Full Download Quadrature RC Oscillators: The Van Der Pol Approach João Carlos Ferreira de Almeida Casaleiro PDF
Full Download Quadrature RC Oscillators: The Van Der Pol Approach João Carlos Ferreira de Almeida Casaleiro PDF
com
https://textbookfull.com/product/quadrature-
rc%e2%88%92oscillators-the-van-der-pol-approach-joao-carlos-
ferreira-de-almeida-casaleiro/
OR CLICK BUTTON
DOWNLOAD NOW
https://textbookfull.com/product/learning-to-embed-sustainability-in-
teacher-education-jo-anne-ferreira/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/lev-vygotsky-first-paperback-edition-
rene-van-der-veer/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/researching-subcultures-myth-and-
memory-bart-van-der-steen/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/the-sacralization-of-time-
contemporary-affinities-between-crisis-and-fascism-joao-nunes-de-
almeida/
textboxfull.com
Narratives of Technology 1st Edition J. M. Van Der Laan
(Auth.)
https://textbookfull.com/product/narratives-of-technology-1st-edition-
j-m-van-der-laan-auth/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/present-imperfect-contemporary-south-
african-writing-first-edition-van-der-vlies/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/fundamentals-of-van-der-waals-and-
casimir-interactions-bo-e-sernelius/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/research-for-social-justice-a-
community-based-participatory-approach-second-edition-adje-van-de-
sande/
textboxfull.com
https://textbookfull.com/product/expanding-the-gaze-gender-and-the-
politics-of-surveillance-1st-edition-emily-van-der-meulen/
textboxfull.com
Analog Circuits and Signal Processing
Quadrature
RC–
Oscillators
The van der Pol Approach
Analog Circuits and Signal Processing
Series editors
Mohammed Ismail, Dublin, USA
Mohamad Sawan, Montreal, Canada
More information about this series at http://www.springer.com/series/7381
João Carlos Ferreira de Almeida Casaleiro
Luís Augusto Bica Gomes Oliveira
Igor M. Filanovsky
Quadrature RC–Oscillators
The van der Pol Approach
123
João Carlos Ferreira de Almeida Casaleiro Luís Augusto Bica Gomes Oliveira
Instituto Politécnico de Lisboa Universidade Nova de Lisboa
ISEL-Inst Sup de Engenharia de Lisboa Caparica, Portugal
Lisboa, Portugal
Igor M. Filanovsky
University of Alberta
Edmonton, AB, Canada
This Springer imprint is published by the registered company Springer Nature Switzerland AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
To the authors’ families
Acknowledgements
vii
Contents
1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1 Background and Motivation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1.1 Quadrature Oscillators . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1.2 Quadrature Signal Generation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1.2 The Book Organization . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.3 Main Contributions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
References . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2 Sinusoidal Oscillators. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.2 Sinusoidal Oscillator Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.2.1 Feedback Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.2.2 Negative-Resistance Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.2.3 Negative-Resistance Circuits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.3 Amplitude Limiting Techniques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.3.1 Automatic Amplitude Control . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.3.2 Piecewise-Linear Resistance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.3.3 Inherent Circuit Nonlinearities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
2.3.4 Harmonic Distortion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
2.4 Frequency Selectivity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.4.1 Quality Factor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.4.2 Phase Noise. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
References . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
3 Van der Pol Oscillator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.2 Van der Pol Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
ix
x Contents
Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Acronyms
xiii
Chapter 1
Introduction
+
+ -
BB I
LNA I
Q I
LO1
LO2
Q
+
LNA-Low Noise Amplifier + BB Q
LO-Local quadrature oscillator +
BB-Base band
BB I
I
PA
+
LO +-
Q BB - Base Band
LO - Local quadrature oscillator
BB Q PA - Power Amplifier
signals are available, thus avoiding image-rejection filters that require a large die
area [1, 3].
Modern RF transmitter architectures, with direct up-conversion (an example
is shown in Fig. 1.2), using spectrum-efficient modulations, such as orthogonal
frequency division multiplexing (OFDM), also require QO with accurate quadrature
signals. The quadrature error can limit the achievable signal-to-noise ratio (SNR)
and the size of the supported constellation and data rates.
R
C
vi
vin
vq
R
C
This method splits the input signal vin into two by passing it through the RC
and CR branches, as shown in Fig. 1.3. The CR branch is a high-pass filter that
shifts the output signal phase by +45° and the RC branch is a low-pass filter that
shifts the output signal phase by −45° with respect to the input signal, at the pole
frequency ωp = 1/(RC). Although the phase shift varies in each branch with the
frequency, the phase difference between the signals of the two branches is always
90°. However, the branches’ attenuations are equal only at the pole frequency [2, 3].
In theory, this is not a problem because one can design the network so that the
pole frequency is equal to the oscillator frequency. In practice, however, due to the
temperature and process variations, one cannot guarantee either the absolute value
of the network components or a perfect match between them. Hence, in practical
circuits there are amplitude and quadrature errors. To minimize the errors, more
stages can be added to the network, as shown in Fig. 1.4. The RC–CR network of
Fig. 1.4 is known as a polyphase filter. By adding more stages, the errors decrease
and the operating bandwidth increases, but the signal loss increases considerably.
R1 R2 Rn
vin+ qo−
C1 C2 Cn
− R1 R2 Rn
vin io −
+
C1 C2 Cn
R1 R2 Rn
vin− qo+
C1 C2 Cn
R1 R2 Rn
io +
C1 C2 Cn
Fig. 1.4 Passive RC polyphase filter with four phases and n stages
vIN
vI
vQ
D Q D Q
Master vI Slave vQ t
D CLK Q D CLK Q (b)
vIN
vIN
vI
(a) vQ
Error
t
(c)
Fig. 1.5 Digital frequency divider-by-two: (a) circuit, (b) waveforms and (c) waveforms with
phase error
If the input signal does not have 50% duty cycle, then the output signals have
a quadrature error, as shown in Fig. 1.5c. This problem can be solved by using a
divider-by-four, but, in this case, the frequency of the input signal must have four
times the desired output signal frequency.
1.1 Background and Motivation 5
Mixer
Filter
in t + cos 2 in t
1
2 cos 12 3
in t in t
1
cos 2 cos 12
in t
1
2 cos 12
The closed-loop approaches include coupled oscillators and ring oscillators. The
best QOs are based on two coupled LC-oscillators: they have the lowest phase noise
and phase error [8]. Recently, it was shown that they can achieve perfect quadrature
[9]. However, coupled LC-oscillators require two inductors, which, depending
on the frequency, can occupy a large die area. Moreover, inductors do not scale
down with the technology, and designing inductors with acceptable quality factor
(Q > 5) requires the use of thick top metal layers, which increases the chip cost
[10]. Inductorless QOs, like the two-integrator oscillator or coupled RC-oscillators,
are viable alternatives to avoid the use of inductors. However, in comparison with
coupled LC-oscillators both coupled and ring RC-oscillators have poorer phase-
noise performance [8]. For industrial, scientific and medical (ISM) band, the phase
noise of inductorless oscillators may satisfy the requirements. For instance, the
phase-noise specification for 2.4 GHz ISM band at the offset of 1 MHz from the
6 1 Introduction
carrier is −110 dBc/Hz for Bluetooth and −88 dBc/Hz for Zigbee; these values are
within the performance capability of inductorless oscillators [11].
