2215-Guide On Seizure of E-Evidence - GE
2215-Guide On Seizure of E-Evidence - GE
mtkicebulebis amoReba
dasruleb
dasrulebulia: versia 1.01 (15.12.2003)
monawile organizaciebi:
A-SIT daculi
sainformacio
teqnologiebis centri -
avstria
avstriis federaluri
Sinagan saqmeTa
saministro
samarTaldamcav
erovnul specialistTa
centri (didi britaneTi)
O.I.P.C. – interpolis
generaluri samdivno
evropoli
erovnuli kriminaluri
sagamoZiebo departamenti
(SvedeTi)
winasityvaoba
eleqtronuli mtkicebuleba,
mtkicebuleba, el-
el-mtkicebuleba an kompiuterze
dafuZnebuli mtkicebuleba ewodeba sagamoZiebo Rirebulebis
mqone informacias an monacemebs, romlebic eleqtronul
xelsawyoSi an cifrul saSualebaSi inaxeba an maTi meSveobiT
gadaicema. el-mtkicebuleba aris [5]
myife da misi Secvla, dazianeba
an ganadgureba advilad SeiZleba moxdes. Sesabamisad, am
mtkicebulebas Zalian didi sifrTxiliT unda mopyroba;
el-mtkicebuleba xSirad TiTis anabeWdebisa an dnm-is msgavsad
latenturia;
el-mtkicebulebis sazRvrebs miRma gadatana advilia da
el-mtkicebuleba zogjer drosTan mimarTebiT sensitiuria.
1
sainformacio teqnologiebi - IT
praqtikis damkvidreba xels Seuwyobs danaSaulis adgilze
eqspertis ar yolis mizeziT eleqtronuli mtkicebulebis
dakargvis an dazianebis minimizirebas Seuwyobs xels.
winamdebare dokumentis mizani amgvari eleqtronuli
mtkicebulebis moZiebis, amocnobis, Segrovebisa da
dokumentirebis kargi praqtikis rekomendirebaa [1].
2. zogadi principebi
eleqtronuli mtkicebulebis damuSavebisas umniSvnelovanesia
zogadi principebis [1-3] dacva Semdeg sakiTxebTan dakavSirebiT:
danaSaulis adgilze mowmeoba,
monacemTa SeubRalveloba,
sakontrolo Jurnali,
eqspertuli mxardaWera,
oficrebis momzadeba da
principebis kanoniereba da maTi dacva.
3. amoRebis tipebi
2
mag., carieli da virusebisgan Tavisufali
sainformacio teqnologiebis garemos Cxrekis ZiriTadi
principebi, romlebis rekomendirebas axdens evrokavSiris sabWo
[3] srulad iyo mxedvelobaSi miRebuli momdevno TavebSi
aRwerili procedurebis werisas. zogadi politikis teqnikisa da
praqtikis gaTvaliswinebac [12] aseve rekomendirebulia.
4.1 amoRebisTvis
amoRebisTvis momzadeba
3
ISP - internetis momsaxurebis momwodebeli
4
LAN - adgilobrivi qseli
jgufis wevrebTan saubari imasTan dakavSirebiT, Tu rogor
ganaxorcielon maTze dakisrebuli valdebulebebi (maT
Sesabamisi zogadi momzadeba gavlili unda hqondeT); da
amoRebisTvis saWiro xelsawyoebis, saSualebebisa da
aRWurvilobis mowideba (logistika).
4.2 danaSa
danaSaulis
Saulis adgilis dacva
4.4 mtkicebulebis
mtkicebulebis mogroveba
sainformacio teqnologiebis sistema mxolod imitom ar unda
iyos amoRebuli mtkicebulebis saxiT, rom igi danaSaulis
Cadenis adgilze ubralod napovnia. aseTi RonisZieba
gamarTlebuli da Sesabamisi danaSaulis proporciuli unda
iyos [2], amdenad Cxrekis Sesaxeb brZanebis (nebarTvis) gamcemma
gaazrebuli gadawyvetileba unda miiRos imis Sesaxeb,
sagamoZiebo organom unda moaxdinos Tu ara sagnis amoReba.
eleqtronuli mtkicebuleba,
mtkicebuleba nebismieri sxva mtkicebulebis
msgavsad, frTxilad unda iyos damuSavebuli imgvarad, rom
moxdes misi mtkicebulebiTi Rirebulebis SenarCuneba. es ara
mxolod nivTis an mowyobilobis fizikur SenarCunebas Seexeba,
aramed aseve im eleqtronul monacemebs, romlebsac is Seicavs.
eleqtronuli mtkicebulebis zogi tipi Sesabamisad moiTxovs
specialur mogrovebas, SefuTvas da transportirebas.
eleqtronuli mtkicebuleba, romelic SesaZloa advilad
daziandes an Seicvalos eleqtronmagnituli velebiT
(rogoricaa mag., statikuri eleqtro energiiT, magnitebiT, radio
gadamcemebiT da sxva mowyobilobebiT Seqmnili) adekvaturad
unda iyos daculi. eleqtronuli mtkicebulebebi amoRebuli
unda iyos Sesabamisi samsaxuris mier SemuSavebuli
saxelmZRvanelo principebisa da Sesabamisi zogadi
sakanonmdeblo bazis Sesabamisad [5]. eleqtronuli
mtkicebulebebis Semdegi tipebi ganixileba me-5 TavSi:
kompiuteruli sistema (me-5.1 Tavi),
sxva eleqtronuli mowyobilobebi (me-5.2 Tavi),
cifruli Semnaxveli saSualebebi (me-5.1.5 Tavi), da
qselTan dakavSirebuli informacia (konfiguracia da
servisebi/aplikaciebi) (me-5.1.3 Tavi).
ara-
ara-eleqtronuli mtkicebulebis (an tradiciuli mtkicebulebis)
amoReba aseve gadamwyveti SeiZleba iyos
eleqtronuli/kompiuteruli danaSaulebis gamoZiebisas. amgvari
mtkicebulebis amoRebasa da Senaxvas Sesabamisi yuradReba unda
mieqces. eleqtronuli mtkicebulebis Semdgomi ganxilvisTvis
saWiro sagnebi sxva formiT SeiZleba arsebobdes (mag., dawerili
pasvordebi da sxva xelnaweri SeniSvnebi, qaRaldis bloknotebi,
hardvearisa da sofTvearis saxelmZRvaneloebi, kalendrebi,
literature, kompiuteridan amobeWdili teqsti an grafika, da
fotoebi) da isini unda daicvaT da SeinaxoT Semdgomi
analizisTvis. es sagnebi xSirad kompiutersa an dakavSirebul
hardvearTan uSualo siaxloveSia. yvela mtkicebuleba
identificirebuli, daculi da Senaxuli unda iyos Sesabamisi
samsaxuris mier SemuSavebuli saxelmZRvanelo principebisa da
Sesabamisi zogadi sakanonmdeblo bazis Sesabamisad [5] (ix. aseve
me-4.2 Tavi).
situacia a:
a Tqven daadgineT, rom sistema gamorTulia; ar
CarToT!
moaSoreT denSi CarTvis kabeli samizne mowyobilobas (ar
ar
moaSoroT is kedlis CamrTvels) da CainiSneT amis gakeTebis
dro.
Tu portatul xelsawyosTan muSaobT, aseve gamoacalkeveT
batarea. gamoacalkeveT nebismieri damatebiTi batarea, Tu
aseTebi aris (zogierT portatul mowyobilobas meore batarea
flopi draivis an CD draivis adgilas mravalfunqciur WrilSi
aqvT moTavsebuli).
5.2.3 telefonebi
telefoni xelis mowyobilobaa, romelic an
damoukidbelad, TavisiT arsebobs (rogorc mag., mobiluri
telefonebi),
damokidebulia distanciur sabazo sadgurze (ukabelo), an
pirdapir mierTebulia stacionalur sistemas [5].
5.2.8 printerebi
printerebma SesaZloa, Seinaxon gamoyenebis sia, droisa da
TariRis amsaxveli informacia, da, Tu qselSia CarTuli, maT
SeiZleba qselis maidentificirebeli informacia Seinaxon.
amasTan erTad, unikaluri maxasiaTeblebiT, SesaZloa, printeris
amocnoba moxdes. potenciuri mtkicebuleba moicavs [5]
dokumentebs,
hard draivs,
melnis kartrijebs,
qselis maidentificirebel informacias,
rolerze dadebul informacias,
droisa da TariRis maCvenebels, da
momxmareblis mier misi moxmarebis istorias.
5.2.9 skanerebi
skanerebi cifruli mowyobilobebia, romlebiTac teqstisa da
gamosaxulebis daskanereba da maTi cifrul formatSi Senaxva
xdeba. Tavad mowyobiloba SeiZleba, mtkicebuleba iyos.
daskanerebis SesaZleblobis qona SesaZloa, ukanono qmedebis
damtkicebaSi dagvexmaros (mag., bavSvTa pornografia, Cekebis
gayalbeba, fulis gayalbeba, piradobis damadasturebeli
dokumentebis gayalbeba). amasTan, wunma, rogoricaa kvali minaze,
SesaZloa dokumentebis dasamuSaveblad gamoyenebuli skaneri
unikalur maidentificireblad aqcios [5].
ix. me-5.2.1 Tavi zogadad gamosayenebeli amoRebis
instruqciebisTvis.
