luận văn thạc sĩ kế toán.
- 1. UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THỊ THÚY LOAN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY TNHH XU HƢỚNG XUẤT NHẬP KHẨU CÔNG NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 BÌNH DƢƠNG - NĂM 2019
- 2. i UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THỊ THÚY LOAN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY TNHH XU HƢỚNG XUẤT NHẬP KHẨU CÔNG NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 NGƢỜI HƢỚNG DẪN HO HỌC PGS.TS. VÕ VĂN NHỊ BÌNH DƢƠNG - NĂM 2019
- 3. ii LỜI C M ĐO N Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những thông tin về quy trình lập dự toán ngân sách đƣợc mô tả theo thực tế, còn những thông tin về số liệu đã đƣợc điều chỉnh lại vì mục tiêu đảm bảo tính bảo mật thông tin doanh nghiệp. Những kết luận trong luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở bất kỳ tài liệu nào khác. Học viên Nguyễn Thị Thúy Loan
- 4. iii LỜI CẢM ƠN Luận văn đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại Học Thủ Dầu Một. Trong quá trình làm luận văn tôi đã nhận đƣợc rất nhiều sự giúp đỡ để hoàn tất luận văn. Trƣớc tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy PGS.TS.Võ Văn Nhị đã tận tình hƣớng dẫn, truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp này. Xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô Khoa Đào tạo Sau Đại Học Trƣờng Đại Học Thủ Dầu Một, những ngƣời đã truyền đạt kiến thức quý báu cho tôi trong thời gian học cao học vừa qua. Sau cùng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và các bạn học viên đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình làm luận luận văn. Học viên Nguyễn Thị Thúy Loan
- 5. iv MỤC LỤC LỜI C M ĐO N .................................................................................................. ii LỜI CẢM ƠN....................................................................................................... iii MỤC LỤC..............................................................................................................iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................... vii DANH MỤC BẢNG ..............................................................................................ix DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ ................................................................................x TÓM TẮT..............................................................................................................xi PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................1 2. Tổng quan nghiên cứu ...............................................................................1 3. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................2 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu..............................................................5 5. Câu hỏi nghiên cứu....................................................................................5 6. Phƣơng pháp nghiên cứu: ..........................................................................6 7. Kết cấu luận văn ........................................................................................6 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TRONG DOANH NGHIỆP..................................................................................................................7 1.1 Khái niệm dự toán ngân sách ................................................................7 1.2 Phân loại các dự toán ngân sách............................................................9 Phân loại theo chức năng ......................................................................9 1.2.1 Phân loại theo phƣơng pháp lập ..........................................................10 1.2.2 Phân loại theo thời gian ......................................................................11 1.2.3 Phân loại theo mức độ phân tích .........................................................11 1.2.4 1.3 Mô hình của dự toán ngân sách ...........................................................13 Mục đích của việc dự toán ngân sách..................................................13 1.3.1 Các chức năng cơ bản của việc dự toán...............................................13 1.3.2 Các mô hình dự toán ngân sách...........................................................19 1.3.3 1.4 Trình tự lập và nội dung các dự toán ngân sách trong doanh nghiệp....24
