[Kho tài liệu ngành may ] giáo trình cơ sở sản xuất may công nghiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGHỆ MAY VÀ THỜI TRANG
Bộ môn: CÔNG NGHỆ MAY
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC :
CƠ SỞ SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP
Người biên soạn: ThS. TRẦN THANH HƯƠNG
TP. HỒ CHÍ MINH
-2007-

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGHỆ MAY VÀ THỜI TRANG
Bộ môn: CÔNG NGHỆ MAY
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC :
Người biên soạn: ThS. TRẦN THANH HƯƠNG
TP. HỒ CHÍ MINH
-2007-
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh

Khoa CN May & ThờI trang – Trường ĐH Sư Phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
ThS. TRẦN THANH HƯƠNG
1
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
1. Tên học phần: CƠ SỞ SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP
2. Số đơn vị học trình: 1 (15 tiết)
3. Trình độ: sinh viên năm thứ 2
4. Mã số môn học: 1151330
5. Phân bổ thờI gian:
- Lý thuyết: 15 tiết
- Tự học, tham quan: 30 tiết
6. Điều kiện tiên quyết: đã học các môn
- Vật liệu dệt
- Nguyên liệu may, phụ liệu may.
- Hệ thống cỡ số
7. Mô tả vắn tắt nộI dung học phần:
- Khái niệm về sản xuất may công nghiệp.
- Các công đoạn sản xuất
- Tổ chức quản lý sản xuất theo một dây chuyền công nghệ khép kín.
8. Mục tiêu của học phần:
Môn học này nhằm mục đích: trang bị cho sinh viên kiến thức cơ sở ban đầu về sản
xuất may công nghiệp, các công đoạn của quá trình công nghệ, tổ chức và điều
hành sản xuất công nghiệp.
Học phần Cơ sở sản xuất may công nghiệp bao gồm các phần chính: khái niệm sản
xuất may công nghiệp, yêu cầu của quá trình sản xuất, các công đoạn sản xuất
chính, tổ chức quản lý sản xuất may công nghiệp.
9. NộI dung môn học:

2
CHƯƠNG 1:
GIỚI THIỆU NGÀNH MAY VIỆT NAM
I. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN NGÀNH MAY
Từ xa xưa, con người ngoài cái ăn chốn ở, đã biết mặc cho mình. Quần áo
giúp cho con người bảo vệ được cơ thể, chống lại gió mưa giá rét, cũng như cái
nóng thiêu đốt, đồng thời bảo vệ con người trong khi làm việc. Ngoài ra, quần áo còn
là vật che dấu khuyết tật cơ thể, trang trí, làm đẹp cho con người
Trước kia, khi chưa phát minh ra máy khâu, sản xuất hàng may mặc không
phát triển được vì chỉ bó hẹp trong phạm vi may đo và may bằng tay, năng suất lao
động không cao, sản xuất còn manh mún. Đến giữa thế kỷ 18, máy khâu được phát
minh và dần dần được hoàn thiện, rồi việc hàng loạt máy móc chuyên dùng được
sáng chế, đã thúc đẩy ngành Công nghiệp may ra đời và phát triển
Dựa vào phương thức sản xuất, phương tiện sản xuất và tổ chức sản xuất, ta
có thể phân loại việc sản xuất hàng may mặc như sau:
I.1. Sản xuất đơn chiếc: trong đó chủ yếu mỗi người tự may cho mình hoặc cho
người thân trong gia đình. Phương tiện để cắt may hoàn toàn thủ công
I.2. Sản xuất đo may: trong đó một tốp thợ tập trung vào thành tổ nhóm may đo
cho khách hàng. Sản phẩm được may đo cho từng khách hàng cụ thể. Những
người thợ cùng tập trung lại thành từng nhóm lớn để sản xuất, nhưng mỗI người
độc lập may từng sản phẩm. Chưa có sự phân công lao động theo kiểu chuyên
môn hoá.
I.3. Sản xuất công nghiệp hàng may mặc: đây là hình thức sản xuất tiên tiến
nhất. Trong sản xuất công nghiệp, người ta sản xuất một số lượng lớn sản phẩm
cho người tiêu dùng không quen biết, cho nên cơ sở kỹ thuật để thiết kế lúc này
không còn là số đo của khách hàng cụ thể, mà là bảng thông số kích thước cho
từng loại cỡ vóc khác nhau
Một đặc trưng nữa của Công nghiệp may là sản xuất theo dây chuyền công
nhân có trình độ chuyên môn hoá cao và tính kỷ luật cao. Với đặc trưng này của sản
xuất công nghiệp, công nghệ may càng hoàn chỉnh bao nhiêu thì năng suất lao động
càng cao bấy nhiêu và hiệu quả kinh tế càng cao. Công nghệ sản xuất muốn được
hoàn thiện thì việc chuẩn bị sản xuất phải được thực hiện triệt để và kỹ lưỡng trước
khi sản xuất
II. NHỮNG ĐẶC THÙ CỦA NGÀNH MAY NƯỚC TA:
II.1. Quá trình phát triển:
Năm 1958, ngành may xuất khẩu được hình thành từ một xưởng may gia công
cho Liên Xô, đến năm 1960, Công ty may xuất khẩu Hà NộI ra đời bên cạnh các cơ
sở may nội địa như cơ sở may Đức Giang, các cơ sở may của các tỉnh, địa phương,

3
các cơ sở may sản xuất quân trang của cục quân nhu. Ngoài ra, là các tổ sản xuất
nhỏ mang tính chất thủ công
Từ năm 1960 – 1970, ngành may xuất khẩu chỉ duy trì và ít phát triển. Nhưng
trong thời gian này, hoạt động của Công ty May xuất khẩu đã tiến thêm một bước:
gia công các sản phẩm may mặc ở mức kỹ thuật thấp và trung bình như quần áo
bảo hộ lao động và quần áo nam giới thông thường cho các nước XHCN như
Hungary, Liên Xô cũ, Ba Lan, Tiệp Khắc…Ngoài ra, đã có một vài đơn hàng làm thử
cho các nước Tư bản nhưng với số lượng không đáng kể
Từ năm 1971 – 1975, nhu cầu sản xuất hàng may mặc cho các nước XHCN
được nâng lên, một số xí nghiệp ở địa phương, của quân nhu cũng đã tham gia sản
xuất cho các nước XHCN và các đơn hàng nhỏ của các khách hàng khu vực II như
Thụy Điển, Pháp…
Năm 1975, miền Nam được giải phóng, ta tiếp quản một số cơ sở may tư nhân
để lại. Ngành may được phát triển ở cả hai miền với mục tiêu: phục vụ dân sinh,
phục vụ xuất khẩu, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Các đơn hàng
xuất khẩu sang các nước XHCN ngày một tăng lên. Thực hiện các hợp đồng này
chủ yếu là các xí nghiệp Trung ương trong khuôn khổ hiệp định và nghị định thư của
Nhà nước.
Năm 1987, Hiệp định 19/5 được ký kết, Việt Nam may gia công cho Liên Xô
trong khoảng ba năm với số lượng 153 triệu sản phẩm. Thời điểm này, một loạt các
xí nghiệp ở địa phương được thành lập ở các khu vực: Hà NộI, Hải Phòng, Thanh
Hoá, Quảng Nam, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, dẫn đến có một
số cơ sở sản xuất ra đời trong điều kiện chủ quan, nên đã rơi vào tình trạng ít phát
huy tác dụng, có cơ sở không có khả năng hoạt động, đầu tư không đồng bộ, trình
độ lao động thấp, tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý yếu, không đáp ứng được yêu
cầu chất lượng của loại sản phẩm trung bình.
Đến ngày 31-3-1991, chương trình sản xuất hàng xuất khẩu cho Liên Xô theo
hiệp định 19/5 đã thực hiện được 50 triệu sản phẩm, chương trình ngưng hoạt động.
Hàng loạt các xí nghiệp rơi vào tình trạng thiếu việc làm, các hợp đồng của các
nước Đông Âu như Ba Lan, Tiệp Khắc…giảm dần rồi ngưng hẳn.
Tiếp theo đó là quá trình đổi mới nền kinh tế của nước ta, các xí nghiệp tự tìm
kiếm khách hàng cho mình, đồng thời sản xuất hàng hoá theo kim ngạch xuất khẩu
đi các nước EU, Bắc Mỹ,…và từ đó, ngành may mặc xuất khẩu của nước ta càng
ngày càng khẳng định vị trí của mình trên trường quốc tế.
II.2. Những hình thức may mặc sẵn hiện nay ở Việt Nam:
- Hình thức tự sản tự tiêu: là hình thức sản xuất mà xí nghiệp tự bỏ vốn ra mua
nguyên phụ liệu, tự thiết kế mẫu, may mẫu và tự tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm
của mình làm ra. Với hình thức này, nhà sản xuất thường chủ động trong sản
xuất và nếu thành công thì lợi nhuận thu được khá cao. Tuy nhiên, trong nhiều
trường hợp, nhà sản xuất phảI bỏ ra lượng vốn tương đối lớn và phảI khôn khéo
trong cạnh tranh về mẫu mã và thị trường tiêu thụ

4
- Hình thức sản xuất may gia công: là hình thức sản xuất mà xí nghiệp nhận
nguyên phụ liệu, mẫu mã và tiêu chuẩn kỹ thuật của khách hàng để làm theo yêu
cầu của họ, và xí nghiệp chỉ thu được lợi nhuận từ tiền công may. Với hình thức
này, xí nghiệp không phảI bỏ vốn và tìm thị trường tiêu thụ, nhưng lợi nhuận thu
được thấp.
II.3.Tình hình sản xuất ngành may Việt nam trong những năm qua:
II.3.1. Tình hình sản xuất – xuất khẩu ngành dệt may trong những năm 1990-
2000( Nguồn: Vụ Công nghiệp - Bộ Kế hoạch và Đầu tư)
Sản phẩm Đơn vị 1990 1995 1996 1997 1998 1999 KH 2000
Sợi các loại 1000tấn 58 59 65 67.5 72 80 85
Vải lụa Triệu m 318 263 285 298 316 346 380
Hàngmay mặc Triệu sp 125 171 206.9 302 289.9 320 360
Hàng dệt kim Triệu sp 29 30 25.2 25.1 29 29.6 32.3
Kim ngạch XK Tr.USD 178.7 850 1150 1350 1450 1747 2000
Do tình hình sản xuất của các doanh nghiệp có vốn đầu tư tăng nhanh nên sản
lượng vải năm 1999 so với 1998 tăng 39,7%, sản phẩm may tăng 36,6% tại vùng kinh
tế trọng điểm phía Nam, tại các vùng khác tốc độ tăng đạt 10-12%. Sản phẩm dệt - may
của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng chiếm tỷ trọng lớn:
- Vải các loại: năng lực thiết kế chiếm 52,5%, sản lượng thực hiện năm 1998
chiếm 23%, năm 1999 chiếm 28,7% sản lượng cả nước và kế hoạch năm 2000 chiếm
32%.
- Sản phẩm may cũng tương tự vì các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có
thị trường xuất khẩu, máy móc thiết bị mới và công nghệ tiên tiến hơn nên năng suất
cao hơn. Năm 1998 và 1999 sản lượng của các doanh nghiệp này chiếm 40% tổng sản
lượng toàn ngành.
Suất đầu tư vào ngành May không lớn (600.000-800.000 USD/Triệu sản phẩm
quy chuẩn), việc đào tạo công nhân ngành May không khó, thời gian không dài, là
ngành có sức thu hút lực lượng lao động lớn, chủ yếu là lao động nữ , là ngành không
gây ô nhiễm môi trường. Do đó, ngành May mặc công nghiệp nên phát triển tập trung
vào các Khu công nghiệp, thành phố và thị xã, gần các công ty và các doanh nghiệp Dệt
càng tốt.
Các doanh nghiệp trong ngành chủ yếu là các doanh nghiệp trong nước còn non
yếu trong công tác thị trường, phụ thuộc nhiều vào đối tác trong lựa chọn mặt hàng,

5
quản lý sản xuất, lựa chọn công nghệ và thường tiếp cận theo hướng đầu tư - sản xuất,
mà xem nhẹ phương thức thị trường và hiệu quả. Các doanh nghiệp thường không có
chiến lược về mặt hàng, nên không chọn cho mình được mặt hàng chủ lực, mũi nhọn
để từ đó xây dựng kế hoạch phát triển hợp lý mà thường chạy theo nhu cầu thị trường
một cách thụ động. Doanh nghiệp nào có mặt hàng chủ lực, mặt hàng chính, thường là
doanh nghiệp gặt hái được thành công và hoạt động có hiệu quả như: Công ty May 10
chọn sơ mi là mặt hàng chủ lực, Công ty Dệt Thành Công: sợi và hàng dệt kim, Công ty
Dệt Phong Phú chọn vải jean, vải dầy; Việt Thắng chọn vải pha (KT) cho may áo, Công
ty Thái Tuấn chọn vải tổng hợp để phục vụ nhu cầu may mặc của phụ nữ là chính...
Trong các nhà máy Dệt, việc đầu tư còn thiếu sự cân đối, đồng bộ giữa các khâu
về thiết bị công nghệ cũng như về sản lượng từng công đoạn; mặt khác mối quan hệ
trong ngành cũng chưa chặt chẽ, chưa có sự phối hợp giữa các doanh nghiệp có công
nghệ sợi tốt, nhuộm tốt với các doanh nghiệp có công nghệ dệt tốt. Các doanh nghiệp
đều muốn đầu tư khép kín trong khi nguồn vốn đầu tư và khả năng trả nợ bị hạn chế.
Do đó, việc khai thác năng lực sản xuất chưa cao, chất lượng sản phẩm còn kém, hiệu
quả đầu tư thấp. Vải ngành dệt sản xuất ra chưa đáp ứng yêu cầu tiêu dùng của xã hội
và phục vụ cho ngành may xuất khẩu. Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã thành lập
Tổng Công ty Dệt May Việt Nam trên cơ sở hợp nhất: Tổng Công ty Dệt với Tổng Công
ty May, nhưng việc tổ chức này chưa thực sự phát huy được hiệu quả như mong muốn.
Do hạn chế về vốn, nhiều doanh nghiệp sử dụng vốn vay ngắn hạn, trung hạn,
hoặc dùng cả vốn lưu động để đầu tư nên sản xuất không bù đắp đủ các chi phí và lãi
vay, dẫn đến tình trạng một số doanh nghiệp không trả được nợ đến hạn, lâm vào tình
cảnh khó khăn về vốn sản xuất- kinh doanh, chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp
Dệt như: Công ty Dệt 8/3, Nam Định, Vĩnh Phú, Hoà Thọ, Huế...
Bộ máy quản lý vi mô còn nhiều vướng mắc, trong đó việc quản lý Dự án sau đầu
tư còn yếu kém, chưa thực sự quan tâm đến vấn đề chuyển giao công nghệ mới. Công
tác quản lý của các doanh nghiệp trong ngành chưa đủ trình độ hội nhập với khu vực và
thế giới, chưa có chế độ khuyến khích vật chất và tinh thần hợp lý cho công nhân lành
nghề và chuyên gia công nghệ.
Cần có môi trường pháp lý ổn định và các chính sách hỗ trợ của Nhà nước trong
từng thời điểm, tạo điều kiện cho ngành hoạt động và phát triển nhanh trên bước đường
hội nhập AFTA, APEC.

