៥ មូលដ្ឋានគ្រិះនៃច្បាប់ពាណិជ្ជកម្ម
៥ មូលដ្ឋានគ្រិះនៃច្បាប់ពាណិជ្ជកម្ម
taragmatika TMB½r
CMBUkTI 1³ RbPBénc,ab;>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 04
CMBUkTI 2³ kic©RBmeRBogBaNiC¢kmμ>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 18
CMBUkTI 3³ nItibuKÁl Rkumh‘unmhaCn Rkumh‘unÉkCn nig
Rkumh‘unshkmμsiTi§>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 46
CMBUkTI 4³ karedaHRsayvivaTeRkApøÚvtulakar>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>106
CMBUkTI 5³ GMBIFnkS½y nigGsaFnPaB>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 146
CMBUkTI 6³ GMBIRbtibtþikarEdlmankic©Fana>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 170
CMBUkTI 7³ GMBIkmμsiTi§bBaØa>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 194
CMBUkTI 8³ karkarBarGñkeRbIR)as; nig karTTYlxusRtUv
cMeBaHplitplenAkñúgRbeTskm<úCa>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 232
2 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
CMBUk
RbPBénc,ab;
1
I. esckþIepþIm
CMBkU enHGFib,ayGMBeI KalkarN_ nig nItvi Fi sI xM an;²énRbB½nc§ ,ab;TeU TArbs;RBHraCaNacRkkm<Cú a EdlCamUldæanén
karsikSaBisaþ relIRbFanbTc,ab;Bei ss.
CacaM)ac;eyIgRtUvyl;RbPBc,ab; etIc,ab;ecjmkBINa edayrebobNa ecjBIkEnøgNa edayGñkNa nigGñkNaCa
GñkGnuvtþc,ab;. cMeBaHRbPBc,ab;Cati eyIgKYrepþatkarykcitTþ ku dak;eTAelIntI Ri km sn§si BaØa nigGnusBaØaGnþrCati .
fVtI ,itEteyIgmanTMenarepþatkarykcitTþ ku dak;eTAelIecARkm nigtulakarEdlmansmtßkci s© eRmcvivaTkþI k¾eyIgminKYr
emIlrMlgnItvi Fi eI daHRsayvivaTeRkApøvÚ tulakar EdleKkMBgu eRbICnM sY tulakarkan;EteRcInkñgú eBlbc©bú ,nñeLIy. Ca
Biess krNIEdlBak;Bn½ n§ gw Rbtibtþki arGaCIvkmμ¼BaNiCk¢ mμ .
1>1> niymn½yén{c,ab;}
tamn½yTUeTA c,ab;KCW atYGgÁénviFanGnuvtþ b¤vFi ancriyaFm’ Edltak;EtgeLIgedayGaCJaFrmansmtßkci © ehIyviFan
TaMgenHmanGnuPaBP¢ab;katBVkci © .
II. RbPBénc,ab;
tamBakübec©keTs c,ab;ExμrEdleRbIR)as;bc©bú ,nñ eTaHbICaminTan;mankarkMNt;c,as;las;kIþ k_zananuRkménc,ab;
TMngCaRsbtamzananuRkmdUcxageRkamenH ³
k - rdæFmμnBu aØqañ M 1993
x - c,ab;EdlGnumt½ edayGgÁntI bi BaØtþi
K - sn§si BaØa nigGnusBaØaEdlrdæaPi)al)anpþls; c©ab½n
X - Rkwtürbs;rdæaPi)al ¬GnuRkwtü¦ niglixti bTdæanbMeBjbEnßm
g - c,ab;Tmøab;
c - lixti bTdæanEdlGnumt½ kñgú sm½yGaCJaFrbeNþaHGasnñrbs;GgÁkarshRbCaCatienAkm<Cú a {G‘nu tak;} .
2>1>rdæFmμnuBaØqñaM 1993 nigviesaFnkmμqñaM 1998
rdæFmμnBu aØRtUvEdl)anGnumt½ enAéf¶TI 24 ExkBaØa qñaM 1993 nigviesaFnkmμqañ M 2004 KWCac,ab;kBM lU énRBHraCa-
NacRkkm<Cú a. tamRTwsIþ c,ab;TaMgGs;RtUvEtRsbtamrdæFmμnBu aØ eTaHbICamanesckþEI føgkarN_TeU TACaeRcIn Edl
RtUvmankarbkRsaykñgú rdæFmμnBu aØke¾ day. bc©bú ,nñenH eyIgminTan;mannItvi Fi cI ,as;las;srM ab;bkRsayrdæFmμnBu aØ
3
karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ 3
enAeLIyeT. KMnti pþcÜ epþmI edIm,IesIerI b¤eFVvI ei saFnkmμrdæFmμnBu aØ KWCasiTri§ bs;RBHmhakSRt naykrdæm®nþI RbFan
rdæsPa tamsMeNIrbs;tN M agraRsþþ 1¼4 énsPaTaMgmUl. karesIerI b¤vei saFnkmμ GacRtUvGnumt½ Cac,ab;FmμnBu aØ
Edle)aHeqñatGnumt½ edayrdæsPa tamkare)aHeqñatEdlmansemøgPaKeRcIn 2¼3 . karesIerI b¤vei saFnkmμEdlb:H
Bal; RbB½nl§ T§Ri bCaFibetyüBhubkS nigrbbraCaniymGaRs½yrdæFmμnBu aØ RtUvhamXat; .
2>2> c,ab;EdlGnum½tedaynItibBaØtiþ
dUcKñanwgRbeTsEdlmanmUldæanRbB½nc§ ,ab;]bTVbI Edr fVeI bIvaminEmnCaRbPBEtmYykþI b:Eu nþnþ tI Ri kmenAkm<Cú a KWCa
RbPBc,ab;cm,g. Baküfa {c,ab;} sMedAdl;c,ab;EdlGnumt½ edayrdæsPaCati ¬sPaCan;Tab¦ nigRBwTs§ Pa ¬sPa
Can;xs< ¦; . eKEtgEtyl;RcLMBaküfa c,ab; nigBaküfa Rkm EdltamBitBaküfa RkmenH KWRBHraCRkm Edl
RBHmhakSRt b¤Rbmuxrdæ Rbkas[eRbIc,ab; .
2>3> sn§ i s BaØ a ni g Gnu s BaØ a
RbPBc,ab;déTeTot KWc,ab;GnþrCati kalNac,ab;TaMgenaHRtUv)anpþls; c©ab½n b¤ TTYlsÁal;faCac,ab;CatiehIy
ecARkm GacykeTAGnuvtþenAkñgú tulakarkm<Cú a)an. sn§si BaØa nig GnusBaØa RtUv)anTTYlsÁal;Cac,ab;Cati Edlman
GnuPaBGnuvtþ drabNalixti bu krN_TaMgenaH RtUv)aneFIsV c©ab½nedaysPaTaMgBIr nig Rbkas[eRbIeday
RBHmhakSRt.
2>4> Rkwtürbs;rdæaPi)al nig lixitbTdæanbMeBjbEnßm
GnuRkwtü sMedAdl;esckþsI eRmcrbs;rdæaPi)alEdlGnumt½ edayTIskIþ arKN³rdæm®nþI cuHhtßelxaeday
naykrdæm®nþI nigcuHhtßelxaGmedayrdæm®nþI mYyrUb b¤eRcIn EdlTTYlbnÞkú Gnuvtþ. pÞyú eTAvij nayk
rdæm®nþkI G¾ acecjGnuRkwtü)anEdr ebIGnuRkwtüenaHsßti kñgú smtßkci é© nGMNacecjbBaØtrþi bs;naykrdæm®nþ.I
Rbkas KWCaesckþsI eRmc b¤ bBaØtþi ecjedaysßab½n b¤m®nþrI dæaPi)al edIm,IRKb;RKgbBaðaEdlsßti kñgú rgVg;
smtßkci r© bs;saß b½n b¤m®nþeI naH.
esckþsI eRmc sMedAdl;esckþsI eRmcrbs;naykrdæm®nþI b¤rdæm®nþI kñgú rgVgs; mtßkci E© dlxønÜ manGMNac
seRmc.
saracr sMedAdl;saracrEdlecjedaynaykrdæm®nþI b¤rdæm®nþI edIm,IBnül; b¤ bMPvWø Fi ankarc,ab; b¤ viFankar
bBaØtþi b¤ edIm,Iplþ k; arENnaM.
dIka KWCaesckþsI eRmcecjedayGPi)alextþ-Rkug ehIymanGnuPaBKtiytu iþ Etkñgú rgVgE; dndIrbs;extþ-
Rkug Etb:eu NÑaH.
2>5> c,ab;Tmøab;
CYnkaltulakarGacEp¥kelITeM nomTmøab;Exμr b¤c,ab;Tmøab; edIm,IeFVeI sckþsI eRmc. km<Cú a CaRbeTsbnþmt’kBIbru aN
EdlCMenOelIRBHBuTs§ asna nigTMenomTmøab; CH\T§Bi lmkelIc,ab;. ]TahrN_ c,ab;Tmøab;rbs;Exμr KWkareKarB nig
karbI)ac;rkSamatabitacas;Cra. maRta47 énrdæFmμnBu aØEcgfa kUnmankrNIykicE© fTaMmatabitacas;Cra tam
Tmøab;lR¥ béBrbs;Exμr. b:Eu nþBþ aküfa {Tmøab;lR¥ béB} mankMNt;nyi mn½yenAkñgú eKalkarN_RBHBuTs§ asna nig
4 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
RbéBNIyE_ xμr Etmin)ankMNt;enAkñgú rdæFmμnBu aØeT . karEdlrdæFmμnBu aØEcgeyageTArkRbéBNIyE_ bbenH bgðaj[
eXIjfa TMenomTmøab;Exμr KWCaviFanRKb;RKgciryaFm’Exμr nigCaRbPBc,ab;pgEdr. maRta23 énc,ab;kci s© nüa
)anEcgfa ebIkci s© nüamann½yminc,as;las; RtUvbkRsayRsbtamTmøab;GnuvtþnT_ eU TA b¤TeM nomTmøab;énkEnøg Edl
PaKIeFVkI ci s© nüa .
RbéBNIyE_ xμrBak;Bn½ n§ gw karsRmuHsRmYl ¬karpSHpSarvivaT¦ Edlcab;epþmI enAtamPUmni Ki m )ansßti enACaEpñkmYyén
dMeNIrkarkþtI lu akar. vivaTpøvÚ c,ab;CaeRcInRtUv)anbþgw eTAemPUmi b¤RBHsgÇ b¤tN M agyutFiþ m’ munnwgbBa¢nÚ eTAeFVI
svnakarenAsaladMbgU . tulakarRKb;Can;fañ k; eFVkI arvinci y½ä karCMnCMu rM Hrbs;xnÜø Ep¥kelIc,ab;CaFrman. cMeBaHbNþgw
rdæb,evNI ebIc,ab;mni manEcg b¤kalNac,ab;mancenøaH edaymin)anEcgBIbTb,BaØtKþi tiytu iþ erOgkþeI naH nwgRtUv
vinci y½ä edayEp¥ktamTMenomTmøab; RbéBNI mnsikar nigsmFm’.
2>6> lixitbTdæanEdlGnum½tedayGaCJaFrbeNþaHGasnñGgÁkar
shRbCaCatienAkm<úCa {G‘untak;}
]tþmRkumRbwkSaCati EdlGnuvtþkargarRsbtamGMNacCasßab½nRsbc,ab;EtmYyKt; nigTTYlGMNacBImaRta 3
énkicR© BmeRBogsþBI dI eM NaHRsayneya)ayTUlTM lU ay nUvCemøaHkm<Cú a éf¶TI 23 tula qñaM 1991 ¬ehAkat;fa
{kicR© BmeRBogRkug)a:rsI }¦ )anepÞrGMNaccaM)ac;TaMgGs; CUnGgÁkarshRbCaCati edIm,IFanakarGnuvtþnk_ ci R© BmeRBog
Rkug)a:rsI . bnÞab;mk RkumRbwkSasnþsi xu GgÁkarshRbCaCati )anbegátI GaCJaFrbeNþaHGasnñGgÁkarshRbCaCati
enAkm<Cú a {G‘nu tak;} EdlTTYl)annUvGMNaccaM)ac;TaMgGs; sRmab;FanaerobcMkare)aHeqñatedayesrI nig yutFiþ m’
nigTTYlxusRtUvelIkarRtYtRta b¤RKb;RKgpÞal; kñgú visy½ KaMBarc,ab; nig reboberobrysaFarN³ karkarBarsiTm§i nusS
karGnuvtþnc_ ,ab; nig dMeNIrkarerOgkþ.I
kñgú kMLgú eBlenH eK)anGnumt½ c,ab;e)aHeqñat nig]bsm<n½ s§ BIþ RI kmsIlFm’ rbs;GgÁkarshRbCaCati nigRbkas[eRbI
CaFrmanenAqñaM 1992 rYmCamYyc,ab;epSg eTotdUcCa bTb,BaØtBþi ak;Bn½ n§ gw RbB½nt§ lu akar c,ab;RBhμTNÐ nig nItvi Fi I
RBhμTNÐsRmab;GnuvtþenAkm<Cú akñgú sm½yGnþrkal. ]tþmRkumRbwkSaCati k¾)aneFVsI c©ab½ncUlCasmaCik lixti bu krN_
GnþrCatimyY cMnnY pgEdr.
2>7> krNIyutþisa®sþ
fVeI bIemFavIkm<Cú aGaceyageTArkkrNIytu siþ aRsþ EdlseRmcenAkñgú tulakark¾eday k_CaTUeTA krNIytu siþ aRsþTaMg
enaH minmanGMNacP¢ab;katBVkci e© lItlu akareT. tulakarkMBlU eTIbEtcab;epþmI cgRkgnUvesckþsI eRmcrbs;
tulakarkm<Cú a. rhUtmkdl;bc©bú ,nñenH manEtsalRkmmYycMnnY EdlRtUv)ancgRkg ehIykare)aHBump< SayenAman
kMrti enAeLIy .
III. RkbxNÐénkareFVIc,ab; nig eKalneya)ayGnuvtþc,ab;
km<Cú aRbkan;rbbraCaniymGaRs½yrdæFmμnBu aØ . rdæFmμnBu aØRtUv)anGnumt½ enAExkBaØa qña1M 993. RBHmhakSRt
CaRbmuxrdæ nig RKgraCümYyCIvti . RBHmhakSRtEtgtaMgnaykrdæm®nþI nigTIskIþ arKNrdæm®nþI nigGKÁembBa¢akar én
kgeyaFBlexmrPUmni .Þ RBHGgÁ LayRBHhsþelxa elIRBHraCRkwtü EtgtaMg epÞrtMENg b¤dkhUttMENg m®nþrI aCkar
karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ 5
pgEdr.
kmμvFi vI ni ei yaKÉkCnbreTs ¬OPIC¦ EdlKaMRTedayrdæaPi)alshrdæGaremrik ¬ehIykm<Cú a)aneFVsI c©ab½n¦ edIm,I
elIkTwkcitkþ arvinei yaKBIreTs tamkarFanara:br; gnUvhaniPy½ eRkABIBaNiCk¢ mμ cMeBaHvinei yaKinGaemrikaMgTaMgGs;
Edlcg;vni ei yaKTuneTAbreTs edaykMNt;fardæaPi)alminRtUvbeNþaþ yesckþsI eRmcbreTs EdleFV[I vinei yaKin
breTs minGacRtYtRtaeBjlkçN³elIRTBüsm,tirþ bs;eKkñgú ry³eBlmYyqñaM b¤elIsBImyY qñaM eLIy .
enAqñaM 1999 km<Cú anigrdæaPi)alRbeTsGaemrik )ancuHhtßelxaelIkci R© BmeRBogmYyBak;Bn§e½ TAnwgBaNiCk¢ mμsLM I
ELn sarugsURt sréssURt vaynPNн nigplitpl vaynPNн Edlkñgú enaHk¾manbBa©lÚ TaMgbTbBaØtsiþ rM ab;karBar
BlkmμpgEdr .
************
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 9
CMBUk
kic©RBmeRBogBaNiC¢kmμ
2
I. esckþIepþIm
esdækci e© bIkcMhrbs;km<Cú a dMeNIrkaredayEp¥kelIRbB½nT§ pI SardUcKñanwgRbeTsPaKeRcInenAkñgú BiPBelakEdr.
mann½yfa skmμPaBesdækci e© kIteLIgtamry³karedaHdUrTMnji . c,ab;kci s© nüa KwCaynþkarc,ab;sRmab;RKb;RKgkar
eFVsI kmμPaBTIpSarTaMgenaH.
c,ab;kci s© nüamansarsMxan;GaRs½yelImlU ehtuCaeRcIn. kics© nüamanPaBcaM)ac; cMeBaHskmμPaBRkumh‘nu rdæaPi)al
nigbuKlÁ TaMgLayenAkñgú sgÁmesdækci p© SaresrI. kareKarBkics© nüaGacCYydl;karvinei yaK nigkMeNInesdækci ©
EdlCaTUeTAnMamknUvvDÆnPaBdl;sgÁm . RbeTsEdlRbkan;esdækci p© SaresrI maneKalneya)ayCamUldæan
sRmab;elIkkMBs;karGnuvtþn_ nigkardak;[Rbtibtþti amkics© nüa .
dUcEdleyIg)andwgRsab;ehIy CaGkuslvivaTEtgEtEsþgecjBITnM ak;TnM grbs;mnusS. CUnkalPaKImni ÉkPaBKñaelI
karbegátI Gtßny½ b¤karGnuvtþnk_ ci s© nüarbs;eK. vivaTEbbenHGacmanlkçN³sμKú sμajnigBi)akedaHRsay. kar
edaHRsayvivaTedayyutFiþ m’ nigmanRbsiTP§ aB KWCamuxgarsMxan;énc,ab;kci s© nüa. enHCamUlehtusxM an;Edl
Rkumh‘nu rdæaPi)al nigbuKlÁ ÉkCn RtUvyl;dgw BIc,ab;kci s© nüa.
vivaTkics© nüaEtgEtekItmankñúgvisy½ CaeRcIn eRBaHeKeRbIkci s© nüakñúgTidPæ aBCaeRcInénCIvti rs;enA. CakarBit
skmμPaBmYyPaKFMénesdækci p© SaresrI dMeNIrkaredaysarc,ab;kci s© nüa . GgÁkarGaCIvkmμ KitBIGaCIvkmμRKYsar
kñgú TIpSarkñgú Rsuk rhUtdl;Rkumh‘nu BhuCatiF²M EtgEteRbIkci s© nüaedIm,ITji niglk;vtßFú atuedIm sMPar³pÁtp; gÁ ; nig
esvakmμnana. ksikr eFVkI ci s© nüa edIm,ITji ]bkrN_ nigsMPar³pÁtp; gÁ s; rM ab;kardaMdHu niglk;ksipl EdleK
plit)an. eyIgBi)aknwgrk]TahrN_Edlfa Rkumh‘nu Gacrs;ran)anedaymincaM)ac;eRbIkci s© nüaNas;. mUlehtu
sMxan; KWedaysarRkumh‘nu maneKaledAEsVgrkR)ak;ceM Nj ehIyeKminGacseRmceKaledAenH)an edayKμaneRbI
kics© nüaedIm,Ilk;drU plitpleLIy .
kics© nüamansarsMxan;Nas;ceM BaHskmμPaBrdæaPi)alkñgú kicR© bwgERbgkarBar nigEklMGCIvPaBrs;enArbs;RbCa
Blrdæ. rdæaPi)aleFVkI ci s© nüaedIm,ITji nUvGVEI dlRtUvkar sMrab;dMeNIrkarsßab½nepSg²rbs;rdæaPi)al edIm,IrkSa
reboberobry nigkarBarsaFarNCn BIeRKaHfñak;nana edIm,Iksagehdæarcnasm<n½ s§ xM an;²rbs;RbeTsCati dUcCa
pøvÚ Gaysμy½ yan nig RBlanynþehaH edIm,IRKb;RKgFnFanFmμCati nig CYnkalCYlPaKIÉkCn[CYyGnuvtþmxu gar
xøHrbs;xnÜø pgEdr. rdæaPi)alk¾cHu kics© nüasMxan;²CamYyrdæaPi)alepSg ¬kñgú rUbPaBsn§si BaØa¦ Bak;Bn½ n§ gw bBaðaCa
eRcIn. bBaðaTaMgenaHmancab;BbI BaðaBaNiCk¢ mμ rhUteTAdl;sgþ d; arbrisaß n BIsTi mi§ nusSrhUteTAdl;kci R© BmeRBog
snþPi aBsMrab;bBa©bs; ®gÁam.
10 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
cMeBaHbuKlÁ ÉkCnvij kics© nüaeFV[I eKGacTTYl)ancMNGI ahar TICRmk karKaMBarsuxPaB kargar karGb;rM
kardwkCBa¢nÚ nig karkMsanþEdlRbkbedaysuvtßPi aB karerobGaBah_BBi ah_ karciBa©mw kUn nigkarEfTaMRKYsar ehIy
kics© nüaEfmTaMgmanGnuPaBelIehtukarN_eRkay BImrNPaBrbs;PaKIpgEdr. CakarBitcMeBaHmnusSPaKeRcIn
vaGacnwgeFV[I CIvti rs;enA mankarlM)akxøagM ebIeKKμancuHkics© nüa eTaHbICakñgú mYyry³eBlxøkI e¾ day .
tamBitehtuplmYyEdlminGacdwgBIsarsMxan;énkics© nüa)anenaH KWedaysarkareFVkI ci s© nüamanPaBsamBaØeBk.
vaekItmanRKb;eBlevla nigkñgú sßanPaBCaeRcIn EdlGñkeFVkI ci s© nüa EtgEtmindwgfaxønÜ )aneFVkI ci s© nüaeT. ]TahrN_
ebICnmñak;Tji KuyTav1can sMrab;GahareBlRBwkenAtUbmYykñgú pSar Kat;Bti Ca)aneFVkI ci s© nüamYy. GñkTijKuyTav
enH )anRBmeRBogbg;R)ak;éføKyu Tav rIÉGñklk;)anRBmeRBogpþlK; yu TaveTA[GñkTij . tamBit PaKI)aneFVkI ci s© nüa
pÞal;mat;eTVPaKI EdlmansuBlPaBmYy. eyIgmincaM)ac;yl;Baküc,ab;kci s© nüaenAeBlenHeT. cMNcu sMxan; eyIg
RtUvEtyl;fa sUm,IEtskmμPaBFmμtadUcCa karTijKuyTavsMrab;GahareBlRBwkk¾Bak;Bn½ n§ gw kareFVkI ci s© nüaEdr .
sUm,IEtkics© nüasamBaØkgúñ ]TahrN_Tji KuyTavxagelI k¾RtUv)anRKb;RKgedayeKalkarN_c,ab; EdlBiPakSakñgú
esovePAenHpgEdr. kñgú ]TahrN_lk;Kyu TavenH ]bmafa GñkTij)anKMramkMEhgbgç[M Gñklk; lk;Kyu Tav[xønÜ .
kñgú krNIenH kics© nüa nwgKμansuBlPaBedaymanbBaðakñgú karbegátI KWkarbgçti bgç.M ebIeKminc,as;faPaKInyi ayBI
KuyTavGVI vaGacCabBaðakarbkRsay. ebIGkñ lk;)anpþlK; yu Tavxus KuyTavp¥mÚ b¤ Kμan Twks‘bu edayKμankaredaHsar
Rsbc,ab;eT eKcat;Tku faGñklk;)anbMBankics© nüa. kñgú krNIenH GñkTijGacbþgw eTAtulakaredIm,ITarsMNg)an.
dUecñH sUm,IEtkick© artUctacEbbenH k¾GacBak;Bn½ n§ gw bBaðac,ab;Edr. c,ab;kci s© nüaBüayamedaHRsaybBaðaTaMgenH.
II. RbPBc,ab;kic©snüaEdlmanRsab; nig RbPBfμI
CMBUkenHmanvisalPaBsgátF; n¶ e; lIRkwtüc,ab;elx 38 Rk>c sþBI kI ci s© nüanigkarTTYlxusRtUveRkAkics© nüa
¬ehAkat;fa {Rkwtüc,ab;elx 38}¦ esckþRI Bagc,ab;kci s© nüa nig bTb,BaØtéiþ nesckþRI BagRkmrdæb,evNI kñgú bribT
kics© nüadIFIø ¬]> kics© nüalk; eRbIR)as; nig CYldI niglkçxNÐénkarcuHbBa¢kI ar¦.
2>1> Rkwtüc,ab;elx 38Rk>c sþIBIkic©snüa nig
karTTYlxusRtUveRkAkic©snüa ¬{Rkwtüc,ab; 38}¦
RbPBsMxan;énc,ab;kci s© nüakm<Cú a KWRkwtüc,ab;elx 38 EdlCac,ab;kci s© nüakm<Cú aehIyRtUv)anGnumt½ kñgú TsvtS
qña1M 980kñgú sm½yEdlrdækm<Cú a cab;epþmI eFVkI EM NTMrg;elIkdMbgU eq<aHeTArkesdækci p© SaresrI. Rkwtüc,ab;elx 38 enA
EtCaRbPBcm,génc,ab;kci s© nüakm<Cú aenAeLIy. KYrkt;sKM al;fafVtI ,itEtRkwtüc,ab;elx 38 RtUv)anRbkas[eRbI
taMgBIqañ M 1988 kþI k¾Rkwtüc,ab;enHsßti enACaFrmanbBaØti2þ enAeLIy. tamBitxømw sarc,ab;enH enAxVHcenøaHeRcInNas;
ehIymanEcgEteKalkarN_c,ab;kci s© nüamYycMnnY tUcb:eu NÑaH. Rkwtüc,ab;enHminmanEcg b¤ Ecgminc,as;BbI Baða
kics© nüa nig bBaðaBüsnkmμCaeRcIn.
Bak;Bn½ n§ gw karEsVgyl;BcI ,ab;kci s© nüaeyIgmanesckþRI Bagc,ab;BrI KWesckþRI BagRkmrdæb,evNI nigesckþRI Bag
c,ab;kci s© nüaBaNiCk¢ mμ kalNaGnumt½ c,ab;TaMgBIrenHrYc vanwgbegátI )anCaRbPBmUldæanénc,ab;kci s© nüakm<Cú a.
eRkABIc,ab;Edl)anerobrab;xagelI nItÉi kCnrbs;km<Cú a EdlTak;Tni nwgkics© nüarYmTaMgc,ab;epSgeTot ]TahrN_
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 11
kEnøgEdlEcgBIbBaðakic©snüa
(i) bTb,BaØtþiTUeTAénesckþIRBagRkmrdæb,evNI
cMNcu dMbgU bBaðakics© nüamanEcgTUlTM lU aykñgú bTb,BaØtTiþ eU TAénKn§I II edaysarkics© nüaeFVeI LIgedaybuKlÁ
dUecñH ehIyeKRtUvmannItsi m,Ta nigbMeBjtamTRmg;lxi ti Ktiytu diþ éTepSgeTot .
(ii) katBVkic©
Rkmrdæb,evNI Kn§TI I 4 EckCa CMBkU dUcteTAenH ³ CMBkU 1 -bTb,BaØtTiþ eU TA/ CMBkU 2 -karbgðajqnÞ³ nigkics© nüa/
CMBUkTI 3 -karGnuvtþkic©snüa/ CMBUkTI 4-karseRgÁaHcMeBaHkarbMBanelIkic©snüa/ CMBUkTI 5-karTTYl
bnÞkú haniPy½ / CMBkU TI 6-GanuPaBénsiTei§ lIbN M lu cMeBaHttIyCn/ CMBkU TI 7-karrlt;katBVkci /© CMBkU TI 8-GaCJayu
kalénkarrlt; siTe§i lIbN M lu / CMBkU TI9 -Gnub,TansiTei§ lIbNM lu karTTYlkatBVkci .©
(iii) kic©snüaBiessmYycMnYn
Rkmrdæb,evNI Kn§TI I V EckCaCMBkU dUcteTAenH ³ CMBkU TI 1 - kics© nüalk;/ CMBkU TI 2-kardUr/ CMBkU TI 3-GMeNay/
CMBkU TI 4-karx©bI riePaK/ CMBkU TI 5-kics© nüaCYl/ CMBkU TI 6-karx©eI RbI/ CMBkU TI 7-GaNti/þ CMBkU TI 8-kics© nüaTTYl
kar/ CMBkU TI 9-kics© nüakargar CMBkU TI 10-beBaØ/I CMBkU TI 11-kics© nüaRkumh‘nu CMBkU TI 12-kics© nüaFnlaP
samyikmYyCIvti CMBkU TI 13-karsHCa CMBkU TI 14-karRKb;RKgedayQWqa¥ l CMBkU TI 15-esckþcI eM rIneday\t
ehtuCBM kU TI 16 - GMBGI nItüanuklU .
