ESP 9 QUARTER 4, LAS 3.pptx
- 2. PRAYER
- 5. MAGANDANG UMAGA SA INYONG LAHAT! PAGBATI
- 6. PAGSUSURI NG DUMALO SA KLASE
- 7. BALIK-ARAL
- 13. PAGGANYAK Magbigay ng 5 KATANGIANG taglay mo upang maging matagumpay ka sa iyong pipiliing kurso o Tracks/Strands? - Noong nasa haiskul palang kayo, ano ang iyong basihan sa paggpili ng kursong kukunin sa kolehiyo/Senior High School?
- 14. PAGGANYAK KURSO O TRACKS O STRAND S STEM GAS ABM TEKNIKAL- BOKASYONAL SINING
- 16. PAKSA: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Track o Kursong Akademiko, Teknikal-Bokasyonal, Sining, Disenyo at Isports MOST ESSENTIAL LEARNING COMPETENCY: Napapatunayan na ang pagiging tugma ng mga personal na salik sa mga pangangailangan (requirements) sa napiling kursong akademiko, teknikal- bokasyonal, sining at isports o negosyo ay daan upang magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak ang pagiging produktibo at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa. (EsP9PK-IVb.13.3)
- 17. LAYUNIN: 1. Pangkabatiran (Cognitive) -Nakasusuri ng pansariling salik (katangian) sa pagpili ng kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at isports o negosyo, 2. Pagpapahalaga (Affective) -Napahahalagahan ang mga hakbang upang mapaunlad ang talento at kakayahan, at 3. Pangkasanayan/Saykomotor (Psychomotor) -Naisasabuhay na maging produktibo sa napiling kurso o track/strand tungo sa personal na pag-unlad at pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
- 18. PAUNANG PATATAYA: 1. Ano ang dalawang kakayahang taglay ng bawat tao na magagamit niya sa pagpapasya at malayang pagsasakilos ng kanyang pinili at ginusto nang may pananagutan dito? a. kagalingang mangatuwiran at matalas na kaisipan b. kahusayan sa pagsusuri at matalinong pag-iisip c. kalinawan ng isip at masayang kalooban d. kakayahang mag-isip at malayang kilos-loob 2. Ano ang inaasahan sa atin bilang tao sa lipunan na nilikha upang makipagkapwa at makibahagi sa buhay-sa-mundo (lifeworld) na ang layunin ay makipag-ugnayan sa isa’t isa at makipagtulungan? a. makiangkop c. makipagkasundo b. makialam d. makisimpatya 3. Alin sa mga pansariling salik ang dapat pagbatayan tungkol sa pagpili ng kursong may kinalaman sa iyong kahusayan tulad ng pakikiharap sa mga taong nakakasalamuha, paglutas ng mga mahihirap na bagay, pagbubuo at masistemang paraan sa pagkuha ng datos at iba pa? a. hilig b. kasanayan (skills) c. pagpapahalaga d. talento
- 19. 4. Sa teoryang Multiple Intelligences ni Dr. Howard Gardner (1983), ang lahat ng tao ay may angking likas na kakayahan, iba’t iba ang talino o talento. Bilang nasa Baitang 9, ano ang mahalagang gampanin na dapat mong gawin sa mga talino o talentong ipinagkaloob sa iyo na may kaugnayan sa pagpili mo ng nais na kurso sa pagtuntong mo sa Senior High school. a. pahalagahan at paunlarin. b. pagtuunan ng pansin at palaguin. c. paunlarin para sa sarili at ibahagi para sa kabutihang panlahat. d. tuklasin at gamitin sa pagpapayaman mula sa tinapos na kurso. 5. Ano ang dapat na maging aksyon mo sa panahong ikaw ay naguguluhan pa sa mga pagpipiliang kurso para sa nalalapit na Senior High School? a. makinig sa gusto ng mga kaibigan b. huminto muna at sa susunod na taon na lamang mag-aral c. magbasa at maglaan ng panahong makapag-isip at magplano d. humingi ng tulong sa Guidance Counselor sa inyong paaaralan at pag-aralan ang desisyon 6. Alam ni Cita na hindi niya kakayanin ang kursong Medisina gayundin ang kakayahan ng kanyang magulang na suportahan siya. Kaya ang kanyang ginawa ay naghanap siya ng mga scholarship sa kanilang munisipyo at iba pang institusyon at unti-unti ay nagsulat siya ng mga tiyak niyang plano at mga paalaala daan upang maging gabay niya. Anong pansariling salik ang isinagawa ni Cita? a. katayuang pinansyal b. mithiin c. hilig d. pagpapahalaga
