nd
4  Higher Math 2 Paper Chapter-3
24| `„k¨Kí-1: z = 3x + 4y DËi:
kZ©mg~n: x + y ≤ 450, 1 1 1 1

2x + y ≤ 600,
(K) tan–1 2 ; (L) ±
2
{( 2 + 1)2 – i( 2 – 1) 2}
y ≤ 400,
x, y ≥ 0
28| `„k¨Kí-1: x + iy = 2e–i
`„k¨Kí-2: y2 + y + 1 = 0 [wm‡jU †evW©- Õ19]
`„k¨Kí-2: F = y – 2x.
(K) 5i -Gi eM©g~j wbY©q Ki|
kZ©¸wj: x + 2y ≤ 6, x + y ≥ 4, x, y ≥ 0.
(L) `„k¨Kí-1 n‡Z †jLwP‡Îi mvnv‡h¨ z -Gi m‡e©v”P gvb
[h‡kvi †evW©- Õ17]
wbY©q Ki| [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]

(M) `„k¨Kí-2 Gi mgxKiYwUi g~jØq p, q n‡j, †`LvI †h, (K) z = x + iy n‡j, |z + i| = |z + 2| Øviv wb‡`©wkZ
2 hLb m Gi gvb 3 Øviv wefvR¨ mÂvic_ wbY©q Ki|
pm + qm = 
–1 hLb m Aci †Kv‡bv c~Y©msL¨v (L) `„k¨Kí-1 n‡Z cÖgvY Ki †h, x2 + y2 = 4.
DËi: (M) `„k¨Kí-2 G ewY©Z †hvMvkÖqx †cÖvMÖvgwU n‡Z •jwLK
5 c×wZ‡Z F Gi m‡e©v”P gvb wbY©q Ki|
(K)  (1 + i) ; (L) Zmax = 1750
2 [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
DËi:
25| `„k¨Kí-1: f(x) = 3x + 1
(K) 4x – 2y + 3 = 0
`„k¨Kí-2: |z – 5| = 3
[XvKv, h‡kvi, wm‡jU I w`bvRcyi †evW©- Õ18]
(K) I C| Øviv Kx †evSvq? G‡`i g‡a¨ m¤úK© Kx?
29| z = x + iy ; |z + 5| + |z – 5| = 15 ........ (i)
(L) 2|f(x – 2)| ≤ 1 Gi mgvavb †mU msL¨v‡iLvq †`LvI|
2x + 3 x + 3
[kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq] < .............. (ii) [PÆMÖvg †evW©- Õ17]
x–3 x–1
(M) z = x + iy n‡j `„k¨Kí-2 Gi mÂvic_ R¨vwgwZKfv‡e (K) GK‡Ki Nbg~jmg~n wbY©q Ki|
Kx wb‡`©k K‡i? wPÎ AuvK|
(L) DÏxcK-1 n‡Z, mÂvic‡_i mgxKiY wbY©q Ki|
DËi:
(M) DÏxcK-2 G ewY©Z AmgZvwUi mgvavb Ki Ges
(K) m¤úK© n‡”Q  CI
msL¨v‡iLvq †`LvI| [kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
(M) (x – 5)2 + y2 = 32 ; e„‡Ëi mgxKiY wb‡`©k K‡i
DËi:
–1 + 3i , –1– 3i
(K) 1, 2 2
26| `„k¨Kí-1: |z + 1| + | z – 1| = 4; †hLv‡b z = x + iy.
2 2
`„k¨Kí-2 a = p + q, b = p + q Ges c = p + 2q. (L) 20x + 36y = 1125; hv wb‡Y©q mÂvic‡_i mgxKiY|
[ivRkvnx, Kzwgjøv, PÆMÖvg I ewikvj †evW©- Õ18]

