Microwave Measurements 3rd Edition R.

Collier
pdf download

https://ebookname.com/product/microwave-measurements-3rd-edition-
r-collier/

Get Instant Ebook Downloads – Browse at https://ebookname.com

Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) available
Download now and explore formats that suit you...

Microwave Engineering 3rd Edition Annapurna Das

https://ebookname.com/product/microwave-engineering-3rd-edition-
annapurna-das/

Microwave engineering 3rd ed Edition David M Pozar

https://ebookname.com/product/microwave-engineering-3rd-ed-
edition-david-m-pozar/

eBay For Dummies 8th Edition Marsha Collier

https://ebookname.com/product/ebay-for-dummies-8th-edition-
marsha-collier/

What We Believe but Cannot Prove Today s Leading

Thinkers on Science in the Age of Certainty 1st Edition
John Brockman

https://ebookname.com/product/what-we-believe-but-cannot-prove-
today-s-leading-thinkers-on-science-in-the-age-of-certainty-1st-
edition-john-brockman/
Functionalism Exchange and Theoretical Strategy Michael
Mulkay

https://ebookname.com/product/functionalism-exchange-and-
theoretical-strategy-michael-mulkay/

Latin Cuisine Discover the Delicious Tastes of Latin

Cuisine with Easy Latin Recipes 2nd Edition Booksumo
Press

https://ebookname.com/product/latin-cuisine-discover-the-
delicious-tastes-of-latin-cuisine-with-easy-latin-recipes-2nd-
edition-booksumo-press/

Eat That Frog Action Workbook 21 Great Ways to Stop

Procrastinating and Get More Done in Less Time 1st
Edition Brian Tracy

https://ebookname.com/product/eat-that-frog-action-
workbook-21-great-ways-to-stop-procrastinating-and-get-more-done-
in-less-time-1st-edition-brian-tracy/

Diseases and Disorders in Infancy and Early Childhood

1st Edition Janette B. Benson

https://ebookname.com/product/diseases-and-disorders-in-infancy-
and-early-childhood-1st-edition-janette-b-benson/

High Energy Ball Milling Mechanochemical Processing of

Nanopowders 1st Edition M. Sopicka-Lizer (Eds.)

https://ebookname.com/product/high-energy-ball-milling-
mechanochemical-processing-of-nanopowders-1st-edition-m-sopicka-
lizer-eds/
Legal Rights of Individuals with Disabilities 2nd
Edition Stanley J. Eichner (Editor)

https://ebookname.com/product/legal-rights-of-individuals-with-
disabilities-2nd-edition-stanley-j-eichner-editor/
 IET ELECTRICAL MEASUREMENT SERIES 12

Microwave
Measurements
3rd Edition
Other volumes in this series:
Volume 4 The current comparator W.J.M. Moore and P.N. Miljanic
Volume 5 Principles of microwave measurements G.H. Bryant
Volume 7 Radio frequency and microwave power measurement A.E. Fantom
Volume 8 A handbook for EMC testing and measurement D. Morgan
Volume 9 Microwave circuit theory and foundations of microwave metrology G. Engen
Volume 11 Digital and analogue instrumentation: testing and measurement N. Kularatna
 Microwave
Measurements
3rd Edition
Edited by R.J. Collier and A.D. Skinner

The Institution of Engineering and Technology

Published by The Institution of Engineering and Technology, London, United Kingdom
© 1985, 1989 Peter Peregrinus Ltd
© 2007 The Institution of Engineering and Technology
First published 1985 (0 86341 048 0)
Second edition 1989 (0 86341 184 3)
Third edition 2007 (978 0 86341 735 1)

This publication is copyright under the Berne Convention and the Universal Copyright
Convention. All rights reserved. Apart from any fair dealing for the purposes of research
or private study, or criticism or review, as permitted under the Copyright, Designs and
Patents Act, 1988, this publication may be reproduced, stored or transmitted, in any
form or by any means, only with the prior permission in writing of the publishers, or in
the case of reprographic reproduction in accordance with the terms of licences issued
by the Copyright Licensing Agency. Inquiries concerning reproduction outside those
terms should be sent to the publishers at the undermentioned address:
The Institution of Engineering and Technology
Michael Faraday House
Six Hills Way, Stevenage
Herts, SG1 2AY, United Kingdom
www.theiet.org
While the authors and the publishers believe that the information and guidance given in
this work are correct, all parties must rely upon their own skill and judgement when
making use of them. Neither the authors nor the publishers assume any liability to
anyone for any loss or damage caused by any error or omission in the work, whether
such error or omission is the result of negligence or any other cause. Any and all such
liability is disclaimed.
The moral rights of the author to be identified as author of this work have been
asserted by him in accordance with the Copyright, Designs and Patents Act 1988.

British Library Cataloguing in Publication Data

Microwave measurements. – 3rd ed.
1. Microwave measurements
I. Collier, Richard II. Skinner, Douglas III. Institution of Engineering and Technology
621.3’813

ISBN 978-0-86341-735-1

Typeset in India by Newgen Imaging Systems (P) Ltd, Chennai

Printed in the UK by Athenaeum Press Ltd, Gateshead, Tyne & Wear
 Contents

List of contributors xvii

Preface xix

1 Transmission lines – basic principles 1

R. J. Collier
1.1 Introduction 1
1.2 Lossless two-conductor transmission lines – equivalent circuit
and velocity of propagation 1
1.2.1 Characteristic impedance 4
1.2.2 Reflection coefficient 5
1.2.3 Phase velocity and phase constant for sinusoidal
waves 5
1.2.4 Power flow for sinusoidal waves 6
1.2.5 Standing waves resulting from sinusoidal waves 7
1.3 Two-conductor transmission lines with losses – equivalent
circuit and low-loss approximation 8
1.3.1 Pulses on transmission lines with losses 9
1.3.2 Sinusoidal waves on transmission lines with losses 10
1.4 Lossless waveguides 10
1.4.1 Plane (or transverse) electromagnetic waves 10
1.4.2 Rectangular metallic waveguides 12
1.4.3 The cut-off condition 14
1.4.4 The phase velocity 15
1.4.5 The wave impedance 15
1.4.6 The group velocity 16
1.4.7 General solution 16
Further reading 17

2 Scattering parameters and circuit analysis 19

P. R. Young
2.1 Introduction 19
2.2 One-port devices 19
vi Contents

2.3 Generalised scattering parameters 22

2.4 Impedance and admittance parameters 24
2.4.1 Examples of S-parameter matrices 27
2.5 Cascade parameters 27
2.6 Renormalisation of S-parameters 28
2.7 De-embedding of S-parameters 29
2.8 Characteristic impedance 30
2.8.1 Characteristic impedance in real transmission lines 30
2.8.2 Characteristic impedance in non-TEM waveguides 33
2.8.3 Measurement of Z0 35
2.9 Signal flow graphs 36
Appendices 37
2.A Reciprocity 37
2.B Losslessness 39
2.C Two-port transforms 40
References 41
Further reading 41

3 Uncertainty and confidence in measurements 43

John Hurll
3.1 Introduction 43
3.2 Sources of uncertainty in RF and microwave measurements 52
3.2.1 RF mismatch errors and uncertainty 52
3.2.2 Directivity 54
3.2.3 Test port match 54
3.2.4 RF connector repeatability 54
3.2.5 Example – calibration of a coaxial power sensor at a
frequency
of 18 GHz 54
References 56

4 Using coaxial connectors in measurement 59

Doug Skinner
4.1 Introduction 59
4.1.1 Coaxial line sizes 60
4.2 Connector repeatability 61
4.2.1 Handling of airlines 61
4.2.2 Assessment of connector repeatability 61
4.3 Coaxial connector specifications 62
4.4 Interface dimensions and gauging 62
4.4.1 Gauging connectors 62
4.5 Connector cleaning 63
4.5.1 Cleaning procedure 64
4.5.2 Cleaning connectors on static sensitive devices 64
4.6 Connector life 65
 Contents vii

4.7 Adaptors 65
4.8 Connector recession 65
4.9 Conclusions 66
4.A Appendix A 66
4.B Appendix B 66
4.C Appendix C 85
4.D Appendix D 86
4.E Appendix E 87
Further reading 88

5 Attenuation measurement 91
Alan Coster
5.1 Introduction 91
5.2 Basic principles 91
5.3 Measurement systems 93
5.3.1 Power ratio method 94
5.3.2 Voltage ratio method 97
5.3.3 The inductive voltage divider 98
5.3.4 AF substitution method 104
5.3.5 IF substitution method 105
5.3.6 RF substitution method 107
5.3.7 The automatic network analyser 108
5.4 Important considerations when making attenuation
measurements 110
5.4.1 Mismatch uncertainty 110
5.4.2 RF leakage 112
5.4.3 Detector linearity 112
5.4.4 Detector linearity measurement uncertainty budget 114
5.4.5 System resolution 115
5.4.6 System noise 115
5.4.7 Stability and drift 115
5.4.8 Repeatability 115
5.4.9 Calibration standard 116
5.5 A worked example of a 30 dB attenuation
measurement 116
5.5.1 Contributions to measurement uncertainty 117
References 119
Further reading 120

6 RF voltage measurement 121

Paul C. A. Roberts
6.1 Introduction 121
6.2 RF voltage measuring instruments 122
6.2.1 Wideband AC voltmeters 122
6.2.2 Fast sampling and digitising DMMs 124
viii Contents

6.2.3 RF millivoltmeters 125

6.2.4 Sampling RF voltmeters 126
6.2.5 Oscilloscopes 127
6.2.6 Switched input impedance oscilloscopes 129
6.2.7 Instrument input impedance effects 130
6.2.8 Source loading and bandwidth 132
6.3 AC and RF/microwave traceability 133
6.3.1 Thermal converters and micropotentiometers 133
6.4 Impedance matching and mismatch errors 135
6.4.1 Uncertainty analysis considerations 136
6.4.2 Example: Oscilloscope bandwidth test 137
6.4.3 Harmonic content errors 137
6.4.4 Example: Oscilloscope calibrator calibration 138
6.4.5 RF millivoltmeter calibration 140
Further reading 143

7 Structures and properties of transmission lines 147

R. J. Collier
7.1 Introduction 147
7.2 Coaxial lines 148
7.3 Rectangular waveguides 150
7.4 Ridged waveguide 150
7.5 Microstrip 151
7.6 Slot guide 152
7.7 Coplanar waveguide 153
7.8 Finline 154
7.9 Dielectric waveguide 154
References 155
Further reading 156

8 Noise measurements 157

David Adamson
8.1 Introduction 157
8.2 Types of noise 158
8.2.1 Thermal noise 158
8.2.2 Shot noise 159
8.2.3 Flicker noise 159
8.3 Definitions 160
8.4 Types of noise source 162
8.4.1 Thermal noise sources 162
8.4.2 The temperature-limited diode 163
8.4.3 Gas discharge tubes 163
8.4.4 Avalanche diode noise sources 163
 Contents ix

8.5 Measuring noise 164

8.5.1 The total power radiometer 164
8.5.2 Radiometer sensitivity 166
8.6 Measurement accuracy 166
8.6.1 Cascaded receivers 169
8.6.2 Noise from passive two-ports 169
8.7 Mismatch effects 171
8.7.1 Measurement of receivers and amplifiers 172
8.8 Automated noise measurements 174
8.8.1 Noise figure meters or analysers 175
8.8.2 On-wafer measurements 175
8.9 Conclusion 176
Acknowledgements 176
References 176

9 Connectors, air lines and RF impedance 179

N. M. Ridler
9.1 Introduction 179
9.2 Historical perspective 180
9.2.1 Coaxial connectors 180
9.2.2 Coaxial air lines 181
9.2.3 RF impedance 181
9.3 Connectors 182
9.3.1 Types of coaxial connector 182
9.3.2 Mechanical characteristics 185
9.3.3 Electrical characteristics 187
9.4 Air lines 188
9.4.1 Types of precision air line 189
9.4.2 Air line standards 190
9.4.3 Conductor imperfections 192
9.5 RF impedance 193
9.5.1 Air lines 194
9.5.2 Terminations 198
9.6 Future developments 200
Appendix: 7/16 connectors 201
References 203

