Luận Văn Thiết Kế Tiến Trình Dạy Học Dạy Học Theo Chủ Đề Một Số Kiến Thức Phần Nhiệt Học Vật Lí 10 Nhằm Phát Triển Hoạt Động Nhận Thức Tích Cực Của Học Sinh Thpt Miền Núi
Luận Văn Thiết Kế Tiến Trình Dạy Học Dạy Học Theo Chủ Đề Một Số Kiến Thức Phần Nhiệt Học Vật Lí 10 Nhằm Phát Triển Hoạt Động Nhận Thức Tích Cực Của Học Sinh Thpt Miền Núi
Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông
tin đã được chọn lọc, xử lí và đưa vào luận văn theo đúng quy định.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu
và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng công
bố trong bất kỳ một công trình nào khác.
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tác giả xin chân thành cảm ơn Ban
Giám hiệu, Khoa Sau đại học, Ban chủ nhiệm, quý thầy, cô giáo khoa Vật lí
trường Đại học Sư Phạm Thái Nguyên và quý thầy, cô giáo trực tiếp giảng dạy,
giúp đỡ trong suốt quá trình học tập.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng các thầy, cô giáo bộ
môn Vật lí Trường THPT Bình Yên, Trường THPT Định Hóa đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi trong suốt thời gian tác giả thực hiện thực nghiệm sư phạm tại
hai trường.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy hướng dẫn: PGS.
TS Tô Văn Bình đã hướng dẫn, giúp đỡ tận tình trong suốt thời gian nghiên cứu
và hoàn thành luận văn này.
Tác giả cảm ơn tập thể lớp Cao học Vật lí khóa 22 đã giúp đỡ, đóng góp
nhiều ý kiến trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.
Cuối cùng xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, người thân, bạn bè, đồng
nghiệp đã giúp đỡ, động viên tác giả hoàn thành luận văn này.
MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan ........................................................................................................ i
Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii
Mục lục ...............................................................................................................iii
Danh mục các từ viết tắt ..................................................................................... iv
Danh mục các bảng.............................................................................................. v
Danh mục các sơ đồ, hình vẽ, đồ thị .................................................................. vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
8. Dự kiến đóng góp của luận văn ....................................................................... 4
9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA DẠY HỌC THEO CHỦ
ĐỀ NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC TÍCH CỰC CỦA
HỌC SINH .......................................................................................................................5
1.1. Hoạt động nhận thức và tính tích cực hoạt động nhận thức của HS ............ 5
1.1.1. Hoạt động nhận thức của HS ................................................................. 5
1.1.2. Tính tích cực và phát triển hoạt động nhận thức tích cực của HS ............ 6
1.2. Dạy học theo hướng phát triển hoạt động nhận thức tích cực của học sinh ......... 13
1.2.1. Dạy và học tích cực ............................................................................. 13
2.2. Lựa chọn và xây dựng chủ đề nhằm phát triển hoạt động nhận thức tích cực
của HS THPT miền núi ..................................................................................... 42
2.2.1. Xây dựng chủ đề “Các định luật chất khí” ......................................... 42
2.2.2. Nội dung kiến thức cần xây dựng trong chủ đề .................................. 43
2.2.3. Chuẩn kiến thức kĩ năng và một số năng lực có thể được phát triển ........ 44
2.3. Thiết kế tiến trình dạy học theo chủ đề “Các định luật chất khí” nhằm phát
triển hoạt động nhận thức tích cực của HS ........................................................ 46
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 76
Chương 3.THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM........................................................ 78
3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm ...................................... 78
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm .......................................................... 78
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm.......................................................... 78
3.2. Đối tượng và nội dung thực nghiệm sư phạm ........................................... 78
3.2.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm ......................................................... 78
3.2.2. Nội dung thực nghiệm ......................................................................... 79
3.3. Tiến hành thực nghiệm sư phạm ................................................................ 80
3.3.1. Chọn đối tượng TNSP (Chọn mẫu thực nghiệm) ................................ 80
3.3.2. Giáo viên cộng tác ............................................................................... 80
3.3.3. Thời gian cộng tác ............................................................................... 80
3.3.4. Quan sát giờ học thực nghiệm ............................................................. 81
3.4. Phương pháp đánh giá ................................................................................ 81
3.4.1. Dựa trên sự quan sát những biểu hiện HĐNT tích cực trong học tập của
học sinh .......................................................................................................... 81
3.4.2. Đánh giá kết quả qua các bài kiểm tra................................................. 82
3.4.3. Đánh giá kết quả TNSP theo các tiêu chí đã đề ra .............................. 84
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 91
KẾT LUẬN....................................................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 94
PHỤ LỤC1
Bảng 1.1: So sánh điểm khác biệt giữa dạy học truyền thống và dạy học
theo chủ đề ...................................................................................... 24
Bảng 3.1: Số liệu HS các nhóm TN và ĐC ....................................................... 80
Bảng 3.2: Phân bố tần số điểm kiểm tra ............................................................ 86
Bảng 3.3: Xếp loại điểm kiểm tra ...................................................................... 86
Bảng 3.4: Bảng phân phối tần suất .................................................................... 88
Bảng 3.5: Bảng phân phối tần suất lũy tích ....................................................... 88
Bảng 3.6: Bảng tổng hợp các tham số thống kê ................................................ 88
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Mục tiêu của giáo dục phổ thông được thể hiện trong mục 1 điều 27 Luật
giáo dục số 38/2005/QH11: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh
phổ thông phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động sáng tạo, hình thành
nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách
nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên và đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng bảo vệ Tổ Quốc”. [22,Tr.07]
Điều 28.2 của Luật Giáo dục cũng đã ghi “Phương pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học,
khả năng làm việc theo nhóm,...”. [22,Tr.08]
Vì vậy, dạy học phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh là
một nhiệm vụ rất quan trọng của giáo dục phổ thông hiện nay.