(K)  1 – i †K A + iB AvKv‡i cÖKvk Ki|


3
1 + i
30| f(x) = |x – 3|
(L) `„k¨Kí-1 n‡Z cÖgvY Ki †h, 3x2 + 4y2 = 12 g(x) = p + qx + rx2 [ewikvj †evW©- Õ17]
(M) `„k¨Kí-2 n‡Z †`LvI †h, a3 + b3 + c3 = 3(p3 + q3) (K) 15 + 8i Gi eM©g~j wbY©q Ki|
DËi: 1 43
(K) – i = 0 + (– 1).i (L) f(x) < 7 n‡j cÖgvY Ki †h, |x2 – 9| < 49
[kU© wm‡jev‡mi AšÍf³
~© bq]
27| z1 = 2 + 3i, z2 = 1 + 2i, a = p2 + q + r Ges (M) p + q + r = 0 n‡j cÖgvY Ki †h, g{()}3 + {g(2)}3
b = p + q + r2, †hLv‡b  GK‡Ki Nbg~j¸wji GKwU axpqr †hLv‡b  GK‡Ki KvíwbK Nbg~j Ges a = x = 3.
RwUj Nbg~j| [Kzwgjøv †evW©- Õ17] DËi:
1
(K) 2 – i Gi Av¸©‡g›U wbY©q Ki| (K)  (4 + i)

(L) DÏxc‡Ki Av‡jv‡K z––––


1 – z2 Gi eM©g~j wbY©q Ki|

(M) DÏxc‡Ki mvnv‡h¨ a + b3 = 0 n‡j, cÖgvY Ki †h,


2

2p = q + r, 2q = r + p Ges 2r = p + q
RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 5
weMZ mv‡j †ev‡W© Avmv eûwbe©vPwb cÖkœ 10. GK‡Ki RwUj Nbg~j ,  n‡jÑ [Xv. †ev. Õ23]
(i)  = 1
2 – 3i
1. z= n‡j Re(z) = ? [Xv. †ev. Õ23] (ii) 2 = 
2+i
8 1 (iii)  +  = – 1
– – wb‡Pi †KvbwU mwVK?
5 5
1 8 i I ii i I iii
5 5 ii I iii i, ii I iii

2. z = (1 – i)3 n‡j arg(z) n‡eÑ [Xv. †ev. Õ23] 1 ––


3  11. z =
2
(– 1 – i 7) n‡j, z – z Gi gvb KZ?
– –
4 4 [iv. †ev. Õ23]
 3
= –i 7 –1
4 4
i 7 1
–1– –3
3.
2
Gi gyL¨ Av¸©‡g›U KZ? [Kz. †ev. Õ23] 1+i
12. = p + iq n‡j, q Gi gvb KZ? [iv. †ev. Õ23]
2  i
– –
3 3 –i –1
 2 i 1
3 3
13. z = x + iy n‡j |z + 1| = |z – 2| Øviv wb‡`©wkZ
4. i5 + i6 + i7 + i8 + i9 Gi gvb KZ? [Kz. †ev. Õ23] mÂvic_ †KvbwU? [h. †ev. Õ23]
–1 –i
mij‡iLv e„Ë
1 i
cive„Ë Dce„Ë
5. i4n + 4 Gi gvb KZ? [P. †ev. Õ23]
1 –1 14. z = 2x + i3y n‡j |z| = 1 wK wb‡`©k K‡iÑ
i –i [P. †ev. Õ23]
e„Ë cive„Ë
–5
i Dce„Ë Awae„Ë
6.
1 + i9
Gi ev¯Íe I KvíwbK As‡ki mgwó KZ?
[wm. †ev. Õ23]
15. p = x + iy n‡j |p – 2| = 3 mgxKiYwU wb‡`©k K‡iÑ
–1 0
[wm. †ev. Õ23]
1 2
e„Ë mij‡iLv
we›`ye„Ë Dce„Ë
7. – i 3 Gi Av¸©‡g›U KZ? [w`. †ev. Õ23]