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 13
2>4> esckþIRBagc,ab;sþIBIkic©snüaBaNiC¢kmμ
esckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμ EtgEtGnuvtþceM BaHRbtibtþki arrvagBaNiCk¢ r nig GnuvtþceM BaHRbtibtþki arrvag
BaNiCk¢ r nig buKlÁ minEmnBaNiCk¢ r. esckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμ Ecgya:gc,as;fabTb,BaØtTiþ aMgenaH
CabTb,BaØtBþi ei ss EdlTak;TgnwgesckþRI BagRkmrdæb,evNI.
esckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμ EcgBIbTb,BaØtTiþ eU TA EdlGnuvtþceM BaHkics© nüaBaNiCk¢ mμ nigCaBiess
RKb;RKgkics© nüaPaKeRcInEdl)aneFVeI LIgkñgú briyakasGaCIvkmμ dUcCakics© nüalk; nig kics© nüadwkCBa¢nÚ . cMeBaH
kics© nüaTaMgenH c,ab;[témø )andak;eQμaH nigRKb;RKgkics© nüaTaMgenHdac;edayELk.
kics© nüaBaNiCk¢ mμepSgeTot GacnwgRKb;RKgkñgú c,ab;Bei ssdéTeTot. Ep¥ktameKalkarN_c,ab;EdlkMNt;fa
bTb,BaØtBþi ei ss maneRbobelIbTb,BaØtTiþ eU TA eBalKWRtUvykbTb,BaØtBiþ ei ssEdlEcgBIkci s© nüaBiess mk
Gnuvtþmnu . kñgú krNIenH bTb,BaØtTiþ eU TAénesckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμ GacGnuvtþ)ancMeBaHEtkñgú krNI
vaRsbnwgbTb,BaØtéþi nc,ab;dé_ TenaH.
CagenHeTAeTot mankics© nüaBaNiCk¢ mμmyY cMnnY Edlminsßti kñgú visalPaBesckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμ
nigc,ab;dé_ TeToteT. eyIgGacelIk]TahrN_kci s© nüaTaMgenH dUcCa suigeneris ¬Cakics© nüaRbePT b¤fañ k;Bei ss
dac;BeI K¦. bTb,BaØtTiþ eU TAEdlEcgenAkñgú CMBkU TI 1 dl; 4 énesckþRI Bagc,ab;sBIþ kI ci s© nüaBaNiCk¢ mμenH GnuvtþceM BaH
kics© nüaTaMgGs; EdleFVeI LIgrvagBaNiCk¢ r tamxømw sarEdl)anBiPakSaxagelI rab;bBa©lÚ TaMg sui generis pgEdr .
III. lkçxNÐc,ab;³ lkçxNÐénkarbegáItkic©snüa
3>1> kMNt;sMKal;TUeTA
viFanTUeTAénc,ab;kci s© nüaEcgfa³ edIm,IbegátI kics© nüa)an eKRtUvEtbMeBjtamlkçxNÐbnY ³ 1-smtßPaBcuHkics© nüa
mann½yfaPaKIkci s© nüaRtUvEtmansmtßPaBtamc,ab; 2-karyl;RBm KWCaesckþEI føgBIectnarbs;PaKI kñúgkar
cuHkics© nüa nigRBmeRBogeKarBtamlkçxNÐénkics© nüa. karyl;RBmenHRtUvEtpþle; daybuKlÁ EdlmansmtßPaBeFVI
EbbenH 3-kmμvtßú mann½yfakics© nüaRtUvEtmankmμvtßú EdlmanGtþsBaØaN b¤GackMNt;GtþsBaØaN)anBitR)akd
eBalKWPaKI)anyl;dgw BIplvi)akpøvÚ c,ab;EdleKnwgyl;RBm . kmμvtßRú tUvEtRsbc,ab; nig minpÞyú eTAnwgreboberob
rysaFarN³ nig 4-mUlehtu EdlCaRbPBénkaryl;RBm b¤RbPBkatBVkci E© dlekItecjBIkci s© nüa.
pÞyú eTAnwgRbB½nc§ ,ab; Common Law c,ab;kci s© nüakm<Cú a mankardak;kh M ti mYycMnnY elIPaKIkci s© nüa enAeBleKcuH
kics© nüa. eRkABIenHkics© nüakm<Cú a KμanlkçxNÐtRmUvGMBTI Rmg;EbbbTénc,ab;sBIþ kI arbnøeM )akR)as; karkMhti
edayviFanPsþtú agpÞal;mat; sBaØaNéntémøtbsñg niglkçxNÐtRmUvnigkarkMhti epSgeTot EdlRsedogKñanwgc,ab;
Common Law eT. dUecñH tambec©keTsc,ab;enAkm<C ú a edIm,IeFVkI ci s© nüaEdlGacdak;[Rbtibtþti am)an KWCa
nItvi Fi sI amBaØmyY . pÞyú eTAvij kñgú dMeNIrkarénkarcrcakics© nüa RtUvmankarykcitTþ ku dak;elIktþaBiessCaeRcIn.
3>2> esrIPaBcuHkic©snüa nigkardak;kMhitesrIPaBcuHkic©snüa
3>2>1> esrIPaBcuHkic©snüa
14 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
3>3>2> témøtbsñg
témøtbsñg KW ¬1¦ karcrcaedIm,IedaHdUr ¬2¦ nUvGVEI dlmantémøtamc,ab;. dUecñH RtUvEtman {karedaHdUr}. ]TahrN_
CaTUeTAkarpþlG; eM Nay minEmnCakarcrcaedIm,IedaHdUreT ehIyk¾mni EmnCatémøtbsñgEdr. CaTUeTA vtßxú Hø man
{témøtamc,ab;} ebIvatRmUv[PaKIEdlpþl;témøtbsñgedIm,I¬1¦eFVIGVIEdlxøÜnKμankatBVkic©tamc,ab;nwgeFVI b¤¬2¦
mineFVGI EIV dlxønÜ mansiTRi§ sbc,ab;ngw eFV.I dUecñHtémøtbsñg GacRtUv)anedaHdUrkñgú rUbPaBCaR)ak; TMnji esvakmμ b¤
CaRTBüsm,tþÉi eTot. témøxagesdækci m© ni EmnCaktþacaM)ac; edIm,I[témøtbsñg bMeBjtamlkçxNÐc,ab;eT.
tamc,ab;km<Cú a eyIgminc,as;fatémøtbsñgCalkçxNÐtRmUvénkics© nüasuBl EdlGacdak;[Rbtibtþti am)anenaH
eT. Rkwtüc,ab;elx 38 min)anEcgc,as;fatémøtbsñg CaFatupSMcaM)ac;eT,Iy. b:Eu nþtammaRta 12 énRkwtüc,ab;
elx 38 témøtbsñgminRKb;RKan; GacCamUlehtuénemaXPaBkics© nüa. dUecñH eyIgGacniyayfa c,ab;kci s© nüa
km<Cú amin)anbBa¢ak;fa témøtbsñgCaFatupSMénkics© nüasuBleT. pÞyú eTAvij eyIgGacGanmaRta 12 EdlRKan;
EtEcgfa ebImantémøtbsñg témøtbsñgRtUvEtRKb;RKan; b:Eu nþ)anbBa¢ak;fa kics© nüaEdlKμantémøtbsñg k¾man
suBlPaBEdr ]TahrN_ kics© nüaeFVGI eM NayCakics© nüaEdlGacdak;[Rbtibtitþ am)an.
3>3>2>1> témøtbsñgRKb;RKan;tamc,ab;
CaTUeTA eKcat;Tku fatémøtbsñgRKb;RKan; ebIvatRmUv[PaKIEdlpþlt; émøtbsñgenaH[ ¬1¦ eFVnI vU GVEI dlxønÜ Kμan
katBVkci t© amc,ab;ngw eFVI b¤ ¬2¦ mineFVnI vU GVEI dlxønÜ mankatBVkci t© amc,ab;ngw eFV.I müa:gvijeTotnUvGVEI dlPaKIRtUv
edaHdUr RtUvEtCavtßEú dlsgÁm)an kMNt;famantémø tamry³tulakar nigRbB½nc§ ,ab;.
FatupSMmlU dæanmYyepSgeToténtémøtbsñg KWPaKIEdlpþlt; émøtbsñgRtUvEtmansiTRi§ sbc,ab; kñgú karepÞrtémøenHeTA
[PaKImaç geTot. ]TahrN_ tammaRta 35 énRkwtü c,ab;elx 38 ebICakics© nüalk;TnM ji ehIyminmantémøtbsñg
RKb;RKan;eT kics© nüaenH {RtUvcat;TukCaemaX³} ebIRTBüEdllk;CakmμsTi ri§ bs;CndéT ¬rab;bBa©lÚ TaMgRTBü
smUhPaB b¤ RTBürbs;shB½Te§ dayKμankarÉkPaB¦. eyIgGaceRbIcN M cu enH edIm,IGHGagRbqaMgnwgsuBlPaBén
karbegátI kics© nüa. tammaRta1 énRkwtüc,ab;elx 38 ebIPaKI CanItbi Ku lÁ tMNagrbs;ntI bi Ku lÁ GaccuHkics© nüa
kalNadMeNIrkarénkarEtgtaMg tMNag b¤karepÞrGMNac[tMNagcuHhtßelxa KμankarbnøX M bu Xit .
3>3>2>1> PaBRKb;RKan;éntémøtbsñg
CaTUeTA tulakartRmUvfa témøtbsñg nwgminsaksYrBIPaBRKb;RKan; b¤PaBsmRsbéntémøtbsñgeT. ehtuplEdl
tulakarmincg;Bni ti ül¥ti l¥ne; lIPaBRKb;RKan;éntavkaliktb KWedaysartulakarmincg;rxM andl;sTi ri§ bs;PaKIkgúñ kar
cuHkics© nüa edayesrI .
dUecñH tamRbéBNIyc_ ,ab; Civil Law nig Common Law CaTUeTAtulakar mineFVGI nþraKmn_edaysarEt PaKImyY )an
TTYltémø b¤tavkalik {minl¥} enaHeT . b:Eu nþtamRbéBNIyc_ ,ab; Common Law tulakarGacBicarNa témøtbsñg
ebImanPaBxusKña FMeFgeBkrvagtémøtbsñg nig tavkaliktbEdlPaKI)anedaHdUr EdlnaM[man {PaBGmnsikar³}.
b:Eu nþ cUrcMNaMfa {PaBGmnsikar³} KWCakarelIkElgEtmYyKt;eTAnwgviFanTUeTA EdltulakarmincUleRCotERCk
18 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
edaysarEtPaKImyY )anTTYltémø b¤tavkalik {minl¥} enaH .
c,ab;kci s© nüakm<Cú a)anbBa©lÚ TsSnTan {Gmnsikar³} kñgú maRta 11 énRkwtüc,ab;elx38 EdlEcgdUcteTAenH
{enAeBlcuHkics© nüa ebIPaKImyY TajykplRbeyaCn_BPI aKImaç geTot edayTTYl)ancMeNjminsmRsb PaKIrg
eRKaH Gacbþgw sMeu maXPaBkics© nüa)anCanic}© .
maRta 11 enHmin)ankMNt;BGI EIV dlehAfa Cakar{eqøótTajykRbeyaCn_} BIPaKI b¤ {mancMeNjminsmRsb} eT.
dUecñHvaGaRs½yeTAtamkarbkRsayBaküTaMgenH rbs;tlu akarkm<Cú a tamkrNInmI yY ².
eKGacviPaKTsSnTan {Gmnsikar³} eTAtamlkçxNÐntI üanuklU PaBk¾)an. tammaRta 5 énRkwtüc,ab;elx 38
kics© nüanwgRtUvcat;Tku CaemaX³ {ebIkci s© nüapÞyú nwgreboberobrysaFarN³ b¤TeM nomTMlab;dl¾ R¥ béB >>>>> b¤ pl
RbeyaCn_sgÁm b¤eKalkarN_slI Fm’sgÁm}.
dUecñH tamRbéBNIyc_ ,ab; Civil Law nig Common Law CaTUeTAtulakar minGnuBaØat[PaKIlbu kics© nüaecal
edaysarEtéføEdl)anbg;tci Cagtémøénvtßeú naHeT. mUlehtuénkarmineRCotERCkenH KwPaKImanesrIPaBcuHkics© nüa
eTaHbICakics© nüaminl¥ sMrab;eKk¾eday. b:Eu nþebIkci s© nüapþlR; beyaCn_eRcInhYsehtu dl;PaKImaç g EdlfaebItlu akar
dak;[Rbtibtþti am vaGacnwgpÞyú BImnsikar³ tulakarGacGnuBaØat[PaKIlbu ecal)an . b:Eu nþRTwsGIþ mnsikar³KWCa
bBaØteþi lIkElg minEmnCaviFanc,ab;eT .
pÞyú eTAvijtammaRta 12 énRkwtüc,ab;elx 38 tulakarkm<Cú aGacRbkasemaXPaBkics© nüaedayEp¥kelImlU ehtu
témøtavkalikminRKb;RKan;)an. maRta 12 Ecgfa {enAeBleFVkI ci s© nüa kalNamanPaBxusKña minsmRsbrvag
témøéntavkalik nig témøtavkaliktbvij PaKIrgeRKaHGacbþgw bdiesFkics© nüa)ankñúglkçN³EdlxønÜ BMuman
bMNgeFVGI eM NayeTenaH} .
maRta 12 mandMeNaHRsayxusBIGEIV dleRbIkgúñ tulakarPaKeRcIn EdltRmUv[mantémøtbsñg. maRta 12 man
GanuPaBEdlpþl»; kas[PaKIEdl)ancuHkics© nüa eTaHbIkci s© nüaEdlminsUvGaRkk;xaø gM rhUtdl;Gmnsikar³kþI k¾
eKGacsM[u tulakarrMedaHeKecjBIkci s© nüaGaRkk;enaH)anEdr.
srubmk témøtbsñgKWCakarcrcaedaHdUr EdlmantémøtampøvÚ c,ab;. vabBa¢ak;BrI ebobmYy EdlsgÁmGaceFVkI arEbg
EckrvagkarsnüaEdlGacdak;[Rbtibtþti am)ankñúgRbB½nc§ ,ab; nigkarsnüaEdlminGacdak;[Rbtibtþti am)an.
dUecñHkñgú RbeTsEdltRmUv[mantémøtbsñg karKμantémøtbsñgGacraraMgkarbegátI kics© nüasuBl. cUrcMNaMfa
tamc,ab;km<Cú a eyIgminc,as;fatémøtbsñgCaFatupSMcaM)ac; b¤mni caM)ac;énkics© nüasuBleT. b:Eu nþ tammaRta 12
énRkwtüc,ab;elx 38 eyIgc,as;fa témøtbsñgminRKb;RKan;CamUlehtuén emaXPaBkics© nüa dUecñHtémøtbsñgTMng
CaFatupSMcaM)ac;énkics© nüasuBl tamc,ab;km<Cú a.
3>3>3> nItüanukUlPaB
tamc,ab;km<Cú a nItüanuklU PaBmann½yfa kmμvtßéú nkics© nüaRtUvEtRsbc,ab; nig minpÞyú nwgreboberobrysaFarN³.
CaBiess maRta 5 énRkwtüc,ab;elx 38 Ecgfa RtUvcat;Tku CaemaX³dac;xat {kics© nüaTaMgLayNa minRsbc,ab;
reboberobrysaFarN³ b¤TeM nomTmøab;lR¥ béB>>>> b¤kci s© nüaTaMgLayNa EdlminRsbnwgplRbeyaCn_sgÁm b¤
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 19
*********************
22 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
I. esckþIepþIm
c,ab;sBIþ RI kumh‘nu KWCac,ab;fmμI yY sμKú sμaj nig Bi)akyl;ceM BaHnisSitCaeRcIn. sBaØaNxøH²dUcCaGnu)atbMNlu -
mUlniFpi aÞ l; pSarPaKh‘un bTbBa¢épÞkúgñ karkat;kgykRkumh‘unpþac;PaKh‘unbgármansiTb§i urmi a eFI[V mnusS
PaKeRcInBi)akyl;.
eRkABIrcnasm<n½ d§ s¾ Kúμ sμajrbs;Rkumh‘nu c,ab;sBIþ RI kumh‘nu RKbdNþbe; lIRbFanbTd¾FM kñgú qñaTM mI yY énsalac,ab;
RbFanbTxøH niyayBIntI vi Fi rI dæb,evNI kics© nüanigTIPañ k;gar TsSnaTanBüsnkmμkgúñ rUbPaBCaviFansþBI PI aBsucrit
mYyEpñktUc niyayBIc,ab;rdæFmμnBu aØ nigc,ab;RTBüsm,tiþ nig RkmRBhμTNÐbnþci bnþcÜ . viFsI a®sþénkarviPaK k¾xsu Kña
eTAtamviFan bkRsayesckþsI eM yaKénkrNIeRcIn karviPaKc,ab;CaKMrU nig karBiPakSaBIeKalneya)ay l¥²pgEdr.
CMBkU enH nwgGFib,aycMNcu sMxan;² énTRmg;Rkumh‘nu bYn EdleKniymeRbIbpM tu ¬rYmman shRKasÉkbuKlÁ
Rkumh‘nu shkmμsTi §i Rkumh‘nu mUlFn nig Rkumh‘nu shkmμsTi mi§ ankMrti ¦ nigplvi)akpøvÚ c,ab; EdlekItecjBIkarkMNt;
ykTRmg;NamYy kñgú cMeNamnItbi Ku lÁ xagelIenH. mundMbgU eyIgRtUvEtyl;dgw BIcN M cu mUldæanénTRmg;nmI yY ² ¬kar
eRCIserIsykTRmg;NamYy manmUlehtuTlU TM lU ay edaysarKμanTRmg;NamYy EdlsaksmsMrab;bKu lÁ RKb;Kañ
)aneT¦ EdlCaRbFanbTRtUvmanEcgenAkñgú c,ab;sBIþ RI kumh‘nu EdlniyayBIntI bi Ku lÁ ki lkçN³Rkumh‘nu mUlFn nig
karTTYlxusRtUvmankMrti .
1>1> nItibuKÁliklkçN³ Rkumh‘unmUlFn nig karTTYlxusRtUvmankMrit
þ1>1>1> nItibuKÁliklkçN³
mnusSRKb;rbU RtUv)anRbTannUvnItbi Ku lÁ ki lkçN³cab;taMgBIekItrhUtdl;saø b;. nItbi Ku lÁ ki lkçN³rbs;mnusS ekItecj
BIsTi §i nigkatBVkci t© ampøvÚ c,ab;rbs;bKu lÁ enaH ehIyCakmμvtßéú nkarEkERbkñgú mYyCIvti rbs;bKu lÁ enaH. kumar b£GnItCi n
mansiTn§i gi katBVkci m© yY cMnnY tUc. nItCi nmansiT§i nig katBVkci s© Kúμ sμajCaeRcIn EdlkMNt;edaysßanPaBbc©bú ,nñrbs;
buKlÁ enaH. ]TahrN_ buKlÁ EdlerobkarehIy b¤enAlIv nieyaCk nieyaCit Gñkbg;Bn§ nigm©as;bN M lu b¤knU bMNlu .
1>1>2 Rkumh‘unmUlFn
minEmnmanEtmnusSeT EdlmansiTn§i gi katBVkci e© naH. c,ab;GnuBaØat[begátI nItbi uKlÁ tamkarsnμt; ¬Rkumh‘un
mUlFn¦ EdlmannItbi uKlÁ ki lkçN³dac;edayELkBIma© s;PaKh‘un. Rkumh‘unmUlFn CanItbi uKlÁ tamkarsnμt;
rbs;c,ab; Edlmanm®nþRI kumh‘nu CaGñkGnuvtþGaCIvkmμkgúñ namm©as;PaKh‘nu .
Rkumh‘nu mUlFn RtUv)anbegátI eLIgtamGnuPaBc,ab;. edIm,IbegátI Rkumh‘nu mUlFnmYy)an RtUvbMeBjeTAtamTRmg;kar
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 23
nig nItvi Fi cI ,ab;myY cMnnY Camun. CMBkU enHGFib,ay cMeBaHEtRkumh‘nu EdlbegátI eLIgkñgú eKalbMNgeFVBI aNiCk¢ mμ nig
cuHbBa¢kI aRsbtamc,ab;sBIþ sI hRKasBaNiCk¢ mμ. GñkGanKb,Iyl;fa manRkumh‘nu RbePTepSgeTot EdlRtUv)an
begátI eLIgsMrab;eKalbMNgdéTeTot dUcCashRKasrdæ nig¼b¤ karRKb;RKgviCa¢ CIv³ CaedIm .
Rkumh‘nu mUlFnRKb;RbePT mancritlkçN³rYmmYycMnnY dUcxageRkam³
¬k¦ karbegátI tamGnuPaBc,ab;. RtUvEtbMeBjtamnItvi Fi cI ,ab;caM)ac; edIm,IeFV[I Rkumh‘nu manGtßPi aB. eRkayBI
)anbegátI ehIy Rkumh‘nu GacbnþGtßPi aBedayKμankalkMNt; elIkElg b¤rhUtTal;EtmannItvi Fi cI ,ab;
smRsbekIteLIg ¬dUcCa karCMrHbBa¢RI kumh‘nu Edl)ancuHbBa¢I kardklkçnkiþ ³ b¤karlubecallkçnkiþ ³
Rkumh‘nu ¦. ral;karEkERbm©as;PaKh‘nu minb:HBal;dl;GtßPi aBRkumh‘nu eLIy. eTaHbICam©as;PaKh‘nu m®nþI
Rkumh‘nu nigGPi)alTaMgGs;rbs;Rkumh‘nu mYy RtUvlaQb; nig¼ b¤ søab;kgúñ eBlCamYyKñak¾eday k_Rkumh‘nu
nwgbnþGtßPi aBrbs;vadEdl.
¬x¦ smaCikmYy b¤ eRcIn. Rkumh‘nu GacRtUv)anbegátI b¤kan;kab;edaybuKlÁ mñak; dUcCa m©as;PaKh‘nu mñak; nig
GPi)almYyrUb. nItbi Ku lÁ enHeFVGI aCIvkmμkgúñ namRkumh‘nu pÞal; ehIym©as;PaKh‘nu mincaM)ac;TTYlxusRtUv
cMeBaHskmμPaBrbs;Rkumh‘nu eT b:Eu nþRkumh‘nu PaKeRcInmanm©as;PaKh‘nu ya:gticBIrnak;.
¬K¦ nItbi Ku lÁ ki lkçN³pÞal;. siTi§ nigkatBVkci r© bs;Rkumh‘nu ekItecjlkçnkiþ ³ b¤c,ab;EdlbegátI Rkumh‘nu enaH.
nItbi Ku lÁ ki lkçN³rbs;Rkumh‘nu KWxsu KñaBIma© s;PaKh‘nu mñak; m®nþRI kumh‘nu nig GPi)alEdlRKan;EtCa
GñkdMeNIrkarRkumh‘nu enH. GñkTaMgenHGacCaRbPB nig¼b¤mlU ehtuénkarbMBankics© nüa Büsnkmμ b¤
bTelμsI RBhμTNÐ kñgú karGnuvtþnn_ eya)ayRkumh‘nu b:Eu nþRkumh‘nu CaGñkTTYlxusRtUvtamc,ab;ceM BaHGMeBI
kMhsu rbs;Gkñ TaMgenH. ]TahrN_ Rkumh‘nu Edl)ancuHbBa¢mI yY )anbMBlu brisaß nsÞgw mYy GacnwgRtUv
rgkarecaTRbkan; nig pakBiny½ . R)ak;bg;Bni y½ nwgRtUvykecjBIKNnIrbs;Rkumh‘nu minEmnykR)ak;
pÞal;xnÜø rbs;m®nþRI kumh‘nu nigGPi)alEdlecjbBa¢aehIybgár[mankarbMBlu brisaß nenaHeT.
1>1>3>karTTYlxusRtUvmankMrit
RbsinebImankarRKb;RKgl¥ m©as;PaKh‘nu KμankarTTYlxusRtUvcMeBaHbMNlu nig BakübNþgw RbqaMgnwgRkumh‘nu eT
ehIytamFmμtam®nþRI kumh‘nu KμankarTTYlxusRtUvpÞal;xnÜø cMeBaHesckþsI eRmcEdleK)aneFVkI gúñ namRkumh‘nu eLIy.
eTaHCaya:gNakþI m©as;PaKh‘nu kñgú Rkumh‘nu Edl)ancuHbBa¢I minEmnTTYlbuBsV Ti T§i aMgRsugeT b:Eu nþkarTTYlxusRtUv
rbs;eK KWkrM ti RtwmEtcMnnY TwkR)ak; EdleK)anvinei yaKb:eu NÑaH ebIRkumh‘nu KμanR)ak;srM ab;TTU at;[m©as;bN M lu rbs;
Rkumh‘nu .
Rkumh‘nu h‘nu mUlFn manKuNsm,tivþ ei ssBIrepSgeTot KWeKGacbegánI edImTun)an edaykarecjlk;PaKh‘nu ehIy
gayRsYlkñgú karepÞrkmμsTi e§i nAeBlm©as;PaKh‘nu TTYlmrNPaB. enAkñgú RbeTsesdækci G© PivDÆn_xHø eKGacbegátI
Rkumh‘nu CaRkumh‘nu mUlFnBiessedIm,IeCosvagBn§elIRkumh‘nu b:Eu nþenAEtGacTTYlGtßRbeyaCn_BTI Rmg;Ca Rkumh‘nu
dEdl. eKGacbegátI GaCIvkmμRbePTxøH CaRkumh‘nu minEsVgrkcMeNj EdlGacsnSMR)ak;CaeRcIn BIkarminCab;Bn§.
kNM ts; KM al; ³ ebIm®nþRI kumh‘nu b¤ma© s;PaKh‘nu RbRBwtGþ mIV yY edayeFVsRbEhs edayxønÜ Ég b¤cHu kics© nüax©RI )ak;Ca
buKlÁ b¤plþ k; ci F© anabMNlu Rkumh‘nu Rkumh‘nu nwgminkarBarCnenaHBIplvi)akénGMeBIrbs;eK b¤bN M lu enaHeLIy.
24 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
2>3>1 karbegáItRkumh‘unshkmμsiTi§
tamFmμta eKeFV[I Rkumh‘nu shkmμsTi §i manGtßPi aBCapøvÚ kar tamkicR© BmeRBoglaylkçNG_ kSr EdlCYnkal ehAfa
lixti begátI Rkumh‘unshkmμsTi .§i eTaHCaya:genHkþI kicR© BmeRBoglaylkçNG_ kSrminEmnCaktþacaM)ac;eT.
TMnak;TnM gRkumh‘nu shkmμsTi §i KWEsþgecjBIGeM BIrbs;bKu lÁ BIr b¤eRcInnak; EdleFVGI aCIvkmμrmY Kña ¬CashkmμsTi ki§ r¦
edaymaneKalbMNgEsVgrk nigEckrMElkR)ak;ceM Nj Edl)anmkBIshRKasrbs;eK. TMnak;TnM gRkumh‘nu
shkmμsTi §i rYmCamYysiT§i nigkatBVkci T© aMgGs; ekIteLIgenAeBlshRKas RtUv)anbegátI nig dMeNIrkar. dUecñH
karRKan;EteFVEI pnkardMeNIrkarGaCIvkmμ minbegátI )anCaRkumh‘nu shkmμsTi e§i T.
edIm,I[manPaBc,as;las;ngi dwgeKalbMNgCak;lak; eyIgKb,ImankicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi §i Edlcg¥lú
bgðajnUvlkçN³ nig eKalbMNg GaCIvkmμ namkrN_ nig Gas½ydæan cMnnY R)ak;EdlshkmμsTi k§i rmñak;²)anvinei yaK
nig viFEI bgEck nig TUTat;R)ak;ceM Nj. ebImanshkmμsTi k§i rGkmμ EdlcUlrYmEtkñgú karpþle; dImTun nig TTYlcMENk
R)ak;ceM Nj kicR© BmeRBogRtUvbBa¢ak;fashkmμsTi k§i rNaEdlCaGñkTTYlxusRtUv kñgú karcat;Ecg.
kicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi §i eTaHbICa)aneFVI b¤mni )aneFVCI alaylkçNG_ kSrkþI k¾Cakics© nüaEdlRKb;RKg
edayviFan EdlGñkGan)ansikSarYcehIy enACMBkU xagedIménesovePAenH.