10 Microwave network analysers 207

Roger D. Pollard
10.1 Introduction 207
10.2 Reference plane 208
10.2.1 Elements of a microwave network analyser 208
10.3 Network analyser block diagram 214
Further reading 216
x Contents

11 RFIC and MMIC measurement techniques 217

Stepan Lucyszyn
11.1 Introduction 217
11.2 Test fixture measurements 218
11.2.1 Two-tier calibration 220
11.2.2 One-tier calibration 229
11.2.3 Test fixture design considerations 230
11.3 Probe station measurements 230
11.3.1 Passive microwave probe design 231
11.3.2 Probe calibration 236
11.3.3 Measurement errors 240
11.3.4 DC biasing 240
11.3.5 MMIC layout considerations 241
11.3.6 Low-cost multiple DC biasing technique 243
11.3.7 Upper-millimetre-wave measurements 243
11.4 Thermal and cryogenic measurements 246
11.4.1 Thermal measurements 246
11.4.2 Cryogenic measurements 247
11.5 Experimental field probing techniques 249
11.5.1 Electromagnetic-field probing 249
11.5.2 Magnetic-field probing 250
11.5.3 Electric-field probing 251
11.6 Summary 254
References 255

12 Calibration of automatic network analysers 263

Ian Instone
12.1 Introduction 263
12.2 Definition of calibration 263
12.3 Scalar network analysers 263
12.4 Vector network analyser 266
12.5 Calibration of a scalar network analyser 267
12.5.1 Transmission measurements 267
12.5.2 Reflection measurements 267
12.6 Problems associated with scalar network analyser
measurements 269
12.7 Calibration of a vector network analyser 269
12.8 Accuracy enhancement 270
12.8.1 What causes measurement errors? 270
12.8.2 Directivity 270
12.8.3 Source match 271
12.8.4 Load match 272
12.8.5 Isolation (crosstalk) 273
12.8.6 Frequency response (tracking) 273
 Contents xi

12.9 Characterising microwave systematic errors 273

12.9.1 One-port error model 273
12.10 One-port device measurement 276
12.11 Two-port error model 279
12.12 TRL calibration 284
12.12.1 TRL terminology 284
12.12.2 True TRL/LRL 286
12.12.3 The TRL calibration procedure 287
12.13 Data-based calibrations 289
References 289

13 Verification of automatic network analysers 291

Ian Instone
13.1 Introduction 291
13.2 Definition of verification 291
13.3 Types of verification 292
13.3.1 Verification of error terms 292
13.3.2 Verification of measurements 292
13.4 Calibration scheme 293
13.5 Error term verification 293
13.5.1 Effective directivity 293
13.5.2 Effective source match 296
13.5.3 Effective load match 299
13.5.4 Effective isolation 299
13.5.5 Transmission and reflection tracking 299
13.5.6 Effective linearity 300
13.6 Verification of measurements 301
13.6.1 Customised verification example 301
13.6.2 Manufacturer supplied verification example 302
References 304

14 Balanced device characterisation 305

Bernd A. Schincke
14.1 Introduction 305
14.1.1 Physical background of differential structures 306
14.2 Characterisation of balanced structures 309
14.2.1 Balanced device characterisation using network
analysis 310
14.2.2 Characterisation using physical transformers 310
14.2.3 Modal decomposition method 312
14.2.4 Mixed-mode-S-parameter-matrix 318
14.2.5 Characterisation of single-ended to balanced devices 319
14.2.6 Typical measurements 320
xii Contents

14.3 Measurement examples 321

14.3.1 Example 1: Differential through connection 321
14.3.2 Example 2: SAW-filter measurement 326
14.4 (De)Embedding for balanced device characterisation 326
Further reading 328

15 RF power measurement 329

James Miall
15.1 Introduction 329
15.2 Theory 329
15.2.1 Basic theory 329
15.2.2 Mismatch uncertainty 332
15.3 Power sensors 333
15.3.1 Thermocouples and other thermoelectric
sensors 333
15.3.2 Diode sensors 333
15.3.3 Thermistors and other bolometers 333
15.3.4 Calorimeters 334
15.3.5 Force and field based sensors 336
15.3.6 Acoustic meter 336
15.4 Power measurements and calibration 337
15.4.1 Direct power measurement 337
15.4.2 Uncertainty budgets 337
15.5 Calibration and transfer standards 338
15.5.1 Ratio measurements 338
15.6 Power splitters 339
15.6.1 Typical power splitter properties 340
15.6.2 Measurement of splitter output match 340
15.6.3 The direct method of measuring splitter output 341
15.7 Couplers and reflectometers 343
15.7.1 Reflectometers 343
15.8 Pulsed power 344
15.9 Conclusion 346
15.10 Acknowledgements 346
References 347

16 Spectrum analyser measurements and applications 349

Doug Skinner
16.1 Part 1: Introduction 349
16.1.1 Signal analysis using a spectrum analyser 349
16.1.2 Measurement domains 350
16.1.3 The oscilloscope display 350
16.1.4 The spectrum analyser display 351
16.1.5 Analysing an amplitude-modulated signal 351
 Contents xiii

16.2 Part 2: How the spectrum analyser works 354

16.2.1 Basic spectrum analyser block diagram 354
16.2.2 Microwave spectrum analyser with harmonic mixer 354
16.2.3 The problem of multiple responses 355
16.2.4 Microwave spectrum analyser with a tracking
preselector 356
16.2.5 Effect of the preselector 356
16.2.6 Microwave spectrum analyser block diagram 356
16.2.7 Spectrum analyser with tracking generator 358
16.3 Part 3: Spectrum analyser important specification points 359
16.3.1 The input attenuator and IF gain controls 360
16.3.2 Sweep speed control 360
16.3.3 Resolution bandwidth 361
16.3.4 Shape factor of the resolution filter 362
16.3.5 Video bandwidth controls 365
16.3.6 Measuring low-level signals – noise 366
16.3.7 Dynamic range 366
16.3.8 Amplitude accuracy 372
16.3.9 Effect of input VSWR 372
16.3.10 Sideband noise characteristics 373
16.3.11 Residual responses 373
16.3.12 Residual FM 374
16.3.13 Uncertainty contributions 375
16.3.14 Display detection mode 376
16.4 Spectrum analyser applications 376
16.4.1 Measurement of harmonic distortion 378
16.4.2 Example of a tracking generator measurement 378
16.4.3 Zero span 378
16.4.4 The use of zero span 379
16.4.5 Meter Mode 379
16.4.6 Intermodulation measurement 380
16.4.7 Intermodulation analysis 381
16.4.8 Intermodulation intercept point 382
16.4.9 Nomograph to determine intermodulation products
using intercept point method 383
16.4.10 Amplitude modulation 383
16.4.11 AM spectrum with modulation distortion 384
16.4.12 Frequency modulation 384
16.4.13 FM measurement using the Bessel zero method 385
16.4.14 FM demodulation 386
16.4.15 FM demodulation display 387
16.4.16 Modulation asymmetry – combined AM and FM 387
16.4.17 Spectrum of a square wave 388
16.4.18 Pulse modulation 389
16.4.19 Varying the pulse modulation conditions 389
xiv Contents

16.4.20 ‘Line’ and ‘Pulse’ modes 391

16.4.21 Extending the range of microwave spectrum
analysers 392
16.4.22 EMC measurements 392
16.4.23 Overloading a spectrum analyser 392
16.5 Conclusion 393
Further reading 394

17 Measurement of frequency stability and

phase noise 395
David Owen
17.1 Measuring phase noise 396
17.2 Spectrum analysers 397
17.3 Use of preselecting filter with spectrum analysers 399
17.4 Delay line discriminator 400
17.5 Quadrature technique 401
17.6 FM discriminator method 404
17.7 Measurement uncertainty issues 405
17.8 Future method of measurements 406
17.9 Summary 406

18 Measurement of the dielectric properties of materials at

RF and microwave frequencies 409
Bob Clarke
18.1 Introduction 409
18.2 Dielectrics – basic parameters 410
18.3 Basic dielectric measurement theory 413
18.3.1 Lumped-impedance methods 414
18.3.2 Wave methods 414
18.3.3 Resonators, cavities and standing-wave methods 416
18.3.4 The frequency coverage of measurement techniques 417
18.4 Loss processes: conduction, dielectric relaxation, resonances 418
18.5 International standard measurement methods for dielectrics 422
18.6 Preliminary considerations for practical dielectric
measurements 422
18.6.1 Do we need to measure our dielectric materials at
all? 422
18.6.2 Matching the measurement method to the dielectric
material 423
18.7 Some common themes in dielectric measurement 425
18.7.1 Electronic instrumentation: sources and detectors 425
18.7.2 Measurement cells 426
18.7.3 Q-factor and its measurement 427
18.8 Good practices in RF and MW dielectric measurements 429
 Contents xv

18.9 A survey of measurement methods 430

18.9.1 Admittance methods in general and two- and
three-terminal admittance cells 430
18.9.2 Resonant admittance cells and their derivatives 432
18.9.3 TE01 -mode cavities 434
18.9.4 Split-post dielectric resonators 436
18.9.5 Substrate methods, including ring resonators 437
18.9.6 Coaxial and waveguide transmission lines 437
18.9.7 Coaxial probes, waveguide and other dielectric
probes 439
18.9.8 Dielectric resonators 442
18.9.9 Free-field methods 444
18.9.10 The resonator perturbation technique 446
18.9.11 Open-resonators 446
18.9.12 Time domain techniques 448
18.10 How should one choose the best measurement technique? 449
18.11 Further information 449
References 450

19 Calibration of ELF to UHF wire antennas, primarily

for EMC testing 459
M. J. Alexander
19.1 Introduction 459
19.2 Traceability of E-field strength 460
19.2.1 High feed impedance half wave dipole 460
19.2.2 Three-antenna method 461
19.2.3 Calculability of coupling between two resonant dipole
antennas 462
19.2.4 Calculable field in a transverse electromagnetic (TEM)
cell 462
19.2.5 Uncertainty budget for EMC-radiated E-field
emission 462
19.3 Antenna factors 464
19.3.1 Measurement of free-space AFs 466
19.3.2 The calculable dipole antenna 466
19.3.3 Calibration of biconical antennas in the frequency
range 20–300 MHz 466
19.3.4 Calibration of LPDA antennas in the frequency
range 200 MHz to 5 GHz 467
19.3.5 Calibration of hybrid antennas 467
19.3.6 Calibration of rod antennas 467
19.3.7 Calibration of loop antennas 468
19.3.8 Other antenna characteristics 468
xvi Contents

19.4 Electro-optic sensors and traceability of fields

in TEM cells 469
Acknowledgements 470
References 470

Index 473
 Contributors

David Adamson John Hurll

National Physical Laboratory United Kingdom Accreditation Service
Teddington, Middlesex, TW11 0LW 21–47 High Street, Feltham
[email protected] Middlesex, TW13 4UN
[email protected]
Martin J. Alexander
Ian Instone
National Physical Laboratory
Agilent Technologies UK Ltd
Teddington, Middlesex, TW11 0LW
Scotstoun Avenue, South Queensferry
[email protected]
West Lothian, EH30 9TG
[email protected]
Bob Clarke
National Physical Laboratory Stepan Lucyszyn
Teddington, Middlesex, TW11 0LW Dept Electrical and Electronic
[email protected] Engineering
Imperial College London
Exhibition Road, London, SW7 2AZ
Richard J. Collier
[email protected]
Corpus Christi College
University of Cambridge
James Miall
Trumpington Street
National Physical Laboratory
Cambridge, CB2 1RH
Teddington, Middlesex, TW11 0LW
[email protected]
[email protected]

