Download the Full Version of the Ebook with Added Features ebookname.

com

Photographic multishot techniques high dynamic

range super resolution extended depth of field
stitching 1st ed Edition Gulbins

https://ebookname.com/product/photographic-multishot-
techniques-high-dynamic-range-super-resolution-extended-
depth-of-field-stitching-1st-ed-edition-gulbins/

OR CLICK HERE

DOWLOAD NOW

Download more ebook instantly today at https://ebookname.com

Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) available
Download now and explore formats that suit you...

High Dynamic Range Digital Photography For Dummies 1st

Edition Robert Correll

https://ebookname.com/product/high-dynamic-range-digital-photography-
for-dummies-1st-edition-robert-correll/

ebookname.com

High Dynamic Range Imaging Acquisition Display and Image

Based Lighting 1st Edition Erik Reinhard

https://ebookname.com/product/high-dynamic-range-imaging-acquisition-
display-and-image-based-lighting-1st-edition-erik-reinhard/

ebookname.com

Handbook of High Field Dynamic Nuclear Polarization 1st

Edition Vladimir K. Michaelis (Editor)

https://ebookname.com/product/handbook-of-high-field-dynamic-nuclear-
polarization-1st-edition-vladimir-k-michaelis-editor/

ebookname.com

Panzers in Italy 1943 1945 1st Edition Tom Cockle

https://ebookname.com/product/panzers-in-italy-1943-1945-1st-edition-
tom-cockle/

ebookname.com
Geographies of Women s Health International Studies of
Women and Place 1st Edition Isabel Dyck

https://ebookname.com/product/geographies-of-women-s-health-
international-studies-of-women-and-place-1st-edition-isabel-dyck/

ebookname.com

High Medieval Roleplaying Omni d20 lite RPG 1st Edition

Scott Agnew

https://ebookname.com/product/high-medieval-roleplaying-omni-d20-lite-
rpg-1st-edition-scott-agnew/

ebookname.com

The American Psychiatric Publishing Textbook of

Psychoanalysis 1st Edition Ethel S. Person

https://ebookname.com/product/the-american-psychiatric-publishing-
textbook-of-psychoanalysis-1st-edition-ethel-s-person/

ebookname.com

Funny Frames The Filmic Concepts of Michael Haneke 1st

Edition Oliver C. Speck

https://ebookname.com/product/funny-frames-the-filmic-concepts-of-
michael-haneke-1st-edition-oliver-c-speck/

ebookname.com

Encyclopedia of United States Indian Policy and Law Two

volume set 1st Edition Paul Finkelman

https://ebookname.com/product/encyclopedia-of-united-states-indian-
policy-and-law-two-volume-set-1st-edition-paul-finkelman/

ebookname.com
Español avanzado A Textbook for Advanced Level Caribbean
Students Paulette Ramsay

https://ebookname.com/product/espanol-avanzado-a-textbook-for-
advanced-level-caribbean-students-paulette-ramsay/

ebookname.com
Photographic Multishot Techniques
Photographic Multishot
Techniques
High Dynamic Range, Super-Resolution,
Extended Depth of Field, Stitching

Juergen and Rainer Gulbins

Juergen Gulbins, [email protected]
Rainer Gulbins, [email protected]

Editor: Gerhard Rossbach

Layout and Type: Juergen Gulbins
Translator: Gerhard Schneibel
Copyeditor: Jeremy Cloot
Cover Design: Helmut Kraus, www.exclam.de
Cover Photo: Helmut Kraus
Printer: Courier Corporation
Printed in the USA

ISBN-13: 978-1-933952-38-3
1st Edition (2nd Printing, April 2010) © 2009 by Juergen Gulbins and Rainer Gulbins

Rocky Nook Inc.

26 West Mission Street Ste 3
Santa Barbara, CA 93101
www.rockynook.com

First published under the title

“Multoshot-Techniken in der digitalen Fotografie”
Copyright © 2008 dpunkt.verlag GmbH, Heidelberg, Germany

Library of Congress Cataloging-in-Publication Data

Gulbins, Jürgen.
[Multishot-Techniken in der digitalen Fotografie. English]
Photographic multishot techniques : super-resolution, extended depth of field, stitching, high dynamic
range imaging, and other image enhancement techniques / Juergen and Rainer Gulbins. — 1st ed.
p. cm.
Includes bibliographical references and index.
ISBN 978-1-933952-38-3 (alk. paper)
1. High dynamic range imaging. 2. Imaging systems—Image quality. I. Gulbins, Rainer. II. Title.
TR594.G85 2009
771—dc22

2008053325

Distributed by O’Reilly Media

1005 Gravenstein Highway North
Sebastopol, CA 95472

All product names and services identified throughout this book are trademarks or registered
trademarks of their respective companies. They are used throughout this book in editorial
fashion only and for the benefit of such companies. No such uses, or the use of any trade name,
is intended to convey endorsement or other affiliation with the book.
No part of the material protected by this copyright notice may be reproduced or utilized in any
form, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information
storage and retrieval system, without written permission of the copyright owner.

This book is printed on acid-free paper.

Contents
1 Introduction 1
1.1 Why Use Super-Resolution and Other Multishot Techniques? 2
1.2 Who Is this Book Aimed At? 7
1.3 Conventions Used in this Book 8

2 The Multishot Workflow 11

2.1 Common Steps in a Multishot Workflow 12
1. Shooting the Image Sequence 12
2. Image Preprocessing 13
3. Merging Your Images into One 17
4. Optimizing Your Merged Image 17
2.2 Which Camera? Which Settings? 18
2.3 Which File Format Should I Use? 18
2.4 About the Programs Used in this Book 21
The Photoshop “Merge to HDR“ and “Photomerge” Commands 21
PhotoAcute 22
FDRTools 23
Photomatix Pro 23
CombineZM 23
Helicon Focus 24
DOP Detail Extractor 24
2.5 Converting RAW to DNG Using the Adobe DNG Converter 25
2.6 Installing Photoshop Plug-ins, Filters, and Scripts 27

3 Super-Resolution – More Pixels 31

3.1 Super-Resolution Shooting Technique 32
3.2 Preparing Images for Use with PhotoAcute 33
3.3 PhotoAcute: Basic Usage 34
Registration 34
Settings 34
3.4 Creating Super-Resolution Images 36
3.5 Additional PhotoAcute Image Correction Functions 41
“Correct Image Geometry” – Correcting Lens Distortion 42
“Fix Color Fringing” – Correcting Chromatic Aberrations 43
Reducing Noise 44
Eliminating Moving Objects 45
3.6 Batch Processing 47
3.7 Import and Export Formats 48
3.8 Post-Processing Your Images 49
Alternative Methods of Increasing Image Resolution 50
vi Contents

4 Focus Stacking – Maximizing Depth of Field 53

4.1 Why Use Focus Stacking? 54
4.2 What to Consider While Shooting 56
4.3 Shooting for Focus Stacking 58
Preprocessing 60
4.4 Focus Stacking Using Photoshop 61
4.5 Focus Stacking Using PhotoAcute 66
4.6 Maximizing Depth of Field Using CombineZM 72
4.7 Focus Stacking Using Helicon Focus 79
Helicon Focus for Windows 84
4.8 Semi-Automatic Focus Stacking Using Photoshop CS4 91
4.9 Focus Stacking – A Summary 94