- 6. v Trình tự lập dự toán ngân sách trong doanh nghiệp.............................24 1.4.1 Nội dung các dự toán ngân sách trong doanh nghiệp...........................25 1.4.2 1.5 Đặc điểm hoạt động chế biến Gỗ ảnh hƣởng công tác lập dự toán ngân sách ............................................................................................................31 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1...............................................................................33 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XU HƢỚNG XUẤT NHẬP KHẨU CÔNG NGHIỆP ...................................................................................................34 2.1 Tình hình hoạt động kinh doanh và tổ chức công tác kế toán của Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp .....................................34 Tổng quan về Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công 2.1.1 Nghiệp, lịch sử hình thành và phát triển của công ty. .....................................34 Định hƣớng phát triển.........................................................................36 2.1.2 Xây dựng thƣơng hiệu ........................................................................37 2.1.3 Tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty....................................................38 2.1.4 Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận ...............................................38 2.1.5 Sản phẩm và đặc điểm các sản phẩm của công ty TNHH Xu Hƣớng 2.1.6 Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp.......................................................................40 Quy trình công nghệ ...........................................................................41 2.1.7 Tổ chức công tác kế toán tại Công ty ..................................................42 2.1.8 Tình hình tổ chức công tác kế toán tại Công ty ...................................42 2.1.9 2.2 Khảo sát công tác dự toán tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp ........................................................................................44 2.2.1. Mô tả quá trình tìm hiểu thực trạng ......................................................44 Thực trạng công tác lập dự toán tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất 2.2.2 Nhập Khẩu Công Nghiệp ...............................................................................51 2.3 Đánh giá thực trạng Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp ...........................................................................................................59 Những kết quả đạt đƣợc......................................................................59 2.3.1
- 7. vi Nhƣợc điểm và hạn chế.......................................................................60 2.3.2 Nguyên nhân.......................................................................................62 2.3.3 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2...............................................................................64 CHƢƠNG 3 HOÀN THIỆN CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XU HƢỚNG XUẤT NHẬP KHẨU CÔNG NGHIỆP ...................................................................................................65 3.1 Quan điểm hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp.......................................................................65 3.2 Giải pháp hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp.......................................................................65 Hoàn thiện mô hình dự toán ngân sách................................................65 3.2.1 Hoàn thiện quy trình lập dự toán ngân sách.........................................67 3.2.2 Hoàn thiện phƣơng pháp lập dự toán...................................................69 3.2.3 Các báo cáo dự toán............................................................................69 3.2.4 Các giải pháp hỗ trợ khác để hoàn thiện..............................................77 