- 20. 7. Hindi lingid sa kaalaman ni Alfred ang mga naging puhunan ng kanyang mga magulang sa negosyong ipinundar simula noong bata pa siya hanggang sa kasalukuyan. Sila ngayon ay maginhawa at nakapagtapos lahat ng pag-aaral sa kolehiyo. Siya ang saksi sa kasipagan at pagiging bukas-palad ng kanyang mga magulang. Sa kanyang propesyon ngayon, dala niya ito lalo na kapag may mga mahihirap siyang pasyente sa probinsya kapag nagdaraos sila ng medical mission. Anong pansariling salik ang naging gabay ni Alfred sa pagpili ng kurso? a. hilig b.pagpapahalaga c. katayuang pinansyal d. kasanayan 8. Bata pa lamang si Cecil ay may interes na sa pagbabasa ng mga educational book, kasabay din ang pagguhit at minsang pagsusulat. Lalo niya itong napaunlad nang siya ay sumasali sa mga paligsahan sa paaralan at nananalo. Kaya sa pagdating ng pagpili ng kurso ay hindi siya nahirapan dahil alam na niya ang magiging linya ng kanyang propesyon, ang maging journalist. Alin sa mga sumusunod na pansariling salik ang naging daan upang makamit ni Cecil ang tagumpay ng kanyang piniling hanapbuhay? a. kasanayan b. hilig c. mithiin d. pagpapahalaga 9. Malungkot si Melchor dahil hindi niya mapilit ang kanyang mga magulang sa gusto niyang kursong Engineering at mag-aral sa isa sa mga unibersidad sa Maynila. Gayunpaman, ang kanilang lokal na pamahalaan ay nanghihikayat ng mga potensyal na mag-aaral na magtatapos sa kanilang batch na pakuhanin ng mga kursong Tech-Voc. Sila ay sasailalim sa 6-month training at pagkatapos ay may naghihintay na trabaho sa Middle East. Sa kanyang pagsasarili, naisip niyang ito ang magiging daan tungo sa kanyang magandang pangarap para sa kanyang sarili at pamilya. Pumayag siya at naging desidido sa kanyang desisyon na piliin ito. Anong pansariling salik ang isinaalang-alang ni Melchor sa kanyang naging desisyong maghanap ng alternatibo bilang tugon sa lumalaking demand sa lipunan? a. katayuang pinansyal b. mithiin c. pagpapahalaga d. kasanayan
- 21. 10. Alam ni Diane ang kanyang galing at husay pagdating sa Matematika. Ang kahusayan niya sa pagkalkula ay namana niya sa kanyang ama. At ang kanyang determinasyon at pagtitiyaga ay nakuha sa kanyang ina. Apat na buwan bago ang kanilang pagtatapos sa Junior High (Baitang 10) ay mayroon na siyang ideya kung ano ang kanyang pipiliing kurso.Suportado rin siya ng kanyang mga magulang lalo’t siya naman ay bukas pagdating sa komunikasyon sa mga nais niyang kuning propesyon. Kahanga-hanga si Diane dahil siya ay may matatag na loob na magpasya para sa kanyang sarili. Anong pansariling salik ang naging tuntungan niya sa pagpili ng kurso? a. mithiin b. pagpapahalaga c. kasanayan d. hilig SUSI SA PAGTUTUWID: 1. B 2. C 3. B 4. D 5. D 6. A 7. B 8. C 9. D 10. D
- 22. PAGTUKLAS: GAWAIN 1-PAGPILI NG KURSO BATAY SA PERSONAL NA SALIK Panuto: Punan ang Tsart ng mga Katangiang (Pansariling Salik) taglay mo at kung ano ang KURSO at TRABAHO na angkop sa iyo. Gawing gabay ang nakasulat na halimbawa. MULTIPLE INTELLIGENCES SKILL/ KASANAYAN HILIG PAGPAPAHALA GA MITHIIN ANGKOP NA TRACK O STRAND SA SH TRABAHO Halimbawa: Mathematical/ Logical Kasanayan sa mga ideya at solusyon Social (Interesado sa panggagamot at pagtugon sa mga suliranin ng kapwa Pagtulong sa kapwa Maging Mahusay na Pulis HUMSS Pulis IKAW NAMAN:
- 23. SAGUTIN ANG TANONG: 1. ANO ANG IYONG NATUKLASAN TUNGKOL SA IYONG SARILI MATAPOS SAGUTAN ANG TSART? 2. MASAYA KA BA SA KINALABASAN NITO? BAKIT? 3. ANG PAGPILI MO BA NG ANGKOP NA TRACK O STRAND AY AYON SA IYONG KATANGIAN?
