Ang mga kabihasnan sa meso america
Download as PPTX, PDF28 likes53,808 views
Ang Mesoamerica ay isang rehiyon sa gitnang bahagi ng Amerika na tahanan ng mga sinaunang kabihasnan tulad ng Olmec, Maya, Toltec, at Aztec. Ang kabihasnang ito ay nag-ugat mula sa mga tao ng Asya na dumaan sa Bering Land Bridge, at umunlad sa agrikultura at iba't ibang uri ng pamumuhay. Sa paglipas ng panahon, nagkaroon ng malakihang pagbabago at pagbagsak ng mga kabihasnang ito dahil sa digmaan at pagdating ng mga Espanyol.
Ang mga kabihasnan sa meso america
- 2. Kabihasnang Mesoamerica Anong mga Sinaunang Sibilisasyon o Kabihasnan ang iyong nalalaman na nagsimula sa AMERIKA?
- 3. Kabihasnang Mesoamerica Saang bahagi naman ng mundo matatagpuan ang lugar na kasama ang MESO AMERIKA?
- 4. Kabihasnang Mesoamerica Ano – ano naman ang mga Bansa ang makikita malapit sa teritoryo ng Meso- Amerika?
- 5. Kabihasnang Mesoamerica Magkalapit lamang ba ang mga kontinente na kung saan naroroon ang Meso Amerika sa Kontinente nating Asya?
- 6. Kabihasnang Mesoamerica Anong Anyong lupa ang sinasabing nagdurugtong sa Asya patungong Amerika? Ano naman ang dalawang Bansang magkabilaan sa pagitan ng Asya at Amerika?
- 9. Bering Strait – (Present)
- 11. Ang Pinagmulan ng Kabihasnang Mesoamerica Matapos natin matalakay ang ebolusyon ng tao at ang pagbuo ng mga kabihasnan sa Asya Tatalakayin naman natin kung paano nakarating ang ibang sibilisasyon at kabihasnan sa kontinente ng Amerika.
- 12. Ang Pinagmulan ng Kabihasnang Mesoamerica Sinasabi ng mga siyentipiko na ang mga nangangasong tao ng Asya ang napadpad sa kontinente ng North America. Noong isang tuyong lupain pa ang Bering Strait, nagsilbi itong tulay sa dalawang kontinente sa nakalipas na 30,000 taon at 12, 000 taon.
- 13. Ang BERINGIA LAND BRIDGE 30,000-12,000 years ago.
- 14. Mga unang ugnayan ng Asya sa America Sa panahon ng pinaka huling Ice Age , Natakpan ng mga GLACIER ang malaking bahagi ng North America at Europe. Dahil sa malaking bahagi ng kabuuang tubig sa daigdig ay namuo bilang GLACIER, , bumaba ang lebel ng tubig sa mga karagatan. (sinasabing dahil dito lumitaw bilang isang tuyong kalupaan ang Bering Strait sa pagitan ng Asya at North America) ito ay tila nagsisilbing tulay sa dalawang kontinente
- 15. Ang BERINGIA LAND BRIDGE 30,000-12,000 years ago.
- 17. Mga unang ugnayan ng Asya sa America Sa Pagkatunaw ng mga glacier at pagkawala ng mga tulay na lupa sa Asya, Naputol ang ugnayan sa pagitan ng mga tao sa America at sa iba pang mga kabihasnang umusbong sa iba’t – ibang panig ng daigdig.
- 18. Bering Strait – (Present)
- 19. Mga unang ugnayan ng Asya sa America Ang pangyayaring ito ay nakapaliwanag sa pagkakaiba ng mga teknolohiyang nalinang ng mga sinaunang tao sa America kung ihahambing sa iba pang mga kabihasnan. Nagkaroon ng pagbabago sa klima ng North America bunsod ng pagkatunaw ng mga glacier. Samantala, naging mainit at tuyo nman ang ibang lugar na nagbunga sa pagkamatay ng ilang uri ng mga hayop at unti-unting pagkaubos ng mga pagkain
- 20. Mga unang ugnayan ng Asya sa America Natutuhan ng ilang mga dating mangangaso ang pagtatanim ng mga butil at iba pang mga halamang tumutubo sa kagubatan. Nagsimulang manirahan ang mga taong ito sa mga pamayanan at magtanim.
- 22. Ang Heograpiya ng Meso-america Ang pangalang MESOAMERICA ay hango sa katagang MESO na nangangahulugang GITNA (ito ang lundyan/Centro ng mga sinaunang kabihasnan sa America
- 23. Ang Mapa ng Meso-america Rehiyon sa pagitan ng Sinaloa River Valley sa Gitnang Mexico at Gulf of Fensoca sa katimugan ng El Salvador at pinalilibutan ng iba pang mga anyong lupa’t tubig tulad ng Ilog Panuco at Santiago, Baybayin ng Honduras, Gulod (Hilltop) ng Nicaragua at tangway (Peninsula) ng Nicoya sa Costa Rica. Sa kasalukuyan, saklaw ng Meso-america ang malaking bahagi ng Mexico, Guatemela, Belize at El Salvador. Sa lupaing ito, ang malaking pagkakaiba sa elebasyon ng lupa at dalas ng pag-ulan ay nagdudulot ng iba’t-ibang uri ng klima at ekolohiya. Pabago-bago ang panahon sa rehiyong ito.
