Sulub Sidqan Rcc. Af-Soomaali
Sulub Sidqan Rcc. Af-Soomaali
َوصَلَى اللَهَ َوسَلَمَ َوبَا َركَ عَلَى سَيَدَنَا مَحَمَدَ َوعَلَى آَلَهَ َوصَحبَهَ
Tusaalooyin Qorsheyn
Daabacaadda Koowaad
Al-caadii
Muqdisho-Soomaaliya
ii
Mahad-naq
Waxa aan jeclahay in aan u mahad naqo saaxibbadey inj. Cabdirisaaq Sheekh
Cabdil waaxid iyo inj. Musdhafa Axmad Jimcaale oo aan kaga mahad naqayo
caawinaaddoodii inta ay socotay diyaarinta buuggan.
iii
Baahinta koowaad 2018 / 1440
iv
Eray bixin cusub iyo hore
Concrete Sulub
Reinforcement Sidaq
Slab Koosiri
Beam Dogob/dool
Column Tiir
Foundation/footing Ruug
Link Shakaal
Anchor/anchorage Dhidib
Lap Udub
Hook Jillaab
Shear Jab/jare
Support Kaal/kaale/kaaliye
Reaction Caabbin
Couple Sidig
Force Quwad/xoog
Moment Duubmi
v
Tortion Maroog
Yield Diiq-dhamaad
Tension Diiq
Stress Fiig
Strain Jiira-go’
Capacity Qaad/karti
Code Af-garad
Factor Isir
Coefficient Horgale/weheliye
Tangent Taabte
Cross-section Is-gudub
Diagonal Xagla-gooye
Dimension Aaddimo
Thickness Qiro/dhumuc
Distance Fogaan
Plane Sallax
Plan Khariidho
Span Gudban
Efficiency Karti/iskufilnaansho
vi
Figure Muuq
Frame Idaar
Image Humaag
Interpolation Dhex-beeg
Modulus Qiimo-sugan
Parabola Laba-saab
Parallel Barbaroole/barbar-roore
Perimeter Bad-eeg
Radius Gacan
Ratio Saami
Space Dulalaati
Section Qeyb
Standard Beeg-gal
Sum Wadar
Symbol Summad
Table Jadwal
Rectangle Laydi
Neutral-axis Dhex-jiir
Cover Dalab/dabool
Flange Qar/daan/dacal
vii
Web Taf
Cross-section Is-gudub
Diameter Dhex-roor
Crack Jeexmid/jeerar/dillaac
Deflection Habac/calool
Bent-up-bar Bir-mas
Serviceability Adeegikaro
Shrinkage Iskusookogid
Negative Taban
Positive Togan
Nosing Riir
Effective Dhibban
Hogging Tuurta
Sagging Habaca
Solid Siman
Chart Shax/jaantus
viii
Daliilka buugga
1. Arar 1
i.ii. Af-garadka 3
1. Koosiri 4
1.5. Dalab/dabool 7
x
2. Dogob/dool 33
3. Tiir 71
3.7.2. Quwadda 79
4. Darbi-jar 83
5. Jaranjaro 89
xiii
6. Ruug 98
6.1. Fadhiga gaarka ah ee cuban 98
xiv
7. Darbi-riix 116
xvi
9.1.9. Tusaale qorsheynta sidaqa jaraha ayada oo la 150
adeegsanayo bir-mas
Tixraac 164
xvii
xviii
i. ARAR
Sulubku waa waxa ugu muhiimsan ee loo adeegsado dhismaha, waa walxa madow
oo jilicsan, waxa uu la fal-galikaraa dhammaan qalfoofyada/heykallada dhismaha,
waxa uu fariid ku yahay hadba dhexgalka heykallada, tusaale; waxa uu awood
uleeyahay in uu qaato qaabka heykalka lagu shubayo. Sidoo kale sulubku waa wax
aad u adag una adkeysankara dabka hadii si sax ah la iskugu daro saamiyada
qasitaanka.
Dabeecadaha sulubka
1
Sulubku tamarta uu u baahanyahay ayaa yar ayada oo ay badantahay
xajintiisu. Kaliya waxa uu u baahanyahay ayaa ah in lagu sameeyo sibirka
caadiga ah ee boortilaan oo inta badan ka ah 10 – 15% sulubka.
Sulubku waxa uu soo bandhigaa tamar inta uu jiro dhismaha. Waxa uu la
jaan-qaadayaa hadba is badbaddalka heer-kulka caadiga ah asaga oo
keydsanaya ama soodaynaya hadba inta ku habboon kulka ama qabowga
jira. Sulubku waxa uu ilaashadaa awoodahiisa xilliga dayaca ama marka dib
loo isticmaalo.
Wax soosaarka lagu kalsoonyahay haddana tayada leh ee dhowr qarni ayaa
waddada uxaaraya sulubku in uu u lahaado badbaado deegaaneed jiilalka
isdabahayo (Env)
2
i.i.i Af-garadka
BS 8110: Part 3-1985 design charts for singly & doubly reinforced
Buuggan waxaa kuyar tix-raaca taasi oo ay ugu wacantahay buugaagta aan kasoo
qaatay ilaha intooda badan waxa aan ka helay macluumaad goos-goos ah, tan kale
waxaa jira nuqullo aan sidooda u soo qaatay balse aan ku sameeyay faahfaahin iyo
caddeyn, xalka qaaciddooyinka iyo waddada loo maray xisaabinta.
3
CUTUB 1
1. KOOSIRI SULUB-SIDQAN
1.1. Nowcyada koosiriga
Koosiri waa sallax kaasi oo qaada culeys iskumid ah oo qeybsan. Koosirigu waxaa
laga soo qaataa ama la furfuraa culeyska saaran hal bad kaliya. Koosirigu waxa uu
leeyahay ooga jiifta oo inta badan lagu kaalay tiir, dool iyo darbi. Koosiri waxa
lagu tilmaamikaraa wax kasarreeya kaalayaal.
Koosirigu waxaa laga kaalikarayaa kaliya laba dhinac oo iska soo horjeedda waa
marka uu culeysku u shubayo hal jiha oo kaliya. Koosirigu kolkaasi waxa uu u
sidaa culeyska dhanka dogobyada kujiifa kaalayaasha. Taasi waa marka saamiga
jiifka iyo ballaca uu ka weynyahay 2. Waxaa jirikara dogobyo afarta dhinac ah waa
marka koosirigu uu culeysku u shubayo laba jiha. Taasi waa marka saamiga jiifka
iyo ballaca uu ka yaryahay ama la egyahay 2.
Koosirigu waxa uu noqonkaraa sahal-kaal ama taxana leh hal kaale ama wax
kabadan waxaana lagu kala saarayaa ayada oo loo eegayo habka kaalaha sida soo
socota:
4
5
1.2. Koosiri culeyskiisu isku mid yahay
Koosiri halka-daye oo inta badan sida culeyska isku midka ah ayaa loo qorsheeyaa
ayada oo loo qaadanayo in uu leeyahay tix doolal laydi ah kuwaasi oo leh 1m oo
ballac ah una dhaxeeya kaalayaal doolal ama darbiyo ah.
Koosiri sahal-kaal ah, labada geesna ku sida culeys diirad ah, ballaciisa dhibban ee
u istaaga inuu caabbiyo culeyska waxa uu noqonayaa:-
Hadii culeysku uu u dhawyahay gees aanan kaaliye laheyn, ballaca dhibban waa in
uusan kabadneyn:-
6
Gudbanka dhibban marka la joogo:-
1. Koosiri sahal-kaal
2. Koosiri tixan/xiriirsan
1.5. Dalab/dabool
Qeybaha koosiriga waxaa loo qorsheeyaa sida dogob leydi ah balse leh 1m oo
ballac ah. Badka ugu yar sidaqa ugu weyn waxaa laga soo qaadanayaa jadwalka
3.25 ee af-garadka biritan. Qeybaha leydiga iyo koosiriga siman waa tani
Bir diiq-dhamaatay: fy = 460 N/mm2, 100As/Ac = 0.13 halka As tahay badka ugu
yar sidaqa iyo Ac tahay wadarta guud ee badka sulubka.
7
1.7. BADADKA BIRAHA
Jadwalka A: Badad qeybeedka kooxa bira ah (mm2)
Cabbirka Tirada
birta biraha
(mm) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
6 28.3 56.6 84.8 113 141 170 198 226 255 283
8 50.3 101 151 201 251 302 352 402 452 503
10 78.6 157 236 314 393 471 550 628 707 786
12 113 226 339 452 566 679 792 905 1018 1131
16 201 402 603 804 1005 1207 1408 1609 1810 2011
20 314 628 943 1257 1571 1885 2199 2514 2828 3142
25 491 982 1473 1964 2455 2946 3437 3928 4418 4909
32 804 1609 2413 3217 4022 4826 5630 6435 7239 8044
40 1257 2514 3770 5027 6284 7541 8798 10054 11311 12568
Cabbirka Dulalaatiga
birta biraha
(mm) 50 75 100 125 150 175 200 225 250 300
12 2262 1508 1131 905 754 646 566 503 452 377
16 4022 2681 2011 1609 1341 1149 1005 894 804 670
20 6284 4189 3142 2514 2095 1795 1571 1396 1257 1047
25 9819 6549 4909 3928 3273 2805 2455 2182 1964 1636
32 16087 10725 8044 6435 5362 4596 4022 3575 3217 2681
40 25136 16757 12568 10054 8379 7182 6284 5586 5027 4189
(Des)
8
Duubmiga iyo jaraha ugu fog/weyn ee kudhaca koosiriga gudban hal-daye ah
Si kale
9
1.8. Koosiri gudban hal-daye feeroole ah
10
1.9. Culeyska qorsheynta (dajinta)
i. Culeys manoole (Gk) wax badan iskama baddalo qiimaha lagu qiyaasay.
Waxaa kamid ah culeyska koosiriga naftiisa iyo dhameystirka.
ii. Culeys u qaadasho (noole/guure) (Qk) culeys aanan sugneyn/taagneyn kaasi
oo is-baddalikara kuna tiirsan haykalka la adeegsanayo
iii. Culeys dabeyl (Wk) kaasi oo ku tiirsan goobta, muuqa (qaabka), aaddimada
dhismaha iyo xawaaraha dabeesha gobolka.
Ly
≤ 2.0 (laba-daye)
Lx
Ly
> 2.0 (hal-daye)
Lx
11
1.9.1.1. Koosiri hal-daye
Koosirigu waxaa lagu magacaabayaa hal-daye hadii qorsheynta sidaqa ugu weyn
uu hal jiha kaliya ku jiro.
Xaaladdaasi ayaa dhacda hadii koosiriga laga kaalo laba dhinac kaliya. Haddiise
laga kaalo dhammaan afarta dhinac, koosirigu waxa uu noqonayaa hal-jidaye
haddii saamiga gudbanka dheer (Ly) iyo gudbanka gaaban (Lx) uu ka badanyahay
2. Sababta oo ah marka loo eego jiritaanka tixa koosiriga hal-dayaha ah, sidaqa
gudbanka halka jiha waa kan ugu weyn halka sidaqa ku jira jihada ku aaddan
dhinaca gudbanka loo yaqaanno sidaqa labaad, kaasi oo u shaqeeya sida awood
xiran/sugan oo weyn waxa uuna kaalmeeyaa qeybinta cadaadiska taasi oo ay sabab
u tahay is-baddalka heer-kulka iyo is-kusookogidda sulubka.
12
1.9.1.2. Koosiri laba-daye
Sidaqa ugu weyn ee koosiriga laba-dayaha ah waxaa loo qorsheeyaa laba jiho.
Xaaladdaasi waxa ay dhacdaa marka koosiriga laga kaalo dhammaan afarta dhinac
ee gudbanka iyo marka saamiga jiifka gudbanka dheer iyo jiifka gudbanka gaaban
uu ka yaryahay ama la egyaha 2. Duubmiga iyo jaraha koosiriga laba-dayaha ah
Ly
waxa uu ku xiranyahay saamiga iyo fogaanta u dhaxeeya koosirigiisa iyo
Lx
Koosiri laba-daye sahal-kaal leh loox iyo gees sahal-kaal ah, looxu kor ayuu u
kicikaraa marka uu duubmigu kudhaco, koosiriga waxaa lagu kaalayaa dogob bira
leh, duubmi kaliya ayaa ka jirayo bartamaha gudbanka.
Koosiriga si sahal ah looga kaalay afarta dhinac ee aan loo sameynin wax shardhi
ah oo ka hor istaagaya kor u kaca ama maroogga, sidaasi darteed horgalaha
duubmiga waxaa laga soo qaadanayaa jadwalka 3.13. duubmiga ugu weyn ayaa
noqonaya:-
Msx = αsxn𝑙𝑥2
Msy = αsyn𝑙𝑥2
αsx iyo αsy waa horgalayaasha duubmiga, lagana helayo jadwalka 3.13
13
Jadwalka 3.13: horgalaha jalleeca duubmiga koosiri laba-daye sahal-kaal ah (tixraac. BS 8110: Part 1:
1997)
Koosiri laba-daye xiran waxa uu leeyahay wax ka badan hal loox ama qeyb geeska
koosiriga ah ee ka hortagikarta kor u kaca. Taasi waxa ay dhacdaa marka koosiriga
uu ku xiranyahay kaaliye ama loox ku dhaggan qaar kale, kolkaasi duubmigu waxa
uu dhacayaa geeska koosiriga. Koosirigaasi oo kale waxa uu leeyahay afar duubmi
hal loox kasta, laba waxaa lagu magacaabaa duubmiga gudbanka dhexe, labada
kalena waa duubmiga jihooyinka x iyo y.
Msx = βsxn𝑙𝑥2
Msy = βsyn𝑙𝑥2
βsx iyo βsy waa horgalayaasha duubmiga, lagana helayo jadwalka 3.14
14
Jadwalka 3.14: horgalaha jalleeca duubmiga koosiriga laba-dayaha xiran (xiriirsan) (tixraac. BS
8110: Part 1: 1997)
Nowca looxa iyo duubmiyada Horgalayaasha gudbanka gaaban, βsx Horgalaha gudbanka
la tixgalinayo qiimaha ly/lx dheer, βsy dhammaan
qiimayaasha ly/lx
Looxyada dhexe
Duubmiga taban ee geeska xiran
0.031 0.037 0.042 0.046 0.050 0.053 0.059 0.063 0.032
Duubmiga togan ee dhexda 0.024 0.028 0.032 0.035 0.037 0.040 0.044 0.048 0.024
gudbanka
Hal gees gaaban ka furan
Duubmiga taban ee geeska xiran
0.039 0.044 0.048 0.052 0.055 0.058 0.063 0.067 0.037
Duubmiga togan ee dhexda 0.029 0.033 0.036 0.039 0.041 0.043 0.047 0.050 0.028
gudbanka
Hal gees dheer ka furan
Duubmiga taban ee geeska xiran
0.039 0.049 0.056 0.062 0.068 0.073 0.082 0.089 0.037
Duubmiga togan ee dhexda 0.030 0.036 0.042 0.047 0.051 0.055 0.062 0.067 0.028
gudbanka
Laba gees daris ah ka furan
Duubmiga togan ee dhexda 0.034 0.046 0.056 0.065 0.072 0.078 0.091 0.100 0.034
gudbanka
Saddex gees ka furan (hal gees
dheer ka xiran)
Duubmiga taban ee geeska xiran
0.057 0.065 0.071 0.076 0.081 0.084 0.092 0.098 –
Duubmiga togan ee dhexda 0.043 0.048 0.053 0.057 0.060 0.063 0.069 0.074 0.044
gudbanka
Saddex gees ka furan (hal gees
gaaban ka xiran)
Duubmiga taban ee geeska xiran
– – – – – – – – 0.058
Duubmiga togan ee dhexda 0.042 0.054 0.063 0.071 0.078 0.084 0.096 0.105 0.044
gudbanka
Afar gees ka furan
Duubmiga togan ee dhexda 0.055 0.065 0.074 0.081 0.087 0.092 0.103 0.111 0.056
gudbanka
15
Jadwalka 3.15: horgalaha jaraha koosiri laba-daye xiran (xiriirsan) (tixraac. BS 8110: Part 1:
1997)
Nowca looxa iyo goobta βvx marka loo eega qiimayaasha βvy
ly/lx
1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.75 2.0
Afar gees ka xiran
Geeska xiran 0.33 0.36 0.39 0.41 0.43 0.45 0.48 0.50 0.33
Hal gees gaaban ka furan
Geeska xiran 0.36 0.39 0.42 0.44 0.45 0.47 0.50 0.52 0.36
Geeska furan – – – – – – – – 0.24
Hal gees dheer ka furan
Geeska xiran 0.36 0.40 0.44 0.47 0.49 0.51 0.55 0.59 0.36
Geeska furan 0.24 0.27 0.29 0.31 0.32 0.34 0.36 0.38 –
Laba gees daris ah ka furan
Geeska xiran 0.40 0.44 0.47 0.50 0.52 0.54 0.57 0.60 0.40
Geeska furan 0.26 0.29 0.31 0.33 0.34 0.35 0.38 0.40 0.26
Laba gees gaagaaban ka furan
Geeska xiran 0.40 0.43 0.45 0.47 0.48 0.49 0.52 0.54 –
Geeska furan – – – – – – – – 0.26
Laba gees dhaadheer ka furan
Geeska xiran – – – – – – – – 0.40
Geeska furan 0.26 0.30 0.33 0.36 0.38 0.40 0.44 0.47 –
Saddex gees ka furan (hal gees
dheer ka furan)
Geeska xiran 0.45 0.48 0.51 0.53 0.55 0.57 0.60 0.63 –
Geeska furan 0.30 0.32 0.34 0.35 0.36 0.37 0.39 0.41 0.29
Saddex gees ka furan
(hal gees gaaban ka furan)
16
Xuduudaha xiriirsan
Msx = - βsx nlx2
Bartamaha gudbanka
βsx waa horgalaha gudbanka gaaban, βsy waa horgalaha gudbanka dheer, waxaa
laga helikarayaa jadwalka 3.14 BS 8110: Part 1:1997. Halka n uu yahay culeyska
loogu qorsheeyay halbeegga 1m2 (KAM)
17
1.10. WADDADA/HABKA QORSHEYNTA
Horgalayaasha duubmiga iyo jaraha waxaa laga soo qaadanayaa jadwalka 3.15
Vsv = svn.lx
Duubmiyada
Moolalkiisa dhibban:-
18
1.10.1.1.3. Koosiriga laba-dayaha taxan/xiran:-
Moolalkiisa dhibban
19
1.10.1.2. Koosiriga feeroolaha
0.9
Culeyska ugu fog qorsheynta = (1.4Gk) + (1.6Qk)
2
Horgalayaasha duubmiga iyo jaraha waxa uu kala mid yahay koosiriga siman.
