Luận văn: Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên
- 1. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẶNG THÙY DƢƠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG LA HIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2014
- 2. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẶNG THÙY DƢƠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG LA HIÊN Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thị Thanh Nhàn THÁI NGUYÊN - 2014
- 3. i Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu đã nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình! Thái Nguyên, tháng11 năm 2014 Tác giả luận văn Đặng Thùy Dƣơng
- 4. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Khoa sau đại học, cùng các thầy, cô giáo trong trƣờng Đại học kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài. Tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Hoàng Thị Thanh Nhàn - Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới - Giáo viên trực tiếp hƣớng dẫn đã tận tình giúp đỡ và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tác giả hoàn thành luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc, cán bộ nhân viên Công ty cổ phần xi măng La Hiên đã tạo điều kiện cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến và giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 11 năm 2014 Tác giả luận văn Đặng Thùy Dƣơng
- 5. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 3 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................................ii MỤC LỤC .......................................................................................................................... iii DANH TỪ VIẾT TẮT.......................................................................................................vi DANH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................................vii DANH MỤC CÁC HÌNH ...............................................................................................viii MỞ ĐẦU..............................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................................1 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................2 4. Ý nghĩa khoa học và đóng góp của luận văn...........................................................2 5. Bố cục luận văn...........................................................................................................3 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP..................................................................................4 1.1. Cơ sở khoa học về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp................................4 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản......................................................................................4 1.1.2. Bản chất của hiệu quả sản xuất kinh doanh.......................................................5 1.1.3. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh..........................................6 1.1.4. Sự cần thiết phải tính và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh...................6 1.1.5. Phân loại hiệu quả sản xuất kinh doanh.............................................................7 1.1.6. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh ...........................11 1.1.7. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp .....................................................................................................14 1.2. Cơ sởthực tiễnvề phƣơng pháp đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ...16 1.2.1. Phƣơng pháp đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cóvốn nhà nƣớc...16 1.2.2. Đặc điểm của công ty cổ phần ảnh hƣởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp........................................................................................................18
- 6. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 4 1.2.3. Một số kinh nghiệm về nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh sản phẩm xi măng đối với Công ty cổ phần xi măng La Hiên ...........................19 1.2.4. Bài học kinh nghiệm đối với Công tycổ phần xi măng La Hiên..................20 Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................................................21 2.1. Câu hỏi nghiên cứu................................................................................................21 2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu ..............................................................................21 2.2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin .......................................................................21 2.2.2. Phƣơng pháp phân tích và xử lý thông tin ......................................................22 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu................................................................................22 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh tổng hợp .................................................22 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh bộ phận...................................................23 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG LA HIÊN..................................................................................27 3.1. Khái quát về quá trình hình thành và phát triển của Công ty...........................27 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty..............................................27 3.1.2. Ngành nghề kinh doanh của Công ty..............................................................28 3.1.3. Phƣơng châm hoạt động của Công ty..............................................................28 3.1.4. Định hƣớng phát triển của Công ty..................................................................29 3.2. Tổ chức bộ máy quản lý và lao động của Công ty.............................................29 3.2.1. Cơ cấu bộ máy và tổ chức .................................................................................29 3.