AP_PRESENTATION (Karapatang Pantao).pptx
- 2. Sa araling ito, binibigyang-pansin ang mga karapatang pantao na taglay ng bawat mamamayan. Tatalakayin din ang bahaging ginagampanan ng mga karapatang ito upang maging aktibong mamamayan. Binibigyan nito ng kapangyarihan ang mamamayan para maging aktibong kalahok sa lipunan.
- 3. Ang aking mga karapatan
- 4. PAUNLARIN Sa yugtong ito, tatalakayin ang paksang "Karapatang Pantao." Kabilang ang pagkabuo ng karapatang pantao bantay sa kontekstong historical nito, ang Universal Declaration of Human Rights, at ang paglalagom ng mga karapatang pantao.
- 5. Maraming pagkakataon na nababasa sa mga pahayagan, naririnig sa radyo, napapanood sa telebisyon, at napag- uusapan ang paksa tungkol sa karapatang pantao. Kung bibigyan ka ng pagkakataong magtanong sa mga taong iyong masasalubong kung ano ang ibig sabihin ng karapatang pantao, iba't ibang sagot ang iyong makukuha. Ito ay dahil sa iba't ibang karanasang humubog sa kanila bantay sa kinaaanibang relihiyon, uri ng kultura at lipunang kanilang kinabibilangan.
- 6. Taglay ng bawat tao ang mga karapatang nakabatay sa prinsipyo ng paggalang sa isang indibiduwal. Kagat ng nabubuhay na indibiduwal ay may taglay na mga karapatan dahil bawat isa ay nararapat na tratuhin nang may dignidad. Saklaw ng tao ang kaniyang mga karapatan sa aspektong sibil, politikal, ekonomikal, sosyal, at kultural. Makikita sa kasunod ang kontekstong historikal ng pag- unlad ng konsepto ng karapatang pantao mula sinaunang panahon hanggang sa pagkabuo ng Universal Declaration of Human Rights ng UN noong 1948.
- 7. CYRUS CYLINDER 539 B.C.E. – Sinakop ni Haring Cyrus ng Persia at kaniyang mga tauhan ang lungsod ng Babylon. Pinalaya niya ang mga alipin at ipinahayag na maaari silang pumili ng sariling relihiyon. Idineklara rin ang pagkakapantay- pantay ng lahat ng lahi. Nakatala ito sa isang baked-clay cylinder na tanyag sa tawag na “Cyrus Cylinder.” Tinagurian ito bilang “world’s first charter of human rights.
- 8. MAGNA CARTA Noong 1215, sapilitang lumagda si John I, Hari ng England, sa Magna Carta, isang dokumentong naglalahad ng ilang karapatan ng mga taga-England. Ilan sa mga ito ay hindi maaaring dakpin, ipakulong, at bawiin ang anumang ari-arian ng sinuman nang walang pagpapasiya ng hukuman. Sa dokumentong ito, nilimitahan ang kapangyarihan ng hari ng bansa.
- 9. PETITION OF RIGHT Noong 1628 sa England, ipinasa ang Petition of Right na naglalaman ng mga karapatan tulad ng hindi pagpataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament, pagbawal sa pagkulong nang walang sapat na dahilan, at hindi pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan.
- 10. BILL OF RIGHTS Noong 1787, inaprubahan ng United States Congress ang Saligang-batas ng kanilang bansa. Sa dokumentong ito, nakapaloob ang Bill of Rights na ipinatupad noong Disyembre 15, 1791. Ito ang nagbigay-proteksiyon sa mga karapatang pantao ng lahat ng mamamayan at maging ang iba pang taong naninirahan sa bansa.
- 11. DECLARATION OF THE RIGHTS OF MAN AND OF THE CITIZEN Noong 1789, nagtagumpay ang French Revolution na wakasan ang ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI. Sumunod ang paglagda ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen na naglalaman ng mga karapatan ng mamamayan.
- 12. THE FIRST GENEVA CONVENTION Noong 1864, isinagawaang pagpupulong ng labing-anim na Europang bansa at ilang estado ng United States sa Geneva, Switzerland. Kinilala ito bilang The First Geneva Convention na may layuning isaalang-ilang ang pag-alaga sa mga nasugatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon.