5.2.12 peijerebi
peijeri aris mowyobiloba, romelic eleqtronuli
Setyobinebebis, cifruli (mag., telefonis nomrebi) da aso-
cifruli Setyobinebebis (teqsti, xSirad eleqtronuli fostis
CaTvliT) gasagzavnad da misaRebad SeiZleba, iyos gamoyenebuli
[5].
6. bibliografia
argosis mimRebi
arqivi arqivi kompiuteruli failebis
erTobliobaa, romelTa mogroveba moxda
monacemTa sarezervod Sesanaxad, sxva
adgilze gadasatanad, kompiuteridan
moSorebiT Sesanaxad, rom moxdes hard
diskze meti adgilis gamoTavisufleba, an
sxva miznis misaRwevad. personalur
kompiuterze, romelzec Windows
operatiuli sistema muSaobs, WinZip
popularuli programaa, rac saSualebas
iZleva, Seiqmnas arqivi an moxdes misi
failebis migan gamocalkeveba (arqivis
failis saxelis bolosarTia ".zip"). WinZip
aseve apataravebs daarqivebul failebs
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
sabanko manqana (ATM) sabanko manqana (avtomaturad mTvleli
manqana). manqana naRdi fulis gamosatanad
gamoiyeneba.
ATM (http://www.maxim-
ic.com)
sarezervo informacia yvelanairi informaciis asli, romelic
inaxeba kompiuterSi im SemTxvevisTvis, Tu
pirvelad versias rame daemarTeba [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
biometriuli skaneri kompiuterul sistemaze mierTebuli
mowyobiloba, romelic piris fizikur
maxasiaTeblebs amoicnobs (mag., TiTis
anabeWdebi, xma, badura) [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
TiTis anabeWdebis
skaneri
(http://www.eyenetwatch.com)
BIOS ZiriTadi Senatanisa da Sedegis sistema.
rutinebis erToblioba, Senaxuli mxolod
wasakiTxad xelmisawvdom mexsierebaSi, rac
kompiuters SesaZleblobas aZlevs,
sistemis operireba daiwyos da moaxdinos
dakavSireba sxvadasxva mowyobilobasTan,
rogorebicaa diskis draivebi, klaviatura,
monitori, printeri da komunikaciis
portebi [Error!
Error! Reference source not
found.].
ound.
bluTusi telekomunikaciebis industriis
maxasiaTebeli, romelic aRwers, rogor
SeuZliaT advilad dakavSireba mobilur
telefonebs, kompiuterebs da PDA
erTmaneTTan da saxlisa da samsaxuris
telefonebsa da kompiuterebTan, mcire
ukabelo qselis gamoyenebiT. bluTusi
dabal xarjiani radiogadamcemi Cipis
arsebobas saWiroebs yvela mowyobilobaSi
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
bluTusi (http://www.bsi.de)
CDROM
(http://www.discoverengineering.org)
samontaJo plata Txeli dafa masze dayenebuli CipebiT,
mowyobilobebiT da sxva eleqtronuli
komponentebiT [Error!
Error! Reference source
not found.]
found. (aseve uwodeben sabeWd
samontaJo platas).
samontaJo plata (http://www.asl-systems.com)
CMOS damatebiTi (komplementaruli) metal-
oqsidis tranzistori. tranzistoris
teqnologiaa, rac dRevandeli
kompiuterebis umravlesobis mikroCipebSia
gamoyenebuli. is tipiurad BIOS-is
kompiuterul upiratesobas flobs
energiis gamorTvisas, batareis daxmarebiT
(adaptirebulia [Error!
Error! Reference source
not found.]-dan).
found.
kompiuterze ix. eleqtronuli mtkicebuleba.
dafuZnebuli
mtkicebuleba
kompiuteris kabeli kompiuteruli sistemis komponentebis
kompiuteris mTavar nawilTan dasakavSireblad
damakavSirebeli gamoiyeneba. mas SesaZloa, sxvadasxva feri,
sisqe da forma, da gansxvavebuli
makavSireblebi hqondes, gamomdinare
iqidan, Tu ra komponentebze arian isini
mierTebulni.
PS2 kabeli
(http://lanstore.com.au)
SCSI kabeli
(http://www.iworldconnection.com)
paraleluri portebis
kabeli (http://fog.ccsf.org)
USB kabeli
(http://www.cablesnmor.com)
personaluri cifruli
TanaSemwis energiis sawyisi - sawyisi
wertili (http://computingreview.bizrate.com)
diqtofoni (http://www.medword.com)
cifruli kamera cifrul formatSi fotografebisa da
videos Semnaxveli kamera. veb kamerebi (ix.
naxati qvemoT) zrdadi popularobiT
sargebloben da SeiZleba, video
konferenciebisTvis moxdes maTi
gamoyeneba.
veb kamera (http://fotoapparat-
verkauf.de)
cifruli serTifikati cifruli identificireba. unikaluri
cifruli ID personaluri maidentificirebeli
monacemebia cifrul formatSi (ix. aseve
sajaro wvdomis serTifikati - public key
certificate).
cifruli xelmowera cifruli Rirebuleba, rac mis mimRebs
saSualebas aZlevs, Seamowmos gamomgzavnis
pirovneba da darwmundes, rom gzavnili
gzaSi ar Secvlila [Error! Reference source
not found.].
cifruli saaTi qronometruli mowyobiloba, romelsac
peijeris funqciiT muSaobac SeuZlia,
eleqtronuli gzavnilebisa da damatebiTi
informaciis Senaxvis, rogoricaa
misamarTebis cnobarebi, Sexvedrebis
kalendrebi, eleqtronuli fosta da
SeniSvnebi, CaTvliT. zogierT maTgans
aseve aqvT kompiuterTan informaciis
sinqronizaciis SesaZlebloba [Error!
Error!
Reference
Reference source not found.].
found.
cifruli saaTi
(http://www.shopthedotcoms.com)
diskis danawevreba personalur kompiuterebSi, danawevreba
Seqmnili harddiskis logikuri gayofaa
imisTvis, rom sxvadasxva operaciuli
sistemebis erTi da imave harddiskze
gamoyeneba moxdes an moxdes calke myari
diskis Seqmnis imitacia failebis
samarTavad, mravali mmxmareblis mier
gamosayeneblad, an sxva miznebisTvis.
diskis danawevreba xdeba maSin, rodesac
xdeba myari diskis daformateba.
Cveulebriv, erT nawiliani myari diski
cnobilia "C:" diskis saxeliT. diskebi ("A:"
and "B:"Cveulebriv disketis
draiverebisTvis aris gankuTvnili da
bolo xelmisawvdomi asoTi aRiniSneba CD-
ROM-ebis draivebi [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
domeinis saxelis domeinis saxelis momsaxureba. internetis
momsaxureba (DNS) momsaxureba, romelic standartizebuli
protokolebis wyebas efuZneba, romelTa
meSveobiT IP misamarTebisTvis maspinZlis
saxelis miniWeba xdeba da piriqiT. (“TeTri
gverdebi”). magaliTad, Tu ikiTxavT
serveris domeinis IP misamarTisTvis
192.67.198.7 maspinZlis saxels, pasuxad unda
miiRoT “www.europol.org”.
sabazo bloki mowyobiloba, romelzec portatuli
kompiuteri (mag., laptopi, nouTbuqi)
SeiZleba miemagros desktop kompiuteris
msgavsad gamosayeneblad, romelsac
Cveulebriv makavSirebeli aqvs gareSed
dasakavSirebeli mowyobilobebisTvis,
rogorebicaa myari diskebi, skanerebi,
klaviatura, monitorebi da printerebi [5].
sabazo bloki
(http://www.territorialsupplies.com)
damcavi damaxSobeli mcire zomis gareSe hardvearis
mowyobiloba, romlis mierTeba xdeba
kompiuteris portze, romelic Cveulebriv
moicavs im informaciis msgavsi tipis
informacias, rac mikroprocesorian
baraTzea (adaptirebulia: [Error!
Error!
Reference source not found.]).
found.
damcavi damaxSobeli
(http://www.bluetooth-laden.de)
draivis dublikatori sxvadasxva moncemTa Senxvis saSualebebis,
mag., myari diskebis an kompaqt diskebis,
swrafad kopirebis (dublirebis)
mowyobiloba.
draivis dublikatori
(http://www.ce-s.com)
cifruli xelmoweris cifruli xelmoweris xazi. protokolebis
xazi (DSL) erToblioba, romelnic gamiznulia
monacemTa maRal siCqareze gacvla
arsebuli satelefono xazebis meSveobiT
saboloo momxmarebelsa da satelefonono
kompanebs Soris [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
universaluri universaluri cifruli diski.
cifruli diski (DVD) kompiuteruli diskis msgavsia, magram
monacemTa ufro meti raodenobis Senaxva
SeuZlia [Error!
Error! Reference source not
found.].
found.