The analysis of sinusoidal oscillators using the linear positive feedback model
is usually sufficient for deriving the oscillation frequency. However, due to the
circuit linearization, as will be shown below, the amplitude limit mechanism is
lost, since it is dependent on the circuit nonlinearities. A large-signal analysis can
overcome this limitation, but leads to long and complicated equations that do not
help the designer. In this book, the analysis based on the weak nonlinearity of the
transistors’ transconductances is presented. It is shown the similarity of these weak
nonlinearities to that of the van der Pol oscillator model presented in [12]. The van
der Pol oscillator model describes both the amplitude limitation and the frequency
selectivity. This approach allows to avoid a large-signal analysis. Moreover, since
the van der Pol oscillator model has been extensively studied, it is used in this book
for the analysis of coupled oscillators as well.
Coupled oscillators consist of two identical oscillators connected by either an
active or a passive network. Several active coupling networks were proposed; they
can be grouped into either parallel or series topologies. The parallel topology was
first proposed in [13] for LC-oscillators, with the coupling of amplifier transistors
in parallel with the oscillators’ core. In the series topology, proposed in [14], the
transistors are in series with the oscillators’ core. A comprehensive comparison of
these two topologies for LC-oscillators can be found in [15]. The disadvantage of
the parallel topology is the use of two extra gain blocks, which increases the power
dissipation [2]. The series topology reuses the current of the oscillator, but the output
swing is limited and their application is limited as well, since the trend in future
complementary metal-oxide-semiconductor (CMOS) technologies is to lower the
supply voltages towards 0.5–0.7 V [16]
With passive coupling, the amplifiers are substituted by passive elements (usually
inductors or capacitors). The coupling based on inductors [17] and transformers
[18, 19] requires a larger area than active coupling. Capacitive coupling of LC-
oscillators has shown specific results [20]: as opposed to traditional active coupling,
it does not increase the power consumption. However, the area minimization is still
limited by the inductors, and the oscillation frequency is lower [21].
In this book, three quadrature oscillators working in the sinusoidal regime are
investigated: RC-oscillator with active coupling, RC-oscillator with capacitive
coupling, and the two-integrator oscillator. Of special interest is the study of
quadrature RC-oscillator with capacitive coupling [22]. The capacitive coupling is
noiseless and requires a small area. Since the coupling capacitors do not add noise,
we expect a 3-dB phase-noise improvement (due to coupling), and, with a marginal
increase of the power, a figure-of-merit (FoM) comparable to that of the best state-
of-the-art RC-oscillators is achieved. Contrarily to what might be expected, with
the increase of the coupling capacitances (higher coupling strength) the oscillation
frequency increases [22]. We present the theory to explain this behaviour and
derive the equations for the frequency, phase error and amplitude mismatch; the
1.2 The Book Organization 7
equations are validated by simulation. The theory shows that the phase error is
proportional to the amplitude mismatch, indicating that an automatic phase-error
minimization based on the amplitude mismatch is possible. We also study bimodal
oscillations and phase ambiguity, for this coupling topology, comparing it with the
existing alternatives [23]. To validate the theory, a 2.4-GHz quadrature voltage-
controlled oscillator (QVCO) based on two RC-oscillators with capacitive coupling
was fabricated, in a standard 0.13 µm CMOS process.
This book is organized into eight chapters. In the second chapter, an overview of
sinusoidal oscillator models is presented: we describe the positive-feedback and
the negative-resistance models. Afterwards, a survey of the automatic amplitude
control methods is presented. We focus mainly on the method that uses the intrinsic
nonlinearities of the oscillator to limit the amplitude. To conclude the single
sinusoidal oscillator modeling, we describe the frequency selectivity and introduce
the concept of the oscillator’s quality factor.
In Chap. 3, an overview of the van der Pol oscillator (VDPO) model is presented.
The weak nonlinearity of the transistors’ transconductances is related to the van der
Pol oscillator model. The VDPO is used as an example and is analysed using two
models presented in the previous chapter.
In Chap. 4, we analyse oscillators driven by an external periodic signal with
injecting a current as locking signal. Both the parallel and series topologies are
studied, and their locking range is derived. We use the VDPO as a base oscillator
for the analysis because its nonlinearities are similar to the nonlinearities of the
inductorless oscillators studied in the following chapters.
In Chap. 5, we present the analysis of the actively cross-coupled RC-oscillator,
which is a QO that consists of two RC-oscillators coupled by transconductance
amplifiers. First, we derive the single RC-oscillator equations that show that a
single RC-oscillator can be modeled by the series VDPO. Afterwards, we analyse
the quadrature oscillator and derive the frequency, amplitude- and phase-error
equations. A stability analysis of the equilibrium point is presented. The theoretical
results are validated by simulation.
In Chap. 6, we study the capacitive coupling RC-oscillator regarding the fre-
quency, amplitude and phase error. We investigate the relation between the coupling
and the quadrature generation, the impact of the coupling strength on the frequency,
amplitude and phase error, and the impact of the mismatches on the amplitude and
phase errors. We derive the equations for the frequency, amplitude and phase error
as a function of the circuit mismatches. The theoretical results are validated by
simulation.
In Chap. 7, we study the two-integrator oscillator working in the quasi-sinusoidal
regime. We focus on the investigation of the impact of the circuit mismatches on
the frequency, amplitude and phase error. We derive the equation for these key
8 1 Introduction
Several papers describing the main aspects of the proposed material were published
in international conferences and journals. To the best of the authors’ knowledge, the
main contributions of this work are:
• The improvement of the model of the single RC-oscillator (in Chap. 2). We show
the relation between the circuit elements and the van der Pol (VDP) parameters.
• A detailed review (in Chap. 3) of the van der Pol oscillator model indicating that
VDPO is suitable as a base oscillator for the analysis of modern RC-oscillators
in weak and strong nonlinear regime.
• A detailed analysis (in Chap. 4) of the injection locking in van der Pol oscillators.
• A study (in Chap. 5) of the quadrature generation in active coupling RC-
oscillators working in the sinusoidal regime. The research is focused on the
impact of the mismatches and the coupling strength on the frequency, amplitude
and phase errors. The analysis in this chapter differs from other research works:
weak coupling strengths are assumed. Other works that analysed this oscillator
are assuming a strong coupling (coupling amplifiers work as hard limiters)
making the coupling signal a square wave. The theoretical results were validated
by simulation.
• A study (in Chap. 6) of the quadrature generation in capacitive coupling RC-
oscillators. The research is focused on the impact of the coupling strength on the
frequency, amplitude and phase errors [24]. A prototype operating at 2.4 GHz
was designed to confirm the theoretical results.
• A study (in Chap. 7), using the VDP approximation, of the two-integrator oscil-
lator in the linear regime. The research is focused on the impact of the coupling
strength on the frequency, amplitude and phase errors [25]. The theoretical results
were validated by simulation.
References
1. P.-I. Mak, S.-P. U, R. Martins, Transceiver architecture selection: review, state-of-the-art survey
and case study. IEEE Circuits Syst. Mag. 7(2), 6–25 (2007)
2. L. Oliveira, J. Fernandes, I. Filanovsky, C. Verhoeven, M. Silva, Analysis and Design of
Quadrature Oscillators (Springer, Heidelberg, 2008)
3. B. Razavi, RF Microelectronics (Prentice-Hall, Upper Saddle River, 1998)
4. R. Adler, A study of locking phenomena in oscillators. Proc. Inst. Radio Eng. 34(6), 351–357
(1946)
References 9
5. S. Verma, H. Rategh, T. Lee, A unified model for injection-locked frequency dividers. IEEE J.
Solid State Circuits 38(6), 1015–1027 (2003)
6. R. Miller, Fractional-frequency generators utilizing regenerative modulation. Proc. Inst. Radio
Eng. 27(7), 446–457 (1939)
7. J. Lee, B. Razavi, A 40-ghz frequency divider in 0.18-μm CMOS technology. IEEE J. Solid
State Circuits 39(4), 594–601 (2004)
8. L.B. Oliveira, A. Allam, I.M. Filanovsky, J.R. Fernandes, C.J.M. Verhoeven, M.M. Silva,
Experimental comparison of phase-noise in cross-coupled RC- and LC-oscillators. Int. J.