Alan Coster David Owen

Consultant Business Development Manager
5 Fieldfare Avenue, Yateley Pickering Interfaces
Hampshire, GU46 6PD 183A Poynters Road, Dunstable
[email protected] Bedfordshire, LU5 4SH
[email protected]
xviii Contributors

Roger D. Pollard Bernd Schincke

School of Electronic and Rohde and Schwarz Training Centre
Electrical Engineering Germany
University of Leeds [email protected]
Leeds, LS2 9JT
[email protected] Doug Skinner
Metrology Consultant
Nick M. Ridler [email protected]
National Physical Laboratory
Teddington, Middlesex, TW11 0LW Paul R. Young
[email protected] Department of Electronics
University of Kent
Paul C.A. Roberts Canterbury, Kent, CT2 7NT
Fluke Precision Measurement Ltd [email protected]
Hurricane Way
Norwich, NR6 6JB
[email protected]
 Preface

This book contains most of the lecture notes used during the 14th IET Training Course
on Microwave Measurements in May 2005 and is intended for use at the next course
in 2007. These courses began in 1970 at the University of Kent with the title ‘RF
Electrical Measurements’ and were held subsequently at the University of Surrey
(1973) and the University of Lancaster (1976 and 1979). In 1983 the course returned
to the University of Kent with the new title ‘Microwave Measurements’. In recent
years it has been held appropriately at the National Physical Laboratory in Teddington,
where the National Microwave Measurement Facilities and Standards are housed. In
1985 and again in 1989, the late A.E. Bailey was the editor of a publication of these
notes in book form. This third edition has been jointly edited by myself and A.D.
Skinner and includes a large number of new authors since the last edition. Although
the book is primarily intended for the course, it has proved popular over the years to
anyone starting to measure microwaves.
The book begins with some revision chapters on transmission lines and scattering
parameters, and these topics are used in the later chapters. Although these topics were
included in most Physics and Electronics degree programmes in 1970, this is not the
case now. As a result the reader who is totally unfamiliar with electromagnetic waves
is advised to consult one of the many first-rate introductory books beforehand. The
uncertainty of measurement is introduced next and this is followed by the techniques
for the measurement of attenuation, voltage and noise. Many of these measurements
are made using a microwave network analyser, and this remarkable instrument is
discussed in the next few chapters. After this, the measurement of power, the use of
spectrum analysers and aspects of digital modulation and phase noise measurements
are covered in separate chapters. Finally, with the measurement of material properties,
and both antenna and free field measurements, the wide range of topics is completed.
A feature of the training course is that in addition to the lectures there are work-
shops and demonstrations using the excellent facilities available in the National
Physical Laboratory. The course is organised by a small committee of the IET, many
of whom are involved in both the lectures and the workshops. Without their hard
work, the course would not have survived the endless changes that have occurred
since 1970. Although the book is a good reference source for those starting in the
field of microwave measurements, the course is strongly recommended, as not only
xx Preface

will the lectures and workshops enliven the subject, but meeting others on the course
will also help in forming useful links for the future.
Finally, today microwaves are being used more extensively than ever before and
yet there is a serious shortage of microwave metrologists. This book, and the course
linked with it, are intended to help redress this imbalance.
R.J. Collier
Chairman – Organising Committee of the IET Training Course on
Microwave Measurements
 Chapter 1
Transmission lines – basic principles
R. J. Collier

1.1 Introduction

The aim of this chapter is to revise the basic principles of transmission lines in
preparation for many of the chapters that follow in this book. Obviously one chapter
cannot cover such a wide topic in any depth so at the end some textbooks are listed
that may prove useful for those wishing to go further into the subject.
Microwave measurements involve transmission lines because many of the circuits
used are larger than the wavelength of the signals being measured. In such circuits, the
propagation time for the signals is not negligible as it is at lower frequencies. There-
fore, some knowledge of transmission lines is essential before sensible measurements
can be made at microwave frequencies.
For many of the transmission lines, such as coaxial cable and twisted pair lines,
there are two separate conductors separated by an insulating dielectric. These lines
can be described by using voltages and currents in an equivalent circuit. However,
another group of transmission lines, often called waveguides, such as metallic waveg-
uide and optical fibre have no equivalent circuit and these are described in terms of
their electric and magnetic fields. This chapter will describe the two-conductor trans-
mission lines first, followed by a description of waveguides and will end with some
general comments about attenuation, dispersion and power. A subsequent chapter
will describe the properties of some transmission lines that are in common use today.

1.2 Lossless two-conductor transmission lines – equivalent

circuit and velocity of propagation

All two-conductor transmission lines can be described by using a distributed equiv-

alent circuit. To simplify the treatment, the lines with no losses will be considered
2 Microwave measurements

∂V
I − C∆x
I ∂t

∂I
L ∆x V − L∆x
V ∂t

∆x

Figure 1.1 The equivalent circuit of a short length of transmission line with no
losses

first. The lines have an inductance per metre, L, because the current going along one
conductor and returning along the other produces a magnetic flux linking the conduc-
tors. Normally at high frequencies, the skin effect reduces the self-inductance of the
conductors to zero so that only this ‘loop’ inductance remains. The wires will also
have a capacitance per metre, C, because any charges on one conductor will induce
equal and opposite charges on the other. This capacitance between the conductors
is the dominant term and is much larger than any self-capacitance. The equivalent
circuit of a short length of transmission line is shown in Figure 1.1.
If a voltage, V , is applied to the left-hand side of the equivalent circuit, the voltage
at the right-hand side will be reduced by the voltage drop across the inductance. In
mathematical terms
∂I
V becomes V − L
x in a distance
x
∂t
Therefore, the change
V in that distance is given by

∂I

V = −L
x
∂t
Hence

V ∂I
= −L

x ∂t
and

V ∂V ∂I
Lim = = −L

x ∂x ∂t

x → 0
 Transmission lines – basic principles 3

In a similar manner the current, I , entering the circuit on the left-hand side is
reduced by the small current going through the capacitor. Again, in mathematical
terms
∂V
I becomes I − C
x in a distance
x
∂t
Therefore, the change
I in that distance is given by
∂V

I = −C
x
∂t
Hence

I ∂V
= −C

x ∂t
and

I ∂I ∂V
Lim = = −C

x ∂x ∂t

x → 0

The following equations are called Telegraphists’ equations.

∂V ∂I
= −L
∂x ∂t
(1.1)
∂I ∂V
= −C
∂x ∂t
Differentiating these equations with respect to both x and t gives

∂ 2V ∂ 2I ∂ 2I ∂ 2V
= −L ; = −C
∂x2 ∂x∂t ∂x2 ∂x∂t
∂ 2V ∂ 2I 2
∂ I ∂ 2V
= −L 2 ; = −C 2
∂t∂x ∂t ∂t∂x ∂t
Given that x and t are independent variables, the order of the differentiation is not
important; thus, the equations can be reformed into wave equations.

∂ 2V ∂ 2V ∂ 2I ∂ 2I
2
= LC 2 ; 2
= LC 2 (1.2)
∂x ∂t ∂x ∂t
The equations have general solutions of the form of any function of the variable
(t ∓ x/v). So if any signal, which is a function of time, is introduced at one end of
a lossless transmission line then at a distance x down the line, this function will be
delayed by x/v. If the signal is travelling in the opposite direction then the delay will
be the same except that x will be negative and the positive sign in the variable will
be necessary.
4 Microwave measurements

If the function f (t − x/v) is substituted into either of the wave equations this
gives
1 
x 

x
f t − = LCf t −
v2 v v
This shows that for all the types of signal – pulse, triangular and sinusoidal – there is
a unique velocity on lossless lines, v, given by
1
v=√ (1.3)
LC
This is the velocity for both the current and voltage waveforms, as the same wave
equation governs both parameters.

1.2.1 Characteristic impedance

The relationship between the voltage waveform and the current waveform is derived
from the Telegraphists’ equations.
If the voltage waveform is

x
V = V0 f t −
v
then
∂V V0
x
=− f t−
∂x v v
Using the first Telegraphists’ equation
∂I V0 
x
= f t−
∂t Lv v
Integrating with respect to time gives
V0
x V
I= f t− =
Lv v Lv
Therefore

V L
= Lv = (1.4)
I C
This ratio is called the characteristic impedance, Z0 and for lossless lines
V
= Z0 (1.5)
I
This is for waves travelling in a positive x direction. If the wave was travelling in a
negative x direction, i.e. a reverse or backward wave, then the ratio of V to I would
be equal to −Z0 .
Exploring the Variety of Random
Documents with Different Content
kerkelijke scheuring tusschen het Oosten en Westen en de daaruit voortkomende
toeneming van de Longobardische macht, welke de Pausen dwong de hulp van de
Franken in te roepen16.

Wat den beeldenstrijd betreft, dient opgemerkt te worden, dat velen in het oosten van het
Keizerrijk, zonder twijfel onder invloed van de Oostersche monotheïsten, b.v. van de
Joden en de Mohammedanen, die overtuigd waren van de gevaarlijke neiging van de
menschelijke natuur tot afgodendienst, ofschoon zij niet door ultra-puriteinsche
beweegredenen gedreven werden, toch niet in staat waren de houding van de Roomsche
Kerk ten opzichte van het gebruik van beelden te begrijpen, een houding, die vooral
moet toegeschreven worden aan de nawerking van het oude heidendom.

Keizer Leo17 nam, nadat hij de eerste negen jaren van zijn regeering had gebruikt om de
Saracenen krachtig terug te werpen en gelukkige veldtochten tegen hen in Sicilië had
volbracht, in 628 het gewichtig besluit de Hercules-arbeid op zich te nemen om de
Godshuizen te zuiveren van idolatrie, want hij was besloten den oorlog te verklaren aan
de fetisch-vereering van beelden en schilderstukken. Zijn eerste daad was het beroemde
Edict, dat beval alle godsdienstige beelden te vernielen of uit de kerken te verwijderen.
Dit Edict was des te hatelijker voor de Katholieke geestelijkheid, omdat er een
minachting achter verscholen was voor de Maria-vereering en het plompe bijgeloof, dat
samenhing met de relieken—om niet te spreken van het kloosterleven en het gedwongen
coelibaat.

In Constantinopel zelf en elders in het Keizerrijk ontstond een hevige oppositie tegen het
Edict; maar hier werd dit met geweld onderdrukt, terwijl er in Italië daarentegen een
plotselinge en geweldige uitbarsting op volgde, die de Byzantijnsche macht ernstig
aangreep. Ravenna, Venetië en andere steden van het noordelijke Exarchaat stonden op
tegen hun stadhouders en kozen hun eigen duces; en voortaan erkenden slechts een paar
steden in het uiterste zuiden van het schiereiland den Keizer en den Patriarch van het
Oosten—een toestand, die bleef bestaan tot de komst van de Noormannen.

Het verdere verloop van den strijd over de beelden is meer uit een kerkelijk dan een
historisch oogpunt van belang. Na den dood van Paus Gregorius II in 731 was zijn
opvolger Gregorius III eerst op de hand van Leo; maar zijn Concilie was het niet met
hem eens en sprak over ieder, die niet voor den beeldendienst was, den ban uit. In 754
kwam een Concilie van 338 bisschoppen te Constantinopel samen en verklaarde zich
eenstemmig tegen beelden. De vrome Irene, die haar eigen zoon onttroonde en blind
maakte, heeft de eer verworven den beeldendienst in het oosten weer hersteld te hebben,
want een Concilie18 door haar te Nicaea in 787 bijeengeroepen nam met algemeene
stemmen aan dat “de beeldendienst de Heilige Schrift, de Vaders en de Concilies van de
Kerk welgevallig is” en dat “gebeden moeten worden opgezonden tot de beelden van de
Heiligen en tot het Kruis.”
Wij zullen nu terugkeeren tot Liutprand. Zijn regeering van twee en dertig jaren,
merkwaardig als de periode van den beslissenden opstand tegen het keizerlijk gezag in
Italië, was bovendien belangrijk, omdat, terwijl Pausen en Keizers, Romeinen en
Byzantijnen, zich afmatten door godsdienstigen en staatkundigen strijd, de
Longobardische koning snel zijn gebied uitbreidde en versterkte door verovering en
verstandige wetgeving, en de ontwikkeling van een nieuwe bouwkunst begunstigde door
de gilden van de Comacijnsche bouwmeesters te beschermen, die vele kerken voor hem
oprichtten, zooals de prachtige basiliek van S. Pietro te Tuscania (Toscanella) bij
Viterbo, den Duomo en Battisterio van Novara en verscheidene kerken te Genua en
Pavia, b.v. de beroemde Ciel d’oro, waar hij de beenderen van den H. Augustinus
neerlegde, die hij had gekocht van de Saracenen op Sardinië.