Eel-mtkicebuleba ix. eleqtronuli mtkicebuleba
eleqtronuli fosta kompiuterSi Senaxuli Setyobinebebis
cvla telekomunikaciis meSveobiT [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
eleqtrnuli fostis eleqtronuli Setyobinebebi ori
Setyobinebis tipiuri nawilisgan Sedgeba: werilis ZiriTadi
dasawyisi (header) nawili da eleqtronuli Setyobinebis
tipiuri dasawyisi (header). fostis tipiur
dasawyisSi (header)-Si mocemuli informacia
Setyobinebis mimRebs aZlevs imis
saSualebas, rom daadginos informacia
gagzavnis drosTan, TariRTan,
gamomgzavnTan da saganTan dakavSirebiT.
yvela eleqtronul Setyobinebas aseve aqvs
ganvrcobili eleqtrnuli fostis
Setyobinebis tipiuri dasawyisi (header) - es
aris informacia, romelic eleqtronuli
fostis programebisa da gadamcemi
mowyobilobebis mier aris damatebuli -
romelic ufro met informacias aCvenebs
gamgzavnis Sesaxeb, rom moxdes
Setyobinebis zogadi monacemebis mixedviT
internetSi mierTebuli konkretuli
kompiuteris identificireba
(adaptirebulia: [Error!
Error! Reference
source not found.]).
found.
magaliTi:
From(gamgzavni): [email protected] (R.T. Hood)
To(mimRebi): [email protected]
Date(TariRi): Tue, Mar 18 1997 14:36:14 PST
X-Mailer: Loris v2.32
Subject(sagani): Lunch today?
eleqtronuli gamoZiebisTvis Rirebulebis mqone
mtkicebuleba informacia da monacemebi, romelic inaxeba
an gadaicema eleqtronul mowyobilobaSi,
an cifruli Senaxvis saSualebiT [Error! Error!
Reference source not found. found.],
nd. zogjer
mas cifrul, an kompiuterze dafuZnebul,
mtkicebulebas uwodeben.
eleqtronuli ix.: cifruli xelmowera.
xelmowera
koaqsiluri kabeli
(http://www.coolspringsdesigns.com)
gamfarTovebeli amobeWdili samontaJo plata SeiZleba
plata miuerTdes kompiuters iseTi
SesaZleblobebis dasamateblad,
rogoricaa LAN an video [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
faqsis manqana gamosaxulebisa da teqstis maskanirebeli
mowyobiloba, romelic maT telefonis
xaziT gzavnis [Error!
Error! Reference source
not found.].
found.
faqsis manqana
(http://www.theswensongroup.com)
failebis sistema meTodi, romlis mixedviT failebs saxeli
mieniWeba da xdeba kompiuterSi Sesanaxad
da xelaxla gamosayeneblad maTi
logikuri ganTavseba. DOS-ze, Windows-ze,
OS/2-ze, Macintosh-ze, da UNIX-ze dafuZnebul
yvela operatiul sistemas aqvs failis
sistemebi, sadac failebi ganlagebulia
sadne ierarqiuli (xis) struqturiT.
faili ganTavsebulia direqtoriaSi
(saqaRalde - folder in Windows-Si) an
qvedireqtoriaSi sasurvel adgilze xis
struqturaSi [Error!
Error! Reference source
not found.].
found.
brandmaueri (Firewall) dakavSirebuli programebis erToblioba,
qselTaSorisi dacvis romlebic ganTavsebulia qselis geiTvei
aparatul-programuli serverze (e.i. qselis wertilSi, romelic
saSualeba moqmedebs meore qselTan dakavSirebis
punqtad), romelic icavs kerZo qselis
resursebs sxva qselebis momxmarebelTagan
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
pirveli reagirebis pirveli reagirebis momxdeni
momxdeni samarTaldamcveli oficeri da/an sxva
sazogadoebrivi usafrTxoebis dacvaze
pasuxismgebeli piri, romelic danaSaulis
Cadenis adgilze cxaddeba [Error!
Error!
Reference
Reference source not found.].
found.
fleS-maxsovrobis ix.: maxsovrobis baraTi. fleS-masxovroba
baraTi (zogjer "flash RAM"-s uwodeben), mudmivad
energiiT uzrunvelyofili xangrZlivi
maxsovrobaa, romlis waSla da
gadaprogramireba SesaZlebelia.
flopi diski flopi diski, romelze magniturad aris
disketa informacia damagrebuli. ori ZiriTadi
tipis gvxvdeba: 3 ½ inCiani da 5-¼ inCiani.
orive oTxkuTxedi da brtyelia [Error!Error!
Reference source not found.].
found.
flopi diski
(http://www.soapplab.auckland.ac.nz)
failis gadacemis failis gadacemis protokoli,
protokoli (FTP) standartuli internet protokoli,
umartivesi gzaa failebis gasacvlelad
kompiuterebs Soris internetiT [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
saTamaSo (Gameboy) xelis saTamaSo eleqtro mowyobiloba
(kartrijebiT).
saTamaSo (Gameboy)
(http://anduril.ca)
saTamaSo kubi saTamaSo konsoli.
(Gamecube)
saTamaSo konsoli
(http://www.gamenationtv.com)
GPS (globaluri GPS (globaluri pozicionirebis sistema)
pozicionirebis aris 24 kargad ganlagebuli satelitis
sistema) mowyobiloba “Tanavarskvlavedi”, romlebic dedamiwis
orbitaze moZraoben dedamiwaze Sesabamisi
mimRebis mqone adamianebs maTi
geografiuli mdebareobis garkvevis
SesaZleblobas aZleven. mdebareobis
sizuste daaxloebiT 100-dan 10 metramde
meryeobs aRWurvilobis umetesobisTvis
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
GPS mowyobilobebs SeuZliaT wina
mgzavrobis Sesaxeb informaciis mowodeba
daniSnuelbis adgilis Sesaxeb
informaciis meSveobiT, sagzao
niSnulebisa da marSrutebis CvenebiT
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
GPS mowyobiloba
(http://adventuregps.com)
habi SeerTebis adgili qselSi, sadac
monacemebis miReba xdeba erTi an meti
mimarTulebidan da maTi gadamisamarTeba
xdeba erTi an meti sxva mimarTulebiT. is
Cveulebriv muSaobs rogorc
mravalportiani ganmmeorebeli erTi
moqmedebidan ramdenime identuri Sedegis
misaRebad (qmedeba=Sedegi). habi SesaZloa,
moicavdes garkveuli tipis CamrTvels
(adaptirebulia [Error!
Error! Reference
source not found.]).
found.
habi (http://www.bownie.com)
gamosaxulebis asaxva eleqtronuli aRWurvilobis mexsierebis
Sinaarsis zusti aslis Seqmna (aseve
ewodeba gamosaxulebis areklva, Tumca am
terminis gamoyeneba veb gverdebis
dublirebis drosac xdeba).
internet Setyobinebis internet Setyobinebis wvdomis
wvdomis protokoli (IMAP) protokoli. internetis momsaxureba,
romelic dafuZnebulia meilis
serveridan (mag., IMAP serveri)
eleqtronuli fostis Setyobinebebis
gamoTxovis an miRebis standartizebul
protokolze.
infraredi infraredis ukabelo teqnologia
gamoiyeneba xanmokle da saSualo
xangrZlivobis komunikaciisTvis da
akontrolebs sxvadasxva saSualebas (mag.,
ukabelo aqdgilobriv qselebi, kavSiri
nouTbuqebsa da desktop kompiuterebs
Soris, ukabelo modemebi, damcavis
signalizaciis mowyobiloba). infraredi
eleqtromagnituri radiaciis speqtris
raionSi arsebul energias iyenebs,
romelic xiluli sinaTlis talRebze
grZeli magram radio talREbze moklea.
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
infraredi
(http://www.jacobi.de)
infraredis USB
(http://www.jacobi.de)
internet protokoli (IP) internet protokoli. internet sainJinro
samuSao jgufis mier standartizebuli
protokoli, romelic gamoiyeneba
internetsamuSaos kavSirisTvis. internet
protokolis misamarTi SesaZloa, iyos,
magaliTad, 192.67.198.7.
internet makavSireblebli internet makavSireblebi. qseluri
(IRC) momsaxureba, romelic virtualuri
Sexvedris adgils uzrunvelyofs, sadac
adamianebs sxvadasxva sakiTxis ganxilva
SeuZliaT. monawileebs SeuZliaT jgufSi
diskusiebSi monawiloebis miReba mravali
aTasidan erT internet makavSireblis
xazze, an isaubron kerZod
(adaptirebulia [Error!
Error! Reference
source not found.
found.]-dan).
integrirebuli servisebis integrirebuli servisebis eleqtronuli
eleqtronuli qseli (ISDN) qseli. maRali siCqaris cifruli
satelefono xazi maRali siCqaris
qseluri komunikaciisTvis [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
internet momsaxurebis internet momsaxurebis momwodebeli.
momwodebeli (ISP) organizacia, romelic internetze
wvdomas uzrunvelyofs. zogi internet
momsaxurebis momwodebeli am
momsaxurebas telefonis xazebis
gamoyenebiT uzrunvelyofs (mag., modemi,
ISDN) an sakabelo xazs iyenebs (mag., DSL),
sxvebi ki SeiZleba kerZo xazebiT
dakavSirebas gTavazobdnen (mag.,
gamoyofili xazi) (adaptirebulia [Error!
