AP10 - Q4 - M2 - MGA KARAPATANG PANTAO.pptx
- 1. BALIK - ARAL GROUP 1 - WHITE HAT: Ano ang ating aralin last week?
- 2. BALIK - ARAL Ano ang kahulugan ng Pagkamamamayan?
- 3. GAWAIN 1: LARAWAN - SURI
- 4. GAWAIN 1: LARAWAN - SURI GROUP 2 - YELLOW HAT: Sa palagay ninyo, ano ang ating tatalakayin ngayon base sa mga pagsusuri niyo sa larawan?
- 5. Pamantayang Nilalaman (Content Standard) • Ang mag-aaral ay may pag- unawa sa kahalagahan ng pagkamamamayan at pakikilahok sa mg agawaing pansibiko tungo sa pagkakaroon ng pamayanan at bansang maunlad, mapayapa at may pagkakaisa. Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard) • Ang mag-aaral ay nakagagawa ng pananaliksik tungkol sa kalagayan ng pakikilahok sa mga gawaing pansibiko at politikal ng mga mamamayan sa kanilang pamayanan.
- 6. Pamantayan sa Pagkatuto (Learning Competencies) • Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong at pangangalaga sa karapatang pantao sa pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan (AP10MKP- IVe-5)
- 7. Layunin (Lesson Objectives) • Naipaliliwanag ang kahulugan ng Karapatang Pantao; • Nakabubuo ng HISTORY BOARD hinggil sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao; at • Napapahalagahan ang kaalaman sa pinagmulan at pinagdaanan ng Karapatang Pantao
- 10. KARAPATANG PANTAO Ang karapatang pantao ay ang likas at hindi maipagkakait na mga karapatan ng bawat tao anuman ang kanyang lahi, kasarian, relihiyon, wika, kultura, o antas sa lipunan. Ang mga ito ay kinikilala bilang batayang pangangailangan upang mapanatili ang dignidad, kalayaan, at pantay na pagtrato sa lahat ng tao.
- 11. Ano ang halimbawa ng KARAPATANG PANTAO?
- 12. MGA HALIMBAWA NG KARAPATANG PANTAO Kalayaan sa pagsasalita Pagkakapantay- pantay sa harap ng batas Karapatang makapaghanap buhay Karapatan sa pagkain Karapatang makilahok sa kalinangan Karapatan sa edukasyon
- 13. Layunin (Lesson Objectives) Naipaliliwanag ang kahulugan ng Karapatang Pantao; • Nakabubuo ng HISTORY BOARD hinggil sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao; at • Napapahalagahan ang kaalaman sa pinagmulan at pinagdaanan ng Karapatang Pantao
- 14. Paksa 1: Historikal ng Pag-unlad ng konsepto ng KARAPATANG PANTAO
- 15. “Cyrus Cylinder” (539 B.C.E.) Sinakop ni Haring Cyrus ng Persia at kaniyang mga tauhan ang lungsod ng Babylon.
- 16. “Cyrus Cylinder” (539 B.C.E.) Pinalaya niya ang mga alipin at ipinahayag na maaari silang pumili ng sariling relihiyon. Idineklara rin ang pagkakapantay pantay ng lahat ng lahi.
- 17. Nakatala ito sa isang baked-clay cylinder na tanyag sa tawag na “Cyrus Cylinder.” Tinagurian ito bilang “world’s first charter of human rights.”
- 18. Kinakitaan din ng kaisipan tungkol sa karapatang pantao ang iba pang sinaunang kabihasnan tulad ng India, Greece, at Rome.
- 19. Ang mga itinatag na relihiyon at pananampalataya sa Asya tulad ng Judaism, Hinduism, Kristiyanismo, Buddhism, Taoism, Islam at iba pa ay nakapaglahad ng mga kodigo tungkol sa moralidad, kaisipan tungkol sa dignidad ng tao at tungkulin nito sa kaniyang kapwa.