Rkumh‘nu shkmμsTi §i GaceFVsI kmμPaBBaNiCk¢ mμedayeRbIeQμaHshkmμsTi k§i r b¤eRbInamkrN_GaCIvkmμCaedIm.
2>3>2 cMnYnshkmμsiTi§kr
Rkumh‘nu shkmμsTi §i RtUvEtmanshkmμsTi k§i rya:gticBIrnak; .
2>3>3 TMnak;TMngRkumh‘unshkmμsiTi§ bgáb;nUvPaBesμaHRtg;
cMNcu enHmann½yfa shkmμsTi k§i rRtUv)ansßti kñgú sßanPaBEdlmanesckþTI ku citrþ vagshkmμsTi k§i rpgKña ehIyman
katBVkci © dUcxageRkamenH ³
¬k¦ RtUvbkRsaybBaðaEdlTak;Tni nwgGaCIvkmμ[shkmμsTi k§i repSgeTot)andwg TaMgRsug
¬x¦ Rbkasral;plRbeyaCn_hri BaØvtßpú aÞ l;xnÜø EdlxønÜ )anTTYlBIeFVGI aCIvkmμRkumh‘nu nig
¬K¦ minRtUvRbkYtRbECgCamYyRkumh‘nu edayKμankaryl;RBmBIshkmμsTi k§i rdéTeTot .
2þ >3>4 shkmμsiTi§mñak;²eFVIkarCaPñak;garénshkmμsiTi§krÉeTot
enAeBleFVRI btibtþki arkúgñ namRkumh‘nu shkmμsTi k§i rRtUv)ancat;Tku CaPñak;gar. shkmμsTi k§i rGacseRmcGV²I Etkñgú
rgVgG; MNacRsbc,ab;rbs;xnÜø nigRtUvEtGnuvtþParkice© dayeRbICMnajnigkarykcitTþ ukdak;smRsb. c,ab;sBIþ I
shRKasBaNiCk¢ mμ Ecgfa shkmμsTi k§i rmanGMNackñgú kareFVRI btibtikþ arEdlTak;Tni nwgGaCIvkmμ dUecñHral;
kics© nüa RtUvP¢ab;katBVkci d© l;shkmμsTi k§i rd¾éTeTot eTaHbICashkmμsTi k§i rTaMgenaH)an b¤ min)anTTYlsÁal;
Camunkþ.I karxkxanmin)anbMeBjkatBVkci © GacnwgnaMeGaymanbNþgw BIkarbMBan RbqaMgnwgshkmμsTi k§i rTaMgGs;.
]TahrN_RbsinebIshkmμsTi k§i rbBa¢aTijRkdaseRbIsrM ab;Rkumh‘nu shkmμsTi k§i rdéTeTotRtUvTTYlxusRtUvrYm
KñaelIkarcMNayenH eTaHbICashkmμsTi k§i rPaKeRcIn)anseRmcBImnu fa minRtUvkarRkdaseRbIfeIμ Totk¾eday. dUc
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 27
KñaenHEdr ebIshkmμsTi k§i rmYy)anRbRBwtBþ üsnkmμ kñgú eBleFVGI aCIvkmμrbs;Rkumh‘nu shkmμsTi k§i rdéTeTot k_RtUv
TTYlxusRtUvcMeBaHbTelμsI enaHEdr. kargarEdl)aneFVeI dayeFVsRbEhs GacnwgnaM[karTTYlxusRtUvEbbenHEdr .
2>3>5 shkmμsiTi§krTTYlxusRtUvrYmKñapgnigdac;edayELkBIKñapg
cMeBaHkatBVkic©rbs;Rkumh‘un shkmμsiTi§
edaysarRkumh‘nu shkmμsTi K§i aμ nGtßPi aBpøvÚ c,ab;xsu BIsmaCik shkmμsTi k§i rTaMgGs;mankarTTYlxusRtUvpÞal;xnÜø
cMeBaHbMNulRkumh‘un nig katBVkci p© vÚø c,ab;déTeTot. ebIRkumh‘unKμanmUlniFRi Kb;RKan; shkmμsTi k§i rRtUvEt
rYmcMENkecjcMnnY EdlxVHBIehae):ApÞal;xnÜø . Rkumh‘nu Gacdak;BakübNþgw kñgú namxønÜ pÞal; b:Eu nþshkmμsTi k§i r enAEt
mankarTTYlxusRtUvrYmKña nig dac;edayELkBIKañ pgcMeBaHR)ak;EdlenACMBak;. mann½yfaebI bMNlu kúgñ salRkm min
Tan;)anbg;eT eKGacykeTAGnuvtþRbqaMgnwgshkmμsTi N §i amYy b¤ TaMgGs;)an. karenHGacnaM[shkmμsTi k§i r
mñak;sgbMNlu TaMgRsug b:Eu nþshkmμsTi k§i renH GacérGgÁasR)ak;BsI hkmμsTi k§i rÉeTot)an.
dUcKñanwgÉkkmμsTi k§i rEdr shkmμsTi k§i rGacnwgFnkS½yCabuKlÁ ebIKaμ nmUlniFRi Kb;RKan;edIm,IsgbMNlu eT .
2>4 karrMlayRkumh‘unshkmμsiTi§
Rkumh‘nu shkmμsTi §i GacnwgRtUvrMlayedaymUlehtuepSg²mYycMnnY ³
¬k¦ karptu GaNt³iþ Rkumh‘nu shkmμsTi P§i aKeRcInRtUvbegátI eLIgedaymanCMenOfa nwgbnþedayKμankalkMNt;
b:Eu nþkci R© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi §i GackMNt;GaNti)þ an. ]TahrN_ mnusSBIrnak;GacseRmcbegátI
GaCIvkmμptÁ p; gÁ G; aharkñgú ry³eBltaMgBiBr½ N_ b¤BBi r½ N_BaNiCk¢ mμ.
¬x¦ eKalbN M gEtmyY Ktr; bsR; kmu hnu‘ shkmsμ Ti R§i tvU )anseRmc³ ]TahrN_xagelI k¾mankarTak;Tni Edr.
¬K¦ mrNPaB b¤ FnkSy½ rbss; kmsμ Ti ki§ r ³ tamFmμtaRkumh‘nu manbBaØtEþi cgBIbBaðaenH ebIKaμ nEcgeT RtUv
cat;Tku faRkumh‘nu RtUv)anrMlay.
¬X¦ GntI üanukUlPaB ³ ebIkmμvtßGú aCIvkmμrbs;Rkumh‘nu køayeTACaxusc,ab; kicR© BmeRBogRkumh‘nu sh
kmμsTi R§i tUvcat;Tku CaemaX³. Rkumh‘nu shkmμsTi E§i dlbegátI eLIg sMrab;naMclU TMnji BiessmYy Gacnwg
RtUvrMlay ebIeRkaymkRksYgBaNiCk¢ mμ nig¼b¤c,ab;fIμ hamkarnaMclU TMnji enaH.
¬g¦ lxi ti CnU dN M gw BsI hkmsμ Ti k§i r ³ elIkElgEtkicR© BmeRBogEcgepSgBIenH Rkumh‘nu shkmμsTi n§i gw RtUv
bBa©b; ebIshkmμsTi ki§ rmñak;seRmclaecj . tamFmμta manbBaØtEþi cgBIbBaðaenH .
¬c¦ dkI atlu akar ³ shkmμsTi k§i rGacsu[M tulakarecjdIkabgÁab;[rMlay Ep¥kelImlU ehtuGsmtßPaBsμartI
b¤ ragkayrbs;shkmμsTi k§i r b¤ edaysarkarRbRBwtxþ su rbs;shkmμsTi k§i r EdlxUcRbeyaCn_Rkumh‘nu
b¤kareFVsRbEhs edayectna b¤karbMBankicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi .§i tulakark¾GacrMlay
RbsinebI tulakaryl;fa karseRmcEbbenaHmanyutFi m’ngi smFm’. tulakark¾seRmcbgÁab;[rMlay
ebIRkumh‘nu minGaceFVGI aCIvkmμedayKμankarxatbg;R)ak;.
2>5 Rkumh‘unmUlFn
etI {Rkumh‘nu mUlFn}CaGV?I Rkumh‘nu mUlFnCa]bkrN_rcnasm<n½ s§ rM ab;eFVGI aCIvkmμ. vaCaRkbxNÐ CanItbi Ku lÁ Edl
28 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
GaCIvkmμGaccuHkics© nüa kan;kab;RTBüsm,tiþ bþgw nig¼b¤RtUveKbþgw enAtulakar. vaCanItbi Ku lÁ EdlCab;Bn§elIRTBüsm,tiþ
karlk; R)ak;cN M lU nigBn§GakrepSgeTot. vaGacmanTMhxM su KñaBITRmg;GaCIvkmμkan;kab;edaymnusSmñak; rhUtdl;;
Rkumh‘nu BhuCatisasn_. vaCaTRmg;begátI eLIgedayGñkmUlFnniym edIm,IEckrMElkhaniPy½ nig RbmUlykedImTun ¬BI
m©as;PaKh‘nu nig \NTayk¦ karcat;Ecg ¬BIm®nþRI btibti¦þ nig ktþaplitkmμepSgeTot ¬BIGkñ pÁtp; gÁ ; nig nieyaCit¦. va
CanItbi Ku lÁ EdlbegátI edayc,ab;rdæ karbegátI nigGtßPi aBGaRs½yelIrdæ EdlGnumt½ c,ab;.
{Rkumh‘nu mUlFn} KWCabuKlÁ sib,nimtiμ .þ GaCIvkmμEdleFVeI LIgeday nig CUnRkumh‘nu KWdcU KñanwgGaCIvkmμrbs;GgÁPaB
minEmnRkumh‘nu Edr. niyayedayxøI Rkumh‘nu mUlFn KWCabuKlÁ tamkarsnμtr; bs;c,ab;EdlkMNt;TnM ak;TnM gpøvÚ c,ab;
vamanlkçN³eTAtamc,ab;kN M t;.
2>5>1 cMNucmUldæanénRkumh‘unmUlFn
Rkumh‘nu mUlFn mancMNcu mUldæanbYndUcxageRkamenH ³
¬k¦ GtPiß aBdace; dayELk ³ Rkumh‘nu mUlFnmanGtßPi aBÉkraCü nigKμankalkMNt;. vaCanItbi Ku lÁ dac;eday
ELkBIbKu lÁ Edlbg;edImTun ¬m©as;PaKh‘nu nig \NTayk¦ nig buKlÁ EdlRKb;RKgGaCIvkmμ ¬GPi)al nig
m®nþRI kumh‘nu ¦. Rkumh‘nu mUlFnCam©as;elIRTBüskmμénGaCIvkmμ nig TTYlxusRtUvcMeBaHbMNlu nig
katBVkci r© bs;GaCIvkmμ.
¬x¦ karRKbR; Kgfañ kk; Naþ l ³ GMNacRKb;RKgsßti enAkñgú édRkumRbwkSaPi)al EdlCajwkjab;epÞrGMNacenH
eTAeGaym®nþRI kumh‘nu . m©as;PaKh‘nu CaGñke)aHeqñateRCIserIsGPi)al b:Eu nþmni GacRtYtRtaelIesckþI
seRmcrbs;RkumRbwkSaPi)al)aneLIy .
¬K¦ lTP§ aBénkareprÞ kmsμ Ti §i ³ kmμsTi §i nigplRbeyaCn_rbs;ma© s;PaKh‘nu ¬R)ak;vni ei yaKkñgú Rkumh‘nu ¦
GacepÞr)anedayesrI nig
¬X¦ karTTlY xsu RtvU mankrM ti ³ Rkumh‘nu mUlFnTTYlxusRtUvcMeBaHbMNlu nigkatBVkci r© bs;xnÜø dUecñHeKehA
müa:geTotfa {nItbi Ku lÁ EdlminP¢ab;karTTYlxusRtUv} eTAbuKlÁ déT. Rkumh‘nu mUlFnminP¢ab;karTTYlxus
RtUv eTAGPi)al m®nþRI kumh‘nu \NTayk nigm©as;PaKh‘nu eT ¬elIkElgEtTwkR)ak;Tnu vinei yaK rbs;eK¦ .
GñkGanKμanGVPI aJ k;ep¥lI eday)andwgBIkarelIkElgéneKalkarN_TaMgenHeT. ]TahrN_ kñgú kal³eTs³Biess
tulakarGacseRmc[m©as;PaKh‘nu TTYlxusRtUvpÞal;xnÜø cMeBaHbMNlu Rkumh‘nu EdlelIsTunvinei yaKrbs;eK
\NTayk GactRmUv[m©as;PaKh‘nu pþlk; ci F© anaedaybuKlÁ muneBleKBRgIk\NTanCUnRkumh‘nu nigedayshkar
CamYyRkumh‘nu m©as;PaKh‘nu Gacyl;RBmelIkarcat;EcgGaCIvkmμ nig dak;krM ti elIlT§PaBepÞrPaKh‘nu rbs;eK.
edaysarPaBgaybt;EbnenH c,ab;Rkumh‘nu )andak;bnÞkú [emFavIedIrtYnaTICa GñkeFVEI pnkarskmμmyY .
2>5>2 viFanTUeTAsþIBIkarTTYlxusRtUvmankMrit
Rkumh‘nu mUlFn EbgEckhaniPy½ nigRTBüskmμrbs;GaCIvkmμdac;edayELkBIvni ei yaKin nig Gñkcat;Ecg. tamc,ab;
Rkumh‘nu TMenIb karEbgEckenHEsþgecjnUvkarTTYlxusRtUvmankMrti dUcCam©as;PaKh‘nu ¬vinei yaKinmUlniFpi aÞ l;¦ Kμan
karTTYlxusRtUvelIbN M lu Rkumh‘nu EdlelIsBITnu vinei yaKrbs;eKeLIy. viFanenH k¾GnuvtþceM BaHGñkcUlrYmÉeTot kñgú
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 29
Rkumh‘nu Edr dUcCaGñkcat;Ecg nieyaCit nig\NTayk. \NTaykGacTarbMNlu EtBIRTBüskmμ rbs;Rkumh‘nu b:eu NÑaH.
þtulakarTTYlsÁal;karTTYlxusRtUvmankMrti enH edaycat;Tku faCaktþaelIkTwkcitéþ nkarbegátI Rkumh‘nu .
2>5>3 ehtuGVI)anCaeRbIviFansþIBIkarTTYlxusRtUvmankMrit? manesckþIBnül;mYycMnYn³
¬k¦ karTTlY xsu RtvU mankrM ti sRmlY dlk; arbegtIá edmI Tnu ³ Rkumh‘nu mUlFn EdlkMrti haniPy½ EtRtwmTun Edl
)anvinei yaK GnuBaØat[vinei yaKinpþlh ; ri BaØvtßúdl;GaCIvkmμedayKμanrghaniPy½ elIRTBüÉeTot
rbs;eKeLIy. ktþaenHelIkTwkcitþ dl;karbegátI edImTun eFV[I vinei yaKin ritEtcg;bNþak;Tnu kan;EteRcIn
kñgú shRKasEdlmaneKaledABitR)akd ebITku CamanhaniPy½ k¾eday.
¬x¦ karTTlY xsu RtvU mankrM ti sRmlY dlk; arTTlY ykhanPi y½ BkI arcatE; cg ³ ebIKaμ nkarsnüaBIkarTTYl
xusRtUvmankMrti Gñkcat;EcgkarGacrujrakñgú karpSgsMNagRbQmnwghaniPy½ x<sk; gúñ kargar eTaHbI
CaKeRmagGaCIvkmμbgðajfa manR)ak;cN M lU viCm¢ anCak;lak; dUcCaR)ak;cN
M lU elIsBIR)ak;xatkþI .
¬K¦ karTTlY xsu RtvU mankrM ti sRmlY [mankarvni ei yaKeRcnI vsi y½ ³ karTTYlxusRtUvmankMrti elIkTwkcit[þ
vinei yaKinbNþak;Tnu kñgú GaCIvkmμkan;EteRcIn nigeRcInRbePT edayKμandak;RTBüÉeTotbs;eK [rgkar
TTYlxusRtUvKμankMrti CamYykarvinei yaKfμ²I eLIy. karvinei yaKeRcInRbePT KWCaktþaCMrju dl;karbegátI edImTun
edaysarkarbegánI edImTunBIGaCIvkmμtcU ² gayRsYlCagkarmankarvinei yaKFMtci tYc. karvinei yaKeRcIn
RbePT KWCakarEbgEckhaniPy½ vinei yaKrvagvinei yaKinmYycMnnY eRcIn dUecñHvakat;bnßytRmUvkarrbs;
vinei yaKinkñgú karesIbu Gegát BICeM rIsvinei yaKrbs;eK ebIeTaHCakarRbugRby½tCñ aviFankþI nigGactamdan
GaCIvkmμEdleKvinei yaK)anpg. dUecñHkarvinei yaKeRcInvisy½ kat;bnßyéføcN M ayvinei yaK EtvabegánI nUvR)ak;
cMNlU eRcIn nig
¬X¦ karTTlY xsu RtvU mankrM ti sRmlY TpI SarPaKhnu‘ kgúñ Rkmu hnu‘ mhaCn ³ TIpSarlk;PaKh‘nu mansarsMxan;dl;
karbegátI edImTunkñgú esdækci é© nRbeTskMBgu GPivDÆn_CaeRcIn enAkñgú TIpSarBaNiCk¢ mμ¼hirBaØvtßkú gúñ skl
elak nasm½yTMenIbenH. vaeFV[I karbegátI edImTun manRbsiTP§ aB bgðajnUvtémøshRKasBitR)akd
tam ry³karkMNt;témøelITpI Sar nigbegátI TItaMgkNþalmYyEdltamRTwsIþ CamNÐlGaCIvkmμsrM ab;Tji ¼
lk; karRKb;RKgRkumh‘nu . dUecñHetIkarTTYlxusRtUvmankMrti GacbegátI [manTIpSarCMnjY dUcemþc?
ebIKaμ nRTwsIþ GMBkI arTTYlxusRtUvmankMrti eT vinei yaKinsþkú sþm nig¼b¤vni ei yaKinBitR)akd ¬Edlsuxcitþ
xat¼cMeNj¦ GacnwgkMNt;témøPaKh‘nu dUcKñaTabCagvinei yaKinRk nig¼b¤vni ei yaKin minBitR)akd
¬Edlminsuxcitþxat¼cMeNj¦edaysarhaniP½yFMeFgénkarTTYlxusRtUvGacbnßytémøPaKh‘un
rbs;vni ei yaKinsþkú sþm. viFanénkarTTYlxusRtUvmankMrti CaExlkarBarvinei yaKinkñgú Rkumh‘nu esμ²I Kña
ehIytémøEdleK seRmcvinei yaK minGaRs½yelIsmtßPaBbuKlÁ kñúgkardak;RTBüskmμepSgeTot
[rghaniPy½ enaHeT. karTTYlxusRtUvmankMrti eFV[I PaKh‘nu mantémø edayminKitfaGñkNaCam©as;eT
ehIypþll; T§PaB[ Rkumh‘nu mhaCn dMeNIrkarRbkbedayRbsiTP§ aB yutFiþ m’ nigsmF’m
d¾rabNamanviFan nigc,ab;RtwmRtUv ehIy EdlRtUv)anGnuvtþceM BaHPaKI TaMgGs;edayKμanlMeGog .
2>5>4 smasPaBsßabnikRkumh‘un
etIGkñ NaCaGñkcab;GarmμNc_ eM BaHRkumh‘nu ? KWeyIgTaMgGs;Kañ enHÉg. cUrBicarNa elIsmasPaBsßabnikRkumh‘nu
30 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
dUcxageRkamenH ³
k- Gkñ catE; cg ¬GP)i alngi m®nRIþ kmu hnu‘ ¦³ KWRkumm®nþRI btibtþEi dlpþlB; lkmμ ¬edImTunmnusS¦ sMrab;kar
cat;EcgGaCIvkmμ.
x- ma© sP; aKhnu‘ ³ KWCaGñkbg;Tnu kñgú eKalbMNgTTYlR)ak;cN M lU BIkarvinei yaKrbs;eKnaeBlGnaKt dUcCa
PaKlaP siTe§i lIkarCMrHbBa¢RI kumh‘nu nigkarvaytémøTpI Sar. m©as;PaKh‘nu GacCavinei yaK CabuKlÁ b¤saß b½n
Edlvinei yaKTunrbs;bKu lÁ epSg. rdæaPi)alk¾clU rYmkñgú GaCIvkmμÉkCnpgEdr edaymansiTd§i cU KñanwgbuKlÁ
ÉkCnEdr.
K- \NTayk ¬ma© sb; N M lu ¦ ³ KWCavinei yaKinEdl[Rkumh‘nu x©RI )ak; edaysnüabg;karR)ak; nig R)ak;edIm.
R)ak;km©dI l;Rkumh‘nu maneRcInRbePTdUcCa R)ak;km©FI naKarmanRTBüFana b½NbÑ N M lu KμankicF© ana mUlb½Rt
ry³eBlxøI \NTan BaNiCk¢ mμ nig¼b¤ \NTanGñkpÁtp; gÁ .;
X- nei yaCti ³ KWCabuKlÁ Edlpþlk; møagM Blkmμ ¬TunmnusS¦ [Rkumh‘nu RsbtamkarENnaMrbs;Gkñ cat;Ecg.
g- Gtfi Ci nngi Gkñ ptÁ p; gÁ ; ³ KWCaGñkTij nigGñklk;TnM ji nigesvakmμ. BaNiCk¢ ci x© Hø RtUv)aneFVeI LIg tam
kics© nüary³eBlEvg nig BaNiCk¢ ci É© eToteFVeI LIgtamRbtibtþki arTIpSar.
c- \NTayktamkci s© nüa ³ KWGkñ pÁtp; gÁ ; nigGtifCi n EdleFVGI aCIvkmμCamYyRkumh‘nu tamy³³karTTYlnUv)an
kics© nüa nig siTT§i TYlR)ak;.
q- \NTayktamBüsnkmμ ³ KWCaGtifCi nnigCnNamñak;kgúñ cMeNamsaFarNCn EdlRkumh‘nu CMBak;katBVkci ©
pþls; N
M gelIkarxUcxatenaH bNþaleLIgedayskmμPaBGaCIvkmμrbs;Rkumh‘nu .
C- GaCaJ FrBnd§ ar ³ KWCaGñkRbmUlcMNlU [rdæaPi)almUldæan nigrdæ.
Q- Gkñ Gnvu tcþ ,abr; bsr; daæ P)i al ³ KWCasßab½nrdæaPi)al EdlmanParkicR© Kb;RKgGaCIvkmμ brisaß n Rtwsþ FnaKar
suxaPi)al suvtßPi aBplitplnigvisy½ epSg²EdlGñkKiteXIj.
kñgú krNIxHø karEbgEckRbePTTaMgenHKWeTAtamkarkMNt;rbs;bKu lÁ mñak;² . tamTsSn³esdækci © edImTunEdlvinei yaK
edaym©as;PaKh‘nu m©as;bN M lu nig \NTayktamkics© nüa GacmankarBi)akEbgEckedaydac;BKI añ . eyIgGac
bBa¢ak;fa GñkpþlT; nu [Rkumh‘nu Gñkcat;Ecg nieyaCit nigGñkpÁtp; gÁ f; aCaGñkcUlrYmkñgú skmμPaBGaCIvkmμrmY Kña.
pÞyú eTAvijc,ab;Rkumh‘nu EtgEtKUsRBMEdnCMvu ji TMnak;TnM grvagm©as;PaKh‘nu nigGñkcat;Ecg eRBaHtamFmμtaeKyl;fa
Rkumsßabniki TaMgBIrenH begátI GgÁkarcat;taMgépÞkgúñ rbs;Rkumh‘nu . TMnak;TnM gxageRkA CamYy\NTayk GñkpÁtp; gÁ ;
GtifCi n nieyaCit nig GaCJaFrrdæaPi)al CaTUeTARtUvGnuelamtamniyamc,ab;EdlTTYlsÁal;faRkumh‘nu CanItbi Ku lÁ
dUcCac,ab;kci s© nüa c,ab;sBIþ kI nU bMNlu m©as;bN M lu c,ab;Rtwsþ c,ab;sBIþ kI argar nigc,ab;sBIþ BI n§dar.
III. RTwsþIénRkumh‘un
Rkumh‘nu Ejkdac;BKI añ rvagmuxgarrkmUlniFni gi karcat;EcgGaCIvkmμ dUecñHvabegátI nUvynþkarsMrab;deM NIrkarshRKas
FM² nigkarRbmUlR)ak;Tnu cMnnY eRcIn. enAkñgú RkumEdlmanEtGñkcat;Ecgbg;PaKTun GnaKtrbs;Rkumh‘nu nwgmankMrti
eTAtamRTBüsm,tipþ aÞ l;xnÜø rbs;Gkñ cat;kar. haniPy½ énkarbraC½yGaCIvkmμmankMrti x<s; \NTayknwgTarkarR)ak;
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 31
3>6>4 siTi§kmμsiTi§dac;edayELk
RTBüskmμénGaCIvkmμKCW aRTBüsm,tipþ aÞ l;rbs;Rkumh‘nu . eKalkarN_enHmanKuNRbeyaCn_epSg²mYycMnnY .
]TahrN_ m©as;PaKh‘nu EdldkxønÜ ecjminGacrMxanGaCIvkmμ edaykarTamTarykRTBüskmμNamYyCarbs;xnÜø
)aneT. m©as;PaKh‘nu enHmansiTT§i amTarEtplRbeyaCn_hri BaØvtßtú amtémøbc©bú ,nñbeu: NÑaH. dUcKñaenHEdr ebIRkumh‘nu
RtUvCMrHbBa¢I m©as;PaKh‘nu minGacRtUv)anbþgw CMrHbBa¢I kalNaRkumh‘nu KμanRTBüskmμesssl;srM ab;TTU at;bN M lu
TaMgRsugeLIy. eKnwgxatbg;EtGVI EdlCaplRbeyaCn_hri BaØvtßeú nAkñgú Rkumh‘nu Etb:eu NÑaH.
3>6>5 karRbmUledImTun
GaCIvkmμEdlmin)anbegátI CaRkumh‘nu mankMrti xøagM cMeBaHkarTTYledImTunfμ.I eKmanCMerIsEtBIrb:eu NÑaH KWkarbegánI cMnnY
m©as;PaKh‘nu b¤TTYlR)ak;km©BI FI naKar. karbBa©lÚ m©as;PaKh‘nu fμeI dIm,IbegánI edImTun GacnaM[mankarEbgEckR)ak;
cMeNjkan;EtTUlTM lU ay b¤kG¾ ackan;EttictYcpgEdr. R)ak;km©BI FI naKarGacmankarR)ak;xs< ; ehIytamFmμta
Bi)aknwgTTYl)an ebImni mandak;RTBüÉkCnrbs;ma© s;PaKh‘nu CaRTBüFanatamGIbu EU: tk. Rkumh‘nu mhaCn Gacx©RI )ak;
EdlFanaedaypþls; Ti X §i at;Tku elIRTBüskmμRkumh‘nu nig¼b¤ RbkasCasaFarN³edIm,ITak;TajR)ak;km©I tamkarecj
lk;bN ½ bÑ N
M lu .
RbEhlmanEtRkumh‘nu EdlmanRTBüskmμeRcInRKb;RKan;edIm,IFanaR)ak;km©bI eu: NÑaH EdlGacTTYl)anGtßRbeyaCn_
xagelIenH)an. tamFmμta eKtRmUv[m©as;PaKh‘nu kñgú Rkumh‘nu ÉkCntUc² dak;RTBüsm,tipþ aÞ l;xnÜø tamkics© nüa
GubI EU: tk edIm,IFanabMNlu enH .
3>6>6 nirnþrPaBénRkumh‘un
kalNacuHbBa¢rI cY ehIy Rkumh‘nu bnþGtßPi aBrbs;xnÜø edayminTak;Tni nwgkarEkERbsmaCikPaBGVeI T. manEtdMeNIrkar
CMrHbBa¢mI yY Kt; EdlGacbBa©bG; tßPi aBRkumh‘nu )an.