5 Stitching - Increasing Image Coverage 97

5.1 Shooting Techniques for Stitching Applications 98
A. Using a Tripod 99
B. Obtaining the Correct Exposure 101
C. Consistent Distance Settings 101
D. Image Overlap 102
E. The Optical Center – Locating the No-Parallax Point 104
F. Moving Objects 105
5.2 Image Preprocessing 106
5.3 Types of Panorama (Projection Forms) 107
5.4 Merging Images Using the Photoshop “Photomerge” Command 109
Vertical Panoramas and Perspective Correction 118
Multi-Row Panoramas 121
Photoshop Photomerge Layout Modes 125
5.5 Bringing People Together – Group Panoramas 128
5.6 Other Stitching Programs 130

6 HDRI – Increasing Dynamic Range 135

6.1 High Dynamic Range Images and Tone Mapping 136
6.2 Shooting Techniques for HDR Images 139
6.3 Simple Photoshop Blending Techniques 141
Combining Two Differently Exposed Shots 141
Replacing a Traditional Gradation Filter 143
6.4 Creating HDR Images Using PhotoAcute 146
6.5 Creating HDR Images Using Photoshop’s HDR Functionality 149
HDRI File Formats 153
Processing and Optimizing HDR Images 154
Tone Mapping HDR Images 156
Optimizing HDRI Processes 161
Contents vii

6.6 HDR Imaging Using Photomatix Pro 162

Generating HDR Images Using Photomatix Pro 163
Tone Mapping Using “Tone Compressor” 165
Tone Mapping Using “Details Enhancer” 166
The Photomatix Pro “Exposure Blending” Function 170
Batch Processing with Photomatix Pro 173
6.7 HDRI Using FDRTools 176
The HDRI Creation Phase 179
The FDRTools “Tone Mapping” Phase 184
Back to the Project Window 191
Batch Processing 192
6.8 Which Program Is the “Right” One? 193
Post-Processing 195

7 Enhancing Microcontrast 197

7.1 Tools for Enhancing Microcontrast 198
Enhancing Microcontrast Using a USM Filter or a RAW Converter 198
Increasing Microcontrast Using Akvis Enhancer 199
Enhancing Microcontrast Using DOP Detail Extractor 204
Enhancing Microcontrast in Monochrome Images 209
7.2 Post-Processing 213
Controlling Effect Strength 213
Limiting Effects Selectively 214
Sharpening 215
Using Filters with “Smart Objects” 216
Merging Layers into One – Flattening Your Image 217

A References and Links 219

A.1 Books and eBooks 219
A.2 Internet Resources 220

Index 225
1.1 1

Introduction


Digital cameras first became widely available in 22. Since then, tech­
nical advances have not only rapidly increased image sensor resolution,
but have also brought great improvements to camera technology in
general. The problem of image noise has been addressed, dynamic
range has been increased, and cameras are constantly being equipped
with ever­faster image processors. Faster processors have simplified the
use of “bracketing” techniques, which allow the photographer to auto­
matically shoot sequences of shots with varied exposure settings.
Parallel to these developments, image processing software has also
been improving rapidly. RAW conversion is now a simple process, and
can be combined with many automatic and manual image correction
functions. Modern digital lens correction functions also achieve high­
quality results. Combined with appropriate shooting techniques, such
technical advancements make previously unimaginable image process­
ing possible. One of the most powerful new options available to the
digital photographer is the ability to create a high­quality image by
combining multiple shots. This book addresses the use of the following
multishot techniques:
1. Super­Resolution, used to increase overall image resolution
2. Focus Stacking, used to increase depth of field
3. Stitching, used to create panoramic photos
4. HDRI Techniques, used to increase the dynamic range of an image
. Plus other techniques for reducing image noise, and the general
optimization of the multishot images you have generated

This book is intended as an introduction to these techniques and dem­

onstrates how to apply them practically using widely available applica­
tions.
 2 1 Introduction

We will keep theory to a minimum throughout this book, although the tech-
nical aspects of the processes described are sometimes very complex. We will
also limit the number of software applications we demonstrate. Introducing
all the applications available on today’s market would not benefit most users,
and new programs and program functions are constantly being introduced
anyway.

1.1 Why Use Super-Resolution and Other Multishot Techniques?

The basic approach to multishot techniques (which many professionals have

long used in simplified form) is as follows:
r Once we’ve found the right angle, lighting and composition for a shot,
we make several exposures of the same scene, each with different expo-
sure settings, and hopefully in sharp focus. Taking multiple pictures
doesn’t cost the digital photographer any extra money. When shooting
such bracketed sequences, the aperture should remain the same while
the shutter speed is increased or decreased at set intervals.
r You can then simply view the whole sequence at home and choose the
best-exposed shot for further processing. At this point, we’re often ready
to move directly on to the image optimization stage.

Figure 1-1: A series of three images taken at However, the applications described in this book offer a number of other
Monument Valley in the United States. The options for processing your image sequences, including:
exposures were varied using different shutter
1. If image resolution isn’t sufficient, for example, for large-format
speeds. We think the picture in the middle
printing, we can use the techniques described in chapter 3 to combine
turned out the best, so we used this one for
multiple images to make a single image with increased resolution. To
processing and optimization.
achieve this, we need at least four images – the more the better.
2. If poor light forces us to shoot at high ISO speeds, we can combine im-
ages to reduce noise. This can be achieved using PhotoAcute (described
in chapter 3) or using an HDRI program such as Photomatix Pro or FDR­
Tools. The latter is described in chapter 6.
1.1 Why Use Super-Resolution and Other Multishot Techniques? 3

3. If the exposure range of an image isn’t broad enough to capture the Figure 1-2: Here we see a scaled-down ver-
dynamic range of a high-contrast scene, it’s possible to increase the sion of the original picture along with two
dynamic range of your best image by augmenting it with data from the detail images. The center detail was taken
other images in the series. This can be achieved using the PhotoAcute from the original image, and the one to
method described in chapter 3, using the HDRI programs described in the right was taken from a super-resolution
chapter 6, or using a simple layer mask technique in Photoshop. HDRI image created using PhotoAcute.
stands for High Dynamic Range Imaging.

Figure 1-3: Above are three shots of an

old-fashioned carpenter’s workshop. They
were taken using different exposure settings.
Because the light outside the windows is
drastically different than the light inside
the building, it‘s impossible for a camera to
capture the entire dynamic range of the scene
and to properly expose both sections of the
image. The image on the left shows a com-
bined image created using HDRI. The image
was also post- processed to correct perspec-
tive distortion.
 4 1 Introduction

Varying the image crop or depth of field, instead of changing the lighting,
also gives us various new image processing options.

4. In some cases a particular focus setting can’t capture the

entire depth of field the photographer would like to por-
tray. This is sometimes the case when shooting architec-
ture, and almost always the case with macro shots. To
counteract this problem, we take several shots, changing
the focal point from shot to shot. Later, we’ll use soft-
ware to merge these images into a single new image with
extended depth of field. An example is of this technique
is shown in figure 1-4. This process is called focus stack­
ing and is described in chapter 4.
5. If a scene is too large (too wide, too tall, or both) to cap-
ture in one shot with the lens at hand, we can create mul-
tiple, overlapping shots of the entire scene which can be
Figure 1-4: Because the desired depth of field for the shot above joined together later using specialized software. This
couldn‘t be attained in a single exposure, we took six shots with process is called stitching and is commonly used to cre-
different focal settings and used focus stacking to combine them ate panoramas. There are, however, a number of other
into a single image with extended depth of field. The result is photographic situations in which stitching can be used,
pictured here. including increasing overall image resolution.
1.1 Why Use Super-Resolution and Other Multishot Techniques? 5

Figure 1-5: These two pictures of the city

museum in Munich were easily turned into
a panorama using Photoshop and a little
post-processing.