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty ...................................................................31 3.2.3.Kế hoạch pháttriểnsaucổ phầnhóatại Côngtycổ phầnxi măngLa Hiên.................32 3.3. Thực trạng về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty..............................34 3.3.1. Tình hình hoạt động SXKD của Công ty giai đoạn 2008-2013....................34 3.3.2. Tình hình lao động của Công ty........................................................................36 3.3.3. Cơ cấu sản phẩm và sản lƣợng tiêu thụ của Công ty(2008-2013)...............39 3.3.4. Thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm của Công ty giai đoạn 2008-2013.................42 3.4. Phân tích hiệu quả SXKD của Công ty giai đoạn 2008-2013..........................44 3.4.1. Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến kết quả kinh doanh của Công ty.......44 3.4.2. Đánh giá hiệu quả kinh doanh tổng hợp ..........................................................50
- 7. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 5 3.4.3. Đánh giáhiệu quảhoạt động bộ phận...................................................................56 3.4.4. Đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội....................................................................68 3.4.5. Đánh giá hiệu quả môi trƣờng..........................................................................69 3.5. Đánh giá thực trạng hiệu quả SXKD của Công ty.............................................74 3.5.1. Kết quả.................................................................................................................74 3.5.2. Hạn chế ................................................................................................................75 Chƣơng 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG LA HIÊN...................................79 4.1. Quan điểm, định hƣớng phát triển kinh doanh của Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam và Công ty cổ phần xi măng La Hiên .........................................79 4.1.1. Định hƣớng phát triển của Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam ...............79 4.1.2. Định hƣớng phát triển kinh doanh của Công tycổ phần xi măng La Hiên.......80 4.2. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên.........................................................................................80 4.2.1. Phát triển nguồn nhân lực cả về quy mô và chất lƣợng.................................80 4.2.2. Giải pháp về quản lý giá thành, chi phí ...........................................................82 4.2.3. Giải pháp về thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm......................................................83 4.2.4.Tăng cƣờngquảnlý và nângcao hiệuquảsử dụng nguồnvốnkinh doanh..............85 4.2.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ, máy móc thiết bị ............86 4.2.6. Tăng cƣờng các giải pháp bảo vệ môi trƣờng................................................87 4.2.7. Giải pháp về nâng cao vai trò quản trị doanh nghiệp.....................................88 4.3. Kiến nghị.................................................................................................................88 4.3.1. Đối với cơ quan nhà nƣớc.................................................................................89 4.3.2. Đối với tập đoàn công nghiệp than khoáng sản Việt Nam - Vinacomin......90 4.3.3. Kiến nghị đối với Công ty cổ phần xi măng La Hiên ....................................90 KẾT LUẬN .......................................................................................................................93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................94
- 8. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 6 DANH TỪ VIẾT TẮT TSCĐ : Tài sản cố định VLĐ : Vốn lƣu động VCĐ : Vốn cố định SXKD : Sản xuất kinh doanh NVL : Nguyên vật liệu
- 9. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Tình hình góp vốn của Công ty Cổ phần xi măng La Hiên ........................33 Bảng 3.2. Tình hình SXKD Công ty những năm 2008-2013.......................................34 Bảng 3.3. Tình hình lao động của Công ty tính đến thời điểm 31/12 từ năm 2008 đến năm 2013 ........................................................................................37 Bảng 3.4: Cơ cấu sản phẩm và sản lƣợng tiêu thụ của Công ty (2008-2013)............40 Bảng 3.5. Thị phần tiêu thụ sản phẩm của Công ty (2008-2013)...............................43 Bảng 3.6. Bảng tổng hợp chi phí cấu thành lên giá thành sản phẩm xi măng bao (2008-2013).....................................................................................................46 Bảng 3.7.Bảng tổng hợp các khoản mục chi phí gián tiếpcủa Công ty (2008-2013)..49 Bảng 3.8. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh (2008-2013)......................50 Bảng 3.9. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên vốn cổ phần (2008-2013)............................52 Bảng 3.10. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (2008-2013)....................54 Bảng 3.11. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên vốn CSH theo mô hình Dupont ...............54 Bảng3.12.Chỉ tiêuđánhgiá hiệuquảsử dụng vốncố địnhcủaCông ty(2008-2013)..........57 Bảng 3.13. