Inzending ideeënprijsvraag Green Architecture van NAi (2012). Gevraagd was een strategie voor de versterking van stedelijke biodiversiteit. Gewaardeerd met een nominatie.
1. B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot
love the city, set her free
2. love the city, set her free
De ruimtelijke ontwikkelingen zijn stilgevallen; terwijl de noodzaak
om te bouwen aan een weerbare leefomgeving nu belangrijk is om onze
welvaart te consolideren. Biodiversiteit biedt aanknopingspunten voor
succesvolle investeringen en geweldige kansen voor het particuliere
initiatief. Zeker nu de overheid zich steeds meer terugtrekt wordt de
ruimte voor eigen initiatief steeds groter, zowel in de publieke ruimte
als in het private bezit. Maar dan moeten we die ruimte wel nemen!
Onze afhankelijkheid van biodiversiteit; Biologische diversiteit omvat
de verscheidenheid van al het leven op aarde: verscheidenheid aan soorten, ecosystemen
en genetische variatie (rassen). Biodiversiteit levert landbouwproducten en voedsel,
bestuiving en honing, hout en bouwmaterialen, gezondheid, weerstand tegen allergieën
en medicijnen, voor schoon water, schone lucht, voor binding van CO2 en productie van
zuurstof, voor bescherming tegen extremen in het klimaat. Kortom; alle ingrediënten
voor een bestendige leefomgeving. Al deze biodiversiteit staat voor enorme economische
waarde. We hebben allemaal invloed op biodiversiteit en kunnen zelf de 'vruchten'
plukken. (bron: KPMG-rapport TEEB (The Economics of Ecosystems & Biodiversity) voor het Nederlandse
bedrijfsleven van juni 2012; www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2012/06/21/teeb-
voor-het-nederlandse-bedrijfsleven.html )
traditionele rol van de overheid; zij draagt zorg voor een
bestendige leefomgeving, en heft daarvoor belastingen.
particulieren nemen de ruimte om biodiversiteit te integreren in
de eigen leefomgeving en plukken daar ook zelf de vruchten van.
‘real change starts at the individual level’
B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot
3. modernistische benadering; alle functies zijn geordend;
iedere gebruiker heeft een eigen afgebakende ruimte.
biodiversiteitsagenda; alle functies en gebruikers delen de
ruimte en staan met elkaar in een relatie van wederzijds profijt.
Onzichtbare relaties; Onze afhankelijkheid van biodiversiteit is voor veel
mensen onbekend en onzichtbaar. Ruimtelijke ontwikkelingen zijn ontkoppeld
van natuurlijke beperkingen met behulp van onzichtbare technische oplossingen.
Ter illustratie; droogmakerijen worden met behulp van buizen en pompen continu
drooggehouden omdat de woningen in deze polders eigenlijk bedacht zijn voor droge
gronden. In de modernistische stad is iedere functie geordend, iedere gebruiker heeft
een eigen afgebakende ruimte. Deze praktijk heeft schaalvergroting en welvaartsgroei
voortgebracht. Keerzijde is dat relaties in natuurlijke systemen zijn verdwenen of
onzichtbaar geworden. En mensen kunnen geen verantwoordelijkheid nemen voor
datgene dat onzichtbaar is. Het goede nieuws is – paradoxaal, nu blijkt dat technische
oplossingen te kostbaar worden of in sommige gevallen zelfs ontoereikend zijn – dat de
weg nu open is om de kansen die de natuurlijke systemen bieden te gaan waarderen en
benutten.
Relaties van wederzijds profijt; In natuurlijke systemen werken
verschillende organismen samen omdat er sprake is van een wederzijdse afhankelijkheid.
Zoals bijen afhankelijk zijn van het stuifmeel van de appelboom en de appelbloesem
vraagt om bestuiving. Door in ruimtelijke opgaven juist te zoeken naar succesvolle
relaties voor wederzijds profijt kunnen nieuwe aanknopingspunten voor investeringen
komen bovendrijven. Ter illustratie en inspiratie twee projectvoorstellen.
'mensen kunnen geen verantwoordelijkheid nemen
voor datgene dat onzichtbaar voor hen is'
B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot
4. with the carpark
service on the
first floor: de-
crease of hard
surface and creat-
ing a green space
in public realm
cars are parked
on the lower
floor close and
will be
solar-charged
for ‘free’ while
you work
project:
rebuilding part of the top
floor in order to create a
cantine and patio.
why:
a comfortable and healthy
lunch environment. Part of
creating a distinctive
office concept.
biotope:
green roof, composting
biotope
project: 'green canteen'
in een patio en dakop-
bouw.
winst: onderscheidend
kantoorconcept. een
confortabele en gezon-
de lunchgelegenheid
cq. ontmoetingsruimte
cq. vergaderruimte.