- 20. TALAKAYAN: GAWAIN 2 – Group Activity Panoorin ang maikling VIDEO na tumatalakay Historikal ng Pag-unlad ng konsepto ng KARAPATANG PANTAO Pagtuonan ng Pansin ang mga Pangyayari sa: Unang Pangkat – 1628 Ikalawang Pangkat – 1787 Ikatlong Pangkat – 1789 Ikaapat na Pangkat – 1864 Ikalimang Pangkat - 1948 4 minutes
- 21. TALAKAYAN: GAWAIN 2 – Group Activity Sasagutin ng bawat pangkat ang mga sumusunod na katanungan: 8 minutes PANGKAT TAON TANONG Unang Pangkat 1628 • Bakit ipinagbawal sa Petition of Right ang pagpapataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament? • Paano nagbigay-daan ang dokumentong ito sa pagkakaroon ng mas makatarungang pamamahala sa England? Ikalawang Pangkat 1787 • Ano ang pangunahing layunin ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen sa panahon ng French Revolution? • Paano isinulong ng dokumentong ito ang mga prinsipyong Liberty, Equality, at Fraternity? Ikatlong Pangkat 1789 • Anong mga pangunahing karapatan ang itinakda sa Bill of Rights ng Estados Unidos? • Bakit mahalaga ang pagdaragdag ng Bill of Rights sa Konstitusyon ng U.S.? Ikaapat na Pangkat 1864 • Ano ang pangunahing layunin ng The First Geneva Convention? • Paano nakatulong ang kasunduang ito sa pagpapabuti ng pagtrato sa mga sugatang sundalo at medikal na kawani sa panahon ng digmaan? Ikalimang Pangkat 1948 • Ano ang layunin ng United Nations sa pagpapatupad ng Universal Declaration of Human Rights? • Paano nakatulong ang UDHR sa pagtaguyod ng pandaigdigang proteksyon sa karapatang pantao?
- 22. TALAKAYAN: GAWAIN 3 – Group Activity Pag-uulat ng Bawat Pangkat ang mga Mahahalagang Pangyayari ayon sa taong naka atas sa mga ito. 3 minute bawat Pangkat
- 24. 1215- Magna Carta Noong 1215, sapilitang lumagda si John I, Hari ng England, sa Magna Carta, isang dokumentong naglalahad ng ilang karapatan ng mga taga- England.
- 25. 1215- Magna Carta Ilan sa mga ito ay hindi maaaring dakpin, ipakulong, at bawiin ang anumang ari-arian ng sinuman nang walang pagpapasiya ng hukuman. Sa dokumentong ito, nilimitahan ang kapangyarihan ng hari ng bansa.
- 26. Petition of Right (1628)
- 27. Petition of Right (1628) Sa England, ipinasa ang Petition of Right na naglalaman ng mga karapatan tulad nang hindi pagpataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament, pagbawal sa pagkulong nang walang sapat na dahilan, at hindi pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan
- 28. Bill of Rights(1787) Noong 1787, inaprubahan ng United States Congress ang Saligang-batas ng kanilang bansa. Sa dokumentong ito, nakapaloob ang Bill of Rights na ipinatupad noong Disyembre 15, 1791.
- 29. Bill of Rights(1787) Ito ang nagbigay-proteksiyon sa mga karapatang pantao ng lahat ng mamamayan at maging ang iba pang taong nanirahan sa bansa.
- 30. Declaration of the Rights of Man and of the Citizen(1789) Noong 1789, nagtagumpay ang French Revolution na wakasan ang ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI.
- 31. Sumunod ang paglagda ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen na naglalaman ng mga karapatan ng mamamayan. Declaration of the Rights of Man and of the Citizen(1789)
- 32. The First Geneva Convention(1864) Noong 1864, isinagawa ang pagpupulong ng labing- anim na Europeong bansa at ilang estado ng United States sa Geneva, Switzerland.