All of these techniques require multiple, varied exposures of a scene – hence

the term “multishot”.
Once you’ve decided to proceed with one specific technique, the next
step will be to plan a little. While shooting, it is always necessary to con-
sider which multishot technique you will be applying to your images. Shots
taken for a panoramic image call for different camera settings than those
taken for use with a focus stacking process. We will describe in detail, the
specific requirements for shooting, and give advice on where to find more
information in each chapter.
After creating a merged multishot image, you will most likely need to
further optimize your results. This can involve smoothing the seams
between the individual, merged images, or improving local contrast to
make your final image more dynamic, and to give it more presence. Because
most of these optimization techniques are applicable to nearly all multi-
shot techniques, we will save the majority of the post-processing discus-
sion for chapter 7 at the end of the book. Other post-processing steps, such
as distortion or perspective correction, will be addressed throughout the
book where appropriate.
6 1 Introduction

Figure 1-6: A Joshua Tree in the Joshua Tree National Park. The illustration above shows our initial picture and be-
low is the same image with increased local contrast. The difference is (intentionally) subtle, but nevertheless visible.
The results are quite different from those which can be obtained using traditional sharpening techniques.

Some of the techniques we describe will probably be new to you, at least in

part. Examining them in great depth quickly becomes complicated, but it is
nevertheless possible to achieve great results by combining trial-and-error
with a moderate amount of know-how. We want to encourage you to learn
and to experiment. We are certain that once you have worked your way
through this book, you’ll want to use these techniques on a regular basis.
This will enrich your photographic routine and give you new possibilities
and perspectives to work with. We don’t recommend that you always use the
techniques described here, but only where they are appropriate and can be
used to enhance the quality of your work.
Discovering Diverse Content Through
Random Scribd Documents
Zij namen de trommel en zij legden ze in de hut.

Eenige dagen waren vervlogen, alzoo: Wij zullen beproeven of zij

goed droog is.

De avond was gevallen en de maan verlichtte den hemel. Mannen en

vrouwen hadden geëten, en men begon te roepen, alzoo: Komt af,
wij dansen.

Allen kwamen af, men begon in de handen te slaan, men hief een
lied aan, en men danste en danste.

Maar de menschen, die in den omtrek waren, hoorden de trommel

weergalmen en zij waren verwonderd en verwonderd, alzoo: Die
trommel, waar weergalmt zij? Wat! Hier in ’t omliggende, wij kennen
er geen dorp.

En zij dachten en dachten. Maar toen zij die trommel hoorden, die
aan ’t weergalmen was, bleef toch het dorp onzichtbaar, en men
hoorde er menschen spreken.

Hunne harten branden zij brandden. En zij gingen langs de zijwegen

en zij luisterden naar de plaats, waar men aan ’t spreken was, en zij
konden het niet vinden. [171]

Maar er was een oude, een goede jager, die zegde: Morgen, ware
het nacht en nacht, daar, waar die trommel aan ’t spreken en
weergalmen is, zal ik aankomen, daar ga ik jagen.

En men sliep.

Maar die oude, ’s morgens vroeg, toen hij de hanen hoorde kraaien,
nam zijn geweer en zijn zaksken, hing ze aan de schouders en hij
vertrok.
En hij ging langs den grooten weg. En hij ging en ging.

Hij luisterde. ’t Was langs daar niet. Hij, alzoo: ’t Is langs hier, daar
heb ik de trommel hooren weergalmen.

En hij volgde en volgde die richting. Hij kwam aan een groote bron
aan. Hij ging rivierafwaarts. Daarna kwam hij aan een andere bron
tot aan een uitgestrekte vlakte. Hij ging weer eene bron binnen en
kwam in ’t hooge gras uit. Daar hoorde hij menschen, die aan ’t
tateren en wemelen waren. Hij kwam tot in ’t midden van ’t dorp.
Maar ’t was een uitgestrekt dorp. Als hij rondkeek naar hier en daar,
overal stonden er veel hutten.

Hij beefde en beefde, omdat hij dat dorp niet kende en van wie dit
dorp was.

En hij volgde en volgde, en hij kwam aan ’t gehucht van ’t

opperhoofd.

En hij ging daar zich neerzetten. Zijn geweer legde hij langs den
strooien muur. De kleinen, toen zij dat zagen, zegden, alzoo: Ia! Die
daar, wie is hij?

En zij gingen loopen tot aan de hut van hun opperhoofd, alzoo: He
vader, die daar, zie, wie is hij?

Hij, alzoo: Gaat hem verwittigen, dat hij kome.

De kleinen kwamen en gingen hem verwittigen, alzoo: Welaan, ga

naar ’t opperhoofd, onze vader.

Hij, hij dacht, wie hem daar uitnoodigde: Ik, ik ken dien man niet. ’t
Is niets. Ik zal gaan. [172]
En hij ging. Hij kwam aan de hut van ’t opperhoofd, die hem
uitgenoodigd had, en hij zegde hem: Goeden dag. Het opperhoofd
vroeg hem nieuws. Hij ook, hij antwoordde; maar de schaamte had
hem gevat, en hij zegde niet, alzoo: Ik ben hierom gekomen: Toen
wij gisteren de trommel hoorden, die hier op deze plaats aan ’t
weergalmen was, waren wij aan ’t redetwisten en ik zegde, alzoo: Ik
zal morgen dat dorp zien.

Hij, hij sprak zoo niet, hij zegde iets anders, alzoo: Dezen morgend
heel vroeg, ben ik uit mijn dorp vertrokken. Ik ben in deze bosschen
binnengedrongen, en toen ik er uitkwam, stond ik in uw dorp. Ik, ik
was verwonderd en verwonderd; ik vroeg mij af, van wie dit dorp
mocht zijn.

Hij sprak alzoo en ’t was alles wat hij zegde.

Na Makumba beval aan zijn slaven eten voor te bereiden en zij

kwamen het hem geven. En hij at en at, hij kost het niet; ’t was te
veel eten. En hij bond zijn vleesch en luku vast en hij legde het in
zijn paan. Men bracht hem nog twee kruiken palmwijn. Hij dronk en
dronk; hij kost het niet. De palmwijn was hoofdig. Hij sliep op die
plaats. De avond begon te vallen en hij stond op. Hij zag naar de
ligging van zijn dorp en vertrok, van waar hij gekomen was. Hij trok
zijn mes uit de scheede en hij sneed teekens in de boomen om den
weg te onthouden. Alzoo kwam hij op den grooten weg aan tot in
zijn dorp.

Hij kwam in zijn dorp en hij ging slapen.

De jongens en de meisjes van ’t dorp waren verwonderd en

verwonderd, alzoo: Wel, hij, is hij dezen morgend vroeg niet
opgestaan? En waar heeft hij dien palmwijn gedronken?

En men wasschte hem, en hij werd wakker.

Het nieuws, dat hij gezien had, vertelde hij hun, alzoo: [173]Het dorp,
waar de trommel gisteren aan ’t weergalmen was, heb ik gezien.
Maar ’t opperhoofd, dat daar is, zijn naam is Na Makumba. Ik vroeg
aan zijne onderdanen, alzoo: Dit opperhoofd, van waar komt hij?

Maar de onderdanen antwoordden mij, alzoo: Wij weten niet, van

waar hij gekomen is. Maar hij, hij vertelt ons altijd, alzoo:
Weggeworpen, men heeft ons weggeworpen. Hij, ’t opperhoofd,
vroeg mij nieuws; ik, ik heb hem nieuws verteld. Daarna nam hij
vleesch en luku, en hij gaf het mij. En ook nog twee kruiken
palmwijn. En ik dronk en dronk, maar ik kon ze niet.