3.2.5 3.3 Kiến Nghị ...........................................................................................78 Hoàn thiện công tác tuyển dụng..........................................................78 3.3.1 Xây dựng bộ máy kế toán quản trị ......................................................80 3.3.2 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3...............................................................................82 KẾT LUẬN...........................................................................................................83 TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................84
- 8. vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ABB: Dự toán trên cơ sở hoạt động BHXH: Bảo hiểm xã hội BHYT: Bảo hiểm y tế BTC: Bộ tài chính CK: Cuối kỳ CP SX: Chi phí sản xuất CPNCTT: Chi phí nhân công trực tiếp CPNVLTT: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp CPSXC: Chi phí sản xuất chung ĐK: Đầu kỳ ĐVT: Đơn vị tính NC: Nhân công NVL: Nguyên Vật Liệu QĐ: Quyết định QLDN: Quản lý doanh nghiệp QT: Quản trị SP: Sản phẩm SX: Sản xuất SXC: Sản xuất chung SXKD: Sản xuất kinh doanh TCHC – LĐTL: Tổ chức hành chính – Lao động tiền lƣơng TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
- 9. viii TP: Thành phẩm TSCĐ: Tài sản cố định TT: Trực tiếp VLĐ: Vốn lƣu động VNĐ: Việt nam đồng XNK: Xuất nhập khẩu ZBB: Dự toán từ đầu
- 10. ix DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Đánh giá công tác lập dự toán tiêu thụ....................................................46 Bảng 2.2 Đánh giá công tác lập Dự toán sản xuất..................................................46 Bảng 2.3 Đánh giá công tác lập Dự toán chi phí vận chuyển..................................47 Bảng 2.4 Đánh giá công tác lập Dự toán chi phí bán hàng .....................................48 Bảng 2.5 Đánh giá công tác lập Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp..................49 Bảng 2.6 Đánh giá công tác lập Dự toán lƣu chuyển tiền tệ...................................49 Bảng 2.7 Đánh giá công tác lập Dự toán báo cáo kết quả kinh doanh ....................50 Bảng 2.8 Dự toán Doanh thu nội địa, doanh thu xuất khẩu và lợi nhuận................55 Bảng 2.9 Dự toán Giá bán .....................................................................................55 Bảng 2.10 Dự toán Doanh số.................................................................................56 Bảng 2.11 Dự toán chi phí sản xuất chung ở phụ lục 2 ..........................................57 Bảng 2.12 Dự toán chi phí vận chuyển ..................................................................58
- 11. x DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ Hình 1.1: Chức năng cơ bản của việc dự toán quy trình lập và quản lý dự toán .....14 ngân sách...............................................................................................................14 Hình 1.2: Sơ đồ quy trình quản lý ngân sách..........................................................15 Hình 1.3: Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống................................................20 Hình 1.4: Mô hình thông tin phản hồi....................................................................21 Hình 1.5: Mô hình thông tin từ dƣới lên ................................................................23 Hình 1.6: Lập dự toán tổng hợp.............................................................................25 Hình 2.1: Cơ cấu, tổ chức quản lý tại Công ty .......................................................38 Hình 2.2 Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm.........................................41 Sơ đồ 2.1 Mô hình thông tin dự toán ngân sách tại Công ty...................................51
