Bab 1 sejarah perkembangan mazhab syafie
- 1. Tajuk BAB 1 SEJARAH PERKEMBANGAN MAZHAB SYAFI’I Prof. Madya Dr. Wan Mohd Khairul Firdaus Wan Khairuldin [email protected]
- 2. Imam Syafi‘i: Abu Abdullah Muhammad bin Idris bin al-Abbas bin Uthman bin Shafi‘i bin Saib bin Ubaid bin Abdul Yazid bin Hasyim bin Muthalib bin Abd Manaf. Merupakan Nashirul Hadith iaitu pembela hadis dan mujaddid iaitu pembaharu abad ke-2 Hijrah Lahir: Gaza, Palestin tahun 150H pada waktu malam bersamaan dengan kewafatan Imam Abu Hanifah Bangsa: Arab Suku: Quraisy, Hasyim Muthalib Bertemu dengan Nabi Muhammad s.a.w. pada salasilah datuknya iaitu Abd Manaf BIODATA IMAM SYAFI’I
- 3. Menghafal al-Quran dengan sangat cepat. Beliau juga menghafal dan menulis banyak hadis. Beliau merasakan belum puas lalu beliau terus menuntut ilmu sehingga berpindah ke Madinah dan bertemu dengan Imam Malik. Menghafal kaedah bahasa Arab dengan duduk bersama suku Huzayl selama hampir sepuluh tahun untuk belajar adat mereka kerana kelancaran bahasa Arab suku Huzayl. Beliau juga belajar memanah
- 4. 1. Mekah a. Sufyan bin ‘Uyainah. b. Muslim bin Khalid al-Zinji. c. Sa‘id bin Salim al-Qadah. d. Daud bin Abd al-Rahman al- ‘Atar. e. Abd al-Hamid bin Abd al- ‘Aziz bin Abi Daud. GURU-GURU IMAM SYAFI‘I 2. Madinah a. Malik bin Anas. b. Ibrahim bin Sa‘ad al-Ansari. c. Abd al-‘Aziz bin Ibn Muhammad al-Darwardi. d. Ibrahim bin Abi Yahya al-Asami. e. Muhammad Ibn Abi Sa‘id bin Abi Fudaik. f. Abdullah bin Nafi’ bin Saigh. g. Sohib bin Abi Zuaib 3. Yaman a. Matraf bin Mazin. b. Hisham bin Yusuf. c. ‘Umar bin Abi Salamah. d. Yahya bin Hassan. 4. Iraq a. Waki’ bin Jarah. b. Abu Usamah Hamad bin Usamah al-Kufi. c. Isma‘il bin Ulyah. d. Abd al-Wahab bin Abd al-Majid al- Basri.
- 5. 1. Ahmad bin Khalid al-Khilal. 2. Ahmad bin Sunan al-Qittan. 3. Ahmad bin Suraij al-Nahshari. 4. Ahmad bin Hanbal. 5. Ahmad bin Yahya bin Abd al-Aziz al- Baghdadi. 6. Ishaq bin Rahawaih. 7. al-Harith bin Suraij al-Naqqal. 8. al-Hassan bin Muhammad al-Sibah al- Za’farani. 9. al-Hussin bin Ali al-Karabisi. 10. al-Hussin al-Khalas. 11. Sulayman bin Daud. 12. al-Qasim bin Salam Abu ‘Ubaid. ANAK MURID IMAM SYAFI‘I Iraq 1. Yusuf bin Yahya al-Buwaiti. 2. Ismail bin Yahya al-Muzanni. 3. Rabi’ bin Sulayman al-Muradi. 4. Muhammad bin Abdullah bin Abdul Hukm. Mesir
- 6. • Sembilan tahun Imam Syafi‘i menetap di Mekah • Tahun 195H bersamaan 810M ketika berusia 45 tahun, Imam Syafi‘i sekali lagi berhijrah ke Baghdad • Dengan pendekatan ilmu fiqah yang baharu • Bermula pada tahun 198H selepas Imam Syafi‘i berhijrah ke Mesir sehingga kewafatannya pada tahun 204H • Kemahuan yang kuat dalam mendalami ilmu daripada dua orang tokoh fiqh yang terkemuka iaitu Imam al-Awza‘i dan Imam al-Layth bin Saad mendorongnya untuk berhijrah selain bertujuan memenuhi jemputan rakannya di sana PENGASASAN MAZHAB OLEH IMAM SYAFI‘I qawl qadim qawl jadid
- 7. PERKEMBANGAN MAZHAB SYAFI‘I al-Ta’sīs al-Naql Tadwīn Furū’al-Madhhab wa al-Tawsī’fī Masāilah al-Taḥrīr al-Istiqrār