Ik, ik sprak met den mond, alzoo: Gij, opperhoofd, van waar zijt gij
gekomen?

Hij antwoordde mij, alzoo: Wij, wij zijn kinderen, die men
weggeworpen heeft. Weggeworpen, men heeft ons weggeworpen.
Maar gij, als gij verstand hebt, draag dit spreekwoord mee; indien gij
niet verstandig zijt, laat mijn spreekwoord hier.

Dat spreekwoord heeft hij mij gezegd; maar ik, onderweg, ik dacht
en dacht; en dat spreekwoord kon ik niet uitleggen.

Maar eenigen onder hen, zegden, alzoo: Is er hier geen vrouw, die
hare kinderen weggeworpen heeft?

Andere waren aan ’t redetwisten, alzoo: Er waren twee kleinen; zij

hadden groote navels; maar die kinderen zijn doodgegaan.

Hij, toen hij dat hoorde, zegde, alzoo: Misschien zijn het die
kinderen, omdat hij, het opperhoofd en zijne zuster groote navels
hebben, en zijn naam is ook Na Makumba.

Anderen zegden ook: Misschien zijn het die kinderen.

En toen zij geredetwist hadden, lieten zij alles stil, alzoo: ’t Is niets,
wij zullen hooren. Die kinderen vergeet men immers niet. [174]

’s Avonds hoorde men weer de trommel, die aan ’t weergalmen was

en de onderdanen, alzoo: Dat dorp, vooruit! Wij gaan er.

Gij, beste oom 5, ga het ons toonen. Gij immers, hebt het gisteren
gezien.

Hij, alzoo: ’t Is goed, vooruit!

En zij gingen tot in ’t dorp, en zij kwamen waar de trommel

weergalmde en waar men aan ’t dansen was. En zij gingen zich
neerzetten bij het vuur, dat glinsterde op het plein.

De menschen van ’t dorp, toen zij dat zagen, zegden, alzoo: Zijt gij
gekomen om te dansen? Wel, komt, wij dansen.

Zij, alzoo: Ja, wij zijn gekomen om de trommel. Als wij in ons dorp
waren, hoorden wij de trommel, die weerklonk in den hoogen
hemel; wij, toen wij ze hoorden, wij zijn gekomen.

En zij namen plaats bij de dansers en zij dansten en dansten. Toen

de dans uiteenging, gingen zij slapen.

Toen de zon opstond, doodde men een verken; zij aten. Men danste
weer, en de ouden zegden tot de jongeren, alzoo: Neemt uw
vleesch, wij gaan terug naar ons dorp.

Maar de jongeren wilden niet, alzoo: Wij, wij zijn de kinderen van Na
Makumba, wij blijven hier.

De ouden drongen aan; maar de jongeren wilden niet.

Toen zij er genoeg van hadden, gingen zij weg. Maar de jongeren
bleven daar.

Maar hunne bloedverwanten, toen zij dat vernamen, spraken, alzoo:

Wel! Gaat onze kleinen halen. Hebt gij ze daar niet geleid?

Maar zij antwoordden: Wij hebben alles uitgedacht om [175]ze mede

te leiden; maar zij wilden niet. En wij zijn vertrokken.

En men ging de kleinen verwittigen; maar zij kwamen niet terug,

omdat het dorp van Na Makumba een goed dorp was. Het nieuws
verspreidde zich in de omliggende dorpen, en men trok op naar ’t
dorp van Na Makumba.

Zij ook, toen zij dat zagen, alzoo: ’t Is wel; wij ook, wij gaan daar
wonen.

Zij kwamen en zij vroegen eene plaats aan Na Makumba.

En hij toonde hun een heele streek.

Maar in hun dorp was de vader en de moeder gebleven, die deze

kinderen hadden van kant gemaakt.

Zij dachten, alzoo: Men vertelt ’t nieuws; misschien is het waar. Wij
ook, wij gaan het vragen. Misschien zijn het de kinderen, die wij
weggeworpen hebben?

Hij, de oom, die de eerste in ’t nieuwe dorp gekomen was, ging bij
de onderdanen, alzoo: Gij onderdanen, wij koopen geiten en verkens
en palmwijn; dan toonen wij vader en moeder aan ’t opperhoofd.
Alzoo zal hij hen misschien vergeven!

De onderdanen wilden niet redetwisten, alzoo: ’t Is wel, wij koopen

die geschenken.
En zij legden mitakos te zamen en zij kochten geiten, verkens en
palmwijn. Zij leidden vader en moeder tot bij Na Makumba. De oom
kwam spreken, alzoo: He, opperhoofd, uw vader en moeder kom ik
u toonen. Zij hebben u gebaard. Wij, wij hoorden ’t spreekwoord,
dat men u weggeworpen had. Eenigen onder ons, zegden, alzoo:
Gij, vader en moeder, gij hebt deze kinderen verworpen. Zij spraken
niet. En nu komen wij ze u toonen: Hier dus is uw vader, en daar is
uw moeder, gij ziet ze alle beiden.

Maar Na Makumba, toen hij dit hoorde, zegde, alzoo: [176]Ik, ik heb
geen vader noch moeder. Zij, zij hebben mij hun hart gebonden, en
mijn vader zegde aan mijn moeder, alzoo: Hier, als gij schoone
kinderen baart, verzorg ze dan; indien het mismaakte zijn, verzorg
ze niet. Wij, wij waren niet schoon; wij hadden groote navels en zij
hebben ons weggeworpen. Maar nu mijn vader en mijn moeder
komen bij mij; ik vraag hun anders niet, dat zij alleenlijk hun
wijsvinger afsnijden 6, en hem mij geven. Alzoo zal ik zien, dat zij
mijn vader en mijn moeder zijn.

En men sneed aan vader den wijsvinger af; en aan moeder trok men
een nagel uit den vinger.

Dan toonde hij hun een hut. Maar hij wilde de geschenken niet
ontvangen.

De tijd vervloog en vader en moeder stierf. Hij beval aan zijne

onderdanen ze te begraven.

En hij werd een groot opperhoofd. ’t Dorp van Na Makumba werd

overal vermaard. Na Makumba was een groot opperhoofd in de
ronde.

Kivwanza. [3]
 Die naam beteekent Heer Navel. ↑
1
Uitroeping. ↑
2
Kisansi = muziekinstrument. ↑
3
Tsi = Gerucht van ’t vuur, dat uit den steen springt. ↑
4
Eeretitel. ↑
5
Teeken bij de negers om de waarheid te bevestigen. ↑
6
 MYTHISCHE VERHALEN

[5]

[Inhoud]
 Nkenge en Kiteba

Eene vrouw baarde veel kinderen; maar daartusschen was er eene

maagd heel schoon. Wanneer haar vader en haar moeder haar een
jongeling toonden, zij, zij wilde niet. Zij toonden haar wel zes
jongelingen; zij, zij wilde niet.

De vader en de moeder zegden, alzoo: ’t Is wel; dien jongeling, dien

gij wilt, ’t is de uwe.

Dat maagdeken, toen zij zag, dat de Nsona 1 verschenen was, zegde
tot haar vader en haar moeder, alzoo: He Vader, he Moeder, naar
den Nsona ga ik.

Zij zegden dan: ’t Is goed, Mama.

Zij nam de maniokbrooden, ging naar den Nsona, verkocht ze allen.

Er bleef maar een over. Zij nam tien mitakos 2; ging naar de plaats
waar men zout verkocht; zag een wonderschoonen jongeling; hij,
die jongeling ook, zag deze wonderschoone maagd.

