Utility Based Learning from Data 1st Edition

Craig Friedman pdf download

https://ebookname.com/product/utility-based-learning-from-
data-1st-edition-craig-friedman/

Get Instant Ebook Downloads – Browse at https://ebookname.com

Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) available
Download now and explore formats that suit you...

Statistics Learning from Data Roxy Peck

https://ebookname.com/product/statistics-learning-from-data-roxy-
peck/

Learning from data concepts theory and methods 2nd ed

Edition Vladimir Cherkassky

https://ebookname.com/product/learning-from-data-concepts-theory-
and-methods-2nd-ed-edition-vladimir-cherkassky/

Learning From Data An Introduction to Statistical

Reasoning Third Edition Arthur Glenberg

https://ebookname.com/product/learning-from-data-an-introduction-
to-statistical-reasoning-third-edition-arthur-glenberg/

Clinical Neurophysiology in Pediatrics A Practical

Approach to Neurodiagnostic Testing and Management 1st
Edition Gloria Galloway

https://ebookname.com/product/clinical-neurophysiology-in-
pediatrics-a-practical-approach-to-neurodiagnostic-testing-and-
management-1st-edition-gloria-galloway/
Time and thermodynamics 1st Edition Kyle

https://ebookname.com/product/time-and-thermodynamics-1st-
edition-kyle/

The Prosodic Word in European Portuguese Marina Vigário

https://ebookname.com/product/the-prosodic-word-in-european-
portuguese-marina-vigario/

Music and Probability David Temperley

https://ebookname.com/product/music-and-probability-david-
temperley/

Zeta Functions of Graphs A Stroll through the Garden

1st Edition Audrey Terras

https://ebookname.com/product/zeta-functions-of-graphs-a-stroll-
through-the-garden-1st-edition-audrey-terras/

Web2py Massimo Di Pierro

https://ebookname.com/product/web2py-massimo-di-pierro/
Using Insulin Pumps in Diabetes A Guide for Nurses and
Other Health Professionals 1st Edition Jill Rodgers

https://ebookname.com/product/using-insulin-pumps-in-diabetes-a-
guide-for-nurses-and-other-health-professionals-1st-edition-jill-
rodgers/
 Utility-Based
Learning from Data

C6226_FM.indd 1 7/19/10 4:03:11 PM

 Chapman & Hall/CRC
Machine Learning & Pattern Recognition Series

SERIES EDITORS

Ralf Herbrich and Thore Graepel

Microsoft Research Ltd.
Cambridge, UK

AIMS AND SCOPE

This series reflects the latest advances and applications in machine learning
and pattern recognition through the publication of a broad range of reference
works, textbooks, and handbooks. The inclusion of concrete examples, appli-
cations, and methods is highly encouraged. The scope of the series includes,
but is not limited to, titles in the areas of machine learning, pattern recogni-
tion, computational intelligence, robotics, computational/statistical learning
theory, natural language processing, computer vision, game AI, game theory,
neural networks, computational neuroscience, and other relevant topics, such
as machine learning applied to bioinformatics or cognitive science, which
might be proposed by potential contributors.

PUBLISHED TITLES

MACHINE LEARNING: An Algorithmic Perspective

Stephen Marsland

HANDBOOK OF NATURAL LANGUAGE PROCESSING,

Second Edition
Nitin Indurkhya and Fred J. Damerau

UTILITY-BASED LEARNING FROM DATA

Craig Friedman and Sven Sandow

C6226_FM.indd 2 7/19/10 4:03:12 PM

 Chapman & Hall/CRC
Machine Learning & Pattern Recognition Series

Utility-Based
Learning from Data

Craig Friedman
Sven Sandow

C6226_FM.indd 3 7/19/10 4:03:12 PM

Chapman & Hall/CRC
Taylor & Francis Group
6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300
Boca Raton, FL 33487-2742

© 2011 by Taylor and Francis Group, LLC

Chapman & Hall/CRC is an imprint of Taylor & Francis Group, an Informa business

No claim to original U.S. Government works

Printed in the United States of America on acid-free paper

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

International Standard Book Number-13: 978-1-4200-1128-9 (Ebook-PDF)

This book contains information obtained from authentic and highly regarded sources. Reasonable efforts
have been made to publish reliable data and information, but the author and publisher cannot assume
responsibility for the validity of all materials or the consequences of their use. The authors and publishers
have attempted to trace the copyright holders of all material reproduced in this publication and apologize to
copyright holders if permission to publish in this form has not been obtained. If any copyright material has
not been acknowledged please write and let us know so we may rectify in any future reprint.

Except as permitted under U.S. Copyright Law, no part of this book may be reprinted, reproduced, transmit-
ted, or utilized in any form by any electronic, mechanical, or other means, now known or hereafter invented,
including photocopying, microfilming, and recording, or in any information storage or retrieval system,
without written permission from the publishers.

For permission to photocopy or use material electronically from this work, please access www.copyright.
com (http://www.copyright.com/) or contact the Copyright Clearance Center, Inc. (CCC), 222 Rosewood
Drive, Danvers, MA 01923, 978-750-8400. CCC is a not-for-profit organization that provides licenses and
registration for a variety of users. For organizations that have been granted a photocopy license by the CCC,
a separate system of payment has been arranged.

Trademark Notice: Product or corporate names may be trademarks or registered trademarks, and are used
only for identification and explanation without intent to infringe.
Visit the Taylor & Francis Web site at
http://www.taylorandfrancis.com

and the CRC Press Web site at

http://www.crcpress.com
 To Donna, Michelle, and Scott – C.F.
To Emily, Jonah, Theo, and my parents – S.S.
Contents

Preface xv

Acknowledgments xvii

Disclaimer xix

1 Introduction 1
1.1 Notions from Utility Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1.2 Model Performance Measurement . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2.1 Complete versus Incomplete Markets . . . . . . . . . . 7
1.2.2 Logarithmic Utility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.3 Model Estimation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.3.1 Review of Some Information-Theoretic Approaches . . 8
1.3.2 Approach Based on the Model Performance Measure-
ment Principle of Section 1.2 . . . . . . . . . . . . . . 12
1.3.3 Information-Theoretic Approaches Revisited . . . . . 15
1.3.4 Complete versus Incomplete Markets . . . . . . . . . . 16
1.3.5 A Data-Consistency Tuning Principle . . . . . . . . . 17
1.3.6 A Summary Diagram for This Model Estimation, Given
a Set of Data-Consistency Constraints . . . . . . . . . 18
1.3.7 Problem Settings in Finance, Traditional Statistical
Modeling, and This Book . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.4 The Viewpoint of This Book . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
1.5 Organization of This Book . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.6 Examples . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

2 Mathematical Preliminaries 33
2.1 Some Probabilistic Concepts . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
2.1.1 Probability Space . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
2.1.2 Random Variables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.1.3 Probability Distributions . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.1.4 Univariate Transformations of Random Variables . . . 40
2.1.5 Multivariate Transformations of Random Variables . . 41
2.1.6 Expectations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
2.1.7 Some Inequalities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
2.1.8 Joint, Marginal, and Conditional Probabilities . . . . 44
2.1.9 Conditional Expectations . . . . . . . . . . . . . . . . 45

vii
viii

2.1.10 Convergence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2.1.11 Limit Theorems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2.1.12 Gaussian Distributions . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2.2 Convex Optimization . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
2.2.1 Convex Sets and Convex Functions . . . . . . . . . . . 50
2.2.2 Convex Conjugate Function . . . . . . . . . . . . . . . 52
2.2.3 Local and Global Minima . . . . . . . . . . . . . . . . 53
2.2.4 Convex Optimization Problem . . . . . . . . . . . . . 54
2.2.5 Dual Problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
2.2.6 Complementary Slackness and Karush-Kuhn-Tucker
(KKT) Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.2.7 Lagrange Parameters and Sensitivities . . . . . . . . . 57
2.2.8 Minimax Theorems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2.2.9 Relaxation of Equality Constraints . . . . . . . . . . 59
2.2.10 Proofs for Section 2.2.9 . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
2.3 Entropy and Relative Entropy . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
2.3.1 Entropy for Unconditional Probabilities on Discrete
State Spaces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
2.3.2 Relative Entropy for Unconditional Probabilities on
Discrete State Spaces . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
2.3.3 Conditional Entropy and Relative Entropy . . . . . . 69
2.3.4 Mutual Information and Channel Capacity Theorem . 70
2.3.5 Entropy and Relative Entropy for Probability Densities 71
2.4 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

3 The Horse Race 79

3.1 The Basic Idea of an Investor in a Horse Race . . . . . . . . 80
3.2 The Expected Wealth Growth Rate . . . . . . . . . . . . . . 81
3.3 The Kelly Investor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.4 Entropy and Wealth Growth Rate . . . . . . . . . . . . . . 83
3.5 The Conditional Horse Race . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
3.6 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

4 Elements of Utility Theory 95

4.1 Beginnings: The St. Petersburg Paradox . . . . . . . . . . . 95
4.2 Axiomatic Approach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
4.2.1 Utility of Wealth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
4.3 Risk Aversion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
4.4 Some Popular Utility Functions . . . . . . . . . . . . . . . . 104
4.5 Field Studies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
4.6 Our Assumptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
4.6.1 Blowup and Saturation . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
4.7 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
 ix

5 The Horse Race and Utility 111

5.1 The Discrete Unconditional Horse Races . . . . . . . . . . . 111
5.1.1 Compatibility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
5.1.2 Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
5.1.3 Horse Races with Homogeneous Returns . . . . . . . 118
5.1.4 The Kelly Investor Revisited . . . . . . . . . . . . . . 119
5.1.5 Generalized Logarithmic Utility Function . . . . . . . 120
5.1.6 The Power Utility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
5.2 Discrete Conditional Horse Races . . . . . . . . . . . . . . . 123
5.2.1 Compatibility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
5.2.2 Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
5.2.3 Generalized Logarithmic Utility Function . . . . . . . 126
5.3 Continuous Unconditional Horse Races . . . . . . . . . . . . 126
5.3.1 The Discretization and the Limiting Expected Utility 126
5.3.2 Compatibility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
5.3.3 Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
5.3.4 Connection with Discrete Random Variables . . . . . 132
5.4 Continuous Conditional Horse Races . . . . . . . . . . . . . 133
5.4.1 Compatibility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
5.4.2 Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
5.4.3 Generalized Logarithmic Utility Function . . . . . . . 137
5.5 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

6 Select Methods for Measuring Model Performance 139

6.1 Rank-Based Methods for Two-State Models . . . . . . . . . 139
6.2 Likelihood . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
6.2.1 Definition of Likelihood . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
6.2.2 Likelihood Principle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
6.2.3 Likelihood Ratio and Neyman-Pearson Lemma . . . . 149
6.2.4 Likelihood and Horse Race . . . . . . . . . . . . . . . 150
6.2.5 Likelihood for Conditional Probabilities and Probability
Densities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
6.3 Performance Measurement via Loss Function . . . . . . . . 152
6.4 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

7 A Utility-Based Approach to Information Theory 155

7.1 Interpreting Entropy and Relative Entropy in the Discrete
Horse Race Context . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
7.2 (U, O)-Entropy and Relative (U, O)-Entropy for Discrete Un-
conditional Probabilities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
7.2.1 Connection with Kullback-Leibler Relative Entropy . 158
7.2.2 Properties of (U, O)-Entropy and Relative (U, O)-
Entropy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
7.2.3 Characterization of Expected Utility under Model Mis-
specification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
x

7.2.4 A Useful Information-Theoretic Quantity . . . . . . . 163

7.3 Conditional (U, O)-Entropy and Conditional Relative (U, O)-
Entropy for Discrete Probabilities . . . . . . . . . . . . . . . 163
7.4 U -Entropy for Discrete Unconditional Probabilities . . . . . 165
7.4.1 Definitions of U -Entropy and Relative U -Entropy . . . 166
7.4.2 Properties of U -Entropy and Relative U -Entropy . . . 168
7.4.3 Power Utility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
7.5 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

