Energieneutrale scholen
0 likes•824 views
Presentatie van Irma Thijssen op Building Holland 2 april 2015.
Energieneutrale scholen
- 1. Irma Thijssen sr adviseur utiliteitsbouw RVO i.o.v. ministerie van BZK Building Holland Energieneutrale scholen bouwen? Het kan! 2 april 2015
- 2. RVO.nl – gids voor Duurzaam bouwen Woningbouw – Utiliteitsbouw Renovatie – beheer & onderhoud – transformatie – nieuwbouw – sloop Energiebesparing – hernieuwbare energie – materialen Voor de professional, voor ondernemend NL www.rvo.nl/gebouwen In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninksrijksrelaties Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - Building Holland 20152
- 3. Energieneutrale scholen bouwen? Het kan! Leerervaringen • Top 15 energiezuinigste scholen • Ervaringen van 6 koplopers • Eerste monitoringresultaten RVO instrumentarium • Programma van Eisen Frisse Scholen 2015 • Database Energiezuinig gebouwd • Green deal verduurzaming Scholen • Overige instrumenten
- 4. Top 15 energiezuinigste scholen 2014 • Vanaf 2015: EPC onderwijsfunctie van 1,3 naar 0,7 • Onderzoek door MoBius i.o.v. RVO • Kennishuis Energie in de Gebouwde Omgeving • Alle gegevens komen in Database Energiezuinig gebouwd • Werkelijk gebouwd, werkelijke maatregelen • Herberekening EPC volgens NEN 7120
- 5. Top 15 energiezuinigste scholen (E/E)
- 6. E/E na weglaten PV
- 7. 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Brede School PLUS te Lage Mierde met ventilatie via de vloer energiegebruiken Brede school ; 2.010 m2
- 8. 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Christiaan Huygens College te Eindhoven; energiedak levert warmte en stroom energiegebruiken VO school; 6.853 m2
- 9. LEERPLICHT. Iedereen in Nederland moet van zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag naar school 13 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CAH Vilentum te Dronten; een agrarische school in een reuzenkas energiegebruiken Agrarische Hogeschool; 6.116 m2
- 10. 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Veldhuizerschool te Ede; (bijna) passiefschool met individuele ventilatie energiegebruiken verwarming warmtapwater koeling ventilatoren verlichting PO school; 1.242 m2
- 11. LEERPLICHT. Iedereen in Nederland moet van zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag naar school 11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 De Energieschool te Jirnsum; dubbele passiefschool met verse lucht via grondbuizen energiegebruiken Twee PO scholen; 1.557 m2
- 12. 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Lyceum Schravenlant te Schiedam; een Frisse School met veel aandacht voor C2C energiegebruiken VO school; 5.713 m2
- 13. 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 MKC Zeeburgereiland te Amsterdam; DBMO-contract met een systeembouwer energiegebruiken Montessori Kind Centrum met gymzaal; 3.738 m2
- 14. 8 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Het Klaverblad te Amsterdam; combinatie van onderwijs- en woongebouw energiegebruiken PO school met gymzaal; 2.1868 m2
- 15. 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 OdyZee te Kloetinge (Goes); passiefschool voor het bijzonder onderwijs energiegebruiken SO scholen (PO en VO) met gymzaal; 2.137 m2
- 16. LEERPLICHT. Iedereen in Nederland moet van zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag naar school 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 De Wilgenstam te Rotterdam; het enige renovatieproject in de Top 15 energiegebruiken PO school; 1.688 m2
- 17. LEERPLICHT. Iedereen in Nederland moet van zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag naar school 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Praktijkschool Focus in Heerhugowaard; praktijkonderwijs zichtbaar in het gebouw energiegebruiken VMBO scholen met gymzalen en kantoorruimte; 4.803 m2
- 18. 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 BS Houthaven te Amsterdam; duurzaam en flexibel voor een lang leven energiegebruiken Brede scholen, gymzaal en kantoorruimte; 5.980 m2
- 19. 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Burgemeester Waldaschool op Nes, Ameland; snoeihout van het eiland houdt de school warm energiegebruiken VO school; 1.577 m2