Error!
Reference source not found.]-dan).
found.
JAZ® mSorebadi myari diskis sistema. JAZ
draivi mcire, portatuli myari diskia,
romelic upirvelesad personaluri
kompiuteris failebis dublirebisTvis da
daarqivebisTvis gamoiyeneba. JAZ draivi
gayidvaSi aqvs Iomega Corporation-s, imave
kompanias, romelmac ZIP draivi Seqmna.
rogorc JAZ draivi, ise diskebii ori
zomisaa 1 GB da 2 GB.
JAZ (http://www.cadinfo.net)
adgilobrivi qseli (LAN) adgilobrivi qseli. IEEE-s (eleqtro da
eleqtronikis inJineriis ) mier
standartizebuli qseluri
teqnologiebis saerTo saxeli.
LAN konfiguracia LAN-is topologiuri sqema, rogoricaa
Ethernet an markeruli wvdomis wriuli
qseli, an MAC misamarTebi, rogoricaa
Ethernet misamarTi(MAC: saSualo wvdomis
kontroli, sakabelo donis nawili OSI-is
Svid donian modelSi).
msubuqi direqtoriis msubuqi direqtoriis wvdomis protokoli.
wvdomis protokoli (LDAP) standartizebuli protokolebis wyeba,
onlain direqtoriebze internetiT
wvdomisTvis (mag., onlain monacemTa baze
specialur formatSi).
magnitur lentiani baraTi plastikuri baraTi magnituri lentiT,
romelsac SeuZlia sxvadasxva mizniT
gamosayenebel monacemTa Senaxva (mag.,
midentificirebeli monacemi, sabanko
angariSis Sesaxeb monacemebi).
magnituri lenti
(http://www.sony.net)
universaluri gamomTvleli didi kompiuteris aRsaniSnavi warmoebis
manqana mier gamoyenebuli termini, romelic
Cveulebriv didi kompianiis mier,
rogoricaa IBM, iwarmoeba. komerciuli
gamoyenebisTvis da sxva farTomasStabiani
kompiuteruli procesebisTvis [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
universaluri
gamomTvleli manqana (http://www.lit.berlin.de)
ZiriTadi korpusi Cveulebriv, personaluri kompiuteris
yvelaze didi zomis nawili, yuTi,
romelic umniSvnelovanes komponentebs
moicavs (zogjer personaluri
kompiuteris koSks uwodeben). mas wina
nawilze draivebi aqvs da klaviaturis,
mausis, printerisa da sxva nawilebis
SesaerTeblad ukana nawilze aqvs
portebi [Error!
Error! Reference source not
found.].
found.
SmartMedia baraTi
(http://www.digitalkamera-shop.de)
Memory Stick
(http://www.cambridgeworld.com)
Setyobinebis avTentizaciis failisTvis miniWebuli maTematikuri
kodi (MAC) Rirebuleba, romelic gamoiyeneba failis
Semdgom etapze “SemowmebisTvis” imisTvis,
rom dadgindes, rom masze arsebuli
monacemebi aramarTlzomierad ar
Secvlila [Error!
Error! Reference source not
found.].
found.
Setyobinebebis dafa eleqtronuli dafa eleqtronuli
SetyobinebebisTvis qseluri wvdomisTvis
aRWurvili kompiuteruli sistemis mier
gamoyenebuli, romelic distancirebuli
momxmareblebisTvis informaciisa da
Setyobinebebis gatarebis centris
funqcias asrulebs, mag., biuletebis
dafa; dafa Cveulebriv emsaxureba
sxvadasxva specialuri interesis mqone
jgufebs. (adaptirebulia [Error!
Error!
Reference source not found.]-dan).
found.
kameriani mobiluri mobiluri telefoni, romelic
telefoni aRWurvilia kameriT.
Sida modemi
(http://www.baber.com)
gare modemi
(http://www.b2net.co.uk)
sakabelo modemi
(http://www.myatari.org)
sistemuri plata ZiriTadi samontaJo plata kompiuterSi,
(Motherboard) romelic kompiuteris ZiriTad sqemebsa
da komponentebs moicavs (adaptirebulia
[Error!
Error! Reference source not found.]-
found.
dan).
Tagvi (Mouse) misamagrebeli mowyobiloba, romelic
misi moZraobisas kompiuterze mimarTavs
mimarTulebasa da siCqares, Cveulebriv es
kompiuteris ekranze mimaniSneblis
amoZravebiT xdeba. mas sxvadasxva formis
makavSirebelbi SeiZleba, hqondes,
rogoricaa mag., PS/2, seriuli, USB,
ukabelo/infrarediT dakavSirebuli
(adaptirebulia [Error!
Error! Reference
source not found.]-dan).
found.
Tagvi (Mouse)
(http://www.hbsoft.de)
MP3 MPEG-1 Audio Layer-3, standartuli
teqnologia da xmovani gadacemis Zalian
mcire failad gardaqmnis formati
(pirveladi failis daaxloebiT 1/12), xmis
pirveladi xarisxis SenarCunebiT [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
qseli informaciisa da resursebis gacvlisTvis
erTmaneTTan dakavSirebuli
kompiuterebis jgufi. es SeiZleba iyos
mcire adgilobrivi qseli (adgilobrivi
qseli - Local Area Network) an didi
saerTaSoriso qseli, rogoricaa
interneti (adaptirebulia [Error!
Error!
Reference source not found.]-dan).
found.
qseli (http://www.scd.ucar.edu)
qselis kabeli gamoiyeneba kompiuteruli qselis
komponentebis dasakavSireblad. mas
qselis damkavSirebeli
sxvadasxva feri, sisqe da forma SeiZleba
hqondes da im komponentebidan
gamomdianre, razec isini mierTebulni
arian, maT sxvadasxva damakavSireblebi
aqvT [Error!
Error! Reference source not
found.].
found.
qselis makavSirebeli
(interfeis) baraTi
(http://www.computers-networks-
routers.com)
axali ambebis jgufi konkretuli sakiTxis Sesaxeb diskusia,
(Newsgroup) romelic centralur internet saitze
ganTavsebuli Canawerebisgan Sedgeba,
romelTa gadanawileba Usenet qselis
meSveobiT xdeba. es ukanaskneli axali
ambebis ganxilvis msoflio qselia
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
ara-eleqtronuli eleqtronuli mtkicebulebis
mtkicebuleba gamokvlevisTvis saWiro sagnebi,
romlebic sxva formiT arseboben (mag.,
dawerili pasvordebi da sxva
xelnawerili SeniSvnebi, qaRaldis
bloknotebi, hardveariTa da sofTveariT
sargeblobis saxelmZRvaneloebi,
kalendrebi, literatura, teqsti an
kompiuteridan grafikuli amonabeWdebi
da fotografiebi) [E
Error! Reference
source not found.].
found.
operatiuli sistema sofTvearis nakrebi, romelic Cveulebriv
kompiuteris mexsierebaSi itvirTeba
kompiuteris CarTvisas da romelic
nebismieri sxva kompiuterili programis
funqcionirebis winapirobaa [Error! Error!
Reference source not found.].
found.
peratiuli sistemis magaliTebia:
personaluri kompiuterebisTvis MSDOS,
Microsoft Windows, Unix, Linux, an Mac OS, an
PDAs Palm OS-sTvis, Psion EPOC, an Windows
CE.
obieqtTa moTxovnebis didi tevadobis moxsnadi (montaJirebadi)
brokeri (ORB) myari diskis sistema. obieqtTa
moTxovnebis brokeri (ORB) diskebi
magnetorezistul magnetoresistive (MR)
wasakiTx/damwer saTavo teqnologias
iyeneben.
obieqtTa moTxovnebis
brokeri ORB (http://www.electronicsparadise.com)
peijeri xelis portatuli eleqtronuli
mowyobiloba, romelSic droebiTi
mtkicebuleba SeiZleba iyos moculi
(telefonis nomrebi, xmovani
Setyobinebebi, eleqtronuli fosta)
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
peijeri (http://www.poseidon-
tech.co.uk)
paraleluri portis mcire mowyobiloba, paraleluri portis
damcveli damxSobi damcveli damxSobis SemaerTebliT,
romelmac SeiZleba daprogramebadi
mexsiereba uzrunvelyos da sakontrolo
algoriTmebsa an gadaTvlis sqemebs
flobdes.
paraleluri portis
damcveli damxSobi (http://www.keylok.com)
pasvordi alfavitur-cifruli da specialuri
niSnebis kombinacia, gamoyenebuli
kompiuterebsa Tu kompiuterul
programebze wvdomis SemzRudavi
RonisZiebis saxiT. Tu is ramdenime
sityvisgan Semdgar frazas moicavs, mas
Cveulebriv SeRwevis frazad moixsenieben.
