Applied Digital Signal Processing 1st Edition

Manolakis Solutions Manual download

https://testbankfan.com/product/applied-digital-signal-
processing-1st-edition-manolakis-solutions-manual/

Explore and download more test bank or solution manual

at testbankfan.com
Here are some recommended products for you. Click the link to
download, or explore more at testbankfan.com

Introduction to Digital Signal Processing 1st Edition

Blandford Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/introduction-to-digital-signal-
processing-1st-edition-blandford-solutions-manual/

Digital Signal Processing using MATLAB 3rd Edition

Schilling Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/digital-signal-processing-using-
matlab-3rd-edition-schilling-solutions-manual/

Digital Signal Processing Using MATLAB A Problem Solving

Companion 4th Edition Ingle Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/digital-signal-processing-using-
matlab-a-problem-solving-companion-4th-edition-ingle-solutions-manual/

Contemporary Advertising and Integrated Marketing

Communications 15th Edition Arens Test Bank

https://testbankfan.com/product/contemporary-advertising-and-
integrated-marketing-communications-15th-edition-arens-test-bank/
Business Research Methods 11th Edition Cooper Test Bank

https://testbankfan.com/product/business-research-methods-11th-
edition-cooper-test-bank/

Introduction to Psychology 10th Edition Plotnik Test Bank

https://testbankfan.com/product/introduction-to-psychology-10th-
edition-plotnik-test-bank/

Financial Management Theory and Practice 2nd Edition

Brigham Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/financial-management-theory-and-
practice-2nd-edition-brigham-solutions-manual/

Human Anatomy 9th Edition Martini Test Bank

https://testbankfan.com/product/human-anatomy-9th-edition-martini-
test-bank/

Exploring Microeconomics 7th Edition Sexton Solutions

Manual

https://testbankfan.com/product/exploring-microeconomics-7th-edition-
sexton-solutions-manual/
Gendered Lives 10th Edition Wood Test Bank

https://testbankfan.com/product/gendered-lives-10th-edition-wood-test-
bank/
CHAPTER 10

Design of FIR Filters

Tutorial Problems
1. (a) Solution:
The relative specifications are:
 
1 + δp
Ap = 20 log 10 = 0.1737dB
1 − δp
 
1 + δp
As = 20 log10 = 60.0864dB
δs
The analog filter specifications are:
p
ǫ = 10(−0.1Ap ) − 1 = 0.2020

A = 10(0.05As ) = 1010
(b) Solution:
The relative specifications are:
p
Ap = 20 log10 ( 1 + ǫ2 ) = 0.2633dB

As = 20 log10 A = 46.0206dB
The absolute specifications are:
 
1 + δp
Ap = 20 log10 =⇒ δp = 0.0152
1 − δp
 
1 + δp
As = 20 log10 =⇒ δs = 2.4395 × 10−4
δs

628
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 629

2. Proof:

h[n] = 2he [n]u[n] − he [0]δ[n] (10.14)

Z π  
jω 1 jθ ω−θ
HI (e ) = − HR (e ) cot dθ (10.16)
2π −π 2
First, we have
∞
1 x 1 X 1 1
cot( ) = + −
2 2 x x + 2nπ 2nπ
n=1

∞
1 X
DTFT(u[n]) = U (e jω ) = + πδ(ω − 2πk)
1 − e− jω
k=−∞

Hence,
π
1
Z
jω
H(e ) = 2 × HR (e jθ )U (e j(ω−θ) )dθ − h[0]
2π −π

where
∞
jω
X 1
U (e ) = πδ(ω − 2πk) +
1 − e jω
k=−∞
∞
X 1 j ω
= πδ(ω − 2πk) + − cot( )
2 2 2
k=−∞

X(e jω ) = XR (e jω ) + jXI (e jω )
Z π Z π
jω 1 jθ 1
= XR (e ) + XR (e )dθ − XR (e jθ )dθ
2π −π 2π −π
Z π  
j ω−θ
− XR (e jθ ) cot dθ
2π −π 2

Hence, we proved that

π  
1 ω−θ
Z
jω jθ
HI (e ) = − HR (e ) cot dθ
2π −π 2
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 630

3. (a) Proof:
(M +1)/2
X 1
H e jω = b[k] cos[ω(k − )] · e− jωM/2 , A e jω · e− jωM/2



2
k=1
(10.29)
b[k] = 2h[(M + 1)/2 − k], k = 1, 2, . . . , (M + 1)/2 (10.30)

M −1
M
X X2 M
X
jω − jkω − jkω
h[k]e− jkω


H e = h[k] · e = h[k]e +
k=0 k=0 k= M2+1
M −1
2
X 
− jkω M + 1 − j( M +1 +k)ω
= h[k]e + h[k + ]e 2
2
k=0
M −1
2
X 
jω( M M + 1 − j( 1 +k)ω
= h[k]e 2
−k)
+ h[k + ]e 2 · e− jωM/2
2
k=0
M −1
2
X 
jω( M M −1 1
= h[k]e 2
−k)
+ h[ − k]e− j( 2 +k)ω · e− jωM/2
2
k=0
M −1
2
X  M −1 
jω( 12 +k) M −1 − j( 21 +k)ω
= h[ − k]e + h[ − k]e · e− jωM/2
2 2
k=0
 M −1 
2
X M −1 1
= 2h[ − k] cos ω(k + ) · e− jωM/2
2 2
k=0
 M +1 
2
X M +1 1
= 2h[ − k] cos ω(k − ) · e− jωM/2
2 2
k=1

(b) Proof:
(M −1)/2
ω X
A e jω = cos( )


b̃[k] cos ωk (10.31)
2
k=0
1

 2 (b̃[1] + 2b̃[0]), k=1
b[k] = 1
2 (b̃[k] + b̃[k − 1]), 2 ≤ k ≤ (M − 1)/2 (10.32)
1
2 b̃[(M − 1)/2], k = (M + 1)/2

CHAPTER 10. Design of FIR Filters 631

(M −1)/2
jω

ω X
Ae = cos( ) b̃[k] cos ωk
2
k=0
(M −1)/2  
1 X 1 1
= b̃[k] cos ω(k + ) + cos ω(k − )
2 2 2
k=0
(M −1)/2  
X 1 1 1 1
= b̃[k] cos ω(k + ) + b̃[k] cos ω(k − )
2 2 2 2
k=0
(M −1)/2
1 ω X 1 1
= (b̃[0] + b̃[1]) cos + (b̃[k] + b̃[k − 1]) cos ω(k − )
2 2 2 2
k=2
1 M
+ b̃[(M − 1)/2] cos ω
2 2
4. (a) Solution:
The DTFT of h[n] is:
∞
X 3
X
H e jω = h[n]e− jωn = e− jωn = 1 + e− jω + e−2 jω + e−3 jω


n=−∞ n=0
= (1 + cos ω + cos 2ω + cos 3ω) − j(sin ω + sin 2ω + sin 3ω)

Hence, the magnitude response is:

|H e jω | = (1 + cos ω + cos 2ω + cos 3ω)2 + (sin ω + sin 2ω + sin 3ω)2

p

(b) Solution:
2
jω

X 1
Ae = b[k] cos[ω(k − )], b[k] = 2h[2 − k]
2
k=1
1 3 1 3
A e jω = b[1] cos ω + b[2] cos ω = 2 cos ω + 2 cos ω


2 2 2 2
(c) Solution:
sin ω + sin 2ω + sin 3ω
∠H e jω = − tan−1


1 + cos ω + cos 2ω + cos 3ω
(d) Solution:
3
Ψ e jω = −ωM/2 = − ω


2
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 632

Magnitude Response Amplitude Response

4

3
3
2
2
1

1 0

0 −1
−1 −0.5 0 0.5 1 −1 −0.5 0 0.5 1
ω/π ω/π

FIGURE 10.1: Plots of magnitude and amplitude responses.