0 16. z = 3 – 4i Ges z = x + iy n‡j wb‡Pi †KvbwU
2
  mwVK? [e. †ev. Õ23]
– –
2 3 x2 – y2 = 5 x2 + y2 = 5
x2 + y2 = 3 x2 – y2 = 4
8. – 2 + i 5 Gi gWzjvm †KvbwU? [g. †ev. Õ23]
–2 5 2 – i3
17. A + iB =
5 – i4
n‡j B Gi gvb †KvbwU? [w`. †ev. Õ23]
3 9
7 7
– –
9 41
9. n  ℤ n‡jÑ [Xv. †ev. Õ23]
22 3
(i) i4n = 1
41 4
(ii) (i)2n + 1 = – 1
(iii) (i)8n + 4 = 1
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 18. z = x + iy n‡j, |Z – 7| = 9 wb‡`©k K‡iÑ [w`. †ev. Õ23]
i I ii i I iii Awae„Ë e„Ë
ii I iii i, ii I iii cive„Ë Dce„Ë
nd
6  Higher Math 2 Paper Chapter-3
––
19. z = 2a + 3i GKwU RwUj msL¨v n‡j z – z Gi gyL¨ 25. z GKwU RwUj msL¨v n‡j, [e. †ev. Õ23]
Av¸©‡g›U KZ? [g. †ev. Õ23] |z|
(i) –– = 1
 |z |
0 –– –– 2
2 (ii) z . z = |z |
3
(iii) arg–– = arg(z) + arg(z )
 z ––
2
 z
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
20. z = – 1 – i RwUj msL¨vwUiÑ [iv. †ev. Õ23]
i I ii i I iii
3
(i) Av¸©‡g›U – ii I iii i, ii I iii
4
(ii) ev¯Íe Ask – 1
(iii) AbyewÜ RwUj msL¨v 1 – i  DÏxcKwUi Av‡jv‡K 26 I 27 bs cÖ‡kœi DËi `vI:
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 1
GKwU RwUj msL¨v z = 2 + i [g. †ev. Õ23]
i I ii ii I iii
i I iii i, ii I iii 26. z Gi AbyewÜ RwUj msL¨v †KvbwU?
2–i 2+i
21. z = i – 1 GiÑ [h. †ev. Õ23] 3 3
2+i 2–i
(i) gWzjvm = 2
5 5

(ii) Av¸©‡g›U =
4
–– 27. RwUj msL¨vwU Kv‡Z©mxq mgZ‡j †h we›`y wb‡`©k K‡i,
(iii) zz GKwU ev¯Íe msL¨v
Zvi ¯’vbvsKÑ
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
i I ii i I iii – 1  2 1  2
 5 5 5 5
ii I iii i, ii I iii
2  – 1 2  1
5 5 5 5
22. z = 2 – 2i n‡jÑ [Kz. †ev. Õ23]
(i) Re(z) + Im(z) = 0
–– 28. – 6i Gi gvbÑ [Xv. †ev. Õ23]
(ii) zz = 8
3
 
(iii) z Gi †cvjvi AvKvi 2 2 cos – i sin 
 3(1 + i) 
2
 4 4
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 3
 3(1 – i) (1 – i)
2
i I ii ii I iii
i I iii i, ii I iii
29. i Gi eM©g~j †KvbwU? [iv. †ev. Õ23]
1 1
23. z = – i + 1 – [P. †ev. Õ23]  (1 + i)  (1 – i)
2 2
(i) z Gi gWzjvm 2 1 1
 (1 – i)  (1 + i)
– 2 2
(ii) z Gi Av¸©‡g›U
4
–– –– ––
(iii) zz = z + z 30. z = x + iy n‡j z – z Gi gvb KZ? [h. †ev. Õ23]
wb‡Pi †KvbwU mwVK? y(1 + i) y(1 – i)
i I ii i I iii
x(1 + i) x(1 – i)
ii I iii i, ii I iii
31. GK‡Ki RwUj Nbg~jØq p I q n‡j p5 + q5 = KZ?
24. hw` z = x + iy, z1 = x1 + iy1, z2 = x2 + iy2 wZbwU [h. †ev. Õ23]
RwUj msL¨v nq, Z‡eÑ [e. †ev. Õ23] –1 1
(i) Re(z)  |z|  2
(ii) arg(z1z2)  arg z1 + arg z2
(iii) |z1 – z2|  |z1| – |z2| 3
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 32. 22 Gi g~j·qi †hvMdj KZ? [h. †ev. Õ23]
i I ii i I iii 0 1
ii I iii i, ii I iii 2 22
RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 7
1 y
33. Gi eM©g~j KZ? [Kz. †ev. Õ23] 42. x + iy = i–2021 + 2()–2019 n‡j = ? [iv. †ev. Õ22]
i x
1 1 1 1
 (1 + i)  (1 – i) 2

