Get ebook downloads in full at ebookmeta.

com

Solidity Programming Essentials: A guide to

building smart contracts and tokens using the
widely used Solidity language 2nd Edition Ritesh
Modi
https://ebookmeta.com/product/solidity-programming-
essentials-a-guide-to-building-smart-contracts-and-tokens-
using-the-widely-used-solidity-language-2nd-edition-ritesh-
modi/

OR CLICK BUTTON

DOWNLOAD NOW

Explore and download more ebook at https://ebookmeta.com

 Recommended digital products (PDF, EPUB, MOBI) that
you can download immediately if you are interested.

Building Games with Ethereum Smart Contracts: Intermediate

Projects for Solidity Developers Kedar Iyer

https://ebookmeta.com/product/building-games-with-ethereum-smart-
contracts-intermediate-projects-for-solidity-developers-kedar-iyer/

ebookmeta.com

Beginning Ethereum Smart Contracts Programming: With

Examples in Python, Solidity, and JavaScript, 2nd Edition
Wei-Meng Lee
https://ebookmeta.com/product/beginning-ethereum-smart-contracts-
programming-with-examples-in-python-solidity-and-javascript-2nd-
edition-wei-meng-lee/
ebookmeta.com

Blockchain and Ethereum Smart Contract Solution

Development: Dapp Programming with Solidity 1st Edition
Weijia Zhang
https://ebookmeta.com/product/blockchain-and-ethereum-smart-contract-
solution-development-dapp-programming-with-solidity-1st-edition-
weijia-zhang/
ebookmeta.com

Between Romanticism and Modernism Four Studies in the

Music of the Later Nineteenth Century Carl Dahlhaus

https://ebookmeta.com/product/between-romanticism-and-modernism-four-
studies-in-the-music-of-the-later-nineteenth-century-carl-dahlhaus/

ebookmeta.com
Studies in Inductive Logic and Probability Volume 2
Richard C. Jeffrey (Editor)

https://ebookmeta.com/product/studies-in-inductive-logic-and-
probability-volume-2-richard-c-jeffrey-editor/

ebookmeta.com

Power Electronics 1st Edition Daniel W. Hart

https://ebookmeta.com/product/power-electronics-1st-edition-daniel-w-
hart/

ebookmeta.com

Freezer Burn: A Military Sci-fi Series (Waymaker Wars Book

2) Rachel Aukes

https://ebookmeta.com/product/freezer-burn-a-military-sci-fi-series-
waymaker-wars-book-2-rachel-aukes/

ebookmeta.com

Teaching for Successful Intelligence To Increase Student

Learning and Achievement 2nd Edition Robert J Sternberg
Elena L Grigorenko
https://ebookmeta.com/product/teaching-for-successful-intelligence-to-
increase-student-learning-and-achievement-2nd-edition-robert-j-
sternberg-elena-l-grigorenko/
ebookmeta.com

The Ethics of Hooking Up Casual Sex and Moral Philosophy

on Campus 1st Edition James Rocha

https://ebookmeta.com/product/the-ethics-of-hooking-up-casual-sex-and-
moral-philosophy-on-campus-1st-edition-james-rocha/

ebookmeta.com
Tempted by the Forbidden Mate 1st Edition Ellie Pond

https://ebookmeta.com/product/tempted-by-the-forbidden-mate-1st-
edition-ellie-pond/

ebookmeta.com
Solidity
Programming
Essentials
Second Edition

A guide to building smart contracts and tokens using

the widely used Solidity language

Ritesh Modi

BIRMINGHAM—MUMBAI
Solidity Programming Essentials
Second Edition
Copyright © 2022 Packt Publishing
All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or
transmitted in any form or by any means, without the prior written permission of the publisher,
except in the case of brief quotations embedded in critical articles or reviews.
Every effort has been made in the preparation of this book to ensure the accuracy of the
information presented. However, the information contained in this book is sold without warranty,
either express or implied. Neither the author, nor Packt Publishing or its dealers and distributors,
will be held liable for any damages caused or alleged to have been caused directly or indirectly by
this book.
Packt Publishing has endeavored to provide trademark information about all of the companies
and products mentioned in this book by the appropriate use of capitals. However, Packt Publishing
cannot guarantee the accuracy of this information.
Associate Group Product Manager: Richa Tripathi
Publishing Product Manager: Gebin George
Senior Editor: Rohit Singh
Content Development Editor: Kinnari Chohan
Technical Editor: Maran Fernandes
Copy Editor: Safis Editing
Project Coordinator: Manisha Singh
Proofreader: Safis Editing
Indexer: Subalakshmi Govindan
Production Designer: Shankar Kalbhor
Marketing Coordinator: Sonakshi Bubbar
First published: April 2018
Second edition: May 2022
Production reference: 1200522
Published by Packt Publishing Ltd.
Livery Place
35 Livery Street
Birmingham
B3 2PB, UK.
ISBN 978-1-80323-118-1
www.packt.com
 Contributors
About the author
Ritesh Modi is a technologist with more than 18 years of experience. He holds a master's
degree in science in AI/ML from LJMU. He has been recognized as a Microsoft Regional
Director for his contributions to building tech communities, products, and services. He
has published more than 10 tech books in the past and is a cloud architect, speaker, and
leader who is popular for his contributions to data centers, Azure, Kubernetes, blockchain,
cognitive services, DevOps, AI, and automation.

"I want to thank the people who have been close to me and supported me,
especially my wife, Sangeeta, my daughter, Avni, and my parents."
About the reviewer
Kevin Bluer is a lead blockchain engineer at ConsenSys, focusing on open source
development tooling such as Truffle and Ganache. Before Web3, he had over 15 years
of experience in software development, working with companies across the industrial
spectrum, including Microsoft, JPMorgan Chase, and Viacom. He is also an experienced
trainer and mentor, having worked with thousands of developers around the globe. Kevin
is also an active investor, photographer, and runner.
 Table of Contents
Preface

Part 1: The Fundamentals of Solidity and

Ethereum
1
An Introduction to Blockchain, Ethereum, and Smart
Contracts
Technical requirements 4 Mining nodes 17
What is a blockchain? 5 Ethereum validators 17

The need for blockchain 6 Ethereum accounts 17

Understanding cryptography 7 Externally owned accounts 17
Hashing7 Contract accounts 18
Digital signatures 8 Ether, gas, and transactions 18
Reviewing blockchain and Ethereum
architecture9 Blocks23
Relationship between blocks 10 An end-to-end transaction 25
How transactions and blocks are Smart contract 26
related to each other 12 Writing smart contracts 26
Consensus13 The internals of smart contract
Proof of work 13 deployment32
Proof of stake 16 Summary33
Ethereum nodes 16 Questions33
EVM16 Further reading 33
vi Table of Contents

2
Installing Ethereum and Solidity
Technical requirements 36 Creating a private network 42
Ethereum networks 36 Installing Ganache 46
Main network 37 Installing the Solidity compiler 50
Test network 37 Installing the web3 framework 51
Private network 38
Installing and using MetaMask 52
Consortium network 38
Summary59
Installing and configuring Geth 38 Questions59
Installing Geth on macOS 39 Further reading 59
Installing Geth on Windows 39

3
Introducing Solidity
Technical requirements 62 Storage and memory data
The Ethereum Virtual Machine 62 locations79
Understanding Solidity and Rule one 79
Solidity files 63 Rule two 79
Rule three 80
Pragma63
Rule four 80
Comments64
Rule five 80
Importing Solidity code 65
Rule six 82
Contracts66
Rule seven 83
The structure of a contract 67 Rule eight 84
State variables 69
Using literals 85
Structure70
Modifiers 71 Understanding integers 86
Events73 Understanding Boolean 87
Enumeration74 The byte data type 88
Functions74 Understanding arrays 90
Exploring data types in Solidity 76 Fixed arrays 91
Dynamic arrays 91
Value types 76
Special arrays 93
Reference types 77
Array properties 95
 Table of Contents vii

Knowing more about the Working with mappings 100

structure of an array 95 Summary104
Enumerations97 Questions105
Understanding the address Further reading 105
data type 99

4
Global Variables and Functions
Technical requirements 108 The difference between tx.origin and
msg.sender 114
Variable scoping 108
Type conversion 109 Cryptographic global variables 115
Implicit conversion 110 Address global variables 116
Explicit conversion 110 Contract global variables 116
Block and transaction Recovering addresses using
global variables 112 ecrecover117
Transaction- and message-related Summary122
global variables 114 Questions123
Further reading 123

5
Expressions and Control Structures
Technical requirements 126 Understanding the
Understanding Solidity do...while loop 131
expressions126 Understanding breaks  134
Understanding the if and if... Understanding continue  135
else decision control 128 Understanding return  136
Exploring while loops 129 Summary137
Questions137
Further reading 137
viii Table of Contents

