Bago dumating angmga banyaga, ang mga Pilipino ay
mayroon nang sariling mga kaugalian at tradisyon na
nakaugat sa kanilang pamumuhay, paniniwala, at kapaligiran.
Ang mga ito ay makikita sa paggamit ng katutubong wika,
panitikang-bayan, sistemang panlipunan, at mga ritwal na may
kaugnayan sa kalikasan at pananampalataya.
Ang mga gawi at paniniwalang ito ang nagsilbing pundasyon
ng kultura ng bansa bago pa man ito maimpluwensyahan ng
mga dayuhang kultura.
4.
• Paggamit ngmagagalang na pananalita tulad ng po at
opo, na nagpapakita ng mataas na pagpapahalaga sa
respeto at hierarkiya sa lipunan.
• Pagpapanatili ng mga anyo ng panitikang-bayan gaya ng
salawikain, sawikain, bugtong, at kasabihan bilang
tagapagdala ng karunungang bayan at pagpapahalagang
kultural.
• Paggamit at pagpreserba ng mga katutubong wika sa iba’t
ibang rehiyon, na nagpapakita ng yaman at pagkakaiba-iba
ng lingguwistika sa bansa.
5.
• Pagdiriwang ngBuwan ng Wika na nagsisilbing
plataporma upang palaganapin at palakasin ang
pambansang wika, kasabay ng pagbibigay-diin sa
multilingguwal na identidad ng Pilipino.
• Pag-iwas sa direktang pagsalungat o pagtanggi
sa usapan, bilang paraan ng pagpapanatili ng
pakikisama at maayos na ugnayan.
6.
• Baybayin –sinaunang sistema ng
pagsusulat ng mga Tagalog.
• Mga katutubong wika tulad ng Ilocano,
Kapampangan, Cebuano, Waray,
Hiligaynon, Ivatan, at iba pa.
WIKA
• Bayanihan bilangsimbolo ng kolektibong
pagtutulungan at malasakit sa kapwa.
• Pagdiriwang ng mga pista (fiestas) bilang
pahayag ng pananampalataya, pasasalamat, at
pagkakaisa ng komunidad.
• Mga relihiyosong gawain gaya ng Simbang Gabi,
Pabasa, at Flores de Mayo na nag-uugnay sa
pananampalataya at pamayanang Pilipino.
pakikipag-ugnayan ng mga magkamag-anak
bago ang pagsasama ng magkasintahan.
9.
• Pamamanhikan atiba pang kaugalian sa kasal na
nagpapakita ng kahalagahan ng pamilya at
pakikipag-ugnayan ng mga magkamag-anak bago
ang pagsasama ng magkasintahan.
• Paggalang sa nakatatanda sa pamamagitan ng
ritwal (pagmamano) at pananalita, na
sumasalamin sa pagpapahalaga sa tradisyon at
awtoridad.
• Pagsasama-sama ng pamilya sa mahahalagang
okasyon gaya ng Noche Buena at Media Noche, na
1. Wika bilangSalamin ng
Pagpapahalaga
Mga salitang tulad ng po, opo
pakikisama, utang na loob,hiya
Nagpapakita ng malalim na
pagpapahalaga sa respeto,
dangal, at ugnayan sa kapwa
WIKA sa
kaugalia
n
Papel
ng
12.
2. Wika bilangTagapag-ugnay
ng Lipunan
Tawag sa tao batay sa relasyong
panlipunan (Ate, Kuya, Tita, Lolo)
Wika ang nagpapalalim ng
damdaming makatao at
pakikipagkapwa-tao
WIKA sa
kaugalia
n
Papel
ng
13.
1. Ritwal atPistang
Bayan
KULTURA
bilang Buhay ng
Tradisyon
2. Pamilya bilang
Sentro ng Kultura
14.