2 2 2
 (1 + i)  (1 – i) 2 –2
43. – 1 – i 3 Gi AbyeÜx ivwki Av¸©‡g›U KZ?
34.  GK‡Ki KvíwbK Nbg~j n‡j, (5 + 6 + 7 + 8) [iv. †ev. Õ22]
(–1 + –3 + –5 + –7) Gi gvbÑ [w`. †ev. Õ23]  

3 3
 2
2 2
1 0 –
3 3

 DÏxcKwUi Av‡jv‡K 35 I 36 bs cÖ‡kœi DËi `vI: 44. z = x + iy n‡j |z – 1| = 5 mgxKiYwU Kx wb‡`©k K‡i?
1 [Kz. †ev. Õ22]
p = (– 1 + – 3) GKwU RwUj msL¨v [e. †ev. Õ23]
2
–– 2
mij‡iLv e„Ë
35. (p + p) = KZ? cive„Ë Dce„Ë
1 p
––
–1 p 45. – 1 – i 3 Gi gyL¨ Av¸©‡g›U KZ? [Kz. †ev. Õ22]
2 2
–– 2 –
36. p + p = KZ? 3 3
–i 4 4
i –
3 3
–1 1

46. i–49 Gi gvb †KvbwU? [Kz. †ev. Õ22]


37. z1 = 1 + 2i Ges z2 = 3 + i, n‡j z–1 – z2 Gi gWzjvm –i i
njÑ [Xv. †ev. Õ22] –1 1
5 13
47. – 1 + i Gi †cvjvi AvKviÑ [Kz. †ev. Õ22]
25 5 2
 
2cos + i sin 
 4 4
38. z = 1 – i n‡j z – –z Gi eM©g~j KZ? [Xv. †ev. Õ22]  
2cos
–1–i ± (1 + i)  4 – i sin 4
2cos – i sin 
1 3 3
± (1 – i) ± (1 – i)
2  4 4

2cos + i sin 
3 3
39. 1 – 3i Gi gyL¨ Av¸©‡g›U KZ? [Xv. †ev. Õ22]  4 4
2 
3 3 48. – 3 – i Gi gyL¨ Av¸©‡g›U KZ? [h. †ev. Õ22]
– – 2  

3 3 6 6
5 7

4
6 6
40. –49 Gi gvb †KvbwU? [Xv. †ev. Õ22]
7 49. z = x + iy n‡j |z| = 5 mgxKiYwU cÖKvk K‡iÑ
± 7i ± (1 ± i)
2 [h. †ev. Õ22]
7 7
± (1 ± i) (1 ± 2i) mij‡iLv e„Ë
2 2
cive„Ë Dce„Ë

41. –3 × –1 Gi gvb †KvbwU? [iv. †ev. Õ22]


50. i2 = – 1 n‡j i–39 Gi gvbÑ [h. †ev. Õ22]
3i ± 3 –1 1
– 3 3 –i i
nd
8  Higher Math 2 Paper Chapter-3
51. – i Gi gWzjvm I Av¸©‡g›UÑ [P. †ev. Õ22] 61. z = 1 + i Ges z = 2 + i n‡j, z z– Gi gWzjvmÑ
1 2 1 2
 [w`. †ev. Õ22]
1I0 1I–
2 –1
tan 2 2 5

1I  1I 5 2 10
2
62. i–65 Gi gvb KZ? [g. †ev. Õ22]
2
52. GK‡Ki GKwU RwUj Nbg~j  n‡j 13 Gi – 1 1
 + 26
–i i
gvbÑ [P. †ev. Õ22]
–2 –1
63. – 3 – 3 i RwUj msL¨vwUi Av¸©‡g›U KZ? [g. †ev. Õ22]
0 2
 
