Islami feja e lehtësisë. albanian (shqip)

F
eja slame është feja më e mirë dhe më e përshtatshme për të gjithë njerëzit.
Andaj Allahu slamin e ka pëlqyer dhe e ka zgjedhë si fe të lehtë për mbar
njerëzimin. Kështu që njerëzit nuk e kanë aspak të vështirë që ti përshtaten
dhe ti nënshtrohen dispozitave, rregullave dhe obligimeve të kësaj feje hynore. Kjo fe
hynore njerëzit i largon nga të gjitha vështirësitë, lodhjet, brengat, pikëllimt,
shqtësimet, mërzitjet, mundimet, torturat, hallet dhe dertet. Në të njejtën koh kjo fe,
njeriun e njofton dhe se duhet ti drejtohet vetëm Atij që e ka krijuar çdo të mirë në
dobi të besimtarëve të devotshëm.
Pejgamberi a.s muslimanët që i ka pasur afër, gjithmonë i ka urdhëruar ta “lehtë-
sojnë” fenë slame e jo ta vështirësojnë. Atëherë ajo që u përketë besimtarëve të sin-
qertë është bindjen e këtij urdhërit, dhe mos tua tregojn njerëzve të vështir ate që
është e lehtë. Në lidhje me këtë temë një thënje e Pejgamberit a.s është kështu:
“Lehtësoni, mos vështirësoni, përgëzoni, mos urreni, kaloni mir me njëri tjetrin dhe
mos bini në mosmarrëveshje”.
Prandaj ky libër është shkruar me qëllimin që njerëve t’ua përkujtoj edhe këtë
thënje të Pejgamberit a.s dhe lehtësinë e zbatimit të fesë slame.
RRETH AUTORIT
Adnan Oktar, i cili shkruan nën pseudonim Harun Jahja, ka lindur
në Ankara në vitin 1956. Që nga viti 1980, autori ka botuar shumë
libra mbi çështjet lidhur me besimin, shkencën dhe politikën. Ai është
i njohur si autor i veprave të rëndësishme të njohura për demaskimin
e mashtrimit të evolucionistëve, pretendimet e tyre të pavlefshme, dhe
lidhjeve të errëta në mes të Darvinizmit dhe ideologjive të tilla të përg-
jakshme si fashizmi dhe komunizmi.
Të gjitha veprat e autorit kanë një qëllim të vetëm, të përcjellin mesazhin e Kur'anit, të
inkurajojnë lexuesit të marrin në konsideratë besimin bazë lidhur me çështje të tilla si ekzis-
tenca e Zotit, unitetit dhe botën tjetër, dhe për të ekspozuar e vënë në dukje themelet e sis-
temeve të dobëta dhe të ideologjive çoroditëse jofetare. Më shumë se 300 veprat e tij, të
përkthyera në 72 gjuhë të ndryshme, gëzojnë dhe kanë një rrjet të gjerë lexuesish në të gjithë
botën.
Me vullnetin e Zotit, librat e Harun Jahja do të jetë një mjet përmes të cilit njerëzit në
shekullin njëzet e një do të arrijnë paqen, drejtësinë, dhe lumturinë e premtuar në Kuran.

Dy fjalë rreth autorit dhe veprave të tij
I njohur me emrin HARUN JAHJA, Adnan Oktar, u lind në
Ankara në vitin 1956. Pasi kreu studimet fillore dhe të mesme në
Ankara, ai studioi për arte në Universitetin Mimar Sinan në
Stamboll dhe filozofi në universitetin e Stambollit. Që nga viti
1980, ai ka botuar mjaft libra në lidhje me çështje politike,
shkencore, dhe fetare. Harun Jahja është njohur mirë si autor i
veprave të rëndësishme, të cilat zbulojnë mashtrimin e
evolucionistëve, pohimet e tyre të pavërteta dhe lidhjet e errëta midis
Darvinizmit dhe ideologjive gjakësore, të tilla si: fashizmi dhe
komunizmi.
Veprat e Harun Jahjasë, të përkthyera në 72 gjuhë të ndryshme,
përbëjnë një koleksion prej mëse 55,000 faqesh me 40,000 ilustrime.
Pseudonimi i tij është një ndërthurrje e emrave të Harunit (Aaron) dhe
Jahja (John), në kujtim të dy Profetëve të nderuar, të cilët luftuan kundër
mohimit të besimit. Vula e Profetit në librat e tij është një simbol i cili është
i lidhur me përmbajtjen e tyre. Ky simbol paraqet Kur'anin (Shpalljen e
Fundit) dhe Profetin Muhamed (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi
të), Profetin e fundit. Nën dritën e udhëzimit të Kur'anit dhe Sunnetit
(traditës dhe mësimeve të Profetit), autori i ve vetes si qëllim të hedhë
poshtë çdo ngrehinë të ideologjive që mohojnë fenë dhe të thotë "fjalën e
fundit" në mënyrë që ta bëjë të heshtë çdo kundërshtim ngritur kundër fesë.
Ai e përdor vulën e Profetit të fundit (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin
mbi të), i cili arriti urtësinë më të lartë dhe përsosmërinë morale, si një
shenjë të qëllimit të tij për të ofruar fjalën e fundit.
Të gjitha veprat e Harun Jahja kanë një qëllim të përbashkët: të japin
mesazhin e Kur'anit, të inkurajojnë lexuesit për të menduar mbi
çështje që kanë të bëjnë me besimin, si për shembull, ekzistenca e
Allahut dhe njëshmëria e Tij dhe besimi në Botën Tjetër dhe
njëkohësisht të nxjerrë në pah rrënjët e kalbura të sistemeve
antifetare dhe ideologjive të devijuara.
Harun Jahja gëzon një rang të gjerë lexuesish në
shumë vende të botës, që nga India në Amerikë, nga
Anglia në Indonezi, Poloni, e deri në Bosnjë, Spanjë,
Brazil, Malajzi, Itali, Francë, Bullgari, e deri në Rusi. Disa
nga librat e tij mund të gjenden në gjuhën Angleze,
Frënge, Gjermane, Spanjolle, Italiane,
Portugeze, Urdu, Arabe, Shqipe, Kineze,

Dhivehi (folur në ishujt Mauritius) Ruse, Serbo-Croate (Boshnjake), Polake, Malaje,
Turke, Uygur, Indoneziane, Bengali, Daneze dhe Suedeze.
Duke qënë mjaft të vlerësuara në të gjithë botën, këto vepra kanë shërbyer për shumë
njerëz si mjet për të gjetur besimin në Zot dhe për të arritur një depërtim më të thellë në
besimin e tyre. Mençuria dhe sinqeriteti që i karakterizon librat e tij, së bashku me një stil
të veçantë që është i lehtë për t'u kuptuar, ndikon drejtpërdrejt çdokënd që i lexon. Ata që i
studiojnë me kujdes këta libra, nuk mund të mbrojnë më ateizmin apo ndonjë ideologji
tjetër të devijuar apo filozofi materialiste, sepse këta libra karakterizohen nga një ndikim i
shpejtë, përfundime të qarta dhe janë të pakundërshtueshëm. Edhe nëse këta njerëz do të
vazhdojnë të këmbëngulin në të tyren, nuk do të jetë gjë tjetër veçse një këmbëngulje të
kotë, sepse këta libra përmbysin ideologji të tilla që nga themelet. Të gjitha lëvizjet
bashkëkohore antifetare tashmë mbrohen ideologjikisht, falë librave të shkruar nga Harun
Jahja.
Kjo është, pa dyshim, një rezultat i urtësisë dhe dritës së Kur'anit. Autori në mënyrë
modeste dëshiron të shërbejë si një mjet në kërkimin njerëzor të rrugës së drejtë të Allahut.
Prej botimit të këtyre materialeve nuk kërkohet asnjë përfitim material.
Ata njerëz që inkurajojnë të tjerët për të lexuar këto libra, për të hapur mendjet dhe
zemrat e tyre dhe për t'i udhëzuar ata të bëhen robër të devotshëm të Allahut, kryejnë një
shërbim të paçmuar.
Njëkohësisht, do të ishte një humbje kohe dhe energjie për të reklamua libra të tjerë,
të cilët krijojnë çoroditje në mendjet e njerëzve, i shpien ata në kaos ideologjik dhe që nuk
kanë një ndikim të fortë dhe preçiz në largimin e dyshimit prej mendjeve të njerëzve, siç
është vërtetuar nga përvoja e përparshme. Për librat që janë shkruar vetëm e vetëm për të
nxjerrë në pah fuqinë letrare të shkrimtarit se sa qëllimin fisnik për t'i shpëtuar njerëzit nga
mungesa e besimit është e pamundur që të kenë një ndikim kaq të madh. Ata që e venë në
dyshim këtë mund të shohin qartë se qëllimi i vetëm i librave të Harun Jahjasë është të
mposhtë mosbesimin dhe, njëkohësisht, të përhapë vlerat morale të Kur'anit. Suksesi dhe
ndikimi i këtij shërbimi shfaqen qartë në bindjen e lexuesve.
Një gjë duhet të mbahet parasysh: Arsyeja kryesore për vazhdimin e mizorisë,
konflikteve dhe telasheve të tjera që po përjetojnë shumica e njerëzve sot është
mbizotërimi ideologjik i mosbesimit. Kësaj mund t'i jepet fund vetëm me mposhtjen
ideologjike të tij dhe, njëkohësisht, duke transmetuar mrekullitë e krijimit dhe moralin e
Kur'anit, në mënyrë që njerëzit të jetojnë sipas tij. Duke patur parasysh gjendjen e botës
sot, që po precipiton në një spirale dhune, korrupsioni dhe lufte, është e qartë se ky shërbim
duhet të jepet shpejt dhe n mënyrë të suksesshme, përndryshe, do të jetë tepër vonë.
Në këtë drejtim, librat e Harun Jahjasë marrin një rol udhëheqës. Me lejen e Allahut,
këto libra do të jenë një mjet, nëpërmjet të cilit njerëzit në shekullin e XXI do të gjejnë
paqen, drejtësinë, dhe lumturinë e premtuar në Kur'an.

Për lexuesin
Të gjithë librat e Harun Jahjasë shpjegojnë tema që kanë lidhje me
besimin nën dritën e vargjeve kuranore dhe i ftojnë lexuesit të mësojnë fjalët
e Allahut dhe të jetojnë në përputhje me to. Të gjitha çështjet në lidhje me
ajetet kuranore janë shpjeguar në mënyrë që të mos lihet vend për dyshim
apo për pyetje në mendjen e lexuesit. Stili i thjeshtë dhe i rrjedhshëm i librave
bën të mundur që çdo njeri i çfarëdo moshe qoftë dhe i çfarëdo grupi
shoqëror t'i kuptojë ata me lehtësi. Falë shpalosjes së tyre mbresëlënëse dhe
të ndritshme, ata mund të lexohen me një frymë. Madje, edhe ata njerëz që e
refuzojnë besimin ndikohen nga faktet që dokumentojnë këta libra dhe nuk
mund të hedhin poshtë vërtetësinë e përmbajtjes së tyre.
Ky libër, po ashtu, të gjithë librat e Harun Jahja mund të lexohen vetëm
ose të diskutohen në grup. Lexuesit e etur për të përfituar nga librat do të
zbulojnë se diskutimi është mjaft i dobishëm dhe u mundëson atyre të
shkëmbejnë mendimet dhe përvojën e tyre me të tjerët.
Një shërbim i madh për Islamin do të ishte ndihma në botimin dhe
leximin e këtyre librave shkruar vetëm për hir të Allahut. Të gjithë librat e
Harun Jahjasë janë jashtëzakonisht bindës. Për këtë arsye, për t'ia
komunikuar të tjerëve fenë e vërtetë, një nga mënyrat më të dobishme do të
ishte nxitja për të lexuar këta libra.
Shpresojmë se, lexuesi do t'i hedhë një sy përmbledhjeve të librave të
tjerë të autorit, të cilat janë vendosur në pjesën e pasme të këtij libri. Lënda e
tij e pasur në çështjet e besimit është mjaft e dobishme dhe të sjell kënaqësi në
lexim.
Në këta libra, ndryshe nga librat e tjerë, janë mënjanuar tërësisht
pikëpamjet personale të autorit, shpjegimet e bazuara në burime të
dyshimta, stile që nuk i kushtojnë kujdesin e duhur temave fetare, dhe as
argumente të pashpresë apo pesimistë, të cilët krijojnë dyshime në mendjen
e lexuesit dhe mosbesim në zemrat e tyre.

HYRJE..........................................................................................................................9
KUR’ANI, ËSHTË NJË UDHËZUES QË TË DËRGON KAH E LEHTA ..........12
ALLAHU E KA URDHËRUAR ATE QË ËSHTË E LEHTË ................................18
SPROVA QË KA KRIJUAR ALLAHU ËSHTË SHUM E LEHTË ......................31
LEHTËSIA E JETESËS SË MORALIT TË KUR’ANIT ......................................51
DINAKRIA E DOBËT E SHEJTANIT......................................................................74
PËRFUNDIM ..............................................................................................................78
MASHTRIMI I EVOLUCIONIT ..............................................................................82
PËRMBAJTJA

w w w . h a r u n y a h y a . c o m / a l b a n i a n
w w w . h a r u n y a h y a . c o m
w w w . e n . h a r u n y a h y a . t v
Ajetet që janë përdorën në këtë libër janë marruar nga KUR’ANI-i më përkthim dhe
komentim në gjuhen shqipe, i përgaditëuar nga H. Sherif Ahmëti.

9
HYRJE
F
eja İslame është feja më e mirë dhe më e përshtatshme për të
gjithë njerëzit. Andaj Allahu İslamin e ka pëlqyer dhe e ka
zgjedhë si fe të lehtë për mbar njerëzimin. Kështu që njerëzit
nuk e kanë aspak të vështirë që ti përshtaten dhe ti nënshtrohen
dispozitave, rregullave dhe obligimeve të kësaj feje hyjnore. Kjo fe
hyjnore njerëzit i largon nga të gjitha vështirësitë, lodhjet, brengat,
pikëllimet, shqetësimet, mërzitjet, mundimet, torturat, hallet dhe
dertet. Në të njëjtën kohë kjo fe, njeriun e njofton edhe se duhet ti
drejtohet vetëm Atij që e ka krijuar çdo të mirë në dobi të besimtarëve
të devotshëm. Dhe si rrjedhojë e kësaj ata duhet vetëm Atij ti besojnë,
vetëm Atë duhet ta falënderojnë, vetëm Atij duhet ti mbështeten dhe
duhet të kërkojnë vetëm nga bujaria, mirësia, mëshira dhe falshmëria e
Tij e madhe.
Ai njeri i cili e benë mik Allahun, i mbështetet dhe i beson Atij,
gjatë gjithë jetës së tij në këtë botë do të jetoj një jetë të lumtur, pa
pikëllime, pa shqetësime, pa brenga, pa mërzitje dhe pa vështirësi.
Prandaj kjo është njëra nga bukurit dhe lehtësitë më të rëndësishme që
sjellë feja İslame për atë njeri që e jeton moralin e Kur’anit. Kështu që
edhe Allahu në shumë ajete Kur’anore ka njoftuar se të gjitha
obligimet dhe ligjet e Tij janë të përshtatshme me natyrshmërinë e
njeriut dhe se brenda këtyre nuk gjendet ndonjë vështirësi e madhe.

Allahu në Kur’an ka njoftuar se morali i Kur’anit është i lehtë për
tu jetuar dhe se do t’ua lehtësoj punët atyre që do të jenë pjesëtar dhe
anëtarë të fesë hyjnore, İslamit.
“Dhe Ne do të drejtojmë ty në më të lehtën” (A’laë, 8)
“… Ai ju zgjodhi ju (ju përcaktoi për të luftuar për rrugën e Tij) dhe
nuk ju obligoi në fé me ndonjë vështirësi, në fenë e babait tuaj,
Ibrahimit…” (Haxhxh, 78).
Edhe Pejgamberi a.s në drejtim të këtyre ajeteve Kur’anore duke
thënë: “Feja është e lehtë” i ka thirru njerëzit që të jenë pjesëtar dhe
anëtarë të kësaj feje, po edhe në të njëjtën kohë i ka thirrur edhe tu
nënshtrohen dispozitave, obligimeve dhe ligjeve të sajë.
Besimi ose zbatimi i obligimeve që njerëzit i shohin si të vështira
në fe, janë citur dhe përcjellë pas ardhjes së fesë, nga ana e mushrikëve
ose nga ana e jobesimtarëve që kanë dashur t’i largojnë njerëzit nga
feja İslame dhe kështu, ua kanë përcjell njerëzve sikur janë pjesë të fesë
së vërtetë. Në këtë mënyrë ata, gjithmonë janë munduar që İslamin ta
tregojnë si të vështirë në zbatim dhe përveç kësaj, edhe disa persona
për veten e tyre e kanë përvetësuar një fe sa për sy e faqe, duke u
mbërthyer në mashtrimin e asaj se do të jetë me e pranueshme dhe më
e dobishme për vetën e tyre bërja e asaj që është më e vështiri. Dhe me
këtë pretendim ata, janë munduar ta tregojnë vetën e tyre më të ditur,
më të sinqertë, më sakrifikues, më solidar, më bujar, dhe më besimtarë
të forte dhe më të sinqertë.
Ndërsa Pejgamberi a.s muslimanët që i ka pasur afër, gjithmonë i
ka urdhëruar ta “lehtësojnë” fenë İslame e jo ta vështirësojnë. Atëherë
ajo që u përket besimtarëve të sinqertë është bindjen e këtij urdhrit, dhe
mos tua tregojnë njerëzve të vështir atë që është e lehtë. Në lidhje me
këtë temë një thënie e Pejgamberit a.s është kështu:
10 ISLAMI FEJA E LEHTËSISË

“Lehtësoni, mos vështirësoni, përgëzoni, mos urreni, kaloni mirë
me njëri tjetrin dhe mos bini në mosmarrëveshje”.
Prandaj ky libër është shkruar me qëllimin që njerëzve t’ua
përkujtoj dhe këtë thënie të Pejgamberit a.s dhe lehtësinë e zbatimit të
fesë İslame. Përveç kësaj ky libër njofton edhe se feja İslame është lloji
më i përshtatshëm i jetesës së lumturisë, qetësisë, kënaqësisë, bujarisë,
mirësisë, solidaritetit, krijimit të njeriut dhe se jeta që vazhdohet duke
iu nënshtruar moralit të Kur’anit është jeta më e bukur që do të jetë për
një njeri në këtë botë.
Harun Jahja (Adnan Oktar) 11

KUR’ANI,
ËSHTË NJË UDHËZUES
QË TË DËRGON KAH
E LEHTA
Ne nuk ta shpallëm Kur’anin për të munduar ty. Ta shpallëm
vetëm këshillë (përkujtim) për atë që frikësohet. (Ta Ha, 2-3)
Allahu gjatë gjithë historisë së njerëzve për ta gjetur të vërtetën, të
drejtën dhe për të fituar njohuri në lidhje me fenë, njerëzve u ka
dërguar libra të shenjta, dhe në të njëjtën kohë për sqarimin dhe
përcjelljen e këtyre librave në mesin e tyre ka dërguar pejgamber. Në
mesin e këtyre librave të shenjta që kanë zbritur nga ana Allahut
gjendet edhe Kur’ani Famëlartë. Kështu që Kur’ani është libri i fundit
i shenjtë që ka zbritur për udhrrëfimin e mbar njerëzimit. Allahu
veçorinë e udhërrëfyesit në një ajet Kur’anor e tregon e kështu:
Udhrrëfim për njerëz, e zbriti edhe Furkanin (dalluesin e së
vërtetës nga gënjeshtra). S’ka dyshim se ata që mohojnë
argumentet e All-llahut i pret ndëshkimi i rreptë. All-llahut është
ngadhënjyes, shpagimtar. (Ali-İmran, 4)
Të gjitha librat që i ka zbritur Allahu para Kur’anit, janë falsifikua
dhe kanë pësuar ndryshime nga ana e njerëzve, mushrikëve dhe
armiqve të fesë. Dhe si rrjedhojë e kësaj, këto libra e kanë humbur
12

origjinalitetin e tyre duke iu shtuar dhe bashkangjitur shumë besëtytni,
shumë fjalë të kota, të padobishme dhe të pavlefshme. Ndërkaq libri i
fundit Kur’ani Kerim deri më tani nuk ka pasuar ndonjë ndryshim dhe
që nga tani e më tutje nuk do të ketë ndonjë ndryshim. Sepse Allahu
është betuar se atë, do ta mbroj deri në ditën e kiametet dhe se nuk do ti
lë njerëzit, mushrikët (politeistet), mynafikët (dyfytyrëshit), armiqtë e
fesë apo dike tjetër ta ndryshoj edhe një shkronjë të vetme në këtë libër
hyjnorë. Allahu këtë të vërtet në Kur’an e tregon kështu:
Ne me madhërinë Tonë e shpallëm Kur’anin dhe Ne gjithsesi jemi
mbrojtës të tij. (Hixhr, 9)
Atij nuk mund t’i mvishet e pavërteta nga asnjë anë; është i
zbritur prej të Urtit, të Lavdishmit. (Fussilet, 42)
Siç u pa nga ajetet Kur’anore, Allahu qenka mbrojtësi i Kur’anit.
Për këtë arsye Kur’ani është një libër i vërtet që në te, nuk do të ketë
ndryshime gjersa të ketë natë dhe ditë në këtë sipërfaqe të tokës. Në të
njëjtën mënyrë edhe urdhrat edhe ligjet edhe këshillat që gjenden
brenda tij, janë të vlefshme deri në ditën e kiametit. Sepse urdhrat,
ligjet dhe këshillat e Kur’anit janë për të gjitha kohërat. Andaj
nënshtrueshmëria dhe zbatimi i ligjeve, urdhrave dhe këshillave të
Kur’anit për një njeri është një dhunti dhe marsi e madhe që atij i është
dhënë nga ana e Allahut. Kështu që Allahu rëndësinë e Kur’anit për
besimtarët në një ajet Kur’anor e tregon kështu:
“… Ne ty ta shpallëm librin sqarim për çdo send, udhëzim e
mëshirë dhe myzhde për muslimanët” (Nahl, 89)
Çdo njeri që e mëson dhe e bënë udhërrëfyes dhe këshilltarë të
vetës së tij Kur’anin, do ta mësoj në mënyrën më të mirë qëllimin e
krijimit të tij, qëllimin e ardhjes së tij në këtë botë, rrugën e fitimit të
xhennetit, dashurisë, rahmetit, mëshirës, dhe kënaqësisë së Allahut, po
edhe në të njëjtën kohë ai do të mëson edhe atë se çfarë kërkon Allahu
prej njerëzve, çfarë duhet të bëjnë njerëzit gjatë gjithë jetës së tyre në
këtë botë, cilat vepra duhet vepruar, cilat vepra nuk duhet vepruar,

fshehtësitë e krijimit, moralin më të mirë dhe shumë shumë gjëra tjera
të vërteta.
Njeriu përveç këtyre, nga Kur’ani mund të mësoj edhe përgjigjet e
pyetjeve në lidhje me fenë që mund ti parashtrohen nga ana e njerëzve
vetës së tij. Sepse në Kur’an çdo pyetje në lidhje me fenë e ka
përgjigjen. Allahu në Kur’an thotë:
Dhe ata nuk të sjellin ndonjë shembull ty, e që Ne të mos ta
tregojmë të vërtetën, duke të ofruar shpjegim të qartë e të plotë
(Furkan, 33)
Sikurse jepet njohuri me ajetet Kur’anore për çdo gjë në lidhje me
fenë, edhe në të njëjtën kohë nuk është lënë asnjë temë që njerëzit në
lidhje me atë temë të përçahen në mesë vetës. Duke u nisur nga kjo
Allahu në një ajet Kur’anor tregon se njëra nga shkaqet e zbritjes së
Kur’anit është edhe sqarimi i temave për të cilat njerëzit ishin përçarë
në mes veti:
Ne nuk ta shpallëm ty për tjetër Kur’anin, vetëm që t’u sqarosh
atyre atë për çka u përçanë, e (ta zbritëm) që të jetë udhëzim e
mëshirë për njerëzit që besojnë. (Nahl, 64)
Në ajetin e më sipër përmendur njoftohet se, Kur’ani për
besimtarët e devotshëm që e kanë besuar Allahu, është një udhëzim e
mëshirë dhe se ai për çdo temë është sqarues dhe rrugë tregues.
Kështu që Allahu me anë të Kur’anit neve na njofton me njohuri të
ndryshme që sikur mos të kishte qenë Kur’ani, kurrë nuk kemi pas
mundësi me i ditë. Shembull: Kur’ani jep njohuri për ekzistimin e
shejtanit, për veçorit të tij, për qëllimet e tij, për dinakërinë e tij, për
metodat precize që i përdorë për mashtrimin e njerëzve, për karakterin
tinëzarë të tij, prej ç’far drejtimeve mund t’u afrohet njerëzve dhe
shumë njohuri tjera. Përtej kësaj ai, njeriut ia tregon rrugën se si do të
mund të shpëtoj nga kurthet, vesveset, dyshimet, pëshpëritjet, dhe
ndikimet e shejtanit. Prandaj është një lehtësi e madhe për njerëzit që
në saje të Kur’anit të bëhen vigjilent përballë një armikut të tillë sikur

shejtani, që u afrohet vetës së tyre në mënyra të fshehta. Dinakëria e tij
është aç e madhe sa që mund ti mashtroj shumë lehtë ata që e kanë
besimin e dobët dhe të luhatshëm. Dhe në ditën e llogaris shejtani do
t’u thotë atyre qe e kanë ndjekur rrugën e tij kështu: “Pse me keni
ndjekur! A mos ju kam shti me zor me e ndjek rrugën time”.
Kur’ani është shumë i qartë dhe është një libër që i thirr (fton) të
gjithë njerëzit që të jenë të kujdesshëm ndaj dispozitave, obligimeve
dhe ligjeve te fesë. Kështu që si hallalli (e lejuara), si harami (e
ndaluara), dhe të gjitha temat tjera në lidhje me fenë janë sqaruar.
Prandaj njerëzit në ditën e mahsherit gjersa janë duke dhënë llogari për
atë që e kanë vepruar në jetën e kësaj bote, nuk do të kenë mundësi të
thonë “kjo temë nuk na është komunikuar”, “kjo gjë nuk na është
njoftuar”.
Andaj Allahu me anë të Kur’anit, njerëzit i ka paralajmëruar për
gjërat e lejuara, për gjërat e ndalura, për obligimet tjera fetare që i
përkasin çdo muslimanit dhe në të njëjtën kohë ua ka tërhequr
vëmendjen qe duke bërë sa më shumë vepra të mira ta largojnë edhe
vetën e tyre po edhe familjet e tyre nga dënimi dhe ndëshkimi i zjarrit
tmerrues të xhehennemit.
O ju që besuat, ruajeni veten dhe familjen tuaj prej një zjarri, lëndë
djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët. Atë (zjarrin) e mbikëqyrin
engjëjt e rreptë e të ashpër që nuk e kundërshtojnë All-llahun për asgjë
që Ai i urdhëron dhe punojnë atë që janë të urdhëruar. (Tahrim, 6)
Të kuptuarit e Kur’anit nuk është i vështirë. Sepse stilin, modelin,
dhe mënyrën e kuptuarës se tij Allahu e ka bërë të lehtë për mbar
njerëzimin. Allahu në lidhje me këtë në Kur’an thotë:
Ne u sollëm atyre (mekasve) një libër (Kur’anin) që ua shkoqitëm
në baza të diturisë, është udhërrëfyes e mëshirë për ata që besojnë.
(A’rafë, 52)
... Shih se si i sqarojmë faktet në mënyrë që të kuptojnë”. (Enam,
65)

Edhe pse ajetet Kur’anore janë të qarta, përsëri njerëzit mendojnë
se Kur’ani nuk është i kuptueshëm. Përveç kësaj edhe shumica e
njerëzve pretendojnë se nevojitet një arsim shumë i gjatë me vite për
leximin, kuptimin dhe jetimin e Kur’anit. Mirëpo me të vërtet ata që e
thonë një gjë të tillë, nuk e kanë lexuar bile edhe asnjëherë Kur’anin.
Ose, e kanë lexuar por nuk kanë provuar ta kuptojë; ose ende duke qenë
në fillim ia kanë kushtëzuar vetës së tyre me atë që nuk do të mund të
kuptojnë atë. Ndërkaq Kur’ani, siç tregohet edhe në ajetet Kur’anore
është një libër krejtësisht i qartë. Andaj çdo njeri që e lexon me
sinqeritet atë, do të vëren se është posedues i një stilit dhe formës së
lehtë të kupëtuarjes.
Prandaj është një mirësi dhe dhunti e madhe për njerëzit stili,
forma, mënyra dhe gjuha e letë e kuptuarjes së Kur’anit. Allahu
lehtësinë e kupëtuarjes së Kur’anit nga ana e njerëzve në një ajet
Kur’anor e tregon kështu:
Ne e bëmë atë (Kur’anin) të lehtë me gjuhën tënde vetëm që me të
t’i përgëzosh të devotshmit, dhe me të t’i tërheqish vërejtjen një
populli që është kryeneç. (Merjem, 97)
Në këtë mënyrë, ajo që i përket njeriut është nënshtrimi dhe
mendimi mbi atë që e ka komunikuar Allahu në Kur’an. Mirëpo disa
njerëz nuk e mendojnë një gjë të tillë. Prandaj nga që nuk e mendojnë
një gjë të tillë gjithmonë e preferojnë atë që është e vështirë. Dhe në
këtë mënyrë ata, duke kërkuar rrugë të gabuara dhe besime të kota,
jetojnë larg Kur’anit i cili është arsye për shpëtimin e përhershëm të
tyre. Kështu që siç tregohet në një ajet Kur’anor, Pejgamberit a.s
Allahut i është drejtuar në këtë mënyrë:
E i dërguari tha: “O Zot im, vërtet populli im e konsideroi këtë
Kur’an si (diç) të hedhur!” (Furkan, 30)
Ndërsa ata të cilët i kanë besuar Allahut me zemër të plotë, e dinë
se Kur’ani nuk është i hedhur dhe e din se ai, është një udhëzues,
udhërrëfyes dhe këshilltar i zbritur nga ana e Mëshiruesit,

Mëshirëbërësit Allahut. Dhe për këtë arsye Allahu ka njoftuar se
Kur’ani “… është shërim dhe mëshirë për besimtarët” (İsraë, 82).
Nuk duhet të harrojmë se me ajetet Kur’anore zhduken dyshimet dhe
pyetjet që do të mund të formohen në mendjen e njeriut dhe në këtë
mënyrë njeriu për vetën e tij e mëson mënyrën më të përshtatshme të
moralit dhe jetesës.
Kjo pik që do ta cekim është shumë me rëndësi: Njerëzit në rast se
e jetojnë natyrshmërinë e İslamit, gjithmonë do të jetojnë të lumtur, të
gëzuar, të qetësuar, të toleruar, të entuziazmuar, të shëndoshë, të drejtë,
të mençur dhe të dalluar nga të tjerët. Kështu që e kanë të kotë ata që
përpiqen t’i fitojnë këto gjëra jashtë rrugës së Kur’anit. Dhe si
rrjedhojë e kësaj, edhe nëse mundohen me vite të tëra, asnjëherë nuk do
të mundë ta gjejnë lumturin dhe qetësinë shpirtërore e trupore jashtë
Kur’anit. Prandaj përshtatja dhe të nënshtruarit e Kur’anit për njeriun,
është rruga e vetme e lumturisë dhe e qetësisë, si në këtë botë po ashtu
dhe në botën tjetër. Nga kjo që thamë deri më tani del në shesh se
Kur’ani është i vetmi “libër” i vërtet, i cili njerëzit i nxjerr nga errësira
në dritë. Këtë e dëshmon edhe Allahu në këtë ajet Kur’anor kështu:
Elif, Lam, Ra. (ky është) Libër; Ne ta shpallëm ty që me urdhrin e
Zotit t’i nxjerrësh njerëzi prej errësirave në dritë; (t’i nxjerrësh
prej errësirës) në rrugë të Fuqiplotit, të Falënderuarit. (İbrahim,
1)
Ata që i nënshtrohen dritës hyjnore të Kur’anit dhe u përshtaten
urdhrave, ligjeve dhe këshillave të tij - me lejen e Allahut- si në këtë
botë ashtu dhe në botën tjetër, gjithmonë do të përballohen me lehtësi
dhe do të jetojnë një jetë të rehatshme të qetë dhe të bukur.

