ΤΟ ΑΙΜΑ
- 1. Β΄ΜΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 1ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ • Ο ολικός όγκος του αίματος (σε λίτρα) αντιστοιχεί περίπου στο 7 % του σωματικού βάρους του άντρα και το 5,5 % της γυναίκας • Το pH είναι περίπου 7,33-7,45 • Η σχετική του πυκνότητα ως προς το νερό είναι 1,05 • Η θερμοκρασία περίπου 38 ΟC
- 2. Μεταφέρει Ο2 και θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του σώματος CO2 και άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού στους πνεύμονες και στα νεφρά Ρυθμίζει Θερμοκρασία του σώματος απορροφώντας και κατανέμοντας τη θερμότητα Το φυσιολογικό pH Τον όγκο του αίματος στο κυκλοφορικό σύστημα Προστατεύει Από την απώλεια αίματος (ρόλος πρωτεϊνών πλάσματος και αιμοπεταλίων) Από μολύνσεις (αντισώματα, πρωτεΐνες συμπληρώματος, λεμφοκύτταρα και φαγοκύτταρα) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥΑΙΜΑΤΟΣ 2ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
- 3. Το αίμα αποτελείται από τα έμμορφα στοιχεία •Ερυθρά αιμοσφαίρια, •Λευκά αιμοσφαίρια •Αιμοπετάλια και το υγρό στοιχείο •το πλάσμα ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΙΜΑΤΟΣ 3ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
- 6. Ο διαχωρισμός στα συστατικά του αίματος μπορεί να γίνει: Με ήπια φυγοκέντρηση Χωρίς φυγοκέντρηση αν παραμείνει σε ηρεμία για λίγο χρόνο Οπότε στο υπερκείμενο παραμένει το πλάσμα και στο ίζημα τα έμμορφα στοιχεία ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΙΜΑΤΟΣ 6ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ , ΒΙΟΛΟΓΟΣ
- 7. ΩΡΙΜΑ ΕΡΥΘΡΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ Έχουν σχήμα αμφίκοιλου δίσκου γεγονός που τους προσδίδει μεγάλη επιφάνεια σε σχέση με τον όγκο Αυτό εξυπηρετεί στην ανταλλαγή των αερίων Ο2 και CO2 Είναι απύρηνα και δεν περιέχουν ούτε μιτοχόνδρια και άλλα οργανίδια και έχουν ιδιαίτερο κυτταροσκελετό Αυτό εξυπηρετεί στην πλαστικότητα και είναι γεμάτα από αιμοσφαιρίνη (θεωρούνται σάκοι γεμάτοι με μόρια αιμοσφαιρίνης) Ζουν περίπου 120 ημέρες και παράγονται στον ενήλικα, στο μυελό των οστών ενώ καταστρέφονται στο ήπαρ και στο σπλήνα 7ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
- 8. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 8 Μόριο Αιμοσφαιρίνης Κάθε ερυθροκύτταρο περιέχει 250 εκατομμύρια μόρια Αιμοσφαιρίνης (Hb) Η Hb αποτελείται από 4 αλυσίδες (πολυπεπτιδικές). Κάθε αλυσίδα της Hb είναι συνδεδεμένη με ένα μόριο αίμης που φέρει ένα Fe2+ Κάθε μόριο Hb μπορεί να συνδεθεί με 4 μόρια O2 μέσω της σύνδεσης με το σίδηρο
- 9. Μεταφορά του Ο2 από τους πνεύμονες στα κύτταρα 9ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ Όσο μεγαλύτερη είναι η pO2 τόσο πιο πρόθυμα η Hb προσδένεται με το Ο2 Ενώ Όσο πιο χαμηλή είναι η pO2 τόσο πιο εύκολα η Hb απελευθερώνει Ο2 επειδή έχει μικρότερη προθυμία να συνδεθεί με αυτό
- 10. 10ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ποτε περιμένετε στα μυϊκά κύτταρα η μερική πίεση του οξυγόνου να είναι υψηλότερη, (α) σε έναν αθλητή την ώρα που γυμνάζεται ή (β) όταν αυτός ξεκουράζεται; Ποια θα είναι η χημική συγγένεια της αιμοσφαιρίνης με το οξυγόνο σε κάθε περίπτωση;
- 11. Το CO2 που προέρχεται από κύτταρα στα οποία πραγματοποιείται κυτταρική αναπνοή μεταφέρεται στον πνεύμονα με 3 τρόπους: 1. διαλυμένο στο πλάσμα ως ανθρακικό οξύ 2. ως διτανθρακικό ιόν μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια 3. συνδεδεμένο με την Hb ή και πρωτεΐνες του πλάσματος ως καρβαμιδική ομάδα Μεταφορά CO2 από ιστούς στα ερυθρά αιμοσφαίρια 11ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
- 12. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 12 Ερυθρός μυελός των οστών Ο ερυθρός μυελός αποτελεί το κέντρο αιμοποίησης για τα κύτταρα του αίματος Περιέχεται στα επιμήκη οστά στη μυελική κοιλότητα επίσης στις μυελοκυψέλες της σπογγώδους ουσίας
- 13. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 13 Τα ερυθροκύτταρα προέρχονται από αρχέγονα κύτταρα που βρίσκονται στον ερυθρό μυελό των οστών Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται από την ορμόνη ερυθροποιητίνη (παράγεται στους νεφρούς) η οποία απελευθερώνεται από τους νεφρούς όταν υπάρχει έλλειψη O2 Για την παραγωγή των ερυθροκυττάρων απαιτούνται: Βιταμίνη Β12 , Φυλλικό Οξύ και Fe Τα γερασμένα ερυθροκύτταρα καταστρέφονται με φαγοκυττάρωση στο σπλήνα ( τα περισσότερα) και στο ήπαρ Βλέπε στον σπλήνα τους αριθμούς 1: ερυθροκύτταρο, 2: Αίμη, 3: Σφαιρίνη, 4: Fe, 5: Χολερυθρίνη, 6: Αμινοξέα Ο σίδηρος μεταφέρεται στο αίμα συνδεδεμένος με την πρωτεΐνη τρανσφερίνη και αποθηκεύεται στο ήπαρ με την πρωτεΐνη φεριτίνη
- 14. 14ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ παραγωγή 1: συνθήκες έλλειψης Ο2 2: αύξηση παραγωγής ερυθροποιητίνης 3: ενεργοποίηση ερυθρού μυελού 4: αύξηση παραγωγής ερυθροκυττάρων Παλιά ερυθροκύτταρα καταστρέφονται από μακροφάγα στο ήπαρ και σπλήνα Η αιμοσφαιρίνη διασπάται σε αίμη και σφαιρίνη καταστροφή
- 15. Κατηγορίες λευκών αιμοσφαιρίωνΧαρακτηριστικά •Εμπύρηνα •Λιγότερα από τα ερυθροκύτταρα (5000-10000/ mm3 ) •Διάρκεια ζωής: λίγες ημέρες –λίγες εβδομάδες •Ικανότητα διαπίδυσης (τα 1, 2) 15ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ Λευκά αιμοσφαίρια Ρόλοι •Άμυνα οργανισμού Διαδικασία φαγοκυττάρωσης : τα 1, 2 Παραγωγή αντισωμάτων: τα Β-λεμφοκύτταρα (υποκατηγορία του 3)
- 16. Ρόλος: συμμετοχή στη διαδικασία πήξης του αίματος Χαρακτηριστικά •Είναι θραύσματα κυττάρων •Σχήμα ακανόνιστο •Απύρηνα • Άχρωμα •Διάρκεια ζωής: 5-9 ημέρες Αιμοπετάλια 16ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