- 24. PAGSUSURI: (ANALYSIS) GAWAIN 2 - MGA HAKBANG UPANG MAPAUNLAD ANG TALENTO AT KAKAYAHAN Panuto: Isulat sa hagdan na ito ang 5 mahahalagang hakbang na dapat gawin upang mapaunlad ang iyong angking talento at kakayahan ayon sa iyong hilig, pagpapahalaga at mithiin sa buhay. 2 3 4 5 CAREER GOAL 1
- 25. SAGUTIN ANG MGA SUMUSUNOD NA TANONG: 1.ANG ISINULAT MO BANG MGA HAKBANG AY ISPISIPIKO O TIYAK, MAKABULUHAN AT KAYANG GAWIN? 2. NAKASISIGURO KA BA NA ANG MGA HAKBANG NA ITO AY MAKAPAGPAPAUNLAD SA IYONG KAKAYAHAN AT TALENTO? IPALIWANAG?
- 26. PAG-UNAWA: (ABSTRACTION) GAWAIN 3: BASAHIN AT UNAWAIN ANG BATAYANG KONSEPTO 1. TALENTO
- 27. 2. KASANAYAN (SKILL) a. Kasanayan sa Pakikiharap sa mga Tao (People Skills) -Nakikipagtulungan at nakikisama sa iba, magiliw, naglilingkod at nanghihikayat sa iba na kumilos, mag-isip para sa iba. b. Kasanayan sa mga Datos (Data Skills) – humahawak ng mga dokumento, datos, bilang, naglilista o nag-aayos ng mga files at ino organisa ito, lumilikha ng mga sistemang nauukol sa mga trabahong inatang sa kanya. c. Kasanayan sa mga Bagay-bagay (Things Skills) – nagpapaandar, nagpapanatili o nagbubuo ng mga makina, inaayos ang mga kagamitan; nakauunawa at umaayos sa mga pisikal, kemikal at biyolohikong mga functions. d. Kasanayan sa mga Ideya at Solusyon (Idea Skills) – lumulutas ng mga mahihirap at teknikal na bagay at nagpapahayag ng mga saloobin at damdamin sa malikhaing paraan.