8 Utility-Based Model Performance Measurement 181

8.1 Utility-Based Performance Measures for Discrete Probability
Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
8.1.1 The Power Utility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
8.1.2 The Kelly Investor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
8.1.3 Horse Races with Homogeneous Returns . . . . . . . 186
8.1.4 Generalized Logarithmic Utility Function and the Log-
Likelihood Ratio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
8.1.5 Approximating the Relative Model Performance Mea-
sure with the Log-Likelihood Ratio . . . . . . . . . . 189
8.1.6 Odds Ratio Independent Relative Performance Measure 190
8.1.7 A Numerical Example . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
8.2 Revisiting the Likelihood Ratio . . . . . . . . . . . . . . . . 192
8.3 Utility-Based Performance Measures for Discrete Conditional
Probability Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
8.3.1 The Conditional Kelly Investor . . . . . . . . . . . . . 196
8.3.2 Generalized Logarithmic Utility Function, Likelihood
Ratio, and Odds Ratio Independent Relative Perfor-
mance Measure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
8.4 Utility-Based Performance Measures for Probability Density
Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
8.4.1 Performance Measures and Properties . . . . . . . . . 198
8.5 Utility-Based Performance Measures for Conditional Probabil-
ity Density Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
8.6 Monetary Value of a Model Upgrade . . . . . . . . . . . . . 199
8.6.1 General Idea and Definition of Model Value . . . . . . 200
8.6.2 Relationship between V and ∆ . . . . . . . . . . . . . 201
8.6.3 Best Upgrade Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
8.6.4 Investors with Power Utility Functions . . . . . . . . 202
8.6.5 Approximating V for Nearly Homogeneous Expected
Returns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
8.6.6 Investors with Generalized Logarithmic Utility Func-
tions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
8.6.7 The Example from Section 8.1.7 . . . . . . . . . . . . 205
8.6.8 Extension to Conditional Probabilities . . . . . . . . . 205
8.7 Some Proofs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
 xi

8.7.1 Proof of Theorem 8.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

8.7.2 Proof of Theorem 8.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
8.7.3 Proof of Theorem 8.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
8.7.4 Proof of Theorem 8.10 . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
8.7.5 Proof of Corollary 8.2 and Corollary 8.3 . . . . . . . 221
8.7.6 Proof of Theorem 8.11 . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
8.8 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226

9 Select Methods for Estimating Probabilistic Models 229

9.1 Classical Parametric Methods . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
9.1.1 General Idea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
9.1.2 Properties of Parameter Estimators . . . . . . . . . . 231
9.1.3 Maximum-Likelihood Inference . . . . . . . . . . . . . 234
9.2 Regularized Maximum-Likelihood Inference . . . . . . . . . . 236
9.2.1 Regularization and Feature Selection . . . . . . . . . . 238
9.2.2 `κ -Regularization, the Ridge, and the Lasso . . . . . 239
9.3 Bayesian Inference . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
9.3.1 Prior and Posterior Measures . . . . . . . . . . . . . . 240
9.3.2 Prior and Posterior Predictive Measures . . . . . . . . 242
9.3.3 Asymptotic Analysis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
9.3.4 Posterior Maximum and the Maximum-Likelihood
Method . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
9.4 Minimum Relative Entropy (MRE) Methods . . . . . . . . . 248
9.4.1 Standard MRE Problem . . . . . . . . . . . . . . . . 249
9.4.2 Relation of MRE to ME and MMI . . . . . . . . . . . 250
9.4.3 Relaxed MRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
9.4.4 Proof of Theorem 9.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
9.5 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

10 A Utility-Based Approach to Probability Estimation 259

10.1 Discrete Probability Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
10.1.1 The Robust Outperformance Principle . . . . . . . . . 263
10.1.2 The Minimum Market Exploitability Principle . . . . 267
10.1.3 Minimum Relative (U, O)-Entropy Modeling . . . . . 269
10.1.4 An Efficient Frontier Formulation . . . . . . . . . . . . 271
10.1.5 Dual Problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
10.1.6 Utilities Admitting Odds Ratio Independent Problems:
A Logarithmic Family . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
10.1.7 A Summary Diagram . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
10.2 Conditional Density Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
10.2.1 Preliminaries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
10.2.2 Modeling Approach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
10.2.3 Dual Problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
10.2.4 Summary of Modeling Approach . . . . . . . . . . . . 297
10.3 Probability Estimation via Relative U -Entropy Minimization 297
xii

10.4 Expressing the Data Constraints in Purely Economic Terms 301

10.5 Some Proofs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
10.5.1 Proof of Lemma 10.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
10.5.2 Proof of Theorem 10.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
10.5.3 Dual Problem for the Generalized Logarithmic Utility 308
10.5.4 Dual Problem for the Conditional Density Model . . . 309
10.6 Exercises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310

11 Extensions 313
11.1 Model Performance Measures and MRE for Leveraged Investors 313
11.1.1 The Leveraged Investor in a Horse Race . . . . . . . . 313
11.1.2 Optimal Betting Weights . . . . . . . . . . . . . . . . 314
11.1.3 Performance Measure . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
11.1.4 Generalized Logarithmic Utility Functions: Likelihood
Ratio as Performance Measure . . . . . . . . . . . . . 317
11.1.5 All Utilities That Lead to Odds-Ratio Independent Rel-
ative Performance Measures . . . . . . . . . . . . . . 318
11.1.6 Relative (U, O)-Entropy and Model Learning . . . . . 318
11.1.7 Proof of Theorem 11.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
11.2 Model Performance Measures and MRE for Investors in Incom-
plete Markets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
11.2.1 Investors in Incomplete Markets . . . . . . . . . . . . 320
11.2.2 Relative U -Entropy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
11.2.3 Model Performance Measure . . . . . . . . . . . . . . 327
11.2.4 Model Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
11.2.5 Minimum Relative U -Entropy Modeling . . . . . . . . 332
11.2.6 Proof of Theorem 11.6 . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
11.3 Utility-Based Performance Measures for Regression Models 334
11.3.1 Regression Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
11.3.2 Utility-Based Performance Measures . . . . . . . . . . 337
11.3.3 Robust Allocation and Relative (U, O)-Entropy . . . 338
11.3.4 Performance Measure for Investors with a Generalized
Logarithmic Utility Function . . . . . . . . . . . . . . 340
11.3.5 Dual of Problem 11.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

12 Select Applications 349

12.1 Three Credit Risk Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
12.1.1 A One-Year Horizon Private Firm Default Probability
Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
12.1.2 A Debt Recovery Model . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
12.1.3 Single Period Conditional Ratings Transition Probabil-
ities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
12.2 The Gail Breast Cancer Model . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
12.2.1 Attribute Selection and Relative Risk Estimation . . . 371
12.2.2 Baseline Age-Specific Incidence Rate Estimation . . . 372
 xiii

12.2.3 Long-Term Probabilities . . . . . . . . . . . . . . . . . 373

12.3 A Text Classification Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
12.3.1 Datasets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
12.3.2 Term Weights . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
12.3.3 Models . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
12.4 A Fat-Tailed, Flexible, Asset Return Model . . . . . . . . . . 377

References 379

Index 391
Preface

Statistical learning — that is, learning from data — and, in particular, prob-
abilistic model learning have become increasingly important in recent years.
Advances in information technology have facilitated an explosion of available
data. This explosion has been accompanied by theoretical advances, permit-
ting new and exciting applications of statistical learning methods to bioinfor-
matics, finance, marketing, text categorization, and other fields.
A welter of seemingly diverse techniques and methods, adopted from dif-
ferent fields such as statistics, information theory, and neural networks, have
been proposed to handle statistical learning problems. These techniques are
reviewed in a number of textbooks (see, for example, Mitchell (1997), Vap-
nik (1999), Witten and Frank (2005), Bishop (2007), Cherkassky and Mulier
(2007), and Hastie et al. (2009)).
It is not our goal to provide another comprehensive discussion of all of these
techniques. Rather, we hope to

(i) provide a pedagogical and self-contained discussion of a select set of

methods for estimating probability distributions that can be approached
coherently from a decision-theoretic point of view, and
(ii) strike a balance between rigor and intuition that allows us to convey the
main ideas of this book to as wide an audience as possible.

Our point of view is motivated by the notion that probabilistic models

are usually not learned for their own sake — rather, they are used to make
decisions. We shall survey select popular approaches, and then adopt the point
of view of a decision maker who
(i) operates in an uncertain environment where the consequences of every
possible outcome are explicitly monetized,
(ii) bases his decisions on a probabilistic model, and
(iii) builds and assesses his models accordingly.
We use this point of view to shed light on certain standard statistical learning
methods.
Fortunately finance and decision theory provide a language in which it is
natural to express these assumptions — namely, utility theory — and for-
mulate, from first principles, model performance measures and the notion of
optimal and robust model performance. In order to present the aforementioned

xv
xvi

approach, we review utility theory — one of the pillars of modern finance and
decision theory (see, for example, Berger (1985)) — and then connect various
key ideas from utility theory with ideas from statistics, information theory,
and statistical learning. We then discuss, using the same coherent framework,
probabilistic model performance measurement and probabilistic model learn-
ing; in this framework, model performance measurement flows naturally from
the economic consequences of model selection and model learning is intended
to optimize such performance measures on out-of-sample data.
Bayesian decision analysis, as surveyed in Bernardo and Smith (2000),
Berger (1985), and Robert (1994), is also concerned with decision making
under uncertainty, and can be viewed as having a more general framework
than the framework described in this book. By confining our attention to a
more narrow explicit framework that characterizes real and idealized financial
markets, we are able to describe results that need not hold in a more general
context.
This book, which evolved from a course given by the authors for graduate
students in mathematics and mathematical finance at the Courant Institute
of Mathematical Sciences at New York University, is aimed at advanced un-
dergraduates, graduate students, researchers, and practitioners from applied
mathematics and machine learning as well as the broad variety of fields that
make use of machine learning techniques (including, for example, bioinformat-
ics, finance, physics, and marketing) who are interested in practical methods
for estimating probability distributions as well as the theoretical underpin-
nings of these methods. Since the approach we take in this book is a natural
extension of utility theory, some of our terminology will be familiar to those
trained in finance; this book may be of particular interest to financial engi-
neers. This book should be self-contained and accessible to readers with a
working knowledge of advanced calculus, though an understanding of some
notions from elementary probability is highly recommended. We make use of
ideas from probability, as well as convex optimization, information theory, and
utility theory, but we review these ideas in the book’s second chapter.
Acknowledgments

We would like to express our gratitude to James Huang; it was both an honor
and a privilege to work with him for a number of years. We would also like to
express our gratitude for feedback and comments on the manuscript provided
by Piotr Mirowski and our editor, Sunil Nair.

xvii
Disclaimer

This book reflects the personal opinions of the authors and does not represent
those of their employers, Standard & Poors (Craig Friedman) and Morgan
Stanley (Sven Sandow).

xix
Chapter 1
Introduction

In this introduction, we informally discuss some of the basic ideas that underlie
the approach we take in this book. We shall revisit these ideas, with greater
precision and depth, in later chapters.
Probability models are used by human beings who make decisions. In this
book we are concerned with evaluating and building models for decision mak-
ers. We do not assume that models are built for their own sake or that a single
model is suitable for all potential users. Rather, we evaluate the performance
of probability models and estimate such models based on the assumption that
these models are to be used by a decision maker, who, informed by the models,
would take actions, which have consequences.
The decision maker’s perception of these consequences, and, therefore, his
actions, are influenced by his risk preferences. Therefore, one would expect
that these risk preferences, which vary from person to person,1 would also
affect the decision maker’s evaluation of the model.
In this book, we assume that individual decision makers, with individual
risk preferences, are informed by models and take actions that have associ-
ated costs, and that the consequences, which need not be deterministic, have
associated payoffs. We introduce the costs and payoffs associated with the
decision maker’s actions in a fundamental way into our setup.
In light of this, we consider model performance and model estimation, tak-
ing into account the decision maker’s own appetite for risk. To do so, we make
use of one of the pillars of modern finance: utility theory, which was originally
developed by von Neumann and Morgenstern (1944).2 In fact, this book can
be viewed as a natural extension of utility theory, which we discuss in Section
1.1 and Chapter 4, with the goals of
(i) assessing the performance of probability models, and

1 Some go to great lengths to avoid risk, regardless of potential reward; others are more
eager to seize opportunities, even in the presence of risk. In fact, recent studies indicate
that there is a significant genetic component to an individual’s appetite for risk (see Kuhnen
and Chiao (2009), Zhong et al. (2009), Dreber et al. (2009), and Roe et al. (2009)).
2 It would be possible to develop more general versions of some of the results in this book,

using the more general machinery of decision theory, rather than utility theory — for such
an approach, see Grünwald and Dawid (2004). By adopting the more specific utility-based
approach, we are able to develop certain results that would not be available in a more
general setting. Moreover, by taking this approach, we can exploit the considerable body
of research on utility function estimation.