De maagd, toen zij zegde tot dien jongeling: He, gij, beste, verkoop
mij zout!

Hij nam de mitakos aan; hij verkocht haar zout voor tien, maar ’t
was wel voor vijftig.

Dan vroeg deze jonge dochter (haar naam was Nkenge), alzoo:
Toekomenden Nsona zijt gij hier? [6]

Hij antwoordde: Ja, als wij komen, verkensvleesch zullen wij

verkoopen.
De maagd antwoordde hem, alzoo: Als ik kom toekomenden Nsona,
dan kouten wij met malkander!

De jongeling, alzoo: ’t Is goed. Ga wel naar huis.

Hij ging, zij ging.

De Nsona was aangebroken. Nkenge zegde tot haar vader, alzoo:

Naar den Nsona ga ik, vader.

Haar vader, alzoo: Als uw moeder ’t maar goedvindt!

De moeder zegde, alzoo: Welaan, Mama; ga onzen maniok

verkoopen.

Nkenge ging naar den Nsona. In ’t dorp had zij een potje ngola 3
voorbereid en meloenen en een groot maniokbrood, om dat te
dragen aan haar vriend. Zij kwam op de markt, verkocht den
maniok. ’t Was gedaan.

Zij ging naar de plaats waar men ’t vleesch verkocht. Zij zag haar
vriend, die vleesch aan ’t verkoopen was. Toen ging zij terug op hare
plaats. Zij wachtte totdat ’t vleesch verkocht was, dan zou zij gaan.
Zij wachtte en wachtte en wachtte met ongeduld.

A! ’t Vleesch was verkocht. Zij ging. Zij ging naar haren vriend. Zij
kwamen beiden te zamen; zij lachten te zamen.

Maar die jongeling, ’t was geen mensch; ’t was een geest.

Zij nam ’t potje ngola, dat zij in ’t dorp had gereed gemaakt en de
meloenen en ’t maniokbrood. Zij gaf het aan haar vriend. Zij dan
lachte in haar hart: Ik heb mijnen man gevonden, hem alleen trouw
ik.
De man nam een stuk vleesch, en hij gaf haar een verkensbil. Hij
bepaalde eenen dag, alzoo: Toekomenden [7]Nsona den dezen niet,
maar den volgenden, kom dan af. Bedrieg mij niet.

Zij, de jonge dochter ook, alzoo: Gij, bedrieg mij ook niet.

Hij, aldus: Ik bedrieg u niet.

Zij gingen. Hij ging. Zij ging.

Een Nsona was verdwenen. De gestelde dag was aangekomen. Zij,

de jonge dochter, had twee kiekens geslacht. Zij kwam op den
Nsona.

Dien Nsona, kwam zij met vader en moeder, en een broerken die na
haar, Nkenge, geboren was.

Toen zij op de markt kwamen, bedroog Nkenge haar vader en

moeder. Nkenge liep over de markt. Zij en haar vriend kwamen
bijeen. Zij gaf de kiekens.

Hij, alzoo: Uit mijn dorp ben ik gekomen; ik heb niets, mijn
zusterken!

Zij, dus: Neem maar aan, eet maar.

Hij, de verloofde, zegde: ’t Is wel.

Hij nam het aan.

Zij, de vrouw, vroeg, alzoo: Van welk dorp komt gij?

Hij, alzoo: Ik kom van ver.

En zij, alzoo: Kan ik daar niet geraken?

Hij zegde: Gij kunt niet.

En zij: Indien ik slapen, ging slapen onderweg?

Hij, alzoo: Gij geraakt er niet, omdat het te ver is.

Zij, alzoo: ’t Is niets, geraken ik zal er geraken; moest ik onder weg

sterven, ’t was niets.

Vader en Moeder waren bezig hun kind te zoeken op de markt. Maar

zij zagen het niet. Hun hart was gedaan 4. Zij gingen terug naar hun
dorp. Maar hun kind, een jongen, was daar gebleven; zijn naam was
Kiteba, de broeder van haar, Nkenge. [8]

Nkenge hechtte zich vast aan den jongeling, om met hem te gaan.

De jongeling weigerde: Ga niet, zusterke! De streek is te ver. Wij

zullen malkander hier op de markt zien.

Maar Nkenge bleef volharden. De jongeling had er genoeg van: Wel

vooruit, draag de korven.

En zij gingen, zij gingen, zij gingen; zij kwamen in een dorp aan.

De mensch vroeg, alzoo: Geef mij mijn kleedingsstoffen, dat ik mij

aankleede.

Zij gaf zijn kleedingsstoffen. En hij kleedde ze aan.

Zij, Nkenge, vroeg, alzoo: He! Gij, mijn echtgenoot, hoe zijt gij nu?

Hij, alzoo: Hoe heb ik u gezegd? Ik, die u zegde: blijf. Gij, gij blijft
niet. Wel, wat vraagt gij mij? Vooruit, ga nu voorop op den weg.

Zij gingen, zij gingen, zij gingen. Zij kwamen weer in een dorp aan.
Hij vroeg zijn haren. Zij gaf de haren, hij kleedde ze aan. Hij deed ze
ook aan de voeten.

Zij, Nkenge, vroeg, alzoo: Gij, hoe zijt gij nu?

Zij: Hoe! Waart gij zoo, toen wij op de markt waren?

Die jongeling, zijn stem was een andere geworden; zij was slecht
geworden.

Nkenge was met haar broerken; in ’t eerste, toen zij de markt verliet
met haar broerken, had zij dat niet gaarne. Toen zij nog dicht bij den
Nsona waren, zegde zij hem: Ga terug naar huis. Ik ga alleen.

Maar Kiteba had haar gevolgd: He, mijn oudste, ik ga waar gij gaat.
Daar waar gij sterft, daar sterf ik ook.

Zij sprak: ’t Is wel! Vooruit!

En zij gingen.

Toen zij kwamen waar zij de dingen aan den jongeling gegeven had,
zegde zij aan haar broerken: Ziet gij, hadt [9]gij niet volhard mij te
volgen, vandaag hadt gij dat niet gezien?

De geest sprak: Vooruit!

En zij gingen, zij gingen tot het laatste dorp. Hij vroeg zijn mes. Zij
gaf het hem. Hij deed zijn schoon lichaam af en zijn schoone beenen
en armen; hij deed zijn lichaam aan, hij veranderde in iets slecht en
slecht en slecht. Nkenge, toen zij haar jongeling veranderd zag in
slecht, weende en weende, en zij zegde: He, Moeder, mijn moeder!
Ik, mijne jonkheid heeft mij bedrogen!

Hij, alzoo: Vooruit nu!

Zij gingen; zij kwamen in ’t hoog en uitgestrekte gras aan. Hij deed
’t gras open, en dan: Gaat er in.

En zij ging er in met haar broeder Kiteba. Toen zij er in kwamen, ’t

dorp was onder de aarde. Toen zij in ’t dorp kwamen, deed de
jongeling Nkenge en Kiteba in zijn hut binnengaan; hij deed ze
binnen in zijn huis en hij verborg ze onder ’t brandhout.

Dan riep hij de geesten van ’t dorp, dat zij komen halen wat zij
bevolen hadden. Zij kwamen af. Die zout bevolen had, nam zijn
zout; die peper bevolen had, nam zijn peper. En zoo voort en zoo
voort. Hij had alles gegeven, wat men hem bevolen had.

Hij kwam zijn huis binnen. Maar er was een geest, die vroeg, alzoo:
Gij, mijn oudste, die reuk van de verkens 5, wat is dat?