- 13. U N I V E R S A L D E C L A R A T I O N O F H U M A N R I G H T S . Noong 1948, itinatag ng United Nations ang Human Rights Commission sa pangunguna ni Eleanor Roosevelt, asawa ng yumaong Pangulong Franklin Roosevelt ng United States. Sa pamamagitan ng naturang komisyon, nagdaan at ipinatupad ang dokumentong tinawag na Universal Declaration of Human Rights.
- 14. Paksa: Ang Universal Declaration of Human Rights at ang Bill of Rights Binibigyang pansin sa bahaging ito ang mga dokumento ng Universal Declaration of Human Rights at ang Bill of Rights ng ating Saligang Batas ng 1987. Ipaliliwanag dito ang kahalagahan ng mga ito sa ating papel bilang mabuting mamamayan sa lipunan.
- 15. Ang Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ay isa sa mahalagang dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao ng bawat indibidwal na may kaugnayan sa bawat aspekto ng buhay ng tao. Kabilang sa mga ito ang karapatang sibil, politikal, ekonomiko, sosyal, kultural. Nang itatag ang United Nations noong Oktubre 24, 1945, binibigyang-diin ng mga bansang kasapi nito na magkaroon ng kongkretong balangkas upang matiyak na maibabahagi ang kaalaman at maisakatuparan ang mga karapatang pantao sa lahat ng bansa. Ito ay naging bahagi sa adyenda ng UN General Assembly noong 1946. Nabuo ang UDHR nang maluklok bilang tagapangulo ng Human Rights Commission ng United Nations si Eleanor Roosevelt
- 16. - Ang biyuda ni dating Pangulong Franklin Roosevelt ng United States. Binalangkas ng naturang komisyong ang talaan ng mga pangunahing karapatang pantao at tinawag ang talaang ito bilang Universal Declaration of Human Rights. Malugod na tinanggap ng UN General Assembly ang UDHR noong Disyembre 10, 1948 at binansagan ito bilang “International Magna Carta for all Mankind.” Sa kauna-unahang pagkakataon, pinagsama-sama at binalangkas ang lahat ng karapatang pantao ng indibidwal sa isang dokumento. Ito ang naging pangunahing batayan ng mga demokratikong bansa sa pagbuo ng kani-kanilang Saligang-batas.
- 17. Umabot nang halos dalawang taon bago nakumpleto ang mga artikulong nakapaloob sa UDHR. Sa Preamble at Artikulo 1 ng UDHR, inilahad ang likas na karapatan ng lahat ng tao tulad ng pagkapantay- pantay at pagiging malaya. Binubuo naman ng mga karapatang sibil at pulitikal ang Artikulo 3 hanggang 21. Nakadetalye sa Artikulo 22 hanggang 27 ang mga karapatang ekonomiko, sosyal, at kultural. Tumutukoy naman ang tatlong huling artikulo (Artikulo 28 hanggang 30) sa tungkulin ng tao na itaguyod ang mga karapatan ng ibang tao. Makikita sa kasunod na diyagram ang buod ng mga piling karapatang pantao na nakasaad sa UDHR.
- 18. THE UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS Adopted by the General Assembly of the UN in 1948. The Universal Declaration states basic rights and fundamental freedoms to which all human beings are entitled. WE ALL ARE BORN FREE AND EQUAL EVERYONE IS ENTITLED TO THESE RIGHTS NO MATTER YOUR RACE, RELIGION OR NATIONALITY EVERYONE HAS THE RIGHT TO LIFE, FREEDOM AND SAFETY
- 20. Nagtatamasa ng kalayaan at mga karapatang maghahatid sa kaniya upang makamit ang kanyang mga mithiin sa buhay at magkaroon ng mabuting pamumuhay. Malaki ang pagkakaugnay ng mga karapatang nakapaloob sa UDHR sa bawat aspekto ng buhay ng tao. Kung ganap na maisasakaturaparan ang mga karapatang ito, magiging higit na kasiya-siya ang manirahan sa daigdig maituturing na isang lugar na may paggalang sa bawat tao at tunay na kapayapaan para sa lahat. Naging sandigan ng maraming bansa ang nilalaman ng UDHR upang panatilihin ang kapayapaan at itaguyod ang dignidad at karapatan ng bawat tao. Naging inspirasyon din ang deklarasyong ito sa maraming opisyal ng pamahalaan at mga mambabatas upang magkaroon ng mas mabuting pamumuhay ang tao.