biotoop: daktuin, com-
postering.
project:
office floor
an electric c
'free' electri
ity.
why:
comfort for
clients and
tinctive off
possibility f
seasonal po
tions.
biotope:
quay park,
space
project: kantoorver-
dieping wordt parkeer-
ruimte met oplaadfaci-
liteit.
winst: parkeercom-
fort. onderscheidend
kantoorconcept. opslag
voor piekopbrengsten
in zonne-energie.
biotoop: groene open-
bare buitenruimte.
project:
placing 1240m2 solarpan-
els on roof and facade.
why:
clean energy for the of-
fices and the comuting
staff and clients’ cars.
biotope:
green roof,
composting biotope
project: installatie van
1.200 m2 zonnepanelen
op dak en gevel.
winst: zonne-energie
voor kantoorgebruik en
auto's van werkers en
bezoekers.
biotoop: groendak met
nestmogelijkheid voor
vogels en insecten.
een privaat kantoor; De eigenaar van een
leegstaand kantoor creëert een onderscheidende
werkomgeving: met behulp van zonnepanelen kunnen
werknemers en bezoekers 'gratis' hun elektrische
auto opladen; fuel-for-free-parkeerservice. In de
vrijkomende parkeerplekken op straat kunnen weer
bomen groeien. De gebruikers van het gebouw
kijken dan uit op groen. Op het groendak wordt
schoon regenwater opgevangen en vastgehouden.
De 'green canteen' met eigen kringloop van
saladelunch, compostering van organisch afval en
de honing- en saladetuin wordt het natuurlijk en
zakelijk hart van het gebouw; een belevenisvolle,
menselijke werkomgeving. Het gebouw heeft
aantrekkingskracht op mensen en is zo van waarde.
B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot
6. the park initia-
tive contributes
to the neighbour-
hood commit-
ment
the different
parks and fields,
are connected by
the open accesses
project:
transformation of green
neighbourhood field to
communal park
why:
neighborhood initiative to
transform 'watch' field
into a park for children,
fruit orchard and a shep-
herd which takes care of
maintenance
biotope:
flowery meadow,
fruit orchard
buurttuin
project: anonieme ruim-
te wordt omgevormd tot
een inspirerende, buurt-
specifieke, gezamenlijke
tuin.
winst: met gelijkblijvend
beheerbudget wordt ge-
werkt aan sociale, eco-
nomische en duurzaam-
heidsopgaven in buurten.
biotoop: reservaten voor
vogels, insecten , water-
leven en bijzondere plan-
ten.
een publieke buitenruimte; Een
groep buurtbewoners neemt initiatief om een
monotoon, anoniem grasveld om te vormen tot een
gemeenschappelijke tuin: door samen te werken
in de fysieke ruimte - het gezamenlijke object van
zorg - kunnen sociale en economische netwerken
opbloeien. Een bloemenweide met fruitbomen is een
feest voor omwonenden. Schapen houden het gras
bij. Een andere gemeenschap maakt een watertuin,
voor de berging van schoon regenwater en spannend
spelen. Of een wilgenplantage voor brandstof. De
mogelijkheden zijn eindeloos.
Buurten bloeien op; mensen kunnen samenwerken
in de groene ruimte en voelen zich gezonder,
onderlinge overlast wordt gereduceerd. Er ontstaat
'eigenaarschap'. Monotoon wordt specifiek,
anonimiteit verdwijnt, de waarde van vastgoed
consolideert. Mensen krijgen de gelegenheid
verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen
omgeving en daar heeft iedereen profijt van.
fysiek
sociaal
economisch
B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot
8. de opbrengst van biodiversiteit; Concrete producten en diensten van
biodiversiteit renderen in directe besparingen in bijvoorbeeld energie en water. Allerlei
onderzoek onderschrijft de indirecte besparingen in bijvoorbeeld gezondheidszorg en
beveiliging. Daar komt bovenop dat biodiversiteit waarde toevoegt door het creëren van
onderscheidende kwaliteiten voor woon- en werkomgevingen.
In specifieke ruimtelijke concepten worden technische oplossingen en natuurlijke
systemen geïntegreerd. Zo ontstaat een boeiende ruimtelijke beleving; er 'groeit' ruimte
waar mensen graag willen zijn. Werken vanuit de biodiversiteitsagenda resulteert in
verrassende en specifieke ruimte waarin economische én maatschappelijke waarde
wordt gecreëerd.
Een terugtredende overheid leidt tot versoepeling van bestemmingsplannen en
welstandsnormen. Van bovenaf opgelegde eindbeelden worden losgelaten.
De weg is nu vrij om het initiatief te nemen en de relaties van wederzijds profijt te
realiseren.
B i o d i v e r s i t y by Bureau Botersloot