1
2 Utility-Based Learning from Data

(ii) estimating (learning) probability models

in mind.
As we shall see, by taking this point of view, we are led naturally to
(i) a model performance measurement principle, discussed in Section 1.2
and Chapter 8, that we describe in the language of utility theory, and
(ii) model estimation principles, discussed in Section 1.3.2 and Chapter 10,
under which we maximize, in a robust way, the performance of the model
with respect to the aforementioned model performance principle.
Our discussion of these model estimation principles is a bit different from
that of standard textbooks by virtue of
(i) the central role accorded to the decision maker, with general risk pref-
erences, in a market setting, and
(ii) the fact that the starting point of our discussion explicitly encodes the
robustness of the model to be estimated.
In more typical, related treatments, for example, treatments of the maximum
entropy principle, the development of the principle is not cast in terms of mar-
kets or investors, and the robustness of the model is shown as a consequence
of the principle.3
We shall also see, in Section 1.3.3, Chapter 7, and Chapter 10, that a number
of classical information-theoretic quantities and model estimation principles
are, in fact, special cases of the quantities and model estimation principles,
respectively, that we discuss. We believe that by taking the aforementioned
utility-based approach, we obtain access to a number of interpretations that
shed additional light on various classical information-theoretic and statistical
notions.

1.1 Notions from Utility Theory

Utility theory provides a way to characterize the risk preferences and the
actions taken by a rational decision maker under a known probability model.
We will review this theory more formally in Chapter 4; for now, we informally
introduce a few notions. We focus on a decision maker who makes decisions
in a probabilistic market setting where all decisions can be identified with

3 Thisis consistent with the historical development of the maximum entropy principle, which
was first proposed in Jaynes (1957a) and Jaynes (1957b); the robustness was only shown
much later by Topsøe (1979) and generalized by Grünwald and Dawid (2004).
 Introduction 3

asset allocations. Given an allocation, a wealth level is associated with each

outcome. The decision maker has a utility function that maps each potential
wealth level to a utility. Each utility function must be increasing (more is
preferred to less) and concave (incremental wealth results in decreasing incre-
mental utility). We plot two utility functions in Figure 1.1. An investor (we

FIGURE 1.1: Two utility functions from the power family, with κ = 2
(more risk averse, depicted with a dashed curve) and κ = 1 (less risk averse,
depicted with a solid curve).

use the terms decision maker and investor interchangeably) with the utility
function indicated with the dashed curve is more risk averse than an investor
with the utility function indicated with the solid curve, since, for the dashed
curve, higher payoffs yield less utility and lower payoffs are more heavily pe-
nalized. The two utility functions that we have depicted in this figure are both
members of the well-known family of power utility functions
W 1−κ − 1
Uκ (W ) = → log(W ), as κ → 1, κ > 0. (1.1)
1−κ
In Figure 1.1, κ = 2 (more risk averse, depicted with a dashed curve) and
κ = 1 (less risk averse, depicted with a solid curve). The utility function
Uκ (W ) is known to have constant relative risk aversion κ;4 the higher the

4 We shall formally define the term “relative risk aversion” later.

4 Utility-Based Learning from Data

value of κ, the more risk averse is the investor with that utility function.
Sometimes we will refer to a less risk averse investor as a more aggressive
investor. For example, an investor with a logarithmic utility function is more
aggressive than an investor with a power 2 utility function.
From a practical point of view, perhaps the most important conclusion of
utility theory is that, given a probability model, a decision maker who sub-
scribes to the axioms of utility theory acts to maximize his expected utility
under that model. We illustrate these notions with Example 1.1, which we
present in Section 1.6.5
We’d like to emphasize that, given a probability measure, and employing
utility theory, there are no single, one-size-fits-all methods for
(i) allocating capital, or
(ii) measuring the performance of allocation strategies.
Rather, the decision maker allocates and assesses the performance of alloca-
tion strategies based on his risk preferences. Examples 1.1 and 1.2 in Section
1.6 illustrate these points.

1.2 Model Performance Measurement

In this book we are concerned with situations where a decision maker must
select or estimate a probability model. Is there a single, one-size-fits all, best
model that all individuals would prefer to use, or do risk preferences enter into
the picture when assessing model performance? If risk preferences do indeed
enter into model performance measurement, how can we estimate models that
maximize performance, given specific risk preferences? We shall address the
second question (model estimation) briefly in Section 1.3 of this introduc-
tion (and more thoroughly in Chapter 10), and the first (model performance
measurement) in this section (and more thoroughly in Chapter 8).
We incorporate risk preferences into model performance measurement by
means of utility theory, which, as we have seen in the previous section, allows
for the quantification of these risk preferences. In order to derive explicit model
performance measures, we will need two more ingredients:
(i) a specific setting, in which actions can be taken and a utility can be
associated with the consequences, and

5 Some of the examples in this introduction are a bit long and serve to carefully illustrate
what we find to be very intuitive and plausible points. So, to smooth the exposition, we
present our examples in the last section of this introduction. In these examples, we use
notions from basic probability, which (in addition to other background material) is discussed
in Chapter 2.
 Another Random Document on
Scribd Without Any Related Topics
 HOOFDSTUK XXIX.
De jacht op de krijgsuitrusting.