Phase Response Angle Response

4 5

0 0

−2

−4 −5
−1 −0.5 0 0.5 1 −1 −0.5 0 0.5 1
ω/π ω/π

FIGURE 10.2: Plots of phase and angle responses.

CHAPTER 10. Design of FIR Filters 633

5. Proof:
Part I: Prove expression for A e jω for M = 6 type-III linear-phase FIR

filter.
We have

h[n] = −h[M − n], 0 ≤ n ≤ M, M = 6, h[3] = 0

6 3 6

X X X
H e jω = h[k] · e− jkω = h[k]e− jωk − h[3]e− jω3 + h[k]e− jkω
k=0 k=0 k=3
X3  
= h[k]e− jωk + h[k + 3]e− jω(k+3)
k=0
X3  
= h[k]e− jω(k−3) + h[k + 3]e− jωk · e− jω3
k=0
X3  
= h[3 − k]e jωk − h[6 − k − 3]e− jωk · e− jω3
k=0
X3
= (h[3 − k] · 2 j sin ωk) · e− jω3
k=0
3
X
= (h[3 − k] · 2 sin ωk) · je− jω3 + 2h[3] j sin(0ω)e− j3ω
k=1
3
!
X π
= c[k] · sin ωk · e j( 2 −3ω)
k=1
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 634

Part II: Prove expression for A e jω for M = 5 type-IV linear-phase FIR

filter.
We have
h[n] = −h[M − n], M = 5

5 2  

X X
A e jω = h[k] · e− jωk = h[k]e− jωk + h[k + 3]e− jω(k+3)
k=0 k=0
2  
X 5 1 5
= h[k]e− jω(k− 2 ) + h[k + 3]e− jω(k+ 2 ) · e− jω 2
k=0
3  
X 1 1 5
= h[3 − k]e jω(k− 2 ) + h[3 − k]e− jω(k+ 2 ) · e− jω 2
k=1
3  
X 1 5
= 2h[3 − k] j sin[ω(k − )] · e− jω 2
2
k=1
3
!
X 1 5
= 2h[3 − k] sin[ω(k − )] · je− jω 2
2
k=1
3
!
X 1 π 5
= d[k] sin[ω(k − )] e j( 2 − 2 ω)
2
k=1

6. (a) See plot below.

Amplitude Response
30

20

10

−10
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
ω/π

FIGURE 10.3: Plot of amplitude response from h1 [n].

(b) See plot below.

(c) See plot below.
(d) See plot below.
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 635

Amplitude Response
20

15

10

0
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
ω/π

FIGURE 10.4: Plot of amplitude response from h2 [n].

Amplitude Response
0

−5

−10

−15

−20
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
ω/π

FIGURE 10.5: Plot of amplitude response from h3 [n].

Amplitude Response
30

20

10

−10
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
ω/π

FIGURE 10.6: Plot of amplitude response from h4 [n].

CHAPTER 10. Design of FIR Filters 636

7. (a) See plot below.

Impulse Response Amplitude Response
15

4
10

A(e )
2

jω
h[n]

0 0

−2 −5
0 2 4 6 8 −1 −0.5 0 0.5 1
Time Index n ω/π
Magnitude Response Pole−Zero Plot
15
1.5
10
1

Imaginary Part
5 0.5
|H(ejω)|

8
0 0

−5 −0.5
−1
−10
−1.5
−15
−1 −0.5 0 0.5 1 −3 −2 −1 0 1 2
ω/π Real Part

FIGURE 10.7: Plots of impulse response, amplitude response, magnitude response

and pole-zero distribution in part (a).

(b) See plot below.

(c) See plot below.
(d) See plot below.
(e) tba.
M ATLAB script:

% P1007: Reproduce Figures 10.4 and 10.5

close all; clc
%% Part a: Type-I
% hn = [1 2 3 -2 5 -2 3 2 1];
% w = linspace(-1,1,1000)*pi;

%% Part b: Type-II
% hn = [1 2 3 -2 -2 3 2 1];
% w = linspace(-2,2,1000)*pi;

%% Part c: Type-III
% hn = [1 2 3 -2 0 2 -3 -2 -1];
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 637

Impulse Response Amplitude Response

3 10

2 5

A(ejω)
h[n]

0
0
−5
−1

−2 −10
0 2 4 6 8 −2 −1 0 1 2
Time Index n ω/π
Magnitude Response Pole−Zero Plot
10
1.5
1

Imaginary Part
5
0.5
|H(ejω)|

7
0 0
−0.5
−5 −1
−1.5
−10
−2 −1 0 1 2 −3 −2 −1 0 1 2
ω/π Real Part

FIGURE 10.8: Plots of impulse response, amplitude response, magnitude response

and pole-zero distribution in part (b).

% w = linspace(-1,1,1000)*pi;

%% Part d: Type-IV
hn = [1 2 3 -2 2 -3 -2 -1];
w = linspace(-2,2,1000)*pi;

H = freqz(hn,1,w);
Hmag = abs(H);
Hangle = angle(H);
n = 0:length(hn)-1;
[Hr w P L] = amplresp(hn,w);
% Plot:
hfa = figconfg(’P1007a’,’small’);
stem(n,hn,’filled’);
ylim([min([hn 0])-.1 max(hn)+.1])
xlabel(’Time Index n’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’h[n]’,’fontsize’,LFS)
title(’Impulse Response’,’fontsize’,TFS)

hfb = figconfg(’P1007b’,’small’);
Visit https://testbankbell.com
now to explore a rich
collection of testbank,
solution manual and enjoy
exciting offers!
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 638

Impulse Response Amplitude Response

3 10

2
5
1

A(ejω)
h[n]

0 0

−1
−5
−2

−3 −10
0 2 4 6 8 −1 −0.5 0 0.5 1
Time Index n ω/π
Magnitude Response Pole−Zero Plot
10
1.5
1

Imaginary Part
5
0.5
|H(ejω)|

8
0 0
−0.5
−5 −1
−1.5
−10
−1 −0.5 0 0.5 1 −3 −2 −1 0 1 2
ω/π Real Part

FIGURE 10.9: Plots of impulse response, amplitude response, magnitude response

and pole-zero distribution in part (c).

zplane(hn,1)
xlabel(’Real Part’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’Imaginary Part’,’fontsize’,LFS)
title(’Pole-Zero Plot’,’fontsize’,TFS)

hfc = figconfg(’P1007c’,’small’);
plot(w/pi,Hmag); grid on
yl = ylim;
ylim([-yl(2) yl(2)])
xlabel(’\omega/\pi’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’|H(e^{j\omega})|’,’fontsize’,LFS)
title(’Magnitude Response’,’fontsize’,TFS)

hfd = figconfg(’P1007d’,’small’);
plot(w/pi,Hr); grid on
xlabel(’\omega/\pi’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’A(e^{j\omega})’,’fontsize’,LFS)
title(’Amplitude Response’,’fontsize’,TFS)
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 639

Impulse Response Amplitude Response

3 10

2
5
1

A(ejω)
h[n]

0 0

−1
−5
−2

−3 −10
0 2 4 6 8 −2 −1 0 1 2
Time Index n ω/π
Magnitude Response Pole−Zero Plot
10
1.5
1

Imaginary Part
5
0.5
|H(ejω)|

7
0 0
−0.5
−5
−1
−1.5
−10
−2 −1 0 1 2 −2 −1 0 1 2
ω/π Real Part

FIGURE 10.10: Plots of impulse response, amplitude response, magnitude re-

sponse and pole-zero distribution in part (d).