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lƣu động của Công ty (2008-2013) .............................................................................................62 Bảng 3.14. Hệ số vòng quay hàng tồn kho giai đoạn 2008 - 2013..............................64 Bảng 3.15. Chỉ tiêu năng suất lao động của Công ty giai đoạn 2008 - 2013..............66 Bảng 3.16: Tình hình đóng góp ngân sách Nhà nƣớc (2008-2013)............................68 Bảng 3.17: Kết quả quan trắc giám sát môi trƣờng năm 2013....................................70 Bảng 3.18: Kết quả đo, phân tích khí thải khu vực sản xuất của Công ty..................70 Bảng 3.19: Kết quả đo và phân tích nƣớc thải của công ty .........................................71 Bảng 3.20: Kết quả đo phân tích nƣớc mặt khu vực Công ty......................................72 Bảng 3.21: Kết quả đo, phân tích nƣớc ngầm khu vực Công ty..................................73 Bảng 3.22: Thực trạng chƣơng trình kiểm soát của Công ty năm 2013.....................73
- 10. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Phân loại hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp..........................................10 Hình 3.1: Tình hình lao động phân theo trình độ (2008-2013).......................................38 Hình 3.2: Tình hình lao độngphân theo cơ cấutổ chức (2008-2013) ............................38 Hình 3.3: Tình hình tiêu thụ sản phẩm của Công ty (2008-2013)...............................41 Hình 3.4. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh của Công ty (2008-2013)..............50 Hình 3.5. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn cổ phần của Công ty (2008-2013)....................53 Hình 3.6. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của Công ty (2008-2013) ..............55 Hình 3.7: Hệ số vòng quay hàng tồn kho giai đoạn 2008 - 2013.................................65 Hình 3.8: Tình hình nộp ngân sách của Công ty (2008-2013).....................................69
- 11. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài MỞ ĐẦU Trong tiến trình hƣớng đến nền kinh tế thị trƣờng đầy đủ, khi các sản phẩm hàng hoá ngày càng đa dạng và phong phú, mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt về nhiều mặt. Nhƣ là một tất yếu khách quan, các nguồn lực liên quan đến đầu vào của chu trình sản xuất kinh doanh đƣợc cho là khan hiếm, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển cần phải sử dụng tiết kiệm và hợp lý các nguồn lực nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất. Vì vậy, không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh chính là mục tiêu xuyên suốt và là mối quan tâm của mọi doanh nghiệp. Hiệu quả kinh doanh càng cao doanh nghiệp càng có điều kiện tái sản xuất mở rộng, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trƣờng, từng bƣớc cải thiện phúc lợi cho ngƣời lao động góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển và đảm bảo an sinh xã hội. Xi măng có vai trò quan trọng trong xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với tốc độ đô thị hóa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên thì nhu cầu sử dụng xi măng ngày càng cao. Tuy nhiên, hiện nay sản phẩm của công ty chƣa đáp ứng yêu cầu của thị trƣờng cả về chất lƣợng và giá cả... Tất cả những hạn chế này chủ yếu do hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên trong những năm qua chƣa thực sự hiệu quả, chƣa tƣơng xứng với tiềm năng sẵn có, năng lực cạnh tranh trên thị trƣờng còn yếu. Vấn đề cấp thiết đặt ra là phải nghiên cứu, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh, từ đó có những chiến lƣợc kinh doanh đúng đắn là yêu cầu cấp bách đối với các doanh nghiệp sản xuất xi măng nói chung và Công ty cổ phần xi măng La Hiên nói riêng. Xuất phát từ thực tế đó, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu: “Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên” làm luận văn thạc sỹ của mình. Qua việc phân tích thực trạng và đƣa ra giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty cổ phần xi măng La Hiên, tác giả mong muốn góp phần thiết thực vào quá trình đổi mới nâng cao năng lực kinh doanh, hiệu quả quản lý của Công ty trong điều kiện cạnh tranh trên thị trƣờng đang ngày càng khốc liệt. 2. Mục tiêunghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Xây dựng luận cứ khoa học về nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên.
- 12. 2 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa những vấn đề về lý luận và thực tiễn về hiệu quả kinh doanh. - Đánh giá thực trạng hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Xi măng La hiên. - Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả kinh doanh. - Đề xuất những giải pháp phù hợp có căn cứ khoa học và tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả kinh doanh và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của Công ty cổ phần Xi măng La Hiên. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Luận văn nghiên cứu hoạt động kinh doanh Công ty cổ phần xi măng La Hiên. - Về thời gian: Các tài liệu tổng quan về tình hình kinh doanh xi măng đƣợc thu thập từ các tài liệu đã công bố trong khoảng từ năm 2008 đến năm 2013. - Về nội dung: + Tìm hiểu thực trạng kinh doanh của công ty. + Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả kinh doanh và tiêu thụ xi măng. + Trên cơ sở tìm hiểu nguyên nhân và thực trạng, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên. 4. Ý nghĩa khoa học và đóng góp của luận văn 4.1. Ý nghĩa khoa học + Hệ thống hoá lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh trong doanh nghiệp. + Chỉ ra thực trạng, kết quả đạt đƣợc và hạn chế trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty thời gian qua. Qua đó, thấy đƣợc những tiềm năng cũng nhƣ những thách thức trong quá trình kinh doanh sản phẩm xi măng của Công ty. + Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty trong thời gian tới.
