2. Εξελίξεις στην Ευρώπη (17ος-18ος αι.)
Αύξηση Πληθυσμού
Θεαματική αύξηση του πληθυσμού.
Μεταβολές με μεγάλα αγροκτήματα και νέες
μεθόδους καλλιέργειας.
Επέκταση του εμπορίου, όπως το τριγωνικό
εμπόριο. Επέκταση χρήσης μηχανημάτων,
συσσώρευση κεφαλαίου και
αστικοποίηση.
Ανάπτυξη Εμπορίου Εκβιομηχάνιση
Αγροτική Επανάσταση
Ξεκίνησε στη Μεγάλη Βρετανία (1750-1780).
3. Απόλυτη Μοναρχία:
Σε όλη την Ευρώπη, ο μονάρχης είχε όλη την εξουσία.
Κοινωνική Πυραμίδα:
Στην κορυφή ήταν η αριστοκρατία, ακολουθούσαν οι αστοί, και
στη βάση οι αγρότες και τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα
των πόλεων.
Άνοδος της Αστικής Τάξης:
Οι αστοί, πλούσιοι από το εμπόριο και τη βιομηχανία, άρχισαν
να διεκδικούν μεγαλύτερο ρόλο στην πολιτική.
Κοινωνία και Πολιτική
4. Η Επιστημονική Επανάσταση
Φράνσις Μπέικον
Επαλήθευση μέσω πειραμάτων.
Ρενέ Ντεκάρτ
Ο ορθός λόγος εναντίον της προκατάληψης.
Τζον Λοκ
Απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα του
ανθρώπου.
Ισαάκ Νεύτων
Νόμος παγκόσμιας έλξης. Το σύμπαν λειτουργεί
με βάση φυσικούς νόμους.
5. Το Κίνημα του Διαφωτισμού
Τι ήταν;
Ένα πνευματικό κίνημα που ξεκίνησε στην Αγγλία (τέλη 17ου αι.) και άνθισε
στη Γαλλία (18ος αι.).
Απόρριψη Αυθεντίας:
Αμφισβήτησε κάθε μορφή αυθεντίας και προκατάληψης.
Κριτική Σκέψη:
Η λογική ήταν ο μόνος ασφαλής τρόπος για να ερμηνεύσουμε τον κόσμο.
Πρόοδος:
Πίστευαν ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει διαρκώς.
Κυριότεροι Διαφωτιστές:
Ρουσό Βολτέρος Ντιντερό Μοντεσκιέ Ντ’ Αλαμπέρ
6. Διαφωτισμός και Πολιτική
Φυσικά Δικαιώματα:
Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με απαραβίαστα δικαιώματα (ζωής, ιδιοκτησίας,
ισότητας, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης). Καμία εξουσία δεν μπορεί να τα
καταργήσει.
Κοινωνικό Συμβόλαιο (Τζον Λοκ):
Οι άνθρωποι παραχωρούν ορισμένες ελευθερίες στο κράτος για να
συμβιώσουν. Αν το κράτος γίνει τυραννικό, ο λαός έχει δικαίωμα
αντίστασης.
Λαϊκή Κυριαρχία (Ρουσό):
Η πολιτική εξουσία ανήκει στον λαό. Η γενική βούληση είναι η σύνθεση των
ατομικών βουλήσεων και εκφράζει το δημόσιο συμφέρον.
Διάκριση των Εξουσιών (Μοντεσκιέ):
Οι φορείς της εξουσίας πρέπει να είναι διαφορετικοί για να αποφεύγεται η κατάχρηση:
Νομοθετική: Θεσπίζει τους νόμους (Βουλή).
Εκτελεστική: Εφαρμόζει τους νόμους (Κυβέρνηση).
Δικαστική: Ελέγχει την τήρηση των νόμων (Δικαστές).
7. Διαφωτισμός και Θρησκεία
Κριτική στον Φανατισμό:
Οι περισσότεροι διαφωτιστές ήταν ντεϊστές (πίστευαν σε
έναν Θεό που δημιούργησε τον κόσμο αλλά δεν
παρεμβαίνει στις υποθέσεις του) ή άθεοι. Έκαναν κριτική
στον φανατισμό της Καθολικής Εκκλησίας.
Ανεξιθρησκία:
Πίστευαν ότι μόνο η καθιέρωση της ανεξιθρησκίας θα
απάλλασσε τους ανθρώπους από τη μισαλλοδοξία και τις
θρησκευτικές συγκρούσεις.
8. Διαφωτισμός και Εκπαίδευση
Σημασία της Εκπαίδευσης:
Θεωρούσαν την εκπαίδευση ως το κύριο μέσο για την πρόοδο του ανθρώπου.
Ο Ρουσό στον «Αιμίλιο» υποστηρίζει:
Η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική αναζήτηση του μαθητή.
Ο δάσκαλος δεν είναι αυθεντία, αλλά θέτει ερωτήματα και οδηγεί τον μαθητή
στην ανακάλυψη των απαντήσεων.
"Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος, αλλά παντού βρίσκεται αλυσοδεμένος." - Ζαν-Ζακ Ρουσό
9. Διαφωτισμός και Οικονομία
Φυσιοκρατία (Κενέ):
Η οικονομία πρέπει να λειτουργεί "φυσικά" και χωρίς κρατικές
παρεμβάσεις.
Οικονομικός Φιλελευθερισμός (Άνταμ Σμιθ):
Το κράτος πρέπει να επεμβαίνει ελάχιστα στην οικονομική ζωή.
AdamSmith.jpg
10. Η Εγκυκλοπαίδεια
Συλλογικό Έργο:
Μια τεράστια συλλογή 33 τόμων που συνόψιζε τις ιδέες του Διαφωτισμού.
Νέες Γνώσεις:
Παρουσίαζε νέες γνώσεις και ιδέες σε οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και
άλλα θέματα.
Πρωτεργάτες:Οι Ντιντερό και Ντ’ Αλαμπέρ ήταν οι κύριοι συντελεστές.
Ντιντερό
Ντ΄Αλαμπέρ
11. Συμπεράσματα: Η Κληρονομιά του Διαφωτισμού
Ο Διαφωτισμός έδωσε έμφαση στη λογική, την κριτική σκέψη και την
επιστημονική πρόοδο.
Προώθησε ιδέες για τα φυσικά δικαιώματα, το κοινωνικό συμβόλαιο και τη
διάκριση των εξουσιών.
Τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης και της ανεξιθρησκίας.
Επηρέασε την οικονομία με την ανάπτυξη του οικονομικού φιλελευθερισμού.
Οι ιδέες του Διαφωτισμού αποτέλεσαν τη βάση για τις σύγχρονες δημοκρατικές
κοινωνίες.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!