8. (a) See plot below.

0db
L = 21
0

−10
20log10|W(e )|
jω

−20

−30

−40

−50
−1 −0.5 0 0.5 1
ω/π

FIGURE 10.11: Plot of the log-magnitude response in dB over −π ≤ ω ≤ π when

L = 21.

(b) See plot below.

(c) See plot below.
M ATLAB script:

% P1008: Stude fixed window magnitude response

% its peak of first side-lobe and transition bandwidth
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 640

0db
L = 21
0

−10

20log10|W(e )|
jω
−20

−30

−40

−50
−1 −0.5 0 0.5 1
ω/π

FIGURE 10.12: Plot of the accumulated amplitude response in dB over −π ≤ ω ≤

π when L = 21.

0db
L = 41
0

−10
20log10|W(e )|
jω

−20

−30

−40

−50
−1 −0.5 0 0.5 1
ω/π

FIGURE 10.13: Plot of the log-magnitude response in dB over −π ≤ ω ≤ π when

L = 41.

% Rectangular Window
close all; clc
% L = 21; % Part a
L = 41; % Part b
hw = rectwin(L)’;
Nw = 10000;
w = linspace(-1,1,Nw)*pi;
H = freqz(hw,1,w);
Hmag = abs(H);
Hmagdb = 20*log10(Hmag/max(Hmag));
[Ha w2 P2 L2] = amplresp(hw,w);
Hac = abs(cumsum(Ha));
Hacdb = 20*log10(Hac/max(Hac));

%% Find Peak Values:

[peakH peakHind] = findpeak(Hmagdb);
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 641

0db
L = 41
0

−10

20log10|W(e )|
jω
−20

−30

−40

−50
−1 −0.5 0 0.5 1
ω/π

FIGURE 10.14: Plot of the accumulated amplitude response in dB over −π ≤ ω ≤

π when L = 41.

[peakHac peakHacind] = findpeak(Hacdb);

Lh = floor(length(peakH)/2);
sidlobeH = max(peakH(1:Lh));
sidlobeHac = max(peakHac(1:Lh));
bandwid = w(peakHacind(Lh+1)) - w(peakHacind(Lh));
bandwid/pi*L

%% Plot:
hfa = figconfg(’P1008a’,’small’);
plot(w/pi,Hmagdb);hold on
plot(w/pi,sidlobeH*ones(1,Nw),’--k’)
text(w(Nw/5)/pi,sidlobeH,[num2str(sidlobeH,3),’db’],...
’fontsize’,LFS-2,’verticalalignment’,’bottom’)
ylim([-50 0])
xlabel(’\omega/\pi’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’20log_{10}|W(e^{j\omega})|’,’fontsize’,LFS)
title([’L = ’,num2str(L)],’fontsize’,TFS)

hfb = figconfg(’P1008b’,’small’);
plot(w/pi,Hacdb); hold on
plot(w/pi,sidlobeHac*ones(1,Nw),’--k’)
text(w(Nw/5)/pi,sidlobeHac,[num2str(sidlobeHac,3),’db’],...
’fontsize’,LFS-2,’verticalalignment’,’bottom’)
ylim([-50 0])
xlabel(’\omega/\pi’,’fontsize’,LFS)
ylabel(’20log_{10}|W(e^{j\omega})|’,’fontsize’,LFS)
title([’L = ’,num2str(L)],’fontsize’,TFS)
CHAPTER 10. Design of FIR Filters 642

9.
Magnitude Response Magnitude Response
1.5 1.5
M = 10 M = 20

1 1
|H(e )|

|H(e )|
jω

jω
0.5 0.5

0 0
−1 −0.5 0 0.5 1 −1 −0.5 0 0.5 1
ω/π ω/π
Magnitude Response Magnitude Response
1.5 1.5
M = 40 M = 60

1 1
|H(e )|

|H(e )|
jω

jω
0.5 0.5

0 0
−1 −0.5 0 0.5 1 −1 −0.5 0 0.5 1
ω/π ω/π

FIGURE 10.15: Amplitude plots of linear-phase FIR filter using the rectangular
window of order M = 10, M = 20, M = 40 and M = 60.

M ATLAB script:

% P1009: Design multiband filter using rectangular window

% change window length for performance comparison
close all; clc
% M = 10;
% M = 20;
% M = 40;
M = 60;
h1 = 0.5*fir1(M,0.2,’high’,rectwin(M+1));
h2 = 0.5*fir1(M,[0.4 0.6 0.8],’DC-0’,rectwin(M+1));
h = h1 + h2;
w = linspace(-1,1,1000)*pi;
H = freqz(h,1,w);
%% Plot:
hfa = figconfg(’P1008a’,’small’);
plot(w/pi,abs(H));
ylim([0 1.5])
xlabel(’\omega/\pi’,’fontsize’,LFS)
Other documents randomly have
different content
The Project Gutenberg eBook of
Kinderen uit m'n klas
This ebook is for the use of anyone anywhere in the United States
and most other parts of the world at no cost and with almost no
restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it
under the terms of the Project Gutenberg License included with this
ebook or online at www.gutenberg.org. If you are not located in the
United States, you will have to check the laws of the country where
you are located before using this eBook.

Title: Kinderen uit m'n klas

Author: P. J. Cohen de Vries

Release date: October 30, 2012 [eBook #41240]

Most recently updated: October 23, 2024

Language: Dutch

Credits: Produced by The Online Distributed Proofreading Team at

http://www.pgdp.net

*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK KINDEREN UIT

M'N KLAS ***
 Opmerkingen van de bewerker

De tekst in dit bestand wordt weergegeven in de originele,

verouderde spelling. Er is geen poging gedaan de tekst te
moderniseren.
Afgebroken woorden aan het einde van de regel zijn
stilzwijgend hersteld.
Overduidelijke druk- en spelfouten in het origineel zijn
gecorrigeerd; deze zijn voorzien van een dunne rode
stippellijn, waarbij de Brontekst via een zwevende pop-up
beschikbaar is.
Variaties in spelling zijn behouden.
Een overzicht van de aangebrachte correcties is te vinden
aan het eind van dit bestand.

KINDEREN UIT M'N KLAS.

KINDEREN UIT M'N KLAS

 DOOR

P. J. COHEN DE VRIES.

W. DE HAAN—UTRECHT—1922

Aan m'n man.

Niet zonder schroom trokken de „Kinderen uit m'n klas” voor 't
eerst de wijde wereld in. Bij de Nieuwe Rotterdamsche Courant

vonden ze een gastvrij onderdak en tot hun groote vreugde werden

ze door de lezers van dat blad zeer hartelijk ontvangen. Veel

vrienden mochten ze zich verwerven en zelfs ontvingen ze

herhaaldelijk de uitnoodiging, om nog eens, en dan samen, te
verschijnen. Zoo staan ze dan gereed voor de nieuwe reis, trotsch op

het keurige pakje, waarin ze voor deze gelegenheid zijn gestoken en

echt in hun schik, dat ze nu voortaan bij elkaar mogen blijven.
 INHOUD.