6
II.3.2. Tình hình sản xuất từ 2000-nay:
Hơn mười năm qua, xuất khẩu hàng dệt - may Việt Nam luôn đứng vị trí thứ hai
sau dầu thô. Năm 2003, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,6 tỷ USD, tăng 30% so với năm
2002 và dự kiến năm 2004 kim ngạch xuất khẩu đạt 4,25 tỷ USD.
Tính đến năm 2003, năng lực sản xuất ngành dệt - may phát triển cả chiều rộng và
chiều sâu. Số lượng doanh nghiệp (DN) tăng gấp năm, sáu lần so với mười năm trước.
Cả nước hiện có khoảng 1.050 DN, trong đó 231 DN nhà nước chiếm 28%, 449 DN
ngoài quốc doanh, chiếm 32%, 354 DN có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 30%... với tổng
số lao động hơn hai triệu người, đồng thời tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động
sản xuất các ngành phụ trợ như trồng bông, trồng dâu nuôi tằm, thêu đan, sản xuất bao
bì, phụ liệu... và hàng chục nghìn lao động dịch vụ khác.
Trình độ công nghệ được cải thiện đáng kể, nhiều công đoạn sản xuất đạt trình độ
công nghệ tiên tiến trên thế giới. Thị trường xuất khẩu hàng dệt - may Việt Nam luôn
được mở rộng, góp phần đẩy nhanh tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu. Tốc độ tăng
trưởng bình quân của ngành trong mười năm (1990 - 2000) là 23,8%. Hàng dệt - may
Việt Nam hiện có mặt tại hơn 100 nước và vùng lãnh thổ, trong đó có các thị trường lớn
"khó tính" như Mỹ, EU, Nhật Bản...
Tỷ lệ giá trị nội địa hóa trong hàng dệt - may xuất khẩu ngày càng tăng. Xuất khẩu
sản phẩm làm bằng vải, phụ liệu sản xuất trong nước chiếm khoảng 23% kim ngạch
xuất khẩu, trong khi con số này chỉ khoảng 2 - 3% trong giai đoạn đầu những năm 90
của thế kỷ trước. Ngành dệt - may đã thực hiện tốt chủ trương của Nhà nước về sản
xuất hàng trong nước thay thế hàng nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
các tầng lớp trong xã hội, góp phần hạn chế hàng nhập khẩu.
Tháng cuối năm 2003, các DN dệt - may hồ hởi, sôi động đẩy mạnh sản xuất, kinh
doanh, bảo đảm thực hiện những đơn hàng xuất khẩu đầu năm mới. Tại các công ty
may Việt Tiến, May 10, Nhà Bè, Đức Giang, Thăng Long và các công ty dệt Thành
Công, Dệt may Hà Nội, Phong Phú, Nam Định... không khí lao động khẩn trương ùa đến
từng tổ sản xuất, từng người thợ. Các xí nghiệp may 3, Vị Hoàng, Đông Hưng, Hưng
Hà đều là thành viên của Công ty may 10 đang thực hiện sản xuất đơn hàng 240 nghìn
sản phẩm quần, áo sơ-mi xuất khẩu sang thị trường Mỹ mà đợt giao hàng đầu tiên là
những ngày đầu năm mới. Trong khi đó, những chiếc áo giắc-két của hãng GAP thời
trang nổi tiếng của Mỹ cũng được Công ty dệt Nam Định đóng gói chuẩn bị lên tàu.
Tốc độ tăng trưởng ngành dệt - may nước ta thời gian qua cao chủ yếu nhờ nắm
bắt kịp thời và biến thời cơ thành hiện thực. Đó là việc Nhà nước thực hiện nhất quán
chính sách mở cửa và hội nhập kinh tế, coi ngành dệt - may là lực lượng xuất khẩu chủ
lực, vừa tạo điều kiện để các DN trong ngành tiếp cận kỹ thuật, công nghệ và phương
pháp quản lý tiên tiến, có chính sách hỗ trợ sản xuất xuất khẩu hàng dệt - may như cho
vay vốn đầu tư, hỗ trợ kinh phí xúc tiến thương mại, cải cách thủ tục hành chính..., đồng
thời vừa thúc ép các DN quyết liệt vươn lên để nâng cao sức cạnh tranh.

7
Quá trình đầu tư đúng hướng của các DN dệt - may thời gian qua đã phát huy tác
dụng. Đồng thời thị trường quốc tế còn có thể mở rộng, khai thác. Việc mở thị trường
Mỹ đưa kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này đạt gần 2 tỷ USD, tăng khoảng 100%
so năm 2002 cho thấy sự năng động và nhanh nhạy của các DN tiếp cận thị trường
mới, tìm kiếm khách hàng, chuẩn bị năng lực, nguyên liệu... Công tác điều hành xuất
khẩu hàng dệt - may có hạn ngạch đã được cải tiến; đối với mặt hàng (cat) không hạn
ngạch đang là tiềm năng cho các DN cần khai thác tiếp.
Thời cơ nữa cho ngành là thị trường trong nước đông dân, kinh tế tăng trưởng, thu
nhập nâng cao làm tăng sức mua. Vấn đề đặt ra là các DN dệt - may có nắm bắt và đưa
ra thị trường những mặt hàng được khách hàng chấp nhận hay không?
Tuy nhiên, còn nhiều thách thức lớn đối với các DN dệt - may nước ta. Đó là, thị
trường xuất khẩu ngày càng cạnh tranh quyết liệt, các nước có năng lực cạnh tranh
cao, nhất là Trung Quốc, Thái-lan, Ần Độ, Pakistan, Bangladesh... là đối thủ cạnh tranh
lớn đối với các nước do không còn phải chịu hạn chế của hạn ngạch. Hiện tại, Trung
Quốc chiếm hai phần ba thị phần may mặc tại thị trường phi hạn ngạch của Nhật Bản,
khi Mỹ bỏ hạn ngạch đối với một số cat may mặc gần đây, Trung Quốc đã tăng đáng kể
xuất khẩu sang thị trường này. Một số nhà sản xuất ở các nước nêu trên lại có lợi thế
hơn Việt Nam cả về kỹ thuật công nghệ, giá nhân công. Ngay thị trường trong nước,
hàng nhập khẩu tràn vào cạnh tranh ngay về giá, mẫu mã, trong khi trên sân nhà ngành
dệt - may vẫn lúng túng cách mở rộng, chiếm lĩnh thị trường. Cơ sở hạ tầng, trang thiết
bị của ngành dệt tuy đã có những tiến bộ nhưng nhìn chung còn lạc hậu, chậm đổi mới.
Ngành sản xuất nguyên liệu, phụ liệu trong nước còn yếu. Nguyên, phụ liệu của ngành
dệt - may phụ thuộc chủ yếu vào thị trường ngoài nước (bông nhập khẩu khoảng 90%,
vải khoảng 70%). Điều này đòi hỏi các DN cần nỗ lực vươn lên rất nhiều. Muốn nâng
cao chất lượng sản phẩm để tăng sức cạnh tranh thì cần đầu tư lớn, nhưng nguồn vốn
rất hạn hẹp.
Ngoài ra, còn có vấn đề là nhiều chi phí đầu vào tăng như giá điện, nước, cước
vận tải, bảo hiểm xã hội,... làm cho giá thành sản phẩm dệt may của nước ta tăng theo.
Trong khi đó, một số nước trong khu vực như: Bangladesh, Myanmar, tiền lương công
nhân may chỉ có 20 - 30 USD/tháng; ở Trung Quốc giá điện thấp hơn so với Việt Nam
16%...
Thách thức lớn nhất đối với ngành dệt - may nước ta là việc bắt đầu từ tháng 1-
2005 chấm dứt chế độ hạn ngạch theo Hiệp định dệt - may của WTO (ATC). Bởi lẽ, các
nước là thành viên WTO có thế mạnh về dệt - may như Trung Quốc, Thái-lan... được
thoải mái làm hàng dệt - may xuất khẩu, thì những nước chưa phải là thành viên WTO
không được hưởng những ưu đãi đó, do vậy các doanh nghiệp dệt - may nước ta khó
có thể ký được những hợp đồng xuất khẩu giá trị lớn. Trong năm 2004, các doanh
nghiệp dệt - may cần nỗ lực vươn lên để đủ sức hội nhập kinh tế quốc tế sâu hơn.

8
Dệt may là một trong những ngành công nghiệp chủ lực. Ước thực hiện năm
2004 là13.255 tỷ đồng, có tốc độ tăng trưởng không cao bằng năm 2003, nguyên nhân
của sự suy giảm tốc độ tăng trưởng trên không phải do năng lực sản xuất của các đơn
vị sản xuất suy giảm hay thị trường của các đơn vị bị thu hẹp, mà do trong năm 2003
các doanh nghiệp mở rộng thêm được thị trường Mỹ với nhu cầu về sản phẩm cao đã
làm cho tốc độ tăng trưởng của sản xuất trong năm 2003 tăng nhanh. Trong 12 tháng
năm 2004 sản xuất tăng đạt 17,1% so với cùng kỳ, tăng chậm hơn cùng kỳ năm ngoái
( tăng 25,2%). Hiện nay trên địa bàn thành phố đã có những doanh nghiệp sản xuất
được sản phẩm chất lượng cao có uy tín trên thị trường thế giới, đồng thời đã được
người tiêu dùng trong nước ưa thích như công ty dệt Thành Công, dệt Việt Thắng,
công ty may Việt Tiến, may Hữu Nghị, may Nhà Bè ... Đây là ngành công nghiệp mà
thành phố đang mất dần ưu thế. Các doanh nghiệp đang hướng đầu tư về các tỉnh lân
cận do giá nhân công và chi phí sinh hoạt tại thành phố ngày càng tăng nên các doanh
nghiệp ở thành phố gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm nhân lực cho ngành, thành
phố đang tiến hành di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm trong nội thành vào nơi quy
hoạch và vùng lân cận.
Hiện ngành dệt may đang tạo ra việc làm cho khoảng 2 triệu lao động trên cả
nước. Số lượng lao động tập trung chủ yếu tại các thành phố lớn, đặc biệt tập trung
phần lớn tại Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh lân cận.
*Khó khăn và thách thức:
Đối với các nhà sản xuất dệt may VN, năng suất kém, chất lượng sản phẩm thấp,
vấn đề thiếu vốn và kinh nghiệm quản lý là những thử thách lớn đối việc duy trì và mở
rộng thị trường xuất khẩu.
Thêm vào đó, chế độ bảo hộ ở các quốc gia nhập khẩu chủ yếu như Mỹ và EU
bằng cách áp dụng hạn ngạch nhập khẩu và hàng rào kỹ thuật đã tạo ra nhiều khó khăn
cho các nhà sản xuất VN.
Lao động chịu khó và khéo tay, chi phí nhân công không quá cao. Nhưng cơ sở hạ
tầng, trang thiết bị của ngành dệt còn lạc hậu, chưa theo kịp yêu cầu phát triển của
ngành may. Khâu sản xuất nguyên phụ liệu trong nước còn yếu nên ngành dệt may vẫn
lệ thuộc vào nguồn nhập khẩu (bông nhập khẩu chiếm 90%, vải nhập khẩu khoảng
70%). Những yếu tố này khiến giá thành sản phẩm dệt may của Việt Nam bị đội lên cao
so với một số đối thủ cạnh tranh.
Cũng vì bị động trong khâu nguyên phụ liệu nên doanh nghiệp không thể đáp ứng
nhanh yêu cầu của khách hàng trong tình hình cạnh tranh quyết liệt giữa các nhà cung
cấp. Các đối tác ngày càng đưa ra yêu cầu gấp gáp hơn về thời hạn giao hàng. Nếu
như trước đây, thời gian tính từ khi ký kết hợp đồng đến lúc giao hàng có thể lên tới 2-3
tháng, thì nay chỉ còn một nửa, vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam càng rơi vào thế bị
động hơn.
Sự kém cạnh tranh về giá thành, thời hạn giao hàng cùng hàng loạt lý do khác như
bất cập trong khả năng buôn bán quốc tế, tiếp cận thị trường, trình độ chuyên môn, thiết

9
kế mẫu mã, trang thiết bị, máy móc đang khiến ngành dệt may Việt Nam trở nên quá bé
nhỏ trên đấu trường quốc tế, đặc biệt khi so với "người khổng lồ" Trung Quốc.
Trong khó khăn chung đó, tình cảnh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trở nên bi
quan hơn cả. Với các đơn vị lớn, có tiềm lực mạnh, có năng lực quản lý và tổ chức sản
xuất tốt, họ vẫn nhận đơn hàng đều đặn. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị lâm vào cảnh
vô cùng quẫn bách vì không có đơn đặt hàng. Trong khi đó, hầu hết các doanh nghiệp
dệt may Việt Nam chủ yếu là những đơn vị vừa và nhỏ. Điển hình, tại TP HCM trong số
282 doanh nghiệp may mặc thì chỉ có 40 đơn vị có quy mô 200 máy may trở lên, phần
còn lại đều là quy mô nhỏ.
Ngoài ra, hiện nay vải nhập lậu tràn ngập thị trường. Thị trường vải sợi vừa xuất
hiện thêm nhiều mặt hàng mới có xuất xứ từ Ấn Độ được các tiểu thương bày bán cùng
với các sản phẩm đến từ Trung Quốc. Vải quần tây của Trung Quốc, Ấn Độ được nhiều
tiểu thương ước tính đang chiếm đến một nửa lượng vải tiêu thụ, giá bán rẻ hơn
khoảng 20-30% so với vải Việt Nam. Người tiêu dùng rất khó phân biệt được đâu là vải
Ấn Độ, Trung Quốc và vải Việt Nam, vì rất giống nhau, trên mỗi biên vải đều có những
chữ như Italy, Anh, Pháp...
Vấn đề thiếu hụt lao động cũng là mối quan tâm to lớn của các doanh nghiệp hàng
dệt may.
Trước mắt, ngành dệt may sẽ gặp phải những khó khăn chính:
- Chi phí đầu vào tiếp tục tăng, trong khi nhiều doanh nghiệp phải giảm giá để cạnh
tranh cả thị trường trong nước và thế giới.
- Sức ép cạnh tranh tại thị trường nội địa cũng rất lớn, do Việt Nam phải thực hiện
giảm thuế nhập khẩu còn 0%-5% để hội nhập hoàn toàn vào AFTA. Do VN đã là thành
viên của WTO nên phải mở cửa thị trường trong nước, và có nguy cơ bị kiện bán phá
giá khi xuất khẩu sang nước ngoài.
- Việc Mỹ và EU tái áp đặt hạn ngạch đối với Trung Quốc sẽ tạo ra những tác động
trái ngược: một mặt vừa là cơ hội để Việt Nam thu hút thêm khách hàng, mặt khác, có
khả năng các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tìm cách chuyển tải bất hợp pháp qua Việt
Nam hoặc đổ vào tiêu thụ tại thị trường Việt Nam qua con đường buôn lậu.
DN dệt may trong nuớc chưa chủ động được khâu nguyên phụ liệu.