Part 2: Writing Robust Smart Contracts

6
Writing Smart Contracts
Technical requirements 142 Polymorphism156
Smart contracts 142 Function polymorphism 156
Writing a smart contract 143 Contract polymorphism 157

Creating contracts 144 Method overriding 158

Using the new keyword 144 Abstract contracts 159
Using the address of a contract 147
Interfaces160
Contract constructor 148 Advanced interfaces 162
Contract composition 150 Library164
Inheritance150 Importing a library 165
Single inheritance 150
Multilevel inheritance 152 Summary166
Hierarchical inheritance 152 Questions167
Multiple inheritance 153 Further reading 167
Encapsulation155

7
Solidity Functions, Modifiers, and Fallbacks
Technical requirements 170 The address call method 181
Function input and output 170 The address callcode method 185
The address delegatecall method 185
Modifiers 172
The address staticcall method 186
Visibility scope 175
View, constant, and pure The fallback and receive
functions176 functions187
Address-related functions 179 Summary191
The address send method 179 Questions191
The address transfer method 181 Further reading 192
 Table of Contents ix

8
Exceptions, Events, and Logging
Technical requirements 194 Try-catch in Solidity  209
Exception handling 194 Events and logging 214
Require197 Summary218
Assert  202 Questions219
Revert  204
Further reading 219

9
Basics of Truffle and Unit Testing
Technical requirements 222 Interactively working with
Application development life Truffle 232
cycle management 222 Summary234
Introducing Truffle 223 Questions235
Development with Truffle 225 Further reading 235
Testing with Truffle 230

10
Debugging Contracts
Technical requirements 238 Using a block explorer 244
Overview of debugging 238 Summary247
The Remix editor 238 Questions247
Using events 244 Further reading 247
x Table of Contents

Part 3: Advanced Smart Contracts

11
Assembly Programming
Technical requirements 252 Working with storage slots 261
An introduction to Solidity and Calling contract functions 263
its advantages 252 Determining contract
Getting started with Assembly addresses  265
programming253 Summary266
Scopes and blocks 256 Questions267
Returning values 257 Further reading 267
Working with memory slots 258

12
Upgradable Smart Contracts
Technical requirements 270 Implementing simple solutions
Learning what constitutes with inheritance 277
upgradability270 Implementing simple solutions
Understanding dependency with composition 281
injection272 Implementing advanced
Providing instance addresses during solutions using proxy contracts 285
contract deployment 273 Writing upgradable contracts
Providing instance addresses following with upgradable storage 290
contract deployment 274
Summary292
Reviewing problematic smart Questions292
contracts275 Further reading 292

13
Writing Secure Contracts
Technical requirements 294 Reentrancy attack 296
SafeMath and under/overflow The EtherPot contract 297
attacks294 The Hacker contract 299
 Table of Contents xi

Solutions to the reentrancy Summary305

problem300 Questions306
Security best practices 304 Further reading 306

14
Writing Token Contracts
Technical requirements 308 The ERC721 implementation 323
Introducing tokens 308 EIP223  330
ERC20 Tokens 309 ERC165334

ERC20 standard 310 Summary337

ERC20 functionality  310
Questions338
ERC20 events 312
Further reading 338
Non-fungible tokens 320
ERC721322

15
Solidity Design Patterns
Technical requirements 340 Data cohesion 349
Introducing entity modeling 340 Out-of-bounds nested structure 349
Static data within a nested structure 349
Ethereum storage 341
The nested structure will not change in
Data types in Ethereum 341
the near future 349
Understanding data modeling Containment relationship 349
in Solidity 343 Having few relationships 350
Nested versus reference fields 343
Performing data modeling
Exploring types of relationships346 using an example 350
One-to-one relationships 347 Structures350
One-to-many relationships 347 State variables 351
Many-to-many relationships 348 Adding Employees 351
Retrieving a single Employees record 352
Reviewing the rules for Updating Employees 352
embedding structures 348 Retrieving all Employees 353
xii Table of Contents

Ownership in smart contracts 354 Transfer of the ownership of assets

Exploring ownership in Solidity 354 within a smart contract 364

Modifier 356 Stoppable/haltable smart

contract pattern 366
Establishing ownership of a
smart contract 357 Summary368
Multiownership359 Questions369
Transfer of ownership 361 Further reading 369
MultiSig contracts 363
Assessments
Index
Other Books You May Enjoy
 Preface
I am not sure when there was last so much of a discussion about a single technology
across governments, organizations, communities, and individuals. Blockchain is a
technology that is being discussed and debated at length across the world and in many
organizations, and with reason. Blockchain is not a technology that has a limited effect
on our lives. It has and will have widespread ramifications in our lives. The day is not far
off when blockchain will touch almost every aspect of our daily activities—paying bills,
making transactions with any organization, receiving a salary, verifying our identity,
receiving educational results, and so on. This is just the beginning, and we have just
started to understand the meaning of decentralization and its impact.
I have been working on blockchain for quite some time now and have been a
crypto-investor for a while. I am a technologist and am completely fascinated by
Bitcoin because of the architectural marvel it is. I have never come across such a
superior thought process and architecture that actually solves not only economic and
social problems but also some technically unsolved problems, such as Byzantine general
problems and fault tolerance. It solves the problem of distributed computing at large.
Ethereum is built in a similar fashion, and I was in awe when I first heard about and
experienced smart contracts. Smart contracts are one of the greatest innovations to deploy
decentralized applications on blockchain and extend it easily with custom logic, policies,
and rules.
I have thoroughly enjoyed writing this book and sincerely hope that you also enjoy
reading about and implementing Solidity. I have brought in a lot of my Solidity experience
and try to make the most of it. I hope this book makes you a better Solidity developer and
a superior programmer.
Do let me know if there is anything I can do to make your experience better with this
book. I am all ears. Happy learning!
xiv Preface

Who this book is for

This book is primarily aimed at beginners who would like to get started with Solidity
programming to develop an Ethereum smart contract. No prior knowledge of the EVM is
required, but knowing the basics of any programming language will help you follow along.

What this book covers

Chapter 1, Introduction to Blockchain, Ethereum, and Smart Contracts, takes you through
the fundamentals of blockchain, its terminology and jargon, its advantages, the problems
it's trying to solve, and its industry relevance. It will explain the important concepts
and architecture in detail. This chapter will also teach you about concepts specific to
Ethereum, such as externally owned accounts, contract accounts, and its currency in
terms of gas and Ether. Ethereum is heavily based on cryptography, so you'll also learn
about hash, encryption, and the usage of keys for creating transactions and accounts. How
transactions and accounts are created, how gas is paid for each transaction, the difference
between message calls and transactions, and the storage of code and state management
will be explained in detail.
Chapter 2, Installing Ethereum and Solidity, takes you through creating a private
blockchain using the Ethereum platform. It will provide step-by-step guidance for creating
a private chain. Another important tool in the Ethereum ecosystem is Ganache, which
is mainly used for development and testing purposes. This chapter will also show the
process of installing Ganache and using it for developing, testing, and deploying Solidity
contracts. You will also install MetaMask, which is a wallet and can interact with any kind
of Ethereum network. MetaMask is used to create new accounts, interact with contracts,
and use them. The mining of transactions will also be shown in this chapter. Remix is a
great tool for authoring Solidity contracts, shown toward the end of the chapter.
Chapter 3, Introducing Solidity, begins the Solidity journey. In this chapter, you'll learn
the basics of Solidity by understanding its different versions and how to use a version
using pragma. Another important aspect of this chapter is understanding the big picture
of authoring smart contracts. Smart contract layout will be discussed in depth using
important constructs such as state variables, functions, constant functions, events,
modifiers, fallbacks, enums, and structs. This chapter discusses and implements the most
important element of any programming language—data types and variables. Data types
can be simple or complex; there can be value and reference types and storage and memory
types—all these types of variables will also be shown using examples.
Other documents randomly have
different content
geregeld vaste plaatsen waar zij gedurende vele weken in grooten getale samenkomen
[43]om met elkander te vechten en hun bekoorlijkheden voor de wijfjes ten toon te spreiden.
De heer W. Kowalevsky meldt mij, dat hij in Rusland de sneeuw overal met bloed
doortrokken heeft gezien op de plaatsen waar de auerhanen hadden gevochten; en de
korhanen „doen de vederen in alle richtingen wegstuiven”, als verscheidene „elkander een
koninklijk gevecht leveren.” De oudere Brehm geeft een merkwaardig verhaal van het
„Balzen”, zooals de liefde-dans of liefde-zang van den korhaan in Duitschland wordt
genoemd. De vogel maakt bijna zonder ophouden de vreemdsoortigste geluiden: hij houdt
zijn staart in de hoogte en spreidt dien uit gelijk een waaier, hij licht zijn kop en hals op,
waarvan al de vederen overeind staan, en steekt zijn vleugels van het lichaam af. Daarop
maakt hij eenige weinige sprongen in verschillende richtingen, somtijds in een cirkel, en
drukt het onderste gedeelte van zijn snavel zoo hard tegen den grond, dat de kinvederen
worden afgeschaafd. Gedurende deze bewegingen slaat hij met zijn vleugels en draait
voortdurend in de rondte. Hoe vuriger hij wordt, des te levendiger wordt hij, totdat ten
laatste de vogel als razend schijnt te zijn. Op dergelijke tijden zijn de korhanen zoo in hun
dans verdiept, dat zij bijna blind en doof worden, hoewel minder dan de auerhaan, zoodat
de eene vogel voor en de andere na op de zelfde plaats kan worden doodgeschoten, of
zelfs met de hand gevangen. Na deze vertooning te hebben volbracht, beginnen de
mannetjes te vechten; en de zelfde korhaan zal, om zijn kracht tegen verscheidene
tegenstanders te beproeven, in den loop van éénen morgen verscheiden Balz-plaatsen
bezoeken, die gedurende alle jaren de zelfde blijven. 14