3. Pamahiin atKatutubong
Pananampalataya
KULTURA
bilang Buhay ng
Tradisyon
• Pagpag
• Bawal magwalis sa gabi
• Pagbati sa mga engkanto
• Simbolo ng paniniwala sa
hindi nakikita at
• Pagkilala sa mas mataas
na kapangyarihan
1.OKIR
SINING
saPag-uukit at
Paglililok
ay isangnatatanging pamana ng sining at kultura ng
mga Maranao ng Lanao, Pilipinas. Isa itong disenyo ng
sining ng mga katutubong Maranao sa katimugang
bahagi ng Pilipinas na nagsimula pa noong ika-6 na
siglo C.E., bago pa ang Islamisasyon ng lugar.
Ang Okir ay isang disenyo o padron na kadalasang
iniuukit o inililok sa matitibay na kahoy, tanso, pilak, at
ipinipinta sa dingding na may mga kurbadong guhit at
mga anyong heometrikong Arabe.
19.
2. BULUL oWood Carving ng mga
ifugao
SINING
saPag-uukit at
Paglililok
Isang antropomorpikong (may
anyong-tao) eskulturang kahoy
na karaniwang inilalarawan
bilang mga tagapangalaga ng
palay o mga diyos ng palay ng
mga Ifugao.
SINING
sa Pagpipinta at
Pagdedekorasyon
Batekor batok (“to hit” or “to strike”) ay
tawag sa tradisyunal na tattoo ng hilagang
Luzon, na hango sa tunog na “tek” na
maririnig kapag pinapalo ang patpat habang
nagtatattoo.
Sa Visayas at Mindanao naman, ito ay
tinatawag na “patik”, isang katawagang
ginagamit para sa mga marka ng ahas o
SINING
sa
Panitikan
1.Alamat, Epiko, atBugtong – gaya ng
Biag ni Lam-ang (Ilocano), Hinilawod
(Panay), at Darangen (Maranao).
2.Ambahan – tulang may sukat at
tugma ng mga Mangyan na
kadalasang sinasambit nang may
SINING
sa Musika at
Sayaw
1.SADONG( ginagamit sa kasal)
2.PATTONG
3.BINNAKES ( Sayaw ng mga unggoy)
4.PINNANYU-AN ( Courtship Dance)
5.LABLABA-AN
6.SANGBU
7.BAYYA-O ( kanta para mga patay)
Pagsasaka at Pangingisda– may
malalim na kaalaman sa pagtatanim,
lalo na sa palay
Halimbawa: Hagdang-hagdang
palayan ng Ifugao
at tradisyunal na pangingisda
gamit ang lambat, bubo, at
KAALAMAN AT KWENTO
Mg
a
31.
Paghahabi at Pag-uukit– paggawa
ng banig, t’nalak, inabel, at ukit sa
kahoy bilang sining at kabuhayan.
KAALAMAN AT KWENTO
Mg
a
32.
Halamang Gamot at
Tradisyunalna Panggagamot –
kaalaman sa paggamit ng
lagundi, sambong, ampalaya,
oregano, at iba pa.
at ang tinatawag ng mga ilocanong
“tandok”
KAALAMAN AT KWENTO
Mg
a
33.
Malikhain at Maparaan– kilala sa “diskarte”
at kakayahang makahanap ng solusyon kahit
limitado ang kagamitan.
Pagkukuwento at Panitikan – mayaman sa
alamat, epiko, at kuwentong-bayan na
nagpapasa ng aral at kultura.
KAALAMAN AT KWENTO
Mg
a
34.
1.Kakanin - gawasa malagkit na
bigas, gata ng niyog, at asukal
Biko, Suman, Sapin-sapin, Palitaw,
Puto.
2. Tuba - inuming mula sa katas ng
niyog na nilalagay sa banga para
mag-ferment.
PAGKAIN AT INUMIN
Mg
a
35.
3. Lambanog -pinongdistillation ng
tuba na mas mataas ang alcohol
content; likas sa Quezon at iba pang
probinsya.
4. Salabat -mainit na inumin mula sa
luya, karaniwang iniinom sa malamig
na panahon o kapag may sore throat.
PAGKAIN AT INUMIN
Mg
a