Bladz.
Chris 1
Liesbeth 9
Piet 18
Elsje 26
Arie Bombarie 38
Mientje 48
't Prinsje 58
Trui 66
Jopie 76
De Meijertjes 85
Steven 94
Immetje 103
Gaassie 113
Juudje 120
Jan 128
Engelientje 135
Jassie 143
 C H R I S.
De bel gaat. 't Is negen uur.
Gehoorzaam trekken m'n paardjes aan; de wagen rolt kalm in 't
zelfde spoor van alle dagen, de les is begonnen.
Daar gaat de deur open. Het Hoofd komt binnen, met een
nieuwen jongen.
Lieve hemel! denk ik. Dat wordt No. 40. De klas is al zoo vol! En
toch al zooveel jongens!
Met één oogopslag zie ik, dat hij groot en forsch is. „Misschien
komt hij maar op proef en kan een klas hooger geplaatst worden,” is
mijn laatste troost.
„Juffrouw,” begint het Hoofd, „hier kom ik u een nieuwen leerling
brengen; die wil graag in deze klas komen!”
M'n nieuwe leerling en ik bekijken elkaar.
„Hoe heet je?” vraag ik.
„Chris Manders.”
„En hoe oud ben je?”
Hij is een jaar ouder dan de norm van m'n klas. Toch ziet hij er
niet dom uit, of achterlijk. Ook heeft hij niet het verlegene en stugge
van de zittenblijvers. Hij kijkt me zelfs vriendelijk aan, uit een paar
diepblauwe oogen. Maar 't gezicht heeft iets onkinderlijks, iets
vroeg-wijs. 'k Geloof, dat het voornamelijk zit in den trek om den
mond.
Ondertusschen heeft hij mij met evenveel aandacht opgenomen,
als ik hem. Maar nu schijnt hij met zijn onderzoek gereed. Hij kijkt
eerst eens door 't raam en monstert dan de klas, d.w.z. alleen de
jongensrijen.
„'t Is een kleine zwerver,” fluistert 't Hoofd achter de
leerplichtkaart, die hij in de hand heeft. „Eenig kind van een weduwe
met nieuwe trouwplannen. Nu is de jongen natuurlijk te veel. Hij is
de laatste maanden bij zijn grootmoeder, een door en door
fatsoenlijke vrouw. Ze heeft hem zoo pas zelf gebracht. Hij komt van
school No.... uit de .... straat. Maar daar draaide hij geregeld stukjes.
't Gewone liedje hé, geen toezicht thuis! En 't was voor dat mensch,
dat zelf nog uit werken gaat, te ver, om hem geregeld te brengen.
Daarom heeft ze overplaatsing gevraagd en nu is ze vol moed, dat 't
hier beter zal gaan. Ze woont hier vlak bij, en wil hem elken morgen
brengen.”
Ik zucht even. 'k Heb meer ervaring op dat gebied. Maar enfin, we
zullen 't met Chris moeten probeeren.
't Hoofd, heeft zijn taak volbracht en laat den nieuweling bij mij
achter. En ik zoek met nauwgezetheid een plaats voor hem in de
volle klas.
Neen, niet op de achterste rij; ook niet naast Jantje Kroeze, dat
gaat geen twee dagen goed. Vooraan dan maar? Nee, die bank is te
klein voor hem, en daar zit hij ook de kleinere jongens achter hem in
den weg. Ten slotte vind ik toch een schikking, die me zoowat
bevredigt.
En dan kan eindelijk de wagen weer voortrollen.

Natuurlijk heeft de nieuwe leerling dien morgen m'n volle

aandacht. 't Begint ten minste goed: hij valt als een wolf op zijn
sommen aan. Rekenen kan hij gelukkig; maar als ik hem moeilijker
werk geef, blijkt het, dat hij toch niet in een hoogere klas past. In
godsnaam, dan moet hij maar hier blijven.
Als de bel gaat voor 't speelkwartier, regent het, dat het giet. Dat
wordt dus binnen blijven.
 „Krijg je leien maar, dan mag je wat gaan teekenen.”
Vijf minuten later kijk ik eens over de gebogen hoofden heen. Mijn
troepje is vol animo bezig. Sommigen zitten met het ernstigste
gezicht te teekenen; 't voorhoofd in rimpels getrokken, den mond
half open, 't puntje van hun tong er even uit; anderen krassen maar
wat, of maken de teekening die op 't bord staat nog maar eens na.
Zelfs zijn er een paar, wier picturale aanleg zoo gering is, dat ze er
de voorkeur aan geven, hun lei vol te krabbelen met tafels, of uit 't
hoofd een versje over te schrijven.
Ik kijk eens naar Chris; hij zit te teekenen, of hij 't voor z'n brood
doet, met een kleur van opwinding. Alle jongens om hem heen
hangen over zijn lei, een en al aandacht. En al teekenend geeft hij
de verklaring er gratis bij. 'k Word ook nieuwsgierig, drentel eens
door de rijen, blijf achter hem staan.
„Da's Sinniklaas in se aautau”, legt hij den omstanders uit. „Nou
gaat ie na de franse besar, om kedootjes foor de soete kindere te
koope. En Pietermeknecht is sjefeur. En nou benne se dr. Nou gaat
Sinniklaas na binne en Piet blijft op de autau passe en jaagt de
jonges weg, die dr an wille komme. En dan komt Sinniklaas weer na
buite, en dan loopt er een fent achter 'm an met een heele mand fol
pakkies, en dan mot Swarte Piet hellepe, om die mand bofe op de
autau te sette; en dan rije se weer ferder.”
Hoe hij 't 'm levert, weet ik niet, ik zou 't hem heusch niet na
kunnen doen, maar al de tafreeltjes staan op z'n lei. De jongens
gapen het wonder aan, merken niet eens, dat ik er bij sta. Chris zelf
blaakt van ambitie. Hij is nu aan een nieuwe serie begonnen:
„En nou sit Sinniklaas in se fliegmesjine, en swarte Piet sit dr
naast met al de pakkies. En nou gane se strooie door de
schoorsteene, en se gooie bij al de soete kindere wat in dr schoen.
En nou staat hier een klein huisie en die jonge die wou nooit na
school. En nou pakke se 'm uit se bed en nou mot-ie mee na Spanje.
En nou sit-ie te griene in de sak.”
De „sak” wordt geteekend als een groote lus, zoodat je den
zondaar er in kunt zien zitten „griene”. 't Is een miniatuur poppetje;
een kat zou in een zak nog meer plaats innemen. Ook „zit” hij niet,
maar zweeft met uitgespreide armen en beenen door de ruimte
binnen in den zak. Maar wat hindert dat? De kinderen vinden 't
allemaal even prachtig, en dat vind ik eigenlijk ook. Mijn nieuwe
Chris heeft dus fantasie. En hij is sportief. De traditioneele schimmel
bevredigt dit moderne stadskind niet meer.
„Sinniklaas in de fliegmesjine”, prachtig anachronisme. En in m'n
eentje lachend loop ik verder door de rij.
Dien heelen eersten dag doet Chris zijn uiterste best. Het taallesje
schrijft hij netjes, tot het laatste woord. Onder 't lezen let hij op en
weet zijn beurt.
En als ik 's middags naar huis ga—hoe 't komt, weet ik zelf niet—
misschien door zijn mooie helderblauwe kijkers, misschien door zijn
„Sinniklaas in de autau”, misschien omdat zijn vader dood is en zijn
moeder „wel van 'm af wil”, maar dan voel ik, dat die kleine zwerver
al een plekje in mijn hart heeft veroverd.

