8 gaia energia eta haren erabilera
3 likes15,726 views
LH5- Santillana ingurune egokitzapena
8 gaia energia eta haren erabilera
- 1. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 1 ZER DA ENERGIA? Energia eraldatu egiten da: 8. GAIA: ENERGIA ETA HAREN ERABILERA. ENERGIA materiaren aldaketa guztien eragilea da.
- 2. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 2 ENERGIA FORMAK ENERGIA FORMA NON DAGO? ERABILERA ARGI-ENERGIA Argiak duen energia da. - Landareek fotosintesia egiteko. - Gauzak ikusteko. BERO-ENERGIA EDO ENERGIA TERMIKOA Bero dagoen gorputz batetik hotz dagoen beste batera trasmititzen den energia da. Zenbat eta altuagoa izan gorputz baten tenperatura, bero- energia handiagoa izango da. ENERGIA MEKANIKOA Mugitzen ari diren gorputzek duten energia da. Mogimendua sortzeko. ENERGIA ELEKTRIKOA Argiarekin (tximista), Haizearekin eta ur jauzietan lortzen den energia da. Kable bidez heltzen da gure etxeetara. Makinak eta etxetresnak funtzionatzeko. ENERGIA KIMIKOA Elikagaietan, Erregaietan, Lehergailuetan, Piletan, Baterietan pilatzen da. Gizakion eguneroko jarduerak egiteko. ENERGIA NUKLEARRA Zenbait substantziak (uranioa, plutonioa) duten energia. Energia elektrikoa lortzeko, besteak beste.
- 3. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 3 ENERGIAREN PROPIETATEAK PROPIETATEAK ZERTAN DATZA? ADIBIDEA ERALDAKETA Energia mota bat beste batean bihurtu daiteke. TRASFERITZEA Gorputz batetik beste batzuetara trasferitu daiteke. BILTEGIRATZEA Energia batzuk biltegiratu daitezke behar diranean erabiltzeko. GARRAIATZEA Energia leku batetik bestera garraiatu daiteke. Energia elektrikoa Energia kimikoa
- 4. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 4 ENERGIA-ITURRIAK Energia-iturri berriztagarriak ENERGIA-ITURRIAK behar dugun energia ematen diguten natura- baliabideak dira. Ez dira agortzen etengabe sortzen direlako. HAIZEA: haize-energia ENERGIA MEKANIKOA du. ENERGIA ELEKTRIKOA bihurtzen da. Objetuak mugitzeko gai da. Aerosorgailuen bidez: errota handi-handiak dira. EGUZKIA ARGIA BEROA Plaka fotovoltaikoek energia elektriko bihurtzen dute. Eguzki-kolektoreen bidez biltzen da. Energia elektriko bihurtzen da.
- 5. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 5 BIOMASA: izaki bizdunen hondakin guztiak dira. ENERGIA KIMIKOA du. ENERGIA ELEKTRIKOA edo BERO-ENERGIA bihurtu daiteke. LURRAREN BARNE- ENERGIA: energia geotermikoa BERO- ENERGIA du. ENERGIA ELEKTRIKOA bihurtzen da. Ura berotzeko, berokuntzarako… URA: energia- hidraulikoa olatuak, mareak….ENERGIA MEKANIKOA du. ENERGIA ELEKTRIKOA bihurtzen da. Zentral hidroelektrikoen bidez: ibai ondoan eraikitzen dira.
- 6. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 6 Energia-iturri berriztaezinak NOLA ERABILTZEN DUGU ENERGIA? Zertarako erabiltzen da energia? Natura-baliabide mugatuak dira; agortu egin daitezke. ERREGAI FOSILAK IKATZA GAS NATURALA PETROLIOA -Zentral termikoe tan erabiltze n dira ENERGIA ELEKTRIK OA lortzeko. berokuntzarako Gasolina eta gasoila: erregaietarako, berokuntzarako URANIOA eta PLUTONIOA Jatorri mineraleko substantziak dira. Zentral nuklearretan erabiltzen dira energia NUKLEARRA energia ELEKTRIKO bihurtzeko.
- 7. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 7 Zer energia erabiltzen da? Energia etxeetan: 1. energia elektrikoa 2. erregaiak (petroliotik eratorriak eta gas naturala) 3. energia-iturri berriztagarriak (biomasa, eguzki-energia) ZUZENEAN ERABILTZEN DIREN ENERGIA-MOTAK: ELEKTRIZITATEA EKOIZTEKO ERABILTZEN DIREN ENERGIA- ITURRIAK:
- 8. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 8 ENERGIA ERABILTZEAREN ONDORIOAK Energia erabiltzearen arazoak Baliabideak agortzea Euri azidoa Berotze globala Hondakin erradiaktiboak
- 9. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 9 Energia aurrezteko neurri batzuk: Argiak eta gailu elektronikoak itzali. Garraio publikoa erabili. Berokuntzaren eta aire-girotuaren tenperatura kontrolatu. Energia-iturri berriztagarrien erabilera sustatu.
- 10. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua Santillana- Zubia. Lehen Hezkuntza 5. maila 10 Ahalik eta energia-efizientzia handieneko gailuak erabiltzea. Paperak, beira, plastikoak edo metalak birziklatzea.