Tu is mxolod cifrul niSnebs moicavs
(mag., mowyobilobebis wvdomis kontroli
mxolod mokle PIN (sakomunitacio
panelis) meSveobiT), mas Cveulebriv
personalur maidentificirebel nomers,
anu PIN-s uwodeben.
personaluri kompiuteri personaluri kompiuteri, termini,
(PC) romelic Cveulebriv gamoiyeneba IBM da
masTan SeTavsebadi kompiuterebis
asaRwerad, romlebic Cveulebriv
Sedgebian ZiriTadi korpusisgan,
monitoris, klaviaturisa da Tagvis
(mouse)-sgan. termini aseve aRwers
erTdroulad erTi adamianis mier
gamosayenebel nebismier kompiuters
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
personaluri kompiuteri
(PC) (http://www.userfriendlybooks.com)
kompiuteri, romelic
akvariumis msgavsad gamoiyureba
(http://www.casemodding.com)
kompiuteri, romelic
Cemodnis msgavsad gamoiyureba
(http://www.casemodding.com)
personaluri kompiuteris ix.: personaluri kompiuteris
baraTi (PC card) maxsovrobis baraTis saerTaSoriso
asociaciis baraTi (PCMCIA card)
personaluri kompiuteris ix.: personaluri kompiuteris
baraTis wamkiTxveli (PC card maxsovrobis baraTis saerTaSoriso
reader) asociaciis baraTis mkiTxveli (PCMCIA
card reader)
personaluri kompiuteris personaluri kompiuteris maxsovrobis
maxsovrobis baraTis baraTis saerTaSoriso asociacia.
saerTaSoriso asociacia organizaciaSi Sedis 500-mde kompania.
(PCMCIA) organizaciam SeimuSava standarti mcire,
sakredito baraTis zomis
mowyobilobebisTvis, romlebsac
personaluri kompiuterebis baraTebi
hqvia. Tavdapirvelad isini portatul
kompiuterebze mexsierebis dasamateblad
gamoiyeneboda. personaluri kompiuteris
maxsovrobis baraTis saerTaSoriso
asociaciis (PCMCIA) standarti
ramdenimejer gafarTovda da am etapze
maTi mravali tipis mowyobilobisTvis
gamoyeneba SesaZlebelia. ix.: personaluri
kompiuteris baraTi (PC card).
personaluri kompiuteris personaluri kompiuteris maxsovrobis
maxsovrobis baraTis baraTis saerTaSoriso asociaciis
saerTaSoriso asociaciis (PCMCIA) standartebze dafuZnebuli
baraTi (PCMCIA card) baraTi, romlis portatul da xelis
kompiuterebSi Setana xdeba. es baraTi
bevr im funqcias uzrunvelyofs,
romlebic tipiurad ar aris manqanebSi
arsebuli (mag., mexsiereba an
Semavali/gamavali portebi, rogorebicaa
mag., modemebi, adaptorebi, mmyari diskebi).
personaluri kompiuterebis baraTebis
sami tipi arsebobs: samive maTans msgavsi
sworkuTxa forma (85.6 X 54 milimetri) da
erTmaneTisgan gansxvavebuli sifarTe
aqvT (adaptirebulia [Error!
Error! Reference
source not found.]-dan).
found. ix.: aseve
maxsovrobis baraTi.
personaluri kompiuteris
maxsovrobis baraTis saerTaSoriso
asociaciis baraTebi (PCMCIA cards
(http://www.synchrotech.com)
personaluri kompiuteris personaluri kompiuteris baraTebis
maxsovrobis baraTis mowyobilobis wamkiTxveli, sxvadasxva
saerTaSoriso asociaciis interfeisis mqone SeiZleba iyos(USB,
baraTis mkiTxveli (PCMCIA paraleluri porti, a.S.).
card reader)
personaluri kompiuteris
maxsovrobis baraTis saerTaSoriso
asociaciis baraTis mkiTxveli USB-iT
(http://www.synchrotech.com)
personaluri cifruli mcire (e.i., jibis zomis) mowyobiloba,
asistentebi (PDA) romelic SeiZleba moicavdes
gamomTvlel, telefonis/faqsis, peijeris,
qselisa da sxva maxasiaTeblebs [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
personaluri cifruli
asistentebi (PDAs) (http://www.jst-mfg.com)
Zalian kargi Zalian kargi konfidencialuroba.
konfidencialuroba (PGP) Tavisufali programuli saSualebebis
kriptografiuli sofTveari (ix, mag.,
www.pgpI.org), romelic filip r.
cimermanis mier 1991 wels Seiqmna. is
SesaZloa, gamoyenebuli iyos
eleqtronuli fostis Setyobinobebis
dasaSifvrad an xelmosawerad an
kompiuteruli failebis dasaSifvrad.
arsebobs misi dabalfasiani komerciuli
aslic.
fotoaslebis gadamRebi teqstisa da gamosaxulebis fotoaslis
gadamRebi mowyobiloba. zogierTi
gadamRebi manqana momxmareblis mier
manqanis gamoyenebisa da aslebis
gadaRebis istorias imaxsovrebs. erTxel
skanirebis Sedegad mravali aslis
gadaRebis SesaZleblobis mqone manqanebi
jer dokumentebis mexsierebaSi skanirebas
axdenen da SeuZliaT mogvianebiT beWdva
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
fotoaslis gadamRebi
(http://www.avonlibrary.com)
saTamaSo manqana kompiuteri eleqtronuli TamaSebis
saTamaSod (maxsovrobis baraTiT).
nouTbuqi
(http://www.microstarinc.com)
printeri mowyobiloba, romelic kompiuteridan
teqstur da grafikul gamosaxulebas
iRebs da informacia qaRaldze gadaaqvs,
Cveulebriv qaRaldis standartizeul
furcelze [Error!
Error! Reference source
not found.].
found.
printeri
(http://www.888camcorder.com)
informaciaze wvdomis xelmowerili cifruli dokumenti
saSualeba (Public key certificate) (cifruli piradobis maidentificireblis
msgavsi), romelic sarwmuno mxarisgan
modis (e.i. maserTificirebeli organosa
an masertificirebeli momsaxurebis
momwodeblisgan) da adasturebs, rom
informaciaze wvdomis saSualeba
konkretul adamiansa an organizacias
ekuTvnis. misi gamoyeneba xdeba
eleqtronuli (an cifruli) xelmowerebis
Sesamowmeblad. eleqtronuli
xelmowerebi Sesabamisi personaluri
kodiT iqmneba, rac misi mflobelis mier
saidumlod unda iyos Senaxuli ( mag.,
daudevari mopyrobisgan dacul baraTSi,
sadac is PIN -iT daculia).
simaRleze SekeTebuli aRwers eleqtronuli mowyobilobis
erTeuls, romelic metalis CarCoSia
(Rack-mounted) moTavsebuli, romelsac aRWurvilobis
sacavi hqvia [Error!
Error! Reference source
not found.].
found.
Rack-mounted system
(http://www.micromech.com)
SerCeviT wvdomis mexsiereba SerCeviT wvdomis mesiereba. adgili
(RAM) kompiuterSi, sadac operatiuli sistema,
gamosayenebeli programebi da
gamoyenebuli monacemebia ise Senaxuli,
rom kompiuteris procesorma maTi moZebna
swrafad SeZlos. RAM-idan kompiuterze,
myar diskze, flopi disksa da CD-ROM-ze
gacilebiT swrafad ikiTxeba da masze
gacilebiT swrafad xdeba informaciis
Cawera. Tumca, monacemebi RAM-ze rCeba
mxolod imden xans, ramden xansac
kompiuteri CarTulia. kompiuteris
gamorTvisas RAM kargavs mis informacias
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
trasirebis algoriTmi mowyobiloba, an zog SemTxvevaSi
(Router) kompiuteruli programa, romelic
gansazRvravs monacemTa krebulis
gadacemis Semdeg wertils misi
daniSnulebis adgilisken. trasirebis
algoriTmi minimum or qselTan aris
dakavSirebuli da wyvets imas, Tu romeli
mimarTUlebiT gagzavnos monacemebi mis
mier im qselebis aRqmis farglebSi,
romlebzec is mierTebulia [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
skaneri optikuri mowyobiloba, romelic
kompiuterzea mierTebuli da romelic
dokuments damaskanerebel
mowyobilobamde uSvebs (an piriqiT) da
gzavnis mas kompiuterSi, rogorc fails
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
skaneri
(http://www.pixelpower.com)
ekranis damcveli (Screen momsaxure programa, romelic monitors
saver) icavs. man wvdomis kontrolis funqciac
SeiZleba Seasrulos [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
usafrTxoebis damcveli mcire mowyobiloba (mag., paraleluri
damaxSobeli portis damcveli damaxSobeli an USB
damcveli damaxSbeli), romelic
kompiuterebze, programebze an funqciebze
wvdomas uzrunvelyofs.
amoRebis diski specialurad momzadebuli flopi diski,
romelic monacemTa SemTxveviT
Secvlisgan kompiuteruli sistemis
dasacavad aris Seqmnili [Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
seriuli portis damcveli mcire mowyobiloba, romelsac seriuli
damxSobi (Serial port dongle) portis damkavSirebeli aqvs, romelmac
daprogramebadi mexsiereba, moSorebiT
ganaxleba, algoriTmebis an registrebis
flobis kontroli SeiZleba
uzrunvelyos.
xelmomweris piradobis xelmomweris piradobis modulis baraTi.
modulis baraTi (SIM card) inteleqtualuri baraTis specialuri
tipi, romlis gamoyeneba mobilur
telefonebSia SesaZlebeli.