Liutprand voegde 153 wetten bij den code van Rotharis. Deze wetten zijn belangrijk om
haar barmhartigheid en Christelijke zachtheid. Zij toonen een innigen afkeer voor de
oude barbaarsche gewoonten van het duel of het “Godsoordeel”; zij geven de vrouw
rechten en verdedigen de armen tegen onderdrukking.

De eerste veroveringen van Liutprand hadden het Longobardische koninkrijk

zuidwaarts19 uitgebreid en ook over het grootste gedeelte van Emilia en Pentapolis;
ongeveer 730 schijnt hij Ravenna genomen te hebben; want wij lezen, dat in 734, Paus
Gregorius III aan Orso, den derden Doge van Venetië, verzoekt Ravenna “voor het
Keizerrijk” te heroveren; en dit gebeurde, hetgeen bewijst, hoe machtig en onafhankelijk
Venetië reeds was geworden. Het toont ook, hoe ongerust Paus Gregorius werd over den
snellen groei van de Longobardische macht. Zoo ongerust werd hij, dat hij een paar jaren
later (739) een opstand trachtte te ondersteunen van de zuidelijke Longobardische
hertogdommen Spoleto en Benevento. Daarop marcheerde Koning Liutprand nog eens
naar het Zuiden, versloeg Thrasamund, den oproerigen hertog van Spoleto, die naar den
Paus vluchtte, en trok tegen Rome op.

Het gebeurde in deze crisis, toen Liutprand het land van het Romeinsche hertogdom
verwoestte tot aan de basiliek van den H. Petrus, die toen buiten de muren stond, dat
Gregorius den beroemden brief schreef, waarmede het nog beroemder Weener
handschrift, de Codex Carolinus20, begint, den eersten brief door hem geschreven
“Domino excellentissimo filio Carolo subregulo”, aan Karel Martel, den overwinnaar
van de Saksen, Friezen en Beieren, den redder van Christelijk Europa door zijn eeuwig-
gedenkwaardige overwinning over de Mooren en Arabieren bij Poitiers, den heerscher
over alle Franken, ofschoon in naam slechts Hertog van Austrasië en Magister Palatii in
Neustrië.

Deze brief van Gregorius III kwam ongelegen, want Karel had juist de hulp van
Liutprand ingeroepen tegen de Arabieren en Liutprand was reeds noordwaarts getrokken
om hem te helpen; maar toen hij zag, dat de oorlog tegen de ongeloovigen geëindigd
was, keerde hij terug en begon wederom het gebied van de Kerk in het Romeinsche
Hertogdom te verwoesten. Toen schreef Gregorius nog eens een dringenden brief aan
Karel, waarin hij hem te hulp riep contra nefandissimos Longobardos en er hem aan
herinnerde dat hij hem, behalve andere prachtige geschenken, de gouden sleutels had
gezonden van de tombe van den H. Petrus cum vinculis (d.i. die vijlsel bevatten van de
ketenen van den Apostel). De bedoeling van deze sleutels was zeker Karel te beduiden,
dat men op hem als verdediger van de tombe van den H. Petrus vertrouwde; en een
kroniekschrijver verzekert, dat Gregorius de stellige belofte gaf van den keizer af te
vallen (a partibus Imperatoris recedere) en Karel als Romeinsch Consul te erkennen.
Het lijkt vreemd, dat de Paus zou toegegeven hebben, dat er nog eenige band met het
Byzantijnsche hof bestond, want het schijnt, dat te Rome het Byzantijnsche gezag
volstrekt niet meer erkend werd. Maar het verhaal kan toch waarheid bevatten;
Gregorius is misschien eenigszins de uitnoodiging van Paus Leo III aan Karel den
Groote vooruitgeloopen.

Gregorius ontving geen antwoord op zijn verzoek, want hij stierf plotseling in November
van dit jaar (741) en Karel was reeds een maand eerder gestorven. Keizer Leo overleed
ook in hetzelfde jaar. Liutprand bleef dus alleen over van de vier belangrijke
persoonlijkheden van deze periode, maar hij overleefde hen slechts drie jaren. Doch deze
drie jaren vermeerderden zijn gebied en roem niet weinig. De nieuwe Paus, Zacharias,
werd zonder keizerlijke bekrachtiging gewijd—een sterk bewijs van de onlangs
verworven onafhankelijkheid; hij nam jegens den Longobardischen koning een
verzoenende houding aan en er vond een plechtige ontmoeting plaats in de basiliek van
den H. Petrus te Viterbo, bij de grens van het Longobardische Toskane en het
Romeinsche Hertogdom. Hier werd een wapenstilstand van twintig jaar geteekend.
Liutprand sloot ook een verdrag met Stephanus, den Hertog of Patricius van Rome, die
nu feitelijk de president was van de Romeinsche Commune. Hij bevestigde ook zijn
souvereine rechten over de nog oproerige zuidelijke hertogdommen door Trasamund af
te zetten, die de tonsuur moest aannemen, evenals zoovele gevallen potentaten in die
tijden, en hij plaatste nieuwe regeerders op de hertogelijke tronen van Spoleto en
Benevento. Wellicht is het te betreuren, dat Liutprand nu geen gebruik heeft gemaakt
van zijn positie en getracht heeft zijn koninkrijk te grondvesten op de basis van een
vereenigd Italië, zelfs wanneer die vereeniging van tamelijk heterogene elementen
voorloopig had moeten geschieden door buitenlandsche krachten. Hoe het ook zij, de
poging is niet gedaan, misschien omdat het genie om keizerrijken te bouwen in het
Longobardische karakter niet aanwezig was, misschien ook omdat de eerbied van
Liutprand, als oprecht katholiek, voor het geestelijk gezag en de wereldlijke bezittingen
van de Kerk hem deed aarzelen. Hoe sterk hij onder den invloed van dien eerbied stond,
bewijst het feit, dat hij na het verdrag van Viterbo vele steden en sterkten, waarop de
Paus als erfgenaam van de Byzantijnsche bezittingen aanspraak maakte, teruggaf,
zoowel in het noordelijke Exarchaat als in het Romeinsche hertogdom, en dat hij twee
jaren voor zijn dood op aandringen van den Paus zijn plan om Ravenna aan te vallen
opgaf.

In 744 stierf Liutprand en zijn zoon (of neef) Hildebrand volgde hem op, maar werd
weldra afgezet door Ratchis. Van Ratchis’ regeering weten wij bijna niets, behalve dat zij
eindigde, toen hij zich naar Monte Cassino terugtrok. Zijn broeder en opvolger Astulf
(749–56) veroorzaakte door zijn hevige, aggressieve, anti-pauselijke politiek den eersten
ernstigen inval van de Franken. In 752 nam hij Ravenna, welk feit men beschouwt als
het einde van het Byzantijnsche Exarchaat, en ondanks den vrede van veertig jaren, dien
hij geteekend had, weigerde hij hardnekkig de Romeinsche en pauselijke steden en
landstreken op te geven, welke hij had veroverd, en fremens ut leo joeg hij den
Romeinen zulk een schrik aan met zijn bedreigingen, dat Paus Stephanus, barrevoets en
bestrooid met asch processies van smeekelingen leidde naar de drie groote kerken van
Rome, terwijl hij het geschonden verdrag op een kruis voor zich uitdroeg. Eindelijk
bracht de Paus, wanhopig, een bezoek aan den Longobardischen koning te Pavia. Maar
alles was vergeefsch; hij vervolgde dus zijn reis en trok de Alpen over om persoonlijk
Pepijn, den koning der Franken, om hulp te vragen.

Pepijn de korte en zijn broeder Karloman bezaten een tijdlang de hoogste macht na den
dood van hun vader Karel Martel, maar zij heetten slechts maires du palais van den
laatsten koning der Merovingers, den roi fainéant Childerik III. Karloman, die het
wereldsche leven moede was, had zich in 746 teruggetrokken naar een klooster, dat hij
zelf gesticht had op den berg Soracte bij Rome, en vandaar naar het Benedictijner
klooster van Monte Cassino. Daarop had Pepijn tot den Paus Zacharias de vraag gericht
of hij, die werkelijk het koninklijk gezag uitoefende, niet meer recht had den
koninklijken titel te voeren dan een roi fainéant. Hierop gaf Zacharias het verlangde
antwoord en stuurde Bonifacius, den Engelschen zendeling in Germanië, die toen
Aartsbisschop van Mainz was, om Pepijn te kronen in het plechtige conclave van
Soissons (751).

Toen nu twee jaren later de opvolger van Zacharias, Paus Stephanus II de Alpen overtrok
om de hulp van Koning Pepijn in te roepen, kwam de jonge prins Karel (de latere Karel
de Groote) hem tegemoet en begeleidde hem, totdat de koning zelf kwam aanrijden om
zijn gast te ontvangen. Dadelijk, nog voordat zij het paleis bereikten, beloofde Pepijn
onder eede “dat hij het Exarchaat en alle andere plaatsen en rechten aan de Republiek
van Rome zou teruggeven” of, met andere woorden, aan den Kerkelijken Staat. Hij
dringt er dan op aan, dat Stephanus den winter in de Abdij van St. Dionysius (St. Denis)
zal doorbrengen; hij schrijft dreigbrieven aan den Longobardischen koning Astulf, maar
vergeefs; hij vernieuwt zijn belofte aan den Paus in plechtige vergaderingen; en Paus
Stephanus, van zijn kant, kroont in de kerk van St. Denis niet alleen Pepijn zelf, maar
ook zijn gemalin Bertharid (Berthe au grand pied) en hun beide zonen, Karel en
Karloman, een daad, die beschouwd wordt als de pauselijke sanctie van Pepijn’s
dynastie, daar hij zelf reeds gekroond was als koning der Franken door St. Bonifacius.
Het was werkelijk eenigszins een herleving van het Romeinsche Keizerrijk, want bij de
kroning schonk Stephanus, als vertegenwoordiger van Rome, aan den Frankischen
koning den hoogsten titel, Patricius, die door de Keizers slechts aan eminente leden van
het keizerlijk huis was gegeven, of gevoerd was door vorsten als Odovacar en
Theoderik.

27. Kathedraal en S. Fosca, Torcello.

Pepijn vervulde zijn belofte. Kort na zijn tweede kroning trok hij aan het hoofd van een
groot leger, vergezeld van den Paus en een groote cavalcade van prelaten, den Mont
Cenis over, dreef Astulf naar Pavia terug en dwong hem de belofte af Ravenna en andere
steden van het vroegere Exarchaat terug te geven en wel, zooals hij uitdrukkelijk
bepaalde, aan den H. Petrus d.w.z. aan den Paus, en niet aan den Oost-Romeinschen
Keizer. Maar nauwelijks was Pepijn uit Italië getrokken, of Astulf weigerde, als
gewoonlijk, zijn woord te houden. Hij marcheerde zuidwaarts, verwoestte het
Romeinsche en kerkelijke gebied en dreigde Rome te plunderen, als de Paus niet aan
hem werd uitgeleverd. Paus Stephanus, in uiterste wanhoop, zendt Pepijn een brief, niet
van hemzelf, maar van niemand minder dan den H. Petrus, die verklaart dat de Heilige
Maagd, de Hemel en alle Heiligen en Martelaars zijn verzoek ondersteunen en dat,
indien Pepijn zich daaraan niet stoort, hij, Petrus, krachtens het gezag van de
Drieëenheid en zijn Heilig Ambt, hem, Pepijn, uit het koninkrijk Gods en het eeuwige
leven verbant. Derhalve trekt Pepijn nog eens den Mont Cenis over, neemt Pavia in
(756) en dwingt Astulf, die zijn belegering van Rome snel had opgebroken, zijn
veroveringen in het Exarchaat en de Pentapolis21 op te geven; daarna stuurt hij de
sleutels van al deze steden naar den Paus.