ALLAHU KA
URDHËRUAR ATË
QË ËSHTË E LEHTË
S
humë njerëz të dhënat ose njohurit që i kanë në lidhje me fenë,
që nga fëmijëria ia kanë mësuar nga të afërmit e tyre ose nga
rrethi i tyre ku jetojnë. Prandaj ata njohurit dhe të dhënat e fesë
nga që nuk i kanë mësuar nga burimi i vërtet i fesë Kur’ani, çdoherë
kapen pas shumë besëtytnive dhe shumë fjalë të kota, të padobishme
dhe të pavlefshme.
Gjatë gjithë historisë, personat që kanë synuar devijimin e fesë së
vërtetë nga thelbi, duke përdorur metoda të ndryshme për pengimin e
jetesës dhe përshtatjes së fesë, gjithmonë janë munduar t’i shtojnë disa
besime të kota dhe zbatime të vështira fesë. Kështu që ata për arsyen e
zbatimit të atyre që i kanë shpikur nga vetja e tyre duke i ditur ose duke
mos i ditur, janë bërë shkaktar të larguarës së njerëzve nga feja. Ndërsa
neve libri i Allahut (Kur’ani) dhe Sunneti (rruga, tradita) i Muhamedit
a.s na tregojnë se jetesa e fesë është shumë e lehtë për njerëzit e
sinqertë dhe të devotshëm.
Në radhë të parë duhet ta cekim atë që; Allahu sikur çdo gjë tjetër
në gjithësi, edhe njeriun e ka krijuar nga asgjëja. Prandaj Allahu është
Ai që më së miri e njeh njeriun dhe është më afër tij se damari që e ka
18

në qafën e tij. Dhe si rrjedhojë e kësaj edhe fenë e ka bërë të
përshtatshme me krijimin e njeriut. Në një ajet Kur’anor Allahu njeriun
e thërret për në atë që është më e përshtatshme për natyrshmërinë
(krijimin) dhe fenë e tij.
Përqendro vetveten tënde sinqerisht në fenë, i larguar prej çdo të
kote, (e ajo fé), feja e All-llahut në të cilën i krijoi njerëzit, s’ka
ndryshim (mos ndryshoni) të asaj natyrshmërie të krijuar ngaAll-
llahu, ajo është feja e drejtë por shumica e njerëzve nuk e dinë.
(Rrum, 30)
Allahu me mëshirën dhe rahmetin e Tij të pafund, të gjitha fetë e
vërteta që i ka dërguar gjatë shekujve kanë qenë poseduese të ligjeve që
mund të zbatoheshin shumë lehtë. Sepse Allahu për njerëzit gjithmonë
ka dëshiruar lehtësi dhe këtë të vërtet e ka komunikuar dhe në Kur’an
duke thënë: “(Allahu) dëshiron lehtësim për ju, e nuk dëshiron
vështirësim për ju...” (Bekare, 185). Një njeri që u përshtatet
dispozitave të Allahut në të njëjtën kohë është edhe një njeri që e jeton
një jetë shumë të bukur, që është e përshtatshme me natyrshmërinë
(krijimin) e tij.
Kurse një pjesë e njerëzve që nuk e dinë këtë të vërtetë mendojnë
se do të jetë më e lehtë feja në rasë ngrehen dispozitat e saj. Shembull:
Ata mendojnë se do të jetojnë të lirë dhe të pavarur kur nuk u jepet
rëndësi vlerave të moralit. Ose pretendojnë se feja do tu sjellë disa
sekuestrime që do t’ua vështirësoj jetesën. Ndërkaq të gjitha këto janë
gabime të mëdha që njerëzit i kanë rrëmbyer dhe janë mashtrime te
shejtanit. Sepse të jetuarit e fesë së Allahut dhe zbatimi i urdhrave që
gjenden brenda saj është shumë i lehtë. Kurse ajo që është e vështirë,
është të jetuarit në një shoqëri që përbëhet prej njerëzve që nuk i njohin
dispozitat, urdhëratë, dhe ligjet e Allahut. Një jetesë e tillë, sjellë një
përfundim të keq.
Veçanërisht në shoqëritë që jetojnë larg fesë ose në shoqëritë e
njerëzve të pa fe, gjithmonë ka kaos, prishje të rregullit, prishje të

rendit, mosrespektim të ligjeve, mosmarrëveshje, shqetësime,
brengosje, frikë, mungesë lumturie, dhe mungesë qetësie. Andaj
njerëzit që u përkasin këtyre shoqërive nga që nuk fiksohen prej
Allahut janë në gjendje të gënjejnë, të mashtrojnë, të tradhtojnë, të
vjedhin, të plaçkitin, të pinë alkool, të bëjnë zina, të shajnë, të fyejnë, të
hajn hakun e njëri tjetrit, e shumë shumë gjëra tjera të ndyta që janë në
kundërshtim me dispozitat e fes Islame. Ata duke mos ditur se çka
është solidariteti, sakrifikimi, toleromi, dashuria, mirëkuptimi,
respektimi, marrëveshja, kuptuara, ndihma ndaj njëri tjetrit, përkrahja
e njëri tjetrit nga ana shpirtërore dhe materiale, vazhdojnë të jetojnë një
jetë degjeneruese. Prandaj një jetë e tillë njeriut nuk i sjellë asnjëherë
lumturi. Kështu që nëse në një vend ngrehen dispozitat e fesë atëherë
në shesh del krejtësisht e kundërta e ambientit që do ta gjej njeriu
lumturin dhe si rrjedhojë e kësaj ashtu siç dëshiron shejtani formohet
një ambient i përngjashëm me xhehennemin.
Për shembull: Shembujt e ngjarjeve që i hasim më së shumti në
ditët e sotme kanë të bëjnë me përdorimin e drogës, përhapjen,
shpërndarjen, shitjen e saj, kurvërinë, ryshfetin, falsifikimin,
gënjeshtrën, mashtrimin, tradhtinë, përdorimin e alkoolit etj... Të gjitha
këto që i përmendëm janë krejtësisht larg dispozitave të fesë dhe në të
njëjtën kohë janë edhe larg bukurisë, qetësisë, rahatisë, lumturisë dhe
vlerave të ndryshme shpirtërore. Kështu që njerëzit në atë ambientin ku
përdoren këto gjëra mendojnë se janë të lirë dhe të pavarur nga çdo gjë.
Andaj në përdorimin e tyre nuk njohin kufi. Ama ata harrojnë që
fatkeqësia shpirtërore dhe materiale që u vjen vetës së tyre në saje të
përdorimit të këtyre gjërave është më e madhe prej parandjenjave që i
pretendojnë të lira. Mendojeni se çfarë do të mund të jetë fitimi i atyre
personave që u është prishur shëndeti prej alkoolit, prej zinas, prej
drogës, ku në saje të këtyre u është rrudhur edhe lëkura, u është prishur
trupi, janë plakur më herët se ç’duhet? Pa dyshim që mosnjohja e

dispozitave të fesë në çdo gjë, konsiderimi i moralit të fesë si asgjë, dhe
vazhdimi i një jete pa qëllim duke bërë punë të ndyta që janë në
kundërshtim me dispozitat e fesë, pa përjashtim te çdo njeri sjellin
shkatërrime të mëdha fizike dhe shpirtërore. Por edhe më tepër këto
përfundime mund ti shohin të gjithë dhe janë aç të çarta saqë nuk mund
ti mohon askush.
Andaj njeriu sado që të jetoj larg fesë aç më shumë do të jetoj një
jetë të mjerë, të vështirë dhe jo të lumtur. Ndoshta ata persona qe
merren me punë të ndyta mund të jetojnë një jetë të qetë. Ama kurrë
nuk do të mundë ta gjejnë lumturinë dhe qetësinë e vërtetë shpirtërore.
Po edhe më tepër ai nga që i ka lënë pas dore urdhëratë dhe ligjet e
Allahut në jetën e ahiretit do të ndjejë pendim (bëhet pishman) dhe do
të përballohet me një jetesë që do ta jetojë vështirësinë e dhimbjeve,
torturave dhe mundimeve më të mëdha.
Kurse njerëzit që fiksohen prej Allahut dhe i kryejnë obligimet e
fesë pa mangësi, si në këtë botë po ashtu dhe në botën tjetër janë brenda
një përfitimit të madh. Ata para çdo gjëje e jetojnë edhe qetësinë e
ndërgjegjes dhe kënaqësinë shpirtërore të bindjes në Allahun. Për ata
persona gjithmonë ka bukur dhe myzhde. Kështu që Allahu u jep
myzhde në këtë mënyrë atyre personave që u përmbahen dispozitave të
Tij dhe atyre personave që i nënshtrohen mëshirë së Tij:
(Të xhennetit janë) Edhe ata që pendohen, ata që sinqerisht
adhurojnë, ata që falënderojnë, ata që agjërojnë, ata që bëjnë
ruku, që bëjnë sexhde, që urdhërojnë për të mira e ndalojnë nga të
këqijat, edhe përmbushin dispozitat e All-llahut. Pra, përgëzoi
besimtarët. (Tevbe, 112)
E ata që tregojnë lëshim të dispozitave të Allahut do të jetojnë një
jetë të vështirë me brenga dhe shqetësime si në këtë botë po ashtu dhe
në botën tjetër dhe në të njëjtën kohë vetëm vetveten e vet e dëmtojnë.
Allahu thotë:

“... Këto janë dispozitat e All-llahut, e kush del jashtë dispozitave
të All-llahut, ai e ka dëmtuar vetveten...” (Talakë, 1).
Disa njerëz vetëm që mos t’ju nënshtrohen dispozitave të Allahut
përpiqen t’i ndryshojnë ato. Ama me të vërtetë kjo përpjekje nuk buron
nga mendja e njerëzve, por nga shejtani. Kështu që kjo është një kurth
e shejtanit që njerëzit bëhen viktima të sajë. Shejtani i mallkuar
gjithmonë përpiqet që punët e lejuara njerëzve tua tregoj si të lejuara
dhe të ndaluarat tua tregoj si të lejuara. Dhe si rrjedhojë e kësaj njerëzit
e mendojnë vetën e tyre më të lartë kur i lënë pas dore dispozitat e
Allahut. Po edhe më tepër ata vetë mundohen të vendosin ligje mbi
dispozitat e Allahut. Por edhe pse sipas vetës së tyre i vendosin këto
ligje, përsëri nuk u tregojnë kujdes zbatimit të tyre. Në lidhje me këtë
temë Allahu e jep shembullin e devijimit të katolikëve:
Pastaj vazhduam pas tyre me të dërguarit Tanë, e pas tyre e
dërguam Isain, të birin e Merjemes dhe atij i dhamë Inxhillin, e në
zemrat e ithtarëve të tij dhuruam butësi e mëshirë, ndërsa
murgërinë ata vetë e shpikën. Ne atë nuk ua bëmë obligim atyre,
mirëpo edhe pse kishin për qëllim me të vetëm ta arrijnë
kënaqësinë e All-llahut, ata nuk iu përmbajtën asaj si duhet
përmbajtur, prandaj atyre që besuan, Ne ua dhamë shpërblimin e
tyre, po shumë prej tyre janë mëkatarë (jobesimtarë). (Hadidë, 27)
Për këtë arsye Allahu atyre që besuan ua ka tërhequr vëmendjen
përballë këtij rrezikut dhe në Kur’an është komunikuar devijimi i atyre
që e kanë tepruar në rrugën e Allahut kështu:
Thuaju: “O ithtarë të librit, mos e teproni në fenë tuaj jashtë të
vërtetës dhe mos shkoni pas epsheve të një populli të mëparshëm
që ka humbur, që ka shkaktuar humbjen e shumë të tjerëve dhe
që u largua në tërësi prej rrugës së drejtë”. (Maide, 77)
Të vetmen gjë që duhet ta bëjë njeriu është kryera e urdhrave që
Allahu obligimin e tyre e ka treguar në Kur’an dhe largimi i tij nga ato
gjëra që ia ka ndaluar Allahu.

Kështu që ata që mundohet ta vështirësojnë fenë, në ditën e
kiametit do të japin llogari për këtë gjë. Sepse gjersa Allahu fenë e ka
bërë të lehtë ata mundohen ta vështirësojnë. Edhe Pejgamberi a.s në
lidhje me fenë thotë:
Feja është e lehtë. Askush nuk mund ta ashpërson (të bëhet i
ngurtë përballë) fenë. (Pra çdokush duhet t’i përshtatet lehtësisë
së fesë, Sepse mbet i dobët ai që thotë ta mbajë të shtrënguar fenë).
Ndreqeni lëvizjen e vijës tuaj dhe qëndroni afër cakut. (Haidthi
Rumuz, vëllimi 1. faq. 98)
Njerëzit fenë, duhet ta vlerësojnë sipas thënies së pejgamberit a.s
që e cekëm më lartë. Kështu që është një gabim shumë i madh të
menduarit se zbatimi i dispozitave, obligimeve dhe ligjeve të fesë është
i vështirë.
Lehtësitë që janë njohur në lidhje me ushqimet
Allahu njerëzve për tu ushqyer u ka dhënë shumë dhunti (të mira)
të ndryshme. Këto dhunti të panumërta si pemët e llojllojshme, perimet
e ndryshme, mishrat, pijet, si dhe ushqimet tjera te lezetshme i janë
dhënë në shërbime çdo njeriut. Dhe Allahu me ajetin Kur’anor “Të
pyesin ty (Muhammed), çka u është lejuar atyre? Thuaju: “U janë
lejuar të gjitha ushqimet e mira...” (Maide, 4), ka njoftuar se
njerëzve u janë lejuar të gjitha ushqimet e mira.
Kurse ushqimet që i ka bërë haram Allahu për njerëzit, janë si
ushqime të ndyta sikurse mishi i derrit, mishi i cofëtinës, gjaku etj... Po
edhe sido që të jetë këto ushqime janë të ndyta dhe të dëmshme për
trupin e njeriut. Allahu në një ajet Kur’anor thotë kështu:
Thuaj: “Në atë që më është shpallur mua (në Kur’an) nuk po gjej
të ndaluar diçka nga ushqimi, përveç në qoftë se ai (ushqimi)
është: cofëtinë, gjak i derdhur ose mish derri, ai është i ndytë, dhe
pos asaj që është therur jo në emër të All-llahut (por të ndonjë

idhulli) e që është mëkat. E kush detyrohet (t’i hajë këto të
ndaluara), por duke mos pasur për qëllim shijen dhe duke mos e
tepruar, Zoti yt është që falë e mëshiron shumë. (En’amë, 145)
Kështu që për ushqimet e ndaluara është shumë mësimdhënëse
shprehja “ndyrësirë” që kalon në ajetin e më lartë përmendur Kur’anor.
Sepse më të vërtetë mishi i derrit është posedues i veçorive që i
shkaktojnë dëm trupit të njeriut.
Për shembull nëse e marrim mishin e derrit do ta vërejmë se është
shumë i yndyrshëm. Andaj në rast se hahet mishi i derrit, yndyra e tij
kalon në gjak. Atëherë kur yndyra kalon në gjak, shkaktohet rritja e
sasisë së yndyrës së gjakut. Dhe si rrjedhojë e kësaj yndyra e tepërt që
kalon në gjak bëhet shkak i forcimit të damarëve, i rritjes së tensionit
dhe infarktit në zemër. Megjithëkëtë edhe sipas normales duhet të
punojnë më shumë gjëndrat e limfës për jashtëqitjen e lëndës helmues
që quhet “sutuksin” e që gjendet brenda yndyrës së derrit. Kjo gjendje
vetën e vetë veçanërisht e tregon në pezmatimin dhe fryrjen e limfës së
fëmijëve. Përveç kësaj mishi i derrit përmban sasi të madhe të squfurit.
Kështu që trupi kur merr sasi të madhe të squfurit, hapet rruga e
sëmundjeve të ndryshme si e kartilazhit, pezmatimit të mushkërive,
nervave, zorrës qorr, qelqëzimit... Afër këtyre, squfuri bëhet edhe
shakatar i sëmundjeve serioze të lëkurës dhe të trishinit (lloj virusi që
mbetet tek njeriu nga ngrënia e mishit të derrit). Kjo sëmundje te
njerëzit kalon vetëm nëpërmjet mishit të derrit dhe te njerëzit sjellë një
gjendje vdekjeprurëse. (Këtu i treguam vetëm disa dëme të
përgjithshme që vinë nga mishi i derrit).
Nga ajo që thamë deri më tani del në shesh se të ndaluarit e disa
ushqimeve për njerëzit janë të dobishme dhe mbrojtëse nga gjërat e
dëmshme për trupin e tyre.
Ndërkaq këtu është e dobishme të ceket edhe një pikë e
rëndësishme: Pa dyshim që të qenit haram (e ndaluar) dhe hallall (e
lejuar) është krejtësisht urdhër i Allahut. Dhe detyra e njeriut është t’i

nënshtrohet këtij urdhrit. Prandaj nëse dëshiron Allahu njerëzve ju
tregon mirësitë e ndalimit të një ushqimit, po edhe nëse nuk dëshiron
nuk ju tregon. Ama siç e përmendëm edhe më herët, Allahu mirësitë e
ushqimeve të ndaluara njerëzve ua tregon në shumë raste. Dhe këto
raste njerëzve ua lehtësojnë njohjen e ushqimeve të dëmshme. Dhe në
këtë mënyrë zemra e besimtarëve qetësohet. Gjersa Allahu bënë fjalë
në Kur’an për ushqimet e ndaluara në të njëjtën mënyrë bënë fjalë edhe
se si duhet të sjellët njeriu përballë gjendjeve të ndryshme që mund t’i
ndodhin atij. Në këtë mënyrë Allahu e ka ndaluar ngurrimin dhe
dyshimin në gjendjet e vështira dhe të papritura. Në lidhje me këtë
temë disa ajete Kur’anore janë kështu:
E ju (besimtarë), hani pra nga të mirat që ua dha All-llahu, të
lejuara e të pastra, jini mirënjohës për dhuntitë e All-llahut, nëse
jeni të sinqertë në adhurim vetëm ndaj Tij. Ai ua ndaloi juve
vetëm cofëtinën, gjakun, mishin e derrit dhe atë që theret jo në
emër të All-llahut. E kush detyrohet (t’i hajë) duke mos qenë
dhunues dhe duke mos e tepruar (në ngrënie), All-llahu fal dhe
është mëshirues. (Nahl, 114-115)
Të përkujtuarit në fund të ajetit se Allahu është falës dhe mëshirues
ka për qëllim qetësinë dhe myzhdenë që Allahu ua ka jep besimtarëve.
Sepse njeriu është krijuar i dobët dhe i paaftë. Mund të gaboj, mund të
harroj, mund të dalldiset pas një gjëje që i pëlqen, mund të sillet i
pavendosur... Vetëm se Allahu do ta falë dhe do ta mëshirojë atë person
kur i pendohet sinqerisht Atij.
Lehtësitë që Allahu ua ka dhënë atyre që falin
namazin
Namazi është një ibadet (adhurim) që çdo musliam duhet ta kryej
pa ndërprerë gjatë gjithë jetës tij. Mirëpo këtë ibadet (adhurim) shumë
pak njerëz e kryejnë ose disa mendojnë ta lënë kryerjen e tij në ditët e
pleqërisë, ose disa tjerë mendojnë se kryerja e këtij ibadetit (adhurimit)

është i vështirë. Ama edhe kryerja namazit sikur çdo ibadet (adhurim)
tjetër është shumë i lehtë.
Duhet ta cekim atë që: njeriu është i obliguar vazhdimisht ta kryej
ose ta zbatoj këtë obligim që ia ka caktuar Allahu. Andaj nëse
mundohet ta kryen këtë obligim shpresohet se do ta fitoj mëshirën,
dashurin, faljen dhe xhennetin e Allahut. Kurse lehtësia që gjendet në
ibadete (adhurime) shfaq dukjen e mëshirës dhe dashurisë së Allahut.
Andaj për ata persona që nuk i zbatojnë obligimet e Allahut, në ditën e
kiametit nuk do të ketë asnjë ndjesë në lidhje me atë që nuk e kryer. Në
të njëjtën kohë edhe nuk do të mund të ankohen se kanë qenë të
vështira kryerja e ibadeteve (adhurimeve).
Për shembull: marrja e abdesit është bërë shumë e lehtë. Madje
edhe nëse nuk gjendet ujë, Allahu njerëzve për abdes ua ka treguar
rrugën e “tejmumit” (të marrit abdes me pluhur). E pa dyshim që
marrja e tejmumit është e lehtë për çdo person. Allahu në një ajet
Kur’anor se si do të marrin tejmum ata që nuk kanë gjetur ujë e
komunikon kështu:
O ju që besuat! Kur doni të ngriheni për të falur namazin, lani
fytyrat tuaja dhe duart tuaja deri në bërryla; fërkoni kokat tuaja,
e këmbët lani deri në dy zogjtë. Nëse jeni xhunubë, atëherë
pastrohuni (lahuni)! Në qoftë se jeni të sëmurë, ose në ndonjë
udhëtim, ose ndonjëri prej jush vjen prej vendit të nevojës, ose
keni kontaktuar me gratë dhe nuk gjeni ujë, atëherë mësyjeni
(merrni tejemum) dheun e pastër dhe me të fërkoni fytyrat dhe
duart tuaja. All-llahu nuk dëshiron (me obligim për abdest e larje)
t’ju sjellë ndonjë vështirësi, por dëshiron t’ju pastrojë (prej
mëkatëve), t’ua plotësojë të mirën e Tij ndaj jush e që t’i
falënderoheni. (Maide, 6)
Siç u tregu në ajetin Kur’anor Allahu njerëzve nuk u dëshiron tu
sjellë asnjëherë vështirësi në kryerjen e ibadeteve (adhurimeve). Po
edhe në Kur’an tregohet se në çdo temë ka lehtësi për njerëzit. Andaj

janë shumë të lehta për ata që kanë besuar ibadetet (adhurimet) që i ka
urdhëruar Allahu për njerëzit.
Kështu që Allahu me mëshirën dhe rahmetin e Tij të pafund, për
njerëzit e ka komunikuar mënyrën e kryerjes më të mirë, më të lehtë të
ibadeteve (adhurimeve) dhe ata që e kryejnë këtë ibadete (adhurime), i
ka pagëzuar me dashuri, mëshirë dhe me xhennet.
Shkurtimi i namazit në luftë
Në Kur’an ka lehtësi që janë treguar për periudhat e caktuara.
Shembull; Në periudhën e Pejgamberit a.s Allahu u ka treguar lehtësi
për kryerjen e ibadeteve atyre besimtarëve që kanë qenë në çastet e
luftës së rrebet me shoqëritë injorante (jobesimtare). Kështu që në
Kur’an është komunikuar se në çastet e luftës ose ne gjendjet e
domosdoshme besimtarët do të mund ta shkurtojnë faljen e namazit:
Kur të jeni në udhëtim e sipër, nuk është mëkat për ju të shkurtoni
namazin, (ose) nëse frigoheni se jobesimtarët do të ju sjellin
ndonjë të keqe (në luftë). Jobesimtarët janë armiq tuaj të hapët.
(Nisa, 101)
Nga ky ajet Kur’anor kuptohet se, secili urdhër dhe secili ligj i
Allahut për secilin besimtar veç e veç është i mbushur me mirësi dhe
urtësi. Allahu nuk dëshiron vështirësi për robërit e Tij. Allahu është
edhe mbrojtësi i vetëm po edhe miku më i vërtet i besimtarëve.
Lehtësia që është treguar për agjërim
Allahu të gjithë muslimanët i ka obliguar që ta agjërojnë muajin e
ramazanit. Ky agjërim shumë njerëzve u duket i vështirë, mirëpo në të
vërtet nuk është aspak i vështirë, sepse Allahu sikur obligimet tjera që i
ka bërë të lehta edhe këtë obligim në të njëjtën mënyrë e ka bërë të
lehtë. Përveç kësaj edhe Allahu agjërimin e ka lehtësuar në gjendjet e
jashtëzakonshme. Si rrjedhojë e kësaj Allahu në ajetin 185’së të Sures

Bekare ka treguar se kush e përjeton muajin e ramazanit duhet të
agjëroj dhe e si lehtësi për ata që janë të sëmurë ose janë në udhëtim ua
ka bërë të mundshëm të agjërojnë më vonë:
(Ato ditë të numëruara janë) Muaji i Ramadanit që në te (filloi të)
shpallet Kur’ani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i
rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra). E kush e
përjeton prej jush këtë muaj le të agjërojë, ndërsa kush është i
sëmurë ose në udhëtim, le të agjërojë aq ditë nga ditët e
mëvonshme. All-llahu me këtë dëshiron lehtësim për ju, e nuk
dëshiron vështirësim për ju. (Të agjëroni ditët e lëshuara më vonë)
Që të plotësoni numrin, ta madhëroni All-llahun për atë se u
udhëzoi dhe që të falënderoni. (Bekare, 185)
Siç u tregua në fund të ajetin Kur’anor, Allahu nuk kërkon ndonjë
vështirësi për njerëzit. Prandaj të përkujtuarit se Allahu dëshiron lehtësi
për njerëzit në fund të ajetit Kur’anor tregon se nevojitet të kuptohet
duke sjellë në mend dhe lehtësinë e obligimeve tjera të fesë. Si rrjedhojë
e kësaj, janë brenda një mashtrimit të madh ata që ikin dhe largohen nga
kryerja e obligimeve të fesë duke i pretenduar se janë të vështira
zbatimet e tyre dhe në të njëjtën kohë ata, fenë nuk e kanë të çartë.
Allahu nuk ju ka ngarkuar përgjegjësi
Allahu me mëshirë dhe rahmetin e tij të pa fund, disa njerëz nuk i
ka ngarkuar me përgjegjësia sikur i ka ngarkuar me përgjegjësi të tjerët.
Allahu këtë në ajet që do ta përmendim më vonë këtë e tregon kështu:
Nuk është mëkat (të ngelë pa dalë) për të verbërinë, për të çalin, e
as për të sëmurin. E kush respekton All-llahun dhe të dërguarin e
Tij, Ai atë e shtie në xhennete ku rrjedhin lumenj, e kush mbetet
prapa, Ai atë e ndëshkon me një dënim të dhembshëm. (Fet-h, 17)
Siç u tregohet në ajetin Kur’anor Allahu nuk i ka ngarkuar me
përgjegjësi njerëzit me të meta. Në këtë ajet Kur’anor vërehet mëshira,

dashuria e pa kufizuar e Allahut që ka për njerëzit po edhe në të njëjtën
kohë vërehet edhe lehtësia për njerëzit që janë me të meta. Kurse në një
ajet tjetër Kur’anor tregohet se Allahu njerëzit nuk i ka rënduar dhe në
saje të kësaj Ai e ka shprehur mëshirën dhe rahmetin e madh që e ka
mbi njerëz:
“... E sikur të dëshironte All-llahu do t’ju rëndojë. All-llahu është
më i fuqishmi, më i urti.” (Bekare, 220)
Lehtësia që tregohet në betimet e paqëllimta
Të betuarit, në përgjithësi është një sjellje e përhapur që është bërë
ves i gjuhës në mesin e njerëzve. Kështu që njeriu me këtë ves të tillë
mund të betohet gjersa i jep fjalën dikujt për diçka. Kurse besnikëria
për fjalën e dhënë dhe mbajtja e fjalës janë veçori të besimtarit që
Allahu i ka urdhëruar në Kur’an. Ndërkaq njeriu mund të gaboj se
është një krijesë harrese dhe për këtë arsye ai nganjëherë mund të
harrojë punën që do ta bëjë ose mund ta harrojë fjalën që i ka dhënë
dikujt. Kjo është shumë e natyrshme, sepse ky është një gabim pa
dashje që del në shesh prej dobësisë së njeriut. Padyshim që në ahiret
do të pyetet besnikëria e besimtarëve por ata njerëz që betohen pa
qëllim Allahu nuk i ka mbajtur përgjegjës në ahiret. Kjo gjë në Kur’an
tregohet kështu:
All-llahu nuk ju merr në përgjegjësi për betimet tuaja të
paqëllimta, por ju merr për ato që i bëni qëllimisht me gjithë
zemër. All-llahu është i butë dhe falë shumë. (Bekare, 225)
Përveç kësaj është edhe një lehtësi tjetër në çështjen e betimit. Kjo
rrugë e lehtësisë është për ata pësona që betohen në emër të Allahut por
pastaj me vetëdije të plotë dëshirojnë ta prishin betimin. Kështu që
rrugë zgjedhja e kësaj është shpagimi. Allahu thotë:
“All-llahu ua ka përcaktuar juve zgjidhjen e betimeve tuaja...”
(Tahrim, 2)

“All-llahu nuk ju merr në përgjegjësi për betimet e juaja të
paqëllimta (për betim), por ju merr për ato që jeni zotuar
qëllimisht. E shpagimi i tij (i betimit të bërë) është duke i ushqyer
dhjetë të varfër me ushqim mesatar që ushqeni familjen tuaj, ose
duke i veshur ata (të dhjetë), ose duke liruar një rob. E kush nuk
ka mundësi t’i bëjë këto, le të agjërojë tri ditë. Ky është shpagim
për betimet tuaja kur i thëni ato. Ruani betimet tuaja. Kështu All-
llahu ju sqaron dispozitat e veta, ashtu që të jeni mirënjohës”
(Maide, 89)
Siç u kuptua nga ajetet Kur’anore, Allahu ne dy gjendjet ka treguar
lehtësi të përshtatshme në fe për veprimin e njerëzve. S’ka dyshim që
mbajtja e betimit është me e drejt dhe më e bukur. Vetëm se njeriu ose
mund ta harrojë fjalën e dhënë ose mund të ndryshojnë kushtet në
periudhën ku e ka jep fjalën ose mund të bie në një situatë aç të vështirë
saqë nuk mund ta mban fjalën. Kështu që Allahu duke dëshiruar lehtësi
për njerëzit e ka treguar rrugë e shpagimit për betimin dhe në këtë
mënyrë për çdo gjë ka treguar rrugë dalje.
Prandaj Allahu fenë e ka bërë shumë të lehtë. Feja İslame, është fe
e lehtësisë për çdo çështje dhe për çdo gjë. Njeriu kur synon të bëhet
fetar i mirë dhe një rob falënderues i dhuntive të Allahut asnjëherë nuk
do të përballohet me ndonjë vështirësi në lidhje me zbatimin dhe
jetimin e fesë.