IV. kareRCIserIsTRmg;Rkumh‘unshkmμsiTi§ nig Rkumh‘unmUlFn
ebI sM nig vFu cg;rmY cMENkkñgú karRKb;RKg nig EbgEckR)ak;ceM Njkñgú haglk;paá mYy eKTMngCaRtUveRCIserIsrvag
TRmg;Rkumh‘nu shkmμsTi §i Rkumh‘nu shkmμsTi m§i ankMrti b¤ Rkumh‘nu mUlFn. eTaHbICaGñkeFVEI pnkarRkumh‘nu Gac
sRmbsRmYlTRmg;nmI yY ²eTAtamesckþRI tUvkark¾eday k¾eKminGaceCosvagcritlkçN³xøH dUcCakarbegátI Rkumh‘nu
karTTYlxusRtUv nigBn§dar)anEdr. cMNcu epSgeTot tRmUv[GñkeFVEI pnkar kMNt;ry³eBlénkarRKb;RKg nig kar
epÞrsiTk§i mμsTi .§i
4>1 vi s alKm ³ karbegá I t ni g GaNtþ i
k- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti T§i eU TA RtUv)anbegátI eLIgedaybuKlÁ BIrb¤eRcInenAeBlNak¾)an edIm,IrmY KñaeFVGI aCIvkmμ
CashkmμsTi k§i r edayrYmcMENkkñgú karcat;Ecg nig EbgEckR)ak;ceM Nj. mincaM)ac;manÉksarpøvÚ c,ab;
sMrab;begátI eT. elIkElgEtmankarRBmeRBogepSgBIenH Rkumh‘nu shkmμsTi T§i eU TARtUvrMlay kalNa
40 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
shkmμsTi k§i rNamñak;TTYlY mrNPaB FnkS½y b¤dkxønÜ ecjBIRkumh‘nu . edayKμanEpnkar eKk¾Kaμ nkar
FanafashkmμsTi k§i rnwgminlaElg nig TamTarsMCu rM HbBa¢GI aCIvkmμEdr.
x- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti m§i ankrM ti RtUv)anbegátI eLIgenAeBl)antmálk; ci R© BmeRBogenAm®nþrI bs;rdæ . Rkumh‘nu
shkmμsTi m§i ankMrti manGaNtþei TAtamkarRBmeRBogrbs;PaKI b¤ebIKaμ nkicR© BmeRBogeT GacbnþGaNtiþ
rhUtdl;eBlEdlshkmμsTi k§i rTUeTAdkxønÜ ecj.
K- Rkmu hnu‘ mlU Fn RtUv)anbegátI eLIgenAeBl)antmáll; kçnkiþ ³enAm®nþrI bs;rdæ. Rkumh‘nu mUlFn man
GtßPi aBKμankalkMNt; edayminKitfamanbBaðaGVeI kIteLIgcMeBaHm©as;PaKh‘nu GPi)al b¤m®nþRI kumh‘nu
eLIy.
4>2 karcat;Ecg³ GMNacP¢ab;katBVkic©nigkarRKb;RKgGaCIvkmμ
k- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti T§i eU TA³ shkmμsTi k§i rmñak;²CaPñak;garrbs;shkmμsTi k§i rd¾éTeTotTaMgGs; ehIyGac
P¢ab;katBVkci e© TAnwgRkumh‘nu eTaHCatamry³eFVGI aCIvkmμEdlmankarÉkPaBBIshkmμsTi k§i rÉeTot ¬GMNac
Cak;lak;¦ b¤tamkareXIjpÞal;EPñkrbs;ttiyCnkñgú kareFVGI aCIvkmμrbs;Rkumh‘nu ¬GMNacCak;Esþg¦. elIk
ElgEtmankarRBmeRBogepSgBIenH mtiPaKeRcInénshkmμsTi k§i rseRmcelIbBaðaFmμtarbs;Rkumh‘nu
shkmμsTi §i b:Eu nþceM BaHkrNIBei ss b¤pyúÞ BIGEIV dlmanEcgkñgú kicR© BmeRBog RtUvmansemøgCaÉkcän½ Þ .
x- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti m§i ankrM ti ³ cMeBaHGaCIvkmμFmμta manEtshkmμsTi k§i rTUeTAeT EdlmanGMNacP¢ab;
katBVkci e© TAnwgRkumh‘nu . shkmμsTi k§i rmankMrti manGMNac e)aHeqñatEtelIbBaðaEdl)ankMNt;beu: NÑaH
K- Rkmu hnu‘ mlU Fn³ Rkumh‘nu enHmanrcnasm<n½ R§ Kb;RKgfñak;kNþal . GaCIvkmμrbs;Rkumh‘nu enH RtUv)an
cat;Ecg nigRKb;RKgedayRkumRbwkSaPi)al. m®nþRI kumh‘nu Gnuvtþneya)ayRkumh‘nu EdlseRmceday
RkumRbwkSaPi)al. m©as;PaKh‘nu e)aHeqñateRCIserIsRkumRbwkSaPi)al nigkMNt;nvU lkçN³Biess énbBaða
sMxan;² b:Eu nþma© s;PaKh‘nu minGaceFVGI EIV dlP¢ab;katBVkci e© TARkumh‘nu )aneT.
4>3 karepÞrkmμsiTi§³ edayesrI b¤ mankMrit
k- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti T§i eU TA³shkmμsTi k§i rmñak;²minGacepÞrkmμsTi k§i gúñ Rkumh‘nu )aneT elIgElgEtmankar
ÉkPaBBIshkmμsTi k§i rTaMgGs; b¤ kicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi G§i nuBaØat[mankarepÞrenaH.
x- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti m§i ankrM ti ³ shkmμsTi k§i rTUeTAminGacepÞrkmμsTi k§i gúñ Rkumh‘nu )aneT elIgElgEtman
karÉkPaBBIshkmμsTi k§i rTUeTA nigshkmμsTi k§i rmankMrti TaMgGs; b¤ kicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi §i
GnuBaØat[mankarepÞrenaH. plRbeyaCn_rbs;shkmμsTi k§i rmankMrti GacepÞr)anedayesrI.
K- Rkmu hnu‘ mlU Fn PaKh‘nu Rkumh‘nu enHGacepÞr)anedayesrI elIkElgEtmankarhamR)am Calay
lkçNG_ kSr.
4>4 karTTYlxusRtUv³ KμankMrit b¤ mankMrit
k- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti T§i eU TA³ shkmμsTi k§i rTUeTA mankarTTYlxusRtUvKμankMrti . RTBüsm,tipþ aÞ l;xnÜø rbs;eK
RtUvrghaniPy½ BIkatBVkci T© aMgGs; eTaHbICavaekIteLIgBIkci s© nüa b¤ bgáredaykMhsu ¬Büsnkmμ¦ rbs;
shkmμsTi k§i r b¤ rbs;nei yaCitRkumh‘nu kþ.I
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 41
Rkumhu‘nshkmμsiTi§ Rkumh‘unmUlFn
karbegáIt
tamFmμtaRtUvmankicR© BmeRBogRkumh‘nu shkmμsTi §i b:Eu nþ Rkumh‘nu minTan;Gs;GtßPi aB rhUtTal;Et)an bBa©b;
BMEu mnCakarcaM)ac;eT. GMeBIrbs;PaKI ¬eFVGI aCIvkmμrmY Kña nItvi Fi CI rM HbBa¢I sBVRKb;.
EdlmanKMnti EsVgrkR)ak;ceM Nj¦ nwgbegátI )anCa
Rkumh‘nu shkmμsTi .§i
smaCik
ya:gticBIr. GacmanEtmñak; cMeBaHRkumh‘nu ÉkCn.
KμankMNt;BcI nM nY Gtibrima . KμankMNt;BcI nM nY Gtibrima .
nItibuKÁliklkçN³
Rkumh‘nu shkmμsTi B§i mMu annItbi Ku lÁ ki lkçN³dac;eday bnÞab;B)I ancuHbBa¢I Rkumh‘nu man nItbi Ku lÁ ki lkçN³
ELkBIshkmμsTi ki§ r shkmμsTi k§i rmankarTTYlxusRtUv dac;edayELkBI m©as;PaKh‘nu . eKBMGu acbgç[M m©as;
mineTogcMeBaHkarbMBanc,ab;svuI li EdlbNþal eLIg PaKh‘nu TTYlxusRtUvcMeBaHskmμPaB xusc,ab;)aneT.
edayshkmμsTi é§i dKUr kñgú eBleFVGI aCIvkmμRkumh‘nu .
ral;shkmμsTi k§i r GacmankarTTYlxusRtUvpÞal;xnÜø cMeBaH
bTelμsI RBhμTNÐ Tak;Tni nwgGaCIvkmμ .
karTTYlxusRtUv
shkmμsTi ki§ rmankarTTYlxusRtUvKμankMrti elIkElg karTTYlxusRtUvrbs;Rkumh‘nu KWKaμ n kMrti . smaCik
)ancuHbBa¢CI a Rkumh‘nu shkmμsTi T§i TYlxusRtUvman kMrti . GacmankarTTYlxusRtUvmankMrti cMeBaHbMNlu Rkumh‘nu .
karRtYtBinitünigkarpSBVpSay
karcat;EcgRkumh‘nu shkmμsTi §i BMRu tUv)anBinti üeday karcat;EcgRkumh‘nu RtUv)anBinti ü edaym®nþcI Hu bBa¢I
GMNacxageRkAeT . KNnIRkumh‘nu nig Éksard¾éTeTot tamry³r)aykarN_RbcaMqañ .M cMNcu Biess nig KNnIxHø
RtUvrkSaCakarsm¶at;srM ab;shkmμsTi k§i r. RtUvebIkcMh[ saFarNCnBinti ü.
karbBa©b;
karbMeBjkmμvtßGú aCIvkmμ putGaNtiþ smaCiklaElg eRkayBI)anbegátI Rkumh‘nu manGtßPi aBCabnþ . vaBuGM s;
FnkS½y viklcritþ b¤mrNPaBrbs; smaCik. GtßPi aBeT elIkElgEt b¤rhUtTal;EtdMeNIrkarpøvÚ c,ab;
Tak;Tni nwgkarCMrHbBa¢)I anbBa©bs; BVRKb; .
44 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
6>5 KMrURKb;RKgRkumh‘un
eKGacEbgEckKMréU nkarRKb;RKgRkumh‘nu sMxan;² bYnxus² KñasMrab;esdækci e© nAkñgú KMrrU bs;eyIg kñgú kMLgú qñaM 1960 dl;
1995 ¬1¦ karRKb;RKgRkumh‘nu rdæ ¬2¦ karRKb;RKgRkumh‘nu ÉkCneTAtamkarENnaMrbs;rdæ ¬3¦ karRKb;RKg
Rkumh‘nu rbs;RKYsar nig ¬4¦ karRKb;RKgRkumh‘nu CakmμsTi r§i bs;vni ei yaKin ¬minEmnCarbs;RKYsar¦ .
rcnasm<n½ R§ Kb;RKgTaMgenH manplbc©y½ xus² KñasMrab;karrkRbPBhirBaØb,Tanrbs;Rkumh‘nu sRmab;kmμvtßú Funkic©
nig xwmø sarénkmμnyi am EdlkMNt;BkI arRKb;RKgrbs;Rkumh‘nu .
- 6>5>1 karRKb;RKgRkumh‘unrdæ
karENnaMrbs;rdænaqñaM 1960 )anpþlP; aBR)akdCaeRcInEdlvinei yaKin nig Rkumh‘nu RtUvkar tamry³
briyakasGaCIvkmμmanesßrPaB nig GacTsSn_Tay)an. b:Eu nþkgúñ eBlEdlmankarEkERbbriyakas
GaCIvkmμqab;rh½skñgú b:nu aμ nqñafM ²Iμ enH karENnaMrbs;rdæ)anEkERbBIRbPBesßrPaB nig TMnku citeþ TACa]bsKÁ
karTTYlxusRtUv nig karcuHbBa¢eI nAbs©mw RbeTs
karTTYlxusRtUvtamGRtaPaKh‘nu m©as;PaKh‘nu TaMgGs;man
RbeTs b¤ma© s;PaKh‘nu PaKeRcInTTYl karTTY
l xu
s RtU
v mankM
r t
i RbB½nc§ Hu bBa¢I Rkumh‘nu
xusRtUvmankMrti
Gg;eKøs stvtSTI 18 1856 1844
)araMg 1807 1807 1867
GalømW g: ; 1843 1843 1870
shrdæGaemrik edImstvtSTI 19 tRmUvedayc,ab;
jÚv y:k 1811 Bak;kNþal stvtSTI 19 Bak;kNþal stvtSTI 19
jÚv cWsuI 1816
xnNikFixtw 1823
EdlraraMgdl;karGPivDÆn_GaCIvkmμeTAvij. b:Eu nþeþ daysarkMeNInénkarRbkYtRbECg GMNacRtYtRtarbs;rdæ
)anGPivDÆn_BRI bPBesßrPaB eTACabnÞkú EdleFVRI kumh‘nu )at;bg;PaBGacbt;Ebn)an kñgú kareqøyI tbeTAnwg
crnþTpI Sar.
- 6>5>2 karRKb;RKgRkumh‘unrbs;RKYsar
karEbkCaBIrnUvTMnak;TnM gmYyEpñk KWesckþTI ku citþ nig kmμsTi R§i KYsar nig c,ab;saFarN³ dUcCac,ab;
Rkumh‘nu h‘nu nig müa:geToteKEtgEteRbIedIm,IBN’na BIPaBxusKñarvagkarRKb;RKgRkumh‘nu enAGasIu nig enA
bs©mw RbeTs. lT§plénkarsikSabgðajfa karbMEbkCaBIrenHbgár[mankarP½nRþ cLM. vabgðajfaKMrU
RKb;RKgTaMgBIrKWmanPaBxusKñaRsLH. pÞyú eTAvij bTBiesaFn_Gas‘anbgðajfa karbMEbkTaMgBIrenH
GacbMeBj[Kña eTAvijeTAmk kñgú xN³EdlRkumh‘nu rbs;RKYsarPaKeRcInenAGasu)I andwgfa TRmg;Rkumh‘nu
manRbeyaCn_ dUecñHehIyeK)anerobcMbegátI Rkumh‘nu CaeRcIneTACaRkumh‘nu mUlFn.
46 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
karkarBarm©as;PaKh‘nu manBIrRbePTKW karkarBarkñgú c,ab; nigkarkarBarkñgú nItvi Fi .I karkarBarkñgú c,ab; begátI r)aMgelI
kareRCotcUl ¬dUcCalkçxNÐTnu Gb,rbrma¦ nig¼b¤ karkMrti RBMEdnskmμPaBRkumh‘nu EdlGnuBaØat. mYyEpñkFM én
bTb,BaØteiþ nHRtUvGnuvtþedayrdæ. m®nþcI Hu bBa¢CI aGñkFananUvkareKarBtamlkçxNÐenH enAeBlbegátI Rkumh‘nu nig enA
eBltRmUv[cuHbBa¢I kalNamankarEkERblkçnkiþ ³Rkumh‘un. kñúgkrNIxHø m©as;PaKh‘unGacmansiTC§i MTas;ngw
esckþsI eRmcEdl)aneFVeI LIgbMBanelIbTb,BaØteiþ nH. karkarBarkñgú nItvi Fi I kMNt;ByI nþkar sMrab;GnuvtþkarkarBardl;
m©as;PaKh‘un. vaminBwgEp¥kelIkarRtYtBinti üedayrdæeT b:uEnþvapþln; Uv]bkrN_edIm,I[m©as;PaKh‘unkarBarpl
RbeyaCn_rbs;eK tamry³kare)aHeqñat siTv§i aytémø nig kartva:eRcIneToteTAtulakar.
VI. sßanPaBbc©úb,nñénshRKasenAkm<úCa
bc©bú ,nñenH enAkm<Cú amanc,ab;sBIþ sI hRKasBaNiCk¢ mμEdlcUlCaFrmanrYcehIy. b:Eu nþrþ aCrdæaPi)alkm<Cú a )anebþCaJ
ksagc,ab;myY cMnnY eTot dUcCac,ab;sBIþ FI nkS½y c,ab;sBIþ kI ci s© nüa nigc,ab;sBIþ RI btibtþki arEdlmankicF© ana Edl
c,ab;TaMgenHminTan;)anGnumt½ edaysßab½nnItbi BaØteiþ nAeLIy. c,ab;sBIþ sI hRKasBaNiCk¢ mμ )anerobcMeLIgeday
RksYgBaNiCk¢ mμ nig)anGnumt½ edayrdæsPaCati nig RBwTs§ PaenAEx ]sPa qña2M 005. bBaðaRkumh‘nu epSg² dUcU Ca
karcuHbBa¢I nigkarRKb;RKgRkumh‘unRtUv)anEcgkñúgc,ab;sBIþ vI Fi anBaNiCk¢ mμ nig bBa¢BI aNiCk¢ mμqañ M1995 nig
viesaFnkmμkgúñ qñaM 1999 RBmTaMgsaracrN_ENnaMrbs;RksYgBaNiCk¢ mμsBIþ kI arcuHbBa¢qI añ M 1997. c,ab;sBIþ vI Fi an
BaNiCk¢ mμ nig bBa¢BI aNiCk¢ mμEcgBIlkçxNÐénkarcuHbBa¢BI aNiCk¢ mμ nig karEfrkSabBa¢RI kumh‘nu . saracrN_ENnaM
niyaysMxan;BTI Rmg;shRKas siT§i nig katBVkci r© bs;ma© s;PaKh‘nu . saracrN_enHBMmu an EcgBIkarRKb;RKgRkumh‘nu
b:Eu nþmanEcgenAkñgú c,ab;sBIþ sI hRKasBaNiCk¢ mμ. c,ab;sBIþ vI Fi anBaNiCk¢ mμ nig bBa¢BI aNiCk¢ mμEcgEtBIRkumh‘nu
Cab;Bn§elIR)ak;ceM Nj ]TahrN_ Rkumh‘nu EdlmanR)ak;ceM NjRbcaMqañ eM lIsBI 6lanerol ¬1/500dulaø r¦ nig Kμan
GnuPaBelIshRKaseRkApøvÚ kareT. edaysarkarcuHbBa¢BI aNiCk¢ mμ siT§i nig katBVkci E© dlekItecjBIkarcuHbBa¢eI nH
manGnuPaBEtelIshRKasxñatmFüm nigxñatFM ehIymanEtshRKaskm<Cú a mYycMnnY tUcb:eu NÑaHEdlsßti enAeRkam
c,ab;enH.
6>1 RbB½n§cuHbBa¢IBaNiC¢kmμ
tamc,ab;sBIþ vI Fi anBaNiCk¢ mμngi bBa¢BI aNiCk¢ mμ nigviesaFnkmμ BaNiCk¢ r nigRkumh‘nu BaNiCk¢ mμEdlmanTIsañ k;FM
enAkñgú RBHraCaNacRkkm<Cú aRtUvcuHbBa¢I elIkElgEtBaNiCk¢ r EdlminCab;Bn§elIR)ak;ceM Nj. Rkumh‘nu TTYlxusRtUv
mankMrti RtUvcuHbBa¢eI nAkariyal½ynItki mμénRksYgBaNiCk¢ mμ . tamc,ab;enH m©as;shRKasÉkbuKlÁ EdlCab;Bn§elI
R)ak;ceM Nj RtUvcuHbBa¢eI nAmnÞrI BaNiCk¢ mμextþ-Rkugrbs;RksYgBaNiCk¢ mμ b¤enAkariyal½ynItki mμ. b:Eu nþkgúñ kar
Gnuvtþnt_ amFmμta ÉkkmμsTi k§i rmincuHbBa¢eI T. edaysarc,ab;tRmUv[cuHbBa¢EI tshRKasEdlCab;Bn§ dUecñH shRKas
xñattUc nig mFümCaeRcIn BM)u ancuHbBa¢eI T. tamRksYgBaNiCk¢ mμ cMnnY kMNt;srM ab;Kti Bn§elIshRKasKW R)ak;ceM Nj
RbcaMqañ eM lIsBI 6lanerol ¬1/500dulaø r¦. ebIR)ak;ceM NjTabCagenH eKmintRmUv[shRKascuHbBa¢eI T. kñgú kar
Gnuvtþn_ eKBMsu egátemIlcMnnY kMNt;eT ehIykarcuHbBa¢KI GW aRs½yelIbBaðafa etIshRKasmanbMNgeFVGI aCIvkmμnaMclU b¤
naMecj b¤ RtUvkarcuHbBa¢eI dIm,I eFVGI aCIvkmμCamYyshRKasFM² b¤Rkumh‘nu breTsb¤eT.
tamc,ab;sBIþ vI Fi anBaNiCk¢ mμ nig bBa¢BI aNiCk¢ mμEdl)anGnumt½ kñgú qñaM 1995 manEtshRKasEdlCab;Bn§elIR)ak;
48 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
cMeNjeTEdlRtUvcuHbBa¢eI nARksYgBaNiCk¢ mμ. dUecñH manEtshRKasEdlbMeBjtamcMnnY kMNt;srM ab;plrbrRbcaMqañ M
tamrbbBiteT EdlRtUvcuHbBa¢BI aNiCk¢ mμ . b:Eu nþbBaðaenHBMmu anEcgenAkñgú c,ab;sBIþ I viFanBaNiCk¢ mμ nig bBa¢BI aNiCk¢ mμ
eT shRKasEdl)ancuHbBa¢RI tUvbg;Bn§elIR)ak;ceM NjtamrUbmnþrbbBit mann½yfaeKRtUvdak;CnU r)aykarN_sBIþ RI )ak;
cMNlU [)aneTogTat; ehIyRtUvbg;Bn§kat;Tku 1° elIR)ak;ceM NjRbcaMEx. shRKasTaMgenH k¾RtUvCab;GakrelI
témøbEnßmpgEdr.
enAkñgú saracrN_ENnaM RksYgBaNiCk¢ mμGnuBaØat[TRmg;shRKascuHbBa¢dI cU xageRkamenH CashRKasBaNiCk¢ mμ
EdlCab;Bn§ ³
k- shRKasÉkkmsμ Ti §³i CashRKasEdlbegátI nigdMeNIrkaredaybuKlÁ Etmñak; ehIyCam©as;edImTun TaMgGs;
nig TTYlxusRtUvcMeBaHGaCIvkmμshRKas .
x- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti T§i eU TA³ CakicR© BmeRBogrvagbuKlÁ BIr b¤eRcIn edIm,IeFVsI kmμPaBBaNiCk¢ mμ . shkmμ
siTk§i rTUeTAmankarTTYlxusRtUvrYmKña nigKμankMrti cMeBaHbMNlu Rkumh‘nu . karepÞrkmμsTi P§i aKh‘nu RtUvmankar
RBmeRBogCaÉkcän½ BÞ sI hkmμsTi k§i r TUeTATaMgGs;.
K- Rkmu hnu‘ shkmsμ Ti m§i ankrM ti ³ EdlCakicR© BmeRBogrvagbuKlÁ BIr b¤ eRcInedIm,IeFVsI kmμPaBBaNiCk¢ mμ. man
smaCikBIrEbbKW shkmμsTi k§i rTUeTA nigshkmμsTi k§i rmankMrti . shkmμsTi k§i rTUeTAmankarTTYlxusRtUv
rYmKña nig KμankMrti elIRTBüsm,tipþ aÞ l;xnÜø cMeBaHbMNlu Rkumh‘nu . kmμsTi k§i rmankMrti TTYlxusRtUvRtwmEt
cMnnY Tun EdleK)anbg; ehIyKμansiTc§i at;Ecg nigRKb;RKgelIGaCIvkmμeT.
X- Rkmu hnu‘ ÉkCnTTlY xsu RtvU mankrM ti ³ begátI eLIgedaylkçnkiþ ³rvagbuKlÁ BIr b¤ eRcIn edIm,IeFVsI kmμPaB
BaNiCk¢ mμ b:Eu nþmni RtUvmansmaCikelIsBI30nak;eT. m©as;PaKh‘nu mankarTTYlxusRtUvRtwmEtéfø PaKh‘nu
Edl)anTijkñgú Rkumh‘nu . Rkumh‘nu ÉkCnTTYlxusRtUvmankMrti Gaccat;EcgedayGPi)almñak; b¤eRcIn
EdlCam©as;PaKh‘nu . eKGacepÞrPaKh‘nu eTAsmaCikepSgenAkñgú Rkumh‘nu EtminGaclk;eTA[saFarNCn
)aneLIy ehIykarepÞrenaHRtUveFVeI LIgRsbtamlkçnkiþ ³Rkumh‘nu .
g- Rkmu hnu‘ Ékkmsμ Ti T§i TlY xsu RtvU mankrM ti ³ CaTRmg;Bei ssénRkumh‘nu ÉkCnTTYlxusRtUvmankMrti Edlman
m©as;PaKh‘nu Etmñak; .
c- Rkmu hnu‘ ÉkCnmhaCnTTlY xsu RtvU mankrM ti ³ CashRKasEdlbegátI edaym©as;PaKh‘nu elIsBI30nak;.
m©as;PaKh‘nu mankarTTYlxusRtUvRtwmEtéføPaKh‘nu Edl)anTijkñgú Rkumh‘nu . eKGacepÞrPaKh‘nu eTA
saFarNCnRsbeTAtamc,ab;RKb;RKgTIpSaredImTun. RkbxNÐc,ab;TpI SaredImTunminTan;)anbegátI enA
eLIyeT. Rkumh‘nu mhaCnTTYlxusRtUvmankMrti RtUvmanRkumRbwkSaPI)al EdlmansmaCikya:gtic BIrrUb
EdleRCIserIsedaym©as;PaKh‘nu .
q- karyi aly½ tN M ag³ kariyal½yCatMNagrbs;shRKasbreTs EdlbegátI eLIgedIm,IEsVgrkTIpSar nigGac
cuHkics© nüaCamYyshRKaskñgú Rsuk Etkñgú krNIEdlmankarGnuBaØatBIRkumh‘nu edIm. kariyal½ytMNag
minGaceFVGI aCIvkmμTji lk; pþle; svaCaGaCIB RbcaM nigplitkmμ b¤kargarsMNg;enAkm<Cú a)aneLIy.
C- saxaRkmu hnu‘ breTs³ saxaRkumh‘nu GaceFVsI kmμPaBdUcKñanwgkariyal½ytMNagEdr ehIyGaceFVGI aCIvkmμ
Tij lk; pþle; svaCaGaCIBRbcaM nigplitkmμ b¤kargarsMNg; enAkm<Cú a)an .
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 49
CMBUk
karedaHRsayvivaTeRkApøÚvtulakar
4
I. esckþIepþIm
etIBaküfa {dMeNaHRsayvivaTeRkApøvÚ tulakar} mann½ydUcemþc ehIyvadMeNIrkaredayrebobNa?
CMBkU enHnwgBnül;edaysegçbBImlU ehtu EdlviFeI daHRsayeRkABIRbB½nt§ lu akarFmμta RtUv)anGPivDÆn_eLIg nig
BicarNaelIdeM NIrkarénkarpSHpSavivaT edayeRbobeFobeTAnwgdMeNIrkartulakarGaCJaKti. eyIgnwgeyageTArk
esckþRI Bagc,ab;sBIþ kI arpSHpSarvivaTeRkApøvÚ tulakar EdlkMBgu rg;caMrdæsPaGnumt½ . CMBkU enHnwgBicarNaelIPaBxus
Kñarvagsn§ankmμ nigkarsRmuHsRmYlRBmTaMgGFib,ayBisaþ rBIrebob nigeBlNaEdleKRtUvykmkeRbI.
CaTUeTAeKTTYlsÁal;fa briyakaspøvÚ karéntulakarGaCJaKti BuEM mnRckecjEdlsmRsbEtmYy nigcaM)ac;EdlkMNt;
sMrab;vvi aTTaMgGs;EdlRtUvmankarvinci y½ä eLIy. edaysarmankarTTYlsÁal;ehtukarN_enH eK)anbegátI viFI
edaHRsaykñgú eKalbMNgBiess KWeCosvagnItvi Fi tI lu akarEdlsμKú sμaj. dMeNaHRsayTaMgenHRtUv)aneKehAfa
nItvi Fi eI daHRsayvivaTeRkApøvÚ tulakar.
viFeI daHRsayvivaTmundMbgU nigcMNas;CageKKWmCÄtþkmμ. mCÄtþkmμKCW anItvi Fi I EdlPaKIvvi aTbBa¢nÚ bBaðaeTAkñgú smtßkci ©
rbs;PaKITbI eI dIm,IedaHRsay edaymindak;BakübNþgw eTAtulakar. viFeI nHdMeNIrkarya:gl¥kgúñ visy½ BaNiCk¢ mμ nig
]sSahkmμ ehIytulakar)anTTYlsÁal;BRI bsiTP§i aBpøvÚ c,ab;énviFeI nHCayUrmkehIy. kñgú karGnuvtþnG_ aCIvkmμsm½y
TMenIb va)ankøayeTACaTmøab;GnuvtþCaTUeTAsMrab;kci s© nüaBaNiCk¢ mμ edaykarbBa©lÚ xEcgCak;lak; kñgú karykvivaT
GnaKteTAedaHRsayedaymCÄtþkmμ .