De meest zorgvolle der vier vrienden was voorzeker d’Artagnan,

hoewel hij, in zijn hoedanigheid van garde, minder onkosten had te
maken voor zijn uitrusting dan de heeren musketiers, die voorname
edellieden waren; maar onze Gaskonjische kadet was, zooals men
heeft kunnen opmerken, van een zeer vooruitzienden aard; bijna
gierig, en daarbij, hoe die tegenstrijdigheid te verklaren,
hoogmoedig, zoodat hij in dit opzicht bijkans voor Porthos niet
behoefde onder te doen.
Aan de bezorgdheid, welke hem zijn ijdelheid veroorzaakte,
paarde zich op dit oogenblik een minder baatzuchtige ongerustheid.
Welke narichten hij ook omtrent juffrouw Bonacieux had trachten in
te winnen, hij had van haar niets vernomen. De heer de Tréville had
er de koningin over gesproken, maar de koningin wist niets van het
verblijf der jonge vrouw, doch had beloofd haar te doen zoeken.
Echter was deze belofte zeer onzeker en stelde zij d’Artagnan niet
volkomen gerust.
Athos verliet zijn kamer niet; hij had besloten geen voet te
verzetten, om voor zijn uitrusting te zorgen.—„Er blijven ons nog
veertien dagen over,” zeide hij tot zijn vrienden. „Welnu! indien ik na
verloop van veertien dagen niets heb gevonden, of liever, indien
niets mij is komen vinden, zal ik, daar ik een al te goed katholiek
ben om mij voor het hoofd te schieten, met vier gardes van Zijne
Excellentie of met acht Engelschen twist zoeken, en zoo lang
strijden, totdat er een is, die mij neervelt; hetgeen, met het oog op
het aantal, niet kan missen. Dan zal men zeggen, dat ik voor den
dienst des konings gesneuveld ben; bijgevolg zal ik mijn dienst
hebben verricht, zonder genoodzaakt te zijn geweest voor mijn
uitrusting te zorgen.”
Porthos ging voort met de handen op den rug heen en weer te
loopen, het hoofd op en neer knikkende en zeggend: „Ik zal mijn
denkbeeld ten uitvoer brengen.”
Aramis, bekommerd en slecht gemutst, zeide niets. Men kan uit
deze heillooze omstandigheden zien, dat de wanhoop in de
gemeenschap heerschte.
Van hun zijde deelden de lakeien, evenals de paarden van
Hippolytus, in de treurige verlegenheid hunner meesters.
Mousqueton bracht een voorraad korsten bij elkander; Bazijn, die
steeds tot godsvrucht overhelde, verliet de kerken niet meer;
Planchet keek naar de vliegen en Grimaud, wien de algemeene nood
niet kon bewegen de door zijn meester hem opgelegde
stilzwijgendheid te verbreken, slaakte zuchten in staat steenen te
verteederen.
De drie vrienden, want, zooals wij gezegd hebben, Athos had
gezworen geen stap te doen voor zijn uitrusting, de drie vrienden
gingen dus vroegtijdig uit en kwamen laat weer te huis. Zij zwierven
door de straten, elken straatsteen onderzoekende, om te zien of zij,
die hen waren voorgegaan, hun beurzen er niet op hadden laten
liggen. Men zou gezegd hebben, dat zij het spoor van iets volgden,
zoo nauwkeurig beschouwden zij alles, waar zij langs gingen.
Wanneer zij elkander ontmoetten, zagen zij elkaar met een
benauwden blik aan, die beteekende: Hebt gij ook niets gevonden?
Terwijl intusschen Porthos de eerste was geweest in wien een
denkbeeld was gevaren en die hetzelve met volharding had
doordacht, was hij ook de eerste die handelde. Hij was een man van
de daad, die waardige Porthos!
D’Artagnan zag hem op zekeren dag naar de kerk van Saint-Leu
gaan en volgde hem werktuigelijk. Hij trad de heilige plaats binnen,
na zijn knevel en snorbaard te hebben opgestreken, hetgeen bij hem
de verregaandste zucht tot liefdesveroveringen aanduidde. Daar
d’Artagnan eenige voorzorgen nam om niet gezien te worden,
meende Porthos niet gezien te zijn. D’Artagnan trad achter hem
binnen. Porthos ging tegen een pilaar leunen; d’Artagnan, steeds
voor hem onzichtbaar, ging tegen een anderen pilaar staan. Er werd
juist gepreekt, zoodat de kerk zeer vol was. Porthos maakte van
deze gelegenheid gebruik, om de vrouwen toe te lonken; dank zij de
zorg van Mousqueton, deed het uitwendige volstrekt niet den
armzaligen toestand van het inwendige vermoeden: zijn vilten hoed
was wel wat kaal, zijn pluim min of meer verschoten, zijn
borduursels een weinig dof geworden en zijn kanten hier en daar
gescheurd, maar in de schaduw waren al deze kleinigheden niet
zichtbaar, en Porthos was steeds de schoone Porthos.
D’Artagnan bespeurde op de bank het dichtst bij den pilaar,
waartegen Porthos stond, een soort van rijpe schoonheid, wel wat
geel en wat mager, maar die recht en trotsch onder haar zwart
hoofddeksel uitkwam. Porthos liet zijn blik ongemerkt op die dame
vallen, doch vervolgens weer in de ruimte der kerk ronddwalen. Van
haar zijde wierp de dame, die van tijd tot tijd bloosde, een snellen
blik op den lichtzinnigen Porthos en dan begon Porthos weer als
razend zijn oogen rond te slaan. Het was blijkbaar, dat die
bewegingen de dame met het zwarte kapsel niet weinig hinderden;
want zij beet zich geweldig op de lippen, krabde haar neus en
bewoog zich ongeduldig op haar zitplaats. Porthos, dit ziende, streek
opnieuw zijn knevel op, streek opnieuw zijn snorbaard neer en
lonkte opnieuw een schoone dame toe, die dicht nabij het koor zat
en die niet alleen een schoone dame, maar daarenboven een
voorname dame was; want achter haar stond een kleine neger, die
het kussen had gebracht, waarop zij neerknielde, terwijl een
kamenier een met een geslachtswapen geborduurden zak droeg,
waarin het gebedenboek was geweest, waarin zij las.
De dame met de zwarte kap volgde al de bewegingen, van
Porthos’ blik en bespeurde, dat hij gevestigd bleef op de dame met
het fluweelen kussen, met den negerjongen en met de kamenier.
Intusschen bleef Porthos krachtig zijn gebarenspel voortzetten, dat
bestond in ooglonken, op de lippen gelegde vingers en kleine,
moorddadige lachjes, die inderdaad de schoone verlatene
vermoordden. Ook liet zij, in den vorm van een mea culpa, terwijl zij
op de borst sloeg, een zoo krachtig hm! hooren, dat al de
aanwezigen, zelfs de dame met het kussen, zich naar haar zijde
wendden; Porthos bleef onbeweeglijk; hij had nochtans zeer goed
begrepen, maar hij hield zich doof.
De dame met het roode kussen, die zeer schoon was, maakte
een geweldigen indruk op de dame met de zwarte kap, die in haar
een groote, degelijk te vreezen medeminnares zag; en een grooten
indruk op Porthos, die haar veel jonger en veel fraaier vond dan de
dame met de zwarte kap; een grooten indruk ook op d’Artagnan, die
de dame van Meung, Calais en Douvres herkende en die door zijn
vijand, den man met het litteeken, met den naam van milady was
begroet.
D’Artagnan, zonder de dame van het roode kussen uit het oog te
verliezen, ging voort de bewegingen van Porthos gade te slaan, daar
die hem zeer vermaakten; hij meende zeker te zijn, dat de dame
met de zwarte kap de procureursvrouw der Berenstraat was, te meer
dewijl de kerk van St. Leu niet ver van gezegde straat was gelegen.
Hij raadde, door afleiding, dat Porthos zich trachtte te wreken over
zijn nederlaag te Chantilly, toen de procureursvrouw zich zoo
weerbarstig had getoond ten aanzien harer beurs. Maar tevens
bespeurde d’Artagnan, dat niet een enkel gezicht de verliefde lonken
van Porthos beantwoordde. Het waren niets anders dan
hersenschimmen en oogverblinding; doch voor een oprechte liefde,
voor een wezenlijken minnenijd bestaat er geen andere
werkelijkheid dan hersenschimmen en begoocheling.
Toen het sermoen geëindigd was, naderde de procureursvrouw
het wijwatersvat: Porthos kwam haar voor, en in plaats van er een
vinger in te steken, doopte hij er de geheele hand in. De
procureursvrouw glimlachte, in de meening dat het voor haar was,
dat Porthos zich die moeite gaf; maar zij werd spoedig en bitter in
haar meening bedrogen; want toen zij slechts drie schreden van
hem af was, draaide hij het hoofd om en vestigde strak zijn oogen
op de dame van het roode kussen, die was opgestaan en, gevolgd
door haar negerjongen en kamenier, nader trad.
Toen de dame van het roode kussen nabij Porthos was, haalde
deze zijn druipende hand uit het wijwatersvat; de schoone
godvruchtige raakte met haar langwerpige, kleine hand de groote
hand van Porthos, maakte al glimlachende het teeken des kruises en
verliet de kerk.
Dat was te veel voor de procureursvrouw, zij twijfelde er nu niet
meer aan, of die dame en Porthos stonden met elkander in
liefdesbetrekking. Indien zij een groote dame ware geweest, zou zij
in onmacht zijn gevallen, maar wijl zij slechts een procureursvrouw
was, bepaalde zij zich er toe den musketier met bedwongen woede
toe te voegen: „Welzoo, mijnheer Porthos, biedt gij mij geen
wijwater aan?”
Porthos sprong op het geluid dezer stem op als iemand, die, na
honderd jaren geslapen te hebben, plotseling ontwaakt.
„Me.... mevrouw!” riep hij, „zijt gij het? Hoe vaart mijnheer uw
echtgenoot, die waardige heer Coquenard? Is hij altijd nog even
vrekkig? Waar heb ik mijn oogen toch gehad, dat ik u niet eens heb
bespeurd gedurende de twee uren, dat de preek heeft geduurd!”—
„Ik zat twee schreden van u af, mijnheer!” antwoordde de
procureursvrouw; „maar gij hebt mij niet gezien, omdat gij voor
niemand anders oogen hadt dan voor die schoone dame, aan wie gij
wijwater hebt aangeboden.”
Porthos hield zich verlegen.—„Ha, gij hebt opgemerkt?”—„Men
had blind moeten zijn geweest, om het niet te zien.”—„Ja,” zeide
Porthos losweg, „het was een hertogin, een mijner vriendinnen, die
ik moeite heb te ontmoeten, uit hoofde van de jaloezie van haar
echtgenoot; maar die mij had laten weten, dat zij heden in deze
ellendige kerk dezer afgelegen wijk zou komen, alleen om mij te
zien.”—„Mijnheer Porthos,” zeide de procureursvrouw, „zoudt gij zoo
goed willen zijn mij een oogenblik den arm te geven? Ik zou gaarne
met u eens spreken.”—„Hoe! mevrouw!” zeide Porthos, met zijn
oogen knippende, als een speler, die met dengenen lacht, die zijn
offer gaat worden.
Op dat oogenblik kwam d’Artagnan voorbij, die milady volgde; hij
wierp van ter zijde een blik op Porthos en zag diens zegevierende
houding.—„Ei, ei,” zei hij tot zich zelven, redeneerende in den zin
van de in dien tijd zoo zonderling gemakkelijke zedenleer, „ziedaar
iemand, die wel vóór het vereischte tijdstip geheel zijn uitrusting kan
hebben.”
Porthos, aan de drukking van den arm der procureursvrouw zich
overgevende gelijk een schip aan het roer, naderde het klooster St.
Magloire, een weinig bezochte doorgang, die aan beide einden door
een draaiboom gesloten was. Men zag er overdag niets dan etende
bedelaars en spelende kinderen.
„Ach, mijnheer Porthos!” riep de procureursvrouw, toen zij zich
had verzekerd, dat geen aan de gewone bezoekers dier plaats
vreemde personen haar konden hooren noch zien; „ach, mijnheer
Porthos, gij zijt een groot overwinnaar, naar het schijnt.”—„Ik,
mevrouw!” zeide Porthos, de borst vooruitstekende, „en waarom,
dat?”—„En die lonken en dat wijwater van zooeven? Wel! het was
niet minder dan een prinses, die dame met haar negerjongen en
haar kamenier.”—„Gij bedriegt u. Mijn God! neen, zij is niet meer dan
hertogin.”—„En die looper, die voor de deur wachtte en die koets,
met den koetsier in groote livrei, die op den bok zat?”
Porthos had noch looper noch koets gezien; maar met haar
jaloerschen blik had mevrouw Coquenard alles gezien. Het deed
Porthos leed, niet al dadelijk de dame met het roode kussen tot een
prinses te hebben verheven.
„Oh! gij zijt het beminde kind der schoonen, mijnheer Porthos!”
hernam zuchtend de procureursvrouw.—„Maar gij begrijpt,” hernam
Porthos, „dat, met een voorkomen als dat, waarmede de natuur mij
heeft begiftigd, ik geen gebrek aan fortuintjes heb.”—„Mijn God! wat
zijn de mannen lichtzinnig!” riep de procureursvrouw, de oogen ten
hemel slaande.—„Niet zoo erg als de vrouwen, geloof ik,”
antwoordde Porthos; „want inderdaad kan ik zeggen, mevrouw! dat
ik uw offer ben geweest, toen, gekwetst, stervende, ik mij door de
geneesheeren verlaten zag; ik, de telg van een doorluchtig geslacht,
die zich aan uw vriendschap had vertrouwd, ik was op het punt,
vooreerst ten gevolge mijner wonden en ten tweede door den
honger, in een gemeene herberg te Chantilly te bezwijken, zonder
dat gij u eens verwaardigdet één enkelen mijner vurige brieven te
beantwoorden.”—„Maar, mijnheer Porthos!” lispte de
procureursvrouw, die voelde dat zij, te oordeelen naar de
handelwijze der groote dames van dien tijd, ongelijk had.—„Ik, die
voor u de gravin de Penaflor heb verlaten....”—„Dat weet ik.”—„De
barones van....”—„Mijnheer Porthos! ik smeek u.”—„De gravin
de....”—„Porthos, wees edelmoedig.”—„Gij hebt gelijk, mevrouw! ik
zal niet verder gaan.”—„Maar mijn man wil van geen geldschieten
hooren.”—„Mevrouw Coquenard!” zeide Porthos, „herinner u den
eersten brief, dien gij mij hebt geschreven en welken ik in mijn hart
heb gegrift.”—„Maar daarenboven, de som, die gij mij ter leen
vraagdet, was wel wat hoog. Gij zeidet mij duizend franken noodig
te hebben.”—„Mevrouw Coquenard! ik gaf u de voorkeur; ik
behoefde slechts aan de hertogin de.... te schrijven. Ik wil u haar
naam niet noemen; want ik weet niet wat het is, een vrouw publiek
te maken; maar wat ik weet, is, dat ik haar slechts behoefde te
schrijven, om er van haar vijftienhonderd te ontvangen.”
De procureursvrouw liet een traan ontglippen.—„Mijnheer
Porthos!” zeide zij, „ik zweer u, dat gij mij streng hebt gestraft en
dat, indien gij voortaan u in een dergelijken toestand mocht
bevinden, gij u slechts tot mij hebt te wenden.”—„Foei, mevrouw!”
zeide Porthos als verstoord, „spreken wij over geen geld, dat
vernedert mij.”—„Dus, gij bemint mij niet meer?” zeide langzaam en
treurig de procureursvrouw.—Porthos bleef een majestueus zwijgen
bewaren.—„Is dat uw antwoord? Helaas! ik begrijp....”—„Herinner u
de beleediging, welke gij mij hebt aangedaan, mevrouw! hier heeft
zij mij gekwetst,” zeide Porthos, de hand op het hart leggende en ze
er hard op drukkende.—„Ik zal die herstellen; toe, mijn waarde
Porthos!”—„Buitendien, wat vroeg ik u,” hernam Porthos, met een
goedige beweging der schouders, „mij iets te leenen, anders niet. In
allen gevalle, ik ben geen onredelijk man. Ik weet, dat gij niet rijk
zijt, mevrouw Coquenard! en dat uw man genoodzaakt is de arme
pleiters uit te zuigen, om van hen eenige ellendige kronen te
trekken. O! indien gij gravin, markiezin of hertogin waart, dan ware
het iets anders en gij zoudt onverschoonbaar zijn.”
De procureursvrouw was geraakt.—„Weet, Porthos!” zeide zij,
„dat mijn geldkist, al behoort die aan een procureursvrouw,
misschien beter voorzien is, dan die van al uw verarmde nuffen.”—
„Dan is het een dubbele beleediging, die gij mij aandoet,” zeide
Porthos, den arm der procureursvrouw uit den zijne los makende;
„want indien gij rijk zijt, mevrouw Coquenard! dan is uw weigering
niet te verontschuldigen.”—„Wanneer ik rijk zeg,” hernam de
procureursvrouw, die zag, dat zij te ver was gegaan, „dan moet men
zulks niet naar den letter opnemen. Ik ben juist niet rijk, maar ik kan
leven.”
„Luister, mevrouw!” zeide Porthos, „spreken wij hierover niet
meer, dat verzoek ik u. Gij hebt mij miskend: alle vriendschap is
tusschen ons afgebroken.”—„Ondankbare, die gij zijt!”—„Gij moet u
nog beklagen, dat raad ik u,” zeide Porthos.—„Welnu! ga dan met uw
hertogin, ik weerhoud u niet langer.”—„O! zij is nog niet genoeg
getroffen, naar ik zie.”—„Welaan, mijnheer Porthos! nog éénmaal
voor het laatst: Bemint gij mij nog?”—„Helaas! mevrouw!” zeide
Porthos, op den droefgeestigsten toon, dien hij kon aannemen;
„wanneer wij een veldtocht gaan openen, een veldtocht, waarin ik,
mijn voorgevoelen zegt het mij, den dood zal vinden....”—„O! spreek
zoo niet!” riep de procureursvrouw, in snikken uitbarstende.—„Er is
iets, dat mij zulks voorzegt,” vervolgde Porthos, al meer en meer
droefgeestig wordende.—„Zeg liever, dat gij een nieuwen
liefdehandel hebt aangeknoopt.”—„Neen, neen, ik spreek openhartig.
Geen nieuw voorwerp heeft mij geraakt en zelfs voel ik hier, hier in
het diepste van mijn hart, iets, dat voor u klopt. Maar binnen
veertien dagen, zooals gij weet of niet weet, wordt de veldtocht
geopend; ik zal het verschrikkelijk druk met mijn uitrusting
hebben.... Vervolgens ga ik een reis doen naar mijn bloedverwanten
in Bretagne, om de som, noodig tot mijn vertrek, bij elkander te
brengen.”
Porthos bespeurde een laatsten strijd tusschen de liefde en de
geldzucht.—„En dewijl,” ging hij voort, „de landgoederen der
hertogin, die gij in de kerk hebt gezien, in de nabijheid der mijne
liggen, zullen wij te zamen reizen. Het reizen, zooals gij weet, schijnt
van korter duur te zijn, wanneer men in gezelschap reist.”—„Hebt gij
dan geen vrienden te Parijs, mijnheer Porthos?” vroeg de
procureursvrouw.—„Ik meende er te hebben,” zeide Porthos,
opnieuw zijn droefgeestige houding aannemende; „maar ik heb wel
gezien, dat ik mij bedroog.”—„Gij hebt er, mijnheer Porthos! gij hebt
er!” hernam de procureursvrouw, met een overijling, die haar zelve
bevreemdde. „Kom morgen aan huis. Gij zijt de zoon mijner tante,
bijgevolg mijn neef; gij komt van Noyon in Picardië; gij hebt een
menigte processen te Parijs en geen procureur. Zult gij dit alles
kunnen onthouden?”—„Volkomen, mevrouw!”—„Kom tegen het uur
van het middagmaal.”—„Zeer goed.”—„En houd u goed in
tegenwoordigheid van mijn man, die, ondanks zijn zes en zeventig
jaren, zeer slim en doortrapt is.”—„Zes en zeventig jaren! duivelsch!
dat is een fraaie ouderdom!” riep Porthos.—„Een hooge ouderdom,
wilt gij zeggen, mijnheer Porthos! Ook kan de arme, brave man mij
alle oogenblikken weduwe maken,” ging zij voort, een
veelbeteekenenden blik op Porthos werpende. „Gelukkig, dat wij een
huwelijkscontract hebben gemaakt, waarbij alles aan den
langstlevende behoort.”—„Alles!” riep Porthos uit.—„Alles.”
„Gij zijt een zeer zorgvuldige vrouw, zie ik, mijn lieve mevrouw
Coquenard!” zeide Porthos, teederlijk de hand der procureursvrouw
drukkende.—„Wij zijn dus verzoend, waarde heer Porthos?” vroeg zij
vleiend.—„Voor het leven!” hernam Porthos op denzelfden toon.—
„Tot wederziens dan, verrader!”—„Tot wederziens, vergeetachtige!”—
„Tot morgen, mijn engel!”—„Tot morgen, vlam mijns levens!”
 HOOFDSTUK XXX.
Milady.