- 33. Kinilala ito bilang The First Geneva Convention na may layuning isaalang-alang ang pag- alaga sa mga nasugatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon. The First Geneva Convention(1864)
- 34. Universal Declaration of Human Rights (1948) Noong 1948, itinatag ng United Nations ang Human Rights Commission sa pangunguna ni Eleanor Roosevelt, asawa ng yumaong Pangulong Franklin Roosevelt ng United States.
- 35. PAGLINANG SA KABIHASAAN: GAWAIN 3 – Gamit ang READING MATERIALS, basahin at buuin ang HISTORY BOARD ng Pag-Unlad ng Karapatang Pantao 2 minutes
- 36. Layunin (Lesson Objectives) Naipaliliwanag ang kahulugan ng Karapatang Pantao; Nakabubuo ng HISTORY BOARD hinggil sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao; at • Napapahalagahan ang kaalaman sa pinagmulan at pinagdaanan ng Karapatang Pantao
- 37. GROUP 3 – BLUE HAT: Ano ang inyong pinakamahalagang natutunan sa ating aralin ngayon?
- 38. GROUP 4 – GREEN HAT: Meron ba kayong nais linawin tungkol sa ating aralin ngayon?
- 39. PAGLALAHAT Paano nagsimula at lumago ang Karapatang Pantao ayon sa ating aralin ngayong umaga?
- 40. PAGLALAPAT NG ARALIN SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY GROUP 5 – RED HAT: Bilang isang mag-aaral, paano mo maipapaita ang pagpapahalaga sa pinagmulan ng Karapatang pantao?
- 41. Layunin (Lesson Objectives) Naipaliliwanag ang kahulugan ng Karapatang Pantao; Nakabubuo ng HISTORY BOARD hinggil sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao; at Napapahalagahan ang kaalaman sa pinagmulan at pinagdaanan ng Karapatang Pantao
- 42. MAIKLING PAGSUSULIT: Human Rights Declared Kompletuhin ang tsart sa pamamagitan ng pagtala sa ikalawang kolum ng mga karapatang pantaong nakapaloob sa bawat dokumento.
- 43. Dokumento Mga Nakapaloob na Karapatang Pantao 1. Cyrus’ Cylinder 2. Magna Carta 3. Petition of Right 4. Bill of Rights 5. Declaration of the Rights of Man and of the Citizen 6. The First Geneva Convention
- 44. Gawain 2: Connecting Human Rights Then and Now 1. Pumili ng isang karapatang pantao na nakapaloob sa alinman sa tinalakay na dokumento. 2. Magbigay ng halimbawa, sitwasyon o pangyayari sa iyong komunidad na nagpapatunay na nagaganap o ipinatutupad ito sa kasalukuyan. 3. Ipakita ang gawaing ito sa malikhaing paraan.
- 45. 1. Piniling dokumento sa pagkabuo ng karapatang pantao: ________________ 2. Karapatang pantaong nakapaloob sa dokumento na nagaganap/ipinatutupad sa kasalukuyan: _______________________ 3. Malikhaing Gawain: _________________ (Maaaring role playing, pagsulat ng tula o sanaysay, pag-awit at iba pa)
- 46. Gawain 3: Three Cards Diagram Kompletuhin ang datos na hinihingi sa bawat card. Pagkatapos, sagutin ang sumusunod na tanong.
- 48. QUIZ
- 49. _______1. Ito ay isang lungsod na sinakop ni Haring Cyrus ng Persia at ng kaniyang mga tauhan. _______2. Hari ng England na sapilitang lumagda sa Magna Carta. _______3. Kailan ipinatupad ang Bill of Rights? _______4. Ito ay may layuning isaalang-alang ang pag-alaga sa mga nasugatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon.
- 50. ______5. Noong 1864, isinagawa ang pagpupulong ng ___ na Europeong bansa at ilang estado ng United States sa Geneva, Switzerland. ______6. Ito ay isa pang tawag sa baked-clay cylinder at tinaguriang “WORLD’S FIRST CHARTER OF HUMAN RIGHTS”. ______7. Ito ay isang dokumentong naglalahad ng ilang karapatan ng mga taga-England. 8-9. Magbigay ng 2 halimbawa ng karapatang pantao. ______10. Ano ang karapatang pantao?