- 8. • Peringkat permulaan atau asas Mazhab Syafi‘i. • Menghimpunkan fiqh Ḥijaz (Madrasah Ahl al-Hadith) dan fiqh Iraq (Madrasah Ahl al-Ra’yi) serta mewujudkan manhaj pertengahan antara kedua-dua aliran ini • al-Hujjah, al-Umm dan al-Risalah • Peringkat penyalinan dan pemindahan ilmu • Dihidupkan oleh anak-anak murid Imam al-Syafi‘i dan aṣḥabnya (pengikut) • Antara al-Buwaiti, al- Muzani, al- Za’farani dan al-Muradi • Mukhtasar Muzani dan Mukhtasar Buwaiti AL-TA’SIS ( KURUN 2-3H) AL-NAQL (KURUN 3-4H)
- 9. • Peringkat menghimpun dan meluaskan lagi perkara-perkara yang masih menjadi perbincangan dalam mazhab. • Terdapat dua ṭarīq iaitu Ṭarīq al- ‘Irāqiyyīn dan Ṭarīq al- Khurāsāniyyīn. • Muncul di Iraq. • Ṭarīq al- ‘Irāqiyyīn mempunyai lapan tahap perkembangan • Tarīq al-Khurāsāniyyīn, mempunyai sembilan tahap perkembangan • Peringkat penyuntingan, penyelesaian dan perundingan • Dipelopori oleh Imam al-Rāfi’ī dan Imam al-Nawawī • Gelaran kepada mereka dengan Shaykh al-Madhhab ataupun Shaykhan. • Al-Minhaj dan Muharrar TADWĪN FURŪ’AL-MADHHAB WA AL-TAWSĪ’ FĪ AL-MASĀIL (KURUN 4-6H) AL-TAHRĪR (KURUN 6-9H) AL-ISTIQRĀR (KURUN 9-11H) • Peringkat pengukuhan dan penetapan • Dipelopori oleh Ibn Ḥajr al- Haytamī dan al-Ramlī. • Tuhfah al-Muhtaj bi Syarh al-Minhaj dan Nihayah al-Muhtaj ila Syarh Alfaz al-Minhaj
- 10. Dibawa oleh ulama dan para wali yang berpegang dengan Mazhab Syafi‘i yang beraliran Ash‘ari atau Maturidi. iaitu Abu Hassan al-Ash‘ari Mazhab Syafi‘i juga berkembang di Acheh Darul Salam. Pada abad ke-17 Masihi, terdapat ramai ulama yang berada di Acheh sama ada ulama tempatan mahupun luar Acheh KEDATANGAN MAZHAB SYAFI‘I DI NUSANTARA Kerajaan Samudera Pasai kerajaan pertama berpegang dengan Mazhab Syafi‘i. Disebabkan kedatangan Sheikh Ismail al-Siddiq dari Mekah yang menyampaikan ajaran Mazhab Syafi‘i ketika pemerintahan Meurah Silu.
- 11. Kitab al-Sirat al- Mustaqim: Nur al-Din al-Raniri Kitab Mir’ah al-Tullab: Abdul Rauf Sinkel Kitab Safinah al- Hukam: Jalaluddin al-Tursani. Tokoh besar ulama Acheh: • Abdul Rauf Sinkel • Nur al- Din al- Raniri • Jalal al-Din al-Tursani.
- 12. Perkembangan Islam dan pusat pengajian berpindah ke Melaka. Maka, dari situlah masyarakat Islam mula menerima Mazhab Syafi‘i yang kian berkembang dalam kalangan masyarakat. KEDATANGAN MAZHAB SYAFI‘I DI MALAYSIA Pada tahun 1898, kerajaan Terengganu menemui Batu Bersurat di Kuala Berang, Terengganu dan masih kekal sehingga ke hari ini. Terdapat catatan tentang peraturan hukuman rejam atau sebat jika melakukan zina, hukum mengingkari bayaran hutang dan sebagainya Namun, akibat daripada serangan kerajaan Majapahit terhadap kerajaan Terengganu, maka kerajaan Terengganu telah jatuh pada abad ke-14.
- 13. Muncul beberapa buah kitab utama Mazhab Syafi‘i dalam kalangan masyarakat di Nusantara: • kitab Minhaj al-Talibin & Talkhis al-Minjah: Imam al- Nawawi • kitab al-Muhadhdhab: al-Imam al-Syirazi
- 14. Perkembangan Mazhab Syafi‘i yang berlaku secara meluas di Alam Melayu bermula ketika penyebaran mazhab oleh para pendakwah Mazhab Syafi‘i di Nusantara dan seterusnya di Tanah Melayu. KESIMPULAN
- 15. Prof. Madya Dr. Wan Mohd Khairul Firdaus Wan Khairuldin Fakulti Pengajian Kontemporari Islam Universiti Sultan Zainal Abidin Kampus Gong Badak 21300 Kuala Nerus Terengganu [email protected] 013-2835651