- 13. 3 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 4.2. Đóng góp của luận văn Luận văn là công trình khoa học lý luận có giá trị thực tiễn, là tài liệu tham khảo cho Công ty cổ phần xi măng La Hiên góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty. 5. Bố cục luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn đƣợc chia làm 4 chƣơng: Chƣơng 1:Cơ sở khoa họcvà thực tiễn về hiệuquả kinh doanh củadoanh nghiệp. Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 3: Thực trạng tình hình sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên. Chƣơng 4: Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng La Hiên.
- 14. 4 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Cơ sở khoa học về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản - Kinh doanh: Là phƣơng thức hoạt động kinh tế trong điều kiện tồn tại nền kinh tế hàng hóa gồm tổng thể các phƣơng pháp, hình thức và phƣơng tiện mà chủ thể kinh tế sử dụng để thực hiện các hoạt động kinh tế của mình (bao gồm quá trình đầutƣ, sản xuất, vận tải, thƣơng mại, dịch vụ,...) trên cơ sở vận dụng quy luật giá trị cùng các quy luật khác nhằm đạt đƣợc mục tiêu vốn sinh lời nhiều nhất. Hiệu quả kinh doanh là đại lƣợng so sánh giữa đầu ra và đầu vào, giữa kết quả kinh doanh và chi phí kinh doanh đã bỏ ra. Chi phí ở đây đƣợc hiểu là chi phí lao động xã hội, là sự kết hợp giữa các yếu tố của quá trình sản xuất với một tƣơng quan hợp lý trong quá trình kinh doanh để tạo ra kết quả. Kết quả có thể là một đại lƣợng vật chất hoặc mức độ thỏa mãn nhu cầu có phạm vi xác định. Vì vậy, Hiệu quả kinh doanh là mục tiêu đề ra của quá trình sản xuất kinh doanh, đƣợc đặc trƣng bằng các chỉ tiêu định lƣợng, thể hiện quan hệ giữa chi phí bỏ ra và kết quả mà doanh nghiệp đạt đƣợc sau quá trình sản xuất kinh doanh. Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp (nhân lực, tài lực, vật lực, tiền vốn…) để hoạt động sản xuất kinh doanh đạt kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất. Hiệu quả kinh doanh đƣợc mô tả bằng công thức chung nhất nhƣ sau: H = K/C Trong đó: H - Hiệu quả K - Kết quả đạt đƣợc C - Hao phí các nguồn lực cần thiết gắn với kết quả đó Nhƣ vậy: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế, biểu hiện sự phát triển kinh tế theo chiều sâu, nó thể hiện trình độ khai thác và sử dụng các nguồn lực trong quá trình tái sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh, với chi phí bỏ ra ít nhất mà đạt hiệu quả cao nhất.