KYrkt;sKM al;fafVeI bItlu akarnwgTTYlsÁal;RbsiTP§ aB énxbBaØtEþi dlbBa¢nÚ vivaTGnaKt eTAmCÄtþkmμ ehIynwgdak;[
Rbtibtþti amnUvesckþsI eRmcEdleFVeI LIgRtwmRtUvk¾eday k¾xbBaØteþi naH minxusKñaBIlkçxNÐepSgeTotkñgú kics© nüaEdr
ehIytamviFanFmμtaénc,ab;sBþI kI ci s© nüa tulakarGaclubecalkarb:nu b:ggakecjBIytu aþ Fikartulakar edaycat;Tku
fa pÞyú nwgeKalneya)aysaFarN³. tulakark¾Kaμ nCMTas;ngw buKlÁ EdledaHRsayvivaTrbs;eK tameKalkarN_
sμRKcitEþ dr buE: nþtlu akarrkSatYnaTItamdannItvi Fi eI naHedayRbugRby½t.ñ
eyIgRtUvBicarNaelIvFi eI daHRsayvivaTepSgeTot dUcCasn§ankmμ nig sRmuHsRmYl EdlCaynþkareRkApøvÚ karbMptu
kñgú cMeNamynþkarTaMgLay. sn§ankmμ KWCadMeNIrkar EdlPaKITbI eI dIrtYCas<ansMrab;PaKIvvi aTBIrR)aRs½yTak;Tg nig
crcaKña sMedAQandl;deM NaHRsayrYmelIbBaða. karsRmuHsRmYlCaynþkarEdlbnþCh M a‘ nelIsn§ankmμ ehIypþl;
GMNac [sn§ankarIelIksMeNIBmI lU ehtuedIm,IRsuHRsYlKña nig mUldæanedIm,IQandl;karRBmeRBogcugeRkaymYy.
b:Eu nþntI vi Fi TI aMgBIrenHmancMNcu exSayRtg;GgÁehtuEdlfa fVeI bIntI vi Fi TI aMg2enH GacnaM[mankaredaHRsayvivaTk¾eday
k¾vvi aTTaMgGs;mni EmnsuTE§ tQandl;karRBmeRBogcugeRkayenaHEdr. kalebIdeM NIrkaredayeCaKC½y vaCaviFsI aRsþ
52 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
mCÄtþkmμtamGMNacKtiytu iþ
mCÄtþkmμtamGMNacKtiytu Ciþ amCÄtþkmμEdlc,ab;tRmUv.
mCÄtþkmμCakatBVkci ©
mCÄtþkmμCakatBVkci p© su ecjBIkarRBmeRBogeday sμR½ Kcitþ rbs; PaKI
kñgú kicR© BmeRBogrYm edIm,Idak;vvi aT EdlekItecjBI kics© nüa eTAPaKITI
3 edIm,IedaHRsay. PaKI)anÉkPaBKña muneBlman vivaT ekIteLIg.
mCÄtþkmμedaysμR½ kcitþ
kñgú krNImCÄtþkmμedaysμR½ Kcitþ kmμkr nig GñkRKb;RKgÉkPaBKñafa
bBaðaEdleKKμankarÉkPaB RtUvdak;CnU eTAedaHRsayeday
mCÄtþkmμ. mann½yfa PaKIRBmeRBogdak;vvi aTCUnPaKITI 3
edaHRsay enAeBlmanvivaT.
56 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
tarag x - GtßRbeyaCn_énmCÄtþkmμ
k> evTikarGBüaRkitü
GtßRbeyaCn_cm,génmCÄtþkmμ KWedaysarvabegátI evTika
GBüaRkwtü lubbM)at;GtßRbeyaCn_ {tulakarkñgú Rsuk} Edlman
TMnak;TnM gCamYyKUvvi aT. manTMnak;TnM gCamYyKUvvi aT.
GtßRbeyaCn_énmCÄtþkmμ
x> karsnSMeBlevlanigkarcMNay
CaTUeTAeKTTYlsÁal;famCÄtþkmμdeM NIrkarqab;rh½snig cMNay
tarag X- karerobcMsvnakarmCÄtþkmμ
buKlÁ EdlTTYlxusRtUveFVEI pnkar nig GnuvtþkarbgðajBIkrNIvvi aTrbs;PaKIenAmCÄtþkmμ ¬eTaHCabuKlÁ enaHCaemFavI b¤
GaCIvkrkþ¦I RtUvEterobcM[)anc,as;las; sMrab;svnakarmCÄtþkmμ. RtUvEtmankarykcitTþ ku dak; nigRbugRby½tñ
dUcKña nwgkarerobcMsNM eMu rOgeTAtulakarEdr. mankarENnaMBCI h
M a‘nnanadUcxageRkamenH ³
mCÄtþkrRtUvEsVgyl;BCI h M rrbs;PaKITaMgBIr.
RtUvsMPasn_CamYymnusSEdlyl;dg w BIvvi aT [)aneRcIntam
EdlGac eFVeI TA)an .
viPaKFatupSMénerOgkþEI dlRtUvbgðajPsþt ú ag nig
kMNt;meFüa)ayRbesIrbMpt u edIm,IbBa¢ak;BFI atupSMnmI yY ² .
CMha‘nEdlRtUveRbIsrM ab;erobcMsvnakar
RtUvRsg;ykcMNcu sMxan;²Edlman ³
bBa¢b I Baðngi sakSI ¬edaymanesckþsI egçb ksiNEdl)an
eRKagTuk
kMNt;RtasMrab;EføgkarN_paÞ l;mat;ng i karBinti üsakSI nig
B½tm’ anepSgeTotEdlmanRbeyaCn_dl;svnakar.
RtUvsMPasn_CamYysakSIEdlmanskþanuBl.
RtUvRsg;ykcMNc u sMxan;²EdlsakSIRtUvbBa¢ak;Psþtú ag.
RtUvR)akdfasakSIyl;Bt I nY aTIrbs;eKkñgú karbgðajBIkrNI
nigman TMnku citeþ lIksiNEdleKnwgbBa¢ak;.
RtUvRbmUl nig erobcMÉksarPsþt ú agEdlGñkcg;eRbICaÉksar
bgðajkñgú svnakar.
BicarNafa etIRtUv[mCÄtþkreTABinti üTIEnøgeRkABIbnÞbs; vnakar
b¤eT RtUvGnuBaØat[Binti üelIkdMbgU elIFatupSMsxM an;²énvivaT.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 59
tarag g- KMrUlMdab;lMedayéndMeNIrkarmCÄtþkmμ
erOgkþrI bs;PaKI .
RtUvBiPakSaBIGgÁehtuEdlBak;Bn ½ § ¬]TahrN_ PaKIBak;Bn½ n§ gW
RBwtkiþ arN_ EdlnaM[ekItvivaT¦
bBa¢rI ayxbBaØtk þi ci s© nüaEdlTak;Tni RbsinebIman
RtUvBN’naBIPsþg ú tagEdlnwgRtUvbgðajeLIgedIm,IKaMRTerOgkþI nig
Bnül;ehtuplEdlKaMRTesckþs I nñdi aæ nrbs;PaKI .
svnakarrbs;edImecaTk¾RtUvBnül; nigbBa¢ak;ml U ehtuénsMNg
EdlkMBgu TamTarEdr .
TI 2³
esckþEI føgkarN_ebIksvnakar
mCÄtþkrnwgebIksvnakaredayENnaMxn Üø bBa¢ak;BnI tI vi Fi I nig elIk
eLIgnUvesckþsI egçbBIsaß nPaBénvivaT.
60 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
TI 3³ TI 3³
kareFVeI sckþEI føgkarN_ ebIk
esckþEI føgkarN_ebIksvnakar
svnakar maneKalbMNg esckþEI føgkarN_ebIksvnakarrbs;PaKInm I yY ².
kMNt;nvU cMNcu sMxan;²én erOgkþI eKGacsþab;esckþEI føgkarN_ebIksvnakarpÞal;mat;Cn M sY b¤
edIm,I[mCÄtþkryl;dgw BIbribT bEnßmelIsarNamunsvnakar. esckþEI føgkarN_paÞ l;mat;man
edIm,I[mankar[témøelI sarsMxan;kalNamCÄtþkmμtcU eRbIry³eBlxøI kúgñ krNIEdlKμan
Psþtú agEdlRtUvdak;CnU . karerobcMsarNamunsvnakar.
dUcKñanwgsarNamunsvnakarEdr esckþEI føgkarN_ebIksvnakar
RtUverobrab;GBM ³I
kal³eTs³énvivaT
sMNgEdlPaKIEsVgrk.
TI 4³
kareRbIÉksarPsþtú ag
PaKIEdlcab;epþm I erOgkþCI aGñkkMNt;GNM HGMNag tamry³sakSI
enArs; lixti Eføgsc©a Éksar nigkMNt;ehtuRtYtBinti ü*.
ÉksarPsþt ú agrYmmankics© nüaEdlCaedImcménvivaT lixti
eqøyI qøg viky½ b½Rt GnusSarN³ nigkMNt;RtaTinanuelx KWCaEpñk
sMxan;CageK enAkñgú erOgkþmI CÄtþkmμ.
TI 5³
karBinti üsakSIkgúñ dMeNIrkarmCÄtþkmμ
PaKeRcInénsMNeMu rOgPaKI RbEhlCaekItecjBIkarsYrsakSI eday
pÞal;.
karBint i üedaypÞal;enAkñgú mCÄtþkmμ KWdcU KñanwgkarsYrcemøyI kñgú kar
CMnCMu rM HenAtulakarEdrxusEtdMeNIrkarenHmanlkçN³eRkApøvÚ karCag
eKGacGnuBaØat[eRbIsN M rY nMamux enAkñgú karsYrcemøyI pÞal; Ca
BiesselIerOgra:vdMbgU ² b¤erOgra:vKμanvivaT.
sakSICn M ajEtgEtmanRbeyaCn_kgúñ karbBa¢ak;BsI N M eMu rOgmCÄtþkmμ.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 61
TI 6³
cemøIy nig cemøIybdiesF
PaKImaç geTotGaceqøy I tb bnÞab;BmI ancemøyI bdiesFrbs;
PaKIT1I .
PaKIng w pþlP; sþtú agedIm,IKaMRTTsSn³rbs;xnÜø . Psþtú agenH
GacTak;Tni nwgGgÁehtu b¤bTb,BaØtCþi aFrman.
kñg
ú vivaTGMBpI lRbeyaCn_ Cajwkjab;eKpþlP; sþtú ag GMBI
lT§PaBTUTat; dUcCaéføcN M aysñak;GaRs½y nigéføRTRTg;
CIvPaB nigtamTmøab; GnuvtþnE_ dlmankarTTYlsÁal;.
kñgú eBlPaKIbgðajnUverOgkþI mCÄtþkrGacsM[u bMPBWø bI BaðamYy
cMnnY EdlxønÜ cg;dgw .
TI 7³
esckþEI føgkarN_bTi svnakar
svnakar GacRtUv)anbiTedayesckþEI føgkarN_bTi rbs;PaKI nImyY ²
EdlsegçbBIcN M cu TsSn³rbs;eK nig karsgátF; n¶ e; lIcN
M cu Biess².
tamFmμta tMNagrbs;cg u cemøyI KWCabuKlÁ TI1 EdlRtUveFVeI sckþI
GHGagpÞal;mat;.
dUcKñanwgesckþEI føgkarN_ebIkEdr esckþG I HGagenHRtUvEtmankar
BiPakSa c,as;las;BcI NM cu sMxan;² énsMNeuM rOgrbs;PaKI
RbEhl CaRtUveyageTArkPsþtú agEdlbBa¢ak;BcI N
M cu TaMgenaH nig
PaKIbdibkçelIkeLIgnUvkarbdiesFelIcN
M cu sMxan;² .
tarag c- esckþIseRmcrbs;mCÄtþkmμ
k> lkçxNÐbec©keTs
esckþsI eRmcRtUvEteFVeI LIgCalaylkçNG_ kSr nigcuHhtßelxa
edaymCÄtþkrEdleFVeI sckþsI eRmcenaH .
tamFmμta esckþs I eRmcRtUvEteFVeI LIgedaysemøgPaKeRcInén
mCÄtþkr.
lkçxNÐénesckþsI eRmc
mCÄtþkmμEdlmansuBlPaB
x> lkçxNÐKtiyutþi
mCÄtþkmμvvi aTBIplRbeyaCn_ esckþs I eRmcRtUvEtCakarvinci y½ä elIGgÁesckþéI nvivaT .
minEmnCabBaðark[eXIjfa cMeBaHmux esckþs I eRmcRtUvEtedaHRsaybBaðaTaMgGs;kgúñ vivaT eTaH
GñkNaxus GñkNaRtUv enaHeT bICakarTamTar b¤ karTamTartbvij. karbBa©lÚ esckþEI føgkarN_
b:Eu nþvaCaviFrI ktulüPaB rvagkar kñgú esckþsI eRmc edIm,I[esckþsI eRmcenH køayCadMeNaHRsay
TamTarplRbeyaCn_ rbs;PaKI TaMgRsugénkarTamTarTaMgGs;rbs;PaKI EdlbegátI )anCaesckþI
TaMgsgxag nigTMnak;TnM g snñdi aæ nfaCaesckþsI eRmcTaMgRsugBitR)akd.
kargarGnaKtrbs;eK. esckþsI eRmcRtUvEtc,as;las;RKb;RKan; edIm,I [PaKIdgw faRtUveFVGI IV
edIm,I eKarBtamesckþsI eRmcenaH.
esckþs I eRmcenHGacCakarbBa¢ak;eLIgvijnUvesckþsI eRmcEdl)an eFVI
rYcehIyb¤GacBnül;bEnßmBImlU ehtuénkareFVeI sckþsI eRmcenaHk¾)an.
tamFmμta esckþs I eRmcRtUvbBa¢ak;BrI y³eBlsuBlPaB.
K> RbePTsMNgEdlGackMNt;kgúñ esckþsI eRmc
sMNgCaR)ak; sMNgsmFm’
mCÄtþkmμGacbgÁab;[ecjsMNgCaR)ak;dcU xageRkamenH ³ tamxEcgBImCÄtþkmμTlU TM lU ayTaMgsMNgsmFm’
sNM gCmcW¶ ti þ ³ esckþsI eRmcGacbgÁab;[sgCm¶cW ti Cþ aR)ak;)an. nigsMNgCm¶cW ti þ Kwstiß enAkñgú GMNacsMerc rbs;
sNM gCav)i ak ³ mCÄtþkmμGacseRmc[ecjsMNgCavi)ak mCÄtþkr. sMNgsmFm’Gacrab;bBa©lÚ RbePT dUc
ebIPaKI)anGnuBaØat[mCÄtþkreFVdI eU cñaH tamry³xEcgBI mCÄtþkmμ xageRkam ¬EtminkMrti EtRbePTTaMgenHeT¦ ³
TUlTM lU ay eday)aneyageTArkviFan rbs;saß b½nEdlGnuBaØat karbeM BjkatBkV ci C© akl; ak³; esckþsI eM rcGac
[mansMNgEbbenH b¤sN M gepSgBIenH . bgÁab;[PaKIbeM BjkatBVkci © ¬b¤bBaÄb;GeM BINa
sNM gCakarR)ak; ³ mCÄtþkmμGacseRmc[ecjsMNgCakar mYyEdl)ankMNt;¦.
karbegt Iá kci s© nüaCaf³Iμ mCÄtþkr GacbegátI kic©
R)ak; eTaHbICaPaKImni )anTamTark¾eday .
snüaeLIgvij b¤bgÁab;[lubecalkics© nüa.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 63
3>3> lkçN³BiessénkarpSHpSa
CadMeNIrkarksagsnþPi aB
karpSHpSaCakatBVkci ©
karpSHpSa KWCa KWCakarbnþnvU dMeNIrkarcrca
karpSHpSaedaysμRK½ctiþ
minEmnCadMeNIrkarGnuvtþnc_ ,ab;mann½yfaCYydl;PaKITaM gGs;
kñgú karkat;bnßynUvkarExVgKMnti Kña EsVgrkkarRBmeRBog nig
dMeNaHRsaymYyRbkbedaymitPþ aB .
PaKITbI GI BüaRkwtücUlrYm
CakarcrcaEdlmanCMnyY
cab;epþmI enAeBlkarcrcaQandl;karKMagsÞH
CakarGnþraKmn_RbkbedayyfaRkmenAkñgú vivaT
lT§plénkarpSHpSaRKb;RKgedayPaKIvvi aT
CadMeNIrkarEdlGacbt;EbneTAtamkal³eTs³
CadMeNIrkarEdlmanhaniPy½ Tab
CaFmμtamanlkçN³sm¶at;
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 65
4>2> karQancUlkarsRmuHsRmYl
muxgarsMxan;²rbs;Gkñ pSHpSa
GñkpSHpSamantYnaTIsxM an;kgúñ karCYyPaKI EsVgrkdMeNaHRsay
sMrab;bBa©bb; Baðarbs;eK. b:Eu nþmantYnaTIbnÞab;bnSMCaeRcIn Edl
GacekIteLIgkñgú eBlpSHpSa.
GñkbMerI[PaKIvvi aT minEmnCam©as;rbs;PaKIvvi aTeT
karpSHpSa KWCa GñksRmbsRmYl minEmnCaecARkmeT
minEmnCaemFavI[PaKINamYyeLIy
GñkGb;rEM dl³
o beRgonPaKITaM gBIr[dwgBICh
M rrbs;eKnImyY ²
o beRgon[PaKITaM gBIr)andwgBItfPaBénBiPBEdlkMBg
u dMeNIrkar
o beRgonxønÜ Ég[dwgBIChM rrbs;PaKInmI yY ²
RbPBB½tm’ an nigKMnti
GñkxitxMRbwgERbgrkplRbeyaCn_krM ti GtibrimasMrab;PaKITaM gBIr
GñkbkERbsMrab;bBa¢nÚ B½tm’ anBICh
M rPaKImyY eTAPaKImyY eTot
katalIkrEdlEkERbTMnak;TnM grvagPaKITaM gGs;
buKlÁ CMnajCMrju [PaKIbgðajBICeM rIsrbs;eKnigKitkñgú n½yTUlay
GñkviPaKEdlbMEbkbBaða nigsßanPaB[eTACasmasFatutcU ²
GñkCYy[epþatGarmμNe_ lIGEIV dlsMxan;ngi Bak;Bn½ §
GñkcMraj;Bt½ m’ an ¬CYy[PaKIbrÚþ BIbBaðaTUeTAmkCabBaðaCak;lak;¦
GñkEdlGacpøas;brÚþ bBaðamYyeTACabBaðamYy ¬]TahrN_ karTUTat;
kargarelIsem:ag eTACakarTUTat;elIeBlQb;¦
66 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
GñksRmbsRmYlEdlENnMa[PaKICECkKña
GñkeFVeI sckþsI nñdi aæ n nigbUksrubelIbBaðaTMagLayEdlPaKI bgðaj
ehIyerobcMCasMNÉuM ksarmYyEdlsmRsb
GñkerobcMsRmYlbriyakas ehIyCMrju [mankics© hkar nig
manplRbeyaCn_rmY
GñknMamuxelIrebobvar³ minEmnnMamuxPaKIeT
TImYy
PaKIGacÉkPaBKñaCamuneTAelIbBaðaNamYy faebIman vivaT
ekItmaneLIgnaeBlGnaKt enaHeK nwgedaHRsay vivaT edaykar
sRmuHsRmYlehIyeK)ankarbBa©lÚ vaküxNÐénkarÉkPaBenaH
eTAkñgú kics© nüarbs;eK.
TIBIr
ekIteLIg PaKIGacÉkPaBfa enAeBlNaEdlmanvivaTekIteLIg enaH
karsRmuHsRmYl eday eKRtUvedaHRsayvivaTrbs;eK edaykarsRmuHsRmYl.
TIbI
RbsinebIPaKImanvivaTrYcehIyk_eday Ettulakar b¤ ecARkm
GactMrvU [PaKIclU rYm eFVkI arsRmuHsRmYltamry³ viFantulakar
b¤ dIkarrbs;ecARkm.
4>3 plRbeyaCn_énkarsRmuHsRmYl
k- edaysμRK½citþ
dMeNIrkarsRmuHsRmYl CadMeNIrkaredaysμR½ KcitTþ aMgRsug dUecñH
PaKInmI yY ²GacedIrecjmineFVkI arsRmuHsRmYlenAeBlNak_)an .
karsRmuHsRmYl
x- minGaccgP¢ab;katBVkci ©
GñksRmuHsRmYlBMm u ansiTG§i N
M ackMNt;deM NaHRsay[PaKITaM g
Gs;TTYlykenaHeT eTaHbIPaKIQandl;karRBmeRBogKña k_kar
RBmeRBogKñaenaHCaFmμtamanRbsiTP§ aBcgP¢ab; edaysarbBaða
c,ab;kci s© nüab:eu NaÑH. karcUlrYmkñgú dMeNIrkarsRmuHsRmYl
minEmnmann½yfa eyIgGacTat;ecalnUvCMerIsNamYyenaHeT
pÞyú eTAvijPaKIGacbnþeTArkkaredaHRsayvivaTtam ry³mCÄtþkmμ
b¤dak;BakübNþgw eTAtulakar ebIkarsRmuHsRmYlminTTYl
eCaKC½y.
68 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
X- Parb,TayIGaccUlrYm)an
Parb,TayIGacbn§rÚ GarmμNr_ bs;eK GacniyayedaypÞal;Ca
g- karsm¶at;
karGHGagrbs;PaKIenAkñgú dMeNIrkarsRmuHsRmYl nig lkçxNÐén
karRBmeRBogcugeRkay RtUv)anrkSaTukCakarsm¶at; nigCaEpñk
mYyéndMeNIrkarsRmuHsRmYl b:Eu nþPaKIénvivaTGacEckrMElk
B½tm’ anenH eTAvijeTAmk)an .
karsRmuHsRmYl mCÄtþkmμ
CakarcrcaEdlmankarCYyCMrj u karvinci y½ä
PaKIseRmcfaRbsinebIdeM NaHRsayNamYy)anseRmc
mCÄtþkrecjesckþsI eRmcEdlmanRbsiTP§ aBCasßaBr
dMeNaHRsayenaHnwgmanRbsiTP§ aB GñksRmuHsRmYl siT§i rbs;PaKImankMNt;kgúñ karbþgw ]T§rN_ kñgú RbBn§t½ lu akar
BMmu ansiTb§i gç[M eFVkI aredaHRsayeT.
PaKICaGñkRKb;RKgelIlT§plénkarsRmuHsRmYl. PaKITaM gGs;Kaμ nsiTk§i gúñ karRKb;RKglT§pl.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 69
karCMTas; kareqøyI tb
edaysarkarsRmuHsRmYlCadMeNIrkar sμRK½ct i þ nig eKeCOCak;fa karsRmuHsRmYlvivaTnwgTTYl)aneCaKC½y
CMBUk
GMBIFnkS½y nigGsaFnPaB
5
I. esckþIepþIm
CMBkU enHniyayBITnM ak;TnM grvagkUnbMNlu ¬GñkEdlCMBak;lyu ¦ nigm©as;bN M lu ¬GñkEdleKCMBak;lyu ¦. CaBiess
eyIgRBYy)armÖERkgTMnak;TnM genHkøayeTACa)ak;Ebk. vaTak;Tni nwgTMnak;TnM gkUnbMNlu ¼m©as;bN M lu EdlRcbUk
Rcbl; nig karb:nu b:grbs;c,ab; kñgú karedaHRsaysiTni§ gi plRbeyaCn_EdlmanvivaT ehIyRtUvEtedaHRsaykalNa
kUnbMNlu minmanFnFanRKb;RKan;srM ab;sgm©as;bN M lu .
enAkñgú sgÁmd¾sKúμ sμaj nig RcbUkRcbl;rbs;eyIgenH mnusSesÞrI RKb;Kañ GacCakUnbMNlu b¤ma© s;bN M lu kñgú Rbtibtikþ ar
CaeRcIn. ]TahrN_ GñkeRbIR)as;EdlTTYlR)ak;bN M ac; EdlcUlrYmkñgú kick© arGaCIvkmμsamBaØ TMngCamansßanPaBdUc
Kñanwgm©as;bNM lu pgEdr ¬dUcCaR)ak;bNM ac;EdlnieyaCkenACMBak; b¤ R)ak;beBaØeI nAFnaKar¦ nig CakUnbMNlu ¬dUcCa
haglk;TnM ji EdleKTUTat;CamUlb,Tanb½Rt b¤Rkumh‘nu pÁtp; gÁ e; svaeRbIR)as;EdlTarR)ak;enAdMNac;Ex¦. enAEpñkmçag
eToténTMnak;TnM g GacmanRkumh‘nu FMEdlmanskmμPaBsμKú sμaj Tak;Tni nwgTMnak;TnM geRcInGenk EdlRkumh‘nu
CMBak;eK b¤eKCMBak;lyu Rkumh‘nu .
buKlÁ Edlmansm,C¢BaسsgbMNlu nigEdlkMBgu EtTUTat;katBVkci T© aMgGs; TMngCa minehAedaybMepøsI faCa
{kUnbMNlu }eT. eTaHbICaBaküenHmann½ytamc,ab;fadUecñaHkþI ¬RKan;EtkMNt;ehAfaPaKIknU bMNlu EdlCMBak;katBVkci ©
bg;R)ak;¦ vaGacmankaremIlgay edaysareKEtgEteRbIBaküenHsMrab;Gkñ EdlCMBak;R)ak; nigsMrab;Gkñ Edlmin)an
bg;R)ak; enAeBlEdldl;kalkMNt;sgpgEdr. enAkñgú c,ab;enH kUnbMNlu KwGkñ Kμan lT§PaBsgR)ak; ehIyeKEtgEt
b:nu b:geRbIBaküfa {kUnbMNlu } EdlPaKImni eBjcit.þ b:Eu nþKrY cgcaMfa eyIgBinti üemIlEtEpñkexμAggwténTMnak;TnM g
rvagkUnbMNlu ¼ m©as;bN M lu EdlkUnbMNlu PaKeRcInCaGñkrwgmaM mansaFnPaB kñgú karrMedaHkatBVkci r© bs;eK.
II. sßanPaBénsiTi§m©as;bMNulenAkm<úCa
2>1 TsSnTUeTAGMBIRbB½n§siTi§m©as;bMNulkm<úCa
bc©bú ,nñenHkm<Cú aminTan;manRkbxNÐTlU TM lU ayGMBsI Ti m§i a© s;bN
M lu nigKμanc,ab;sBIþ FI nkS½y b¤ c,ab;sBIþ GI saFnPaB
eT. siTn§i gi katBVkci r© bs;PaKIkgúñ TMnak;TnM gBaNiCk¢ mμ CaTUeTAEcgtictYckñgú c,ab;ngi bTdæannanadUcxageRkam³
1> RkbxNcÐ ,abs; BIþ sI hRKassaFarN³
k- c,ab;sBIþ sI hlkçnkiþ ³énshRKassaFarN³ elx 0696¼03 cuHéf¶TI 17 Exmifnu a qñaM 1996
nig lixti bTdæanGnuvtþnana nig
x- GnuRkitüelx 42 sþBI sI vnkrénshRKassaFarN³ cuHéf¶TI 6 ExsIha qñaM 1997
72 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
CMBUk
GMBIRbtibtþikarEdlmankic©Fana
6
I. esckþIepþIm
RbB½nR§ btibtikþ arEdlmankicF© ana KWCaRbB½nv§ Fi anTMenIbEdlsRmYldl;kareRbIclnRTBüedIm,IFanakatBVkci .© kar
begátI RbB½nR§ btibtikþ arEdlmankicF© ana pþln; vU mUldæand¾sxM an;srM ab;skmμPaBhirBaØvtßnú gi BaNiCk¢ mμ tamry³kar
begátI mUldæan siT§i nig katBVkci r© bs;ma© s;bNM lu nig kUnbMNlu . RbB½nR§ btibtikþ arEdlmankicF© anaEdldMeNIrkarl¥
begánI plcMeNjesdækci n© gi BaNiCk¢ mμdF¾ eM Fgdl;ma© s;bN M lu nig kUnbMNlu edaysarvakat;bnßyéføcN M ay
Rbtibtþki ar nigcMNaydMeNIrkarrbs;ma© s;bN M lu nigkUnbMNlu .
ehtGu kIV R¾ tvU ykcti Tþ ku dake; lcI lnRTBü? RbPB\NTanGaCIvkmμ KWmanEtkicF© anaedaybuKlÁ \NTanFanaedaykar
bBa©aGM clnRTBü nig\NTanFanaedayclnRTBü. kicF© anaedaybuKlÁ minRKb;RKan;edIm,IbeM BjesckþRI tUvkar
GaCIvkmμeT elIkElgEtGaCIvkmμtcU ². \NTanEdlFanaedayGclnRTBü k¾mankMrti BIeRBaHdIkmμsTi m§i anticNas;
ehIymnusSEdlmandICakmμsTi i§ k¾manticEdr . dUecñHclnRTBü KWCaRbPBcm,gén\NTanGaCIvkmμenAkñgú esdækci ©
rbs;RbeTsCaeRcIn . b:Eu nþc,ab;km<Cú aminTan;)anEcgkMNt;BkI arGPivDÆn_edaykareRbIR)as;clnRTBüedIm,IBRgIk
GaCIvkmμ nig\NTansMrab;Gkñ eRbIR)as;enAeLIyeT.
hirBaØb,Tanclnvtßú GnuBaØat[shRKinEdlmanRbvtþli ¥ nig manEpnkarGaCIvkmμc,as;las; TTYl)anTunsMrab;
GaCIvkmμ edaymincaM)ac;mankmμsTi d§i I . hirBaØb,Tanclnvtßú manRbCaFibetyüedaysarvaGnuBaØat[mnusScUlrYm
kñgú skmμPaBesdækci k© an;EteRcIneLIg.