- 52. Ang Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ay isa sa mahalagang dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao ng bawat indibiduwalna may kaugnayan sa bawat aspekto ng buhay ng tao. Karapatang sibil Karapatang politikal Karapatang ekonomiko Karapatang sosyal Karapatang kultural
- 53. Nang itatag ang United Nations noong Oktubre 24, 1945, binigyang-diin ng mga bansang kasapi nito na magkaroon ng kongkretong balangkas upang matiyak na maibabahagi ang kaalaman at maisakatuparan ang mga karapatang pantao sa lahat ng bansa. Ito ay naging bahagi sa adyenda ng UN General Assembly noong 1946. Universal Declaration of Human Rights (UDHR)
- 54. Nabuo ang UDHR nang maluklok bilang tagapangulo ng Human Rights Commission ng United Nations si Binalangkas ng naturang komisyon ang talaan ng mga pangunahing karapatang pantao at tinawag ang talaang ito bilang ELEANOR ROOSEVELT UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS December 10, 1948 “International Magna Carta for all Mankind.”
- 55. Sa kauna-unahang pagkakataon, pinagsama-sama at binalangkas ang lahat ng karapatang pantao ng indibiduwal sa isang dokumento. Ito ang naging pangunahing batayan ng mga demokratikong bansa sa pagbuo ng kani-kanilang Saligang-batas.
- 62. • Malaki ang pagkakaugnay ng mga karapatang nakapaloob sa UDHR sa bawat aspekto ng buhay ng tao. • Naging sandigan ng maraming bansa ang nilalaman ng UDHR upang panatilihin ang kapayapaan at itaguyod ang dignidad at karapatan ng bawat tao.
- 63. • Kaisa ang pamahalaan ng Pilipinas sa maraming bansang nagbigay ng maigting na pagpapahalaga sa dignidad at mga karapatan ng tao sa iba’t ibang panig ng daigdig
- 64. • Ang Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights ng Konstitusyon ng ating bansa ay listahan ng mga pinagsamasamang karapatan ng bawat tao mula sa dating konstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indibiduwal na nakapaloob sa Seksyon 8, 11, 12, 13, 18 (1), at 19.
- 65. • Ayon sa aklat ni De Leon, et.al (2014), may tatlong uri ng mga karapatan ng bawat mamamayan sa isang demokratikong bansa. Mayroon namang apat na klasipikasyon ang constitutional rights. Unawain ang diyagram sa ibaba.
- 66. Natural Rights • Mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipagkaloob ng Estado Hal: Karapatang mabuhay, maging malaya, at magkaroon ng ariarian
- 67. Apat na Klasipikasyon ang Constitutional Rights.
- 68. Constitutional Rights • Mga karapatang ipinagkaloob at pinangangalagaan ng Estado. HAL: Karapatang Politikal – Kapangyarihan ng mamamayan na makilahok, tuwiran man o hindi, sa pagtatag at pangangasiwa ng pamahalaan
- 69. Constitutional Rights • Karapatang Sibil – mga karapatan na titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang pamumuhay sa paraang nais nang hindi lumalabag sa batas.
- 70. Constitutional Rights • Karapatang Sosyo- ekonomik – mga karapatan na sisiguro sa katiwasayan ng buhay at pangekonomikong kalagayan ng mga indibiduwal.
- 71. Constitutional Rights • Karapatan ng akusado – mga karapatan na magbibigay-proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anomang krimen
- 72. Statutory • Mga karapatang kaloob ng binuong batas at maaaring alisin sa pamamagitan ng panibagong batas. Karapatang makatanggap ng minimum wage
Editor's Notes
- #1: Ang pagkamamamayan ay tumutukoy sa pagiging kasapi ng isang estado o bansa, na may kaakibat na mga karapatan, tungkulin, at pananagutan. Ang isang mamamayan ay kinikilala ng batas bilang bahagi ng isang bansa at may legal na ugnayan dito.