In ditzelfde jaar stierf Astulf. Zijn broeder Ratchis, die afstand had gedaan en zich
teruggetrokken had naar den Monte Cassino, trad nu weder op, in de hoop tot koning
verkozen te worden; maar de Paus haalde hem over naar zijn klooster terug te keeren, en
ondersteunde de verkiezing van Desiderius, den hertog van Toskane, die kwistig was met
zijn beloften om den Paus te helpen in zijn aanspraken op al het oorspronkelijke gebied
van het Exarchaat en de Pentapolis, beloften die, als gewoonlijk, onvervuld bleven; want
de nieuwe Longobardische Koning deed van niets afstand behalve van Faenza en
Ferrara.

Maar de landhonger van de Pausen werd niet verzadigd door zoo’n hapje. Stephanus’
broeder, Paulus, was hem als Paus opgevolgd en de aanspraken van den Paus, die steeds
meer gebied vroeg (want de aanspraken van “den H. Petrus” hadden nu die van “de
Heilige Roomsche Republiek” totaal verduisterd) begonnen bij den Romeinschen adel
veel vijandschap te verwekken, een opmerkenswaardig feit, daar dit, veel meer dan
eenige twist tusschen den Paus en Oost-Romeinschen Keizer het werkelijke begin was
van de veete tusschen de Gibellijnen en Welfen22.

In de volgende twaalf jaren worden er verdragen gesloten en geschonden door de vijf

heerschers, wier slaaf Italië is, maar de toestand blijft over ’t algemeen, zooals die was.
In 767 sterft Paus Paulus en in het volgend jaar Koning Pepijn. Hij laat het Frankische
koninkrijk na aan zijn twee zonen, Karel en Karloman, die door hun hevige twisten
groote onlusten stichten en de bestaande oneenigheden zelfs in de steden van Italië nog
scherper maken. Maar na drie jaren sterft Karloman en zijn weduwe vlucht met haar
kinderen naar het hof van Desiderius te Pavia. Zoo wordt Karel in 771 alleenheerscher
over het Frankische rijk van Neustrië en Austrasië en alles, wat daarbij behoorde.

Voordat wij de onderwerping van de Longobarden door Karel vertellen, is het noodig
een blik te werpen op Rome na den dood van Paus Paulus in 767, om ons een begrip te
vormen van de bijna ongeloofelijke wreedheid, met welke de aristocratische en
kerkelijke partijen den strijd hebben gevoerd. Paus Paulus lag op zijn sterfbed, maar
leefde toch nog, toen de Hertog van Nepi, een klein stadje in het Romeinsche
hertogdom, haastig tegen Rome optrok en zijn broeder Constantinus op den pauselijken
troon zette. Daar Constantinus een leek was, moest hij bevestigd worden als geestelijke,
diaken, priester en daarna gewijd als bisschop en Paus, alles op denzelfden dag. Een jaar
later werd een priester, Philippus, door de Longobardische partij op den voorgrond
geschoven. Hij werd in het Lateraan gewijd en besteeg den pauselijken troon in de St.
Pieter, waar hij aan de menigte zijn pauselijken zegen gaf. Maar de volgende maand
(Augustus 768) werd door een combinatie van geestelijken, van het leger en het volk een
derde Paus, Stephanus III, een vriend van wijlen Paus Paulus, gekozen. “Deze nieuwe
verkiezing”, zegt Villari, “bracht de woede van het volk niet tot bedaren, want, voordat
de nieuwe Paus gewijd werd, besloot de overwinnende partij wraak te nemen op
Constantinus en zijn aanhangers. Sommigen werden de oogen en tong uitgerukt. De
razende menigte stormde daarna naar het huis, waar de ex-Paus opgesloten was. Zij
overstelpten hem met beleedigingen, zetten hem te paard op een vrouwen-zadel en
brachten hem naar een klooster. Vandaar werd hij naar de Lateraan-basiliek gevoerd,
waar de verzamelde bisschoppen hem plechtig afzetten, door hem zijn pallium en
verdere pauselijke kleederen uit te trekken. Kort daarna sleurden zijn vijanden hem uit
het klooster, staken hem de oogen uit en lieten hem halfdood op straat liggen”. Een
priester, die de voornaamste bewerker was geweest van de verkiezing van Paus
Philippus en bescherming had gezocht in het Pantheon (S. Maria ad Martyres) werd van
het heilige beeld, waaraan hij zich vastgeklemd had, losgescheurd, naar het Lateraan
gesleept, en blind gemaakt op dezelfde wijze; hij stierf aan de gevolgen.

Maar wij moeten tot Karel terugkeeren. Door den dood van zijn broeder was hij
alleenheerscher der Franken geworden. Niet lang voordat dit gebeurde had zijn moeder
Bertharid (Berthe) hem overgehaald om zich te verbinden met den Longobardischen
koning Desiderius en zelfs diens dochter Desiderata tot gemalin te nemen. Toen Paus
Stephanus III van dit huwelijk hoorde, was hij zeer ontsteld. Zijn brief aan Karel, dien
deze zelf bij zijn collectie van pauselijke brieven voegde en dien men nog in Weenen
kan inzien, is in zeer heftige termen geschreven. Hij noemt elken band tusschen het
edele Frankische en het zondige Longobardische ras “diabolisch” en voegt er bij, dat hij
zijn brief gelegd heeft op de tombe van den H. Petrus en dat hij hem nu met tranen in de
oogen wegstuurt. En toch—zoo wisselvallig waren de gebeurtenissen in deze jaren—in
hetzelfde jaar (771), dat Karel alleen koning werd (want dit gebeurde pas in December),
had Stephanus plechtige samenkomsten gehouden met Desiderius, die met een sterke
lijfgarde naar Rome was gekomen, schijnbaar als pelgrim, doch in werkelijkheid om den
Paus te bevrijden van zekere woelige edelen en geestelijken, welk doel werd bereikt,
daar de leiders van de vijandige partij werden gevat en blind gemaakt. Doch in een paar
maanden veranderde Stephanus’ gezindheid, want toen hij hoorde, dat Karel met den
Longobardischen koning gebroken had,—hij had hem doodelijk beleedigd door
Desiderata terug te sturen—brak ook hij met Desiderius en trachtte de gunst van den
Frankischen vorst te winnen. Maar de dood maakte een einde aan zijn intriges (Februari
772).

Paus Stephanus werd opgevolgd door Hadrianus I, een man met een sterk karakter. Zijn
regeering van drie en twintig jaren was zeer belangrijk. Een van zijn eerste daden was
een gezantschap te zenden om te protesteeren tegen het gedrag van Desiderius, die,
woedend over de beleedigingen hem door Karel aangedaan en ongetwijfeld daartoe
aangezet door de weduwe van Karloman, Faenza en Ferrara had ingenomen en Ravenna
bedreigde. Hadrianus’ gezantschap richtte niets uit en weldra was de Longobardische
koning op marsch naar Rome.

Toen riep de Paus dringend om hulp en Karel haastte zich hem te ontzetten. Hij trok met
twee legers naar Italië. Eén leger, onder bevel van zijn oom, een zoon van Karel Martel,
nam zijn weg door den pas van Jupiter Poeninus (Monte Giove, Mont Joux of Groote St.
Bernard), het andere voerde hijzelf over den Mont Cenis; een hevige strijd werd gevoerd
(Juni 773) in de bergpassen, waar de Longobarden sterke versperringen hadden
aangelegd. Desiderius werd naar Pavia teruggeslagen, waar hij door het eene Frankische
leger nauw werd ingesloten, terwijl het andere Turijn, Milaan, Verona23 en andere steden
veroverde. Nadat Karel Pavia zes maanden vergeefs belegerd had, besloot hij het
Paaschfeest van 774 in Rome te gaan vieren. Dit eerste bezoek van hem aan Rome, dat
van belang is wegens de bevestiging van Pepijn’s Donatie, zal in een volgend hoofdstuk
worden beschreven. In Juni verliet hij Rome en keerde weer naar Pavia terug, dat zich
weldra overgaf.24 Desiderius werd met zijn vrouw en dochter naar Frankrijk gezonden.
Hij werd gedwongen de tonsuur aan te nemen en stierf in vergetelheid. Zoo eindigde de
Longobardische heerschappij.

Karel, die nu ongeveer 32 jaar oud was, beheerschte het geheele Frankische gebied ten
noorden van de Alpen en het Longobardische rijk in Italië25 tot de rivier de Garigliano
(Liris). Hij voelde zich reeds gerechtigd den titel Rex Francorum et Longobardorum te
voeren behalve dien van Patricius Romanorum, den titel van zijn vader Pepijn. Maar zijn
rijk zou zich nog geweldig uitbreiden. Hij was bestemd te regeeren over geheel Westelijk
Europa; en zijn veroveringsoorlogen begonnen ook terstond. Hij verliet Pavia, haastte
zich ook noordwaarts en begon dadelijk den eerste van de elf veldtochten, waarin hij in
de volgende elf jaar met groote inspanning en veel bloedvergieten de Oost- en
Westfaalsche Saksen onderwierp, woeste en verbitterde vijanden van het Christendom,
aangevoerd door hun beroemd opperhoofd, Widukind.26 Op zijn eersten veldtocht (775)
bracht hij deze Saksische heidenen een gevoelige nederlaag toe, maar nauwelijks was de
vrede weer hersteld, of er kwam uit Italië bericht, dat een Longobardisch hertog een
complot smeedde om zichzelf tot koning der Longobarden op te werpen en dat Adelchis,
de zoon van den ongelukkigen Desiderius, met een vloot van Constantinopel was
overgestoken om den opstand te steunen. Als een bliksemstraal schoot Karel neer van de
Alpen en verpletterde de rebellen met een onverwachte woestheid, die men
waarschijnlijk aan zijn opgekropte verontwaardiging moet toeschrijven. Dan trok hij
even snel naar het noorden terug. Hier strafte hij de Saksen nogmaals. Een paar maanden
later is hij in Spanje, strijdt tegen de Saracenen, neemt Pampluna en nadert Saragossa.
Daarna wordt hij weder teruggeroepen (778), trekt naar het noorden terug en op
zuidelijke hellingen van de Pyreneeën, bij Roncesvalles, wordt zijn geheele achterhoede,
volgens sommigen 30.000 man, en vele paladijnen neergehouwen door de Basken
(Vascones), een voorval, dat beroemd is geworden door de legenden, die samenhangen
met Orlando en gebruikt zijn door de dichters van de Gestes de Charlemagne en de
Chanson de Roland, en later weder door Boiardo en Pulci en Ariosto; maar, wanneer
Milton27 dacht, dat Karel vernietigd was in de dolorosa rotta van Roncesvalles, vergiste
hij zich deerlijk, want, ofschoon hij, zooals Dante zegt “zijn heilige onderneming
verloor” (perdè la sante gesta) om de Saracenen uit Spanje te verdrijven, had hij toch
binnen een paar maanden de steeds weerspannige Saksen gegeeseld en was weder in
Italië, waarheen hem Paus Hadrianus geroepen had; want Zijne Heiligheid werd op
nieuw zeer lastig gevallen door de in naam onderworpen, maar feitelijk onafhankelijke
Longobardische Hertogen van Spoleto en Benevento, die slechts weinig aandacht
schonken aan territoriale aanspraken van het Pausdom of aan Donaties van Pepijn en
Constantinus. Nadat Karel de Kerstdagen te Pavia had doorgebracht, bezocht hij Rome
weder, waar hij het Paaschfeest van 781 vierde en zijn vierjarigen zoon Karloman nog
eens liet doopen door Hadrianus en kronen als “Koning van Italië” en zijn tweejarigen
Louis (Ludwig) als Koning van Aquitania; het gewicht van deze plechtigheden ligt in het
feit, dat Karel hiermede formeel het recht van den Paus erkende om koningen te
benoemen en aldus het zaad strooide van de toekomstige twisten over de Investituur.
 Het Keizerrijk van Karel den Groote

C. 800

De gebeurtenissen van de volgende jaren zijn van weinig belang. Nog eens roept Paus
Hadrianus, in het nauw gebracht door den Hertog van Benevento, Karel naar Rome,
wederom bezoekt Karel Italië en viert Kerstmis te Florence en Paschen te Rome (787).
Daarna ontstaat er een voorbijgaande opwinding door de landing van Adelchis, zoon van
Desiderius, in Zuid-Italië, gesteund door Byzantijnsche troepen; maar zij worden door de
Franken en hun Longobardische hulptroepen weggejaagd naar Sicilië en wij hooren niets
meer van Adelchis.
 Leo’s Triclinium-Mozaïek.