D’Artagnan was milady gevolgd, zonder door haar bemerkt te zijn

geworden; hij zag haar in haar koets stijgen en hoorde haar aan den
koetsier het bevel geven, naar St. Germain te rijden.
Het was onnoodig te beproeven een rijtuig te volgen, dat werd
voortgejaagd door twee sterke paarden.... D’Artagnan keerde dus
naar de straat Férou terug. In de straat de Seine ontmoette hij
Planchet, die voor een pasteibakkerswinkel stond te kijken en in
verrukking scheen bij het beschouwen van een eiergebak, dat er
allersmakelijkst uitzag. Hij beval hem, twee paarden te zadelen in de
stallen van den heer de Tréville, één voor hem, d’Artagnan, en één
voor zich zelf, en hem daarna bij Athos te komen halen.
De heer de Tréville had eens voor altijd zijn stal ter beschikking
van d’Artagnan gesteld. Planchet begaf zich naar de straat du
Colombier en d’Artagnan naar de straat Férou. Athos was te huis,
treurig een der flesschen vermaarden Spaanschen wijn ledigende,
welken hij van zijn reis naar Picardië had medegebracht. Hij gaf
Grimaud een teeken, om voor den heer d’Artagnan een glas te
brengen en Grimaud gehoorzaamde, als naar gewoonte,
stilzwijgend.
D’Artagnan verhaalde toen Athos al wat er in de kerk tusschen
Porthos en zijn procureursvrouw was voorgevallen en op wat wijze
hun vriend waarschijnlijk op dit oogenblik bezig was zich een
uitrusting te bezorgen.
„Wat mij betreft,” antwoordde Athos op die mededeeling, „ik ben
gerust, dat het de vrouwen niet zullen zijn, die de kosten van mijn
uitrusting zullen goed maken.”—„En nochtans, schoon, begaafd, een
groot heer, zooals gij zijt, mijn waarde Athos! zijn er geen prinsessen
of koninginnen voor uw liefdepijlen gevrijwaard.”
Op dat oogenblik stak Planchet nederig het hoofd door de half
openstaande deur en berichtte zijn meester, dat de paarden gereed
waren.—„Welke paarden?” vroeg Athos.—„Twee paarden, die de heer
de Tréville mij voor mijn vermaak leent en met welke ik een
wandeling naar St. Germain ga doen.”—„En wat gaat ge te St.
Germain doen?” vroeg Athos.
Toen verhaalde d’Artagnan de ontmoeting, die hij in de kerk had
gehad, en hoe hij de vrouw had wedergevonden, die met den
edelman met den zwarten mantel en het litteeken aan den slaap des
hoofds eeuwig in zijn gedachten was.—„Dat wil zeggen, dat gij op
haar verliefd zijt, zooals op juffrouw Bonacieux,” zeide Athos,
verachtelijk de schouders ophalende, alsof hij medelijden gevoelde
voor de menschelijke zwakheid.—„Ik, in het geheel niet!” riep
d’Artagnan. „Ik ben alleen nieuwsgierig, het geheim te ontdekken,
dat haar omhult. Ik weet niet waarom; maar ik verbeeld mij, dat die
vrouw, hoe onbekend zij mij ook zij, en ik voor haar ben, invloed op
mijn leven heeft.”—„Waarlijk, gij hebt gelijk,” zeide Athos, „ik ken
niet een vrouw, die waard is, dat men haar zoekt, wanneer zij
verloren is. Juffrouw Bonacieux is verloren! des te erger voor haar,
laat zij zorgen weer terecht te komen.”—„Neen, Athos! neen, gij
bedriegt u,” zeide d’Artagnan, „ik bemin mijn arme Constance meer
dan ooit, en indien ik wist, waar zij zich bevond, al ware dit ook aan
het andere eind der wereld, dan zou ik vertrekken, om haar uit de
handen harer vijanden te bevrijden; maar het is mij onbekend, al
mijn nasporingen zijn vruchteloos geweest.... Wat wilt gij, men moet
zich wel eenige uitspanning verschaffen.”—„Neem dan uw
uitspanning met milady, mijn waarde d’Artagnan! ik gun het u van
harte, als u dat kan vermaken.”—„Luister, Athos!” zeide d’Artagnan,
„in plaats van te huis te blijven, alsof gij huisarrest hadt, ga te paard
zitten en vergezel mij naar St. Germain.”—„Mijn waarde!” zeide
Athos, „ik berijd mijn paarden, wanneer ik er heb, zoo niet, ga ik te
voet.”—„Welnu, ik,” zeide d’Artagnan, over de stekeligheid van Athos
glimlachende, die hem bij een ander zeker zou gekwetst hebben; „ik
ben minder trotsch dan gij, ik berijd de paarden, die ik vind. Dus tot
wederziens, waarde Athos!”—„Tot wederziens,” zeide de musketier,
Grimaud een teeken gevende de flesch open te trekken, die hij
gebracht had.
D’Artagnan en Planchet stegen te paard en sloegen den weg naar
St. Germain in. Langs den geheelen weg waren des jongelings
gedachten vervuld met hetgeen Athos hem nopens juffrouw
Bonacieux had gezegd. Hoewel d’Artagnan niet zeer sentimenteel
van aard was, had echter de jonge winkeliersvrouw inderdaad veel
indruk op zijn hart gemaakt. Zooals hij had gezegd, was hij gereed
naar het andere einde der wereld te gaan, om haar te zoeken. Maar
de wereld heeft zoo vele einden, en wel doordien zij rond is, dat hij
niet wist, welken weg hij zou inslaan.
Intusschen ging hij nu trachten iets omtrent milady te vernemen;
milady had met den zwartmantel gesproken, derhalve kende zij hem.
En volgens d’Artagnan’s denkwijze was het niemand anders dan de
zwartmantel, die juffrouw Bonacieux voor de tweede maal had
ontvoerd, zooals hij zulks den eersten keer had gedaan. D’Artagnan
loog dus slechts ten halve, hetgeen niet zeer veel beteekent, toen hij
zeide, dat hij, milady zoekende, tegelijkertijd Constance zocht.
Aldus in gedachten verzonken, en van tijd tot tijd zijn paard de
sporen gevende, had d’Artagnan den weg afgelegd en was te St.
Germain gekomen. Hij was het paviljoen langs gereden, waarin tien
jaren later Lodewijk XIV zou geboren worden. Hij ging een zeer
eenzame straat door, links en rechts ziende, of hij niet een of ander
spoor zijner schoone Engelsche zou ontwaren, toen, voor de
benedenvertrekken van een fraai huis, dat volgens de gewoonte van
dien tijd aan de straat geen vensters had, hij een hem bekend figuur
zag verschijnen. Die gestalte wandelde op een soort van terras, met
bloemen beplant. Planchet was de eerste, die ze herkende.
„Wel, mijnheer!” zeide hij, zich tot d’Artagnan wendende,
„herinnert gij u dat gezicht niet meer, dat daar naar de lucht staat te
gapen?”—„Neen,” zeide d’Artagnan, „en nochtans ben ik zeker, dat
het niet de eerste maal is, dat ik dat gezicht zie.”—„Ik geloof het
wel, pardieu!” zeide Planchet; „het is de arme Lubijn, de lakei van
den graaf de Wardes, dien gij zoo fraai hebt toegetakeld, nu een
maand geleden, te Calais, op den weg naar het buitenverblijf van
den gouverneur.”—„Ha, ja,” zeide d’Artagnan, „nu herken ik hem
eerst. Gelooft gij, dat hij u zal herkennen, Planchet?”—„Mijn God!
mijnheer! hij was zoo ontsteld, dat ik niet geloof, dat hij een zeer
nauwkeurige gedachtenis van mij heeft bewaard.”—„Welnu, ga dan
een praatje met den jongen maken,” zeide d’Artagnan, „en tracht, al
pratende, te vernemen, of zijn meester gestorven is.”
Planchet klom van het paard, ging recht op Lubijn af, die hem
werkelijk niet herkende, en beide lakeien begonnen het
vertrouwelijkste gesprek van de wereld met elkander, terwijl
d’Artagnan beide paarden in een nauwe steeg leidde en toen, om
het huis gaande, het gesprek achter een hazelnotenboschje ging
beluisteren. Na een oogenblik achter de haag een en ander te
hebben gadegeslagen, hoorde hij het gerucht van een naderend
rijtuig, en hij zag voor zich de koets van milady stil houden. Er was
niet aan te twijfelen, milady zat er in. D’Artagnan ging op den hals
van zijn paard liggen, ten einde alles te zien, zonder gezien te
worden.
Milady stak haar bekoorlijk blond hoofd buiten het portier en gaf
eenige bevelen aan haar kamenier. Deze laatste, een fraai meisje
van 20 tot 22 jaren, vlug en levendig, een echte kamenier eener
voorname dame, sprong de voettrede af, op welke zij volgens de
gewoonte van dien tijd gezeten was, en begaf zich naar het terras,
waar d’Artagnan Lubijn had bespeurd.
D’Artagnan volgde de kamerjuffer met de oogen en zag haar
naar het terras gaan. Maar toevallig had, op een bevel van binnen,
Lubijn zich verwijderd, zoodat Planchet alleen was gebleven, naar
alle kanten rondziende langs welken weg d’Artagnan was
verdwenen.
De kamenier naderde Planchet, dien zij voor Lubijn aanzag, en
stelde hem een briefje ter hand.—„Voor uw meester,” zeide zij hem.
—„Voor mijn meester?” hernam Planchet verbaasd.—„Ja, er is haast
bij, dus neem aan.”—Daarop vlood zij naar de koets, die naar den
kant was omgekeerd van welken ze gekomen was, sprong op de
voettrede en de koets verwijderde zich.
Planchet keerde het briefje om en om, vervolgens, gewoon aan
lijdelijke gehoorzaamheid, sprong hij van het terras af, ging het
steegje in en ontmoette op twintig schreden afstands d’Artagnan,
die, alles gezien hebbende, hem tegemoet trad.
„Voor u, mijnheer!” zeide Planchet, den jongeling het briefje
aanbiedende.—„Voor mij?” vroeg d’Artagnan, „zijt gij er wel zeker
van?”—„Pardieu! of ik er zeker van ben; de kamenier heeft gezegd:
voor uw meester.... Ik heb geen anderen meester dan u, bijgevolg....
Waarachtig een aardige meid, die kamenier!”
D’Artagnan opende het briefje en las:
„Een persoon, die meer belang in u stelt, dan zij u kan
zeggen, wenschte te weten, welken dag gij in staat zult zijn in
het woud een wandeling te doen; morgen zal aan het hotel
du Champ du drap d’or een zwarte en roode lakei uw
antwoord wachten.”