Circuit Theory Appl. 38, 681–688 (2010)
9. H. GHonoodi, H.M. Naimi, A phase and amplitude tunable quadrature LC oscillator: analysis
and design. IEEE Trans. Circuits Syst. I 58(4), 677–689 (2011)
10. B. Razavi, A study of phase noise in CMOS oscillators. IEEE J. Solid State Circuits 31(3),
331–343 (1996)
11. N.-J. Oh, S.-G. Lee, J. Ko, A CMOS 868/915 MHz direct conversion. ZigBee single-chip radio.
IEEE Commun. Mag. 43(12), 100–109 (2005)
12. B. van der Pol, The nonlinear theory of electric oscillations. Proc. Inst. Radio Eng. 22(9),
1051–1086 (1934)
13. A. Rofougaran, J. Rael, M. Rofougaran, A. Abidi, A 900 MHz CMOS LC-oscillator with
quadrature outputs, in IEEE International Solid-State Circuits Conference (1996), pp. 392–
393
14. P. Andreani, A low-phase-noise low-phase-error 1.8 GHz quadrature CMOS VCO, in IEEE
International Solid-State Circuits Conference, vol. 1 (2002), pp. 290–466
15. P. Andreani, A. Bonfanti, L. Romano, C. Samori, Analysis and design of a 1.8-GHz CMOS
LC quadrature VCO. IEEE J. Solid State Circuits 37(12), 1737–1747 (2002)
16. Radio Frequency and Analog/Mixed-Signal Technologies for Wireless Communications,
International Technology Roadmap for Semiconductors, 2007 Edition [Online]
17. A. Willson, Energy circulation quadrature LC-VCO, in IEEE International Symposium on
Circuits and Systems (IEEE, Kos, 2006), p. 4
18. S. Gierkink, S. Levantino, R. Frye, C. Samori, V. Boccuzzi, A low-phase-noise 5-GHz CMOS
quadrature VCO using superharmonic coupling. IEEE J. Solid State Circuits 38(7), 1148–1154
(2003)
19. W. Li, K.-K.M. Cheng, A CMOS transformer-based current reused SSBM and QVCO for
UWB application. IEEE Trans. Microw. Theory Tech. 61(6), 2395–2401 (2013)
20. C.T. Fu, H.C. Luong, A 0.8-V CMOS quadrature LC VCO using capacitive coupling, in IEEE
Asia Solid-State Circuits Conference (ASSCC’07) (2007), pp. 436–439
21. L.B. Oliveira, I.M. Filanovsky, A. Allam, J.R. Fernandes, Synchronization of two LC-
oscillators using capacitive coupling, in IEEE International Symposium on Circuits and
Systems (ISCAS’08) (2008), pp. 2322–2325
22. J. Casaleiro, L.B. Oliveira, I. Filanovsky, Low-power and low-area CMOS quadrature RC
oscillator with capacitive coupling, in IEEE International Symposium on Circuits and Systems
(ISCAS’12) (2012), pp. 1488–1491
23. H. Tong, S. Cheng, Y.-C. Lo, A.I. Karsilayan, J. Silva-Martinez, An LC quadrature VCO using
capacitive source degeneration coupling to eliminate bi-modal oscillation. IEEE Trans. Circuits
Syst. I 59(9), 1871–1879 (2012)
24. J. Casaleiro, L.B. Oliveira, I.M. Filanovsky, A quadrature RC-oscillator with capacitive
coupling. Integr. VLSI J. 52, 260–271 (2016)
25. J. Casaleiro, L.B. Oliveira, I.M. Filanovsky, Amplitude and quadrature errors of two-integrator
oscillator. J. Low Power Electron. 11, 340–348 (2015)
Chapter 2
Sinusoidal Oscillators
2.1 Introduction
In this chapter, two models of the sinusoidal oscillator are reviewed. First, the linear
positive-feedback model and the associated Barkhausen criterion are introduced.
Next, the model of the negative-resistance oscillator is considered. For both models,
the parallel and series topologies are described. The amplitude control techniques
with the main focus on the amplitude limiting by nonlinearities are reviewed. Two
implementations of a negative-resistance circuit are presented as examples. The
frequency control is briefly discussed.
Xf = β(s)Xo , (2.1)
Xe = Xi + β(s)Xo , (2.2)
Xf (s)
An important aspect of Eq. (2.3) is that for zero input, Xi = 0, the output can be
nonzero, if the left-hand side is zero, 1 − β(s)H (s) = 0. For the case of oscillators,
this particular case (Xi = 0) is known as the free-running mode, and the model of
Eq. (2.3) is reduced to a closed loop including the forward and feedback networks.
In the next chapters, we will discuss a more general case known as driven mode,
where Xi = 0 and the input is used to couple or synchronize with other oscillators.
From Eq. (2.3), we can derive the system transfer function:
Xo (s) H (s)
Af (s) = = (2.4)
Xi (s) 1 − H (s)β(s)
|H (s)β(s)| = 1, (2.5)
To stabilize the oscillation frequency, the networks H (s), β(s) or both should be
frequency-selective networks (resonators) that force the Barkhausen criterion to be
met at a specific frequency, ω0 , as we will show in Sect. 2.4. An important aspect of
the Barkhausen criterion is that it is a necessary, but not sufficient, condition for the
oscillation to occur [1]. For instance, if we have a system with β = 1 and |H (s)| >
1, for any value of s, there is an exponential increase of the output, but no oscillation
2.2 Sinusoidal Oscillator Models 13
ZN(s)
Negative
Resonator
Resistance
Z(s)
K0vo C L R
occurs, since there are no complex-conjugate poles [1]. Another example is at start-
up, where the magnitude of the loop gain must be above unity |H (s)β(s)| > 1 [2].
For this reason, the oscillator loop gain is always designed slightly higher than one:
the difference is known as excess loop gain. A loop gain higher than one will force
the amplitude to grow, which is desirable at start-up, but it should be reduced to unity
at steady state. This gain control mechanism, in the majority of oscillators, is due
to nonlinearities, making the feedback model insufficient to analyse the amplitude
stabilization, because assuming the system linearization.
An alternative model, described by Strauss in [3] and Kurokawa in [4], is the
negative-resistance model, shown in Fig. 2.2, which represents the oscillator circuit
as the connection of two one-port networks. The resonator is a frequency-selective
network and defines the oscillation frequency. It can be made of passive or active
elements. For example, in the parallel LC-oscillator model as in Fig. 2.3 one can
easily set the negative resistance on the left, modeled by a voltage-dependent current
source, and the passive resonator on the right.
Usually, in LC-oscillators the resonator is a passive network, and in RC-
oscillators the resonator has active elements. In either case, the resonator is not
lossless, with impedance Z(ω) = R + j X(ω), which causes a fraction of the
energy to be dissipated in the parasitic resistance. The equivalent impedance of the
negative-resistance network is assumed to be ZN (A, ω) = R(A, ω) + j X(A, ω).
The impedance, ZN , depends on the oscillation amplitude, A, due to the circuit
nonlinearities.
To maintain the oscillation, the negative-resistance circuit must compensate the
loss in R, leading to the steady-state oscillating condition Z(ω) = −ZN (A, ω).