II. sßanPaBc,ab;sþIBIRbtibtþikarEdlmankic©Fana enAkm<úCa
km<Cú aminTan;deM NIrkarRbB½nR§ btibtikþ arEdlmankicF© anaeT edaysarmUldæanc,ab;sBIþ RI btibtþki arEdlmankicF© ana
minTan;RtUv)andak;eGayGnuvtþenAeLIy. karKμanmUldæanc,ab;srM ab;RbB½nR§ btibtikþ arEdlmankicF© ana nig ehdæa
rcnasm<n½ h § ri BaØvtßeú pSgeTot )annaM[karGnuvtþc,ab;ngi kics© nüamanPaBminR)akd. bBaðaenH KYbpSMCamYyPaBTn;
exSayEpñksßab½n nig FnFanmnusSrbs;km<Cú apg begátI )anCa]bsKÁelIkarGPivDÆn_vsi y½ hirBaØvtßú EdlkMBgu sßti kñgú
dMNak;dbM gU eTot.
visy½ FnaKarkm<Cú a EdlmankmøagM xøagM kñgú visy½ hirBaØvtßú )anpþl\; NTanmankMrti dl;RkumGñkx©RI )ak;myY cMnnY tUc.
eRkABIenH edaysarkarKμanehdæarcnasm<n½ c§ ,ab; eTIbeFV[I sßab½nminbMerIhri BaØvtßú minTan;mankarGPivDÆn_enAeLIy.
RbB½nR§ btibtþki arEdlmankicF© anaEdlmanRbsiTP§ aB nwgCMrujRbtibtþki arvisy½ FnaKar nignaMeGaymeFüa)ay
hirBaØvtßeú RcIneTotekIteLIgenAkm<Cú a.
84 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
III. RbPBedIménsiTi§R)atiePaKelIclnRTBü
3>1> karbBa©aMclnRTBü
karbBa©acM lnRTBü RbEhlCaRbtibtþki arcas;CageK EdleKeRbIclnRTBüedIm,IFanakatBVkci © . karbBa©acM lnRTBü
RtUv)aneKeRbItamc,ab;rmU: au gM EdlnaM[manc,ab;svuI li ehIyTIbpM tu )aneRCotcUlmkkñgú RBHraCaNacRkkm<Cú a.
CarYm Gñkdak;bBa©aGM acdak;bBa©acM lnRTBüedIm,IFanakatBVkci m© yY . GñkTTYlbBa©aM mankatBVkci k© an;kab;RTBübBa©aM
kñgú xN³EdlRTBübBa©aRM tUvcat;Tku faCaRTBüFana. enAeBlPaKIknU bMNlu minsgR)ak; GñkTTYlbBa©aGM aclk; RTBü
bBa©aeM hIyykpl)anBIkarlk;enaH mkTUTat;bN M lu . ebIGkñ TTYlbBa©aQM b;kan;kab;RTBübBa©aM muneBlkatBVkci © RtUv
)anGnuvtþ GñkTTYlbBa©akM n¾ gw )at;bg;sTi k§i gúñ CMrHRTBübBa©aM kñgú krNIEdlPaKIknU bMNlu minsgR)ak;.
]TahrN_ kUnbMNlu )andak;cei Ba©onmasedIm,IFanakatBVkci .© m©as;bN M lu ykcieBa©onenaH eTAkan;kab;ehIypþlR; )ak;
km©.I enAeBlEdlkUnbMNlu minsgR)ak; m©as;bN M lu lk;cei Ba©onenaH . kUnbMNlu RtUvCMBak;R)ak;EdlCaplsgrvag
R)ak;EdlTTYl)anBIkarlk; nig smtulüénbMNlu . ebIéfølk;cei Ba©onelIsBIsmtulü m©as;bN M lu RtUvsgR)ak; enaH
eTAkUnbMNlu vij.
karbBa©acM lnRTBüdMeNIrkarl¥ceM BaHRTBüFanamYycMnnY dUcCacieBa©onmasCaedIm . c,ab;sBIþ kI arbBa©acM lnRTBüKWCa
mUldæanén]sSahkmμbBa©aM EdlenAmaneRbIenAeLIykñgú RbeTsmYycMnnY rhUtdl;bc©bú ,nñenH. b:Eu nþlkçxNÐénkar
kan;kab; KWmni smRsbeT kalNaeKcg;[kUnbMNlu kan;kab;RTBübBa©a.M elaksa®sþacarü Karl Kreuzer )an bBa¢ak;
edaysegçbfa³
{karbBa©acM lnRTBü KWCasiTR§i )atiePaKelIclnRTBüEdlmanRbvtiCþ ayUrmkehIyenaH RtUv)at;bg;TnM ak;
TMng kñgú karGnuvtþnr_ bs;vaRKb;TkI Enøgsm½y]sSahUbnIykmμ nig GnþrCatUbnIykmμesdækci e© RBaHkarepÞr
karkan;kab;EdlCalkçxNÐcaM)ac; énkarbegátI kics© nüabBa©aeM naH minbMeBjtamlkçxNÐtRmUvénesdækci ©
TMenIbeT. tamFmμta kUnbMNlu RtUvkarRTBüFanaedIm,IskmμPaBGaCIvkmμrbs;xnÜø ehIym©as;bN M lu cat;Tku
fakarkan;kab;nvU rUbvtßFú ana ¬edaypÞal;¦ CabnÞkú sμKú sμaj}.
niyayedaysegçbkñgú bribTBaNiCk¢ mμTeM nIbPaKeRcIn eKminGacTTYlyklkçxNÐpvÚø karénkarbBa©acM lnRTBüenH
eT.
3>2> GIub:UEtk
sUm,IEtGñkc,ab;rm:U augM k¾TTYlsÁal;fa karbBa©acM lnRTBüenHmankMrti Edr . c,ab;rmU: aMgu )anbegátI TRmg;Rbtibtþki armYy
EdlehAfa {GIbu EU: tk} edIm,Ib)M at;plvi)akénkarRbqaMgBaNiCk¢ mμ edaylkçxNÐkan;kab;énkarbBa©acM lnRTBü.
GIbu EU: tkKWCakarsnüafa nwgdak;RTBüFanakatBVkci © edaymincaM)ac;epÞrRTBüeTAGñkTTYlbBa©akM an;kab; eBalKWkar
bBa©acM lnRTBüEdlKμankarkan;kab;RTBü . tamc,ab;rmU: augM GIbu EU: tkGacEcgBIsTi T§i eU TAelIRTBüskmμrbs;knU bMNlu
rab;bBa©lÚ TaMgRTBüskmμGnaKt.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 85
tamBit bBaðaénkardak;RTBüCaGIbu EU: tk KWvabegátI siTR§i )atiePaKGaf’k)M aMg . siTr§i bs;ma© s;bN M lu elIRTBüRtUv)anlak;
kM)aMgBIsaFarNCn. ya:gehacNas; karGnuvtþne_ nH naMeGaymanbBaðasMxan;²BIr. TI1 vaeFVbI H: Bal;dl;kareFVI
esckþsI eRmcrbs;GnaKtm©as;bN M lu edaysarkgVHB½tm’ anbegátI CahaniPy½ Edldak;sm<aFelI\NTan. TI2 va
begátI PaBminR)akdEfmeTot Edlfam©as;bN M lu bc©b,nñngi GnaKtGacTamTarsiTe§i lIRTBüEtmYyenaH . etIGkñ Na
manGaTiPaB kñgú krNIEdlmanvivaTrvagGñkTamTarEdlRbECgKña ?
xN³Edlc,ab;GbuI E:U tkGPivDÆn_ RbB½nc§ ,ab;BüayamkMrti GnuPaBGviCm¢ anénsiTR§i )atiePaKsm¶at;. enAkñgú RbeTsxøH
RTBüdak;GbuI EU: tk KWkrM ti RtwmEtdIbeu: NÑaH . eKGaceCosvagsiTR§i )atiePaKsm¶at; b¤bnßyGanuPaBGviCm¢ an)an tamry³
karbBa¢ak;elIbN ½ kÑ mμsTi §i b¤karkt;RtasiTR§i )atiePaKenAkñgú sßab½n. CaGkusl karkMrti enHminpþlC; eM rIssMrab;karbBa©aM
clnRTBüeLIy. kñgú karb:nu b:gedaHRsaybBaðaGaf’k)M aMgenH RbeTsxøH )anTTYlsÁal;sTi G§i buI EU: tk EtenAeBl
LayLúgRTBüFanab:eu NÑaH . viFanenHKaMRTbuKlÁ Edlkan;kab;bN ½ Ñ b¤sTi e§i lIRTBümuneBlGnuvtþ EdlbMpaø jtémø
Rø TBüEdlCaRTBüFanarbs;ma© s;bN M lu EdlmankicF© ana . eK)ansMralGnuPaBminl¥énsiTR§i )atiePaKGaf’k)M aMg [)an
R)akd b:Eu nþvaCakarkat;bnßykarFanarbs;ma© s;bN M lu FMeFg EdlGacTTYl)antémøRTBüenAeBlkUnbMNlu min
sgR)ak;.
dUcKñanwgkarbBa©acM lnRTBüEdr GIbu EU: tknaMmknUvlkçxNÐTRmg;EbbbT nigplvi)akEpñknItvi Fi EI dlRbqaMgnwgesckþI
RtUvkarxagBaNiCk¢ mμ. eTaHCaya:gNakþI karbBa©acM lnvtßú nigGIbu E:U tkenAEtrs;ran ehIykøayeTACaEpñkmYyénRbB½n§
c,ab;bs©mw RbeTsTaMgkñgú rbbc,ab; Civil Law nig Common Law. eK)anrkeXIjviFanénkarbBa©acM lnvtßú nig
GIbu E:U tk enAkñgú Rkmrdæb,evNIExμrkñgú sm½yGaNaniKm. karbBa©acM lnvtßú nigGIbu E:U tk manEcgenAkñgú Rkmrdæb,evNI
rbs;km<Cú aEdl)anEckpSayedIm,ITTYleyabl; nigEksRmYlenAExtula qñaM 2002 .
VI. hirBaØb,TanclnvtßúnigTMnak;TMngeTAnwgEpñkesdækic©
kareRbIclnvtßkú gúñ rUbPaBbBa©acM lnRTBünigGIbu EU: tk CaRTBüFanamanedImkMeNItmkBIsm½yr:mU aMgu . TRmg;bru aN
TaMgenHbegátI nUvbBaðaCaeRcIn kñgú xN³EdltRmUvkarBaNiCk¢ mμ kan;EtsμKú sμajxøagM ehIyRbB½nc§ ,ab;tamRbéBNIy_
¬dUcCa c,ab; Civil Law nig Common Law¦ )anEcgedaHRsaybBaðaenHRbhak;RbEhlKña tamry³karrIksayén
TRmg;EbbbT nigkarcuHbBa¢nI ana . b:Eu nþkarrIksayTRmg;EbbbT c,ab;Bei ss nigkarcuHbBa¢I min)ansMralplvi)ak
GaRkk;énkarbBa©acM lnRTBünigGIbu EU: tk)aneLIy. ehtudeU cñH viFsI aRsþénhirBaØb,TanclnRTBü)ankøayeTACa
karrMxanminGacbt;Ebn)an nigcMNayeRcIn.
eK)anbegátI dMeNaHRsayfμnI aBak;kNþalstvtSTI20 EdleKsÁal;fa CaRbtibtþki arEdlmankicF© ana . bnÞab;BI
dMeNaHRsayfμeI nH bgðajBIeCaKC½yenAkñgú yutaþ FikarCaeRcIn Edlrab;TaMgRbeTsFM tUc RbeTsGñkman nigRbeTs
RkIRkmk dMeNaHRsayenH)aneFV[I RbeTsCaeRcInykcitTþ ku dak; . c,ab;sBIþ RI btibtikþ arEdlmankicF© ana KWCaRbB½n§
énviFanEdlsMrlY kareRbIR)as;clnRTBüedIm,IFanakatBVkci .©
enAkñgú RbeTsmYycMnnY Edl c,ab;sBIþ RI btibtikþ arEdlmankicF© anamanRbsiTP§ aB nigGnuvtþ)anl¥ eKniymeRbIRbePT
hirBaØb,TandUcxageRkam³
86 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
3> karbBa©asM Ti e§i lIclnvtß³ú KWTRmg;énRbtibtikþ arEdlEp¥kelIsTi m§i ni EmnkmμsTi e§i lIclnvtßú RsedogKña
nwgkardak;bBa©abM N ½ kÑ mμsTi d§i EI dr. PaKIma© s;bNM lu GacrwbGUssiTe§i lIkarbBa©asM Ti c§i lnvtßú edIm,ITTU at;
bMNlu )ankñgú krNIEdlkUnbMNlu minsgR)ak;.
4> Gnub,TansiT³§i KWTRmg;Rbtibtþki arEdlbegátI eLIgsMrab;GnuvtþceM BaHRTBüGrUbI Edltamry³TRmg;enH
siTT§i TYlR)ak;myY Epñk b¤TaMgRsugrbs;bKu lÁ RtUv)anepÞreTAbuKlÁ epSgkñgú rUbPaBCavtßFú ana. RbEhlCa
edaysarTsSnTanRTBüGrUbI CaTsSn³fμI eTIb)anCaeK)andak;kh M ti eRcIn nigbnþdak;kh
M ti F¶nF; r¶ kñgú RbB½n§
c,ab; CaeRcInrhUtdl;sBVéf¶enH.
5> karTijKNnIRkumh‘nu ³ KWTRmg;Rbtibtþki arEdlGñkpþlh ; ri BaØvtßú Edl)anpþle; dImTuneTAeGayRkumh‘nu tam
ry³karTijKNnIkgúñ Rkumh‘nu enH ¬edaymincaM)ac; TTYlykGnub,TanKNnI¦ .
6> bgáan;édRtws³þ KWTRmg;Rbtibtþki arEdlbegátI eLIgsMrab;srM lY hirb,TansareBIPNÐ. GñkpÁtp; gÁ R; bKl;
sareBIPNÐeTA[Gñklk;kúgñ namGñkpþlh ; ri BaØvtßú Edltambec©keTs buKlÁ enHkan;kab;kmμsTi ei§ lI
sareBIPNÐenaH ehIyCaGñk)anecjbgáan;édeTA[Gñklk;edIm,IbBa¢ak;faeK)an {pþlT; nM ku cit}þ CUnGñklk;
edIm,Ilk;TnM ji enaH.
7> beBaØTI ku lk;³ KWTRmg;Rbtibtþki arEdleKEtgEteRbIsrM lY dl;hri BaØb,Tan sareBIPNÐ. GñkepJTI nM ji Tuklk;
RbKl;TMnji eTA[GñkTTYlTMnji Tuklk; edayKμankarepÞrkmμsTi e§i lITMnji enaHeTA[GñkTTYlTMnji Tuk
lk;eT edayeKsgÇwmfa nwgeRbIsTi k§i mμsTi ei§ naHCakarkarBar kñgú krNIEdlGñkTTYlTMnji Tuklk; man
vibtþhi ri BaØvtß.ú
enAkñgú RbeTsTaMgLayEdleRbIRbB½nc§ ,ab; Civil Law eKEtgEtmanmeFüa)ayedaHRsaydUcKña. emFavIQaø sév
)anbegátI TRmg;kan;EteRcIneLIgedIm,ICYy[m©as;bMNulTTYlplcMeNjelIPaKIdéTeTot tamkareRbIRTwscIþ ,ab;
eRcInrYmKña . kics© nüalk;manlkçxNÐCaTRmg;EdleKeRbICaTUeTAenAkñgú RbeTsEdleRbIRbB½nc§ ,ab; Civil Law ehIy
kics© nüaepJTI nM ji Tuklk; KWCalkçN³BiessEdlmanEcgenAkñgú Rkmrdæb,evNICaeRcIn. c,ab;)araMg)anEcgkMNt;
BITRmg;Cag 12 sMrab;sTi R§i )atiePaKenAkñgú c,ab;Bei ss nig lixti bTdæannanaeRkABIRkmrdæb,evNI)araMg. pÞyú eTAvij
GalømW g: m; anTMenarBwgEp¥kxøagM eTAelIkarbkRsayrbs;tlu akarcMeBaHkarepÞrb½NkÑ mμsTi §i CameFüa)ayénkarpþl;
siTR§i )atiePaK eTA[m©as;bN M lu EtminEcgkñgú c,ab;Bei sseT.
bc©bú nñenH karkMhti elIkareRbIclnRTBünigRTBüGrUbCI aRTBüFana manPaBxusKña BIRbeTsEdleRbIRbB½nc§ ,ab; Civil
Law BImy Y eTAmYy. eyIgminGacniyayfaman {dMeNaHRsayc,ab; Civil Law mYy} sMrab;eRbIclnvtßCú aRTBü
FanaenaHeT ¬karniyayfa man {dMeNaHRsayc,ab; Commom Law mYy} kñgú erOgenHk¾mni RtwmRtUvEdr¦. RbEhl
CaKμanviFanTUeTAeT b:Eu nþbBaaØvnþCaeRcIn)aneFVeI sckþsI egátTUeTAmYy . enAkñgú RbeTsEdlRbkan;RbB½nG§ alømW g: ;
k¾CaRbeTsEdlRbkan;RbB½nc§ ,ab; Common Law Edr CaTUeTAeKTTYlsÁal;fa GacyksiTT§i TYlR)ak;naeBlGnaKt
eTAFanakatBVkci )© an . b:Eu nþenAkñgú RbeTs Rbkan;RbB½nc§ ,ab;)araMg-LaTInvij eKkRmnwgeXIjeRbIbec©keTsd¾man
sarsMxan;enHNas;. RbB½nc§ ,ab;xHø )ancat;BcI N M at;fañ k;bnÞab;bnSMénsiTR§i )atiePaK ¬dUcCaRbeTsGalømW g: ; Cb:nu
endWELn sVtI hSWELn sátú ELn GaRhVki xagt,Úg b:LU jÚ rUsSI¦ú rIÉGñkviPaKc,ab;yl;fa cat;Tku CaRbPBsMxan;énsiT§i
R)atiePaK ¬dUcCaRbeTsEblhSúkI luchSwmbWk RbeTsCaeRcIn kñgú TVbI GaemrikLaTIn b‘lu hÁarI rUm: a:nI GtItsaFarNrdæ
yUehÁasøavI eRkc nigeGs,aj¦ .
88 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
kñgú eBlfI²μ enH FnaKarGPivDÆn_GasIu )aneFVkI arpSBVpSayBIkarGnuvtþne_ nAkñgú GasIu GMBeI KalkarN_RbtibtiEþ dlman
kicF© ana nigmuxgarrbs;kariyal½ytmáls; Ti R§i )atiePaK . kMENTRmg;c,ab;Rbtibtikþ arEdlmankicF© anaenAGasIu
KWkarbegánI skþanuBlRTBüFana EdlcuHpSayedayFnaKarGPivDÆn_GasIeu nAqña2M 000 karviPaKelIc,ab;EdlmanRsab;
nig»kassMrab;kEM NTRmg;enAkñgú RbeTsmYycMnnY . karENnaMGBM kI arcuHbBaIc¢ lnRTBü )anpSBVpSay edayFnaKar
GPivDÆn_GasIeu nAqña2M 003 )anbgðaj[eXIjfaetImaneKalkarN_ya:gNa cMeBaHkariyal½ytmáls; Ti R§i )atiePaK
EdlykKMrtU ammeFüa)aymuxgarénc,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© ana EdlKMreU nHGaceRbI)anesÞrI EtRKb;RbeTs
eTaHbICamankal³eTs³minsIsu gVak;Kañ k_eday.
\LÚvenH GasI)u anBicarNaelIkarGnumt½ b¤ karGnuvtþnc_ ,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© ana dUcCaenARbeTs km<Cú a
bg;kaø sEds \NÐa KICsi aß n Lav en)a:l; RsIlgáa nigevotNam . dUcKñaenHEdr RbeTsjÚvhSIEú Ln eTIbEt)anGnumt½
c,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© anaenAeBlfI²μ enH ehIymRnIeþ nAkñgú RbeTsGURsþalIkBM gu BicarNaerobcMesckþRI Bag
c,ab;enHmYyEdr.
kñúgry³eBlknøgmkenH TMngCamankarGnumt½ c,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© anaTMenIbmYyEdlRbkan;yk
muxgarsMxan;CagTRmg;enAbNþaRbeTsGWrbu: xaglic . ya:gehacNas; manGñkGFib,ayGalWmø g: m; yY rUb)anehA
lT§plenaHfaCa {vtßbú N M g} rbs;RbeTsGalWmø g: .; enAcRkPBGg;eKøs bnÞab;BmI ankarpSBVpSayr)aykarN_BrI
EdlmanGnusasn_GBM kI arGnumt½ elIKrM GU aemrikxageCIg KNkmμkarc,ab;rbs;cRkPBGg;eKøs)anpSBVpSaykaEstmYy
edIm,I CYyKaMRTdl;karEkTRmg;dF¾ .M
enAExmkra qña2M 002 KNkmμkarGgÁkarshRbCaCatiTTYlbnÞkú c,ab;BaNiCk¢ mμGnþrCati )anGnumt½ GnusBaØamYy
sIBþ GI nub,TansiTG§i BM KI NnIRtUvTTYlkñgú BaNiCk¢ mμGnþrCati. bnÞab;BkI arsikSaCaeRcInqñamM k GnusBaØaenaH)anGnumt½
eKalkarN_TeM nIbsIBþ GI nub,Tan KNnI. pÞyú nwgviFanTMenomTMlab;enAkñgú c,ab; Civil Law nig Common Law
GnusBaØaenH GnuBaØat[manGnub,TanKNnIRtUvTTYl nigGnub,TanKNnIRtUvTTYlnaeBlGnaKt nig ¬eTaHbIKaμ n
lkçxNÐtRmUvk¾eday¦ eK)anTTYlsÁal;kartmálf; a CaviFsI mRsbmYy sMrab;eFVsI Ru kwtükmμsTi R§i )atiePaKelIKNnI
RtUvTTYl . müa:gvijeTot eKalkarN_c,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© anaTMenIbEdlTak;TgeTAnwgRTBüGrUbyI kMBgu
EtkøayCasþgd; arénBaNiCk¢ mμGnþrCati.
VI. hirBaØb,TanclnRTBütamc,ab;sIþBI RbtibtþikarEdlmankic©FanafμI
6>1> visalPaBnigeKalbMNgénc,ab;
eKalbMNgénesckIRþ Bagc,ab;sBþI RI btibtikþ arEdlmankicF© ana KWedIm,I CMrju skmμPaBesdækci © tamry³kareRbIbec©keTs
TMenIb sMrab;ykclnvtßúmkFanakatBVkci k© úgñ rUbPaBCaRTBüFana. edIm,ITTYlkMeNInesdækci © eyIgRtUvmanlT§PaB
TTYl\NTan.
CaTUeTAm©as;bN
M lu tRmUv[manR)atiePaKeFVCI alkçxNÐ\NTan . tamFmμta kicF© anaedaybuKlÁ minmanlkçN³RKb;RKan;
eT. GclRTBüKWCaTRmg;RTBüFanaTI1 Edlm©as;bN M lu RtUvkar b:Eu nþGkñ xIE© tgEtBumM anGclnRTBüedIm,I dak;Fana eLIy.
karBRgwgRbB½nT§ eM nIbsMrab;eRbIR)as;clnRTBü eFVCI aRTBüFanaGacnaM[mnusScUlrYmenAkñgú skmμPaBesdækci k© an;EteRcIn.
92 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
yTu s§ aRsTþ 1I ³ begtáI [manPaBgayRslY dlv; Fi anTagM Lay srM abk; arbegtáI R)atei PaK
esckþRI Bagc,ab;begItá nUvviFansamBaØ nigCaviFanEtmYysMrab;karbegItá R)atiePaK elIRbePTclnRTBüNamYy.
manrUbmnþGb,brimasMrab;begItá R)atiePaK. kicR© BmeRBogR)atiePaK mincaM)ac;eRbIBakübec©keTsBiess
nig mincaM)ac;manTRmg;Bei ssGVeI LIy.
buKlÁ RKb;rbU Gacpþl; nig TTYlyksiTR§i )atiePaKelIclnRTBü. c,ab;enHminEmnGnuvtþsrM ab;EtFnaKar
b¤bKu lÁ RbePTBiessNamYyeLIy.
RTBüFanaGacCaclnRTBüénRbePTNamYydUcCaRTBürUbyI nigGrUbyI Edlmankñgú eBlbc©bú ,nñ b¤ngw
TTYl)annaeBlGnaKt.
kicR© BmeRBogEtmYy GacbegItá siTR§i )atiePaKelIRTBüFanaEdlekIteLIgnaeBlGnaKt bnßykarcMNay
nig rUbmnþénkarcuHhtßelxaelIvei saFnkmμkci R© BmeRBogR)ak;kmI© nigkareKarBtamlkçxNÐc,ab;
d¾éTeTot. tamc,ab;RbéBNIy_ kics© nüaepSg²mYycMnnY GactRmUv[pþlR; )atiePaKelIclnRTBüskmμ
kics© nüanImyY ² manlkçxNÐc,ab;pvÚø karrbs;va .
viFangayRsYleFV[I témø\NTanGaCIvkmμcHu Tab.
yTu s§ aRsTþ 2I ³ RsaybPM GøW BM sI Ti m§i a© sb; N
M lu EdlRbqagM Kañ
m©as;bN M lu cg;[manPaBc,as;las;. \NTaykcg;dgw c,as; BIsTi ri§ bs;eKTl;ngw \NTaykEdlRbqaMg
muneBlmanvivaT . kalNa\NTayk )andwgc,as;BsI Ti r§i bs;eK lT§PaBpþl; \NTank¾ekIneLIgEdr.
Rkbx½NcÐ ,ab;bc©bú ,nñ)anbegItá nUvPaBminc,as;las;. kardak;clnRTBüeFVCI aRTBüFana GacGnuvtþeTAtam
kics© nüabBa©aM CYl kicR© BmeRBogCYl-Tij niglkçxNÐénc,ab;déTeTot. vaEtgEtmankarlM)ak ehIyCa
TUeTAminGaceFV[I m©as;bN M lu rkeXIjsßanPaBénclnRTBüeTAtamc,ab;CaFrmaneT. dUcKñaenHEdr ebI
m©as;bN M lu RKan;EteRbITRmg;Rbtibtikþ artamc,ab;GnaKt m©as;bN M lu GacsYrfa etInrNaGacTamTarsiT§i
GaTiPaBxøagM CageKelIRTBüFana?.
c,ab;sBIþ RI btibtþkiþ arEdlmankicF© ana begátI viFanc,as;las;edIm,IkN
M t;GaTiPaB nigedIm,IedaHRsaykar
TamTarRbqaMgKñaelIRTBüFanaEtmYy .
m©as;bN M lu GacvaytMél ehIyk¾GacbRgYmhaniPy½ rbs;eK)anEdr.
lT§PaBTTYl\NTankan;EtekIneLIg kalNahaniPy½ RtUv)ankat;bnßy.
yTu s§ aRsTþ 3I ³ meFüa)aypSayBt½ m’ anTeM nbI - karyi aly½ tmlá ;
m©as;bN M lu RtUvkarviFEI dlgayRsYl elOn c,as;las;ngi cMNaytic edIm,I kMNt;fa etImanGñkdéTmansiT§i
TamTarplRbeyaCn_elIRTBüFanaenaHb¤eT.
kariyal½ytmálC; aGñkbMeBjnUveKalbMNgTaMgenH.
kariyal½ytmálm; ni EmnCakarcuHbBa¢tI amRbéBNIy_ Edlbgá[mankaryWty:av nigkarcMNayeRcIntam
lkçxNÐpvÚø kar nigkarGnþraKmn_kariyal½yFibetyüeLIy.