- 24. SINALOA RIVER VALLEY Boundary ng meso-america sa mexico sa HILAGA ( sa mga pangunahing Ilog ng PANUCO at SANTIAGO)
- 25. GULF OF FONSECA Boundary ng meso-america sa EL SALVADOR sa KATIMUGANG BAHAGI ( mula sa Baybayin ng HONDURAS hanggang sa GULOD ng NICARAGUA sa pacific at TANGWAY ng NICOYA sa COSTA RICA
- 26. Ang Heograpiya ng Meso-america Isa rin ito sa mga lugar na unang pinag-usbungan ng agrikultura,Tulad ng kanlurang asya at china. Sa kasalukuyang panahon ito rin ay may malaking populasyon. Ang Mesoamerica ay isa rin sa mga pinag-usbungan at nagtatag ng mga paninirahan ng mga tao.
- 27. ANG MGA PAMAYANANG NAGSASAKA 2000-1500 BCE KABIHASNAN NG MESOAMERICA
- 28. Ang mga Pamayanang nagsasaka sa Meso-america Ang mga sinaunang tao dito ay nagtanim ng MAIS at iba pang prodikto sa matabang lupain ng YUCATAN PENINSULA at sa kasalukuyang VERACRUZ. Maraming siglo muna ang lumipas sa pagitan ng pagsisimula ng mga pamumuhay sa mga pamayanan at pagkakaroon ng mga lipunang binuo ng estado sa Mesoamerica
- 29. Ang mga Pamayanang nagsasaka sa Meso-america Naidagdag din sa kanilang karaniwang kinakain anf ISDA at Karne ng Maiilap na hayop Maraming taga- Mesoamerica ang nagsimulang manirahan sa mga pamayanan.
- 30. Ang mga Pamayanang nagsasaka sa Meso-america Maraming rehiyon ang malliit subalit makapangyarihang pamayanan na nagkaroon ng mga pinuno. Nagkaroon din ng mga akngkang pinangingibabawan ng aspektong pang ekonomiya, politika at panrehiyon. Ang pinaka kilala sa mga bagong tatag na lipunan ay ang mga OLMEC Likas ang pagkakaroon ng politikal at panlipunang kaayusan sa Mesoamerica sa panahon ng 2000 BCE
- 31. KEY NOTES END OF DISCUSSION REVIEWS
- 32. ANG MGA PAMAYANANG NAGSASAKA (2000 – 1500 B.C.E.) Nagtanim ng mais at iba pang mga produkto sa matabang lupain ng Yucatan Peninsula at kasalukuyang Veracruz noong 3500 BCE. Noong 1500 BCE nagsimula silang manirahan bilang mga pamayanan. Naidagdag rin sa kanilang karaniwang kinakain ang isda at karne ng hayop. Nagkaroon ng politikal at panlipunang kaayusan noong 2000-900 BCE Nagkaroon ang maliliit ngunit makapangyarihang pamayanan ng mga pinuno. Nagkaroon ng ilang angkang nangingibabaw sa aspektong ekonomiya, pampolitika at panrehiyo. Pinakakilala sa mga bagong tatag na lipunan ng mga pamayanang magsasaka. Kauna-unahang kabihasnang umusbong sa Central America at maaaring maging sa buong America.
- 33. ANG MGA OLMEC 1500 – 500 B.C.E
- 34. KABIHASNANG MAYA (100 – 900 CE) Sa larangan ng ekonomiya, kabilang sa mga produktong pangkalakal ay mais, asin, tapa, pinatuyong isda, pulot-pukyutan, kahoy at balat ng hayop. Nagtatanim sila sa pamamagitan ng pagkakaingin. Ang pangunahing pananim nila ay mais, patani, kalabasa, abokado, sili, pinya, papaya at cacao. Pagkatapos ng ikawalong siglo (800 CE) ang ilang mga lungsod ay nilisan , ang paggamit ng kalendaryo ay itinigil, at ang mga estruktura ay tuluyang bumagsak. Sa pagitan ng 850 CE at 950 CE, ang karamihan sa mga sento ng maya ay inabandona at iniwan. Nanatili pa ng ilang siglo ang mga lunsod ng Chichen Itza, Uxmal, Edzna at Copan. Ngunit ang lunsod lamang ng Mayapan ang namayani hanggang sa magganap ang isang pagaalsa noong 1450. Hindi parin lubusang maipaliwanag ang pagbagsak ng kabihasnang ito.