„Ha, ha!” dacht d’Artagnan, „dat is vrij haastig. Het schijnt, dat
milady en ik nopens de gezondheid van denzelfden persoon tamelijk
nieuwsgierig zijn. Welnu, Planchet! hoe vaart de heer de Wardes? hij
is dus niet dood.”—„Neen, mijnheer! hij is zoo wel als men wezen
kan, met vier degensteken in het lijf, want gij hebt dien waarden
edelman er wel degelijk vier toegebracht, maar hij is nog zeer zwak,
daar hij bijna al zijn bloed heeft verloren. Zooals ik aan mijnheer
gezegd heb, Lubijn heeft mij niet herkend en mij geheel en al ons
avontuur verhaald.”—„Zeer goed, Planchet! gij zijt de koning der
lakeien; maar klim thans te paard en laat ons trachten de koets te
bereiken.”
Dit duurde niet lang; na verloop van vijf minuten bespeurde men
de koets, die bezijden den weg stilstond: een rijk gekleed ruiter
stond aan het portier. Het gesprek van milady en den ruiter was zoo
levendig, dat d’Artagnan aan de andere zijde der koets bleef
stilstaan, zonder dat iemand anders dan de lieve kamenier zijn
tegenwoordigheid bespeurde.
Het gesprek werd in het Engelsch gevoerd, een taal die
d’Artagnan niet verstond; maar aan den klank der stem meende de
jongeling te kunnen raden, dat de schoone Engelsche in hevigen
toorn was. Zij eindigde met een gebaar, dat hem geen twijfel liet
omtrent den aard van dat gesprek; namelijk: een slag met den
waaier, zoo hevig toegebracht, dat het klein vrouwelijk meubelstuk in
duizend stukken vloog. De ruiter barstte uit in een schaterenden
lach, wat de lady buiten zich zelve van kwaadheid maakte.
Toen meende d’Artagnan, dat het tijd was tusschenbeide te
komen; hij naderde het andere portier, en eerbiedig den hoed
afnemende, zeide hij: „Mevrouw! veroorloof mij u mijn diensten aan
te bieden; het schijnt dat die heer u vertoornd heeft. Een woord,
mevrouw! en ik belast mij, hem voor zijn onbeleefdheid te
straffen.”—„Mijnheer! volgaarne zou ik mij onder uw bescherming
stellen, indien de persoon, met wien ik in twist ben, mijn broeder
niet ware.”—„O, vergeef mij dan,” zeide d’Artagnan, „gij begrijpt, dat
mij zulks onbekend was, mevrouw!”—„Waarmede bemoeit zich toch
die wildzang!” riep, zich tot op de hoogte van het portier bukkende,
de kavalier, dien milady als haar broeder had opgegeven, „en
waarom vervolgt hij zijn weg niet?”—„Gij zelf zijt een wildzang,”
zeide d’Artagnan, zich op zijn beurt over den hals van zijn paard
buigende, ook door het portier antwoordende: „ik vervolg mijn weg
niet, omdat het mij behaagt hier te blijven staan.”—De ruiter sprak
eenige Engelsche woorden tot zijn zuster.—„Ik spreek Fransch tot u,”
zeide d’Artagnan; „doe mij dus het genoegen mij in dezelfde taal te
antwoorden. Gij zijt de broeder van mevrouw, het zij zoo, maar
gelukkig zijt gij de mijne niet.”
Men zou verwacht hebben, dat milady, vreesachtig als een
vrouw, in dit begin eener uitdaging zich als middelaarster zou
gesteld hebben, ten einde te beletten, dat de twist ernstiger
gevolgen had; maar integendeel, zij wierp zich achterover in haar
koets en riep den koetsier koel toe: „Naar het hotel!” De lieve
kamenier wierp een onrustvollen blik op d’Artagnan, wiens fraaie
gestalte op haar indruk scheen te maken. De koets vertrok en liet
beide mannen tegenover elkander staan.
Geen stoffelijk voorwerp scheidde hen meer. De ruiter maakte
een beweging om het rijtuig te volgen; maar d’Artagnan, wiens
toorn reeds kookte, werd nog kwaadaardiger, toen hij in hem den
Engelschman herkende, die te Amiëns zijn paard had gewonnen; hij
reed op hem toe en vatte den toom van zijn paard.—„Hier, mijnheer!
gij schijnt nog grooter wildzang te zijn dan ik, want gij vergeet, dat
er tusschen ons een kleine twist moet worden beslecht.”—„Ha! ha!”
zeide de Engelschman, „gij zijt het, meester! Gij moet dan altijd het
een of ander spel spelen.”—„Ja, en dat herinnert mij, dat ik revanche
moet nemen. Wij zullen eens zien, mijnheer! of gij even handig met
den degen zijt als met de dobbelsteenen.”—„Gij ziet wel, dat ik geen
degen heb: of wilt gij tegenover een ongewapende den dappere
vertoonen?”—„Ik hoop toch, dat gij er een thuis zult hebben. In alle
geval, ik heb er twee, en als gij wilt, waag ik er een.”—„Dat is niet
noodig,” zeide de Engelschman, „ik ben ruim voorzien van die soort
van gereedschappen.”—„Welnu dan, achtbare heer!” hernam
d’Artagnan, „kies dan den langsten en vertoon mij dien eens van
avond.”—„Waar dat, als het u belieft?”—„Achter het Luxembourg, dat
is een allerliefste plek voor wandelingen als die, welke ik u
voorstel.”—„Het is goed, men zal er wezen.”—„Hoe laat?”—„Te zes
uur.”—„A propos! gij hebt zeker een of twee vrienden?”—„Wel, ik heb
er drie, die zich zeer vereerd zullen vinden, dezelfde partij met mij te
spelen.”—„Drie, dat kan niet beter,” zeide d’Artagnan, „dat is juist
wat ik verlangde.”—„Maar zeg mij nu eens wie gij zijt?” vroeg de
Engelschman.—„Ik ben de heer d’Artagnan, Gaskonjisch edelman, in
dienst der gardes, bij de compagnie van den heer des Essarts. En
gij?”—„Ik ben lord de Winter, baron van Sheffield.”—„Welnu, dan ben
ik uw dienaar, mijnheer de baron!” zeide d’Artagnan, „hoewel uw
namen vrij moeilijk te onthouden zijn.”—En zijn paard de sporen
gevende, zette hij het in galop en sloeg den weg naar Parijs in.
 Zooals hij in dergelijke omstandigheden gewoon was, begaf
d’Artagnan zich rechtstreeks naar Athos. Hij vond dezen op een
groote canapé liggen, waar hij, zooals hij gezegd had, wachtte
totdat zijn uitrusting hem zou tegemoet komen. D’Artagnan
verhaalde aan Athos al het voorgevallene, behalve datgene wat den
brief aan den heer de Wardes betrof. Athos was blijde te vernemen,
dat hij tegen een Engelschman ging strijden. Wij meenen gezegd te
hebben, dat het zijn gewone droom was.
Men liet onmiddellijk Porthos en Aramis door de lakeien roepen
en men maakte hen met de gesteldheid der zaken bekend. Porthos
trok zijn degen uit de scheede en begon tegen den muur te
schermen, van tijd tot tijd achteruit gaande en als een danser de
beenen buigende. Aramis, die steeds aan zijn gedicht werkte, sloot
zich in het kabinet van Athos op en verzocht, dat men hem niet zou
storen voor het oogenblik, waarop het gevecht zou beginnen. Athos
vroeg met een wenk aan Grimaud een andere flesch. Wat d’Artagnan
betreft, deze beraamde bij zich zelven een klein plan, waarvan wij
later de uitvoering zullen zien en dat hem zeker een vermakelijk
avontuur beloofde, zooals men kon opmaken uit de lachjes, die van
tijd tot tijd op zijn gezicht zweefden en de droomerige uitdrukking er
van verhelderden.
 HOOFDSTUK XXXI.
Engelschen en Franschen.