- 21. Kaisa ang pamahalaan ng Pilipinas sa maraming bansang nagbigay ng maigting na pagpapahalaga sa dignidad at mga karapatan ng tao sa iba’t ibang panig ng daigdig. Ayon sa Seksyon 11 ng Artikulo II ng Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas, 1987 ay pinahahalagahan ng Estado ang karangalan ng bawat tao at ginagarantiyahan ang lubos na paggalang sa mga karapatang pantao. Binigyang-diin ng Estado ang pahayag na ito sa Katipunan ng mga karapatan (Bill of Rights) na nakapaloob sa Seksyon 1 - 22 ng Artikulo III. Ang Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights ng Konstitusyon ng ating bansa ay listahan ng mga pinagsama-samang karapatan ng bawat tao mula sa dating konstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indidbidwal na nakapaloob sa Seksyon 8, 11, 12, 13, 18 (1), at 19.
- 22. Uri ng karapatan Natural o Likas Karapatang ayon sa Batas
- 23. Natural Mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipagkaloob ng Estado. Karapatang mabuhay, maging malaya, at magkaroon ng ari-arian
- 24. Mga karapatang ipinagkaloob at pinangalagaan ng Estado, 1. Karapatang Politikal 2. Karapatang Sibil 3. Karapatang Sosyo- ekonomik 4. Karapatang Pangkultura 4. Karapatan ng akusado Constitutional Rights
- 25. Statutory Mga karapatang kaloob ng binuong batas at maaaring alisin sa pamamagitan ng panibagong batas. Karapatang makatanggap ng minimum wage
- 26. Ang mga karapatang ito ay nararapat na taglay ng bawat indibidwal dahil taglay nito ang dignidad ng isang tao, anuman ang kaniyang katayuan sa lipunan at kalagayang pang-ekonomiya. Matutunghayan sa kasunod na diyagram ang nilalaman ng mga karapatang-pantao na kinikilala ng Estado ayon sa Konstitusyon.
- 27. Ang Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas, 1987 Artikulo III SEKSYON 1. Hindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, or ariarian ang sino mang tao nang hindi kaparaanan ng batas, ni pagkaitan ang sino mang tao ng pantay na pangangalaga ng batas. SEKSYON 2. Ang karapatan ng mga taong-bayan na magkaroon ng kapanatagan sa kanilang sarili, pamamahay, papeles, at mga bagay-bagay laban sa hindi makatwirang paghahalughog at pagsamsam sa ano mang layunin ay hindi dapat labagin, at hindi dapat maglagda ng warrant sa paghalughog o warrant sa pagdakip maliban kung may malinaw na dahilan na personal na pagpapasyahan ng hukom matapos masiyasat ang mayhabla at ang mga testigong maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa o patotoo, at tiyakang tinutukoy ang lugar na hahalughugin, at mga taong darakpin o mga bagay na sasamsamin.
- 28. SEKSYON 3. (1) Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng komunikasyon at korespondensya maliban sa legal na utos ng hukuman, o kapag hinihingi ang naiibang kaligtasan o kaayusan ng bayan ayon sa itinakda ng batas. (2) Hindi dapat tanggapin para sa ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa paglilitis ang ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito o sa sinusundang seksyon. SEKSYON 4. Hindi dapat magpatibay ng batas na nagbabawas sa kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o ng pamamahayagan, o sa karapatan ng mga taong- bayan na mapayabang magkatipon at magpetisyon sa pamahalaan upang ilahad ang kanilang mga karaingan. SEKSYON 5. Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng relihiyon, o nagbabawal sa malayang pagsasagamit nito. Dapat ipahintulot magpakailanman ang malayang pagsasagamit at pagtatamasa ng pagpapahayag ng relihiyon at pagsamba nang walang pagtatangi o pamimili. Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit pangrelihiyon sa pagsasagamit ng karapatang sibil o pampulitika.
- 29. SEKSYON 6. Hindi dapat bawalan ang kalayaan sa paninirahan at ang pagbabago ng tirahan sa saklaw ng mga katakdaang itinatadhana ng batas maliban sa legal na utos ng hukuman. Ni hindi dapat bawalan ang karapatan sa paglalakbay maliban kun gpara sa kapakanan ng kapanatagan ng bansa, kaligtasang pambayan, o kalusugang pambayan ayon sa maaaring itadhana ng batas. SEKSYON 7. Dapat kilalanin ang karapatan ng taong-bayan na mapagbatiran hinggil sa mga bagay-bagay na may kinalaman sa tanan. Ang kaalaman sa mga opisyal na rekord, at sa mga dokumento at papeles tungkol sa mga opisyal na gawain, transaksyon, o pasya, gayon din sa mga datos sa pananaliksik ng pamahalaan na pinagbabatayan ng patakaran sa pagpapaunlad ay dapat ibigay sa mamamayan sa ilalim ng mga katakdaang maaaring itadhana ng batas.