20
Xisaabi As' = (K-K') fcubd2/0.95fy(d-d'), haddii d'/x < 0.43
As' = (K-K') fcubd2/700 (1-d/x'), haddii d'/x > 0.43
As' (K'- fcubd2/0.95fz) + As
Haddii Fy la isticmaalo 250 N/mm2 birta weyn iyo shakaalkaba. Ayada oo gundhig
loogaga dhigayo jadwalka 3.25 ee BS8110: Part 1:1997. Boqolleyda ugu yar
sidaqa (As.yar) ee la oggolyahay waa 0.24%bh. Halka boqolleyda ugu badan sidaqa
(As.weyn) la oggolyahay noqoneyso 4%bh.
100𝐴𝑠 400
𝛶𝑚 = 1.25, ( ) ≤ 3, ( ) > 1, fcu≤ 40 N/mm2
𝑏𝑣 𝑑 𝑑
Hubi v < vc iyo 0.5vc < v < (vc + 0.4) iyo (vc + 0.4) < v < 0.8√𝑓𝑐𝑢
21
Haddii v < vc, looma baahno shakaalka jaraha. Inta badan, koosirigu uma baahno
shakaal.
Haddii v <v < (v + 0.4), shakaalka ugu yar ayaa loogaga baahanyahay badka
halka v > v. Qaaciddada la adeegsanayo si loo xisaabiyo badka sidaqa ay tahay
Asv ≥ 0.4bsv/0.9524fy
Haddii (v + 0.4) <v < 0.8√fcu (ama 5 N / mm2), shakaal ama bir-mus ayaa loo
baahanyahay. Qaaciddada la adeegsanayana waa Asv ≥ bsv(v - v)/0.95fy haddii
shakaal kaliya la isticmaalayo.
𝑚
waa qaddarta/inta sidaq ee diiqa ku jirta
𝑏𝑑2
2 𝐴𝑠.𝑟𝑒𝑞 1
Fiigga fs waxaa laga qiyaasaa qaaciddadan fs = fy .
3 𝐴𝑠.𝑝𝑟𝑜𝑣 𝛽
100𝐴′𝑠.𝑝𝑟𝑜𝑣
Hubi
𝐿 𝐿
( )la ogolyahay > ( )xaqiiqi
𝑑 𝑑
𝐿 𝐿
( )la ogolyahay = ( )gundhig × i.a.s.d. × i.a.s.c
𝑑 𝑑
𝐿
( )gundhig waxaa laga helayaa jadwalka 3.9 ee af-garadka biritan
𝑑
22
1.10.1.3.4. Hubinta jeerarka
Hubinta jeerarka koosiriga waa mid ku filan haddii uu fuliyo mid kamid ah
xaaladahan hoos ku xusan sida ay sheegeyso faqrada 3.12.11.2.7 ee BS 8110: Part
1:1997:
b) haddii xaaladda (a) soo aqbalay, kolka uma baahno wax kale oo lagu xaddido
jeerarka haddii uu buuxiyo waxyaabahan:-
c) haddii xataa uusan buuxin mid kamid ah xaaladaha (b), kolka fogaanta
bannaan ee sidaqa weyn ayaa u baahan in lagu xaddido sidan:-
23
1.11. TUSAALE QORSHEYNTA KOOSIRI HAL-DAYE TIXAN/XIRAN
Lex koosir hal-daye tixan ayaa waxa uu leeyahay gudbanyo isla eg oo kala ah 4m
dhinaca gaaban iyo 8.2m dhinaca dheer koosiri kasta. Moolka/qirada koosiriga
waxaa loo qaatay in uu yahay 150mm. dabeecadda/culeyska sulubka waa 25kN/m2
Ugu horreyn
Dhammeystir = 1 kN/m
Wadarta guud ee culeyska qorsheynta ee saaran koosiriga = 1.4 (4.75) + 1.6 (3.0)
= 11.45 kN/m.
f = 11.45×4 = 45.8KN
24
Duubmiga
Kaaliyaha dibadda
Kaaliyayaasha dhexe
Kaaliyayaasha dhexe
25
Jaraha
Kaaliyaha dibadda
Kaaliyayaasha dhexe
Kaliya waxa aan xisaabinnay saddex kaaliye xigeen iyo laba gudban, inta kale
waxa ay la mid noqonayaan kaaliye xigeenka iyo gudbanka ugu danbeeya (dhexda
ku jiro).
Qorsheynta
Waxa aan qaadaneynaa qeybta ugu weyn tusaale ahaan, inta kalena waa la mid.
Sidaqa weyn
V = 27.48KN
M 15.76×106
K= = = 0.0365
bd2 fcu 1000×1202 ×30
k 0.0365
z = d(0.5+√0.25 − = 120(0.5+√0.25 − 115 > 0.95d
0.9 0.9
26
As = M/ 0.9524fyz
M 13.74×106
K= = = 0.0318
bd2 fcu 1000×1202 ×30
k 0.0318
z = d(0.5+√0.25 − = 120(0.5+√0.25 − 116 > 0.95d
0.9 0.9
As = M/ 0.9524fyz
27
Hubinta duubmiga iyo jaraha ugu weyn xubinka
Hubinta jaraha
Vmax = 27.48 kN
d = 120mm.
V 27.48 ×103
V=( ) =( ) = 0.229N/mm2
bd 1000×120
Vc > v hagaag.
Habacsanaanta
477−fs
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa i.a.s.d. = 0.55+ m ≤ 2.
120(0.9+
bd2
477−246.6
i.a.s.d. = 0.55+ = 1.513 ≤ 2.
120(0.9+1.09444)
28
(L/d)oggolyahay = (L/d)gundhig × i.a.s.d. = 26×1.513 = 39.34
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(120) = 360 mm
Hagaag
29
1.12. TUSAALE QORSHEYNTA KOOSIRI LABA-DAYE TIXAN/XIRAN
Koosiri laba-daye tixan ayaa waxa uu leeyahay gudbanyo isla eg oo dhinac waliba
ka ah 4m
Ugu horreyn
Dhammeystir = 1 KN/m2
GK = 4.75 KN/m2
Qk = 3 KN/m2
Moolka dhibban:
30
Tirada/inta gees ee furan Nd = 0
sy2 = (24 + 2Nd + 1.5Nd2) / 1000 = (24 + 20 + 1.50) / 1000 = 0.024
sy11 = haddii(geeska1 = "C", 4/3sy2,0) = haddii (geeska1 = "C", 4/30.024) =
0.032
sy12 = haddii(geeska2 = "C", 4/3sy2,0) = haddii(geeska1 = "C", 4/30.024) =
0.032
= 2/9 [3 - (18) lx/ly ((sy2+ sy11) + (sy2+ sy12))]
Duubmiga
31
Jaraha
Horgalaha jaraha waxaa laga soo qaatay jadwalka 3.15 ayada oo loo eegayo
saamiga
Ly/Lx = 4/4 = 1
sv = 0.33
Qorsheynta dhinac waliba waxaa loo marayaa sida aan horay ku soo xusnay oo
kale marka aan joogna koosiriga laba-dayaha ah. Lakin duubmiga iyo jaraha ugu
weyn ee ku dhacaya dogobka waxaa lagu helayaa jaantuska duubmiga/jaraha kaasi
oo ka yimaada qaabka qeybinta duubmiga, waxaan kaga falanqoondoonnaa
warqadaha danbe ee buugga hadduu alle idma.
32
CUTUB 2
2. DOGOB/DOOL
Dogob waa heykal xubin jiifa kaasi oo sida culeys dhinac ka yimaada.
Sahal-kaal; le = (l+d) or lo
Xiran/tixan; le = lo
33
𝑑
Lalmade; le = (l+ )
2
le = gudbanka dhibban
34
2.3. Soo dhiraandhirinta isirka racdin-reebka sulubka la
cadaadiyay
Si kastaba, sulubku waa walxa kala tagtagsan, sidaasi darteed lamahayo waddo sax
ah oo lagu xisaabinkaro u adkeysiga cadaadiska sulubka saxa ah si loola aado
heylkalka.
Caadi ahaan, natiijada waxa ay iska baddaleysaa cadaadiskii xaqiiqiga ahaa taasi
oo ay ugu wacantahay isbaddalka cabbirka, xajmiga, awoodda cadaadiska iyo
xaaladda culeyska.
Intaasi waxaa dheer, waxaa jira isburin u dhaxeysa fc iyo fck. Kaddib waxaa la
helay fck = 0.8xfc.
Kaddib;
35
Waxaynu tijaabooyin ka qaadeynaa saddex geeslayaasha (150 mm x 150mm x 150
mm) si aan u cabbirno dabeecadda u adkeysiga cadaadiska saddex geesoodka
sulubku ku jiro (fck).
Adkeysiga sulubka ku jira saddex geeslayaasha ayaa 25% ka badan sulubka ku jira
dhululubada leh ( dhex-roor 150mm iyo joog 300mm). Sidaasi darteed waxaynu ku
dhufaneynaa racdin-reeb 1/1.25 = 0.8 si aan ugu baddalno natiijada saddex
geeslayaasha natiijada sulubka dhululubada, halkaasi waxaa ka imaanaya
adkeysiga xubinta sulubka ( kaddib daraasad lagu sameeyay qaabka iyo xajmiga)
waxaa soo baxay (0.85fck) × 0.8 = 0.67fck.
36
Maadaama aynu haysanno qaddar ka yar in uu ka kor noqdo horgalayaashan, waxa
ku ekeyneynaa/qaadaneynaa racdin-reeb sare ee ah 1.5.
Birtu waxaa laga sameeyaa siliko ayaga oo jilicsan la shubay kaddibna la isku
alxamay si ay unoqdaan shabakad leh awood diiq-dhamaadkeedu fy yahay 460
N/mm2. (htt)
37
2.5. DOGOB LEYDI HAL-SIDAQ
38
2.7 QORSHEYNTA DOGOB SULUB-SIDAQ INTA AANAN LA SIDQIN
𝑓𝑠 𝑓𝑦 𝑓𝑦
Fiigga birta = = ama marka diiq-dhammaadka; {fy ama 0.9524 fy}, iyo
𝛾𝑚𝑠 1.0 1.05
Laga soo billaabo bartamaha moolka dhibban ilaa bartamaha biraha badka diiqa-
addinka taagan- waxaa loo qaatay z.
39
Saamiga dhex-jiirka loo qeybiyay moolka dhibban
Asal ahaan, duubmigu = f×d, halka f loo qaatay C iyo d loo qaatay addinka taagan
z ee ay quwaddu ku duubmeyso (ka sameyneyso sidig), sidaasi darteed;
Caadi ahaan qeybta gabalka leydi sida qeyb gabal hal-sidaq ah qiimaha ugu badan
k = M/(b d2fcu) = 0.402fcubx×(d – 0.45x)/(b d2fcu)
ku xalli x/d
0.1616–0.7236 𝑘
x/d = 0.402−√ =1.11− √1.2345 − 5.5279𝑘
0.3618
z/d = (1–0.45(x/d))
40
𝑘
kaddib; addinka taagan z = d (0.5+√0.25 − )
0.9
𝑀
K= = 0.156
𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 2
Mu = 0.156 fcubd2
Ts= fs× As
Fiigga fs ee birtu waxa uu ku xiranyahay jiira-go’a birta. Waxa sida aadka ah loo
doonayo ayaa ah in la helo fashilka ugu danbeeya in uu ka dhaca amaba uu ka
yimaado birta inta uu ka imanlahaa burburka sulubka. Sidaasi darteed waxa sida
aadka ah u fiican ayaa ah in la xisaabiyo moolka dhex-jiirka ugu badan si
arrinkaasi loogu guuleysto.
Soo qaad qeyb gabal sallax ah ka soo haray sallaxa ka hor iyo kadib jalleeca,
haddii la qaato hubinta baaritaanka badbaadadiisa, waxa aynu heleynaa jiira-go’a
la oggolyahay ee ugu weyn sulubka ku dhacaya quwadda cadaadiska in uu yahay
0.0035, kaddib jiira-go’a birta εs waxaa laga xisaabayaa jaantuska jiira-go’a:-
𝑑−𝑥
εs = 0.0035
𝑥
𝑓𝑦
Jiira-go’a εs birta fiigsan waxaa laga helayaa
𝛾𝑚
𝑓𝑦
Es εs
𝛾𝑚
41
Halka fy = diiq-dhammaadka fiigga, γm = isirka racdin-reebka walxaha, Es waa
halbeegga la shaqeeya birta.
x/d = 0.6140
M = 0.156fcubd2
Kani waa kan ugu weyn ama ugu danbeeya qiimaha lagu dabbaqayo duubmiga Mu
kaasi oo uu u adkeysankaro qeybta gabalka. Isla-egtan/mucaaddaladan waxaa loo
adeegsankaraa in lagu xisaabiyo moolka dhibban ee ugu yar ee loogaga
baahanyahay qeybta gabalka sulubka leydi hal-sidaq.
𝑀 𝑀
dyar =√ halka d≥√
0.156𝑏𝑓𝑐𝑢 0.156𝑏𝑓𝑐𝑢
42
Maxaa yeelay kani waa moolka ugu weyn, moolka dhex-jiirka ayaa yaraanayo,
kolka waxaa weynaanayo addinka taagan taasi oo keeneysa duubmi sugan M, iyo
in aad u yar oo sidaq ah. Faa,idada kale ee intaasi dhaafsiisan ee uu leeyahay ayaa
ah, haddii uu yimaado culeys xad dhaaf ah oo aanan lasii saadaalinin, in uu
dogobku u godmayo/gunti-giijmayo kaliya inta uusan burburin.
M = T z = 0.9524fyz As
𝑀
As =
0.9524𝑓𝑦 𝑧
Tallaabooyinka loo maro qorsheynta dogob leydi hal-sidaq ah waxaa lagu soo
gaabinkaraa sidan:-
Marka laga soo billaabo saamiga ugu yar ee loogaga baahanyahay gudban
loo qeybiyay mool si loo hago habacsanaanta, qiyaas/qaado moolka dhibban
ee ugu habboon d.
Qaado dhex-roorka birta weyn iyo shakaalka, iyo daboolka loo baahanyahay
ayada oo loo eegaya xaaladaha saameynkaro. Kadib qiyaas moolka guud
ahaaneed h.
h = d+Dhex-roorka birta+Dhex-roorka shakaalka+Daboolka
Qaado ballac gaaraya (ama ka badan) nuska moolka guud ahaaneed b.
Xisaabi culeyska gaarka ah
43
Xisaabi culeyska qorsheynta noolaha iyo manoolaha adiga oo isticmaalayo
racdin-reebyada ku habboon culeysyada. Racdin-reebyada culeysyada si
caadi ah waa 1.4 culeyska manoolaha iyo 1.6 culeyska noolaha.
Xaaladda qeybta gabal leydi hal-sidaq ah, xisaabi moolka dhibban adiga oo
adeegsanayo isla-egtan
𝑀
dyar = √
0.156𝑏𝑓𝑐𝑢
Hubi birtaasi la qaatay in ay aqbaleyso boqolleyda birta ugu yar iyo tan ugu
badan ee lagu xaddiday af-garadka.
44
2.7.4. Si loo helo barta ay ka goynaysa birta diiqa
Tf = 0.9524fyAs = Cf = 0.402fcubx
𝑓𝑦 𝐴𝑠
x = 2.37 , halka As tahay badka hal saf oo biraha salka ee wata dhex-roorka
𝑓𝑐𝑢 𝑑
lagu soo helay, kaasi oo u adkeysankaro fiiga diiqa ka yimaada fiigga cadaadiska
sulubka kujira goobta cadaadiska inta aanan la sidqin.
𝑤𝛼 2 𝑤𝛼 2
kaddib Mr = Vα – ugudbeysa – Vα + Mr
2 2
𝑤𝑙
iska caabbinta bidixda V = .
2
45
2.7.5. Qorsheyn shaxeed dogob leydi hal-sidaq
𝐴𝑠 𝑓𝑦 𝑥
100 = 42.21
𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 𝑑
𝐴𝑠 𝑓𝑦 𝑀
100 = . (Rei)
𝑓𝑐𝑢 𝑏(𝑧+𝑥) 𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 2
2
x/d 1–0.45 x/d z/d M/(b d fcu) 100(As/bd)(fv/fcu)
46
2.7.6. Tusaale qorsheyn dogob leydi hal-sidaq
Dool leydi sidaq sahal-kaal leh gudban 10m sidana culeys manoole isku mid
ah oo qeybsan ahna 8kN/m iyo culeys manoole ahna 5kN/m.
2
M = 19.2×10 /8 = 240kNm
Moolka dhibban ee ugu yar si loo ilaaliyo cadaadis kasta ee birta ku dhaca waxaa
laga helayaa
𝑀 240×106
dyar = √ = √ = 413.45 mm.
0.156𝑏𝑓𝑐𝑢 0.156×300×30
x = 0.5d
z = d−0.45x = 0.775 d.
z = 0.775×413.45 = 320.4 mm.
47
Badka birta loo baahanyahay waa
𝑀 240×106
As = = = 1710 mm2
0.9524𝑓𝑦 𝑧 0.9524×460×320.4
As = 1885mm2, 6T20
Sikastaba, haddii qiimaha d lamid yahay 500 mm, kaasi oo ka weyn qiimaha ugu
yar ee an adeegsannay, kaddib waxa aynu yareynkarnaa badka birta loo
baahanyahay.
U qaado d = 500 mm
𝑀 240×106
K= 2
= = 0.1067< 0.156
𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 30×300×5002
𝑘 0.1067
Z = d (0.5+√0.25 − = 500(0.5+√0.25 − = 431.3 ≤ 0.95d.
0.9 0.9
𝑀 240×106
As = = = 1271 mm2
0.9524𝑓𝑦 𝑧 0.9524×460×431
48
49
2.7.7. Xisaabinta barta ay ka goynaysa birta diiqa
Qeyb gabal leh barta ay ka goynaysa birta 3T16 mm dhex-roor si joogta ah:
2
As = 603mm .