De pauw met zijn langen staart schijnt meer een fat („dandy”) dan een krijgsman te zijn,
maar somtijds levert hij woedende gevechten: de weleerw. heer W. Darwin Fox deelt mij
mede, dat twee pauwen op een kleinen afstand van Chester zoo werden opgewekt door
den strijd, dat zij steeds vechtende over de geheele stad vlogen, totdat zij zich op de spits
van den St. Janstoren nederlieten.
 Fig. 23.

Polyplectron chinquis, mannetje (naar Brehm) om de dubbele sporen aan te toonen.

De Hoenderachtige Vogels die daarvan zijn voorzien, hebben over het algemeen slechts
één spoor, maar Polyplectron (Fig. 23) heeft er twee of meer aan elken poot; en bij een der
Bloedfazanten (Ithaginis cruentus) heeft men vijf sporen opgemerkt. De sporen zijn
meestal tot [44]het mannetje beperkt, en worden bij het wijfje door eenvoudige knobbels of
rudimenten vertegenwoordigd; maar de wijfjes van den Javaanschen pauw (Pavo muticus)
en, naar de heer Blyth mij heeft medegedeeld, van den kleinen vuurruggigen fazant
(Euplocamus erythrophthalmus) [45]bezitten sporen. Bij Galloperdix hebben de mannetjes
gewoonlijk twee sporen en de wijfjes slechts ééne spoor aan elken poot. 15 Men mag
daarom de sporen gerust beschouwen als een mannelijk kenmerk, hoewel zij nu en dan in
meerdere of mindere mate op de wijfjes worden overgeplant. Gelijk de meeste andere
secundaire seksueele kenmerken vertoonen de sporen vele afwijkingen in aantal en
ontwikkeling bij ééne en de zelfde soort.

Onderscheidene vogels hebben sporen aan de vleugels. De Egyptische gans (Chenalopex

aegyptiacus) heeft echter slechts „naakte stompe knobbels”, en deze vertoonen ons
waarschijnlijk de eerste stappen door welke zich bij andere verwante vogels ware sporen
hebben ontwikkeld. Bij de spoorvleugelige gans, Plectropterus gambensis, hebben de
mannetjes veel grooter sporen dan de wijfjes; en zij gebruiken ze, naar mij de heer Bartlett
heeft medegedeeld, om met elkander te vechten, zoodat in dit geval de vleugelsporen tot
seksueele wapens dienen; volgens Livingstone echter, worden zij voornamelijk tot
verdediging der jongen gebruikt. De kamichi (Palamedea, Fig. 24) is aan elken vleugel met
een paar sporen gewapend, en deze zijn zulke geduchte wapenen, dat een enkele steek
daarmede een hond huilende op de vlucht heeft gejaagd. Het blijkt echter niet, dat de
sporen in dit geval of in dat van sommige met vleugelsporen gewapende Ralachtige Vogels
bij het mannetje grooter zijn dan bij het wijfje. 16 Bij sommige Plevierachtige Vogels moeten
echter de vleugelsporen als een seksueel kenmerk worden beschouwd. Zoo wordt bij
onzen gewonen kievit (Vanellus cristatus) de knobbel op den vleugelschouder gedurende
den paartijd meer vooruitstekend, en het is bekend, dat de mannetjes met elkander
vechten. Bij sommige soorten van Lobivanellus ontwikkelt zich een soortgelijke knobbel
gedurende den paartijd „tot een korte horenachtige spoor.” Bij den Australischen L. lobatus
hebben beide seksen sporen, maar deze zijn veel grooter bij de mannetjes dan bij de
wijfjes. Bij een verwanten vogel, den Hoplopterus armatus, nemen de sporen gedurende
den paartijd niet in grootte toe; maar men heeft die vogels in Egypte zien vechten, op de
zelfde wijze als onze kieviten, door zich in de lucht plotseling om [46]te draaien en zijdelings
op elkander neêr te schieten, somtijds met noodlottig gevolg. Op de zelfde wijze jagen zij
ook andere vijanden weg. 17
 Fig. 24.

De Kamichi (Palamedea Cornuta) om de dubbele vleugelsporen en den horen

op den kop aan te toonen (naar Brehm).

[47]

Het jaargetijde der liefde is dat van den strijd; maar de mannetjes van sommige vogels,
zooals de strijdhaan en de kemphaan, en zelfs de jonge mannetjes van den wilden kalkoen
en de Boschhoenders 18 zijn, wanneer zij elkander ontmoeten, steeds bereid om te
vechten. De tegenwoordigheid van het wijfje is de teterrima belli causa. De Bengaleesche
knapen doen de aardige kleine mannetjes van den amadavat (Estrelda amandava) met
elkander vechten door drie kleine kooien op een rij te zetten, met een wijfje in het midden;
na korten tijd worden de mannetjes in vrijheid gelaten, waarvan onmiddellijk een
wanhopend gevecht het gevolg is. 19 Wanneer vele mannetjes op de zelfde vaste plaats
samenkomen en met elkander vechten, zooals in het geval van de Boschhoenders en
onderscheidene andere vogels, worden zij gewoonlijk vergezeld van de wijfjes 20 die later
met de overwinnaars paren. In sommige gevallen gaat de paring aan het gevecht vooraf, in
plaats van er op te volgen; zoo „maken”, volgens Audubon 21, „verscheidene mannetjes van
de Virginische nachtzwaluw (Caprimulgus Virginianus), op een in hooge mate
onderhoudende wijze het wijfje het hof, en zoodra zij haar keus heeft gedaan, vervolgt haar
beminde alle ongenoodigde gasten en jaagt ze uit zijn gebied weg.” Over het algemeen
beproeven de mannetjes met alle macht hun medeminnaars weg te jagen of te dooden,
voordat zij paren. Het schijnt echter, dat de wijfjes niet zonder uitzondering aan den
overwinnaar de voorkeur geven. De heer W. Kowalevsky heeft mij ten minste verzekerd,
dat de groote auerhen soms wegsluipt met een jong haantje dat niet met de oude hanen in
het strijdperk durfde treden; op de zelfde wijze als nu en dan ook plaats vindt met de
hinden van het edelhert in Schotland. Als twee mannetjes in tegenwoordigheid [48]van een
wijfje vechten, verkrijgt de overwinnaar ongetwijfeld gewoonlijk het voorwerp zijner
begeerlijkheid; doch sommige van deze gevechten worden veroorzaakt door
rondzwervende mannetjes die beproeven den vrede van een reeds vereenigd paar te
verstoren. 22