- 30. SEKSYON 8. Hindi dapat hadlangan ang karapatan ng mga taong-bayan kabilang ang mga naglilingkod sa publiko at pribadong sektor na magtatag ng mga asosasyon, mga unyon, o mga kapisanan sa mga layuning hindi lalabag sa batas. SEKSYON 9. Ang mga pribadong ariarian ay hindi dapat kunin ukol sa gamit pambayan nang walang wastong kabayaran. SEKSYON 10. Hindi dapat magpatibay ng batas na sisira sa pananagutan ng mga kontrata. SEKSYON 11. Hindi dapat ipagkait sa sino mang tao ang malayang pagdulog sa mga hukuman at sa mga kalupunang mala-panghukuman at sa sat na tulong pambatas nang dahil sa karalitaan.
- 31. SEKSYON 12. (1) Ang sino mang tao na sinisiyasat dahil sa paglabag ay dapat magkaroon ng karapatang mapatalastasan ng kaniyang karapatang magsawalang-kibo at magkaroon ng abogadong may sapat na kakayahan at malaya na lalong kanais-nais kung siya ang maypili. Kung hindi niya makakayanan ang paglilingkod ng abogado, kinakailangang pagkalooban siya ng isa. Hindi maiuurong ang mga karapatang ito maliban kung nakasulat at sa harap ng abogado. (2) Hindi siya dapat gamitan ng labis na pagpapahirap, pwersa, dahas, pananakot, pagbabanta, o ano mang paraaan na pipinsala sa kanyang malayang pagpapasya. Ipinagbabawal ang mga lihim kulungan, solitaryo, ingkomunikado, o iba pang katulad ng anyo ng detensyon. (3) Hindi dapat tanggaping ebidensya laban sa kanya ang ano mang pagtatapat o pag-amin na nakuha nang labag sa seksyong ito o sa seksyong labing-pit (4) Dapat magtadhana ang batas ng mga kaparusahang penal at sibil sa mga paglabag sa seksyong ito at gayon din ng bayad-pinsala at rehabilitasyon sa mga biktima ng labis na mga paghihirap o katulad ng mga nakagawian, at sa kanilang mga pamilya.
- 32. SEKSYON 13. Ang lahat ng mga tao, maliban sa mga nahahabla sa mga paglabag na pinarurusahan ng reclusion perpetua kapag matibay ang ebidensya ng pagkakasala, bago mahatulan, ay dapat mapyansahan ng sapat ng pyador, o maaaring palayain sa bisa ng panagot ayon sa maaaring itadhana ng batas. Hindi dapat bawalan ang karapatan sa pyansa kahit na suspendido ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus. Hindi dapat kailanganin ang malabis na pyansa. SEKSYON 14. (1) Hindi dapat papanagutin sa pagkakasalang kriminal ang sino mang tao nang hindi kaparaanan ng batas. (2) Sa lahat ng mga pag-uusig kriminal, ang nasasakdal ay dapat ituring na walang sala hangga't hindi napapatunayan ang naiiba, at dapat magtamasa ng karapatang magmatwid sa pamamagitan ng sarili at ng abogado, mapatalastasan ng uri at dahilan ng sakdal laban sa kanya, magkaroon ng mabilis, walang kinikilingan, at hayagan paglitis, makaharap ang mga testigo, magkaroon ng sapilitang kaparaanan upang matiyak ang pagharap ng mga testigo sa paglilitaw ng ebidensyang para sa kanyang kapakanan. Gayon man, matapos mabasa ang sakdal, maaring ituloy ang paglilitis kahit wala ang nasasakdal sa pasubaling marapat na napatalastasan siya at di makatwiran ang kanyang kabiguang humarap.