SPROVA QË KA KRIJUAR
ALLAHU ËSHTË SHUM E
LEHTË
G
jatë gjithë jetë së tyre njerëzit që jetojnë larg moralit të fesë
për vetën e tyre caktojnë synim të ndryshme. Por në
përgjithësi pika kryesore e këtyre synimeve është e
orientuar kah ambiciet e kësaj bote. Për shembull: Të bërit një doktor i
specializuar, një inxhinier i suksesshëm, një baba i mirë, një biznesmen
i famshëm, një pasanik i madh, një artist i njohur në botë dhe të
ngjashme me këto, mund të njihen si synimet më kryesore të shumicës
së njerëzve. Përveç këtyre edhe shumica e njerëzve në fusha të
ndryshme përpiqen të arrijnë sukses, lumturi dhe vullnet për të
realizuar një jetë të qetë. Kurse një shumicë tjetër duke bërë
sakrifikime të ndryshme “mundohen të arrijnë me një vend”. Ndërkaq
ata kur zhyten në një mënyrë të tillë pas këtyre gjërave, e harrojnë
qëllimin e tyre në këtë botë ose bëhen kishe nuk e dinë.
Me gjithë këtë një njëri nuk duhet ta harrojë qëllimin e tij në këtë
botë duke u mashtruar pas ambicieve mashtruese dhe dëfryese të
dynjasë. Po edhe më tepër ata nuk duhet harruar që vetës së tyre ti
bëjnë disa pyetje. Si për shembull: “Pse kam ardhur në këtë botë?”,
“Cili është qëllimi i ekzistencës time?”. Pastaj, u bëra një inxhinier i
31

mire dhe e bëra projektimin e shumë ndërtesave, u bërë i pasur, u bërë
zotërues i një pune të mirë dhe në saje të kësaj fitova mjaft para, fitova
një titull dhe u bëra i njohur në botë, por të gjitha këto mua çka më
përfituan? Cilave prej këtyre do tu mbetet një kuptim pas vdekjes?
Çfarë dobie do të më sjellin mua në ahiret ato që i kamë lënë në
sipërfaqen e tokës? Ekzistenca a është e përbërë vetëm nga kjo jetë a po
edhe nga ndonjë jetë tjetër? Pra këto duhet të jenë disa pyetje që çdo
njeriu duhet t’ia pyet vetë vetës së vetë para se ti vi vdekja.
Mirëpo nuk duhet harruar atë që; njerëzit sigurisht duhet të bëhen
zotërues së profesioneve të ndryshme, madje edhe duhet të përpiqen
dhe mundohen të bëhen shumë shumë të suksesshëm në profesionet e
tyre. Por shumica e njerëzve gjersa mundohen të bëhen të suksesshëm
në profesionin e tyre e harrojnë qëllimin e vërtetë të jetës së tyre dhe
gjithë jetën e tyre ua kushtojnë standardeve të përkohshme jetësore.
Ndërkaq nëse çdo njeri mendon vetëm pakë, do të arrin ta kuptojë
të vërtetën se; Allahu njeriun dhe dynjanë e ka krijuar mbi një qëllim të
caktuar. Qëllimi i krijimit të njërit siç tregohet edhe në Kur’an është të
bërit ibadet (adhurim) Allahut. Kurse qëllimi i krijimit të dynjasë, është
të qenit e sajë një vendit i sprovës për përcaktimin e vendbanimit dhe
situatës së njerëzve në ahiret. Allahu këtë të vërtet në Kur’an e tregon
kështu:
Ai është që krijoi vdekjen dhe jetën, për t’ju provuar se cili prej
jush është më vepër mirë. Ai është ngadhënjyesi, mëkat falësi.
(Mulk, 2)
Allahu njerëzve u ka dhënë shumë dëshmi për ta kuptuar se jeta e
kësaj bote është e përkohshme dhe se vendi i vërtetë ku do të banojnë
përgjithmonë është në ahiret.
Shembull: si ekzistimi i qindra sëmundjeve në këtë botë, ekzistimi
i viruseve që mund të kenë ndikim vdekjeprurës në trupin e njeriut që
është me miliarda kat më i madh se virusi, pastrimi i vazhdueshëm i

njeriut, uria, ngrënia e ushqimit, pushimi, nevoja për fjetje, të qenit
jetëgjatësia mesatare 60-70 vite, të qenit e kohës si bërës i një gjeje të
njeriut, ekzistimi i vdekjes fund i pashmangshëm për askënd, lërja
mbrapa mallin, paranë, prestigjin, autoritetin dhe shumë gjërave tjera
që janë fituar në këtë botë, kalbja e trupit të njeriut pasi të varroset, dhe
shumë shumë shkaqe tjera janë të mjaftueshme për ta kuptuar njeriu se
kjo botë është e mbushur me dobësi të përkohshmërisë dhe se është një
vend që shpirti i njeriut kurrë nuk do të mundë ta gjejë në te lumturin
dhe ngopjen. Të gjitha këto janë të vërteta shumë të rëndësishme që e
pengojnë njeriun të lidhet për këtë botë. Allahu në Kur’an tregon se
këtë botë nuk e ka krijuar “shkel e shko”, por ekzistencën e saj e ka
krijuar për qëllime të caktuara:
Ne nuk e krijuam qiellin, tokën e çdo gjë çka ka mes tyre shkel e
shko (pa qëllim të caktuar). Sikur të kishim dashur të zbavitemi
dhe sikur të donim ta bënim atë, Ne do të zbaviteshim në
kompetencën Tonë, por Ne nuk e bëmë atë. (Enbija, 16-17)
Prandaj njeriu nëse mendon vetëm pak, do ta kupton shumë lehtë
se kjo botë nuk është një vend që do të qëndrojë përgjithmonë, se kjo
botë është një vend i sprovës dhe se kjo botë nuk është stacioni i fundit,
por në të kundërtën do ta kuptojë se është një vend i përkohshëm, se do
të përgjigjet për çdo çast që e ka jetuar në këtë vend të përkohshëm dhe
se më e rëndësishmja është ajo se e ka një përgjegjësi përballë Zotit që
e ka krijuar nga mos ekzistenca.
Duke e kapërcyer një shkallë me përpara një njeri që e posedon një
mendim të tillë duhet ta mendojë këtë: Allahu të gjithë njerëzit në këtë
botë i sprovon me vështirësi, me kënaqësi dhe me situata të ndryshme.
Të gjitha situata që njeriu përballohet brenda ditës, përbëhen prej
sprovave të cilat e përcaktojnë vendin që do të gjendet në jetën e
përhershme pas vdekjes. Dhe Allahu në këto sprova secilit njeri ia ka
bë të lehtë dhe atij ia ka treguar rrugën, pra i ka treguar se çka duhet të
bëjë:

Vërtet ka kaluar një periudhë kohore, që njeriu nuk ekzistonte
fare si një diçka i përmendur. Ne e krijuam njeriun prej një uji të
bashkëdyzuar për ta sprovuar atë, andaj e bëmë të dëgjojë e të
shohë. (İnsan, 2-3)
Siç u tregua në ajetin Kur’anor, Allahu doemos në jetën e të gjithë
njerëzve ka treguar rrugën që është më e drejtë për ata dhe në të njëjtën
kohë atyre u ka krijuar kushte të përshtatshme që të bëhen zotërues së
diturisë në lidhje me fenë dhe moralin e bukur. Prandaj në saje të kësaj
çdo njeri do të mund ta mësoj se kjo botë është e përkohshme dhe se
vendi në ahiret përcaktohet në këtë vend të përkohshëm duke bërë
vepra të mira që i pëlqen Allahu.
Kështu që është e shijshme dhe shumë e lehtë çdo sprovë që ka
krijuar Allahu për besimtarët të cilët i besojnë Atij, të cilët i
nënshtrohen Atij me një nënshtrim të plotë, të cilët e bëjnë mik dhe
mbrojtës të vetës së tyre vetëm Atë, ata të cilët I mbështetën dhe
orientohen kah Ai për çdo gjë dhe për çdo situate. Për ata që e dine
fshehtësinë e besimit dhe për ata që i kanë besuar sinqerisht Allahut në
asnjë çast të jetë së tyre nuk ka vështirësi, hidhërim, pikëllim, dhimbje
dhe vuajtje. Për ata, çdo situatë kthehet në mirësinë e afrimit të tyre te
Zoti dhe në shpresën e sa më shumtë të xhennetit.
Njëra nga kushtet e besimit të sinqertë është të njohurit Allahut.
Sepse një njeri sa më shumë që e njeh Allahun, sa më shumë që e din
forcën dhe mëshirën e Tij, aç më i qëndrueshëm I bëhet sinqeriteti dhe
afërsia e tij ndaj Zotit. Për shembull: një njeri që e dinë falshmërisë e
madhe të Allahut asnjëherë nuk mbërthehet në pesimizëm dhe në
dëshpërime për shkak të gabimeve dhe mëkateve të tij. Një përsosë që
beson se Allahu është dhënës i dhuntive, nuk bënë lakmi në çështjen e
fitimit të parave apo pasurisë. Ai ngase e dine se Allahu është dhënës i
dhuntive punon, përpiqet të fitojë të mira material, por përsëri e dinë se
sasinë e dhuntisë ia ka caktuar Allahu dhe në të njëjtën kohë e jeton nën

shtrishmërinë e asaj që nuk do të mundë ta ndryshoj këtë. Si rrjedhojë e
kësaj, jeta e kësaj bote për një njeri që e dine dhe njeh Allahun është e
mbushur me mirësi dhe lehtësi të mëdha; ai çdo herë jeton duke e pare
dukjen e Allahut në bukurit mahnitëse që i ka krijuar. Shkurtimisht për
besimtarët e devotshëm që i janë nënshtruar me bindje të plotë Allahut
është e shijshme dhe shumë e lehtë sprova që ka krijuar Allahu për ata.
Allahu është shumë falës
Mëshira dhe dashuria e madhe e Allahut për njerëzit është një
mirësi e madhe. Sepse njeriu është një krijesë qe mund të shkujdeset,
që mund të harroj, që mund të gaboj, që mund të bëjë mëkate dhe që
mund të mashtrohet lehtë. Për këtë arsye Allahu me mëshirën dhe
dashurin e Tij të pakufizuar duke e ditur paaftësinë dhe dobësinë e
njeriut, çdoherë atyre u ka njohur mundësi të kërkojnë falje dhe të
pendohen sinqerisht për mëkatet ose gabimet e bëra. Andaj çdo njeri që
kërkon faljen e mëkateve në një mënyrë të sinqertë me frikë që do të
pësojë dënimin dhe ndëshkimin e Allahut mund të shpreson në faljen
dhe mëshirën e madhe të Allahut. Sepse siç është komunikuar në
Kur’an “All-llahu dëshiron t’ju pranojë pendimin...” (Nisa 27). Po
edhe në një ajet tjetër Kur’anor Allahu faljen e tij e shpreh kështu:
Kush bën ndonjë të keqe ose e ngarkon veten, pastaj kërkon falje
te All-llahu, ai e gjen All-llahun falës dhe mëshirues. (Nisa, 110)
Allahu me faljen e tij të madhe njerëzve gjatë gjithë jetës së tyre u
jep raste për tu penduar. Gjëja e vetme që duhet të bëjë njeriu është
braktisja e mëkateve me kusht që mos të kthehet përsëri në të njëjtat
mëkate dhe të pendohet sinqerisht duke e dëgjuar zërin e ndërgjegjes
para se ti vi vdekja. Se për ndryshe Allahu nuk ia pranon pendimin:
Nuk është pendim (i pranueshëm) i atyre që vazhdimisht bëjnë
punë të këqia dhe vetëm atëherë kur t’i vjen vdekja ndonjërit prej
tyre, të thotë: “Unë tash u pendova!” e as i atyre që vdesin duke

qenë jobesimtarë. Ndaj tyre kemi përgatitur dënim të ashpër.
(Nisa, 18)
Të qenit e Allahut falës i mëkateve të njerëzve, të lënit e dënimit
për më vonë, dhe dhënia e mundësisë për tu penduar në çdo çaste gjatë
jetës është një shfaqje e mirësisë, mëshirës dhe dashurisë së madhe të
Allahut për njerëzit. Sikur Allahu ti dënonte menjëherë njerëzit për
shkak të mëkateve të tyre siç tregohet dhe në Kur’an nuk do të mbeste
në tokë asnjë gjallesë. Allahu thotë:
Sikur All-llahu t’i dënonte njerëzit (zullumqarë) për shkak të
mizorisë së tyre, nuk do të linte mbi të (tokë) asnjë gjallesë, por Ai
i lë ata për më vonë deri në afatin e caktuar, e kur të vijë afati i
tyre, për asnjë moment nuk mund ta vonojnë as ta ngutin. (Nahl,
61)
Prandaj, çfarëdo që të jenë mëkatet dhe gabimet e njerëzve të jenë,
asnjëherë nuk është vonë për tu bërë një rob siç dëshiron Allahun. Sado
që njeriu të ketë bërë mëkate dhe gabime çofshin të vogla apo të mëdha
gjatë jetës së tij të ketë bërë, sado që te ketë jetuar larg obligimeve të
fesë të ketë jetuar, në rast se pendohet sinqerisht dhe bëhet një njeri i
devotshëm nuk ka nevojë të mendojë për mëkatet ose gabimet që i ka
bë në të kaluarën. Sepse pasi të jetë penduar Allahu ia ka falë të
kaluarën. Mëkatet ose gabimet që i ka bërë në të kaluarën mund ti
mbesin vetëm si shembuj dhe këshilla mësimdhënëse që mos të kthehet
përsëri në veprimin e tyre, po edhe për mos veprimin e atyre që janë të
ngjashme me ato. Allahu se nuk do ti mbajë përgjegjës për të kaluarën
robërit e sinqertë pasi e kanë gjetur rrugën e drejtë thotë kështu:
Thuaju atyre që nuk besuan, nëse heqin dorë (nga rruga e tyre e
gabuar dhe besojnë) do t’u falet e kaluara, po nëse vazhdojnë, ligji
(i Zotit), i zbatuar ndaj të parëve është i ditur (edhe juve do t’ju
zë). (Enfal, 38)
Pa dyshim që kjo, është një lehtësi e madhe që e ka favorizuar
Allahu për njerëzit në fe.

Allahu u përgjigjet lutjeve dhe çdo
njeriut i është shumë afër
Bërja lutje Allahut në shoqëritë që jetojnë larg moralit të fesë është
përzier me besimet e kota dhe besëtytnitë e ndryshme. Njerëzit edhe
pse mund ti drejtohen Allahut me lutje në çdo çast, përsëri kanë caktuar
ose kohë për lutje ose kanë vendosur ndërmjetësues. Allahu përballë
këtyre besëtytnive dhe besimeve të kota njerëzve ua ka tërhequr
vëmendjen kështu:
Vini re! Adhurim i sinqertë është vetëm ai për All-llahun! Ndërsa
ata që në vend të Tij adhurojnë miq të tjerë (duke thënë): Ne nuk
i adhurojmë ata për tjetër, vetëm që të na afrojnë sa më afër All-
llahut, s’ka dyshim se All-llahu do të gjykojë mes tyre për atë që
ata ishin në kundërshtim. E, është e vërtetë se All-llahu nuk
udhëzon në rrugë të drejtë atë që është rrenës, jobesimtar.
(Zumer, 3)
Njerëzit i kanë devijuar nga rruga e drejtë ata persona që kanë
thënë se ka nevojë për ndërmjetësime të ndryshme për ti bërë lutje
Allahut. Mirëpo kur i shikojmë ajetet Kur’anore, vërejmë se për lutje
nuk ka nevojë ndërmjetësim. Sepse edhe Allahu me ajetin Kur’anor
“Ne e kemi krijuar njeriun dhe dimë se ç’pëshpërit ai në vetvete
dhe Ne jemi më afër tij se damari (që rrah) i qafës së tij” (Kaf, 16)
tregon se më afër njeriut nuk është askush tjetër përveç Tij. Pra njeriu
kur të dëshiron mund ti drejtohet me lutje Zotit, me lutje mundë të
kërkon ndihmë dhe kështu Zoti ynë zërin e tij e dëgjon shumë mirë dhe
i ndihmon në saje të lutjes që e bënë ai.
Prandaj për lutje nuk nevojitet kohë e caktuar apo e veçantë. Sepse
Allahut mund ti bëhet lutje, në çdo kohë, në çdo çast dhe në çdo
minutë. Në të kundërtën njeriu bëhet nxjerrës i rregullave nga vetvetja
e vetë. Njeriu gjersa shkon prej një vendit në një vend tjetër, gjersa

zbret prej shkallëve, gjersa bënë shitblerje, gjersa përgatit ushqim,
gjersa ngrenë ushqim, gjersa shikon televizion, gjersa është në lift
(ashensor), gjersa pret në një vend, gjersa shkruan diçka, gjersa dëgjon
radion, gjersa punon diçka, gjersa i veshë rrobat e veta, gjersa i veshë
këpucët e veta, gjersa i lanë duart e veta, gjersa pastron diçka, gjersa
përgatitet për të fjetur, kur zgjohet në mëngjes, kur bënë mëngjes, kur
vozit makinën shkurtimisht në çdo vend dhe në çdo kohë të pa caktuar
mund ti lutet Allahut ose ta kërkojë atë që dëshiron. Për këtë edhe është
e mjaftueshme vetëm që ta kalon nëpër mend; sepse Allahu është i
dijshëm për çdo gjë dhe gjithmonë është më afër njeriut se damari që i
rrah në qafë dhe në të njëjtën kohë është edhe i informuar dhe ka
njohuri për të gjitha gjërat që njeriut i kalojnë nëpër mendje madje edhe
për ato gjëra që njeriut i flenë në brendinë e zemrës.
Të gjithë ata që i luten Allahut. patjetër duhet ta dinë se Allahu
është Përgjegjës i lutjeve të tyre. Me ajetin Kur’anor që do ta
përmendim pak më vonë Allahu ka njoftuar se gjithmonë do tua
lehtësoj punët në rast se i drejtohen Atij me lutje nevojtarët:
A është Ai që i përgjigjet nevojtarit (të mjerit) kur ai e thërret,
duke ia larguar të keqen e juve ju bën mbizotërues të tokës. A ka
zot tjetër pos All-llahut? Jo, por ju shumë pak përkujtoni. (Neml,
62)
Pa dyshim kjo mundësi e Allahut që ua ka jep robërve të vetë
shfaqë mëshirën e madhe të Zotit. Allahu me ajetet Kur’anore e
komunikon afërsinë që e ka më robërit e vetë, miqësinë që e lidhë me
ata që i drejtohen Atij dhe se i përgjigjet lutjes së lutësit:
E kur robit e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem
lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata drejt të udhëzuar, le
të më përgjigjen ata Mua dhe le të më besojnë Mua. (Bekare, 186)
Besimtarët duke menduare dhe një herë mbi mëshirën dhe
rahmetin e Zotit, duhet të jetojnë të përshtatshëm me mëshirën, lehtësi

dhe kënaqësinë e Allahut. Sepse kjo lehtësi që Allahu ua ka jep vetës së
tyre është aç e madhe dhe e pakufishme saqë; Sunduesi i çdo gjëje,
Poseduesi i vetëm i fuqisë superiore, u ka premtuar se do tu përgjigjet
lutjeve të secilit njeri. Dhe padyshim Ai e mbanë premtimin e dhënë.
Allahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë
Sado që të shihen të vështira ngjarjet që përballohet njeriu gjatë
jetës së tij të shihen prapë se prapë ato janë në nivelin e asaj që njeriu
përball tyre mund të duroj dhe mundë ti përballoj. Ai që e ka krijuar
njeriu dhe e ka pajisur me shpirt është Zoti. Dhe në këtë mënyrë Ai e di
më së miri se sa mund të bartin njerëzit, pra sa mund durojë njerëzit
përballë vështirësive. Kështu që Allahu askënd nuk e obligon përtej
mundësisë. Në Kur’an thotë:
Allahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë së tij... (Bekare,
286)
Ata që besuan dhe bënë vepra të mira, e Ne as që obligojmë
ndokënd çka nuk ka mundësi (të veprojë), të tillët janë banues të
xhennetit dhe në të janë përgjithmonë. (A rafë, 42)
Pa dyshim ngjarjet që përballohen njerëzit ka mundësi të jenë të
ndryshme.Andaj dhe durimi dhe mbështetja nëAllahun përballë këtyre
ngjarjeve tek njerëzit është e ndryshëm. Shumë njerëz sprovohen me
ngjarje të ndryshme. Vetëm seAllahu për secilin njeri sprovat i ka bë në
krahasim me forcën e tyre. Shembull: disa njerëz në këtë jetë
vazhdojnë një jetë të varfër dhe me këtë jetë të varfër ata sprovohen se
sa janë të durueshëm. Kurse disa tjerë jetojnë të pasur, po edhe këta në
të njëjtën mënyrë sprovohen me atë se sa janë falënderues dhe tregues
së moralit të bukur dhe shikohen se a janë të lidhur apo nuk janë të
lidhur pas bukurive pas kënaqësive dhe dëfrimeve të kësaj jete. Por më
në fund sikur ai që është i pasur, sikur ai që është i varfër për vetën e

tyre e jetojnë jetën më të mirë. Fukaraja sado që hekë prej varfërisë, kjo
nuk është e papërballueshëm për atë. Në të njëjtën mënyrë edhe të
pasurin, pasuria nuk e detyron të mburret, të bëhet mosmirënjohës dhe
llostar. Në fund lidhja të cilën e kanë më Allahun këta njerëz, i bënë
njerëz që i kryen obligimet e fesë, dhe që jetojnë moralin e Kur’anit.
Këta njerëz në çdo situatë që përballohen, gjithmonë i drejtohen
Allahut, vetëm prej Atij kërkojnë, dhe vetëm kënaqësinë e Zotit tonë e
kërkojnë. Njerëzit e tillë asnjëherë nuk tregojnë dekurajim përballë
vështirësive dhe nuk largohen nga feja sado e tmerrshme që të jetë
situata me të cilën sprovohen. Për njerëzit e tillë që i besojnë dhe
mbështeten Allahut, për ta treguar mëshirën dhe dashurinë e madhe
Allahut atyre ua lehtëson edhe punën që shihet më e vështirë. Edhe në
një ajet Kur’anor është treguar:
Sa i përket atij që besoi dhe bëri vepra të mira, atij i takon
shpërblimi më i mirë (xhenneti) dhe atij nga ana Jonë do t’i bëjmë
lehtësi (në jetë). (Kehf, 88)
Kurse në ajetet tjera këtë të vërtet Allahu e ka lajmëruar kështu:
E, sa i përket atij që jep dhe ruhet, dhe vërteton bindshëm për më
të mirën, Ne do ta përgatitim atë për më të lehtën (Lejl, 57)
Ndërkaq ata që nuk i mbështeten dhe nuk i besojnë Allahut, u vinë
të vështira edhe situata që janë më të lehta. Për këtë arsye Zoti këtyre
njerëzve gjithmonë u jep vështirësi në jetë e kësaj bote, si shpërblim
për atë që janë larguar prej moralit të Kur’anit, mosmirënjohjes së
Allahut dhe mohimit të fes së vërtetë:
E sa i përket atij që bën koprraci dhe ndien veten të pavarur (nga
Zoti), dhe që përgënjeshtron atë më të mirën, ne do ta përgatisim
për më të vështirën. E pasuria e tij nuk do t’i bëjë dobi, kur ai të
zhduket. Detyrë e jona është vetëm të udhëzojmë. (Lejl, 8-12)