Op het bepaalde uur begaven de vrienden zich met hun vier

lakeien achter het Luxembourg, in een omheind veld, waar geiten
graasden. Athos gaf eenig geld aan den herder, opdat deze zich zou
verwijderen. De lakeien werden op schildwacht gesteld. Dra naderde
een zwijgende troep hetzelfde veld, trad de omheining binnen en
voegde zich bij de musketiers; vervolgens hadden, naar overzeesch
gebruik, de voorstellingen plaats.... De Engelschen waren allen
lieden van den hoogsten rang; de zonderlinge namen der drie
vrienden waren alzoo voor hen niet alleen een voorwerp van
verwondering, maar van bekommering.
„Met dat alles,” zeide lord de Winter, toen de drie vrienden waren
genoemd geworden, „weten wij nog niet, wie gij eigenlijk zijt, en wij
willen niet met zoodanig genoemden een gevecht aangaan. Dat zijn
herdersnamen, die namen.”—„Gij begrijpt wel, mylord!” zeide Athos,
„dat het valsche namen zijn.”—„Hetgeen ons te meer doet verlangen
de ware namen te vernemen,” antwoordde de Engelschman.—„Gij
hebt wel met ons gespeeld zonder ze te kennen,” zeide Athos, „en
derwijze, dat gij van ons twee paarden hebt gewonnen.”—„Dat is
waar, maar toen waagden wij slechts ons geld, terwijl wij nu ons
bloed wagen. Men speelt met de geheele wereld; men vecht slechts
met zijns gelijken.”—„Dat is waar,” zeide Athos. En hij nam een der
vier Engelschen, met wien hij zou strijden, ter zijde en fluisterde
dezen zijn naam in het oor. Porthos en Aramis deden van hun zijde
hetzelfde.
„Is dat u genoeg?” vroeg Athos aan zijn tegenpartij, „en
beschouwt gij mij als genoegzaam edelman, om mij de eer te
bewijzen den degen met mij te kruisen?”—„Ja, mijnheer!”
antwoordde de Engelschman groetende.—„Welnu, wilt gij thans, dat
ik u wat zegge?” hernam Athos koel.—„Wat?” vroeg de
Engelschman.—„Dat gij beter hadt gedaan niet te eischen, dat ik mij
bekend maakte.”—„Waarom dat?”—„Omdat men mij overleden
waant, en omdat ik reden heb te wenschen, dat men niet verneemt,
dat ik nog in leven ben, en mij dus genoodzaakt vind u te dooden,
ten einde te voorkomen, dat mijn geheim ontdekt wordt.”—De
Engelschman beschouwde Athos, zich verbeeldende dat deze
schertste; maar Athos schertste in het geheel niet.—„Mijne heeren!”
zeide Athos, zich tot zijn vrienden en vijanden wendende, „zijn wij
gereed?”—„Ja,” antwoordden eenparig Engelschen en Franschen.—
„Welaan, verdedigt u dan!” riep Athos.
En tegelijkertijd blonken acht degens in de stralen der
ondergaande zon, en het gevecht begon met een woede, die zeer
natuurlijk was tusschen lieden, welke elkander op twee wijzen
vijandig waren. Athos schermde met evenveel bedaardheid en
nauwkeurigheid, alsof het in een schermzaal ware geweest. Porthos,
waarschijnlijk van zijn te groot vertrouwen genezen door zijn
ontmoeting te Chantilly, speelde een spel vol slimheid en
voorzichtigheid. Aramis, die den derden zang van zijn gedicht moest
eindigen, haastte zich als iemand, die geen tijd heeft te verliezen.
Athos was de eerste, die zijn vijand doodde. Hij had hem slechts
één stoot toegebracht, maar zooals hij hem had gewaarschuwd, was
de stoot doodelijk geweest, daar de degen het hart had doorboord.
Porthos was de tweede, die zijn vijand op het gras uitstrekte; hij had
hem de dij doorstoken. Toen nam Porthos den Engelschman, die
hem zijn degen had overgegeven, in zijn armen en geleidde hem
naar zijn koets. Aramis drong op den zijnen zoo hevig aan, dat, na
hem slechts een vijftigtal schreden te hebben doen wijken, hij hem
buiten gevecht stelde. Wat d’Artagnan betreft, deze had slechts
eenvoudig verdedigenderwijze gehandeld; vervolgens, toen hij zijn
vijand zeer vermoeid vond, deed hij hem door een geweldigen slag
den degen uit de hand vliegen. De baron, zich ontwapend ziende,
deed twee of drie schreden achteruit; maar bij die beweging gleed
zijn voet uit en hij viel achterover. D’Artagnan was in één sprong op
hem: „Mijnheer, ik zou u kunnen dooden, want gij zijt in mijn macht;
maar ik schenk u, uit liefde voor uw zuster, het leven.”
D’Artagnan was ten toppunt van vreugd; hij had het plan
verwezenlijkt, dat hij te voren had beraamd, en dat, bij het
ontluiken, op zijn gelaat den glimlach deed ontstaan, van welken wij
gesproken hebben.
De Engelschman, verheugd met een edelman van zooveel
inschikkelijkheid te doen te hebben, klemde d’Artagnan in zijn
armen, bewees den drie musketiers duizend beleefdheden, en daar
de tegenstander van Porthos zich reeds in het rijtuig bevond, en die
van Aramis het op een loopen had gezet, dacht men aan niets
anders dan aan den overledene.
Terwijl Porthos en Aramis hem ontkleedden, in de hoop dat zijn
wond niet doodelijk mocht zijn, viel een zware beurs van tusschen
zijn gordelriem. D’Artagnan raapte die op en reikte haar aan lord de
Winter over.
„En wat duivel! wilt gij, dat ik hiermede uitvoer!” vroeg de
Engelschman.—„Gij kunt die aan zijn familie teruggeven,” zeide
d’Artagnan.—„Zijn familie bekommert zich wat over dat bagatel; zij
erft vijftien duizend louis d’or rente.... Geef die beurs aan uw
lakeien.”
Onderwijl was Athos d’Artagnan genaderd.
„Ja,” zeide hij, „geef die beurs niet aan onze, maar aan de
Engelsche lakeien.”—Athos nam de beurs en wierp die den koetsier
toe: „Voor u en uw makkers.”
Deze onbaatzuchtige handelwijze in een volkomen geldeloozen
man trof zelfs Porthos, en deze Fransche edelmoedigheid, overal
door lord de Winter en zijn vriend verhaald, verwierf algemeene
goedkeuring, behalve bij de heeren Grimaud, Mousqueton, Planchet
en Bazijn.
„En thans, mijn jonge vriend, want ik hoop, dat gij mij
veroorlooft u dien naam te geven,” zeide lord de Winter, „nog heden
avond zal ik u, indien gij zulks verkiest, aan mijn zuster, lady Clarick,
voorstellen, want ik wil, dat zij u op haar beurt vriendschap
toedrage; en daar zij niet geheel en al met het hof onbekend is, zal
misschien één woord, in het vervolg ten uwen voordeele gezegd,
niet vruchteloos zijn.”
D’Artagnan bloosde van blijdschap en boog ten teeken van
goedkeuring. Lord de Winter gaf d’Artagnan, hem verlatende, het
adres zijner zuster; zij woonde op het Koningsplein No. 6, destijds
de meest voorname wijk. Bovendien verbond hij zich, om hem aan
haar voor te stellen.
D’Artagnan bepaalde de samenkomst bij Athos te acht uur. Deze
voorstelling aan milady vervulde niet weinig het hoofd van onzen
Gaskonjer. Hij herinnerde zich de zonderlinge wijze, op welke die
vrouw tot hiertoe zijn levenspad gekruist had. Volgens zijn
overtuiging was het een dienares des kardinaals, en nochtans voelde
hij zich onweerstaanbaar tot haar aangetrokken door een dier
gevoelens, waarvan men zich geen rekenschap kan geven: zijn
eenige vrees was, dat milady in hem den man van Meung en
Douvres mocht herkennen, want dan zou zij weten, dat hij tot de
vrienden van den heer de Tréville behoorde, en bijgevolg met ziel en
lichaam den koning was toegedaan, hetgeen hem in dat geval een
gedeelte zijner voordeelen zou doen verliezen, daar hij, aan milady
bekend zijnde, zooals hij haar kende, met haar gelijk spel zou
spelen.
Wat dat begin van liefdehandel met den graaf de Wardes betrof,
hierover bekreunde zich onze verwaten jongeling weinig, ofschoon
de graaf jong, schoon, rijk en zeer in de gunst van den kardinaal
was. Het is niet voor niets, dat men twintig jaar oud en te Tarbes
geboren is.
D’Artagnan begon met zich naar huis te begeven en aldaar zich
op schitterende wijze te kleeden; vervolgens ging hij naar Athos, en
naar gewoonte verhaalde hij dezen alles. Athos luisterde naar zijn
plannen, schudde het hoofd en beval hem, met min of meer smart,
voorzichtigheid aan.
 „Wat,” zeide hij hem, „gij hebt nauwelijks een minnares verloren,
die gij goed, bekoorlijk, volmaakt vondt, en zie, daar loopt gij weder
een andere na.”—D’Artagnan gevoelde de waarheid van dat verwijt.
—„Ik bemin juffrouw Bonacieux met mijn hart, terwijl ik milady met
mijn hoofd bemin,” zeide hij, „en door mij aan haar te doen
voorstellen, tracht ik er achter te komen, welke rol zij aan het hof
speelt.”—„De rol, die zij speelt, pardieu! het is niet moeilijk die te
raden, na al hetgeen gij mij hebt gezegd. Zij is de een of andere
zendelinge des kardinaals, een vrouw die u in een valstrik zal lokken,
waarin gij niets minder dan uw hoofd zult laten.”—„Duivelsch! mijn
waarde Athos! gij beschouwt de zaken van een zeer donkere zijde,
dunkt mij.”—„Mijn waarde! ik wantrouw de vrouwen. Wat wilt gij? ik
heb er reden voor, en vooral de blonde vrouwen. Milady is immers
blond, hebt gij mij gezegd?”—„Zij heeft hoofdhaar van de
allerfraaiste blonde kleur, die men kan zien.”—„Ach! mijn arme
d’Artagnan!” zuchtte Athos.—„Luister! ik wil inlichtingen nemen, en
dan, wanneer ik weet, wat ik wensch te weten, verwijder ik mij.”—
„Doe dat,” zeide Athos koel.
Lord de Winter kwam op het bepaalde uur; maar Athos, te voren
gewaarschuwd, begaf zich in het naaste vertrek. Hij vond dus
d’Artagnan alleen, en daar het bij achten was, nam hij den jongeling
met zich mede.
Een fraaie koets, met twee heerlijke paarden bespannen, stond
voor de deur, zoodat zij in één oogenblik op het Koningsplein waren.
Milady de Winter ontving d’Artagnan met veel bevalligheid. Haar
hotel was buitengewoon prachtig, en hoewel de meeste Engelschen,
door den oorlog verjaagd, Frankrijk verlieten, of gereed waren het te
verlaten, had milady aan haar huis nieuwe onkosten gemaakt,
hetgeen bewees, dat de algemeene maatregel, die de Engelschen
deed vertrekken, haar niet aanging.
„Gij ziet,” zeide lord de Winter, d’Artagnan aan zijn zuster
voorstellende, „een jongeling, die mijn leven in zijn macht heeft
gehad en van zijn voordeel geen misbruik heeft willen maken,
hoewel wij, om twee oorzaken, vijanden waren, daar ik hem had
beleedigd en Engelschman ben. Bedank hem dus, mevrouw! indien
gij mij eenige vriendschap toedraagt.”
Milady fronste even de wenkbrauwen; een nauwelijks zichtbare
nevel betrok haar voorhoofd, en een zoo zonderlinge glimlach
zweefde op haar lippen, dat den jongeling, die deze drievoudige
gelaatsvertrekking beschouwde, een rilling overviel.
De broeder zag niets, hij had zich omgekeerd, om met den
geliefkoosden aap van milady te spelen, die hem bij zijn rok had
getrokken.
„Wees welkom, mijnheer!” zeide milady met een stem, wier
zonderlinge zachtheid zeer afstak bij de kenteekenen van kwade
luim, welke d’Artagnan had opgemerkt; „want gij hebt heden een
eeuwig recht op mijn erkentelijkheid verkregen.”
De Engelschman keerde zich toen om en verhaalde de
bijzonderheden van het tweegevecht, zonder iets te vergeten. Milady
luisterde naar hem met de grootste aandacht; intusschen kon men
gemakkelijk zien, dat, welke poging zij ook deed om haar
gewaarwordingen te verbergen, dit verhaal haar niet aangenaam
was: het bloed steeg haar naar het hoofd en haar kleine voet
stampte onder haar rok. Lord de Winter bemerkte niets; maar toen
hij geëindigd had, naderde hij een tafel, waarop een flesch
Spaansche wijn stond, vulde twee glazen en met een wenk verzocht
hij d’Artagnan te drinken.
Deze wist, dat het een Engelschman onaangenaam was, indien
men dit weigerde; hij naderde dus de tafel en nam het tweede glas.
Hij had milady niet uit het oog verloren, en in den spiegel bespeurde
hij de verandering, welke er op haar gelaat had plaats gegrepen.
Thans, nu zij meende niet meer te worden gadegeslagen, vertrok
een gewaarwording, welke naar wreedheid geleek, haar gezicht. Zij
beet met woede op haar zakdoek.
Op dat oogenblik trad de lieve, kleine kamenier binnen, die door
d’Artagnan reeds was opgemerkt. Zij zeide tot lord de Winter eenige
woorden in het Engelsch, die onmiddellijk daarop d’Artagnan verlof
vroeg zich te mogen verwijderen, ter verontschuldiging aanvoerende
het gewicht der zaak, die hem riep, en zijn zuster belastende voor
hem verschooning te verkrijgen.
D’Artagnan wisselde een handdruk met lord de Winter en keerde
tot milady terug. Het gezicht dier vrouw had met een verwonderlijke
beweegbaarheid deszelfs bevallige uitdrukking hernomen; alleen
duidden eenige kleine, op haar zakdoek verspreide bloedvlekjes aan,
dat zij tot bloedens toe op haar lippen had gebeten. Die lippen
waren zeer fraai; men zou ze voor koraal hebben aangezien.
Het gesprek nam een aangename wending. Milady scheen zich
volkomen hersteld te hebben. Zij verhaalde, dat lord de Winter
slechts haar schoonbroeder en niet haar eigen broeder was; zij was
met een jongeren broeder van hem gehuwd geweest, die haar
weduwe met een kind had gelaten. Dat kind was de eenige
erfgenaam van lord de Winter, wanneer deze zich niet in het
huwelijk zou begeven.
Dit alles deed d’Artagnan een sluier vermoeden, maar hij kon nog
niet onderscheiden, wat er onder dien sluier verborgen was.—
Trouwens, na verloop van een half uur, dat het gesprek had
geduurd, was d’Artagnan overtuigd, dat milady zijn landgenoote
was; zij sprak zoo zuiver Fransch en met zooveel smaak, dat
hieromtrent bij hem niet de minste twijfel overbleef.
D’Artagnan was onuitputtelijk in verliefde spreekwijzen en
betuigingen van toewijding. Al de beuzelarijen, die onze Gaskonjer
zich liet ontvallen, beantwoordde milady met een bevalligen
glimlach. Eindelijk was het oogenblik daar; d’Artagnan, de
gelukkigste der menschen, nam afscheid van milady en verliet de
zaal.
Op de trap ontmoette hij de lieve kamenier, die in het
voorbijgaan hem zacht aanraakte, tot aan de oogen rood wordende
hem daarvoor verschooning verzocht met een zoo zachte stem, dat
haar onmiddellijk vergiffenis werd geschonken.
 D’Artagnan kwam den volgenden dag terug en werd nog beter
dan den vorigen dag ontvangen. Lord de Winter was niet
tegenwoordig, en milady hield dien avond de eer van het bezoek op.
Zij scheen een groot belang in hem te stellen, vroeg hem van waar
hij kwam, wie zijn vrienden waren, en of hij niet wel eens had
gedacht in dienst van den kardinaal te gaan.
D’Artagnan, die, zooals men weet, voor een jongeling van twintig
jaren zeer voorzichtig was, herinnerde zich toen de vermoedens, die
hij nopens milady koesterde. Hij hield een groote lofrede op Zijne
Eminentie, zeide haar, dat hij zeker zich bij de gardes van den
kardinaal zou hebben doen inlijven, in plaats van bij de garde des
konings, indien hij bijvoorbeeld den heer de Cavois in plaats van den
heer de Tréville gekend had.
Milady veranderde met de meeste gemakkelijkheid van gesprek
en vroeg d’Artagnan, op de meest losse wijze der wereld, of hij nooit
in Engeland was geweest. D’Artagnan antwoordde, dat hij er door
den heer de Tréville gezonden was geworden, om over een remonte
van paarden te onderhandelen, en hij er zelfs vier tot proeve had
medegebracht.
Milady beet zich gedurende het gesprek drie of vier malen op de
lippen; zij had met een jongeling te doen, die ondoorgrondelijk was.
Op hetzelfde uur als van den vorigen dag vertrok d’Artagnan. Op
de trap ontmoette hij wederom de lieve Ketty (dit was de naam der
kamenier). Deze beschouwde hem met een uitdrukking van
geheimzinnige welwillendheid. Maar d’Artagnan was zoo vervuld met
haar meesteres, dat hij voor niets anders oogen had dan voor
hetgeen van deze kwam.
D’Artagnan keerde den volgenden dag en den daarop volgenden
dag weder tot milady terug, en telkens ontving hem milady even
vriendelijk.—Ook ontmoette hij elken avond de schoone kamenier,
hetzij in de voorkamer, in de gang of op de trap.
Maar, zooals wij hebben gezegd, sloeg d’Artagnan volstrekt geen
acht op de zonderlinge volharding der arme Ketty.
 EINDE VAN HET EERSTE DEEL.