16
Moolka dhibban ee halkan d = 556-30-10 - = 508 say510mm. Moolka dhex-
2
jiirka waxaa lagu xisaabinkaraa isla-egta cadaadiska guud ee sulubka iyo diiqa
guud ee dogobka.
𝑓𝑦 𝐴𝑠 460×603
x = 2.37 = 2.37× = 73mm.
𝑓𝑐𝑢 𝑏 30×300
𝑤𝑙 19.2×10
Iska caabbinta bidixda V = = = 96 KN
2 2
𝑤𝛼 2 𝑤𝛼 2
Kaddib Mr = Vα – u gudbeysa – Vα + Mr
2 2
50
19.2×𝛼 2
– 96α + 126 = 9.6α2– 96α + 126
2
30
= 0.4221×300×500( ) = 4129mm2.
460
𝑀 240×106
2
= = 0.1067
𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 30×300×5002
𝐴𝑠 𝑓𝑦 𝑥 𝐴𝑠 ×460
100 = 42.21 = 100 = 13. = 0.010222As = 13. As =
𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 𝑑 30×300×500
1271mm2
As = 1271 mm laga helay isticmaalka jadwalka kuna beegan 1271 mm horay loo
soo xisaabay.
51
Duubmi u adkeysiga/caabbinkaro Mr
𝐴𝑠 𝑓𝑦 𝑀
100 =
𝑓𝑐𝑢 𝑏(𝑧+𝑥) 𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 2
603×460 𝑀×106
=
30×300×(477+73) 30×300×5102
Laga soo qaatay buuggan Design chart for BS 8110 Part 3-Design Charts for
Singly & Doubly Reinforced
52
2.8. DOGOB LABA-SIDAQ
2.8.1. Qaaciddada qorsheynta marka la isticmaalayo gabal fiigsan ee la
fududeeyay
U oggolaw M in uu noqda qorsheynta ugu fog ee duubmiga. Sida aynu kaga soo
falanqoonnay qeybta gabal leydiga, qeybta gabal leydi-sidaq waxa uu u
adkeysankarayaa qiimaha ugu badan ee duubmi la eg quwadda cadaadiska Cf =
0.447fcub0.9x
Haddii M < Mu, looma baahno sidaqa goobta cadaadiska, dogobkuna waxaa loo
qorsheynayaa sida hal-sidaq.
Haddii M > Mu, waxaa loo baahanyahay sidaqa goobta cadaadiska, dogobkuna
waxaa loo qorsheynayaa sida laba-sidaq.
Fiigga diiqa birta waa 0.9524fy maxaa yeelay moolka dhex-jiirka ayaa ku xaddidan
0.5d.
Sikastaba fiigga f’s ee birta cadaadisan waxa uu ku tiirsanyahay la shaqeynta/ku
53
aadka jiirago’a εsc sulubka hadba heerka birta. εsc waxa uu siinayaa εs =
𝑑−𝑥
0.0035
𝑥
0.9524𝑓𝑦
εs diiq-dhammaad =
𝐸
𝑥 − 𝑑′ 0.9524𝑓𝑦
εsc = 0.0035 ≥
𝑥 𝐸
𝑑′ 𝑑′
≤ 0.37, haddii x = 0.5d; kaddib ≤ 0.186
𝑥 𝑥
𝑑′ 𝑑′
≤ 0.66, haddii x = 0.5d; kaddib ≤ 0.33
𝑥 𝑥
M = Cc zc + Cs zs
54
𝑀 − 𝑀𝑢 𝑀𝑢
𝐴𝑠 ′ = , iyo As =
𝑓𝑠 ′ (𝑑−𝑑 ′ ) 0.9524𝑓𝑦(0.775𝑑)
kolka
𝑀𝑢 𝑀−𝑀𝑢
As = + ′ ,
0.9524𝑓𝑦(0.775𝑑) 𝑓𝑠 (𝑑−𝑑 ′ )
Dogob leydi ayaa ahaa sahal-kaal leh gudban 8 m sidana culeys manoole ah
15kN/m iyo culeys noole/laqaatay ah 8kN/m. Dogobku waa 300 mm ballaca
iyo 400 mm ah moolka dhibban iyo inta ay galeyso birta cadaadiska ahna 40
mm. Qorsheey birta dhexda gudbanka doolka, heerka 30 ee slubka iyo
heerka 460 ee sidaqa.
55
Diiq-dhammaadka birta cadaadiska. Fiigga 𝑓𝑠 ′ birta cadaadiska waa 0.9524fy.
𝑀−0.156𝑏𝑑 2 𝑓𝑐𝑢
𝐴𝑠 ′ =
0.9524𝑓𝑦 (𝑑−𝑑 ′ )
6 2
𝐴𝑠 ′ = {282.4–224.64} ×10 / [0.9524×460× (400–40)] =366 mm
0.9524×460As = 0.201×30×300×400+366×0.9524×460
= 438.104As = 884×103
As = 2018mm2
Si kale
56
Birta cadaadiska 2T16 bixineyso 𝐴𝑠 ′ = 402 mm2.
57
2.9. DOGOB DACALLE
𝑙
1. Sahal-kaal dogob-T: b = 𝑒 +bw ama ballaca xaqiiqiga ah ee dacasha haddii
5
uu yaryahay
𝑙𝑒
2. Sahal-kaal dogob-L: b = +bw ama ballaca xaqiiqiga ah ee dacasha haddii
10
uu yaryahay
𝑙𝑒
3. Xiran/tixan dogob-T: b = +bw = 0.14le + bw
7.143
𝑙𝑒
4. Xiran/tixan dogob-L: b = +bw = 0.07le + bw
14.29
b = ballaca dacasha
58
Maxaa yeelay gudbanka dhibban le ee dogobka sahal-kaalka waa fogaanta u
dhaxeyso barta uu eberka kayahay duubmiga dogobka lo. Halka dogobka xiriirsan
le qaadanayo 0.7 jeer gudbanka dhibban lo, sida aynu uga soo falanqoonnay qeybta
dogobka.
Haddii = 0.9x ≤ hf, moolka dacasha (la mid ah dhammaan moolka koosiriga)
kolkaa dhammaan sulubka ka hooseeya dacasha waa uu jeerarayaa/dildillaacayaa
kolkaa dogobku waxaa lagu daweynkarayaa sida dogob leydi leh b iyo mool
dhibban d.
ℎ𝑓
Mf = 0.447fcubhf (d − )
2
Sidaa ayaa haddii duubmiga qorsheyntu M ≤ Mf, kolkaa qorsheynta dogobku waa
sida qeybta gabal leydi hal-sidaq b×d. ( macnaha cadaadisku waxa uu ku jiraa
daanta/qarka kaliya, fiiggu uma uusan gudbin/gaarin dhanka tafta).
59
2.9.2. Gabalka fiigsan ee u gudbay tafta
ℎ𝑓 0.9𝑥
Z1 = (d− ) Z2 = (d−
2
)
2
ℎ𝑓 0.9𝑥
Mf = C1×Z1 = 0.447fcu (b – bw)hf(d− ) Mw = C2×Z2 = 0.447fcubw0.9x (d− )
2 2
0.67 ℎ𝑓 0.9𝑥
Mu = C1×Z1 + C2×Z2 = fcu (b – bw)hf(d− ) +0.447fcubw0.9x(d − )
1.5 2 2
𝑚 𝑏 ℎ𝑓 ℎ𝑓 𝑏𝑤𝑥 0.45𝑥
= 0.447fcu (1− 𝑤) (1 − ) + 0.4 (1− )
𝑏𝑑 2 𝑏 𝑑 2𝑑 𝑏𝑑 𝑑
𝑓𝑦 ℎ𝑓
Haddii fs = , x = 0.5d, Mu = 0.447fcu(b – bw)hf(d− ) + 0.156fcubwd2
1.05 2
60
Ama
𝑏𝑤 ℎ𝑓 ℎ𝑓 𝑏
Mu = bd2fcu [0.447(1− ) (1 − ) 0.156 𝑤]
𝑏 𝑑 2𝑑 𝑏
𝑓𝑦
As = C1 + C2
1.05
Quwadda sulubka ku jira badka cadaadiska waa C1 = 0.447fcu (b– bw)hf iyo
ℎ𝑓 0.9×0.5𝑑
Z1 = (d− ), iyo Z2 = (d− ) = 0.775d
2 2
𝑓𝑦
Quwadda birta ku jirta goobta diiqa Ts = As
1.05
𝑓𝑦
Mu = T z1– C2(z1 − z2) = As(d−0.5hf) – 0.201fcubwd(0.225d−0.5hf)
1.05
𝑚𝑢 + 0.1005𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑤 𝑑(0.45𝑑 – ℎ𝑓 )
As = halka hf < 0.45d
0.9524𝑓𝑦 (𝑑−0.5ℎ𝑓 )
Haddii Mu< M ama M > Mu kolkaa birta cadaadiska ayaa loo baahanyahay ama
xajmiga qeybta gabalka (cabbirka) ayaa lagu noqonayaa
61
Birta cadaadiska si dhif ah ayaa loogaga baahdaa dhanka dacalka.
Haddii M ≤ Mdacal, kaddib qorsheyntu waa sida dogob leydi leh aaddimo
b×d.
Haddii Mdacal < M ≤ Mu, kaddib badka birta loo baahanyahay ayaa si sax
ahaansho ku filan loogaga soo qaadankarayaa qaaciddada af-garadka.
𝑚𝑢 +0.1005𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑤 𝑑(0.45𝑑 – ℎ𝑓 )
As = kolka hf < 0.45d
0.9524𝑓𝑦 (𝑑−0.5ℎ𝑓 )
Haddii M >Mu, kolkaa birta cadaadiska ayaa loo baahanyahay ama xajmiga qeybta
gabalka (cabbirka) ayaa lagun oqonayaa. (Rei1)
62
2.9.5. Tusaale qorsheynta dogob dacalle
Tix koosiri ah lehna qiro 110 mm ayaa himlisan dogob-T sida culeys
manoole 15kN/m iyo culeys noole 10kN/m dhammaan moolka doolka waa
400 mm iyo ballaca bw tafta oo ah 300 mm. Dogobku waxa uu leeyahay
gudban ah 8 m oo sahal-kaal ah. Qorsheey dogobka adiga oo adeegsanaya
gabalka fiigsan ee la fududeeyay. Heerka walxaha sulubka waa 30 heerka
sidaquna waa 460.
Culeyska qorsheynta = (1.4×15) + (1.6×10) = 37kN/m
=826.8KN.m
M = 296 < Mf = 826.8
Mu = 0.447fcu (b – bw)hf(d − hf/2) + 0.156fcubwd2 = 0.447×30(1900-
300)×110×(350-110/2) + 0.156×30×300×3502 = 868kNm
Mu > Mdacal > M
63
Kolka duubmiga qorsheynta ee ah 296kNm waxa uu ka yaryahay Mdacal. Kolka
dogobku waxaa loo qorsheynkarayaa sida dogob leydi leh cabbir 1900×350.
k = M/(bd2fcu) = 296×106/(1900×3502×30) = 0.0424
z = 350{0.5 +√(0.25–0.0424/0.9)} = 332.65 > 0.95 × 350 = 332.5mm
Adeegso z = 332.5 mm
As = 296×106/(0.9524×460×332.5) = 2032mm2.
Waxaa la helay 7T20, As = 2199mm2
2.9.6. Tusaale 2:
Xisaabi badka sidaqa loogaga baahanyahay qeyb dogob-T kaasi oo la saaray
duubmi ugu fog ahna 300kNm. Ballaca dacalka waa 800mm. Lehna qiro
koosiri 110mm, dhammaan moolka dogobku waa 350 mm. Ballaca bw tafta
waa 250 mm. Heerka walxaha sulubka waa 30 heerka sidaquna waa 460.
Daboolka loo qoondeeyay shakaalka ka kor waa 30 mm. Haddii shakaalku
yahay 8 mm dhex-roor ah iyo biraha waaweyn yihiin 25 mm dhex-roor ah,
kaddib
d = 350–30–8−25/2 = 299.5 mm, dheh 300 mm.
Xisaabi Mdacal si aad u hubiso haddii gabalka fiigsan uu ku jiro gudaha dacasha iyo
in kale.
ℎ𝑓 110
Mdacal = 0.447fcubhf(𝑑 − ) = Mdacal = 0.447×30×800×110(300 − ) ×10-6 =
2 2
289kN.m
64
cadaadiska loo baahanyahay.
ℎ𝑓
Mu = 0.447fcu (b–bw)hf(d− ) + 0.156fcubwd2
2
110
Mu = 0.447×30× (800– 250) ×110× (300− ) + 0.156×30×250×3002 =
2
Mu = 304KN.m
Mu > (M = 300kNm)
Mf < M < Mu
Dogobku waxaa loo qorsheynkarayaa ayada oo aanan loo baahan birta cadaadiska.
= 2848mm2
65
66
2.9.7. Tusaale hubinta kartida duubmiga
Xisaabi duubmiga adkeysiga qeyb gabal dogob hal-sidaq. Heerka walxaha sulubka
waa 30 heerka sidaquna waa 460. Sidaqa diiqa ayaa ah 4T16 kaasi oo bixinaya As
= 804 mm2. U qaado birta diiqa inay diiq-dhammaatay (macnaha fs = 0.9524fy)
d = 300mm. b = 250mm.
𝑓𝑦 𝐴𝑠 460×804
x = 2.37 = 2.37× = 117mm.
𝑓𝑐𝑢 𝑏 30×250
dhammaadka = 0.0022)
67
Duubmiga adkeysiga Mr
M = T z = 352.23×247.35×10−3= 87kNm
Adeegso shaxda qorsheynta
d = 300+16/2 = 308mm
𝐴𝑠 𝑓𝑦 𝑀 804×460 𝑀×106
100 = = = = 0.13534 =
𝑓𝑐𝑢 𝑏(𝑧+𝑥) 𝑓𝑐𝑢 𝑏𝑑 2 30×250×(247.35+117) 30×250×3082
0.0014055m
𝑓𝑦 𝐴𝑠 460×1571
x = 2.37 = 2.37× = 228.4mm.
𝑓𝑐𝑢 𝑏 30×250
x = 228.4 mm > (0.5 d=150 mm). Ama x = 228.4 mm, x/d = 0.76>0.5
Hubi jiira-go’a birta si aad u hubiso sharci ahaanshaha/saxnaanshaha qaadashadii
hore.
(𝑑−𝑥) (300−228.4)
εs = 0.0035 = 0.0035 = 0.0011 < (jiira-go’a diiq-dhammaadka =
𝑥 228.4
0.0022)
68
U qaado birtaasi diiqa in aysan diiq-dhammaan. Qiimaha loo qaatay moolka dhex-
jiirka x, jiira-go’a εs birta diiqa waa
(𝑑 − 𝑥)
εs = 0.0035
𝑥
(𝑑−𝑥) (𝑑−𝑥)
Fs = Es εs = 200×103× 0.0035 = 700
𝑥 𝑥
Iskudhiillatir, T = C
3.0375x = 1099.7(400−x)/x
Loofududeeyay
3.015x2+1099.7x−439880 = 0
x = 241 mm, x/d=253/300 = 0.8 > 0.5
(300−241)
εs = 0.0035 = 0.00086
241
Maadaama x/d > 0.5, waa macquul in duubmiga ugu fog ee la oggolyahay lagu
xaddido qiima ka yar 32.9kNm. U qaado x = 0.5d = 150 mm,
69
C = 0.402 fcubx = {0.402×30×250×241} ×10−3 = 726.6kN
Addinka taagan z = 0.775 d = 0.775×300 = 232.5 mm
70
CUTUB 3
3. TIIR
Tiir waa xubin taagan ee ku jira dhismaha kaasi oo leh joog ka badan aaddimaha
is-gudubkiisa kaasi oo sida culeys cadaadis ah kaasi oo ka yimaada sagxadda iyo
saqafka kaddibna u gudubiya ruugga ama aasaaska. Tiirku waxa uu qaadaa culeys
ka yimaada afarta dhinac laakin inta badan tiirarku waxa ay qaadaan duubmi sida
ay u qaadaan culeyska dhinacyada kayimaada.
Tiirarka dhexe (afarta dhinac ka xiran) waxaa loo qorsheynayaa sida ayaga oo sida
culeys wareeg ah halka tiirarka geesaha ah (laba ama saddex dhinac kaxiran) loo
qorsheynayo sida ayaga oo sida culeys wareeg ah iyo duubmi la raacinkarayo.
Inta badan tiirarka waxaa lagu sheegaa tiirar gaabgaaban waxayna ku burburaan
hab jajab ah marka walxuhu ay gaaraan kartidoodii u gudanbeysay culeyska iyo
duubmiga ku dhacay awgeed.
71
Tiirka dheer waxa uu ku fashilmaa qaab jalleeca ah, duubmiga dheeriga ah ee
sababa habaca/caloosha waa in lagu xisaabtamaa xilliga qorsheynta.
Tiir waa heykal xubin ku jira dhismayaasha kaasi oo sida culeysyada saqafka iyo
sagxadda. Xubinka taagan waxaa lagu magacaabikaraa tiir hadii h < 4b waa in uu
lahaadaa aaddinka ugu yar 250mm, hadii kale waa darbi.
3.8.1 Tiirar gaabgaaban waa marka saamiga lex/h iyo ley/b labaduba ay ka
yaryihiin 15 waa marka ay xiranyihiin, marka ay ka yaryihiin 10 waa
𝑙𝑒𝑥 𝑙𝑒𝑦 𝑙𝑒𝑥
marka aysan xirneyn iyo iyo < 15 waa marka ay xiranyihiin,
ℎ 𝑏 ℎ
𝑙𝑒𝑦
iyo < 10 marka aysan xirneyn tiirarku.
𝑏
Boqolleyda ugu yar ee sidaqa waxaa bixinaya jadwalka 3.25 ee af-garadka labada
heer ee kala ah 250 iyo 460 ee sidaqa waa
100Asc/Acc = 0.4
72
Halka Asc tahay badka birta cadaadiska iyo Acc oo ah badka sulubka cadaadiska.
Badka sidaqa ugu badan waa in uusan ka badan 6% dhammaan badka is-gudubka
tiirka joog u shuban marka laga reebo udubyada halka 10% la oggolyahay, badka
sidaqa ugu weyn waa in uusan ka badnan 8% dhammaan badka is-gududbka tiirka
jiif u shuban.