Zelfs bij de meest strijdlustige soorten is het waarschijnlijk, dat de paring niet uitsluitend
van de enkele kracht en moed van het mannetje afhangt; want dergelijke mannetjes prijken
gewoonlijk met verschillende versierselen die dikwijls gedurende den paartijd schitterender
worden en met veel ijver voor de wijfjes worden tentoongespreid. De mannetjes trachten
hun gezellinnen ook te bekoren door liefdetonen, zang en vertooningen; en de vrijage is in
vele gevallen een langdurige zaak. Het is daarom niet waarschijnlijk, dat de wijfjes
onverschillig zijn voor de bekoorlijkheden van de andere sekse, of dat zij altijd genoodzaakt
zijn zich aan de overwinnende mannetjes te onderwerpen. Het is waarschijnlijker, dat de
wijfjes door sommige mannetjes worden bekoord, hetzij voor of na het gevecht, en zoo
onbewust aan hen de voorkeur geven. In het geval van Tetrao umbellus gaat een goed
waarnemer 23 zoo ver van aan te nemen, dat de gevechten van de mannetjes „allen slechts
schijnvertooningen zijn, die zij verrichten om zich op de voordeeligst mogelijke wijze te
vertoonen aan de bewonderende wijfjes die zich daaromheên verzamelen; want het is mij
nooit gelukt een verminkten held, en zelden om meer dan een gebroken veder te vinden.”
Ik zal op dit onderwerp moeten terugkomen, maar kan er hier bijvoegen, dat bij het
Prairiehoen (Tetrao cupido) van de Vereenigde Staten, omtrent een twintigtal mannetjes
zich op een bijzondere plaats verzamelen, en rondstappende de geheele lucht doen
weergalmen van hun vreemdsoortige geluiden. Op het eerste antwoord van een wijfje
beginnen de mannetjes woedend te vechten en de zwakkere wijken; maar daarna zoeken,
volgens Audubon, zoowel de overwonnenen als de overwinnaars naar een wijfje, zoodat òf
de wijfjes een keus moeten doen, òf de strijd moet worden hernieuwd. Evenzoo leveren de
mannetjes van een der Veldspreeuwen der Vereenigde Staten (Sturnella ludoviciana)
elkander woedende gevechten; maar op het gezicht van een wijfje vliegen zij haar allen
achterna, alsof zij dol waren. 24 [49]
Vocale en instrumentale muziek.—Bij de vogels dient de stem om verschillende
gemoedsaandoeningen uit te drukken, zooals smart, vrees, angst, zegepraal, of alleen
geluk. Zij wordt blijkbaar somtijds gebruikt om schrik te verwekken, zooals bij het sissend
geluid dat sommige nestvogeltjes maken. Audubon 25 verhaalt, dat hij een tammen
nachtreiger (Ardea nycticorax) heeft bezeten, die gewoon was zich te verbergen als er een
kat aankwam, en dan „plotseling opsprong en een der vreeselijkste geluiden maakte,
blijkbaar behagen scheppende in den angst en de vlucht van de kat.” De gewone huishaan
klokt tegen de hen, en de hen tegen haar kuikens, als zij een lekker hapje hebben
gevonden. Als de hen een ei heeft gelegd, „herhaalt zij den zelfden toon zeer dikwijls, en
besluit met den zesden hoogeren dien zij gedurende langeren tijd aanhoudt” 26; en geeft op
die wijze haar vreugde te kennen. Sommige sociale vogels roepen elkander blijkbaar te
hulp, en daar zij van den eenen boom op den anderen vliegen, wordt de vlucht bij elkander
gehouden, doordat het eene getjilp op het andere antwoordt. Gedurende de nachtelijke
verhuizingen van ganzen en andere watervogels, kan men soms in de duisternis boven zijn
hoofd schelklinkende geluiden van de voorhoede hooren, waarop geluiden van de
achterhoede antwoorden. Sommige geluiden dienen tot waarschuwing voor gevaar, en
worden, zooals de jager te zijnen koste gewaar wordt, door de zelfde soort en door andere
verstaan. De huishaan kraait en de kolibri tjilpt om zijn zegepraal over een overwonnen
mededinger te verkondigen. De ware zang echter van de meeste vogels en
onderscheidene vreemde geluiden worden voornamelijk voortgebracht gedurende den
paartijd, en dienen tot bekoring of eenvoudig als een loktoon voor de andere sekse.

Er heerscht bij de natuuronderzoekers veel verschil van gevoelen omtrent het doel van den
zang der vogels. Slechts weinige waarnemers hebben er ooit geleefd, die zorgvuldiger
waren dan Montagu, en deze hield vol, dat „de mannetjes der zangvogels en van vele
andere over het algemeen niet naar het wijfje zoeken, maar daarentegen hun bezigheid in
de lente is, om op de eene of andere in het oog vallende plaats te gaan zitten en daar hun
volle en verliefde klanken te doen weêrklinken, welke het wijfje instinktmatig kent, en die
haar zich naar die plaats doen begeven om haar gezel uit te kiezen.” 27 De heer [50]Jenner
Weir deelt mij mede, dat zulks bij den nachtegaal ongetwijfeld het geval is. Bechstein die
gedurende zijn geheele leven vogels hield, verzekert, „dat de vrouwelijke kanarievogel
altijd den besten zanger uitkiest, en dat in den natuurstaat de vrouwelijke vink uit een
honderdtal mannetjes altijd dat uitzoekt, wiens tonen haar het meest behagen.” 28 Er kan
geen twijfel bestaan, dat vogels nauwkeurig acht geven op elkanders zang. De heer Weir
heeft mij een geval verhaald van een goudvink waaraan men een Duitsche wals had leeren
fluiten en die zulk een goed zanger was, dat hij tien guinjes (ƒ 124,40) kostte; toen deze
vogel voor het eerst werd gebracht in een kamer waarin andere vogels werden gehouden,
en begon te zingen, plaatsten zich al de andere, bestaande uit ongeveer twintig kneutjes
en kanarievogels, aan den kant hunner kooien, welke het dichtst bij hem was, en luisterden
met de grootste belangstelling naar den nieuwen zanger. Vele natuuronderzoekers
gelooven, dat de zang der vogels bijna geheel „het gevolg van ijverzucht en naijver” is en
niet dient om hun gezellinnen te bekoren. Dit was de meening van Daines Barrington en
White van Selborne, die beiden hun opmerkzaamheid bijzonder op dit punt vestigden. 29
Barrington neemt echter aan, dat een „uitstekende zang van de vogels een verbazend
overwicht over andere geeft”, zooals de vogelvangers wel weten.

Het is zeker, dat er tusschen de mannetjes ten opzichte van het zingen eene hooge mate
van naijver bestaat. Liefhebbers van vogels gaan weddenschappen aan, wiens vogel het
langst zal zingen, en de heer Yarrell deelde mij mede, dat een zangvogel van den eersten
rang somtijds zal zingen, tot hij nagenoeg dood of, volgens Bechstein 30, geheel en al dood
nedervalt, wegens het breken van een vat in de longen. Wat er ook de oorzaak van moge
zijn, mannelijke vogels sterven, gelijk ik van den heer Weir hoor, dikwijls plotseling
gedurende het jaargetijde van den zang. Dat de gewoonte van te zingen somtijds geheel
onafhankelijk van de liefde is, is duidelijk; want men heeft opgeteekend 31, dat een
onvruchtbare bastaard (hybride) van een kanarievogel [51]zong, toen hij zich zelf in een
spiegel zag, en daarop op zijn eigen beeld toeschoot; hij viel eveneens met woede aan op
een vrouwelijke kanarie, toen deze in de zelfde kooi werd gezet. Van de ijverzucht, door
het zingen opgewekt, maken de vogelvangers voortdurend gebruik; een mannetje dat goed
zingt, wordt verborgen en beschermd, terwijl een opgezette vogel, omringd van met lijm
besmeerde twijgen, aan het gezicht wordt blootgesteld. Op deze wijze heeft een man,
gelijk de heer Weir mij mededeelt, in den loop van een enkelen dag vijftig, en eens
zeventig mannelijke vinken gevangen. Het vermogen en de neiging om te zingen
verschillen bij de vogels zoozeer, dat, hoewel de prijs van een gewonen mannelijken vink
slechts zes stuivers is, de heer Weir éénen vogel zag, voor welken de vogelvanger zes-en-
dertig gulden vroeg; terwijl de proef, of een vogel werkelijk een goed zanger is, daarin
bestaat, dat hij moet doorgaan met zingen, wanneer de kooi rondom het hoofd van den
eigenaar wordt gezwaaid.