For the oscillation to start, the negative resistance should supply more energy than
the loss in R. A negative-resistance behaviour can be obtained by using a nonlinear
device, such as a tunnel diode, a Gunn diode or any device with a current-voltage
14 2 Sinusoidal Oscillators
C L R
(s)
K0Vo +
Vo
−
characteristic having negative slope. It can also be based on an active circuit, as was
just demonstrated in Fig. 2.3 and will be detailed along this book.
In the next sections, the LC-oscillator of Fig. 2.3 will be analysed using both
models.
Rearranging the circuit of Fig. 2.3 as shown in Fig. 2.4, one can write that the
feedback transconductance, β(s), is
Ii
β(s) = = K0 , (2.7)
Vo
and the transimpedance is
1
Vo s RC
H (s) = = (2.8)
Ii s 2 + s RC
1
+ 1
LC
Substituting Eq. (2.7) and Eq. (2.8) into Eq. (2.3), one obtains the characteristic
equation:
1 1
s2 + s (1 − K0 R) + =0 (2.9)
RC LC
From Eq. (2.9), it is possible to obtain the condition for the loop gain:
K0 R ≥ 1 (2.10)
2.2 Sinusoidal Oscillator Models 15
j
K0 R = 1 j 0
K0 R > 1
0 < K0 R < 1
K0 R > 1
−j
K0 R = 1 0
K0 R 1 K0 R = 1 K0 R 1
A0 A0
t t A0 t
Fig. 2.6 Time solutions for amplitude: (a) decay, (b) steady and (c) growth
1
ω0 = √ (2.11)
LC
Substituting Eq. (2.7) and Eq. (2.8) into Eq. (2.4) and varying K0 , one can plot
the root locus as shown in Fig. 2.5 and draw the same condition as in Eq. (2.10).
One can find such initial conditions that the time-domain solution of Eq. (2.9),
for the loop gain near one, K0 R1 1, is
1−K0 R
vo (t) ≈ A0 e− 2RC t cos(ω0 t), (2.12)
Negative-Resistance Resonator
in vo i
K0 vo
C L R
be maintained because the amplitude will decay exponentially until the oscillation
stops. For a loop gain equal to unity, K0 R = 1, and the loss in R is compensated,
then the oscillation amplitude will be steady. For a loop gain with an excess,
K0 R1 1, the oscillation amplitude will grow exponentially.
The same circuit of Fig. 2.3 is analysed using the negative-resistance model.
Rearranging the circuit of Fig. 2.3 as shown in Fig. 2.7, one can obtain the
resonator impedance which is given by:
Vo s C1
Z(s) = = , (2.13)
I s 2 + s RC
1
+ 1
LC
Vo Vo 1
ZN (s) = = =− (2.14)
In −I K0
Applying Kurokawa’s oscillation condition [4], Z(s) = −ZN (s), yields the same
characteristic equation:
1 1
s2 + s (1 − K0 R) + =0 (2.15)
RC LC
Therefore, one can conclude that, for linear systems, both methods give the same
result.
The dual circuit (Fig. 2.8) yields a similar result for the current, i. For clarity,
we will refer to the circuit of Fig. 2.7 as the parallel LC-oscillator and to that of
Fig. 2.8 as the series LC-oscillator. In the series LC-oscillator, the impedance of
the resonator is
2.2 Sinusoidal Oscillator Models 17
+
− K10 i R
−
Vo 1
Z(s) = = sL + + R, (2.16)
I sC
and the impedance of the negative-resistance port is
Vo Vo 1
ZN (s) = = =− (2.17)
In −I K0
Applying again the Kurokawa’s condition, one obtains the characteristic equa-
tion:
R 1 1
s +s
2
1− + = 0, (2.18)
L K0 R LC
Equation (2.19) also shows that the oscillation starts when the system has an
excess loop gain K0 R ≥ 1, similar to Eq. (2.16).
However, to reach a steady-state amplitude, an amplitude limiting technique is
required in both cases to reduce the loop gain to one, K0 R = 1, and to keep it at
this value. In the next section, such techniques are discussed in detail.
RNeg
i RNeg i
M1 M2 v
vgs1 vgs2
I
G1 vgs1 G2 vgs2
(a) (b)
Fig. 2.9 Negative resistance circuit (a) and the small-signal equivalent (b)
⎧ i = −g v (2.20a)
⎪
⎨
m1 gs1
i = gm vgs2 (2.21b)
⎪
⎩
v = vgs1 − vgs2 (2.21c)
Dividing Eq. (2.21c) by the sum of Eq. (2.21a) with Eq. (2.21b), we obtain the
negative resistance for the circuit of Fig. 2.9a:
v 2
RNeg = =− (2.22)
i gm
Another negative-resistance circuit often used is shown in Fig. 2.10a. From its
small-signal equivalent circuit (Fig. 2.10b) and with matched transistors, one obtains
2.3 Amplitude Limiting Techniques 19
R R
R R v−
o v+
o
M1 M2
vgs1 vgs2
i i
v i i
v
RNeg RNeg
(a) (b)
Fig. 2.10 Negative resistance circuit (a) and the small-signal equivalent (b)
⎧ i = −g v (2.23a)
⎪
⎪
m gs1
⎪
⎪
⎨ i = gm vgs2 (2.23b)
⎪
⎪
⎪ vo = vo+ − vo− = −2Ri (2.23c)
⎪
⎩
vo = vgs1 − vgs2 + v (2.23d)
Substituting Eq. (2.23c) and the sum of Eq. (2.23a) with Eq. (2.23b) into
Eq. (2.23d) and rearranging the equation results in the equivalent resistance of
the circuit
v 2
RN eg = = − 2R (2.24)
i gm
From Eq. (2.24), we conclude that the equivalent resistance of the circuit
(Fig. 2.10a) is a negative resistance in series with a positive resistance.
From the above analysis, we can conclude that these negative circuits for low
amplitudes may compensate the losses.
Title: Maximes
Language: Dutch
La Rochefoucauld
Vertaald door
Dr. D. F. Scheurleer
’S-GRAVENHAGE
MARTINUS NIJHOFF
1922
INHOUD.
Inleiding 7
Voorrede der uitgave van 1665 90
Voorrede der uitgave van 1678 96
Maximes 99
Portret van La Rochefoucauld door
252
hemzelf
Portret van La Rochefoucauld door
266
Kardinaal de Retz
Register 271
INLEIDING.
I.
Zelden volgden hevig ontroerende gebeurtenissen elkander zóó
onafgebroken op, als in Frankrijk gedurende de eeuw, na den dood
van Koning Hendrik II. Het land was bezig zich tot een organisch
geheel te vormen maar de omstandigheden waren daartoe niet
gunstig. Een reeks onbekwame, krachtlooze koningen, zonder
levensdoel, veelal speelbal van gunstelingen, volgden elkander op
en bovendien herhaalde zich telkens het rampzalige feit, dat hij, die
den troon moest bestijgen, veel te jong was om de teugels van het
bewind in handen te nemen. Frans II, die in 1559 koning werd, was
15 jaar oud, en stierf na achttien maanden. Zijn opvolger, Karel IX,
had toen den leeftijd van 10 jaren bereikt. Op het oogenblik, dat
deze overleed, was hij niet ouder dan 24. Hendrik III, die nu den
troon besteeg, was 23 jaar oud, maar in den oorlog tegen de
Hugenoten had hij ten minste gelegenheid gehad zekere
zelfstandigheid te verwerven. Een dolkstoot van een fanatieken
monnik maakte een einde aan zijn leven, dat aan Frankrijk geen heil
had gebracht (1589).
Naast en boven deze drie broeders stond altijd de moeder,
Catharina de Medici, een karaktervolle vrouw, een wonderlijk
mengsel van heerschzucht en slimheid, nu eens scherp doortastend,
dan weer wankelmoedig. Wanneer ergens de woorden van den
Prediker kunnen worden aangehaald, dan is het hier: „Wee u, land,
welks koning een kind is”.