- 12. xi TÓM TẮT Dự toán ngân sách đóng vai trò quan trọng trong doanh nghiệp. Dự toán ngân sách giúp doanh nghiệp đi đúng hƣớng phát triển và tránh trƣờng hợp chi tiêu quá mức. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ đƣa ra kế hoạch thực hiện phù hợp để đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra. Lập dự toán ngân sách phục vụ cho việc lên kế hoạch là việc cần thiết doanh nghiệp nên thực hiện thƣờng xuyên để đảm bảo doanh nghiệp luôn luôn vững mạnh. Thông qua việc tổng hợp hệ thống cơ sở lý luận về dự toán ngân sách và tìm hiểu thực trạng dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. Kết quả cho thấy công tác dự toán ngân sách của Công ty vẫn còn một số khuyết điểm cần khắc phục để hoàn thiện hơn: môi trƣờng dự toán còn thiếu chuyên nghiệp, chƣa có các phần mềm phục vụ cho việc lập dự toán ngân sách; Công ty áp dụng mô hình thông tin phản hồi nhƣng còn mang tính áp đặt; các mẫu biểu báo cáo dự toán của mỗi phòng ban chƣa tạo đƣợc sự thống nhất về các chỉ tiêu, cách lập trong quy trình dự toán ngân sách cho Công ty; Công ty sử dụng phƣơng pháp dự toán tăng dần, mà không phân bổ nguồn lực tối ƣu. Vì thế, hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp là một việc làm vô cùng cần thiết để mang lại nhiều lợi ích cho Công ty. Cụ thể, việc hoàn thiện đó phải hoàn thiện cả về mô hình và quy trình dự toán để dự toán ngân sách đƣợc lập một cách có logic và thống nhất cho cả Công ty. Khi lập dự toán, phải bắt đầu từ dự toán tiêu thụ, từ đây sẽ là cơ sở để lập các dự toán sản xuất, dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, dự toán nhân công trực tiếp, dự toán chi phí sản xuất chung, dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp, dự toán đầu tƣ và xây dựng, dự toán tiền và các dự toán tổng hợp. Do vấn đề nghiên cứu liên quan đến nhiều vấn đề dự toán, ƣớc tính và thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn không tránh khỏi những sai sót nhất định. Rất mong đƣợc sự chỉ dẫn của quý thầy cô, những đóng góp từ đồng nghiệp, bạn bè.
- 13. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Lập dự toán ngân sách và dự báo đóng vai trò quan trọng trong doanh nghiệp. Dự toán ngân sách giúp doanh nghiệp đi đúng hƣớng phát triển và tránh trƣờng hợp chi tiêu quá mức. Dự báo giống nhƣ vẽ một tấm bản đồ cho tƣơng lai. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ đƣa ra kế hoạch thực hiện phù hợp để đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra. Lập dự toán ngân sách phục vụ cho việc lên kế hoạch là việc cần thiết doanh nghiệp nên thực hiện thƣờng xuyên để đảm bảo doanh nghiệp luôn luôn vững mạnh. Dự toán ngân sách còn giúp doanh nghiệp hoạt động trong tƣơng lai vì nó giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí và định hƣớng sản phẩm hoặc dịch vụ nào mang lại nhiều tiền cho doanh nghiệp. Do đó, công tác dự toán phải đảm bảo tính liên tục, hợp lý, phục vụ tốt cho việc lên kế hoạch và kiểm soát nguồn lực của doanh nghiệp. Dự toán ngân sách đƣợc xem là một trong những công cụ quản lý khoa học và khá hữu ích, nó giúp nhà quản lý lên kế hoạch những việc phải làm để thực hiện định hƣớng hoạt động công ty một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên theo khảo sát, hiện nay không phải doanh nghiệp nào cũng sử dụng công cụ này một cách có hiệu quả. Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp với bề dày kinh nghiệm trong việc sản xuất và mua bán các sản phẩm từ ―Gỗ‖, đây là một những ngành kinh tế có tốc độ tăng trƣởng ấn tƣợng, với các sản phẩm chế biến nằm trong nhóm có kim ngạch xuất khẩu cao nhất liên tiếp trong nhiều năm trở lại đây. Tuy nhiên việc thiếu định hƣớng về sản phẩm, thị trƣờng cũng nhƣ năng lực sản xuất với năng lực, nhu cầu của khách hàng đã gây khó khăn cho Công ty. Việc lập dự toán tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp cũng không là ngoại lệ, hiện còn nhiều khiếm khuyết. Ban lãnh đạo Công ty luôn trăn trở cần tốn bao nhiêu tiền để sản xuất ra sản phẩm? Điều gì sẽ xảy ra nếu Công ty cần mua mới trang thiết bị? Chi phí hoạt động của công ty hàng kỳ bao nhiêu? Công ty có bao nhiêu nhân viên, có cần phải thuê thêm nhân viên mới không? Số tiền thuê Công ty cần thanh toán? Từ việc nhận thức đƣợc các vấn đề khó khăn và nguy cơ tiềm ẩn đang tồn tại Công ty trong giai đoạn hiện nay, tác giả