6 3
2 – i – i–5
53. i = – 1 n‡j –5 Gi gvbÑ [P. †ev. Õ22] 4 7
2i + i 3 6
–2 0
1
2 64. x = 1 + 2 i n‡j 2x3 + 3x2 + 4x + 1 Gi gvb KZ?
2
[g. †ev. Õ22]
4 2
54. – 1 + i Gi Av¸©‡g›U KZ? [e. †ev. Õ22] 1 –2
 

4 4 65. z = i – 1 n‡jÑ [h. †ev. Õ22]
3 5 –
(i) z = – i – 1
4 4
(ii) |z| = 2
 
1 1 (iii) z Gi †cvjvi AvKvi cos – i sin
55. x = (–1 + – 3) Ges y = (–1 – – 3) n‡j 1 – 4 4
2 2
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
x – y + xy Gi gvb KZ? [e. †ev. Õ22]
i I ii i I iii
–2 2
ii I iii i, ii I iii
3 –3
3
56. 8 + 4 5i Gi eM©g~j †KvbwU? [e. †ev. Õ22] 66. 1 Gi g~j·qiÑ [P. †ev. Õ22]
(i) †hvMdj k~b¨
± (3 – 2i) ± ( 10 – 2i)
(ii) `yBwU RwUj
± ( 10 + 2i) ± (3 + 2i)
(iii) GKwU g~j Aci GKwU g~‡ji e‡M©i mgvb
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
57. n  N n‡j i8n + 5 Gi gvb KZ? [wm. †ev. Õ22] i I ii i I iii
1 –1 ii I iii i, ii I iii
i –i
67. AbyeÜx RwUj msL¨vi †ÿ‡ÎÑ [wm. †ev. Õ22]
(i) z––––– – –
1
58. i Gi eM©g~j †KvbwU? [wm. †ev. Õ22] 1 + z 2 = z1 + z2
3
1 1 (ii) 
z=z
± (1 + i) ± (1 – i)
3 3 (iii) z––– – –
1z2 = z1.z2
1 1 wb‡Pi †KvbwU mwVK?
± (1 + i) ± (1 – i) i I ii i I iii
6 6
ii I iii i, ii I iii
59. GK‡Ki GKwU KvíwbK Nbg~j  n‡j, (1 +  – 2)
68. z = x + iy n‡jÑ [g. †ev. Õ22]
( + 2 – 1) (2 + 1 – ) Gi gvb KZ? [wm. †ev. Õ22]
–8 8 (i) |z| = |–z|
0 1 (ii) z.–z = |z|2
(iii) arg (–z) = arg(z)
60. i7 + i9 + i11 + i13 Gi gvb KZ? [w`. †ev. Õ22] wb‡Pi †KvbwU mwVK?
–1 1 i I ii i I iii
–i 0 ii I iii i, ii I iii
RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 9
 DÏxcKwUi Av‡jv‡K 69 I 70 bs cÖ‡kœi DËi `vI: 78.  GK‡Ki KvíwbK Nbg~j n‡j (1 – 4) (1 – 8)
z = 3i (1 – 10) (1 – 14) Gi gvb n‡jvÑ [P. †ev. Õ19]
69. –z Øviv MwVZ we›`y †KvbwU? [iv. †ev. Õ22] –1 1
3 9
(0, – 3) (0, 3)
(– 3, 0) (3, 0)
79. z = x – 2iy n‡j z–z = 7 Gi mÂvic_ GKwUÑ
[P. †ev. Õ19]
70. –z Gi mvaviY Av¸©‡g›U KZ? [iv. †ev. Õ22] cive„Ë Dce„Ë
  e„Ë Awae„Ë
2n + 2n –
2 2
 
n + n – 80. z = – 1 + i n‡j, –z Gi Av¸©‡g›U KZ? [h. †ev. Õ19]
2 2
3 5
– –
4 4
 DÏxcKwUi Av‡jv‡K 71 I 72 bs cÖ‡kœi DËi `vI:
 

3 4 4
x = 1 GKwU mgxKiY|
71. mgxKi‡Yi g~j¸‡jvi †hvMdjÑ [w`. †ev. Õ22]
81. 2 3 + 2i RwUj msL¨vi Av¸©‡g›UÑ [P. †ev. Õ19]
  2
 2
0 1 6 3
 