Allahu bashkë me vështirësinë ka krijuar
dhe lehtësinë
Gjersa Allahu njerëzit i sprovon në jetën e kësaj bote, me mëshirën
e Tij të madhe ka jep myzhde që patjetër do të krijon edhe lehtësinë
bashkë me çdo vështirësi. Kjo myzhde në Kur’an tregohet kështu:
E, pa dyshim se pas vështirësisë është lehtësimi. Vërtet, pas
vështirësisë vjen lehtësimi. (İnshirah, 5-6)
Në Kur’an kur të shikohet jeta e pejgambereve dhe jeta e
besimtarëve të devotshëm, vërehet se Allahu ka krijuar një lehtësi pas
gjendjeve të llojllojshme që janë parë sikur të vështirë kur janë
përballuar ata. Allahu me cilësinë e tij “Fettah” tregon se është
lehtësues dhe hapës i vështirësive të llojllojshme.
Në Kur’an jepet shembulli i besimtarëve që u shpërngulen nga
vendi i tyre për hir të fesë dhe për shkakun e asaj që kishin mbetur nën
ndikimin e dhunës dhe presioneve të ndryshme të jobesimtarëve u
detyruan ti braktisin vendlindjet e tyre. Këta njerëz duke i lënë të gjitha
punët, shtëpitë, kopshtet e bukura, pasurin, pronën, kishin mbetur të
detyruar të emigronin për në vendet e panjohura dhe afër njerëz që nuk
i kishin njohur kurrë më parë. Kjo gjendje kur të shikohet nga jashtë,
vërehet se me të vërtet është një gjendje e vështirë. Vetëm se Allahu në
Suren En Nisa tregon që i begaton dhe që ua lehtëson gjendjen
besimtarëve që shpërngulën dhe emigrojnë kështu:
Kush shpërngulet për hir (të fesë së) All-llahut, ai gjen mundësi të
madhe dhe begati në tokë. E kush del prej shtëpisë si migrues te
All-llahu dhe i dërguari i Tij, dhe e zë vdekja (në rrugë), te All-
llahu është shpërblimi i tij. All-llahu është mëshirues, mbulon të
metat. (Nisa, 100)
Kështu që ky premtim iAllahut është treguar haptas mbi besimtarët
që jetonin në periudhën e Pejgamberit a.s. Sahabet (shokët e
Muhamedit a.s) që nuk u kanë dhënë rëndësi vlerave të dynjasë, meqë

i kanë marrë parasysh të gjitha vështirësitë duke treguar sakrifikime të
llojllojshme në rrugën e Allahut si shpërblim për këtë moral të bukur
Zoti ynë ata i ka mbrojtur dhe i ka begatuar në mënyrën më të mirë. Ua
kishte lehtësuar secilën punë të tyre. Zoti në një ajet Kur’anor
furnizimin, lehtësinë dhe përkrahjen që e kishin jetuar Sahabet (shokët
e Muhamedit a.s) e komunikon kështu:
Përkujtoni kur ishit pakicë e dobët në tokë (Mekë) dhe
frikësoheshit se do t’ju rrëmbejnë njerëzit (idhujtarët), e Ai ju
mundësoi vend të sigurt (në Medinë) dhe ju përkrahu me
ndihmën e Tij, ju furnizoi me të mira në mënyrë, që të jeni
mirënjohës. (Enfal, 26)
Edhe në jetën e pejgambereve është evidentuar lehtësia që u ka
siguruar Allahu atyre. Edhe ata kanë kaluar nëpër situata të ndryshme,
por më në fundë kanë triumfuar përballë këtyre situatave.
Shembull: Në jetën e Jusufit a.s në shumë situata shihet lehtësia që
ia kishte mundësuar Allahu prej mëshirës së Tij. Jusufi a.s pasi u hedhë
në bunar nga ana e vëllezërve që ia kishin zili, ishte gjetur nga ana e një
karvanit që kaloi afër bunarit. Personat që e nxorën nga bunari Jusufin
a.s e shitën si rob tek një ministër. Pas një kohe, edhe pse Jusufi a.s nuk
ishte fajtorë u burgos për arsye të disa shpifjeve që iu kishin bërë vetës
së tij. Në shikim të parë gjërat që i ndodhen Jusufit a.s mund të shihen
si gjëra të vështira. Por Allahu shpërblimin e mbështetjes dhe moralit të
bukur që tregoj Jusufi a.s ia kishte dhënë në këtë botë dhe një të njëjtën
kohë i kishte treguar që bashkë me vështirësinë e ka bërë dhe lehtësinë.
Kështu që Jusufi a.s me dëshirën dhe lejen e Allahut pas një kohe të
shkurtër doli nga burgu dhe u bë ministër i rëndësishëm i thesareve të
shtetit. Ja pra, situata që u pa e vështirë u kthye në një situatë të
rehatshme dhe të bukur.
Allahu edhe Musain a.s e kishte përkrahur me lehtësi përballë
vështirësive që u përballua në jetën e tij. Musai a.s me përkrahjen dhe
ndihmën e Allahut kishte fituar epërsi përballë Faraonit i cili ishte njëri

prej njerëzve më të pasur që kishte jetuar gjatë shekujve. Në të njëjtën
kohë Zoti iu kishte përgjigjur edhe lutjes së Musait që bëri për t’ia
dhënë si ndihmës të vetë të vëllanë Harunin a.s. Përsëri Musai a.s me
përkrahjen dhe ndihmën e Allahut duke treguar mugjize (mrekulli) doli
fitimtarë kundër magjistarëve të Faraonit. Kështu që Musai a.s edhe në
çastet më të vështira nuk e kishte harruar asnjëherë se ndihma e Allahut
është gjithmonë me ata që kanë besuar. Musai a.s nga njëra anë gjersa
u ndiqte nga forca ushtarake e Faraonit dhe nga ana tjetër që u
përballua me detin, u kishte thënë atyre që i kishte afër se ndihma e
Allahut gjithmonë është afër atyre që kanë besuar dhe në të njëjtën
kohë ua kishte përkujtuar se gjithsesi Allahu do të tregoj një rrugë
dalje:
Ai (Musai) tha: “Kurrsesi, me mua është Zoti im, Ai do të më
udhëzojë”. Ndërsa Ne Musait i thamë: “Me shkopin tënd bjeri
detit”. Deti u nda dhe çdo pjesë u bë si kodër e madhe. E Ne i
afruam atje të tjerët (ata të faraonit). Dhe Ne e shpëtuam Musain
dhe të gjithë ata që ishin me të. Kurse të tjerët i përmbytëm në ujë.
(Shuara, 62-66)
Kurse një tjetër shembull nga jeta e Pejgambereve është të qenit
afër Muhamedit a.s një besimtarë në çastin e fshehjes në një shpellë
gjersa u ndjeknin nga ana e mushrikëve. Të qenit e një besimtarit
përkrahës afër, në kohen kur kërcënimet e atyre që i bëjnë shirk Allahut
kanë arritur nivelin e lartë është njëri prej lehtësive që ka caktuar
Allahu:
Në mos e ndihmofshi atë (Pejgamberin), atë e ka ndihmuar All-
llahu; kur ata që nuk besuan e nxorën atë vetë të dytin; kur që të
dy ishin në shpellë, kur po i thoshte shokut të vet: “Mos u pikëllo
(friko),All-llahu është me ne!” EAll-llahu zbriti qetësi (në shpirtin
e) atij, e fuqizoi me një ushtri që ju nuk e patë; e fjalën e atyre që
nuk besuan e bëri më të ultën, kurse fjala e All-llahut (është ) më e
larta. All-llahu është më i fuqishmi, më i urti. (Tevbe, 40)

Me të vërtetë njeriu kur të shikon me syrin e mirësisë, do të mund
t’i sheh në çdo çast lehtësitë që i ka krijuar Allahu për veten e tij. Vetëm
se njerëzit që mund ta shikojnë këtë të vërtetë, janë njerëzit të cilët i
besojnë Allahut, i frikësohen, ruhen dhe i mbështeten Allahut, duke e
ditur se është kader (caktim i Zotit) çdo vështirësi që përballohen, dhe
në të njëjtën kohë ata janë njerëz që e dinë se Allahu është mik dhe
mbrojtësi i vërtetë i tyre. Allahu në ajetet Kur’anore, robërit e tillë i
njofton që do tua lehtësoj punët atyre duke i begatuar prej nga nuk e
shpresojnë aspak:
... Kështu këshillohet ai që i beson All-llahut dhe ditës së fundit, e
kush u përmbahet dispozitave tëAll-llahut, atijAi i hap rrugë, dhe
e furnizon atë prej nga nuk e kujton fare. Kush i mbështetet All-
llahut, Ai i mjafton atij, All-llahu realizon dëshirën e vet dhe All-
llahu çdo gjëje ia ka caktuar kohën (afatin). (Talak, 2-3)
Ai që është i pasur, le të shpenzojë sipas mundësisë së vet, e ai që
është ngushtë nga pasuria, le të japë nga ajo që i ka dhënë All-
llahu, e All-llahu nuk ngarkon askënd, vetëm aq sa i ka dhënë;
mirëpo pas vështirësisë All-llahu sjell çlirim (begati). (Talak, 7)
Siç kuptohet edhe në ajetet Kur’anore, Allahu patjetër ka krijuar
lehtësi për ata persona të cilët lidhen me sinqeritet për urdhrat që i ka
vendosur Ai. Besimtarët që i besojnë kësaj, asnjëherë nuk tregojnë
ngathtësi, shtendosje dhe dobësim përballë vështirësive.
Allahu në Suren İnshirah ka njoftuar se padyshim pas vështirësisë
është lehtësimi, dhe se Ai vetë është hekës i barrës së rëndë të njerëzve:
A nuk ta hapëm Ne gjoksin tënd? Dhe Ne hoqëm prej teje barrën
tënde, E cila shtypte shpinën tënde. Dhe Ne, ta ngritëm lart famën
tënde? E, pa dyshim se pas vështirësisë është lehtësimi. Vërtet,
pas vështirësisë vjen lehtësimi. (İnshirah, 1-6)

Allahu besimtarëve në mënyra të ndryshme u
siguron mbështetje dhe lehtësi të paparamenduar
Siç e kemi thënë edhe në fillim, kjo botë është krijuar si vend i
sprovës. Të gjithë njerëzit në këtë vend sprovohen me besimin që e
kanë për Allahun dhe ditë e ahiretit. Kur të shikohet nga jashtë një e
vërtet e kësaj sprovës që e ka krijuar Allahu, vërehet sikur po jetojnë në
kushte të njëjta ata që bëjnë mirë dhe ata që bëjnë keq. Megjithatë jeta
që e jetojnë ata të cilët i kanë besuar Allahut është krejtësisht e
ndryshme me jetën që e jetojnë ata të cilët nuk kanë besuar. Siç e kemi
cek edhe në faqet e më hershme Allahu gjithmonë u jep lehtësi robërve
që i besojnë Atij, ua lehtëson punët e tyre, gjithashtu edhe në çastet e
vështira atyre patjetër ua tregon një rrugë dalje. Kjo, është një ndihmë
e qartë e Allahut.
Po edhe Allahu në shumë ajete Kur’anore ka njoftuar që do t’ju
ndihmojë me rrugë të paparamenduara robërve të vetë dhe në të njëjtën
kohë atyre do t’ju sigurojë lehtësi dhe përkrahje në mënyrën që së
shpresojnë. Këtë ndihmë që e ka njoftuar Allahu në Kur’an mund ta
shtjellojmë nën këta tituj kryesor.
Allahu besimtarëve u dërgon ndihmë me engjëj
Allahu ndihmën që e ka për besimtarët e shfaqë në mënyra të
ndryshme. Njëra prej ndihmave të Allahut, është dërgimi i engjëjve,
kur besimtarët mbesin në çastet e vështira. Allahu e tregon këtë ndihmë
duke dhënë si shembull ngjarjen e cila është përjetuar në kohën e
Pejgamberit a.s.
Kur ti u thoshe besimtarëve: “A nuk është mjaft për ju që Zoti
juaj t’ju vazhdojë ndihmën me tre mijë engjëjt e zbritur”? Po,
nëse jeni të qëndrueshëm e të matur, e ata (armiqtë) t’ju vinë tash

në këtë moment, Zoti juaj ua vazhdon juve ndihmën me pesë mijë
prej engjëjve të ushtruar (për luftë) ose të shënuar. E atë (ndihmë)
All-llahu nuk e bëri për tjetër por vetëm për t’iu gëzuar dhe me të
të qetësojë zemrat tuaja, përndryshe ndihma vjen vetëm prej All-
llahut, ngadhënjyesit, të urtit. (Ali-İmran, 124-126)
Kurse në një ajet tjetër Kur’anor është treguar se Allahu
besimtarëve u kishte ndihmuar me një ushtri që nuk ishte vërejtur nga
ana e jobesimtarëve:
O ju që keni besuar, përkujtojeni të mirën e All-llahut ndaj jush,
kur juve u erdhi një ushtri e Ne kundër tyre lëshuam një furtunë
dhe ushtri që ju nuk e shihnit, e All-llahu e shihte atë që ju
vepronit. (Ahzabë, 9)
Të njoftuarit e Allahut në Kur’an që do të triumfojnë besimtarët
gjithmonë është një premtimi i mirë dhe dashamirës për besimtarët.
Vetëm se këtu ka dobi të sqarohet kjo pikë. Çdo ndihmë është prej
Allahut, dhe padyshim që Allahu është posedues i forcës së pakufizuar.
Besimtarët e dinë krejtësisht që Allahut i përket ndihma dhe fitorja e
vërtetë. Kurse përkrahjen me engjëj, nuk e harrojnë që është vetëm një
përgëzim (myzhde) i Allahut dhe se shfaqja e engjëjve është vetëm për
ndihmën dhe përkrahjen e tyre. Sepse këtë Allahu në Kur’an e ka
përkujtuar kështu:
Përkujtoni kur kërkuat ndihmë prej Zotit tuaj, e Ai u është
përgjigjur: “Unë do t’ju ndihmoj me një mijë engjëj që vijnë një
pas një (grup pas grupi). All-llahu nuk e bëri atë (ndihmën) për
tjetër, vetëm t’ju gëzojë (t’u japë myzhde) dhe për t’i forcuar
(qetësuar) me të zemrat tuaja, pse ndihma në realitet është vetëm
prej All-llahut. All-llahu është mbizotërues dhe i urtë. (Enfal, 9-10)
Besimtarët që e dinë se do të tu ndihmojë Allahu robërve që
dëshiron në mënyra të ndryshme, jetojnë të qetë dhe në brendinë e tyre
krijohet një ndjenjë e lumturisë, qetësisë dhe sigurisë. Në këtë mënyrë
ata nga ana shpirtërore jetojnë një jetë shumë të bukur.

Allahu besimtarët në sytë e armikut i
tregon të shumët
Si caktim i Zotit numri i atyre që kanë besuar, në çdo periudhë
gjithmonë ka qenë i vogël. Vetëm se asnjëherë nuk kanë triumfuar
përballë besimtarëve ata të cilët kanë qenë të shumët në numër.
Besimtarët si me moral të bukur, si me largpamësinë dhe si me
mendjen që ua ka dhënë Allahu gjithmonë kanë triumfuar sukses
përballë njerëzve që gjendeshin brenda jobesimtarëve. Afër gjitha
këtyre Allahu ka treguar se nganjëherë besimtarët në sytë e
jobesimtarëve i ka treguar të shumët në numër dhe të fuqishëm dhe në
saje të kësaj ka lindur frika, dobësimi dhe përfundimi i tmerrshëm i
jobesimtarëve. Allahu një gjendje të tillë që është realizuar në kohë kur
ka jetuar Pejgamberit a.s e komunikon kështu:
Përkujtoni kur u takuat (në sheshin e luftës), e Ai bëri që ata në
sytë tuaj të duken pak, e po ashtu edhe ju të dukeni në sytë e tyre
pak; e bëri këtë për ta zbatuar All-llahu një çështje që ishte e
vendosur. Vetëm te All-llahu është përfundimi i çështjeve. O ju që
besuat, kur të konfrontoheni me ndonjë grup, përqendrohuni dhe
përmendni çdo herë All-llahun, që ta arrini fitoren e dëshiruar.
(Enfal, 44-45)
Të shikuarit e numrit të vogël të besimtarëve si shoqëri e madhe, e
fortë dhe e vështirë nga pikëpamja e jobesimtarëve pa dyshim që është
një mrekulli e Allahut dhe në të njëjtën kohë edhe nga pikëpamja e
muslimanëve është një lehtësi shumë e madhe që është përjetuar në
çastet e luftës.
Përsëri Allahu me ajetet Kur’anore Pejgamberin a.s e ka njoftuar se
besimtarëve do t’ju rritë forcën që e posedojnë kat kat. Dhe robërve që
besuan si shpërblim për durimin që e bëjnë, u ka premtuar se do t’ju jep
një fitore dhe një forcë më të madhe prej asaj që e shpresojnë:
O Pejgamber! Nxiti besimtarët për luftë. Nëse prej jush janë

njëzet të durueshëm, (trima të fuqishëm), do t’i mundni dyqind, e
nëse janë njëqind, do t’i mundni një mijë sish që nuk besuan, për
shkak se ata janë njerëz që nuk kuptojnë (pse luftojnë). All-llahu
ju bëri lehtësim tash duke e ditur se jeni dobësuar. Nëse prej jush
janë njëqind të durueshëm, do ti mundni dy qind, e nëse prej jush
janë një mijë, me ndihmën e Zotit do t’i mundni dy mijë. All-llahu
është me ata që janë të durueshëm. (Enfal, 65-66)
Siç u njoftua në ajetin e më lartë përmendur Kur’anor, Allahu
besimtarët në kohën e Pejgamberit a.s i ka përkrahur në çastin e luftës
duke i treguar në sytë e jobesimtarëve të shumët në numër dhe shumë
te fuqishëm. Nga kjo gjë kuptojmë se Allahu është miku dhe ndihmuesi
i vetëm i besimtarëve. Sado që jobesimtarët të jenë të shumët në numër
të jenë, sado që të posedojnë një forcë të madhe të posedojnë, prapë se
prapë nuk do të mund të bëjnë asnjë gjë, sepse e gjithë forca dhe
sundimi i takon Allahut. Prandaj Allahu është posedues i një forcës aç
të madhe saqë me urdhrin “Bëhu” është në gjendje të bëjë çdo gjë.
Andaj njerëzit që e vlerësojnë forcën e Allahut të mjaftueshme për çdo
gjë, ata që i mbështeten dhe i besojnë Atij, gjithmonë do ta jetojnë
lehtësinë e kësaj.
Allahu në zemrat e besimtarëve zbret ndjenjën
e qetësisë dhe besueshmërisë
Përsëri në Suren Enfal njoftohet se Allahu i ka përkrah me ndihmë
shpirtërore besimtarët në një çast të vështir që është përjetuar në kohen
e Pejgamberit a.s kështu:
Dhe kur Ai ju kaploi me një kotje (gjumë) që ishte siguri për ju
nga ana e Tij, ju lëshoi shi nga qielli për t’ju pastruar me të, largoi
prej jush të shtimet e shejtanit, e që të fuqizojë bindjen në zemrat
tuaja dhe t’ju përforcojë me të (me shi) këmbët tuaja. (Enfal, 11)
Pa dyshim që shprehja “kotje (gjumë)” që kalon në ajetin Kur’anor

ka për qëllim një gjumë shpirtëror. Kështu Allahu në çastin e vështirë e
kishte dhënë një gjendje të tillë mbi besimtarët e sinqerisht dhe në fund
të kësaj përkrahjes shpirtërore besimtarët e sinqertë e kishin jetuar
lumturinë, qetësinë, sigurinë dhe qëndrueshmërinë e ndjenjave.
Në të vërtetë në jetën e besimtarëve gjithmonë do të jetë
mbizotëruese ndjenja e forcës, lumturisë dhe qetësisë. Njerëzit që i
besojnë Allahut dhe ahiretit, ngase e dinë se Allahu është mbizotërues i
çdo gjëje, nuk acarohen përballë ndonjë situate dhe nuk ndjejnë mërzi,
brengosje, dhe shqetësim. Kështu ata e dinë që Zoti ynë për veten e tyre
e ka krijuar më të mirën në këtë botë dhe në ahiret më të dobishmen.
Andaj besimtarët e vazhdoj jetën e tyre duke iu mbështetur Allahut dhe
duke shpresuar në ndihmën e Tij. Në një ajet Kur’anor thuhet kështu:
Nëse All-llahu dëshiron t’ju ndihmojë, s’ka kush që mund t’ju
mposhtë, e nëse Ai iu lë pa ndihmë, atëherë kush është ai pas Tij,
që do t’ju ndihmojë? Pra vetëm All-llahut le t’i mbështeten
besimtarët. (Ali-İmran, 160)
Besimtarët janë në dijeni të asaj se është kaluese sado e madhe të
jetë vështirësia që përballohen në këtë botë. Prandaj ata përballë
situatave të vështira, nuk tregojnë ndonjë sjellje që nuk e pëlqen Zoti.
Vështirësia në jetën e njeriut mund të zgjas eventualisht më së
shumti 50-60 vite. Nëse njeriu brenda këtyre viteve tregon moral të
bukur duke iu mbështeturAllahut dhe nëse e falënderonAtë për gjendjen
në të cilën gjendet, në boten tjetër do të bashkohet me një bukuri aç të
madhe saqë kurrë nuk e ka imagjinuar se do të ketë ndonjë bukuri të tillë.
E kjo bukuri e madhe i përket xhennetit. Aty nuk do të ketë mërzitje,
shqetësim, pikëllim, brengosje, halle, derte, përlarje, fyerje dhe në të
njëjtën kohë ata aty do të kenë atë që e dëshiron dëshira e tyre.
Të qenit në dijeni të kësaj, të besimtari siguron qëndrueshmëri
përballë çdo situate dhe mbështetje të pa rrëzueshme dhe të
palëkundshme. Kjo ndjenjë shpirtërore është njëra prej lehtësive më të
mëdha në këtë botë.

Nuk duhet harruar që; të gjitha zemrat dhe e gjithë forca është në
dorën e Allahut. Kështu që Zoti e krijon çastin që dëshiron, situatën që
dëshiron dhe mënyrën që dëshiron. Përderisa Allahu nuk ja jep njeriut
që kërkon qetësinë dhe sigurinë e ka të kotë arritjen e sajë në ndonjë
rrugë tjetër. Të diturit e njeriut se çdo gjë është nën kontrollin eAllahut,
është një lehtësi që e sjellë jetesa e Kur’anit. Andaj gjithmonë, prej
rrugëve të ndryshme e gjen afër ndihmën dhe përkrahjen e Allahut
njeriu që i drejtohet Atij për çdo punë dhe që pret vetëm nga Ai
shpërblimin e çdo punës.
Sepse vetëm All-llahu është ndihmëtar i juaji dhe Ai është më i
miri ndihmës. (Ali-İmran, 150)

LEHTËSIA E JETESËS
SË MORALIT
TË KUR’ANIT
All-llahu dëshiron t’ju lehtësoj (dispozitat), e megjithatë njeriu
është i paaftë (për t’u përballuar epsheve). (Nisa, 28)
Disa prej veçorive të bukura të domosdoshme të moralit të
Kur’anit që Allahu i ka urdhëruar ato, janë si sakrifikimi, tolerimi,
solidariteti, durimi, respekti, maturia, fisnikëria, besnikëria, bujaria,
urtësia, drejtësia, falshmëria, ndershmëria, besueshmëria, fjala e bukur,
mbajtja e fjalës, mbajtja e premtimit, të ushqyerit e fukarasë, të
mbrojturit e jetimit, të ndihmuarit e nevojtarit, të kthyerit në kohë
amanetin e marrë, mos grabitja e hakut (e drejtës) të dikujt, mos
nënçmimi i tjerëve, dhe mos përqeshja e tjerëve.
Në të vërtet të gjithë njerëzit me ndërgjegjen e tyre, e dinë shumë
mirë se cili moral i bukur do ta kënaqë Allahun. Këtë moralin të bukur
që e kënaqë Allahun e jetojnë vetë ata pësona që ia kanë frikë Atij. Si
shembull të këtij moralit të bukur e kemi Pejgamberin a.s dhe As-habet
(shokët) e tij. Si moralin e bukur të Pejgamberit a.s po ashtu edhe tëAs-
habëve nuk e ka dëmtuar asnjë situatë.
Por që shejtani, shumicës së njerëzve jetesën e këtij moralit të
bukur ua tregon të vështirë dhe të pamundshëm. Për këtë arsye morali i
bukur i shoqërisë injorante është i hollë sikur peri i mëndafshit, që
51

këputet shumë lehtë. Shembull: një njeri që është shumë i matur dhe
shumë zotëri, mund të tregojë mendjemadhësi, sjellje të pakëndshme,
sjellje agresive, dhe sjellje sulmuese përballë disa gjërave të vogla që ia
merr mendja se janë duke ia prishur qetësinë. Prandaj njerëzit që janë
anëtar të shoqërisë injorante nuk dinë të bëjnë durim përball gjërave
edhe më të vogla. Në shoqëritë e ditëve tona shumica e njerëzve janë
duke e bartur kuptimin e këtij moralit të shtrembër. Ngase shumica i
tregojnë njëri tjetrit sjellje të ngjashme, produktet e moralit të
injorancës si; shtypja e tjerëve për mbrojtjen e të drejtave të veta,
falsifikimi, egoizmi, lavdërimi, mashtrimi, gënjeshtra, hipokrizia, zilia,
xhelozia, dyftyrsia, mburrja, tallja, përqeshja, mendjemadhësia,
pamëshirshmëria, pandershmëria, pa turpëria, pa fytyrësia, arroganca,
koprracia etj... shihen si veçori shumë normale te njerëzit që i përkasin
moralit të injorancës. Madje edhe disa njerëz gjersa e prezantojnë vetën
e tyre veçorit e këqija “unë jam koprrac, ziliqar, i pamëshirshëm ...” i
njehin si pjesë të veçorive të mira dhe të rëndësishme. Si rrjedhojë e
kësaj në përgjithësi një shumicë e madhe e njerëzve, e pranojnë veten e
tyre me këto veçori negative.
Njerëzit që i përkasin këtij mendimit gjatë gjithë jetës së tyre nuk
bëhen të lumtur. Sepse koprracia, zilia, pamëshirshmëria, hipokrizia,
njerëzit gjithmonë i bënë agresiv. Ndërkaq siç e përcakutum edhe më
herët Allahu fenë e ka krijuar të përshtatshme me natyrshmërinë e
njeriut. Si rrjedhojë e kësaj në natyrshmërinë e njeriut ka ndjenjë të
kënaqësisë nga zbatimet dhe nga shikimi i moralit të bukur. Kurse
rrugët tjera janë të vështira dhe munduse të njeriut. Beduizzam Said
Nursiu njëri prej dijetarëve të rëndësishëm İslam në librin e tij Shualar
(dritat) lehtësinë që sjellë jetesa e besimit dhe vështirësinë që sjellë
kufri (mosbesimi) në jetën e njeriut e tregon kështu:
Rruga e besimit është e shkurtër, e drejtë, e përpiktë dhe shumë e
shkurtër. Kurse rruga e kufrit (mosbesimit) është e gjatë, e vështirë,

dhe shumë e rrezikshme. Do më thënë në rrugë që të dërgon ka e
lehta, e drejta, dhe ka e mira nuk ka shirk dhe mosbesim. Kështu që
të vërtetat e besimit për njeriun janë të nevojshme sikur gjithësia
për diellin. Kurse rruga më e rehatshme, më e shëndetshme, më e
mirë, më e lumtur, më e shkurtër, më e rëndësishme në moralin
njerëzor është në drejtim të siratit mustekim (rrugës më të drejtë).
(Shuara, f. 490)
Përsëri ky dijetar në lidhje me këtë çështje thotë:
Të ecurit në rrugë e kufrit (mosbesimit) është më e rrezikshme dhe
më e vështirë se të ecurit mbi akull. Kurse të ecurit në rrugë e
besimit është e lehtë sikur me ecë në tokë, në dritë dhe me notuar në
detë. (Mesnevi-i Nursiye, f. 71)
Një jetë pa besim njeriut ka mundësi t’ia përjetoj disa kënaqësi. Por
këto kënaqësi që fitohen në këtë jetë pa besim janë të përkohshme dhe
patjetër pas këtyre vjen mundimi dhe vuajtja. Njeriu sa do që jeton
brenda, kënaqësive, bukurive, standardëve të mira nëse nuk ka besim,
jeton shqetësimin e asaj që e dinë se një ditë do t’i ikën nga dora të
gjitha këto që i posedon. Kështu që të gjitha ato që i posedon do ti ikin
nga dora ose me një situatë që do të përballohet në ditë e tij ose një ditë
do të largohet nga këto bashkë me vdekjen e pashmangshme. Pra në një
vend që nuk ka mbështetje, frikë, dhe besim në Allahun është
krejtësisht e pamundur të jetohet një jetë e qetë, pa brenga dhe pa
shqetësime.
Prandaj morali i bukur njeriun e shtynë gjithmonë kah qetësia,
lumturia dhe dashuria e zjarrtë për të jetuar. Po edhe për njerëzit që e
zgjedhin rrugën e besimit për ata ka një qetësi, kënaqësi të
vazhdueshme në jetë e tyre që shtrihet drejt ahiretit. Po edhe nëse
përpara u del ndonjë vështirësi, mangësi apo ndonjë gjë tjetër e
padëshirueshme, e dinë që është e përkohshme dhe e jetojnë gëzimi e
asaj që ua ka premtuar Allahu në jetë e ahiretit. Kurse është shumë e

lehtë ajo që duhet bërë për fitimin dhe bashkimin e dhuntive të
përhershme: Nënshtrimi i urdhrave të Kur’anit dhe ndërgjegjes, me
lejen e Allahut do ti bashkoj me bukuritë e përhershme të xhennetit.
Gjithmonë fitojnë ata që i nënshtrohen ndërgjegjes
Mendoni makinat që ecin në autoban... Të gjithë njerëzit që i ngasin
këto makina në autoban u përkasin kulturave të ndryshme, profesioneve
të ndryshme, moshave të ndryshme, personaliteteve të ndryshme,
fizionomive të ndryshme shkurtimisht asnjë nuk i përngjan tjetrit.
Supozoni se dy makina nga gjitha makina tjera që gjenden në
autoban kanë bërë ndeshje. Dhe njëri vozitës i makinës vërehet se është
i lënduar dhe ka nevojë për ndihmë. Kështu njëri vozitës gjersa e kthen
vetëm kokën e vetë, e shiko dhe përsëri vazhdo rrugë e vetë në autoban,
tjetri vozitës e ndal makinën e vetë dhe duke i dalë në ndihmë vozitësit
të plagosur, e dërgon në spitalin më të afërt dhe mundohet të bëjë për
atë sa të mundet.
Dallimi më i rëndësishëm i këtyre dy personave është të dëgjuarit e
njërit ndërgjegjen dhe mos dëgjuarit e tjetrit ndërgjegjen. Dallimi i
kulturë, racës, arsimit, profesionit... në mes tyre nuk ka aspak rëndësi.
Çdo njeri pa përjashtim, është posedues i zërit të ndërgjegjes që gjatë
jetës gjithmonë ia thotë të drejtën. Gjersa bënë një veprim të gabuar,
gjersa bënë mëkat dhe në çdo dyshim që bie patjetër ndërgjegjja atij ia
thotë të drejtën. Kurse të përcaktuarit e zërit të ndërgjegjes është shumë
lehtë. Sepse ndërgjegjja që ia thotë atë që është e drejtë njeriut përballë
një ngjarjes, gjithmonë është zëri i parë që e ndjenë në brendësi. Në
raste se njeriu i nënshtrohet këtij zërit të parë do të jeton një jetë të
lumtur, të qetë dhe të rehatshme. Kurse në të kundërtën nëse i mbyllë
veshët, nëse fillon të kërkon ndjesa dhe pretekste duke iu drejtuar
epshit, do të mbet i detyruar të jetojë bashkë me dhimbjen shpirtërore
të vështirësisë që nuk do të mund të shpëtoj lehtë nga kjo.