- 15. 5 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Mặc dù, hiệu quả kinh doanh còn có nhiều quan điểm và cách tính khác nhau, song nhìn chung tất cả các quan điểm về hiệu quả đều gắn liền với kết quả mà doanh nghiệp thu đƣợc sau một quá trình kinh doanh nhất định và thƣờng đƣợc phản ánh thông qua chỉ tiêu tổng lợi nhuận của doanh nghiệp trong kỳ. Qua phân tích trên, tác giả có thể đƣa ra khái niệm về hiệu quảnhƣ sau: Hiệu quả là một phạm trù kinh tế biểu thị mỗi quan hệ giữa kết quả lợi ích thu đƣợc với chi phí bỏ ra để có kết quả đó. Với khái niệm trên tacó thể rút ra: + Hiệu quả là một phạm trù tƣơng đối phản ánh mặt chất lƣợng của quá trình kinh doanh, phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất trong một thời kỳ và đƣợc tính bằng tỉ số giữa kết quả đạt đƣợc và chi phí đã bỏ ra. + Kết quả quan trọng nhất, tổng hợp nhất đồng thời phản ánh trực tiếp nhất hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là chỉ tiêu tổng lợi nhuận. + Chí phí ở đây là chi phí sản xuất kinh doanh, là hao phí các nguồn lực cần thiết để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhƣ nhân lực, vật lực, tiền vốn… Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế, là một chỉ tiêu chất lƣợng tổng hợp. Đánh giá hiệu quả kinh doanh chính là quá trình so sánh giữa chi phí bỏ ra và kết quả thu về với mục đích đã đƣợc đặt ra và dựa trên cơ sở giải quyết các vấn đề cơ bản của nền kinh tế thị trƣờng đó là: Sản xuất cái gì? Sản xuất nhƣ thế nào? Và sản xuất cho ai? Do vậy, việc nghiên cứu và xem xét các vấn đề để nâng cao hiệu quả kinh doanh là một đòi hỏi tất yếu đối với mối doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh hiện nay. Việc nâng cao hiệu quả kinh doanh đang là một bài toán khó đòi hỏi mỗi doanh nghiệp đều phải quan tâm. 1.1.2. Bản chất của hiệu quả sản xuất kinh doanh Để hiểu rõ bản chất của phạm trù hiệu quả sản xuất kinh doanh cần phân biệt rõ hai phạm trù hiệu quả và kết quả: + Kết quả: là phạm trù phản ánh cái thu đƣợc sau một quá trình sản xuất kinh doanh hay một khoảng thời gian sản xuất kinh doanh nào đó. Kết quả là mục tiêu của doanh nghiệp có thể đƣợc biểu hiện bằng đơn vị hiện vật hoặc đơn vị giá trị.
- 16. 6 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Kết quả cũng có thể phản ánh mặt chất lƣợng của sản xuất kinh doanh mang tính định tính nhƣ uy tín, danh tiếng của doanh nghiệp, chất lƣợng sản phẩm… + Hiệu quả: Là phạm trù phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất. Trình độ lợi dụng các nguồn lực không thể đo đƣợc bằng các đơn vị hiện vật hay giá trị mà là một phạm trù tƣơng đối (tỉ số giữa kết quả và hao phí nguồn lực). Nếu kết quả là mục tiêu của quá trình sản xuất kinh doanh thì hiệu quả là phƣơng tiện để có thể đạt đƣợc các mục tiêu đó. Nhƣ vậy, bản chất của hiệu quả kinh tế trong sản xuất kinh doanh là phản ánh mặt chất lƣợng của hoạt động sản xuất kinh doanh và trình độ sử dụng các nguồn lực để đạt mục tiêu cuối cùng là tối đa hóa lợi nhuận. 1.1.3. