1. Açık Erişim ve
Türkiye’de Son Durum
Ankaref & MikroBilgi Eğitim Çalıştayı
20 Mart 2014, Antalya
İlkay
Holt,
Kütüphane
Direktörü
1
2. Ne
Konuşacağız?
¨ Neden
açık
erişim?
¨ Yeşil
yolda
neler
oldu?
¨ AlBn
yol
neler
geDrdi?
¨ Dünya
hangi
soruları
soruyor?
¨ Türkiye
hangi
yolda
ilerliyor?
¨ Bizi
neler
bekliyor?
KAPALI
?
AÇIK
?
3. Yayın
potansiyeli
vs
açık
erişim
3
Yayınlanan
akDf
bilimsel
dergi
sayısı
28.000+
Yıllık
yayınlanan
makale
sayısı
1.9M+
Dergi
ve
makale
sayısı
yıllık
büyüme
oranı
%3-‐3,5
Yıllık
yayınlanan
makalelerin
açık
erişim
oranı
%20
ISI’da indekslenen dergi yayıncılarının
yaktığı yeşil ışıkta geçilseydi, bu oran
%85’i bulabilirdi
4. Sayılarla
devam
4
Kişisel
arşivlemeye
yeşil
ışık
yakan
yayıncı
oranı
%72
DOAJ’a
kayıtlı
açık
erişim
dergi
sayısı
9.744
OpenDOAR’a
kayıtlı
arşivlerde
toplam
kayıt
sayısı
57M+
MIT
Dspace
arşivinde
doküman
sayısı
60.000+
MIT
Dspace
arşivinde
aylık
indirilen
doküman
sayısı
1M
Açık
erişimin
yayın
etki
değerini
arBrma
oranı
%50-‐300
5. Konusal
açık
arşivler
(ArXiv.org)
Kurumsal
arşivler
(RepositoriUM)
Harmanlayıcı
portallar
(DARTEurope)
Ulusal
açık
arşiv
portalları
(RCAAP)
Yeşil
yolda
neler
oldu?
5
6. Açık
erişim
poliDkaları
6
¨ Kurumsal,
ulusal
zorunlu
arşivleme
poliDkaları
¨ Fon
sağlayıcıların
(ambargolu)
açık
erişim
koşulu
¨ Bildirgeler-‐
hemen
depolama/opsiyonlu
erişim
¨ Finch
Raporu-‐
alBn
yol
için
fon
kaynakları
¨ Avrupa
AraşBrma
Alanı
¨ Ufuk
(Horizon)
2020
¨ Açık
veri-‐açık
bilim
8. AlBn
yol
neler
geDrdi?
¨ Yeni
iş
modelleri:
¤ Hybrid
dergi/yayıncı
==>
makale
işlem
ücreD
(APC)
¤ Açık
erişim
dergi/yayıncı
==>
makale
işlem
ücreD
(APC)
8
9. AlBn
yol
neler
geDrdi?
¨ YaraBcı
projeler:
¤ SCOAP3:
Yüksek
enerji
fiziği
alanındaki
dergilerin
açık
erişimli
hale
geDrilmesi
ile
oluşan
proje
CERN
liderliğinde
yürütülüyor.
hop://scoap3.org
¤ PeerJ:
Biyoloji
ve
Bp
alanında
yayın
yapan
PeerJ
plapormuna
bir
defa
ve
cüzi
bir
ücret
ödeyerek
yayın
yapılabiliyor.
hop://peerj.com
9
10. Dünya
hangi
sorunları
konuşuyor?
¨ AraşBrma
verisinin
arşivlenmesi,
saklanması
¨ Ambargo
sürelerinin
minimuma
indirilmesi
¨ Telif
hakları
&
lisans
sorunları
¨ Makale
işlem
ücretleri
¨ Dublike
ödeme
yapılan
dergiler
(double
dipping)
¨ Yayıncılarla
veri
madenciliği
konusunda
anlaşmalar
¨ Yağmacı
dergiler
(predatory;
Beall’s
List)
10
17. YÖK
Ulusal
Akademik
Arşiv
Projesi
¨ Ocak
–Ekim
2014
¨ YÖK
Kurumsal
Arşivler
Çalışma
Grubu
¨ Kurumsal
poliDka
oluşturma
¨ Kurumsal
arşivlerin
oluşturulması
¨ YÖK
validasyon
&
harmanlama
17
18. Son
Söz
Dünya
Açık
veriyi
konuşuyor
APC
finansman
modellerini
tarBşıyor
Türkiye
Yayın
arşivlerini
oluşturuyor
Açık
erişim
dergi
yayınlıyor
18
19. Açık Erişim ve Türkiye’de Son Durum
Ankaref & MikroBilgi Eğitim Çalıştayı
20 Mart 2014, Antalya
Teşekkürler
[email protected]
www.ozyegin.edu.tr
19