Për këtë arsye ekzistimi i ndërgjegjes është një dhunti dhe lehtësi
shumë e madhe që njerëzve ua ka dhënë Allahu. Njeriu që e dinë vlerë
e kësaj dhuntie dhe e përdorë ndërgjegjen, në çdo gjendje, bëhet
zotërues i një kuptuarës e cila ia bënë të mundur ndarjen e të mirës prej
së keqes, shpëtimin në këtë botë edhe në botën tjetër dhe në të njëjtën
mënyrë ia siguron edhe kënaqësinë e Allahut.
Allahu ka njoftuar se ka shpëtuar ai i cili e patronë vetveten
(ndërgjegjen).
Pasha njeriun dhe Atë që e krijoi atë! Dhe ia mësoi se cilat janë
të këqijat dhe të mirat e tij. Pra, ka shpëtuar ai që e pastroi
vetveten (ndërgjegjen) (Shems, 7-9).
Shprehja “ka shpëtuar ai që e pastroi vetveten” në ajetin
Kur’anor tregon çartë se e ka gjetur shpëtimin ai që i nënshtrohet
ndërgjegjes.
Kurse gjendja e atyre që nuk u nënshtrohen urdhrave të ndërgjegjes
në vazhdimin e ajeteve të lartë përmendura tregohet kështu:
E ka dështuar ai që e poshtëroi vetveten (ndërgjegjen) (Shems, 10)
Ndërgjegjja e një njeriut që nuk e jeton moralin që e pëlqen Allahu
dhe që nuk e zbaton fenë, vazhdimisht atë vazhdon ta urdhëron kah e
bukura, e mira dhe drejta, në fund të kësaj në brendi të njeriut bëhet një
përplasje. Kështu që nuk ia lëshon jakën ditë as natë dënimi i bërjes së
pa ndërgjegjes me qëllim. Kurse kjo ia shton torturën si në këtë botë po
ashtu edhe në botën tjetër.
Lehtësia e nënshtrueshmëris dhe
Mbështetjes në Allahun
Secilit njeri në jetën e tij i ndodhin disa situata “të pakëndshme”,
“të papërshtatshme”, dhe “të pa fat”. Këto situata që shihen gjatë jetës
së njeriut ose mund të jenë situata të vogla që njeriu i përjeton në jetën
ditore ose mund të jenë aç të mëdha saqë mund të ndikojnë negativisht

në mbarë jetën e njeriut. Njerëzit që nuk e jetojnë moralin e Kur’anit
kur të përballohen me kësi lloj situatash të vogla apo të mëdha që nuk i
pëlqen epshi i tyre, ndjejnë shqetësim, lodhje, brengosje, tendosje dhe
frikë. Ndërkaq kjo e vërtetë është një torturë që ia përjetojnë vetvetes së
tyre në fundin e asaj që jetojnë të pa informuar për një të vërtetë shumë
të rëndësishme. Siç tregohet edhe në Kur’an Allahu nuk i torturon
njerëzit por njerëzit e torturojnë vetë vetën e tyre. Nëse ata të cilët nuk
kanë besuar ose edhe pse kanë besuar preferojnë një jetesë duke mos ua
vënë vëmendjen të vërtetave që i ka komunikuar Allahu në Kur’an
gjithmonë do te jetojnë brenda shqetësimeve, brengave, frikësimeve,
mundimeve po edhe në të njëjtën kohë do të bëhen zotërues të shumë
dobësive dhe dhimbjeve shpirtërore.
Kurse në jetën e dynjasë nuk do të ketë arsye që të jetojnë të
brengosur, të shqetësuar, dhe të frikësuar ata njerëz që ua vejnë
vëmendjen të vërtetave që i ka komunikuar Allahu në Kur’an. Sepse
ata që kanë besuar, e dinë se çdo gjë që ndodhë është e shkruar (e
regjistruar) në librin e quajtur “Levhi-i Mahfudh” dhe se sikur të gjithë
njerëzit tjerë edhe vetë janë ndjekës të kaderit (caktimit të Zotit). Si
rrjedhojë e kësaj ata nuk harrojnë asnjëherë se situatat që i ka krijuar
Allahu çdo herë do të përfundojnë në të mirë për veten e tyre dhe se
Allahu kaderin e robërve të devotshëm e ka krijuar në mënyrën më të
mirë dhe më të përshtatshëm për veten e tyre.
Një pjesë e njerëzve kaderin e dinë pak a shumë, mirëpo përsëri në
lidhje me atë posedojnë një pretendim të gabuar. Për shembull në
kaderin e njeriut mendojnë se është vetëm personaliteti i njeriut dhe
fizionomia e tij (flokët, fytyra, gjatësia e shtatit, duarve...). Kurse
çështjen e fitimit të parave, fitimit të profesionit, humbjen e pasurisë,
ndodhjen e fatkeqësisë etj... nuk e mendojnë pjesë të kaderit. Dhe për
këtë arsye mendojnë se do ta ndryshojnë atë. Shumë herë në mesin e
rrethit tonë ku jetojmë i dëgjojmë njerëzit duke thënë: “ah sikur mos te

kishte bërë kështu nuk do ti ndodhte ajo”, “ah sikur mos të dilte në
rrugë nuk do të bënte ndeshje etj...”. Këto janë fjalë që i thonë njerëzit
që nuk e kanë shijuar ëmbëlsirën e besimit. Sepse në kaderin e njeriut
është e caktuar e gjithë jeta, të gjitha situata që përjetohen gjatë gjithë
jetës, çdo bisedë, çdo qastë, çdo shikim, çdo zë etj... Për shembull: Ju
sido që të jetë leximin e këtij librit, të këtyre rreshtave në këtë qastë në
këtë orë e keni pas në kader. Kurse Allahu këtë qastë, e ka ditur me
miliarda vite, përpara se t’ju krijonte. Ndoshta ju derisa e keni lexuar
këtë libër keni përjetuar shumë gjëra. Për shembull: Mu në kohen kur
filloni ta lexoni këtë libër e dëgjoni se në derë po troket dikush. Kur e
hapni derën e vëreni shokun tuaj. Në këtë mënyrë leximin e librit e keni
lënë për më vonë. Kështu që trokitja e derës mu në kohen kur keni
filluar të lexoni këtë libër, thënia e shokut tuaj fytyrë qeshur “mirëdita”
pas hapjes së derës, lërja për më vonë leximin dhe të gjitha bisedat,
fjalët, shakatë, qeshjet etj... që kanë kaluar gjersa keni qëndruar bashkë
me shokun tuaj, ju ende pa i jetuar këto në dijeninë e Allahut kanë qenë
të ditura para miliarda viteve. Allahu këtë temë e tregon kështu:
Ti nuk angazhohesh me asnjë çështje, nuk lexon nga ai pjesë nga
Kur’ani dhe nuk bëni ndonjë vepër, vetëm se ne jemi prezantuesit
tuaj, kur ju ndërmerrni atë. Zotit tënd nuk mund t’i fshihet as në
tokë e as në qiell as sa grimca e as më e vogël se ajo e as më e
madhe, por vetëm sa është evidentuar në librin e sigurt. (Junus,
61)
Allahu është larg vendit dhe kohës. Kurse ai që i përket vendit dhe
kohës është njeriu. Për këtë arsye e kaluara jonë, ky qastë dhe e
ardhmja jonë te Allahu është një qastë që ka ndodhur dhe përfunduar.
Për shembull: Dita tjetër e jetës tonë është një qastë e cila do të vi për
neve. Kurse në të vërtetë aj qastë te Allahu ka ndodhur dhe përfunduar.
Andaj Allahu tani është duke e ditur se çka do të vishni nesër, se çka do
të shkruani nesër, se me këndë do të takoheni nesër, se çka do të bëni
gjatë gjithë ditës së nesërme. Në të njëjtën mënyrë edhe tani është duke

e ditur se çka do të bëni pas një viti, pas dy viteve, pas pesë viteve, pas
dhjetë viteve, pas tridhjetë viteve, pas pesëdhjetë viteve. Kështu që
Allahu në këtë qastë është duke i ditur të gjitha ditët, detajet më të
imëta madje edhe minutat dhe sekondat e të gjithë atyre njerëzve që
kanë jetuar që nga Ademi a.s e deri më tani po edhe të gjithë atyre
njerëzve që do të jetojnë që nga tani e tutje deri në ditën e kiametit.
Allahu si kohen e gjatë si kohen e shkurtër e ka krijuar në një qastë.
Kurse është një lehtësi dhe dhunti e madhe për njeriun që e dinë se
dija e Allahut është e pakufizuar dhe se është ndjekës i kaderit. Një
besimtar i cili ka besuar me zemër të plotë dhe i është dorëzuar me
sinqeritet Allahut, duke marrë mësim prej kaderit që është përgatitur
për veten e tij, duke e përkujtuar me falënderim në çdo qastë, e ndjekë
kaderin e tij me një rahati dhe siguri sikur një personi që e ndjekë një
film ulur në fotele.
Një njeri i cili e bënë mikë dhe mbrojtës të vetës së tij Allahun,
është i kënaqur prej çdo situatës që e ka krijuar miku dhe ndihmuesi i tij
më i mirë. Në të njëjtën kohë ky njeri është i kënaqur edhe prej kaderit
të tij. Allahu për ti sprovuar njerëzit, në kaderin e tyre mund të krijoj
situata dhe pamje të llojllojshme. Vetëm se çdo situatë dhe pamje te
Allahu është e fshehur dhe e planifikuar deri në hollësitë më të imëta
dhe këto janë sipas nivelit të asaj që do të mund t’ju përballoj njeriu.
Për shembull: Jusufi a.s edhe pse nuk ishte fajtor u burgos, në burg, aty
kaloj disa vite. Pa dyshim që kjo ka qenë në kader të Jusufit a.s. Po
Jusufi a.s ngase ju nënshtrua me gëzim dhe kënaqësi kaderit që e ka
krijuar Zoti për veten e tij, burgu nuk ishte vështirësi, shqetësim,
mundim, torturë, për në të kundërtën është parë si pamje dhe ngjarje që
ia ka hapur derën e shumë dhuntive dhe shumë bukurive. S’ka dyshim
që do të arrin ta kuptojë më shumë kënaqësinë e dhuntive një njeri që
situatën e keqe apo pamjen e neveritshme e krahason me një ambiente
shumë të mirë. Sepse edhe Jusufi a.s burgun pasi që e ka menduar si

ambient të mirë e ka jetuar më shumë kënaqësinë e dhuntive. Sigurisht
që është shumë e ndryshme kënaqësia që do ta merr një njeriut që e
sheh çdo ditë kopshtin me trëndafila, me kënaqësinë e atij që me vite të
tëra nuk ka pa gjë tjetër përveç murit dhe betonit. Po edhe në të njëjtën
mënyrë do të merr një kënaqësi më të madhe prej qetësisë dhe bukurisë
një njeriu që e dinë se çka është vështirësia dhe e neveritshmja. Andaj
në çdo gjë që Allahu e ka krijuar për njerëzit ka mirësi. Sepse siç ka
njoftuar në Kur’an edhe Allahu pas çdo vështirësie vjen lehtësimi.
Ndërsa ajo që u përket besimtarëve është nënshtrimi i kaderit dhe mos
zemërimi i tyre përballë ndonjë situatës që shihet si e pakëndshme. Po
ata duhet të jenë edhe të lumtur që bëhen pjesëtar të mundimeve kur
përballohen me ndonjë situatë të padëshirueshme sepse Allahu në saje
të durimit që bëjnë përballë asaj situate do ti shpërblejë në boten tjetër.
Sigurisht besimtari që i nënshtrohet kaderit, në çdo çështje duhet të
përpiqet të bëjë më tepër se ç’duhet bërë. Për shembull një person që
është sëmur sigurisht që duhet të shkoj te mjeku, të kontrollohet, ti
merr barnat, tu nënshtrohet rregullave që ia thotë mjeku dhe ti kushtojë
kujdes çdo gjëje në lidhje me sëmundjen. Vetëm se ai e dinë se
sëmurja, shkuarja te mjeku, trajtimi mjekësor i tij, marrja e barnave,
nënshtrimi i fjalëve të mjekut ka qenë e shkruar në kaderin e tij. Për
këtë arsye asnjëherë nuk shqetësohet, pikëllohet dhe brengoset. Dhe në
këtë mënyrë ai e jeton lumturinë e saj që Allahu ka krijuar për te çdo të
mirë. Të besuarit e një njeriut se në çdo situatë ka mirësi është shumë
një çështje e rëndësishme.
Besimtarët e sinqertë i mbështeten Allahut dhe besojnë se për veten
e tyre pas çdo situatës së vështirë ka lehtësi dhe mirësi. Kjo, është një
veçori që vërehet vetëm te besimtarët. Pejgamberi ynë Muhamedi a.s
këtë çështje e tregon kështu:
“Sa habitësh është gjendja e besimtarit. Sepse çdo punë e tij për
atë është një mirësi. Kjo gjendje vërehet vetëm te besimtarët e jo te

ndokush tjetër. Kur i ndodhë një gjë që atë e bënë të lumtur,
falënderon. Kurse kjo është mirësi për atë, kur i ndodhë ndonjë
dëm duron, kurse edhe kjo për atë është mirësi” (Muslim, Zuhd 64,
2999).
Allahu është posedues i vetëm i forcës së pakufizuar dhe
mbizotërues i vetëm i mbarë gjithësisë. Sido që të jetë për një njeriu që
e dinë këtë të vërtetë nuk kërkon rrugë tjetër përveç rrugës së
nënshtrimit dhe mbështetjes në Allahu. Sepse çdo situatë që
përballohet, çdo bisedë, çdo zë çdo fjalë e njeriut është nën kontrollin e
Allahut. Siç tregoj edhe Pejgamberi a.s çdo gjë që vjen prej Allahut për
besimtarin është mirësi dhe bukuri. Allahu kuptuarën e mbështetjes së
besimtarëve që janë në dijeni të kësaj e tregon kështu:
Unë iu kam mbështetur All-llahut, Zotit tim dhe Zotit tuaj, pse
nuk ka asnjë nga gjallesat, e që Ai të mos e ketë nën sundim, vërtet
Zoti im është i drejtë. (Hud, 56)
Ata të cilët nuk i mbështeten Allahut duke pretenduar se janë nën
kontrollin dhe forcën e tyre çdo gjë, gjithmonë në shpirtin e tyre ka
frikë shqetësim dhe pesimizëm. Kjo është e ngjashme emocionin,
frikën, dhe dhimbjen që e ndjenë njeriu gjatë shikimit të një filmit.
Edhe ani me emocionin, frikën dhe dhimbjen që e ndjenë mendon sikur
do të mund ta ndryshon fundin e filmit. Prandaj sikur është e
panevojshme dhe e pavend një frikë e tillë në të njëjtën mënyrë është
edhe e panevojshme dhe e pavend mbërthimi në lakmi të ngjashme
përballë atyre që përballohet një njeri që e ndjekë kaderin. Për
shembull: janë krijesa të Allahut të gjithë ata persona që pasojnë
padrejtësi nga njerëzit tjerë. Dhe Allahu i krijon këto situata vetëm për
sprovimin e njeriut. Në rasë se besimtari u bënë durim këtyre situatave
dhe shpreson fitimin e xhennetit, mëshirës dhe kënaqësisë së Allahut
nuk bëhet asnjë arsye për hidhërimin dhe shqetësimin e tyre. Po edhe
Allahu besimtarëve u dërgon ndihmë dhe u siguron lehtësi në çdo punë

të tyre. Ky është një premtim i prerë i Allahut. Allahu në një ajet
Kur’anor për ata që kanë pësuare shpifje thotë kështu:
Kjo është kështu! E kush ndëshkon tjetrin me të njëjtën masë me
të cilën ka qenë i ndëshkuar vetë, e pastaj atij përsëri i bëhet e
padrejtë, All-llahu do ta ndihmojë atë patjetër. All-llahu shlyen
shumë të këqijat dhe falë mëkatet. (Haxhxh, 60)
Atëherë rruga e nënshtrimit dhe mbështetjes për besimtarët që e
dinë miqësinë, ndihmën dhe forcën e Allahut është rruga e vetme, më e
drejtë dhe më e lehtë për njerëzit. Nëse njeriu nuk e ndjekë këtë rrugë
do të mbet nën barrën e asaj që nuk do të mund ta ngreh. Dijetari İslam
Beduzzaman Said Nursiu në thënien e tij që do ta përmendim më vonë
tregon se njeriu në raste se nuk i beson dhe nuk i mbështete Allahut
gjithmonë do ta futë vetveten e tij brenda vështirësive. Ai thotë:
“Njeriu është i dobët, kurse fatkeqësitë e tij janë të shumta. Është i
varfër kurse nevoja e tij është shumë e madhe. Është përgjegjës,
kurse barra e jetës është bukur e rënd. Nëse nuk i beson Allahut
dhe nëse nuk i mbështetet Allahut ndërgjegjja (vetë-vetja) e tij
gjithmonë do ti mbet brenda vështirësive dhe dhimbjeve
shpirtërore. Atë e lidhin të këqijat, vuajtjet, shqetësimet, brengat,
mundimet. Ato ose e bëjnë si të pirë ose si përbindësh. (Sözler
(fjalët), f. 29)
Këtu duhet të tregojmë që; ato që shprehen në thënien e dijetarit
nuk janë thënie që shprehin ngushëllimin që duhet bërë njëri tjetrit në
situata e vështira ose munduarën e shpëtimin të vetvetes prej
vështirësive. Por këto janë krijimet e Allahut dhe pamjet e vërteta të
jetës së kësaj bote.
Andaj gjersa e jetojnë shqetësimin dhe vuajtjen e mosbesimit dhe
mosmbështetjes edhe në ditët më të lumtur njerëzit e injorancës,
besimtarët i cili u beson të vërtetave, në çfarëdo kushte që të jetë e jeton
gëzimi dhe qetësinë e lehtësisë së fesë.

Allahu xh.sh në Kur’an për besimtarët thotë kështu:
Ta keni të ditur se të dashurit e All-llahut (evliatë) nuk kanë frikë
(në botën tjetër) e as kurrfarë brengosje? (Ata janë ata) Të cilët
besuan dhe ishin të ruajtur. Atyre u jepet myzhde në jetën e
Dunjasë (në çastin e vdekjes) dhe në jetën tjetër (për shpëtim dhe
xhennet). Premtimet e All-llahut nuk mund të pësojnë ndryshim.
E, ai është sukses i madh. (Junus, 62-64)
Do të jenë të shpëtuar ata që e ndjekin
rrugën e kënaqësisë së Allahut
Nëse njerëzit i shikoni me vëmendje do ta vëreni se një pjesë e tyre
gjatë gjithë jetës së tyre përpiqen ta fitojnë dashurinë, respektin dhe
kënaqësinë e personave tjerë. Njerëzi e tillë mund ti vëreni në familjen
tuaj, në mesin e shoqërisë tuaj, në mesin e vëllezërve apo motrave
tuaja, në mesin e fëmijëve, në rrethin ku jetoni, në punë, në rrugë...
Kjo, është një jetë e vështirë, lodhëse, shqetësuese dhe bërse në shumë
pikëpamje. Para çdo gjëje, një njeri që e kërkon kënaqësinë e njerëzve
tjerë, shumë herë do të mbet nën shtypjen e ndërgjegjes. Për shembull:
një person vetëm për mos mu përjashtua prej grupit të shokëve që është
njoftuar rishtazi me ata, turpërohet t’u tërheqë vëmendjen dhe t’ua
thotë sjelljet që i sheh të gabuara te vetja e tyre. Ai vetëm nga frika se
do të mbet i vetmuar dhe pa njerëz të rrethit, dëmtohet prej urdhrave të
ndërgjegje. Kjo, në radhë të parë tek ai krijon një brengosje të madhe
ndërgjegjësore dhe pas një kohe të shkurtër i shuhet krejtësisht
ndërgjegjja dhe më në fund vjen në gjendjen që nuk do të mund ta
ndanë të keqen me të mirën, të drejtë me të gabuarën, dhe të bukuren
me të shëmtuarën.
Një vështirësi tjetër që e pretë një person që përpiqet ti bëjë të
lumtur në një qastë disa njerëz, është mundësia e asaj që gjersa e bënë
të kënaqur njërin mund ta hidhëron tjetrin. Një njeri gjersa e bënë të

kënaqur një shokë mund ta hidhëron familjen, po edhe mund ta humbë
një shokë gjersa mundohet ta bënë familjen të kënaqur. Ose mund ta
fitojë mos kënaqësinë e shokëve të punës një njeri që bënë çdo gjë
vetëm për me hy ne sy te padronit. Kurse fundi i të gjitha këtyre, është
i hapët se do të sjellje në jetën e një njeriut të tillë mos kënaqësi, mos
lumturi, shqetësim, ngacmim, brengosje, mërzi dhe dhimbje
shpirtërore.
Ndërsa besimtari e kërkon vetëm kënaqësinë e Allahut. Për atë nuk
është me rëndësi ajo që thonë njerëzit e rrethit, po ajo që thotë Allahu
është me rëndësi për atë. Pa dyshim që rruga më e drejtë është kërkimi
i kënaqësisë së Allahut dhe veprimi sipas asaj që Allahu e ka cekur në
Kur’an. Në Kur’an Allahu e tregon shembullin e atij që ishte ortak pa
marrëveshje dhe të atij që është thjeshtë në posedimin e njeriut (që
kërkimin e kënaqësisë).
All-llahu solli një shembull: Një njeri (rob) në posedimin e të cilit
ishin ortakë pa marrëveshje mes vete dhe një njeri (rob) që është
thjesht në posedimin e një njeriu.Ajanë ata të dy të një lloji (të një
gjendjeje)? Lavdërimi i takon vetëmAll-llahut, por ç’bën shumica
e tyre nuk e dinë. (Zumer, 29)
Ashtu siç u njoftua në ajetin Kur’anor jeta e përshtatshme për
njeriun është jeta e ndërtuar vetëm mbi kënaqësisë e Allahut. Dijetari
İslam Beduzzaman Said Nursiu në thënien e tij që do ta përmendim pak
më vonë ka thënë se do të sjellë një jetë shumë të lehtë çdo herë
përpjekja për fitimin e kënaqësisë së Allahut. Ai thotë:
Në punët tuaja duhet të jetë kënaqësia e Zotit. Nëse ekziston ajo
kënaqësi, nuk ka rëndësi edhe nëse prishet apo hidhërohet me ju e
gjithë bota. Nëse Ai e pranon, s’ka ndikim te ju dhe nëse të gjithë
njerëzit ju kundërshtojnë. Pasi Ai të pranon dhe të bëhet i kënaqur,
edhe nëse nuk dëshironi ju Ai do ti bëjë popullin t’ju pëlqen. Edhe
ata i bënë të pranoj. (Lem’allar, f. 154)

Kjo thënie e këtij dijetarit është shumë me rëndësi. Sepse njeriu
vetëm atëherë kur e kërkon kënaqësinë e vërtet të Allahut mund të
bëhet fetar i sinqertë. Nëse punën që e bënë e orienton për kënaqësinë e
njerëzve atëherë brenda kësaj pune është përzier hipokrizia. Kurse një
ndërtim i hipokrizisë, njeriun e futë në dëm si në këtë botë po ashtu
edhe në botën tjetër. Veçanërisht, ata të cilët e kërkojnë kënaqësinë e
njerëzve nuk mund ta shohin asnjëherë shpërblimin që e presin. Sado
që të mundohet të hynë në syrin e personit që e ka përballë të
mundohet, sado që të sjellët mirë me te të sillet përsëri nuk do të merr
nga ai person vlerësimin e mirë. Edhe nëse e merr ai është një njeri i
dobët. Kurse ai që përpiqet ta fitojë kënaqësinë e Allahut do ta merr
vlerësimin eAllahut në këtë botë po edhe në boten tjetër do të bashkohet
me bukurit e mrekullueshme. Allahu në Kur’an ka treguar që do ta
arrijnë shpëtimin ata që e ndjekin vetëm kënaqësinë e Tij kështu:
All-llahu e vë me atë (me Kur’anin) në rrugët e shpëtimit atë që
ndjek kënaqësinë e tij dhe me ndihmën e Tij i nxjerr ata prej
errësirave në dritë dhe i udhëzon në një rrugë që është e drejtë.
(Maide, 16)
Ndjekja e kënaqësisë së Allahut, njeriut do t’ia sjell në ketë botë
dhe në botën tjetër një jetë me plotë kënaqësi, lumturi, gëzim dhe me
shumë shumë lehtësi.
Sakrifikimi është i lehtë kurse egoizmi i vështirë
Në shoqëritë injorante njerëzit në përgjithësi dëshirat e tyre i
mbajnë në planë të parë dhe çdoherë veprojnë me mendimin “në rend
të parë për mua vjen qetësia ime, kënaqësia ime dhe komfori imë”.
Kurse sakrifikimi, u vjen shumë vështirë epshit të këtyre njerëzve. Te
këta njerëz sjelljet egoiste shikohen si vigjilente kurse sakrifikimi në
përgjithësi komentohet si thjeshtësi dhe gjë e pavlerë. Ndërkaq
sakrifikim për atë person që i kanë besuar Allahut është një fitim i

madh po ashtu është edhe një adhurim shumë i lehtë. Allahu kuptimin
e sakrifikimit të besimtarëve e tregon kështu:
Ata janë që për hir të Tij u japin ushqim të varfërve, jetimëve dhe
të zënëve robër. Ne po ju ushqejmë vetëm për hir të All-llahut dhe
prej jush nuk kërkojmë ndonjë shpërblim e as falënderim. Ne i
frikësohemi (dënimit të) Zotit tonë në një ditë që fytyrat i bën të
zymta dhe është shumë e vështirë. Po All-llahu i ruajti ata prej
sherrit të asaj dite dhe u dhuroi shkëlqim në fytyra e gëzim të
madh. (İnsan, 8-11)
Besimtari që e mendon shpërblimin e përhershëm në ahiretit nuk i
duket asgjë dhënia e pasurisë dhe ai gjithmonë vazhdon ta ndanë atë
vetë për fitimin e kënaqësisë së Allahut dhe për ta përjetuar ndjenjën që
u përmendë në fund të ajetit të më lartë përmendur. Prandaj vlera e
pasurisë që jepet në këtë botë përplot me mangësia është shumë më e
pavlerë se bukuria dhe pasuria që ka përgatitur Allahu në xhennet.
Besimtarët që i besojnë kësaj, sado i madh që të jetë sakrifikimi të jetë
ata asnjëherë nuk presin nga njerëzit ndonjë lëvdatë apo ndonjë gjë
tjetër.
Afër gjitha këtyre Allahu u ka premtuar bereqet dhe bollëk në këtë
botë atyre që sakrifikojnë (huazojnë) për fitimin e kënaqësisë së
Allahut dhe në të njëjtën kohë atyre u ka premtuar se do tua jep edhe
më tepës se ajo që kanë dhënë. Allahu këtë premtim në ajetet
Kur’anore e komunikon kështu:
Kush është ai që i huazonAll-llahut një hua të mirë, eAi t’ia shtojë
atij shumëfish atë? All-llahu shtrëngon (varfëron) dhe çliron
(begaton) dhe kthimi juaj është vetëm tek Ai. (Bekare, 245)
Shembulli i pasurisë së atyre që e japin në rrugën e All-llahut
është si i një kokrre që i mbinë shtatë kallinj, në secilin kalli
njëqind kokrra. All-llahu ia shumëfishon (shpërblimin) atij që
dëshiron, All-llahu është bujar i madh, i di qëllimet. Ata që për hir
të All-llahut e japin pasurinë e tyre, e pastaj atë që e dhanë nuk e

përcjellin me të përmendur e me mburrje, ata e kanë shpërblimin
e vet te Zoti i tyre, për ata nuk ka frikë, ata as që do të brengosen.
(Bekare, 261-262)
Siç u tregua në ajetin Kur’anor njeriu sa më shumë që shpenzon në
rrogë të Allahut aç më shumë Allahu atë e furnizon me pasuri. Për këta
persona që shpërndajnë (japin) në rrugë të Allahut nuk ka frikë aspak.
Kurse jobesimtarët pasi që nuk e dinë vlerën e sakrifikimit janë larg
mëshirës, ndihmës dhe shpërblimit të Allahut. Ata janë shumë koprrac
në pasuri. Edhe pse janë të pasur dhe kanë mjaftë të holla përsëri veten
e tyre nuk e ndjenë të lumtur dhe të qetësuar. Sepse ata nga frika se mos
po ju humbë pasuria ditë e natë bëjnë llogaritje dhe plane të ndryshme.
Ama ata harrojnë se nëse dëshironAllahu ua merr nga dora e tyre gjithë
atë që e posedojnë. Andaj ata e dëmtojë vetveten e tyre me moral të keq
kurse mbesin të varfër prej bereqetit, qetësisë dhe lumturisë
shpirtërore.
Falshmëria për njeriun është gjëja më
e bukur dhe më e mire
Siç njoftohet edhe në ajetin Kur’anor: “Ai është që pranon
pendimin e robërve të vet dhe shlyen të këqijat dhe e di çka punoni.
(Shura, 25), Allahu është shumë falës. Edhe besimtarët si persona që i
përshtaten moralit që e pëlqen Allahu, kur shohin ndonjë te keqe prej
ndonjërit e falin dhe e zgjedhin largimin e të keqes me të mirë. Pa
dyshim, durimi përballë të keqes, falja e një personit, mos tërbimi për
hakmarrje, mundja e zemërimit është një veçori që u takon besimtarëve
të sinqertë. Dhe shpërblimi i kësaj sjelljes është dashuria dhe kënaqësia
e Allahut. Allahu në një ajet Kur’anor thotë kështu:
Të cilët japin kur janë shlir edhe kur janë në vështirësi dhe që e
frenojnë mllefin, që ua falin (të keqen) njerëzve, e All-llahu i do
bamirësit. (Ali-İmran, 134)

Personi që falë dhe që mundohet ta kthen të keqen me të mirë bëhet
përgatitës i një ambientit të mbushur me lumturi dhe me qetësi dhe në
te njëjtën kohë bëhet personi më dashamirës në mesin e njerëzve. Edhe
Pejgamberi a.s pasi që çdo herë e ka kthye të keçen me të mirë ka
triumfuar gjithmonë. Siç dihet nga burimet e historisë İslame
Muhamedi a.s kishte shkua në Taif për ti thirrur në besim njerëzit që
gjendeshin aty. Populli i Taifit thirrjes së Muhamedit a.s iu përgjigjen
me gurë. İ hidhëruar nga kjo ngjarje pejgamberi a.s u ul të pushonte
pakë. Në atë kohë i erdh Xhibrili a.s dhe i tha: O i dërguari Allahut!
Unë jam nën urdhrin tënd. Nëse dëshiron i bashkoj ato dy kodrat dhe
popullin e Taifit e zhduku menjëherë! İ Dërguari a.s iu përgjigj: Jo?
Sepse ky ende është një popull që se ka kuptuar ende të vërtetën, e
kështu ndoshta një ditë do të dalin gjenerata që e falënderojnë Zotin. Ja
pra pejgamberi a.s të keqes nuk iu hakmerr me të keqe.
Prandaj edhe ne duhet të jemi tolërues përballë të këqijave. Sepse
nëse durojmë vetëm pakë do ta arrijmë atë që dëshirojmë. Gjithmonë
duhet ta kthejmë të keqen me të mirë, sepse kur e bëjmë një gjë të tillë
ndoshta do të heqim pakë ama do ta fitojmë personin që na kishte
armiqësi dhe në të njëjtën kohë do ta arrijmë kënaqësinë, dashurinë dhe
miqësinë e Allahut. Në një ajet Kur’anor tregohet kështu:
Nuk është e barabartë e mira dhe e keqja. Andaj, (të keqen) ktheje
në mënyrën më të mirë, se atëherë ai, me të cilin kishit njëfarë
armiqësie, do të bëhet mik i afërt. Mirëpo këtë nuk mund ta arrijë
kush, pos atyre që janë të durueshëm, dhe nuk mund ta arrijë
kush, pos atyre që kanë virtyt të lartë. (Fussilet, 34-35)
Allahu për shpërblim të moralit të bukur njerëzve u dhuron një jetë
të lehtë dhe të bukur. Në rrethin e atij që nuk është falës gjithmonë ka
armiq dhe urrejtje kurse në rrethin e atij që është falë gjithmonë ka miq
dhe dashamirë që janë në gjendje ta flijojnë edhe veten e tyre për atë.