- 35. The Role of Agriculture in the Mayan’s Livelihood
- 36. Paglisan ng mga Mayan na sinasabing dahilan ng pagkasira ng kalikasan, pagbasak ng produksiyon ng pagkain o paglaki ng populasyon,
- 37. Umusbong sa Central Mexico at ang pangunahing lungsod ay ang Tula. Pinaniniwalaang nagmula sa kulturang Teotihuacan. Ang wika ng Toltec ay Nahuatl na ginamit din ng Aztec at kasalukuyang isa sa official language ng Mexico. Lumawak ang imperyo sa pamamagitan ng paggamit ng pwersang militar at sinaklaw ang mga bahagi ng Mexico at Guatamela. Ang kauna-unahang hari at tagapagtatag ng Tula ay si Chalchiuh Tlatonac. Sinalakay sila ng mga Aztecs upang kuhanin ang kanilang materyales galing sa kanilang kabisera. Ang mga kaalaman ukol sa mga Toltec ay mula sa mga alamat na hango sa mga sumunod na kabihasnan at batay sa mga panulat ng mga Aztecs. Ang mga pinuno ay bumuo ng isang kaisipan na sila ay Diyos. Sinamba ng mga Toltec ang kanilang mga pinuno at ito naman ay ng namana ng mga Aztec. Ang imperyo ay winasak ng mga Chitimerc atbp pangkat. Sa pagbagsak ng imperyo, nalugmok ang Gitnang Mexico sa kaguluhan at digmaan. Ang mga Toltec (1000 – 13000 CE)
- 38. STATUES OF THE MIGHTY TOLTEC WARRIORS “CHALCIUH” A TOLTEC LEADER
- 39. KABIHASNANG AZTEC (1325 – 1521 CE) Mga nomadikong tribo, ngunit hindi matukoy ang pinagmulan. Unti-unti silang tumutungo sa Lambak ng Mexico sa pagsapit ng 1ka-12 na siglo. Ang salitang Aztec ay nangangahulugang “Isang nagmula sa Aztlan”. Isa itong mitikong lugar sa Hilagang Mexico. Noong 1325, itinatag nila ang pamayanan ng Tenochtitlan, isang maliit na isla sa gitna ng lawa ng Texcoco. Ang lawang ito ay matatagpuan sa Lambak ng Mexico. Nasakop nila ang ibang tribo sa Gitnang Mexico kaya naman naging mahalagang Sentrong pangkalakalan ang Tenochtitlan. Nakabatay sa pagtatanim ang ekonomiya ng Aztec. Ang lupa sa paligid ng mga lawa ay mataba subalit hindi lubos na malawak para sa buong populasyon. Upang madagdagan ang lupang tinataniman, tinabunan ng lupa ng mga Aztec ang mga sapa at lumikha ng mga “chinampas”, mga artipisyal na pulo na kung tawagin ay mga floating garden sa gitna ng lawa. Mais ang kanila pangunahing tanim. Ang iba pa ay patani, kalabasa, abokado, sili at kamatis. Nagaalaga rin sila ng mga pabo, aso, pabo at gansa. Umaasa sila sa mga diyos at sa puwersa ng kalikasan. Isa rito ay si Huitzilopochtli, ang diyos ng araw at kay Tlaloc, ang diyos ng ulan. Naniniwala sila na dapat bigyan ng alay ang mga diyos na ito. Nag-aalay sila ng mga tao na kadalasan ay sarili nilang bihag. Pagsapit ng 1500 CE nagsimula ang malawakang kampanyang militar at ekonomiko ng mga Aztec. Ang nagbigay daan nito ay si Tlacaelel , isang tagapayo at heneral.
- 40. KABIHASNANG AZTEC (1325 – 1521 CE) Ang paninindak at dahas ay isa sa mga naging kaparaanan upang makontrol at pasunod ang iba pang mga karatig lugar nito. Ang mga nasakop na lungsod ay kinailangan ding bigyang ng tributo o buwis. Dahil rito, naging sentrong pangkabuhayan at politikal sa Mesoamerica mula sa Pacific Ocean hanggang sa Gulf of Mexico. Ang mga Aztec ay mahuhusay na inhenyero, nakagawa rin sila ng mga kanal, aqueduct, mga dam, gayundin ng sistema ng irigasyon, liwasan at mga pamilihan. Sa pagsapit ng ika-15 siglo, tinatayang 300,000 katao na ang populasyon ng Tenochtitlan. Sa pagdating ni Hernando Cortes, na nanumo sa eskspedisyong Espanol natigil ang pamamayani ng mga Aztecs. Inakala ni Montezuma II na ang pagdating ng ga Espanol ang sinasabing pagbalik ng kanilang diyos na si Quetzalcotl dahil sa mapuputing kaanyuan ng mga ito. Noong 1521, tuluyang bumagsak ang Tenochtitlan. Dahil ito sa pang-aalipin, digmaan, labis na paggawa, pagsasamantala at sa small pox na dala ng mga Espanyol. Nabawas sa kabuuang katutubong populasyon ng Mesoamerica ng 85%-95% sa loob ng 160 taon.