94 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
*****
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 95
CMBUk
GMBIkmμsiTi§bBaØa
7
I. esckþIepþIm
kñgú ry³eBl2qñakM nøgeTAenH km<Cú a)aneCaKC½ykñgú kicR© bwgERbgbRBa©abvisy½ BaNiCk¢ mμeTAkñgú eKalneya)ay
GPivDÆn_Cati . karbRBa¢abvisy½ BaNiCk¢ mμkgúñ RbeTsmann½yfa CakarpþlP; aBc,as;las;xaø gM kñgú karP¢ab;TnM ak;TnM g
rvagBaNiCk¢ mμ nigeKalneya)ayBaNiCk¢ mμ dUcCakarvinei yaKehdæarcnasm<n½ h § ri BaØvtßú BaNiCk¢ mμ ehdðarcnasm<n½ §
sßab½nkñgú visy½ nana dUcCa GPi)alkicR© kumh‘nu nigrbbkmμsTi b§i BaØa . karbRBa¢abBaNiCk¢ mμeRkARbeTsmann½yfa
CakarelIkkMBs;kci s© hRbtibtþki aresdækci T© lU TM lU ay nigkarekogKrFnFan tamry³TMnak;TnM gesdækci © kñgú tMbn;
nigsklelak .
smahrNkmμesdækci m© ann½yfa CakarTTYlsÁal;karBiténBakü {sklPavUbnIykmμ} skmμPaBBaNiCk¢ mμenAkñgú
ry³eBl25qñakM nøgeTAenH EdlRTBüsm,tiRþ bePTfμrI mY man {cMeNHdwg} nig {karbegátI fμ}I )ankøayeTACamUldæan
sMxan;ényuTs§ aRsþGaCIvkmμrbs;shRKasFuntUcnigshRKasFunFM² eTATUTaMgBiPBelak . dUcKñanwgRTBüsm,tiþ kñgú
RbePTepSgeTotEdr RTBüenHGacgaynwgputsm½yElgsaksm nig enAdEdl². GVEI dleyIgeXIj kñgú karGPivDÆn_
RkbxNÐc,ab; Edl)anksagedIm,IEcgkMNt;nyi mn½y nigbBa©lÚ kmμsTi §i nig karRKb;RKgRTBüTaMgenH kñgú rUbPaBCa
RbkasnIyb½Rttkákmμ karsm¶at;Ep;kñ BaNiCk¢ mμ siTG§i kñ niBn§ nigma:k BaNiCn¢ am nigkmμsTi bi§ BaØadéTeTot RkbxNÐ
c,ab;)anpþl[; m©as;nvU siTT§i lU TM lU ayCagsiTk§i mμsTi e§i TAeTot .
kñúgkmμvFi GI PivDÆn_esdækci d© F¾ MeFgeFgenH eKcat;TukeKalneya)aynigc,ab;EdlTak;Tni nwgsiTk§i mμsTi b§i BaØaCa
]bkrN_sxM an; kñgú yuTs§ aRsþGPivDÆn_sgÁm viTüasaRsþ nigbec©keTsrbs;RbeTs TaMgkñgú ry³eBlxønI gi ry³eBl
mFüm. karkarBarkmμsTi bi§ BaØa)anl¥ nigmanRbsiTP§ aB KWCakarcaM)ac;bpM tu sMrab;karGPivDÆn_esdækci C© ati CMrju
karvinei yaKBIbreTs karepÞr nigkarpSBVpSaybec©kviTüa sMrab;begánI kargarnigR)ak;cN M lU kñgú Rsuk RBmTaMgsRmYl
dl;smahrNkmμesdækci k© m<Cú a eTAkñgú esdækci t© bM n; nigesdækci B© Pi Belak .
eTaHbImankarykcitTþ ku dak;elIbBaðaTaMgenHya:gNak¾eday k¾rdæaPi)al)anCYb]bsKÁxaghirBaØvtßú nigsmtßPaB
bec©keTs kñúgkareqøyI tbnwgkicR© bwgERbgTMenIbkmμc,ab;kmμsTi b§i BaØa edIm,IedIr[Tan;karGPivDÆn_GnþrCati nig
bec©kviTüafμ²I . CaBiessrdæaPi)al )anTTYlsÁal;nvU PaBcaM)ac;kgúñ karBRgwgynþkarGnuvtþ edIm,IRbqaMgnwgkarbMBan
nigkarEkøgbnø.M RtUvEteFVyI a:gNa[kgkmøagM nKr)al tulakar nigGaCJaFrKy mankaryl;dgw BItnY aTIds¾ xM an;rbs;
xønÜ kñgú karGnuvtþkmμsTi b§i BaØaenH. RtUvEtEbgEckFnFanRKb;RKan;eTA[sßab½nGnuvtþ edIm,I[sßab½nTaMgenaH Gac
bRgáabkarlYccmøg nigbNþajlYccmøgTUlTM lU ay edIm,IkarBarGñkniBn§ kvI vicRi tkr plitkrPaBynþ nigplitkr kñgú
Rsuk nig ]sSahkmμ software RBmTaMgnvkmμ nigkarécñRbDitfμ²I .
96 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
II. kareRbIkmμsiTi§bBaØasMrab;GaCIvkmμ
2>1 ehtuGVI)anCakmμsiTi§bBaØaTak;TggwgshRKasrbs;Gñk ?
kalNaniyayBIkarécñRbDit nig karbegátI fμrI bs;mnusS kmμsTi b§i BaØaKWG²IV EdlenACMvu ji xønÜ eyIg. ral;plitpl nig
esvakmμEdleyIgeRbIRbcaMéf¶ KWCalT§plénExSsgVak;écñRbDitFM b¤tcU dUcCakarbþrÚ mUd: b¤karEklMGEdleFV[I
plitplmanesa½PNPaB b¤beM BjmuxgardUceyIg)aneXIjsBVéf¶enH . sUmBicarNaplitplsamBaØmyY .
]TahrN_ b‘cí . manRbkasnIyb½Rttkákmμ Ladislao Biro’s Edll,I nig bBa¢ak;BkI arrkeXIjb‘cí sresr. elak
Ladislao Biro’s k¾dc U CaGñkÉeTotEdr )anEklMGplitpl nigm:dU rbs;va ehIymankarkarBarBIc,ab;elIkarEklMGenH
tamkmμsTi b§i BaØa. m:ak;BaNiCn¢ amenAelIbcí‘ rbs;Gkñ k¾CakmμsTi b§i BaØaEdr eRBaHva)anCYyeGayplitkrcracr kñgú
TIpSar nig TajykkarniymBIGtifCi npgEdr.
]TahrN_enHGacCakrNIdcU KñanwgplitplnigesvakmμPaKeRcInkñgú TIpSarEdr. eyIgykma:snuI cak;sDIu CI a]TahrN_.
karkarBarRbkasnIybRt½tkþ mμTMngCaTTYl)anBIEpñkbec©keTsénma:sunI cak;sDuI .I KMnUsm:UdsIuDGI acnwgRtUv)an
karBaredaysiTK§i nM rU ]sSahkmμ . eQμaHm:ak GacnwgRtUvkarBaredayBaNiCn¢ am ehIy bTePøgEdleKcak;kgúñ ma:snuI
enH RtUv)ankarBaredaysiTG§i kñ niBn§.
2>2 dUecñH etIkmμsiTi§bBaØab:HBal;dl;shRKasrbs;GñkedayrebobNa?
edayminKitdl;RbePTplitplEdlshRKasrbs;Gkñ plit b¤ esvakmμEdlshRKasrbs;Gkñ pþl; eKGacniyayfa
Gñk)aneRbIR)as; nigbegátI kmμsTi b§i BaØad¾eRcInCaRbcaM. enHCakrNIEdlGñkRtUvEtBicarNaCaRbB½nn§ vU CMha‘nEdlcaM)ac;
edIm,IkarBarcat;Ecg nigGnuvtþkmμsTi i§ edIm,ITTYl)anlT§plBaNiCk¢ mμGtibrimaBIkmμsTi .§i ebIGkñ eRbIkmμsTi bi§ BaØa
EdlCarbs;Gkñ déT GñkKYrEtBicarNaTijykkmμsTi e§i nH b¤Tji siTe§i RbIR)as;tamry³GaCJab½NÑ edIm,IeCosvag vivaT
nigbNþgw Edlpþlp; lvi)ak nigcMNayR)ak;eRcIn.
shRKasxñattUc nig mFümesÞrI EtTaMgGs;sTu E§ tmanBaNiCn¢ am b¤ma:kBaNiCk¢ mμ mYy b¤eRcIn ehIyKb,IBci arNa
karBarnamkrN_ nig ma:kTaMgenaHeGay)anKg;vgS. shRKasxñattUc nig mFüm PaKeRcInmanB½tm’ anGaCIvkmμman
témø rab;TaMgbBa¢GI tifCi n rhUtdl;yTu s§ aRsþénkarlk;EdlshRKascg;karBar . shRKasmYycMnnY FM)anbegátI
KMnrU rcnabTc,ab;edIm . rIÉshRKasepSgeTotCaGñkplit b¤CyY e)aHBump< Say pSBVpSay b¤lk;raynUvsñaédGñkniBn§
EdlmansiTG§i kñ niBn§. shRKasxøH)anbegátI b¤écñRbDitplitpl b¤esvakmμ.
kñgú krNITaMgGs;enH GñkCam©as;shRKasxñattUcnigmFüm RtUvEtBicarNarkmeFüa)ayRbesIrbMptu edIm,IeRbIRbB½n§
kmμsTi b§i BaØasMrab;CaRbeyaCn_rbs;Gkñ . cUrcgcaMfa kmμsTi b§i BaØaCYyshRKasrbs;Gkñ esÞrI EtRKb;Tdi Pæ aBénkar
GPivDÆn_GaCIvkmμ nigyuTs§ aRsþRbkYtRbECg cab;taMgBIkarEklMGplitplrhUtdl;KrM mU dU: plitpl BIkarpþle; sva
rhUtdl;karlk;esvakmμ nigBIRbmUlFnFanhirBaØvtßrú hUtdl;karnaMecj b¤karBRgIkGaCIvkmμ enAbreTstamry³kar
lk;GaCJab½NÑ b¤mlU niFBi aNiCk¢ mμ.
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 97
2>3> etIkmμsiTi§bBaØaGacBRgwgtémøTIpSarsMrab;shRKasrbs;GñkedayrebobNa?
Cajwkjab; eKminGacvaytémøsTi k§i mμsTi b§i BaØa)anRKb;RKan;eT ehIyshRKasPaKeRcInEtgEtvaytémøTabeBk
cMeBaHskþanuBlén»kasTTYlR)ak;ceM Nj naeBlGnaKt . b:Eu nþenAeBlEdlsiTk§i mμsTi b§i BaØaRtUv)anc,ab;karBar nig
mantRmUvkarplitplnig¼b¤ esvakmμEdlrkSasiTe§i nAkñgú TIpSar siTk§i mμsTi b§i BaØaGackøayeTACaRTBüskmμdm¾ antémø
énshRKas .
siTk§i mμsTi b§i BaØaGacbegánI R)ak;cNM lU dl;shRKas tamry³karpþlG; aCJab½NÑ karlk; b¤kareFVBI aNiCk¢ mμnvU plipl b¤
esvakmμEdlmansiT§i EdlGacbegánI PaKh‘nu rbs;shRKaskñgú TIpSarmYycMnnY FM b¤begánI kMrti R)ak;ceM NjpgEdr.
siTk§i mμsTi b§i BaØaGacbegánI témø b¤RTBüFnénshRKasrbs;Gkñ tamkarTak;Tajvinei yaKin b¤RKwHsßanhirBaØvtß.ú kñgú
krNImankarlk; karbBa©lÚ Rkumh‘nu b¤kar)anCakmμsTi §i RTBükmμsTi b§i BaØaGacbegánI témøshRKas)anya:geRcIn
ehIyPaKeRcIneKcat;Tku CaRTBücm,g b¤RTBüBitEdlmanémø.
dUecñH kareRbIRTBükmμsTi b§i BaØaCayuTs§ aRsþ GacbegánI lT§PaBRbkYtRbECgdl;shRKasrbs;Gkñ . shRKasxñat
tUc nig mFümRtUvEtdwgc,as;fa xønÜ RtUvRbQmmuxnwg]bsKÁ ehIycat;vFi ankaredIm,IeRbI nigkarBarsiTk§i mμsTi b§i BaØa
RKb;eBlEdlGaceFVeI TA)an. dUcKñanwgRTBüskmμrbU EI dr kmμsTi k§i rRtUvEtTTYl)an nigrkSaTuk TTYlxusRtUv vaytémø
tamdanhμgw ma:t; nigcat;EcgRTBükmμsTi b§i BaØaya:gRby½tñ edIm,ITajyktémøTaMgRsug)an. b:Eu nþ munnwgGaceFVI
EbbenH)an shRKasRtUvEtTTYlsÁal;témøénsiTk§i mμsTi b§i BaØa ehIycab;epþmI yl;fa vaCaRTBüGaCIvkmμdm¾ antémø.
2>4> si T i § k mμ b BaØ a CaRTBüGaCI v kmμ
eKGacEbgEckRTBüshRKaseTACaBIrRbePT KWRTBürUbI dUcCaGaKar eRKOgcRk RTBühirBaØvtßú nigehdæarcnasm<n½ § nig
RTBüGrUbI EdlrYmmanFnFanmnusS nigcMeNHeFVrI hUtdl;KnM ti ma:kplitpl KMnsU bøg; nigplGrUbEI dlekItecjBI
smtßPaBbegátI nigécñRbDitrbs;Rkumh‘nu . tamRbéBNIy_ RTBürUbEI tgEtbgðajBItémødlu énRkumh‘nu ehIyRtUv)aneK
cat;Tku CaktþasMxan;énkarkMNt;lT§PaBRbkYtRbECgrbs;shRKasenAkñgú TIpSar. sßanPaB)anbþrÚ esÞrI EtTaMgRsug
kñgú b:nu aμ nqñafM ²Iμ knøgeTAenH. edaysarkarekIneLIg kan;EtFMnvU bdivdþbec©kviTüaB½tm’ an nigkMeNInesdækci e© svakmμ
Rkumh‘nu TTYlsÁal;fa RTBüGrUbEI tgEtmantémøCagRTBürUbEI dleKman.
niyayedaysegçb XøagM nig eragcRkFM²kMBgu EtRtUv)anCMnsY edayKMnti écñRbDit nigRTBüGrUbkI m¾ an\T§Bi l EdlCa
RbPBcm,génR)ak;cN M lU sMrab;shRKaskan;EteRcIn TUTaMgBiPBelak. eTaHbICakñgú visy½ EdlRKbdNþbe; day
viFsI aRsþplittamRbéBNIyk_ Iþ k¾karbegátI fμI nigkarécñRbDitEdlKμanTIbBa©bk; BM gu køayeTACakUnesar eq<aHeTArk
karRbkYtRbECgenAkñgú TIpSarEdlmankarRbkYtRbECgxøagM minfaTIpSarkñgú Rsuk b¤TpI SarGnþrCatieLIy . dUecñHRTBü
GrUbQ I andl;dN M ak;kalsMxan; ehIyshRKasxñattUcnigmFümKb,IEsVgrkviFeI dIm,IeRbIRTBüGrUbrI bs;xnÜø [)an
RbesIrbMptu .
meFüa)aymYyEdlRtUveRbIRTBüenH KWRtUvmankarkarBartampøvÚ c,ab; cMeBaHRTBüGrUbI EdlbMeBjtamlkçxNÐkarBar
énsiTk§i mμsTi b§i BaØa rYmTaMgkarTTYl)ansiTk§i mμsTi b§i BaØa nigkarrkSasiTk§i mμsTi b§i BaØa . buKlÁ GacTTYl)ansiTk§i mμsTi §i
bBaØaelIRTBüGrUbI TaMgLaydUcxageRkamenH ³
98 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
III. karerobcMsßab½n
rdæsPaCati KWCasßab½nrdæCan;xs< b; pM tu EdlmanGMNaceFVeI sckþsI eRmcEpñkeKalneya)ay nigrbbkmμsTi b§i BaØatam
ry³karGnumt½ c,ab;. manRksYgsMxan;² 4 EdlTTYlxusRtUvelIbBaðakmμsTi b§i BaØa ³
RksYgBaNiCk¢ mμKCW asßab½nTTYlxusRtUvkñgú karksageKalneya)ay nigkarGnuvtþn_ EdlTak;Tni nwgma:k
BaNiCn¢ am c,ab;sBIþ kI arRbkYtRbECgedayesμaHRtg; kMNt;sKM al;RbPBPUmsi a®sþ B½tm’ ansm¶at; dUcCakar
sm¶at;EpñkBaNiCk¢ mμCaedIm.
RksYg]sSahkmμEr: nigfamBl KWCasßab½nTTYlbnÞkú kick© arRbkasnIybRt½tkþkmμ viBaØabnbRt½mEU: dlman
GtßRbeyaCn_ nigKMnrU ]sSahkmμ nigkarkarBarBUCrukCç atiepSg².
RksYgvb,Fm’ nigvicRi tsil,³ KWCasßab½nTTYlbnÞkú elIbBaðasiTG§i kñ niBn§ nigsiTR§i bhak;RbEhl. cMENkÉ
RksYgB½tm’ an TTYlbnÞkú elIkci k© aresatTsSn_ nigÉksarcak;pSay.
naykdæankmμsTi b§i BaØaénRksYgBaNiCk¢ mμ RtUv)anbegátI eLIgenAéf¶TI 22 ExkBaØa qñaM 1997 tamGnuRkwtüelx 54
edIm,IRKb;RKgrbbma:k BaNiCn¢ am EdlBImnu RKb;RKg edaykariyal½yma:kBaNiCn¢ am nigTMnak;TnM geRkARbeTsén
naykdæanBaNiCk¢ mμeRkARbeTs.
naykdæankmμsTi b§i BaØamankariyal½yBIrKW kariyal½ycuHbBa¢mI a:k nigkariyal½ypSBVpSaynigB½tm’ an . kariyal½y
TaMgenHmanParkicn© gi karTTYlxusRtUvdUcxageRkamenH ³
Binti ünigpþlG; nusasn_elIeKalneya)aykmμsTi b§i BaØaCUnrdæmRnþRI ksYgBaNiCk¢ mμ nigraCrdæaPi)al.
erobcMc,ab;ngi lixti bTdæankmμsTi b§i BaØanigsMrbsMrlY kics© hkarCMnyY bec©keTs kñgú visy½ kmμsTi b§i BaØa
CamYyshKmn_GnþrCati .
Binti ütamdanelIvsi y½ kmμsTi b§i BaØasMxan;²bIenAkm<Cú a nigedIrtYCacMNcu kNþalCamYy RksYgBak;Bn½ e§ pSg
eTot .
ksagnigEklMGrbbkmμsTi b§i BaØa CaBiess ma:kBaNiCn¢ am kMNt;sKM al;RbPBPUmsi aRsþ nigB½tm’ ansm¶at;
rab;bBa©lÚ TaMg karsm¶at;EpñkBaNiCk¢ mμ nig
GnuvtþkatBVkci k© mμsTi b§i BaØarbs;rdæ dUcmanEcgkñgú kicR© BmeRBog nigGnusBaØanana Edlkm<Cú aCaPaKI.
naykdæankmμsTi b§i BaØa)ancuHbBa¢mI a:kbreTsnigma:kkñgú RsukCag 16/000ma:k Ep¥ktamRbkaselx 398 rbs; RksYg
BaNiCk¢ mμ cuHéf¶TI 15 ExFñÚ qñaM 1997 nigc,ab; sþBI mI a:kBaNiCn¢ am nigGMeBIénkarRbkYtRbECgminesμaHRtg;. kñgú mYy
qña²M RksYgBaNiCk¢ mμ )ancuHbBa¢mI a:kRbEhl 1/500 . RbeTsnaMmxu eKEdlcuHbBa¢mI a:kenAkm<Cú a KWshrdæGaemrik.
kñgú visy½ plitkmμngi EckcayExSPaBynþ Kμanc,ab;EdlEcgBIplitpl vb,Fm’¼ ]sSahkmμ b:Eu nþmanEtGnuRkwtümYy
EdlRKb;RKg ¬karplit karbBa©agM nig karEckcay¦ ExSPaBynþ nig¼b¤vDI GI U . TIpSarénkarplitExSPaBynþkBM gu Et
bnþdeM NIreTAmux.
muneBlGnumt½ c,ab;feIμ nH RkbxNÐc,ab;EdlTak;Tni nwgkarkarBarkmμsTi b§i BaØa )anEp¥ktam c,ab;BrI ³
bTb,BaØtsþi BIþ RI bB½nt§ lu akar c,ab;RBhμTNÐ nignItvi Fi RI BhμTNÐsRmab;Gnuvtþ enAkm<Cú akñgú sm½yGnþrkal
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 101
cuHéf¶TI 10 ExkBaØa qñaM 1992. maRta 47³ GMeBIEkøgRtaRkdasR)ak;plbRt½ nigEdke)aH EtmRb_ nig ma:k
sBaØaepSg² nigmaRta 48³sþBI GI eM BIEkøgkmμsTi é§i nbBaØa . bTb,BaØtTiþ aMgenHRtUvGnumt½ sm½y GaCJaFr
GgÁkarshRbCaCati TTYlbnÞkú beNþaHGasnñenAkm<Cú a ¬G‘nu tak;¦ nig
Rbkaselx 368 rbs;RksYgBaNiCk¢ mμ sþBI nI tI vi Fi éI nnaykdæankmμsTi b§i BaØa cuHéf¶TI 15 ExFñÚ qñaM 1997 .
karGnuvtþne_ rOgkþEI dlTak;Tni nwgkmμsTi b§i BaØarbs;km<Cú amankarlM)akNas; edaysareBlenH minmanRkmnItvi Fi I
rdæb,evNIEdlEcgBIntI vi Fi bI gwþ sMsu alRkmrdæb,evNI nItvi Fi GI nuvtþ nig nItvi Fi GI nuvtþbeNþaHGasnñ . bBaðaRBYy)armÖEdl
Tak;Tni nwgnItvi Fi rI dæb,evNI nig])aRs½ytampøvÚ tulakar viFankarbeNþaHGasnñ nItvi Fi rI dæ)alnigdMeNaHRsay viFankar
RBMEdnnwgnItvi Fi RI BhμTNÐ edIm,IGnuvtþelIbTb,BaØtéþi nkicR© BmeRBogGgÁkarBaNiCk¢ mμBPi Belak sþBI kI mμsTi b§i BaØa Edl
Tak;Tni nwgBaNiCk¢ mμ minTan;)anelIkmkBiPakSaCaRbB½n§ enAeLIyeT.
IV. GñkeFVIeKalneya)ay)anedIreq<aHeTArk karGPivDÆn_kmμsiTi§bBaØa
karCMrju kMENTRmg;kmμsTi b§i BaØa )anekItecjBI\T§Bi lxageRkARbeTs ehIy)ancab;epþmI ecjdMeNIrdMbgU edaykic©
RBmeRBogeTVPaKIsBIþ kI arkarBarsiTk§i mμsTi bi§ BaØa nig BaNiCk¢ mμ ¬BTA¦ Edl)ancuHhtßelxaenAshrdæGaemrik kñgú qñaM
1996. smaCikPaB enAkñgú GgÁkarRbcaMtbM n; nigGgÁkarGnþrCati dUcCa ASEAN nig WIPO man\T§Bi lxøagM mkelI
karGPivDÆn_kmμsTi b§i BaØaenAkm<Cú a. eTaHCaya:gNak¾eday k¾snÞHúu d¾Bti R)akd EdlenABIeRkaykarEkTMrg;kmμsTi bæi BaØa
)anekItmaneLIgRBmCamYynwgkarcUlCasmaCikénGgÁkarBaNiCk¢ mμBPi Belak k¾dcU CakarebþCaJ rbs;xnÜø eTAtamkic©
RBmeRBog TRIPS. smaCikGgÁkarBaNiCk¢ mμBPi BelakCaeRcIn )ansMEdgecjnUvesckþxI lV x; aV yrbs;BkY eK sþBI I
bBaðaenH ehIy)anCMrju RbeTskm<Cúu a[xitxMbEnßmeTot edIm,IbegátI )anCarbbmYyEdlsmRsbeTAnwg TRIPS kñgú
visy½ kmμsTi biæ BaØa edayELk kñgú visy½ sMxan;² énma:k BaNiCs¢ BaØa nigsiTG§i kñ niBn§.
edaysMGageTAelIkargarnanamkTl;eBlenH RBmTaMgkar)a:nR; bmaNpÞal;rbs;RbeTskm<Cúu a BYkeK)anBüayam
kMNt;nvU KMerageBlevlaEdlGacseRmc)anmYy edayKUsbBa¢ak;GBM vI Fi ankarEdlRbeTskm<Cúu aRtUveFVI edIm,I[kar
Gnuvtþnn_ vU rbbkmμsTi b§i BaØarbs;xnÜø RsbeTAtambTb,BaØatþCi ak;lak;nanarbs; TRIPS. tarageBlevla RtUv)andak;
bBa©lÚ eTAkñgú BiFsI arénkarcUlCasmaCikrbs;RbeTskm<Cú a edIm,IeFVCI akMNt;RtaénkareyaKyl;Kañ rvagRbeTskm<Cú a
nigPaKIEdleFVkI arCamYy faetIRbeTskm<úCaRtUveRbIGMLúgeBlGnþrkalenHya:gdUcemþc?. müa:geTot vak¾Ca
EpnkarmYysMrab;CnM yY Epñkbec©keTs EdlnwgeFV[I mankarRbRBwteþi TAtamkalevlaEdl)aneRKagTuk. tamry³kar
kMnt;eBlevla nig CMhaneq<aHeTArkkarRbRBwttiþ am eKyl;fa RbeTskmúCu< a KYrEtkMcat;ecalnUvPaBminCak;lak;srM ab;
BaNiCk¢ r nig vinei yaKini .
kmμvFi nI tI ki mμCati rbs;RbeTskm<Cúu a Edlkñgú enaHmankar)a:nR; bmaNsþBI CI nM yY karbec©keTsEdlRtUvkar nig kalevla
sMrab;Gnumt½ c,ab;kmμsTi bi§ BaØanImyY ² KWENnaMedaysckþsI egátTaMgenH kñgú visalPaBmYyd¾FeM Fg . kmμvFi eI nH CYykat;
bnßynUvPaBminCak;lak;kúgñ cMeNamvinei yaKin RBmTaMgCYYyeFV[I eKdwgGMBkI arebþCaJ rbs;RbeTskmúuC< a kñúgkareFV[I
c,ab;sBþI kI mμsTi bæi BaØa manGnuelamPaBTaMgRsugeTAnwgkicR© BmeRBognanarbs; WTO-TRIPS tamry³karGnumt½
nUvbTb,BaØatiGBM sI Ti eæi lIkmμsTi bæi BaØa k¾dcU CakarGnuvtþnc_ ,ab;TaMgenHEdr . RbeTskmúCu< a )anebþCaJ pgEdrfa nwgdak;bBa©lÚ
nUvKMerageBl sþBI vI Fi ankarnana EdlRbeTskm<Cuú aRtUveFVeI nAkñgú BiFsI arénkarcUlCasmaCik edIm,IeFV[I rbbkmμsTi bæi BaØa
manlkçN³smRsbCamYynwgbTb,BaØtriþ bs; TRIPS. sUmemIl taragEpnkarskmμPaBsþBI kI arGnuvtþnk_ ci R© BmeRBog
102 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
BaküsucM Hu bBa¢I RtUvdak;CnU RksYg]sSahkmμ Er: nig famBl ehIyGaTiPaB RtUv)anpþl[; eTAGñkEdlRtUvkt;RtaCapøvÚ
karmuneK b¤ GñkEdlTamTarsiTGi§ aTiPaBenaH . karsuMRbkasnIybRt½tkákmμ RtUvrgnUvkarBinti üCacaM)ac; cMeBaHTRmg;
nig xømw sar . RbkasnIybRt½tkákmμRtUv)anpþl[; luHRtaEtry³eBlénkarputkMNt;eRbI 18Ex )anknøgputeTArab;
cabBIkalbriecäTCaGaTiPaBmk ehIyRtUv)ankarBarkñgú ry³eBl 20qñaM rab;cab;BéI f¶Edlkt;RtaCapøvÚ karmk . Gñk
kan;kab;RbkasnIybRt½tkákmμ mansiTpiæ aþ c;mxu nwgepÞrRbkasnIybRt½tkákmμ b¤ pþls; Ti di§ l;va ehIyk¾Gacsu[M PaKIT3I
bBa©bn; vU karrMelaPbMBan k¾dcU CaTamTarnUvkarTUTat;pgEdr . bTb,BaØatisþ BIþ kI arpþlG; aCJab½NeÑ daybgçM EdlEcgenA
kñgú maRta 47-62 énc,ab;sBIþ IRbkasnIybRt½tkákmμ viBaØabnbRt½mEU: dlmanGtßRbeyaCn_ GacRtUvykmknUvGnuvtþkgúñ
ry³eBl 3qñaM bnÞab;BmI ni )aneRbIR)as;va b¤ RbsinebIplitplmYyEdlmanRbkasnIybRt½tkákmμ min)anplit
d; ak;lk;kgúñ cMnnY d¾RKb;RKan; edIm,IptÁ p; gÁ T; pI Sarrbs;RbeTskm<Cú a edayKμanehtupld¾mansuBlPaBeT/ k¾bE:u nþsrM ab;kar
eRbIR)as;PaKeRcIn sMrab;ptÁ p; gÁ T; pI Sarkñgú RsukEtb:eu NÑaH .