SIM baraTebi
(http://www.ishop.co.uk)
dacdis reJimi (Sleep mode) energiis konservaciis statusi, romelic
aCerebs myari diskisa da monitoris
gardaqmnas gamosaxulebis gareSe ekranad,
energiis dasazogad. zogjer mas
SeCerebul reJimsac uwodeben [Err
Error!
Error!
Reference source not found.].
found.
inteleqtualuri baraTi mcire mowyobiloba, romelic sakredito
(Smart card) baraTis msgavsia (standartuli zoma). is
moicavs mikroprocesors (e.i. Cips),
romelsac SeuZlia gamoTvla da/an
fuladi Rirebulebis, daSufvris kodis
an avTentifikaciis informaciis
(pasvordis), cifruli serTifikatis an
sxva informaciis Senaxva (adaptirebulia
[Error! Reference source not found.]-dan).
inteleqtualuri baraTebi, rogorc wesi,
daculia personaluri kodiT (e.i.
personaluri identifikaciis nomeri, PIN),
anu baraTis monacmeebsa da funqciebze
wvdoma SesaZlebeli gaxdeba mxolod am
kodis gamoyenebiT.
inteleqtualuri baraTi
(http://www.austriacard.at)
inteleqtualuri baraTis mowyobiloba, romelic kiTxulobs
wamkiTxveli (Smart card reader) inteleqtualur baraTs da baraTsa da
kompiuters Soris kavSirs amyarebs.
inteleqtualuri baraTis
wamkiTxveli (http://www.smartcards.net)
inteleqtualuri baraTis
wamkiTxveli PIN-is mowyobilobiT
(http://www.quio.net)
usafrTxo/mravalfunqciuri usafrTxo/mravalfunqciuri internet
internet fostis fostis gafarToeba. eleqtronuli
gafarToeba (S/MIME) fostis gagzavnis usafrTxo meTodi.
usafrTxo/mravalfunqciuri internet
fostis gafarToeba (S/MIME) CarTulia
Microsoft-isa da Netscape-is Web saZiebo
sistemis axal versiaSi da isini aseve
mowonebulia sxva momwodeblebis mier,
romlebic Setyobinebis gagzavnis
produqtebs qmnian [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
mokle Setyobinebs mokle Setyobinebs servisi/multimedia
servisi/multimedia Setyobinebis momsaxureba. mobiluri
Setyobinebis momsaxureba telefonebis Setyobinebis formatebi.
(SMS/MMS)
martivi fostis gadamgzavni martivi fostis gadamgzavni protokoli.
protokoli (SMTP) safosto serveris meSveobiT
eleqtronuli fostis Setyobinebebis
gagzavnis internetis momsaxureba,
standartizebul protoklze
dafuZnebuli (mag., SMTP serveri).
myari diski (Solid state disk) Senaxvis aqseleratori, romelic
uerTdeba servers standartuli
magneturi mbrunavi diskis msgavsad.
Tumca, myari diski monacemebs inaxavs
DRAM-Si (dimaniuri SemTxveviTi wvdomis
mexsiereba), imave tipis naxevrad mimyoli
mowyobilobebi, romelTa gamoyeneba xdeba
CPU-is ZiriTadi meqsierebis Sesaqmnelad.
is ar aris mbrunav myar diskze,
magnituri safariT. es maxsovroba
daaxloebiT 200-jer ufro swrafia vidre
diskis draivisa [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
Senaxvis baraTi ix. mexsierebis baraTi.
superinteleqtualuri mcire ekranian da cifruli
baraTi mowyobilobis mqone inteleqtualuri
baraTi.
gadamrTveli (Switch) mowyobiloba, romelic Semomaval
monacemebs mimarTavs mravali portidan
specifiuri gasavali portisken, romelic
monacemebs maTi daniSnulebis adgilisken
gagzavnis. Ethernet LAN-ze gadamrTveli
arkvevs - fizikuri mowyobilobis
gamoyenebiT (mediaze wvdomis kontroli,
MAC) Semosuli Setyobinebis CarCoTi,
romeli gamgzavni protisken da portidan
gagzavnos is [Error!
Error! Reference source
not found.].
found.
gadamrTveli (Switch)
(http://www.wti.com)
sistemis administratori pirovneba, romelsac kompiuteruli
sistemis zedamxedvelobis legitimuri
ufleba aqvs. administratori sistemaze
wvdomis umaRles xarisxs inarCunebs. is
aseve cnobilia, rogorc sysop, sysadmin, da
sistemis operatori [Error!
Error! Reference
source not found.].
found.
lentis diski (Tape drive) mowyobiloba, romelSi lenta moTavsdeba
kiTxvisTvis/werisTvis
lentis diski (http://www.linux-
mag.com)
Telnet standartuli internetis protokoli,
romlis meSveobiT sxva adamianis
kompiuterze wvdomis organizeba xdeba,
TiTqos maT mier amis nebarTva gacemulia
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
uwyveti energiis miwodeba uwyveti energiis miwodeba. mowyobiloba,
(UPS) romelic eleqtronul mowyobilobas
SesaZleblobas aZlevs, CarTuli iyos
mcire drois ganmavlobaSi mainc mas
Semdeg, rac energiis pirveladi wyaros
dakargva moxdeba. is energiis wyvetisgan
dacvasac uzrunvelyofs [Error!
Error!
Reference source
source not found.].
ound.
UPS (http://mitglied.lycos.de)
resursebis erTiani resursebis erTiani lokatori, failisi
lokatori (URL) misamarTi (e.i. resursi), romelic
internetze xelmisawvdomia (mag.,
“http://www.interpol.int”). failisi an resursis
tipi damokidebulia internetis
gamoyenebis protokolze (mag., internetis
- World Wide Web's - protokoli Cveulebriv
aris Hypertext Transfer Protocol, HTTP) [Error!
Error!
Reference source not found.]. found.
universaluri universaluri Tanamimdevruli borbali.
Tanamimdevruli borbali hardvearis interfeisi/dabalsiCqariani
(USB) periferiuli mowyobilobebis, rogoricaa
klaviatura, mausi, joistiki, skaneri,
printeri, satelefono mowyobilobebis
porti (adaptirebulia [Error!
Error! Reference
source not found.]-dan).
found. ix. aseve: USB
damcveli damaxSobeli.
USB damcveli damaxSobeli USB portiani mcire mowyobiloba,
SemarTebliT, romelmac SeiZleba
uzrunvelyos mexsiereba, daprogramebadi
mexsiereba, informaciis ganaxleba
distanciurad, makontrolebeli
algoriTmebisa an gamomTvlelebis
floba.
USB mexsiereba
(http://www.dell.com)
ukabelo PCMCIA
(http://www.ntslabs.com)
ukabelo habi
(http://www.3com.at)
msoflio qseli (World Wide qselSi xelmisawvdomi informaciis
Web (WWW)) msoflio, e.i. internetSi arsebuli yvela
resursi da momxmarebeli, romlebic
iyeneben Hypertext Transfer Protocol (HTTP)-s
[Error!
Error! Reference source not found.]. found.
Xbox saTamaSo mowyobiloba
Xbox (http://www.game-
cheats.com)
ZIP® moSorebadi myari diskis sistema. ZIP-is
mowyobiloba mcire zomis, portatuli
diskis diskavodia, romelic upirvelesad
personaluri kompiuteris failebis
monacemTa kopirebisa da daarqivebisTvis
gamoiyeneba. brendirebuli ZIP draivi
Seqmnili iyo da iyideba Iomega Corporationis
mier. Zip draivebi da diskebi ori zomisaa
[Error!
Error! Reference source not found.].
found.
a1 blok-
blok-sqema/jibis zomis saxelmZRvanelo: eleqtronuli
aRWurviloba
a1 blok-
blok-sqema/jibis zomis saxelmZRvanelo: eleqtronuli
aRWurviloba
[versia a]
amosaRebi kompiuteruli an eleqtronuli
teqnikis aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT
aRWurvilobasa da eleqtro energiis wyaroebisgan
↓
aRWurviloba CarTuli an qselTan mierTebulia?
↓
ara
↓
ar CarToT is
↓
gamoaerTeT denis wyaros kabelebi da/an batarea
aRWurvilobidan: ar gamoaerToT is Stefselidan
↓
iarliyiT aRwereT da fotoze/videoTi aRnusxeT aRWurviloba,
rogorc aris; SeadgineT skeC-gegma
↓
moaSoreT yvela sxva makavSirebeli kabeli, romelic kedlis
Stefselebsa an sxva mowyobilobebs uerTdeba
↓
aRWurviloba frTxilad gamoaerTeT da SefuTeT; Cxrekis oqmSi
CainiSneT yvela detali
↓
uzrunvelyaviT, rom yvela komponentze iyos mimagrebuli
iarliyi, rom maTi xelaxali Sekreba gaadvildes
↓
SeecadeT, Cxrekisas aRmoaCinoT dRiurebi da qaRaldis
furclebi maTze pasvordebiT
↓
CaatareT teqnikuri gamokiTxvebi (pasvordis, sistemis Sesaxeb
informaciis, qselis Sesaxeb informaciis Taobaze)
↓
gadaitaneT aRWurviloba/transportireba moaxdineT
↓
daicaviT aRWurviloba da waradgineT eqspertizisTvis
[versia b]
amosaRebi kompiuteruli an eleqtronuli
teqnikis aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT
aRWurvilobasa da eleqtro energiis wyaroebisgan
↓
aRWurviloba CarTuli an qselTan mierTebulia?