Hij, alzoo: Wel, op de markt, kwam ik in aanraking met de verkens.

Hij, dus: ’t Is niets, broeder.

Zij scheidden van malkander. Hij kwam zijn hut binnen. Hij bereidde
zijn meloenen. Hij at. Hij sliep. [10]

Toen de zon opkwam, sloot hij zijn hut. En hij stelde dit verbod: Mijn
huis, dat het zoo blijve; geen mensch komt er in of doet het los!

Hij ging naar een verre streek, om de andere geesten te verwittigen,

dat zij zijn menschen komen eten.

Kiteba, waar hij bleef met zijne zuster, sprak, alzoo: He, mijn oudste,
ziet gij, hoe het ware geweest, had ik u niet van verre gevolgd! Nu,
ziet gij, gaan zij ons opeten.

Maar Kiteba had veel verstand. Hij jaagde zijn zuster schrik aan,
alzoo: Vandaag gaat men u opeten. Maar mij, zal men niet opeten.
Ik heb veel, veel verstand. Ik ken de streken der geesten.

Kiteba maakte ’t huis los. Zij kwamen op het plein. Kiteba zegde
alzoo tot zijn zuster: Yaya 6, nog twee Nsona, dan den derden 7
komen de geesten af, om u op te eten.

Nkenge zegde, zoo: He, mijn broerken, vooruit! Den weg, weet gij
hem niet?

Hij, Kiteba, alzoo: Als gij gaat, ik wil niet. Vooruit, wij trekken terug
’t huis binnen.

Nkenge weende en weende. Kiteba deed de deur open, alzoo: Ga

binnen. Is ’t zoo niet, dat gij wilt? Vader en Moeder hebben u zes
jongelingen gewezen. Gij, gij wilt niet. Hier is uw jongeling, dien gij
bemint. Wat! He! Hij zou u niet opeten?

Zij, alzoo: Ik, mijn broerken, toen ik hem zag; ik dacht een mensch;
maar ’t is een geest. Vooruit, laat ons teruggaan, broerken.

Maar de broeder, alzoo: Neen, ik wil niet; ga eerst ’t huis binnen.

Dan zullen wij teruggaan. [11]

Zij gingen in huis. Kiteba sloot het dicht. Zij in ’t midden van ’t huis.
De tijd was nabij dat de geesten aankwamen. Kiteba zegde zoo tot
Nkenge: Toekomenden Nsona komen zij af. ’s Morgens vroeg komen
zij.

Nkenge, toen zij dat hoorde, smeekte haar broeder: He, mijn
broerken lief, ik uw oudste zuster, ik heb u uw naam gegeven. Wilt
gij dat men ons opete?

Kiteba zegde zoo: Ja, toen ik u volgde, gij wildet niet dat ik u volgde.
He! Ga weg, ik ga vertrekken; gij, gij blijft hier.
Kiteba ging buiten. Nkenge bleef in huis binnen, en zij begon toch
zoo schoon haar broeder te smeeken: He, mijn broerken lief, den
dag, dat wij in ons dorp aankomen, gij alleen, gij zoekt mijn
echtgenoot. Ik smeek u broeder, Dombasi 8. Vooruit, broerken!

Hij, Kiteba, alzoo: Vooruit!

Zij gingen en zij gingen, van als de zon opkwam tot als de zon boven
hun hoofd was 9. De geesten waren dicht bij het dorp gekomen.
Kiteba zegde tot Nkenge, alzoo: Welaan, ga terug van waar wij
gekomen zijn.

Nkenge weende en weende: He, ik uw zusterken! Waarom gaan wij

niet vooruit?

Hij, aldus: Waarom hebt gij met mij gespot? Toen ik u volgde, ik
mocht u niet volgen, waar gij gingt, omdat gij uw jongeling van
Europa 10 gezien had. Wel, nu terug naar uw jongeling.

Zij gingen tot dicht bij het dorp der geesten.

Kiteba zegde tot Nkenge, alzoo: Geef een maniokbrood, dat ik ete.
[12]

Kiteba nam maniok en een stuk van een kieken. Hij gaf er een deel
van aan zijn zuster; zij at niet, omdat zij zoo droevig was. Kiteba at,
hij alleen. Toen hij geëten had, ’t was gedaan. En hij, alzoo: Zing
een lied, dat ik danse.

Zij, alzoo: Gaan wij niet vooruit, broerken? Gij, wilt gij dat wij hier
sterven?

Kiteba antwoordde: Als gij niet zingt, ik zal u terugdoen naar ’t huis
van uw jongeling, hoort gij!
Zij, alzoo: He, och arme, ik uw zusterken!

Kiteba, alzoo: Zing ’t lied maar rap.

En zij zong, alzoo: He, beste Kiteba, gaan ik ga langs ’t hooge gras,
beste! He, beste Kiteba, wacht aan ’t hooge gras, beste!

Kiteba danste en danste. En zij gingen. Zij kwamen op den weg en

zagen de geesten afkomen, die hen kwamen opeten. Kiteba toonde
ze aan haar zuster: Die bende, die daar gaat, weet ge, gaat ons
opeten.

Zij gingen, zij gingen. Zij waren heel ver geraakt. Kiteba, alzoo: Leg
uw korf neer, dat ik ete.

Zij, Nkenge, alzoo: He, broerken, gaan wij niet vooruit?

Kiteba dan: Als gij nog volhardt in dat plagen, ik voer u terug; dat de
geesten u opeten!

Zij, alzoo: Eet maar, broerken.

Toen hij geëten had, alzoo: Zing een lied, dat ik danse!

Zij zong, gelijk zij eerst gezongen had. Hij danste.

Kiteba, alzoo: Maar, gij, ik uw broerken, waarom hebt gij met mij zoo
gespot? Waarom hebt gij mij zoo willen verlaten, ik die van
denzelfden vader en dezelfde moeder geboren ben? Ik ga u
terugvoeren, dat zij u opeten!

En hij voer ze terug. Dicht bij de geesten verborg hij haar in ’t gras.
Hij, Kiteba, ging uit en hij kwam tot bij de geesten. De geesten
vroegen hem, alzoo: Gij, van waar zijt gij gekomen? [13]

Hij, aldus: Uit ’t groote dorp ben ik gekomen, ouden.

En hij groette ze, alzoo: Lukaya 11!

Allen te zamen antwoordden: Ja, jongen! Wel, wat komt gij hier
zeggen?

Hij, alzoo: Zij, die hier moest komen om ’t lied te zingen, is

verborgen; maar ik, ik kom zeggen, alzoo: He! He! He! Wij dansen
en dansen, wij gaan en gaan.

De geesten dansten en dansten. Hij, aldus: Ik ga weg.

Zij, alzoo: He, jongsken, zingt gij niet meer, dat wij dansen?

Hij: Neen, neen, ik vertrek.

En hij ging weg; hij ging zijn zuster halen. En zij gingen en gingen.
Hij hief weer een ander liedje aan: He, beste Kigeti 12, hef de beenen
op 13; den regen, ziet gij hem niet? He, beste Kigeti, hef de beenen
op, ’t is donderweer, de wolken zijn zwart!

En hij kwam de laatste bende geesten tegen. Zij vroegen hem,

alzoo: He, gij, jongsken, van waar zijt gij gekomen?

En hij, alzoo: En gij, van waar zijt gij gekomen, vermits gij mij dat
vraagt? Gij wandelen, gij gaat wandelen. Ik ook wandelen, ik ga
wandelen. Waarom vraagt gij mij dat?

En zij, alzoo: Wij groeten u, vriendje!