- 28. Mga paboritong gawain na nagpapasaya sa iyo dahil gusto mo at maluwag sa iyong puso na gawin ang mga ito na hindi nakakaramdam ng pagod o pagkabagot . 3. HILIG Mga Interes Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho a. REALISTIC -ang taong nasa ganitong interes ay mas nasisiyahan sa pagbuo ng mga bagay gamit ang kanilang malikhaing kamay o gamit ang mga kasangkapan kaysa makihalubilo sa mga tao at makipagpalitan forester, industrial arts teacher, radio operator, auto engineer, mechanical engineer, mining engineer, vocational agriculture teacher, civil engineer, b. INVESTIGATIVE - ang mga trabahong may mataas na impluwensiya dito ay nakatuon sa mga gawaing pang- agham. Ang mga taong nasa ganitong interes ay mas gustong magtrabaho nang mag-isa kaysa gumawa kasama ang iba. Sila ay mayaman sa ideya at malikhain sa mga kakayahang pang agham, isa na rito ang mga pananaliksik. Economist, internist, physician, anthropologist, astronomer, pathologist, physicist, chemist, production planner, medical lab assistant, tv repairer, biologist, osteopath, chiropractor, math teacher, natural science teacher, optometrist, psychiatrist, psychologist, medical technologist, bacteriologist,
- 29. Mga Interes Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho c. ARTISTIC ang mga taong may mataas na interes dito ay mailalarawan bilang malaya at malikhain, mataas ang imahinasyon at may malawak na isipan. Nasisiyahan ang mga nasa ganitong interes sa mga sitwasyon kung saan nakararamdam sila ng kalayaan na maging totoo, nang walang anumang estrukturang sinusunod at hindi basta napipilit na sumunod sa maraming mga panuntunan. Nais nila Drama coach, language teacher, journalist reporter, drama-teacher, dancing –teacher, foreign language interpreter, philosopher, art teacher, literature teacher, music teacher, musician, orchestra conductor, advertising manager, entertainer, public relations person, fashion model, writer, editor, radio program writer, dramatist, actor/actress, designer, interior - ang mga nasa ganitong grupo ay kakikitaan ng pagiging palakaibigan, popular at responsable. Gusto nila ang interaksyon at pinaliligiran ng mga tao. Madalas na mas interesado sila sa mga talakayan ng mga problema o sitwasyon ng iba at mga katulad na gawain, kung saan mabibigyan sila ng pagkakataong magturo, magsalita, manggamot, tumulong at mag asikaso - education, teaching, social welfare, human development, counseling, health professions (medicine, nursing, etc.), social service, compensation advising etc., dorm director, interviewer, employment representative, funeral director, chamber of commerce executive, employee benefits approver, food service manager,claim adjuster, production expediter, health and welfare coordinator, educational administrator, training director, historian, environmental health engineer,
- 30. Mga Interes Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho -likas sa mga taong nasa ganitong grupo ang pagiging mapanghikayat, mahusay mangumbinsi ng iba para sa pagkamit ng inaasahan o target goals. Ang mga taong may mataas na interes dito ay madalas na masigla, nangunguna at may pagkusa at kung minsan ay madaling mawalan ng pagtitimpi at pasensya - likas sa mga taong nasa ganitong grupo ang pagiging mapanghikayat, mahusay mangumbinsi ng iba para sa pagkamit ng inaasahan o target goals. s dito ay madalas na masigla, nangunguna at may pagkusa at kung minsan ay madaling mawalan ng pagtitimpi at pasensya. sales and marketing field, banker, insurance underwriter, real state appraiser, florist industrial engineer, contractor, warehouse manager, salesperson-technical products lawyer, judge, attorney, tv/radio announcer branch manager, director industrial relations government official, insurance manager managers such as restaurant/office/ -ang mga grupo o pangkat ng mga taong may mataas na interes dito ay naghahanap ng mga panuntunan at direksyon; kumikilos sila nang ayon sa tiyak na inaasahan sa kanila. Sila ay maaaring clerical, administrative, time study analyst business (commercial) teacher, finance expert accountant, credit manager, timekeeper, auto writing machine operator, bookkeeping machine operator, estimator, foreign trade clerk, office worker, payroll clerk, accounting machine operator,
- 31. 4. MITHIIN Tumutukoy sa mga bagay na nais marating sa buhay o mga bagay na gusto maging balang araw. Ang mithiin ay makatutulong sa atin para hindi tayo maligaw ng landas at magkaroon ng tamang direksyon sa buhay. 5. PAGPAPAHALAGA Ang pagpapahalaga ay ang pagbibigay importansya o halaga sa mga bagay. Kapag binigyan mo ng halaga ang iyong mga gawain lalabas na maganda ang magiging resulta nito. Ang pagpapahalaga ay ang pagbibigay importansya o halaga sa mga bagay. Kapag binigyan mo ng halaga ang iyong mga gawain lalabas na maganda ang magiging resulta nito.