Có thể nói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới hoạt động học tập
chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động.
Để đạt được mục tiêu này ngành giáo dục nước ta cũng đã có nhiều đổi
mới mạnh mẽ về cả nội dung và phương pháp, nội dung chương trình, cải cách
nội dung sách giáo khoa, phương tiện dạy học.
Tuy nhiên nhiều trường THPT, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi còn gặp nhiều
khó khăn trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển HĐNT tích
cực của học sinh. Học sinh miền núi chưa có hứng thú học tập thể hiện qua kết quả thi
Đại học, Cao đẳng còn thấp hay tình trạng học sinh nghỉ và bỏ học còn nhiều.
Qua điều tra thực tế tôi nhận thấy đa số học sinh miền núi co sức học trung
bình, các em còn quen với cách dạy truyền thống. Chính vì vậy mà tôi lựa chọn
một phương pháp dạy học theo quan điểm hiện đại nhưng không quá xa so với
phương pháp dạy học truyền thống để học sinh có thể từng bước làm quen, thích
ứng được với các phương pháp dạy học tích cực.
Qua quá trình tìm hiểu tôi nhận thấy rằng, dạy học theo chủ đề giúp học sinh
tập trung sự chú ý vào đối tượng, dễ dàng hiểu được các vấn đề giáo viên trình bày,
định hướng tốt nội dung bài học, dễ tiếp thu thông tin, do đó có thể rút ngắn thời
gian trình bày của giáo viên. Hơn thế nữa việc vận dụng phương pháp dạy học theo
chủ đề trong dạy học môn vật lí góp phần thay đổi không khí học tập, lôi cuốn học
sinh tham gia tích cực vào bài giảng, làm cho lớp học sôi động HS dễ dàng ghi nhận
kiến thức một cách có hệ thống, không bị nhồi nhét, quá tải.
Phần “Nhiệt học” -Vật lí 10 cơ bản là một trong những chương quan trọng
của vật lí phổ thông. Nội dung kiến thức với nhiều khái niệm, hiện tượng và các
định luật tổng quát nên trong quá trình lĩnh hội kiến thức của học sinh còn gặp
nhiều khó khăn. Làm thế nào để học sinh tích cực, chủ động tiếp thu, lĩnh hội,
hiệu quả nội dung kiến thức của chương là điều rất quan trọng.
Nhằm phát triển hoạt động nhận thức tích cực cho học sinh THPT miền
núi tại địa bàn đồng thời góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng dạy học
Vật lí ở trường THPT tôi chọn đề tài nghiên cứu: Thiết kế tiến trình dạy học dạy
học theo chủ đề một số kiến thức phần “Nhiệt học” Vật lí 10 nhằm phát triển
hoạt động nhận thức tích cực của học sinh THPT miền núi.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu những quan điểm lý luận của dạy học theo chủ đề vào việc
thiết kế tiến trình dạy học một số kiến thức phần “Nhiệt học” (SGK Vật lí 10 cơ
bản) nhằm phát triển hoạt động nhận thức tích cực của học sinh trong quá trình
chiếm lĩnh tri thức.
3. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động dạy học theo chủ đề một số kiến thức phần “Nhiệt học” SGK Vật
lí 10 cơ bản.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu thiết kế tiến trình dạy học theo chủ đề một số kiến thức phần “Nhiệt
học” phù hợp với lí luận dạy học hiện đại và đặc điểm dạy học vật lí thì sẽ phát
triển được hoạt động nhận thức tích cực của học sinh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 2http://www.lrc.tnu.edu.vn
Split by PDF Splitter
- Số trang: 116
Cách 1: Thanh toán qua tài khoản ngân hàng quét mã QR thanh toán:
Lưu ý:
• Sau khi hoàn thành chuyển khoản thanh toán qua ngân hàng hoặc momo, quý
khách vui lòng inbox zalo 0974577291, mã qr zalo liên hệ
• hoặc fanpage: https://www.facebook.com/tailieuso369
• với nội dụng chuyển khoản bên trên, trong vòng 5-10 phút
• chúng tôi sẽ gửi tài liệu qua zalo hoặc facebook hoặc email của quý khách.
• Sau khi tải tài liệu, Quý khách có thể chuyển đổi file tài liệu từ PDF sang WORD
miễn phí tại đây
• Nếu cần hỗ trợ liên hệ số zalo: 0974577291 hoặc email: [email protected]
(*) Quý khách lưu ý khi chuyển khoản ghi nội dung chuyển khoản kèm MÃ TÀI LIỆU
theo hướng dẫn