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh Để đánh giáhiệuquả sản xuất kinh doanh thìphải đáp ứng cáctiêuchuẩn sau: Thứ nhất: Đảm bảo ba tiêu chí: lợi nhuận của doanh nghiệp, việc làm cho ngƣời lao động và nghĩa vụ tài chính với nhà nƣớc. Thứ hai: Hiệu quả của doanh nghiệp luôn gắn liền với trách nhiệm xã hội. Thứ ba: Doanh nghiệp tuân thủ trách nhiệm giải trình và tôn trọng pháp luật hiện hành. “Trách nhiệm giải trình” đƣợc hiểu là trách nhiệm giải thích, chứng minh, biện minh với các bên liên quan về các vấn đề trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.4. Sự cần thiết phải tính và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh Mục tiêu bao trùm, lâu dài của mọi doanh nghiệp sản xuất kinh doanh là tối đa hoá lợi nhuận. Để thực hiện mục tiêu này, doanh nghiệp phải sản xuất sản phẩm cung cấp cho thị trƣờng và phải sử dụng các nguồn lực sản xuất xã hội nhất định. Doanh nghiệp càng sử dụng tiết kiệm các nguồn lực bao nhiêu sẽ càng có cơ hội để thu đƣợc nhiều lợi nhuận bấy nhiêu. Để sử dụng tiết kiệm nguồn lực, doanh nghiệp phải có chiến lƣợc kinh doanh đúng, phân bổ nguồn lực đúng và thƣờng xuyên điều chỉnh cho phù hợp với các điều kiện mới của thị trƣờng. Để làm điều đó cần đo lƣờng hiệu quả. Thông qua kết quả đo lƣờng này mà biết hiệu quả sử dụng từng nguồn lực và các nguồn lực ở mức độ nào. Từ đó có những chiến lƣợc kinh doanh phù hợp. Nhƣ vậy, việc đánh giá,
- 17. 7 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ cung cấp các thông tin hiệu quả là tất yếu để phục vụ cho việc ra quyết định kinh doanh. Vì vậy, nâng cao hiệu hiệu quả kinh doanh có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp: - Hiệu quả kinh doanh là thƣớc đo quản trị. Nó cho biết trình độ sản xuất, từ đó giúp doanh nghiệp tìm ra các biện pháp giảm chi phí nhiều nhất nhƣng đạt hiệu quả cao nhất. - Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tức là đã nâng cao khả năng sử dụng các nguồn lực khan hiếm. - Trong nền kinh tế thị trƣờng, việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh chính là điều kiện sống còn để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. 1.1.5. Phân loại hiệu quả sản xuất kinh doanh Để hiểu rõ hơn bản chất của phạm trù hiệu quả kinh doanh cần xem xét phạm trù hiệu quả trên từng góc độ. Phân loại hiệu quả là việc chia hiệu quả thành các loại khác nhau phục vụ mục đích nghiên cứu cụ thể. Căn cứ vào mục đích nghiên cứu của luận văn có thể phân hiệu quả thành các loại nhƣ sau (Sơ đồ hình 1.1): 1.1.5.1. Căn cứ theo tính chất lợi ích Bao gồm: - Hiệu quả kinh tế: là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực (lao động, tƣ liệu lao động, đối tƣợng lao động) để đạt đƣợc mục tiêu đề ra, phản ánh mặt chất lƣợngcủaquá trình sảnxuất kinhdoanh củadoanhnghiệp. - Hiệu quả xã hội: phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực nhằm đạt đƣợc các mục tiêu xã hội nhất định, đó là giải quyết công ăn việc làm trong phạm vi toàn xã hội hoặc từng khu vực kinh tế; giảm số ngƣời thất nghiệp; nâng cao trình độ lành nghề; đảm bảo mức lƣơng tối thiểu, cải thiện đời sống văn hóa - tinh thần cho ngƣời lao động, nâng cao mức sống cho các tầng lớp nhân dân. - Hiệu quả an ninh quốc phòng: Phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực vào sản xuất kinh doanh với mục tiêu lợi nhuận nhƣng vẫn đảm bảo an ninh chính trị, trật tự xã hội. - Hiệu quả môi trƣờng: Phản ánh việc khai thác và sử dụng các nguồn lực trong sản xuất kinh doanh với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận nhƣng phải xem xét mức tƣơng quan giữa kết quả đạt đƣợc về kinh tế với việc đảm bảo về vệ sinh, môi trƣờng và điều kiện làm việc của ngƣời lao động và khu vực dân cƣ.