10
* Thị trường hàng dệt may toàn cầu:
- Thị trường dệt may toàn cầu vẫn phát triển mạnh sau khi chế độ hạn ngạch hàng
dệt may toàn cầu được bãi bỏ từ đầu năm 2005. Thị trường dệt may thế giới phát triển
khả quan hơn dự đoán, trong đó Trung Quốc là nước được lợi nhất khi chế độ hạn
ngạch hàng dệt may được xóa bỏ. Trong 7 tháng đầu năm 2005, Trung Quốc đã chiếm
28% tổng kim ngạch xuất khẩu quần áo và 15,8% tổng kim ngạch hàng dệt của thế giới,
nhờ kim ngạch xuất khẩu hàng dệt tăng 20,5% và kim ngạch xuất khẩu quần áo tăng
22%.
Nhiều doanh nghiệp dệt may Liên minh châu Âu (EU) cũng đạt mức tăng hơn
10%, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Đức, Italia và Pháp tăng tương ứng 16,5%,
10,3% và 8%.
Ngành dệt may các nước nhỏ như Băngla Đét và Campuchia không bị thua thiệt
nhiều như dự đoán ban đầu, trong đó Campuchia đã tăng kim ngạch xuất khẩu hàng
dệt may sang Mỹ thêm 17%. Kim ngạch xuất khẩu của Băngla Đét thoạt đầu có bị giảm,
nhưng sau đó đã phục hồi.
Tuy vậy, các nước cận Xahara châu Phi lại bị thiệt hại khá nặng nề do chưa
chuẩn bị đầy đủ để đối phó với thị trường dệt may phi hạn ngạch. Kim ngạch xuất khẩu
quần áo của Hàn Quốc, vùng lãnh thổ Đài Loan, Mêhicô và một số nước châu Âu có
phần sa sút.
Báo cáo mới nhất của Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (ITC) về khả năng cạnh
tranh xuất khẩu hàng dệt may vào Mỹ sau ngày 1/1/2005 đã đánh giá trong các nước
châu Á chỉ có Việt Nam có thể cạnh tranh được với Trung Quốc trong xuất khẩu dệt
may vào Mỹ.
Hội đồng phát triển buôn bán (TDC) về ngành dệt may thế giới công bố kết quả nghiên
cứu cho biết hơn 70% đại diện các hãng dệt may và khách hàng tham dự “Tuần lễ mốt
và triển lãm thế giới hàng dệt may” vừa tổ chức tại Hồng Kông vẫn tin tưởng rằng thị
trường dệt may toàn cầu năm 2006 sáng sủa và xuất khẩu hàng dệt may tăng trưởng
hơn năm 2005.
Theo TDC, việc huỷ bỏ chế độ hạn ngạch hàng dệt may xuất khẩu giữa thành viên Tổ
chức thương mại thế giới (WTO) từ ngày 1/1/2005 tiếp tục làm tăng lợi ích xuất khẩu
hàng dệt may sang các khu vực áp dụng chế độ hạn ngạch trước đây như Mỹ, Canada,
Liên minh châu Âu (EU). Có tới 60% các hãng sản xuất hàng dệt may cho rằng mặt
hàng dệt may xuất khẩu của họ trong năm nay sẽ tăng trung bình 19% so với năm
2005.
Các khu vực có mức tăng trưởng cao nhất trong các thị trường bán lẻ hàng dệt
may là Trung Quốc, Tây Âu và Mỹ, mức tăng trung bình khoảng 20% so với năm ngoái.
Có tới 60% khách hàng dệt may nói họ đã đặt hàng nhập khẩu mặt hàng này cao hơn
năm trước cả về số lượng và giá trị mỗi đơn đặt hàng.
Ngành dệt may Trung Quốc, Ấn Độ và một số nước khác vẫn có đà phát triển
trong năm nay. Theo Phòng thương mại quản lý xuất nhập khẩu hàng dệt may Trung
Quốc trong một năm dỡ bỏ hệ thống hạn ngạch hàng dệt may xuất khẩu, doanh thu, lợi
nhuận và kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may nước này tăng 20% so với năm 2004, bất
chấp những tranh chấp thương mại và giá đồng NDT tăng. Tổng doanh thu của ngành

11
dệt may trong năm qua lên đến 2.000 tỷ NDT (250 tỷ USD), đạt lợi nhuận 66 tỷ NDT và
kim ngạch xuất khẩu đạt 116 tỷ USD.
Đạt được kết quả này là do các doanh nghiệp dệt may Trung Quốc đầu tư mạnh
vào tài sản cố định, phát triển công nghệ, tăng tính cạnh tranh trên thương trường.
Theo AFP sự xâm nhập ồ ạt hàng dệt may Trung Quốc vào thị trường Mỹ, EU đã
tạo sự phản ứng dữ dội từ phía Mỹ và EU. Tháng 9/2005, EU đã đàm phán với phía
Trung Quốc về một thoả thuận hạn chế hàng dệt may nhập khẩu từ Trung Quốc. Mỹ và
Trung Quốc cũng đã ký một thoả thuận tăng số lượng nhập khẩu hàng dệt may Trung
Quốc đến năm 2008, nhưng mức tăng thấp hơn nhiều so với mức tăng năm 2005.
Phó chủ tịch Hội đồng ngành dệt may Trung Quốc, Xu Kunyuan cho biết Trung
Quốc hiện có tới 19 triệu lao động ngành dệt may và khoảng 100 triệu nông dân tham
gia vào quá trình sản xuất nguyên liệu cung cấp cho ngành dệt may. Ông khẳng định
hàng dệt may xuất khẩu Trung Quốc đã bù đắp cho sự thiếu hụt và yếu kém của ngành
dệt may Mỹ.
Tranh chấp thương mại về hàng dệt may chưa khép lại, chính phủ các nước thành
viên EU lại cáo buộc Trung Quốc bán phá giá giầy và đã từ chối công nhận 13 công ty
giầy Trung Quốc đang hoạt động theo các điều kiện kinh tế thị trường, gây phương hại
lớn cho các nhà sản xuất giầy EU.
Theo số liệu của EU, trong 4 tháng đầu năm 2005, lượng giầy sản xuất tại Trung
Quốc tràn vào thị trường EU tăng 700%. Tính chung trong 11 tháng đầu năm ngoái
lượng giầy da vào thị trường EU tăng 335%. EU sẽ sử dụng số liệu về chi phí sản xuất
giầy ở một nước, trong trường hợp này là Brazil để định giá chi phí sản xuất giầy ở
Trung Quốc.
Các luật sư thương mại cho rằng chi phí sản xuất giầy ở Brazil cao hơn ở Trung
Quốc, khiến các nhà nhập khẩu giầy từ Trung Quốc có nguy cơ bị cho là bán dưới mức
giá trong nước và phải chịu các mức thuế chống bán phá giá.
Theo Liên đoàn ngành công nghiệp sản xuất các mặt hàng thể thao châu Âu, các
thành viên của Liên đoàn như Adidas, Nike và Reebok nhập khẩu hầu hết các sản
phẩm giầy thể thao từ Trung Quốc và Việt Nam. Một phái đoàn của Trung Quốc đã tới
Brussel thảo luận với các đối tác nhằm giải quyết cuộc tranh chấp thương mại này. Phía
Trung Quốc đã phê phán những đề nghị đánh thuế chống bán phá giá giầy, vì không có
doanh nghiệp nào của Trung Quốc được trao quy chế kinh tế thị trường.
Các hãng nhập khẩu giầy chất lượng cao như Ecco, Trimberland và Hush Puppies
cho biết nếu EU áp đặt thuế bán phá giá, giá giầy ở EU sẽ tăng khoảng 20 Euro (24
USD)/ đôi. Nhóm đoàn vận động hành lang ngành bán lẻ EU, EuroCommerce khẳng
định việc đánh thuế bán phá giá không giúp các nhà sản xuất giầy EU nâng cao khả
năng cạnh tranh, mà chỉ gây phương hại lớn cho các nhà nhập khẩu, các nhà bán lẻ và
đánh vào hầu bao của người tiêu dùng. Nếu thuế chống bán phá giá được áp dụng, giá
giầy sẽ tăng trung bình khoảng 7 Euro (8,50 USD)/ đôi.
Từ năm 2005, Uỷ ban châu Âu (EC) đã bắt đầu điều tra xem liệu sản xuất giầy tại
Trung Quốc và Việt Nam có bán với giá thấp hơn chi phí sản xuất tại châu Âu hay
không sau khi các nước thành viên EU có ngành công nghiệp sản xuất giầy, đứng đầu
là Italia, phàn nàn họ bị thiệt hại lớn. Nhưng các nhà nhập khẩu giầy của Thuỵ Điển,

12
Đan Mạch và Hà Lan được lợi lớn từ việc bán lẻ giầy đã kêu gọi Brussel xem xét vấn đề
nhiều mặt và không nên vội vã áp đặt thuế chống bán phá giá.
Phát biểu tại cuộc gặp các quan chức EC ở Brussel, Thứ trưởng Ngoại giao nước
ta Lê Văn Bàng cho rằng EU cần cân nhắc kỹ đề nghị thực hiện những biện pháp chống
bán phá giá đối với các công ty sản xuất giầy da Việt Nam và cùng hợp tác tìm ra giải
pháp thoả đáng có tính tới lợi ích của cả hai bên.
Ông nói hoạt động sản xuất giầy ở Việt Nam không hề tác động bất lợi đến các
nhà sản xuất giầy châu Âu. Ngành sản xuất giầy nước ta hiện thu hút nửa triệu lao
động, trong đó nữ chiếm tới 80%, hy vọng vẫn duy trì mức xuất khẩu giầy sang thị
trường châu Âu như trong năm qua.
Người phát ngôn của EC, ông Peter Power cho biết Cơ quan điều hành của EU sẽ
tính tới các khía cạnh có liên quan về mặt kinh tế. Có thể đầu tháng 4 tới, EC sẽ quyết
định liệu có áp đặt các mức thuế chống bán phá giá giầy tạm thời và sau 6 tháng tiếp
theo sẽ xem xét có chính thức áp đặt thuế chống bán phá giá trong giai đoạn 5 năm hay
không.
II.4. Các biện pháp phát triển ngành may trong những năm tới:
Chiến lược đầu tư phát triển ngành dệt-may đến năm 2010 bao gồm tập trung đầu
tư nâng cấp doanh nghiệp, loại bỏ dần các thiết bị cũ, lạc hậu, đầu tư các thiết bị, dây
chuyền sản xuất hiện đại; đẩy mạnh xúc tiến thị trường, thành lập một số văn phòng đại
diện tại Hoa Kỳ, HongKong, Nhật Bản, EU; đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu của
một số doanh nghiệp nổi tiếng như May 10, Việt Tiến, Nhà Bè, Thành Công, Việt Thắng.
Đầu tư các dự án phát triển ngành công nghiệp phụ liệu dệt may như dự án xây
dựng nhà máy xơ polyester; dự án xây dựng công ty cổ phần cung cấp nguyên phụ liệu
và dự án kéo sợi của các công ty dệt, trong nỗ lực nhằm khắc phục tình trạng 2/3
nguyên phụ liệu trong công nghiệp dệt may hiện phải nhập khẩu, chưa kể 1 tỷ mét vải
nhập khẩu hàng năm để phục vụ cho việc may gia công hàng xuất khẩu.
Cần nỗ lực nâng cao đẳng cấp, thương hiệu sản phẩm, tạo khả năng đáp ứng
nhanh các đơn hàng và tăng năng lực cạnh tranh. Cụ thể, một số giải pháp được tập
đoàn dệt may Việt Nam đưa ra là: Thành lập các trung tâm thiết kế và kinh doanh mẫu
thời trang công nghiệp tại Tp.HCM và Hà Nội.
Xây dựng các trung tâm giao dịch nguyên phụ liệu dệt may, da giày tại các TP lớn.
Mở rộng hệ thống bán lẻ trong và ngoài nước. Tổ chức việc bán lẻ trực tiếp tại nước
ngoài với thương hiệu Vinatex. Liên kết mua và xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Trước mắt, tập trung xây dựng thương hiệu Vinatex và từ 10-20 thương hiệu sản phẩm
quốc gia, trong đó chọn 1-2 thương hiệu để tập trung quảng bá ra nước ngoài. Mua bản
quyền và liên kết sản xuất với 2-4 thương hiệu nước ngoài để tiêu thụ tại Việt Nam...
Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, để tìm ra lối thoát, các doanh nghiệp này
phải chuyển sang sản xuất hàng bán thành phẩm (FOB), nhưng làm được việc này
không dễ do làm hàng FOB phải có thị trường và khách hàng. Muốn vậy, phải đầu tư
nhiều tiền và thời gian để đầu tư cho công tác tiếp thị, đặc biệt là tiếp thị ở nước ngoài.

13
II.4.1. Về phát triển thị trường nội địa
Cụ thể, tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đang tìm kiếm địa điểm để mở 4
siêu thị kinh doanh những nhóm hàng dệt may cao cấp của các thành viên trong Tập
đoàn. Đây cũng là hướng đi mới mà Vinatex muốn triển khai, nhằm gia tăng sự có mặt
của mình tại thị trường nội địa. Năm 2007, Vinatex đặt mục tiêu tập trung mở rộng hệ
thống siêu thị bán buôn, bán lẻ Vinatex để có được chỗ đứng vững chắc trước khi các
đại gia nước ngoài trong lĩnh vực bán lẻ được mở rộng quyền tham gia vào hệ thống
bán lẻ tại Việt Nam. Để có thể tạo dựng được bước phát triển mới, ngoài việc liiên kết
với các hệ thống siêu thị trong nước đã có để xây dựng mạng lwois siêu thị Vinatex ở
các thành phố, thị xã lớn trong cả nước, Vinatex sẽ chủ động bắt tay với các đối tác
nước ngoài để tận dụng công nghệ mới, tiên tiến của họ trong phát triển hệ thống siêu
thị thời trang.
II.4.2. Buôn bán hàng dệt may giữa Việt nam và Mỹ sau khi Việt nam gia nhập
WTO:
Theo các dự đoán trước đó, sản xuất quần áo và hàng dệt may Việt Nam là một
trong những ngành được lợi nhất sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế
giới (WTO).
Lĩnh vực này hiện có 187 doanh nghiệp quốc doanh, 180 doanh nghiệp có vốn
nước ngoài, 800 công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty tư nhân và cổ phần, sử dụng
tổng cộng khoảng 1,1 triệu công nhân. Năm ngoái, Việt Nam đã xuất khẩu 5,8 tỷ USD trị
giá hàng dệt may và quần áo, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước đó và tăng gấp đôi so
với lượng hàng xuẩu khẩu năm 2002. Các hiệp hội trong ngành đã đặt mục tiêu nâng
kim ngạch xuất khẩu năm 2007 lên 7 tỷ USD, chủ yếu là nhờ xuất khẩu sang Mỹ.
Tuy nhiên, Karl D John, trưởng điều hành nhóm tư vấn đầu tư TCK Group trụ sở
ở Việt Nam, người đã có thâm niên hơn 10 năm sống và làm việc tại Hà Nội, đã cảnh
báo quy chế thành viên WTO không thể đảm bảo cho các nhà sản xuất quần áo và dệt
may theo hướng xuất khẩu của Việt Nam đạt được những điều như họ đã từng hy vọng.
Thỏa thuận ký kết giữa Mỹ và Việt Nam về quy chế tối huệ quốc (MFN) hồi năm 2006
chính lại là mối đe dọa xảy ra các vụ tranh chấp thương mại.
MFN của Việt Nam bao gồm một cơ chế kiểm soát đặc biệt đối với hàng dệt
may và quần áo xuất khẩu do Bộ Thương mại Mỹ theo dõi nhằm tránh để xảy ra các vi
phạm về bán phá giá.
Về mặt chính thức, Mỹ không thể áp dụng ngay lệnh cấm đối với hàng nhập khẩu
từ Việt Nam do quy chế tự do thương mại của WTO. Nhưng các nhà xuất khẩu Việt
Nam sẽ phải chịu các thủ tục kiểm tra phiền toái dẫn đến việc chậm giao hàng và làm
xói mòn khả năng cạnh tranh với các nhà sản xuất toàn cầu khác. Biện pháp này còn
bao gồm nguy cơ Mỹ có thể áp thuế bán phá giá đối với hàng nhập khẩu Việt Nam, nếu
Bộ Thương mại Mỹ xác định hàng hóa đang bị bán thấp hơn chi phí sản xuất.

14
Các nhà phân tích thương mại nhận xét các thủ thuật Mỹ sử dụng để đánh giá
khả năng bán phá giá thường thiên về chính trị nhiều hơn là khoa học. Trong quá khứ,
Mỹ cũng đã áp dụng thuế trừng phạt đối với các ngành xuất khẩu khác của Việt Nam
như tôm và cá da trơn với lý do các nhà sản xuất Việt Nam nhận trợ cấp của chính phủ
tạo ra "sân chơi không bình đẳng".
Đáng chú ý, cơ chế kiểm soát mới này lại nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ
của các nhà sản xuất dệt may Mỹ có quyền lực, những người đã công khai cho rằng
hàng Việt Nam đã bị bán phá giá trên thị trường Mỹ trong cả một quá trình lịch sử. Tổng
thống Mỹ đã cam kết thực hiện chương trình kiểm soát này - một phần trong thỏa thuận
với thượng nghị sĩ Mỹ Elizabeth Dole và Lindsey Graham hồi năm ngoái - để giành
được Thượng viện thông qua quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) đối
với Việt Nam.
Trong giai đoạn đầu, Bộ Thương mại Mỹ lên kế hoạch kiểm tra toàn bộ áo sơ
mi, quần áo lót, đồ bơi, áo len dài tay để xác định liệu hàng nhập khẩu từ Việt Nam vào
thị trường Mỹ có bán thấp hơn chi phí sản xuất hay không. Trước biện pháp gây nhiều
tranh cãi này, các nhà nhập khẩu quần áo Mỹ đã kịch liệt phản đối và coi đây là nỗ lực
của ngành dệt may Mỹ nhằm làm chệch hướng sự chú ý về khả năng cạnh tranh của
ngành.
Hiệp hội các nhà nhập khẩu hàng dệt may và quần áo Mỹ (USAITA) trụ sở ở
New York đã ủng hộ hàng nhập khẩu giá rẻ từ Việt Nam. Laura Jones, giám đốc điều
hành USAITA đã miêu tả cơ chế kiểm soát này như là "bước lùi" trong quá trình tự do
hóa thương mại của Mỹ.
Hiệp hội hàng dệt may và quần áo Việt Nam (VITAS) - tổ chức thương mại đại
diện quyền lợi của các công ty dệt may trong và ngoài nước - cho rằng chương trình
kiểm soát nhập khẩu thực sự có sự phân biệt đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam và
không khuyến khích các nhà nhập khẩu cũng như các nhà bán lẻ Mỹ làm ăn kinh doanh
với Việt Nam. Hiện Việt Nam đang đứng trước khả năng các khách hàng sẽ chuyển các
đơn đặt hàng sang các đối tác khác ở châu Á do chương trình kiểm soát nhập khẩu và
cơ chế đánh giá 6 tháng một lần này.
VITAS gần đây đã phát động phong trào thi đua nhằm tăng năng suất trong khi
nâng giá trị của ngành dệt may thông qua việc nâng cấp trang thiết bị, mua sắm các
công nghệ sản xuất hiện đại từ châu Âu và Nhật Bản, liên tục tổ chức các cuộc hội thảo
phổ biến các quy định của WTO cho các doanh nghiệp dệt may trong nước, đồng thời
phát triển các kế hoạch hành động tuân thủ bản quyền và bảo vệ khỏi bị kiện bán phá
giá. Một số công ty sản xuất hàng dệt may lớn của Việt Nam đã mở các văn phòng đại
diện ở một số nước như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, các nước thành viên Liên minh
châu Âu, để thúc đẩy các hoạt động ngoại thương.