- 33. SEKSYON 15. Hindi dapat suspindihin ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus, maliban kung may pananalakay o paghihimagsik, kapag kinakailangan ng kaligtasan pambayan. SEKSYON 16. Dapat magkaroon ang lahat ng mga tao ng karapatan sa madaliang paglutas ng kanilang mga usapin sa lahat ng mga kalupunang panghukuman, mala-panghukuman, o pampangasiwaan. SEKSYON 17. Hindi dapat pilitin ang isang tao na tumestigo laban sa kanyang sarili. SEKSYON 18. (1) Hindi dapat detenihin ang sino mang tao dahil lamang sa kanyang paniniwala at hangaring pampulitika. (2) Hindi dapat pairalin ang ano mang anyo ng sapilitang paglilingkod, maliban kung kaparusahang pataw ng hatol ng pagkakasala.
- 34. SEKSYON 19. (1) Hindi dapat ipataw ang malabis na multa, ni ilapat ang malupit, imbi o di-makataong parusa, o ang parusang kamatayan, matangi kung magtadhana ang Kongreso ng parusang kamatayan sa mga kadahilanang bunsod ng mga buktot ng krimen. Dapat ibaba sa reclusion perpetua ang naipataw nang parusang kamatayan. (2) Dapat lapatan ng kaukulang batas ang pagpapahirap na pisikal, sikolohikal, o imbing pagpaparusa sa sino mang bilanggo o detenido o ang paggamit ng mga kaluwagang penal na di-makatao. SEKSYON 20. Hindi dapat ibilanggo ang isang tao nang dahil sa pagkakautang o hindi pagbabayad ng sedula. SEKSYON 21. Hindi dapat na ang isang tao ay makalawang masapanganib ng kaparusahan sa iisang paglabag. Kung pinarurusahan ng batas at ng ordinansa ang isang kagagawan, ang pagkaparusa o pakaabswelto sa ilalim ng alin man dito ay magiging hadlang sa iba pang pag-uusig sa gayon ding kagagawan. SEKSYON 22. Hindi dapat magpatibay ng batas ex post facto o bill of attainder.
- 35. Paksa : Mga Organisasyong Nagtataguyod sa Karapatang Pantao Malaki ang bahaging ginagampanan ng mga organisasyong nagtataguyod sa mga karapatang pantao. Sa tulong ng mga mamamayan at ng pamahalaan, nakaiimpluwensya ang mga pangdaigdigan at lokal na samahang ito upang magkaroon ng isang lipunang nagtataguyod ng karapatang pantao.
- 36. Artikulo 1 Paglalahad sa kahulugan ng bata Artikulo 2 Pagbibigay-diin sa pagkakapantay-pantay ng bawat bata anuman ang kaniyang lahi, kultura, relihiyon, kakayahan, o kalagayan sa buhay Nasa talahanayan ang buod ng mga karapatan ng mga bata batay sa UNCRC. Artikulo 3 Pangunahing pagbibigay ng pansin sa nararapat na kalagayan at kapakanan ng mga bata sa pagtakda ng mga batas at polisiyang makaaapekto sa kanila Artikulo 4 Pagtatakda sa pamahalaan ng tungkulin nito na tiyakin ang paggalang, pangangalaga, at pagpapatupad ng mga karapatan ng mga bata
- 37. Artikulo 5 Paggalang ng pamahalaan sa mga karapatan at tungkulin ng mga pamilya na turuan at gabayan ang kanilang mga anak na matutuhan ang wastong pagganap sa kanilang mga karapatan Ang sumusunod na mga karapatan ng mga bata ay inilahad sa Artikulo 6 hanggang 40 Magkakaroon ng ligtas at malusog na buhay, at legal at rehistradong pangalan, nasyonalidad, manirahan, at maalagaan ng kanilang magulang. Magkaroon ng karapatang magpahayag ng kanilang saloobin at magkaroon ng tinig sa mga pagpapasyang makaaapekto sa kanilang buhay.
- 38. Magkaroon ng karapatan sa pag-alam ng impormasyong makabubuti sa kanilang kalusugan at pagkatao, kalayaan sa pag-iisip, pananampalataya, pribadong pamumuhay, at paglahok sa mga organisasyon. Magkaroon ng proteksiyon laban sa lahat ng pang-aabusong pisikal, seksuwal, at mental. Gayundin ang child labor, drug abuse, kidnapping, sale, at trafficking. Magkakaroon ng espesyal na karapatan sa pangangalaga sa mga ampon, refugee, biktima ng digmaan o kaguluhan, may mga kapansanan, naakusahan ng paglabag sa batas. Magkaroon ng mabuting pangangalagang pangkalusugan, standard of living, edukasyon, libangan at paglalaro.