- 14. 2 đã chọn nghiên cứu đề tài ―Hoàn Thiện Công tác dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp‖ làm luận văn. Với mong muốn hoàn thiện, bổ sung dự toán ngân sách tại công ty cũng nhƣ đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện dự toán ngân sách, góp phần nâng cao hoạt động phát triển lâu dài và lớn mạnh của Công ty. 2. Tổng quan nghiên cứu Vấn đề hoàn thiện dự toán ngân sách tại doanh nghiệp là vấn đề đã đƣợc các tác giả quan tâm trong quá trình thực hiện nghiên cứu tác giả đã tham khảo một số nghiên cứu nhƣ: Tổng quan nghiên cứu trong nƣớc Nguyễn Ý Nguyên Hân (2008), ―Hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty Phân Bón Miền Nam‖. Thông qua việc nghiên cứu cơ sở lý thuyết và thực tiễn công tác dự toán ngân sách tại Công ty Phân Bón Miền Nam, tác giả nhận thấy công tác dự toán ngân sách tại Công ty còn nhiều khiếm khuyết. Môi trƣờng dự toán không thuận lợi có nhiều cản trở cho công tác dự toán ngân sách. Công ty có nhiều cơ sở trực thuộc, có sự phân cấp cao trong công tác quản lý nên khi dự toán theo mô hình thông tin phản hồi làm tốn nhiều chi phí và không đảm bảo tính kịp thời của dự toán. Công ty chƣa quan tâm đến việc xây dựng một quy trình dự toán thích hợp và khoa học nên dự toán ngân sách của Công ty còn thiếu tính chính xác, đầy đủ, kịp thời và chƣa thực hiện đƣợc các chức năng quan trọng của dự toán nhƣ là hoạch định, kiểm soát, đo lƣờng và đánh giá Công ty lập dự toán ngân sách mỗi năm một lần và lập theo các biểu mẫu đƣợc ban hành từ thời bao cấp nên không giúp ích gì cho công tác quản lý doanh nghiệp. Nhìn chung, dự toán ngân sách của Công ty Phân Bón Miền Nam không phản ánh đƣợc tình hình thực tế và không giúp ích đƣợc cho nhu cầu quản lý tại Công ty. Lê Thị Phƣơng Anh (2009), ―Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán sản xuất kinh doanh tại Công ty Dutch Lady Việt Nam‖. Trƣớc tình hình xuất hiện ngày càng nhiều Công ty tham gia vào thị trƣờng sữa; cũng nhƣ tình hình kinh tế thế giới và trong nƣớc có nhiều biến động nhƣ sự tăng giảm liên tục của giá dầu,
- 15. 3 giá vàng; đồng thời vấn đề chất lƣợng sản phẩm ngày nay đang đƣợc quan tâm hàng đầu đòi hỏi Công ty phải luôn luôn có những cải tiến trong sản xuất, phân phối và tiếp thị các sản phẩm của mình. Việc lập dự toán sản xuất kinh doanh để Công ty đƣa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn cho tƣơng lai là công việc quan trọng nhất trong công tác kế toán. Nguyễn Thúy Hằng (2012), nghiên cứu đề tài ―Xác lập mô hình dự toán và báo cáo dự toán ngân sách cho các loại hình doanh nghiệp trong khu công nghiệp biên hòa 2‖ từ cơ sở lý thuyết, tác giả đã phân tích và tìm ra các nhân tố ảnh hƣởng đến dự toán ngân sách của doanh nghiệp để làm cơ sở lập bảng câu hỏi. Kết quả khảo sát cho thấy mô hình các nhân tổ ảnh hƣởng đến dự toán ngân sách gồm 5 nhân tố tác động gồm nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, chế độ chính sách nhà nƣớc, tổ chức công tác kế toán, quy trình dự toán. Từ đó tác giả đã phân tích những điểm hạn chế và tồn tại trong công tác lập dự toán ngân sách tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp Biên Hòa 2 để đƣa ra khuyến nghị. Nguyễn Trí Minh (2013) ―Hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty cổ phần sữa Việt Nam‖, tác giả tập trung nghiên cứu các vấn đề xoay quanh về công tác lập dự toán ngân sách và chủ yếu là nghiên cứu dự toán ngắn hạn tại Công ty cổ phần sữa Việt Nam. Công tác lập dự toán tại Công ty bao gồm các vấn đề xung quanh việc lập dự toán ngân sách, báo cáo dự toán ngân sách và việc kiểm soát ngân sách tại Công ty CP Sữa Việt Nam để cung cấp thông tin hữu ích cho nhà quản trị ra quyết định phù hợp và đúng đắn. Lê Thị Mỹ Nƣơng (2014) ―Hoàn thiện dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Hƣng Thông‖, Công ty chuyên sản xuất bao bì nhựa, tác giả nhận thức đƣợc vai trò của công tác lập dự toán ngân sách đối với Công ty của mình, tác giả đã tiến hành tìm hiểu thực trạng công tác lập dự toán, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác dự toán ngân sách, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của Công ty trong tƣơng lai. Trần Thị Hiền, 2016 ― Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty cổ phần Beton 6‖. Luận văn Thạc sĩ Trƣờng Đại Học Kinh Tế TP.HCM. Theo tác giả, để việc lập