72. mgxKi‡Yi g~j¸‡jvi ¸YdjÑ [w`. †ev. Õ22] 3 4
–1 0
1 1+i 2 + 3i
82. hw` = A + iB Ges A I B ev¯Íe msL¨v nq,
2–i
73. – 3 – 3i Gi g~L¨ Av¸©‡g›U KZ? [Xv. †ev. Õ19]
Z‡e B = KZ? [e. †ev. Õ19]
–8 1
3  5 5
4 4
1 8
– – 3 –
5 5
4 4
–1+ –3 1
74. z = 2x + i.3y; x I y ev¯Íe msL¨v n‡j |z| = 1 Øviv wK 83. x = 2
n‡i x + x Gi gvb KZ? [e. †ev. Õ19]
wb‡`©wkZ nq? [Xv. †ev. Õ19] –1 – 3i
e„Ë Dce„Ë 3i 1
cive„Ë Awae„Ë
84. 2i Gi eM©g~j KZ? [wm. †ev. Õ19]
1 1+i – (1 + i)
75. i Gi eM©g~j †KvbwU? [Kz. †ev. Õ19] ± (1 + i) ± (1 – i)
3
1 1
± (1 + i) ± (1 – i) 85. 1 + i RwUj msL¨vi gWzjvm I Av¸‡g›U KZ? [wm. †ev. Õ19]
3 6
1 1  
± (1 + i) ± (1 – i) 2, 2,
4 4
6 6
 
2, 2,
2 2
76. z = x + iy n‡j, z–z = 1 mgxKi‡Yi R¨vwgwZK iƒc
†KvbwU? [Kz. †ev. Õ19] 86. p = x + iy n‡j |p + 2| = 3 wb‡`©k K‡iÑ [w`. †ev. Õ19]
Awae„Ë e„Ë e„Ë mij‡iLv
c¨viv‡evjv Dce„Ë
Dce„Ë cive„Ë


1

1 87. – 3 + 3i Gi Av¸©‡g›U †KvbwU? [w`. †ev. Õ19]
77. (2i) 2 + (–2i) 2 Gi gvb KZ? [h. †ev. Õ19] 2 
1 – –
3 3
1
2  2
0  3 3
nd
10  Higher Math 2
Paper Chapter-3
88. 11 – 60i Gi eM©g~j KZ? [w`. †ev. Õ19] 95. 1 – 3i Gi mvaviY Av¸©‡g›U KZ? [mw¤§wjZ. †ev. Õ18]
± (5 – 6i) ± (6 + 5i)  
2n – ; n  ℤ 2n + ; n  ℤ
± (6 – 5i) ± (6i – 5) 3 3
5 5
2n – ;nℤ 2n + ;nℤ
89. GK‡Ki RwUj Nbg~j x I y n‡jÑ [Xv. †ev. Õ19] 3 3
2
(i) x = y
(ii) x2 + y2 = i2 96. KvíwbK msL¨v i Ges n  IN Gi Rb¨ i4n – i + i4n + 1 – 1
(iii) x2y2 = i4 Gi gvb KZ? [mw¤§wjZ. †ev. Õ18]
wb‡Pi †KvbwU mwVK? –i i
i I ii i I iii 0 1
ii I iii i, ii I iii
– 1 + 3i
97. a =
2
Ges Gi AbyeÜx –a n‡j †KvbwU mZ¨?
90. z = x + iy n‡jÑ [Xv. †ev. Õ22]
[mw¤§wjZ. †ev. Õ18]
(i) z – –z GKwU KvíwbK msL¨v

aa = a 2 –
a + a = 2a
(ii) z.–z GKwU ev¯Íe msL¨v
a + –a = –1 –a + a2 = –1
(iii) zn GKwU ev¯Íe msL¨v; †hLv‡b n  IN
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
98. i Gi Av¸©‡g›U KZ? [Xv. †ev. Õ17]
i I ii ii I iii

i I iii i, ii I iii 0
2

91. 1 Gi Nbg~j wZbwUi †hvMdjÑ [Kz. †ev. Õ19] 1
4
(i) 0
(ii) 2 99. i Gi eM©g~j †KvbwU? [Xv. †ev. Õ17]
(iii) 1 +  + 2 1 1
± (1 + i) ± (1 – i)
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 2 2
i I ii i I iii 1 1
± (1 – i) ± (1 + i)
2 2
ii I iii i, ii I iii