15
Tuy nhiên, các đại diện ngành vẫn còn lo ngại chừng nào Bộ Thương mại Mỹ vẫn
duy trì cơ chế kiểm soát chống lại các nhà sản xuất Việt Nam. Hiện sự chý ý quốc tế
đang dồn vào những tiến triển của Việt Nam trong việc thực hiện các cải cách kinh tế
nhằm điều chỉnh các luật thương mại phù hợp với các quy định của WTO. Rất có thể
việc tiến hành kiện ngược trở lại Mỹ lên WTO về buôn bán bất bình đẳng sẽ là bước đi
có ý nghĩa theo hướng này.
II.4.3. Dệt may Việt Nam hướng về thời trang - Giải pháp để cạnh tranh
Đổi mới công nghệ, chủ động nguyên liệu và thiết bị là yêu cầu đặt ra cho ngành
dệt may và da giày VN sau khi gia nhập WTO, vai trò của Hiệp hội Dệt may và Da giày
sẽ thay đổi theo hướng tăng cường vai trò hỗ trợ đối với cộng đồng doanh nghiệp (DN)
nhiều hơn. Các sản phẩm dệt may và da giày sẽ gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ phía
Trung Quốc và Ấn Độ.
Đây cũng là chủ đề chính trong buổi hội thảo “Cam kết gia nhập WTO của VN tác
động đối với ngành dệt may và da giày” do Dự án Hỗ trợ thương mại đa biên
(MUTRAP) phối hợp với Viện Kinh tế TPHCM tổ chức tại TPHCM ngày 15-3-2007.
Sau khi bị áp thuế 10% cho các sản phẩm giày da, từ nay đến tháng 8-2008 là thời
điểm VN sẽ được xem lại mức thuế mới. Chuẩn bị tài chính, kiểm toán, cách khai báo
thuế, tính giá thành... là những vấn đề mà ngay từ bây giờ các DN phải làm. Giày dép
là mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của VN cũng là những mặt hàng sản xuất của nhiều
nước ASEAN và châu Á khác, do đó các DN phải đổi mới công nghệ, nâng cao sức
cạnh tranh của sản phẩm cả về chất lượng và về giá.
Ngay từ tháng 1-2007, thuế nhập khẩu hàng dệt may đã cắt giảm ngay ở mức
tương đối lớn, điều này sẽ dẫn tới một số thay đổi trong thị trường nội địa. Các DN nhỏ
sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, trong khi các DN lớn do chi phí đầu vào rẻ hơn và lợi thế
quy mô có thể tiếp tục cạnh tranh với bên ngoài. Nhưng trong thời gian tới, nếu ngành
dệt may VN không tích cực đầu tư làm chủ khâu nguyên liệu và thiết kế mẫu mã thì lợi
thế cạnh tranh sẽ kém dần đi. Ở một số doanh nghiệp may trên địa bàn thành phố Hồ
Chí Minh, ban lãnh đạo đã chủ động sắp xếp các xí nghiệp may nhỏ trong nội thành lại
thành một vài công ty may có quy mô lớn, thiết bị hiện đại, đủ khả năng đảm đương các
đơn hàng lớn có giá trị cao. Mặt khác, tích cực trong việc xây dựng hình ảnh một ngành
dệt may VN hướng về thời trang, như là giải pháp chính để tăng sức cạnh tranh của
toàn ngành so với các nước cạnh tranh khổng lồ khác như Trung Quốc, Ấn Độ...
II.4.4. Dệt may: “Mục tiêu xuất khẩu 10-12 tỷ USD nằm trong tầm tay”
Ngành dệt may Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để có thể đạt được mục tiêu
xuất khẩu từ 10-12 tỷ USD vào năm 2010. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó đòi hỏi
phải có sự nỗ lực rất lớn từ các doanh nghiệp cũng như sự quan tâm của Chính phủ.
Sau đây là cuộc trao đổi của VnEconomy với ông Lê Quốc Ân, Chủ tịch Hiệp hội Dệt
may Việt Nam.
“ Ông có thể nói đôi nét về cơ hội và thách thức của dệt may Việt Nam hiện nay?

16
Có thể nói giai đoạn hiện nay là một giai đoạn rất đặc biệt của ngành dệt may Việt
Nam. Chúng ta đã hội nhập hoàn toàn với dệt may của thế giới. Vì vậy ngành dệt may
Việt Nam đang đứng trước những cơ hội rất lớn để thu hút đầu tư nước ngoài, tạo điều
kiện thuận lợi để ngành dệt may trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn trong tương lai.
Tuy nhiên, ngành dệt chúng ta cũng đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn, đó
chính là những rào cản thương mại mà các quốc gia khác đang áp dụng đối với các sản
phẩm dệt may của Việt Nam. Đồng thời, gia nhập WTO, dệt may Việt Nam cũng phải
đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với các nước khác, đặc biệt là các nước có ngành dệt
may phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh, Thổ Nhĩ Kỳ…
Chính vì vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng về năng lực sản xuất và xuất khẩu
tăng gấp đôi (đạt từ 10-12 tỷ USD) vào năm 2010, đòi hỏi một sự nỗ lực rất lớn của toàn
ngành, trong đó các doanh nghiệp phải xây dựng được cho mình một chiến lược riêng,
phù hợp với điều kiện và năng lực của từng doanh nghiệp.
Về phía Hiệp hội, chúng tôi xác định phải đẩy mạnh xúc tiến một số hoạt động mà
các doanh nghiệp riêng lẻ không thể làm được hoặc làm nhưng không có lợi. Đó là việc
liên kết các doanh nghiệp lại với nhau trong các chương trình lớn như : cùng nhau đi ra
nước ngoài để giới thiệu với thế giới hình ảnh dệt may Việt Nam; cùng nhau hợp lực để
chống lại những rào cản thương mại; đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, các trung tâm
nguyên liệu lớn…
Giá trị xuất khẩu của ngành dệt may trong năm 2006 là tương đối cao, đạt gần 6 tỷ
USD (chiếm 15% tổng kim ngạch xuất khẩu). Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất của ngành
vào lúc này là chưa chủ động được nguồn nguyên phụ liệu (nhập khẩu gần 70%). Vậy
ngành dệt may có chiến lược gì để không còn mang tiếng là “đi trên đôi chân của người
khác”?
Đúng là trong thời gian qua, dệt may đã có được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu mạnh
mẽ, đạt 20%/năm luôn là ngành xuất khẩu lớn thứ hai, chỉ sau dầu khí. Tuy nhiên, do
không chủ dộng được nguồn nguyên, phụ liệu cho nên lợi nhuận doanh nghiệp dệt
may thu về là rất thấp so với tổng giá trị xuất khẩu. Đây cũng đang là điều băn khoăn
không chỉ của riêng ngành dệt may mà là của cả các cấp, ngành quản lý khác.
Vì vậy, hiện nay chúng tôi đã và đang xây dựng một số chương trình trọng điểm cho
ngành dệt may đến năm 2010. Cụ thể: tập trung đầu tư sản xuất xơ sợi tổng hợp để đủ
sức cung ứng cho nhu cầu dệt; phát triển bông xơ sợi nội địa; đầu tư phát triển 1 tỷ mét
vải phục vụ may mặc xuất khẩu vào năm 2015; chương trình nâng cao chất lượng
ngành dệt, nhộm; xây dựng 3 khu công nghiệp dệt nhuộm có hạ tầng cấp nước sạch và
xử lý nước thải để thu hút đầu tư.
Cơ sở nào để ngành dệt may có thể đề ra mục tiêu xuất khẩu 10-12 tỷ USD vào
năm 2010, thưa ông?
Năm 2006, xuất khẩu của toàn ngành dệt may đạt gần 6 tỷ USD. Trong 2 năm vừa
qua, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt 20%/năm.
Chính vì vậy, chúng tôi nhận định, trong thời gian tới, dù phải đối mặt với những rào
cản thương mại nhưng tăng trưởng xuất khẩu dệt may vẫn sẽ đạt trung bình khoảng
20%/năm, còn nếu không có rào cản sẽ khoảng 30%/năm. Như vậy, căn cứ vào con số
6 tỷ USD của năm 2006 thì mục tiêu 10-12 tỷ USD vào năm 2010 là hợp lý và phù hợp

17
với năng lực của toàn ngành.
Ngoài ra, việc gia nhập WTO cũng mở ra cho ngành dệt may Việt Nam cơ hội xâm
nhập nhiều thị trường mới đồng thời cũng sẽ đón nhận nhiều doanh nghiệp nước ngoài
vào đầu tư, sản xuất tại Việt Nam. Đặc biệt, trong thời gian tới, xu hướng chuyển dịch
sản xuất từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, Hồng Kông là khá lớn. Điều
này sẽ tạo ra những cơ hội thuận lợi cho ngành dệt may Việt Nam.
Thế nhưng các quốc gia cạnh tranh với Việt Nam cũng có những tham vọng rất lớn
trong việc đề ra mục tiêu xuất khẩu. Vậy thì mục tiêu 10-12 tỷ USD của chúng ta liệu có
thành hiện thực?
Đúng là các nước cạnh tranh với chúng ta đều đề ra những mục tiêu xuất khẩu tăng
gấp đôi hiện tại. Chẳng hạn như Trung Quốc đề ra mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu tăng
50% vào năm 2010; Ấn Độ đề ra mục tiêu 25 tỷ USD và Bangladesh tăng gấp đôi lên 18
tỷ USD…
Tuy nhiên, chúng tôi vẫn nghĩ rằng, nếu có một sự nỗ lực của Hiệp hội, các doanh
nghiệp và các cơ quan Chính phủ để cùng nhau tháo gỡ những khó khăn, đặc biệt là để
đối phó một cách hiệu quả các rào cản thương mại thì tôi tin rằng, mục tiêu 10-12 tỷ là
nằm trong khả năng của chúng ta.
Vậy để đạt được mục tiêu trên, ngành dệt may cần phải tập trung vào những vấn đề
gì, thưa ông?
Vừa qua tại Đại hội III của Hiệp hội, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã có chỉ đạo
rất sâu sát đối với ngành dệt may Việt Nam. Đó là phải xây dựng được mối quan hệ lao
động hài hòa, trong đó phải nâng cao đời sống và điều kiện làm việc của người lao
động để từ đó tạo ra yếu tố cạnh tranh nhất của ngành dệt may Việt Nam hiện nay là
lực lượng lao động dồi dào và giá cả hợp lý.
Vấn đề thứ hai là phải làm sao để tăng năng lực cạnh tranh thông qua việc tăng tỷ lệ
nội địa hóa, tức là tăng khả năng sản xuất và tiêu thụ nguyên phụ liệu trong nước, giúp
các doanh nghiệp dệt may giảm thiểu tối đa việc nhập khẩu nguyên phụ liêu, từ đó tăng
lợi nhuận và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Và vấn đề thứ ba là đào tạo các chuyên gia cấp cao, đội ngũ lao động có trình độ tay
nghề cao ở tất cả các khâu của ngành dệt may.Nếu làm được điều đó, tôi tin chắc rằng,
ngành dệt may sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa.
Ông có bình luận gì về khả năng Bộ Thương mại Mỹ áp dụng các biện pháp chống
bán phá giá đối với hàng dệt may của Việt Nam?
Tôi cho rằng, trong năm 2007 thì Bộ Thương mại cũng như Hiệp hội dệt may Mỹ chỉ
theo dõi chứ họ không áp dụng. Và việc họ có áp dụng trong năm 2008 hay không thì
còn tùy thuộc vào những kết quả của năm 2007 và sự vận động của chúng ta như thế
nào.
Tôi tin rằng, mọi sự vẫn sẽ tốt đẹp đối với ngành dệt may Việt Nam”.

18
CHƯƠNG 2:
KHÁI QUÁT VỀ SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP
I. Giới thiệu về trang phục:
Về đại thể, trang phục gồm có rất nhiều loại như: quần áo, nón, mũ, khăn, giầy,
dép, guốc, găng, tất, thắt lưng, túi xách, ví tay,đồ trang sực,….Trong số trang phục kể
trên, quan trọng nhất là quần áo. Quần áo là thuật ngữ để chỉ các sản phẩm dệt được
cắt và may thành những vật che cơ thể con người.
Quần áo xuất hiện từ thời xa xưa, khi nền văn minh nhân loại còn ở mức sơ khai
nhất. Xuất phát từ nhu cầu bảo vệ cơ thể, chống lại tác động của thiên nhiên, người xưa
tìm kiếm những tấm phủ, những mảnh che cơ thể. Những kiểu “trang phục” ban đầu
như: các mảnh vải che vai, che ngực,…sau này phát triển thành những kiểu áo; các
mảnh vải che mông, đùi,…sau này thành các kiểu váy và quần. Vật liệu dùng che cơ thể
ở các vùng giàu thực vật là vỏ, lá,sợi cây; ở các vùng nghèo thực vật là lông chim, da
cá, da thú,…
Ban đầu, động lực phát triển quần áo là điều kiện tự nhiên. Bằng chứng là quần áo
phát triển nhanh ở những vùng có khí hậu khắc nghiệt (thường là xứ lạnh) và phát triển
chậm ở các vùng có khí hậu ôn hòa.
Về sau, khi kỹ thuật, văn hóa, xã hộI phát triển đến trình độ nhất định, bên cạnh
chức năng bảo vệ cơ thể, trang phục còn mang ý nghĩa xã hộI, tâm lý và thẩm mỹ.
Trang phục trở thành đốI tượng của nghệ thuật, phản ánh đặc điểm của từng dân tộc.
II. Phân loại sản phẩm may
Quần áo có rất nhiều loại đa dạng và phong phú. Để dễ khái quát, có thể phân biệt
như sau:
II.1. Quần áo theo giới tính và lứa tuổi: quần áo nam, nữ, trẻ em. Quần áo nam,
nữ lại được chia thành quần áo cho thanh niên, người đứng tuổi, người già. Quần áo trẻ
em cũng được chia theo từng đốI tượng: tuổi nhà trẻ, tuổi mẫu giáo, tuổi học sinh tiểu
học, tuổi học sinh trung học,…. Sở dĩ có sự phân chia này vì mỗi nhóm người có những
đặc điểm về tỷ lệ cơ thể, tâm sinh lý khác nhau.
II.2. Quần áo theo mùa khí hậu: quần áo mùa hè, quần áo mùa đông, quần áo
mùa xuân, quần áo mùa thu.
II.3. Quần áo theo ý nghĩa sử dụng: quần áo mặc lót, quần áo mặc thường, quần
áo mặc ngoài,…
II.4. Quần áo theo chức năng xã hội: quần áo mặc thường ngày, quần áo mặc
trong các dịp lễ hội, quần áo lao động sản xuất quần áo đồng phục, quần áo thể dục thể
thao, quần áo trong biểu diễn nghệ thuật,…
II.5. Theo nguyên liệu: sản phẩm may từ vải dệt kim, vải dệt thoi, vải không dệt,
da lông tự nhiên, da lông nhân tạo ….