↓
diax
↓
eqspertis rCevis miReba xelmisawvdomia?
↓
diax
↓
mihyeviT rCevas
↓
gamoaerTeT denis wyaros kabelebi da/an batarea
aRWurvilobidan: ar gamoaerToT is Stefselidan
↓
iarliyiT aRwereT da fotoze/videoTi aRnusxeT aRWurviloba,
rogorc aris; SeadgineT skeC-gegma
↓
moaSoreT yvela sxva makavSirebeli kabeli, romelic kedlis
Stefselebsa an sxva mowyobilobebs uerTdeba
↓
aRWurviloba frTxilad gamoaerTeT da SefuTeT; Cxrekis oqmSi
CainiSneT yvela detali
↓
uzrunvelyaviT, rom yvela komponentze iyos mimagrebuli
iarliyi, rom maTi xelaxali Sekreba gaadvildes
↓
SeecadeT, Cxrekisas aRmoaCinoT dRiurebi da qaRaldis
furclebi maTze pasvordebiT
↓
CaatareT teqnikuri gamokiTxvebi (pasvordis, sistemis Sesaxeb
informaciis, qselis Sesaxeb informaciis Taobaze)
↓
gadaitaneT aRWurviloba/transportireba moaxdineT
↓
daicaviT aRWurviloba da waradgineT eqspertizisTvis
[versia g]
amosaRebi kompiuteruli an eleqtronuli
teqnikis
teqnikis aRmoCena
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT
aRWurvilobasa da eleqtro energiis wyaroebisgan
↓
aRWurviloba CarTuli an qselTan mierTebulia?
↓
ara
↓
gamoaerTeT denis wyaros kabelebi da/an batarea
aRWurvilobidan: ar gamoaerToT is Stefselidan
↓
iarliyiT aRwereT da fotoze/videoTi aRnusxeT aRWurviloba,
rogorc aris; SeadgineT skeC-gegma
↓
moaSoreT yvela sxva makavSirebeli kabeli, romelic kedlis
Stefselebsa an sxva mowyobilobebs uerTdeba
↓
aRWurviloba frTxilad gamoaerTeT da SefuTeT; Cxrekis oqmSi
CainiSneT yvela detali
↓
uzrunvelyaviT, rom yvela komponentze iyos mimagrebuli
iarliyi, rom maTi xelaxali Sekreba gaadvildes
↓
SeecadeT, Cxrekisas aRmoaCinoT dRiurebi da qaRaldis
furclebi maTze pasvordebiT
↓
CaatareT teqnikuri gamokiTxvebi (pasvordis, sistemis Sesaxeb
informaciis, qselis Sesaxeb informaciis Taobaze)
↓
gadaitaneT aRWurviloba/transportireba moaxdineT
↓
daicaviT aRWurviloba da waradgineT eqspertizisTvis
[versia d]
amosaRebi kompiuteruli an eleqtronuli
teqnikis aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT
aRWurvilobasa da eleqtro energiis wyaroebisgan
↓
aRWurviloba CarTuli an qselTan mierTebulia?
↓
diax
↓
eqspertis rCevis miReba xelmisawvdomia?
↓
ara
↓
ar SeexoT klaviaturas
↓
ar mihyveT eWvmitanilis rCevas Seumowmeblad
↓
gadaiReT foto da moiniSneT, ras xedavT
↓
gamoaerTeT denis wyaros kabelebi da/an batarea
aRWurvilobidan: ar gamoaerToT is Stefselidan
↓
iarliyiT aRwereT da fotoze/videoTi aRnusxeT aRWurviloba,
rogorc aris; SeadgineT skeC-gegma
↓
moaSoreT yvela sxva makavSirebeli kabeli, romelic kedlis
Stefselebsa an sxva mowyobilobebs uerTdeba
↓
aRWurviloba frTxilad gamoaerTeT da SefuTeT; Cxrekis oqmSi
CainiSneT yvela detali
↓
uzrunvelyaviT, rom yvela komponentze iyos mimagrebuli
iarliyi, rom maTi xelaxali Sekreba gaadvildes
↓
SeecadeT, Cxrekisas aRmoaCinoT dRiurebi da qaRaldis
furclebi maTze pasvordebiT
↓
CaatareT teqnikuri gamokiTxvebi (pasvordis, sistemis Sesaxeb
informaciis, qselis Sesaxeb informaciis Taobaze)
↓
gadaitaneT aRWurviloba/transportireba moaxdineT
↓
daicaviT aRWurviloba da waradgineT eqspertizisTvis
gaxsovdeT:
a) ra unda amoiRoT:
kompiuteruli sistema:
ZiriTadi korpusi; Cveulebriv, es aris yuTi, romelsac
uerTdeba klaviatura da monitori;
monitori;
klaviatura da Tagvi (mausi);
yvela SemaerTebeli (energiis mimwodebeli kabelebis
CaTvliT);
energiis mimwodebeli danadgarebi;
hard diskebi, romlebic ar aris komiuterSi
damatebiTi komponentebi:
damcavi damaxSoblebi (mcire zomis SemaerTeblebi,
romlebic kompiuteris ukana mxares aris SeerTebuli);
modemebi;
printerebi, skanerebi (qaRaldisa
(qaRaldisa da kartrijis CaTvliT);
qselis komponentebi
araeleqtronuli
araeleqtronuli mtkicebulebebi:
saxelmZRvaneloebi da kompiuteruli programebi;
pasvordebis Semcveli qaRaldebi;
dafebi;
gasaRebi
gaxsovdeT:
b) transportireba:
yvelaferi frTxilad gadaitaneT
yvela mowyobiloba moaSoreT magnituri wyaroebisgan,
rogorebicaa uyurmilod molaparake telefonebi, gamTbari
savarZlebi an fanjrebi, an policiis radio
myari diskebi da sainformacio dafebi anti- anti-statikur
CanTebSi moaTavseT
ar gadakecoT flopi diskebi an an ar moaTavsoT maTze
stikerebi pirdapir
monitorebi ekraniT qvemoT gadaadgileT manqanis ukana
savarZelze (RvediT damagrebuli)
personaluri organaizerebi da palmtop kompiuterebi
qaRaldi konvertebSi moaTavseT
klaviaturebi, kabelebi, Tagvi (mausi) da modemebi
haergamtar CanTebSi CadeT. ar moaTavsoT mZime sagnebs qveS.
a2 bloksqema/jibis saxelmZRvanelo:
saxelmZRvanelo: xelis
mowyobilobebi (personaluri cifruli damxmareni)
[versia a]
amosaRebi personaluri cifruli damxmaris aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT personalur
cifrul damxmares
↓
personaluri cifruli damxmare CarTuli an qselTan
mierTebulia?
↓
ara
↓
ar CarToT is
↓
SecvaleT Zveli batarea axliT
(Cveulebriv AAA an AA da CR2032 batareebi)
↓
amoiReT yvela makavSirebeli kabeli da CarCo
↓
moaxdineT dokumentireba da personaluri cifruli damxmare
frTxilad SefuTeT
↓
gadaitaneT personaluri cifruli damxmare/transportireba
moaxdineT
↓
daicaviT personaluri cifruli damxmare da waradgineT
eqspertizisTvis
dauyovnebliv samsaxuris politikis Sesabamisad
[versia
[versia b]
b]
amosaRebi personaluri cifruli damxmaris aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT personalur
cifrul damxmares
↓
personaluri cifruli damxmare CarTuli an qselTan
mierTebulia?
↓
diax
↓
eqspertis rCevis miReba xelmisawvdomia?
↓
diax
↓
mihyeviT rCevas
↓
amoiReT yvela makavSirebeli kabeli da CarCo
↓
moaxdineT dokumentireba da personaluri cifruli damxmare
frTxilad SefuTeT
↓
gadaitaneT personaluri cifruli damxmare/transportireba
moaxdineT
↓
daicaviT personaluri cifruli damxmare da waradgineT
eqspertizisTvis
dauyovnebliv samsaxuris politikis Sesabamisad
[versia g]
g]
amosaRebi personaluri cifruli damxmaris aRmoCena
↓
daicaviT danaSaulis adgili da xalxi gaarideT personalur
cifrul damxmares
↓
personaluri cifruli damxmare CarTuli an qselTan
mierTebulia?
↓
diax
↓
eqspertis rCevis miReba xelmisawvdomia?
↓
ara
↓
ar mihyveT eWvmitanilis rCevas Seumowmeblad
↓
gadaiReT foto da moiniSneT, ras xedavT
↓
erideT daSifvris aqtivirebas personaluri cifruli
TanaSemwis mudam CarTul mdgomareobaSi datovebiT
(ekranis cariel adgilze daWeriT)
sanam eqspertis daxmareba xelmisawvdomi iqneba
↓
amoiReT yvela makavSirebeli kabeli da CarCo
↓
moaxdineT dokumentireba da personaluri cifruli damxmare
frTxilad SefuTeT
↓
gadaitaneT personaluri cifruli damxmare/transportireba
moaxdineT
↓
daicaviT personaluri cifruli damxmare da waradgineT
eqspertizisTvis
dauyovnebliv samsaxuris politikis Sesabamisad
(beWedi)
Cveneba
profesia: ..........................................................................................................
dabadebis TariRi/adgili..........................................................................................................
moqalaqeoba/erovneba: ..........................................................................................................
misamarTi: ..........................................................................................................
telefoni: ..........................................................................................................
mowmes
eWvmitanils
sxva ...................................................................................................................