Wat de bouwkunst betreft is het volgende van groote beteekenis; Karel gaf een bewijs
van zijn openlijke erkenning der pauselijke rechten door hem verlof te vragen “zekere
marmeren beelden en mozaïeken” uit Ravenna te halen om zijn paleis en zijn kathedraal
te Aken daarmede te versieren. Deze kathedraal, waarin hij begraven is, was gebouwd
volgens het plan van de S. Vitale en de verwijdering van “zekere marmeren beelden en
mozaïeken” beduidde ongetwijfeld de algeheele berooving van eenige der prachtigste
kerken te Ravenna en ook van de paleizen van Theoderik en de Exarchen.
 28. Kathedraal van Grado.

Tusschen 790 en 795 vernemen wij, dat Karel oorlog voert met de Avaren en natuurlijk
met de Saksen en dat zijn onwettige zoon Pepijn een opstand leidt in Friuli, maar ten
slotte in een klooster sterft; wij hooren ook van een synode te Frankfurt, waar de koning
werkzaam aan deelneemt, en van een grafschrift van 38 versregels door hem gemaakt op
Paus Hadrianus, die in 795 stierf en door den beroemden Leo III werd opgevolgd.

De nieuwe Paus toonde dadelijk, welke lijn hij in de politiek zou volgen. Hij zond Karel
het vaandel van de stad Rome en de gouden sleutels van de St. Pieter, waardoor hij hem
als Patricius en Verdediger van de Kerk28 erkende en bij de dateering van zijn Bullen
ging hij niet uit van de troonsbestijging van den Keizer, maar van den “Koning der
Franken en Longobarden”; aldus verbrak hij den laatsten band met de Oost-Romeinsche
heerschappij. Karel beantwoordde deze beleefdheden door Zijne Heiligheid te
verzekeren, dat hij de Kerk zou verdedigen tegen buitenlandsche vijanden en
binnenlandsche ketterij en smeekte, dat hij hem zooals Mozes29, met opgeheven handen,
bij zijn ondernemingen zou helpen.

Kort hierna vond er een coup d’état plaats te Constantinopel, die, in theorie althans, een
einde maakte aan het Oost-Romeinsche Keizerrijk, als men ten minste mag zeggen, dat
zulk een imperium ooit bestaan heeft.30 De ongelukkige Constantinus VI werd onttroond
en van het gezicht beroofd door zijn moeder Irene, die den keizerlijken diadeem aannam;
vijf jaren lang hield zij een schitterend hof en reed in een vergulden wagen, getrokken
door melk-witte paarden, door de straten van de hoofdstad, omgeven door een slaafschen
stoet edelen, terwijl haar blinde zoon tastend zijn weg zocht in de tuinen van het paleis,
verwaarloosd, veracht of vergeten.

En nu gebeurde te Rome, wat het rechtstreeksch gevolg was van de herleving van het
Romeinsche Imperium in de persoon van Karel den Groote. De Romeinsche aristocratie,
zoowel de leeken als de geestelijken, aangemoedigd door de volslagen breuk met het
Oostelijk Rijk, hoopte misschien een republikeinsche of oligarchische autonomie te
stichten, zooals in Venetië, Napels en andere steden in opkomst was; zij spanden samen
met de partijgenooten van den vorigen Paus, Hadrianus, en vielen Leo aan, terwijl hij
een processie door de straten leidde. Hij werd van zijn paard geworpen; oogen en tong
werden hem uitgerukt. Deze werden hem echter volgens een schrijver van den Liber
Pontificalis op miraculeuze wijze teruggegeven. Zijn vrienden verbergen hem in een
klooster. Daaruit ontsnapt hij door middel van een touw, evenals de H. Paulus31, bereikt
Spoleto en stuurt een dringende smeekbede aan Karel. Maar de koning wordt geheel in
beslag genomen door een opstand van de Saksen en verzoekt Leo hem te Paderborn,
tusschen Keulen en Hannover, te bezoeken; hij zendt den jeugdigen Pepijn (den wettigen
Pepijn, koning van Italië) en andere edelen om hem te escorteeren. Te Paderborn wordt
Leo met grooten eer ingehaald; Karel en zijn krijgslieden knielen om zijn zegen te
ontvangen.

Doch weldra kwamen er uit Rome zeer ernstige beschuldigingen. Men verzekerde, dat
de koning, indien hij de zaak slechts nauwkeurig onderzocht, het wel noodzakelijk zou
achten Leo af te zetten. Ten slotte besloot Karel, aangespoord door zijn Engelschen
raadsman, Alcwin, die hem zeide, dat hij meer aandacht moest schenken aan het hoofd
dan aan de voeten van het Rijk, de Saksen voorloopig aan hun eigen plannen over te
laten en Rome te bezoeken. Maar toen hij zag, dat dit onmogelijk was—want ook
Bretagne en de Saracenen maakten het hem lastig—, zond hij Paus Leo daarheen,
vergezeld van prelaten en ambtenaren en gaf bevel, dat de zaak openlijk onderzocht zou
worden. De Paus maakt een triumftocht door Italië en wordt (November 799) buiten
Rome, bij den Pons Milvius, door een groote menigte geestelijken, senatoren, edelen,
afgevaardigden van het leger, het volk en de gilden (scholae) ontvangen. Hij houdt de
Mis in de St. Pieter en geeft zijn zegen aan de menigte; een paar dagen later worden zijn
beschuldigers in een plechtige rechtszitting, gehouden in de Feestzaal (Triclinium) van
het Lateraan, die hijzelf had laten bouwen, veroordeeld wegens laster en naar Frankrijk
gezonden om door Karel gevonnist te worden.

Maar Karel was van plan zelf te Rome de zaak te beslissen en in den herfst van 800 trok
hij daarheen, nadat hij zijn vijanden eindelijk overwonnen had. Te Mentana, ongeveer 20
K.M. van de stad, kwam Leo met een groote menigte hem te gemoet, en op den eersten
December hield hij een plechtig conclave in de basiliek van de St. Pieter, gekleed als
Patricius in toga en chlamys en omgeven door zijn paladijnen, edelen, en alle prelaten en
aristocraten van Rome. Van deze rechtszitting is geen gelijktijdig verslag overgebleven,
maar wij weten, dat op den 23en December, nadat alle bewijzen waren gehoord, Paus
Leo den kansel besteeg en met de hand op de Evangeliën zijn onschuld betuigde—een
tooneel, dat op een van Raffael’s beroemde fresco’s is voorgesteld. De aanklagers
werden ter dood veroordeeld; maar door tusschenkomst van Leo werd het vonnis
veranderd in levenslange verbanning naar Frankrijk. Op denzelfden dag kwamen er, zegt
Villari, twee gezanten van den Patriarch van Jeruzalem, die aan Karel de sleutels van die
stad en van de kerk van het Heilige Graf overhandigde.

Op Kerstdag werd een plechtige Mis gehouden door den Paus in de St. Pieter; na den
dienst gingen de Paus en Karel naar de tombe van den Heilige om te bidden en ten
aanschouwe van alle aanwezigen, knielden zij voor het hoogaltaar, waar de confessio (de
toegang, voorzien van een hek) naar beneden voerde, naar het graf van den apostel. Toen
Karel na het gebed oprees, plaatste Paus Leo een gouden kroon of diadeem op zijn
hoofd; tegelijkertijd liet de menigte, die in de groote basilica dicht opeengedrongen
stond, luide de volgende woorden hooren: “Carolo, piissimo Augusto, a Deo coronato,
magno, pacifico Imperatori, vita et victoria!” Toen zalfde Paus Leo Karel en zijn zoon
Pepijn, bekleedde den nieuw-gekroonden Keizer met den purperen mantel en gaf hem,
door te knielen, of volgens anderen, door hem te kussen, zijn gehoorzaamheid of
vereering te kennen.

Men kan vragen, wat den Paus bewoog, een Keizer, die hijzelf, zooals men zou kunnen
beweren, gekozen had, te aanbidden. Zonder twijfel kende hij aan het idool, dat zijn
eigen handen hadden gemaakt, een zekere goddelijke heiligheid toe en aanbad hij in
Karel den door God Uitverkorene; maar, welke ook zijn theoriën mogen geweest, het is
volkomen begrijpelijk, dat hij, die Karel groote dankbaarheid schuldig was voor zijn
redding uit een zeer gevaarlijken toestand, gaarne in hem zijn wereldlijken heer erkende,
ofschoon hij blijkbaar den Paus beschouwde als den eenigen uitvoerder van den
Goddelijken Wil en met hooger gezag bekleed dan de Keizer.

Maar was de Paus bij deze gelegenheid de bemiddelaar van de keuze des Hemels? Was
Karel door den Paus uitverkoren, terwijl deze voor den Hemel handelde of voor
zichzelf? En was zijn kroning als Keizer gelegitimeerd door deze willekeurige en
eenigszins theatrale handeling van Paus Leo of was het geen uiting van recht, maar van
macht en door Karel zelf tevoren beraamd? Of was dit het gevolg van de wel-overdachte
keuze of bekrachtiging van den Romeinschen Senaat en het Romeinsche volk?

Eginard (Einhart), de secretaris en biograaf van Karel den Groote verzekert

(waarschijnlijk heeft Karel zelf hem dit meegedeeld), dat de koning volkomen verrast
was, daar hij geenerlei vermoeden had van de dramatische vertooning, die de Paus had
voorbereid. Alles wijst er echter op, dat het plan tevoren overlegd was, waarschijnlijk te
Paderborn en dat Karel naar Rome kwam met het opzettelijk doel de pauselijke en
openbare bekrachtiging te ontvangen van een titel, dien hij reeds als den zijne
beschouwde32.

Gregorovius vertelt ons dat “een plechtig decreet van de hooge vergadering van alle
Romeinsche prelaten, geestelijken, edelen en het volk aan de kroning voorafging.” Het
schijnt werkelijk, alsof de toejuichingen bij de kroning van buiten geleerd en gerepeteerd
waren. Zeker is het duidelijk dat, wat ook Karel en Paus Leo mogen gedacht hebben, het
Romeinsche volk, of misschien moeten wij zeggen het Italiaansche volk, zich voorstelde
dat zij den Frankischen vorst tot hun Imperator en Augustus hadden gekozen—een
werkelijk Romeinschen Keizer, die te Rome was gekroond.

