2. Greqia e Lashtë është qytetërimi që i
përket asaj periudhe të historisë greke
që zgjat nga Periudha Arkaike e
shekullit të 8-të deri në atë të 6-të para
Krishtit dhe deri në vitin 146 para
Krishtit pas pushtimit nga Roma pas
Betejës së Korintit. Në qendër të kësaj
periudhe është Greqia Klasike, që
lulëzoi gjatë shekujve të pestë dhe të
katërt para Krishtit, fillimisht nën
sundimin e suksesshëm athinian pas
kërcënimit ushtarak prej pushtimeve
Perse. Mosha e Artë Athinase mbaron
me disfatën nën duart e Spartës në
Luftën e Peloponezit në vitin 404 para
Krishtit.
3. Pozita Gjeografike e Greqis
•Territori I Greqis eshte malor
dhe si rezultat,Greqia e lashte
eshte e perbere nga shum rajone
te vogla ,secila me dialektin e
vet,vecorite kulturore dhe
indetitettin.Rajonalizmi dhe
konfliketet rajonale ishin nje
tipar I shquar I Greqis se
lashte.Qytetet qen te prirura te
jene te vendosura ne luginat
mes maleve,ose ne fushat
bregdetare,dhe dominoni nje
zone te caktuar rreth tyre
Sipërfaqja e përgjithshme
e Greqisë është 131.940
km2,Pjesa më e madhe e
relievit është male dhe
shkëmbinj që zbresin në
bregdet duke formuar ishuj
dhe ujdhesa.Pika më e ulët
e relievit gjendet në
bregdetin e Mesdheut (0m)
dhe ajo më e larta në
lartësi prej 2.917 metra mbi
nivelin e detit në majë të
maleve të Olimpit.
5. Ne shekullin e 8 Greqia filloi te dilte nga
vitet e erreta qe pasuan renien e
qytetrimit miken.i vazhdueshm me
1) Lufta Letantine(710-650p.e.s)Ishte
nje konflikt I vazhdueshem por me
dallimin e te qenit lufta me e hershme e
dokumentuar e periudhes se lasht
greke.Ajo u luftua midis poleise te
Chalicis dhe Eretria mbi fushen pjellore
Letantine e Euboeba.Te dy qytete
pesuan nje renie si rezultat I luftes te
gjate eshte pse Chalcis ishte fitmitari
6. 1) Rreth viteve 680p.e.s u fut monedha e pare e cila rriti
mjaft tregetin por futi dhe ne tension mjaft shtete.
2) Gjat viteve 650p.e.s u zhvillua nje luft midis
Aristokracise dhe popullit te thjesht per te mos I
rrezuar keta nga pushteti
3) Nga fundi I shekullit te 7 Athina pesoj nje kriz agrare
duke u kthyer ne konflikte civile.
4) Gjat viteve 621 gjygjtari kryesor Draco beri disa
reforma te renda ne kodin e ligjit por ato deshtuan per
shuarjen e konfliktit.
5) Por reformat e moderuara te Solonit (594 p.e.s) e
permisuan mjafte gjendjen dhe vendosen qetesi dhe
Athina u kthye ne nje gjendej stabile
Rendi Kronologjik I ngjarjeve.
7. Bota greke gjat shekullit te 6p.e.s
• Gjat shek.te 6 ne Greqi dominon qytete si: Athina,Sparta,Korinti
dhe Theba,Secila prej tyre ne zonat perreth rurale kishte nen
kontrollin e tyre mjaft qytet me te vogla.Por Athina dhe Korinthi
ishin ber fuqia me e madhe detare dhe popullsija e tyre u rrit Ne
ket periudh u zhvilluan mjaft ekonmikisht shtete Greke dhe
kolonit e tyre jasht shtetit.Por ne gjysmen e dyt te shek.6 Athina
ra nen tiranine e Peisistratios.Por me vitin 510p.e.s me nxitejn e
Klistenit aristokratet athinas dhe me ndihmen e mbretit spartan
kan permbysur tiranine..Me ardhjen e Klistenit ne pushtet ai
vendosi nje pushtet te ri politik duke e ber Athinen
demokraci.Ardhje e demokracise e sheroj Athinen nga te gjitha
“semundjet” dhe e coj ate ne nej “moshe te arte”
9. Bota Greke gjat shekullit te 5p.e.s
1)Beteja e Maratones(490p.e.s)eshte nje nga ndeshjet me te
famshme ushtarake dhe me te hershme te historis qe u
zhvillua midis Perseve dhe Athines. Misioni i tyre ishte të
shtypnin shtetet greke, si hakmarrje për mbështetjen e tyre
për kushërinjtë në ishujt e Jonit, që ishin revoltuar kundër
sundimit pers. Një nga gjeneralët grekë - Miltiadhi - bëri një
thirrje plot pasion për guxim dhe i bindi gjeneralët e tjerë që
të sulmonin persët.Ku u vrane rreth 6.400 persë dhe u
therën ndërsa vetëm 192 grekë u vranë.Kjo lufte mbaroi me
fitoren e Athines.
10. Lufta e Peloponezit (431-404p.e.s)
Ishte nje lufte e lasht greke ku luftuan
Athines dhe lidhjes Peloponezit te
udhehequr nga Sparta.Kjo lufte eshte ndare
nga historianet ne tre faza
A) Ne fazen e pare Lufta Archidamiane ku
Sparta kishte nisur pushtimet dhe ne vitin
421p.e.s u nenshkrua paqja e Niaces.
B)Ne 415 Athina forcoj ushtrin e saj
kundrejt ushtris Spartane
C)Me 413 ishte faza finale qe u quajt Lufta
e Jon.Ne kete faze Spartanet marrin
mbeshtetej nga Perset.Shkaterrimi I flotes
se Athines ne Aegospotami efektivisht I dha
fund luftes dhe A thina u dorezua.Lufta e
Peleponezit shenoj fundin dramatik te
shekullit te 5p.e.s dhe shekullin e moshes
se arte te Greqis.