- 18. 8 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 1.1.5.2. Theo phạm vi tính lợi ích và chi phí - Hiệu quả trực tiếp: Phản ánh khái quát và cho phép kết luận hiệu quả kinh doanh của toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hoặc của một bộ phận trong doanh nghiệp trong một thời kỳ xác định. Đây là hiệu quả phán ánh đầy đủ nhất mối quan hệ giữa lới ích thu đƣợc và chi phí sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp trong một thời kỳ xác định. - Hiệu quả gián tiếp: Phản ánh hiệu quả ở từng lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp. Là hiệu quả chỉ đánh giá ở từng lĩnh vực hoạt động (sử dụng vốn, lao động..) cụ thể của doanh nghiệp. Đây là hiệu quả phán ánh quan hệ giữa lợi ích thu đƣợc và chi phí sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp xét theo một mặt cụ thể nào đó của lợi ích hoặc chi phí sử dụng nguồn lực. 1.1.5.3. Theo phạm vi thời gian - Hiệu quả kinh doanh ngắn hạn: Là hiệu quả kinh doanh đƣợc xem xét, đánh giá trong khoảng thời gian ngắn: Tuần, tháng, quý, năm. - Hiệu quả kinh doanh dài hạn: Là hiệu quả kinh doanh đƣợc xem xét,đánh giá trong khoảng thời gian dài gắn với các chiến lƣợc, kế hoạch dài hạn hay một dự án đầu tƣ. 1.1.5.4. Theo quan điểm đánh giá - Hiệu quả tĩnh: Là hiệu quả trong đó các số liệu tính toán đƣợc xem xét với quan điểm tĩnh, tức là chúng không chịu ảnh hƣởng bởi sự biến động của nhân tố thời gian và những nhân tố ảnh hƣởng khác nhƣ lãi suất, giá cả…Hiệu quả tĩnh thƣờng đƣợc dùng để tính hiệu quả thực tế của doanh nghiệp trong thời gian ngắn. - Hiệu quả động: Là hiệu quả trong đó số liệu tính toán đƣợc xem xét với quan điểm động, tức là chúng có thể chịu ảnh hƣởng bởi sự biến động của nhân tố thời gian và những nhân tố ảnh hƣởng khác. Hiệu quả động thƣờng đƣợc dùng để tính hiệu quả kinh tế của đầu tƣ theo số liệu của một dự án cho trƣớc. 1.1.5.5. Căn cứ vào nội dung tính toán Hiệu quả sản xuất kinh doanh đƣợc phân thành: - Hiệu quả dƣới dạng thuận: Hiệu quả sản xuất kinh doanh đƣợc đo bằng chỉ tiêu tƣơng đối, biểu hiện quan hệ so sánh giữa chi phí đầu vào với kết quả đầu ra. Chỉ tiêu này cho biết cứ mỗi đơn vị đầu vào có khả năng tạo ra đƣợc bao nhiêu đơn
- 19. 9 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vị đầu ra. - Hiệu quả dƣới dạng nghịch: Là chỉ tiêu biểu hiện quan hệ so sánh nhƣng chỉ tiêuchobiếtđể cóđƣợcmộtđơnvị đầu racầnbao nhiêuđơn vị chiphí đầu vào. 1.1.5.6. Căn cứ vào phạm vi tính toán - Hiệu quả toàn phần: Tính chung cho toàn bộ kết quả và toàn bộ chi phí của từng yếu tố hoặc tính chung cho tổng nguồn lực. - Hiệu quả đầu tƣ tăng thêm: Chỉ tính cho phần đầu tƣ tăng thêm (mới) và kết quả tăng thêm của thời kỳ tính toán.
- 20. 10 10 Hình 1.1: Phân loại hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Hiệu quả kinh doanh dài hạn PHÂN LOẠI HIỆU QUẢ KINH DOANH Theo phạm vi tính lợi ích và chi phí Theo tính chất lợi ích Theo phạm vi thời gian Theo quan điểm đánh giá Theo nội dung tính toán Theo phạm vi tính toán Hiệu quả kinh tế Hiệu quả trực tiếp Hiệu quả kinh doanh ngắn hạn Hiệu quả tĩnh Hiệu quả dƣới dạng thuận Hiệu quả toàn phần Hiệu quả xã hội Hiệu quả gián tiếp Hiệu quả tăng thêm Hiệu quả động Hiệu quả dƣới dạng nghịch Hiệu quả an ninh quốc phòng Hiệu quả môi trƣờng
- 21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG MÃ TÀI LIỆU: 51846 DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn Hoặc : + ZALO: 0932091562