Modestia sjell një jetë të lehtë dhe të rehatshme
Mendjemadhësia dhe kryelartësia janë veçoritë e moralit të keq që
krijojnë shqetësim dhe dëm të madh te njeriu. Kurse modestia, e
kundërta, ajo njeriut i sjellë qetësi, kënaqësi dhe lumturi. Një njeri
mendjemadh para çdo gjëje pretendon se të gjitha veçoritë e bukura i
përkasin vetës së tij. Për shembull: Ai në vend që ta falënderojë
Allahun për mendjen që ia ka dhënë, mburret dhe lavdërohet me atë.
Kështu ai duke u lavdëruar me veçorinë e mendjes së vetë, gjithmonë
njerëzit e rrethit të vetë mundohet t’i poshtëron dhe t’i shoh të vegjël.
Dhe për atë që e bënë një gjë të tillë nuk duhet dhe nuk shihet i
këndshëm në rrethin ku jeton. Ndoshta, njerëzit e rrethit mund ta donë,
mund ta respektojnë, mund ta nderojnë, mund ta lavdërojnë, ama
respekti, nderimi, dashuria dhe lavdërimi i njerëzve tjerë për këtë njeri
nuk buron asnjëherë nga zemra, por buron nga frika dhe interesi. Dhe si
rrjedhojë e kësaj njerëzit kryelartë, asnjëherë nuk kanë miq të sinqertë.
Kështu që në rrethin e tij gjithmonë ka njerëz që shtihen kinse e donë.
Njëra prej dëmtimeve më të mëdha që ia bënë vetës së tij njeriu
kryelartë, është mundimi i tij që të shihet nga njerëzit e rrethit si njeri i
pa të meta dhe pa i mangësia. Për shembull siç thamë edhe në
shembullin e më lartë përmendur një njeri kryelartë që lavdërohet me
mendjen e tij gjithmonë pretendon se është më i ditur në mesin e
njerëzve. Për këtë arsye ai gabimin kurrë nuk e pranon. Po edhe kur
bënë ndonjë gabim mundohet që ta fsheh prej njerëzve tjerë, madje
edhe është në gjendje të gënjejë vetëm që mos të vërehet gabimi i tij
nga të tjerët. Ndërkaq njeriu është një krijesë shumë e dobët, posedon
mangësia dhe është një krijesë që sprovohet në çdo çast të jetës së tij.
Andaj janë shumë të natyrshme gabimet dhe mangësitë e njeriut. Kurse
të munduarit e fshehjes së mangësive përpara njerëzve tjerë është
shumë e panevojshme dhe e pakuptimtë.
Kurse një ndjenjë tjetër që gjende në epshin e njerëzve dhe që më

së shumti atyre ju përjeton brengosje është të sosorit (të gjendurit) e
tyre më të dobishëm sipas të tjerëve për shkak të disa veçorive të tyre.
Kjo, në të vërtet është një veçori e shejtanit. Allahu kur e krijoj Ademin
a.s, i kishte urdhëruar si në shenjë respekti engjëjt dhe shejtanët ti
përulen Ademit a.s. Engjëjt, si krijesa që janë krijuar me moral të bukur
menjëherë iu përulen Ademit a.s. Kurse shejtani, përuljen e kishte
refuzuar dhe si ndjesë i kishte thënë këto fjalë:
Ai (Iblisi) tha: “Unë jam më i mirë prej tij, mua më ke krijuar nga
zjarri, e atë e krijove nga balta!” (Sad, 76)
Siç u njoftua edhe në ajetin Kur’anor, shejtani për arsye se e kishte
pa vetën e vetë më të lartë sipas krijesat tjera, e kishte tejkaluar aç
shuma saqë e kundërshtoj edhe urdhrin e Allahut.
Kur’ani bënë fjalë edhe për ata të cilët kanë devijimin duke e pa
veten e tyre më të lartë. Përshembull, Jahudit dhe krishterët kanë
devijuar duke thënë “Ne jemi bijtë e All-llahut dhe të dashurit e Tij”
(Maide, 18). Vetëm se dhe ata, po edhe të gjithë njerëzit, janë krijesa të
dobëta dhe të mangëta që i ka krijuar Allahu. Andaj asnjë njeri nuk
mund të thotë unë i fitova këto veçori dhe tani e tutje unë jam njeri i
vlefshëm ne rrethin ku jetoj. Sepse vlefshmëria fitohet vetëm duke iu
afruar Allahut dhe duke i kryer obligimet e fesë së lehtë, İslamit.
Përgjigja e Allahut që ua jep atyre që e pretendojnë veten e tyre më
të lartë dhe më të privilegjuare në Kur’an është kështu:
“... E pse pra Ai ju dënon me mëkatet tuaja?” Jo, ju jeni njerëz që
Ai ju krijoi. Ai i falë atij që do dhe e dënon atë që do. Sundimi i
qiejve, i tokës dhe i gjithë ç’ka në mes tyre është vetëm i All-llahut
dhe vetëm te Ai është e ardhmja. (Maide, 18)
Pretendimi i pa mangësisë dhe i pa gabueshmërisë, është një barrë
shumë e rënd për njeriun. Mundohen të bëhen të privilegjuar në mesin
e njerëzve, për këtë arsye mundohen ta mbajnë nën kontroll çdo çast,
dhe çdo herë përpjekën të tregojnë një sjellje këmbëngulëse. Për
shembull kur të marrin pjesë në ndonjë mbledhje dëshirojnë ta tregojnë

veten e tyre të mençur, të veshur mirë, të flasin bukur dhe të bëhen
zgjedhës i çështjes. Bile edhe gjersa janë brenda ndonjë shoqëria,
mundohen ta formojnë një mburrje, një dallim dhe një kulturë më të
lartë dhe asnjëherë nuk pranojnë të përzihet me njerëzit që janë në
dhomë apo me ndonjë kallaballëk tjetër. Kurse për këtë arsye janë sikur
“mbi gjemba (thera)”. Asnjë lëvizje e tyre nuk bëhet nga brendësia e
shpirtit dhe natyrshmëria. Çdo gjë që e bëjnë, bëhet me planë dhe
llogaritje për të arritur pretendimi i tyre. Kurse kjo sa torturë e madhe
do të jetë për një person dhe sa do të jetë ngarkimi i madh i barrës për
njeriun është në shesh.
Mirëpo duhet të dihet se njerëzit të cilët janë mendjemëdhenj
asnjëherë nuk do t’i arrijë ato gjëra që i synojnë. Sepse ata sa më shumë
që bëhen mendjemëdhenj, aç më shumë e fitojnë dhe urrejtjen dhe
zemërimi e njerëzve të rrethit të tyre, po edhe në të njëjtë mënyrë ata
asnjëherë nuk do të mund t’i arrijnë qëllimet e veta. Allahu në një ajet
Kur’anor mos arritjen e qëllimit të mendjemëdhenjëve e tregon kështu:
Ata që kundërshtojnë shpalljen e All-llahut pa pasur argument,
nuk kanë tjetër në zemrat e tyre vetëm se një mendjemadhësi, me
të cilën nuk do t’ia arrijnë qëllimit, e ti kërko mbrojtje te All-
llahu, se Ai të gjitha i dëgjon dhe i sheh. (Gafir, 56)
Njerëzit mendjemëdhenj, sikur se nuk e arrijnë asnjë dëshirë në jetë
e kësaj bote, ashtu nuk mund ta arrijë edhe dashurinë e Allahut. Allahu
në një ajet Kur’anor këtë e tregon kështu:
Dhe mos shtrembëro fytyrën tënde prej njerëzve, mos ec nëpër
tokë kryelartë, se All-llahu nuk e do asnjë mendjemadh e që
shumë lavdërohet. (Llukman, 18)
Kurse njerëzit e modestuar nuk e përjetojnë asnjëherë presonin dhe
brengosjen që e përjetojnë njerëzit mendjemëdhenj. Sigurisht që çdo
njeri dëshiron ta bënë më të mirën, më të bukuren dhe më të vlefshmen
e çdo gjëje. Vetëm se janë brenda një humbjes së madhe ata të cilët i
bëjnë këto për të hyrë në syrin e njerëzve dhe për tu ngopur me lakmitë

e dynjasë. Kurse një njeri modest, çdo gjë që bënë e bënë vetëm për ta
fituar kënaqësinë, dashurin dhe mëshirën e Allahut. Kur të arrin diçka
ose kur bëhet posedues i një gjëje të bukur, e dinë se këto nuk janë gjëra
që i ka fituar vetë, por janë dhunti të Zotit që ia ka dhuruar vetës së tij.
Po edhe kur e godet diçka e pakëndshme ose humbë diçka nuk e thotë
atë që është në kundërshtim me atë që e ka urdhëruar Allahu. Kështu që
ai e dinë se kjo situatë për veten e tij është një sprovë dhe në saje të
kësaj i mbështetet Allahut për ta fituar më të mirën që rrjedh nga
sprova. Kështu që ai e jeton qetësinë e ëmbëlsirës së besimit duke mos
u brengosur për gjërat e pa këdëshme që i ndodhin vetës së tij.
Dijetari İslam Beduizzamn Said Nursiu dallimin e njerëzve
mendjemëdhenj dhe njerëzve modestar shkurtimisht e sqaron kështu:
Ai që e pëlqen vetveten e gjen belanë (fatkeqësinë), dhe bien në
vështirësi. Kurse ai që nuk e pëlqen vetveten e gjen qetësinë, dhe
shkon në mëshirë. (Mektubat, f. 301)
Këtë temë po e përfundojmë me një thënie të Muhammedit a.s ku
thotë:
“Nuk do të hyjë në xhennet ai që ka në zemrën e tij mendjemadhësi,
qoftë dhe sa një grimcë e vegël e atomit”.
Qetësinë dhe lehtësinë që e sjellin
sinqeriteti dhe drejtësia
Njerëzit e injorancës kur mbesin në gjendje të vështirë çdoherë e
përdorin gënjeshtrën. Sepse sipas tyre gënjeshtra është pjesë e
ligjëratës që i nxjerrë prej situatës. Dhe për këtë arsye gënjeshtrën e
shohin si metodë shumë të lehtë për shpëtimin e vetës së tyre. Ndërkaq,
gënjeshtra dhe mos drejtësia, janë prej drejtimeve më të këqija që
posedon njeriu. Para çdo gjëje, një njeri që gënjen çdoherë e jeton
acarimin e asaj që do të del në çdo çast gënjeshtra e tij në shesh dhe për
këtë arsye frikësohet duke pandehur se do të nënvleftësohet prej të

tjerëve. Andaj gënjeshtra bëhet shkaktare e frikshmit, brengosjes dhe
nënvleftësimit të njeriut. Kurse në një ambientin që secili e gënjen
njëri tjetrin ka hipokrizi dhe mos sinqeritet. Sepse çdo njëri dyshon te
fjalët e tjetrit. Kështu që ata nuk i besojnë njëri tjetrit bile edhe për
çështjet më të vogla. Prandaj është e qartë se nuk ka një miqësi të
sinqertë aty ku mbretëron hipokrizia dhe mos sinqeriteti. Populli thotë:
“Aty ku ka sinqeritet, ka miqësi, dashuri dhe kuptueshmëri të vërtetë”.
Ndërsa drejtësia për një njeri që i frikësohet Allahut është shumë e
rëndësishme. Allahu në një ajet Kur’anor besimtaret i urdhëron kështu:
O ju besimtarë, pëmbajuni mësimeve të All-llahut dhe thuani fjalë
të drejta. (Ahzabë, 70)
Drejtësia dhe sinqeriteti, muslimanëve u sjell një moral shumë të
bukur, një jetë me plot lumturi dhe siguri. Për shembull: një besimtarë
asnjëherë nuk e fsheh prej të tjerëve gabimin që e bënë. Sepse e din se
Allahu është duke e dëgjuar dhe shikuar në çdo çast dhe duke iu
drejtuar Allahut pendohet për gabimin që e bënë. Nëse është e
nevojshme që ta dinë edhe besimtarët tjerë, atyre ua tregon në mënyrën
më të mirë dhe më të drejtë. Besimtarët e dinë që nuk do të mund ta
përfitojnë sinqeritetin përballë një drejtësie të tillë. Andaj të jetuarit në
mesin e besimtarëve të drejtë dhe të sinqertë është një dhunti e madhe e
Allahut.
Kështu që duhet harruar se Allahu njerëzve të drejtë dhe njerëzve të
sinqertë ua jep një ambient shumë të mirë, shumë të qetë, shumë të
bukur, shumë të lumtur dhe shumë të sigurt në jetën e kësaj bote. Kurse
ajo që do ta marrinë në jetën e ahiret është shumë më e madhe dhe
shumë më e bukur:
All-llahu tha: “Kjo është dita që të drejtëve u bën dobi drejtësia e
tyre. Ata kanë xhennete në të cilët rrjedhin lumenj, janë për jetë të
pasosur në to. All-llahu është i kënaqur me ta dhe ata janë të
kënaqur ndaj Tij. Ky është shpëtim i madh. (Maide, 119)

Morali i bukur i sjellë lehtësi dhe
qetësi jetës së çdo njeriut
Pa dyshim që morali i bukur sjellë qetësi dhe lehtësi në jetën e
njeriut. Sepse në një shoqëri që mbizotëron morali i ulët, mbizotërojnë
edhe gjërat e ndyta. E sigurisht që, ku ekzistojnë gjërat e ndyta nuk ka
qetësi as trupi, e as shpirti. Pastaj edhe njerëzit me moral të ulët janë në
gjendje të bëjnë çdo gjë që u kërkon eshpi i tyre. Për këtë arsye te këta
njerëz nuk ka as siguri të shpirtit. Sepse ata në çdo çast janë në gjendje
të plaçkitin, të vjedhin, të shajnë, të mashtrojnë, të tradhtojnë , të
dhunojnë, të pinë alkool, të pinë drogë etj…
Kurse në shoqërinë e njerëzve të moralshëm ekzistojnë të kundërtat
e këtyre veçorive . Aty mbretëron sinqeriteti, respekti, ndihma,
solidariteti, toleranca, drejtësia, kuptueshmëria, dashamirësia etj ... Në
këtë shoqëri njerëzit janë të sigurte si nga malli po ashtu edhe nga
shpirti. Kështu që qetësia e trupit dhe shpirtit gjendet vetëm te njerëzit
që posedojnë moral të bukur.

DINAKRIA E DOBËT E
SHEJTANIT
Allahu çdo njeri në jetën e kësaj bote e sprovon me situata të
ndryshme. Dhe çdo njeri sipas moralit dhe besimit që tregon në çastin e
këtij sprovimit, e cakton jetën e tij të xhennetit dhe xhehennemit.
Ndërsa kjo sprovë që Allahu e ka krijuar për njerëzit, është shumë e
lehtë dhe e qetë. Siç u bisedua edhe në temat e mëhershme, ajo që i
përket njeriu është jetesa e një jete që i sjellë lumturi dhe qetësi si në
këtë botë po ashtu edhe në boten tjetër. Vetëm se njeriu këtë lumturi
dhe qetësi mund ta arrin vetëm duke i zbatuar urdhrat, ligjet, preferimet
dhe këshillat e Kur’anit. Mirëpo nuk duhet harruar se Allahu edhe
shejtanin e ka krijuar brenda këtij sprovimit. Siç tregohet në ajetet
Kur’anore shejtani është një forcë negative përballë besimit dhe në të
njëjtën kohë ai me dinakërinë e tij mundohet ditë e natë t’i largon
njerëzit prej rrugës së drejtë. Prandaj ai për ta bërë një gjë të tillë
provon çdo rrugë, dhe njerëzve u kurdis kurthe të ndryshme. Allahu
armiqësinë e shejtanit që e ka përball njeriut në një ajet Kur’anor e
komunikon kështu:
O ju që besuat, hyni në islamizmin e tërësishëm (përqafojeni fenë
islame në tërësi), e mos ndiqni rrugën e djallit, sepse ai është
armik juaji i hapët. (Bekare, 208)
74

Por, siç tregohet në ajetet Kur’anore dinakëria e shejtanit është e
dobët dhe një njeri besimtarë e vëren menjëherë dinakërinë e tij dhe
menjëherë mundohet ti shkatërron kurthet e tij. Allahu në Kur’an e ka
njoftuar dinakërinë e dobët të shejtanit dhe mos detyrimin e tij ndaj
njerëzve.
Ajeti Kur’anor i Sures İbrahim mosdetyrimin e shejtanit e tregon
kështu:
E pasi të kryhet çështja (të hyjnë ata të xhennetit dhe të
xhehennemit në të, xhehennemlinjve) djalli (u mban ligjëratën e
shëmtuar), dhe u thotë: “Vërtet, All-llahu ju pat premtuar
premtim të vërtetë, e unë ju pata premtuar dhe, qe, nuk e zbatova
premtimin ndaj jush. Po unë nuk pata kurrfarë pushteti ndaj jush
(që t’ju detyroj), përpos që ju thirra (në rrugë të gabuar), e ju m’u
përgjigjët; atëherë pra mos më qortoni mua, po qortojeni veten.
Unë nuk mund t’ju shpëtoj juve, e as ju nuk mund të më shpëtoni
mua. Unë mohoj shoqërimin tuaj që ma bëtë mua më parë (më
adhuruat në vend të Zotit)”. S’ka dyshim, jobesimtarët kanë
dënim të dhembshëm. (İbrahim, 22)
Përsëri Allahu pushtetin e dobët të shejtanit në një ajet tjetër
Kur’anor e njofton kështu:
Në të vërtetë, djalli realizoi mendimin e vet ndaj tyre, ndaj edhe e
dëgjuan atë, përpos një grupi besimtarësh. E ai (djalli) nuk pati
kurrfarë pushteti ndaj tyre, përveç që (dija e Jonë të dalë në
shesh) të dihet ai që beson në botën tjetër, prej atij që është në
dyshim për të. E Zoti yt është përcjellës ndaj çdo gjëje. Thuaj:
“Thirrni ata, të cilët i menduat për zota pos All-llahut!” Ata nuk
posedojnë sa një grimcë as në qiej e as në tokë dhe as që kanë në to
ndonjë pjesë, dhe Ai nuk ka prej tyre ndonjë përkrahje. (Sebe, 20-
22)
Andaj mos pushteti i shejtanit mbi njerëzit është një lehtësi e
madhe që e ka caktuar Allahu për njerëzit. Shejtani njerëzve u

pëshpëritë për moralin e ulët, për të keqen, për mos besimin e Allahut
dhe mos zbatimin e obligimeve fetare dhe në të njëjtën mënyrë ai
mundohet që njeriun vazhdimit ta dërgon në shirk. Vetëm se ai nuk
zbaton presion për ti shti njerëzit me i bë këto gjëra, dhe kurthet që i
kurdis kuptohen dhe janë të dobëta. Po edhe njeriu për të shpëtuar prej
ndikimit të shejtanit nuk ka shumë nevojë të harxhon shumë mundim
dhe shumë përpjekje. Sepse një njeri që mendon, e vëren menjëherë
dinakërinë e shejtanit dhe në saje të kësaj nuk e zbaton atë që ia
pëshpëritë shejtan. Për shembull shejtani njeriut jetën e përkohshme të
kësaj bote mund t’ia tregojë dëfryese, tërheqëse dhe shumë të
këndshme. Ai në te njëjtën mënyrë ka mundësi që edhe një djaloshit të
ri t’ia ndjejë jetën e kësaj bote sikur nuk do të mbaron kurrë, dhe në saje
të kësaj mundohet që sa ma shumë ta lidh me atë. Ndërkaq, kjo
përpjekje e shejtanit për një njeri që është i mençur, është e kotë, e
dobët dhe pa ndikuese. Kështu që dinakërinë e shejtanit e prishë njeriu
që e dinë se do të vdes një ditë, se të gjitha bukuritë e kësaj bote janë të
përkohshme, se një ditë do të takohet me Allahun. Ose shejtani njeriut i
pëshpëritë të bëhet kryelartë dhe pëlqyes i vetes së tij. Vetëm se për një
njeri që e përkujton mangësiratë, dobësitë dhe se një ditë do të ndahet
nga kjo botë dhe pastaj do ti kalbet trupi në dhe do të shpëton lehtë prej
kurtheve të shejtanit.
Sigurisht që kjo lehtësi, është për të sinqertit të cilët nuk dëshirojnë
të jetojnë në ndikimin e të mallkuarit, po edhe në të njëjtën kohë është
edhe për ata të cilët e synojnë, xhennetin, mëshirën, kënaqësinë dhe
dashurinë e Allahut.
Dinakëria e shejtanit mbi ata njerëz që nuk i frikësohet dhe
strehohet Allahut do të jetë shumë ndikuese. Allahu në Kur’an ka
njoftuar se nga shejtani do te jenë të mbrojtur vetëm ata të cilët janë të
sinqertë:

Ai tha: “Pasha madhërinë Tënde, kam për t’i shmangur prej
rrugës së drejtë që të gjithë, përveç atyre që janë të sinqertë nga
robërit e Tu!” (Sad, 82-83)
Kurse në një ajet tjetër Kur’anor thënia e atyre që i përgjigjen
shejtanit është kështu:
Në të vërtetë, pasi e gjeta rrugën e drejtë, ai më largoi mua prej
asaj, e djalli është ai që njeriun e humb dhe e lë të vetmuar.
(Furkan, 29)

PËRFUNDIM
E
dhe ju sikur të gjithë njerëzit tjerë që janë duke jetuar në
sipërfaqen e tokës jeni duke iu afruar në çdo minutë dhe
sekondë jetës së përhershme të ahiretit. Kjo është një e vërtet
e pa shmangshme... Një ditë në një mënyrë jeta e juaj do ta gjen fundin
dhe pas kësaj ju do ta vazhdoni jetën në botën tjetër. Pas të vdisni do të
dilni para Allahut dhe do të jepni llogari për të gjitha veprat dhe punët
që i keni ber në jetën e kësaj bote.
Andaj nëse e keni shikuar dhe ditur fenë si të vështirë tani e tuje
mos vazhdoni ta bëni një gjë të tillë. Deri më tani ngase e keni
pretenduar fenë si të vështirë, ka mund që të keni jetuar larg fesë, mund
të mos e keni jetuar moralin e Kur’anit dhe mund të keni bërë disa
gabime. Ama që nga tani e tutje me rëndësi është të pendohen
sinqerisht te Allahu, të punoni atë që është më e mirë për ahiret dhe të
orientoheni kah ajo që është më e lehtë. Kur ta synoni një gjë të tillë
atëherë jeta e juaj do të merr kahja ka lumturia, kënaqësia dhe dashuria
e zjarrtë për të jetuar.
Nocioni “një jetë e bukur” njerëzve u duket shumë i panjohur.
Shumica e njerëzve jetesën e bukur e shohin larg jetës së tyre. Andaj
shumica e njerëzve mendojnë se një jetë e qetë vetëm mund të
imagjinohet. Ama një mendim e tillë u përket vetëm atyre personave që
jetojnë larg fesë. Ndërsa mendimi për të jetuar jetën e lumtur dhe pa
78

brenga u përket atyre personave që i frikësohen Allahut dhe atyre që
bëjnë punë të mira. Allahu këtë myzhde në Kur’an e njofton kështu:
Kush bën vepër të mirë, qoftë mashkull ose femër, e duke qenë
besimtar, Ne do t’i japim atij një jetë të mirë (në këtë botë), e (në
botën tjetër) do t’u japim shpërblimin më të mirë për veprat e
tyre. (Nahl, 97)
Siç u sqarua në pika të shkurtra gjatë gjithë librit, feja që Allahu e
ka zgjedhur për njerëz është shumë e lehtë dhe e pamundimshme. Po
në të njëjtën kohë edhe gjatë kapitujve të ndrysh u vërejt se kjo fe
njeriu i sjellë qetësi, lumturi dhe kënaqësi ne jetën e kësaj bote. Ai njeri
që e jeton këtë fe hyjnore gjithmonë do të jetë nën mbrojtjen e Allahut,
në çdo punë do të ketë sukses dhe siç u tregua edhe në ajetet Kur’anore
e jeton një jetë shumë të lumtur.
Atëherë edhe ju preferoni atë që është më e bukur dhe më e lehtë.
Andaj duke e jetuar moralin e Kur’anit mund ta fitoni shumë lehtë një
jetë të tillë. Sepse Kur’ani, është fjala e Atij që ka krijuar çdo gjë. Duke
i lënë anash sugjerimet që i keni pa në televizion, që i keni dëgjua në
radio, që i keni jetuar në shoqëritë ku jetoni deri më tani, orientoheni
vetëm kah feja e lehtë dhe mendoni lehtësinë e jetesës së saj.
Mos harroni se nëse e lënë pas dore mundësinë e jetesë së asaj që
është e lehtë mund të përballoheni me një dhimbje të tmerrshme që se
keni shpresuar ndonjëherë. Andaj dijeni që jeta e kësaj bote do të
mbaroj shpejtë. Dijeni që juve ju pret një jetë që kurrë nuk do të
mbarojë. Prandaj që nga tani duhet të filloni të përgatiteni për atë jetë.
Që nga tani e tutje mundohuni të bëni një jetë të frytshme duke i
zbatuar urdhrat eAllahut. Sepse nëse i zbatoni urdhrat eAllahut, shpirti
juaj do të shndritë si një yll para Krijuesit të tij. Shfrytëzojeni më punë
të mira pjesën e vogël të jetës që u ka mbetur. Kalimi dhe sigurimi i një
jetës së rehatshme dhe të bukur mos të jetë qëllimi juaj përfundimtarë.
Mos mendoni se keni ardhur kotë në këtë botë, që secili të bëjë atë që

dëshiron, qoftë e mire apo e keqe. Punoni për ahiret sikur nesër do të
vdisni. Punoni punë të mira gjersa jeni në ditët më të mira të jetës tuaj,
sepse kur vjen pleqëria ankimet janë të kota, siç thotë dhe populli
“Puno në rini që të kënaqësh në pleqëri”
Kini kujdes mos e humbni një gjë të madhe për një gjë të vogël.
Lëreni të përkohshmen mendojeni të përhershmen. Mendojeni atë që e
ka premtuar Allahu i madhëruar në Kur'an. Mos të na dukët kjo botë si
një lule që kënaqemi duke e shijuar erën e saj. Keni kujdes nga kjo botë
që është sikur helmi, e merr ai që nuk e njeh e mundohet ti afrohet sa
më shumë, e padyshim që kur ti afrohet afër do të helmohet dhe të
vdesë. Bëhuni të durueshëm, se nëse duroni vetëm pak do ta merreni të
amshueshmen.
Më të vërtetë koha më të cilën jetoni është kundër të vërtetës. Po
qese jeni më të vërtetën ndodh që të jeni ç'do herë të përjashtuar. Mos u
merakosni, se gjithnjë do të keni miq afër, e po që se nuk gjendet afër
jush asnjë mikë, atëherë mos harro se Krijuesi i gjithësisë do të jetë
miku më i mire i juaji. Padyshim që nëse jetoni më të vërtetën do ta
keni Krijuesin mikun më të mire të jetës tuaj. Pasi që Krijuesi të bëhet
miku më i mire i juaji, jeta juaj do të marrë kahje ka lumturia, shpresa
dhe dëshira e zjarrtë për të jetuar. Prandaj nëse ke besuar dhe je në
rrugën e drejtë mos u frikëso nga askush. Sepse ata që besuan dhe ata
që ecin në rrugën e drejtë duke bërë vepra të mira karakterizohen si
krijesat më të mira dhe më të dobishme.
Hapni sytë dhe mendoni thellë, kthjellohuni dhe sa më pare filloni
ta jetoni jetën e vërtet që e preferon Kur'ani. Kështu që një ditë do të
vdisni dhe do të kaloni në anën tjetër. Nuk mundesh të thuash “unë nuk
dua të jetoj jetën pas varrit “. Prandaj të gjithë njerëzit që kanë jetuar në
këtë sipërfaqe të tokës qoftë edhe një ore të vetme do të ringjallen për
të jetuar në jetën e përhershme të ahiretit. Andaj mos vdisni duke qenë
mëkatare, pa vepra të mira. Sepse kur të dilni para Allahut ankimi dhe

përgjërimi do të jetë i kotë. Si rrjedhim i kësaj, sa e sa njerëz në ditën
kur do të dalin përpara Allahut do të kenë dëshire për tu kthyer edhe një
herë në këtë jetë, për ta kaluar tëre jetën në përkushtim, adhurim dhe
mbështetje në Allahun. Kështu që fytyrat e këtyre njerëzve që do të
përgjërohen do të jenë të nxira që i pret dënimi i rrebet i Allahut.
Prandaj luteni Allahun që mos të jeni nga këto krijesa që e kanë
merituar hidhërimin e Tij. Lutuni sa më shumë, sepse lutja e mbanë
njeriun të lidhur në rrugën e drejtë ashtu siç e mbanë shtylla shtëpinë.
Lutuni sa më shumë sepse zëri mi i ëmbël dhe më i bukur te Allahu
është zëri i atij që lutet. Andaj lutuni Atij që t’ju pranoj lutjet, shpresoni
tek Ai sepse ua plotëson dëshirat.
Përfundimisht, dijeni se kjo jetë është e shkurtër. Dijeni se kjo botë
është si mashtrues i afërt dhe i rrezikshëm që u afrohet atyre që i
pëlqejnë ato që gjinden brenda saj. Dijeni se kjo botë është vrasës i të
dashurve të vetë. Andaj ruajuni dhe bëhuni të kujdesshëm mos
devijoni. Dijeni se bollëku i kësaj botë sjelle fatkeqësi dhe sprova të
mëdha, ndërsa lidhshmëria më të medoemos të qon në dështim. Dijeni
se i mençur është ai që e le kurse ai që e merr atë do të jetë i humbur.
Dijeni se i mençur dhe i ditur është ai që i frikësohet asaj me çka e
frikëson Allahu dhe ai që e ka llogaritur mirë që se shpejti do të ndahet
nga kjo botë. Mos ija lejo vetës të jesh prej të humburve dhe prej atyre
që kundër vetës tërhoqën hidhërimin e Allahut.
Mos harroni se: “Mëshira, kënaqësia, dhe dashuria e Allahut është
vetëm mbi ata persona që sa më shumë e kujtojnë Atë”.