19
III. Hệ thống cỡ số hoàn chỉnh:
Một nhiệm vụ cơ bản của ngành may là phải thỏa mãn đầy đủ nhất các yêu cầu về
các loạI quần áo may sẵn có chất lượng cao và mặc được cho nhiều người tiêu dùng.
Muốn thế, chúng ta phải cân nhắc và xác định giữa một mặt là nhu cầu của người tiêu
dùng và mặt khác là khả năng đáp ứng nhu cầu ấy. Để có thể đáp ứng nhu cầu của
người tiêu dùng về quần áo may mặc sẵn, cần phải có một hệ thống cỡ số hoàn chỉnh.
Hệ thống cỡ số hoàn chỉnh đảm bảo sản phẩm sẽ mặc được cho lượng người tiêu dùng
nhiều nhất, đồng thời mỗi cỡ số trong hệ thống phải phù hợp với tất cả những người
thuộc vào cỡ số ấy.
Nếu hệ thống cỡ số không hoàn chỉnh, ta chỉ có thể sản xuất được quần áo may
sẵn cho những người mà số đo của họ thường gặp nhất. Bởi thế, yêu cầu phải lập
được một hệ thống cỡ số hoàn chỉnh ngày càng cấp bách theo từng bước phát triển
của ngành công nghiệp.
III.1. Thành lập hệ thống cỡ số hoàn chỉnh:
Muốn thành lập được một hệ thống cỡ số hoàn chỉnh, ta phảI tiến hành những
công việc sau:
- Thành lập tổ chuyên gia từ nhiều ban ngành theo quyết định của Bộ Khoa học –
Công nghệ - Môi trường để cùng tham gia xây dựng hệ thống cỡ số chuẩn như: Trung
tâm Nghiên cứu công nghiệp May thuộc Liên hiệp sản xuất- xuất nhập khẩu may, Bộ
Công nghiệp nhe, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường Chất lượng,…
- Tiến hành đo các số đo chính trên cơ thể người thuộc mọi miền, mọi lứa tuổi, mọi
ngành nghề và theo giới tính. Việc thực hiện quá trình này được gọI là nhân trắc.
- Loại bỏ những số liệu không phù hợp.
- Thống kê tất cả số đo còn lại theo lứa tuổi, giới tính, ngành nghề bằng toán xác
xuất thống kê. Sau đó, phân tích, đánh giá các số liệu và xử lý số liệu bằng máy tính.
- Chọn những số đo cơ bản làm cơ sở để phân loại nhóm cơ thể. Những số đo cơ
bản này phải là những số đo nói lên được hình thể con người. Những số đo khác phụ
thuộc vào chúng và có thể được tính toán từ chúng theo những công thức nhất định.
- Phân loạI nhóm cơ thể theo những số đo chính.
- Từ bảng phân loại nhóm cơ thể, ta đề xuất ra những cỡ số quần áo may sẵn. Ta
phải xác định khoảng cách giữa các cỡ số là bao nhiêu. Trong khi xác định những
khoảng cách ấy, ta phảI dung hòa giữa 2 vấn đề mâu thuẫn sau: quần áo may sẵn phảI
mặc được cho nhiều ngườI và các cỡ số trong hệ thống phải làm sao giảm được ở mức
ít nhất, để sản xuất không quá phức tạp.
+ Khi phân loại cơ thể theo chiều cao, sẽ hình thành được hệ thống số (hay còn
gọi là vóc) . Phân loại cơ thể theo vòng ngực, ta hình thành được hệ thống cỡ.
+ Để cho hệ thống cỡ số được chính xác và hoàn chỉnh, ngườI ta còn phân loạI
cơ thể theo vòng bụng. Khoảng cách giữa các cỡ số có thể là 4cm hay 6cm tùy
theo mỗI nước qui định theo nhân chủng của nước ấy. Khoảng cách giữa các
vóc có thể là 4cm, 5cm hay 8cm cũng theo qui định của từng nước khác nhau.
- Hoàn thiện bảng hệ thống cỡ số, trình Bộ Khoa học – Công nghệ - Môi trường ký
và ban hành.

20
III.2. Cách ghi ký hiệu cỡ số thông thường:
III.2.1. Nước ngoài:
Hầu hết các nước có ngành công nghiệp may tiên tiến hiện nay đều ký hiệu cỡ số
bằng 3 số đo: chiều cao cơ thể, vòng ngực, vòng bụng (hay vòng mông), tùy theo đó là
quần hay áo.
Ví dụ: 176 – 78 – 94: là ký hiệu cỡ vóc trên quần tây của một người có:
- Chiều cao cơ thể: 174 -178 cm
- Vòng bụng: 76 – 80 cm
- Vòng mông: 92 -96 cm
Ví dụ: 158 – 90 – 94: là kí hiệu cỡ số áo nữ mà người mặc có thể có các số đo
như sau:
- Chiều cao cơ thể: 156 – 160 cm
- Vòng ngực: 88 – 92 cm
- Vòng mông: 92 – 96 cm
 Riêng với áo sơ mi Nam (có thể kèm theo cả vóc)
Ví dụ: 37 (áo sơ mi nam có vòng cổ 37cm)
38 (áo sơ mi nam có vòng cổ 38cm)
37I (áo sơ mi nam có vòng cổ 37cm, người thấp)
37II (áo sơ mi nam có vòng cổ 37cm, người trung bình)
37III (áo sơ mi nam có vòng cổ 37cm, người cao)
 Đối với một số nước khác, hệ thống cỡ số thường được lập theo chữ cái, thông
dụng nhất là các chữ: S, M, L, XL, XXL.
 Với quần tây, quần kakhi, jean,..: còn ký hiệu bằng số đo của vòng bụng với đơn
vị là inch
Ví dụ: size 26, size 27, size 28, …
III.2.2- Việt Nam:
Ở nước ta, do ngành may mặc nội địa chưa phát triển lắm và bị hạn chế do điều
kiện kinh tế và thiếu sự tập trung của các ban ngành liên quan. Cho đến nay vẫn chưa
có được bảng hệ thống chữ cỡ số tiêu chuẩn cho quốc gia
Tuy nhiên, ngược thời gian về trước, Việt Nam cũng đã có nhiều cố gắng trong việc
biên soạn ra nhiều bộ tiêu chuẩn cỡ số, gần đây nhất là TCVN 5782-1994 về hệ thống
cỡ số quần áo
Trong quá trình xây dựng công trình này, phải dựa trên số liệu khảo sát cơ thể thực
tế người Việt Nam. Đội khảo sát phải đi nhiều vùng khác nhau như thành thị, nông thôn,
miền núi, miền biển,…ở các tỉnh Bắc Bộ. Mỗi lãnh thổ đặc trưng cho từng lớp đối tượng
sinh sống, vì lao động sinh hoạt khác nhau thì cơ thể cũng phát triển khác nhau
Công trình này do nhiều cơ quan và tổ chức khoa học tham gia như:
- Cơ quan biên soạn: Trung tâm nghiên cứu công nghiệp may thuộc Liên
hiệp sản xuất- xuất nhập khẩu may – Bộ công nghiệp nhẹ.
- Cơ quan đề nghị ban hành: Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng
- Cơ quan xét duyệt và ban hành: Bộ Khoa học – Công nghệ và Môi trường

21
Do những đặc điểm về cơ thể người Việt Nam là nhỏ bé và ít có những mẫu người
mà cơ thể họ phát triển quá mức bình thường về chiều cao cũng như chiều ngang cho
nên phạm vi của hệ thống cỡ số cũng hẹp
Hệ thống cỡ số theo TCVN gồm có hệ thống cỡ số quần áo người lớn (nam và nữ)
và hệ thống cỡ số quần áo trẻ em. Số đo chính trong tiêu chuẩn này được chọn là chiều
cao cơ thể. Độ gầy, béo được biểu thị bằng các chữ cái A, B, C
 Hệ thống cỡ số quần áo người lớn (nam và nữ) bao gồm có 5 cỡ số:
Số I: biểu thị cho cỡ số thấp, gầy nhất
Số V: biểu thị cho cỡ số cao, béo (mập) nhất
Trong mỗi loại có 3 cỡ A, B, C
A: hình thể hơi béo, mập
B: hình thể trung bình
C: hình thể gầy
Khoảng cách giữa các số là 6 cm
Khoảng cách giữa các cỡ là 2 cm
 Hệ thống cỡ số quần áo trẻ em
Em trai có 16 số tương ứng theo tuổi
Em gái có 15 số tương ứng theo tuổi
 Áo sơ mi nam: sản xuất theo 5 số, ký hiệu bằng chữ số La Mã I, II, III, IV, V, mỗi
số phân thành 3 cỡ theo từng vòng ngực, ký hiệu bằng các chữ cái A, B, C ghi
trong bảng dưới đây: (đơn vị tính là cm)
 Yêu cầu đối với hệ thống cỡ số
Trước khi tiến hành sản xuất hàng may mặc, nhà sản xuất cần lưu ý đến một yêu
cầu sau:
- Lựa chọn số lượng cỡ số phù hợp với kiểu dáng đã được thiết kế sao cho sản
phẩm khi may xong phải đảm bảo tính chất của sản phẩm May công nghiệp: phổ biến,
không phức tạp, không phân tán.
Ví dụ: Với loại áo khoác, ta không sản xuất cỡ nhỏ vì áo khoác có thể mặc rộng rãi.
Ngược lại, với áo Veston, là loại áo phải mặc ôm người thì ta phải may cho tất cả các
cỡ riêng biệt…
- Việc xác đinh xem một kiểu mẫu sẽ được sản xuất bao gồm những cỡ số nào
cần phải mang tính toàn diện, nghĩa là ta không chỉ nghiên cứu, phân tích, cân nhắc về
hình dáng, màu sắc, cách thức mặc sản phẩm, mà còn phải lưu ý đến yếu tố văn hóa
và thị hiếu của người tiêu dùng ở từng quốc gia.
IV. Một số kí hiệu thường dùng trong ngành may công nghiệp:
IV.1 Kí hiệu mặt vải: có thể vẽ ký hiệu mặt vảI trên một mặt hay trên cả hai mặt cho
một lá vải.
: Mặt phảI

22
: Mặt trái
IV.2. Kí hiệu nét vẽ:
: Đường nốI để vẽ
: Đường chu vi chi tiết
: Đường trục, đường đối xứng của chi tiết
IV.3. Ký hiệu về khổ giấy: được qui định giống như trong ngành vẽ kỹ thuật:
A0: (841 x 1189)mm
A1: (594 x 841) mm
A2: (420 x 594) mm
A3: (297 x 420) mm
A4: ( 210 x 297) mm
IV. 4. Kí hiệu về canh sợi:
: Canh sợi 1 chiều
: Canh sợi 2 chiều
hoặc : Canh sợI tự do
- Loại vảI có canh sợi 1 chiều: là loại vải người ta không cho phép trở đầu các chi
tiết giống nhau khi giác sơ đồ. Ví dụ: gấm, nhung…
- Loại vải có canh sợi 2 chiều: là loại vải mà bạn được quyền trở đầu các chi tiết
đối xứng trong quá trình giác sơ đồ. Ví dụ: vải uni, vảI hoa văn 2 chiều
- Loại vải có canh sợi tự do: là những loạI vảI có thể xoay trở các chi tiết trên sơ
đồ một cách tùy ý, miễn là đầy đủ diện tích của các chi tiết. Ví dụ: thun 4 chiều,
thun jersey.
IV.5. Kí hiệu về sử dụng, bảo quản sản phẩm:
Trong quá trình sử dụng và bảo quản quần áo, con người tác động lên sản phẩm
rất nhiều yếu tố: giặt, ủi, phơi, tẩy, … Để giúp người tiêu dùng giữ gìn quần áo được lâu
bền, các nhà sản xuất thường gắn lên sản phẩm một loại nhãn, trên đó có ghi những

23
yêu cầu về bảo quản và sử dụng sản phẩm. Các yêu cầu này thường được ghi rõ bằng
chữ viết hay dùng các ký hiệu để mô tả. Tuy nhiên, không phảI ai cũng có thể hiểu hết
những ký hiệu này. Bảng dướI đây trình bày một số ký hiệu về sử dụng, bảo quản sản
phẩm thường dùng:
STT KÝ HIỆU Ý NGHĨA
1.
Có thể tẩy bằng bất cứ dung dịch tẩy gì.
2.
Sản phẩm có thể được tẩy bằng mọi dung môi
thông thường
3.
Khi tẩy bằng hóa chất phảI cẩn thận, chỉ nên
dùng tetra chloretylen hoặc xăng nặng.
4.
Khi tẩy bằng hóa chất phảI hết sức cẩn thận, chỉ
được dùng xăng nặng.
5.
Sản phẩm có thể tẩy trắng bằng các chất tách
ra clo (như nước Javel, clorua vôi)
6.
Không được tẩy trắng bằng các chất tách clo

24
STT KÝ HIỆU Ý NGHĨA
7.
Không được tẩy bằng hóa chất
8.
Khi giặt phảI hết sức cẩn thận, không được giặt
nếu nhiệt độ trên 30o
C
9.
Khi giặt phảI hết sức cẩn thận, không được giặt
nếu nhiệt độ trên 60o
C
10.
Sản phẩm có thể giặt trong nước sôi
11.
Không được giặt
12.
Khi ủi phải cẩn thận, không được ủi quá nhiệt
độ 120o
C
13.
Khi ủi phải cẩn thận, không được ủi quá nhiệt
độ 160o
C
14.
Có thể ủi với nhiệt độ trên 160o
C
15.
Không được ủi

25
IV.6. Kí hiệu về thiết bị sử dụng trong ngành may:
STT KÝ HIỆU TÊN THIẾT BỊ
1. Máy may bằng 1 kim
2. Máy may bằng 2 kim
3. Máy vắt sổ 3 chỉ
4. Máy vắt sổ 5 chỉ
5. Máy đính
6. Máy thùa
7. Máy đính bọ
8. Máy vắt lai
9. Máy ép hơi
10. Máy ép điện
11. Bàn để ủI
12. Thùng đựng bán thành phẩm
13. Bàn trảI vảI
14. Bàn cắt vải

26
V. Các dụng cụ thường dùng trong may mặc công nghiệp:
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
CẤU TẠO VÀ SỬ DỤNGTiếng
Anh
Tiếng
Việt
Set-
square
Thước
êke
Thường làm bằng mica, vật liệu
tổng hợp bền,kim loạI hay gỗ.
Sử dụng trong thiết kế và chỉnh
sửa rập
Pattern
square
Thước
vuông vẽ
rập
Được làm bằng vật liệu tổng
hợp hoặc kim loạI sáng màu.
Dùng trong thiết kế và phát triển
rập, đặc biệt là những đường
cong
Hand
ruler
Thước kẻ
tay
Dùng đo mép, dài 20-30 cm,
được làm bằng nhựa trong.
Thích hợp đo những khoảng
cách ngắn và những vị trí đánh
dấu. Ví dụ: khoảng cách giữa
các xếp ly hay các nút.
Tape
measure
Thước
dây
Làm từ vật liệu tổng hợp có độ
bền cao. Thường rộng 1,5 –
2cm, dài 1,5 – 2 mét.
Dùng đo trên cơ thể ngườI, đặc
biệt là những đuờng cong.
Waist
measuring
tape
Thước
dây đo
vòng
bụng
Loại thước này có đính thêm
các móc ở đầu thước và ở vị trí
các đơn vị của thước, thuận
tiện cho cài thước lại nếu
muốn.
Pattern
wheel,
Tracing
wheel
Cây lăn
mẫu
Dụng cụ có 1 bánh xe bằng kim
loại, dùng để sang rập hay lấy
dấu những đường cơ sở

27
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
Anh
Tiếng
Việt
Marking
chalk
Dụng cụ
sang sơ
đồ
Được làm từ nhiều chất liệu
khác nhau để có thể giặt, xóa,
tẩy, ủI hay tự bay sau một thờI
gian.
Dùng để vẽ rập, vẽ các đường
cắt hoặc sang dấu vị trí trên
trang phục.
Marking
pens
Bút sang
sơ đồ
Được làm từ nhiều loạI mực
đặc biệt có thể tự xó trong 2-8
ngày hoặc có thể giặt dễ dàng
với nước hoặc ủi bay.
Hem
marker
Dụng cụ
sang dấu
khung
sơ đồ
Dùng phấn để phun ở các cạnh
sơ đồ bằng cách sử dụng áp
lực không khí
Hem
tacker
Dụng cụ
lược mép
vảI
Sử dụng chỉ khâu các mép vảI
với nhau.
Được dùng khi muốn định hình
chặt các lớp vải lại vớinhau để
không bị xô lệch
Paper
shears
Kép cắt
giấy mềm
Dùng cắt giấy mỏng, đặc biệt
thích hợp với những đường cắt
dài. Lưỡi kéo thường dài hơn
cán kéo

28
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
Anh
Tiếng
Việt
Hand
scissors
Kép cắt
tay
Được thiết kế với nhiều hình
dáng khác nhau cho lưỡi kéo
và cán kéo. Có thể dùng cho
nhiều mục đích khác nhau
Tailor
shears
Kéo thợ
may
Thích hợp cho những đường
cắt lớn và ổn định. Phần lỗ kéo
rất tiện lợi cho việc xoay
chuyển đường cắt. Thườn
dùng cho các lọai vải dày. Một
số lưỡi kéo được thiết kế hình
răng cưa dùng để cắt các lọai
vải hay bị tuột mép
Pattern
shears
Kéo cắt
bìa cứng
Cán kéo được thiết kế để tạo
được lực cắt lớn. Độ lớn của
lực cắt có thể được điều chỉnh
bằng đinh vít.
Sử dụng để cắt rập cứng hay
vật liệu giả da.
Pingking
shears
Kéo răng
cưa
Lưỡivà cán kéo được thiết kế
đặc biệt tương tự như kéo thợ
may với lưỡi kéo răng cưa. Đặc
biệt thích hợp cho các loại vải
hay tuột mép.
Buttonhole
scissors
Kéo bấm
khuy
Dùng tạo một lỗ khuy trên mặt
vải từ vị trí cán kéo. Có thể
thay đổi đường kính lỗ bằng
việc điều chỉnh ốc vít trên cán
kéo
Embroide
ry
scissors
Kéo thêu Dùng cắt trên những mặt vải có
diện tích hẹp hay dùng để cắt
chỉ
Snippers Kéo bấm Tạo đường cắt nhỏ, dùng lực
đẩy của lò xo để mở kéo ra.