73
3.4. TIIR XIRAN EE GAABAN EE SIDA CULEYS WAREEG AH
Culeyska ugu fog N ee uu sido tiirka xiran ee gaaban waxaa lagu caabbinkarayaa
N = 0.4fcuAc+0.80Ascfy
0.67𝑓𝑐𝑢
Fiigga qorsheynta sulubka =
1.5
𝑓𝑦
Fiigga qorsheynta birta =
1.05
N = Fs + Fc
0.67𝑓𝑐𝑢
Fc = fiigga sulubka × badka = ×Ac = 0.447fcuAc
1.5
𝑓𝑦
Fs = fiigga birta × badka = ×Asc = 0.9524fyAsc
1.05
74
N = Fs + Fc = 0.447fcuAc + 0.9524fyAsc looriday 0.45fcuAc + 0.95fyAsc
Sidaasi darteed
U qaado in uusan jirin culeys meel kale u socda, inkasta oo aysan jirin xilliga
howlqabadka arrintan oo kale. Maadaama lagu xisaabtamayo in uusan jirin wax
gaar-hays ah, fiigga qorsheynta hoos ayaa loo dhigayaa 10% sidaasi darteed waxaa
la adeegsanayaa qaaciddadan soosocota
N = 0.4fcuAc + 0.8fyAsc
Qaaciddada kore waxaa loo adeegsadaa qorsheynta Tiir gaaban ee xiran sidana
culeys wareeg ah.
𝑁−𝑏ℎ𝑓𝑐𝑢
Asc = Tiirarka xiran ee gaabgaaban kuwaasi oo lagu kaalay ugu
0.8𝑓𝑦 − 0.4𝑓𝑐𝑢
75
dhigayo fiigga qorsheynta ee qaaciddada ilaa 10% taasi oo dhalineyso qaaciddadan
soosocota
Tiir gaaban oo xiran ayaa la saaray culeys 2500kN. Cabbirka tiirku waa 400mm
iskuwareeg. Heerka sulubka waa 30 iyo heerka sidaqa oo ah 460N/mm2.
Ugu horreyn
Nuz = 2500kN
Asc = ?
76
3.7. Tiir xiran ee gaaban kaasi oo u adkeysankara culeys dhinacyada kaga
yimaada iyo duubmi
Gundhigga waa xarriiqa jaantuska jiira-go’a, jiira-go’a ugu fog ee sulubka waa εcu
= 0.0035.
Xaaladda 1: 0.9x ≤ h
Xaaladdan gabal leydi fiigsan ee iskumid ah ee kujira gudaha qeybta, sidaasi
darteed qeyb kamid ah gabalka waxa uu ku jiraa cadaadiska. Taasi waxa ay
dhacdaa marka ay kulmaan/lagu-dabbaqo culeys toos ah oo yar iyo duubmi weyn.
h s h h
M = Fcc( - ) + Fsc( – d’) + Fst(d - )
2 2 2 2
77
Xaaladda 2: 0.9x > h
Xaaladdan gabal leydi fiigsan ee iskumid ah ee kujira dibadda qeybta, sidaasi
darteed dhammaan qeybta waxa ay ku jirtaa goobta cadaadiska. Taasi waxa ay
dhacdaa marka ay kulmaan/lagu-dabbaqo quwad aad u weyn iyo duubmi yar.
h s h h
M = Fcc( - ) + Fsc( – d’) - Fst(d - )
2 2 2 2
78
3.7.1. Kulminta xaaladaha
h s h h
M = Fcc( - ) + Fsc( – d’) - Fst(d - )
2 2 2 2
Sidaasi baa marka Fst ay tahay diiq iyo quwad taban, waxa aynu heleynaa
h s
xaaladda 1. Wey isbaddaleysaa marka ay tahay mid togan halka = aynu heleyno
2 2
xaaladda 2
3.7.2. Quwadda:
Fcu = 0.447fcubs
(Dr_)
79
3.7.3. Tusaale tiir gaaban ee la saaray culeys wareeg ah iyo duubmi hal
dhinac ah
Xisaabi culeyska wareegga ah ( hal bar ku dhacaya) iyo duubmi sidaasi oo kale ah
oo uu qaadikarayo tiir leh cabbir ah 500×400 moolka dhex-jiirka ayaa ah 312.5
mm. Heerka walxaha sulubku waa 30 halka kan sidaquna yahay 460. Jiira-go’a
sulubku fashilkiisu waa 0.0035. jiira-go’a sidaqa waa sidan soosocota:
Cadaadiska εsc = 0.0035×200/312.5 = 0.00224
Diiqa εst = 0.0035×100/312.5 = 0.00112
Muhiim: Tiirka gaaban iyo kan dheer labaduba haddii aad u baahato in aad
jooggooda dhibban qiyaasto, waxa aad ka dooneysaa af-garadka faqradiisa 3.8.1.6
iyo xeer hoosaadkeeda iyo jadwallada 3.19 iyo 3.20.
80
3.8.1 Tusaale qorsheyn shaxeedda tiirka
Tiir gaaban oo leh cabbir 400 × 400 mm (leydi ah). N = 1600kN. M = 320 kNm,
oo hal jiha ah.
100Asc/bh = 2.3.
Qorsheynta Shakaalka
Dulalaatiga ugu weyn waa in uu noqdaa 12 jeer dhex-roorka birta ugu yar ee
dherersan, sidaasi darteed waxa aynu qaadankarnaa 12 × 20 = 240mm iyo wixii ka
yar, xad-dhaafna aheyn.
Hubinta jaraha
M/N < 0.6h = 320/1600 = 0.2 < 0.6 × 0.4 = 0.24. Waa hagaag, sidaasi darteed
jaraha kuma sugno xaalad murugsan.
81
Hubinta jeerarka
Sidaas darteed 0.2 × 35 × {(400 × 400) – 3770} = 1094kN < 1600kN. Waa hagaag,
hubin kalena looma baahno.
Baraarujin: Asalka sidaqa tiirka ee ugu yar waa 4 bir, haddii ay intaasi ka
badato birt, sidaqu waxa uu u kala badnaanayaa hadba dhinaca uu ku dhacayo
duumbiga weyn.
82
CUTUB 4
4. DARBI-JAR
4.1. NOWCYADA DARBIYADA
1. Darbi sulub-sidqan waa darbi uu ku jiro ugu yaraan qaddar/in sidaq ah.
Sidaqu waa lagu xisaabtamaa marka la xisaabinayo awoodda darbiga.
2. Darbi sulub caadi ah waa darbi uusan ku jirin sidaq ama waxaa ku jira
sidaq aanan ku filneyn. Sidaq waliba ee ku jira darbiga waa la iska
indhatirayaa marka la tixgalinayo awoodda/adkeysiga. Sidaqa waxaa loo
qaataa darbiyada inta badan caadiga ah si uu u xakameeyo jeerarka.
83
4.2. Sidaqa darbiga
Badka ugu yar ee sidaqa taagan
Qadarta ugu yar ee sidaqa loogaga baahanyahay darbi sulub ah waxaa
lagasoo qaadanayaa jadwalka 3.27 ee af-garadka kaasi oo cadeynaya
100Asc/Acc in ay tahay 0.4 halka Asc ay tahay badka birta cadaadiska iyo Acc
oo noqoneyso badka sulubka ku jira cadaadiska.
84
4.3. Tusaale darbi la saaray culeys wareeg ah iyo sallax leh duubmi ayada
oo la adeegsanayo jadwalka qorsheynta
Darbi la saaray culeys manoole ah 8 kN/m2. Iyo culeys noole ah 3 kN/m2 sagxad
kasta culeyskeedu waxa uu ahaa 5.0 kN/m2. U qaado xawaaraha dabeesha 50 m/s. -
cadeynma saxda ah la’aanteed ee aanan loo hayn soomaaliya- u qorsheey dadabka
darbi-jarka sida darbiyo toosan. Qirada/dhumucda darbiga waa 180 mm joogguna
waa 3m iyo (10×8) m oo ah 3 sagxad oo koosiri tixan ah (8 × 4) qolal ah iyo 4
darbi-jara ah. Heerka walxaha sulubku waa 30 halka kan sidaquna noqonayo 460.
U qaado darbigu in uu xiranyahay.
Ugu horreyn
Joogga buuxa waa 3000 mm. 3000/180 =16>15. Darbigu waa darbi dheer.
Culeyska noolaha 50% hoos ayaa loo dhigaa marka loo eego BS6399: Part 1,
jadwalka 2, waxa uuna noqonayaa
(0.5×3×10×8)+(0.5×5×2(sagxad)×10×8) = 520kN
85
Culeysyada saaran darbiga qeybtiisa danbe ee ka yimaada dogobyada
dherersan (ee ka korreeya darbi-jarka)
Saqafka iyo sagxadda koosiriga (1920/8) ×4 = 960 kN
Tiirarka darbiyadu ku dhammaadaan 0.4 mm×0.4×9×25 mm = 36 kN
Culeyska guurguura (520/8)×4 = 260 kN
Maadaama aynu haysan wax tusma ama cadeymo laga hayo dabeysha soomaaliya,
waxa aynu isticmaaleynaa tusma loo qaato tusaale ahaan.
Xawaaraha dabeesha VS. Xawaaraha dabeesha asalka Vb. Horgalaha sara u kaca Sa.
Horgalaha jihada Sd. Horgalaha xilliga Ss. Horgalaha soobooddada Sp. Horgalaha
buuraha/taagsiinnada Sb. Goobta iyo jihada ° darbiga.
Vs = Vb× Sa × Sd × Ss × Sp
q = 0.613Vs2
86
Culeyska dabeesha iyo duubmiga salka waa sidan soo socota:
Kulminta culeyska
Marxaladda 1
N = 1.2[(2280+520)+2(960+36+260)] = 6374.4kN
Marxaladda 2
N = 1.4[(2280)+2(960+36)] = 5980.8kN
Marxaladda 3
N = (2280)+2(960+36) = 4272kN
87
Xaaladda 1 Xaaladda 2 Xaaladda 3
100Asc/bh ugu yar% 0.4 ugu yar% 0.4 ugu yar% 0.4
88
CUTUB 5
5. JARANJARO
Jaranjaro macnaheedu waa heykal isku gudba sagxad iyo sagxad kale. Jaranjaro
waxa ay ka koobantahay dhowr tallaabooyin ah iyo cagsaarro isu jiro fogaan ku
habboon si dadka isticmaalaya ay u helaan dakeyn iyo amaan. Qaar ka mid ah
nowcyada ugu caansan jaranjarada waxaa muujinaya humaagga hoose. Waxaa
kamid ah jaranjaro leh halka lagu soconayo oo toos ah, jaranjaro afar dhinac u
leexaneyso, jaranjaro nus leexad ah, jaranjaro faracyo leh, iyo jaranjarooyin qaas
ah
89
(a) (b) leh halka lagu soconayo oo toos ah (c) afar dhinac u leexaneyso (d)
jaranjaro nus leexad ah (e) jaranjaro faracyo leh (f) jaranjaro aad u furan (nus u
wareeganeyso) (g) jaranjaro aad u furan afar geesna u leexaneyso (h) (i) (j)
jaranjarooyin qaas ah
Si loo qorsheeyo, jaranjaradu waxaa loo kala qeybiyaa laba nowc; mid
ballac(dadab) ahaan iyo dherersanaan loo kaalo.
Duubmiga ugu badan ee u dhaw dhexda gudbanka iyo kan ka korreeya kaalaha
waxa ay qaadanayaan Wl/10, halka W yahay culeyska idil ee qorsheynta ee saaran
gudbanka.
Koosiriga jaranjarada waxaa lagu kaalaa dool halka sare iyo halka lagu soconayo.
Culeyska guurguura waa 4kN/m2. Qirada koosiriga jaranjarada waa 120 mm.
Ballca jaranjarada waa 1.2 m (ballaca kusugga iyo halka socodkaba), halka
socodka waxa uu ka koobanyahay 10 sare-kac oo ah 150 mm iyo 9 cagsaar oo ah
200 mm lehna 20 mm riir ah. Koosiriga kusugga iyo jaranjarada waxa ay leeyihiin
12 mm oo dhammeystir ah labada dhinacba.
Koosiriga kusugga
Culeyska manoolaha
GK = 4. kN/m2
Koosiriga jaranjarada
92
Dhererka tallaabada (hadii riirku = 20mm, cagsaarku = 200mm. sarakacu = 150)
𝑅
Dhererka tallaabada ama gacanka = [(G + riirka)sin(tan-1 )] = [(200 + 20)sin (tan-
𝐺
1150
)]= [(220)sin(tan-10.75)] = 132mm.
200
93
Jaraha ugu weyn ee kaalaha sare waa
wb2
( ) wb
4sinθ
V= loo fududeeyay halka w tahay dhammaan culeyska saaran
b 4sinθ
h
gudbanka, b waa dhererka salka halka socodka, iyo θ = [90 - (tan-1 )]
b
v = 16.76kN.
Duubmiga sidaqa
Moolka dhibban
d = 100−25 – 10/2 = 70 mm
Ballaca dhibban b waxa uu qaadanayaa ballaca koosiriga kusugga, 1200 mm.
k = M/ (bd2fcu) = 7.73×106/ (1200×702×30) = 0.0438 < 0.156
z = 70(0.5+√(0.25–0.0438/0.9)) = 66.4 < 0.95d
As = 7.73×106/(0.9524×460×66.4) = 266 mm2 ballaca dhammeystiran ee 1200
mm.
Waxaa helay bir 4T10 mm dhex-roorkeedu yahay si ay u bixiso bad ah 314 mm2.
Dulalaatiga waa 400 mm bartamayaasha kaasi oo ka weyn 3d = 210. Sidaasi
darteed taasi lama qaadankarayo.
95
Adeegso bir 7T8 mm dhex-roorkeedu yahay si ay u bixiso bad ah 352 mm2.
Dulalaatiga waa 200 mm bartamayaasha kaasi oo kayar 3d = 210. Sidaasi darteed
taasi waa la qaadankarayaa.
Isla birtaasi oo kale ayaa loo qaadanayaa qeybta sare ee koosiriga ee ka sarreysa
labada kaale.
Badka sidaqa ugu yar waa
(0.13 /100)×100×1000 =130 mm2
waxaa la helay bir 7T8 mm dhex-roorkeedu yahay lehna dulalaati 2500/7 = 357
𝜋
dheh 350 mm bartamayaasha ah si ay u bixiso 1000( × 82)/350 = 144mm2/m bir
4
dherersan qeybsanna.
U adkeysiga jaraha
Jaraha = 16.76kN
v = 16.76×103/(1200×70) = 0.2 N/mm2
100 As/(bd) = 100×352/(1200×70) = 0.42 <3.0
96
Habacsanaanta
Jeerar
Si loo xakameyo jeerarka fogaanta bannaan ee biraha waa in aysan ka badneyn 3d
= 210 mm. Dulalaatiga sidaqa ee 200 mm waa mid la qaadankaro.
97
CUTUB 6
6. RUUG
Aas-aaska ama ruugga waxaa u soo gudba culeysyada ka yimaada dhismaha ama
tiir waliba culeyska uu sida kaasi oo uu marka danbe u gudbiyo dhulka.
98
tixgaliyaa fadhiga gaarka ah iyo kuwa wada jirka ah. Nowca ruug ee la
adeegsanayo waxa uu ku xiranyahay saameeyayaal dhowr ah
Badka loo baahanyahay waxaa laga helaa culeyska oo uu ku jiro kan fadhiga:
Qorsheynta salka/fadhiga waxaa laga sameeyaa culeyska ugu fog ee lagu soo
gudbiyay salka ayada oo lasoo marinayo tiirka, kolka culeyska qorsheynta waxa uu
qaadanayaa (1.4Gk+1.6Qk).
99
jihadaasi waa in uu diiradda saaraa aagga laga soo billaabo xariiqa bartamaha tiirka
iyo fogaanta 1.5d laga soo billaabo wajiga tiirka. Maadaama c uu yahay ballaca
tiirka iyo d oo ah moolka dhibban ee salka koosiriga. Haddii kale sidaqu waxaa
macquul ah in uu noqdo mid isku mid ah oo u qeybsan dhammaan lc.
Quwadda jaraha joogga waa wadarta culeyska ku dhaca qeybta dibadda ee loo
danleeyahay.
Fiigga jaraha waa ν = V/(ld) halka l ay tahay jiifka ama ballaca fadhiga.
6.1.3. Jeerarka
Dulalaatiga biraha waa in aysan ka badneyn 3d ama 750 mm, laakin dulalaatiga
ugu yar waxaa macquul ah in uu ku xiranyahay qaddarta/inta bir ee jactadka ah ee
la adeegsaday/la-dabbaqay.
Heerka ugu yar ee sulubka ee loo adeegsanayo aas-aaska waa in uu noqdaa heerka
35.
100
6.1.6. Tusaale qorsheynta fadhi la saaray culeys wareeg ah
Xajmiga salka/fadhiga
Badka fadhiga marka loo eego cadaadiska loo adkeysankaro = 650/200 = 3.25m2.
Noo oggolaw in aynu adeegsanno fadhi ah 1.9 m×1.9 m = 3.61m2
Duubmiga birta
1.9 0.3
1.9 0.3 ×( − )×
Myy = 265 × ( - ) × 1.9× ( 2 2
) = 265×0.8×1.9×0.4 = 161kNm
2 2 2
Iskuday in moolka idil 400 mm uu yahay mid anfacaya, lehna 16 mm bir labada
dhinac.
101
Culeyska ruugga = 1.9×1.9×0.4×25 = 36 kN
36 kN < 50 kN. Sidaasi darteed culeyska loo qaatay qorsheynta waa uu ka
weynyahay kan loo baahanyahay ama culeyska ugu fog ee fadhiga. Taasi waa si
wanaagsan.
Moolka dhibban ee lakabka sare ee birta waa
d = 400 – 40 – 16−16/2 = 336 mm
k = M/ (bd2fcu) = 161×106/(1900×3362×35) = 0.021445<0.156
z = 0.5+√(0.25–0.021/0.9) = 327.8 >0.95×336 = 319mm
Adeegso 319mm
As = 161×106/(0.9524×319×460) = 1152 mm2
𝜋162
Badka birta 16 mm = 1152/ = 5.73
4
𝜋162
La helay 6T16 bir, As = 6× = 1206 mm2.
4
Biruhu waxaa la isu jirsiinkaraa (1900 – 80)/5 ka yimid 6 bir = 380 adeegso
364mm, 80mm ka soo haray waa daboollada labada dhinac.