1 De Saksen alleen bedroegen 20.000 man. Zij gingen later naar hun land terug. Alboin’s geheele leger
zal ongeveer uit 70.000 man bestaan hebben.
2 De Grieksche titel “Exarch” werd aan de Byzantijnsche stadhouders in Afrika en later aan die in Italië
gegeven. De eerste, die officieel dien titel droeg te Ravenna, was waarschijnlijk Decius (c. 584.) Het
geheele Byzantijnsche gebied in Italië was in naam aan hem onderworpen en vormde het “Exarchaat”,
maar vele gedeelten waren feitelijk onafhankelijk.
3 Als een bewijs voor de waarheid van deze geschiedenis verzekert Paulus Diaconus dat, toen hij als
jonge man (dus c. 745) aan het hof van Koning Ratchis te Pavia was, de Koning na een feestmaal voor zijn
gasten den beroemden beker te voorschijn haalde, dien Alboin had laten maken van den schedel van
Cunimund, den Koning der Gepiden.
4 De hertogen van Benevento en Spoleto waren blijkbaar de machtigste en onafhankelijkste. De namen
van ongeveer 25 worden door de kroniekschrijvers vermeld.
5 Een bewijs daarvan is het feit, dat in 579 de hertog van Spoleto Classe, de haven van Ravenna innam
en negen jaren behield. En omstreeks 589 werd Monte Cassino door de Longobarden van Benevento
geplunderd.
6 In dezen tijd maakte Autharis volgens sommige kroniekschrijvers, een reis door zijn Koninkrijk en
kwam zelf te Rhegium (Reggio) in Calabrië, waar hij, op het strand van de Middellandsche zee, met zijn
speer de beroemde zuil zou hebben aangeraakt en zou gezegd hebben: “Dit is de grens van het rijk van
Autharis.” Maar misschien heeft men Reggio in Calabrië verward met Reggio in Emilia.
7 Rome had nog een Byzantijnschen stadhouder en kommandant (Dux en Magister militum), die in
naam onder den Exarch te Ravenna stonden, maar in de 7e eeuw zich langzamerhand meer macht
aanmatigden, totdat Rome, na Venetië, de voornaamste Italiaansche republiek werd.
8 Zij werden overwonnen door Heraclius, die na Phocas Keizer was (610–641) in het oosten. De
overblijfselen van het ras vestigden zich in Salzburg en werden in 791 door Karel den Groote in het
Frankenrijk opgenomen.
9 Waarschijnlijk het eerst gebouwd toen Theoderik daar zijn paleis had (c. 500); afgebroken in 1811.
Eenige overblijfselen ervan bestaan nog in Milaan en elders, De kunstwerken van marmer werden gebruikt
voor den aanleg van het kanaal tusschen Pavia en Milaan!
10 Vergelijk Lodewijk XIV: L’état et l’église, c’est moi.
11 Grimwald voegde er iets bij en Liutprand nog 153. Ook Astulf maakte eenige wetten.
12 Van het feit, dat hij de zuster van den vermoorden Godebert trouwde, vindt men in deze tijden
zooveel analoge gevallen, dat men er zich nauwelijks over verwondert.
13 Constans trok naar Rome, waar hij, die zijn broeder en een Paus had vermoord, de kerken rijkelijk
begiftigde, doch tevens het vergulde dak van den koepel van het Pantheon liet afhalen. (Dit gebouw had
Phocas aan Gregorius den Groote gegeven om het in een kerk te laten veranderen). Constans ging naar
Sicilië, gedroeg zich daar vijf jaar als Verres, totdat een slaaf hem een kan met heet water op zijn hoofd
smeet en hem in zijn bad verdronk.
14 Dit monster, Aribert, was een gunsteling van de katholieke geestelijken en van verscheidene Pausen,
hetgeen de fusie van Longobarden en Italianen kan bevoordeeld hebben. Onder zijn bestuur werden zeker
vele kerken gebouwd.
15 Abbacinato vgl. p. 15.
16 Een merkwaardig feit is, dat in de periode 727–74 de data, zooals wij die gekregen hebben, een jaar
vroeger zijn, dan zij moeten zijn. In dit verband is het de moeite waard op te merken, dat tot de helft van
de 6e eeuw de data dikwijls worden berekend naar de Romeinsche consulaten en dat er van 312 af een
lastig en verwarrend systeem bestond om te rekenen met Interdicties, perioden van 15 jaar, gedurende
welke de census van eigendommen en de aanslag in de belastingen onveranderd bleven.
17 Als Isauriër stond Leo onder invloed van den Iranischen (Perzischen, Zoroaster-) godsdienst, die
beelden en tempels verwierp. Bovendien hadden de Muzelmannen een diepe minachting voor de
wonderdoende beelden van de Christenen en werd Leo door de Romeinen ervan beschuldigd, dat hij zich
daardoor liet influenceeren.
18 Erkend door de Roomsch-Katholieke kerk. Irene is als Heilige (!) in de Grieksche kalender
opgenomen. Maar een andere vrouw, Theodora (c. 840), heeft de volledige overwinning van de iconolatrie
in de kerk van het Oosten bewerkt.
19 Bij deze gelegenheid nam hij Sutri, in het hertogdom Rome en slechts 45 K.M. ongeveer van de
hoofdstad. Maar deze stad gaf hij terug, en daar hij een vurig Katholiek was, gaf hij die niet aan de
Romeinen, maar aan den H. Petrus, een feit, dat men kan beschouwen als de eerste kiem van de
wereldlijke macht van de Pausen, want de Donatie van Constantijn is een verdichtsel.
20 Een collectie van 99 pauselijke brieven etc. verzameld op bevel van Karel den Groote.
21 Deze steden waren: Ravenna, Ancona, Bologna, Ferrara etc. Pepijn’s schenking was “aan den
Heiligen Petrus, aan de Heilige Roomsche Republiek en aan alle volgende Pausen.” In antwoord aan een
gezantschap uit Constantinopel verklaarde hij, dat hij alleen naar Italië gekomen was “uit liefde voor den
H. Petrus en om vergiffenis te ontvangen voor zijn zonden.” Het document van Pepijn’s Donatie werd
bewaard in den “Confessio” van de St. Pieter te Rome en bestond nog, toen de schrijver van het Leven van
Paus Stephanus in den Liber Pontificalis leefde (c. 850–900?).
22 In zijn eerste phase wordt het Pausdom gesteund tegen den Romeinschen adel door de barbaarsche
vorsten en de Keizers, die door donaties zijn onverzadelijke begeerte naar wereldlijke macht aanmoedigt.
Dante gebruikt bittere woorden over die wolvin, die in haar magerheid met alle begeerten scheen belast
(Inferno I, 50.) en na de voedering meer honger heeft dan te voren. (Inferno. I, 99.) En nog sterker in zijn
Bijbelsch puttaneggiar co’ regi (Inferno XIX, 108.). Een van die regi was natuurlijk Karel van Anjou.
23 In Verona waren de weduwe en de kinderen van Karloman, en ook Adelchis, de zoon van Desiderius.
De eersten werden gevangen genomen en naar een klooster gestuurd; de laatste ontsnapte naar
Constantinopel.
24 Een legende, die merkwaardige overeenkomst toont met die van Tarpeia, verhaalt dat een dochter van
Desiderius verliefd was op Karel en ’s nachts de poort opende voor de Frankische ruiters, die bij het
binnendringen haar verpletterden.
25 Het Longobardische Hertogdom Benevento, ofschoon het vermeld wordt in de Donatie aan de Kerk,
schijnt in deze geheele periode onafhankelijk gebleven te zijn. Het was later een deel van dat Zuid-Italië,
welks geschiedenis zoo geheel anders is dan die van het overige schiereiland.
26 In 785 verplaatste Karel vele Saksen naar Frankische landen en daarop volgde een algemeene
bekeering tot het Christendom. In 788 en 791 onderwierp hij de Beieren en de Avaren en lijfde hen bij zijn
Rijk in.
27 “Where Charlemain with all his peerage fell by Fontarabia.”
28 Zie illustratie. Het is een copie van een stuk van het mozaïek, dat Leo III in zijn Triclinium
(Feestzaal) in het Lateraan liet opstellen. Het origineel is c. 1740 vernield en copiën gemaakt naar oude
teekeningen werden kort daarna door Benedictus XIV geplaatst onder de Tribune, die bij de Santa Scala
(de marmeren trap van Pilatus huis) staat, dicht bij het Lateraan-Museum. De H. Petrus, wiens gestalte
herinnert aan het beeld in het Vatikaan, biedt Leo de pauselijke stola en Karel het vaandel van Rome aan.
29 Exodus XVII, 11.
30 Waarschijnlijk is het juister te spreken van het Oostelijk Keizerrijk, hetgeen een soort van
Babylonische ballingschap was van het oorspronkelijke Keizerrijk, en den titel “Romeinsch” voor dat
Imperium te bewaren, waarvan Rome zelf de hoofdstad was. Zonder twijfel werd Karel door tijdgenooten
als de onmiddellijke opvolger beschouwd van den ongelukkigen Constantinus VI (de 68e keizer van
Augustus af), maar voor de Italianen was Rome de “Moeder” en Constantinopel slechts de “Dochter” van
het Romeinsche Keizerrijk. Ook in de Lauresheimer Annales wordt als een krachtig argument voor de
verkiezing van Karel aangevoerd, dat “hij Rome zelf in zijn macht heeft, waar de Caesars altijd gewoon
waren te zetelen.” Bovendien zijn er vele bewijzen, waaruit blijkt dat het Romeinsche volk zichzelf en
Rome als den eenigen oorsprong van het Imperium Romanum beschouwde. Zoo toont b.v. een bulla uit
Leo’s tijd de beeltenis van Karel als Imperator en op de keerzijde een poort van de stad Rome met het
opschrift Renovatio Romani Imperii. Niemand zal ontkennen dat het Oostelijke Keizerrijk dikwijls werd
beschouwd als het Romeinsche Keizerrijk (zie b.v. Justinianus’ beschrijving van den Romeinschen adelaar
in Dante’s Paradiso), maar te Rome heerschte het gevoelen, dat hier omschreven is.
31 Handelingen IX, 25.
32 Diploma’s (men weet niet volkomen zeker of zij echt zijn) van Paus Hadrianus’ tijd (772–95) geven
Karel den titel van Imperator. De copie van den Bijbel, die Alcwin eenigen tijd voor de kroning, aan Karel
als kerstgeschenk gaf, had tot opschrift: ad splendorem imperialis potentiae (Greg.).
Hoofdstuk I.
Gregorius de Groote.

E
r had in 589 een groote overstrooming van den Tiber plaats, gevolgd door een
hevige uitbarsting van de pest, die reeds vele jaren vroeger Europa had
geteisterd. Paus Pelagius was een van de vele duizenden slachtoffers te Rome.
Als zijn opvolger werd met algemeene stemmen Gregorius gekozen. Deze was geboren
in 540, toen Belisarius Ravenna innam of een weinig later, toen Baduela de Gotische
heerschappij in Italië weer deed herleven. De juiste datum is niet bekend, maar
sommigen zeggen, dat het dezelfde dag (21 Maart, 543) was, waarop de groote Heilige
stierf, dien hij bijzonder vereerde en wiens leven hij heeft beschreven, St. Benedictus.
Zijn familie was van den senatorenstand en zeer vermogend. Zijn ouders, vurige
Katholieken, lieten hem theologie en philosophie studeeren1, maar hij schijnt, evenals
St. Ambrosius, een politieken loopbaan gekozen te hebben, want als jong man was hij
reeds Prefect of Praetor van Rome. Doch weldra kreeg zijn religieuze neiging de
overhand, en hij gebruikte een groot deel van zijn vermogen om zes kloosters op Sicilië
te stichten en een zevende te Rome, terwijl hij voor dat doel zijn voorvaderlijk paleis2 op
den Coelischen Heuvel afstond, waar nu de kerk van S. Gregorio Magno staat. Hier
leefde hij eenige jaren zeer sober, en werd, toen hij ongeveer 36 jaar oud was, diaken,
waarschijnlijk daartoe bewogen door Paus Benedictus I, die hem de wijding gaf. Sinds
dien tijd schijnt hij veel belangstelling te hebben gehad in zendingswerk; en zijn
geestdrift werd geprikkeld of misschien zelfs het eerst opgewekt door die schoon-
lokkige Engelsche jongelingen, die als slaven werden ten toon gesteld, wier schoonheid
hem volgens Beda den uitroep ontlokte: “Non Angli, sed Angeli”.