Meer dan ooit staken de partijen het hoofd op, om zich van het
oppergezag meester te maken. Het volk, door middel der
parlementen, begon zich te doen gelden, maar bovenal was het de
adel, die van den koning een willoos werktuig trachtte te maken.
Een derde macht had zich in den Staat gevormd: de Hugenoten.
De vrije uitoefening van den Protestantschen godsdienst was
voorzeker een hoofddoel van hun optreden, maar niet kan worden
ontkend, dat ook zij dongen naar het bezit van het roer van staat.
Zoo kwam het niet minder dan achtmaal tot een Hugenoten-
oorlog. Nu eens sloot men vrede in het voordeel der Protestanten,
aangevoerd door de Bourbons, dan weder waren de Katholieken,
onder de Guises, aan de winnende hand. En aangezien het Hof
noch de oppermacht van de ééne, noch die der andere partij kon
gedoogen, trad het met niets ontziende heftigheid, afwisselend tegen
beide op. Moordaanslag op den admiraal de Coligny, Bartholomeus-
nacht, moord der Guises, enz. enz. De Italiaansche methodes
werden toegepast.
Met de troonsverheffing van Hendrik IV, 1589, scheen een beter
tijdperk te zijn aangebroken. Er was een persoonlijkheid opgetreden,
die wist wat hij wilde en den moed had datgene te doen, wat hem
noodzakelijk toescheen, zelfs ten derde male een verandering van
geloof! En daar er kracht van hem uitging werd hij toegejuicht. De
vijanden joeg hij het land uit, verscheidene stukken gebied voegde
hij aan het rijk toe; de geldmiddelen liet hij behoorlijk beheeren en
weldra was hij de meest populaire koning, dien Frankrijk ooit gehad
heeft. Dat hij op het punt van zedelijkheid uiterst vrije begrippen had
was geen hinderpaal. Men was daar sedert lang aan gewend.
Zijn vroegeren geloofsgenooten, den Hugenoten, schonk hij het
Edict van Nantes. Hij verleende hun daarbij vrijheden, maar niet
verder, dan hij met zijn koninklijk gezag oirbaar achtte. Juist was hij
voornemens zich in den dertigjarigen oorlog te mengen met het doel
Frankrijk den Rijn als grens te verschaffen, toen een moordenaar
hem neervelde. Een voor zijn land zeer kostbaar leven werd hierdoor
plotseling afgesneden.
Kenschetsend voor de toenmalige toestanden is hetgeen nu
geschiedde. De Koning liet slechts een achtjarigen zoon na,
Lodewijk XIII. Men wist niet recht op welke wijze de moeder, Maria
de Medici, tot Regentes uit te roepen. Toevallig had het Parlement
zitting. Daaraan werd onverwijld verzocht te voorzien in het
regentschap en de regeering van het rijk: er werd aan toegevoegd,
dat er geen onzekerheid kon bestaan aangaande de keuze, namelijk
die der Koningin-Weduwe.
De zitting was nauwelijks geopend of de generaal der infanterie
trad binnen, den degen in de hand, om de Heeren er op te wijzen,
dat de zaak spoed vereischte. Een uitnoodiging om plaats te nemen
werd door hem afgeslagen. Op gelijke wijze verscheen de Hertog de
Guise. Het gevolg was, dat het gewenschte besluit onmiddelijk werd
genomen. Twee en een half uur na den moord was de Regentes
benoemd; doch bij nader inzien vond het Hof, dat op deze wijze het
aanzien van het Parlement te zeer was gestegen. Er werd dus tegen
den volgenden dag een „Lit de Justice” in het Parlement beroepen,
alwaar, alsof er niets beslist was, de Koningin-Weduwe en de jonge
Koning met groote statie verschenen, toespraken hielden en ten
slotte het arrest werd uitgesproken, dat de Koning zijn moeder tot
Regentes benoemde. Een sprekend bewijs van het gebrek aan
afbakening der bevoegdheden.
De Regentes was door haar zwak karakter niet opgewassen
tegen de moeilijkheden van haar taak. Reeds vier jaar later
verklaarde de Koning zich meerderjarig en in 1617 volgde zelfs de
verbanning zijner moeder; haar gunsteling Concini werd vermoord.
Lodewijk had niet de kracht van zijn vader geërfd. Hij was
beperkt van geest, jaloersch, achterdochtig. Zijne eerste raadgevers
hielpen hem niet over de moeilijkheden heen, daarin kwam eerst in
1624 verandering, toen Richelieu de leiding kreeg. Bij uitstek
merkwaardig is de schets, die de Kardinaal in zijn „Politiek
Testament” van den toestand van Frankrijk bij zijn optreden geeft:
„Toen Uwe Majesteit besloot mij tegelijkertijd zitting in uwen
raad en voor de leiding der zaken een groot deel van uw vertrouwen
te schenken, kan ik naar waarheid verklaren, dat de Hugenoten den
Staat met u deelden, dat de grooten zich gedroegen alsof zij geen
onderdanen en de machtigste gouverneurs der provinciën alsof zij
souverein in hun ambt waren...... ieder mat zijn verdienste met den
maatstaf zijner vermetelheid.... De meest ondernemenden waren het
meest geacht en gevoelden zich veelal het gelukkigst.”
In de 18 jaren van zijn beheer heeft de Kardinaal niet stil
gezeten; het einddoel was de versterking van het monarchale
beginsel. De opstandige hooge adel moest worden overwonnen, de
Hugenoten verjaagd uit eigen vestingen en sterkten, tegen
Engeland, Spanje en Oostenrijk moest worden front gemaakt.
Tallooze intriges en complotten maakten hem het leven zuur, maar
hij wist zich te verdedigen; vele groote Heeren moesten voor den
scherprechter het hoofd buigen, en zelfs den Koning dwong hij zijn
vijanden aan hem uitteleveren. Bij zijn dood was Frankrijk een
krachtige staat geworden. (1642).
En toen weinige maanden later zijn Koning overleed was er
wederom slechts een knaap, ditmaal 4 jaar oud, om optevolgen. En
wederom een Koningin-Weduwe, Anna van Oostenrijk, als
Regentes. Onmiddelijk gaf deze de leiding over aan Mazarin, die het
voorbeeld van zijn voorganger volgde en zich tot taak stelde de
centralisatie van het Rijk verder doortevoeren en in de
buitenlandsche politiek een rol te spelen. Met zijn scherpzinnigheid
en taaiheid wist hij menig succes te behalen, maar het aantal
tegenstanders groeide voortdurend aan. Bij alle partijen werd de
„Italiaan” doodelijk gehaat. Zoodoende kon het tot den wonderlijken
burgeroorlog komen, die den naam van Fronde draagt, en
gedurende de jaren 1648-1653 de ontwikkeling van Frankrijk ten
eenenmale verhinderde. Van den aanvang aan was deze oorlog,
feitelijk alleen de verdrijving van den Kardinaal ten doel hebbende,
tot mislukking gedoemd. Adel en Parlement, die hier samengingen,
hadden te zeer tegenstrijdige belangen om tot een, beide partijen
bevredigend, resultaat te kunnen komen. Wel gelukte het hun den
Kardinaal tijdelijk te dwingen het land te verlaten, maar dit was
slechts van korten duur. Noch de hooge adel, noch de geestelijkheid
onder Kardinaal de Retz, noch de parlementen hadden voldoende
uithoudingsvermogen om het tegen de Koninklijke regeering vol te
houden. Een algemeene moedeloosheid en een overal op den
voorgrond tredend verlangen naar rust maakten een einde aan den
burgeroorlog. Tot aan zijn dood, 1661, bleef Mazarin zijn post
bekleeden; daarna nam Lodewijk XIV zelf de teugels van het bewind
in handen, en hij bleek de schitterendste verpersoonlijking van het
begrip der absolute monarchie te zijn. Hij verdiende den naam van
Roi Soleil.