- #2: Ang pagkamamamayan ay tumutukoy sa pagiging kasapi ng isang estado o bansa, na may kaakibat na mga karapatan, tungkulin, at pananagutan. Ang isang mamamayan ay kinikilala ng batas bilang bahagi ng isang bansa at may legal na ugnayan dito.
- #3: GROUP 2 - YELLOW HAT: Sa palagay ninyo, ano ang ating tatalakayin ngayon base sa mga pagsusuri niyo sa larawan?
- #4: GROUP 2 - YELLOW HAT: Sa palagay ninyo, ano ang ating tatalakayin ngayon base sa mga pagsusuri niyo sa larawan?
- #15: Mahalagang Dokumento sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao Cyrus Cylinder (539 B.C.E.) – Kauna-unahang Charter ng Karapatang Pantao Nang sakupin ni Haring Cyrus ng Persia ang Babylon, kanyang pinalaya ang mga alipin, pinayagan silang pumili ng sariling relihiyon, at isinulong ang pagkakapantay-pantay ng lahi. Ang mga batas na ito ay nakasulat sa isang baked-clay cylinder na tinawag na Cyrus Cylinder, na kinikilalang unang dokumento tungkol sa karapatang pantao sa kasaysayan.
- #16: Mahalagang Dokumento sa Kasaysayan ng Karapatang Pantao Cyrus Cylinder (539 B.C.E.) – Kauna-unahang Charter ng Karapatang Pantao Nang sakupin ni Haring Cyrus ng Persia ang Babylon, kanyang pinalaya ang mga alipin, pinayagan silang pumili ng sariling relihiyon, at isinulong ang pagkakapantay-pantay ng lahi.
- #17: Ang mga batas na ito ay nakasulat sa isang baked-clay cylinder na tinawag na Cyrus Cylinder, na kinikilalang unang dokumento tungkol sa karapatang pantao sa kasaysayan.
- #19: Ang Papel ng mga Relihiyon sa Konsepto ng Karapatang Pantao Ang mga relihiyon tulad ng Judaism, Hinduism, Kristiyanismo, Buddhism, Taoism, at Islam ay may mga katuruan tungkol sa moralidad, dignidad ng tao, at tungkulin sa kapwa. Ang mga kaisipang ito ay nagsilbing pundasyon ng pagkilala sa karapatang pantao sa iba’t ibang kultura at panahon. Halimbawa: Hinduism – May paniniwala sa karma at dharma na nagtuturo ng tamang gawi sa pakikitungo sa iba. Kristiyanismo – Binibigyang-diin ang pagmamahal at paggalang sa kapwa. Islam – Mahalaga ang hustisya at pagkakapantay-pantay ng tao sa harap ng Diyos.
- #24: Magna Carta (1215) – Pagpapalakas ng Karapatan ng Mamamayan laban sa Hari Sapilitang pinapirma si Haring John I ng England sa Magna Carta, isang dokumentong naglalaman ng ilang pangunahing karapatan ng mga tao. Nakasaad dito na hindi maaaring dakpin, ipakulong, o bawiin ang ari-arian ng sinuman nang walang tamang proseso ng batas. Unang hakbang sa paglilimita ng kapangyarihan ng hari at pagbibigay-proteksyon sa karapatan ng mamamayan.
- #25: Magna Carta (1215) – Pagpapalakas ng Karapatan ng Mamamayan laban sa Hari Sapilitang pinapirma si Haring John I ng England sa Magna Carta, isang dokumentong naglalaman ng ilang pangunahing karapatan ng mga tao. Nakasaad dito na hindi maaaring dakpin, ipakulong, o bawiin ang ari-arian ng sinuman nang walang tamang proseso ng batas. Unang hakbang sa paglilimita ng kapangyarihan ng hari at pagbibigay-proteksyon sa karapatan ng mamamayan.
- #26: Petition of Right (1628) – Pagpapatibay ng Karapatang Pantao sa England Ipinagbawal ang: Pagpapataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament. Pagkakakulong nang walang sapat na dahilan. Pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan. Hakbang patungo sa mas makatarungang pamamahala sa England.