Beda, die een van Gregorius’ oudste biografen is, verzekert ook, dat hij een zendings-
expeditie ondernomen heeft om de Angel-saksers te bekeeren; maar na een reis van drie
dagen gaf hij zijn voornemen op en keerde naar Rome terug. Dit gebeurde op aandrang
van zijn vrienden of naar aanleiding van het volgende voorval, indien het waar is; en
waarom zou het niet waar zijn? Men heeft reden om het te gelooven; want ondanks zijn
vastberaden en flink karakter was Gregorius kinderlijk bijgeloovig3. Gedurende de
middagrust sprong een sprinkhaan op den vermoeiden zendeling, die het vriendelijk
diertje met zijn Latijnschen naam, locusta, aansprak en daarna zoo getroffen was door de
overeenstemming met de woorden “loco sta!” (“blijf op uw plaats staan”), dat hij het
voorteeken aannam. Na zijn terugkeer werd hij door Paus Pelagius gekozen als zijn
nuntius of secretaris (apocrisarius) te Constantinopel, en bij den dood van den Paus in
590 werd hij, daar hij juist in dien tijd te Rome was, aangewezen om hem op te volgen.
De verkiezing van een Paus moest in die tijden nog bekrachtigd worden door den Oost-
Romeinschen Keizer en men zegt, dat Gregorius hem dringend geschreven heeft zijn
toestemming te weigeren; maar de brief werd onderschept en een vlucht mislukte, zoodat
Gregorius ten slotte toegaf en dadelijk, nog voordat de keizerlijke bekrachtiging was
aangekomen, zijn krachtig karakter toonde door plechtige processies te houden om den
toorn van den Hemel af te wenden en een einde te maken aan de pest.

Er was bevolen, dat alle prelaten, priesters, monniken, nonnen, en een groote menigte
burgers, met zwarte sluiers en kappen en verdeeld naar de vier wijken van de stad, hun
hoofdkerken zouden bezoeken, die alle zwart gedrapeerd waren en dan zouden opgaan
naar de basiliek van de Moeder Gods (S. Maria Maggiore). De straten waren vol van
eindelooze processies van smeekelingen, die brandende kaarsen en fakkels droegen,
treurzangen en Kyrie Eleisons zongen, terwijl nu en dan een zwarte gedaante, getroffen
door de doodelijke pest, ter aarde stortte.

29. De Schenking van Constantijn aan Silvester.

Toen nu de grootste processie de St. Pieter naderde en Gregorius zelf juist het midden
van de brug bereikt had, verscheen er in de lucht, zwevend boven het mausoleum van
Hadrianus, de gedaante van een engel met een vlammend zwaard; en men zag, dat hij het
zwaard in de scheede stak, om te beduiden, dat de pest tot stilstand was gebracht. Men
hoorde hemelsche stemmen het Regina coeli zingen en Paus Gregorius antwoordde door
het Ora pro nobis aan te heffen. Hierom kreeg de Moles Hadriani den naam Engelenburg
(Castel Sant’ Angelo). Het is onzeker, wanneer er het eerst een standbeeld van den engel
is opgericht. Men zegt, dat Paus Bonifacius IV, de opvolger van Gregorius, een kapel
heeft gebouwd boven op de Moles en die genoemd heeft “S. Angelus inter Nubes.” Een
marmeren beeld, dat ongeveer 1550 door Montelupo is gemaakt, werd waarschijnlijk in
1740 vervangen door de tegenwoordige bronzen figuur, het werk van een Vlaamschen
kunstenaar.

Gedurende het eerste gedeelte van zijn pontificaat was Paus Gregorius een zeer hevige
en openlijke vijand van de Longobarden. In zijn brieven worden de Italiaansche steden
steeds aangespoord den barbaren en ketters weerstand te bieden en dringt hij er zelfs op
aan, dat de geestelijken de wapenen zullen opnemen. Niet minder ijverig was hij in het
verdedigen van de Italianen tegen de Byzantijnsche verdrukking, zooals wij kunnen zien
in zijn brieven aan Keizerin Constantina, waarin hij den ellendigen toestand van het volk
op Sicilië en Sardinië (waar de heidensche beeldendienst blijkbaar nog steeds bestond)
en de schaamtelooze afpersingen en onrechtvaardige handelingen van de Byzantijnsche
ambtenaren beschrijft. Doch de voornaamste reden tot zorg gaven hem de Longobarden.
Men zal zich herinneren, hoe Agilulf, die door Theodelinda in hetzelfde jaar, waarin
Gregorius Paus werd, tot haar koninklijken gemaal was gekozen, in 593 naar het Zuiden
marcheerde en het Romeinsche gebied verwoestte, hoe Gregorius zijn publieke
voordrachten over Ezechiël afbrak en al zijn energie gebruikte om de stadsmuren weer
op te bouwen en strijdkrachten te organiseeren, zoodat hij ten slotte niet meer wist “of
hij een geestelijke was of een wereldlijk vorst.” Aldus wordt hij door zijn vurig
patriotisme en zijn krachtige werkzaamheid erkend als het civiele hoofd van Rome; hij
leidt de onderhandelingen en verbreekt of sluit verdragen met Longobardische koningen
en hertogen en Byzantijnsche Exarchen.

Zijn vaderlandsliefde werd geëvenaard door zijn godsdienstijver. Niet slechts had hij als
Christen zulk een afschuw van het heidendom, dat men hem verdacht van de
vernietiging van vele oude monumenten en veel literatuur, maar als katholiek had hij
misschien nog meer afkeer van alle vormen van ketterij. De bekeering van de heidensche
Angel-saksen was een van zijn vroegste idealen en in 596, toen hij nog slechts zes jaren
paus was, zond hij zendelingen onder leiding van St. Augustinus den jongere naar
koningin Bertha, de Frankische katholieke gemalin van Ethelbert, koning van Kent4. In
een brief aan den Bisschop van Alexandrië beschrijft Gregorius deze onderneming aldus:
“Daar het volk van de Angelen, dat in den meest afgelegen hoek van de wereld leeft, nog
steeds hardnekkig volhardt in de vereering van blokken en steenen, kwam de gedachte
bij mij op hun een monnik te sturen om onder hen, als God het zoo wilde, te preeken; en
toen met mijn goedkeuring de bisschoppen van Germanië dezen gewijd hadden, hielpen
zij hem om dat volk daar aan het einde van de wereld te bereiken.” Dan vertelt hij van
mirakelen, die de wonderen van de Apostelen evenaren, en van de bekeering van de
10.000 Angelen. Ofschoon men het uitroeien van de oude Engelsche Kerk moet
betreuren, kan men toch niet ontkennen, dat de zending van Gregorius de beschaving
van de Romeinsche wereld weder in Brittannië heeft gebracht, hetgeen volgens onze
meening een weldaad was.

Een ander zendingswerk, dat door zijn gunstigen afloop Gregorius groote vreugde
bracht, was de bekeering van de Longobarden, d.w.z. hun bekeering van Arianisme tot
orthodox Katholicisme. Evenals Bertha en Ethelbert, was ook de Longobardische
koningin een goed katholiek, daar zij een Beiersche prinses was, en door toedoen van
Theodelinda was Gregorius aan het eind van zijn leven op goeden voet met den
Longobardischen koning en in staat een invloed uit te oefenen, die ten slotte bewerkte,
dat het geheele Longobardische volk gereinigd werd van de Ariaansche besmetting.
Agilulf bleef waarschijnlijk een ketter tot zijn dood, ofschoon Paulus Diaconus het
ontkent. Misschien was de koning geen zeloot en wilde hij liever jegens beide partijen
verdraagzaam zijn. In ieder geval, toen zijn opvolger, de kleine Adelwald, werd geboren
(602) stond hij toe, dat deze als Katholiek gedoopt zou worden. De brieven, die Paus
Gregorius bij deze gelegenheid aan Koningin Theodelinda schreef zijn op zichzelf zeer
belangrijk en verdienen bovendien hierom onze belangstelling, omdat ten minste éen van
de geschenken, die hij aan zijn klein petekind zond, herkend kan worden op het oude
relief, dat men nog kan zien boven den ingang van de kathedraal van S. Giovanni te
Monza, die oorspronkelijk gebouwd is door Theodelinda5.

“De brief, dien gij mij uit de omgeving van Genua stuurt” schrijft Gregorius, “maakt mij
deelgenoot in uw vreugde door mij ervan te verwittigen, dat U door de genade van den
Almachtigen God een zoontje is geboren en ook, dat hij, hetgeen u tot eer strekt, bij de
Katholieke kerk is ingeschreven ... Ik bid, dat God u moge bewaren en mijn kleine
Adelwald moge opgroeien in Zijn liefde.” Nadat hij daarna heeft verteld, hoe pijnlijk hij
door de jicht geplaagd wordt, voegt hij erbij, dat hij aan den kleinen Adelwald zendt
“eenige relieken, nl. een kruis met een stukje hout van het Heilige Kruis van den
Heiland, en een afschrift van het Heilige Evangelie in een Perzisch étui. En aan mijn
kleine dochter, zijn zuster, stuur ik drie ringen, twee van hyacint en een van onyx ....”

Ongeveer een jaar later (14 Maart, 604) maakte de jicht, waaraan hij vier jaren lang
steeds meer geleden had, een einde aan zijn leven. Die plaag was misschien de male di
fianco, dien hij gekozen had, in plaats van twee dagen in het Purgatorium, als een straf
voor de gebeden, waarmede hij Trajanus had doen herrijzen om hem te doopen, zoodat
de heidensche Keizer, in strijd met de wetten van het noodlot, in den hemel was
toegelaten.6
 Relief boven het portaal van de Kathedraal te Monza.

Hodgkin zegt in zijn Italy and her Invaders, dat Gregorius grooter is als Romein dan als
Heilige. Zeker is er veel in zijn karakter, zooals het uit zijn leven en geschriften blijkt,
dat onze bewondering en sympathie heeft, maar er zijn trekken, die geen van beide
opwekken. Een van deze is zijn neiging tot plomp bijgeloof, en een ander zijn blinde
onverdraagzaamheid jegens klassieke literatuur en kunst. “Men neemt algemeen aan”,
zegt Gibbon, “dat Gregorius de tempels bestormde en de beelden van de stad verminkte,
dat op bevel van dien barbaar de Palatijnsche bibliotheek in asch is gelegd en dat in het
bijzonder het werk van Livius het doel van zijn fanatieke aanvallen was. De geschriften
van Gregorius zelf toonen zijn onverzoenlijken afkeer van de monumenten van het
klassieke genie en hij kritiseert hevig de profane kennis van een bisschop, die de
Latijnsche dichters bestudeerde en in één adem de lofzangen op Jupiter en die op
Christus uitsprak.” Er is, zooals Gibbon toegeeft, geen stellig bewijs, dat hij werkelijk de
vandalismen bedreven heeft, waarvan hij beschuldigd wordt, maar hij was blijkbaar
trotsch op zijn onbekendheid met het Grieksch en ofschoon hij niet het barbaarsche
Latijn schreef, dat een beetje later door Leo III, Stephanus III en anderen uit dien tijd
gebruikt werd,7 had hij toch een fanatieken afkeer van het heidensche classicisme,
zooals blijkt uit zijn toornig schrijven aan den Gallischen bisschop, waarop Gibbon doelt
(in uno ore cunt Jovis laudibus Christi laudes non se capere) en uit zijn verzekering, dat
“het zeer ongepast is, dat de woorden van het hemelsch orakel zouden onderworpen zijn
aan de wetten van den grammaticus Donatus”.

Een vreemd en lastig te verklaren feit moet nog vermeld worden, ofschoon men het
gaarne zou willen verzwijgen. In 602 werd Keizer Mauricius te Constantinopel
onttroond door een overweldiger, Phocas8, die met monsterachtige onmenschelijkheid
zijn slachtoffer vermoordde, nadat hij zijn kinderen voor zijn oogen geslacht had.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookname.com