Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
- 1. Projekt Tema : Hekuri element kimik me Ndikim Shendetesor
- 2. Gjimnazi: Qemal Stafa Klasa 10-9 Lenda: Kimi Punoi: Rexhina Marku, Ronela Hasanaj, Nensi Ndreu, Keizbona Sena, Ilira Karcanaj, Arsen Dafku, Jurxhen Kutrolli, Aldail Gjocaj
- 3. Roli I hekurit ne organizmin tone.. Punoi : Rexhina Marku & Aresn Dafku
- 4. Roli I hekurit ne organizmin tone.. • Hekuri është pjesë mjaft e rëndësishme eorganizimit, pasi merr pjesë në përbërjen e hemoglobinës dhe ka rol në lidhjen dhe përcjelljen e oksigjenit nga mushkëritë në gjak. Në indet dhe organet e njeriut, hekuri lidhet me proteina të ndryshme, siç janë kromoproteinat, flavoproteinat dhe grupi i tretë ku bëjnë pjesë transferina dhe feritina. Hekuri merr pjesë edhe në sintezën e ADN-së, në metabolizmin e katekolaminave dhe shërben si përcjellës i elektroneve në mitokondrie.
- 5. Hekuri ne trupin tone.. • Në organizmin e njerëzve të rritur gjenden prej 3 deri në 5 mg hekur. Pjesa më e madhe gjendet në hemoglobinë dhe mioglobinë. Pjesa e tepërt e hekurit në organizëm gjendet si rezervë në formë të feritinës dhe hemosiderinës në mëlçi, shpretkë dhe palcën kockore. Feritina ka mjaft role në organizëm: pengon grumbullimin e hekurit të lirë; ruan hekurin për sintezën e hemoglobinës dhe ka rol në përthithjen e hekurit nga zorra. Feritina është masë më e mirë për të matur edhe sasinë e hekurit në organizëm.
- 6. sasia e konsumimit te hekurit. • Përmes ushqimit në organizëm futen rreth 10 deri në 30 miligramë hekur në ditë. Personat e shëndoshë, pa simptoma të mungesës, absorbojnë nga 0.5 deri në 1 mg hekur, ose 5-10%. Tek personat të cilët kanë mungesë të hekurit në orgazmën, absorbohet rreth 30% e hekurit nga ushqimi.
- 7. Mungesa e hekurit • Mungesa e hekurit në organizëm mund të jetë si pasojë e rritjes së shtuar të tij (gjakderdhjet kronike, të vogla nga trakti tretës, ulcera, herniet, tumoret e traktit digjestiv, gjakderdhjet menstruale), absorbimi i dobët, rritja e nevojave për hekur (puberteti, shtatzënia) dhe mosmarrja e mjaftueshme me anë të ushqimit. Po thuajse secili person që ka mungesë të hekurit, ka mungesë edhe të vitaminës A, që mund ta përkeqësojë gjendjen anemike.
- 8. Shenjat…. • Shenjat tek njerëzit të cilët kanë mungesë të hekurit shfaqen ngadalë, mundimet fillojnë gjatë ngarkesave, paraqitet mundim, plogështi, frymëmarrje e vështirësuar, rrahje e zemrës, kokëdhembje, përtypje e vështirësuar. Në dukje të parë vërehet një zverdhje e lëkurës dhe mukozës, flokët janë të thata, të thyeshme dhe lehtë bien.
- 9. Simptomat e mungeses se hekurit. • Jeni te rraskapitur. • Jeni e zbehtë • Zemra ju rreh fort • Keni sindromën këmbës që s’pushon • Keni dhimbje të kokës • Ju keni tiroide jo aktive • Ju merret fryma lehtë
- 10. Simptomat e mungeses se hekurit. • Ju dëshironi të konsumuar sende jo ushqimore • Ndiheni në ankth pa ndonjë arsye Jeni vegjetarian apo vegan • Po ju bien flokët • Gjuha juaj duket e çuditshme, te lenduar dhe te lemuar.. • Keni sëmundje të duodenit ose sëmundje inflamatore të zorrëve
- 11. Shërimi Shërimi nga pasojat e mungesës së hekurit qëndron në marrjen e preparateve perorale të hekurit ose përmes injeksioneve. Në format e rënda duhet të bëhet edhe transfuzioni i eritrociteve të koncentruara. Sigurisht, më i mirë është shërimi i shkaktarit të anemisë. Tek personat shumë të ndjeshëm, preferohet marrja e preparateve që përmbajnë hekur së bashku me ushqimin, ose pas ushqimit.
- 12. Marrja e tepërt Preparatet e hekurit tek disa njerëz mund të shkaktojnë dhimbje në bark, mundime, vjellje, diarre dhe kapsllëk. Efektet e padëshirueshme në traktin digjestiv mund të zvogëlohen nëse pacienti në fillim të terapisë merr sasi më të vogla të hekurit. Shërimi me sasi të vogla të hekurit duhet të zgjatë së paku 3 deri në 6 muaj. Arsyeja është se duhet të mbushen edhe rezervat e hekurit në organizëm.