Voor Frankrijk was een der schitterendste tijdperken zijner
geschiedenis aangebroken.
II.
François VI, Hertog de la Rochefoucauld, werd den 15
September 1613 geboren. Als oudste van 12 kinderen droeg hij
aanvankelijk den naam van Prins de Marcillac, naar een der familie-
goederen; eerst na den dood van zijn vader, in 1650, erfde hij den
Hertogenlijken naam. Zijn familie behoorde tot de oudste en
voornaamste geslachten van Frankrijk. Zij stamde af van Foucauld I,
„Seigneur de la Roche en Angoumois”. Koning Lodewijk XI noemde
Jean de la Rochefoucauld reeds: „féal et amé cousin” en Frans I
betitelde het hoofd der familie met: „très cher et amé cousin et
parrain”. Fier beweerde Marcillac in 1648 tegenover Mazarin:
„Ik kan bewijzen, dat sedert drie eeuwen onze koningen het niet
beneden zich geacht hebben ons te behandelen als
bloedverwanten.”
Zijn overgrootvader werd Calvinist en vond op St. Bartholomeus
zijn dood. De grootvader diende den Koning van Navarra en werd
door soldaten der Ligue vermoord. De vader werd in 1610 Katholiek
en in 1622 tot Hertog en Pair verheven. In de aderen van den
schrijver der Maximes vloeide echter nog heel wat calvinistenbloed.
Van zijn prille jeugd weten wij zoo goed als niets. Hij ontving
geen klassieke opleiding, later erkende hij zelf: met de Latijnsche
taal op geen goeden voet te staan.
Hij was 15 of 16 jaar toen hij in het huwelijk trad. Het is wel
merkwaardig, dat aangaande de vrouw van zulk een voornaam en
beroemd man ongeveer niets bekend is. Wij weten echter dat zij
acht kinderen ter wereld bracht. Verder is het bekend dat haar
echtgenoot hemel en aarde bewoog haar het recht op een tabouret
aan het Hof te bezorgen, maar het heeft er allen schijn van, dat dit
minder een uitvloeisel was van groote liefde tot zijn vrouw, dan van
zijn verlangen spoedig den rang van Hertog te verkrijgen. Haar
sterfjaar is onbekend; men vermoedt dat het 1670 is.
In 1629 diende hij bij het leger in Italië, en toen de veldtocht was
geëindigd kwam hij aan het Hof, waar hij eene sterke genegenheid
opvatte voor een hofdame, Marie de Hautefort (de platonische
beminde van den Koning). Door haar kwam hij in de nadere
omgeving der Koningin, Anna van Oostenrijk, en zoo geraakte hij
betrokken in de gevaarlijke intriges tegen den Kardinaal. In zijn
Mémoires erkent la Rochefoucauld:
„Ik meende dat de partij der Koningin de eenige was, die men
fatsoenshalve kon volgen. Zij was ongelukkig en werd vervolgd, en
de Kardinaal was eerder haar tiran dan haar minnaar”.
Het is hem spoedig gebleken, dat de fortuin niet altijd aan de
zijde van het „fatsoen” staat.
Over het algemeen was het zijn ongeluk altijd de partij te kiezen,
die verloor.
In 1635 was hij bij het leger, dat met de troepen van Frederik
Hendrik in de Zuidelijke Nederlanden de Spanjaarden bestreed. Ook
daar behaalde hij geen roem en tengevolge van te vrijmoedige
opmerkingen werd hem de toegang tot het hof ontzegd. Eerst in
1637 werd hij er weder toegelaten, een uiterst kritiek oogenblik, want
de Koningin werd beschuldigd, met behulp der Hertogin de
Chevreuse, de grootste en onversaagste intrigante uit die dagen, in
verstandhouding te staan met den Koning van Spanje. Een feit is het
dat Anna in briefwisseling stond met haar broeder Koning Filips, en
Richelieu deed zijn best de vorstin gevangen te zetten en te laten
verstooten. Het was in die dagen dat het fantastische plan werd
beraamd van een vlucht der Koningin met haar hofdame, onder
leiding van la Rochefoucauld. Met veel zelfkennis schreef hij later;
„Ik was op een leeftijd, waarop men gaarne de meest
buitengewone en geruchtmakende dingen doet, en ik dacht dat er in
die richting niets mooier was dan gelijktijdig de Koningin aan den
Koning, haren echtgenoot, en aan den Kardinaal, die jaloers op haar
was, te ontvoeren en Mademoiselle d’Hautefort te ontnemen aan
den Koning, die verliefd op haar was”.
Hebben wij wellicht te maken met een gevolg van zijn
hartstochtelijk lezen van romans?
Tot uitvoering kwam het niet; daarentegen werd ontdekt dat
Marcillac weder in verbinding was getreden met de voortvluchtige
Hertogin de Chevreuse. Het liep goed voor hem af, want na acht
dagen Bastille kwam hij vrij met een verbanning naar zijn kasteel
Verteuil. Men krijgt den indruk dat de Kardinaal hem eveneens als
een weinig gevaarlijk, opgewonden jongeling, en zijn optreden als
een gasconnade of galant avontuur beschouwde.
In 1639 maakte hij den veldtocht in de Spaansche Nederlanden
mede en hij gedroeg zich zoo moedig, dat de Kardinaal hem den
rang van generaal-majoor aanbood. Het was echter de Koningin, die
hem den raad gaf het aanbod aftewijzen, ten einde geenerlei
verplichting aan den minister te hebben. De prins bleef voortgaan
hulp te verleenen aan samenzweerders, zelfs aan deelnemers van
het complot van Cinq Mars!
Eindelijk kwam de dag, waarnaar zoo lang was uitgezien: de
sterfdag van den Kardinaal, Dec. ’42, en de Koning volgde hem
weinige maanden later, Mei ’43. Wie de Koningin gesteund hadden
meenden, dat thans hun oogenblik gekomen was. Bittere
ontgoocheling; de Koningin werd Regentes, maar nog den zelfden
dag werd Mazarin, een Italiaan, aanbevolen door Richelieu, eerste
Minister. In zijne Mémoires en vooral in zijn Apologie beschrijft la
Rochefoucauld duidelijk hoe hem te moede werd te ondervinden, dat
de Koningin, aan wie hij zich zóó geheel gewijd had, en ten behoeve
van wie hij meer dan eens alles op het spel had gezet, niet bereid
werd gevonden hem een ambt te verleenen, overeenkomstig zijn
rang en verdienste. In de dagen harer verdrukking mocht zij gaarne
de diensten van den ridderlijken jongen man hebben aanvaard, nu
zij de oppermacht in handen had en veelal door de oogen van
Mazarin keek, werd zij onverschillig tegenover hem, die alle
aanbiedingen afsloeg en bepaaldelijk wenschte een ambt te
bekleeden „in haar particulieren dienst”. Zoo ontstond stond een
toestand van vervreemding, die zeer ongunstig op het gemoed van
den teleurgestelde werkte. Was het hem toch bekend dat hij wegens
zijn trouwe diensten aan de Koningin openlijk „een martelaar” werd
genoemd en zij zelf van haar „serviteur” sprak. Dit had jaren
geduurd, en zóó zeer scheen zij hem genegen, dat zij verklaarde,
wanneer hij aan het front was, de nieuwsbladen weg te werpen,
zoodra zij er niets over hem in had gevonden.