29
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
Anh
Tiếng
Việt
Stitch
cutter
Dụng cụ
tháo chỉ
Dùng để tháo chỉ bằng mũi dao
nhỏ ở đầu.
Awl Dụng cụ
dùi
Được làm bằng sừng, nhựa
hay kim loại. Dùng tạo lỗ dùi,
sang dấu hay tạo lỗ buộc bộ
rập.
Hole
punch
Dụng cụ
đục lỗ
Tạo lỗ dùi lớn với đường kính
2-25mm. Thường dùng tạo lỗ
trên bìa cứng hay nhựa.
Revolvin
g hole
punch
Dụng cụ
đục lỗ đa
kích
thước
Dùng tạo nhiều dạng lỗ dùi
nhiều kích cỡ bởi trục xoay. Có
thể sử dụng đục trên vải hay
giấy.
Notcher Dụng cụ
bấm dấu
Tạo dấu bấm trên mép vải hay
mép rập.
Ironing
board
Bàn để ủi Dùng khi ủi với bàn ủi với diện
tích bề mặt rộng. Có thể xếp lại
dễ dàng khi không dùng nữa.
Sleeve
board
Bàn để ủi
tay áo
Dùng để ủi các chi tiết nhỏ hay
các chi tiết dạng ống
Underlay Tấm đệm
lót bàn ủi
Được cấu tạo bởi các lỗ thoát
nhiệt và các trụ đỡ. Dùng để
phủ trên mặt bàn ủi, có thể hấp
thụ hơi nước và thoát hơi nước
dễ dàng.

30
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
Anh
Tiếng
Việt
Hand
buck
Gối nén Dùng đè lên các chi tiết ngay
sau ủi để làm phẳng và tạo
hình ổn định cho các chi tiết.
Brush Bàn chải Dùng chải nhẹ trên bề mặt sản
phẩm để làm sạch bụi hay lông
vải.
Needle
bed
Bàn chảI
sắt
Dùng để chải nhanh từng vùng
lông vải trên velvet (khóa dán)
Collar
anvil
Đe cổ áo Dùng để đặt cổ áo lên ủi đè
cho tạo nếp
Edge
anvil
Đe mép Dùng để đặt mép gấp lên ủi đè
cho tạo nếp
Ironing
cushion
Gối ủi Có nhiều hình dạng gối khác
nhau để đè lên bề mặt cần ủi

31
HÌNH VẼ
TÊN GỌI
Anh
Tiếng
Việt
Moulded
buck
Tay đòn
gối ủi
Là lọai có thể ủi với nhiều
hướng ủi khác nhau (3 chiều)
VI. Các loạI máy may thường dùng trong sản xuất may công nghiệp:
VI. 1. Hình dáng cơ bản của các loạI máy may:
Khi quan sát máy may, chúng ta thường nhầm lẫn tên các loại máy. DướI đây là một
số gợi ý để sinh viên quan sát khi nghiên cứu về thiết bị ngành may
 Tên gọI của một số phần chính cần quan sát:

32
 Phân biệt tên máy theo hình dạng cơ bản:
Hình dạng máy cơ bản
Kiểu mũi may
MÁY MAY BÀN DẸP
Thắt nút
Móc xích
MÁY MAY BÀN NÂNG
Thắt nút
Móc xích
MÁY MAY TRỤ ĐỨNG
Thắt nút
Móc xích
MÁY MAY TRỤ NGANG
Thắt nút
Móc xích

33
Hình dạng máy cơ bản
Kiểu mũi may
MÁY MAY CẠNH BÀN
Móc xích
Vắt sổ
VI.2. Một số loạI máy may thông dụng:
Khi quan sát một chiếc máy may, chúng ta cùng để ý đến những chi tiết chính như:
mặt bàn, vị trí xỏ chỉ, vị trí tay đòn,… để ghi nhớ tên của máy. Dưới đây là phần trình
bày tên của các loại máy thông dụng.
Hình vẽ Ảnh chụp
Tên máy Ứng
dụngTiếng Anh Tiếng Việt
Lockstitch
machine
Máy may
bằng
May
đường
may
thẳng,
đường
may
zigzag
Chain
stitch
machine,
Máy may
xich móc
đơn
Double
chain stitch
machine
Máy may
xích móc
đôi

34
Tên máy Ứng
Blind stitch
machine
Máy may
cuốn viền
May
những
đường
viền và
may lai.
Linking
machine
Máy may
nối
Dùng
nối vải
và bo
thun
Overedge
machine
Máy may
vắt sổ 3 chỉ
Vắt
mép
vảI, lắp
ráp
nhiều
lớp vảI
và thực
hiện
nhiều
kiểu vắt
mép
trang trí
Safety
stitch
machine
Máy vắt sổ
đa chức
năng
Flat seam
machine
Máy kansai
Bọc
mép
vảI,
thực
hiện
những

35
Tên máy Ứng
Flat
seamer
with
cylinder
bed
Máy kansai
trụ ngang
đường
may
trang trí
trên vải
dệt kim
Buttonhole
machine
Máy thùa Thùa
khuy
Button
sewing
machine
Máy đính Đính
cúc
Bar tacking
machine
Máy may
chần diễu
Thực
hiện
những
đường
chần
diễu
đặc biệt
với sự
trợ giúp
của
Cam

36
VII. Các loạI mũi may thông dụng :
Có rất nhiều cách phân loạI mũi may, theo tiêu chuẩn ISO 4915:1991 của châu
Âu, có 6 loạI chính như sau:
- Nhóm 100 : các mũi may móc xích đơn
- Nhóm 200: các mũi may may bằng tay
- Nhóm 300: các mũi may thắt nút
- Nhóm 400: các mũi may xích móc kép
- Nhóm 500: các mũi may vắt sổ
- Nhóm 600: các mũi may chần diễu
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
101 102
103 104
130 131
209 301

37
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
302 303
304 305
306 307
308 309
310 311
312 330

38
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
333 334
335 336
401 402
403 404
405 406
407 430

39
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
431 501
502 503
504 505
506 507
508 509

40
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
510 511
512 513
514 515
516 517

41
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
530 531
532 601
602 603
604 605

42
Tên
mũi
may
Minh họa Tên
mũi
may
Minh họa
606 607
630 631
632 701
VIII. Các loạI đường may thông dụng:
IX.1. Phân loạI:
Có nhiều cách phân loạI đường may. Nhưng theo tiêu chuẩn châu Âu ISO
4915 :1991 thì có 8 loạI đường may được liệt kê cụ thể như sau:
 Nhóm 1000: may các chi tiết không gấp mép
 Nhóm 2000: may các chi tiết không gấp mép kèm với các chi tiết phụ như:
lõi dây, nẹp viền, ruyban, ren,….
 Nhóm 3000: may các chi tiết cần gấp mép
 Nhóm 4000: may các chi tiết gấp mép kèm với các các chi tiết phụ như: lõi
dây, nẹp viền, ruyban, ren,….

43
 Nhóm 5000: may các chi tiết được bọc viền
 Nhóm 6000: may các chi tiết được bọc viền kèm với các các chi tiết phụ
như: lõi dây, nẹp viền, ruyban, ren, dây kéo….
 Nhóm 7000: may các chi tiết dạng ống, dây
 Nhóm 8000: may các chi tiết dạng ống, dây kèm với chi tiết khác
IX.2. Ghi chú về ký hiệu biểu diễn đường may:
MỗI đường may được ký hiệu bởI một con số gồm 4 chữ số. Chữ số đầu tiên cho
biết về nhóm đường may. Chữ số thứ hai cho biết về số chi tiết đã được may. Chữ số
thứ ba và thứ tư đặc trưng cho từng loạI đường may riêng. Hai chữ số sau cùng được
chia thành hai nhóm như sau:
- Nhóm từ 01 đến 49: có thể sản xuất trên máy may một hay nhiều kim
- Nhóm từ 50 đến 99: được sản xuất bằng máy nhiều kim.
MỗI loạI đường may được biểu diễn bằng một hình vẽ riêng. Đường vạch nốI
thẳng đứng giữa các mảnh chi tiết xác định vị trí tạo ra đường may.
Ở các loạI đường may trong các nhóm 2000, 4000, 6000 và 8000, các chi tiết
được vẽ phủ chấm là các chi tiết phụ kèm theo như lõi dây, nẹp viền, ruyban, dây
kéo,…
IX.3. Hình vẽ biểu diễn các loạI đường may:
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
1101 1150
1151 1152
1201 1202

44
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
1203 1204
1205 1206
1250 1251
1252 1253
1301 1302
1350 1351

45
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
1401 1450
1451 1601
1650 1801
2201 2202
2203 2204
2205 2206
2207 2208

46
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
2209 2210
2211 2212
2213 2214
2215 2216
2217 2218
2250 2251

47
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
2301 2302
2303 2304
2305 2306
2307 2308
2309 2310
2311 2312

48
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
2313 2314
2315 2316
2317 2318
2319 2320
2350 2351
2352 2353
2354 2355

49
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
2356 2357
2358 2359
2360 2361
2362 2363
2365 2401
2402 2403

50
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
2450 2451
2452 2453
2454 2455
2456 2501
2750 2850
3101 3102

51
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3103 3104
3105 3106
3107 3108
3109 3110
3111 3112
3150 3201

52
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3202 3203
3204 3205
3206 3207
3208 3209
3210 3211
3212 3213

53
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3214 3215
3216 3217
3218 3219
3250 3251
3252 3253
3254 3255

54
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3256 3257
3258 3259
3260 3261
3262 3263
3264 3265
3266 3267

55
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3268 3269
3301 3302
3303 3304
3305 3306
3350 3351
3352 3353

56
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
3354 3355
3356 3357
3358 3359
3360 4201
4202 4203
4204 4205

57
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4206 4207
4208 4209
4210 4211
4212 4213
4214 4215
4216 4217

58
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4218 4219
4220 4250
4251 4252
4253 4254
4255 4256
4257 4258

59
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4259 4260
4261 4301
4302 4303
4304 4305
4306 4307
4308 4309

60
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4310 4311
4350 4351
4352 4353
4354 4355
4356 4357
4358 4359

61
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4360 4361
4362 4363
4364 4365
4366 4367
4368 4369
4370 4371

62
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4372 4373
4374 4375
4376 4377
4378 4379
4380 4401
4450 4451

63
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4452 4453
4454 4455
4456 4457
4458 4459
4460 4461
4462 4463

64
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4464 4465
4466 4467
4550 4551
4552 4553
4554 4555
4556 4557

65
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
4650 4651
4652 4653
5201 5202
5203 5204
5205 5206
5207 5208

66
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
5209 5210
5211 5212
5213 5214
5250 5251
5252 5301
5302 5303

67
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
5304 5305
5306 5307
5308 5309
5310 5350
5351 5352
5353 6301

68
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
6302 6303
6304 6305
6306 6307
6308 6350
6351 6401
6402 6450

69
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
7101 7102
7103 7104
7105 7106
7107 7108
7109 7110
7111 7112

70
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
7150 7151
7152 7153
7154 7155
7156 7250
8201 8202
8203 8204

71
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
8205 8250
8251 8252
8253 8254
8255 8256
8257 8301
8350 8351

72
Ký
hiệu
Hình vẽ Ký
hiệu
Hình vẽ
8352 8353
8354 8355
8356 8357
8358 8450
8451 8452
8453 8454

73
IX. Yêu cầu của quá trình sản xuất may công nghiệp
IX.1. Nhiệm vụ của ngành may công nghiệp:
Nhiệm vụ quan trọng của ngành may là sản xuất ra hàng loạt sản phẩm may công
nghiệp phục vụ cho các lứa tuổi và giới tính nhằm đáp ứng được nhu cầu mặc đẹp và
bền chắc của con người
IX.2. Mục đích của sản xuất may công nghiệp:
May công nghiệp có vai trò rất quan trọng trong việc đưa năng suất, chất lượng
sản phẩm lên cao, hạ giá thành sản phẩm và đáp ứng nhu cầu sử dụng của mọi đối
tượng.
IX.3. Đặc điểm của sản phẩm may công nghiệp:
- Mang tính phổ biến cao
- Mang tính kinh tế: là sản phẩm không phức tạp quá, không đòi hỏi 1 công nghệ
chuyên nghiệp cho nó và không sử dụng bằng tay nhiều quy trình sản xuất không
được phân tán.
IX.4. Tính đa dạng của các sản phẩm may công nghiệp:
Khi xem xét các sản phẩm may công nghiệp, ta thấy chúng rất đa dạng. Tính đa
dạng của sản phẩm may cho phép người tiêu dùng có phổ lựa chọn rộng hơn. Tuy
nhiên, với sinh viên, cần phân biệt các yếu tố tạo nên sự đa dạng của sản phẩm may
như sau:
- Độ phức tạp của sản phẩm: mang tính kết quả, không thể phủ nhận
- Độ khó của sản phẩm: mức độ thực hiện công việc đó, manh tính kết quả, phụ
thuộc vào từng cá nhân.
- Nguyên phụ liệu may được sử dụng cho sản phẩm
- Thiết bị cần dùng để gia công hoàn tất sản phẩm.
- Thông số kích thước.
- Tay nghề của công nhân
- Chủng loại, màu sắc, cấu trúc, số lượng, hình dáng.
IX.5. Đặc điểm của quy trình sản xuất may công nghiệp:
IX.5.1. Có sự chuyên môn hoá cao:
Là quá trình người ta có thể tăng cường tính đồng nhất về chất lượng sản xuất của
sản phẩm. Có 3 loại chuyên môn hoá
+ Chuyên môn hoá theo loại máy
+ Chuyên môn hoá theo thao tác
+ Chuyên môn hoá theo từng loại sản phẩm
IX.5.2. Tính tập thể hoá:
Không thể sản xuất 1 mình, may công nghiệp là 1 quá trình sản xuất theo dây
chuyền, nghĩa là: mỗi sản phẩm được cùng 1 tập thể người cùng thực hiện, gắn với
những thiết bị, những công cụ phù hợp trên 1 diện tích nhà xưởng nhất định. Trong

74
quá trình sản xuất mỗi người được phân công mỗi công việc phù hợp với trình độ,
tay nghề của mình thực hiện trong một thời gian định mức
IX.5.3. Tính kỷ luật:
Mọi vị trí đều phải tuân thủ theo những nguyên tắc làm việc nhất định của vị trí đó:
sản xuất theo quy trình, theo quy cách, theo tinh thần kỷ luật và coi đó là trách nhiệm
của mình nhằm đưa năng suất và chất lượng sản phẩm lên cao hơn. Ngoài ra kỷ
luật còn được thể hiện ở giờ giấc làm việc và an toàn lao động
IX.5.4. Kiểm tra chất lượng sản phẩm rất toàn diện
- Kiểm tra nguyên phụ liệu, thông số kích thước
- Kiểm tra kỹ thuật: + Thông số kích thước
+ Cách lắp ráp
+ Quy trình may
+ Ủi, ép
+ Quy trình cắt sản phẩm, in, thêu