- #27: Petition of Right (1628) – Pagpapatibay ng Karapatang Pantao sa England Ipinagbawal ang: Pagpapataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament. Pagkakakulong nang walang sapat na dahilan. Pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan. Hakbang patungo sa mas makatarungang pamamahala sa England.
- #28: Declaration of the Rights of Man and of the Citizen (1789) – Epekto ng French Revolution Nagwakas sa ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI at nagtaguyod ng mga prinsipyong demokratiko. Naglalaman ng pangunahing karapatan tulad ng kalayaan, pagkakapantay-pantay, at kapatiran (Liberty, Equality, Fraternity).
- #29: Declaration of the Rights of Man and of the Citizen (1789) – Epekto ng French Revolution Nagwakas sa ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI at nagtaguyod ng mga prinsipyong demokratiko. Naglalaman ng pangunahing karapatan tulad ng kalayaan, pagkakapantay-pantay, at kapatiran (Liberty, Equality, Fraternity).
- #30: Saligang Batas ng United States at Bill of Rights (1787-1791) Inaprubahan ng United States Congress ang Konstitusyon ng bansa noong 1787 at isinama rito ang Bill of Rights noong 1791. Nagsasaad ng mga pangunahing karapatan ng mamamayan tulad ng: Kalayaan sa pagpapahayag, relihiyon, pamamahayag. Karapatan sa patas na paglilitis.
- #31: Saligang Batas ng United States at Bill of Rights (1787-1791) Inaprubahan ng United States Congress ang Konstitusyon ng bansa noong 1787 at isinama rito ang Bill of Rights noong 1791. Nagsasaad ng mga pangunahing karapatan ng mamamayan tulad ng: Kalayaan sa pagpapahayag, relihiyon, pamamahayag. Karapatan sa patas na paglilitis.
- #32: The First Geneva Convention (1864) – Proteksyon sa mga Sundalo sa Digmaan Isinagawa sa Geneva, Switzerland na dinaluhan ng 16 bansang Europeo at ilang estado ng United States. Layunin nitong protektahan ang mga sugatang sundalo at mga medikal na kawani sa panahon ng digmaan. Simula ng internasyonal na batas tungkol sa makataong pagtrato sa mga sundalo at sibilyan sa panahon ng labanan.
- #33: The First Geneva Convention (1864) – Proteksyon sa mga Sundalo sa Digmaan Isinagawa sa Geneva, Switzerland na dinaluhan ng 16 bansang Europeo at ilang estado ng United States. Layunin nitong protektahan ang mga sugatang sundalo at mga medikal na kawani sa panahon ng digmaan. Simula ng internasyonal na batas tungkol sa makataong pagtrato sa mga sundalo at sibilyan sa panahon ng labanan.
- #34: Universal Declaration of Human Rights (1948) – Pandaigdigang Proteksyon sa Karapatang Pantao Itinatag ng United Nations ang Human Rights Commission sa pangunguna ni Eleanor Roosevelt. Nilagdaan at ipinatupad ang Universal Declaration of Human Rights (UDHR) na naglalaman ng 30 artikulo na nagsasaad ng mga pangunahing karapatan pantao: Karapatan sa buhay, kalayaan, at seguridad ng tao. Karapatang hindi ituring bilang alipin. Karapatan sa edukasyon, hanapbuhay, at pantay na pagtrato sa batas. Kalayaan sa pagpapahayag at relihiyon.
- #39: Konklusyon Ang konsepto ng karapatang pantao ay nag-ugat sa mga relihiyon at sinaunang kabihasnan at unti-unting lumawak sa pamamagitan ng mahahalagang kasunduan at batas. Mula sa Cyrus Cylinder hanggang sa Universal Declaration of Human Rights, ipinakita ng kasaysayan ang patuloy na pagsisikap ng mga tao upang maprotektahan ang kanilang dignidad, kalayaan, at karapatan.