Nu de omstandigheden veranderd waren scheen dat alles te zijn
vergeten. Daarentegen moet erkend worden dat hij, ten gevolge van
zijn opvatting van fatsoen, eer en ridderlijkheid, zijn neiging tot het
romantische en zijn eerzucht, geen „gemakkelijk mensch” was.
Ondanks alle ervaringen meende hij zich niet los te kunnen maken
van intriganten als de Hertogin de Chevreuse, die een nieuw kabaal
had veroorzaakt in verband met het vinden van twee liefdesbrieven,
die aan een daaraan geheel onschuldige werden toegeschreven.
Daarentegen joeg hij andere groote heeren, zooals den Hertog van
Orleans, oom van den Koning, tegen zich in het harnas door
onvoorzichtige uitlatingen. Telkens zien wij hem weder partij kiezen
voor de partij, die het ten slotte verliest. Was het ridderlijkheid,
onberadenheid, zucht tot oppositie, naiveteit, edelmoedigheid,
onhandigheid? Misschien was een weinig van dit alles in het spel,
maar het gevolg was, dat hij zich, zoowel op militair als op
staatkundig gebied, ten slotte elke mogelijkheid tot slagen afsneed.
Het was in 1646 dat hij in nadere aanraking kwam met een
vrouw, die een groote rol in zijn leven heeft gespeeld: Anne-
Géneviève de Bourbon, dochter van den Prins van Condé. Zij was in
1619 in de gevangenis te Vincennes, waar haar vader opgesloten
was, geboren. Zoowel door haar schoonheid als door haar geest
wist zij ieder te betooveren. In 1642 huwde zij den 24 jaar ouderen
Hertog de Longueville (Hendrik II van Orleans), maar huwelijkstrouw
was een deugd, die in dien tijd weinig beoefend werd.
Ontegenzeggelijk is deze zuster van den grooten Condé een der
hoofdpersonen van de Fronde geweest, maar het is moeilijk
uittemaken of het la Rochefoucauld was, die haar aanzette of dat het
omgekeerde het geval was. Voor het laatste is nog al wat te zeggen,
want zij was buitengewoon energiek. Opmerkelijk is het dat
tijdgenooten de intieme verhouding van dit paar hoofdzakelijk aan
eigenbelang van zijne zijde toeschrijven, maar oordeelvellingen van
deze tijdgenooten, meest allen bij de eindelooze intriges betrokken,
mag men niet te grif aannemen. Den indruk maakt het, dat hij
inderdaad een hartstocht voor haar had opgevat, waartegenover
staat dat Madame de Sévigné, die hem veel had ontmoet, en hem
genegen was, 7 Oct. 1676 schreef: „Ik geloof niet, dat hij ooit wat
men noemt verliefd is geweest”. In zijn Mémoires verklaart hij
onomwonden hoe bij hem het plan tot rijpheid kwam de partij der
Koningin te verlaten en zich bij hare tegenstanders aantesluiten. Wat
hij haar vroeg werd geweigerd, zelfs de militaire aanstelling, hem
vroeger door den Kardinaal aangeboden, doch op haar raad van de
hand gewezen.
„Zoo veel onnutte bemoeiingen en weerzinwekkende ervaringen
brachten mij eindelijk op andere gedachten en deden mij gevaarvolle
wegen opzoeken om aan de Koningin en den Kardinaal mijn wrok te
betoonen”.
De openlijke breuk volgde eerst een paar jaar later. Madame de
Longueville vertrok 21 Juni 1646 naar Munster, waar haar man
betrokken was bij de vredesonderhandelingen, en weinige dagen
later voegde Marcillac zich als vrijwilliger wederom bij het leger in
Vlaanderen. Even als de vorige maal had hij geen geluk, want reeds
in Augustus werd hij voor Mardijck door drie musketkogels gewond,
ten gevolge waarvan hij naar Parijs terug moest keeren. Door
bemoeiingen van zijn vader werd hem vergund het gouverneurschap
van Poitou te koopen, een post, die hem echter volstrekt niet
aantrok. Toen in 1648 de moeilijkheden tusschen Mazarin en het
parlement begonnen, trad hij te Poitiers trouw op voor het Hof en
den Kardinaal, en hij erkent dat er toen een toenadering tusschen
hem en den Minister was ontstaan. Zelfs had men hem den titel van
Hertog beloofd, aan welken rang het vurig begeerde recht op een
tabouret ten hove voor zijn gemalin verbonden was. Het niet
nakomen dezer belofte, ondanks verschillende rappels, deed hem
terugvallen in de oppositie. Zes andere hovelingen werden met deze
onderscheiding wel bedacht, hij alleen niet.
Inmiddels was buiten hem om een overeenkomst gesloten
tusschen voorname parlementsleden, en leden van den
allerhoogsten adel, zooals Prins Conti, den Hertog de Longueville,
den Coadjuteur de Retz enz., tot het voeren van een gewapend
verzet tegen de regeering. Het was het begin van den burgeroorlog,
die in de eerste plaats gericht was tegen Kardinaal Mazarin en zijn
zware belastingen en in het algemeen tegen de absolute monarchie.
Zoodoende reikten elkander de hand edelen en parlementsleden,
natuurlijke vijanden, die alleen samen konden gaan zoo lang het
gold het verdrijven van de toenmalige regeering. Behoorlijke plannen
voor het geval van slagen konden niet bestaan; personen, die het
roer in handen zouden kunnen nemen, ontbraken. Verschillende
groote heeren begonnen den strijd met weinig overtuiging.
Marcillac werd door Mevrouw de Longueville naar Parijs
opontboden ten einde zich bij het complot aantesluiten en hij gaf
onmiddelijk aan de roepstem gehoor. Ook hier weder ging het
initiatief niet van hem uit.
Het maakt den indruk dat Mevrouw de Longueville de ziel der
beweging was, al werd haar broeder, de Prins de Conti, als het
hoofd aangezien. Condé, haar andere broeder, die zich eerst had
willen aansluiten, draaide ten slotte om en nam het bevel der
Koninklijke troepen op zich, die Parijs belegerden. Het hof vluchtte
naar St. Germain; Conti en zijn zuster namen hun intrek in het
stadhuis van Parijs, ten einde het wantrouwen der bevolking tegen
hen weg te nemen. Allerlei grootheden sloten zich bij de partij van
het Parlement aan: de Hertogen de Beaufort, d’Elbeuf, de Bouillon,
de Luynes; Turenne, de Markies de Noirmoutier, enz., men ziet:
Marcillac was in goed gezelschap.
In een gevecht tegen de troepen van Condé werd hij ernstig
gewond, zoodat hij persoonlijk niet meer kon optreden voor dat de
schikking van Rueil (11 Maart ’49) een einde aan de vijandelijkheden
maakte. Het was Mevrouw de Longueville, die bij de
onderhandelingen zijn belangen behartigde. In het stadhuis was zij
moeder geworden van een zoon, waarvan het vaderschap algemeen
aan Marcillac werd toegeschreven. (28 Jan. ’49).
Lang duurde de vrede niet: Mazarin en Condé verdroegen
elkander zeer slecht en de Minister, bevreesd voor te groot aanzien
van Condé, liet hem (18 Jan. ’50) met Conti en Longueville
gevangen zetten. Mevrouw de Longueville wist zich, door op raad
van Marcillac de vlucht te nemen, te redden; hijzelf begaf zich naar
Poitou om te trachten Bordeaux in opstand te brengen.