...................................................................................................................
mdebareoba: ...................................................................................................................
................................................................................................................................
.................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
BIOS-pasvordi: ...................................................................................................
klaviaturis dablokva:.........................................................................................
ekranis dablokva:....................................................................................................
programa/faili ..........................................................................................................
pasvordi: ..........................................................................................................
programa/faili ..........................................................................................................
pasvordi: ..........................................................................................................
programa/faili ..........................................................................................................
pasvordi: ..........................................................................................................
programa/faili ..........................................................................................................
pasvordi: ..........................................................................................................
programa/faili ..........................................................................................................
pasvordi: ..........................................................................................................
.............................................................................................................................................
pasvordi:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
eleqtronuli fostis misamarTi:
POP/SMTP serveri:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
dasaxeleba, versia
............................................................................................................
(mag., PC-sTvis: MSDOS, Windows, Unix, Linux, Mac OS; PDA-sTvis: Palm OS,
Psion EPOC, Windows CE)
dasaxeleba versia
...............................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
dasasruli: .........................(dro)
...........................................................................................................................................
oficeri
b2 sanimuSo forma [2]: amoRebuli sagnebis/eleqtronuli
teqnologiebis mtkicebulebis - sainventarizacio furceli
beWedi
failis
#:
(adgili), (TariRi)
sagani:
saqmis
mwarmoebeli
oficeri:
TariRi/dro
mflobelisgan
miRebuli:
oficialuri
uwyeba:
visi saxeliT:
mizezi:
sagnis # aRwera
nomeri
gadacemulia
(miuTiTeT
dro):
vis gadaeca
komentari:
b3 sanimuSo sakontroli sia (adaptirebulia [Error! Reference
source not found.,,Error! Reference source not found.]]-dan
da gan
ganvrcobili): qselsa da usafrTxoebasTan dakavSirebuli
kiTxvebi
1. qselis konfiguracia
2. ra aris Tqveni IP misamarTi, mflobelis saxeli da drois
zona?
3. ra aris Tqveni DNS serveri?
4. ra aris Tqveni LAN konfiguracia?
5. gaqvT brandmaueri (“faiarvoli”)?
6. brandmaueris romel produqts iyenebT?
7. gaqvT cifruli/amobeWdili asli brandmaueris
konfiguraciisa?
8. gaqvT faiarvolis log failis cifruli/amobeWdili
asli?
9. gaqvT virusis Semmowmebeli sofTveari?
10. romel sofTvears iyenebT?
11. rodis ganaaxleT is bolos?
12. eleqtronuli fosta
13. ra aris Tqveni eleqtronuli fostis misamarTi?
14. eleqtronuli fostis romel programas iyenebT?
15. ra aris Tqveni eleqtronuli fostis provaideri (mag.,
POP/IMAP/SMTP/LDAP serveri)?
16. gaqvT im piris eleqtronuli fostis misamarTi, romelmac
gamogzavna eleqtronuli fosta?
17. SeinaxeT eleqtronuli gzavnili Tqven kompiuterSi?
18. “gafarToebuli saTauris” eleqtronuli asli gaqvT?
19. Tu ara, misi amobeWdili asli gaqvT?
20. usafrTxoeba
21. iyenebT PGP, S/MIME an eleqtronuli fostis
usafrTxoebis sxva produqts?
22. ra aris Tqveni cifruli maidentificirebeli/cifruli
serTifikati?
23. vin moganiWaT Tqveni cifruli
maidentificirebeli/cifruli serTifikati (organizaciam,
serverma)?
24. SegiZliaT mogvawodoT Tqveni cifruli
maidentificirebeli/cifruli serTifikatis asli?
25. SegiZlia mogvawodoT Sesabamisi komunikaciis
partniorebis cifruli maidentificirebeli/cifruli
serTifikatebi?
26. saidan iRebT sxva adamianebis informacias (daSifvras,
xelmoweras)?
27. iyenebT sxva daSifvris/xelmoweris programas?
28. am programis produqtis saxeli/versia ra aris?
29. risTvis iyenebT Tqven am programas (mag., failebis
sistemis daSifvra, individualuri failebis daSifvra,
a.S.)?
30. sad inaxavT kriptografiul gasaRebs (daSifvras,
xelmoweras)?
31. iyenebT specialuri dacvis hardvears?
32. ra aris produqcis dasaxeleba/versia (gamfarToebeli
plata, inteleqtualuri baraTi, USB, a.S.)?
33. sad inaxavT kriptografiul gasaRebs (daSifvras,
xelmoweras)?
34. msoflio qsli (WWW)
35. ra moxda zustad?
36. ra aris veb-gverdis misamarTi?
37. ra aris Tqveni ISP?
38. gaqvT im veb-gverdebis asli, romelic naxeT?
39. romel dResa da ra dros naxeT veb-gverdi?
40. romel drois zonaSi?
41. sxva qselebis momsaxurebebi
42. romeli eleqtronuli maRaziebi/momsaxurebis
momwodeblebi naxeT? (personaluri/gadaxdis informacia
Tua dakavSirebuli)?
43. ra aris Tqveni momxmareblis maidentificirebeli monacemi
da pasvordi am momsaxurebisTvis?
44. ra aris serveris IP misamarTi/saxeli/veb-gverdis
misamarTi (URL)?
45. gaqvT Sesabamisi monacemebis cifruli asli?
46. Tu ara, gaqvT misi dabeWdili versia?
47. iyenebT sxva qselebis momsaxurebas (mag., ftp, telnet)?
48. ra aris Tqveni momxmareblis saxeli da pasvordi am
servisebiTvis?
49. ra aris am serveris IP misamarTi/saxeli/veb-gverdis
misamarTi (URL)?
50. gaqvT Sesabamisi monacemebis eleqtronuli asli?
51. Tu ara, gaqvT misi dabeWdili asli?
52. Setyobinebis panelebi
53. ra aris Tqveni Setyobinebis forumi (Setyobinebis paneli,
biuletenis paneli) maspinZeli?
54. SeinaxeT Setyobineba Tqven kompiuterSi?
55. Tu asea, SegiZliaT misi cifruli aslis mowodeba?
56. Tu ara, SeinaxeT am Setyobinebis amobeWdili asli?
57. axali ambebis jgufebi
58. SeinaxeT Setyobineba Tqven kompiuterSi?
59. Tu asea, SegiZliaT misi cifruli asli mogvawodoT?
60. Tu ara, SeinaxeT Setyobinebis amobeWdili asli?
61. mniSvnelovani informacia: Setyobinebis ID, IP misamarTi
62. aris es axali ambebis jgufi Tqveni internetis
momsaxurebis momwodeblisgan pirdapir xelmisawvdomi? Tu
ki:
63. vin aris Tqveni internet momsaxurebis momwodebeli?
64. ra aris axali ambebis jgufis saxeli?
65. ra aris Tqveni Setyobinebis dasaxeleba?
66. Tu axali ambebis jgufi specifiuri serveridan aris
xelmisawvdomi:
67. romeli axali ambebis jgufis momsaxurebas iyenebT?
68. romeli kompiuteris serveri gamoiyeneT am axali ambebis
jgufiT sargeblobisTvis?
69. ra aris axali ambebis jgufis saxeli?
70. ra aris Setyobinebis saxelwodeba?
71. werilobiT sasaubro oTaxebi
72. internet saubris qseli (IRC):
73. ra aris Tqveni internet momsaxurebis momwodebeli?
74. ra aris saubris qselis saxeli?
75. vin aris saubris qselis operatori?
76. ra aris serveris dasaxeleba?
77. ra aris aramarTlzomieri qmedebis Camdenis niki
(mnemonuri saxeli)?
78. saubris asli SeinaxeT Tqven kompiuterSi?
79. Tu asea, SegiZliaT misi eleqtronuli asli mogvawodoT?
80. Tu ara, SeinaxeT saubris amobeWdili versia?
81. Tu internet momsaxurebis mmwodebeli gTavazobT sakuTar
eleqtronul sasaubro oTaxebs, rac gansxvavdeba
internet saubris qselis (IRC)-gan:
82. vin aris internet momsaxurebis momwodebeli?
83. ra qvia internet sasaubro oTaxs?
84. ra aris aramarTlzomieri qmedebis ekranze gamoyenebuli
saxeli?
85. gaqvT saubris asli?
86. Tu ki, SegiZliaT misi asli mogvawodoT?
87. Tu ara, SeinaxeT saubris amobeWdili versia?
88. saubris oTaxs operatori an mediatori hyavda?
89. Tu asea, ra saxeli iyo gamoyenebuli?
3 danarTi g: bibliografia SeniSvnebiTurT (ix.
“bibliografia”, saboloo versia1.0.pdf”)
versia