DE DRIE MUSKETIERS.
II.
DE DRIE MUSKETIERS.
DOOR

Alexander Dumas.
Opnieuw bewerkt naar het Fransch.

Blankwaardt
en
Schoonhoven
Rijswijk
(Z.-H.)

TWEEDE DEEL.
 HOOFDSTUK I.
Een procureurs middagmaal.

Intusschen had het duel, waarin Porthos een zoo luisterrijke rol
had gespeeld, hem het middagmaal niet doen vergeten, waarop de
procureursvrouw hem had genoodigd. Den volgenden dag te één
uur liet hij zich voor de laatste maal door Mousqueton afschuieren,
en begaf zich naar de Berenstraat.
Zijn hart klopte, maar niet, als dat van d’Artagnan, van jeugdige,
ongeduldige liefde. Neen, een meer lichamelijk gevoel dreef hem
voort, hij zou eindelijk dien geheimzinnigen drempel gaan
overschrijden, die onbekende trap gaan bestijgen, waarlangs een
voor een de oude kronen van meester Coquenard in huis waren
gebracht. Hij ging nu inderdaad de bewuste kast beschouwen,
waarvan het beeld hem zoo dikwijls in zijn droomen was
verschenen; de langwerpige, diepe, met sloten voorziene, verroeste
en aan den vloer geklonken kast; de kast, van welke hij zoo dikwerf
had hooren spreken, en die de hand van den procureur voor zijn
opgetogen blik zou gaan openen. En vervolgens zou hij, de
zwerveling op aarde, de man zonder fortuin, zonder bloedverwanten,
de soldaat in herbergen, kroegen en posada’s verkeerende, de
lekkerbek, meerendeels genoodzaakt zich met eenige toevallig
opgedane maaltijden te vergenoegen, nu aan een huiselijken disch
aanzitten, het genot van een huiselijk verkeer smaken.
In hoedanigheid van neef alle dagen aan een goed voorziene
tafel te zitten, het geel en gerimpeld voorhoofd van den ouden
procureur op te vroolijken, een weinig de jonge klerken te plukken,
door hun verschillende kaartspelen en het lanskenet in hun fijnste
fijnheden te leeren, en van hen, bij wijze eener fatsoenlijke
belooning voor de lessen, die hij hun zou geven, in den tijd van één
uur het door hen gespaarde geld van een maand te winnen; dat
alles was volstrekt volgens de zeden van dien tijd en lachte Porthos
ontzaglijk toe.
De musketier stelde zich wel voor den geest de hier en daar
verspreide geruchten nopens de procureurs, hun vrekkigheid,
geldzucht en vastendagen; maar dewijl, alles wel beschouwd,
behalve eenige oogenblikken van spaarzaamheid, die Porthos steeds
zeer ontijdig vond, hij de procureursvrouw dikwijls tamelijk gul had
gezien, wel te verstaan voor een procureursvrouw, hoopte hij
derhalve een op een goeden voet ingericht huis te vinden.
Voor de deur echter begon de musketier eenigen twijfel te
voeden; de toegang was niet geschikt om de lieden aan te
moedigen; het was een vuile, donkere gang, waarvan de trap
ternauwernood verlicht werd door het grijskleurig daglicht van een
nabijzijnde binnenplaats, dat door traliën binnenviel.
Porthos klopte aan een voordeur, laag en met ijzeren spijkers
beslagen, zooals de groote deur van het grand Châtelet;10) een
groote, bleeke klerk, met een bos ongekamde haren op het hoofd,
kwam de deur openen en groette als iemand, die gedwongen is een
anderen te eerbiedigen, zoowel uit hoofde der groote gestalte, die
kracht aanduidt, het krijgsgewaad, dat den staat doet kennen, als
der blozende kleur, die de gewoonte van een goed leven te leiden
aanduidt. Achter dezen klerk zag hij een tweeden, die kleiner was,
daar achter een derden, van grooter afmeting, en een loopjongen
van twaalf jaar achter den derden. In alles drie en een halve klerk,
hetgeen in dien tijd een zeer beklant kantoor aanduidde.
10) Het hoogste gerechtshof toen ter tijd te Parijs.

Hoewel de musketier eerst te één uur moest komen, had echter

de procureursvrouw een waakzaam oog gehouden en op het hart,
en misschien ook wel op de maag van haar aanbidder gerekend, dat
hij er voor het bepaalde uur zou wezen. Mevrouw Coquenard
naderde dan door de deur van het vertrek, terwijl tegelijkertijd haar
gast de deur van de trap binnentrad; de verschijning der waardige
dame redde Porthos uit een groote verlegenheid; de klerken
beschouwden hem met een nieuwsgierig oog, en hij, niet wetende
wat tot die opklimmende klerkenrij te zeggen, bleef sprakeloos.
„Ha, neef!” riep de procureursvrouw, „kom toch binnen, kom toch
binnen, mijnheer Porthos!”—De naam Porthos deed op de klerken
zijn uitwerking, en zij begonnen te lachen; doch Porthos keerde zich
om en alle gezichten hernamen hun ernst.
Men trad het kabinet van den procureur binnen, na de
voorkamer, waar de klerken waren, en het kantoor, waar zij
behoorden, te zijn doorgegaan. Het laatste was een donkere kamer,
opgevuld met papieren. Het kantoor uitkomende, liet men de keuken
rechts liggen, en men trad de gezelschapszaal binnen. Al de
vertrekken, welke aan elkander verbonden waren, boezemden
Porthos niet veel vertrouwen in. De gesprekken moesten van verre
door al die opene deuren verstaan worden; bovendien had hij in het
voorbijgaan een snellen, onderzoekenden blik in de keuken
geworpen, en hij bekende het zich, tot schande zijner
procureursvrouw en tot zijn innig leedwezen, dat hij dat vuur, de
levendigheid, die beweging niet had gezien, die eenige oogenblikken
vóór een goeden maaltijd gewoonlijk in het heiligdom der
lekkerbekken heerscht.
De procureur was ongetwijfeld van dat bezoek verwittigd
geworden, want hij toonde niet de minste verwondering op het zien
van Porthos, die hem tamelijk ongedwongen naderde en hem
beleefd groette.
„Wij zijn, naar het schijnt, neven, mijnheer Porthos!” zeide de
procureur, zich met alle kracht zijner armen van zijn van rotting
gevlochten leuningstoel opheffende.
De grijsaard, in een wijden, zwarten kamerrok gewikkeld, waarin
zijn uitgemergeld lichaam als verloren was, zag er nog krachtig,
maar droog uit; zijn kleine, grijze oogen schitterden als karbonkels
en schenen, met zijn krampachtig bewogen mond, het eenige
gedeelte van zijn gezicht, waarin het leven was gebleven.
Ongelukkig weigerden de beenen hun dienst aan dat knokachtige
werktuig; sedert vijf of zes maanden, dat deze verzwakking zich had
doen gevoelen, was van lieverlede de waardige procureur de slaaf
zijner vrouw geworden.
De neef werd met onderwerping aangenomen, en dat was alles.
Meester Coquenard, indien hij nog vlug ter been ware geweest, zou
alle bloedverwantschap met den heer Porthos hebben verloochend.
„Ja, mijnheer! wij zijn bloedverwanten,” zeide Porthos, die
trouwens nooit op een hartelijk onthaal van den echtgenoot had
gerekend, zonder de minste verlegenheid.—„Door de vrouwen,
geloof ik?” zeide de procureur boosaardig.
Porthos begreep die scherts niet en hield ze voor eenvoudigheid,
over welke hij in zijn vuistje lachte. Mevrouw Coquenard, die wist,
dat een onnoozele procureur een zeldzaamheid in zijn soort was,
glimlachte een weinig maar bloosde sterk.
De heer Coquenard had, sedert de komst van Porthos, de oogen
ongerust op een groote kast geworpen, die over zijn eikenhouten
schrijftafel stond. Porthos begreep, dat die kast, hoewel niet in vorm
met die van zijn droomen overeenkomende, de heilrijke schatkist
moest zijn, en hij verheugde zich, dat zij werkelijk zes voet hooger
dan die van zijn droom was.
Meester Coquenard dreef niet verder zijn genealogisch onderzoek
door; maar zijn onrustigen blik van de kast op Porthos werpende,
bepaalde hij zich te zeggen: „Mijnheer uw neef zal, alvorens te
vertrekken, ons het genoegen wel willen doen ten eten te blijven,
niet waar mevrouw Coquenard?”—Nu ontving Porthos den stoot in
de volle borst en voelde dien; het schijnt dat van haar kant mevrouw
Coquenard er ook niet ongevoelig voor was, want zij voegde er bij:
„Mijn neef zal niet terugkeeren, indien hij vindt, dat wij hem niet wel
behandelen; doch het tegenovergestelde is waar, en wijl zijn verblijf
te Parijs van korten duur is, zou het ons zeer aangenaam zijn, indien
hij ons al die oogenblikken wilde schenken, over welke hij tot aan
zijn vertrek kan beschikken.”—„O, mijn arme beenen! mijn arme
beenen!” mompelde de heer Coquenard, en hij trachtte te
glimlachen. De hulp, welke Porthos te beurt viel, in hetzelfde
oogenblik dat hij in zijn hoop een goed middagmaal te doen werd
aangevallen, boezemde den musketier voor de procureursvrouw veel
erkentelijkheid in.
Weldra sloeg het etensuur. Men trad de eetzaal binnen: een
groote, donkere kamer tegenover de keuken. De klerken, die, naar
het schijnt, in huis ongewone geuren hadden geroken, waren van
een militaire nauwgezetheid en hielden hun tabouretten gereed om
neer te zetten; men zag hen bij voorbaat reeds de kinnebakken met
een verschrikkelijken eetlust bewegen.
„Tudieu!” dacht Porthos, op de drie uitgehongerden een blik
werpende; want de loopjongen, zooals men kan denken, deelde niet
in de eer aan des meesters tafel te zitten. „Tudieu! als ik in de plaats
van mijn neef was, dan zou ik zulke gulzigaards niet willen
behouden. Zij schijnen schipbreukelingen, die in geen zes weken
gegeten hebben.”
De heer Coquenard kwam binnen, in zijn stoel voortgerold door
mevrouw Coquenard, die Porthos op zijn beurt te hulp kwam, om
haar echtgenoot voor de tafel te brengen. Nauwelijks
binnengekomen, bewoog hij neus en kinnebakken naar het
voorbeeld zijner klerken.—„O, o!” zeide hij, „ziedaar een soep, die er
smakelijk uitziet.”
„Wat duivel! zien zij toch zoo buitengewoon smakelijks aan deze
soep?” vroeg Porthos zich zelven, op het zien van een groote
hoeveelheid lichtkleurig vleeschnat, waarop geen enkel vet oog
zichtbaar was, en op hetwelk eenige weinige broodkorsten dreven,
als eilandjes in den Archipel. Mevrouw Coquenard glimlachte, en op
een wenk van haar zetten allen zich overhaast aan tafel.
De heer Coquenard werd het eerst bediend, vervolgens Porthos;
daarna vulde mevrouw Coquenard haar bord en deelde de korsten,
zonder het vleeschnat, aan de overige hongerigen uit. Op dat
oogenblik ging de deur der eetkamer al knarsende open, en Porthos
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookname.com