- 16. 4 dự toán ngân sách hiệu quả, công ty cần áp dụng mô hình thông tin phản hồi, có sự phân nhiệm cụ thể cho từng thành viên, chú trọng đến việc theo dõi và điều chỉnh dự toán ngân sách theo từng quý để giúp Ban lãnh đạo đƣa ra quyết định điều chỉnh kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế tại công ty. Tổng quan nghiên cứu nƣớc ngoài: Martha Suhardiyah1, Subakir1 & Sulistyowati (2016), ―Analysis of factors affecting sales volume of small and medium enterprises (SMEs) in Surabaya‖. Nghiên cứu này đã chứng minh các nhân tố ảnh hƣởng đến sản lƣợng tiêu thụ của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Surabaya: Vốn đầu tƣ mạo hiểm, Số lƣợng nhân công, Số giờ làm việc, Kinh nghiệm về sản lƣợng tiêu thụ, Ảnh hƣởng của công nghệ kỹ thuật, chiến lƣợc quảng cáo. Bài nghiên cứu của Guesh Berhe ―Assessment of factors affecting sales volume: with reference to Mesfin industrial engineering PLC‖. Bài nghiên cứu này cho thấy các nhân tố ảnh hƣởng đến sản lƣợng tiêu thụ gồm có yếu tố nghiên cứu bên trong và yếu tố bên ngoài. Yếu tố tác động bên trong: Giá, Chất lƣợng sản phẩm, Nhà phân phối, Chƣơng trình khuyến mãi, Sự thiếu hàng tồn trữ. Các yếu tố về bên ngoài nhƣ: Yếu tố thiên nhiên, yếu tố kinh tế, Đối thủ cạnh tranh, Công nghệ kĩ thuật, Điều kiện chính trị và pháp luật. Nhìn chung, các nghiên cứu nói trên đã cho thấy tầm quan trọng của công tác lập dự toán trong hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Điểm chung của các tác giả trong đề tài nghiên cứu là việc xác định đúng đối tƣợng nghiên cứu cho từng đề tài, các phƣơng pháp nghiên cứu đƣợc vận dụng một cách phù hợp. Các đề tài đã khái quát hóa cơ sở lý luận về lập dự toán doanh nghiệp một cách hệ thống, khoa học. Ngoài ra, các nghiên cứu còn cho ngƣời đọc thấy rõ thực trạng công tác lập dự toán của từng đơn vị và từ đó đề ra giải pháp hoàn thiện nhƣ hoàn thiện phƣơng pháp lập dự toán, quy trình lập dự toán, hoàn thiện nội dung lập dự toán. Tuy nhiên các nghiên cứu đã công bố trên chƣa nghiên cứu về công tác lập dự toán tổng thể áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong ngành sản xuất và xuất khẩu sản phẩm từ ―Gỗ‖. Hơn nữa, hiện nay chƣa có đề tài nghiên cứu nào đề cập đến công
- 17. 5 tác lập dự toán tổng thể tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. Vì vậy đề tài mà tác giả lựa chọn để nghiên cứu không trùng với các đề tài nghiên cứu trƣớc đây. 3. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là tập trung hoàn thiện hệ thống dự toán tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. Mục tiêu cụ thể: - Hệ thồng hóa những vấn đề lý luận cơ bản về công tác dự toán tại Công ty. - Phân tích thực trạng về công tác dự toán ngân sách tại Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp, từ đó đánh giá ƣu điểm và tồn tại của hệ thống. - Đề ra những giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. 4. Câu hỏi nghiên cứu - Dự toán ngân sách ở một tổ chức kinh doanh đƣợc nhận thức thế nào về khái niệm, ý nghĩa, vai trò, những nội dung cơ bản nhƣ mô hình, quy trình, hệ thống báo cáo, kỷ thuật lập và cơ chế vận hành? - Tình hình dự toán ngân sách tại công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp nhƣ thế nào? - Mô hình, quy trình, các báo cáo dự toán, kỷ thuật, tổ chức vận hành dự toán ngân sách tại công ty nên đƣợc hoàn thiện nhƣ thế nào? - Những giải pháp cần thiết để hỗ trợ việc hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty nhƣ thế nào? 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu: Công tác lập dự toán ngân sách tại doanh nghiệp thuộc ngành sản xuất đồ gỗ xuất khẩu. Phạm vi nghiên cứu:
- 18. 6 Luận văn tập trung nghiên cứu các vấn đề về dự toán ngân sách và chủ yếu là nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. Dữ liệu dùng để nghiên cứu đƣợc thu thập từ dữ liệu năm 2018 và các số liệu dự báo ƣớc tính trong năm 2019 6. Phƣơng pháp nghiên cứu: Trong đề tài này, phƣơng pháp định tính đƣợc tác giả sử dụng chủ yếu: - Tác giả sử dụng phƣơng pháp thu thập, phân tích, tổng hợp để hệ thống hóa lý luận về dự toán ngân sách - Tác giả sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu tại bàn và khảo sát để tìm hiểu thực trạng dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. - Tác giả sử dụng phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh và suy luận để đề xuất giải pháp hoàn thiện. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu gồm 03 chƣơng: Chƣơng 1: Tổng quan về dự toán ngân sách Chƣơng 2: Thực trạng công tác dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp. Chƣơng 3: Hoàn thiện công tác dự toán ngân sách tại Công ty TNHH Xu Hƣớng Xuất Nhập Khẩu Công Nghiệp