- 13. Simptomat e teprices se hekurit ne organizmin tone. • Demtimi I melcise • Dhimbje te nyjave • Crreullime te zemres • Oseteoporoze • Kancer te melcise. • Lekure ngjyre bronxi
- 14. Sherimi.. Niveli I larte I hekurit eshte po aq I rrezikshem sa dhe niveli I ulet I tij. Nje nder metodat me te mira per te mjekuar tepricen e hekurit ne gjak eshte derdhja e gjakut, ose sic quhet ndryshe ne mjekesi flebotomia.
- 15. Sondazh: Roli I hekurit ne organizem Punoi : Nensi Ndreu
- 16. Vendosem te benim nje pyetesor ne terren per te marre nje informacion te sakte se sa njerezt jane te informuar mbi rolin e hekurit ne organizmin e njeriut.. U moren ne pyetje rreth 156 persona te rastesishem ne rruge.. Pyetja: “SA I RENDESISHEM MENDONI JU SE ESHTE HEKURI NE ORGANIZMIN TUAJ DHE PSE?” NGA PERGJIGJET E MARRA REZULTOI SE NJE PJESE E MADHE E PERSONAVE ISHIN VETEM PJESERISHT TE INFORMUAR RRETH ROLIT TE HEKURIT DHE NUK KISHIN TE DHENA TE SAKTA MBI VEPRIMIN E TIJ NE ORGANIZIMIN TONE. NJE PJESE E VOGEL ISHIN TE MIREINFORMUAR RRETH HEKURIT. NDERSA NJE PJESE E PERSONAVE NUK ISHIN TE INFORMUAR ASPAK RRETH KESAJ CESHTJEJE..
- 17. DIAGRAMI I PYETESORIT.. PJESERISHT NE DIJENI 65% NE DIJENI 20% TE PAINFORMUAR 15%
- 18. CASTE NGA SONTAZHET E BERA ME KALIMTARE TE NDRYSHEM
- 19. Tema : Hekuri te Bimet Punoi : Ronela Hasanaj dhe Keizbona Sena
- 20. Hekuri te bimet • 1) Hithra • 2) Panxhari i kuq • 3) Lule radhiqe • 4) Sanza • 5) Lëng portokalli dhe limoni
- 21. Disa modifikime në mënyrën e të ushqyerit mund të kontribuojnë në përmirësimin e anemisë të shkaktuar nga deficienca e hekurit. • 1) Hithra – është një bimë, e cila karakterizohet nga përmbajtje e hekurit, e pranishme kryesisht në gjethet e saj, duke u konsideruar një bimëanti- anemike. Hithra është në gjendje të stimulojë prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut, për shkak të përmbajtjes së hekurit dhe vitaminës C. Gjethet e hithrës mund të përdoren për përgatitjen e çajrave, supave, etj.
- 22. • 2) Panxhari i kuq – konsumi i panxharit të kuq dhe lëngu i tij është veçanërisht i përshtatshëm për ata që vuajnë nga anemia. Duhet të konsumohet për një muaj dy gota me lëng panxhari në ditë, sepse është si një strukturues i shkëlqyer i elementeve të gjakut.
- 24. • 3) Lule radhiqe – është konsideruar si një ilaç natyral e dobishme në rastet e anemisë. Mund të merret si çaj ose ekstrakt bimor, por edhe e freskët, e cila mund të shijohet në sallata. Lule radhiqe është jashtëzakonisht e pasur në kripëra ushqyese, të cilat pastrojnë gjakun dhe shkatërrojnë acidet në gjak.
- 25. • 4) Sanza – Shton rruazat e kuqe dhe të bardha të gjakut, duke luftuar kështu aneminë dhe duke rritur rezistencën e organizmit.
- 26. • 5) Lëng portokalli dhe limoni – si dhe të gjitha ushqimet e pasura me vitaminë C, ndihmojnë për të nxitur përthithjen e hekurit. Prandaj do të ishte e përshtatshme përfshirja e kësaj vitamine përmes konsumimit të lëngjeve të freskëta të agrumeve dhe nëpërmjet përdorimit të lëngut të limonit nëpër sallata të perimeve me gjethe të gjelbra. Është e këshillueshme të konsumohen brenda të njëjtit vakt ushqime të pasura me hekur (të tilla si fasule, spinaq, panxhar, brokoli dhe lakër) duke i shtuar dhe vitaminë C.
- 27. Për mirëmbajtjen e eshtrave të forta është e nevojshme për të futur në organizëm hekur dhe zink me anë të dietës ushqimore. Hekuri nuk gjendet vetëm në mish. • Spinaqi, brokoli, lakra dhe perime me gjethe jeshile; • - Fruta të thata; • - Pjeshka të thata; • - Fara kungulli; • - Thjerrëza, fasule, qiqra dhe të gjitha bishtajoret.