75
CHƯƠNG 3:
CẤU TRÚC CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP
I. Cấu trúc của quá trình sản xuất may công nghiệp:
Việc sản xuất hàng may mặc công nghiệp có thể phân chia thành những công
đoạn sau:
- Chuẩn bị sản xuất: bao gồm tất cả các công việc chuẩn bị về tiêu chuẩn kỹ thuật,
về mẫu, về công nghệ trước khi đưa vào sản xuất mã hàng cùng với kiểm tra, đo đếm
nguyên phụ liệu.
+ Kiểm tra đo đếm nguyên phụ liệu
+ Chuẩn bị sản xuất về mặt thiết kế
+ Chuẩn bị sản xuất về mặt công nghệ
- Công đoạn chia cắt: bao gồm trải vải và cắt nguyên liệu, phụ liệu và một số công
việc cần làm trước khi bắt đầu giai đoạn may
- Công đoạn ráp nối: bao gồm quá trình may các chi tiết, ủi định hình các chi tiết, ủi
tạo hình và lắp ráp sản phẩm
- Công đoạn tạo dáng sản phẩm sau khi may: bao gồm 2 công việc chính là nhiệt
ẩm định hình và ép tạo dáng. Công đoạn này chỉ có ở những doanh nghiệp chuyên sản
xuất các sản phẩm cao chấp như : Jacket, veston,…
- Công đoạn hoàn chỉnh sản phẩm: bao gồm việc tẩy vết bẩn trên sản phẩm, ủi
hoàn chỉnh sản phẩm, bao gói và đóng kiện
Được thực hiện song song với các công đoạn trên là quá trình kiểm tra chất lượng
sản phẩm ở tất cả các công đoạn sản xuất và kiểm tra chất lượng cuối cùng trước khi
xuất xưởng.
Chất lượng sản phẩm không những phụ thuộc vào một công nghệ hoàn hảo mà còn
phụ thuộc vào việc giữ đúng các quy định về những tiêu chuẩn kỹ thuật trong quá trình
sản xuất.
Một công nghệ sản xuất hoàn hảo sẽ dễ đảm bảo tận dụng được mọi năng lực thiết
bị, tiết kiệm nguyên phụ liệu, sắp xếp các công đoạn hợp lý và quay vòng vốn nhanh.
Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, trong tất cả các công đoạn sản xuất phải tiến
hành kiểm tra chất lượng chặt chẽ.
Chất lượng và hiệu quả sản xuất vì thế phụ thuộc rất nhiều vào việc hoàn thiện công
nghệ sản xuất và kiểm tra chất lượng sản phẩm.
Dưới đây là sơ đồ cấu trúc sản xuất may công nghiệp:

76
KCS
Các công đoạn sản xuất
Ráp nối
ủI hoàn
chỉnh
May chi
tiết
Lắp ráp
Tạo
dáng
Hoàn
tất
Nhiệt ẩm
định hình
Ép tạo
dáng
Tẩy
ỦI
Bao gói
Đóng
kiện
Chuẩn bị sản xuất
Nguyên
phụ liệu
Tính chất
NPL
Định mức
NPL
Cân đối
NPL
Lập bảng
TK chuyền
Lập bảng
BTMBPX
Công
nghệ
Lập Tiêu
chuẩn KT
Chia
cắt
Bóc tập –
PhốI kiện
Nhập kho
BTP
TrảI
Nguyên
liệu
Phụ liệu
Cắt phá
Cắt thô
Cắt tinh
Đánh số
ỦI ép
Thiết kế
Chế thử
mẫu
Nhảy
mẫu
Cắt mẫu
cứng
Giác sơ
đồ
Nghiên
cứu mẫu
Thiết kế
mẫu
Đề xuất –
Chọn mẫu

77
II. Phân đoạn của quá trình sản xuất may công nghiệp:
II.1. Các nhóm công việc:
II.1.1. Công đoạn sản xuất chính:
Là những công đoạn sản xuất không thể thiếu được trong quá trình sản xuất.
Cụ thể là những công đoạn sau: chuẩn bị sản xuất thiết kế, công nghệ, công đoạn
cắt, công đoạn may, công đoạn tạo dáng sản phẩm, công đoạn hoàn tất sản phẩm
II.1.2. Công đoạn sản xuất, phụ trợ: công đoạn chuẩn bị về nguyên phụ liệu
II.1.3. Tổ chức quản lí sản xuất: bao gồm những công việc sau
 Lập kế hoạch sản xuất
 Tổ chức sản xuất
 Quản lí sản xuất
 Kiểm soát quá trình sản xuất
II.2. Nội dung của sản xuất may công nghiệp:
II.2.1. Công đoạn chuẩn bị sản xuất
II.2.1.1. Nghiên cứu khả năng sản xuất
Trước khi tiến hành sản xuất bất cứ loại hàng nào, mã hàng nào, mọi doanh
nghiệp cần trải qua giai đoạn nghiên cứu khả năng sản xuất, cần tìm hiểu kĩ khả
năng sản xuất mới có thể định hướng đúng đắn được kế hoạch sản xuất. Có kế
hoạch sản xuất, cần phải tìm ra biện pháp quản lí sản xuất tốt mới có thể đạt được
hiệu quả mong muốn. Bên cạnh đó cần phải có những biện pháp kiểm soát quy trình
sản xuất thì mới có thể đảm bảo được tính đồng nhất trong chất lượng của các lô
hàng
 Tìm hiểu thị trường
- Tình trạng nội tại của doanh nghiệp
+ Thế mạnh
+ Thế yếu
+ Mối đe dọa
+ Cơ hội
- Tình huống cạnh tranh
+ Xu hướng phát triển của xã hội
+ Sự phát triển của xã hội
+ Các chính sách, các quy định của luật pháp
+ Các yêu cầu về sản xuất kinh doanh
+ Sự thay đổi về xu hướng sử dụng sản phẩm
 Các yếu tố cần thiết để sản xuất may công nghiệp đạt hiệu quả:
- Vòng tiền tệ: khả năng tài chính của doanh nghiệp
Đây là điều kiện hết sức tiên quyết để mọi doanh nghiệp có thể bắt đầu đầu tư
vào quy trình sản xuất. Nếu có khả năng tài chính mạnh sẽ có nhiều lợi thế trong
cạnh tranh sẽ dễ có được hiệu quả sản xuất kinh doanh tốt. Tuy nhiên, không phải
cứ có khả năng tài chính mạnh là sẽ có được quy trình sản xuất tốt. Hiệu quả của
quy trình còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nữa
- Khả năng tiếp thị: tìm hiểu nhu cầu của khách hàng

78
Việc tìm hiểu nhu cầu của người tiêu dùng giữ 1 vai trò nhất định trong việc
định hướng dòng sản phẩm phù hợp với phân khúc thị trường. Cần đầu tư và chú
trọng đến khâu tiếp thị thì hiệu quả quá trình sản xuất sẽ được nâng cao rõ rệt. Việc
đầu tư vào sản phẩm mới không chỉ góp phần đưa sản phẩm đến gần người tiêu
dùng hơn mà còn giúp khẳng định thương hiệu của nhà sản xuất
- Khả năng sản xuất:
+ Công suất thiết bị: việc xem xét công suất thiết bị trước khi tiến hành
sản xuất cho phép nhà sản xuất cân đối được về chi phí đầu vào, về
khả năng phát triển các đại lí phân phối ở đầu ra, khả năng kí kết các
hợp đồng gia công sao cho phù hợp nhất … Thông thường người ta
chỉ kí hợp đồng dựa trên 80-85% người ta có để đảm bảo an toàn sản
xuất
+ Hàng tồn kho: vấn đề hàng tồn kho cũng là 1 yếu tố cần xem xét khi
nói đến khả năng sản xuất đối với 1 số mặt hàng đòi hỏi phải theo mùa
hay theo hạn sử dụng thì cần tránh xảy ra hiện tượng hàng tồn kho, lúc
này cần xem xét lại công suất thiết bị sao cho phù hợp được với lượng
hàng đang tiêu thụ trên thị trường. Đối với 1 số mặt hàng có khả năng
tồn tại mà không ảnh hưởng đến chất lượng thì cần có kĩ thuật dự báo
để biết được xu hướng phát triển thị trường trong thời gian tới. Và như
vậy lượng hàng tồn kho có thể thu được 1 món lợi khá lớn cho doanh
nghiệp
- Công nghệ: cần tìm hiểu và trang bị cho doanh nghiệp 1 công nghệ sản xuất
hoàn chỉnh và ổn định để có thể sử dụng công nghệ này trong 1 thời gian dài
- Nguồn cung ứng vật tư đầu vào: cần lựa chọn nhà phân phối nguyên phụ liệu
cho sản xuất đạt các tiêu chuẩn về thời gian giao hàng, về chất lượng nguyên
phụ liệu, về số lượng nguyên phụ liệu… trước khi sản xuất, cần kí hợp đồng
giao nhận nguyên phụ liệu để làm cơ sở cho mọi quy trình kiện cáo pháp lí về
sau (nếu có). Nên có mối quan hệ rộng rãi với 1 số nhà phân phối để nếu có
nhà phân phối nào hủy hợp đồng, vẫn có những nhà phân phối khác thay thế
- Nguồn nhân lực: cần có 1 nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, có đủ trình
độ đáp ứng những công việc được giao. Ở một số doanh nghiệp, người ta
còn phải lên kế hoạch đào tạo tại chỗ, hoặc thu hút chất xám để có nguồn
nhân lực như mong muốn
- Quản trị thu hút vốn đầu tư: việc có được phương pháp tổ chức quản lí tốt sẽ
giúp doanh nghiệp có khả năng thu hồi vốn đầu tư nhanh tạo khả năng cạnh
tranh cao trên thị trường
II.2.1.2. Nghiên cứu bộ mẫu mỹ thuật:
Trong những doanh nghiệp có sản xuất theo phương thức tự sản, tự tiêu, công
việc nghiên cứu bộ mẫu mỹ thuật có vai trò cực kỳ to lớn đến hiệu quả sản xuất của
một doanh nghiêp.
Bộ mẫu mỹ thuật ở đây chính là các bộ sưu tâp (catalog) và bản vẽ các trang
trình bày (portfolio) thiết kế của các chuyên viên thiết kế mẫu. Thông thường, doanh
nghiệp đề ra cho các chuyên viên thiết kế mẫu những chủ đề, nguyên phụ liệu và
các yêu cầu kỹ thuật khác. Sau khi đã có các bộ sưu tập, doanh nghiệp phải có tổ
chuyên gia xem xét và lựa chọn. Các bộ mẫu được chọn cần phải đáp ứng được
nhu cầu của người tiêu dùng, phù hợp với xu hướng thời trang và các điều kiện của
sản xuất may công nghiệp. Việc nghiên cứu bộ mẫu mỹ thuật cho phép doanh

79
nghiệp lựa chọn được các sản phẩm đặc trưng cho doanh nghiệp, tạo chỗ đứng và
thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường.
II.2.1.3. Nghiên cứu bộ mẫu kĩ thuật
Trước khi tiến hành sản xuất may, người ta cần phải có được 1 bộ tài liệu gọi là
tiêu chuẩn kỹ thuật. Bộ tài liệu kĩ thuật này được bắt đầu bằng 1 hình vẽ: vẽ 1 mặt
trước, mặt sau của sản phẩm (hay còn gọi là hình vẽ mô tả phẳng hoặc bộ mẫu kỹ
thuật)
Hình vẽ mô tả phẳng là 1 hình ảnh trực quan giúp cho người đọc nhận biết đầy
đủ về sản phẩm
Cần xem xét kĩ bộ mẫu đã có và dự đoán trước những đường may đang sử
dụng
- Trao đổi với nhân viên bộ phận nghiên cứu mẫu hoặc khách hàng để đối
chiếu với mẫu chuẩn đang có để tìm hiểu thêm thông tin về quy cách đường may
trên sản phẩm và nhu cầu sử dụng đường may trên sản phẩm, nhu cầu sử dụng
canh sợi vải, nhu cầu sử dụng vải lót. Nếu trên hình vẽ chưa mô tả vị trí, gắn nhãn,
làm khuya nút…cần tìm hiểu thêm và ghi bổ sung để có kiến thức rõ ràng, đầy đủ
của sản phẩm.
II.2.1.4. Bộ tài liệu thiết kế
Bộ tài liệu thiết kế là những tài liệu có liên quan đến quá trình thiết kế sản phẩm
may. Các tài liệu này bao gồm:
 Bảng thông số kích thước thành phẩm và bán thành phẩm
+ Bảng thông số kích thước thành phẩm: là những thông số kích thước
cần đo được trên sản phẩm sau khi may xong
+ Bảng thông số kích thước bán thành phẩm: là những thông số kích
thước được đo trên các bán thành phẩm sau khi cắt. Nó bao gồm
thông số kích thước thành phẩm + độ rộng đường may + các độ gia
cần có.
 Bảng phân tích cấu trúc của sản phẩm:
Là bảng dùng để phân tích số lượng chi tiết có trên 1 sản phẩm: gồm tất cả
các chi tiết bán thành phẩm được vẽ theo tỉ lệ thu nhỏ và có đầy đủ các thông tin cần
thiết. Thông thường người ta chia ra các nhóm như sau:
+ Nhóm chi tiết sử dụng vải chính
+ Nhóm chi tiết sử dụng vải phối
+ Nhóm chi tiết sử dụng vải lót
+ Nhóm chi tiết sử dụng vải Mex
 Bảng qui cách lắp ráp sản phẩm:
Là văn bản kỹ thuật, trong đó trình bày các yêu cầu về cách chừa đường may,
cách may của các chi tiết, nhằm tạo thành một sản phẩm hoàn chỉnh. Trong văn bản
còn hướng dẫn kỹ về: mật độ chỉ, độ rộng của các đường may, cách định vi khuy
nút, định vị nhãn trên sản phẩm,…
 Hướng dẫn kiểm tra mã hàng
Là 1 loại văn bản kĩ thuật trong đó hướng dẫn cụ thể quy trình kiểm tra 1 sản
phẩm và quy trình kiểm tra cho cả mã hàng
Để có thể kiểm tra người ta dựa vào các văn bản như sau
- Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật của mã hàng
- Bảng Tác Nghiệp Màu (là văn bản có dán các mẫu trực quan của các loại
nguyên phụ liệu – dùng để so sánh, đối chiếu khi sản xuất…)

80
- Bộ yêu cầu bổ sung của khách hàng
- Mẫu đối: là mẫu và công ty may thử, khách hàng đã kí duyệt đồng ý cho phép
sản xuất hàng loạt
II.2.2. Bộ tài liệu kĩ thuật công nghệ
Tài liệu kĩ thuật công nghệ là những văn bản kĩ thuật nó cho phép công nhân
dưới xưởng tuân thủ theo đúng các quy trình này nhằm tiến hành sản xuất tốt 1 mã
hàng.
Các văn bản này cụ thể như sau:
 Nghiên cứu mẫu và các đường liên kết trên mẫu:
Đây là văn bản có chứa hình vẽ của chi tiết sản phẩm và giới thiệu quy cách
may sản phẩm đó bằng hình vẽ. Tất cả mọi đường may phải thể hiện trên hình vẽ
nhằm giúp người đọc hiểu kỹ hơn những quy cách may sản phẩm này.
 Bảng định mức nguyên phụ liệu:
Là bảng kê số lượng nguyên phụ liệu cần dùng cho 1 sản phẩm may (tính cả
lượng tiêu hao cho phép)
 Bảng tác nghiệp màu (bảng hướng dẫn sử dụng nguyên phụ liệu)
Là văn bản có dán mẫu vật trực quan của tất cả nguyên phụ liệu có trong mã
hàng. Để giao nhận nguyên phụ liệu tại kho, để nhận nguyên phụ liệu tại phân
xưởng cắt, nhận nguyên phụ liệu tại phân xưởng may, để nhận nguyên phụ liệu tại
phân xưởng hoàn tất
 Tiêu chuẩn giác sơ đồ:
Trong văn bản này người ta cần ghi rõ về định mức giác sơ đồ ban đầu, tính
chất của nguyên phụ liệu…và các yêu cầu đối với giác chi tiết
 Quy trình cho phân xưởng cắt
Là bộ tư liệu nhằm hướng dẫn tất cả những công việc cần làm trong công đoạn
cắt. Nó bao gồm các loại văn bản sau:
- Quy trình trải vải
- Quy trình sang sơ đồ
- Quy trình cắt vải
- Quy trình đánh số
- Quy trình ủi ép
- Quy trình bóc tập và phối kiện
 Quy trình Công nghệ gia công
Là bộ tài liệu nhằm hướng dẫn tất cả những công việc cần làm trong công đoạn
may. Nó bao gồm các tư liệu sau:
- Sơ đồ khối gia công sản phẩm
- Quy trình may sản phẩm
- Sơ đồ nhánh cây
- Bảng thiết kế chuyền
- Bảng bố trí mặt bằng phân xưởng
 Quy trình tạo dáng sản phẩm
Đây là quy trình dành cho những sản phẩm cao cấp và có nhiều lớp. Trong quy
trình này chúng ta sẽ có:
- Quy trình nhiệt ẩm định hình
- Quy trình ép tạo dáng sản phẩm