- 19. 7 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TRONG DOANH NGHIỆP 1.1Khái niệm dự toán ngân sách Ngân sách là một kế hoạch hoạt động đƣợc đề xuất bởi nhà quản lý biểu hiện dƣới dạng định lƣợng cho một giai đoạn nhất định và là một sự trợ giúp phối hợp cần thiết cho việc thực hiện kế hoạch đó. Ngân sách thƣờng bao gồm cả khía cạnh tài chính và phi tài chính của một kế hoạch và nó đóng vai trò nhƣ một bản kế hoạch chi tiết cho doanh nghiệp trong tƣơng lai. (Horngren và cộng sự, 2012) Ngân sách là một kế hoạch chi tiết về cách thức huy động và sử dụng các nguồn lực cho một giai đoạn nhất định - thƣờng là năm tài chính. Nó hƣớng dẫn cho các hoạt động và dự báo về kết quả hoạt động trong thời gian lập ngân sách. (Blocher. và cộng sự, 2010) Quá trình chuẩn bị cho một ngân sách đƣợc gọi là dự toán. Nhƣ vậy, có thể hiểu rằng: Dự toán ngân sách là một công cụ định lƣợng phục vụ cho chức năng hoạch định và kiểm soát của các nhà quản trị doanh nghiệp. Đó là những tính toán dự kiến một cách toàn diện và phối hợp về cách thức huy động các nguồn lực cho các hoạt động kinh doanh của một tổ chức, đƣợc xác định thông qua các chỉ tiêu về số lƣợng và giá trị cho một khoảng thời gian cụ thể trong tuơng lai. Bản chất của dự toán chính là kế hoạch hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong từng giai đoạn đƣợc thể hiện thông qua ngôn ngữ kế toán quản trị. Dự toán ngân sách phải đƣợc phối hợp giữa các chi tiết một cách toàn diện, nghĩa là mọi hoạt động giao dịch của doanh nghiệp cần phải đƣợc xem xét. Ngân sách đƣợc lập cho từng đơn vị, từng phòng ban khác nhau trong doanh nghiệp phải nghiên cứu, căn cứ vào thực trạng của các bộ phận và phải lập một cách hài hoà tƣơng đối với nhau. Tổng hợp dự toán ngân sách ở từng bộ phận sẽ hình thành dự toán ngân sách tổng thể cho toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. (Huỳnh Lợi, 2007) Có rất nhiều khái niệm về dự toán ngân sách: Dự toán ngân sách là sự tính toán, dự kiến một cách toàn diện mục tiêu kinh tế, tài chính mà doanh nghiệp cần đạt đƣợc trong kỳ hoạt động, đồng thời chỉ rõ cách
- 20. 8 thức, biện pháp huy động các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ của doanh nghiêp. Dự toán ngân sách là một hệ thống gồm nhiều báo cáo dự toán nhƣ: Dự toán tiêu thụ, Dự toán sản xuất, Dự toán chi phí sản xuất chung, Dự toán chi phí bán hàng, Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp, Dự toán giá vốn hàng bán, Dự toán vốn đầu tƣ, Dự toán tiền, Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Dự toán bảng cân đối kế toán và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau (Huỳnh Đức Lộng, 2013) Xây dựng dự toán là một công việc quan trọng trong việc lập kế hoạch đối với tất cả các hoạt động kinh tế. Điều này thật cần thiết đối với doanh nghiệp, cơ quan nhà nƣớc và ngay cả với các cá nhân. Chúng ta phải lập kế hoạch về ngân sách cho việc chi tiêu hàng ngày và đặc biệt là cho việc mua sắm các tài sản có giá trị lớn. Tất cả các doanh nghiệp lớn phải lập kế hoạch tài chính để thực thi các hoạt động hàng ngày, cũng nhƣ các hoạt động trong tƣơng lai dài hạn. Trong các doanh nghiệp, ngƣời ta có thể dùng từ kế hoạch hay dự toán, ví dụ nhƣ kế hoạch bán hàng, kế hoạch thu chi tiền mặt… tuy nhiên, trong phần này chúng ta thống nhất dùng chung một từ là ngân sách (ví dụ nhƣ ngân sách bán hàng, ngân sách sản xuất, ngân sách tiền mặt…). Thuật ngữ này dùng để chỉ một bản kế hoạch/ dự toán đã đƣợc hóa thành đơn vị sản phẩm và tiền cho tƣơng lai. Nhƣ vậy, có thể dự toán ngân sách có thể đƣợc định nghĩa nhƣ sau: Dự toán ngân sách là một kế hoạch hành động đƣợc lƣợng hóa và đƣợc chuẩn bị cho một thời gian cụ thể nhằm để đạt đƣợc các mục tiêu đã đề ra. Từ định nghĩa dự toán ngân sách cần xem xét các đặc điểm: -Dự toán ngân sách phải đƣợc lƣợng hóa: điều này có nghĩa là ngân sách phải đƣợc biểu thị bằng các con số, thực tế thƣờng là một số tiền. -Dự toán ngân sách phải đƣợc chuẩn bị từ trƣớc: bảng ngân sách phải đƣợc lập trƣớc thời gian dự định thực hiện ngân sách đó. Các số liệu trong hoặc sau thời gian thực hiện ngân sách có thể cũng quan trọng, nhƣng không phải là một phần trong bảng ngân sách.