Jaraha joogga
𝑠𝑎𝑙𝑘𝑎 𝑟𝑢𝑢𝑔𝑔𝑎 𝑠𝑎𝑙𝑘𝑎 𝑡𝑖𝑖𝑟𝑘𝑎
V = cadaadiska ugu fog ee fadhiga × (( - )-d) × salka
2 2
ruugga. d = 0.336m
1.9 0.3
V = 265 × (( - )-0.336) × 1.9 = 233.624kN
2 2
102
v = 233.624×103/ (1900×336) = 0.366 N/mm2
fcu = 35<40
Jaraha jugta ah
Jaraha jugta ah waxaa lagu hubiyaa bad-eegga 1.5d = 504 mm laga soo billaabo
wajiga tiirka.
103
Hubinta fiigga jaraha ugu weyn ee wajiga tiirka
V = 265×(1.92−0.32) = 932.8 kN
Jeerarka
Dulalaatiga biraha waa in uusan ka badneyn 3d ama 750 mm sida aan kor ku soo
xusnay, biraha jactadka ah ee la adeegsanayo waa 0.19% halka boqolleyda sidaqa
(100As/bd) uu ka yaryahay 0.3 %. Sidaasi darteed ma jirto hubin kale ee loo
baahanyahay.
Cadaadiska salka ee culeyska aanan sugneyn ee la saaray salka cuban waxaa loo
qadankarayaa in uu kala duwanyahay halka uu ka jarayo salka marka loo eegayo
dana qorsheyn.
Culeysyada ku dhaca salka waa culeysyo wareeg ah P, duubmi M iyo culeysyo
jiifa H. Aaddimada salka waa jiif ℓ, ballac b iyo mool h.
Badka fadhiga Α = bℓ
104
Dhammaan culeysyada P+W iyo duubmiga ka jira qeybta hoose ee fadhiga oo ah
M+Hh. Cadaadiska ugu fog ee dhulka waa
P+W M+Hh
Pmax = +
𝐴 𝑍
M+Hh
e=
P+W
Haddii e < ℓ/6 waxaa jira cadaadis ka jira guud ahaan fadhiga. Haddii e > ℓ/6 qeyb
kamid ah fadhiga ayuusan dhulku xambaarsaneyn. xaaladdaasi
c = ℓ/2 − e
2(P+W)
Pmax =
3bc
Mararka qaar salku waxaa loogu dajinkaraa tiir si aanan fadhinin ayada oo lagu
magacaabayo e1 si uu baddal kaga noqdo duubmiga uu sababo culeyska joogtada
ah waxa uuna bixinayaa cadaadis iskumid ah.
P = γhkp
Kp = (1+sinθ)/(1-sinθ)
Haddii p1 iyo p2 yihiin cadaadiska dadban ee dhulka ee korka iyo hoosta fadhiga,
kolkaa adkeysiga dadban
Haddii μ uu yahay horgalaha is-liska u dhaxeeya fadhiga iyo dhulka, guud ahaan u
adkeysiga is-liska waxa uu qaadanayaa
R3 = μ (P+W)
R = R2+R4+R3
106
Halka cadaadiska dadban p3 ee qeybta sare uu la egyahay γh1, cadaadiska dadban
p4 ee qeybta hoose waxa uu la egyahay γh2 iyo ℓ oo ah jiifka fadhiga.
Heykalka qorsheynta ee fadhiga la saaray culeyska ugu fog kaasi oo soo celiyay
culeys iyo duubmi ugu fog ee fadhiga kaga imaanayo tiirka. Fadhi la kawiyay iyo
mid la sugay.
Cabbirka tiirka waa 400 mm isku-wareeg ah iyo sal ruug leh (3500×2500 mm)
jooggiisu waa 500mm. Fadhiga/salka waxaa lagu kaalay koosiri sagxad dhulka ah
oo leh qiro 150 mm. U qaado daboolka 40mm iyo 20mm oo ah dhex-roorka biraha.
Ciiddu waa dhoobo leh dabeecadahan soosocda:
Is-qabsiga = 50 kN/m2
Culeyska ka yimaada dhismaha leh tiir dhexe lehna ruug ayaa waxa uu noqonayaa
sidan soo socota:-
107
U qaado tiirka in lagu dabbaqay culeys iyo duubmi sidan soo socota
Culeyska sare/joogga:
Culeyska jiifa:
Duubmi
108
Cadaadiska fadhiga ugu badan ee ciidda saaran
Cadaadiska salka ugu weyn = (culeyska idil / badka salka Α) + (duubmiga idil /
qeybta la shaqeynta/horgalaha Z) = 942.2/8.75+100/5.1 = 107.68+19.61 = 127.29
kN/m2
109
Adkeysiga dadban 129.7 > 58kN.
Qorsheyntu waxaa laga soo saaraa culeyska ugu fog ee ka yimaada tiirka.
110
Cadaadiska u qeybsan wajiga tiirka waa
Cadaadis = cadaadiska ugu yar + (cadaadiska ugu weyn – cadaadiska ugu yar) × (l
𝑙−ℎ
- )/l
2
3.5−0.4
Cadaadiska = 104+ (161−104) × (3.5- )/3.5 = 104+(57) ×(3.5-1.55/3.5)
2
135.8kN/m2
𝑙−ℎ 2 𝑙−ℎ
My = cadaadiska×b× ( ) /2) + h2 (cadaadiska ugu weyn – cadaadiska) × b × (
2 2
𝑙−ℎ
) × (2/3) × ( )
2
d = 500−40−20/2 = 450mm
Adeegso 427.5mm
ℓc = 2500/2 = 1250 mm
111
0.75 (c+3d) > ℓc = 1312.5mm > 1250mm.
Biraha la helay waa 8 bir lehna 345 mm bartama (dulalaati) si ay u bixiso badka
idil ee birta 2513 mm2.
Hubi birta ugu yar: 100 AS/ (bd) = 100×2513/ (2500×450) = 0.2234>0.13, taasi
waa ay ka weyntahay birta sidaqa ugu yar, kolka waa hagaag.
2.5−0.4 2
Duubmiga Mx = 132.5 × 3.5 × (( ) )/2 = 255.6 kNm
2
Adeegso 408.5mm
As = 255.6×106/(0.9524×460×408.5) = 1428mm2
Badka birta diiqa ugu yar (marka fy = 460N/mm2) sida uu sheegaya jadwalka 3.25
ee af-garadka waa 0.13%.
As = (0.13/100) ×3500×500 = 2275 mm2
ℓc = 3500/2 = 1750 mm
112
0.75 (c+3d) <ℓc = 1267.5mm < 1750mm.
ayaa la dhigayaa aagga dhexe ee leh ballaca 1267 mm. Waxaa kale oo la helay
2500−400
5T20 oo leh dulalaati 300mm. Marinka sare = ( )-(1267-(300×4)) = 1050-
2
67 = 983mm ballac ah. Saddex meelood hal meel ayaa la dhigayaa aagga dhexe
1
( ×5 = 2 bir waa 1 dulalaati) waxaa la helay 2T20 leh dulalaati 900 mm.
3
Jaraha joogga
Gudbanka dheer
Fiigga jaraha quman waxaa lagu hubiyaa d = 450 mm laga soo billaabo wajiga
tiirka.
𝑙−ℎ
Vy = h2(cadaadiska d × cadaadiska ugu weyn)×b×( −h)
2
Vy = 0.5(129+161)×2.5×(1.55−0.4) = 417 kN
v = 417×103/(2500×450) = 0.37 N/mm2
100As/(bd) =100×2513/(2500×450) = 0.2234 <3.0
400/d = 400/450 = 0.89 <1.0, qaado 1.0
vc = 0.79×(0.2234)1/3 (1.0)1/4 (35/25)1/3/1.25 = 0.43 N/mm2
113
v < vc = 0.37 < 0.43
Wax sidaqa jaraha ah looma baahno.
Gudbanka gaaban
d = 430mm
Isku-celceliska cadaadiska = h2 (wadarta cadaadiska ugu badan iyo kan ugu yar)
isku-celceliska cadaadiska = 0.5(161+104) = 132.5kN/m2
114
Jugta jaraha iyo jaraha ugu weyn (hubinta idil)
Jaraha jugta waxaa lagu hubiyaa bad-eegga 1.5d laga soo billaabo wajiga tiirka.
115
CUTUB 7
7. DARBI-RIIX
7.3. Sibqasho/simbiriraxyo
1−𝑠𝑖𝑛𝜃
Ka = =
1+𝑠𝑖𝑛𝜃
117
= Halbeegga culeyska ama cufnaanta ciid-dhigga
Tusaale: haddii = 30, ka =1/3 iyo kp = 3. Sidaasi baa ka noqoneysaa 9 jeerka kp.
7.4. ROGMASHADA
Qaadashada duubmiga barta foodda ah, wadarta duubmiyada isku soo rogmaya
(Mrog) waa
F𝐴 ×H
M=( ) habka quwadda saddex xagalka.
3
118
7.5. CADAAADISKA UU QAADIKARO DHULKA
F𝐴 ×H
M=( ) + Ww × (Lb/2 + Wt/2) – Ws × (Lb/2 + Ls/2)
3
Darbi
Quwadda jiifta ee ku dhacda jirridda ee uu sababo carro-dhigga Fs waa
Fs = 0.5kaρhs
As.yar = 0.13%bh
119
Salka
Qoobka
P1 = pfood × 1.4
P2 = pqoob × 1.4
Ls (P1 −P2 )
P3 = P2 +
L𝑏
As.yar = 0.13%bh
Foodda
Duubmiga qorsheynta barta B MB waxa ay bixineysaa
P1 ×Lfood 2 1.4MLfood 2
Mb = -
2 2Lb
As.yar = 0.13%bh
(ASD)
120
7.7. Tusaale qorsheynta darbi-riix lalmanaya
121
Iyo
Culeyska darbiga (Ww) = 0.4 × 5 × 25 = 50 kN
Culeyska salka (Wb) = 0.4 × 4.2 × 25 = 42 kN
Culeyska ciidda (Ws) = 3 × 5 × 20 = 300 kN
Dhammaan culeysyada joogga (Wt) = 392 kN
Quwada is-liska FF waa
FF = µWt halka µ yahay horgalaha is-liska
Rogmashada
Qaado duubmiga barta A (sida ka muuqata humaagga), wadarta duubmiyada is-
rogga (Mrog) waa
F𝐴 ×L 93.3×5.4
= = 168kNm
3 3
122
Cadaadiska uu qaadikaro dhulka
Duubmiga ku dhaca xarriiqa dhexe ee salka (M) waa
F𝐴 ×L 93.3×5.4
+ ww × 1.1 – ws × 0.6 = + 50× 1.1 – 300 × 0.6 = 43kNm
3 3
Sidaasi darteed, cadaadiska ugu weyn dhulka ee ku dhaca foodda pfood kaasi oo
bixinaya
392 6 ×43
pfood = + = 93.3 + 14.626 = 108kN/m2 < cadaadiska la oggolyahay =
4.2 4.22
120kN/m2
Jalleeca sidaqa
Darbi
Joogga darbiga jirridda hs = 5 m. Quwadda jiifta ee jirridda ee ay sababto carro-
dhigga Fs waa
Fs = 0.5kaρhs2 = 0.5 × 0.32 × 20 × 52 = 80 kN/m ballac ahaan
Duubmiga qorsheynta darbiga salka M waa
γ𝑓 F𝑠 h𝑠 1.4×80×5
= = 186.7kN/m
3 3
123
Moolka dhibban
U qaado dhex-roorka birta weyn (Φ) = 20 mm.
Sidaasi darteed moolka dhibban d waa
d = hb − daboolka − Φ/2 = 400 − 30 − 20/2 = 360 mm
Badka birta
m 186.7×106
k= 2
= = 0.04116
fcu bd 35×1000×3602
Adeegso 342mm
As = 186.7×106/(0.9524×460×342) = 1246mm2/m
Waxaa la helay 5T20 leh dulalaati 200 mm (As = 1571 mm2/m) halka wajiga u
dhaw (UW) ee darbiga. Sidoo kale birtaasi waxaa loogaga baahanyahay wajiga
hore(HW) ee darbiga si loogaga hortago jeerarka xad-dhaafka ah. Tani waxaa
gundhig u ah badka birta ugu yar
= 0.13%bh = 0.13% × 1000 × 400 = 520 mm2/m
Sidaasi darteed, waxaa la helay 5T12 leh dulalaati 200mm (A s = 565 mm2/m)
124
Salka qoobka
Horgalaha Gk = 1.4
3(151.2−110.18)
P3 = 110.18 + = 139.48kN/m2
4.2
m 155×106
k= 2
= = 0.036
fcu bd 35×1000×3502
125
Adeegso 332.5
As = 155×106/(0.9524×460×332.5) = 1064mm2/m
Waxaa la helay 6T16 leh dulalaati 166 mm (As = 1206 mm2/m) qeybta kore (K) ee
salka.
Foodda
151.2×0.82 43×1.4×0.82
Mb = - = 44kNm
2 4.2×2
= 520 mm2/m
Sidaasi darteed, waxaa la helay 5T12 leh dulalaati 200mm (A s = 565 mm2/m)
wajiga hoose (H) ee salka sida birta loogugu qeybiyay oo kale salka iyo jirridda
darbiga.
126
FAAHFAAHINTA/MUUJINTA SIDAQA
127
CUTUB 8
8.1. Habacsanaan
dhameystirayaasha
128
8.1.1. Saamiga gudbanka iyo moolka dhibban
𝑊𝐿
Qallooca duubmiga ugu badan = . halka W = dhammaan culeyska saaran
8
dogobka
𝑀𝑦 𝑊 𝐿𝑦 𝑊 𝐿0.5𝑑
Fiigga ugu badan 𝜎 = =
𝐼 8𝐼 8𝐼
shaqeeyaha xubinka.
Qiimaha loo oggolyahay saamiga gudbanka iyo moolka dhibban waxaa lagu
xisaabiyaa ayada oo la adeegsanayo waddada af-garadka kaasi oo xilliga xaaladaha
caadiga ah ku tiirsan
Haddii bw/b > 0.3, dhexbeegga toosan ee u dhaxeeya qiimayaasha bw/b = 0.3 iyo
bw/b = 1. (dogob leydi) ayaa la isticmaalikarayaa.
Lalmade 7 5.6
Dogob sahal-kaal 20 16.0
Dogob taxan/xiran 26 20.8
Saamiga gudbanka iyo moolka dhibban ee laga sooq aatay jadwalka 3.9 ee af-
garadka ayaa lagu dhufanayaa isirka asal-dooriyaha laga soo qaatay jadwalka 3.10.
isirka asal dooriyaha waxa uu bixinayaa qaaciddada ku xusan af-garadka:
477−𝑓𝑠
Isirka asal-dooriyaha sidaqa diiqa i.a.s.d. = 0.55+ 𝑚 ≤ 2.
120(0.9+
𝑏𝑑2
𝑚
waa qadarta sidaqa diiqa meesha ku jira
𝑏𝑑2
2 𝐴𝑠.𝑥𝑖𝑠𝑎𝑎𝑏 1
Adeegga fiigga fs waxaa lagu qiyaasaa qaaciddadan fs = fy
3 𝐴𝑠.ℎ𝑒𝑙𝑎𝑦 𝛽
As.rabo waa badka birta diiqa loogaga baahanyahay dhexda gudbanka si loo kaalo
awoodda ugu fog
131
8.1.5. Hubinta habacsanaanta
𝐿 𝐿
( )oggol > ( )xaqiiqi
𝑑 𝑑
𝐿 𝐿
( )oggol = ( )gundhig × i.a.s.d.× i.a.s.c.
𝑑 𝑑
𝐿
( )gundhig waxaa laga helayaa jadwalka 3.9 ee af-garaka
𝑑
Ugu horreyn
477−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa i.a.s.d. = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
120(0.9+ 𝟐
𝐛𝐝
477−262
i.a.s.d. = 0.55+ = 0.72 ≤ 2.
120(0.9+9.8)
100𝐴′𝑠.𝑝𝑟𝑜𝑣
132
100×402
i.a.s.c. = 1+ 300×360
100×402 = 1.11≤1.5.
3+
300×360
𝐿 𝐿
( )gundhig × i.a.s.d. × i.a.s.c. >( )xaqiiqi
𝑑 𝑑
𝐿
( )gundhig dogob sahal-kaal laga soo qaatay jadwalka = 20
𝑑
133
8.2. JEERAR/DILLAAC
134
8.2.2. Xakameynta dulalaatiga biraha dogobka
1. Dhex-roorka birta ka yar 0.45 ta birta ugu weyn ee ku jirta qeybta waa in la
iska indhatiraa marka laga reebo marka la tixgalinayo biraha ku jira
wajiyada dhinacyada dogobyada.
2. Fogaanta jiifka bannaan S1 ee u dhaxeeya biraha ama kooxa bira ah ee
dogobka waa in uusan ka yaraan qiimaha uu bixinayo jadwalka 3.28 ee af-
garadka
70000
Dulalaatiga bannaan ≤ βb ≤ 300.
𝑓𝑦
4. Fogaanta bannaan S2 laga soo billaabo qiblagafka dogobka ilaa laga gaaro
oogada ugu dhaw biraha jiifa waa in aysan ka badan nuska qiimaha uu
bixinayo BS 8110: Part 1, jadwalka 3.28 ama qaaciddada kale (S2 waa
inaysan ka weynaan S1/2).
5. Haddii moolka idil ee dogobku uu ka badanyahay 750 mm, biraha
jiifa/ballaca ah waa in loo qaataa dulalaati S3 aanan ka badneyn 250 mm.
135
Xajmiga birta waa in aysan ka yaraan √(Sb b/fy) halka Sb tahay dulalaatiga
birta, b waa ballaca dogobka.
8.2.3. Waddada/habka
47000 2 𝐴𝑠.𝑟𝑒𝑞 1
Qaacidda kale: dulalaatiga bannaan ≤ ≤ 300. halka fs = fy
𝑓𝑠 3 𝐴𝑠.𝑝𝑟𝑜𝑣 𝛽
Hubi S2:
y = fogaanta laga soo billaaba dhinaca iyo salka ilaa bartamaha birta bidixda = C
+ Øshakaal + Øbir.weyn/2
S2 = √(𝑦 2 + 𝑦 2 ) –Øbir.weyn/2.
Haddii moolka dogobku uu ka yaryahay 750 mm. Looma baahno bir dheeri ah ee
ku jirta dhinacyada wajiyada.