Dat vogels evengoed uit naijver zouden zingen als om het wijfje te bekoren, is niet geheel
onvereenigbaar; en men kon inderdaad verwachten, dat dit te zamen zou gaan, evenals
versiering en strijdlustigheid. Sommige schrijvers echter beweren, dat de zang van het
mannetje niet kan dienen om het wijfje te bekoren, daar de wijfjes van eenige weinige
soorten, zooals de kanarievogel, het roodborstje, de leeuwerik en de goudvink, vooral,
gelijk Bechstein opmerkt, wanneer zij in den weduwenstaat verkeeren, zeer welluidende
tonen voortbrengen. In sommige van deze gevallen kan de gewoonte om te zingen
gedeeltelijk daaraan worden toegeschreven, dat de wijfjes sterk zijn gevoed en
opgesloten 32; want hierdoor komt er storing in al de gewone, met de voortplanting der soort
in verband staande functies. Reeds vele voorbeelden zijn gegeven van de gedeeltelijke
overbrenging van secundaire mannelijke kenmerken op het wijfje, zoodat het volstrekt niet
is te verwonderen, als de wijfjes van sommige soorten het vermogen bezitten om te
zingen. Men heeft ook beweerd, dat het gezang van het mannetje niet als een bekoring
kan dienen, omdat de mannetjes van sommige soorten, van het roodborstje bij voorbeeld,
gedurende den herfst zingen. 33 Niets is echter meer gewoon, dan dat dieren behagen
scheppen om aan [52]het instinkt gehoor te geven, dat zij op een anderen tijd met eenig
wezenlijk nuttig doel volgen. Hoe dikwijls zien wij vogels die gemakkelijk vliegen,
klaarblijkelijk voor hun genoegen door de lucht glijden en zeilen. De kat speelt met de
gevangen muis en de waterraaf (cormorant) met den gevangen visch. De wevervogel
(Ploceus) vermaakt zich, als hij in een kooi is opgesloten, met netjes bladeren van gras
tusschen de traliën van zijn kooi te weven. Vogels die gewoon zijn gedurende den paartijd
te vechten, zijn over het algemeen op alle tijden bereid om te vechten; en de groote
auerhanen houden soms hun balzen of leks op de gewone vergaderplaats gedurende den
herfst. 34 Het is dus volstrekt niet te verwonderen, als mannelijke vogels voortgaan met voor
hun eigen genoegen te zingen, als het jaargetijde der liefde voorbij is.

Zingen is tot op zekere hoogte, gelijk in een vorig hoofdstuk is aangetoond, een kunst, en
wordt door oefening veel verbeterd. Men kan vogels onderscheidene deuntjes leeren en
zelfs de onwelluidende huismusch heeft men geleerd om als een kneutje te zingen. Zij
verkrijgen den zang van hun pleegvaders 35 en somtijds dien van hun naburen. 36 Alle
gewone zangvogels behooren tot de Orde der Roestvogels (Insessores), en hun
stemorganen zijn veel samengestelder dan die van de meeste andere vogels; toch is het
een vreemd feit, dat sommige Roestvogels (Insessores), zooals raven, kraaien en eksters,
de tot zingen dienende inrichting bezitten 37, hoewel zij nimmer zingen, en in den
natuurstaat hun stemmen niet in eenigszins groote mate wijzigen. (2) Hunter verzekert 38,
dat bij de ware zangvogels de spieren van het strottenhoofd (larynx) (3) bij de mannetjes
sterker zijn dan bij de wijfjes; maar op deze geringe uitzondering na is er geen verschil
tusschen de stemorganen der beide seksen, hoewel de mannetjes der meeste soorten
zooveel beter en aanhoudender zingen dan de wijfjes.

Het is opmerkelijk, dat alleen kleine vogels eigenlijk zingen. Het [53]Australische geslacht
Menura moet hiervan echter worden uitgezonderd; want de Menura Alberti die omtrent de
grootte van een half volwassen kalkoen heeft, bootst niet slechts andere vogels na, maar
zijn eigen gefluit is ook uiterst fraai en afwisselend. De mannetjes komen samen en
vormen „verlustigingsplaatsen”, waar zij zingen, hun staarten omhoog stekende en
uitspreidende gelijk pauwen. 39 Het is ook merkwaardig, dat de vogels die zingen, zelden
met schitterende kleuren of andere sieraden zijn versierd. Van onze Britsche vogels zijn,
met uitzondering van den goudvink en den distelvink, de beste zangers effen gekleurd. De
ijsvogel, bijenvreter (4), hop, spechten, enz., brengen krijschende geluiden voort; en de
schitterende vogels der keerkringslanden zijn bijna nooit zangers. 40 Schitterende kleuren
en vermogen om te zingen schijnen elkander dus te vervangen. Wij kunnen begrijpen, dat,
als er bij het gevederte geen afwijkingen in levendigheid van kleur voorkwamen, of als
levendige kleuren gevaarlijk waren voor de soort, andere middelen moesten worden
gebruikt om de wijfjes te bekoren; en het welluidend worden van de stem zou een dergelijk
middel aanbieden.
 Fig. 25.

Het Prairiehoen (Tetrao cupido), naar Brehm.

Bij sommige vogels verschillen de stemorganen zeer bij de twee seksen. Bij het
prairiehoen (Tetrao cupido, Fig. 25) heeft het mannetje twee naakte, oranjekleurige zakken,
aan elke zijde van den hals één; en deze worden sterk opgeblazen, als het mannetje
gedurende den paartijd een vreemdsoortig hol geluid voortbrengt, dat op grooten afstand
hoorbaar is. Audubon bewees, dat het geluid in nauw verband staat met dezen toestel die
ons herinnert aan de luchtzakken aan beide zijden van den bek van de mannetjes van
sommige kikvorschen; want hij bevond, dat het geluid veel verminderde, als men in een
der zakken van een tammen vogel een prik gaf, en dat het bijna geheel ophield, als men in
beide een prik gaf. Het wijfje heeft „een omtrent gelijksoortige, hoewel kleinere, met een
naakte huid bedekte plek aan den hals, doch deze is niet voor opblazing vatbaar.” 41 Bij het
mannetje van [54]een andere soort van Boschhoen (Tetrao urophasianus) is, als hij het
wijfje het hof maakt, zijn naakte gele slokdarm (oesophagus) opgeblazen tot een
verbazende grootte, daar hij ten volle half zoo groot is als het lichaam; en hij brengt dan
onderscheidene knarsende, lage, holle tonen voort. Met recht opstaande nekvederen, de
vleugels naar beneden houdende [55]en over den grond schurende, en zijn langen puntigen
staart als een waaier uitspreidende, pronkt hij in alle potsierlijke houdingen. De slokdarm
van het wijfje vertoont volstrekt niets opmerkelijks. 42
 Fig. 26.

De Regenschermvogel (Cephalopterus ornatus), mannetje, naar Brehm.

[56]

Het schijnt thans met zekerheid te zijn uitgemaakt, dat de groote keelzak van het mannetje
van de Europeesche groote trapgans (Otis tarda) en van ten minste vier andere soorten
niet dient om water op te nemen, zooals men vroeger veronderstelde; maar dat hij in
verband staat met een bijzonder geluid dat gedurende den paartijd wordt voortgebracht en
op de lettergreep „ok” gelijkt. Als de vogel dit geluid voortbrengt, neemt hij de meest
buitengewone houdingen aan. Het is een vreemd feit, dat bij de mannetjes van de zelfde
soort de zak niet bij alle individu’s is ontwikkeld. 43 Een op een kraai gelijkende vogel die
Zuid-Amerika bewoont (Cephalopterus ornatus, Fig. 26), wordt de Regenschermvogel
genoemd wegens zijn verbazend groote kuif, bestaande uit naakte witte schachten die van
boven in donkerblauwe vederen eindigen, die hij overeind kan zetten tot een groot
koepeldak van niet minder dan 12½ centimeter middellijn, dat den geheelen kop bedekt.
Deze vogel heeft aan den hals een lang, dun, cylindervormig, vleeschachtig aanhangsel
dat dicht met op schubben gelijkende, blauwe vederen is bedekt. Het dient waarschijnlijk
gedeeltelijk tot versiering, maar gedeeltelijk ook tot een resoneerenden toestel; want de
heer Bates bevond, dat het in verband staat „met een ongewone ontwikkeling van de
luchtpijp (trachea) en de stemorganen.” Het zet zich uit, wanneer de vogel zijn
verwonderlijk lagen, luiden en lang aanhoudenden fluitenden toon voortbrengt. De kuif en
het halsaanhangsel zijn bij het wijfje rudimentair. 44
De stemorganen van onderscheidene Zwemvogels en Moerasvogels zijn buitengewoon
samengesteld en verschillen tot op zekere hoogte bij beide seksen. In sommige gevallen is
de luchtpijp (trachea) gewonden als een jachthoren en diep in het borstbeen (sternum)
ingesloten. Bij de wilde zwaan (Cygnus ferus) is zij bij het volwassen mannetje dieper
ingesloten dan bij het wijfje of het jonge mannetje. Bij het mannetje van den grooten
zaagbek (Merganser) is het verbreede gedeelte van de luchtpijp [57]van een bijkomend
(additioneel) paar spieren voorzien. 45 De beteekenis van deze verschillen tusschen de
seksen van vele Eendachtige Vogels (Anatidae) is echter geheel onbekend; want het
mannetje bezit niet altijd de luidste stem; zoo sist het mannetje bij de gewone eend, terwijl
het wijfje luide kwaakt. 46 Bij beide seksen van een van de Kraanvogels (Grus virgo) dringt
de luchtpijp in het borstbeen door, maar vertoont „zekere seksueele wijzigingen.” Bij het
mannetje van den zwarten ooievaar bestaat er ook een goed uitgedrukt seksueel verschil
in de lengte en buiging van de longpijpen (bronchi). 47 Zoodat in deze gevallen hoogst
belangrijke organen volgens de sekse zijn gewijzigd.