't Gaat goed met m'n Chris, een heele week, twee heele weken. 't
Schoolhoofd kijkt voldaan: Zie je, aan z i j n school.... Ikzelf krijg er
ook al een beetje moed op.
Tot op een goeien morgen zijn plaats leeg blijft. Maar de andere
jongens verzekeren me, dat hij niet ziek is. Ze hebben hem gezien;
hij hing achter aan de tram.
Dan krijg ik een bang vermoeden en laat het Hoofd waarschuwen.
Die stuurt dadelijk een boodschap. Nee, zijn grootmoeder weet er
niets van.
Dien heelen dag komt Chris niet boven water. Den volgenden
ochtend brengt het Hoofd hem binnen, als de les al begonnen is. De
jongen lijkt heelemaal ondersteboven. Hij drukt zich snikkend tegen
den muur en daar staat hij met één arm voor zijn gezicht, terwijl je
hem in zijn tranen wasschen kunt.
 Het Hoofd houdt nog een lange boetpredikatie, die natuurlijk over
zijn hoofd heen tot de klas gericht is. Dan mag hij naar zijn plaats
gaan. Den geheelen ochtend gedraagt hij zich best en houdt hij een
berouwvol gezicht. Na schooltijd laat ik hem even blijven.
„Waarom ben je nu eigenlijk van school weggebleven?” vraag ik.
Ik krijg een lang, onsamenhangend verhaal. Er was een
„mellekkar omgefalle” en ik hoor al de details van gebroken
flesschen en weggestroomde melk. Nou en toen had hij toch moeten
„hellepe”, en toen was 't „feels te laat” geworden. En toen had hij
niet meer durven aanbellen en was maar blijven spelen.
„En 's middags dan?”
Z'n hoofd zakt voorover; hij mompelt nog wat van „niet durven.”
En ik kijk op dat gebogen hoofd en voel niets dan medelijden.
Want wie eenmaal voor deze verleiding bezweken is, die zal elken
dag weer naar de zoete vrijheid verlangen en de groote stad biedt
belangwekkende tooneelen genoeg, die de aandacht vasthouden tot
„de school toch al dicht is.” Laat het gisteren een omgevallen
melkkar geweest zijn, morgen zal 't een aanrijding wezen, of een
dronken man, die opgebracht wordt, of een bekeuring van een
slagersjongen, of een troep soldaten met muziek voorop, of
desnoods een ruzie tusschen een paar buurvrouwen.
En wat kan de straat voor goeds leeren aan een kleinen jongen
van acht jaar? Nog is hij niet bedorven; ik merk het aan zijn omgang
met de andere kinderen, aan z'n gesprekken en spelletjes in 't vrije
kwartier. Maar onafwijsbaar moet op den duur de verderfelijke
invloed van de straat op hem inwerken. En dan, arme Chris, wat
moet er dan van je terecht komen?
Omdat het mijn plicht is, praat ik toch ook nog eens tegen hem.
En hij is heelemaal overtuigd. Hij slaat z'n groote blauwe oogen naar
mij op en belooft me alles, alles wat ik maar wil. En we scheiden als
de beste vrienden.
Werkelijk gaat 't weer een weekje goed. En ik zou hem niet eens
meer willen missen. Want hij is een prettige leerling, altijd er bij, en
lang niet dom. En in 't speelkwartier is hij de ziel van 't spel, heeft hij
alle jongens om zich heen.
Vandaag is 't brandweertje. Ze draven met z'n achten of tienen op
een kluit in een heel lang touw; de voering uit hun pet hebben ze
naar buiten getrokken én die toen weer opgezet met de klep als een
hanekam boven op 't hoofd. Nu hebben ze een helm op, als de
brandweer. Tingelingeling, daar komen ze aan, in vollen draf. Op een
gegeven oogenblik staan ze plotseling stil, hier is „de brand”. Met
één arm omhoog, de beenen wijd van elkaar, staan ze te spuiten,
pssj, pssj, met doodernstige gezichten. Als ik voorbij kom, zeg ik:
„Denk erom, dat je eerst alle menschen moet redden”, en ze knikken
wijs, al spuitend, en geen van allen lacht.
Zoo kan 't morgen „de bereje plietsie” zijn, of „motorrije”. Dat
laatste vooral doet Chris graag. Zie hem op het hek zitten, met z'n
voeten op de dwarsplank, de armen voor zich uitgestrekt, de vuisten
geklemd om een denkbeeldig stuur, den rug voorover gebogen, de
oogen voor zich uitstarend. De vreemdste klanken, waarvoor in 't
alfabet geen letters bestaan, stoot hij uit; knalgeluiden,
snorgeluiden, blaasgeluiden. 'k Geloof zeker, dat hij 80 K.M. per uur
aflegt, daarboven op dat hek. En zooals hij daar met z'n oolijken
snuit zit te tuffen,—kun je zoo kwaad op hem blijven? Ook al is hij
gisteren weer den geheelen dag op sjouw geweest?
Nee, telkens moet je weer denken: Arme stakkerd, had je maar
een flinken goeien vader, in plaats van die oude afgewerkte
grootmoeder! Wie weet, wat er dan nog van je terecht kwam!
En zoo sukkelen we nu al een halfjaar voort met onzen Chris. 'k
Heb één geluk, en dat is, dat hij mijn andere jongens niet mee op
sleeptouw neemt. 'k Geloof, hij vindt ze te kinderachtig en zoekt
liever zijn vroegere kornuiten op. Wat dat voor heeren wezen zullen?
Heel veel bizonders vast niet. Wat ze met elkaar uitvoeren langs 's
Heeren wegen?
„Spelen op 't zand,” heeft hij eens geantwoord, toen ik 't hem
vroeg.
 Toch heb ik hem nog nooit betrapt op de ondeugden, die
gewoonlijk uit straatslijpen voortkomen: snoepen, rooken..... stelen.
Nooit heeft hij snoepgoed of centen op zak, nooit mis ik wat in de
klas.
En ook nog steeds komt hij in tranen badend weer op school, als
een berouwvol zondaar. Dan hebben „de andere jongens” gezegd,
dat het nog tijd genoeg was, of hij moest „eerst” nog een boodschap
voor z'n grootmoeder doen, of hij heeft weer een andere uitvlucht.
Maar altijd belooft hij, dat 't nu „nooit meer gebeuren zal.”
Arme Chris, je bent me een raadsel. Soms denk ik: Zou het toch
nog mogelijk zijn, dat je aan je noodlot ontkomt? Dat je onvatbaar
blijkt voor de besmetting met het gif van de straat? Of dat je, vóór
het vat op je krijgt, nog eens onder betere leiding komt? Als nu b.v.
zoo'n tweede vader eens schik in je kreeg en je bij zich in huis nam?
Maar voor 't oogenblik kunnen we er niets anders aan doen, dan
hem niet al te afkeerig van de school te maken, en voor de rest—er
maar 't beste van blijven hopen!
 LIESBETH.
't Is de eerste morgen van den nieuwen schoolcursus.
De moeders komen hun kleintjes brengen. Ze zijn ter eere van de
plechtige gebeurtenis netjes gewasschen en gekamd en in de beste
plunje gestoken.
„Ja juffrouw, Henricus Theodorus, maar wij zeggen altijd maar
Harrie. Kom jonge, zeg de juffrouw dris gedag. Nee, met je mooie
handje!”
Zoo maak ik kennis met m'n drie dozijn nieuwe leerlingen en ik
krijg een eerste blik uit hun kinderkijkers. Och, wat een verschil al in
dien eersten blik! Ik zie verlegen, nieuwsgierige, brutale, zachte
fluweelen, rustig verstandige, ook stugge onvriendelijke, zelfs
onverschillige kijkers en helaas heel veel fletse ziekelijke; maar de
vroolijke, guitige zijn er toch ook altijd bij.
Ik wijs ieder nieuwelingetje voorloopig z'n plaats aan en luister
geduldig naar de vermaningen der moeders. Of ik Jopie vooral niet
op de tocht zal laten zitten, want 't schaap hoest z'n eige alle nachte
kepot, en of Wimpie wel dalek naar achter mag, astie drom vraagt,
want hij is zoo zwak op 't water. Ook vroolijker gesprekken: „Ja
juffrouw, da's nou Marietje, 't zusje van Jan en Sientje, die ook bij u
in de klas hebben gezeten. Nou, u zal van haar ook niet veel last
hebben, ze is een zoete meid, niewaar Marie?” En 't kind kijkt je met
blij vertrouwen aan, ze kent je al lang, er is thuis al over gepraat,
dat ze de juffrouw van Jan en Sientje krijgt.
Gelukkig, de stroom begint te luwen, 't groepje vrouwen wordt
kleiner en kleiner. Eindelijk is de laatste moeder de deur uit, na nog
een vermanend: „nou, dag Henkie, en nou maar goed oppasse op
school”. En dan kan ik m'n nieuwe stelletje eens bekijken.