Hiermede was het tweede bedrijf der Fronde begonnen, even
onverkwikkelijk als het eerste. Ook het derde en laatste was niet
beter. Geldgebrek, onhandigheid van Condé, afwezigheid van
gemeenschappelijk eindbelang bij de frondeerende bondgenooten.
Daartegenover de taaiheid en geslepenheid van den Kardinaal en de
kracht, die van het koningschap uitging. Een der energiekste figuren
is wel Mevrouw de Longueville gebleven, die het bovendien niet
toelachte naar haren echtgenoot terugtekeeren. La Rochefoucauld
wordt door meer dan één tijdgenoot geprezen om zijn kordaat
optreden als soldaat, maar lauweren vielen er niet voor hem te
behalen. Zijn kasteel Verteuil werd verwoest en bij een gevecht in
den Faubourg St. Antoine (2 Juli ’52) werden hem bijna de oogen uit
het hoofd geschoten.
Wat baatte het dat de Prinsen uit hun gevangenschap werden
ontslagen, wat hielp het dat Mazarin tijdelijk het land moest verlaten?
De Koning deed in October 1652 zijn feestelijken intocht in Parijs en
nog geen jaar later werd de vrede gesloten, met volkomen
overwinning door de Monarchie.
La Rochefoucauld’s toestand was allertreurigst. Zijn fortuin
wanhopig achteruitgegaan en natuurlijk geenerlei uitzicht op een
regeeringsambt, hem waardig. Zijn verhouding tot Mevrouw de
Longueville was geëindigd, daar zij zich de hofmakerij van den
Hertog de Nemours had laten welgevallen. De wijze, waarop hij toen
tegen haar is opgetreden, behoort niet tot zijn luisterrijke daden. Hij
trok zich terug op zijne bezittingen, Verteuil en Rochefoucauld, in de
eerste plaats om zich te wijden aan het herstel van zijn vermogen.
Daarnaast begon hij zijn letterkundige loopbaan.
Gelijk hierboven reeds werd gemeld had hij niet gestudeerd.
Geschriften van zijn hand uit zijn prille jeugd zijn niet bekend. Het
oudste document is een brief van 1638, waarin hij zijn houding
tegenover de Hertogin de Chevreuse, de tegenstandster van
Richelieu verdedigt. Hier hebben wij een uitmuntend gesteld stuk,
dat voor een jong mensch van groote vaardigheid getuigt.
Het tweede document dagteekent van elf jaren later en is weder
een apologie, ditmaal de verdediging van zijn partij-kiezen tegen de
Koningin in 1649. Eerst in 1855 is het in druk verschenen; Ad.
Regnier, die de monumentale uitgave der werken van la
Rochefoucauld bezorgde, noemt het een der eerste voorbeelden van
17de eeuwsch Fransch proza, natuurlijk, gespierd, flink en vloeiend.
Hier is evenwel nog geen letterkundige aan het woord, het is een
teleurgestelde eerzuchtige, een beleedigd edelman, of iemand, die
zich als zoodanig beschouwt.
De eerste maal, dat hij als schrijver voor het publiek trad, was in
1659 met zijn bijdrage aan een bundel, getiteld: „Recueil des
portraits et éloges en vers et en prose, dédié à S. A. R.
Mademoiselle. Paris, M.DC.LIX”. (Met Mademoiselle wordt bedoeld
de dochter van den broeder van Lodewijk XIII). Zij had een
letterkundig salon.
Zijn bijdrage draagt het opschrift: „Portrait de M. R. D. fait par
lui-même”. Slechts ingewijden konden weten wie hier aan het woord
was. Sommigen mogen vinden, dat men hier met verregaande
ijdelheid te maken heeft, juister komt het mij voor het stuk als een
voortbrengsel uit een kring van toenmalige schoone-geesten te
beschouwen.
In het 3de bedrijf van le Misantrope legt Molière Acaste een
bespiegeling in den mond, waarvan de zelfgenoegzaamheid
eenigszins aan de bewoordingen van la Rochefoucauld doen
denken. Eene fijne spotternij van den dichter.
Opmerkelijk is o.a. wat de Hertog in zijn portret van zijn
letterkundigen arbeid zegt. „Ik schrijf een goed proza en dicht met
goed gevolg; mijn gedichten zijn niet slecht; en, indien ik naar den
roem hunkerde, die op dat gebied te behalen is, dan acht ik mij met
weinig arbeid in staat een goeden naam te verwerven.” Later zegt hij
nog eens „een vrij goed oordeel over dichtwerken” te bezitten.
Naar aanleiding hiervan eenige opmerkingen. Ten eerste moet
worden erkend, dat bezwaarlijk een terloops neergeschreven
voorspelling schitterender kon uitkomen. De schrijver is zóó
algemeen erkend, dat weinige jaren geleden op Fransche scholen
de leerlingen het bewuste „portret” bij wijze van taal- en stijloefening,
van buiten moesten leeren.
Ten tweede merk ik op, dat iemand, die zóó over zijn proza en
zijn verzen spreekt, veel meer moet hebben geschreven, dan ons
bekend is. Veel is misschien verloren gegaan, of door hem
vernietigd. Van zijn verzen is niets tot ons gekomen. Men heeft eens
iets vernomen omtrent een handschrift met gedichten, maar het is bij
die nevelachtige mededeeling gebleven. Voor zijn dood verbrandde
hij zijn papieren.
Reeds spoedig na het einde van den oorlog begon hij een zeer
belangrijk geschrift, zijne Mémoires, die feitelijk een apologie moeten
zijn van zijn gedrag gedurende de onlusten tijdens het regentschap.
(1643-1653). Hiermede heeft hij zich tot 1659 bezig gehouden. Later
voegde hij er het tijdvak 1624-1643 aan toe.
Met dit geschrift zien wij hem handelen zooals later met de
Maximes: hij vertrouwde zich de eindredactie niet toe, reden waarom
hij afschriften bij vrienden liet rondgaan om opmerkingen of
verbeteringen uittelokken. Zelf bleef hij steeds aan het vijlen en
slijpen, waaraan een groot aantal verschillen tusschen de afschriften
en drukken te wijten is.
Maar dat in de wereld zenden van afschriften had nog
bedenkelijker gevolgen: Zij kwamen in handen van personen, die er
belang bij hadden het handschrift te laten drukken, buiten den
schrijver om. Dit overkwam thans la Rochefoucauld. Een drukker te
Rouaan belastte zich met die taak, maar de schrijver, tijdig
gewaarschuwd, was nog bij machte de oplaag in beslag te laten
nemen. Hiertoe kon hij overgaan omdat de drukker in Frankrijk
woonde, maar toen in 1662, kwansuis te Keulen, maar feitelijk te
Brussel, een boek verscheen, getiteld: „Mémoires de M. D. L. R. sur
les brigues à la mort de Louis XIII, les guerres de Paris et de
Guyenne et la prison des Princes. Chez van Dyck, à Cologne”, was
de schrijver machteloos. Het boekje verwekte een storm van
verontwaardiging. De oorlog was nog geen tien jaar geëindigd en de
hoofdpersonen waren bijna allen nog in leven. En wie wenschte aan
dat alles herinnerd te worden?
De schrijver zag zich genoopt weder tot zelfverdediging over te
gaan. Bewaard is gebleven een door hem afgelegde verklaring,
inhoudende de verzekering, dat de uitgave buiten hem om is
geschied, dat het grootste deel van het boek niet van zijn hand, en
het overige schromelijk vervalscht is. Aan de Markiezin de Sablé en
de Heeren de Liancourt en Esprit had hij getoond wat er in zijn eigen
handschrift stond en daaruit bleek b.v. dat er niets grievends tegen
Condé in stond.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade
Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.
textbookfull.com