Tak;Tni eTAnwgviFankarRbqaMgnwg»sfEkøgkøay Gñkkan;kab;sTi i§ GaceRbIbTb,BaØatþki gúñ c,ab;sBIþ kI arRKb;RKgplitpl
»sf edIm,IkarBardl;sTi Ri§ sbc,ab;rbs;BkY Kat; . EdldwgGMBPI aBEbøkKñarvagplitplBit nig plitplEkøgkøay
enaH eK)ankt;sKM al;fa enAkñgú krNIénkarnaMclU nUv»sfEkøgkøayenaH Gñkkan;kab;sTi Gi§ acrkkarkarBarsiTri§ bs;
BYKeK tamc,ab;sBIþ BI aNiCn¢ am nig¼b¤ bTb,BaØatinþ anaénc,ab;sBIþ kI arRKb;RKgelIplitpl»sfsaRsþ . maRta 12
énc,ab;TI 2 enH manEcgGMBeI TasbBaØatþRi BhμTNÐ Biny½ CaR)ak;BI 20 dl; 50 lanerol nigCab;Bn§FnaKarBI 5 eTA
10qñaM sMrab;karplit karnaMclU karnaMecj karEckcay b¤ lk;fañ eM jon Edlmin)ancuHbBa¢I b¤»sf EdlRtUv)an eK
EkøgbnønM vU KuNPaBeRkambmaNIy b¤ hYskMNt;eRbI ehIyebIGBa©gw Gacman\TæBi lminl¥dl;sxu PaBrbs;mnusS .
i6>6 karkarBardl;BUCrukçCat
karkarBarBUCrukCç ati minRtUv)andak;bBa©lÚ enAkñgú c,ab;sBIþ IRbkasnIybRt½tkákmμ viBaØabnbRt½mEU: dlmanGtßRbeyaCn_ nig
KMnrU ]sSahkmμeLIy . ebIGBa©gw RbeTskm<Cú a min)anpþln; vU karkarBardl;BCU rukCç atienAeBlenHeT/ k¾bEu: nþesckþI
RBagc,ab;sBIþ kI arkarBarBUCrukCç atienHkMBgu zitenAkñgú dMNak;kalerobcM edaymankarCYy]btßmBI UPOV. tamkar
rMBgw Tuk c,ab;enHGacRtUv)andak;[eRbIenAqñaM 2005 .
6>7 rUbPaBCaRbB½n§bøg;rbs; IC¼Gaysu I
c,ab;sBIþ vI tßeú RbIR)as;EdlmanRbkasnIybRt½tkákmμrbs;RbeTskm<Cú a mineXIjmanbTb,BaØtN þi amYysMrab;karBardl;
rUbPaBCaRbB½nb§ gø r; bs; IC dUcEdlmaRta 35 énkicR© BmeRBogrbs; TRIPS tMrvU [maneLIy ehIyEsVgrk kar
bBa¢ak;fa bTb,BaØatiTþ aMgenHman b¤ GacnwgmanenAkñgú c,ab;myY epSgeTot. bBaaðenHnwgRtUv)ankarBar tamry³c,ab;
mYyfμI sþBI rI bU PaBCaRb½nb§ gø r; bs; GaysuI/IC.
6>8 lkçxNÐtMrUvsþIBIB½t’mansm¶at; edayrab;bBa©ÚlTaMgkarsm¶at;EpñkBaNiC¢kmμ nig
Tinñn½ysMrab;eFVIkarBiesaFn_pg
maRta 128 énc,ab;sBIþ IRbkasnIybRt½tkákmμ viBaØabnbRt½mEU: dlmanGtßRbeyaCn_ nig KMnrU ]sSahkmμ pþln; vU kar
karBardl;Tni nñ y½ sm¶at;. CabEnßmRbeTskm<Cú anwgerobcM RBmTaMgGnumt½ c,ab;myY epSgeTot sþBI kI arkarBarB½tm’ an
sm¶at; nigkarsm¶at;EpñkBaNiCk¢ mμ . sPamanKMeragnwgGnumt½ c,ab;enH kñgú qñaM 2005 .
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 109
VII. viFankarsMrab;bRgáabkarrMelaPsiT§ikmμsiT§ibBaØa
viFankarnana sMrab;bRgáabkarrMelaPsiTki§ mμsTi biæ BaØa RtUv)anerobcMeLIgedayEp¥kelIbTb,BaØatisþ BIþ RI bBn½t§ lu akar c,ab;
RBhμTN ½ Ð nItvi Fi R;I BhμTNÐsRmab;GnuvtþenARbeTskm<Cú a kñgú sm½yGnþrkalcuHéf¶ 10 kBaØa 1992 RBmTaMgesckþI
Rbkaselx 368 cuHéf¶TI 15 FñÚ 1997 sþBI vI Fi ankarnanasMrab;bRgáabkarrMelaPsiTki§ mμsTi bi§ BaØa enAkñgú RbeTskm<Cú a .
CabEnßmc,ab;fIμ dUcCac,ab;sBIþ mI a:k/ BaNiCn¢ am nigGMeBIénkarRbkYtRbECgminesμaHRtg; c,ab;sBIþ sI Ti Gi§ kñ niBn§ nigsiTi§
Rbhak;RbEhl RBmTaMgc,ab;sBIþ IRbkasnIybRt½tkákmμ viBaØabnbRt½mEU: dlmanGtßRbeyaCn_ nig KMnrU ]sSahkmμ Edl
manbTb,BaØatiTþ ak;TgeTAnwgkarxkxanmin)anbMeBjkrNIkci © dUcCakarxkxanmin)anbg;R)ak;QlÜñ sMrab;EfTaM b¤karxk
xanmin)aneRbIBaNiCn¢ am b¤RbkasnIybRt½tkákmμ EdlcuHbBa¢kI gúñ ry³eBl Edlc,ab;)ankMNt; GacnaMeTArkemaXPaB
énkarkarBar b¤ karpþlG; aCaJbN ½ [Ñ dl;PaKITI 3 b¤ GgÁPaBrd§)al edaymanTsSn³pÁtp; gÁ d; l;TpI Sarkñgú Rsuk .
7>1 kardak;[Rbtibtiþtam katBVkic©TUeTA
esckþRI Bagc,ab;rbs;RbeTskm<Cú asþBI kI mμsTi bi§ BaØaRsbTaMgRsugCamYynwgbTb,BaØatimþ aRtaTI 41 énkicR© BmeRBog
rbs; TRIPS EdlTak;TgeTAnwgkarmannItvi Fi dI ak;[Rbtibtitþ am eTAtamc,ab;kgúñ Rsuk vtþmanénnItvi Fi dI y¾ tu Fþi m’ nig
mansc©Fm’/ nig»kassMrab;PaKInana eFVkI arbþgw pþle; dIm,I[)anmankarBinti üeLIgvijelIesckþsI eRmcEpñkrd§)al nig
esckþsI eRmcBIdbM gU rbs;tlu akar EdleFVeI LIgedayGaCJaFrc,ab; .
7>2 nI t i v i F I r d§ b ,evNI rbs; t u l akar ni g ])aRs½ y ¬vi F ankaredaHRsay ¦
bTb,BaØatisþ BIþ I nItvi Fi rI bs;tlu akar nig])aRs½y RtUv)andak;bBa©lÚ enAkñgú esckþRI BagénRkmrd§b,evNI RkmnItvi FI I
rd§b,evNI ehIyc,ab;sBIþ kI mμsTi bi§ BaØaya:gCak;lak;enaH \LÚvenHzitenAkñgú karerobcM . bTbBa¢asMrab;Gnuvtþc,ab; nig
RkmTaMgenH Kwzti enAkñgú karBicarNaenAeLIy . Rkmrd§b,evNI nwgmandak;bBa©lÚ nUvnItvi Fi EI dlTak;Tni nwgkarvinci y½ä
rd§b,evNI karRbtibtiþ nig viFankarbeNþaHGasnñnana ehIyc,ab;sBIþ kI mμsTi bi§ BaØa nwgmannUvbTbBaØatisþ rM ab;])aRs½y
nigviFankaredaHRsayCabeNaþaHGasnñ . GaCJaFrGnuvtþ rYmman tulakar/ Ky nig rd§akrk¾dcU Ca CAMCONTROL
EdlCaGgÁkarmYyzitenAeRkamGMNacRksYgBaNiCk¢ mμ nigb:lU sI esd§kci E© dlGgÁPaBTaMgBIrenH TTYlxusRtUvbRgáab
nUvkarbnøeM )ak nigRtYtBinti üemIlTMnji naMclU naMecj .
eyagtambTbBa¢afμI tulakar rab;TaMgtulakarextþ nigRkug nwgmanGaCJasMrab;edaHRsaynUvkarrMelaPbMBandl;sTi ki§ mμsTi i§
bBaØa CMelaHBIerOgR)ak;TTU at;srM ab;eRbIsTi ki§ mμsTi bi§ BaØa nigR)ak;bN
M ac;/ karrMelaPbMBansiTri§ bs;Gkñ niBn§ RBmTaMgsiTi§
sMrab;dak;Baküsu/M nig CMelaHEdlTak;Tni eTAnwgkarepÞrRBmTaMgkar[siTCi§ apøvÚ kar . PaKIrgeRKaHGacEsVgrkGFibBa¢a
BItlu akar edIm,IbBa©bk; arbMBan ehIyTamTarkarTUrTat; cMeBaHkarxUcxat . cMnnY TwkR)ak;srM ab;karxUcxat RtUv)anKitKUr
edayQrelImlU dñankrNInmI yY ² . Rkmrd§b,evNI nig RkmnItvi Fi rI d§b,evNI eTaHCaKμanbTb,BaØatilþ GM ti k¾eday k_Gac
pþl[; GaCJaFrc,ab;nvU viFankaredaHRsaynana dUcCa siTsi§ eRmcBIR)ak;sN M g nig ])aRs½yCaedIm.
tulakarmanGMNac nwgecjbBa¢a[pþlÉ; ksarTaMgenaH ¬maRta 152 énBRgagRkmsþBI nI tiI vi Fi rI d§b,evNI ¦ ehIykar
xkxanmin)aneFVdI eU cñaH GacnaM[tulakarcat;Tku karecaTRbkan;edayKμanPsßtú agrbs;PaKImaç neTotfamanPaBBit
¬maRta 153 ¦ ehIytMrvU [Biny½ dl;PaKImaç geTotEdlCaGñkbg¥ak; ¬maRta 154 ¦. B½tm’ ansMgat;RtuvU )ankarBar
110 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
kñgú b:nu aμ nqñacM gu eRkayenH rd§aPi)al nig visy½ ÉkCn )aneFVkI arCamYyKña kñgú karbegátI maKa’neya)ay nig yuTsæ aRsþ
edIm,IFana dl;karBRgwg nigelIktMekIgdl;kareRbIR)as;RbB½nk§ mμsTi bæi BaØasMrab;karGPivDÆn_sgÁm nigesd§kci ©
rbs;RbeTs . RbB½n)§ ancab;epþmI naMmk nUvtMélesd§kci © d¾FeM Fg . nasnñ)i aTRbcaMqañ M rbs;RksYgBaNiCk¢ mμ kalBIéf¶TI
14 mkra qñaM 2003 knøgeTAenH rd§mRnþBI aNiCk¢ mμ elak cm RbsiTæi )ancab;GarmμN_ nigkarsresIrGMBsI añ éd
kñgú visy½ énkarGPivDÆn_ nigkardak;[Rbtibtþti am rbs;RbeTsCati . enaHKWCaktþamYy Edlelak)ancat;Tku fa man
sar³sMxan; sMrab;begánI TMnku citrþ bs;vni ei yaKin nigTak;Taj FDI . sBaØa[dwgmunfa CaviCm¢ anmYyeTot KWkar
ekIneLIg énkarcuHbBa¢I énma:k b¤ yIeha kñgú Rsuk .
*****
114 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
I. esckþIepþIm
c,ab;sBIþ KI N u PaBTMnji nig esva ¬c,ab;sBIþ KI N
u PaB nig suvtßPi aB¦ )anbegátI nUvmUldæanTUeTA sMrab;TTYlxusRtUv
cMeBaHplitplkñgú RbeTskm<Cú a tamry³eKalkarN_CaTUeTAénkics© nüa nigkarTTYlxusRtUveRkAkics© nüa cMeBaH
kMhsu sIvu li ¬GMeBIxsu qÁg ¦ EdlGmedaybTbBa¢asMrab;Gnuvtþ Tak;Tni eTAnwgkarkarBarGñkeRbIR)as;. c,ab;nmI yY ²
sþBI sI Ti Gi§ kñ eRbIR)as; nig karTTYlxusRtUv CaskþanuBlrbs;ma© s;kmμnsþ al KWQrelIeKalkarN_TeU TAénc,ab; Edl
kalBImnu RtUv)andak;bBa©lÚ CaeKal² enAkñgú Rkitüc,ab;elx #* X sþBI kI ci s© nüa nigkarTTYlxusRtUveRkAkics© nüa .
c,ab;sBIþ KI N u PaB nigsuvtßPi aB manEcgGMBkI arRtYtRtaelIKN
u PaBénplitplnaMclU naMecj k¾dcU Cakardak;krM ti
dl;karplit kareFVI nigkareFVBI aNiCk¢ mμ énplitpl nigesvaTaMgBIrenH kñgú crnþBaNiCk¢ mμenAkñgú RbeTskm<Cú a .
c,ab;k)¾ antMrvU [PaKITI # TTYlxusRtUv edayBMKu ti BIxnÜø eK EdlCaPaKImyY b¤ minEmnénkics© nüacMeBaH karEkøgbnøM
plitpl TMnji nigesva. karpSayBaNiCk¢ mμRKb;TrM g; RtUv)anhamXat;RbsinebIbegátI [mankarkan;RcLM naM[yl;
xusminBitelIKN u PaB suvtßPi aB énplitpl TMnji nigesva . eyagtam Rbkaselx ( ^ # rbs;RksYg]sSahkmμEr:
nig famBl RKb;Rkumh‘nu eragcRkshRKas RBmTaMgsib,kmμTaMgGs; RtUv)antMrvU eGaycuHbBa¢pI litplrbs;BkY eK
munnwgdak;plitplTaMgenaH [eFVcI racreTAelITpI Sar . eKalbMNgénkarcuHbBa¢eI nH KWedIm,IeFV[I plitpl]sSahkmμ
d¾RtwmRtUvenaH manpøakRsbeTAtambmaNIy ¬maRtdæan ¦ Cati edIm,IeCosvagplitplEkøgbnøM .
RbeTskm<Cú aeRbIRbB½nR§ btievTn_srM ab;karnaMclU nigCMrHbBa¢KI y . karRKb;RKgBaNiCk¢ mμGnþrCati sßti enAeRkam
karRKb;RKgrbs;TPI añ k;garcMnnY BIr rbs;rdæaPi)al KW naydæanKynigrdæakr EdlenAeRkam»vaTrbs;RksYgesdækci © nig
hirBaØvtßú nig naykdæanbRgáabkarEkøgbnøM Binti üemIlkarnaMclU ¼ naMecj rbs;km<Cú a (CAMCONTROL) Edlsßti
enAeRkam»vaTrbs;RksYgBaNiCk¢ mμ . naykdæanKyEdlenAeRkamRksYgesdækci © nig hirBaØvtßú RKb;RKgral;karCMrH
bBa¢TI aMgGs;dl;TnM ji TaMgecj nigcUl ecjlixti GnuBaØatþ ¼ karGnuBaØt[þ naMclU Rbitei vTn_naMclU ¼ naMecj rbs; Ky
ehIyRbKl;B; n§Ky nig Bn§elIkareRbIR)as; . CAMCONTROL TTYlxusRtUvelIkarbiTpøakelIplitplnig¼ b¤
ecjviBaØabnb½Rt bBa©ak;GBM KI N u PaB EdlbEnßmBIelIkarbRgáabkarbnøM karBinti üemIlKuNPaB suvtßPi aB nigBinti ü
emIlsßab½n nigvisy½ TaMgBIrenH énplitplksikmμ nigGV²I sMrab;eFVCI amðbÚ . CAMCONTROL mankarTTYl xusRtUv
tambTbBa¢a edIm,I[Fanafa TMnji EdlnaMecj nignaMclU RsbeTAtamlkçxNÐGnþrCati nigkñgú RsukEdlBak;Bn½ .§
GñknaMclU RtUvTTYlxusRtUv kñgú karRbkas[dwgya:gRtwmRtUv GMBTI nM ji EdlnaMclU ehIyRsbeTAtamlkçxNÐtrM vU énkar
dak;paø kd¾caM)ac; RBmTaMgkardak;RbPBedIménTMnji . Pñak;garTaMgBIr enATIkEnøgénkarnaMclU RtUveFVkI arepÞogpÞat;emIl
RBmTaMgkMNt;RbeTs b¤tbM n;CaRbPBedIm énTMnji EdlnaMclU kñgú karCMrHbBa¢TI nM ji . TMnji naMclU RbeTskm<Cú a k¾RtUv
EtbMeBjtamlkçxNÐtrM vU sþBI kI ardak;paø k edIm,IkarBardl;plRbeyaCn_rbs;Gkñ eRbIR)as; .
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 115
famBl .
2>2>2 viFankarTb;Tl;nwgplitplcMNIGaharEdlKμanpøakRtwmRtUvelIkBa©b;
Rbkaselx 329 rbs;RksYgBaNiCk¢ mμ )anhamXat; elIkarnaMclU kareFVcI racr karlk; nigkardak;taMglk;
plitpl cMNGI ahar EdlKμanpøakBaNiCn¢ amRtwmRtUv elIkBa¢b; b¤BaNiCn¢ amrbs;va minRsbeTAtamlkçxNÐ tMrvU rbs;
c,ab;edayminKitGMBKI N u PaB/ suxPaB/ nigsuvtßPi aB énsarFatueLIy .
GñknaMclU RtUv)antMrvU [bMeBjeTAtamlkçxNÐtrM vU Epñkc,ab; dUcteTA ³
- RtUvdak;eQμaHplitpl .
- eQμaH¼Gas½ydæan rbs;Gkñ TTYlxusRtUv cMeBaHplitpl ¬Gñkplit/ Gñkevcx©b/; Gñkru/M b¤ BaNiCk¢ r ¦ .
- RbPB .
- elxLÚt_ nig kalbriecäT énkarplit .
- kalbriecäT putkMNt;eRbI .
- GgÁFatupSM .
- esckþEI NnaM sMrab;kareRbIR)as; ¬enAeBlEdlGacGnuvtþ)an ¦.
- GaCJab½NBÐ RI ksYgmansmtßkci E© dlBak;Bn½ m§ nu cracrplitpl ¬ebItrM vU [man nigsMrab;plitplkñgú Rsuk¦.
bTbBa¢aenH k¾hampgEdr cMeBaHkarlk;paø k Edle)aHBumT< ku Camun sMrab;plitplcMNGI aharCak;lak;myY cMnnY .
plitplcMNGI aharNamYy EdleFVcI racrrYceTAehIy b¤ dak;taMglk;edayKμanpøak b¤manpøak b¤ BaNiCn¢ am Edl
minRsbtamlkçxNÐtrM vU dUcmanEcgxagelI RtUvEtbBa©nÚ Rtlb;eTA[m©as;vji sMrab;eFVkI arEktMrvU [RsbtamviFan
nigbTbBa¢aEdlRKb;RKgelIpaø k nigBaNiCn¢ am . kñgú krNI plitplcMNGI ahar minRsbtamlkçxNÐtrM vU GMBKI N u PaB
ya:
I gRtwmRtUveTenaH eKGacrwbGUs nigbMpaø jecal b¤ dwkRtlb;TnM ji enaHeTARbPBedImvij ¬sMrab;TnM ji naMclU ¦ .
III. c,ab;Bak;B½n§eTAnwgma:kBaNiC¢nam nigGMeBIénkarRbkYtRbECgmin
esμaHRtg;
3>1 eKalbM N g ni g kardak; B aküsu M
c,ab;maneKalbMNg nwg eFVdI cU teTA ³
1- pþlk; ci d© eM NIrkar ¬viFkI ar¦ kñgú karcuHbBa¢I nig])aRs½y ¬viFankaredaHRsay¦ sMrab;karBarkmμsTi bi§ BaØa
EdlsÁal;faCama:k .
2- pþl]; )aRs½y ¬viFankaredaHRsay¦ sMrab;karBarsiTkæi mμsTi bæi BaØaEdlBak;Bn½ § EdlsÁal;faCaBaNiCn¢ am .
3- pþl]; )aRs½yTb;Tl;ngw GMeBIénkarRbkYtRbECgminesμaHRtg; .
c,ab;RtUv)anerobcMeLIgvij edIm,IedayBicarNaBIkarxVlx; aV y nigkarRbtibtþki gúñ kardak;BaküsuM Biess cMeBaHRbeTs
km<Cú a. Ca]TahrN_ c,ab;trM vU [cuHbBa¢I ma:k edIm,ITTYl)annUvkick© arBareRkam])aRs½y Edlc,ab;esIpñ lþ [; . k¾bEu: nþ
edayTTYlsÁal;fa karcuHbBa¢eI lIkmμsTi bæi BaØarbs;RbeTskm<Cú a enAmanlkçN³fμRI sLag ehIyma:kCaeRcInEdl
120 karBnül; nig]TahrN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;sþIBIshRKasBaNiC¢kmμ
l,Il,aj enAkñgú RbeTsepSg² k¾kBM gu EtRtUv)an cuHbBa¢eI nATIenH c,ab;kT¾ TYlsÁal;pgEdr nUv])aRs½ysMrab;ma:k Edl
l,Il,ajEtminTan;)ancuHbBa¢.I
Ca]TahrN_myY eTot c,ab;plþ n; vU karkarBar dl;BaNiCn¢ am edayminKitfaetI BaNiCk¢ mμenaHtUv)ancuHbBa¢eI hIy b¤
enAeT. dUecñH BaNiCk¢ rkñgú Rsukmñak; Gac)anTTYlkarkarBar nig])aRs½yeRkamc,ab;enH sMrab;eQμaHGaCIvkmμ
rbs;Kat; eTaHbICaKat; mincMNayR)ak;ya:geRcIn eTAelIkarcuHbBa¢I cMeBaHma:kk¾eday . dUcKñaEdr namrbs;Rkumh‘nu
breTsmYYy nwgRtUv)ankarBarnaeBlEdleRbIenAkñúgRbeTskm<úCa. GBa©gw sUm,IEtKμankarcuHbBa¢cI MeBaHma:k b¤
BaNiCn¢ amk¾eday k¾kareRbIBaNiCn¢ ambMPn½ § minsmrmü nwgRtUv)anhamXat; ehIynwgsßti enAeRkamGMNacrbs;
])aRs½y Edlc,ab;enH )anpþl[; .
3>2 niymn½y nigGMeBICak;lak;énkarRbkYtRbECgminesμaHRtg; ³
maRta 22 mankarhamXat; ya:gTUlTM lU ay nUvGMeBInanaénkarRbkYtRbECg Edlcat;Tku faxusc,ab; eBalKW pÞyú eTA
nwgkarGnuvtþne_ dayeTogRtg; enAkñgú kareFVBI aNiCk¢ mμ b¤ ]sSahkmμ . niymn½yenH tMrvU [man {karGnuvtþn_ eday
eTogRtg; } edaymankarGnuvtþnC_ aTUeTA enAkñgú ]sSahkmμ BaNiCk¢ mμCaxñat sMrab;vas;Evg.
maRta 23 EcgBIGeM BICak;lak;nana énkarRbkYtRbECgminesμaHRtg; Edlc,ab;sBIþ I BaNiCn¢ am)anhamXat;dcU teTA ³
1- ral;GeM BITaMgGs; EdlbNþal[mankarRcLM GMBRI KwHsßan TMnji b¤ skmμPaB BaNiCk¢ mμ b¤ skmμPaB
]sSahkmμ rbs;Gkñ RbkYtRbECg .
2- karecaTRbkan;mni Bit kñgú kicd© eM NIrkarBaNiCk¢ mμ EdlmansarCatiEbbenH edIm,IbgçcÚ dl; RKwHsßan TMnji b¤
skmμPaB BaNiCk¢ mμ b¤ ]sSahkmμ rbs;Gkñ RbkYtRbECg .
3- karbgðaj b¤ karecaTRbkan; EdleRbIkgúñ dMeNIrkarCMnjY TTYlxusRtUvkñgú kareFV[I saFarN³Cn yl;xsu
GMBsI arCati dMeNIrkarkñgú karplit/ lkçN³ brimaN/ b¤ PaBsmrmü sMrab;eKalbMNgén TMnji .
3>3 viFankarbeNþaHGasnñ
CMBkU 9 énc,ab;enH KUsbBa¢ak;nvU cMncu sMxan;² éndIkabeNþaHGasnñ EdltulakarGacnwgecj edIm,IecosvagnUvkar
bMBan b¤ edIm,IrkSaPsþtú ag Tak;Tni eTAnwgkarbMBanEdleKecaT. tulakarGacecjdIkar CaviFankarbeNþaHGasnñmyY
eday Kμanpþld; l;PaKImaç geTot nUv»kasnwgi sþab; [Et ³ ¬1¦ tulakarcat;Tku fa kal³eTs³TaMgenH KWsmrmü ehIy
edayELk enAeBlEdlkarBnüaeBlNamYyenaH TMngCabgá[mankarxUcxat minGacCYsCul)an dl;Gkñ kan;kab;sTi æi
b¤ vaGacbgðaj[eXIj nUvPaBRbfuyRbfanmYyEdl faPsþtú agenaH nwgRtUv)anbMpaø j . ¬2¦ Gñkdak;Bakü pþl; ³
¬k¦ edaysmehtuplnUvPsþtú agEdlykmkeRbI)anedIm,IbeM BjesckþRI tUvkarrbs;tlu akar ehIyGñkdak;B; aküenaH
KWCaGñkkan;kab;sTi æi ehIysiTræi bs;Gkñ dak;Bakü kMBgu Et b¤ nwgRtUv)aneKbMBan/ nig ¬x¦ R)ak;Fana b¤ karFanaEdl
mantMélesμKI añ dUcEdltulakartMrvU edIm,IkarBarcugecaT nig raraMgdl;karrMelaP .
3>4 viFankartamRckRBMEdn³
nItvi Fi I Edl)anbegánI eLIgkñgú CMBkU 10 manbMNgcg;[køayCameFüa)aymYy Edltamry³enaH kariyal½ycuHbBa¢I
karBnül; nig]TarN_³ eKalkarN_mUldæanénc,ab;shRKasBaNiC¢kmμ 121