136
8.2.5. Tusaale hubinta jeerarka
S1 = (b−2C−2Øshakaal−2Øbir.weyn−Ø)/2 = (300−2×30−2×8−2×25−25)/2 =
74.5mm
70000 70000
Qiimaha la oggolyahay: dulalaatiga bannaan ≤ βb ≤ 300 = = 152 ≤
𝑓𝑦 460
300.
47000 2 𝐴𝑠.𝑟𝑒𝑞 1
Qaacidda kale: dulalaatiga bannaan ≤ ≤ 300. halka fs = fy
𝑓𝑠 3 𝐴𝑠.𝑝𝑟𝑜𝑣 𝛽
137
Hubi S2:
y = fogaanta laga soo billaaba dhinaca iyo salka ilaa bartamaha birta bidixda = C
+ Øshakaal + Øbir.weyn/2 = 30 + 8 + 25/2 = 50.5mm
138
CUTUB 9
9. QUWADAHA/XOOGAGGA JARAHA
9.1. Jaraha caadiga ah
Dogob dacalle, inta badan jaraha waxa uu kaga hortagaa tafta, sidaasi darteed
dogob dacallaha waxaa loo tixgalinkarayaa sida dogobya leydi leh aaddimo bw×h.
Kartida jaraha
Kartida jaraha waxaa loo qaataa qaacidda caadi ah si loo xisaabiyo fiigga jaraha
caadiga ah
𝑉
V=( ) kartida jaraha rasmiga ah
𝑏𝑣 𝑑
139
Nowca jaayga
Moolka dhibban
100𝐴𝑠 400
𝛶𝑚 = 1.25, ( ) ≤3, ( ) > 1, fcu ≤ 40 N/mm2
𝑏𝑣𝑑 𝑑
Fashilka jaraha ee dogobka marka uusan jirin jaraha sidaqa sida caadiga ah waxa
uu dhacaa 30º jiif ah, maxaa yeelay saamiga gudbanka jaraha av/d ayaa yar
xaaladdan.
Qorsheynta jaraha sulubka waxa uu ka kordhikaraa vc ilaa iyo inta lagu xaddiday
2vcd/av
100𝐴𝑠 400
𝛶𝑚 = 1.25, ( ) ≤ 3, ( ) > 1, fcu ≤ 40 N/mm2
𝑏𝑣𝑑 𝑑
140
Hubi v < vc iyo 0.5vc < v < (vc + 0.4) iyo (vc + 0.4) < v < 0.8√𝑓𝑐𝑢
𝐴𝑔𝑣
haddii 0.5vc < v < (vc + 0.4) kaddib xisaabi si aad u hesho shakaalka ugu yar
𝑆𝑣
0.4𝑏𝑣
=
0.9524𝑓𝑦𝑣
haddii (vc + 0.4) < v < 0.8√𝑓𝑐𝑢 kaddib xisaabi si aad u hesho shakaalka ugu yar
𝐴𝑔𝑣 𝑏𝑣 (𝑣−𝑣𝑐 )
=
𝑆𝑣 0.9524𝑓𝑦𝑣
Xagasha jeerarka = 45º, iyo fogaanta u dhaxeysa kor iyo hoos (fogaanta joogga) d
= fogaanta jiifka (dulalaatiga shakaalka) sv, sidaasi darteed inta shakaal ee ku jirta
fogaanta jiifka waxa ay la egtahay d/sv,
141
Sidaasi darteed quwadda jaraha ee uu u adkeysankaro shakaalku vs = (1/1.05)fyAsv
d
, halka Asv tahay badka isgudubka lugta shakaalka uu ka goynayo/marayo
sv
jeerarka.
𝑏𝑣 𝑠𝑣 (𝑣−𝑣𝑐 )
Kaddib loo sii fududeeyay Asv =
0.9524𝑓𝑦𝑣
dulalaatiga sv waa in uusan ka badan 12 jeer xajmiga birta ugu yar ee ku jirta
goobta cadaadiska.
142
9.1.4. Sidaqa jaraha ku xiran/dhaca kaalaha
𝑣−2𝑑𝑣𝑐 0.4𝑏𝑣𝑠𝑣
Guud ahaan badka la xaddiday = Asv = avbv( ) / (0.9524fy) ≥
𝑎𝑣 0.9524𝑓𝑦𝑣
av waa fogaanta ka soo billaabata kaalaha una gudubta sallaxa fashilka, sidaqani
3
waa in la soo helaa ayada oo ay la jirto dhexda ka ah av.
4
Waddadu waa
1. Xisaabi fiigga jaraha caadiga ah v iyo d laga soo billaabo wajiga kaalaha
2. Hubi v inaysan ka badan fiigga jaraha ugu badan ee la oggolyahay
3. Xisaabi vc iyo inta sidaqa jaraha ee shakaallada joogga/taagan
4. Hel sidaqa jarahan u dhaxeeya qeybta d iyo kaalaha.
Dogob-T sahal-kaal leh 8m gudban bannaan kaasi oo sida culeyska ugu fog
40kN/m. Qorsheey sidaqa jaraha dogobka. Heerka sulubka waa 30 ballaca
qeybtana waa 300mm. Daboolka = 30mm.
×2)] = (L+b-2C).
LT = (8+0.3-2×0.03) = 8.24m
40×8.24
Quwadda jaraha ee kaalaha vsu = = 164.8KN
2
143
40×8
V= = 160KN.
2
2
ν = 160×103/ (300×400) = 1.333 N/mm
𝑏 300
Fogaanta vc = 𝑙 − = 532 − = 457mm
4 4
Adeegso qiimaha vc = d + 457 = 380 +457 = 837mm laga soo billaabo bartamaha
kaalayaasha.
Tirada la qaatay 8 mm dhex-roorka shakaallada halka badka labada lug uu yahay
101 mm2. Dulalaatiga shakaallada waxaa laga xisaabiyaa
144
Asv = [0.4 bvsv]/0.95 fyv101 = 0.4×300×Sv/ (0.9524×250), sv = 200 mm
0.75d = 0.75×380 = 285 mm >198 mm; dulalaati shakaal ah 200 mm b/b.
uu la jiro shakaalka la qaatay:
𝑏𝑣 𝑠𝑣 (𝑣−𝑣𝑐 ) 300×200(𝑣−0.8) 2
Asv = = 101 = , v = 1.2 N/mm
0.9524𝑓𝑦𝑣 0.9524×250
v = V×bv×d = 1.2×300×380×10−3=137 kN
Quwadda jaraha bartamaha kaalaha waa
Vkaa = 40×8.24/2 = 164.8kN
Quwadda V ee x = 837 mm laga soo billaabo kaalaha waa
V = 164.8–40×0.837 = 131.32kN
Kani waa uu ka yaryahay 160kN, kartida jaraha ee shakaallada ugu yar. qaado 8
mm dhex-roorka shakaalka leh 200 mm bartama-ka-kabartama 4.73 m ee dhererka
dogobka, iyo 3.27 m. Laga soo billaabo wajiga kaale kasta.
M = 240KNm. V = 96KN
Ugu horreyn:
𝑉 96×103
V=( ) =( ) = 0.64N/mm2<0.8√𝑓𝑐𝑢= 0.8√30= 4.38 N/mm ama
𝑏𝑣 𝑑 300×500
145
5N/mm2
0.79 100𝐴𝑠 1/3 𝑓𝑐𝑢 1/3 400 1/4
Vc = [ ( ) ( ) ( ) ]
𝛶𝑚 𝑏𝑣 𝑑 25 𝑑
100𝐴𝑠 400
𝛶𝑚 = 1.25, ( ) ≤ 3, ( ) > 1, fcu≤ 40 N/mm2
𝑏𝑣 𝑑 𝑑
100𝐴𝑠 400
𝛶𝑚 = 1.25, ( ) ≥ 0.3, ( ) > 1, fcu ≤ 40 N/mm2
𝑏𝑣 𝑑 𝑑
Hubi 0.5vc < v < (vc + 0.4). 0.5×0.73< 0.64 < (0.73+ 0.4). Aad si aad u
𝐴𝑔𝑣 0.4𝑏𝑣
hesho shakaallada ugu yar =
𝑆𝑣 0.9524𝑓𝑦𝑣
Hubi vc + 0.4 < v <0.8√𝑓𝑐𝑢 ; 0.73+ 0.4 > 0.64 <0.8√30 jooji; maxaa
yeelay majiro wax jara shakaal ah ee loo baahanyahay.
𝐴𝑔𝑣 0.4×300
Kaddib v < vc = Aad si aad u hesho shakaallada ugu yar = =
𝑆𝑣 0.9524×250
57 0.4×300 57
Kaddib = , Sv = = 113.1mm < 0.75d (375mm)
𝑆𝑣 0.9524×250 0.504
Adeegso R6 – 100mm
146
9.1.7. Tusaale qorsheynta shakaalka sidaqa dogobka
Isgudubka dogob leydi leh b = 300 mm iyo d = 400mm, u adkeysiga loo qaatay
sidaqa la helay waa 4T20 ku jira badka diiqa. Xisaabi quwadda jaraha ugu weyn ee
la oggolyahay ee ku dhaca qeybta dogobka.
𝑏𝑣 𝑠𝑣 (𝑣−𝑣𝑐 ) 300×130(𝑣−0.68)
Asv = = 201 =
0.9524𝑓𝑦𝑣 0.9524×250
V = 1.907N/mm2
147
9.1.8. Sidaqa jaraha hab bir-mas ah
Bir-mas
Jalleeca duubmiga hoos ayuu u dhacayaa dhanka kaaliyayaasha marka laga soo
tago buursiga jactadka biraha, waxa ay qalloocankaraan ugu dhawaan 45º si uu
umaro qeybta jeerarka kaasi oo sidoo kale sameeya xagal ugu dhawaan 45º.
α janjeerka bir-musta
β janjeerka dildillaaca/jeerarka
148
Marka biruhu u qalloocdaan darajada 45°.
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka β [Sβ = (d–d') (cotβ)]
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka α [Sα = (d–d') (cotα)]
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka β & α [Sb = (d–d') (cotβ + cotα)] ama [Sb =
(Sα + Sβ)]
Si loo helo qiimaha β, adeegso aragtida fiitaagooros ee la xiriirta janjeerka
Haddii dulalaatiga Sb< (d–d')(cotβ + cotα), waxa aynu heleynaa tidac badan.
Inta bir ee u janjeerta xagasha ka gudubta jeerarka waxa ay sameysaa janjeer xagal
β ah (d–d') (cotβ + cotα)/Sb
149
Af-garadku waxa uu sheegayaa ugu yaraan 50% ka u adkeysiga jaraha loo qaatay
birta in uu ahaado shakaal.
Qorsheey sidaqa jaraha adiga oo adeegsanayo bir-mus. Caadi ahaan kulanka bir-
mustu waa halka ay biruhu ka jalleecmaan 45°.
Qeybta u dhaxeysa d = 400 mm iyo 837 mm laga billaabo wajiga kaalaha,
ballacuna b = 300mm
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka β [Sβ = (d–d') (cotβ)]
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka α [Sα = (d–d') (cotα)]
Fogaanta jiifka ku dherersan janjeerka β & α [Sb = (d–d') (cotβ + cotα)] or [Sb =
(Sα + Sβ)]
1 1
Sb = (300) ( + ) = 473mm
𝑡𝑎𝑛60 𝑡𝑛𝑎45
1
Sβ = (300) ( ) = 173mm
𝑡𝑎𝑛60
1
Sα = (300) ( ) = 300mm
𝑡𝑛𝑎45
150
α = 45°, β = 60°
40×7.654
Vkaalaha = = 153.08KN
2
Si kale
Vs= 160–40×0.173=153.08kN.
vc = 0.8 N/mm2 (tusaalaha qorsheynta jaraha dogobka ee hore)
Vc = 0.8×300×400×10−3 = 96kN.
Quwadda jaraha Vs ee ay u adkeysankarto birta waa
Vs = 153.08–96 = 57.08.6kN.
50% ka Vs waa in uu u adkeystaa shakaalku, 50% ka kale ee soo harayna waa in ay
u adkeysataa bir-mastu.
Vbir-musta = 0.5×57.08 = 28.54 kN
U adkeysiga jaraha ee laba bir 2T20, halka Asb = 628mm2 waa
151
Vb = 0.9524×460×628×(cos 45+sin 45×cot 60) (400-40)/473×10−3 = 233.6 kN
Xisaabi dulalaatiga bir 8 mm shakaal ah (Asv = 101 mm2) si loo helo V shakaalka =
28.54kN
𝑑 400
Vshakaalka = 0.9524fyAsv = 28.54×10-3= 0.9524×250×101× = sv = 337KN.
𝑠𝑣 𝑠𝑣
Jaraha qeybta (173+473) = 646 mm laga soo billaaba bartamaha kaalaha waa
Vs = 160 – 40×0.646 = 134.16kN.
Quwadda jaraha Vs uu u adkeysankarayo shakaallada oo lagu daray bir-musta waa
Vs = 134.16 – 96 = 38.16kN.
Hal bir-mas kaliya waxa ay wadataa adkeysi gaaraya 0.5×233.6 =116.8kN.
Dulalaatiga shakaalka ugu weyn waa 300 mm (tusaale) waxaa lagu xaddiday 0.75d.
152
9.2. ISKUXIRAHA/QOOLKA, UDUBKA, IYO XAJINTA FIIGGA KU
JIRA QALLOOCA
Qorsheynta fiigga dhidibka isku xirka waxaa loo qaataa in uu joogta ku yahay
𝑓𝑠
dhammaan dhererka dhidibka fb = halka fs ay tahay quwadda ku jirta birta ama
ᴫØ𝑙
kooxa bira ah, l waa dhidibka iyo dhererka Ø waa dhex-roorka loo qaata halka bir
ama dhex-roorka bir la eg dhammaan badka kooxa biro ah.
fiigga qoolku uusan uga badneyn dhidibka qorsheynta ee fiigga qoolka kaasi oo
siinaya fbu = β√𝑓𝑐𝑢 halka β tahay horgalaha iskuxiraha kaasi oo ku xiran nowca
birta.
Nowca 2, biraha xumaaday waxaa lagu duubaa biraha dhereran, qiimaha β waxaa
lagu dabbaqayaa koosiriga iyo dogobyada ayada oo wadata shakaalka ugu yar.
153
Jadwalka fiigga xiraha/qoolka
Xisaabi dhererka dhidibka diiqa iyo cadaadiska bir heerkeedu yahay 460 nowca 2
ee dhex-roorka biraha xumaaday sulub leh heer 30.
154
Dhidibka diiqa
0.95𝑓𝑦 ר 0.9524×460ר Ø
fb = = 2.74 = = 2.74 = 109.526 , 𝑙 = 40Ø
4𝑙 4𝑙 𝑙
Dhidibka cadaadiska
0.95𝑓𝑦 ר 0.9524×460ר Ø
fb = = 3.45 = = 3.45 = 109.526 , 𝑙 = 32Ø
4𝑙 4𝑙 𝑙
Dhererka ugu fog iskuxiraha dhidibka sida laba-llaabka tirada saxa ah ee dhex-
roorka waxaa bixinaya BS8110: Part 1, jadwalka 3.27.
Dhererka dhibban ee jillaabka ama qallooca waa dhererka bir toosan kaasi oo
lamid ah qiimaha dhidibka sida qeybtaasi u dhaxeysa halka uu ka billaabanayo
jalleeca iyo barta ay isku dhaafayaan dhex-roorka afarta bir ee u gudbaya salka
ama dhammaadka jalleeca.
155
Dhererka dhibban ee dhidibka waa sidan soo socota:-
i. Jillaab 180º
a. Siddeed jeer gacanka dhexe r ee jillaabka laakin kama weyno 24 jeer dhex-
roorka birta
Hadii dhererka birta ka danbeysa/ku taalla salka danbe ee qalloocyada uu
yahay l, kaddib laga billaabo halka uu ka billaabanaya qallooca
salka/dhammaadka birta, dhererka dhibban ee dhidibka = 8r(≤24Ø)+l-4Ø
Ama
b. Dhererka xaqiiqiga ah ee birta laga soo billaabo halka uu ka billaabanayo
qallooca, dhererka dhibban ee dhidibka = ᴫr+l
ii. Qallooc 90º
a. Afar jeer gacanka dhexe ee qallooca laakin kama weyno 12 jeer dhex-roorka
birta.
Haddii dhererka birta ka danbeysa/ku taalla salka danbe ee qalloocyada uu
yahay l, kaddib laga billaabo halka uu ka billaabanaya qallooca
salka/dhammaadka birta, dhererka dhibban ee dhidibka = 4r(≤12Ø)+l-4Ø
Ama
b. Dhererka xaqiiqiga ah ee birta laga soo billaabo halka uu ka billaabanayo
qallooca, dhererka dhibban ee dhidibka = 0.5ᴫr+l
Gacan laba bir dhex-roorkoodu ayaa la adeegsadaa marka ay birtu tahay mid
jilicsan, dhex-roorka saddex birna waxaa la adeegsadaa marka ay birtu tahay
mid diiq-dhammaatay.
156
Dhidibbada iyo jillaabyada iyo xaddiyada qalloocooda
157
9.2.3. Tusaale xisabinta dhererka dhidibka
Xisaabi dhererka dhibban ee dhidibka leh 90° qallooc ah lehna gacan dhexe ee ah
70 mm bir leh 16 mm dhex-roor ah. Dhererka toosan ee birta ka danbeysa
salka/dhammaadka tuurta waa 100 mm.
Dhererka dhibban ee dhidibka = 4r(≤ 12Ø)+l-4Ø = 4×70(≤ 12×16)+100-4×16
4×70 > 12×16 sidaasi darteed waxaa lagu xaddiday 12×16 = 192
Ama
25.75×16,Ø = 412mm.
9.2.4. Tusaale 2
Xisaabi dhererka dhibban ee dhidibka leh 180° qallooc ah lehna gacan dhexe ee ah
80 mm bir 16 mm dhex-roor ah. Dhererka toosan ee birta ka danbeysa
salka/dhammaadka tuurta waa 100 mm.
Dhererka dhibban ee dhidibka = 8r(≤ 24Ø)+l-4Ø = 8×80(≤ 24×16)+100-4×16
8×80 > 24×16 sidaasi darteed waxaa lagu xaddiday 24×16 = 384
13.75×16, Ø = 220mm.