MASHTRIMI I
EVOLUCIONIT
D
arvinizmi, me fjalë të tjera teoria e evolucionit, u prezantua
me qëllim të mohimit të faktit të krijimit, por që në të vërtetë
nuk është asgjë përveç një marrëzi e dështuar joshkencore.
Kjo teori, e cila pretendon se jeta lindi rastësisht nga materia e pajetë, u
zhvlerësua nga faktet shkencore të “projektimit” të qartë në gjithësi
dhe në gjërat e gjalla. Në këtë mënyrë, shkenca vërtetoi se Allahu krijoi
gjithësinë dhe gjallesat në të. Propaganda e zhvilluar sot për të mbajtur
në jetë teorinë e evolucionit mbështetet kryekëput në shtrembërimin e
fakteve shkencore, interpretimin e paragjykuar dhe gënjeshtrat dhe
pavërtetësitë e maskuara si shkencë.
Mirëpo kjo propagandë nuk mund ta fsheh të vërtetën. Fakti se
teoria e evolucionit është mashtrimi më i madh në historinë e shkencës
ka ardhur në shprehje shumë e më shumë në botën shkencore gjatë 20-
30 viteve të fundit. Hulumtimet e bëra pas viteve të 80-ta në veçanti
kanë zbuluar se pohimet e Darvinizmit janë krejtësisht të pabaza, gjë
që është thënë nga një numër i madh i shkencëtarëve. Në Shtetet e
Bashkuara të Amerikës në veçanti, shumë shkencëtarë prej fushave të
ndryshme biologjia, biokimia dhe paleontologjia pranojnë gjymtinë e
Darvinizmit dhe e përdorin konceptin e projektimit inteligjent për të
82

shpjeguar zanafillën e jetës. Ky “projektim inteligjent” është një
shprehje shkencore e faktit se Allahu i krijoi të gjitha gjallesat.
Ne kemi ekzaminuar rënien e teorisë së evolucionit dhe provat e
krijimit në mënyrë shumë të hollësishme shkencore në shumë prej
punimeve tona dhe vazhdojmë ta bëjmë këtë. Duke pasur parasysh
rëndësinë e madhe të kësaj çështjeje, do të jetë shumë e dobishme që ta
bëjmë një përmbledhje të saj këtu.
Dështimi shkencor i Darvinizmit
Teoria e evolucionit, edhe pse është një doktrinë që i ka fillimet në
Greqinë e lashtë, u përqafua gjerësisht në shekullin e nëntëmbëdhjetë.
Zhvillimi më i rëndësishëm që e bëri teorinë temën kryesore të botës së
shkencës ishte botimi në vitin 1859 i librit Origjina e Llojeve të Çarlls
Darvinit. Në këtë libër, ai doli me pretendimin se llojet e ndryshme në
tokë nuk janë krijuar veç e veç, por rrjedhin nga një stërgjysh i
përbashkët dhe kanë ndryshuar nga njëra-tjetra nëpërmjet ndryshimeve
të vogla me kalimin e kohës. Teoria e Darvinit nuk mbështetet në asnjë
zbulim shkencor konkret, siç e pranoi edhe ai vet, ajo ishte vetëm një
“supozim”. Veç kësaj, ashtu siç e pranoi Darvini në kapitullin e gjatë të
librit të tij të titulluar “Vështirësitë e Teorisë”, teoria dështoi përballë
një sërë çështjesh vendimtare.
Darvini mbështeti të gjitha shpresat e tij në zbulimet e reja
shkencore, të cilat shpresonte që do të zgjidhnin këto vështirësi.
Mirëpo, në kundërshtim me atë që ai shpresonte, zbulimet shkencore
zgjeruan përmasat e këtyre vështirësive. Disfata e darvinizmit përballë
shkencës mund të përmblidhet në tre tituj kryesorë:
1) Teoria nuk arrin të shpjegoj se si ka zënë fill jeta në tokë.
2) Nuk gjendet asnjë zbulim shkencor që tregon se “mekanizmat e
evolucionit” të propozuara nga kjo teori, posedojnë asnjë force
evoluese.

3) Të dhënat fosile provojnë pikërisht të kundërtën e ideve të
parashtruara nga kjo teori.
Në këtë pjesë, do të shtjellojmë në vija të përgjithshme këto tri
çështje themelore:
Pengesa e parë e pakapërcyeshme: Zanafilla e jetës
Teoria e evolucionit pretendon se të gjitha speciet rrjedhin nga një
qelizë e vetme e shfaqur në Tokën primitive 3.8 miliardë vjet më parë.
Si është e mundur që një qelizë e vetme të ndërtojë miliona specie të
gjalla e të komplikuara dhe, nëse me të vërtetë ka ndodhur diçka e tillë,
përse nuk gjendet asnjë gjurmë në të dhënat fosile janë disa nga pyetjet
në të cilat teoria nuk është në gjendje të jap përgjigje. Por në fillim,
duhet të pyetemi: Si u krijua kjo “qelizë e parë”?
Meqë teoria e evolucionit e mohon krijimin dhe çfarëdo ndërhyrje
të mbinatyrshme, ajo supozon se “qeliza e parë” është shfaqur
rastësisht pa asnjë projektim, planifikim apo rregullim, përbrenda
ligjeve të natyrës. Sipas kësaj teorie, materia e pajetë duhet të ketë
krijuar rastësisht qelizën e gjallë. Por kjo hipotezë bie ndesh me ligjet
më të pakundërshtueshme të biologjisë.
“Jeta rrjedh nga jeta”
Darvini, në librin e tij, nuk ka folur kurrë mbi zanafillën e jetës.
Koncepti primitiv shkencor në periudhën kur jetoi ai supozonte se
gjallesat zotërojnë një konstrukt shumë të thjeshtë. Sipas teorisë së
krijimit të rastësishme që besohej në mesjetë, lëndët e
pajetë/inorganike, duke u bashkuar, mund të formojnë një qenie të
gjallë. Në atë periudhë ishte shumë i përhapur mendimi se insektet
formoheshin nga tepricat e ushqimeve, ndërsa minjtë nga gruri. Për të
provuar diçka të tillë janë bërë eksperimente nga më të çuditshmet: Një

leckë e ndotur me pak grurë mbi të, në një anë, ndërsa në anën tjetër një
shkencëtar, duke pritur që pas një kohe të formoheshin minj.
Gjithashtu mendohej se shfaqja e krimbave në një copë mishi ishte
dëshmi e krijimit të vetvetishëm/spontan. Por më vonë do të kuptohej
se ata krimba nuk formoheshin vetvetiu në mish, por nga larvat e
padukshme për syrin që silleshin nga mizat.
Madje edhe kur Darvini shkroi librin Origjina e Llojeve, besimi se
bakteret formoheshin nga materia e pajetë ishte një gjë e pranuar
gjerësisht në botën e shkencës.
Por vetëm 5 vite pas botimit të librit të Darvinit, Lui Paster shpalli
përfundimet e arritura pas shumë studimeve dhe eksperimenteve të
gjata që rrëzuan plotësisht krijimin spontan, i cili përbënte gur-themelin
e teorisë së Darvinit. Në ligjëratën e tij triumfale në Sorbonë në vitin
1864, Pasteri tha: “Kurrë më nuk do të rimarr veten krijimi spontan prej
grushtit vdekjeprurës të dhënë nga ky eksperiment i thjeshtë.”1
Mbrojtësit e teorisë së evolucionit i kundërshtuan për një kohë të
gjatë zbulimet e Pasterit. Mirëpo shkenca, e cila po përparonte duke
nxjerrë në dritë ndërtimin kompleks të qelizës së organizmit të gjallë, e
përforcoi edhe më tepër pavlefshmërinë e pretendimeve mbi krijimin e
rastësishëm të jetës.
Përpjekjet e pafrytshme të shekullit njëzet
Evolucionisti i parë, i cili u mor me çështjen e zanafillës së jetës në
shekullin e njëzet ishte biologu i njohur rus Aleksandër Oparin, i cili u
mundua të provonte, me anë të një sërë tezash të hedhura nga vetë ai në
vitet 1930, se qeliza e gjallë mund të krijohej rastësisht. Por këto
punime do të dilnin të pasuksesshme dhe Oparin do të detyrohej ta
bënte këtë rrëfim:
Mirëpo, fatkeqësisht, çështja e zanafillës së qelizës përbën ndoshta
pikën më të errët të gjithë studimit të evolucionit të organizmave.2

Pasuesit evolucionist të Oparinit u munduan të bënin eksperimente
për të gjetur një zgjidhje për këtë çështje. Më i njohuri nga këto
eksperimente ishte ai që u ndërmor në vitin 1953 nga kimisti amerikan
Stenli Miler, i cili, duke bashkuar gazrat, që ai pretendonte se kishin
ekzistuar në atmosferën primitive në një ambient eksperimental dhe duke
i ekspozuar ato ndaj një burimi të jashtëm energjie, Milleri formoi disa
molekula organike (aminoacide) të pranishme në strukturën e proteinave.
Mezi kishin kaluar disa vite para se të zbulohej se ky eksperiment,
i cili atëherë u paraqit si një hap i rëndësishëm në emër të evolucionit,
ishte i pavlefshëm, sepse atmosfera e përdorur në këtë eksperiment
ishte shumë më e ndryshme nga kushtet reale të Tokës.3
Pas një periudhe të gjatë heshtjeje, Milleri pranoi se atmosfera e
përdorur nga ai nuk ishte reale.4
Të gjitha përpjekjet evolucioniste që u ndërmorën gjatë shekullit
të njëzet për të shpjeguar zanafillën e jetës përfunduan pa sukses.
Xhefri Bada, gjeo-kimisti i njohur nga Instituti Skrips i San Diegos, në
një artikull të botuar në vitin 1998 në revistën “Earth (Toka)”, pranon
këtë fakt:
Sot, duke e lënë pas shekullin e njëzet, akoma përballemi me
problemin më të madh të pazgjidhur që kishim kur hymë në
shekullin e njëzet: Si zuri fill jeta në tokë?5
Ndërtimi i ndërlikuar i jetës
Shkaku kryesor që çështja mbi zanafillën e jetës ka hyrë në një
dilemë të tillë është se madje ata organizma të gjallë që mendohej të jenë
më të thjeshtat kanë ndërtim jashtëzakonisht të ndërlikuar. Qeliza e një
gjallese është shumë më e ndërlikuar se të gjitha produktet teknologjike
që ka arritur të prodhojë njeriu. Sot, madje edhe në laboratorët më të
përparuara të botës, duke bashkuar materie kimike organike, nuk do të
mund të arrijmë kurrë të përfitojmë një qelizë të vetme.

Kushtet që nevojiten për formimin e një qelize janë aq të shumta sa
kurrë nuk mund të shpjegohen me rastësi. Probabiliteti që proteinat,
njësia bazë e qelizës, të sintetizohen rastësisht është 1 në 10950 (për një
proteinë mesatare me 500 aminoacide). Në matematikë probabilitetet
më të vogla se 1050 konsiderohen të pamundura.
Molekula e ADN-së përmban informacionet gjenetike si një bankë
informacionesh me kapacitet të pabesueshëm. Nëse do ta hidhnim në
letër informacionin që përfshin ADN-ja e njeriut, do të krijohej një
bibliotekë me 900 volume enciklopedike me nga 500 faqe secili.
Në këtë pikë shfaqet një dilemë shumë interesante: ADN-ja mund
ta kopjoj/përsëris vetveten vetëm me ndihmën e disa proteinave të
specializuara (enzimave). Mirëpo, sinteza e këtyre enzimave mund të
realizohet vetëm me anë të informacionit të koduar në ADN. Pasi që
ato të dyja janë të varura nga njëra tjetra, ato duhet të ekzistojnë në të
njëjtën kohë për kopjim/përsëritje. Kjo e sjellë skenarin se jeta ka zënë
fill vetvetiu në një rrugë pa krye. Prof. Lesli Orgel, një evolucionist me
reputacion nga Universiteti i San Diegos në Kaliforni, e pranon këtë
fakt në botimin e revistës Scientific American të Shtatorit të vitit 1994:
Është krejtësisht e pamundshme që proteinat dhe acidet nukleike,
duke qenë të dyja komplekse për nga ndërtimi, të jenë krijuar
vetvetiu në të njëjtin vend dhe në të njëjtën kohë. Po ashtu duket e
pamundshme ta kemi njërën pa tjetrën. Dhe kështu, në shikim të
parë, njeriut do t’i duhej të vjen në përfundimin se, në të vërtetë,
jeta kurrë nuk ka mundur të zë fill me anë të mjeteve kimike.6
Padyshim, nëse është e pamundur që jeta të ketë zënë fill nga
shkaqet natyrore, atëherë duhet të pranohet se jeta u “krijua” në mënyrë
të mbinatyrshme. Ky fakt zhvlerëson në mënyrë të qartë teorinë e
evolucionit, qëllimi kryesor i së cilës është të mohoj krijimin.

Mekanizmat imagjinarë të evolucionit
Çështja e dytë e rëndësishme që e bën teorinë e Darvinit të
pavlefshme është se të dy konceptet e paraqitura nga kjo teori si
“mekanizma të evolucionit”, u kuptua se në të vërtetë nuk zotërojnë
asnjë forcë evoluese.
Darvini e mbështeti hipotezën e tij në tërësi në mekanizmin e
“seleksionimit natyror.” Rëndësia që i jepte këtij mekanizmi mund të
kuptohet fare lehtë edhe nga titulli i librit të tij: Origjina e Llojeve
nëpërmjet seleksionimit natyror”…
Seleksionimi natyror pohon se ato gjallesa që janë më të fuqishme
dhe që i përshtaten më mirë kushteve natyrore të vendbanimeve të tyre
do të mbijetojnë në luftën për jetë. P.sh., në një kope sorkadhesh që
kërcënohet prej kafshëve të ndryshme grabitqare, do të mbijetojnë
vetëm ato sorkadhe që vrapojnë më shpejt. Kështu që kopeja e
sorkadheve do të përbëhet nga individët më të fortë dhe më të shpejtë.
Mirëpo, sigurisht që ky mekanizëm nuk mund të shkaktojë evoluimin e
sorkadheve e t’i kthejë në një lloj tjetër gjallese, për shembull, në kuaj.
Për këtë arsye, mekanizmi i seleksionimit natyror nuk zotëron
asnjë forcë evoluese. Edhe Darvini ishte i ndërgjegjshëm për këtë
realitet, ndaj në librin e tij Origjina e Llojeve u detyrua të pohonte:
Seleksionimi natyror s’mund të bëjë asgjë përderisa nuk shfaqen
dallime dhe ndryshime të dobishme individuale.7
Ndikimi i Lamarkut
Si mund të formoheshin këto ndryshime të dobishme? Darvini,
kësaj pyetjeje u mundua t’i përgjigjej nga këndvështrimi i të kuptuarit
primitiv të shkencës së asaj kohe. Sipas biologut francez Shevalie
Lamark (1774-1829), i cili ka jetuar para Darvinit, gjallesat ia
përcollën brezit pasardhës të gjitha ndryshimet fizike, të cilat kishin
fituar gjatë jetës së tyre. Ai pohonte se këto cilësi, të cilat u akumuluan

nga një brez në tjetrin, bënë që të formohen specie të reja. Për
shembull, ai pohonte se gjirafat evoluuan nga antilopat gjatë
përpjekjeve të tyre për të arritur gjethet e pemëve të larta, qafat e tyre u
zgjatën nga njëri brez në tjetrin Edhe Darvini ka dhënë shembuj të
ngjashëm. Në librin e tij Origjina e Llojeve, për shembull, ai thotë se
disa arinj për të gjetur ushqim në thellësi të detit me kohë u shndërruan
në balena.8
Por zbulimet e Gregor Mendelit (1822-1884) të ligjeve të
trashëgimisë, të cilat u saktësuan nga shkenca e gjenetikës, e cila
lulëzoi në shekullin e njëzet, hedhën poshtë plotësisht legjendën e
përcjelljes së karakteristikave të fituara në brezat pasardhës. Kështu, u
vërtetua përfundimisht se seleksionimi natyror ishte një mekanizëm
joefektiv.
Neo-darvinizmi dhe mutacionet
Për të gjetur një zgjidhje, darvinistët nxorën në dritë “Teorinë
Sintetike Moderne”, apo siç njihet ndryshe Neo-Darvinizmin, në fund
të viteve 1930. Neo-Darvinizmi shtoi mutacionet, të cilat janë
shtrembërime të formuara në gjenet e gjallesave për shkak të faktorëve
të tillë të jashtëm si rrezatimi apo gabimet në përsëritje, si “shkaqe të
ndryshimeve të dobishme” përveç mutacionit natyror.
Modeli, i cili edhe sot e ruan vlerën në emër të evolucionit, është
Neo-Darvinizmi. Sipas kësaj teorie miliona gjallesa në botë u formuan
si rezultat i një procesi me anën e të cilit organe të shumta komplekse të
këtyre organizmave (p. sh., veshët, mushkëritë dhe krahët) iu
nënshtruan “mutacioneve,” domethënë çrregullimeve gjenetike. Por
ekziston një fakt i prerë shkencor që plotësisht e hedh poshtë këtë teori:
Mutacionet nuk i zhvillojnë gjallesat, përkundrazi, ato janë gjithmonë
të dëmshme.
Arsyeja për këtë është shumë e thjeshtë: ADN-ja zotëron një

ndërtim shumë të ndërlikuar dhe çdo ndikim spontan mbi këtë
molekulë, mund vetëm t’i shkaktojë dëm asaj. Gjeneticisti amerikan B.
G. Ranganathan e shpjegon këtë fakt si në vazhdim:
Së pari, mutacionet e vërteta janë shumë të rralla në natyrë. Së
dyti, shumica e mutacioneve janë të dëmshme pasi që janë të
rastësishme, më parë se ndryshime të rregullta në strukturën e
gjeneve; çfarëdo ndryshimi i rastësishëm në një sistem tejet të
rregullt do të ndikojë për të keq, jo për të mirë. Për shembull, nëse
një tërmet do të dridhte një ndërtim tejet të rregullt siç është një
ndërtesë, do të ndodhte një ndryshim i rastësishëm në kornizën e
ndërtesës, i cili sipas të gjitha gjasave, nuk do të ishte një
përmirësim.9
Nuk çudit fakti se deri më sot nuk është vëzhguar asnjë rast i
ndonjë mutacioni të dobishëm, domethënë, i cili është parë të zhvilloj
kodin gjenetik. Është vërtetuar se të gjitha mutacionet janë të
dëmshme. Është kuptuar se mutacioni, i cili është paraqitur si një
“mekanizëm i evolucionit,” është në të vërtetë një dukuri gjenetike që
dëmton gjallesat dhe i lë të gjymtuara. (Efekti më i zakonshëm i
mutacionit në qeniet njerëzore është kanceri.) Natyrisht, një
mekanizëm shkatërrues nuk mund të jetë “mekanizëm evolutiv.”
Seleksionimi natyror, në anën tjetër, “s’mund të bëj asgjë i vetëm,” siç
e pranoi edhe Darvini. Ky fakt na tregon se nuk ekziston ndonjë
“mekanizëm evolutiv” në natyrë. Pasi që nuk ekziston asnjë
mekanizëm evolutiv, asnjë proces i tillë i imagjinuar i quajtur
“evolucion” nuk ka mundur të ndodhë.

Të dhënat fosile: asnjë gjurmë e formave kalimtare
Të dhënat fosile janë treguesi më i qartë se skenari që sugjerohet
nga teoria evolucionit nuk ka ndodhur kurrë.
Sipas kësaj teorie, të gjitha gjallesat kanë evoluar nga një
paraardhës. Një specie, e cila ekzistonte më parë, me kalimin e kohës,
u shndërrua në diçka tjetër dhe të gjitha speciet u krijuan në këtë
mënyrë. Me fjalë të tjera, ky transformim u zhvillua gradualisht gjatë
një periudhe të gjatë prej qindra miliona vjetësh.
Po të kishte qenë kështu, lloje të shumta kalimtare duhej të kishin
ekzistuar dhe jetuar brenda kësaj periudhe të gjatë transformimi.
Për shembull, disa krijesa gjysmë peshk–gjysmë zvarranik duhej të
kishin jetuar në të kaluarën të cilat kishin fituar disa tipare
zvarranikësh, përveç tipareve të peshkut të cilat ato tashmë i kishin.
Apo duhej të kishin ekzistuar disa zvarranik-zogj, të cilët fituan disa
tipare të zogjve përveç tipareve të zvarranikëve që ato tashmë i kishin.
Meqë këto gjallesa do të duhej të kishin ekzistuar në një periudhë
kalimtare, gjallesat duhet të kenë qenë të gjymtuara dhe me një sërë të
metash. Evolucionistët, këto qenie imagjinare që besojnë të kenë jetuar
në të kaluarën, i quajnë “forma kalimtare”.
Nëse me të vërtetë do të kishin ekzistuar gjallesa të tilla në të
kaluarën, atëherë do të duhej të kishte me miliona dhe madje miliarda
sosh për nga numri dhe llojllojshmëria. Ajo që është më me rëndësi,
mbetjet e këtyre qenieve të çuditshme do të duhej të haseshin në të
dhënat fosile. Darvini, në librin Origjina e Llojeve, këtë fakt e shpjegon
kështu:
Nëse teoria ime është e vërtetë, atëherë forma kalimtare të
panumërta që lidhin speciet e të njëjtit grup, duhet të kenë
ekzistuar sigurisht... Si rrjedhim, provat për ekzistencën e tyre të
mëparshme do të mund të gjendeshin vetëm në mbetjet fosile.”10

Shpresat e venitura të Darvinit
Mirëpo, edhe pse janë bërë shumë kërkime intensive për të gjetur
fosilet që nga mesi i shekullit të nëntëmbëdhjetë në mbarë botën, ende
nuk është gjetur asnjë formë kalimtare. Të gjitha fosilet, në
kundërshtim me atë që shpresonin evolucionistët, tregojnë se jeta në
Tokë u shfaq rastësisht, krejt papritur dhe plotësisht e formuar.
Një paleontolog i njohur britanik, Derek V. Ager, edhe pse një
evolucionist, e pranon këtë realitet:
Problemi ynë është ky: Tek analizojmë me hollësi të dhënat fosile
në nivelin e klasave apo llojeve, hasim gjithmonë e më tepër jo
evolucion gradual, por shpërthim të papritur të një lloji në llogari
të një tjetri.11
Me fjalë të tjera, te fosilet e gjetura, të gjitha llojet e gjallesave
shfaqen papritmas dhe në formën e tyre të përfunduar, pa asnjë formë
të ndërmjetme në mes. Kjo është pikërisht e kundërta e supozimeve të
Darvinit. Për më tepër, kjo është një provë shumë e fortë që gjallesat
janë krijuar. I vetmi shpjegim që një specie e gjallë të shfaqet papritmas
e plotë dhe pa paraardhës nga i cili të ketë evoluar është se ajo u krijua.
Kjo e vërtetë është pranuar po ashtu nga biologu i mirënjohur
evolucionist Douglas Futuyuma:
Krijimi dhe evolucioni janë dy shpjegimet e vetme që mund të
bëhen rreth origjinës së qenieve të gjalla. Krijimi dhe evolucioni,
në mes tyre, shter shpjegimet e mundshme për zanafillën e
gjallesave. Organizmat ose janë shfaqur në tokë të zhvilluara
plotësisht, ose jo. Në rast se nuk janë zhvilluar gradualisht, ato
duhet të jenë zhvilluar nga specie që kanë ekzistuar më parë me
anë të ndonjë procesi modifikimi. Në rast se janë shfaqur plotësisht
të zhvilluara, ato me të vërtetë duhet të jenë krijuar nga ndonjë
intelekt i plotfuqishëm.12

Fosilet tregojnë se qeniet e gjalla u shfaqën në Tokë të formuara
plotësisht dhe në gjendje të përkryer. Me fjalë të tjera “origjina e
llojeve,” në kundërshtim me supozimin e Darvinit, nuk është
evolucioni, por krijimi.
Përralla e evolucionit të njeriut
Çështja që trajtohet më shpesh nga mbrojtësit e teorisë së
evolucionit është prejardhja e njeriut. Mendimi darvinist mbi këtë
çështje thotë se qeniet njerëzore moderne që jetojnë sot kanë evoluar
nga disa krijesa të ngjashme me majmunët. Gjatë kësaj periudhe të
supozuar, e cila mendohet të ketë filluar rreth 4-5 milionë vjet më parë,
pretendohet se kanë jetuar “forma kalimtare” midis njeriut modern dhe
të parëve të tij. Ka katër “kategori” bazë në gjithë këtë skenar të
imagjinuar:
1. Australopiteku
2. Homo habilis
3. Homo erektus
4. Homo sapiens
Evolucionistët i japin emrin “Australopitek” (që do të thotë
“majmuni i jugut”), të ashtuquajturit paraardhës të parë të njeriut të
ngjashëm me majmunët. Këto qenie të gjalla nuk janë në fakt asgjë
tjetër, përveçse një specie e zhdukur majmuni. Kërkimet e shumta të
Lordit Solli Cukerman dhe Profesorit Çarlls Oksnard, dy anatomistë
me famë botërore nga Anglia dhe SHBA-ja, rreth mbetjeve të
australopitekëve tregojnë se këto qenie i përkisnin një lloji të majmunit
të zhdukur dhe se nuk kishin asnjë ngjashmëri me qeniet njerëzore.13
Evolucionistët e quajnë fazën tjetër të evolucionit njerëzor
“homo,” domethënë “njeri”. Sipas këtij pretendimi, qeniet e gjalla të
serisë “homo” ishin më të zhvilluara se australopitekët. Evolucionistët

i vendosën fosilet e këtyre krijesave të ndryshme pranë njëra-tjetrës me
një renditje të caktuar dhe përpiluan një plan imagjinar evolucioni. Ky
plan është imagjinar, sepse faktikisht asnjë lidhje evolucionare mes
këtyre klasave të ndryshme nuk është provuar. Ernst Majër, njëri prej
mbrojtësve më të rëndësishëm të teorisë së evolucionit në shekullin e
njëzet në librin e tij Një argument i gjatë pohon se: “në veçanti
(enigmat) historike si zanafilla e jetës apo e Homo sapiensit, janë tejet
të vështira dhe mund madje t’i bëjnë ballë një shpjegimi përfundimtar
të kënaqshëm.”14
Kur konturojnë zinxhirin Australopitek > Homo Habilis > Homo
Erektus > Homo Sapiens, evolucionistët nënkuptojnë se këto specie
kanë qenë paraardhëse të njëra-tjetrës. Mirëpo, zbulimet më të fundit të
paleo-antropologëve tregojnë se Austrolopiteku, Homo Habilis dhe
Homo Erektus kanë jetuar në të njëjtën periudhë në pjesë të ndryshme
të botës.15
Për më tepër, një segment i caktuar njerëzish i klasifikuar si Homo
Erektus ka jetuar deri në kohërat moderne. Homo sapiensi,
Neandertalët dhe Homo Sapiens Sapiens (njeriu modern) kanë
bashkëjetuar në të njëjtin rajon.16
Kjo, sigurisht, provon përfundimisht se këto specie nuk ishin
paraardhëse të njëra-tjetrës. Stefën Xhej Gould, njëri prej
paleontologëve të universitetit të Harvardit, megjithëse është
evolucionist, e shpjegon qorrsokakun në të cilin gjendet teoria
darviniste në këtë mënyrë:
Çfarë i ndodhi shkallës sonë, nëse bashkekzistojnë tri linja
hominide (A. Afrikanus, Robust Australopitekët robust
(shtatmëdhenj) dhe H. Habilis) që nuk rrjedhin nga njëra-tjetra?
Për më tepër, asnjë nga të tre nuk shfaq ndonjë tendencë evolutive
gjatë qëndrimit të tyre në tokë.17
Me pak fjalë, i gjithë skenari i evolucionit njerëzor që po mbahet

gjallë me ndihmën e vizatimeve të ndryshme të krijesave imagjinare
“gjysmë-majmun-gjysmë-njeri”, që shfaqen në media apo libra
shkollorë, domethënë, sinqerisht, me anë të metodave propagandistike,
s’janë gjë tjetër veçse një mit pa asnjë bazë shkencore.
Lordi Solli Cukerman, një nga shkencëtarët më të njohur dhe më të
spikatur të Mbretërisë së Bashkuar, e ka studiuar këtë çështje për vite
me radhë dhe ka kryer një punë kërkimore 15-vjeçare mbi fosilet e
Australopitekut. Edhe pse evolucionist, ai arriti në përfundimin se, në
të vërtetë, nuk ekziston asnjë pemë gjenealogjike midis majmunit dhe
njeriut.
Cukerman gjithashtu bëri një “spektër interesant të shkencave”,
duke i radhitur ato nga ato që ai i konsideronte si më shkencoret tek
ato që i konsideronte si më joshkencoret. Sipas spektrit të Cukermanit,
më “shkencoret,” duke marrë parasysh mbështetjen e tyre në
argumente, janë shkenca e fizikës dhe kimisë. Më pas vijnë shkencat
biologjike dhe pastaj shkencat shoqërore. Në fund fare, në pjesën që
konsiderohet të jetë si pjesa më “joshkencore”, radhitet “perceptimi
jashtë-shqisor” – konceptet si telepatia dhe shqisa e gjashtë – dhe në
fund të fundit u vendos “evolucioni i njeriut”. Cukerman shpjegon
kështu arsyetimin e tij:
Më pas zhvendosim regjistrin e të vërtetës objektive në drejtim të
atyre fushave të shkencës të konsideruara si shkenca biologjike, si
p.sh. perceptimi jashtë-shqisor apo interpretimi i historisë së fosileve
të njeriut, ku për (evolucionistin) besnik gjithçka është e mundur –
dhe ku besimtari i zjarrtë (i evolucionit ndonjëherë është në gjendje
të besojë shumë gjëra kontradiktore në të njëjtën kohë.18
Siç shihet, evolucioni njerëzor nuk është gjë tjetër veçse një
përmbledhje e “disa interpretimeve të paragjykuara të fosileve të
zhvarrosura prej njerëzve të caktuar, të cilët ndjekin verbërisht teorinë
e tyre.