- 32. TRACK O STRANDS
- 33. PAMPROSESONG KATANUNGAN 1. Makatutulong ba ang mga talento, hilig, kasanayan, mithiin at pagpapahalaga sa pagpili mo ng ispisipikong kursong pang-akademiko, Teknikal-bokasyonal, sining, disenyo at isports na kukunin sa Senior High School? Ipaliwanag
- 34. PAGSASABUHAY: (APPLICATION) GAWAIN 4: KAPAG TUGMA, UUNLAD ANG TAO, UUNLAD ANG EKONOMIYA NG BANSA PANUTO: Basahin at Unawain ang deskripsyon sa Hanay A at ikonekta ang tuldok sa pamamagitan ng pagguhit ng linya patungo sa Hanay B upang maiugnay kung aling Track o Strand ang tugma sa deskripsyon na nakasulat HANAY A HANAY B 1. MALIKHAIN AT MAHILIG SA PAGGUHIT . . ACADEMIC TRACK 2. NAIS MAKAPAGTAPOS SA KOLEHIYO . . HUMSS 3. STRAND PARA SA NAIS MAGING ABOGADO . . ARTS AND DESIGN 4. PANGARAP MAGTAYO NG PANADERYA . . SPORTS 5. AKTIBO SA PAMPALAKASAN AT SANAY MAGREFEREE . . TEKNIKAL - BOKASYONAL
- 35. PAMPROSESONG KATANUNGAN: 1.KAPAG ANG PINILING KURSO AY AYON SA IYONG TALENTO, KASANAYAN, HILIG, MITHIIN AT PAGPAPAHALAGA, MAKATUTULONG BA ITO NA MAGING PRODUKTIBO KA SA IYONG PERSONAL NA PAG-UNLAD AT MAGING SA PAG-UNLAD NG EKONOMIYA NG BANSA? OO O HINDI? IPALIWANAG?
- 36. PAGLALAGUM: (SUMMARY) 1. ANO ANG LIMANG PANSARILING SALIK NA IYONG ISAALANG-ALANG SA PAGPILI NG KURSONG PANG- AKADEMIKO AT TEKNIKAL-BOKASYONAL? a. IBA’T-IBANG URI NG TALENTO b. ANO ANG MGA HILIG c. ANO ANG MGA KASANAYAN d. MITHIIN e. PAGPAPAHAHALAGA 2. TRACKS O STRANDS PANG-AKADEMIKO 3. TEKNIKAL-BOKASYON
- 37. PAGTATAYA 1. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga salik sa pagpili ng kurso? a. Talento b. Pera c. Kagandahan d. Hilig 2. Ginagawa mo ang isang bagay na maluwag sa iyong kalooban at nagbibigay sa iyo ng kasiyahan. a. Talento b. Kasanayan c. Mithiin d. Hilig 3. Kapasidad ng isang tao na gawin ang isang bagay base sa kaniyang talento. a. Talento b. Kasanayan c. Mithiin d. Hilig 4. Tumutukoy sa kagalingan ng tao na gawin ang isang bagay. a. Talento b. Kasanayan c. Mithiin d. Hilig 5. Tumutukoy sa pagbibigay halaga sa mga bagay na ginagawa. a. Mithiin b. Pagpapahalaga c. Hilig d. Kasanayan 6. Tumutukoy ito sa isang grupo o pangkat ng mga taong may mataas na interes dito ay naghahanap ng mga panuntunan at direksyon Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang mga tanong. Bilugan ang titik para sa tamang sagot.
- 38. 7. Tumutukoy sa mga bagay na nais marating sa buhay o mga bagay na gusto maging balang araw. a. Pagpapahalaga b. Mithiin c. Hilig d. Talento 8. Ang strands na ABM, GAS, STEM at HUMMs ay tinatawag na: a. Teknikal-Bokasyol b. Akademiko c, Disenyo d. Isports 9. Tumutukoy sa interes ng ganitong grupo ang pagiging mapanghikayat ang mahusay mangumbinsi a.Social b. Enterprising c. Investigative d. Artistic 10. Tumutukoy sa mga taong may mataas na interes dito ay mailalarawan bilang malaya at malikhain, mataas ang imahinasyon at may malawak na isipan. a. Investigative b. Artistic c. Social d. Enterprising
- 39. TAKDANG ARALIN: Gumawa ng isang sanaysay na may lima o higit pang pangungusap na may pamagat na “Ang Aking Pangarap”.