5. Bất động gãy xương slide giang day.pptx
- 1. BẤT ĐỘNG GÃY XƯƠNG
- 2. MỤC TIÊU 1. Hiểu được nguyên nhân gãy xương 2. Phân tích được các triệu chứng chắc chắn và không chắc chắn của gãy xương 3. Phân loại được các loại gãy xương 4. Áp dụng quy tắc bất động tạm thời gãy các xương thường gặp 5. Thể hiện được sự khẩn trương, chính xác, kịp thời trong bất động gãy xương
- 3. ĐẠI CƯƠNG • Hầu hết các nước đều phải đối mặt với nạn chấn thương, tuy nhiên sự gia tăng gặp nhiều nhất ở các nước đang phát triển. Trong chấn thương thì hay gặp gãy xương. Theo Brune trên 300.000 trường hợp chấn thương thì có tới 45.000 trường hợp gãy xương (Chiếm 15%), và thường gặp ở độ tuổi 20-40, nam chiếm nhiều hơn nữ. • Trong các xương bị gãy thì gãy xương cột sống, vỡ xương chậu và gẫy xương đùi và nặng nề và nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến tử vong ngay lập tức. • Gẫy xương nếu được sơ cứu tốt sẽ giảm được tai biến, giảm đau, và chi phí điều trị.
- 4. ĐẠI CƯƠNG Định nghĩa: Gãy xương là tổn thương liên quan đến sự toàn vẹn của xương.Nguyên nhân thường gặp do chấn thương hoặc do bệnh lý.
- 5. ĐẠI CƯƠNG Gãy xương do chấn thương chia làm hai loại: Chấn thương trực tiếp: xương bị gãy ở ngay nơi lực gây chấn thương tác động, thường gặp trong tai nạn giao thông, bánh xe ô tô, xe máy Chấn thương gián tiếp: Gãy xương ở xa nơi tác động của lực gây chấn thương. Gãy xương bệnh lý có hai loại chính Do xương bị bệnh rồi gãy như u nang xương, viêm xương, loạn sản xương Bệnh nhân bị ung thư ở các tổ chức khác nhưng di căn vào xương làm cho xương yếu đi và có thể gãy khi có động chạm nhẹ
- 6. PHÂN LOẠI GÃY XƯƠNG Gãy xương kín Là gãy xương mà ổ gãy không thông với bên ngoài Gãy xương hở Là gãy xương mà ổ gãy thông với bên ngoài. Gãy hở nguy hiểm hơn gãy kín vì nguy cơ nhiễm trùng cao
- 7. Triệu chứng chắc chắn Biến dạng chi tổn thương, trục xương không thẳng, hai chi không bằng nhau Cử động bất thường do chỗ gãy tạo ra Nắn vào xương nghe tiếng lạo xạo Triệu chứng không chắc chắn Mất cơ năng Sưng, ầm tím TRIỆU CHỨNG
- 8. MỤC ĐÍCH SƠ CỨU GÃY XƯƠNG Giúp bệnh nhân đỡ đau, phòng ngừa sốc do chấn thương Giảm bớt nguy cơ gây tổn thương thêm mạch máu, thần kinh, cơ, da do gãy xương gây nên Phòng ngừa gãy xương kín biến thành gãy hở xương di lệch Trong trường hợp gãy xương hở, cố định gãy xương kết hợp với xử lý vết thương phần mềm tốt còn có tác dụng phòng ngừa nhiễm khuẩn
- 9. GÃY XƯƠNG CỘT SỐNG, XƯƠNG ĐÙI Gãy cột sống luôn được xếp là một chấn thương nặng.Trong khi khám và sơ cứu tuyệt đối không cho di chuyển mạnh bệnh nhân, không cho bệnh nhân ngồi dậy. Sơ cứu gãy xương cột sống phải luôn có người chỉ huy, người này luôn đứng ở phía trên đầu bệnh nhân để giữ thẳng đầu và cổ nạn nhân cho đến khi bất động xong. Trong gãy cột sống cổ, nhất là đoạn cao, nếu sơ cứu không tốt sẽ gây tử vong ngay vì bị kích thích hành não. Xương đùi là xương dài nhất cơ thể, nằm trong khu có nhiều cơ, mạch máu, thần kinh lớn, vì vậy nếu không xử trí kịp thời và đúng kỹ thuật, bệnh nhân có thể chết do sốc chảy máu hoặc do đau
- 10. NGUYÊN TẮC KHI BẤT ĐỘNG GÃY XƯƠNG Khi sơ cứu nạn nhân bị gãy xương hiệu quả cần phải tuân thủ một số nguyên tắc sau: • Nhanh chống đưa nạn nhân ra khỏi nguy hiểm • Nẹp được sử dụng để cố định xương gãy phải đủ dài để đủ bất động chắc khớp trên và dưới ổ gãy • Buộc dây cố định nẹp phải trên chỗ gẫy, dưới chỗ gãy, khớp trên và khớp dưới chỗ gẫy. • Không nên cố cởi quần áo bệnh nhân, nếu cần phải bộc lộ vết thương thì cắt quần áo theo đường chỉ (Nếu phải cởi thì cởi bên lành trước) • Không đăt trực tiếp nẹp vào da bệnh nhân. Các mấu lồi đầu xương, vùng tỳ đè phải có lót bong rồi mới đặt nẹp