Formula e Darvinit!
Përveç të gjitha provave teknike me të cilat jemi marrë gjer më tani,
le ta shtjellojmë njëherë, se çfarë paragjykimi kanë evolucionistët me
një shembull të thjeshtë që të kuptohet madje edhe prej fëmijëve:
Teoria e evolucionit pohon se jeta u krijua rastësisht. Sipas këtij
pohimi, atomet e pajetë dhe të pavetëdije u bashkuan për të formuar
qelizën dhe pastaj ata disi formuan gjallesat tjera, duke përfshirë edhe
njeriun. Le të mendojmë për këtë. Kur i bashkojmë elementet që janë
bazë e ndërtimit jetës si karboni, fosfori, nitrogjeni dhe potasiumi,
vetëm një grumbull formohet. Pa marrë parasysh se çfarë trajtimi i
nënshtrohet, ky grumbull atomesh nuk mund të formojë madje as edhe
një gjallesë të vetme. Nëse dëshironi, le ta formulojmë një
“eksperiment” në lidhje me këtë çështje dhe ta shtjellojmë në emër të
evolucionistëve atë që ata vërtet e pohojnë pa e shprehur zëshëm me
emrin “formula e Darvinit”:
Le të vendosin materialistët plot materiale të pranishme në
përbërjen e gjallesave si fosfori, nitrogjeni, karboni, oksigjeni, hekuri
dhe magneziumi në fuçi të mëdha. Veç kësaj, le të shtojnë në këto fuçi
çfarëdo lloj materiali që nuk ekziston në kushte normale, por që ata
mendojmë se është i domosdoshëm. Le të shtojnë në këtë përzierje aq
sa të dëshirojnë amino acide – të cilat nuk kanë mundësi të formohen
në kushte natyrore – dhe proteina – që një e vetme e ka probabilitetin e
formimit 10 në 950 – sa të duan. Le t’ia ekspozojnë këto përzierje deri
në masën që dëshirojnë nxehtësisë dhe lagështisë. Le t’i përziejnë këto
me çfarëdo pajisje të përparuar teknologjike që të duan. Le t’i vënë
shkencëtarët më të shquar pranë këtyre fuçive. Le të presin këta ekspert
me radhë pranë këtyre fuçive për miliarda dhe trilionë vite. Le të
lejohen të përdorin të gjitha llojet e kushteve që ata besojnë të jenë të
domosdoshme për formimin e një njeriu. Pa marrë parasysh se çfarë
bëjnë, ata nuk mund ta krijojnë një njeri prej këtyre fuçive, të themi një

profesor që ekzaminon strukturën e qelizës së tij nën një mikroskop
elektronik. Ata nuk mund të krijojnë gjirafa, luanë, bletë, kanarina,
kuaj, delfinë, trëndafila, orkide, zambakë, karafila, banane, portokaj,
molla, hurma, domate, pjepra, shalqi, fiq, ullinj, rrush, pjeshka, pallojë,
fazanë, flutura shumëngjyrëshe apo me miliona gjallesa si këto. Me të
vërtetë, ata nuk do të mund të përfitonin as edhe një qelizë të vetme
prej cilësdo prej tyre.
Thënë shkurt, atomet e pavetëdijshme nuk mund të formojnë
qelizën duke u bashkuar. Ato nuk mund të marrin një vendim të ri dhe
ta ndajnë këtë qelizë më dysh dhe pastaj të marrin vendime tjera dhe të
krijojnë profesorët të cilët së pari shpikin mikroskopin elektronik dhe
pastaj ekzaminojnë strukturën e qelizës së vet nën atë mikroskop.
Materia është një grumbull i pavetëdijshëm, i pajetë dhe ajo vjen në
jetë me krijimin e lartë të Allahut.
Teoria e evolucionit, e cila pohon të kundërtën e kësaj, është një
gjykim plotësisht i gabuar i kundërt me arsyen. Të menduarit madje
edhe vetëm për pak kohë për pohimet e evolucionistëve zbulon këtë të
vërtetë, sikurse në shembullin më lartë.
Teknologjia e syrit dhe veshit
Një çështje tjetër që mbetet pa përgjigje nga teoria e evolucionit
është cilësia e shkëlqyer e perceptimit të syrit dhe veshit.
Para se të kalojmë te syri, le t’i përgjigjemi shkurtimisht pyetjes “Si
shohim ne?” Rrezet e dritës që vijnë nga një objekt, bien në retinën e
syrit duke dhënë një imazh të përmbysur të objektit. Këtu, këto rreze
drite transformohen në sinjale elektrike nga qelizat dhe pastaj përcillen
në një zonë të vogël në pjesën e prapme të trurit, ku ndodhet “qendra e
shikimit”. Këto sinjale elektrike perceptohen në këtë qendër të trurit si
imazh pas një sërë procesesh. Le të mendojmë pak, duke u bazuar në
këto njohuri teknike.

Truri është i izoluar tërësisht nga drita. Kjo do të thotë se pjesa e
brendshme e trurit është në errësirë të plotë dhe drita nuk arrin atje.
Qendra e shikimit është një vend në errësirë të plotë ku nuk hyn kurrë
dritë. Ka mundësi që të jetë vendi më i errët që ekziston. Megjithatë, ne
shikojmë një botë të ndritshme plot dritë në këtë errësirë të plotë.
Imazhi i formuar në sy është kaq i mprehtë dhe i qartë, sa që as
teknologjia e shekullit njëzet nuk ka arritur ta realizojë. Për shembull,
shikoni librin që jeni duke e lexuar, duart me të cilat e mbani atë dhe
pastaj ngrini kokën dhe shikoni përreth. A keni parë ndonjëherë një
imazh të tillë të mprehtë e të qartë si ky në ndonjë vend tjetër? Edhe
ekrani më i zhvilluar i televizorit i prodhuar nga prodhuesi më i
fuqishëm i televizorëve në botë nuk mund të sigurojë një imazh aq të
mprehtë për ju. Ky është një imazh tre-dimensional, me ngjyra dhe
jashtëzakonisht i pastër. Për vite të tëra, mijëra inxhinierë janë
përpjekur të prodhojnë një televizor tre-dimensional, i cili mund të
arrijë cilësinë e shikimit të syrit. Ata kanë arritur të shpikin një sistem
TV tre-dimensional, por ai nuk mund të shihet pa vendosur një palë
syze speciale 3-D. Për më tepër, bëhet fjalë vetëm për një tre-
dimensional artificial. Sfondi është më i mjegulluar, ndërsa plani i parë
duket sikur është dekor prej letre. Asnjëherë s’ka qenë e mundur të
arrihet një imazh me cilësinë e syrit. Edhe në kamera apo në televizor,
ka një humbje të cilësisë së imazhit.
Evolucionistët pretendojnë se mekanizmi që prodhon këtë imazh të
mprehtë e të qartë është formuar krejt rastësisht. Nëse dikush do t’ju
thoshte se televizori në dhomën tuaj është formuar si rezultat i
bashkimit të rastësishëm të miliona atomeve, çfarë do të mendonit ju?
Si mund ta bëjnë atomet atë që mijëra njerëz s’e bëjnë dot?
Nëse një pajisje që prodhon një imazh më primitiv se syri nuk
mund të jetë formuar rastësisht, atëherë është shumë e qartë që edhe
syri apo imazhi që shikohet prej tij nuk mund të jenë krijuar rastësisht.

E njëjta gjë vlen edhe për veshin. Veshi i jashtëm i kap tingujt dhe i
drejton te veshi i mesëm, i cili ia përcjell veshit të brendshëm duke i
përforcuar ato. Veshi i brendshëm ia dërgon valët zanore trurit, duke i
kthyer në sinjale elektrike. Ashtu si me shikimin, procesi i dëgjimit
përfundon në qendrën e dëgjimit në tru.
Ajo që thamë për syrin është e vërtetë edhe për veshin. D.m.th. truri
është i izoluar nga tingujt, ashtu si është i izoluar edhe nga drita: asnjë
tingull nuk mund të depërtojë brenda. Prandaj, s’ka rëndësi sa zhurmë
ka jashtë, brenda trurit mbizotëron një qetësi absolute. Megjithatë edhe
tingujt më të mprehtë perceptohen nga truri.
Nëpërmjet trurit tonë, i cili është i izoluar nga tingujt, ne dëgjojmë
simfoninë e ekzekutuar nga një orkestër apo zhurmat në një vend të
mbushur plot me njerëz. Megjithatë, nëse bëhet një matje ekzakte e
nivelit të tingujve në trurin tonë në këto momente, do të kuptonim se
një qetësi absolute mbizotëron aty.
Ashtu si në rastin e imazhit, dekada të tëra përpjekjesh kanë kaluar
për të krijuar dhe riprodhuar tinguj sa më të afërt me origjinalin.
Rezultatet e këtyre përpjekjeve janë regjistruesit e zërit, sistemet HI-FI
dhe sistemet e ndryshme për kapjen e tingujve. Pavarësisht nga
teknologjia e përparuar dhe përpjekjet e mijëra inxhinierëve e
ekspertëve, nuk është përfituar asnjë tingull që të ketë të njëjtën
mprehtësi dhe qartësi si tingulli që kapet nga veshi. Mendoni për
sistemet HI-FI të cilësisë më të lartë të prodhuar nga kompania më e
madhe e industrisë së muzikës. Edhe në këto pajisje, kur regjistrohet
zëri, humbet një pjesë e cilësisë. Kur ndizni një HI-FI gjithmonë
dëgjoni një zhurmë të lehtë para se të fillojë muzika. Veshi i njeriut
asnjëherë nuk e kap një tingull të shoqëruar me zhurmë; ai e kap
tingullin pikërisht ashtu siç është, i mprehtë e i qartë. Kështu ka qenë
gjithmonë që nga krijimi i njeriut.

Kujt i takon ndërgjegjja që sheh dhe dëgjon në brendi
të trurit?
Kush shikon një botë joshëse në trurin tonë, dëgjon simfonitë dhe
cicërimën e zogjve dhe ndien aromën e trëndafilit?
Nxitjet që vijnë prej syve, veshëve dhe hundës së një personi
shkojnë në tru si impulse nervore elektro-kimike. Në librat e biologjisë,
fiziologjisë dhe biokimisë, mund të gjeni shumë hollësi për mënyrën se
si ky imazh formohet në tru. Mirëpo, kurrë nuk do të mund të ndesheni
me faktin më të rëndësishëm: Kush i pranon këto impulse nervore
elektro-kimike si imazhe, tinguj, aroma dhe ngjarje shqisore në tru?
Ekziston një ndërgjegje në tru që i pranon gjithë këto pa ndier ndonjë
nevojë për një sy, vesh apo hundë. Kujt i takon kjo ndërgjegje?
Natyrisht se nuk u takon nervave, shtresës yndyrore dhe neuroneve që
e përbëjnë trurin. Kjo është arsyeja pse darvinistët-materialist, të cilët
besojnë se gjithçka përbëhet prej materies, nuk mund të japin përgjigje
në këto pyetje.
Sepse kjo ndërgjegje është shpirti i krijuar prej Allahut, i cili nuk ka
nevojë as për syrin për të shikuar imazhet dhe as për veshin për t’i
dëgjuar tingujt. Për më tepër, nuk ka nevojë për trurin për të menduar.
Çdo njeri që e lexon këtë fakt të qartë shkencor do të duhej të
mendonte thellë për Allahun e Gjithëfuqishëm dhe të ketë frikë dhe të
kërkoj strehim tek Ai, sepse Ai ngjesh tërë gjithësinë në një vend
plotësisht të errët prej disa centimetrave kub në një formë tre-
dimensionale, me ngjyra, me hije dhe të ndritshme.
Një besim materialist
Informacioni që kemi paraqitur deri tani tregon se teoria e
evolucionit është një pretendim që bie hapur në kundërshtim me faktet
shkencore. Pretendimi i teorisë në lidhje me prejardhjen e jetës është në
kundërshtim me shkencën, mekanizmat e evolucionit të propozuara

nga kjo teori nuk kanë asnjë forcë evolutive, dhe fosilet tregojnë se
format kalimtare nuk kanë ekzistuar kurrë. Prandaj, teoria e evolucionit
duhet të hidhet poshtë si një ide joshkencore. Në këtë mënyrë shumë
ide, si modeli i gjithësisë me qendër Tokën, janë nxjerrë jashtë
agjendës së shkencës gjatë historisë.
Por teoria e evolucionit vazhdon të mbahet me vendosmëri në
listën e teorive shkencore. Disa njerëz madje përpiqen t’i paraqesin
kritikat në adresë të saj si “sulm ndaj shkencës”. Po pse ndodh kjo gjë?
Arsyeja për këtë situatë të krijuar është se për disa njerëz të cilët u
përkasin disa qarqeve të caktuara, teoria e evolucionit është shndërruar
në një besim dogmatik të domosdoshëm. Këto qarqe kapen fort pas
filozofisë materialiste dhe ndikohen nga Darvinizmi, i cili për ta është
shpjegimi i vetëm materialist për natyrën.
Nganjëherë ata e pranojnë hapur këtë. Riçard Levontin, gjenetist i
famshëm nga universiteti i Harvardit dhe në të njëjtën kohë një
evolucionist i njohur pranon se është “së pari materialist, pastaj
shkencëtar”:
Nuk është puna se metodat dhe institucionet e shkencës në njëfarë
mënyre na detyrojnë të pranojmë një shpjegim material për botën,
por përkundrazi, ne jemi të detyruar nga përkrahja jonë arbitrare e
kauzës materialiste të krijojmë një aparat hetimi dhe një sërë
konceptesh që japin shpjegime materiale, edhe nëse janë kundër
intuitës, pa marrë parasysh se sa të mjegullta janë për të
panisurën. Për më tepër, materializmi është absolut, kështu që ne
nuk mund të lejojmë të dalë në skenë një Qenie Hyjnore.19
Këto fjalë janë deklarata të qarta se Darvinizmi është një dogmë e
mbajtur gjallë për hir të lidhjes me filozofinë materialiste. Sipas kësaj
dogme asgjë nuk ekziston përveç materies. Prandaj, ajo predikon se
materia e pajetë dhe e pavetëdijshme krijoi jetën. Ajo këmbëngul se
miliona specie të gjalla, (si zogjtë, peshqit, kafshët, insektet, pemët,

lulet, balenat dhe qeniet njerëzore) u shfaqën si pasojë e
bashkëveprimit të materies si shiut, rrufeve dhe kështu me radhë prej
materies së pajetë. Ky besim është në kundërshtim të plotë si me arsyen
ashtu edhe shkencën. Por darvinistët vazhdojnë të mbrojnë këtë besim
me qëllim që “të mos lejojnë daljen në skenë të një Qenie Hyjnore.”
Kushdo që nuk e shikon prejardhjen e gjallesave me paragjykim
materialist do ta kuptojë këtë të vërtetë të qartë: të gjitha gjallesat janë
rezultat i krijimit të një Krijuesi, i Cili zotëron fuqi, dije dhe
inteligjencë superiore. Ky Krijues është Allahu, i Cili krijoi tërë
gjithësinë nga asgjëja, i Cili e konstruktoi atë në mënyrën më të
përkryer dhe u dha formë të gjitha gjallesave.
Teoria e evolucionit:
Magjia më e fuqishme në botë
Çdo njeri i lirë prej paragjykimit dhe ndikimit të çfarëdo ideologjie
të caktuar, që përdor arsyen dhe logjikën e tij apo të saj, do të kuptojë
qartë se besimi në teorinë e evolucionit, i cili na përkujton besëtytnitë e
shoqërive pa dijeni të shkencës apo qytetërimit, është plotësisht i
pamundshëm.
Siç u shpjegua më lartë, ata që besojnë në teorinë e evolucionit
mendojnë se disa atome dhe molekula të hedhura në një fuçi të madhe
do të mund të krijonin profesorë dhe studentë universiteti që janë në
gjendje të mendojnë dhe gjykojnë; shkencëtarë si Ajnshtajni dhe
Galileo; artistë si Hemfri Bogart, Frenk Sinatra dhe Luçano Pavaroti; si
edhe antilopa, drurë limoni dhe karafila. Për më tepër, pasi që
shkencëtarët dhe profesorët të cilët besojnë në këto gjepura janë njerëz
të shkolluar, është krejtësisht e arsyeshme të flitet për këtë teori si për
“magjinë më të fuqishme në histori.” Asnjëherë më parë asnjë besim
apo ide tjetër nuk ua ka larguar aftësinë e të gjykuarit të njerëzve, nuk
ka pranuar t’i lejojë ata të mendojnë me mençuri dhe me arsye dhe ua

ka fshehur të vërtetën sikur ata t’i kishin sytë e lidhur. Kjo është një
verbëri madje edhe më e keqe dhe më e pabesueshme se adhurimi i
Zotit të Diellit Ra nga egjiptianët, adhurimi i totemeve në disa pjesë të
Afrikës, adhurimi i Diellit nga populli i Sabës, adhurimi i idhujve që
kishin mbaruar me duart e tyre nga ana e fisit të Profetit Ibrahim (paqja
qoftë mbi të) apo adhurimi i Viçit të Artë nga ana e popullit të Profetit
Musa (paqja qoftë mbi të).
Në të vërtetë, Allahu ka theksuar këtë mungesë arsyeje në Kuran.
Në shumë vargje, Ai zbulon se mendjet e disa njerëzve do të jenë të
mbyllura dhe se ata do të jenë të pafuqishme të shohin të vërtetën. Disa
nga këto vargje jepen në vazhdim:
Sa për ata që mohojnë, njësoj është, i paralajmërove apo nuk i
paralajmërove - ata nuk besojnë. Allahu i ka vulosur zemrat e
tyre, ndërsa në veshët dhe sytë e tyre kanë mbulesë; ata i pret një
dënim i madh. (Sure Bekare: 6-7)
… Ata kanë zemra me të cilat nuk kuptojnë. Ata kanë sy me të
cilët nuk shohin. Ata kanë veshë me të cilët nuk dëgjojnë. Ata janë
si kafshët, bile edhe më të humbur! Ata janë të pavetëdijshëm.
(Sure A’raf: 179)
Edhe sikur Ne t'u hapnim atyre një derë në qiell dhe të ngjiteshin
vazhdimisht lart në të (e të shihnin engjëjt e fshehtësitë), ata vetëm
do të thoshin: "Neve na janë ndalë sytë (të parët). Jo, ne jemi
njerëz të magjepsur. (Sure Hixhr: 14-15)
Fjalët nuk mund ta shprehin se sa është e habitshme se si kjo magji
ka arritur të mbajë një komunitet aq të gjerë në skllavëri, t’i largojë
njerëzit nga e vërteta dhe të mos ndërpritet për 150 vjet. Është e
kuptueshme se një apo disa njerëz do të mund të besonin në skenarë
dhe pohime të pabesueshme përplot marrëzi dhe mungesë arsyeje.
Mirëpo, “magjia” është shpjegimi i vetëm i mundshëm për njerëzit në

mbarë botën që besojnë se atomet e pavetëdijshme dhe të pajetë
papritur vendosën të bashkohen dhe të formojnë një gjithësi që
funksionon me një sistem të organizimit, rregullit, arsyes dhe vetëdijes
së përkryer; një planet të quajtur Tokë me të gjitha veçoritë e saj të
përshtatura në mënyrë aq të përkryer për jetën; dhe gjallesat përplot
sisteme të panumërta komplekse.
Në të vërtetë, Kurani rrëfen ngjarjen e Profetit Musa dhe Faraonit
për të treguar se disa njerëz të cilët përkrahin filozofitë ateiste në të
vërtetë ndikojnë tek të tjerët me anë të magjisë. Kur iu tha Faraonit për
fenë e vërtetë, ai i tha Profetit Musa të ndeshet me magjistarët e tij. Kur
Musai e bëri këtë, ai u tha atyre që të tregojnë aftësitë e tyre të parët.
Vargjet pasojnë:
“Hidhni ju!” – u përgjigj ai. Kur magjistarët hodhën shkopinjtë e
tyre, i magjepsën sytë e njerëzve, i frikësuan ata dhe shfaqën një
magji të madhe. (Sure A’raf: 116)
Siç kemi vënë re, magjistarët e Faraonit ishin në gjendje të
mashtrojmë çdo njeri, përveç Musait dhe atyre të cilët i besuan atij.
Mirëpo, dëshmia e tij zhduki magjinë, apo “gëlltiti atë që ata kishin
sajuar,” siç përshkruhet në ajet.
Atëherë Ne i kumtuam Musait: “Hidhe shkopin tënd!” - dhe ai
filloi të gëlltiste gjithçka që trilluan ata. Në këtë mënyrë, doli në
shesh e vërteta dhe dështoi ajo që kishin bërë ata. (SureA’raf: 117-
118)
Siç kemi vënë re, kur njerëzit e kuptuan se ata u magjepsën dhe se
ajo që panë ishte vetëm një iluzion, magjistarët e Faraonit humbën
gjithë besueshmërinë e tyre. Edhe në ditët tona, përveç nëse ata të cilët,
nën ndikimin e një magjie të ngjashme, besojnë në këto pretendime
qesharake nën maskën e tyre shkencore dhe kalojnë jetët e tyre duke i
mbrojtur ato, i braktisin besimet e tyre paragjykuese, ata po ashtu do të

poshtërohen kur e vërteta e plotë shfaqet dhe magjia prishet. Në të
vërtetë, Malkolm Magerixh, një filozof ateist dhe përkrahës i
evolucionit, pranoi se ishte i brengosur pikërisht nga kjo perspektivë:
Unë personalisht jam i bindur se teoria e evolucionit, posaçërisht
shtrirja e zbatimit të saj, do të jetë njëra prej shakave më të mëdha
në librat e historisë në të ardhmen. Brezat e ardhshëm do të çuditen
se si një hipotezë aq jo bindëse dhe e dyshimtë ka mundur të
pranohej me naivitetin e pabesueshëm që ajo posedon.20
Se e ardhmja nuk është larg: Përkundrazi, njerëzit së shpejti do ta
shohin se “rasti” nuk është hyjni dhe do të shikojnë prapa në teorinë e
evolucionit si në mashtrimin më të keq dhe magjinë më të tmerrshme
në botë. Ajo magji tashmë ka filluar të ngrihet me shpejtësi prej
shpatullave të njerëzve në mbarë botën. Shumë njerëz që e shohin
fytyrën e saj të vërtetë po pyeten me habi se si është e mundur që të
jenë kapluar prej saj.
Engjujt thanë: “Larg nga të metat je
Ti o Zot! Ne nuk kemi asnjë dije tjetër
përveç asaj që na mësove Ti. Vërtet,
Ti je i Gjithëdijshëm e i Urtë.”
(Sure Bekare: 32)

1. Sidney Fox, Klaus Dose, Molecular
Evolution and The Origin of Life, Ë.H.
Freeman and Company, San Francisco, 1972,
p. 4.
2. Alexander I. Oparin, Origin of Life, Dover
Publications, NeëYork, 1936, 1953 (reprint), p.
196.
3. “Neë Evidence on Evolution of Early
Atmosphere and Life”, Bulletin of the
American Meteorological Society, vol 63,
November 1982, p. 1328-1330.
4. Stanley Miller, Molecular Evolution of Life:
Current Status of the Prebiotic Synthesis of
Small Molecules, 1986, p. 7.
5. Jeffrey Bada, Earth, February 1998, p. 40.
6. Leslie E. Orgel, “The Origin of Life on
Earth”, Scientific American, vol. 271, October
1994, p. 78.
7. Charles Darëin, The Origin of Species by
Means of Natural Selection, The Modern
Library, Neë York, p. 127.
8. Charles Darëin, The Origin of Species: A
Facsimile of the First Edition, Harvard
University Press, 1964, p. 184.
9. B. G. Ranganathan, Origins?, Pennsylvania:
The Banner Of Truth Trust, 1988, p. 7.
10. Charles Darëin, The Origin of Species: A
Facsimile of the First Edition, Harvard
University Press, 1964, p. 179.
11. Derek A. Ager, “The Nature of the Fossil
Record”, Proceedings of the British
Geological Association, vol 87, 1976, p. 133.
12. Douglas J. Futuyma, Science on Trial,
Pantheon Books, Neë York, 1983. p. 197.
21. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory
Toëer, Toplinger Publications, Neë York, 1970,
pp. 75-13; Charles E. Oxnard, “The Place of
Australopithecines in Human Evolution:
Grounds for Doubt”, Nature, vol 258, p. 389.
14. “Could science be brought to an end by
scientists’ belief that they have final ansëers or
by society’s reluctance to pay the bills?”
Scientific American, December 1992, p. 20.
15. Alan Ëalker, Science, vol. 207, 7 March
1980, p. 1103; A. J. Kelso, Physical
Antropology, 1st ed., J. B. Lipincott Co., Neë
York, 1970, p. 221; M. D. Leakey, Olduvai
Gorge, vol. 3, Cambridge University Press,
Cambridge, 1971, p. 272.
16. Jeffrey Kluger, “Not So Extinct After All:
The Primitive Homo Erectus May Have
Survived Long Enough To Coexist Ëith
Modern Humans”, Time, 23 December 1996.
17. S. J. Gould, Natural History, vol. 85, 1976,
p. 30.
18. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory
Toëer, p. 19.
19. Richard Leëontin, “The Demon-Haunted
Ëorld,” The Neë York Revieë of Books,
January 9, 1997, p. 28.
20. Malcolm Muggeridge, The End of
Christendom, Grand Rapids:Eerdmans, 1980,
p. 43
SHËNIMET

Islami feja e lehtësisë. albanian (shqip)

More Related Content

What's hot (16)

Similar to Islami feja e lehtësisë. albanian (shqip) (19)

More from HarunyahyaAlbanian (16)

Islami feja e lehtësisë. albanian (shqip)