- 20. 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Plein Oost in Haarlem; licht en transparant gebouw verrijkt de wijk Brede school SBO + PO 2.521 m2 energiegebruiken
- 21. LEERPLICHT. Iedereen in Nederland moet van zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag naar school 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 energiegebruiken MFC 1.524 m2 met PO school en wijkcentrum MFC Westergeest- Triemen; levert meer zonnestroom dan het gebouw zelf gebruikt
- 22. Conclusies uit de Top 15 • Omvang varieert van 1.300 m2 tot bijna 6.900 m2 • Grote scholen compacter dan kleine • Zeer uiteenlopende ontwerpen en maatregelpakketten Combinatie van compact bouwen, zeer goed isoleren, efficiënte verwarming, vraaggestuurde ventilatie en goed geregelde verlichting. 3 passief scholen • Toevoegen extra PV leidt naar energienul • Verlichting grootste energiepost; 2e ventilatie, 3e verwarming • Innovatie school in kas, gebruik van snoeihout, aansluiting op stadsverwarming, voorverwarming ventilatielucht via grondbuizen • Vaak WKO toegepast • Vergelijking met Top 15 meest energiezuinige kantoren Bij kantoren meer focus op installatietechniek en regeltechniek, en meer aandacht voor innovatief bouwproces: bouwteam, eigen beheer, aanbesteding DBFMO, prestatiecontract • Combinatie van ambitie, vakmanschap en samenwerking maakt het succes
- 23. Ervaringen van 6 koplopers BENG-B£NG Kennis Atelier met 30 deskundigen uit 6 projecten • Samenwerking: sfeer, durf, creativiteit • Opdrachtgeverschap: expertise, regie, partners, inhuren • Bouwproces: integraal, bouwteam • Techniek: combinatie pakketten • Flexibiliteit: inspelen op nieuwe ontwikkelingen • Ambities: formuleren, draagvlak, borging • Kwaliteitsborging: bij bouw, oplevering, gebruik • Kosten: meerkosten beperkt, vooral extra procestijd • Financiering: innovatieve oplossingen zoals TCO, voorfinanciering markt, MFC’s, geïntegreerde contracten, prestatiecontracten • Gebruiksfase: meer aandacht voor monitoring, beheer, onderhoud, gebruikers
- 24. Eerste monitoringresultaten (1) • Enerdeco monitort 9 scholen i.o.v. RVO en Platform 31 • Vier seizoenen • Energiegebruiken, Binnenmilieu (CO2, temperatuur en soms ook geluid en verlichting), Tevredenheid van de gebruikers • Gestart begin 2014; eindrapporten verwacht begin 2016 • Drie leerpunten: 1. Oplevering 2. Beheer 3. Onderhoud
- 25. Eerste monitoringresultaten (2) 1. Oplevering Is alles aanwezig? Functioneert alles? (zonwering, warmtepomp voor koeling staat uit) 2. Beheer Meer en ingewikkelder installaties, dus aandacht voor beheer is nodig Meters aflezen, energierekening goed checken Veel storingen leiden tot ontevredenheid Vb: energiegebruik 3x te hoog. Oorzaak: wtw draait continu 3. Onderhoud Vb decentrale units: tijdig batterijen vervangen en filters schoonmaken. Beheer is dan meestal niet centraal en niet op afstand leesbaar 4. Algemeen Zelf doen of uitbesteden Goed contractbeheer Tevredenheid versus cijfers correspondeert niet altijd
- 26. Programma van Eisen Frisse Scholen
- 27. Database Energiezuinig Gebouwd 400 praktijk- voorbeelden nieuwbouw, renovatie woningbouw, utiliteitsbouw, gebieden 32 scholen
- 28. Green Deal Verduurzaming Scholen Nationaal Energieakkoord VNG, PO-Raad, VO-raad Vier ministeries: BZK, OCW, IenM, EZ Ruimte-OK, Klimaatverbond RVO = secretaris Najaar 2014 – voorjaar 2015: Consultatie Plan van aanpak Start uitvoering zomer 2015
- 29. Instrumenten RVO • Website www.rvo.nl/frissescholen • Database www.rvo.nl/energiezuiniggebouwd • Programma van Eisen Frisse Scholen • Frisse Scholen Toets • EBA Nieuw in 2015 • Leidraad Verduurzamen scholen PO en VO - IHP’s en MOP’s • PV op scholen Tool • Factsheets met voorbeelden voorraadaanpak en financiering • Ventilatiesystemen: leren van fouten en van successen • Installatiescan voor installateurs • FAQ lijst over PvE en binnenmilieu thema’s • …. en nog veel meer
Editor's Notes
- #2: Titeldia Nederlands. Verander de titeldia in een Engelstalige door in de lijstweergave (links) te rechts-klikken op de titeldia. Kies de Engelstalige indeling.