- 11. NGUYÊN TẮC KHI BẤT ĐỘNG GÃY XƯƠNG Trường hợp gãy xương kín Bất động xương gãy (Chi) theo tư thế cơ năng (Đối với chi dưới duỗi gối ở tư thế 1700 - 1800 , đối với chi trên gấp khuỷu 900 ) Cố định nhẹ nhàng, cẩn thận, phải có người phụ kéo nắn chi liên tục cho tới khi cố định xong. Trường hợp gãy xương hở, nội khớp Phải bất động theo tư thế gãy, không kéo nắn. Kết hợp xử trí vết thương phần mềm. Nếu có tổn thương mạch máu phải cầm máu trước khi bất động Sau khi cố định xong: Đối với chi trên dùng băng tam giác treo đỡ tay lên cổ. Đối với chi dưới buộc 2 chi vào nhau
- 12. Gãy xương cánh tay - Để cánh tay sát thân mình, cẳng tay vuông góc với cánh tay (tư thế co). - Đặt 2 nẹp, nẹp trong từ hố nách tới quá khuỷu tay, nẹp ngoài từ quá bả vai đến quá khớp khuỷu. - Buộc cố định nẹp trên và ở dưới ổ gãy. - Dùng khăn tam giác đỡ cẳng tay treo trước ngực, cẳng tay vuông góc với cánh tay, bàn tay cao hơn khuỷu tay, bàn tay để ngửa. - Dùng băng rộng bản băng ép cánh tay vào thân mình. Thắt nút phía trước nách bên lành. Gãy xương cẳng tay - Ðể cẳng tay sát thân mình, cẳng tay vuông góc cánh tay. Lòng bàn tay ngửa. - Dùng hai nẹp: Nẹp trong từ lòng bàn tay đến nếp khuỷu tay, nẹp ngoài từ đầu các ngón tay đến quá khuỷu. - Dùng 3 dây rộng bản buộc cố định nẹp bàn tay, thân cẳng tay (trên, dưới ổ gãy). - Dùng khăn tam giác đỡ cẳng tay treo trước ngực BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP
- 14. Gãy xương đùi - Nẹp trong từ bẹn đến quá gót chân - Nẹp ngoài từ hố nách đến quá gót chân - Nẹp dưới từ vai đến quá gót chân Dùng 9 dải dây rộng bản để buộc cố định nẹp ở các vị trí: + Trên ổ gãy, Dưới ổ gãy, Cổ chân( băng số 8), Ngang ngực, Ngang hông, Dưới gối + 3 dải băng buộc 2 chi vào nhau Ở các vị trí: Trên đầu gối, dưới đầu gối, cổ chân. Gãy xương cẳng chân - Nẹp trong từ giữa đùi đến quá gót. - Nẹp ngoài từ giữa đùi đến quá gót. - Buộc dây cố định nẹp ở các vị trí trên, dưới ổ gãy. - Băng số 8 giữ bàn chân vuông góc với cẳng chân. - Buộc chân vào với nhau ở các vị trí: Ðầu trên nẹp, ngang đầu gối và cổ chân. BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP
- 16. Cột sống cổ và lưng - Cố định đầu, dùng những vật mềm như khăn, mền, hoặc quần áo đặt sát vào vùng đầu, cổ và thân mình của nạn nhân. - Giữ NB trên một đường thẳng, không được quay hay gập vùng cổ và lưng - Cần 4 người giữ cố định tại vị trí: cổ, vai, thắt lưng và chân của nạn nhân (2 người thì giữ đầu của nạn nhân và người còn lại giữ lưng nạn nhân) - Sử dụng kỹ thuật log-roll để đặt NB lên cán cứng BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP
- 17. Xương đòn và xương bả vai - Dùng băng thun rộng 10-12cm băng cố định 2 xương đòn bắt chéo sau lưng như hình số 8. BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP
- 18. Xương sườn - Buộc bằng 3 khăn: + Khăn 1 đặt giữa nơi xương sườn bị gãy, bảo nạn nhân thở ra, buộc nút trước nách bên đối diện xương sườn gãy. + Khăn 2, 3 đặt trên và dưới khăn 1, buộc giống như trên. -Đai cố định xương sườn Xương ngón tay BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP
- 19. - Gãy xương chậu - Bất động khung xương chậu bằng tấm vải - Có thể lấy drap giừng gấp lại có bề rộng bằng khoảng cách từ gai chậu trước đến xương mu. - Quấn quanh khung chậu và buộc chặt BẤT ĐỘNG MỘT SỐ LOẠI XƯƠNG GÃY THƯỜNG GẶP