Er zijn veel menschen, die rood haar leelijk vinden. 'k Heb een
moeder gekend—zelf was ze vaal grauw-blond en haar man dito-
dito, maar er „zat” rood haar in zijn familie,—die een allerliefst rood
jongetje had van een jaar of drie. Toen ze haar tweede kindje
verwachtte, had ze al haar hoop gevestigd op een „blond meisje”.
Nog hoor ik haar bitter teleurgesteld: „Wat zegt u er nu van, alweer
een rooie zoon!” toen ik haar eenige dagen na haar bevalling kwam
opzoeken. 't Was of ze een misgeboorte ter wereld had gebracht. En
in 't wiegje naast haar lag 't liefste ronde poppetje, dat een moeder
zich droomen kan, 't kopje vol rosse krulletjes.
Ik heb zooveel kinderen onpartijdig bekeken, en 'k moet eerlijk
zeggen: „Er zijn net zooveel mooie en leelijke kinderen met rood
haar, dan van welke andere kleur ook.” Maar in de klas, en nu moet
ik een zwakheid bekennen, ben ik dol op een roodkopje. Het fleurt je
heele klas op. Zelfs in de triestigste dagen zit er nog een beetje
gloed in en met zonnig helder weer kunnen de vonken er afspatten.
't Eerste wat ik dan ook altijd doe, als ik een nieuwe klas monster, is
't zoeken naar de lichte vlasblondjes, de pittige zwartjes en vooral
naar de glanzige roodbontjes tusschen de grauwe blondbruinen, die
in ons land 't overheerschende type vormen.

Zoo'n mooi rood kopje had ook Liesbeth en daardoor alleen viel ze
mij al dadelijk op. Een flink schrander gezichtje met een hoog blank
voorhoofd en een paar stevige rooie wangen. Bedaard en
onderzoekend zat ze mij aan te kijken, daar van haar bank bij 't
raam. Vol verwachting ging ze de komende gebeurtenissen
tegemoet, volkomen zeker van zichzelf.
Die eerste dagen, wat zijn ze vaak van groote beteekenis! Wat
omwentelingen brengen ze in menig kindergemoed! Niet voor de
bewaarschoolklantjes. Die zijn dadelijk thuis; de klas lijkt een beetje
op die andere klas en de juffrouw op hun vorige juffrouw, of de
hoofdjuffrouw, of op de juffrouw, die toen een paar dagen kwam,
toen hun eigen juffrouw ziek was. En je moet hier ook stil zitten en
je vinger opsteken, als je wat zeggen wilt.—En als de leien
uitgedeeld of de potlooden rondgegeven worden, zetten ze een
gezicht van: „Alles schon dagewesen.”
Maar de moeders kindertjes! Voor die is alles nieuw, alles vreemd,
alles anders, dan ze 't ooit in hun gansche bestaan ondervonden
hebben. En 't vreemdste is „de juffrouw”, de nieuwe „moeder” van
de school. Wat praat ze raar, wat is alles gek en „anders” aan haar!
Haar kleeren, haar gezicht, haar manier van opstaan en gaan zitten,
haar handbewegingen. Maar 't ergste is, ze „doet” heel anders dan
moeder, je weet nu net heelemaal niet, wat je aan haar hebt.
Maar ik wou van Liesbeth vertellen.
'k Had de kinderen rij voor rij meegenomen naar de gang en ze
daar de kapstok gewezen. Het één: opstaan, twéé: naast je bank,
drie: op stap in rij en gelid, kenden ze nu meteen in een moeite
door. Nu zaten ze weer stil op hun plaats, terwijl ik de deur sloot en
de ramen ging openzetten. Nieuwe verbazing voor velen: een raam,
dat van boven schuin openvalt!
Opeens hoor ik duidelijk achter m'n rug: „Nou zeg! 't Begint hier
pas een beetje warm te worden!”
Verbluft keer ik mij om en kijk regelrecht in haar groote grijsbruine
oogen. Ze heeft de wenkbrauwen een beetje samengetrokken, haar
heele gezicht zegt: „Mankeert het je nou in je bovenkamer?”
Op school leer je wel, om niet alles te zien en te hooren. Vooral bij
de kleintjes. Lieve hemel, als je eens overal op inging! En dus ben je
ook gewend, in de vermakelijkste situatie's een glad gezicht te
houden. Maar dit was me toch haast te gortig, en ik draaide me dus
vlug weer naar 't raam om 't opkomende lachen te verbergen. En
daarbij was 't geval mij opeens zoo klaar als glas. Natuurlijk 't eenige
of anders toch het oudste kind van een domme moeder, die ze in de
zes jaar van haar leven volkomen de baas is geworden. Thuis wordt
geen kopje gewasschen, geen bloemkooltje gekocht, waar zij niet
eerst advies in geeft. En die sukkel van een moeder is er nog trotsch
op, vertelt aan grootmoe en de tantes of aan iedere buurvrouw op
straat: „En 't is zoo'n bijdehandje! Wil u wel gelooven dat 'k niks
meer bij d'r te vertellen heb?” Daar staat het bijdehandje dan zelf
met gepaste trots bij, tot 't haar begint te vervelen en ze haar met
de woorden: „Kom nou Moe, ga nou mee,” de verdere conversatie
afsnijdt. Misschien ook berust de moeder niet zoo gemakkelijk in de
degradatie en is 't dagelijksch een vechten om de laatste restjes van
't gezag, waarbij 't kind natuurlijk telkens meer veld wint.
En nu komt zoo'n kleine juffer Albedil op school en zet zonder de
minste aarzeling haar gedragslijn voort. Zoo pas heeft ze gezien, dat
de juffrouw de kachel oppookte, en nu gaat me die suffert de ramen
openzetten. Daar moet ze toch even een eind aan maken!
Wat er dien ochtend wel in dat kleine rooie kopje is omgegaan,
toen ik doodkalm de andere ramen ook openzette en niet de minste
notitie van haar nam? Is ze verbaasd, gegriefd, beleedigd geweest?
Vond ze, dat de wereld in de school op z'n kop staat? Of heeft ze
gedacht: „Wacht maar, je bent me nu nog te vreemd, maar een
volgend keer, dan zal ik 't je nog wel eens anders vertellen?”