81
 Quy trình hoàn tất sản phẩm
Đây là quy trình dành cho phân xưởng hoàn tất. Nó bao gồm các quy định về
các công đoạn cần có trong khâu hoàn tất sản phẩm, các quy trình về bao gói sản
phẩm
II.2.3. Các công đoạn sản xuất:
II.2.3.1. Công đoạn trải vải
Là công đoạn cho phép được nhận nguyên phụ liệu, trải nguyên phụ liệu, cắt
nguyên phụ liệu để có các bán thành phẩm phục vụ cho quy trình sản xuất
II.2.3.2. Công đoạn ráp nối
Là công đoạn cho phép chúng ta sử dụng các dạng đường liên kết để ráp, nối
các chi tiết thành 1 sản phẩm hoàn chỉnh
- Các đường liên kết may
- Công nghệ ép dán
- Công nghệ hàn
- Cộng nghệ dập khuy
II.2.3.3. Công đoạn tạo dáng
Sử dụng 1 số công nghệ đặc biệt như: nhiệt ẩm định hình, ép tạo dáng nhằm
tạo cho sản phẩm 1 dáng vóc đặc biệt
II.2.3.4. Công đoạn hoàn tất sản phẩm:
Sử dụng các công nghệ, ủi, giặt, mài, xử lí chống thấm, xử lí chống cháy và bao
gói sản phẩm
II.2.3. Các thiết bị cần sử dụng
Có rất nhiều loạI thiết bị được sử dụng trong ngành may. Trong đó, một số thiết
bị có thể được điều khiển bằng cơ, bằng điện, hay bằng hệ thống điều khiển kỹ thuật
số. Ở đây, ta tạm chia theo nhóm như sau:
Nhóm thiết bị
Tên thiết bị
Tiếng Anh Tiếng Việt
Thiết bị cho phòng kỹ
thuật (phòng mẫu)
Master pattern design
Hệ thống thiết kế rập
chuẩn
Frame specification
Hệ thống lập tiêu chuẩn
kỹ thuật
3D virtual design Hệ thống thiết kế ảo 3D
Opticut automarker
Hệ thống giác sơ đồ tự
động
Personal computer Máy tính cá nhân
Digitizer Bảng số hóa
Plotter Máy vẽ
Thiết bị cho Kho Nguyên
phụ liệu
Knit fabric inspection
machine
Máy kiểm tra lỗi vải dệt
kim
Woven cloth inspection
machine
Máy kiểm tra lỗi vải dệt
thoi
Material relaxing machine Máy xả vải

82
Nhóm thiết bị
Tên thiết bị
Thiết bị cho phân xưởng
cắt
End cutting Máy cắt đầu bàn
Automatic spreading
machine woven
Máy trảI vải tự động
Automatic cutting
machine
Máy cắt vải tự động
Servo arm cutter Bộ cắt trợ lực
Spreading cutting table
with blowerc
Bàn trải và cắt vải với hệ
thống quạt gió
Cutting table Bàn cắt
Band knife machine Máy cắt vòng
Hydraulic cutter Máy thủy lực
Auto strip cutting
machine
Máy xén dây viền tự
động
Automatic belt cutter
Máy cắt nhung gai
(velvet)
Marking drill Máy dùi
Straight knife Máy cắt tay
Fiber cutter Máy cắt gòn
Heating cut label
machine
Máy cắt nhãn bằng nhiệt
Folding label Máy gấp nhãn
Swatch cutter Máy cắt mẫu vảI
Round cutter Máy cắt tròn
Battery cutter
Máy cắt dùng pin cầm
tay
Round knife Máy cắt đĩa dao
Shaprener Máy mài dao
Thiết bị phân xưởng may Fusing press machine Máy ép keo
Flat fusing transfer press Máy ép thẳng
Automatic flat press
machine
Máy ép nhiệt
Hight speed lockstitch Máy may 1 kim
Lockstitch auto trimmer
Máy may 1 kim tự động
cắt chỉ
Auto trimmer with panel
Máy may 1 kim tự động
cắt chỉ có lập trình
Auto trimmer cutting knife
Máy 1 kim tự động cắt chỉ
có dao xén
2- needle lockstictch Máy 2 kim cố định
2- needle auto trimmer
Máy 2 kim di động, tự
động cắt chỉ
3- thread cylinder bed
Máy vắt sổ 1K3C đầu
nhỏ
4-thread overlock stitch Máy vắt sổ 2K4C

83
Nhóm thiết bị
Tên thiết bị
Thiết bị phân xưởng may
6-thread overlock stitch Máy vắt sổ 3K6C
flatbed tape binding
Máy đánh bông 3K có cữ
viền
Covering stitch & trimmer
Máy đánh bông 3K đầu
nhỏ có cắt chỉ tự động
Cylinder bed 4 needle Máy móc xích 4K
Cylinder bed 12 needle Máy móc xích 12K
Waistband binding Máy tra lưng quần
Picot & zigzag Máy viền trang trí
Interlock lace attechin Máy viền xén
Electronic bartack Máy đính bọ điện tử
Button sewing Máy đính nút
Buttonhole sewing Máy thùa khuy
Eyelet buttonhole Máy thùa khuy đầu tròn
Automatic pocket welting Máy mổ túi tự động
Pocket steam press Máy gấp túi bán tự động
Cuff placket folding press
Máy ép và gấp định hình
manchette, trụ
Auto cuff press Máy ép, lộn manchette
Auto collar press Máy ép cổ tự động
Collar, trimming, turning,
pressing
Máy lộn cổ, xén cổ, ủi
định hình cổ
String thrusting Máy luồn thun
Thiết bị phân xưởng hoàn
tất
Shirt folding machine Máy gấp áo sơ mi
Thread sucking Máy hút chỉ
Spot removing mach Máy tẩy vết bẩn
Conveyer needle detector Máy rà kim băng tảI
Needle detector- hand Máy rà kim bằng tay
Needle detector desk Máy rà kim để bàn
Strapping machine Máy đóng đai thùng
Computer waist press Máy ép lưng quần
Computer legger press Máy ép ống quần
Auto dummy Máy định hình sản phẩm
Vacuum ironing table
Bàn hút chân không,
không tay đòn ủI
Vacuum arm heater
Bàn hút chân không, có
tay đòn ủI
Tagging gun Súng bắn đạn nhựa
Cleaning gun Súng tẩy vết bẩn

84
III. Phương thức tổ chức và quản lý sản xuất:
Để có thể tiến hành tổ chức sản xuất tốt tại các doanh nghiệp may, các nhà
quản lí cần phải vận dụng các học thuyết quản lí nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất
cho quy trình sản xuất. Việc tổ chức sản xuất tốt bao gồm 2 nhóm công việc sau:
III.1. Phối hợp các công đoạn sản xuất
Việc phối hợp các công đoạn sản xuất là 1 điều kiện tất yếu nhằm đưa quy trình
sản xuất được vận hành nhịp nhàng, cân đối và đúng theo mục tiêu đã định
Để điều hành, phối hợp hoạt động của các công đoạn sản xuất cần có vai trò
của người giám đốc sản xuất. Đây là người chịu trách nhiệm trước ban giám đốc về
kế hoạch, tiến độ, năng suất, chất lượng, thời gian giao hàng…và lợi nhuận của xí
nghiệp
Việc phối hợp các công đoạn sản xuất thật ra là quy trình tổ chức quản lí quy
trình sản xuất ở các bộ phận sao cho nhịp nhàng và theo 1 lịch trình đã có trước
III.1.1. Tổ chức quản lí cán bộ ở kho nguyên phụ liệu
Cần tổ chức cán bộ trong kho phù hợp với yêu cầu xí nghiệp về các chức danh:
thủ kho, thống kê, nhân viên,…sao cho phù hợp với trình độ, năng lực, sức khỏe
Các nhân viên trong kho cần được đào tạo về nghiệp vụ và ý thức tổ chức kỷ
luật nhằm thực hiện tốt nhất quy trình quản lí nguyên phụ liệu, vật tư trong kho
Khi tuyển dụng nhân viên bộ phận trong kho cần lựa chọn những người có tư
chất đạo đức và phẩm chất tốt để có thể gắn bó với doanh nghiệp trong suốt quá
trình tổ chức sản xuất
III.1.2. Tổ chức quản lí cán bộ ở bộ phận kỹ thuật
Cần tuyển dụng nhân viên bộ phận kỹ thuật sao cho có chuyên môn cao, có
khả năng giao tiếp tốt và xử lí tình huống tốt
Việc tổ chức nhân sự bộ phận này cũng phụ thuộc vào quy mô tổ chức của
doanh nghiệp, cần cân nhắc, lựa chọn để có được số cán bộ kỹ thuật đạt yêu cầu
Trong quy trình làm việc, một số cán bộ ở bộ phận kỹ thuật cần phối hợp với
cán bộ ở kho nguyên phụ liệu, phân xưởng cắt, phân xưởng may…thì cần chọn
những người giỏi chuyên môn, giỏi giao tiếp để có thể chuyển tải được các nội dung
cần phối hợp 1 cách nhịp nhàng và nhanh chóng
III.1.3. Tổ chức quản lí cán bộ ở bộ phận cắt bán thành phẩm
Nhân viên trong phân xưởng cắt thường không được đào tạo bài bản trước khi
vào làm. Vì vậy, phân xưởng cắt tự có kế hoạch đào tạo nghề cho công nhân và tự
đào tạo nhân viên cho mình để bố trí tốt các vị trí cho phù hợp. Cần lựa chọn nhân
sự ở các bộ phận này đặc biệt có tính kiên nhẫn và tỉ mỉ để các bán thành phẩm sau
khi sản xuất xong là chính xác, đầy đủ và đảm bảo chất lượng
Thực ra ở công đoạn cắt, các công việc không đòi hỏi chuyên môn cao nhưng
do công việc mang tính chất đơn điệu, dễ gây sự nhàm chán. Vì vậy, sau khoảng
thời gian 2h đồng hồ, nên cho công nhân được nghĩ giải lao khoảng 5’ thư giãn. Có
như vậy khả năng tập trung và công việc của người công nhân mới được bảo đảm.
III.1.4. Tổ chức cán bộ ở bộ phận may
Trong phân xưởng may công nhân chiếm số lượng lớn của toàn xí nghiệp. Bao
gồm: ban quản lí xưởng và công nhân may
Đội ngũ cán bộ ở phân xưởng may cần được đào tạo sao cho giỏi chuyên môn,
có sức khỏe, có khả năng giao tiếp và nghệ thuật quản lí

85
Đội ngũ công nhân may được tập hợp từ nhiều nguồn khác nhau. Việc quản lí
đội ngũ này rất khó khăn và vất vả. Cần có các biện pháp tổ chức quản lí thật tốt mới
đáp ứng được nhu cầu sản xuất hàng loạt sản phẩm có chất lượng đồng nhất với
nhau
Định kỳ cần mở các lớp đào tạo công nhân để hướng dẫn cho họ về các kỹ
năng, kỹ xảo trong nghề. Có như thế mới đảm bảo được tính thống nhất trong chất
lượng sản phẩm.
III.1.5. Tổ chức quản lí cán bộ phận hoàn tất
Công đoạn hoàn tất là quy trình sau cùng của sản xuất. Kết quả công việc của
công đoạn này góp phần không nhỏ đến chất lượng của sản phẩm. Cách tổ chức
sản xuất ở công đoạn này tương tự như ở công đoạn cắt.
III.2. Tổ chức quản lí dây chuyền công nghệ
Nội dung: bao gồm tất cả các công việc có trong 1 mô hình công nghệ sản xuất
may. Cụ thể chúng ta nghiên cứu:
- Hợp lí hoá phương pháp sản xuất.
- Phân công lao động và hợp tác lao động hiệu quả.
- Tổ chức nơi làm việc.
- Điều hành sản xuất may.
- Tổ chức kiểm soát chất lượng toàn diện.
- Tiếp thị và phân phối sản phẩm.

86
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. KỸ THUẬT TẠO MỐT VÀ VẬT LIỆU THỜI TRANG - KS. TRẦN THỦY
BÌNH & PTS.PHẠM HỒNG – Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật – Hà nội – 1992
2. CLOTHING TECHNOLOGY- HANNELORE EBERLE, HERMANN
HERMELING, MARIANNE HORNBERGER, DIETER MENZER & WENNER RING –
Europa-Lehrmittel, Nourney, Vollmer GmbH & Co. – 1999.
3. CARR & LATHAM’S TECHNOLOGY OF CLOTHING MANUFACTURE -
Third Edition- Revised by David J,Tyler- Blackwell Science.
4. Giáo trình CÔNG NGHỆ MAY 1 - LÊ THỊ KIỂU LIÊN –– Trường ĐạI học
Kỹ thuật Tp.Hồ Chí Minh –2001.
5. Giáo trình QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT HÀNG MAY MẶC
CÔNG NGHIỆP – TH.S TRẦN THANH HƯƠNG – Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành
phố Hồ Chí Minh - 1996
6. Thông tin trên các trang web:
www.vneconomy.vn
www.kinhtesaigon.com.
và của các doanh nghiệp may trên cả nước
7. Catalog của các công ty KINGTEX, DURKOPP ADLER AG, SIRUBA,….

87
MỤC LỤC
Trang
Giới thiệu môn học --------------------------------------------------------------------------1
Chương 1: GIỚI THIỆU NGÀNH MAY VIỆT NAM ----------------------------------- 2
I. Quá trình phát triển ngành may --------------------------------------------------------- 2
II. Những đặc thù của ngành may nước ta ---------------------------------------------- 2
Chương 2: KHÁI QUÁT VỀ SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP ------------------ 18
I. Giới thiệu về trang phục ------------------------------------------------------------------- 18
II. Phân lọai sản phẩm may ----------------------------------------------------------------- 18
III. Hệ thống cỡ số hoàn chỉnh ------------------------------------------------------------- 19
IV. Một số ký hiệu thường dùng trong ngành may công nghiệp ------------------- 21
V. Dụng cụ thường dùng trong may mặc công nghiệp ------------------------------- 26
VI. Các loạI máy may thường dùng trong sản xuất may công nghiệp ------------ 31
VII. Các loạI mũi may thông dụng --------------------------------------------------------- 36
VIII. Các lọai đường may thông dụng ---------------------------------------------------- 42
IX. Yêu cầu của quá trình sản xuất may công nghiệp -------------------------------- 73
Chương 3: CẤU TRÚC CỦA
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP ----------------------- 75
I. Cấu trúc của quá trình sản xuất may công nghiệp ---------------------------------- 75
II. Phân đoạn của quá trình sản xuất may công nghiệp ----------------------------- 77
III. Phương thức tổ chức và quản lý sản xuất ------------------------------------------ 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ---------------------------------------------------------------------- 86

[Kho tài liệu ngành may ] giáo trình cơ sở sản xuất may công nghiệp

More Related Content

What's hot (20)

Similar to [Kho tài liệu ngành may ] giáo trình cơ sở sản xuất may công nghiệp (20)

More from TÀI LIỆU NGÀNH MAY (20)

Recently uploaded (20)

[Kho tài liệu ngành may ] giáo trình cơ sở sản xuất may công nghiệp