Het is dikwijls moeilijk te gissen, of de vele vreemde geluiden en tonen, door de mannelijke
vogels gedurende den paartijd voortgebracht, dienen om de wijfjes te bekoren of alleen om
haar te roepen. Het zacht gekir van de tortelduif en van vele duiven mag men vermoeden,
dat aan de wijfjes behaagt. Als het wijfje van den wilden kalkoen in den morgen haar
roepstem doet hooren, antwoordt het mannetje met een geluid dat verschilt van dat
hetwelk hij maakt, wanneer hij met opgezette vederen, ruischende vleugels en
opgezwollen vleeschlappen voor haar blaast en pronkt. 48 Het „spel” van den korhaan dient
ontwijfelbaar om het wijfje te roepen; want het is bekend, dat daardoor vier of vijf hennen
van een afstand zijn gelokt naar een gevangen haan; maar daar de korhaan zijn „spel”
uren lang gedurende een reeks van dagen voortzet, en in het geval van den grooten
auerhaan „met een uitersten hartstocht” („with an agony of despair”), worden wij er toe
gebracht om te veronderstellen, dat de hennen die reeds tegenwoordig zijn, daardoor
worden bekoord. 49 Het is bekend, dat de stem van den gewonen roek gedurende den
paartijd verandert en daarom op de eene of andere wijze met de sekse samenhangt. 50 Wat
[58]zullen wij echter zeggen van het krijschende geschreeuw van, bij voorbeeld, sommige
soorten van papegaaien; hebben deze vogels een even slechten smaak voor muzikale
tonen, als zij blijkbaar voor kleuren hebben, te oordeelen naar het onharmonische contrast
van hun geel en blauw gevederte? Het is inderdaad mogelijk, dat de luide stemmen van
vele mannelijke vogels het gevolg zijn, zonder dat daardoor eenig voordeel werd
verkregen, van de overgeërfde gevolgen van het voortdurend gebruik van hun
stemorganen, als zij worden opgewekt door de sterke hartstochten van liefde, ijverzucht en
toorn; op dit punt zullen wij echter moeten terugkomen, als wij de viervoetige dieren
behandelen.

Wij hebben tot dusverre slechts van de stem gesproken, maar de mannetjes van
onderscheidene vogels voeren gedurende hun vrijage iets uit, dat instrumentale muziek
kan worden genoemd. Pauwen en Paradijsvogels rammelen met de schachten der
vederen tegen elkander en de trillende beweging dient blijkbaar slechts om geluid voort te
brengen; want zij kan moeilijk de schoonheid van hun gevederte verhoogen. Kalkoensche
hanen schuren hun vleugels tegen den grond, en sommige soorten van Boschhoenders
brengen op die wijze een gonzend geluid voort. Een ander Noord-Amerikaansch
Boschhoen, de Tetrao umbellus, klopt, wanneer hij, met opgezetten staart en met zijn
halskraag pronkende, „zijn opschik laat bewonderen door de wijfjes die in de nabuurschap
verborgen liggen”, snel met zijn „naar beneden gehouden vleugels tegen den stam van een
omgevallen boom”, of volgens Audubon, tegen zijn eigen lichaam; het aldus
voortgebrachte geluid wordt door sommigen met een verwijderden donder en door anderen
met een snellen roffel op een trommel vergeleken. Het wijfje trommelt nooit, „maar vliegt
dadelijk naar de plaats, waar het mannetje daarmede bezig is.” In het Himalaya-gebergte
„maakt” het mannetje van de Kalij-fazant „dikwijls met zijn vleugels een eigenaardig
trommelend geluid, niet ongelijk aan dat hetwelk wordt voortgebracht door een stijf stuk
doek heên en weder te schudden.” Op de westkust van Afrika verzamelen zich de kleine
wevervogels (Ploceus?) in een klein troepje in het kreupelhout rondom een kleine open
plaats, en zingen en glijden door de lucht met trillende vleugels „die een snel ratelend
geluid maken, gelijk een kindertafel.” De eene vogel voor, de andere na, gaan hiermede
gezamenlijk uren lang door, maar alleen gedurende den paartijd. In dat zelfde jaargetijde
maken de mannetjes van sommige [59]Nachtzwaluwen (Caprimulgus) een zeer vreemd
geluid met hun vleugels. De onderscheidene soorten van Spechten pikken met hun
snavels tegen een schelklinkenden tak, en maken daarbij een zoo snelle trillende
beweging, „dat de kop op twee plaatsen tegelijk schijnt te zijn.” Het aldus voortgebrachte
geluid is op aanmerkelijken afstand hoorbaar, maar kan niet worden beschreven; en ik
houd mij overtuigd, dat de oorzaak daarvan nooit zou worden vermoed door iemand die
het voor de eerste maal hoorde. Daar dit trillende geluid voornamelijk gedurende den
paartijd wordt gemaakt, heeft men het voor een liefde-zang gehouden; maar het is wellicht
eigenlijk meer een liefde-roepstem. Men heeft waargenomen, dat het wijfje, als zij uit haar
nest werd gejaagd, op die wijze haar mannetje riep, die op de zelfde wijze antwoordde en
weldra voor den dag kwam. De hop (Upupa epops) eindelijk vereenigt vocale en
instrumentale muziek; want gedurende den paartijd ademt deze vogel, gelijk de heer
Swinhoe zag, eerst lucht in, klopt daarna met den bek loodrecht omlaag tegen een steen of
boomstam, „en dan brengt de uitgeademde, door den kogelvormigen snavel geperste lucht
den juisten toon voort.” Als het mannetje geluid maakt zonder met zijn bek te kloppen, is de
toon geheel verschillend. 51

In de voorgaande gevallen worden geluiden voortgebracht met behulp van deelen die toch
bestaan en voor andere doeleinden noodzakelijk zijn; maar in de volgende gevallen zijn
zekere vederen bijzonder gewijzigd met het uitdrukkelijke doel om de geluiden voort te
brengen. Het trommelende, of blatende, of hinnikende, of donderende geluid, zooals het
door verschillende waarnemers wordt uitgedrukt, dat door de gewone watersnip (Scolopax
gallinago) wordt gemaakt, moet iedereen hebben verwonderd, die het ooit heeft gehoord.
De vogel vliegt, gedurende den paartijd, tot „een hoogte van wellicht duizend voet”, en na
een tijd lang in zigzag heên en weder te hebben gevlogen, daalt hij [60]volgens een
gebogen lijn, met uitgespreiden staart en trillende vleugels, met verwonderlijke snelheid
naar de aarde neder. Het geluid wordt alleen gedurende deze snelle nederdaling
voortgebracht. Niemand was in staat de oorzaak te verklaren, totdat de heer Meves
opmerkte, dat de buitenste vederen aan elke zijde van den staart een bijzonderen vorm
hebben (Fig. 27), daar zij een stijve sabelvormige schacht bezitten, met schuinsche
baarden van ongewone lengte, terwijl de vlaggen sterk met elkander zijn verbonden. Hij
bevond, dat hij door op deze vederen te blazen of door ze aan een langen dunnen stok
vast te maken en ze snel door de lucht te zwaaien, het trommelend geluid, door den
levenden vogel gemaakt, volkomen kon nabootsen. Beide seksen zijn van deze vederen
voorzien; maar zij zijn over het algemeen grooter bij het mannetje dan bij het wijfje, en
geven bij het eerste een lager toon. Bij sommige soorten, zooals bij S. frenata (Fig. 28),
zijn vier vederen, en bij S. javensis (Fig. 29) niet minder dan acht vederen aan elken kant
van den staart sterk gewijzigd. De vederen van verschillende soorten geven, als zij door de
lucht worden gezwaaid, verschillende tonen; de Scolopax Wilsonii van de Vereenigde
Staten maakt een zwiepend geluid, als hij met snelheid naar de aarde nederdaalt. 52

Fig. 27.

Buitenste staartveder van Scolopax gallinago, naar

Proc. Zoolog. Soc., 1858.

Fig. 29.
Fig. 28.
Buitenste staartveder van
Buitenste staartveder van Scolopax
Scolopax Javensis.
frenata.