De nadere kennismaking met de moeder, eenige dagen later,

bevestigde mijn vermoeden geheel en al.
Daar stond ze op een morgen in de deuropening van 't lokaal, een
klein onaanzienlijk vrouwtje, en nijdig, nijdig als een spin, al deed ze
haar uiterste best om beleefd en zoetsappig te blijven.
„Dag juffrouw, ik ben de moeder van Liesebetje en ik kom es
hooren, hoe of dat nou eigenlijk zit.”
Ik vroeg, waarmee ik haar van dienst kon zijn. Toen werd ze rood
van woede en barstte los: „Ziet u, da's toch geen manier van doen,
om mijn kind zoo te behandelen. Ik betaal het hoogste schoolgeld,
en daar heb ik ook niks tegen, want m'n man verdient het gelukkig.
Maar dan hoeft u mijn kind toch ook niet de slechtste plaats te
geven, heelemaal achteran en naast zoo'n kind met klieren op d'r
hoofd en een kappie op van de kliniek! Mot mijn kind dat soms over
krijgen?”
Toen de woordenstroom wat bedaarde, probeerde ik haar aan 't
verstand te brengen, dat haar kind heusch geen gevaar liep; dat
zoo'n kind met een goed hoofdverband, dat twee keer per week
vernieuwd werd, vaak een onschuldiger en zindelijker buurtje was,
dan een ander met de mooiste krullebol, maar 'k merkte al gauw,
dat ik m'n woorden wel kon sparen.
„Ja, as u de pik op me kind het, dan kan ik dr ook niks an doen,”
kijfde ze verder. „Eerst zet u dr naast een jodekind en nou naast één
met een zeer hoofd!”
„Was u bij dat jodenkind ook bang, dat ze 't over zou krijgen,”
informeerde ik belangstellend. Maar ze begreep me niet, keek me
een ogenblik dom aan, en raasde toen verder:
„Afijn, dat was nog tot dááraan toe, toen heb 'k nog niks gezegd;
maar nou met die klieren, dat wil ik niet hebben, en—dat zal me
man ook niet permeteeren!”
Pof, 't was eruit, daar lag haar hoogste troef. Als dan niets hielp,
dan zou ik bij die bedreiging toch wel in m'n schulp kruipen. Haar
man, nou, als ik nu nog niet bang werd!
'k Had toch medelijden met het opgewonden schepseltje. Kon zij 't
eigenlijk helpen, dat ze zoo bekrompen van geest was en geen
gewone logische taal begreep? Ze vocht voor haar kind en in haar
domme hersens had nu 't idee post gevat, dat ik 't te kort wou doen.
En als je dan toch betaalde voor een stallesplaats, hoefde je toch
geen genoegen te nemen met het schellinkje!
Voor geen geld wou ik haar nog meer verbitteren door een
weigering. Ze mocht, wat mij betrof, ook nog de voldoening smaken,
dat 'k gezwicht was voor de bedreiging met „de sterke man, die
ijzerdraad pruimt.” En dus beloofde ik haar, dat ik nog wel eens
zoeken zou naar een ander plaatsje voor Liesbeth en troonde haar
met een zoet lijntje de deur uit.
„Wat een moeder voor zoo'n flink schrander kind,” dacht ik bij
mezelf, toen ik voor de zoetjes babbelende klas ging zitten. „Wat zal
die haar kind tot steun wezen, later, bij de moeilijke problemen van
de opvoeding!”
Daar voelde ik opeens twee armpjes op m'n knie. 't Kleine ding
had blijkbaar van haar plaats onze woordenwisseling gadegeslagen,
had moeders drift en boosheid bemerkt en—kwam me nu troosten.
Vertrouwelijk leunde ze tegen mij aan, lachte me eens toe en zei,
een beetje spottend:
„Wat was ze nijdig, hè? Maar je hoeft je er niks van aan te
trekken, want ze doet toch nooit wat.”
'k Wierp een lange, vertroostende blik in die wijde, grijze kijkers
en 'k dacht: „Kind, je hebt gelijk, ze doet je nooit wat. Jij met je
gezond, klaar verstand en je sterke wil, jij zult er toch wel komen, al
mis je de moederlijke leiding.”
Toen streelde ik haar even over 't glanzige kopje en zei:
„Je bent een beste meid. Maar nu moet je gauw naar je plaats
gaan.”