Hij: Ja, ouden.

En zij vroegen, alzoo: Wat komt gij ons zeggen?

Wel, ik kom u alzoo zeggen: Die ’t lied moest komen zingen, zit
verborgen; en ik zing: He! He! He! Wij dansen en dansen, wij gaan
en gaan. [14]
Zij dansten. Hij ging weg. En zij gingen, zij gingen. Zij kwamen in
hun dorp aan, waar zij geboren waren.

Zij gingen zich verbergen dicht bij ’t huis hunner moeder, op den
vuilnishoop. Een klein broerken was nog ’t huis in hun dorp; hij had
het huis gekeerd; hij wierp ’t veegsel op den vuilnishoop. Hij hoorde
hoesten. Dat hoesten, kwam uit den vuilnishoop: Wel, wat is dat?

En hij zag Nkenge. Hij riep, zoo: He, Mama, kom zien. Nkenge is
daar op den vuilnishoop.

Zij, de moeder verwenschte hem zoo: Gij, wangedrocht van uwe

moeder, wat komt gij oude zaken in mijn hart herinneren. Nkenge,
zij is doodgedaan en Kiteba ook! Is er nog een andere?

Zij weende en weende, alzoo: Wel, kom in huis.

Toen hij in huis gekomen was, gaf zij hem slagen en slagen, en zij
joeg hem buiten op den weg. Zij de moeder, keerde opnieuw ’t huis,
ging het veegsel wegwerpen en hoorde weer hoesten. Het kwam uit
den vuilnishoop. Zij hoorde ook een stem, alzoo: He, mijn moeder,
waarom werpt gij ’t veegsel op mij?

De moeder, alzoo: He, mijn echtgenoot, ’t kind heb ik onrechtvaardig

geslagen. Kom, hoor!

Zij wierp weer ’t veegsel, dat overbleef in haar mandeken, op den

vuilnishoop.

He, Mama, waarom werpt gij ’t veegsel op ons?

Zij, alzoo: He, die daar op den vuilnishoop is, wie is ’t?

Nkenge en Kiteba kwamen er uit. Zij weenden tranen van blijdschap:

de vader en de moeder en de kinderen. Zij verheerlijkten hunne
kinderen. Zij schoten met vuur. Zij deden verkens dood wel tien, zij
noodigden al de omliggende dorpen uit, dat zij kwamen om te
dansen.

Zij kwamen af. Men hield groote feest. Zij betaalden aan Kiteba vijf
slaven en drie gesneden verkens. [15]En de tijd verdween en de tijd
verdween. Nkenge, omdat zij het gezworen had aan Kiteba, dien
dag dat hij een man zocht voor haar, zou zij trouwen. Nkenge vroeg
aan Kiteba, alzoo: He, beste broeder, hebt gij mijn echtgenoot
gevonden?

Hij, alzoo: Ja.

Kiteba had haar een verloofde gevonden en zij trouwden. Nkenge,

toen zij haar eerste kind baarde, werd het Kiteba geheeten 14.

De geesten toen zij aangekomen waren, staken het huis in brand.

Toen het vuur gedaan was, zochten zij de lijken. ’t Opperhoofd van
de geesten zegde: Brengt mij het hart, dat ik ete!

Maar toen zij het verbrande huis doorzochten en doorzochten, er

was niets, hoegenaamd niets. Kiteba had in zijn plaats een
banaanplant gelegd. Zij, toen zij uit dien banaanplant water zagen
uitloopen, zegden, alzoo: Dat is het verkensvet.

En zij lekten en lekten; zij aten hunnen maniok er mede op. Maar
toen zij dichterbij keken, zagen zij dat het slechts banaanplanten
waren.

Zij zegden, alzoo: He, oude, er is hier niets van verkens!

Hij, de oude antwoordde: A! Ik, wat eet ik dan?

Zij kwamen hem bezien, en hadden niets te geven.

Vat dien geest, die ons komen verwittigen is. Verbrandt hem, dat wij
hem opeten.

Zij verbrandden hem en zij aten hem op.

Aldus had de geest zijn gevaar gezocht.

Omdat hij de vreemdelingen niet had medegenomen, nam hij nu

hun plaats in.

Kianika. [16]

Naam van de markt. ↑

1
Centiemen. ↑
2
Ngola = soort van paling. ↑
3
Zij hadden er genoeg van. ↑
4
Bijgeloof der zwarten. De geesten vergelijken de menschen bij
5
verkens. ↑
Yaya = Oudste; een eeretitel. ↑
6
Binnen twaalf dagen. De kongoleesche week telt vier dagen: Nkandu, Konso,
7 Nkenge, Nsona. ↑
Dombasi = Dom Sebastiaan. Doopnaam der heidenen. ↑
8
Omtrent den noen. Tot den middag. ↑
9
Schoon jongeling. ↑
10
Lukaya = gegroet! Dit is de echte kongoleesche groet. Terwijl de
11
negers malkander alzoo groeten, slagen zij in hunne handen. Mbote =
Goeden dag. Dien groet hebben de blanken ingebracht; mbote beteekent slechts
goed. ↑
Naam van een mensch. ↑
12
Haast u. ↑
13
Kiteba was er peter van, zooals wij zouden zeggen. ↑
14
[Inhoud]
 De geesten en de hondenkweeker

In een dorp kweekte een man zijn honden.

Hunne namen waren: Ntuntu nsoni, Mbwa ndombe, Kapakala.

Wanneer zij groot waren, dien dag, de zon was schoon opgestaan.
Hij nam zijn honden, alzoo: Ik ga jagen.

Hij ging en hij schoot veel wild.

Maar terwijl hij wild jaagde, was de avond gevallen; het werd
donker. De hondenkweeker in ’t hooge gras zag zijn weg niet. Toen
hij zocht en zocht, den weg, hij zag hem niet.

En hij ging in ’t midden van een groote uitgestrekte vlakte. Toen hij
ging en ging, zag hij een oud ingevallen huis; hij trok er binnen met
zijn honden en met het wild, dat hij geschoten had.

Hij klom op een teenen vlechtsel, een soort van bed, met zijn
honden. Hij wist niet dat dit het huis was van een geest.

De eigenaar van het huis, toen hij kwam, stak vuur aan, maar hij
werd stank gewaar. Ook, toen hij den kop zag van ’t wild, dat
hangend hing van het teenen vlechtsel, deed hij een pak stroo in
brand, verlichtte het bed en hij zag een mensch liggen met zijn
honden. Hij verwittigde hem, alzoo: He broeder, kom, slaap op den
grond. [17]

De mensch daalde af, sliep bij het vuur, de honden aan zijn zijde.
Maar hij, de geest had dat in zijn hart niet begrepen; hij nam een
nagel, legde hem in ’t vuur.
De nagel werd rood, hij nam hem er uit, en hij wilde dien mensch
doorsteken; dien mensch, die daar lag bij ’t vuur met zijn honden.

Toen hij den nagel toonde, begonnen de honden te brommen van

gramschap.

De geest, aldus: He, mijn vriend, houd uw honden tegen!

De mensch, alzoo: He! Indien gij niets gedaan had, mijn honden
zouden niet voor niet gebromd hebben.

Zij sliepen weer een poosje. De geest draaide zich om; zijn hart was
anders geworden. Hij brandde weer de nagel in ’t vuur; de nagel
werd rood, hij nam hem uit het vuur, hij naderde tot bij den mensch,
maar de honden bromden weer van gramschap.

De geest beval aan den hondenkweeker: Houd uw honden stil.