Bij het mannetje van Chamaepetes unicolor (een groote Hoenderachtige Vogel van
Amerika) is de eerste primaire slagpen van den vleugel [61]naar het einde toe gebogen en
veel dunner dan bij het wijfje. Bij een verwanten vogel, de Penelope nigra, nam de heer
Salvin een mannetje waar, dat, terwijl hij naar beneden vloog met uitgestrekte vleugels,
een soort van krakend, ruischend geluid maakte, gelijk dat van een boom die omvalt. 53
Alleen bij het mannetje van de Indische trapganzen (Sypheotides auritus) loopen de
primaire slagpennen van de vleugels zeer puntig toe; en het is bekend, dat het mannetje
van een verwanten vogel een gonzend geluid voortbrengt, terwijl hij aan het wijfje het hof
maakt. 54 Bij een zeer verschillende groep van vogels, namelijk de Kolibri’s, zijn alleen bij de
mannetjes van sommige soorten de schachten van hun primaire vleugelslagpennen sterk
verbreed of de vlaggen plotseling naar het uiteinde toe uitgesneden. Bij het mannetje van
Selasphorus platycercus is, bij voorbeeld, als hij volwassen is, de eerste primaire
vleugelslagpen (Fig. 30) op die wijze uitgesneden. Terwijl hij van bloem tot bloem vliegt,
maakt hij „een schril bijna fluitend geluid” 55; maar het scheen den heer Salvin toe, dat dit
geluid niet met opzet werd gemaakt.

Bij onderscheidene soorten van een ondergeslacht van Pipra of

Manakin eindelijk zijn de secundaire vleugel-slagpennen bij de
mannetjes op nog opmerkelijker wijze gewijzigd, zooals door den
heer Sclater is beschreven. Bij de schitterend gekleurde P.
deliciosa hebben de drie eerste secundaire vleugel-slagpennen
dikke schachten en zijn naar het lichaam toe gekromd; bij de
vierde en vijfde (Fig. 32) is de verandering grooter en bij de zesde
(Fig. 33) en zevende (Fig. 34) „is de schacht in buitengewone
mate verdikt, zoodat zij een stevigen, hoornachtigen klomp vormt.” Fig. 30 en 31.
Ook de vlag is geheel van gedaante veranderd, in vergelijking met Fig. 30. Primaire vleugel-
de overeenkomstige slagpennen (Fig. 35, 36, 37) van het wijfje. slagpen van het mannetje
Zelfs [62]de beenderen van den vleugel, die deze vreemde van een Kolibri
slagpennen bij het mannetje ondersteunen, zijn, volgens den heer (Selasphorus platycercus),
naar een schets van den
Fraser, zeer verdikt. Deze kleine vogels maken een buitengewoon
heer Salvin.
geluid, waarvan de eerste „hooge noot niet ongelijk is aan een
zweepslag.” 56 Fig. 31. Overeenkomstige
slagpen van het wijfje naar
een schets van den heer
Salvin.

Fig. 33.

Fig.
34.
Fig. 32.
 Fig. 37.
Fig. 36.

Fig. 35.

Secundaire vleugel-slagpennen van Pipra deliciosa (naar den

heer Sclater, in Proc. Zool. Soc., 1860). De drie bovenste
slagpennen (fig. 32, 33, 34) van het mannetje; de drie onderste
overeenkomstige slagpennen (fig. 35, 36, 37) van het wijfje.

Fig. 32 en 35. Vijfde secundaire vleugel-slagpen van het mannetje

en van het wijfje. Fig. 33 en 36 zesde secundaire slagpen,
bovenvlak. Fig. 34 en 37 zevende secundaire slagpen, ondervlak.

De verscheidenheid van de geluiden, zoowel vocale als instrumentale, door de mannetjes

van vele soorten gedurende den paartijd voortgebracht, en de verscheidenheid van de
middelen om die geluiden voort te brengen, zijn hoogst opmerkelijk. Wij krijgen daardoor
een hoog denkbeeld van haar belangrijkheid voor seksueele doeleinden, en worden
herinnerd aan het zelfde besluit ten opzichte van Insekten. Het is niet moeilijk zich de
trappen voor te stellen, door welke de noten van een vogel, oorspronkelijk eenvoudig
gebruikt als een roepstem of voor eenig ander doel, zouden kunnen zijn verbeterd tot een
welluidenden liefdezang. Dit is iets moeilijker in het geval van de gewijzigde vederen,
waardoor de trommelende, fluitende of bulderende geluiden worden voortgebracht. Wij
hebben echter gezien, dat sommige vogels gedurende hun [63]vrijage hun ongewijzigde
vederen doen fladderen, schudden of tegen elkander doen ratelen; en indien de wijfjes er
toe kwamen hen die dit het best deden, voor de paring uit te kiezen, zouden de mannetjes
die op een of ander deel van het lichaam de sterkste of dikste, of het spitst toeloopende
vederen bezaten, het best slagen; en zoo zouden door langzame overgangstrappen de
vederen in bijna elken graad kunnen zijn gewijzigd. De wijfjes zouden natuurlijk niet elke
geringe opeenvolgende verandering van vorm, maar alleen de daardoor voortgebrachte
geluiden opmerken. Het is een merkwaardig feit, dat, in de zelfde Klasse van dieren,
geluiden zoo verschillend als het getrommel van den staart van de snip, het getik van den
snavel van den specht, het krijschende, op het geluid van een trompet gelijkende
geschreeuw van sommige watervogels, het gekir van de tortelduif en het gezang van den
nachtegaal alleen aan de wijfjes van de onderscheidene soorten zou behagen. Wij moeten
echter den smaak van verschillende soorten niet naar den zelfden maatstaf afmeten, en
ook niet afmeten naar den maatstaf van den mensch. Zelfs bij den mensch moeten wij
bedenken, welke wanluidende tonen, het slaan op tamtams en de schrille noten van
rietfluitjes, aan de ooren van wilden behagen. Sir S. Baker merkt op 57, dat „evenals de
maag van een Arabier de voorkeur geeft aan het rauwe vleesch en de dampende lever,
van het nog warme dier afgesneden, zijn oor ook aan zijn even ruwe wanluidende muziek
boven elke andere de voorkeur geeft.”

Fig. 38.

Priëelvogel (Chlamydera maculata), met zijn priëel (naar Brehm).

Liefde-Vertooningen en Dansen.—Van de merkwaardige liefdegebaren van sommige

vogels, vooral van de Hoenderachtigen (Gallinaceae) is reeds hier en daar gesproken,
zoodat er slechts weinig behoeft te worden bijgevoegd. In Noordelijk Amerika verzamelen
zich zekere Bosch-hoenders (Tetrao phasianellus) gedurende den paartijd elken morgen in
groote menigte op een daartoe gekozen vlakke plaats, en loopen daar voortdurend in de
rondte in een cirkel van ongeveer 15 of 20 voet middellijn, zoodat de grond geheel kaal is
gesleten, gelijk een heksenkring. Bij deze „Patrijzendansen”, zooals zij door de jagers
worden genoemd, nemen de vogels de vreemdsoortigste houdingen aan, en loopen rond,
sommige van rechts naar links, andere in de tegenovergestelde richting. Audubon
beschrijft de mannetjes van zekere reigersoort (Ardea herodias), die op hun lange pooten
met groote waardigheid voor de wijfjes heên en weder loopen, en zoo hun mededingers
uitdagen. [64]Van een van de walgelijke Aasgieren (Cathartes jota) getuigt de zelfde
natuuronderzoeker, dat „de gebaren en de parade van het mannetje in ’t begin van het
jaargetijde der liefde uiterst grappig zijn.” [65]Sommige vogels voeren hun
liefdevertooningen uit in de lucht, in plaats van op den grond, zooals wij bij den zwarten
Afrikaanschen wevervogel hebben gezien. Gedurende de lente verheft zich onze kleine
inlandsche grasmusch (Sylvia cinerea) dikwijls eenige weinige voeten of ellen boven het
kreupelhout in de lucht en „fladdert met een afwisselende en fantastische beweging,
gedurig zingende, rond, en daalt daarna weder neêr op den tak waarop zij zat.” De groote
Engelsche trapgans neemt onbeschrijfelijk koddige houdingen aan, terwijl hij het wijfje het
hof maakt, gelijk hij door Wolf is afgebeeld. Een verwante Indische trapgans (Otis
bengalensis) verheft zich daarbij loodrecht in de lucht, snel met zijn vleugels klepperende,
zijn kuif overeind doende rijzen en de vederen van zijn nek en borst opzettende, en daalt
daarna weder op den grond neder; hij herhaalt die beweging achtereenvolgens
verscheidene malen, tegelijkertijd een bijzonder geluid makende. De wijfjes die toevallig in
de nabijheid zijn, „gehoorzamen aan deze springlustige oproeping”, en als zij naderen, laat
hij zijn vleugels zakken, en spreidt zijn staart uit gelijk een kalkoensche haan. 58

Fig. 39.
 Het Prairiehoen (Tetrao cupido), naar Brehm, om de vederbossen aan de ooren te toonen.