Dhererka dhidibka weyn waa moolka dhibban d ee qeybta ama 15Ø si kastaba ha u
weynaadae. Goobta qeybta jactadka ee xubinka, birtu waa in ay qaadataa dhererka
dhammeystiran ee dhidibka ka danbeeya barta joogtada ah ee ka fog in ay lahaato
u adkeysiga duubmiga laba jeer qallooca duubmiga ku dhacaya barta.
Gaabin ama joojin waa in la sameeyaa marka aysan biruhu u baahneyn wax dherer
ah.
9.2.6. Udubka iyo kala siibyada (waa kala siibyada birta sidaqa)
Dhererka ugu yar ee udubka waa in uusan ka yaraan 15Ø ama 300mm si kastaba ha
u weynaadae.
159
3. Haddii udubku uu ku jiro geeska/qibla-gafka qeybta daboolkuna uu ka
yaryahay dhex-roorka laba bir, dhererka udubka waxaa lagu kordhinayaa
ayada oo lagu dhufanaya racdin-reebka 1.4.
4. Haddii xaaladaha 2 iyo 3 labadooduba la dabbaqo dhererka udubka waa in
la laballaabaa dhererka udubka cadaadiska waa in uu noqdaa 1.25 jeer
dhererka dhidibka cadaadiska.
Hadii birtu aysan ku taagneyn ama aanan loo qaadan inay dagto/gaarto dhabarka
barta 4 jibaarka dhex-roorka birta ka gudubta dhammaadka qallooca, wax hubin ah
looma baahno in la sameeyo, haddii loo qaato in uu gaaro dhabarka bartaasi.
Xajinta fiigga ku jira gudaha birta waa in la hubiyaa ayada oo la adeegsanayo
𝑓𝑏𝑡 2𝑓𝑐𝑢
qaaciddadan: fiigga xajinta ≤ ∅
𝑟∅ [1+2 ]
𝑎𝑏
Fxd waa quwadda diiqa uu sababo culeysyada ugu fog ee ku jira bir ama kooxa bira
ah, r waa gacanka dhexe ee danbe, Ø waa dhex-roorka birta ama koox, xajmiga
birta u dhiganta badka iyo ab hal bir ama koox biraha ah ee la xiriira bartama-ka-
bartama fogaanta u dhaxeysa biraha ama koox bira ah kuwaasi oo ku dherersan
qallooca. Bir ama kooxa bira ah ee daris la ah wajiga xubinka ab waxaa loo qaataa
daboolka lagu daray 15Ø. (Rei3)
160
9.2.8. Tusaale qorsheynta dhidibka kaalaha dogobka
Waxaa la wataa 4T20 mm dhex-roor ah lehna heer 460 waxaa dhidib loogaga
dhigay bir xumaatay taasi oo marta wajiga tiirka 400×500mm. iyo jillaab leh 90º
iyo 90mm oo gacan ah, dhererka toosan ee birta dhacda dhabarka danbe ee tuurta
waa 60 mm(waxa ay ku xirantahay cabbirka qeybta). Heerka sulubku waa 30.
Marka laga soo qaato jadwalka 3.3 ee af-garadka daboolka shakaal leh 10 mm
dhex-roor ah marka loo bandhiga saameynta dhexdhexaadka ah waxa uu
noqonayaa 25 mm. halka daboolka birta weyn uu noqonayo 30mm. badka sidaqa
diiqa loogaga baahanyahay qorsheynta waa 1100 mm2. Qorsheey dhidibka loogaga
baahanyahay biraha.
Sidaasi ayaa dhammaan dhidibka la soo helay ee mara wajiga tiirka waxa uu
noqonayaa Ldh = Lweyn + daboolka = 699+25 = 724mm
𝑓𝑖𝑖𝑔𝑔𝑎ר 383×20
fxu = = = 2.645mm
4𝐿𝑇 4×724
Dhererka toosan ee birta dhacda dhabarka halka ugu danbeysa tuurta waa 60 mm.
161
Fiigga ugu fog ee xajinta waa
∅𝜋𝑟 90×𝜋×90
Dhererka qaansada jillaabka Lq = = = 141.4mm
180 180
Ogolow hoos u dhaca quwadda birta taasi oo ay ugu wacantahay fiigga xiraha:
Dhererka udubka laga soo billaabo barta uu fiigu ku badanyahay ilaa bartamaha
qallooca sare waa
dhererka dhidibka = b/2+ Lc/2 = 400/2+141.4/2 = 271mm
Fiigga qallooca kore = quwadda diiqa birta – quwadda cadaadiska birta = 120.3 –
85 = 35.3KN.
162
163
Tixraac
ASDIP_retain_structural_engineering_software [Book].
Design_formula_for_EC2_Version_06.34 [Book].
Dr_Colin_Caprani [Book].
Environmental_council_of_concrete_organizations [Report].
https://www.quora.com/Why-are-there-two-factors-of-safety-of-1.5-for-concrete-in-reinforced-
concrete-design [Online].
KAMARUL_ARIFFIN_BIN_MOHD_MAHPAL [Book].
KAMARUL_ARIFFIN_BIN_MOHD_MAHPAL [Book].
Reinforced_concrete_design_theory_and_examples [Book].
Reinforced_concrete_design_theory_and_examples [Book].
Reinforced_concrete_design_theory_and_examples [Book].
Reinforced_concrete_design_theory_and_examples [Book].
164
BUUGGA FAAHFAAHINTA
Khariidhada qorsheynta
1
Warbixinnada qorsheynta
Ilaha la adeegsanayo
BS 8110 Design Charts for Singly & Doubly Reinforced part 3: 1985
2 saacadood ee daboolka dogobka iyo tiirka 30mm iyo 25mm sida ay iskugu xigaan
// // // // shakaalka = 8mm
Dhameystirka = 1kN/m2
// // // // shakaalka fy = 250N/mm2
Heerka sulubka = 35
Halbeegga aaddimaha loo adeegsanayo (m) iyo (mm) weyn iyo yar sida ay iskugu xigaan
2
Qorsheynta koosiriga
Koosiri 1
Culeys
Dhammeystirka = 1kN/m2
Koosirigu waxa uu leeyahay laba gees daris ah oo furan sidaasi darteed waa
xaaladda 4.
Horgalayaasha duubmiga
3
b = 1000mm. sababta oo ah fogaanta qorsheynta koosiriga waxa uu
qaadanayaa 1m.
Duubmiga
Jaraha
Birta sidaqa
M = 14.3 kNm
V = 24.732 kN
𝐦 𝟏𝟒.𝟑×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.026 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
4
𝟎.𝟎𝟐𝟔𝟏𝟓
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 121mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75mm
𝟏𝟒.𝟑×𝟏𝟎𝟔
As = = 275mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
As.yar< As hagaag
M = 10.81 kNm
V = 18.32 kN
𝐦 𝟏𝟎.𝟖𝟏×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.0198 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟗𝟖
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 122mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75mm
𝟏𝟎.𝟖𝟏×𝟏𝟎𝟔
As = = 208mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
As.yar< As hagaag
5
Gudbanka dheer ee duubmiga taban
M = 8.244kN.m
V = 16.03kN
𝐦 𝟖.𝟐𝟒𝟒×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.018 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟏𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟖
Z = 115(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 112.7mm > 0.95d = 109.25mm
𝟎.𝟗
Adeegso 109mm
𝟖.𝟐𝟒𝟒×𝟏𝟎𝟔
As = = 173mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟎𝟗
M = 6.23 kNm
V = 11.908 kN
𝐦 𝟔.𝟐𝟑×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.013< 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟏𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟑
Z = 115(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 113mm > 0.95d = 109.25mm
𝟎.𝟗
Adeegso 109mm
𝟔.𝟐𝟑×𝟏𝟎𝟔
As = = 130mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟎𝟗
6
As.yar = 0.13%bh = (0.13/100)×1000×150 = 195 mm2/m jadwalka 3.25
Hubinta jaraha
Vweyn = 24.732 kN
dx = 125mm. (dweyn)
𝐕 𝟐𝟒.𝟕𝟑𝟐 ×𝟏𝟎𝟑
V =( ) =( ) = 0.198N/mm2
𝐛𝐝 𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓
𝟎.𝟕𝟗 𝟏𝟎𝟎𝐀𝐬 1/3 𝐟𝐜𝐮 1/3 𝟒𝟎𝟎 1/4
Vc = ( ) ( ) ( )
𝚼𝐦 𝐛𝐝 𝟐𝟓 𝐝
𝟎.𝟕𝟗
Vc = (0.2512)1/3(1.4)1/3(3.2)1/4 = 0.6 N/mm2
𝟏.𝟐𝟓
Vc > v hagaag
Habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟔𝟖.𝟔
i.a.s.d. = 0.55+ = 1.507 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟎.𝟗𝟏𝟓𝟐)
7
Gudban / moolka dhibban (L/d)gundhig xiran = 26 jadwalka 3.9
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(125) = 375 mm
Duubmiga iyo jaraha ugu weyn ayaan soo qaadannay, inta kalena isla
waddadan ayaa loo marayaa.
Isla birtan iyo dulalaatigeeda ayaad galinkartaa saddexda kale oo soo hartay
(laba lakab oo kiiba leh 2 kale), badbaado ahaan.
8
Koosiri 2
Culeys
Dhammeystirka = 1kN/m2
Koosirigu waxa uu leeyahay hal dhinac dheer oo furan sidaasi darteed waa
xaaladda 3.
Horgalayaasha duubmiga
9
b = 1000mm. sababta oo ah fogaanta qorsheynta koosirigu waxa uu
qaadanayaa 1m.
Duubmiga
Jaraha
Birta sidaqa
M = 13.3736 kN.m
V = 23.358 kN
𝐦 𝟏𝟑.𝟑𝟕𝟑𝟔×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.024455 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟐𝟒𝟒𝟓𝟓
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 121.5mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
10
Adeegso 118.75mm
𝟏𝟑.𝟑𝟕𝟑𝟔×𝟏𝟎𝟔
As = = 257 mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
M = 10.076 kNm
V = 15.572 kN
𝐦 𝟏𝟎.𝟎𝟕𝟔×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.0184 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟖𝟒
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 122.4mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75mm
𝟏𝟎.𝟎𝟕𝟔×𝟏𝟎𝟔
As = = 194mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
11
Gudbanka dheer ee duubmiga taban
M = 6.7784 kN.m
V = 16.488 kN
𝐦 𝟔.𝟕𝟕𝟖𝟒×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.014 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟏𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟒
Z =115(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 113 mm > 0.95d = 109.25mm
𝟎.𝟗
Adeegso 109mm
𝟔.𝟕𝟕𝟖𝟒×𝟏𝟎𝟔
As = = 142mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟎𝟗
M = 5.1296 kNm
𝐦 𝟓.𝟏𝟐𝟗𝟔×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.011 < 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟏𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟏
Z = 115(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 113.5mm > 0.95d = 109.25mm
𝟎.𝟗
Adeegso 109mm
𝟓.𝟏𝟐𝟗𝟔×𝟏𝟎𝟔
As = = 107mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟎𝟗
12
As < As.yar. Adeegso As.yar
Hubinta jaraha
Vweyn = 23.358 kN
dx = 125mm. (dweyn)
𝐕 𝟐𝟑.𝟑𝟓𝟖 ×𝟏𝟎𝟑
V =( ) =( ) = 0.187N/mm2
𝐛𝐝 𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓
𝟎.𝟕𝟗
Vc = (0.2512)1/3(1.4)1/3(3.2)1/4 = 0.6 N/mm2
𝟏.𝟐𝟓
Vc > v ok
Habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟓𝟏
i.a.s.d.= 0.55+ = 1.623 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟎.𝟖𝟓𝟔)
13
(L/d) oggol = (L/d)gundhig × i.a.s.c.>(L/d)xaqiiqi
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(125) = 375 mm
14
Koosiri 3
Culeys
Dhammeystirka = 1kN/m2
F = wl = 11.45×4 = 45.8kN
15
Kaaliyaha koowaad
Birta sidaqa
M = 13.74 kNm
𝐦 𝟏𝟑.𝟕𝟒×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.025< 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟐𝟓
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 121mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75
𝟏𝟑.𝟕𝟒×𝟏𝟎𝟔
As = = 264mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
16
Habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟓𝟖
i.a.s.d.= 0.55+ = 1.58 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟎.𝟖𝟖)
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(125) = 375 mm
17
Kaaliyaha koowaad
M = −7.328kNm
V = 21.068kN
𝐦 𝟕.𝟑𝟐𝟖×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.0134< 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟏𝟑𝟒
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 123mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75
𝟕.𝟑𝟐𝟖×𝟏𝟎𝟔
As = = 141mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
Hubinta jaraha
M = −7.328kNm
V = 21.068kN
dx = 125mm. (dweyn)
𝐕 𝟐𝟏.𝟎𝟔𝟖 ×𝟏𝟎𝟑
V =( ) =( ) = 0.17N/mm2
𝐛𝐝 𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓
𝟎.𝟕𝟗 𝟏𝟎𝟎𝐀𝐬 1/3 𝐟𝐜𝐮 1/3 𝟒𝟎𝟎 1/4
Vc = ( ) ( ) ( )
𝚼𝐦 𝐛𝐯 𝐝 𝟐𝟓 𝐝
18
𝟎.𝟕𝟗 𝟏𝟎𝟎×𝟐𝟑𝟔 1/3 𝟑𝟓 1/3 𝟒𝟎𝟎 1/4
Vc = ( ) ( ) ( )
𝚼𝐦 𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓 𝟐𝟓 𝟏𝟐𝟓
𝟎.𝟕𝟗
Vc = (0.1888)1/3(1.4)1/3(3.2)1/4 = 0.54 N/mm2
𝟏.𝟐𝟓
Vc > v hagaag
Habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟓𝟑
i.a.s.d.= 0.55+ = 1.9 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟎.𝟒𝟕)
19
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(125) = 375 mm
M = −15.76kNm
V = 27.48kN
𝐦 𝟏𝟓.𝟕𝟔×𝟏𝟎𝟔
K= 𝟐
= = 0.0288< 0.156
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓𝟐
𝟎.𝟎𝟐𝟖𝟖
Z = 125(0.5+√𝟎. 𝟐𝟓 − = 121mm > 0.95d = 118.75mm
𝟎.𝟗
Adeegso 118.75
𝟏𝟓.𝟕𝟔×𝟏𝟎𝟔
As = = 303mm2/m
𝟎.𝟗𝟓𝟐𝟒×𝟒𝟔𝟎×𝟏𝟏𝟖.𝟕𝟓
20
Hubinta jaraha
M = −15.76kNm
V = 27.48kN
dx = 125mm. (dweyn)
𝐕 𝟐𝟕.𝟒𝟖 ×𝟏𝟎𝟑
V =( ) =( ) = 0.22N/mm2
𝐛𝐝 𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟏𝟐𝟓
𝟎.𝟕𝟗 𝟏𝟎𝟎𝐀𝐬 1/3 𝐟𝐜𝐮 1/3 𝟒𝟎𝟎 1/4
Vc = ( ) ( ) ( )
𝚼𝐦 𝐛𝐯 𝐝 𝟐𝟓 𝐝
𝟎.𝟕𝟗
Vc = (0.63)1/3(1.4)1/3(3.2)1/4 = 0.8 N/mm2
𝟏.𝟐𝟓
Vc > v hagaag
Habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟗𝟔
i.a.s.d.= 0.55+ = 1.344 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟏)
21
Gudbanka la ogolyahay/moolka = 26×1.344 = 35
Hubinta jeerarka
Sidaqa
3d = 3(125) = 375 mm
22
Qorsheynta dogobka
Gudbanka koosiriga 1
Culeys
Dhammeystirka = 1kN/m2
Koosirigu waxa uu leeyahay laba gees daris ah oo furan sidaasi darteed waa
xaaladda 4.
23
Gk = 4.75kN/m2
Qk = 3kN/m2
Culeyska qorsheynta
Qk = (0.54×3×4) = 6.48kN/m2
= (31×2) = 62kN/m2
24
Gudbanka koosiriga 2
Culeys
Koosirigu waxa uu leeyahay hal dhinac dheer oo furan sidaasi darteed waa
xaaladda 3.
Gk = 4.75kN/m2
Qk = 3kN/m2
Culeyska qorsheynta
Qk = (0.51×3×4) = 6.12kN/m2
25
Culeyska qorsheynta oo idil = 1.4(14.19) + 1.6(6.12) = 29.658kN/m2
= (29.658×2) = 60kN/m2
Culeys
Koosirigu waxa uu leeyahay hal dhinac dheer oo furan sidaasi darteed waa
xaaladda 3.
Gk = 4.75kN/m2
Qk = 3kN/m2
26
Cabbirka dogobka = (500×300) mm
Culeyska qorsheynta
Qk = (0.36×3×4) = 4.32kN/m2
Gudbanka koosiriga 3
Culeyska qorsheynta
Qk = (3×4)2 = 6kN/m2
27
Culeyska qorsheynta oo idil = 1.4(14) + 1.6(6) = 29.2kN/m2
= (29.2×2) = 59kN/m2
Culeyska qeybsanaha
28
K = 4EI/L marka kaalaha sugan
DF = K/∑K
DF = 0 geeska sugan
DF = 1 geeska kawisan
29
DFAB = 0 DFBA = 0.5
COBC = DISTCB/2
COCB = DISTBC/2
30
Jadwalka qeybsanaha duubmiga
Xubin A B C D E F
Kala-siib AB BA BC CB CD DC DE ED EF FE
0.59
D.F 0 0.5 0.5 0.59 0.414 0.414 0.5 0.5 0
FEM -186 186 -180 180 -355 355 -180 180 -186 186
1.5
COM -1.5 93 51.625 -1.5 -36.225 36.225 -51.625 -93 1.5
-7
DIST 0 -6.5 -6.5 7 4.92 -4.92 6.5 6.5 0
0.876
COM -0.876 0 1.68 -0.876 -1.182 1.182 -1.68 0 0.876
0.42
COM -0.42 0 0.607 -0.42 -0.426 0.426 -0.607 0 0.42
-0.193
DIST 0 -0.125 -0.125 0.193 0.135 -0.135 0.125 0.125 0
-0.077
DIST 0 -0.048 -0.048 0.077 0.054 -0.054 0.048 0.048 0
0.0096
COM -0.0096 0 0.015 -0.0096 -0.0106 0.0106 -0.015 0 0.0096
-0.0047
DIST 0 -0.003 -0.003 0.0047 0.0033 -0.0033 0.003 0.003 0
-297
Mdham -45 189 -189 297 -297 297 189 -189 45
31
Duubmiga iyo culeyska qeybsanaha
32
Jaantuska jaraha iyo duubmiga
33
Qorsheynta dogobka
Ogow markasta doolka gees-ka-gees waa in uu isku mid noqdaa, balse halkan
tusaale ahaan ayaan u kala baddalidoonnaa.