De mensch stond op en trok zijn honden bij hem en zij sliepen. De

dag was aangebroken. De geest, aldus: Laat ons gaan, daar waar gij
mij colasnoten 1 zult plukken. Laat uw honden hier, ik zal het huis
sluiten.

En hij sloot het huis vast met slingerplanten.

En zij gingen. En hij toonde hem den stinkboom, alzoo: Klim er op

en pluk noten.

De geest bleef beneden op den grond. Hij ging zijn broeders

verwittigen, alzoo: Komt, weet ge, ik kan hem niet vatten: heden
heb ik hem gevat.

De broeders kwamen zich vereenigen, een heelen troep geesten,

aan den stam van den boom. Een geest stak zijn [18]tand uit, om
den mensch te vatten, die boven op den boom zat.
Hij, de mensch, alzoo: ’t Zijn slechte, heel slechte noten.

De geest antwoordde, alzoo: Pluk, pluk, zeg niets om te lachen.

En toen hij plukte en plukte en plukte, stak een geest weer zijn tand
uit, alzoo: Daal af, rap, heel rap!

De mensch kreeg verstand, toen hij deze menigte menschen aan

den stam zag. En hij daalde niet beneden. Zij bevolen bijlen om den
boom af te kappen. Toen zij begonnen te kappen, zongen zij een
lied: Kenda nti, kenda kulu kulu Ta Nganga, kingela k’asiama ko, Ta
Nganga. De mensch riep zijn honden. Hij riep ze, alzoo: He Ntuntu
nsoni, he Mbwa ndombe, he Kapakala, haast u. Indien gij u niet
haast, ben ik doodgegaan.

De geesten waren aan ’t kappen en kappen. En de honden liepen

rond; zij liepen rond en rond. Maar ’t huis was gesloten.

Om uit te geraken, zij konden er niet uit.

Ntuntu nsoni brak de muur door; en zij kwamen heel rap

aangeloopen, daar waar hun meester riep.

Toen zij kwamen, waren de geesten vereenigd, een heelen troep,

aan den stam. Zij hoorden hunnen meester roepen van boven: He
Ntuntu nsoni, he Mbwa ndombe, he Kapakala, gij ziet het zeker wel,
dat zij den boom afkappen om mij te dooden.

De honden vermoorden al de geesten. De mensch, toen hij beneden

kwam, toen hij zijn honden geroepen had, alzoo: Komt hier, ’t is wel.
Al de geesten, zijn zij dood?

De honden kwamen af, alzoo: Allen zijn dood. Daar blijft niets meer
over. [19]
Hij, aldus: ’t Is wel. Gij hebt het gehoord, ik was bijna doodgegaan.

De honden zegden hem, alzoo: En wij, dezen nacht aan ’t brommen

waren wij; want die geest had een nagel gevat, hem gloeiend
gemaakt, weet gij, om u te dooden. ’t Is daarom, dat wij van
gramschap bromden.

Kibangu. [20]

Noten van den stinkboom. ↑

1

[Inhoud]
 Ngangu zinkono en Ngangu zizala

Een vrouw had haar twee zonen gebaard: Ngangu zinkono 1, den
oudste en Ngangu zizala 2, den jongste. En zij groeiden en groeiden;
de jongste lachte altijd zijn oudste uit.

En zij trouwden beiden hunne vrouwen. Op zekeren dag had de

vrouw van Ngangu zizala maniok voorbereid. Hij, Ngangu zizala,
alzoo: Mijn vrouw heeft maniok voorbereid, er is geen stuksken
vleesch; wacht, ik zal gaan; ik maak eenige palmlatten schoon, en ik
plaats eenige strikken met maniok, om muizen te vangen.

Hij vervaardigde eenige strikken met een palmlat, en hij ging ’t

bosch in. Toen hij de maniokstrikken had gelegd, toen ze gedaan
waren, alzoo: Ik ga terug!

Hij kwam aan een kruisweg, waar drie wegen te zamen liepen, en hij
kwam Kinunu 3 tegen. Maar hij wist niet dat het een geest was.

Hij, alzoo: Goeden dag, mijn beste!

En hij Kinunu, antwoordde, alzoo: Goeden dag, mijn beste! [21]

En hij vroeg hem, alzoo: Van waar zijt gij gekomen?

Hij, Kinunu, alzoo: Paddestoelen ben ik gaan plukken.

Hij, Kinunu, vroeg opnieuw, alzoo: Van waar zijt gij gekomen?

Hij, de man, alzoo: Mijn maniok heb ik gelegd, om muizen te

vangen.

En Kinunu zegde zoo: Goeden dag, mijn beste.

En hij wilde heengaan.

Maar de man, alzoo: Verdeel uw paddestoelen!

Kinunu, alzoo: Ik ken u niet van waar gij gekomen zijt, en nu zou ik
mijn paddestoelen verdeelen; ik wil niet, hoort ge. Ik verdeel mijn
paddestoelen niet.

Hij, Ngangu zizala, alzoo: Verdeel maar.

En Kinunu, alzoo: Ik, als ik de paddestoelen verdeel, gij, dien dag,

dat gij gaat zien naar den maniok, indien gij muizen gevangen hebt,
zullen wij dan ook verdeelen?

Hij, de man, alzoo: Ja! Iedere zaak, die met mij komt, verdeelen wij.

Kinunu, alzoo: ’t Is goed!

En hij legde de paddestoelen neer, en zij verdeelden; hij vijf en

twintig, en de andere vijf en twintig. Er bleef één paddestoel over.

Kinunu, alzoo: Ik, ik bezit mijne paddestoelen, ik neem die eene, die
overblijft.

Hij, de man, alzoo: Neen, verdeel.

Kinunu, toen hij die paddestoel genomen had, die overbleef, hij
verdeelde ze; de eene, een helft, de andere ook een helft.

De man, alzoo: Welnu, ga; goeden dag, beste!

Kinunu ook, alzoo: Ga ook wel, en goeden dag!

En zij stonden op, en zij gingen. Kinunu ging zijn weg; de man ging
ook zijn weg.
De zon was opgestaan. ’t Was schoon weder. Kinunu, [22]alzoo:
Vandaag ga ik niet, omdat hij morgen de maniokstrikken komt
ledigen. Morgen dus zal ik gaan!

De dag was daar en Ngangu zizala zegde tot zijn vrouw, alzoo: Ik
heb veel strikken gespannen, maar vooruit, wij twee; draag uw klein
mandeken en uw korf.

Zijn vrouw droeg haar mandeken en haar korf.

En zij kwamen in ’t bosch. Zij deden al de strikken los. En ’t

mandeken was vol muizen. En de korf was ook vol. Toen gingen zij
terug van waar zij gekomen waren.

En zij kwamen aan den kruisweg, waar drie wegen bijeenloopen.

Kinunu, alzoo: He, mijn vriend, ik ben hier reeds vóór u

aangekomen.

En hij, alzoo: ’t Is wel, mijn vriend, ik kom aan.

En zij kwamen, en zij wierpen de muizen op den grond. En zij

verdeelden de muizen, de eene vijftig, de andere vijftig.

Er bleef een muis over, alzoo: Nu verdeel de muis die overgebleven

is!

En zij sneden die muis in ’t midden door, tot aan den kop; de eene,
een helft; de andere, een andere helft. De muizen waren verdeeld.

En Kinunu, alzoo: En nu, laat ons de vrouw verdeelen.

De man, alzoo: Ik wil niet, ik verdeel niet. Waarover wij akkoord

gemaakt hebben, de muizen. Wel, hebben wij over een mensch ’t
akkoord gemaakt? Ik verdeel niet.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookname.com