Het merkwaardigste geval wordt echter opgeleverd door drie verwante geslachten van
Australische vogels, de vermaarde Priëelvogels—ongetwijfeld gezamenlijk afstammelingen
van de eene of andere oude soort die het eerst het vreemde instinkt verkreeg om priëeltjes
te bouwen om daarin hun liefde-vertooningen te volbrengen. De priëelen (Fig. 38), die,
zooals wij later zullen zien, zeer zijn opgesierd met vederen, schelpen, beenderen en
bladeren, worden op den grond gebouwd, alleen met het doel om daarin te vrijen; want hun
nesten worden in boomen gebouwd. Beide seksen helpen de priëelen bouwen; maar het
mannetje is de voornaamste werkman. Zoo sterk is dit instinkt, dat het in gevangen staat
wordt uitgeoefend, en de heer Strange heeft de gewoonten beschreven van eenige
Satijnvogels (5) die hij in zijn vogelhuis (volière) in Nieuw Zuid·Wallis hield. 59 „Somtijds zal
het mannetje het wijfje door het geheele vogelhuis nazitten, dan naar het priëel [66]gaan,
een fraaie veder of een groot blad oppikken, een merkwaardig soort van geluid maken, al
zijn vederen opzetten, rondom het priëel loopen en zoo opgewekt worden, dat zijn oogen
op het punt schijnen van uit zijn kop te springen”; hij gaat voort door eerst den eenen,
[67]daarna den anderen vleugel te openen, een lagen fluitenden toon voort te brengen, en
schijnt, evenals de gewone huishaan, bezig met iets van den grond op te pikken, totdat
eindelijk het wijfje hupsch naar hem toe komt. Kapitein Stokes heeft de levenswijze en
„speelhuizen” van een andere soort, den Grooten Priëelvogel, beschreven, dien hij „zich
zag vermaken met achteruit en vooruit te vliegen, een schelp beurtelings aan beide zijden
vastpakkende en die in zijn bek door den ingang dragende.” Deze merkwaardige priëelen,
alleen gemaakt als zalen van bijeenkomst, waar beide seksen zich vermaken en elkander
het hof [68]maken, moeten den vogels veel arbeid kosten. Het priëel van de soort met
vaalbruine borst is bij voorbeeld bijna 12 decimeter lang, 41,5 hoog en staat op een dik
terras van twijgen.
 Fig. 39a.

Tetrao cupido, voor het wijfje pronkende (J. W. Wood).

Versiering.—Ik zal eerst de gevallen bespreken, waarin de mannetjes hetzij uitsluitend of in

veel hooger mate zijn versierd dan de wijfjes; en in een volgend hoofdstuk die waarin beide
seksen evenzeer zijn versierd, en eindelijk de zeldzame gevallen waarin het wijfje iets
levendiger is gekleurd dan het mannetje. Evenals bij de kunstmatige versierselen die door
wilde en beschaafde menschen worden gebruikt, aan het hoofd, zoo is ook bij de
natuurlijke versierselen der vogels de kop de hoofdzetel van de versiering. 60 In de
versierselen heerscht, gelijk in het begin van dit hoofdstuk is vermeld, een verwonderlijke
verscheidenheid. De siervederen van het voorhoofd of de achterzijde van het hoofd
bestaan uit vederen van verschillenden vorm, die soms kunnen worden ten toon gesteld.
Nu en dan komen sierlijke vederbossen aan de ooren voor (Fig. 39). De kop is soms
bedekt met fluweelachtig dons, gelijk die van den fazant, of hij is naakt en levendig
gekleurd of hij draagt vleeschachtige aanhangsels, draden of met uit vaste stof gevormde
knobbels. Ook de keel is soms met een baard of met vleeschlappen of lellen voorzien.
Dergelijke aanhangsels zijn over het algemeen levendig gekleurd en dienen ongetwijfeld
tot versiering, al verhoogen zij in onze oogen niet altijd de schoonheid; want, terwijl het
mannetje bezig is met het wijfje het hof te maken, zwellen zij dikwijls op en verkrijgen
levendiger kleuren, gelijk in het geval van den kalkoenschen haan. Op zulke tijden zwellen
de vleeschachtige aanhangsels aan den kop van den mannelijken Tragopan-fazant
(Ceriornis Temminckii) op tot een groote strook aan de keel en tot twee horens, een aan
elke zijde van de prachtige kuif; en deze bezitten dan de levendigste blauwe kleur die ik
ooit heb gezien. De Afrikaansche Neushorenvogel (Buccros Abyssinicus) blaast den
scharlakenrooden, op een blaas gelijkenden vleeschlap aan zijn hals op, en zijn vleugels
omlaag houdende en zijn staart uitspreidende, „maakt hij wezenlijk een voornaam figuur.” 61
Zelfs het regenboogvlies (iris) van het oog is soms bij het mannetje [69]levendiger gekleurd
dan bij het wijfje; en dit is veelvuldig het geval met den snavel, bij voorbeeld bij onze
gewone merel of zwarte lijster. Bij een andere soort van Neushorenvogel (Buceros
corrugatus) zijn de geheele snavel en de verbazend groote helm bij het mannetje
opzichtiger gekleurd dan bij het wijfje, en „de schuinsche groeven op de zijden van de
onderkaak zijn uitsluitend aan het mannetje eigen.” 62

Ook de kop draagt dikwijls vleezige of ook wel draadvormige aanhangsels en vaste
uitwassen. Indien deze niet aan beide seksen gemeen zijn, zijn zij altijd tot de mannetjes
beperkt. De vaste uitwassen zijn uitvoerig beschreven door Dr. W. Marshall 63, die aantoont,
dat zij zijn gevormd, hetzij van spongieus been met huid bedekt, of van huid- en andere
weefsels. Bij zoogdieren rusten ware horens altijd op de voorhoofdsbeenderen, maar bij
vogels zijn verschillende beenderen tot dit doel gewijzigd; en bij soorten van de zelfde
groep kunnen de uitsteeksels beenpitten hebben, of die geheel missen, met
tusschenliggende ontwikkelingstrappen welke deze beide uitersten verbinden. Gelijk Dr.
Marshall terecht opmerkt, hebben dus variaties van de meest verschillende soort gediend
tot ontwikkeling door seksueele teeltkeus van deze tot versiering dienende aanhangsels.

De mannetjes zijn dikwijls versierd met verlengde vederen die op bijna elk deel van het
lichaam ontspringen. De vederen aan de keel en op de borst zijn dikwijls ontwikkeld tot
fraaie halskragen en de staartvederen zijn dikwijls verlengd, zooals wij bij de
staartdekvederen van den pauw en bij den staart van den Argus-fazant zien. Het lichaam
van dezen laatsten vogel is niet grooter dan dat van een hoen, en toch is de lengte van de
punt van den snavel tot het uiteinde van den staart niet minder dan 1 meter 6 decimeter. 64
De vleugelvederen zijn lang zoo veelvuldig niet verlengd als de staartvederen; want de
verlenging daarvan zou voor het vliegen nadeelig zijn. Toch zijn de van fraaie oogvlekken
(ocelli) voorziene secundaire vleugelslagpennen van den mannelijken Argus-fazant
omtrent 9 decimeter lang; en bij een kleine Afrikaansche nachtzwaluw (Cosmetornis
vexillarius) bereikt een der primaire vleugelslagpennen gedurende den paartijd een lengte
van 65 centimeter, terwijl de vogel zelf slechts 25 centimeter lang is. Bij een [70]ander nauw
verwant geslacht van nachtzwaluwen zijn de schachten van de verlengde
vleugelslagpennen naakt, behalve aan het einde waar zich een schijfvormige vlag
bevindt. 65 In weder een ander geslacht van nachtzwaluwen zijn de staartvederen zelfs nog
verbazender ontwikkeld, zoodat wij zien, hoe de mannetjes van nauw verwante vogels de
zelfde soort van versiering verkrijgen door de ontwikkeling van geheel verschillende
vederen.

Het is een merkwaardig feit, dat de vederen van tot verschillende groepen behoorende
vogels op bijna volkomen de zelfde bijzondere wijze zijn gewijzigd. Zoo zijn de
vleugelslagpennen bij een der bovenvermelde nachtzwaluwen naakt langs de schacht en
eindigen in een schijfvormige vlag; of zijn, zooals zij somtijds worden genoemd, lepel- of
raketvormig. Vederen van deze soort komen ook voor in den staart van een Motmot
(Eumomota superciliaris), van een ijsvogel, vink, kolibri, papegaai, onderscheidene
Indische Drongo-klauwieren, Dicrurus en Edolius, bij een waarvan de schijf verticaal staat,