We hebben het met onze Liesbeth wel hard te verduren gehad,

die eerste dagen! Zoowel de kinderen als ik zelf. Ze was ons levend
geweten, de geïncarneerde critiek. Niets ontsnapte aan haar
waakzaam oog, niemand was voor haar aanmerkingen veilig.
Midden in de mooiste vertelling, op 't spannende oogenblik, daar
had je haar scherp stemmetje: „Juffrouw, die jongen let niet op, hij
zit op z'n schoenen te spugen.”
Stond ik bij een klein onbeholpen gansje en probeerde ik haar te
leeren, hoe ze haar griffel houden moest, dat 't niet zoo afschuwelijk
piepte, dadelijk boog ze zich uit haar bank, om 't stumpertje nog
eens vermanend toe te voegen: „Zie je nou wel? Ik had je toch ook
al gezegd, dat je niet zoo mocht krassen?”
Maar ik was zelf evenmin veilig. Bij 't voorteekenen brak de punt
van 't krijt af. „Je drukt ook veel te hard,” kwam 't dadelijk
onverbiddelijk uit haar mond. De deur sprong open. „Je hebt hem
daareven ook niet goed in 't slot getrokken,” riep m'n
meedoogenlooze rechter.
't Leukst was 't op een morgen, in 't speelkwartier. 't Was van dat
druilige winterweer, dat je nauwelijks kunt uitmaken, of 't regent of
dat 't droog is. Ik wou er wel graag even met de kinderen uit, maar
'k wou ze toch geen nat pak bezorgen. Besluiteloos tuurde ik in de
effen grijze lucht.
„'k Zou er maar in blijven. 't Is veel te nat buiten,” kwam daar
opeens m'n gratis advies uit de derde bank.
'k Was net tot de conclusie gekomen, dat 't op 't oogenblik droog
was, dat de lucht wat lichter werd en dat ik 't dus maar even wagen
zou.
'k Telde dus: Opstaan, een, twee, drie. En een paar minuten later
waren we in 't plantsoentje tegenover de school.
Werkelijk bleef 't even droog. Maar vóór 't einde van den speeltijd,
daar was 't al weer mis. En zoodra ik de eerste druppels voelde,
klapte ik 't troepje bij elkaar.
Liesbeth kwam het eerst. Blijkbaar had ze er op geloerd.
„Zie je nou wel?” zei ze triomfantelijk, toch ook met een ietsje
verwijt in haar stem. „Heb ik 't je niet vooruit gezegd? Nou heb je 't
land, dat je eruit gegaan bent!”
Zoo was 't schering en inslag den eersten tijd. Hoe lang 't geduurd
heeft? Vast niet langer dan een of twee weken.
Hoe ze 't afgeleerd heeft! 'k Zou haast zeggen vanzelf.
Ze was verstandig genoeg om gauw in te zien, dat „de juffrouw”
een eenigszins andere persoonlijkheid was, dan haar moeder, en dat
er van haar op- en aanmerkingen niet héél veel notitie werd
genomen. Ook merkte ze natuurlijk, dat geen der andere kinderen
zoo iets deed. En ten slotte, ofschoon ik nooit een kind uitlachen zal,
moet ze toch af en toe aan iets in m'n gezicht gezien hebben, hoe
komisch 'k haar vond. En de slimsten onder de andere kinderen
zagen dat ook, en begonnen haar lachend aan te kijken, als ze weer
iets over de klas heen riep.
Nu is een kind voor niets gevoeliger dan voor spot. Dat zij,
Liesbeth, 't knappe kind, iets belachelijks deed, dat zal wel de
genadeslag hebben toegebracht aan haar zucht tot kritiek. En als
haar nog eens de eene of andere bazigheid ontsnapte en de
anderen keken spottend om, dan kreeg ze een kleur als vuur en had
wel een half uur noodig, om weer op haar verhaal te komen.
En zoo is ze me een prettige, flinke leerling geworden.
Maar wat er die eerste dagen in dat rooie bolletje is omvergehaald
en overeind gezet! Als ze 't zelf nog zou weten en ze kon 't voor me
opschrijven, wat zou ik 't graag eens lezen!
 P I E T.
„Een mooi koopje heb je me daar geleverd!” mopperde ik, terwijl
we om twaalf uur samen den weg uit gingen. „Zoo'n loteling,
tusschen je kinderen in, 't is me een pretje! Daar kan ik plezier aan
beleven. Had je me dat nu niet kunnen besparen en hem mee over
laten gaan?”
M'n collega keek me lachend aan.
„Ik kon er heusch niets aan doen, hoor. Hij kon met geen
mogelijkheid mee. 't Vorig half jaar heb ik hem mee over gesleept,
omdat hij ook al twee keer in de derde klas had gezeten; maar nu
moest hij zitten blijven. Je zult het zelf wel merken, hij zal nauwelijks
met de jouwe mee kunnen. Vooral z'n lezen is een misère.”
„Hoe oud is hij wel?” zuchtte ik. „Zou hij nog niet haast
dienstplichtig wezen? Lieve hemel, wat een lengte!”
„Ja,” lachte ze weer, „hij moet tusschen de andere kinderen wel
een heel eind uitsteken. Bij mij was hij al verreweg de grootste.”
„'t Is net Gulliver tusschen de Lilliputters.—En zijn invloed zal zeker
wel veredelend op ze werken. Zulke exemplaren geven meestal een
schitterend voorbeeld.”
„O nee, last zul je niet met hem hebben. 't Is geen kwaad jong.
Alleen natuurlijk hopeloos traag van begrip.”
Ik zuchtte opnieuw, 'k was er niet heelemaal gerust op. 'k Had wel
vaker zulke type's in m'n klas gehad. Te dom om het onderwijs te
volgen, dat hun bovendien niet interesseert, omdat het op jonger
kinderen ingericht is, (de leeslesjes b.v. zijn te kinderachtig, den
inhoud kennen ze al van een vorige cursus, al kunnen ze de
woorden ook nu nog niet lezen) zoeken ze den heelen dag naar een
andere bezigheid voor hun geest, die dan gewoonlijk bestaat in het
bedenken van kattekwaad. En omdat kattekwaad uitvoeren in je
eentje zoowat alle bekoring mist, zijn ze steeds op zoek naar
gezelschap en halen gedurig de andere kinderen van hun werk af.
Zoo vergen ze voortdurend je volle aandacht, tob je er dag in, dag
uit maar mee door, zonder dat je ze een oogenblik uit het oog mag
verliezen. En als ze ten slotte met hun vroegrijpe straatwijsheid nog
maar niet den geest van je heele klas bederven, mag je nog best
tevreden wezen.
Iets dergelijks verwachtte ik nu van m'n nieuwen Piet. En daarom
zag ik het zwaar met hem in.
Maar als me iets in m'n leven is meegevallen, dan is het m'n
dagelijksche omgang met Piet geweest, gedurende het halve jaar,
dat nu volgde.
't Bleek een jongen te zijn met een ziel, zoo zuiver als glas en zoo
week als was. Een droomer, die z'n gedachten maar voor een heel
klein deel bij zulke prozaïsche dingen als sommen en taaloefeningen
kon houden. Voor mijn plezier wou hij zich soms wel even
inspannen, om er bij te blijven; dan zat hij met z'n grove
jongensknuist heel zoet 't kinderachtige lesje te volgen, regel voor
regel, woordje voor woordje. Maar al heel gauw werd het hem toch
weer te machtig, de wijsvinger bleef rusten, de gedachten namen
hun vlucht en z'n lichtblauwe bolle oogen staarden in de ruimte,
waar zij wie weet welke verborgen schoonheden ontdekten.
Maar kwaad was er geen haar aan den heelen jongen. Opletten,
neen, dat kon hij niet, maar als je hem maar met rust liet, dan had
je er ook geen kind aan. Nooit zou hij een ander van 't werk af
halen, hij had er ook niemand bij noodig, aan z'n droomen had hij
genoeg. Soms gaf ik hem een standje, als hij z'n beurt niet wist;
eigenlijk meer voor de andere kinderen dan voor hem zelf, want 'k
zag gauw genoeg, dat het boter aan de galg gesmeerd was. Dan
glimlachte hij goedig en ook een beetje verlegen, alsof hij zeggen
wou:
 „Och m'n goeie mensch, dat kan ik jou zoo niet uitleggen. Jij vindt
zoo'n verhaaltje uit een leesboek zeker heel erg de moeite waard,
om er een half uur lang met je gedachten bij te blijven. Ik kan 't je
niet eens kwalijk nemen, dat je me er elken dag opnieuw mee komt
vervelen, je weet blijkbaar niet beter.”
Dan keek hij even bij z'n buurman, waar „het was”; wees, om z'n
goeien wil te toonen, drie minuten bij. En dan, dan zweefde z'n
geest weer ver buiten mijn bereik.
Niet zoodra echter was de bel voor 't speelkwartier gegaan, of er
kwam leven in den jongen. Spelen, daar kon je 'm voor krijgen, dat
gaf aan z'n fantasie voldoende voedsel. Steeds was hij de ziel van 't
spel, 't middelpunt van al de jongens; of 't vanzelf sprak, had hij
dadelijk de leiding en bij ieder spel de hoogste functie. Voor een deel
kwam dat natuurlijk door z'n grootte en z'n meerdere kracht, maar
toch 't echte geheim ervan schuilde in z'n uitgesproken talent voor
het bedenken en leiden van alle soorten spelletjes. Hij maakte echter
geen misbruik van zijn overwicht: nooit zag ik hem een kleineren
jongen plagen of slaan, z'n houding had eerder iets beschermends,
iets vaderlijks zou ik haast zeggen.
't Was dan ook enkel aan hem te danken, dat ik dat halfjaar
oogluikend „diefie” kon toelaten, het lievelingsspel van alle jongens,
maar dat ik steeds verbood uit vrees voor gehavende kleeren en
vechtpartijen. Nu, met Piet als „hoofdkommesares” durfde ik 't
wagen, zijn leiding waarborgde me, dat het „zonder kleerscheuren”
zou afloopen. Werd er een „dief” gevangen en „opgebracht”, Piet z'n
blonde kop stak boven 't verwarde kluwen uit en dan was ik gerust.
„Niet te wild, jongens” waarschuwde ik nog eens onder 't
voorbijloopen, „u let er wel op, meneer de commissaris!” Dan tikte
hij, geheel in z'n rol, even aan z'n pet, lachte me met z'n zachte
blauwe oogen geruststellend toe en zei: „Ja juffrouw.” En dan liet ik
ze hun gang maar weer gaan.
Z'n prestige in den speeltuin werkte ook in de klas nog door.
Daaraan schrijf ik het ten minste toe, dat hij nooit werd uitgelachen,
als hij zich bij de leesbeurt moeizaam en hakkelend door de zinnen
Welcome to our website – the perfect destination for book lovers and
knowledge seekers. We believe that every book holds a new world,
offering opportunities for learning, discovery, and personal growth.
That’s why we are dedicated to bringing you a diverse collection of
books, ranging from classic literature and specialized publications to
self-development guides and children's books.

More than just a book-buying platform, we strive to be a bridge

connecting you with timeless cultural and intellectual values. With an
elegant, user-friendly interface and a smart search system, you can
quickly find the books that best suit your interests. Additionally,
our special promotions and home delivery services help you save time
and fully enjoy the joy of reading.

Join us on a journey of knowledge exploration, passion nurturing, and

personal growth every day!

testbankfan.com