M = 297kNm V = 250.75kN
Qorsheynta sidaqa
As = 297×106/(0.9524×460×389) = 1743mm2.
34
HUBITA JARAHA
𝐕 𝟐𝟓𝟎.𝟕𝟓×𝟏𝟎𝟑
V=( ) =( ) = 1.4N/mm2
𝐛𝐯 𝐝 𝟒𝟎𝟎×𝟒𝟓𝟎
𝟏𝟎𝟎×𝟐𝟎𝟏𝟎 𝟒𝟎𝟎
𝚼𝐦 = 1.25, ( ) ≥ 0.3, ( ) < 1. Adeegso 1, fcu ≤ 40 N/mm2
𝟒𝟎𝟎×𝟒𝟓𝟎 𝟒𝟓𝟎
𝟎.𝟕𝟗
Vc = (1.117)1/3(1.4)1/3 (1)1/4 = 0.7335 N/mm2
𝟏.𝟐𝟓
Vc < v
35
Shakaalka ugu yar jaraha
Agv/sv = b (v-vc)/0.9524fyv
Sidaasi darteed shakaalka horay loo qaatay waa mid lagu aaminikaro u
adkeysiga jaraha.
Hubinta habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟔𝟔
i.a.s.d.= 0.55+ = 0.935 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟑.𝟔𝟕)
(L/d)gundhig × i.a.s.c.>(L/d)xaqiiqi
36
Jeerarka
S1 = (b−2C−𝟐Øshakaal−2Øbir.weyn−Ø)/2 = (400−2×30−2×8−2×25−25)/2
= 124.5mm
𝟕𝟎𝟎𝟎𝟎 𝟕𝟎𝟎𝟎𝟎
Qiimaha la oggolyahay: dulalaatiga maran ≤ βb ≤ 300 = = 152 ≤
𝐟𝐲 𝟒𝟔𝟎
300.
𝟒𝟕𝟎𝟎𝟎 𝟐 𝐀𝐬.𝐫𝐚𝐛𝐨 𝟏
Qaacidda sikale: dulalaatiga maran ≤ ≤ 300. Halka fs = fy
𝐟𝐬 𝟑 𝐀𝐬.𝐡𝐞𝐥𝐚𝐲 𝛃𝐛
𝟒𝟕𝟎𝟎𝟎
Kolkaa dulalaatiga maran ≤ = 177 ≤ 300.
𝟐𝟔𝟔
Hubi S2
y = waa fogaanta laga billaabo dhinaca iyo salka ilaa bartamaha biraha
bidixda ee salka = C +Øshakaal + Øbir.weyn/2 = 30 + 8 + 25/2 = 50.5mm
37
Gubanka dhexe ee dogobka
M = 235.8kNm
Qorsheynta sidaqa
Tusaale ahaan doolkan u qaado dogob dacalle, kolkaa qirada koosiriga waxa
ay la egtahay 150mm joogga cabbirka dogobkuna waxa uu la egyahay
500mm.
𝐥𝐞
Ballaca dhibban b ee dacalle xiran dogob-T = +bw= 0.14le + bw =
𝟕.𝟏𝟒𝟑
𝐡
Mu = 0.447fcu (b – bw)hf(d − 𝐟) + 0.156fcubwd2 = 0.447×35(1590-
𝟐
38
Kaddib duubmiga qorsheynta ee 297kNm waa uu ka yaryahay kan Mdacal ee
1399kNm. Dogobku waxaa loo qorsheynkarayaa sida dogob leydi hal-sidaq ah
lehna xajmi b×d = 1590×450.
Adeegso 427.5mm
As = 235.8×106/(0.9524×460×427.5) = 1259mm2.
39
Shakaalka ugu yar jaraha
Agv/sv = b (v-vc)/0.9524fyv
Sidaasi darteed shakaalka horay loo qaatay waa mid lagu aaminikaro u
adkeysiga jaraha.
Hubinta habacsanaanta
𝟒𝟕𝟕−𝐟𝐬
Isirka asal dooriyaha sidaqa diiqa = 0.55+ 𝐦 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+ 𝟐
𝐛𝐝
𝟒𝟕𝟕−𝟐𝟒𝟎
i.a.s.d.= 0.55+ = 0.982 ≤ 2.
𝟏𝟐𝟎(𝟎.𝟗+𝟑.𝟔𝟕)
(L/d)gundhig × i.a.s.c.>(L/d)xaqiiqi
40
Jeerarka
S1 = (b−2C−𝟐Øshakaal−2Øbir.weyn−Ø)/2 = (400−2×30−2×8−2×25−25)/2
= 124.5mm
𝟕𝟎𝟎𝟎𝟎 𝟕𝟎𝟎𝟎𝟎
Qiimaha la oggolyahay: dulalaatiga maran ≤ βb ≤ 300 = = 152 ≤
𝐟𝐲 𝟒𝟔𝟎
300.
𝟒𝟕𝟎𝟎𝟎 𝟐 𝐀𝐬.𝐫𝐚𝐛𝐨 𝟏
Qaacidda sikale: dulalaatiga maran ≤ ≤ 300. Halka fs = fy
𝐟𝐬 𝟑 𝐀𝐬.𝐡𝐞𝐥𝐚𝐲 𝛃𝐛
𝟒𝟕𝟎𝟎𝟎
Kadib dulalaatiga bannaan ≤ = 195.8 ≤ 300.
𝟐𝟒𝟎
Hubi S2
y = waa fogaanta laga billaabo dhinaca iyo salka ilaa bartamaha biraha
bidixda ee salka = C +Øshakaal + Øbir.weyn/2 = 30 + 8 + 25/2 = 50.5mm
41
Qorsheynta dogobka geeska waxaa loo adeegsanayaa isla waddada loo maray
qorsheynta dogobk-T ee kor lagu soo qorsheeyay, marka laga reebo
𝐥𝐞
Dogobka xiran ee dogob-L b = +bw = 0.07le + bw
𝟏𝟒.𝟐𝟗
Dogobyada kale oo idil waxaa loo adeegsandoonaa in lagu dhiso sidaqa laga
soo helay gudbanka sida duubmiga iyo quwadda jaraha ugu weyn, laakin
shakaallada jaraha waa ay kala duwanaankaraan hadba sida ay u kala
baddalantahay quwadda jaraha laakin waxaa la adeegsankarayaa bir-mas
lagu soo helay habka qorsheynta.
42
TIIR
Culeys
𝐊 𝐀𝐁 𝐛𝐡𝟑 𝟎.𝟒×𝟎.𝟓𝟑
= = = 2.451×10-4
𝟐 𝟐𝐋𝐀𝐁 𝟐×𝟏𝟐×𝟖.𝟓
𝐊 𝐁𝐂 𝐛𝐡𝟑 𝟎.𝟒×𝟎.𝟓𝟑
= = = 3.47222×10-4
𝟐 𝟐𝐋𝐁𝐂 𝟐×𝟏𝟐×𝟔
𝐊 𝐃𝐁 𝐛𝐡𝟑 𝟎.𝟒×𝟎.𝟓𝟑
= = = 5.21×10-4
𝟐 𝟐𝐋𝐃𝐁 𝟐×𝟏𝟐×𝟒
𝐊 𝐁𝐄 𝐛𝐡𝟑 𝟎.𝟒×𝟎.𝟓𝟑
= = = 5.21×10-4
𝟐 𝟐𝐋𝐁𝐄 𝟐×𝟏𝟐×𝟒
Tiir
𝐛𝐡𝟑 𝟎.𝟒×𝟎.𝟒𝟑
Ktiir= = = 6.1×10-4
𝟐𝐋𝐡 𝟏𝟐×𝟑.𝟓
44
Sagxadda koowaad iyo labaad
∑K = (2.451+3.47222+2×6.1)×10-4 = 1.8123×10-3
𝐊 𝐭𝐢𝐢𝐫 𝟔.𝟏×𝟏𝟎−𝟒
D.F = = = 0.3366
∑𝐊 𝟏.𝟖𝟏𝟐𝟑×𝟏𝟎−𝟑
Sagxadda saddexaad
∑K = (2.451+3.47222+6.1)×10-4 = 1.2023×10-3
𝐊 𝐭𝐢𝐢𝐫 𝟔.𝟏×𝟏𝟎−𝟒
D.F = = = 0.507
∑𝐊 𝟏.𝟐𝟎𝟐𝟑×𝟏𝟎−𝟑
d = 400-25-16/2 = 367mm
Baraarujin: Asalka sidaqa tiirka ee ugu yar waa 4 bir, haddii ay intaasi ka
badato birt, sidaqu waxa uu u kala badnaanayaa hadba dhinaca uu ku
dhacayo duumbiga weyn.
45
Taxliilinta culeyska saaran tiirka
Ayada oo la adeegsanayo buugga “Design charts for singly reinforced beams, doubly
reinforced beams and rectangular columns BS8110 Part 3: 1985 ”
46
Qorsheynta Shakaalka
Dulalaatiga ugu weyn waa in uu noqdaa 12 jeer dhex-roorka birta ugu yar ee
dherersan, sidaasi darteed waxa aynu qaadankarnaa 12 × 16 = 192mm iyo
wixii ka yar, xad-dhaafna aheyn.
Hubinta jaraha
M/N < 0.6h = 29/1610 = 0.02 < 0.6 × 0.4 = 0.24. Waa hagaag, sidaasi
darteed jaraha kuma sugno xaalad murugsan.
Hubinta jeerarka
Sidaas darteed 0.2 × 35 × {(400 × 400) – 804} = 1114kN < 1610kN. Waa
hagaag, hubin kalena looma baahno.
47
RUUG
= 2((11.34×4×3)/2)+2((14×8.5×3)/2)+2((14.19×6×3)/2)+42 =
790KN
= 2((4.32×4×3)/2)+2((6×8.5×3)/2)+2((6.12×6×3)/2) = 315KN/m
48
U qaado cadaadiska dhulka = 200kN/m2
X = (2400-400)/2 = 1000mm
d = 500-40-16/2 = 452mm
49
Sidaqa
Adeegso 429mm
As = 350×106/(0.9524×460×429) = 1862mm2.
Jaraha quman/taagan
Fiigga jaraha quman waxaa laga hubiyaa d = 452 mm laga soo billaabo
wajiga tiirka.
Jaraha jugta/kadada
50
vweyn = 1610×103/(723200) = 2.23N/mm2< (0.8√35 = 4.73 N/mm2)
Jeerar
51
Jaranjaro
Fogaanta fadhiga/salka = 2800mm, joogga = 1750
Culeyska koosiriga
Culeyska manoolaha
Dhammeystirka = 1 kN/m2
GK = 4.75 kN/m2
Koosiriga jaranjarada
𝐑 𝟏𝟒𝟓
Dhererka tallaabada ama gacanka = [G sin(tan-1 )] = [250 sin (tan-1 )]=
𝐆 𝟐𝟓𝟎
[(250)sin(tan-10.58)] = 125mm
53
7.34 + 64.32 = 71.66 kN
𝐰𝐛𝟐
( ) 𝐰𝐛
V= 𝟒𝐬𝐢𝐧𝛉
loo fududeeyay halka w yahay dhammaan culeyska saaran
𝐛 𝟒𝐬𝐢𝐧𝛉
𝐡
gudbanka, b waa dhererka salka halka socodka, iyo θ = [90 - (tan-1 )]
𝐛
𝐡
𝐅𝐋 𝐛𝐋 +(𝐛𝐅 +𝟐𝐛𝐋 )𝐅𝐅 𝐜𝐨𝐬(𝐭𝐚𝐧−𝟏 )
𝐛𝐟
Fiigga kaalaha sare v = 𝐡
𝟐(𝐛𝐅 +𝐛𝐋 )𝐜𝐨𝐬(𝐭𝐚𝐧−𝟏 )
𝐛𝐟
54
bF waa dhererka salka ee halka lagu soconaya = 2.95M
𝟏.𝟕𝟒
𝟕.𝟑𝟒×𝟎.𝟕𝟓+(𝟐.𝟗𝟓+𝟐×𝟎.𝟕𝟓)×𝟔𝟒.𝟑𝟐𝐜𝐨𝐬(𝐭𝐚𝐧−𝟏 )
v= 𝟏.𝟕𝟓
𝟐.𝟗𝟓
𝟐(𝟐.𝟗𝟓+𝟎.𝟕𝟓)𝐜𝐨𝐬(𝐭𝐚𝐧−𝟏 )
𝟐.𝟗𝟓
v = 39.55KN.
Duubmiga sidaqa
Moolka dhibban
d = 150 − 25 – 10/2 = 120 mm
Ballaca dhibban b waxa uu qaadanayaa ballaca koosiriga ku sugga = 1500
mm.
k = M/ (bd2 fcu) = 26.5×106/ (1500×1202×35) = 0.035< 0.156
z = 120(0.5+√(0.25–0.035/0.9)) = 115> 0.95d = 114
Adeegso 114mm
55
As = 26.5×106/(0.9524×460×114) = 531 mm2 dhammaan ballaca 1500
mm.
Adeegso bir 6T12 mm dhex-roorkeedu yahay si ay u bixiso bad 679 mm2. Leh
dulalaati 300 mm bartamayaasha ah taasi waa ay ka yartahay 3d = 360.
taasi waa la qaadankarayaa.
dherersan qeybsanna.
U adkeysiga jaraha
Jaraha = 39.55kN
v = 39.55×103/(1500×120) = 0.22 N/mm2
100 As/(bd) =100×679/(1500×120) = 0.34< 3.0
Jeerarka
57
DARBI-RIIX
Ka = (1-sin37)/(1+sin37) = 0.25
58
Culeyska darbiga (Ww) = 0.5 × 4 × 25 = 50 kN
Culeyska salka (Wb) = 0.5 × 4 × 25 = 50 kN
Culeyska ciidda (Ws) = 3× 4 × (ρ = 22) = 264 kN
Dhammaan culeysyada joogga (Wt)= 364 kN
Quwadda is-liska FF waa
𝟏𝟒𝟓.𝟔
= 2.6> 1.5 OK
𝟓𝟓.𝟕
Rogmashada
𝐅𝐀 ×𝐋 𝟓𝟓.𝟕×𝟒.𝟓
MA = = = 83.55kNm
𝟑 𝟑
𝟕𝟗𝟕.𝟓
= 9.54> 2. Waa si hagaagsan.
𝟖𝟑.𝟓𝟓
59
Cadaadiska uu qaadikaro dhulka
𝐅𝐀 ×𝐋 𝟓𝟓.𝟕×𝟒.𝟓
+ ww × 1.25– ws × 0.5 = + 50× 1.25 – 264× 0.5 = 14.05kNm
𝟑 𝟑
𝐌 𝟏𝟒.𝟎𝟓 𝐃 𝟒
= = 0.04m < = = 0.67
𝐍 𝟑𝟔𝟒 𝟔 𝟔
Sidaasi darteed, cadaadiska ugu weyn dhulka ee ku dhaca foodda pfood kaasi oo
bixinaya
𝟑𝟔𝟒 𝟔×𝟏𝟒.𝟎𝟓
pfood= + = 91 + 5.27 = 96.27kN/m2 < cadaadiska la oggolyahay
𝟒 𝟒𝟐
= 120kN/m2
𝟑𝟔𝟒 𝟔 ×𝟏𝟒.𝟎𝟓
Pqoob = - = 91 – 5.27 = 85.73kN/m2
𝟒 𝟒𝟐
Darbi
Joogga darbiga jirridda hs = 4 m. Quwadda jiifta ee jirridda ee ay sababto
carro-dhigga Fs waa
𝛄𝐟 𝐅𝐬 𝐡𝐬 𝟏.𝟒×𝟒𝟒×𝟒
= = 82.13kN/m
𝟑 𝟑
60
Moolka dhibban
U qaado dhex-roorka birta weyn (ø) = 20 mm.
Badka sidaqa
𝐦 𝟖𝟐.𝟏𝟑×𝟏𝟎𝟔
k= 𝟐
= = 0.0111
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟒𝟔𝟎𝟐
Adeegso 437mm
As = 82.13×106/(0.9524×460×437) = 429mm2/m.
Waxaa la helay bir 6T12 leh dulalaati 160 mm (As = 679 mm2/m) halka
wajiga u dhaw (UW) ee darbiga. Sidoo kale birtaasi waxaa loogaga
baahanyahay wajiga hore(HW) ee darbiga si loogaga hortago jeerarka xad-
dhaafka ah. Tani waxaa gundhig u ah badka birta ugu yar
As.yar= 0.13%bh = 0.13% × 1000 × 500 = 650 mm2/m
Sidaasi darteed, waxaa la qaatay 6T12 leh dulalaati 160mm (As = 679
mm2/m)
61
Salka qoobka
Horgalaha Gk = 1.4
𝟑(𝟏𝟑𝟒.𝟖−𝟏𝟐𝟎)
P3 = 120+ = 131.1kN/m2
𝟒
Moolka dhibban
62
𝐦 𝟐𝟎×𝟏𝟎𝟔
k= 𝟐
= = 0.002822
𝐟𝐜𝐮 𝐛𝐝 𝟑𝟓×𝟏𝟎𝟎𝟎×𝟒𝟓𝟎𝟐
Adeegso 427.5mm
As = 20×106/(0.9524×460×427.5) = 107mm2/m
Waxaa la qaatay bir 6T12 leh dulalaati 160 mm (As = 679 mm2/m) qeybta
kore (K) ee salka.
Foodda
𝟏𝟑𝟒.𝟖×𝟎.𝟓𝟐 𝟏𝟒.𝟎𝟓×𝟏.𝟒×𝟎.𝟓𝟐
Mb = – = 16.3kNm
𝟐 𝟒.𝟐×𝟐
𝟏𝟔.𝟑×𝟏𝟎𝟕
As = = 87mm2/m< badka birta uguyar = 0.13%bh = 0.13% × 1000
𝟐𝟎
Sidaasi darteed, waxaa la qaatay bir 6T12 leh dulalaati 160mm (As = 679
mm2/m) wajiga hoose (H) ee salka sida birta loogugu qeybiyay oo kale salka
iyo jirridda darbiga.
63
FAAHFAAHINTA/MUUJINTA SIDAQA
64
تِ َّمِِبِحِمدِِاللَّهِِوِعِونِهِ
65