100. GK‡Ki KvíwbK Nbg~j `yBwUi ¸Ydj KZ? [Xv. †ev. Õ17]
92. 1 Gi Nbg~j wZbwUiÑ
1
[h. †ev. Õ19] –1 –
2
(i) †hvMdj = 0 1
(ii) ¸Ydj = 1 1
2
(iii) RwUj g~j `ywUi GKwU AciwUi eM©
wb‡Pi †KvbwU mwVK? 101. im + im+1 + im+2 + im+3 = KZ? (m  ℤ) [iv. †ev. Õ17]
i I ii i I iii –1 –i
ii I iii i, ii I iii 0 i

 DÏxcKwUi Av‡jv‡K 93 I 94 bs cÖ‡kœi DËi `vI: 102. – 2 – 2i Gi gyL¨ Av¸©‡g›U KZ? [iv. †ev. Õ17]
z = – 2i GKwU RwUj msL¨v| 3 
– –
– 4 4
93. z Gi cÖwZiƒcx we›`y †KvbwU? [iv. †ev. Õ19]
 3
(–2, 0) (0, – 2) 4 4
(2, 0) (0, 2)
1
103. z = Gi Av¸©‡g›U †KvbwU? [Kz. †ev. Õ17]
94. z Gi g~L¨ Av¸©‡g›U KZ? [iv. †ev. Õ19] 1+i
 3 –
– – –
2 4 4
  3
 4 4
2
RwUj msL¨v  Higher Math Academic Batch 11
104. – 1 + i Gi gyL¨ Av¸©‡g›U †KvbwU? [h. †ev. Õ17] 1 1 1
111. + + Gi gvb †KvbwU? [w`. †ev. Õ17]
3  2015 2016 2017

4 4 – 22 – 2
3 5 0 3
4 4
112. KvíwbK GKK i Ges GK‡Ki RwUj Nbg~j  n‡jÑ
105. i–70 + 1 Gi gvb †KvbwU?[h. †ev. Õ17] [Kz. †ev. Õ17]
0 2
(i) 3 = –1
1–i 1+i
(ii) i2 = –1
(iii)  + 2 = –1
106. i4n + 3, n  N
I Gi gvb KZ? [P. †ev. Õ17]
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
–1 1
i I ii i I iii
–i i
ii I iii i, ii I iii

107. – 3 + i Gi Av¸©‡g›U KZ? [P. †ev. Õ17]


113. GK‡Ki RwUj Nbg~j `yBwU a I b n‡jÑ [Kz. †ev. Õ17]
– –5
6 6 (i) 1 + a + b = 0
 5 (ii) ab = 1
6 6 (iii) b = a2
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
108. z = – 4 – 3i n‡j |–z| = ? [e. †ev. Õ17] i I ii i I iii
7 5 ii I iii i, ii I iii
7 25
114. z = – 1 + i 3 n‡jÑ [w`. †ev. Õ17]
109. GK‡Ki GKwU RwUj Nbg~j  n‡j 6n × 3 = ? 9
(i) z = 64
[e. †ev. Õ17] (ii) z Gi Av¸©‡g›U 120
–1 1
1
 2 (iii) z-Gi eM©g~j ± (1 – i 3)
2
wb‡Pi †KvbwU mwVK?
110. 2x – i3y RwUj msL¨vwU †Kvb PZzf©v‡M Aew¯’Z?
i ii
[wm. †ev. Õ17]
1g PZzf©v‡M 2q PZzf©v‡M ii I iii i, ii I iii
3q PZzf©v‡M 4_© PZzf©v‡M

DËigvjv:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66
67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77
78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88
89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99
100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110
111 112 113 114

------

You might also like